klassieke zaken

KLA

SSIE

KEZAKEN Een tijdschrift

voor liefhebbers van klassieke muziek

Uit

gav

e va

n d

e v

eren

igin

g k

lass

ieke

za

ken

31s

te j

aa

rga

ng

feb

rua

ri 2

011

Nr

1

plácido domiNgo Zeventig en nog lang niet uitgezongen

2 februari 2011

Word Nu liden profiteer meteen van heel veel klassiek voordeel

voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

❏ Ja, ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken club.

naam

❏ m ❏ v Geboortedatum

adres

postcode Woonplaats

telefoon

email

ik machtiG bcm abonnementenservice, namens de vereniGinG klassieke Zaken, om tot WederopZeGGinG het lidmaatschapsGeld 1 x per jaar te incasseren.

bank/Giro rekeninG

handtekeninG

mijn klassieke Zaken specialist

plaats

deZe bon kunt u opsturen naar : vereniGinG klassieke Zaken antWoordnummer 1812, 1910 vb uitGeest.

Liefhebbers van klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club

klassieke zakenClUb

bent u nog geen lid? dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen. Het lidmaatschap levert u namelijk veel voor-deel op en u verdient dit direct terug.

* eeN WelKomst-cd t.w.v. - 14,95

* de clubledeNpas

* KortiNg op speciaal geselecteerde cd’s

interessant ? beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de klassieke

zaken Club slechts E12,95 per jaar kost. naast de gratis cd

t.w.v. E14,95 krijgt u automatisch 6 keer per jaar het tijdschrift

klassieke zaken, boordevol informatie over de wereld van de

klassieke muziek thuisgestuurd.

Word nu lid en profiteer direct!U kunt zich direct inschrijven bij een van de 52 aangesloten

klassieke zaken specialisten (zie de lijst op pag.51) en dan

meteen het door u uitgekozen gratis welkomstgeschenk,

en de ledenpas in ontvangst nemen. Wilt u zich via de af-

gebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling

een welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten

klassieke zaken specialist tegen inlevering hiervan uw

gratis welkomstgeschenk afhalen.

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

Kies gratis één van de 5 cd’s als Welkomst-Geschenk

3 februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl

vesperskomen bij l’arpeggiata tot bloeimonteverdi’s Vespro della beata Vergine is een van de hoogtepunten uit de muziekgeschiede-nis die in geen cd-collectie mogen ontbreken. begrijpelijk dat christina pluhar en haar ensemble l’arpeggiata juist dit werk hebben gekozen om hun tiende verjaardag in volle luister te vieren. In hun uitvoering benadrukken ze de intimiteit van de vespers en laten ze tegelijkertijd het theatrale element in de muziek tot volle bloei komen. Pluhar zelf bespeelt op deze opname de theorbe.

exClUsieveaanbieding

ClaUdio MonteverdiVEspro dElla BEata VErginE

L’Arpeggiata o.l.v. Christina Pluharvirgin ClassiCs 64199429 (Met bonUs-dvd) /111 530vkz

* alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 51 * geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 1 april 2011.

19,7521 , 95exclusieve KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

VOOr CLUBLeDen slecHts

luXe editieNU MET BONUS

DVD

cd + boNus dVd

4 februari 2011 co

lofo

n 2224

21

18

12JeaN-efflam baVouZet

op de bres Voor pierNé

VaNessa-mae op eleKtriscHe Viool eN guadagNiNi

saraH coNNolly is dé NieuWe dido

eliZabetH Watts Komt Naar NederlaNd

deze Maand

Kassiopeia QuiNtet Voltooit madrigaleNreeKs

31e jaargang, nummer 1 februari 2011Winkelprijs € 3,15Dit tijdschrift wordt uitgegeven door BCM b.v. te Eindhoven in opdracht van de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, e-mail: [email protected]

HoofdredacteurBela Luttmer˘ aaN deZe afleVeriNg WerKteN mee Aad Alblas, Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Arjan van Dijk, Cornell Evers, Frits de Haen, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Barend Linders, Doron Nagan, Niek Nelissen, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Katja Reichenfeld, Gerard Scheltens, Willem Veldhuizen, Jurjen Vis, Jos van der Zanden

eiNdredactieBela Luttmer ˘ Eddie Vetter

art directioN Tein, www.tein.nl

VormgeViNgTein, www.tein.nl, Simone van Kins

beeldbeWerKiNgMarcel van Dugteren

coVerfotoSheila Rock

KLASSiEKE ZAKEN verschijnt twee-maandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden.

ledeNadmiNistratieVanaf 1 januari 2011 is de abonnementen- administratie overgenomen door BCM abonnementenservice, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven, tel 0900 - 2022708 (A 0,10 per minuut), www.bcm.nl

stopZetteN aboNNemeNtOpzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van dejaarlijkse termijn te geschieden. Prijs-wijzigingen lidmaatschap voorbehouden. Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

© 2011 Vereniging Klassieke Zaken. Het volgende magazine verschijnt 1 april 2011

klassieke zaken

Kate royal oVer de liefde

30


bvan de redaCtie

enverder

Bij Klassieke Zaken staan grote veranderingen op stapel. De

Vereniging heeft de productie van het magazine uitbesteed aan

BCM te Eindhoven. Het magazine Klassieke Zaken blijft ver-

schijnen onder de verantwoordelijkheid van de Vereniging Klas-

sieke Zaken. Wie van de huidige equipe van medewerkers naar

BCM zullen mee verhuizen, is bij het ter perse gaan van dit

nummer nog niet bekend.

Daarom wil ik, mede namens de organisatie Klassieke Zaken

en haar medewerkers, alle auteurs en het creatieve team die zich

veelal jarenlang hebben ingezet voor Klassieke Zaken van harte

bedanken: aad alblas, Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Joep

Christenhusz, Joke dame, arjan van dijk, Marcel van dugteren,

Hein van Eekert, Cornell Evers, Eric van ’t groenewout, Hugo de

groot, Frits de Haen, desmond Haneveer, Hans Heg, Frank van

Herk, Hieke van Hoogdalem, tein Janmaat, Frans Jansen, paul

Janssen, Basia Jaworski, simone van Kins, Barend linders, doron

nagan, niek nelissen, Emanuel overbeeke, andrew van parijs, Jan

peter raat, lonneke regter, Katja reichenfeld, gerard scheltens,

oswin schneeweisz, Marijke schouten, Jeroen smits, Karin

sutherland, Willem Veldhuizen, diederik Verstraete, Jurjen Vis, Hans

Visser, stephen Westra, thiemo Wind en Jos van der Zanden, het was

een waar genoegen met jullie samen te werken!

Ook onder de nieuwe uitgever zal Klassieke Zaken ernaar streven

aantrekkelijke aanbiedingen voor onze lezers en de

Klassieke Zaken Clubleden uit te brengen.

2011 begint met een opmerkelijk rijk

gevulde cd-box van een van de grootste

zangers van de afgelopen eeuw,

Plácido Domingo. Zijn indrukwek-

kende carrière is samengebald tot

zesentwintig cd’s met dertien

complete opera’s. Wie de tenor, soms

bariton, de laatste decennia heeft

gevolgd, weet dat dit maar een zeer beperk-

te bloemlezing is uit een oeuvre dat zich ook over

de zarzuela’s van zijn geboorteland Spanje en de nieuwe muziek

uitstrekt. Niettemin is het een cd-box om blij mee te zijn en om

iemand die je lief is blij mee te maken.

Voor de toekomst alle goeds!

Nieuw beginExclusiEvE aanbiEding

03 L’ArpeggiAtA viert tiende verjaardag

met Monteverdi

aanradErs

10 MontserrAt FiguerAs als Sibille 11 nAtALie DessAy als verleidelijke Cleopatra 11 siMone Dinnerstein maakt reputatie waar

artikElEn

06 pLáciDo DoMingo: zeventig en still going strong 12 JeAn-eFFLAM BAvouzet kiest voor spannend 17 Muziek ronD MArtin Luther in klank en beeld 18 soprAAn kAte royAL komt naar Nederland 21 nieuwe ster in ouDe Muziek: Elizabeth Watts 22 gesuALDo’s MADrigAALBoeken zijn in

goede handen 24 sArAh connoLLy zingt Dido in Amsterdam

29 orkest vAn De AchttienDe eeuw speelt Chopin 30 vAnessA-MAe combineert glamour met

meesterschap

rubriEkEn

04 coLoFon

05 vAn De reDActie

32 De Beste kLAssieke cD’s

49 hAns hegs coLuMn

50 puzzeL

Op vertoon van de clubledenpas

extra korting voor Clubleden.Bela luttmer˘

foto

de

beel

dre

da

ktie

/Pet

er a

rno

bro

er

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

februari 2011 6

V

Coverstory

plácido domiNgo

Plácido Domingo: een tenor (soms ook een bariton), een dirigent, een pianist en de baas van twee operahuizen. Oprichter en voorzitter van Operalia, een operaconcours dat ons een aantal prachtige nieuwe stemmen heeft opgeleverd. Een weldoener, die er als eerste bij is als er weer een natuurramp heeft toegeslagen. Basia Jaworski vertelt over haar persoonlijke ervaringen met de man die op 21 januari zijn zeventigste verjaardag vierde.fo

to d

eUts

Ch

e g

raM

Mo

Pho

n


V

plácido domiNgo

OPeraheLD Van zeVentIg

Op zijn repertoire heeft hij meer dan 130 rollen

en de meeste heeft hij ook daadwerkelijk live ge-

zongen, doe hem dat maar eens na!

ik heb het enorme genoegen gehad om

hem ettelijke keren in levenden

lijve te zien en te horen en heb

hem ook een paar keer

persoonlijk ontmoet. En

nu moet u mij geloven:

hij is niet alleen een

waanzinnige artiest

maar ook een ongelo-

felijk lieve, aardige en

charmante man, met

veel aandacht voor zijn

omgeving. Je kan niet anders

dan verliefd op hem worden.

Ter ere van zijn zeventigste verjaardag

wordt hij door de firma Universal (vroeger Poly-

gram) in het zonnetje gezet. Dat is niet de eerste

keer. in 1992 werd in Hamburg uitbundig ge-

vierd dat hij al twintig jaar voor de firma opnamen

Vorig jaar werd Plácido Domingo door BBC music

magazine uitgeroepen tot de grootste tenor van de

twintigste eeuw en daar kan ik het niet anders dan

mee eens zijn. Natuurlijk zijn er tenoren die een

mooiere en betere hoge c hebben gehad – hij is

nooit de held van de hoge noten geweest. Ooit was

ik er getuige van hoe hij, na een lange en zeer zware

operavoorstelling, de noot toch moest inzetten, het

werd immers live opgenomen. Het duurde even,

maar het is hem gelukt, waarna wij (ja, ik mocht

mee!), om een uur of één ’s nachts gingen eten. ik

was doodmoe, maar hij niet. Hij maakte grappen

en om een uur of vijf ’s ochtends stak hij een dikke

sigaar aan en begon te zingen.

Homo Universalis?Onlangs werd hij tot de Wereldmeester van de opera

uitgeroepen. Het gebeurde na zijn 3500ste voor-

stelling (il postino van Daniel Catán in Wenen,

waarin hij de rol van Pablo Neruda

zong), wat uitbundig werd ge-

vierd door zijn collega’s, vrien-

den en fans.

Domingo heeft ook een

applaus-record op zijn

naam staan: tijdens de

tweede voorstelling van

simon Boccanegra in Ma-

drid, waarin hij de (bariton)

titelrol zong, kreeg hij een ova-

tie die maar liefst 25 minuten

duurde, een record dat drie dagen later

alweer werd verbroken: het applaus duurde maar

liefst 32 minuten!

in het voorjaar van 2009 moest hij een operatie

(darmkanker) ondergaan, maar een paar weken

later stond hij alweer op de planken.

plácido domiNgo is still going

strong

februari 2011 8

Coverstory

maakte. Het feest begon in het Hamburgse ope-

rahuis met zijn optreden als Otello, waarna een

speciale ‘Domingo-editie’ ten doop werd gehou-

den. Als special guest kwam Cheryl Studer (weet

u nog wie zij was?) voorbij. Samen zongen ze een

duet uit die lustige Witwe. Het is nu niet te geloven,

maar toen, bijna twintig jaar geleden, was het een

zeer belangrijke gebeurtenis die live in vele landen

op televisie werd uitgezonden.

Tien jaar geleden, in 2001, bracht Universal een

ander geweldig project tot stand, getiteld

Verdi domingo, een collectie met

zowat alle belangrijke tenor-

aria’s van Verdi. Veel aria’s

kwamen uit de com-

plete opnamen, an-

dere werden speciaal

voor het project op-

genomen.

