klinik eczacılıkta lisansüstü eğitimtfd.org.tr/.../klasor/dosyalar/kongreler/2013/36_ms.pdf ·...
TRANSCRIPT
Klinik Eczacılıkta
Lisansüstü Eğitim
Doç. Dr. Mesut Sancar
Marmara Üniversitesi
Eczacılık Fakültesi Klinik Eczacılık BD
Türk Farmakoloji Derneği 22. Ulusal Farmakoloji Kongresi
4-7 Kasım 2013, Antalya
Neden Klinik Eczacılık?
• Klinik eczacılık, ACCP’ye göre
eczacılığın icra edildiği her alanda akılcı
ilaç kullanımı bilim ve uygulamasıyla
ilgilenen eczacılık alanı olarak
tanımlanmaktadır.
Neden Klinik Eczacılık?
1960’lı yıllardan sonra
Lisansüstü Eğitimde Amaç
• Klinik eczacılık uygulamalarını tanıtmak ve
yaygınlaştırmak
• Klinik eczacılık ve farmasötik bakım ile ilgili temel
kavramları, araştırma alanlarını, araştırma
tekniklerini ve güncel eğitim öğretim
uygulamalarını tanıtmak
• Akılcı ilaç kullanımının sağlanması amacıyla
uzman eczacılar yetiştirmek
• Öğrencilerin klinik eczacılık alanında araştırmacı
olarak yetişmesine katkıda bulunmak
Neden Klinikte Eğitim?
• Meslekler-arası eğitimde
– Öğrenci sağlık ekibiyle işbirliği yapmayı
öğrenir
– Hasta bakımında sorumluluk almaya
hazırlanır
– İlaç hataları ve maliyet azalır
– Daha kaliteli bir sağlık hizmeti sunulur
American Journal of Pharmaceutical Education, 2009, 73 Suppl
Neden Klinikte Eğitim?
• Klinik-hastane tabanlı eğitimde
– Vizitler esnasında ve olgu tartışmalarına aktif
katılarak sorumluluk kazanır
– Planları ve uygulamaları takip eder
– Değerlendirme yapar
Pharmacy Education, March 2004 Vol. 4 (1), pp. 1–6
Sağlık Ekibinde Eczacının Daha Aktif
Olabilmesi İçin Neler Gerekir?
• Hasta tedavisine sistematik yaklaşım
– Hastalıkların patofizyolojisi
– Laboratuar verilerinin yorumlanması
– Güncel farmakoterapi
– İlaç bilgisi
– Terapötik ilaç izlemi
• Hasta eğitimi teknikleri
• Sorumluluk almak (farmasötik bakım)
Eczacıyı Sağlık Ekibine Daha Aktif
Olarak Nasıl Dahil Edebiliriz?
Dünyada Klinik Eczacılık
Lisansüstü Eğitimi
ABD • BS Pharm diploması olanlar ortalama 2 yıl daha
(denizaşırı ülkeler için 3 yıl kadar) okuyarak
PharmD ünvanı alabiliyorlar.
• PharmD derecesi olanlar
– 2 yıl daha uzmanlık (residency program, PGY 1-2)
– MS Residency programı 2 yıllık, 1 yılı araştırma ağırlıklı
• Doktora programları 3-5 yıl
– Farmakoterapi
– Pharmacy Practice
– Health Outcomes
Avrupa - 1
• İngiltere’de 30 yıla yakın bir süredir master programları var.
• İsviçre Eczacılar Birliği’nin 1 yıllık hasta odaklı mezuniyet sonrası klinik eczacılık programı var.
• Oslo Üniversitesinde master programı var ve ağırlıklı olarak hastane eczacılarından oluşuyor.
• Fransa’da 5 yıllık eczacılık eğitiminin üzerine hastane ve klinik eczacılık pratikleri yapılarak PharmD ünvanı alınabiliyor.
Avrupa - 2
• Belçika’da klinik eczacılığı da kapsayan 3 yıllık hastane eczacılığı master programı var.
• Hollanda’da ve İtalya’da 4 yıllık hastane eczacılığı uzmanlığı programı var.
• İspanya’da 4 yıllık hastane eczacılığı (1 yılı klinik pratik ağırlıklı) uzmanlığı programı var.
• Portekiz’de 5, Almanya’da ise 3 yıllık hastane eczacılığı uzmanlığı var.
• Sırbistan’da Farmasötik Bakım master programı var.
İngiltere
• Dört program var
– MSc in Clinical Pharmacy
– MSc in Clinical Pharmacy (Open Learn)
– MSc in Clinical Pharmacy (Independent
Prescribing)
– MSc in Advanced Professional Practice
• Postgraduate Diploma programını
tamamlayanlar alınıyor.
