KORNEA YANIKLARINA KORNEA YANIKLARINA YAKLAŞIMYAKLAŞIM

Dr.Arzu Taşkıran ÇÖMEZDr.Arzu Taşkıran ÇÖMEZ

Göz yanıklarıGöz yanıkları

SkleraSklera KorneaKornea KonjonktivaKonjonktiva Göz kapaklarıGöz kapakları

Kornea gözü kaplayan transparan bir deri Kornea gözü kaplayan transparan bir deri olarak düşünülebilir. olarak düşünülebilir.

SemptomlarSemptomlar KızarıklıkKızarıklık Gözkapaklarında şişme ödemGözkapaklarında şişme ödem Ağrı, yanma, yabancı cisim hissiAğrı, yanma, yabancı cisim hissi YaşarmaYaşarma İritis: Derin ağrı, ışığa hassasiyet İritis: Derin ağrı, ışığa hassasiyet Aşırı yaşarmaAşırı yaşarma

Sıvı ya da spreyle maruziyet olabilir. Sıvı ya da spreyle maruziyet olabilir. ( bayıltıcı sprey, gözyaşı gazı, insektisitler, ( bayıltıcı sprey, gözyaşı gazı, insektisitler,

biber gazı, saç spreyi, kimyasal peeling biber gazı, saç spreyi, kimyasal peeling sıvıları…)sıvıları…)

Her zaman direk hasara gerek yoktur.Her zaman direk hasara gerek yoktur.

Gözleri oğuşturmakla eldeki kimyasalların Gözleri oğuşturmakla eldeki kimyasalların göze geçişi mümkün olabilir. göze geçişi mümkün olabilir.

Mekanizma;Mekanizma;

Protein denaturasyonuProtein denaturasyonu Hücresel proteinlerin koagulasyonuHücresel proteinlerin koagulasyonu Sekonder vaskuler iskemik hasarSekonder vaskuler iskemik hasar

KimyasalKimyasal -Alkali-Alkali

-Asit-Asit

Radyant:Isı ve ışın yayanlarRadyant:Isı ve ışın yayanlar -Termal-Termal -UV-UV

Etiyolojik olarakEtiyolojik olarak

TERMAL YANIKLARTERMAL YANIKLAR

Sıcak sıvılarSıcak sıvılar Sıcak gazlarSıcak gazlar Eriyik metallerEriyik metaller ÜtüÜtü SigaraSigara

Hücre ölümü yüzeyel epiteldedir.Hücre ölümü yüzeyel epiteldedir. Termal nekroz ve penetrasyon nadir.Termal nekroz ve penetrasyon nadir. Ev, okul, işyeri..Ev, okul, işyeri..

Ütü ile korneal yanık;Ütü ile korneal yanık; Saçını ütüleyen 36y. da bayan hasta; Saçını ütüleyen 36y. da bayan hasta; Floresein tutulumu olan geniş bir Floresein tutulumu olan geniş bir

korneal abrazyon +korneal abrazyon + Görme azlığıGörme azlığı AğrıAğrı

UV YANIKLARUV YANIKLAR

Epitelyal hasar Epitelyal hasar Punktat keratitPunktat keratit Ağrı, geç şiddetliAğrı, geç şiddetli

UV keratitiUV keratiti;Ağrı, ışığa hassasiyet,kızarıklık, ;Ağrı, ışığa hassasiyet,kızarıklık, YC hissiYC hissi

Kayakçılar ve kaynakçılar.Kayakçılar ve kaynakçılar. Güneş..kar körlüğüGüneş..kar körlüğü Korunmasız kayak, kaynak.Korunmasız kayak, kaynak.

ALKALİ YANIKLARALKALİ YANIKLAR Alkaliler lipofiliktir. Alkaliler lipofiliktir. Hücre membran yağ asitlerinin Hücre membran yağ asitlerinin

sabunlaşması...Isı reaksiyonu sabunlaşması...Isı reaksiyonu Artmış hücre hasarı

Hücreden dışarı su çekilmesi Hücreden dışarı su çekilmesi anlamına gelen desikasyonanlamına gelen desikasyon

Hücre ölümüHücre ölümü

Hidroksil iyonu… Hidroksil iyonu…

Hücre içi GAG hidrolizasyon.Hücre içi GAG hidrolizasyon.