En nu komt Univer-

sal opnieuw met twee

belangrijke uitgaven:

een driedubbel-cd met van

alles en nog wat: opera-aria’s,

operettes, liederen, liedjes, tango’s en

zarzuela’s, een heerlijke doorsnede voor iemand

die Domingo nog moet leren kennen. Maar… er

zit ook een primeur bij: een aria uit don Carlos,

opgenomen in 1975 in Wenen. Die kende ik nog

niet. Het is jammer dat er niet meer over vermeld

wordt. in zijn autobiografie heeft Domingo het

over de voorstellingen in 1975 in Salzburg en ook

over de problemen het jaar daarop, toen José

Carreras de rol van hem heeft overgenomen, maar

geen woord over de opname. Daar zou ik meer

van willen weten!

En dan is er een box met maar liefst 26 cd’s, met

de grootste opnamen die Domingo ooit voor

Universal heeft gemaakt. Daar zitten echte klas-

siekers tussen: Carmen met Teresa Berganza

onder Claudio Abbado en la traviata met ileana

Cotrubas onder Carlos Kleiber. Een zeer broeie-

rige Cavalleria rusticana met Agnes Baltsa onder

de door mij zeer betreurde Giuseppe

Sinopoli. Een spannendeen zeer

innoverende il trovatore met in

de cast ongebruikelijke na-

men, althans voor Verdi:

Rosalynd Plowright als Le-

onore en Brigitte Fass-

baender als Azucena. On-

der Carlo Maria Giulini.

En dan de Hoffmann van

Domingo. Die is legendarisch, daar kan niemand

tegenop. Problemen heb ik met otello, maar dat

is niet de schuld van Domingo: Myung-Whun

Chung is niet de beste Verdi-dirigent die ik ken.

Er zitten ook echte rariteiten bij: il barbiere di

siviglia, waarin Plácido de (bariton) rol van

Figaro zingt. Of lucia di lammermoor, een opera

waarmee de 21-jarige Domingo ooit zijn Ameri-

kaanse debuut met Lilly Pons maakte. Noch hij,

noch Cheryl Studer (Lucia) is hier idiomatisch,

maar het is best spannend er kennis van te nemen.

Domingo heeft geen lievelingsrol. Hij houdt van

ze allemaal en het belangrijkste voor hem is wat

hij nu aan het zingen is.

Op 21 januari vierde hij zijn zeventigste verjaar-

dag en hij is still going strong met alweer een paar

nieuwe rollen om naar uit te zien.

Zijn lijfuitspraak is dan ook: ‘if i rest i rust.’

Cumpleaños feliz, carissimo maestro!

door basia jaWorski

domiNgo’s grootste

opNameN iN eeN boX

diversen tHE opEra CollECtion

Plácido Domingo dg 26 Cd 4779336/111531vkz

*Kijk voor de speciale aanbieding op de achterpagina

diversen tHE plÁCido doMingo story

Plácido Domingo dg 3Cd / 4779333

giordanoFEdora

Angela GheorghiuPlácido Domingo e.a.o.l.v. Alberto Veronesi

dg 2Cd / 4778367

PLáCiDO DOMiNGO iN VERDi’S

Simon Boccanegra

giordanoFEdora

Angela GheorghiuPlácido Domingo e.a.o.l.v. Alberto Veronesi

dg 2Cd / 4778367

MDG 3071652-2 (1cd) € 21,95August KlughArdt (1847-1902)Chamber Music: Piano Quintet & String QuintetOlga Gollej – piano • Julian Steckel – cello Leipziger Streichquartett

MDG 3071671-2 (1cd) € 21,95CristóbAl hAlffter (*1930)String Quartets 1, 2 & 7Leipziger Streichquartett

MDG 6021656-2 (2cd’s) € 29,95felix Mendelssohn bArtholdy (1809-1847)Elias Op70 • Oratorio on Words of the Old TestamentClaudia Barainsky – sopraan • Franziska Gottwald – alt • Rainer Trost – tenor • Thomas E. Bauer – bassDas Neue Orchester • Chorus Musicus Köln olv Christoph Spering

MDG 6091674-2 (3cds) € 42,95georg friedriCh händel (1685-1759)Allesandro Severo HWV A13 (Opera in 3 Acts)en niCColò MAnzAro: Don CrepuscoloSolisten • Armonia Atenea olv George Petrou

MDG 3371200-2 (11cd box) € 49,95dMitry shostAKoviCh (1906-1975)Complete SymphoniesBeethoven Orchester Bonn olv Roman Kofman

MDG 3011140-2 (7cd box) € 19,95WolfgAng AMAdeus MozArt (1756-1791)!Mozart? (muziek voor blazers en strijkers)Consortium Classicum olv Dieter Klöcker

MDG 9401646-6 (1sacd) € 22,95WolfgAng AMAdeus MozArt (1756-1791)Piano Concertos Vol6: Nrs. 14, 15 en 21Orchestre de Chambre de Lausanne olv Christian Zacharias

MDG 9371637-6 (1sacd) € 22,95eugen d’Albert (1864-1932)Der Golem: Opera in 3 ActsSolisten • Chor des Theater Bonn olv Sibylle WagnerBeethoven Orchester Bonn olv Stefan Blunier

MDG 9371631-6 (1sacd) € 22,95frAnz sChMidt (1874-1939)Symphony No4 • Intermezzo from ‘Notre Dame’Beethoven Orchester Bonn olv Stefan Blunier

MDG 9041653-6 (1sacd) € 22,95felix Mendelssohn bArtholdy (1809-1847)Piano Music for 2 and 4 handsMi-Joo Lee en Klaus Hellwig – piano

MDG 9031627-6 (1sacd) € 22,95PAdre Antonio soler (1729-1783)Selected Sonatas for harpGodelieve Schrama – harp

MDG 9011643-6 (1sacd) € 22,95Josef gAbriel rheinberger (1839-1901)Concertos for Organ and OrchestraStefan Johannes Bleicher – orgel • Cäcilia Chmel - celloMusikkollegium Winterthur olv Douglas Boyd

cds voorzien met : muziekfragment te beluisteren op www.econa.nl

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®

++2RECORDING

22®++2RECORDING

22®++2RECORDING

22®++2

RECORDING22®

++2RECORDING

22®

www.econa.nl

moNtserratfigueras als sibilleop de nieuwe cd van montserrat figueras, Jordi savall en la capella reial de catalunya draait alles om de sibille. deze wijze vrouw van oosterse komaf deed in de oudheid raadselachtige voorspellingen. De melodie van haar gezang is bewaard gebleven en duikt in verschillende culturen in een aantal gedaanten op. zo kan Montserrat Figuerars transformeren van een Latijnse sibille in een Provençaalse en, hoe kan het anders, een Catalaanse die uiteindelijk verlossing belooft. zoals gebruikelijk is de uitgave piekfijn verzorgd, met een uitgebreid boekwerkje en bijzondere afbeeldingen van schilderijen en manus-cripten.

exClUsieveaanbieding

CatalUnyaEl Cant dE la siBilla

Montserrat Figueras, La Capella Reial de Catalunya o.l.v. Jordi Savall

aliavox avsa 9879 (saCd) / 111 534 vkz * alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 51 * geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 1 april 2011

10, -19 , 95adviesprijs*

KLASSIEKEZAKEN

PRIJSPaKKer

sacd

WWW.KlassieKeZaKeN.Nl

adviesprijs*

* alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 51 * geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 1 april 2011

onzeaanraders

Natalie dessayals verleidelijkecleopatraNatalie dessay leunt op de hoes van haar nieuwe cd uitdagend achterover op een bank. Het is alsof ze wil zeggen: wie doet me wat? Al even zelfverzekerd klinkt haar

slanke, lenige stem in aria’s van Cleopatra uit Handels opera giulio

Cesare, waarin ze op dit moment ook live te zien is in de Parijse Opéra

Garnier. Ze wordt op haar cd begeleid door Le Concert d’Astrée onder

leiding van Emmanuelle Haïm. Dit eersteklas ensemble omlijst de aria’s

van Cleopatra met instrumentale gedeelten uit giulio Cesare

georg FrideriC handelOPERA ARiAS FROM GiULiO CESARE

Natalie Dessay, Le Concert d’Astrée o.l.v. Emmanuelle Haïmvirgin ClassiCs 5099990787225 / 111 533 vkz

10%korting voor clubleden

16,15

adviesprijs*

klassieke zaken priJs

23 ,95 17, 95

simoNe diNNersteiNmaakt reputatie Waarstrange beauty heet de nieuwe cd van simone dinnerstein met concerten en een engelse suite van Johann sebastian bach en bewerkingen van een aantal van diens werken door busoni, Kempff en Hess. De pianiste uit New York wordt nu al vergeleken met historische

grootheden als Wanda Landowska en Myra Hess, vooral omdat ze zich

op een zeer integere manier bezighoudt met het oeuvre van Bach. Zeker

in haar woonplaats heeft ze naam gemaakt. Zo speelde ze in Lincoln

Center in de serie great performers. Deze cd bevestigt Dinnersteins

uitstekende reputatie volmondig.

johann sebastian baChCONCERTEN BWV 1052 EN 1056, ENGELSE SUiTE BWV 808. BEWERKiNGEN: iCH RUF ZU DiR,

HERR JESU CHRiST (BUSONi), NUN FREUT EUCH, LiEBE CHRiSTEN, GMEiN (KEMPFF), JESUS BLEiBET MEiNE FREUDE (HESS)

Simone Dinnerstein, Kammerorchester Staatskapelle Berlin sony ClassiCal 88697727282 (delUxe digiPak), 88697747692 (jeWel Case) / 111 532 vkz

10%korting voor clubleden

16,15

adviesprijs*

klassieke zaken priJs

23 ,9517, 95

12 februari 2011

Jean-efflam Bavouzet

‘Jean-Efflam Bavouzet ziet eruit als een jonge Liszt: golvende haren en een scherp

getekende neus, en ook niet slecht op de piano!’ Aldus een internetrecensie over deze jonge Franse pianist. Maar niet

alleen op internet regent het loftuitingen. Zo prees de Boston Globe zijn

‘fantasierijke, accurate en prachtige spel’. Duidelijk is dat Jean-Efflam Bavouzet

een opzienbarende carrière maakt. Hij is een omnivoor. Want niet alleen prijken

Haydn, Beethoven, Bartók en Prokofjev op zijn repertoirelijst, maar ook brak hij

een lans voor tijdgenoten als Bruno Mantovani en Jörg Widmann.

PodiUMfo

togr

aaf P

aUl

Mit

Ch

ell

NieuWe VoNdst VaN piaNist


iJean-efflam Bavouzet


contacten, die zijn ontstaan toen Boulez insprong

voor Georg Solti, die de pianist had uitgenodigd.

Omdat Solti voortijdig overleed, nam Boulez deze

concerten over. Die reeks, waarin Bartóks Derde

pianoconcert op de lessenaars stond, markeerde

het begin van een hechte vriendschapsband tussen

het pianofenomeen en de maître.

Op de meest recente cd van Jean-

Efflam Bavouzet vinden we werk

van Gabriel Pierné (1863-

1937). Niet ten onrechte,

zegt het booklet. Pierné

werd ooit gerekend tot de

belangrijkste Franse

componisten maar raakte

na zijn dood in de vergetel-

heid. Deze opnamen laten

horen hoe onterecht dat is. Het

weinig gehoorde Pianoconcert van

Pierné is het pièce de résistance van de cd.

Dit werk leert ons Pierné kennen als eclecticus:

niet alleen horen we sporen van Rachmaninov

voorbijkomen maar ook van Saint-Saëns, door

wiens Tweede pianoconcert Pierné zich liet

inspireren. Het schijfje wordt gecompleteerd door

orkestwerken waaronder de twee kleurrijke

ramuntcho suites. Een uitstekende manier om

kennis te maken met zowel een ondergewaardeerd

componist als een bijzonder interessante pianist.

door Frits de haen

in 1986 zette Jean-Efflam Bavouzet zowel het

internationale Beethovenconcours van Bonn

op zijn naam als de Young Concert

Artists Auditions in New York. Drie jaar later won

hij de Steven de Groote kamermuziekprijs tijdens

de Van Cliburn Competition. Het was de start van

een glanzende carrière die Bavouzet bij be-

langrijke orkesten bracht als het

Cleveland Orchestra, het

London Symphony

Orchestra, de London

Philharmonic en het

Deutsches Symphonie-

Orchester Berlin.

Het exclusieve contract

van Jean-Efflam Bavouzet

bij Chandos leverde al bij-

zondere cd’s op. Zo werden

zijn integrale opnamen van het

oeuvre van Debussy talloze malen ge-

lauwerd: in 2009 kreeg Volume 3 de BBC Music

Magazine Award en in datzelfde jaar werd Volume

4 onderscheiden met de Gramophone Award. Al

eerder vielen Bavouzet twee Chocs de l’année ten

deel van het blad le Monde de la Musique en in

2008 verwierf hij bovendien de Diapason d’or.