İngiltere
• UCL School of Pharmacy’de
– MSc in Clinical Pharmacy
• 12 aylık bir program
• Birinci dönemde haftada 1 gün hastanede
• İkinci dönemde haftada 2 gün hastanede
• Araştırma aşamasında haftada 3 gün hastanede
£17,250
İskoçya
• MSc Clinical Pharmacy Practice
(Hastane/Eczane) – Pharmaceutical Care Planning
– Therapeutics
– Managing Medicines: Collaborative Working
– Pharmaceutical Care in Secondary Care
– Community Pharmacy Service Provision
– Pharmaceutical Care in Primary Care
– Health Services Research Project
İskoçya
• Master – en az 1 yıllık bir program
– Programa başlayabilmek için mezuniyet sonrası en az
12 ay hastanede çalışmış olmak gerekiyor
– Birinci yarıyıl
• Pharmaceutical care planning, patient interview skills and
bedside teaching,
– İkinci yarıyı (iki seçmeli ders)
• Palliative Care, Cardiology, Public Health, Mental Health,
Rheumatology, Cancer Care, Care of the older patient, Clinical
Pharmacokinetics
• Doktora (PhD)– 3-4 yıl
İngiltere - Galler Cardiff University
• Pharmacy Practice and Clinical
Pharmacy (PhD/MPhil)
– 3 yıl PhD; 1 yıl MPhil (Tam zamanlı)
£16.000
Yeni Zelanda
• Yeni Zelanda’da Otago Üniversitesinde
– Postgraduate Diploma in Clinical Pharmacy
(BS Pharm derecesinden sonra 1 yıl)
– Master of Clinical Pharmacy (Postgraduate
Diplomadan sonra 2 yıl)
– Derslerden örnekler
• Applied Clinical Pharmacy 1-2
• Pharmacoeconomics and Drug Evaluation
• Medicines Information
• Medicines Management
• Advanced Clinical Pharmacy
Avustralya The University of Queensland
Course Code & Title No. of Units Semester
Year 1
PHRM7010 Advanced Skills for Clinical Pharmacy Practice 2 Units Semester 1
PHRM7040 Pharmacists in the Modern Health System 2 Units Semester 2
PHRM7030 Pharmacotherapy in Patient Care I 4 Units Semester 1 & 2
Year 2
PHRM7051 Leading and Managing the Future in Pharmacy Practice 2 Units Semester 1
PHRM7021 Evaluation and Research in Pharmacy Practice 2 Units Semester 2
PHRM7060 Pharmacotherapy in Patient Care II 4 Units Semester 1 & 2
Course Code & Title No. of Units Semester
Year 3
PHRM8010 Master of Clinical Pharmacy Placements 2 Units Semester 1 or 2
PHRM7071/7072 Masters Research Project * 6 Units Semester 1 or 2
Graduate Diploma in Clinical Pharmacy
Master of Clinical Pharmacy
Güney Afrika
• 1993 yılından beri Klinik Eczacılık Master
programı var
– Farmasötik Bakım
– Klinik Laboratuar Testleri
– İlaç Danışmanlığı
– Uygulamalı Farmakokinetik
– Enfeksiyon Hastalıkları
– Farmakoterapi
Güney Afrika MSc(Med) Pharmacy students – ward work
Marmara Üniversitesi 1993
Mısır Kahire Üniversitesi
Semester Course Title Credits Hour
First
Pharmacotherapeutics (I).
Compulsory Courses
[3]
Clinical Pharmacokinetics. [4]
Second
Pharmacotherapeutics (II). [3]
Pharmaceutical Care. [2]
Pharmacy Practice.
Elective Courses
[2]
Bases of Therapeutic Literature Evaluation and Biostatistics. [2]
Total credit hours required 14
Suudi Srabistan King Saud University
• 5 yarıyıllık ders ve uygulamalardan oluşan
3 yıllık bir master programı var.
– Teorik Dersler
• Advanced Therapeutics-1,2,3
• Clinical Immunology
• Advanced Pharmacokinetics
• Research Design
• Literature Evaluation & Evidence-based Medicine.
