Programi i Studimeve: MENAXHIMI I PATUNDSHMËRIVE DHE INFRASTRUKTURËSNiveli: MASTERLënda: TEORIA E NEGOCIMIT

PUNIM SEMINARIKTEMA:

KONTROLLIMI I EMOCIONEVE GJATE NEGOCIMIT

Punuar nga Studenti: Sami SPAHIU Mentor: Dr. Islam Hasani

Shkurt,2017-Prishtinë,

HYRJE

Emocioni (lat, ex - jashtë ; motio - lëvizje ; emocion - nxitje) është një shtytje nervore që shkakton një organizëm të veprojë. Konsiderohet si një gjëndje mendore e fuqishme dhe e pandërgjegjshme që shoqërohet shpesh nga ndryshime fiziologjike. Emocioni dallohet nga ndjenja, ngaqë emocioni është një gjëndje psiko-fiziologjike që nxit një organizëm të veprojë. Emocionet që ne ndjejmë burojnë nga interpretimi që i bëjmë eksitimit fiziologjik që përjetojmë. Nxitshmërinë fiziologjike ne e lidhim me një emocion të vecantë në varësi të rrethanave që e kanë shkaktuar atë. Emocionet studiohen ndër të tjera nga psikologjia, psikiatria, filozofia, neurologjia, fiziologjia, sociologjia, biologjia dhe nga studimi trunor.

Ç’ËSHTË APO Ç’JANË EMOCIONET? Psikologët Fer dhe Rasëll shprehen se “të gjithë e dinë se ç’është emocioni, deri në çastin kur u kërkohet ta përkufizojnë atë. Atëherë, duket se askush s’mund të japë një përgjigje”. Sipas termit që përdorim ne, emocioni është një përvojë që ndihet. Emocioni ndihet, nuk mendohet. Kur dikush thotë ose bën diçka domethënëse për ju, emocionet tuaja reagojnë, zakonisht të shoqëruara me mendime, ndryshime psikologjike dhe dëshirën për të bërë diçka.

Emocionet mund të jenë pozitive ose negative

Nga një emocion pozitiv, njeriu ndihet i frymëzuar. Pavarësisht nëse është një shpresë, lehtësim apo një arsye për t’u ndier krenar, emocioni pozitiv gjithnjë të bën të ndihesh mirë. Gjatë një negociate apo negociatave ne pergjithesi, përcjellja e një emocioni pozitiv tek tjetri mund të krijojë një raport, një lidhje të vulosur nga vullneti i mirë, mirëkuptimi dhe ndjenja e bashkërendimit. Në të kundërt, zemërimi, acarimi dhe emocione të tjera negative jo vetëm ju stresojnë, por edhe pakësojnë mundësinë për të krijuar një raport të qëndrueshëm. Emocionet pozitive kanë më shumë gjasa se ato negative për ta çuar perpara një raport dhe bashkëpunimin. Megjithatë, në mënyrë taktike, edhe një emocion zemërimi mund të bëjë që dy njerëz të sqarohen dhe të pajtohen. Madje, ndonjëherë, ndjenjat negative, për shembull brenga, mund t’i bashkojnë dy njerëz me të njëjtën brengë.Kryesisht ne kete prezantim do te përqendrohemi ne faktin se si duhet të përdoren tanikat qe te kontroolojm emocionet për të arritur një marrëveshje me leverdi. Në këtë prezantime ne do ti përshkruajmë disa nga pengesat që mund të hasim kur përballemi me një emocion gjate negocimit qoftë ky juaji apo i të tjerëve. ‐Prezantimi në vazhdim ju paraqet disa rregulla praktike për t’i kaluar këto pengesa. Kto rregulla s’ju kërkojne qe të shfaqni emocionet tuaja më të thella dhe as të manipuloni të tjerët. Përkundrazi, prezantimi thjesht jep disa keshilla duke u bazuar ne disa rregulla qe duhen praktikuar gjate negocimit ne mënyrë qe te perballemi me emocionet, që mund te na vijn gjate takimeve te ndryshme qe jane me pesh dhe me rendesi ne kariere.