Overigens verdiende Bavouzet zijn sporen niet al-

leen op het podium of in de studio. Hij publi-

ceerde onlangs een transcriptie voor twee piano’s

van Debussy’s ballet Jeux. Voor het voorwoord

tekende niemand minder dan Pierre Boulez. Met

die grote Fransman onderhoudt Bavouzet goede

NieuWe VoNdst VaN piaNist

piaNo-coNcert

VaN pierNé KriJgt terecHt

eeN top-uitVoeriNg

PiernéPiano ConcertoDivertissements sur un Thème PastoralSuites from ‘Ramuntcho’Marche des petits soldats de plomb

Jean-Efflam Bavouzet piano

BBC Philharmonic Juanjo Mena

CHAN 10633

CHAN 10633 Booklet Cover.indd 1 10/11/10 15:46:09

Pierné pianoConCErt . diVErtiMEnto . suitEs . Mars

Jean-Efflam Bavouzet, pianoBBC Philharmonic o.l.v. Juanjo Mena

Chandos 10633

14 februari 2011

BEETHOVEN Symphonies Nos. 5 & 7 WP · Kleiber 00289 4474002

BERGViolin Concerto Perlman · BSO · Ozawa 00289 4474452

BERLIOZNuits d’ete etc Crespin · WustmanL’OSR · Ansermet 00289 4757712

BERLIOZSymphonie Fantastique KCO · Davis 00289 4757557

BRAHMSHungarian Dances BP · Von Karajan00289 4474342

BEETHOVEN KlavierkonzerteNos. 3 & 4 Pollini · WP · Böhm 00289 4777111

BRAHMSPiano Quartet No.1 4 Balladen op. 10 Gilels | Amadeus Quartet 00289 4474072

BRAHMSRequiem Margiono · Gilfry ORR · Gardiner 00289 4782119

BRAHMS | DVOŘÁKSymphony No.3 Symphony No.8 WP · Karajan 00289 4782661

DVOŘÁKSymphonies Nos. 8 & 9 »From the New World« BP · Kubelik00289 4474122

BRUCHViolin Concerto No. 1 Mutter · BP · Von Karajan 00289 4636412

BACHGoldberg VariationsSchiff 00289 4757508

BARTOKConcerto for Orchestra CSO · Solti 00289 47577119

BEETHOVENPiano ConcertosNos. 4 & 5 Brendel · WP · Rattle 00289 4780349

BEETHOVEN | SCHUMANN | CHOPINPiano Sonata Op. 111 Symphonische Etüden a.o.Pogorelich 00289 477861

DEBUSSYPréludes Book I · Images Michelangeli 00289 4775345

FRANCKViolin Sonata Danczowska · Zimerman 00289 4775903

LISZTAnnées de Pèlerinage Gondoliera; Deux Légendes Kempff 00289 4779374

MAHLERFahrenden Gesellen;Kindertotenlieder; Rückert-Lieder Fischer-Dieskau · KubelikBöhm · Engel 00289 4779375

MAHLERSymphonie No. 5 BP · Von Karajan 00289 4474502

MOZARTPiano ConcertosNos.19 & 23 Pollini · WP · Böhm 00289 4779376

MOZARTClarinet/Flute/Bassoon ConcertoPrinz · Tripp · Zeman 00289 4577192

KIJK VOOR DEZE TITELS IN DE SPECIALE DISPLAYBAK BIJ

NIEUW

NIEUW NIEUW

NU7,99*THE ORIGINALS per stuk

3VOOR 7 2

1000GRATISEXEMPLAREN!Ontvang uw gratisexemplaar naar keuze bij inlevering van uweigen Originals recensie!

• Vraag uw dealer omde ACTIECODE

• Mail uw recensie vanmax. 200 woorden

+ actiecode + adresgegevens+ gegevens van uw keuze-CDnaar: [email protected]

NIEUW

BRAHMSLiebeslieder WalzerMathis · Fassbaender Schreier • Fischer-Dieskau 00289 4778619

CHOPIN | Préludesop. 28 & 45 & op.post.Piano Sonata No. 2 Argerich 00289 4636632

DVOŘÁKCello Concerto Rostropovich · BPVon Karajan 00289 4474132

OP=OP

adv_uni_the originals_3_vkz_LR_adv_uni_the originals_01/3 11-01-11 10:39 Pagina 1


RACHMANINOV Piano Concerto No. 2 Richter · WPO · Wislocki 00289 4474202

RACHMANINOVPiano Concertos Nos.2 & 4 Ashkenazy · KCO · Haitink 00289 4757550

RAMEAULes Indes Galantes Suite Orch. 18th C. · Brüggen 00289 4757780

RIMSKY-KORSAKOVScheherazade KCO · Kondrashin 00289 4757570

ROSSINIArias Bartoli · Patanè 00289 4782663

PROKOFIEVPiano Concerto No. 3 Argerich · BP · Abbado00289 4474382

SCHUBERTDie schöne Müllerin Wunderlich · Giesen 00289 4474522

SCHUBERTWinterreise Fischer-Dieskau · Demus 00289 4474212

SCHUBERT | SCHUMANN |DEBUSSYWorks for Cello & Piano Rostropovich · Britten 00289 4758239

SHOSTAKOVICHThe Jazz Album KCO · Chailly 00289 4759983

SCHUBERTForellen-Quintett Der Tod und das Mädchen Gilels · Amadeus Quartet 00289 4497462

MOZARTHorn Concertos Tuckwell · LSO · Maag 00289 4782659

MOZART Portraits Bartoli · WienerKammerorchester · Fischer 00289 4757526

ORFFCarmina Burana Janowitz · Stolze · Fischer-Dieskau Deutschen Oper BerlinJochum - 00289 4474372

STRAUSS, R.Four Last SongsNorman · Leipzig · Masur 00289 4758507

STRAUSS, RZarathustra • EulenspiegelDon JuanBP · Von Karajan 00289 44744125

VARIOUSSpirituals in Concert Battle · Norman · Levine 00289 4779377

VARIOUSCon Amore Chung · Moll 00289 4782660

VARIOUSChopin | Brahms | e.a.Argerich Début Recital00289 4474302

VARIOUSBach · Benda · Handel e.aDavid & Igor OistrachRphO · Leipzig - 00289 4636162

VARIOUSBellini | Rossini | DonizettiBartoli · Levine00289 4781380

WAGNER | BERLIOZ |BEETHOVENOvertures & PreludesCSO · Solti00289 4782662

UW KLASSIEKE SPECIAALZAAK *consumentenadviesprijs | Actieperiode: 1 februari 2011 – 1 juni 2011

200 LEGENDARISCHE OPNAMEN UIT DE CATALOGIVAN DEUTSCHE GRAMMOPHON & DECCA

NIEUW

NIEUW

NIEUW

PURCELLDido and Aeneas Norman · Allen ECO · Leppard 00289 4782121

SCHUMANN |BEETHOVENDichterliebe I 4 Lieder Wunderlich · Giesen00289 4497472

NIEUW NIEUW

STRAVINSKY | PROKOFIEVBoulez | WebernPétrouchka a.o.Pollini00289 4474312

Winkeloverzicht:www.klassiekezaken.nl

• U ontvangt uw 4e exemplaarnaar keuze GRATIS thuis

• Kijk voor het completetiteloverzicht:www.deutschegrammophon.com/series/?ID=ORGNLS

7 20,-

adv_uni_the originals_3_vkz_LR_adv_uni_the originals_01/3 11-01-11 10:39 Pagina 2

16 februari 2011

V

ProFielfo

togr

aaf x

xxxx

x


VRiJk cd-pRoJect oveR de muziek Rond lutheR


strikter was dan Luther. Het Latijn verdween

geheel en verder dan psalmen zingen moest het

niet gaan. Calvijn liet alle honderdvijftig

psalmen op rijm vertalen en er

melodieën voor componeren.

Hoe fraai ze ook zijn, geluk-

kig gingen componisten

als L’Escotart, Goudi-

mel en Le Jeune er ook

meerstemmig mee aan

de slag.

Hendrik Viii kreeg het

vanwege de ontbinding

van zijn huwelijk met

Catherina van Aragon aan de

stok met de paus en benoemde zichzelf

in 1534 tot hoofd van de anglicaanse kerk. De

motivatie lag dus wat anders maar reformatie was

het, en met een zelf ook componerende kerkvorst

zat het met de muziek wel goed. Ook in Engelse

kerken werd de slag naar de volkstaal gemaakt,

maar met name Tallis en Byrd verloochenden hun

katholieke sympathieën niet en konden vanwege

hun enorme status toch missen en Latijnse motet-

ten nalaten.

Een calvinistisch volkje heten we te zijn en de

reformatie ging zeker niet aan de Nederlanden

voorbij. De toenmalige republiek lag dicht bij de

bron en boven de Moerdijk was het snel raak. Jan

Pieterszoon Sweelinck is in dit verband natuurlijk

de muzikale koning. De organist van de Oude

Kerk in de hoofdstad voorzag Calvijns psalmen

van fraaie en soms zeer ambitieuze zettingen. Maar

luister ook naar dat ene fragment van Jacob van

Eyck, de blinde beiaardier uit Utrecht. Wat goede

oren en een blokfluitist kunnen doen!

Verantwoorde-

lijk voor deze oase

is het Belgische label

Ricercar, dat voor dit

project de leiding gaf aan de

wat speels maar helder formu-

lerende musicoloog Jérôme

Lejeune. Met verluchtiging van fraai

beeldmateriaal wordt de lezer gevoerd

langs Luthers machtige stellingname tegen

het rooms-katholicisme, hoe de hervorming

oversloeg naar Frankrijk, Engeland en de Neder-

landen, en hoe Rome op zijn beurt de oude waar-

den trachtte te waarborgen. Het draait natuurlijk

om de muziek en nergens wordt gepreekt over de

Heiland die uit liefde de kruisdood stierf. Des-

ondanks: de historische context kan het beluiste-

ren van muziek verdiepen en dat heeft Ricercar

helemaal begrepen!

Met zijn 95 stellingen ergerde Luther zich in 1517

openlijk aan de mores van de katholieke kerk. De

aflaat, maar ook Maria moest het ontgelden. Duits

werd de preektaal maar Luther behield het Latijn

voor de liturgie. Het christelijke geloof op een eer-

lijke manier verkondigen was zijn missie, en daar-

bij hoorden ferme kerkgezangen waarvan de

meerstemmige zetting niet te complex moest zijn.

We horen hoe componisten als Lechner,

Walther en Luther zelf deze beginselen in muziek

omzetten. Dat ambitieus talent toch zijn gang ging,

bewees de Deen Mogens Pedersøn, die bij wijlen

niet onderdoet voor Luthers idool Josquin.

De hervorming in Frankrijk werd getekend door

de Bartholomeusnacht in 1572, toen vooral in

Parijs duizenden protestanten het leven lieten. De

spirituele voorman was Johannes Calvijn, die

het gaat nIet gOeD: een eCOnOMIsCh MOeras DreIgt en heBBen we BInnenkOrt nOg weL energIe OP aarDe? De BraVe BUrger sOMBert Mee en Dan VersChIjnt, tegen aLLe strOMen Van wInst en VerLIes In, een sChItterenDe, In BOekVOrM gestOken aChtDeLIge CD-BOx Met rUIMhartIge DOCUMentatIe OVer MUzIek DIe kerkherVOrMer MartIn LUther BIj VOOr- en tegenstanDers heeFt LOsgeMaakt.

ProFiel

ricercar plaatst

muZieK iN Haar HistoriscHe

coNteXt

rEForMation & CountEr-rEForMation8 cd’s en een kleurrijk boek met meer dan 200 pagina’s inclusief Nederlandse tekst

riC 101

En dan zijn we nog maar bij de derde cd. De hoorn

des overvloeds vervolgt met de contrareformatie,

die officieel in 1563 van start ging na het

Concilie van Trente. Het katholieke

tegenoffensief was niet minder

fel dan Luthers succesvolle

geloofsalternatief, en com-

ponisten als Allegri,

Palestrina en Lassus

gaven ruimschoots

muzikale invulling aan de

roomse kruistocht. in

onze tijd, waarin kerken

worden gesloten vanwege

gebrek aan religieuze belangstel-

ling, is de reformatie en wat zij teweeg-

bracht een vage historische notie. Met een zo fraai

overzicht in woord en uitsluitend uitstekende

opnamen, die Ricercar ook bij toplabels als Gimell

en Harmonia Mundi haalde, gaat er alsnog een

wereld voor u open. Gelooft u mij maar!

door arjan van dijk

17

18 februari 2011

sPeCialfo

to e

Mi C

lass

iCs

LIeFDes-CD Van

In 2006 tekende Kate Royal (1979) een exclusief contract bij EMI. De zaken gaan goed, want bij dit label is nu haar derde album verschenen: A lesson in love. Onder deze tot de verbeelding sprekende titel heeft de Engelse sopraan een muzikaal verhaal gecreëerd over de eerste liefdes-ervaringen van een meisje. Royal geeft kleur aan passie, verwarring, bedrog en weemoed. Op 5 maart kan haar Nederlandse publiek de liefdesles live ondergaan in de Haagse Nieuwe Kerk.


k

WWW.KlassieKeZaKeN.Nl 19

Kate Royal neemt de luisteraar mee op reis langs

liederen van diverse componisten en

wordt daarbij begeleid door pianist

Malcolm Martineau. Uiteen-

lopende emoties vloeien in

monoloogvorm uit de luid-

sprekers. De grote hoeveel-

heid muziek over het

thema gaf de zangeres een

keur aan mogelijkheden

voor het samenstellen van

het album. Om te beginnen

heeft ze een aantal van haar favo-

riete Schubertliederen gekozen. Ook

klinken ‘Erstes Liebeslied eines Mädchens’ van

Wolf en ‘Apparition’ van Debussy. Een deel van het

repertoire dat ze uitzocht, was nieuw voor de

Engelse, zoals ‘Waitin’’ van William Bolcom, waar-

mee het verhaal begint en eindigt. Tussen liederen

op teksten van Friedrich Rückert, Verlaine, Goethe

en Mörike duikt opeens een Iers volksdeuntje op:

‘I will walk with my love’.