Doku proteinleriyle birleşerek Doku proteinleriyle birleşerek alkalin protinatlar…. Kollajen alkalin protinatlar…. Kollajen denatürasyonu… Enflamatuar denatürasyonu… Enflamatuar cevap…proteolizis cevap…proteolizis

Likefaksiyon nekrozuLikefaksiyon nekrozu

Hasar miktarı;Hasar miktarı;

Maddenin PH’ınaMaddenin PH’ına Konsantrasyonuna,Konsantrasyonuna, Miktarına,Miktarına, Maruziyet süresine bağlıdır.Maruziyet süresine bağlıdır.

ÖK’ya 5-15 dk.da geçer, iris,silyer ÖK’ya 5-15 dk.da geçer, iris,silyer cisim, lens, trabekulum etkilenir.cisim, lens, trabekulum etkilenir.

Alkali maddeler;Alkali maddeler;

NH3OHNH3OH KOH*KOH* NaOH*NaOH* CaOHCaOH Kireç*Kireç* Çimento*Çimento* Amonyum (kanalizasyon işçileri)Amonyum (kanalizasyon işçileri)

Hava yastıkları ..aerosol NaOH… Hava yastıkları ..aerosol NaOH… AAlkali keratit

Çimento Çimento (Kalsiyum oksit--CaO)(Kalsiyum oksit--CaO)

Derine penetre olur. Derine penetre olur.

Su ve ter ile reaksiyona girer, ısı salınımı Su ve ter ile reaksiyona girer, ısı salınımı yapan egzotermik bir reaksiyona neden yapan egzotermik bir reaksiyona neden olur. olur.

Kuru çimentoKuru çimento; desikasyonla hasar ; desikasyonla hasar yaparken;yaparken;

Hidrate çimento Hidrate çimento (CaO+H20…Ca(OH)2 ) (CaO+H20…Ca(OH)2 ) Kalsiyum peroksid haline döner. Kalsiyum peroksid haline döner. ….Daha çok hasar veren ….Daha çok hasar veren –OH iyonu–OH iyonu oluşur. oluşur.

OH iyonu ciddi cilt ve göz hasarına yol OH iyonu ciddi cilt ve göz hasarına yol açar. açar.

(Gündüz kireç kaçması sonrası (Gündüz kireç kaçması sonrası gece 03:45’de gelen hasta ve gece 03:45’de gelen hasta ve

doktor)doktor)

FAKAT;FAKAT; Kapak altında kalmış Kapak altında kalmış

bir çimento kalıntısı bir çimento kalıntısı gözyaşı ile gözyaşı ile birleştiğinde oluşan birleştiğinde oluşan korneal yanığı, korneal yanığı,

hastanın saatler hastanın saatler sonra farketmesi sonra farketmesi tipiktir!!!!!!!tipiktir!!!!!!!

FosforFosfor Silah yapımında kullanılır.Silah yapımında kullanılır.

Yanıklar;Yanıklar;

-Askeri personelde,-Askeri personelde,-Havaifişek, çatapat imalathanelerinde, -Havaifişek, çatapat imalathanelerinde, -Gübre ile uğraşanlarda-Gübre ile uğraşanlarda

Beyaz fosfor, hava varlığını gösterir.Beyaz fosfor, hava varlığını gösterir. Ajan okside olana kadar ya da dilue edilene Ajan okside olana kadar ya da dilue edilene

kadar yanma ve hasar devam eder. kadar yanma ve hasar devam eder.

Cilt yaralarında nekrotik, sarımsı bir Cilt yaralarında nekrotik, sarımsı bir renk ve sarımsak kokusu bulunur. renk ve sarımsak kokusu bulunur. Patlama sonrası oluşan hasarlara ise Patlama sonrası oluşan hasarlara ise doku içinde gömülü kalan fosfor neden doku içinde gömülü kalan fosfor neden olur.olur.

Giysileri çıkarmaGiysileri çıkarma Su ile yıkamaSu ile yıkama Görülebilen tüm partikülleri çıkarmaGörülebilen tüm partikülleri çıkarma Islak pansumanIslak pansuman

0.5%0.5%’lik bakır solusyonu’lik bakır solusyonu ile irrigasyon ile irrigasyon (Kalıntı ile birleşerek kuprik oksit oluşturur. Siyah… (Kalıntı ile birleşerek kuprik oksit oluşturur. Siyah…

beyaz fosforun tanınıp çıkarılmasını sağlar.beyaz fosforun tanınıp çıkarılmasını sağlar.