KLASIFIKIMI I EMOCIONEVENjë nga përpjekjet për klasifikimin më të plotë të emocioneve u përshkrua nga Robert Plutchik, më 1980. Plutchik e përshkroi emocionin si një reagim trupor të modeluar, të shkaktuar nga një ngacmues. Me anën e anketave të hollësishme, ai bëri një ndarje në emocionet parësore, bazë dhe në ato dytësore.

EMOCIONET PARËSORE, BAZË

Janë: zemërimi, frika, gëzimi, pranimi, habija, trishtimi, neveria dhe kundërveprimi. Këto emocione parësore mund të kombinohen për të formuar emocione dytësore. Pershembull gëzimi dhe pranimi formojnë dashurinë; frika dhe pranimi formojnë përuljen; zemërimi dhe kundërveprimi formojnë agresivitetin. Në qoftë se vendosen në një rreth përballë njëra - tjetrës, emocionet formojnë cifte të kundërta. Megjithatë autorë të tjerë parashtrojnë një nën-ndarje tjetër. Sipas disa autorësh, nga dyzimi i emocioneve parësore rrjedhin emocione të tjera dytësore apo të ndërthurura: hareja, turpi, ankthi, dorëheqja, shpresa, falja, smira, malli, pendesa apo brerja e ndërgjegjes, zhgënjimi etj.

EMOCIONET MUND TË PENGOJNË NË NEGOCIATATA

Askush prej nesh nuk ti shpëton dot emocioneve. Mund të ndodhë që për shkak të tyre të humbasim mundësinë për të nënshkruar një kontratë shumë fitimprurëse. Ato mund ta kthejnë një marrëdhënie miqësore në një luftë të gjatë, që s’i bën mirë askujt. Gjithashtu, mund të shkatërrojnë shpresat për një marrëveshje të favorshme. Por çfarë i bën emocionet kaq shqetësuese? Ato mund të të shpërqendrojnë në çështje të rëndësishme. Nëse ju apo pala tjetër shqetësoheni, secilit prej jush do t’i duhet të përballet me një rrebesh emocionesh. Të dilni vetëtimthi nga zyra? Të kërkoni falje? Të uleni pa u ndier dhe të turfulloni nga inati? Vëmendja juaj kalon nga synimi për të nënshkruar kontratën, në atë për të mbrojtur vetveten dhe sulmuar tjetrin. Emocionet e shfrenuara mund të jenë të dëshirueshme kur bie në dashuri. Por asesi në një negociatë, ky shfrenim mund të pakësojë mundësinë për të vepruar me mençuri. Emocionet e forta mund t’ju errësojnë arsyen, duke vënë në rrezik një kontrate shume fitimprurese dhe me rendesi per karieren tuaj. Nga zemërimi, ju mund të ndërpritni komentet e kolegut tuaj, që sapo do të sugjeronte një marrëveshje të favorshme për të dy ju. I prekur, ai mund të zgjedhë të heshtë kur ju keni sërish nevojë për mbështetjen e tij. Emocionet mund të përdoren për t’ju shfrytëzuar. Nëse sprapseni nga propozimi i një negociatori tjetër apo ngurroni para se t’ju shfaqni atyre interesat tuaja, këto reagime lehtë të dukshme, u sigurojnë të dhëna për shqetësimet dhe dobësitë tuaja të vërteta.