Volgens Royal is iedere compositie een juweeltje op

zich, maar je zou het album ook kunnen beluis-

teren als mini-opera, niet in de laatste plaats van-

wege de vele gemoedstoestanden die de revue

passeren. Waarom Royal zo van liederen houdt?

Omdat er in slechts een paar bladzijden muziek

zoveel gezegd kan worden, bijvoorbeeld in het

korte ‘Es muss ein Wunderbares sein’ van Liszt,

waarin over liefde en verlangen wordt gefantaseerd.

‘Tchut Tchut’ uit de Chants d’auvergne van Joseph

Canteloube vormt een vrolijke noot.

Geboren in Londen studeerde Kate Royal aan de

Guildhall School of Music en de National Opera

Studio. Ze is evenzeer thuis in de opera als in de

liedkunst. Tot de prijzen die ze won behoren de

Kathleen Ferrier Award en de John Christie

Award. in 2004 maakte Royal haar

debuut op het Glyndebourne

Festival met de rol van

Pamina in Mozarts

die Zauberflöte. Haar

succesverhaal ging

verder met diverse

operarollen in onder

meer het Royal Opera

House, het Teatro Real

in Madrid en op het Festi-

val van Aix-en-Provence.

Tot Royals muzikale partners van

de afgelopen jaren behoren het Orchestra

of the Age of Enlightenment, de Bach Akademie

Stuttgart en de Royal Liverpool Philharmonic, en

dirigenten als Vassily Petrenko, William Christie en

Simon Rattle. Niet de minsten. Kortom: ‘Royal is a

singer to watch’, zoals een webmagazine eens kopte.

Met Simon Rattle werkte Royal ook samen in

Mahlers Tweede symfonie. Uit de concerten van

afgelopen oktober in Berlijn heeft EMi een opna-

me samengesteld. Een dubbel-cd met Royal en

haar collega’s – de Berliner Philharmoniker, het

Rundfunkchor Berlin en Magdalena Kozená – ligt

vanaf 7 februari in de winkels. Voor de liefhebber:

de combinatie Berliner Philharmoniker en Rattle

is op 25 en 26 februari te beluisteren in het Amster-

damse Concertgebouw, onder andere met

Mahlers Derde.

door Frederike berntsen

kate royal komt naar den haaG

en ook naar amsterdam

Mahler SYMFONiE NR. 2 “RESURRECTiON”Kate Royal, Magdalena Kozená

Berliner Philharmoniker o.l.v. Sir Simon Rattle eMi 50999 64736327

diverse CoMPonisten A LESSON iN LOVE

Kate Royal, Malcolm MartineaueMi 509999 4853629

coNcerteN Kate royal A lesson in love

5 maart 2011, NieuWe KerK, deN Haag

15 NoV 2011, coNcertgebouW, amsterdam

KATE ROYAL A Lesson in LoveHet langverwachte nieuwe album van Kate Royal, dat zij op 5 maart in Den Haag live ten gehore zal brengen.

9485

362

JOYCE DiDONATO Diva, DivoIn 2010 door Gramophone gekroond tot ‘Artist of the Year’ weet DiDonato ook in 2011 direct te overtuigen.

6419

860

SIR SIMON RATTLEMahler: Symphony No.2Sir Simon Rattle is op 25 februari live in Amsterdam met Mahler 3, geniet thuis van deze nieuwe Mahler 2.

6473

632

(ver

krijg

baar

van

af 7

feb.

‘11)

DIANA DAMRAUStrauss: LiederDe nieuwe cd van “the most dazzling star to have emerged from Germany in recent years” krijgt een 10 in Luister.62

8664

0

NATALIE DESSAY Handel: Cleopatra - Opera arias uit Giulio CesareThe Sunday Times: “Natalie Dessay dazzles in Beauty’s arias – this is the best available version of this glorious score.”

9078

722

(1C

D D

igip

ack)

CHRISTINA PLUHARMonteverdi: Vespro della Beata Vergine - 1610L’Arpeggiata, het ensemble van Christina Pluhar, viert zijn tiende verjaardag met de Mariavespers, die 500 jaar geleden voor het eerst klonken.

6419

942

(1C

D +

1D

VD D

elux

e ve

rsio

n)

WILHELM FURTWÄNGLERThe Legend3CD’s ter gelegenheid van de 125ste verjaardag van deze unieke dirigent die daadwerkelijk een legende genoemd mag worden...

9081

192

(3C

D)

BERNARD HAITINKElgar: Symphony No.1; Symphony No.2; Serenade; Cockaigne OvertureIn de 20th Century Classics-serie deze maand 10 nieuwe uitgaven, waaronder deze Elgar-opnames olv. Haitink.

9072

212

PLÁCIDO DOMINGO Viva Domingo!Een waar present voor Domingo’s 70ste verjaar-dag, deze geweldige 4CD Longbox met 72 pagina’s met veel exclusief materiaal!

6487

572

(4C

D L

ongb

ox L

imite

d Ed

ition

)

NU VERKRIJGBAAR: DE NIEUWSTERELEASES OP EMI/VIRGIN CLASSICS

emiclassics.comyoutube.com/emiclassicsfacebook.com/emivirginclassics

EMI-VKZ-jan2011V2.indd 1 14-01-11 15:48

H


H

ProFiel

HarmoNia muNdi investeert in Brits talent

eInD jaren VIjFtIg BegOn harMOnIa MUnDI aLs een kLeIn gesPeCIa-LIseerD PLatenLaBeL VOOr OUDe MUzIek. InMIDDeLs kUnnen we harMOnIa MUnDI tOCh eCht nIet Meer tOt De kLeIne LaBeLs rekenen en hOeweL OUDe MUzIek nOg steeDs een Van De PIjLers Van De CataLOgUs Is, Is er tegenwOOrDIg OOk VeeL rUIMte VOOr anDer rePertOIre. De Laatste jaren InVesteert het LaBeL VeeL In jOng taLent en OPVaLLenD Vaak kOMt Dat UIt engeLanD.

Het vocale renaissance-ensemble Stile Antico maakt

voor Harmonia Mundi de ene pracht-cd na de an-

dere en nu presenteert het label de sopraan Elizabeth

Watts als nieuwe loot aan de vocale Engelse stam.

Watts is in het Engelse muziekleven al een grote naam.

Ze gaf recitals in alle belangrijke Engelse concertzalen,

won diverse prijzen en heeft ook al heel wat opera-

rollen gezongen. Maar haar cd-debuut bij Harmonia

Mundi bevat juist helemaal geen opera. Samen met

het ensemble The English Concert presenteert Watts

een selectie van aria’s en cantates van Bach.

Naast de vele cantates voor grotere bezettingen

schreef Bach een aantal cantates waarin slechts één

solostem naar voren treedt. Deze werken vertonen

veel trekjes van de italiaanse solocantate, die vrijwel

nooit geestelijk was maar altijd handelde over de

liefde. Bach schreef in zijn solocantates zijn meest

dramatische passages. in deze kerkmuziek hoeft

Elizabeth Watts haar affiniteit met het muziek-

theater dus allerminst te verloochenen. De cd be-

gint met een aantal ingetogen aria’s uit verschil-

lende cantates waarin ze fraai tegenspel krijgt van

hoboïste Katharina Spreckelsen. Dan volgt de

lange cantate ‘Mein Herze schwimmt in Blut’, een

werk dat Bach al in zijn jonge jaren in Weimar

zingt ze dit seizoen in Engeland de rol van Pamina

in Mozarts Zauberflöte. The English Concert, het

ensemble dat Watts op haar Bach-cd begeleidt, is

vrij recent bij Harmonia Mundi terechtgekomen.

Het ensemble, eind jaren zeventig opgericht en

jarenlang geleid door de klavecinist Trevor

Pinnock, is nu een internationaal samengestelde

groep onder leiding van Harry Bicket. Watts krijgt

van Bicket alle ruimte om te stralen, doordat hij

in de langzame aria’s de tempi ook echt langzaam

durft te nemen. Die langzame stukken vormen

dan weer een groot contrast met het vuurwerk in

cantate 51. Door deze afwisseling krijgen we via

deze cd een goede indruk van de veelzijdigheid

van Elizabeth Watts en het is duidelijk dat

Harmonia Mundi met deze zangeres weer een

grote vocale troef in huis heeft gehaald.

door MarCel bijlo

schreef maar dat hij daarna ook in Cöthen en Leipzig

uitvoerde. Verbazend hoe hij in dit vroege werk al

helemaal zijn stijl gevonden had! Natuurlijk staat

ook de bekende solocantate BWV 51, ‘Jauchzet

Gott in allen Landen’, op de cd. Dit is misschien

wel de meest operateske cantate van Bach. Hierin

duelleert Elizabeth Watts met de trompet van Mark

Bennett. Bach schreef de sopraanpartijen in zijn

kerkcantates altijd voor jongens. Hij moest wel,

want vrouwen mochten in de kerk niet zingen,

maar uitgerekend van deze cantate is het niet hele-

maal zeker of deze in eerste instantie niet voor uit-

voering aan het hof bedoeld was en dus wél door

een vrouw gezongen kan zijn. Van al Bachs kerk-

cantates is dit misschien wel de meest wereldse.

Zo’n virtuoos sopraan-trompetduel verwacht je

eerder in een opera van Händel! Die associatie is

heel sterk aanwezig als we de uitvoering door

Elizabeth Watts beluisteren. Met haar lyrische,

rijke geluid is zij een van de opvallendste jonge

zangers uit Engeland, en ook een zangeres die zich

niet zomaar in een hokje laat duwen. Zo maakt ze

op 15 februari haar debuut in de Kleine Zaal van

het Concertgebouw in Amsterdam met een recital

rond liederen van Schubert, Prokofjev en Wolf en

j.s. baChCANTATAS & ARiAS

Elisabeth WattsThe English Concert o.l.v. Harry Bicket

hM Usa 807550

foto

graa

f Ma

rCo

bo

rgg

rev

e

elizabeth Watts Maakt

haar debUUt in het ConCert-

geboUW

22 februari 2011

Kassiopeia QuiNtet

sPeCial

Dit jaar is het 450 jaar geleden dat don Carlo Gesualdo,Principe di Venosa werd geboren, een van de wonderlijkstecomponisten uit de muziekgeschiedenis. In de afgelopenjaren verschenen bij het label Globe Gesualdo’ s zes madrigaal-boeken, uitgevoerd door het jonge Kassiopeia Quintet. De zes veelgeprezen cd’s worden nu samengebracht in een prettig geprijsde box, een waar monument voor Gesualdo.

zIngt COMPLete werken gesUaLDO


Kassiopeia QuiNtet

dDe carrière van Gesualdo, die zich graag liet voor-

staan op zijn adellijke afkomst, verliep allerminst

volgens het in de zestiende eeuw voor een musi-

cus gebruikelijke traject. Normaal waren musici

in dienst van een kerk of hof en moesten ze com-

poneren volgens de geldende regels. Gesualdo liet

zich echter niet overhalen om in Ferrara, waar hij

enige tijd werkzaam was en ook zijn eerste drie

boeken madrigalen publiceerde, te blijven. Dat

hij veel leerde van de beroemde kapelmeester

Luzzasco Luzzaschi aldaar is overigens duidelijk

te horen in zijn eerste drie madrigaalboeken.

Maar Gesualdo liet zich niet in een keurslijf dwin-

gen en had bovendien een dubbele moord op zijn

geweten: hij betrapte zijn vrouw met een adellijke

minnaar in bed en hielp het paar naar de andere

wereld.

Vanaf zijn vierde boek wordt zijn stijl grilliger, om

in het zesde boek uit te komen bij muziek die zelfs

voor twintigste-eeuwse be-

grippen nog avant-gardistisch

aandoet. Deze grillige muziek

schreef Gesualdo natuurlijk

niet voor uitvoering aan een

hof. Hij had zich teruggetrok-

ken in zijn eigen kasteel en had

een groep gelijkgestemden om

zich heen met wie hij zijn

madrigalen uitvoerde. Wat

precies de oorzaak is geweest

dat Gesualdo zo ver afweek van de stijl van zijn

tijdgenoten is nooit helemaal duidelijk geworden.