YaklaşımYaklaşım

Fenol=Karbolik asitFenol=Karbolik asit

Kömür katranından derive bir aromatik Kömür katranından derive bir aromatik hidrokarbondur.hidrokarbondur.Benzen( C6H6) halkasındaki bir hidrojen atomu yerine Benzen( C6H6) halkasındaki bir hidrojen atomu yerine hidroksil (OH) grubu girerse fenol (karbolik asit) oluşur. hidroksil (OH) grubu girerse fenol (karbolik asit) oluşur.

Ciltten emilimi sonrası albumine Ciltten emilimi sonrası albumine irreversible bağlanır. irreversible bağlanır.

Akut maruziyette kan değerlerinin Akut maruziyette kan değerlerinin yüksekken aniden düştüğü görülür!!!!!yüksekken aniden düştüğü görülür!!!!!

%80'in üzerindeki konsantrasyonlarda, %80'in üzerindeki konsantrasyonlarda, keratokoagülasyon ve epidermal keratokoagülasyon ve epidermal proteinlerde presipitasyon nedeniyle proteinlerde presipitasyon nedeniyle ortaya çıkan bariyer nedeniyle derin ortaya çıkan bariyer nedeniyle derin dermal penetrasyonu engellenmektedir.dermal penetrasyonu engellenmektedir.

%50'lik dilüsyonda ise sülfür bağlarını %50'lik dilüsyonda ise sülfür bağlarını yıkıcı ve keratolitik etkinliğiyle daha derin yıkıcı ve keratolitik etkinliğiyle daha derin penetrasyon ve doku hasarına neden penetrasyon ve doku hasarına neden olmaktadır.olmaktadır.

Antisepsi ve AsepsiAntisepsi ve Asepsi İngiliz Joseph Lister (1827-1912) İngiliz Joseph Lister (1827-1912)

ameliyathane, alet ve yara asepsi, antisepsiameliyathane, alet ve yara asepsi, antisepsi Kozmetik ve tıbbi ‘peeling’ Kozmetik ve tıbbi ‘peeling’ (%88)(%88)

Mideden 1gr.lık emilimle ölüm Mideden 1gr.lık emilimle ölüm görülebilir. görülebilir.

Cilt hasarı daha çok kronik maruziyetle Cilt hasarı daha çok kronik maruziyetle olur.olur.

İlk tedavi olan bol su ile uzun süreli İlk tedavi olan bol su ile uzun süreli yıkamadan sonra en iyi antidot, yıkamadan sonra en iyi antidot, polietilen glikoldür.polietilen glikoldür.

ASİT YANIKLARIASİT YANIKLARI Proton donörüdür. H+ iyonu salarak ph’ı Proton donörüdür. H+ iyonu salarak ph’ı

düşürür.düşürür. RedüksiyonRedüksiyon OksidasyonOksidasyon KorozyonKorozyon

Protoplazmik zehirlerdirProtoplazmik zehirlerdir. . H+ iyonları proteinlerin aminoasitlere H+ iyonları proteinlerin aminoasitlere

hidrolizini katalize eder. hidrolizini katalize eder.

Protoplazmik zehirlerProtoplazmik zehirler Doku oksijenlenmesini inhibe eden Doku oksijenlenmesini inhibe eden

arsenikten 15 kat güçlü zehirlerdir.arsenikten 15 kat güçlü zehirlerdir. Kr.maruziyetle de hasar oluşturur.Kr.maruziyetle de hasar oluşturur. Flor, fenol, tFlor, fenol, tungstiungstikk, pi, pikkririkk, sulfosali, sulfosalisiliksilik,,

hidrojen siyanid, hidrojen siyanid, tanni tannikk, tri, trikloropaketikasit, kloropaketikasit, kresilik asitkresilik asit

Fenol+ Klorine: Agent Orange (Vietnam)Fenol+ Klorine: Agent Orange (Vietnam) Yosun, mantar,Yosun, mantar, Al, Hg;Fl…Al, Hg;Fl…

Epitelde protein koagülasyonu Epitelde protein koagülasyonu yapar, bu daha derine yapar, bu daha derine penetrasyonu önler.penetrasyonu önler.

NonprogressifNonprogressif Yüzeyel.Yüzeyel.

Hidroflorik asit istisnadır. Hidroflorik asit istisnadır.