EMOCIONET MUND TË JENË PASURI ME VLERË Marrëveshjen e Kamp Dejvidit

Ndonëse emocionet shihen shpesh si pengesë në negociata sigurisht që mund të jenë edhe ‐pasuri ato mund të kthehen edhe në vlera, duke na ndihmuar të arrijmë qëllimin e asaj negociate. ‐Presidenti Karter e përdori fuqinë e emocioneve gjatë negociatave historike për paqe midis Izraelit dhe Egjiptit. Ai ftoi kryeministrin izraelit, Menahem Beginin dhe presidentin e Egjiptit, Anuar Sadatin, në Kamp Dejvid. Ai synonte t’i ndihmonte dy udhëheqësit të negocionin për marrëveshjen për paqe. Pas trembëdhjetë ditësh të gjata, procesi i negociatave po dështonte. Izraelitët dukej se nuk kishin shanse ta nënshkruanin marrëveshjen. Deri atëherë, Karteri kishte investuar shumë kohë dhe mund në atë proces paqeje. Ai fare lehtë mund të kishte shfaqur nervozizëm dhe ndoshta ta paralajmëronte Beginin që ta pranonte propozimin e tij të fundit ose “asgjë”. Por sjellja armiqësore mund ta nxiste Beginin të tërhiqej nga negociatat. Gjithashtu, do të kishte vënë në rrezik marrëdhënien mes dy udhëheqësve. Në vend që të sillej në këtë mënyrë, Karteri bëri një veprim me ndikim të madh emocional. Begini kishte kërkuar fotografi me autograf të Karterit, Sadatit dhe atij vetë, që t’jua tregonte nipërve e mbesave. Karteri shkroi mbi çdo fotografi emrin e një nipi ose mbese të Beginit dhe ia dha atij gjatë një çasti të vështirë të bisedimeve. Begini pa emrin e mbesës në krye të fotografisë dhe lexoi me zë emrin e saj. Iu drodhën buzët. Pa të gjitha fotot e tjera me radhë dhe lexoi emrat e gjithë nipërve dhe mbesave. Ai dhe Karteri folën me qetësi për nipërit, mbesat dhe luftën. Ai çast ndryshoi plotësisht situatën e negociatave. Më vonë, po atë ditë, Begini, Sadati dhe Karteri firmosën Marrëveshjen e Kamp Dejvidit. Begini i foli Karterit për çështjet e vështira pa ngurruar dhe pa i bërë bisht bisedës. Atmosfera e krijuar nga përcjellja e emocioneve pozitive, mundësoi bisedime të qeta në një situatë konfliktuale. Kjo atmosferë nuk u krijua rastësisht. U desh mund dhe punë e ndershme për ta krijuar. Karteri s’donte që negociatat të dështonin; po ashtu edhe Begini e Sadati. Të gjithë ishin të interesuar të fitonin. Emocionet pozitive luajnë rol thelbësor si në negociata ndërkombëtare, ashtu edhe në ato të zakonshme. Ato mund t’ju ndihmojnë në tri mënyra.

Emocionet pozitive mund ta bëjnë më të lehtë arritjen e interesave të ndërsjella. •Emocionet pozitive ndaj tjetrit pakësojnë ndjenjën e frikës dhe dyshimit, duke e ndryshuar marrëdhënien tuaj nga armiqësore në miqësore. •Emocionet pozitive shtojnë miqësitë. •Emocionet pozitive ju japin një gëzim e qetësi të brendshme, që buron nga ndërveprimi i dy njerëzve.

LLOJET E KOMUNIKIMIT

KOMUNIKIMI VERBAL DHE JOVERBALKomunikimi verbal mundësohet nga gjuha dhe fjala. Me këtë kuptojmë dhënien e mesazhit me anë të fjalës. Me anë të fjalës së folur e të shkruar hyjmë në kontakt me ata që na rrethojnë. Fjala është çelësi i suksesit. Fjala me të vërtetë është çelësi i çdo marrëdhënieje. Të dish të flasësh është një art. Të flasësh nuk mjafton të hapësh gojën, të përdorësh një argument, citim e fraza të famshme e të bukura. Por të flasësh, do të thotë të dish të dëgjosh e ti bësh të tjerët të të dëgjojnë. Të dish të flasësh është çështje cilësie dhe jo sasie, e për të arritur këtë cilësi, është i nevojshëm: shpirti, maturia, thjeshtësia, inteligjenca, gatishmëria dhe zëri.