Zijn opvliegende karakter wordt wel als reden

genoemd. in ieder geval is het fascinerend hoe

Gesualdo’s stijl in de loop van zijn carrière evolu-

eerde. Overigens heeft hij het wel altijd gehouden

bij het meerstemmige madrigaal. Van de ontlui-

kende barokstijl van bijvoorbeeld Monteverdi

moest hij helemaal niets hebben. Dat was voor

hem ook een reden om niet in Ferrara te blijven

want daar ging men wél mee met de nieuwe ont-

wikkelingen.

Wie de zes madrigaalboeken van Gesualdo in

chronologische volgorde beluistert, zal zijn ont-

wikkeling, van een min of meer gebruikelijke

madrigaalstijl naar de extreem persoonlijke stijl

in de laatste twee boeken, ook echt horen. Het is

dan ook een unicum om al die madrigalen in één

uitgave bij elkaar te hebben, uitgevoerd door

hetzelfde ensemble. Het Kassiopeia Quintet is

internationaal samengesteld, maar de zangers

leerden elkaar in 1999 kennen tijdens hun studie

aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Al vanaf de uitgave van het eerste madrigaalboek

is de groep door de muziekkritiek geprezen om

de heldere en warme ensembleklank en de

expressieve manier waarop het ensemble met de

lang niet altijd gemakkelijk te doorgronden

teksten omgaat. Zeker in de laatste twee boeken,

waarvoor Gesualdo zelf de teksten van de madri-

galen schreef, is de exacte betekenis van de

madrigaalteksten lang niet altijd duidelijk. Nog

afgezien van de eindeloze modulaties die

Gesualdo componeerde: je staat er als moderne

luisteraar nog echt versteld van!

Bij oudemuziekensembles staat Gesualdo nog

altijd bekend als een moeilijke componist en het

is dan ook opmerkelijk dat het nog jonge

Kassiopeia Quintet het

heeft aangedurfd om

zijn complete madri-

gaaloeuvre op cd te zet-

ten. En Globe heeft er

heel goed aan gedaan

om de complete zes ma-

drigaalboeken nu in een

box bij elkaar te brengen

en zo een totaalbeeld

van Gesualdo’s madri-

gaalkunst te ontsluiten. Dat dit Nederlanse label

graag zijn nek uitsteekt met bijzondere producties

is al jaren bekend en deze Gesualdobox is daarvan

weer een parel aan de kroon

door MarCel bijlo

23

EEN PAREL AAN DE KROON VAN HET LABEL GLOBE

don Carlo gesUaldotHE CoMplEtE Madrigals

The Kassiopeia Quintetglo 5241 6Cd

foto

graa

f jo

nat

ha

n v

an

de

Wet

erin

g

24 februari 2011 24NederlandPrinsengracht 171015 DK Amsterdam+31 (0)20 612 97 24+31 (0)20 689 44 05 [email protected]

België | BelgiqueLarenstraat 583560 Lummen+32 (0)13 35 20 60+31 (0)13 55 67 50 [email protected]

FRYDERYK CHOPINThe Real ChopinComplete Works on Period Instruments

FRYDERYK CHOPIN SOCIETY

NIFCCD 000020 • 21CD

CHAN 0757

PTC 5186453 • 3SACD+DVD

HENRY PURCELLDido & AeneasSarah ConnollyGerals FinleyLucy CroweOrchestra & Choir of the Age of EnlightenmentElizabeth Kenny

WOLFGANG AMADEUS MOZARTThe Violin ConcertosJulia Fischer

Sarah ConnollyIS DIDO:ZONDAG 6 FEBRUARI 14:15uCONCERTGEBOUW AMSTERDAM

JUlIa FISChErMoZarT VIolIn ConCErToS

GLO 5242

ICH STUEND AN EINEM MORGENSongs for Tenor of the 16th centuryMarcel BeekmanBrisk Recorder Quartet Amsterdam

W. A. MOZARTPiano Concertos No.9 ‘Jeunehomme’ & No.12Ronald Brautigam / Die Kölner Akademie / M. A. Willens

BIS

BISSA 1794

LEON MINKUSLa Bayadère

OPUS ARTE

OA 1043

3SACD BOx + DVD SPECIAL PRICE

SPECIAL PRICE 21CD BOxSET

gesignaleerd saraH coNNolly als Dido in Amsterdam

De rOL Van kOnIngIn DIDO In PUrCeLLs OPera DiDo anD aeneas Vraagt het een en anDer Van De MezzOsOPraan In kwestIe. Met sarah COnnOLLy Is een DIDO OPgestaan DIe De VeLe kanten Van het PersOnage reCht DOet. OP 6 FeBrUarI Is ze Met ChrIstOPher MaLt-Man aLs aeneas, MUsICa aMPhIOn en COLLegIUM VOCaLe gent te gast In het COnCertgeBOUw, aMsterDaM.

Gelukkig kwam er in de vroege jaren negentig

opeens een fenomenale Catherine Bott uit de lucht

vallen. Met nota bene Emma Kirkby naast haar als

Belinda zette ze onder leiding van Christopher

Hogwood een sensuele Dido neer die de adem bij

herhaling deed stokken.

En nu is er Sarah Connolly. Ze maakte pas in 2009

op 46-jarige leeftijd haar debuut bij de Royal

Opera, maar toen werd ze al de leidende Dido van

deze tijd genoemd. En voor BBC music magazine

was de opname die ze begin 2009 van Purcells

opera maakte eindelijk een registratie die het op kon

nemen tegen het oudje van Janet Baker.

Sarah Connolly was toen al jaren een goed bewaard

geheim onder de Engelse mezzosopranen Ze was

lange tijd vooral actief in de koorwereld. Slechts af

en toe verscheen ze op het operatoneel. in 1996

kreeg ze plotseling een telefoontje. Of ze per direct

twee aria’s van Handel in wilde zingen met het Or-

chestra of the Age of Enlightenment voor de tv-film

a night with Handel. Een verhaal van het juiste mo-

ment en de juiste plaats. De operawereld omarmde

Sarah Connolly en hoewel ze begon als Handelspe-

cialiste werd haar Dido snel ontdekt. in 1997 droeg

ze nog bij als tovenares op een Naxos-opname,

maar daarna was het podium van haar.

Begin 2009 legde ze eindelijk haar fenomenale

Dido vast met het Orchestra of the Age of

Enlightenment, dat speciaal op haar verzoek zon-

der dirigent opereerde. En op 6 februari staat ze

met Musica Amphion en Collegium Vocale Gent

in het Concertgebouw in Amsterdam. Net als op

de Chandos-cd zal vanaf de eerste noot duidelijk

zijn dat koningin Dido echt bestaat, een Trojaanse

koningin om onvoorwaardelijk van te houden. Al-

leen noemt ze zich tegenwoordig Sarah Connolly.

door PaUl janssen

in 1688 overtrof Henry Purcell met de

tragische kameropera dido and aeneas

de masque Venus and adonis van zijn leer-

meester John Blow. Niet alleen begint

volgens velen op dit punt de Engelse opera-

geschiedenis, ook vormt het werk het funda-

ment van een verhit discussiepunt. Sinds

de opera in 1895 voor het eerst sinds

zo’n tweehonderd jaar weer aan het

Royal College of Music ten tonele werd

gevoerd, vragen de Engelsen zich maar één ding af:

wie is de ideale Dido?

Een vraag die niet zo makkelijk te beantwoorden is,

want koningin Dido moet vele kanten kunnen laten

zien en horen in een tijdsbestek van vijftig minuten.

Ze moet een stem hebben die kan smelten van

liefde en verlangen, die kan grommen van ingehou-

den woede en vooral een stem die met trots kan

klagen zoals er in een opera zelden geklaagd wordt.

Dido’s lament ‘When i am laid in earth’ is immers

de ultieme testcase en misschien wel het mooiste

wat Purcell ooit heeft geschreven.

Janet Baker was lange tijd de gedroomde Dido. Nog

altijd is haar opname onder leiding van Anthony

Lewis vanaf de eerste zin raak. De Amerikaanse

Maria Ewing deed een goede poging haar naar de

kroon te steken maar zij had de handicap geen

Engelse te zijn, net als de ierse Ann Murray, die,

onder Nikolaus Harnoncourt, wél luid werd beju-

beld.

henry PUrCellDiDO AND AENEAS

Sarah Connolly . Gerald Finley e.v.a.Choir & Orchestra of the Age of Enlightenment

o.l.v. Steven Devine & Elizabeth Kenny Chandos Chan 0757

foto

Ch

an

do

s

6 februari - coNcertgebouW amsterdam om 14.15 uur purcell – dido aNd aeNeas saraH coNNolly (dido) maliN cHristeNssoN (beliNda) cHristopHer maltmaN (aeNeas) musica ampHioN collegium Vocale geNt

NederlandPrinsengracht 171015 DK Amsterdam+31 (0)20 612 97 24+31 (0)20 689 44 05 [email protected]


FRYDERYK CHOPINThe Real ChopinComplete Works on Period Instruments

FRYDERYK CHOPIN SOCIETY

NIFCCD 000020 • 21CD

CHAN 0757

PTC 5186453 • 3SACD+DVD

HENRY PURCELLDido & AeneasSarah ConnollyGerals FinleyLucy CroweOrchestra & Choir of the Age of EnlightenmentElizabeth Kenny

WOLFGANG AMADEUS MOZARTThe Violin ConcertosJulia Fischer

Sarah ConnollyIS DIDO:ZONDAG 6 FEBRUARI 14:15uCONCERTGEBOUW AMSTERDAM

JUlIa FISChErMoZarT VIolIn ConCErToS

GLO 5242

ICH STUEND AN EINEM MORGENSongs for Tenor of the 16th centuryMarcel BeekmanBrisk Recorder Quartet Amsterdam

W. A. MOZARTPiano Concertos No.9 ‘Jeunehomme’ & No.12Ronald Brautigam / Die Kölner Akademie / M. A. Willens

BIS

BISSA 1794

LEON MINKUSLa Bayadère

OPUS ARTE

OA 1043

3SACD BOx + DVD SPECIAL PRICE

SPECIAL PRICE 21CD BOxSET

JOSQUIN DES PREZMissa pange linguaKammerchor Josquin des PrézLudwig Böhme

JOHANNES BRAHMSEin Deutsches RequiemZiesak / Jarnot / Münchner RundfunkorchesterHansjörg Albrecht

WOLFGANG AMADEUS MOZARTPreludes and Fugues DivertimentoHermitage Trio

THOMAS ARNEArtaxerxesClassical Opera Company

GEORG FRIEDRICH HANDELIl trinfo del tempo e del disingannoEarly Opera CompanyChristian Curnyn

CARUS

OEHMS

CHANDOS

LINN WIGMORE HALL LIVE

CARUS 83345

OEHMS 787

CHAN 10635

CKD 358 • 2SACD

WHLIVE 0042/2 • 2CD

CHAN 10610

CHAN 10633

SU 4041 • 6CD

SU 4042 • 4CD+DVD

CHSA 5084

BELA BARTOKPiano Concertos 1,2 & 3Jean-Efflam BavouzetBBC Philharmonic OrchestraGianandrea Noseda

MAURICE RAVELCLAUDE DEBUSSYJULES MASSENETPiano ConcertosJean-Efflam BavouzetBBC Philharmonic OrchestraYan Pascal Tortelier

GABRIEL PIERNEPiano Concerto in c minor / RamuntchoJean-Efflam Bavouzet BBC Philharmonic OrchestraJuanjo Mena

ANTONIN DVORAK BEDRICH SMETANALife with Czech MusicCzech Philharmonic Orchestra Prague Symphony OrchestraCharles Mackerras

LEOS JANACEK BOHUSLAV MARTINULife with Czech MusicCzech Philharmonic OrchestraPrague Symphony OrchestraCharles Mackerras

CD oF ThE MonThJanUary

EErDEr VErSChEnEn

nIEUW

JEan-EFFlaM BaVoUZET

WOLFGANG AMADEUS MOZARTComplete Fortepiano ConcertosViaviana SofronitskyMusica Antiqua Collegium Varsiovience / Tadeusz Karolak

11 CD SPECIAL PRICE KTC 1424 • 11CD

SIr CharlES MaCkErraS

NederlandPrinsengracht 171015 DK Amsterdam+31 (0)20 612 97 24+31 (0)20 689 44 05 [email protected]


VERDI / LEONCAVALLO PUCCINIItalian IntermezziBBC PhilharmonicGianandrea Noseda

CHARLES DESMAZURESPièces de Simphonie Suites I & IIIVespres d’Arnadí

HANS LEO HASSLERSacred and Secular MusicCurrende / Eric van Nevel

JOHANNES BRAHMSViola IIMaxim Rysanov / Alice Coote Ashley Wass

JOHANN SEBASTIAN BACHMotetsVOCES8 / The Senesino Players

CHANDOS MUSIéPOCAETCETERA ONYx SIGNUM

CHAN 10634MEPCD 001

KTC 1409 • 2CDONYx 4054

SIGCD 213

GLO 5241 • 6CD

CDA 67848

DON CARLO GESUALDO DA VENOSAThe Complete MadrigalsThe Kassiopeia Quintet

CLEMENS NON PAPARequiem and Penitential MassesThe Brabant EnsembleStephen Rice

SPECIAL PRICE 6CD BOx SET

BIS VErWElkoMT

yannICk néZET-SégUIn& hET roTTErDaMS PhIlharMonISCh orkEST!