Hidroflorik asitHidroflorik asit Temizlik endüstrisi, deri boyama sanayii, Temizlik endüstrisi, deri boyama sanayii,

bira fabrikaları bira fabrikaları Zayıf asit, hücre duvarından geçer,Zayıf asit, hücre duvarından geçer, Non iyonizedir,Non iyonizedir,

Alkali gibi davranır, likefaksiyon nekrozu Alkali gibi davranır, likefaksiyon nekrozu yapar.yapar.

Florid iyonları glikolitik enzimleri Florid iyonları glikolitik enzimleri inhibe eder, Ca++ ve Mg+ ile inhibe eder, Ca++ ve Mg+ ile kompleks yapar. …ağrı oluşur.kompleks yapar. …ağrı oluşur.

K+ iyon göçü…sinir stimulasyonuK+ iyon göçü…sinir stimulasyonu Akut florinozis…kalp,akc,gis, Akut florinozis…kalp,akc,gis,

nörolojik semptomlar +hipokalseminörolojik semptomlar +hipokalsemi

Oto akü patlaması..sülfirik asit yanığıOto akü patlaması..sülfirik asit yanığı

Sülfürik asit hasarında ek olarak ısı Sülfürik asit hasarında ek olarak ısı oluşumu ve desikasyonla miks hasar oluşumu ve desikasyonla miks hasar görülür.görülür.

Sülfürik asitSülfürik asit

Göz yaşartıcı gazGöz yaşartıcı gaz

CN-- Kloroasetofenon

CS-- O-Klorabenziliden malononitril

CR--Dibenzoksazepin

Maske!!Dekontaminasyon yapılmalıdır.Spesifik antidotları yoktur.

FosgenFosgen Boğucu gazdır (Akciğer İritanları)Boğucu gazdır (Akciğer İritanları) Letal etkilidirLetal etkilidir Göz ve solunum bölgesinde mukoz Göz ve solunum bölgesinde mukoz

membran iritasyonu. membran iritasyonu. Çürük ot,mısır püskülü,yeni biçilmiş Çürük ot,mısır püskülü,yeni biçilmiş

saman kokusu ile karakteristiktir.saman kokusu ile karakteristiktir. Antidotu yoktur. Bol su ve sabunla Antidotu yoktur. Bol su ve sabunla

dekontamisyon yapılır.dekontamisyon yapılır.

ABD’de acil göz travmalarının ABD’de acil göz travmalarının

%7-10’u KORNEAL YANIK %7-10’u KORNEAL YANIK TÜRKİYE’DE??????TÜRKİYE’DE?????? %84 kimyasal, %16 termal%84 kimyasal, %16 termal Yüz yanıklarında %15-20 göz yanığıYüz yanıklarında %15-20 göz yanığı Asit/alkali=1/1-1/4Asit/alkali=1/1-1/4 Kimyasal yanıkların %80’i iş kazasıKimyasal yanıkların %80’i iş kazası Erkek Erkek >> Kadın Kadın ~~ 36 yaş 36 yaş

NORVEÇ’TENORVEÇ’TE 207 kimyasal kornea yanığı 207 kimyasal kornea yanığı

hastasından (n=29) 14%’ü balık hastasından (n=29) 14%’ü balık safrasına bağlı görüldü.safrasına bağlı görüldü.

28/29 yüzeyel korneal erozyon28/29 yüzeyel korneal erozyon Mekanizma ?Mekanizma ?

Scand J Work Environ Health. 1993 Oct;19(5):358-9Scand J Work Environ Health. 1993 Oct;19(5):358-9Injury to the cornea due to fish bile.Injury to the cornea due to fish bile.

Christoffersen T, Olsen EG.Christoffersen T, Olsen EG.Department of Ophthalmology, University Hospital, Tromsl, Department of Ophthalmology, University Hospital, Tromsl, Norway.Norway.

270-350 km/sa hız270-350 km/sa hız

CO2, CO, NO, NH3; NaOH, NaCO3, amonyak, CO2, CO, NO, NH3; NaOH, NaCO3, amonyak, sodyum hidroksit, sodyum karbonat ve metalik oksit sodyum hidroksit, sodyum karbonat ve metalik oksit içeren alkali gaz açığa çıkar.içeren alkali gaz açığa çıkar.