Komunikimi joverbal përbën pjesën më të madhe të komunikimit. Disa studiues pohojnë se mbi 55% e komunikimit i takon komunikimit joverbal. Kumunikimi joverbal është informacioni, emocioni që shprehet pa fjalë dhe pa ndihmën e gjuhës. Në krahasim me komunikimin verbal komunikimi joverbal është më pak i kontrollueshëm. Studimet vërtetojnë se komunikimi joverbal është shpesh shumë më i vlefshëm sesa ai verbal.Një nga arsyet kryesore është se komunikimi verbal lidhet me pjesën e vetëdijshme të mendjes së njeriut, ndërsa komunikimi joverbal mund të shërbejë për të komunikuar qëndrimet apo ndjenjat tona që dalin drejtpërdrejt nga pavetëdija. Në shumë raste, gjuha jonë e trupit mund të na “tradhtojë” duke u dhënë të tjerëve informacione që nuk do të donim t’ua jepnim. Ky lloj komunikimi në vend të fjalëve, përdor shprehjet e fytyrës, qëndrimin dhe gjestet, shikimin, mënyrën sesi vishemi, madje edhe elemente si tonin apo ritmin e zërit.

VECORITË E KOMUNIKIMIT JOVERBALPër të kuptuar rolin e komunikimit joverbal mund të bëni një eksperiment të thjeshtë. Shikoni një emision debati duke ia ulur zërin në minimum televizorit. Shumica prej nesh janë në gjendje të kuptojnë qëndrimet emocionale dhe ndjenjat e folësve pavarësisht se nuk dëgjojmë asnjë fjalë. Në fakt është e pamundur për një njeri të mos e përdorë komunikimin joverbal. Ajo që është e veçantë te komunikimi joverbal është fakti që ne u dërgojmë mesazhe të tjerëve edhe kundër vullnetit tonë. P.sh. ne skuqemi, dridhemi apo djersitemi në mënyrë të pavullnetshme. Shpesh gjuha e trupit na e lehtëson punën duke kryer misione që fjalët nuk mund të kenë të njëjtën efekt.Disa nga elementet në komunikimin joverbal 1. SJELLJA HAPSINORE I referohet mënyrës se si ne e përdorim hapësirën përreth nesh.

Distanca intime– është komunikimi shumë i afërt (deri në 50 cm largësi). Kjo distancë përdoret për afërsi fizike, dashuri gjithashtu edhe për grindje.Distanca personale– përfshin largësinë nga 50 cm deri në1.2 m) temat në këtë rast mund të jenë konfidenciale, personale dhe me shërbime reciproke. Është distanca më e pranueshme dhe më komode për shkëmbimin e lirë të informacionit.Distanca sociale – krijohet kur flasim me dikë në kushte normale. Hapësira e bashkëbiseduesëve sillet nga 1.2 deri 3.5m

2. GJESTET DHE LËVIZJA E TRUPITJanë domethënëse ato të duarve dhe të kokës p.sh lëvizjet që përdorim për të përforcuar atë që po them. P.sh. OK bëjmë me gisht. PO – JO lëvizim kokën GRUSHTI është shenjë zemërimi.BASHKIMI bashkimi i duarve etj. Komunikimi joverbal përmes gjesteve dhe lëvizjeve të trupit është më i dukshëm në situata kur jemi ne gjendje emocionale.3. SHPREHJA E FTYRËSPërfshijnë pozicionin e syve e të vetullave. Studimet tregojnë se janë dhjetë përmbajtje që mund të transmetohen me anë të fytyrës; lumturia, surpriza, frika, zemërimi, trishtimi, neveria, përbuzja, interesi, hutimi dhe vendosmëria.