DE 30 ABSOLUTE BESTSELLERS!NU VOOR SLECHTS €4,95 P/CD*

*WINKELADVIESPRIJS

HECTOR BERLIOZSymphonie FantastiqueRotterdam PhilharmonicYannick Nézet-Séguin

BISSA 1800

28 februari 2011

JOHANN SEBASTIAN BACHCantatas BWV 138-27-47-96La Petite BandeSigiswald Kuijken

FRANZ PETER SCHUBERTSongsOrpheon Ensemble / Jan Vermeulen / Daniel Reuss

JOHN DOWLAND / HENRY PURCELLOrpheus in EnglandEmma Kirkby / Jakob Lindberg

PAUL HINDEMITHThe Complete Viola Music Vol.3: ConcertosLawrence Power / BBC SSO / David Atherton

BIZET/MOZARTTCHAIKOVSKYPer amoreJuliane Banse / Deutsche Radio- Philharmonie / Christoph Poppen

ACCENT ETCETERABIS HYPERION HäNSSLER

JAN PIETERSZOON SWEELINCKChoral WorksPeter PhillipsWilliam Christie Ton Koopman Philippe HerrewegheJan Boeke Paul van NevelNetherlands Chamber Choir

LUDWIG VAN BEETHOVENPiano Concerto No.4Sonatas No.14 Mondschein & No.31Dejan Lazic / Australian Chamber OrchestraRichard Tognetti

3CD VOOR DE PRIJS VAN 1

KTC 1426 • 3CD

ACC 25312 KTC 1421BIS 1725

CDA 67774 HAEN 93262

CCS 30511Dejan Lazic

Een serie live-opnamen van opera’s met grote namen, zoals: Christa Ludwig, Luciano Pavarotti, Placido Domingo, Elisabeth Schwarzkopf, Maria Callas e.v.a.

29 februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl 29

sPeCial

Het was vooral een

druk jaar voor de

medewerkers van het

Narodowy instytut

Fryderyka Chopina,

een organisatie die

een jaar of tien ge-

leden werd opgezet door het Poolse Ministerie van

Cultuur. Tegenwoordig is het zo’n beetje het

zenuwcentrum van wereldwijde activiteiten

rond Chopin.

Sommige projecten van dat NiFC zijn al jaren

geleden opgestart om in het magische jaar 2010

een glorieuze apotheose te kunnen beleven. Dat

geldt ook voor de ambitieuze mammoetproductie

the real Chopin. Uiteindelijke doel: het complete

oeuvre van de Poolse meester in een handzaam

doosje van 21 cd’s uitbrengen. Bovendien alles zo

getrouw mogelijk uitgevoerd, op historische

instrumenten én van zo verantwoord mogelijke,

wetenschappelijke edities. in 2005 begonnen de

opnamen in de studio’s van de Poolse Omroep.

Nu ligt daar het trotse resultaat. Een levenswerk in

de palm van je hand, the real Chopin.

Historische instrumenten, daaraan zijn we inmid-

dels gewend. Toch is het bij Chopin best een

gedurfde onderneming. Op cd is niet zo veel te

vinden. De meeste muziekliefhebbers zweren bij

een moderne concertvleugel, waarop Chopins

mengsel van virtuoze acrobatiek en intieme poëzie

het beste tot zijn recht zou komen. Het vergt lef om

daartegenin te gaan. Chopin zelf speelde graag op

een Streicher en hij was ook erg te

spreken over de Pleyel,

waarop hij in Parijs een

reeks concerten gaf.

Zo’n Pleyel is dan

ook gebruikt bij dit

cd-project, een in-

strument uit 1848,

gemaakt in Parijs.

Per cd wordt afwis-

selend ook een instru-

ment gebruikt van een

andere roemrijke Franse

pianofabrikant, Erard, een schitte-

rend exemplaar uit 1849. Alle klankkarakte-

ristieken en sonoriteiten die Chopin zelf bij het

componeren en spelen van zijn muziek voor ogen

stonden, worden hier dus getrouw gereconstru-

eerd.

Het mechaniek van deze instrumenten verschilt

hemelsbreed met dat van de moderne vleugel.

De aanslag is daardoor lichter, maar de kracht

waarmee de hamers de snaren beroeren heviger.

Vanwege die attaque is de klank minder rond en

minder omfloerst dan op bijvoorbeeld een

Steinway. De tonen klinken ‘poefend’ en sterven

sneller weg.

Een keur aan internationaal befaamde musici

passeert hier de revue, met veel Poolse pianisten

die zich hebben onderscheiden op Chopincon-

coursen. Van deze alleskunners (Wojciech Switala,

Marek Drewnowski, Ewa Poblocka, Janusz

Olejniczak) vraag je je af waarom ze met hun

passievolle spel niet vaker de internationale podia

hebben betreden. De Russische Chopinspecia-

liste Tatiana Shebanova is het vaakst van de

partij, met onder andere de Mazurka’s

en Etudes op de Erard. Nikolai

Demidenko neemt onder meer

de Variaties op ‘Là ci darem la

mano’ voor zijn rekening. Er is

ook een Nederlandse bijdrage:

Frans Brüggen en zijn Orkest

van de Achttiende Eeuw

begeleiden onder anderen

Dang Thai Son bij de piano-

concerten. Kortom, een productie

van het allerhoogste artistieke niveau, een

mijlpaal in de Chopindiscografie.

door jos van der zanden

Orkest van de achttiende eeuw in POOlse chOPinuitgavegroots Was het, het ChoPinjaar 2010. ConCerten, doCUMentaires, Festivals, ConCoUrsen, boeken: te veel oM oP te noeMen. zelFs een FonkelnieUW ChoPinMUseUM oPende in WarsChaU de Poorten. en het régende Cd’s en dvd’s, Met soMs adeMbeneMende interPretaties. Met ChoPin zijn MUsiCi dan ook nooit klaar. altijd Weer zijn er nieUWe Wegen te ontdekken in zijn PoëtisChe ontboezeMingen.

FrédériC ChoPintHE rEal CHopin: HEt CoMplEtE oEuVrE

uitgaVE Van HEt narodoWy instytut FrydEryKa CHopina (niFC), WarsCHau

Fou Ts’ong, Tatiana Shebanova, Wojciech Switala, Janusz Olejniczak, Nelson Goerner e.v.a.;

Orkest van de Achttiende Eeuw o.l.v. Frans Brüggen

niF CCd 000-020

chopin op pleyel en

erard is een historische

mijlpaal

30 februari 2011

PodiUM

VaNessa- mae

Glamourvioliste

komt naar Nederland foto

eM

i


diverse CoMPonistenSUBJECT TO CHANGEVanessa-Mae, YoutheMi Uk 0724353310028

VaNessa- mae

Heilige noten? Geen twijfel mogelijk. Aan de

andere kant: Bach werd hot voor een groter en

ander publiek dan in de gemiddelde concert-

zaal te vinden is dankzij Mae’s release the

violin player uit 1995. Zo’n driehonderd-

duizend exemplaren gingen over de toonbank.

Cd’s als storm en subject to change volgden.

Niet minder hot was en is Vanessa-Mae

zelf. Haar handelsmerk: een sexy

uiterlijk. in april komt Mae naar

Nederland, voor het eerst sinds

1993, en zal ze optreden in de

Americahal in Apeldoorn.

Mae heeft op een lijst gestaan

van de mooiste vijftig vrou-

wen ter wereld. YouTube laat

zien dat ze van haar schoonheid

goed gebruikmaakt. Op de ene

clip bespeelt ze een grote hal met een

deeltje uit Vivaldi’s de vier jaargetijden,

synthesizerdreun, heupwiegen en stampen

inbegrepen. Op de andere zingt ze ‘i feel love’

van Donna Summer. De viool is maar heel even

haar compagnon.

Mae krult haar lippen en gaat gekleed in topje

of glamourjurk. En zie het nummer ‘Destiny’,

uitgevoerd in leren outfit met veel showbizz-

mist. Haar stijl benoemt ze als technoakoesti-

sche fusion voor viool.

De Britse popstervioliste werd in 1978 geboren

in Singapore als kind van een Chinese moeder

en Thaise vader. Op haar vierde verhuisden

moeder en dochter naar Londen en kreeg

Vanessa-Mae een Engelse stiefvader. Al vroeg,

op dertienjarige leeftijd, legde ze de viool-

concerten van Tsjaikovski en Beethoven vast.

Ze trad op met het London Philharmonic

Orchestra. Mae verscheen op het album the

velvet rope van Janet Jackson, en haar eigen

compositie ‘Happy valley’ klonk als hymne

tijdens de hereniging van Hongkong met

China in 1997. Een gelukkige jeugd? Ja en nee.

Regelmatige scholing en vrienden ontbraken,

liet ze eens in een interview weten. Managende

moeder Pamela wilde van haar oogappel een

wereldster maken. Aan de samenwerking

kwam na Mae’s tienerjaren een

einde. Ze besloot haar ei-

gen koers te varen.

Dat deze slimme

meid een enorme

techniek bezit en

een vorm van

muzikaal talent,

staat buiten kijf.

Maar waar is de

echte Bach, en waar-

om zou je Vivaldi zo’n

kitscherig shot geven?

Antwoord: voor elk wat wils. Of

de vergelijking met Yehudi Menuhin, Heifetz

en Kreisler opgaat, zoals in vele (vak-)bladen

werd beweerd, is een tweede. Feit blijft dat

Vanessa-Mae in 2006 doorging voor de rijkste

Britse artiest onder de dertig, en dat ze de gave

heeft op een geheel eigen wijze een groot pu-

bliek voor zich te winnen. Een plaat zonder

sexappeal verkoopt toch minder goed dan een-

tje mét?

Overigens lijkt het erop dat Mae een tweede

carrière start. De violiste skiet al sinds haar

vierde en wil in 2014 meedoen aan de Olympi-

sche Winterspelen in de Russische stad Sotsji.

Ze zal Thailand vertegenwoordigen. Vanessa-

Mae verhuisde er zelfs voor van Londen naar

Zermatt.

door Frederike berntsen

Het begon met Mozart, Kabalevski en Pablo de Sarasate. Daarna kwamen Beethoven en Tsjaikovski. Maar al snel bleek er voor violiste Vanessa-Mae meer levenssap te zitten in een mix van klassiek en pop, gespeeld in glimmend kort of doorschijnend lang. De Guadagnini-viool wordt waar nodig vervangen door een elektrisch exemplaar van het viersnarige instrument. Heilige noten als die van Bachs Toccata en fuga krijgen een stevige beat mee.

tecHNo-aKoestiscHe

fusioN of KitscH?

Violiste VaNessa-mae Komt Naar NederlaNd op 8 april 2011 iN de americaHal, apeldoorN

32 februari 2011

cd -besprekingen

32

LSO timmert aan de weg met Nielsen

Andrew vAn pArijs

orkest

e zin om te leven is onuitroeibaar.’ In die richting moeten we de betekenis van Carl Nielsens Vierde symfonie zoeken, een werk dat getekend is door de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog.

Maar de zin om te musiceren is ook onuitroeibaar, zo bewijst de deelname van de inmiddels 83-jarige dirigent Sir Colin Davis aan een integrale uitvoering

van Nielsens zes symfonieën met het London Symphony Orchestra. Het Britse gezel-schap, dat onder het eigen label LSO Live aan de weg

timmert, heeft al eerder indruk gemaakt met onder meer een aantal Mahler-opnamen onder leiding van Valery Gergiev. Met de Barbican Hall als thuisbasis gaat het al sinds voorjaar 2009 op tournee met Nielsens symfonieën en het zal daar in elk geval mee doorgaan tot de derde cd uit deze serie het levenslicht heeft gezien. De laatste Nielsen-cyclus van het London Symphony Orchestra, toen onder leiding van Ole Schmidt, dateert uit 1974. Tijd dus voor een nieuwe interpretatie waar we de komende jaren mee toe kunnen. Aan Davis zal het niet liggen: met een robuuste strijkersklank en een compacte blazersbehandeling te-kent hij voor een eigenzinnige uitvoering van Nielsens opzienbarendste werken.

cArl nielsenSymphonies nos. 4 & 5London Symphony Orchestra

o.l.v. Sir Colin Davis

LSO Live LSO 0694 (Sacd)

Bruckner klinkt in Beieren rijk en sonoor

niek nelissen

n zijn eerste tien jaar als chef-dirigent van het Concertgebouworkest werk-te Bernard Haitink voor Philips aan complete Bruckner- en Mahler-cycli. Zo vanzelfsprekend als omvangrijke boxen vandaag de dag zijn, zo

bijzonder waren ze nog in de jaren zestig. Haitink was de eerste dirigent die zowel een Bruckner- als een Mahler-cyclus op plaat zette. Een tweede Bruckner- en Mahler-cyclus, met respectievelijk de Wiener en de Berliner Philharmoniker, bleef onvol-

tooid, omdat Philips er geen brood meer in zag. Symfo-nieorkesten gingen echter zelf platenlabels opzetten, waarbij ze veel belangstelling

toonden voor Haitinks visie op dit repertoire. In de afgelopen jaren is zijn discogra-fie vooral uitgebreid met live-opnamen. In de imposante rij Bruckner- en Mahler-symfonieën uit Dresden, Amsterdam en Chicago slaat deze opname van Bruckners Vijfde symfonie een goed figuur. Haitink was in februari 2010 uitstekend in vorm tijdens de fraai vastgelegde Bruckner-uitvoering in de Philharmonie in München. Het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks laat een stralende klank ho-ren, die zich kan meten met alle concurrenten. Het bij Bruckner zo belangrijke koper klinkt zoals je uit Beieren zou verwachten: rijk en sonoor. Ook de volle klank van de houtblazers verdient een bijzondere vermelding. Een prachtuitvoering!