Talk pudrası, sodyum hidroksit, korozif toksisite, Talk pudrası, sodyum hidroksit, korozif toksisite, Alkali kimyasal keratit,Alkali kimyasal keratit, Yüz bölgesinde eritem ve ekstremitelerde kontakt Yüz bölgesinde eritem ve ekstremitelerde kontakt

dermal yanıklardermal yanıklar Sönerken salınan korozif maddelerle Sönerken salınan korozif maddelerle

ellerde,boyunda, yüzde ve gözlerde yanıklarellerde,boyunda, yüzde ve gözlerde yanıklar Hava yastığına bağlı ikinci derece yanıkHava yastığına bağlı ikinci derece yanık Dr.Cem Oktay, Dr.Yıldıray ÇeteDr.Cem Oktay, Dr.Yıldıray Çete Ulusal Travma derg 2004;10:4 268-271Ulusal Travma derg 2004;10:4 268-271

Hava yastığıHava yastığı

İyileşmeİyileşme

Görme keskinliği Görme keskinliği // // göz dokularının göz dokularının hasarıhasarı

--Korneal, limbal ve konjonktival hasarKorneal, limbal ve konjonktival hasar

--Ajanın niteliği ve süresiAjanın niteliği ve süresi

--Hasarın derecesi Hasarın derecesi

HasarHasar

Maruz kalınan ajanMaruz kalınan ajan Maruziyet süresiMaruziyet süresi Epitelyal hasarın ve limbal iskeminin Epitelyal hasarın ve limbal iskeminin

derinliği ve derecesiderinliği ve derecesi Konjonktival invazyonKonjonktival invazyon Limbal kök hücre kaybı Limbal kök hücre kaybı

Oküler yüzey yanık ciddiyet Oküler yüzey yanık ciddiyet sınıflamasısınıflaması

G1-- G1-- Prognoz iyi. Prognoz iyi. Korneal epitelyal hasar, limbal iskemi yokKorneal epitelyal hasar, limbal iskemi yok G2--G2-- Prognoz iyi Prognoz iyi Korneal haze(+)Korneal haze(+) 1/3’den az limbal iskemi. 1/3’den az limbal iskemi. G3--G3-- Belirsiz. Belirsiz. Total epitel kaybı, stromal haze(+)Total epitel kaybı, stromal haze(+) İris detayları seçilemiyor. İris detayları seçilemiyor. 1/3-1/2 limbal iskemi.1/3-1/2 limbal iskemi. G4-- G4-- Prognoz kötü.Prognoz kötü. Kornea opak. Kornea opak. İris pupil görülmez. 1İris pupil görülmez. 1 1/2den fazlal imbal iskemi1/2den fazlal imbal iskemi

Ballen….Roper hall sınıflaması 1965

EvreEvre PrognozPrognoz LimbusLimbus KonjonktivaKonjonktiva Analog tablo

11 Çok iyiÇok iyi 00 00 0/0/%0/0/%

22 İyiİyi ≤≤3 SK3 SK ≤≤%30%30 0.1-3/1-29.9%0.1-3/1-29.9%

33 İyiİyi 3-6 SK3-6 SK %30-50%30-50 3.1-6/31-50%3.1-6/31-50%

44 BelirsizBelirsiz 6-96-9 SK SK >> %50-75 %50-75 6.1-9/51-75% 6.1-9/51-75%

55 KötüKötü 9-12 SK9-12 SK %75-100%75-100 9.1-11.9/75.19.1-11.9/75.1 99.9% 99.9%

66 Çok kötüÇok kötü 12 SK12 SK %100%100 12/100% 12/100%

British Journal of Ophthalmology 2001;85:1379British Journal of Ophthalmology 2001;85:1379

Amonyak Amonyak maruziyetimaruziyeti

Evre 1 yanıkEvre 1 yanık -Limbal veya -Limbal veya

konjonktival konjonktival hasar yok. hasar yok.

-Kornea floresein -Kornea floresein ile diffüz ile diffüz boyanmaktaboyanmakta..