Frika dhe trishtimi shprehen më tepër përmes syve.Lumturia përmes syve, gojës dhe mollëzave. Befasia përmes ballit, syve dhe gojës. Zemërimi paraqitet praktikisht në të gjithë zonat e fytyrës për t’u shprehur plotësisht. Këtu një rëndësi të madhe ka edhe kontakti i syve ku ndryshe quhen “dritarja e shpirtit”. Sytë janë ata që e hapin dhe e mbyllin komunikimin. Kontakti me sy ka një ndikim të madh në cilësinë dhe sasinë e komunikimit ndërpersonal. Bashkëbiseduesit që e rritin kontaktin e syve, rritin edhe pëlqimin midis tyre per nje teme apo ceshtje te caktuar. Studiuesit thonë sa më pak kontakt me sy nënkupton më pak miqësi apo pajtushmeri. Pasi jemi tek sytë po përmendim edhe disa gjëra: Për çfarë përdoret kontakti me sy?Kontakti me sy përdoret: Për të marrë informacion. Për shembull për të mësuar nëse tjetri po na thotë të vërtetën apo jo, për të njohur gjendjen shpirtërore të tjetrit apo për të kuptuar si e percepton statusin tonë (më të ulët apo më të lartë se të vetes).Për të treguar interes për tjetrin. Mbajtja e kontaktit të rregullt (por jo të ngulitur) me sy me një bashkëbisedues e nxit atë të flasë më shumë dhe me më tepër dëshirë. Në përfundim të të folurit njerëzit shmangin shikimin e tyre majtas ose djathtas si për të dhënë sinjalin se kanë përfunduar mesazhin e tyre.Për të ftuar dikë për të komunikuar. Kjo është një metodë e përdorur nga të gjithë. Kur përshëndesim dikë zakonisht ne hapim e mbyllim instinktivisht qepallat, njësoj sikur të donim të përshëndesnim tjetrin apo të shënonim praninë e tij. Për të dominuar komunikimin. Shikimi i ngulitur dhe intensiv përdoret nga personat autoritarë për të dominuar tjetrin. Ky lloj shikimi është i zakonshëm në procese negocimi. Megjithatë në disa raste përdorimi i tij mund të shkaktojë reagim agresiv nga ana e bashkëbiseduesit.Për të zbuluar qëndrimet. Përmes kontaktit me sy ne zbulojmë qëndrimet e të tjerëve ndaj nesh: interes, tërheqje, sulm, ndrojtje, etj. Ndrojtja, situatat e vështira, përpjekja për mashtrim dhe dhimbja shoqërohen nga shmangia e kontaktit me sy. Në situata nxitjeje psikologjike njerëzit priren të lëvizin sytë me shpejtësi për të skanuar gjithçka rrotull. Në situata frike, sytë duket sikur ngrijnë. Trishtimi shoqërohet me ulje të syve poshtë dhe me shmangie të kontaktit përmes syve.