Anton brucknerSymphonie Nr. 5Symphonieorchester des Bayerischen

Rundfunks o.l.v. Bernard Haitink

BR KLaSSiK 900109 (Sacd)

orkest

‘D

I

bArend linders

Gloednieuw en toch herkenbaar

uistermuziek uit de eenentwintigste eeuw, dat kan dus. Dit is muziek uit 2008, 2009 en 2006 die in de concertzaal even goed klinkt als in de huis-kamer of in de trein vanaf een mp3-speler. Maar neem er wel de tijd voor.

Het is luchtig maar niet oppervlakkig, transparant en toch raadselachtig. Het is muziek die aandacht vraagt en een idee of misschien een vraag teruggeeft. Het Pianoconcert van Giel Vleggaar swingt in het eerste deel de tent uit, zingt vervol-gens stilletjes voor zich uit om in het laatste deel een hoogst persoonlijk, raadsel-achtig en toch zelfbewust statement af te geven. Verwijzingen naar Bernstein en Dowland en een eigen visie op jazz en disco maken duidelijk dat Vleggaar (ge-boren in 1974) ook in zijn Ayre of solace en Dead as disco onbekom-merd omgaat met genres en con-venties. Wie een open oor heeft voor de grensoverschrijdende en toch vaak vertrouwde klanken die daaruit voortkomen, zal het meest genieten van deze cd. Ralph van Raat en de Radio Kamer Filharmonie voelen goed aan dat de kwaliteit van deze muziek zit in de zorgvuldige behande-ling van melodie en ritme. Zo kan klassiek ongewoon vernieuwend zijn.

giel vleggAArOrchestral worksRalph van Raat, Netherlands Radio

Chamber Philharmonic

o.l.v. Otto Tausk en Pascal Rophé

etceteRa Ktc 1405

orkest

De donkere gevoelens van een verscheurd kunstenaar

dmitri sjostAkovitsjSymphonies nos. 2 & 11Mariinsky Orchestra o.l.v. Valery Gergiev

MaRiinSKy MaR 0507 (Sacd)

jostakovitsj’ loopbaan was een voortdurende worsteling met het Sovjetregime. Neem als voorbeeld zijn Tweede symfonie, een opdracht van de Staatsmuziekuitgeverij ter gelegenheid van het tienjarig jubileum

van de Oktoberrevolutie van 1917. Onderdeel van deze opdracht was het toonzetten van een revolutionaire tekst van de hand van Alexander Besymenski, een karwei dat Sjostakovitsj met de nodige gewetenspijn volbracht. Het resultaat: een compositie, formeel binnen de kaders van zijn opdrachtgevers, maar met een onderhuidse span-ning waar je je niet van kunt losmaken en die je gerust als gezagsondermijnend zou kunnen typeren. Zie hier de rode draad binnen Sjostakovitsj’ oeuvre, waarmee Valery Gergiev als geen ander raad weet. Ook de Elfde symfo-nie draagt een veelheid aan dergelijke sporen. Maar waar de Tweede ontstond tegenover een zich verhardende communistische dictatuur, was ten tijde van de Elfde de destalinisatie al ingetreden. Dat wil zeggen: duidelijke verwijzingen naar de ver-schrikkingen van de Eerste Revolutie – het werk draagt als ondertitel ‘1905’ – werden van regeringswege met minder felheid gepareerd. Sjostakovitsj’ sfeerschilderingen zijn even beklemmend als onontkoombaar. In die zin is Gergiev de aangewezen per-soon om gestalte te geven aan de donkere gevoelens van een verscheurd kunstenaar.

orkest

L

S

Andrew vAn pArijs

februari 2011

Recencies KZ 01.11tein.indd 2 14-01-11 16:12

33 februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl www.klassiekezaken.nl 33

cd -besprekingen

Dejan Lazic speelt Beethoven krachtig en fris

Frederike berntsen

ind 2009 heeft de pianist en componist Dejan lazic een tournee ge-maakt met het australian Chamber Orchestra. Tijdens het slotconcert in sydney is een opname gemaakt van Beethovens Vierde pianoconcert.

De musici hebben zich laten inspireren door de bewerking voor piano, twee vio-len, twee altviolen en cello die Beethoven vlak na de première begin 1807 heeft

gemaakt. De ontdekking van deze partituur, bijna honderdnegentig jaar later, heeft bijgedragen aan verschillende nieuwe inzichten, zoals Lazic toelicht in het cd-boekje. Zijn uitvoering koppelt de

originele uitgave voor piano en symfonieorkest aan de kamermuziekversie. Nu zul je bij deze Kroaat sowieso niet gauw een ingedutte visie kunnen ontdekken op de muziek die hij vertolkt. Zijn interpretaties zijn vaak krachtig en fris, en achter zijn spel zit een enorme drive, net niet over de top: buitengewoon span-nend. Op deze liveopname speelt Lazic zijn eigen inspirerende cadensen. Pianist en orkest vullen elkaar voortreffelijk aan, maar ook binnen het ensemble klinkt onder leiding van Richard Tognetti dynamisch en transparant samenspel. Op deze cd worden Beethovens Veertiende pianosonate, de ‘Mondschein’, en de Eenendertigste al even boeiend voor het voetlicht gebracht.

concert

Ludwig van beethovenPiano concerto no. 4 in G major, op. 58Dejan Lazic, Australian Chamber

Orchestra o.l.v. Richard Tognetti

Channel ClassiCs CCs sa 30511 (saCd)

Beethoven tussen bravoure en ingetogenheid

doron nagan

et grote verbazing moeten de weners anno 1808 naar het begin van Beethovens Vierde pianoconcert hebben geluisterd. eindelijk, na drie pianoconcerten in de geest van Mozart, schudde Beethoven zijn

grote voorbeeld van zich af en kwam hij met een hoogst persoonlijk concert. Niet alleen is de piano meteen aan het begin aan zet, hij speelt niet eens een duidelijk

thema maar komt met een aarzelende mijmering. Het orkest neemt verbaasd dat motief over, maar dan in een andere toonsoort. De in Engeland wonende Russische pianist Yevgeny Sudbin weet wel raad met Beethovens Vierde piano-concert. Hij geeft er een mooie interpre-

tatie van, die de kern van dit magnifieke werk treft: een voortdurende schommeling tussen bravoure en ingetogenheid. Subdin heeft een uitermate heldere aanslag, zijn spel is parelend, genuanceerd, nooit overdreven en zonder maniertjes. Hij wordt op deze zeer mooi opgenomen cd uitstekend begeleid door het Minnesota Orchestra onder leiding van Osmo Vänskä. Zij zetten hun samenwerking voort in Beethovens laatste, Vijfde pianoconcert, met de bijnaam ‘Keizerconcert’. Ook hier bij solist, dirigent en orkest geen maniertjes, geen bombast, maar keizerlijke noblesse in het openingsthema en ruim baan voor expressieve lyriek in het Adagio.

Ludwig van beethovenPiano concertos 4 & 5Yevgeny Sudbin, Minnesota Orchestra

o.l.v. Osmo Vänskä

Bis Bissa 1758 (saCd)

concert

e

Julia Fischer speelt adembenemend mooi

andrew van parijs

ozart componeerde zijn vioolconcerten na zijn aantreden in 1772 als concertmeester aan de hofkapel van aartsbisschop Hieronymus Colloredo in salzburg. Maar ondanks de korte tijd die

tussen het Eerste en het Vijfde vioolconcert ligt – de Sinfonia concertante ontstond pas in 1779 – vertoont de componist in dit genre een duidelijke ontwikkeling. Die ontvouwt zich haarscherp in de opnamen van Julia Fischer, Gordan Nikolic en het Nederlands Kamerorkest, die nu zijn gebundeld in een set van drie sacd’s en een dvd. Zelden waren de door Mozart kunstig gevlochten melodische lijnen zo duidelijk waar te nemen in het orkest. Tegelijk laat de stilistische eenheid in de eerste vijf concerten zich vertalen naar een constant kwaliteitsniveau, met minder vaak uitgevoerde wer-ken als het Concertone KV 190 en het Rondo KV 373 als kersen op de taart. Werkelijk alles valt op zijn plaats in deze opnamen, vooral dankzij het adembenemend mooie, maar eenvoudige spel van Julia Fischer. Op de dvd is overigens prachtig te zien hoe Nikolic, in het dagelijks leven concertmeester van het orkest, maar voor de gelegenheid altsolist in de Sinfonia concertante, een glansrijke dubbelrol vervult als solist en aanvoeder tegelijk.

woLFgang amadeus mozartThe Violin concertos, e.a.Julia Fischer, Gordan Nikolic, Netherlands Chamber Orchestra o.l.v. Jakov KreizbergPentatone PtC 5186 453 (3 saCd’s + dvd)

concert

Brautigam is de ideale gids in Mozarts

pianoconcerten

woLFgang amadeus mozart Piano concertos no. 9 (‘Jeunehomme’) & no. 12Ronald Brautigam, Die Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens Bis saCd 1794 (saCd)

e nederlandse fortepianist Ronald Brautigam (1954) heeft al in 1997 voor Bis alle pianosolowerken van Mozart opgenomen. in 2007 volg-den diens soloconcerten voor twee en drie pianofortes en orkest.

De 26 concerten voor één fortepiano en orkest wachtten geduldig. Pas met de Kölner Akademie en dirigent Michael Alexander Willens was er een klik. Het is een klein maar fijn gezelschap: twee hobo’s, twee hoorns en twaalf strijkinstru-menten. Hier is dan de langverwachte eersteling met de nummers 9 (KV 271, ‘Jeunehomme’) en 12 (KV 414), prachtige voorbeelden van composities waarin Mozart geen noot te veel of te weinig heeft geschreven. Hier staat eenvoudig alles op zijn plaats. De for-tepiano is een exacte kopie van de Anton Walter-vleugel die Mozart bespeelde in de tijd dat hij de con-certen componeerde. Zelfs de stemming is aangepast aan de toen heersende op-vatting. Dat alle voorwaarden voor een gewetensvolle uitvoering vervuld zijn, is natuurlijk prachtig en knap, maar als de geest er niet is, is er geen redden aan. Ro-nald Brautigam is echter de best denkbare leidsman in dit repertoire. Hij maakt zichzelf onzichtbaar, zoals het hoort.

concert

M

D M

www.klassiekezaken.nl

jurjen vis

februari 2011


34 februari 2011 34 februari 2011

Authentieke Winterreise persoonlijk en intiem

Frans Jansen

vocaal

e historisch georiënteerde uitvoeringspraktijk is allang niet meer blij-ven steken bij Mozart en Haydn, maar is inmiddels opgerukt tot ver in de negentiende eeuw. Een prima ontwikkeling, waarvan deze nieuwe

Winterreise met begeleiding op de pianoforte een goed voorbeeld is. Door het beperkte volume van dit instrument wordt veel meer de oorspronkelijke sfeer van

Schuberts tijd terugge-haald, toen deze liederen nog in de beslotenheid van de privésfeer werden uitgevoerd in plaats van

in de anonieme concertzaal. Het gevolg is een hogere mate van intimiteit dan bij de moderne vleugel, die in dit repertoire vaak te hard wordt bespeeld, waardoor automatisch de zanger ook meer decibellen gaat produceren. Van dat laatste is bij de bariton Thomas Bauer en de fortepianist Jos van Immerseel totaal geen sprake. Van Immerseels subtiele spel op zijn instrument van Christopher Clarke uit 1988 laat horen hoe belangrijk het kleinste detail kan zijn. Bauer vindt dat ook en volgt hem hierin nauwlettend op de voet. Hij maakt de tragiek van de naam-loze ik-figuur op zijn barre tocht door het winterlandschap dermate voelbaar dat je als luisteraar het idee krijgt dat er voor jou persoonlijk wordt gezongen. Wat wil je nog meer?