Evre 3 yanıkEvre 3 yanık (4,5/%30)(4,5/%30) (5/%35)(5/%35)

Asit yanıkAsit yanık Evre 4Evre 4 (7/%50) (7/%50) +Otolimbal +Otolimbal

TransplantasyonTransplantasyon

Limbal Kök Hücre Nakli Limbal Kök Hücre Nakli (LKHN)’den 4 ay sonra (LKHN)’den 4 ay sonra yapılan PK sonrası yapılan PK sonrası görüntügörüntü

Alkali yanık Alkali yanık

Evre 5Evre 5   (9.5/%60) (9.5/%60)

(A)(A)Konjonktivalizasyon Konjonktivalizasyon fibrovaskuler fibrovaskuler pannuspannus

(B)(B) LKHN’den 13 ay LKHN’den 13 ay sonraki görüntüsonraki görüntü

Balık havuzu temizleme Balık havuzu temizleme solusyonu ile yanık solusyonu ile yanık

Evre 6 Evre 6    (12/%100) (12/%100) Tüm limbus ve konjonktiva Tüm limbus ve konjonktiva

hasara uğramış.hasara uğramış. (A)(A) üst bulber,üst bulber,

(B)(B) alt alt bulbbulbeer r kkonjonjoonnkktiva. tiva.

(C)(C) tüm kornea ve limbusun tüm kornea ve limbusun 12 SK tutulmuş.12 SK tutulmuş.

Çimento yanığı Çimento yanığı Evre 6Evre 6 (12/%100) (12/%100) Kazadan 7 ay sonraki Kazadan 7 ay sonraki

fotoğraffotoğraf Tüm limbus ve Tüm limbus ve

konjonktiva tutulmuş.konjonktiva tutulmuş. Ciddi sembleferon Ciddi sembleferon

oluşumu+oluşumu+ Fitizis+Fitizis+

Roper Hall Roper Hall evreleme sistemine göre evreleme sistemine göre evre 4,5,6,7 hepsi EVRE 4 ve kötü evre 4,5,6,7 hepsi EVRE 4 ve kötü prognozlu olarak kabul edilir. prognozlu olarak kabul edilir.

YÜKSEK GERİLİMLİ YÜKSEK GERİLİMLİ ELEKTRİK YANIKLARIELEKTRİK YANIKLARI

TerminoloTerminolojiji::

Şehiriçi akımŞehiriçi akım =100  =100 -- 220 volt 220 volt

Şebeke hattı Şebeke hattı =5000 =5000 - - 10000 volt10000 volt

Yüksek gerilim hattı=Yüksek gerilim hattı= 100,000 volts 100,000 volts

Elektrik akımı akımı engelleyen bir Elektrik akımı akımı engelleyen bir direnç olduğunda ısı yayar. direnç olduğunda ısı yayar.

Doku hasarıDoku hasarı

Akım yolu boyunca ısı jenerasyonuAkım yolu boyunca ısı jenerasyonu Akım ile direk doku hasarı ile olur.Akım ile direk doku hasarı ile olur.

Hasar derecesi ;Hasar derecesi ;

Kaynağın voltajınaKaynağın voltajına Dokudan geçen akımın amperineDokudan geçen akımın amperine Dokunun akıma olan direncineDokunun akıma olan direncine Maruziyet süresine bağlıdır.Maruziyet süresine bağlıdır.

Düşük voltajDüşük voltaj; ; 500 volt500 voltdan küçükdan küçük Ev ve iş çevresindeEv ve iş çevresinde Saç kurutma makineleriSaç kurutma makineleri**

Yüksek voltajYüksek voltaj; 1000 volttan büyük; 1000 volttan büyük Güç kaynakları ya da hatlarındaGüç kaynakları ya da hatlarında

Hasarın tespiti için kaç amper ya da Hasarın tespiti için kaç amper ya da volta maruz kalındığını bilemesek bile volta maruz kalındığını bilemesek bile düşük mü yüksek midüşük mü yüksek mi olduğunu olduğunu bilmemiz gerekir. bilmemiz gerekir.

Düşük voltajda bile yeteri süre ve Düşük voltajda bile yeteri süre ve miktarda akım göğüsten geçerse, VF’ye miktarda akım göğüsten geçerse, VF’ye neden olarak major kardiyopulmoner neden olarak major kardiyopulmoner komplikasyonlar ve öüm oluşturabilir. komplikasyonlar ve öüm oluşturabilir.

Yüksek gerilimli akıma bağlı yanıklarda Yüksek gerilimli akıma bağlı yanıklarda akım boyunca doku nekrozu oluşur. akım boyunca doku nekrozu oluşur. Hasar hem ısı oluşumuna hem de Hasar hem ısı oluşumuna hem de akımın direk hasarına bağlıdır. akımın direk hasarına bağlıdır.