4. ZËRI

Intonacioni, ritmi dhe mprehtësia e zërit janë tregues të mirë të gjendjes emocionale të njeriut. Elementet e përdorimit të zërit ose siç quhet ndryshe paragjuha janë shumë të rëndësishëm. Studimet tregojnë se ne e kuptojmë gjendjen shpirtërore të një njeriu shumë më mirë nga gjuha e trupit sesa nga gjuha verbale. Gjatë komunikimit flisni normalisht duke shmangur zërin e hollë. Mos pushtoni bisedën duke mos i lënë të tjerët të flasin. Mos flisni shpejt. Jini dëgjues të mirë sepse njerëzit i kanë qejf dëgjuesit e mirë.5. Pamja e jashtme Kjo përfshin veshjen, rregullimin e flokëve, lukun etj. Pamja ka ndikim të madh jo vetëm në formimin e imazhit për veten, por edhe në sjelljen tonë dhe të njerëzve që na rrethojnë Pamja e jashtme është baza e përshtypjes së parë që ndonjëherë zgjat shumë dhe përcakton se me kë duhet të flasim. Veshjet janë objekt i vazhdueshëm i vëmendjes së njeriut. Ato tregojnë mënyrën që kemi zgjedhur se si ta prezantojmë veten. Veshja është pasqyrimi i asaj që mendojmë dhe ndjejmë. Veshja është vazhdimi i asaj çka jemi. Ashtu si puna e breshkës me zhguallin e saj edhe ne me ato që hedhim mbi shpinë i tregojmë botës kush jemi, si është jeta jonë dhe fazat në të cilat ndodhemi.Veshjet përcjellin informacione;Veshja zbulon diçka rreth emocioneve tona. Ky efekt ka dy anë se si ndjenjat tona ndikojnë në veshje dhe çfarë ndjejmë nga veshja jonë. Kur veshim gjëra të rehatshme, sportive do të thotë se rehatia ka rëndësi të veçantë për ne. Kur vishemi në mënyrë serioze kemi dëshirë për të pasur efekte të jashtme në takimet tona.Veshja tregon edhe për sjelljen tonë. Lloji i veshjes mund ta transformojë qëndrimin, lëvizjet madje edhe sjelljen tonë. Veshja e ndryshme ndikon menjëherë në ndryshimin e sjelljes së njeriut p.sh. veshja ushtarake, studentore, e gjyqtarit, mjekut, priftit, motrës, sportistit etj. Veshja ndikon në diferencimin tonë nga të tjerët nga mosha dhe profesioni.

Disa interpretime të gjuhës së trupit:

Të mbash objekte para teje – filxhan me kafe, fletore, çantë apo diçka tjetër është shenjë turpi dhe rezistence, që bën të mendohet se dëshiron të fshihesh pas tyre dhe të ndahesh nga të tjerët.Ta kruash mjekrën gjersa e shikon tjetrin – Njerëzit zakonisht sjellin vendime kur e prekin apo e kruajnë mjekrën dhe kjo i bën të tjerët të mendojnë se ju i gjykoni ata.Ngushtimi i syve – Me këtë i tregoni personit para jush se nuk e pëlqeni. Shpesh ndodh që ju të dëshironi të tregoni se me këtë gjest mendoni më mirë, por mos lejoni që deri te bashkëbiseduesi të transmetoni mesazh të gabuar.Të shikosh poshtë në prezencë të tjerëve – Kjo tregon se nuk jeni të interesuar. Ndonjëherë interpretohet edhe si shenjë arrogance. Çdoherë shiko në sy kur je duke biseduar. E prek fytyrën gjersa bisedon – Prekja e fytyrës apo e hundës tregon mashtrim. Gjithashtu njerëzit e vendosin dorën afër gojës kur gënjejnë. Çdoherë mbaji duart larg fytyrës kur je duke biseduar.Kryqëzimi i duarve – shenjë e rezistencës. Disa këtë mund ta interpretojnë edhe si shenjë egoizmi, mbylljeje. Duart e kryqëzuara në gjoks janë shenjë klasike mbrojtëse, kundërshtim. Gjithmonë mundohu t’i mbash duart të hapura.