• Advanced Hospital Pharmacy System
• Clinical & Hospital Pharmacy Seminar-1,2
Suudi Srabistan King Saud University
• Programa kayıt için 3.25 ortalama şartı var. – Klinik Stajlar
• Therapeutic Drug Monitoring-1,2,3
• Drug Information
• Hospital Pharmacy-1,2,3
• Clerkship (Pulmonary)
• Clerkship (Ambulatory care)
• Clerkship (Gastroenterology)
• Clerkship (Endocrinology)
• Clerkship (Cardiology)
• Clerkship (Oncology)
• Clerkship (TPN)
• Clerkship (Infectious Disease)
• Clerkship (Pediatrics)
• Clerkship (Surgery & Critical Care)
• Clerkship (Psychiatry)
Japonya Meijo University
• Her biri 30 saatten oluşan teorik dersler
– Drug information practice
– Statistics/Pharmaco-epidemiology
– Clinical laboratory data analysis
– Pharmacokinetics/Prescription analysis
– Therapeutics by lecture and PBL
– Herbal medicine
– Communication skills/Medical ethics
• 15 aylık klinik staj
• tSamford University ve University of Southern
California in the US’te 2 haftalık gözlem
Malezya
• Doctor of Clinical Pharmacy
– Teorik Dersler
• Advanced Clinical Pharmacy Practice
• Advanced Clinical Pharmacokinetics
• Advanced Pharmacoinformatics
• Primary Care Pharmacy
• Advanced Public Health Pharmacy
• Clinical Nutrition
• Clinical Toxicology
• Advanced Pharmacoeconomics
• Good Clinical Practice
• Advanced Study Design and Biostatistics
Malezya
• Doctor of Clinical Pharmacy
– Stajlar • Geriatric Pharmacy
• Hospital Pharmacy
• Cardiology Pharmacy
• Paediatric Pharmacy
• Infectious Diseases Pharmacy
• Toxicology Pharmacy
• Community Pharmacy
• Oncology Pharmacy
• Public Health Pharmacy
• Psychiatry Pharmacy
• Nephrology Pharmacy
• Intensive Care Pharmacy
Doktora Programları
• Avustralya, UK ve Asya-Pasifik ülkelerindeki
doktora programlarının bir çoğunun pratik
uygulamadan fazla araştırma ağırlıklı olduğu
• Bu tür programların lisans eğitiminde yeterince
klinik eğitim almış olan eczacılara uygun olduğu;
ancak
• Bu tür eğitimlerin de (PharmD) ağırlıklı olarak
ABD’de verildiğine
• Sonuç olarak doktora programlarının daha pratik
ağırlıklı olması gerektiğine dikkat çekilmiş.
American Journal of Pharmaceutical Education
2010; 74 (4) Article 72.
Türkiye’de Klinik Eczacılık
Lisansüstü Eğitimi
Marmara Üniv.
• Tezli YL – 1991 29 mezun ve 11 öğrenci
• Doktora – 1996 5 mezun ve 6 öğrenci
• Tezsiz YL – 2004 60 mezun ve 40 öğrenci
Ankara Üniv.
• Tezli ve Tezsiz YL – 1997 25 Mezun ve 25 öğrenci
Yeditepe Üniv.
• Tezli ve Tezsiz YL – 2005 19 mezun ve 15 öğrenci
• YL ve Doktora 2009 2 mezun ve 2 öğrenci Yakındoğu
Üniv.
Toplam 135 YL Mezunu
Marmara Üniversitesi - YL
• Vaka Sunumları 1-2
• Klinik Eczacılık ve Farmakoterapi
• Uygulamalı Klinik Eczacılık 1-2
• Enfeksiyon Hastalıklarının Tedavisinde Eczacının Rolü
• Eczanelerde Klinik Eczacılık Hizmetleri 1-2
• Klinik Eczacının Görevleri ve Farmasötik Bakım
• İleri Biyofarmasi ve Farmakokinetik
• Teşhis ve Tedavide Klinik Biyokimya
• Sağlık Personeline Yönelik İlaç Danışmanlığı
Marmara Üniversitesi - Doktora
• Klinik Eczacılık ve Terapi 1-2
• Hasta Eğitimi
• İç Hastalıkları ve Klinik Eczacı 1-2
• Hastane Eczacılığı
• Kadın Hastalıkları ve Doğum Servisindeki Klinik Eczacı
• Çocuk Hastalıklarında Klinik Eczacı
• Farmasötik Bakım
• Onkolojide Farmasötik Bakım
• Farmakoekonomi
• Farmakoterapi
Ankara Üniversitesi - YL • Klinik Eczacılık Uygulamaları I-II
• Farmakoterapotikler I-II
• Seçmeli Dersler – Cinsel Temasla Bulaşan Hastalıklar ve Korunma Yöntemleri
– Total Parenteral ve Enteral Beslenme
– Fizyopatoloji
– Terapötik İlaç İzleme
– Eczacı Hasta İletişimi
– Klinik Farmakokinetik
– Modern Farmasötik Şekiller
– Hastane Enfeksiyonları ve Korunma Yöntemleri
– Aşılar ve İmmun serumlar, Hazırlanmaları ve Uygulanma Şekilleri
– İlaç bilgisi ve zehir danışma
– Hastalıkların Biyokimyasal Temeli
Tez Örnekleri
İlginize teşekkürler…
SORULAR ???