Düşük voltajla görülen lokal hasarda da Düşük voltajla görülen lokal hasarda da sebep ısı oluşumudur. Örn; elektrik sebep ısı oluşumudur. Örn; elektrik kordonunu ısıran çocukta oral yanık.kordonunu ısıran çocukta oral yanık.

YAKLAŞIMYAKLAŞIM

İrrigasyon, dilüsyon.İrrigasyon, dilüsyon. İsotonik veya soğuk musluk suyuİsotonik veya soğuk musluk suyu

Hastane öncesiHastane öncesi

YIKAMAYIKAMA ********HEMENHEMEN ****BÜYÜK MİKTARDA****BÜYÜK MİKTARDA

**Nasıl?**Nasıl? Musluğun üzerine gözünüzü açarak tutunMusluğun üzerine gözünüzü açarak tutun Lavaboya eğilip avuçlarınızı akan suyun Lavaboya eğilip avuçlarınızı akan suyun

altına koyup gözünüzü açıp kapayın.altına koyup gözünüzü açıp kapayın. Duşun altuna girip gözününü akan suya Duşun altuna girip gözününü akan suya

karşı açık tutmaya çalışın.karşı açık tutmaya çalışın. Gözünüze su dolu bir bardak dayayıp Gözünüze su dolu bir bardak dayayıp

başınızı geri ve ileri hareket ettirin. başınızı geri ve ileri hareket ettirin. Dışarda iseniz, bahçe hortumu ile yıkayın.Dışarda iseniz, bahçe hortumu ile yıkayın.

HastanedeHastanede

HastanedeHastanede

YIKAMA***YIKAMA*** Alkali veya asit ise; dilatasyon ve Alkali veya asit ise; dilatasyon ve

siklopleji, analjezisiklopleji, analjezi Prognoz ve takip kimyasalın cinsine ve Prognoz ve takip kimyasalın cinsine ve

maruziyet süresine göre değişir.maruziyet süresine göre değişir. Çoğu ayaktan tedavi edilebilirken, alkali Çoğu ayaktan tedavi edilebilirken, alkali

ve asit yanıkları sıklıkla hospitalizasyon ve asit yanıkları sıklıkla hospitalizasyon gerektirir. gerektirir.

Göz ph?Göz ph? Sistemik etkilenme?Sistemik etkilenme? Vücut ısısıVücut ısısı TetkikTetkik Spekulum, topikal anestezi. Spekulum, topikal anestezi. Acilde göz hasarı +/- sistemik mortaliteAcilde göz hasarı +/- sistemik mortalite

Maruziyet sonrası tedaviMaruziyet sonrası tedavi – – Alkali Alkali YanıkYanık

Tüm kalıntıları temizle. (kireç, çimento..)Tüm kalıntıları temizle. (kireç, çimento..) Eliminasyon, dilüsyon ve soğutma Eliminasyon, dilüsyon ve soğutma

amacı ile bol ve uzun süre yıkama.amacı ile bol ve uzun süre yıkama. Hasarın derinliğini anlamak için tekrar Hasarın derinliğini anlamak için tekrar

değerlendirme.değerlendirme. Vücut ısısını takip etme.Vücut ısısını takip etme.

Abrazyon tedavisiAbrazyon tedavisi DebridmanDebridman Topikal antibiyotikTopikal antibiyotik AnaljeziAnaljezi Tetanoz profilaksisiTetanoz profilaksisi LubrikanLubrikan Kapama, Kapama, +/- kapak soğuk kompres+/- kapak soğuk kompres

Tedavi-kimyasalTedavi-kimyasal Acil irrigasyon.ph düzelene kadarAcil irrigasyon.ph düzelene kadar Topikal anesteziTopikal anestezi 1 lt 30 dk1 lt 30 dk Desmarres spekulum, pamuklu çubuk.Desmarres spekulum, pamuklu çubuk. Topikal ab., analjezik, siklopleji, Topikal ab., analjezik, siklopleji,

midriyatik kapama.midriyatik kapama. 24 saat sonra kontrol. 24 saat sonra kontrol. Alkali….HospitalizasyonAlkali….Hospitalizasyon Sekonder glokom…antiglokomatözSekonder glokom…antiglokomatöz

HF asit….MgCl ile irrigasyonHF asit….MgCl ile irrigasyon HF asit…topikal%1 Kalsiyum glukonat HF asit…topikal%1 Kalsiyum glukonat Subkonjonktival enjeksiyonlar Subkonjonktival enjeksiyonlar XXXXXXXX Alkali ve hidroflorikasit yanıklarında topikal Alkali ve hidroflorikasit yanıklarında topikal

steroidsteroid??????