Kruarje e kokës dhe qafës – shenjë tipike e dyshimit dhe e pakuptimshmërisë. Ajo gjithashtu mund të jetë edhe shenjë gënjeshtreje. Mundohu t’i mbash duart larg kokës kur je duke komunikuar me ndonjëUlje në skaj të karriges – kjo tregon se mentalisht dhe fizikisht nuk je rehat. Por kjo do t’i bëjë edhe ata rreth jush të mos ndjehen rehat.Kruajtje koke dhe lëvizje mekanike – nënkupton bezdisje të vogla gjatë dialogut – siklet, nervozitet, ankth dhe mendim.Ecje krenare me supe të ngritura, trupin drejt – nënkupton vetëbesim dhe ndjenjë mbizotërimi.Shikim i ulët – nënkupton fajësi, fshehje sekreteshVendosje e duarve në mes – nënkupton triumf nëse bëhet me duar, dhe zemërim nëse bëhet me grushta.Mbështetje e kokës tek duart – nënkupton mërzitjeKërcitja me gishta – shenjë pasiguriedhe nervozizmiLidhja e gishtërinjve duke mbajtur pëllëmbët larg njëra-tjetrës – tregon besim te vetvetja,Bashkimi i mollëzave të gishtërinjve– shenjë se dëshiron të theksoj diçkaRrahja e shpejtë e kapakëve të syve –tregon shenjë pasigurie.Dora nën mjekër – keni nevojë për mbështetje sepse ndiheni të pasigurt.

TAKIMI TRUMP OBAMAdoni të kuptoni një person mos i dëgjoni fjalët e tij, por vëzhgoni sjelljet e tij. Albert Einstein

Ekspertja e gjuhës së trupit Patti Wood ka analizuar takimin e parë mes njeriut më të fuqishëm në Amerikë dhe personit të zgjedhur për ta zëvendësuar atë.Obama ndihej “shumë i lodhur, i dorëzuar dhe jo shpresëdhënës,” ndërsa Trump “rrinte rëndë, serioz dhe ndoshta i frikshëm,” tha Patti për Daily Mail.“Nëse shikoni pozicionin e këmbëve të Trump, janë në pozicionin alfa, që nënkupton shprehjen ‘Jam një burrë i vërtetë’ ndërsa këmbët e Presidentit Obama qëndrojnë më larg njëra tjetrës, gjë që nënkupton forcë dhe në mënyrë subkoshiente kërkon të thotë ‘Jam unë ende në krye’“, thotë Patti.“Por ishin duart e Trump që tërhoqën vëmendjen, i vendosi në një pozicion lutës por me kokë poshtë.Kjo nuk është aspak tipike për një President të zgjedhur. Sipas leximit tim ai ka mësuar diçka që nuk e dinte më parë. Është një shenjë që kërkon të rehatojë veten. Kurse nga mënyra se si Obama mban duart e këmbët më bën të mendoj se ndihet i lodhur. Madje nuk më bindin as fjalët që Obama tha se ishte i inkurajuar për të punuar me ekipin e Trump.Sepse kur i thotë këto, ai vazhdimisht mbyll sytë, duke lënë të kuptohet që nuk e beson atë që thotë”, tha ekspertja e gjuhës së trupit

GJESTET DHE SJELLJET GJATË NEGOCIATAVE TE RENDESISHME

Me menyren se si ecet, si pershendetet, si shtrengohen duart, si ulen,se si qendrojne, se si levizin koken, buzeqeshja dhe merrolja, duart, kembet, syte e gishtat, krijohet edhe pershtypja tek shikuesit- publlku apo pala tjeter negociuese. Shtrengimi i duarve dhe shtyrja e ish-Kryetarit te Autoritetit Palestines Jasser Arafat dhe ish- kryeministrit Izraelit Ehud Barak ne takimin, me ndermjetsimin e ish- kryetarlt te SHBA-ve, Bill Clinton ne rezidencen presidenciale Camp David, derisa pozonin para gazetareve edhe pas shume vitesh nuk eshte harruar. Pas shtrengimit te duarve, qe mezi e perballoi palestinezi (me i shtyre ne moshe) filluan shtyrjet e njeri-tjetrit per te deshmuar kulture perparesie. Derisa udheheqesi palestinez mundohej t'i jepte perparesi bashkfebiseduesit te tij te ardhshem qe te hynte ne porten e nderteses se bisedimeve, Ehud Barak perdori fuqine e tij fizike dhe e shtyu fizikisht "armikun e tij" brenda. Kjo la nje pershtypje shume te keqe tek publiku, ne veqanti per Arafat-in e "mundur" nga armiku i tij. Andaj takimet formale nuk duhet shnderruar ne takime "mundesish", por ato duhet shfrytezuar per perftime te simpative te sjelljeve te kulturuara dhe mendjemprehta.