Fibrob.ve enflamFibrob.ve enflam. X. X enfeksiyon riski enfeksiyon riski %10-20 asetil sistein(kollejenaz inh )%10-20 asetil sistein(kollejenaz inh ) %10 sodyum sitrat korneal %10 sodyum sitrat korneal

perforasyonuazaltır.perforasyonuazaltır.

Farmakolojik tedaviFarmakolojik tedavi

AntibiyotiklerAntibiyotikler

TobramisinTobramisin

GentamisinGentamisin

CiprofloksasinCiprofloksasin

SikloplejiklerSikloplejikler Siliyer spazmı xSiliyer spazmı x Damar permeabilitesini azaltır.Damar permeabilitesini azaltır. Enflamasyonu azaltır. Enflamasyonu azaltır. %5 homatropin …etkisi 12-24 saat %5 homatropin …etkisi 12-24 saat

sürer. sürer. Atropin, skopolamin. Atropin, skopolamin.

AnaljeziklerAnaljezikler

DiklofenakDiklofenak ToksoidToksoid

Tetanoz ve difteriTetanoz ve difteri

Topikal Otolog serumTopikal Otolog serum Sistemik immunsupresyonSistemik immunsupresyon

HİPERBARİK OKSİJEN??HİPERBARİK OKSİJEN??

NaOH ile korneal yanık NaOH ile korneal yanık oluşturulmuş tavşan. oluşturulmuş tavşan.

12 kontrol12 kontrol 12 12 Hiperbarik O2Hiperbarik O2 ted. ted. 1 saat/gün 21 gün hiperbarik oksijen 1 saat/gün 21 gün hiperbarik oksijen

tedavisitedavisi Hiçbir etki gözlenmedi.Hiçbir etki gözlenmedi.

Controlled trial of hyperbaric oxygen treatment for Controlled trial of hyperbaric oxygen treatment for alkali corneal burn in the rabbit alkali corneal burn in the rabbit

Hirst L.W.;Summers P.M.; Griffiths D.; Bancroft J.; Lillicrap Hirst L.W.;Summers P.M.; Griffiths D.; Bancroft J.; Lillicrap G.R.G.R.

Clinical & Experimental Ophthalmology, Volume Clinical & Experimental Ophthalmology, Volume 32, Number 1, January 2004, pp. 67-70(4) 32, Number 1, January 2004, pp. 67-70(4)

Cerrahi tedaviCerrahi tedavi

KeratektomiKeratektomi Oto/AlloLimbal Kök HücreTransplantasyonuOto/AlloLimbal Kök HücreTransplantasyonu +/- Amniyon membran Transplantasyonu +/- Amniyon membran Transplantasyonu KeratoprotezKeratoprotez

Medikolegal tehlikelerMedikolegal tehlikeler Yüzde alkali ve termal yanık…..Yüzde alkali ve termal yanık….. trakea özefagus kontrolü!!!!trakea özefagus kontrolü!!!! Gözkapaklarının altını kontrol!!! Gözkapaklarının altını kontrol!!! Topikal anesteziklerin sık uygulanmasından Topikal anesteziklerin sık uygulanmasından

kaçın!!! kaçın!!! Hava yastığı şişmesi…sodyum azide( NaOH Hava yastığı şişmesi…sodyum azide( NaOH

+ NaCO3)…Alkali aerosol.. ALKALİ + NaCO3)…Alkali aerosol.. ALKALİ KERATİT.KERATİT.

İnferior Cul de sac... İnferior Cul de sac... litmus kağıdı….pH.litmus kağıdı….pH. Tonometri, metazolamid + B-bloker.Tonometri, metazolamid + B-bloker.

KorunmaKorunma

%90 kimyasal yanık.. Gözlük ve dikkat %90 kimyasal yanık.. Gözlük ve dikkat ile korunabilir.ile korunabilir.

Çocuklara dikkat. Çocuklara dikkat.

Kaynak…. gözlük.Kaynak…. gözlük. Kayakçı….gözlük.Kayakçı….gözlük.

Limbal kök hücre nakliLimbal kök hücre nakli

Teşekkür ederimTeşekkür ederim

Teşşekkür ederim