www.youtube.com/watch?v=EWeqIkJZYNQ

Takimi i kryeministrave te shtetit te Kosoves dhe Serbise, BRUKSEL TETORË 8, 2013 | 09:35

RENDITJA E EKIPIT GJATE NEGOCIMIT

Poashtu, eshte rendesishme edhe menyra e uljes ne karrige dhe renditja e grupit para takimeve te rendesishme te negociatave. Negociatoret duhet te ulet ne karrige ne poziten qe do te mundesoje qendrim te palodhshem. Pa keqardhje, karrigia duhet te vendoset ne poziten qe i pergjigjet personit që perfaqson njeren pale. Ne karrige nuk duhet ulur i mbeshtetur per te, duke e larguar koken nga pala tjeter. Duhet provuar te mos vihet kemba mbi kembe, sepse kjo shkakton lodhjen dhe pastaj, duke e nderruar poziten e kembeve, humbet koncentrimi. Ne rast se nuk mund te perballohet qendrimi me kembe te paluara njeren prane tjetres (me nje kend prej 45 shkallesh), atehere kembet mund te "lidhen" tek zogu i kembeve, Po u be kjo, nuk shkaktohet lodhja dhe nuk zhvendoset perqendrimi i shikuesit nga porosia ne dukje. Zakonisht, kur pala tjeter bejne pyetje te veshtira lidhje me temen e takimit, duhet te reagoj qetë dhe te flet bindshem. Edhe merrolja e vazhdueshme para një pale negociatore deshmon mungese te njohurive per menyren e sjelljes në takime te tilla dhe mos njohje te temes per cka edhe je ne takim. Merrolat lene pershtypjen e humbjes se thelle! Pra, buzeqeshja dhe merrolat duhet te jene adekuate me kohen dhe temen.

Gjate takimit ne negociata duhet shikuar ne sy palen sikur ai te ishte miku i juaj. Syte nuk duhet levizur poshte-lart e anash sepse krijohet pershtypje e keqe-jo stablllteti. Me levizjen e syve, lehet pershtypja e pasigurist per cieshtjen e trajtuar. Ndersa, shikimi i vazhdueshem poshte Iepershtypjen slkur po falet.

Nuk sugjerohet qe te kryqzohen duart, sepse keshtu krijohet pershtypja para pales negociuese se je nje tip i mbyllur dhe jo transparent. Pos kesaj sikur edhe lidhja e gishterinjve, kryqezimi i duarve pengon Ievizjen e duarve kur negociuesi do te deshmoje dic konkrete. Pohimi apo mohimi me koke eshte gje bukur e ndjeshme. Derisa pohimi ne Kosove dhe shume vende te botes kuptohet me Ievizjen e kokes vertikalisht nga lart- poshte dhe anasjelltas, ne Shqiperi kjo do te thote mohim. Nderkaq, ajo qe eshte mohim ne Kosove, levizja e kokes horizontalisht djathtas-majtas dhe anasjelltas, ne Shqiperi dhe disa vende te tjera, eshte pohim. Duhet pasur kujdes qe duart kur levizen te mos dalin jashte katrorit te kraharori;'', qe do te thote se duart kurre te mos kalojne mbi nivelin e gjoksit e mos leshohen me poshte se beli. Por, levizja e duarve duhet te jete e kontrolluar. Ajo duhet te behet vetem atehere kur e kryen nje funksion. Pra, kur deshmon nje qendrim kategorik, nje deshmi apo te ngjashme. Veprim i demshem eshte edhe levizja e duarve vend e pa vend, dhe nga keto veprlme nuk mund kuptohet qellimi i foleslt, sepse tere levizja e duarve eshte mekanike.

FALENDERIT