Franz schubertWinterreiseThomas Bauer, Jos van Immerseel

ZigZag TerriToires ZZT 101102

Goernes Schubert is een huiveringwekkende belevenis

KatJa reichenFeld

atthias Goerne, de zanger met de donkere, fluwelen baritonstem die in de hoogte een lichte tenorklank bezit, weet als geen ander de lichte melancholie van Schubert te doorgronden die altijd een

duistere, soms zelfs verbeten ondertoon heeft. Hij realiseert Schuberts dubbele bo-dem met de rijke klankkleuren van zijn stem waarbij de tekstarticulatie op de tweede plaats komt. Welbewust verzet hij zich hierin tegen de lessen van zijn vroegere leraar

Dietrich Fischer-Dieskau, die de medeklinkers altijd nadrukkelijk en enigszins schoolmeesterachtig uit-sprak. ‘Ik hoef niet te recite-ren’, verklaart Goerne, die weigert als tekstverklaarder

op te treden. Zijn belangrijkste gereedschap hierbij is zijn onwaarschijnlijk perfecte legatozang waarmee hij door de medeklinkers heen zingt en lange muzikale lijnen maakt. De Schubert van Goerne is altijd weer een huiveringwekkende belevenis en zijn publiek kan hem intens dankbaar zijn voor de serie van twaalf Schubert-cd’s waaraan hij sinds 1988 werkt, steeds met een andere pianopartner. Bij deze vijfde aflevering rond het thema van de dood is het de pianist Alexander Schmalcz, die met zijn wat schoolse, parmantige spel helaas een remmende factor vormt.

Franz schubertNacht und TräumeMatthias Goerne & Alexander Schmalcz

Harmonia mundi HmC 902063

vocaal

D

M

cornell evers

Een diamant met schitterend

geslepen facetten

e hoesfoto toont de hal van een vliegveld. Het kan ook een treinsta-tion zijn. Mensen gaan op reis, op zoek naar ontspanning, avontuur of om inspiratie op te doen. Elke reis kent een vertrekpunt. Het is een

nieuw begin, telkens weer. Vertrekken is echter ook het moment van afscheid ne-men, van breken met het verleden, van pijn en verdriet. Al deze aspecten van het reizen komen aan bod op de cd Departures van de Britse tenor Benjamin Hulett en de eveneens Britse pianist Alexander Soddy. Hulett, die veel in de Hamburgse Staatsoper optrad en daar succes oogstte met zijn lyrische vertolkingen, maakte voor Departures een persoonlijke keu-ze uit het werk van de componisten Berkeley, Quilter, Britten en Vaughan Williams. Daarnaast verstrekte hij een compositieopdracht aan de Engelsman Giles Swayne. Diens prachtig theatrale ‘The joys of travel’ uit 2009 wordt hier als wereldpremière uitgevoerd. Departures is een diamant met schitterend geslepen facetten. De tenor en de pianist zijn perfect op elkaar ingespeeld. Hulett geeft een krachtige uitvoering, maar legt ook breekbaarheid en nuance in zijn zang, daarbij optimaal gesecondeerd door de met grote verfijning spelende Soddy. Meesterlijk.

diverse componistenDeparturesBenjamin Hulett, Alexander Soddy

sapHrane s 62611

vocaal

Gepolijste schoonheid in Russische kerkmuziek

sergei rachmaninovLiturgie de Saint Jean Chrysostome, VêpresAccentus, Eric Ericson Chamber Choir

o.l.v. Laurence Equilbey

naïve v 5239

ngelse koren die Bach zingen, Nederlandse koren die Britten zingen, zo kan elk koor van welke nationaliteit dan ook allerhande repertoire zingen, soms met wat taalcoaching erbij. Laurence Equilbey, de Franse

koordirigente met aansprekende persoonlijkheid, voegt voor de gelegenheid haar eigen kamerkoor Accentus samen met het Eric Ericson Kamerkoor uit Zweden, genoemd naar de mentor van verscheidene grote koordirigenten uit onze tijd. Veel koorzangers zongen ooit ‘Bogoroditse Devo’ (Ave Maria) uit Rachmaninovs Vespers, en het stuk is vanwege zijn relatieve eenvoud altijd een goede graadme-ter voor het geleverde niveau. We horen een zeer goed doorknede koorklank die best wat kippenvel weet te brengen, maar horen we hier Russische koormuziek? In uitgesproken taal zeker wel, maar in oorspronkelijke sfeer eigenlijk niet. Met name de vrouwen lij-ken vaak beter te passen in het nonnenkoor uit Puccini’s eenakter Suor Angelica. Soms is gedurfde rauwheid veruit te prefereren boven professionele effening van klank. Toch wordt Rachmaninov hier zonder meer eer aangedaan, en een selectie uit de Chrysostomos-liturgie en de Vespers beluisteren is altijd een feest, maar wees op uw hoede voor eclatante klankschoonheid.

koormuziek

D

E

arJan van diJK

cd -bespreKingen


35 februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl www.klassiekezaken.nl

Napels door merg en been

Frans Jansen

uziek op de straten van het koninkrijk napels. Dat betekent muziek uit vervlogen tijden over het alledaagse leven van alledaagse mensen, zoals zich dat afspeelde in de nauwe steegjes aan de

voet van de Vesuvius. Kortom: volksmuziek. Van origine gezongen door het volk in het locale dialect, overgedragen van generatie op generatie en hande-lend over de grote levensthema’s, vaak in combinatie met dans (de tarantella) en semireligieuze rituelen. Zanger Marco Beasley, zoon van een Napolitaanse moeder en daardoor vertrouwd met de sfeer van deze regio, nam samen met

Guido Morini en diens ensemble Accordone een aantal van deze liede-ren op. En dat levert een verrassend resultaat op, aangezien Beasley voor-al naam gemaakt heeft als specialist van de ‘traditionele’ oude muziek.

Vocaal wordt hij bijgestaan door de minstens net zo indrukwekkende Pino De Vittorio. Deze autoriteit op het gebied van de volksmuziek is een levende le-gende in Italië en laat dat ook horen. Mooi zingen is niet zozeer het primaire doel, wel het overbrengen van pure emoties. Dat lukt hun wonderwel, al gaat dat vaak gepaard met een rauwe directheid en hartverscheurende passie. Zoals de stad zelf - toen en nu....

diverse componistenFra’ Diavolo: La musica nelle strade del Regno di NapoliMarco Beasley, Pino De Vittorio,

Accordone o.l.v. Guido Morini

ArcAnA A 359

vocaal

Stijlvolle Strauss en Wolf uit Londen

Frans Jansen

iet alle liederen van Richard strauss zijn even bekend, want slechts een handjevol bereikt het concertpodium of de platenzaak. Dat moest veranderen, vond de londense muziektempel wigmore Hall. en zo

werd het idee geboren om over een langere periode het integrale liedoeuvre van deze componist in de programmering op te nemen. Huispianist Roger Vignoles werd benaderd om dit unieke project te begeleiden en voor het vocale gedeelte werd telkens een andere Strauss-specialist geëngageerd. In februari vorig jaar viel de eer te beurt aan de Oostenrijkse mezzosopraan Angelika Kirchschlager. Het concert werd voor het huislabel van de concertzaal opgenomen en komt nu uit op cd. Het resultaat is een mooi uitgebalanceerd programma dat stijlvol wordt

aangevuld met werk van tijdge-noot Hugo Wolf. Naast een deel uit diens fameuze Mörike-Lieder wordt ook de zelden gehoorde cyclus 6 Gedichte von Alte Wiesen op teksten van Gottfried Keller uitgevoerd.

Negen liederen van Strauss besluiten deze registratie, waarvan het voorbeeldig ge-interpreteerde ‘Morgen!’ het beroemdste is. Het verdient aanbeveling om voor het beluisteren van deze schijf het begeleidend boekje te lezen. Daarin worden van ieder lied én de achtergronden besproken én de interpretatie van beide musici toegelicht.

Hugo WolF, ricHard strauss LiederenAngelika Kirchschlager, Roger Vignoles

Wigmore HAll live WHlive 0040

vocaal

M

n

cd -besprekingen

Johann LudwigDe andereBach

CD

HM

C 9

0208

0

De Trauermusik is de meest ambitieuze compositie van

Johann Ludwig Bach (1677-1731), een verre nazaat van Johann Sebastian Bach. Hij heeft de

muziek gecomponeerd bij de cantateteksten van zijn

opdrachtgever Herzog Ernst Ludwig von Meiningen, die de

muziek voor zijn eigen rouwdienst bestemd had. Na diens overlijden in 1724 werd het werk uitgevoerd. Doordat het werk voor twee koren

geschreven is én mede door de grote instrumentale bezetting

werd medewerking van alle musici van de hertogelijke kapel vereist.

Wilt u op de hoogte blijven van onze nieuwe uitgaven?

Schrijft u zich dan in op onze nieuwsbrief!

Anna Prohaska sopraanIvonne Fuchs alt

Maxililian Schmitt tenorAndreas Wolf bas

RIAS KAMMERCHOR

onder leiding van

Hans-Christoph Rademann

harmoniamundi.comSinds kort ook op uw mobiel & iPhone

VAN DE MAAND

CD

NL_Trauermusik_Klassieke.indd 1 12/01/11 14:41Recencies KZ 01.11tein.indd 5 14-01-11 16:13

36 februari 2011 februari 2011 36

De rijke, volle combinatie van negen instrumenten

jurjen vis

kamermuziek

e bezetting met fluit, hobo, klarinet, hoorn, fagot en strijkkwartet is kamermuziek op zijn wijdst, een symfonieorkest in pocketformaat. De klank zou moeiteloos passen en overtuigen in de Grote Zaal van

ons Concertgebouw. Daar prijkt overigens in een cartouche de naam van Louis Spohr (1784-1859), maar niet die van George Onslow (1784-1859). Spohr was een

Duitser en Onslow een Engelse Fransman, misschien was dat de reden. Spohr was bijna dertig toen hij zijn Nonet componeer-de, Onslow vijfenzestig. Beiden zijn klassicistische romantische meesters en hoorbaar tijdge-

noten van de vijfentwintig jaar jongere Mendelssohn. Een monumentaal stuk als Mozarts Gran partita (1782) klinkt echter ook in hun nonetten door. Onslow plaatst strijkers en blazers geregeld in groepen tegenover elkaar, maar in het eerste deel (Alle-gro spiritoso) horen we de rijke, volle combinatie van negen instrumenten. In de zoete divertimenten swingt het zelfs dat het een lieve lust is. Dit is allesbehalve oudeman-netjesmuziek! Het muzikanteske karakter boeit in beide composities van begin tot het eind. Het internationaal samengestelde blaaskwintet Osmosis is voor de gelegenheid uitgebreid met de strijkers van het Nederlandse Nepomuk Fortepiano Quintet.

spohr, onslow Nonets Osmosis

Ramée Ram 1007

Renée Fleming zingt met vuvuzela’s

Andrew vAn pArijs

oals Nederland het Prinsengrachtconcert heeft, zo kent Duitsland de Berliner Waldbühne. Eregast bij de editie van afgelopen jaar was de Amerikaanse sopraan Renée Fleming. Met composities van onder

meer Richard Strauss en Giacomo Puccini op het programma was deze avond bijna al bij voorbaat een succes, want de Roemeens-Oostenrijkse dirigent Ion

Marin en de zangeres zijn beiden specialisten in de muziek van rond 1900. Flemings interpretatie van ‘O mio babbino caro’ uit Puccini’s opera Gianni

Schicchi dwingt in het bijzonder bewondering af. Voeg daarbij de zoals gewoonlijk gemoedelijke sfeer tijdens dit openluchtevenement en het gegeven dat Fleming bij dit soort informele gelegenheden op haar best is, dan wil je hoe dan ook ge-tuige zijn van deze uitvoering, die nu op dvd is verschenen. Dankzij de levendige beeldwisseling en de haarscherpe kwaliteit krijgt de toeschouwer bijna het gevoel erbij aanwezig te zijn. Het ver dragende maar uitgebalanceerde stemgeluid van Fleming wint nog aan expressiviteit in breekbare, ingetogen passages. En dan is er ook nog de vrolijke noot: in de uitsmijter ‘Berliner Luft’ is een deel van het koper vervangen door vuvuzela’s!

strAuss, wAgner, puccini, e.A.An evening with Renée FlemingRenée Fleming, Berliner Philharmoniker

o.l.v. Ion Marin

euRo aRts 2058078

vocaal dvd

D

Z

jurjen vis

Onbekende versie van Mozarts Klarinetkwintet

ozarts Fantasie in c voor piano (KV 475) wordt op deze cd omge-ven door twee van zijn bekende kamermuziekwerken voor klarinet en bassethoorn (een lage, oude klarinet): het Kegelstatt-trio voor

klarinet, altviool en piano uit 1786 en het Klarinetkwintet voor bassethoorn en strijkwartet uit 1789. Het kwintet klinkt in een versie waarin de fortepiano de strijkers vervangt. Nooit eerder opgenomen en dus een primeur. Het is je reinste Mozartarcheologie! Deze versie is speciaal gemaakt voor de virtuoos Anton Stadler, aan wie het kwintet was opgedragen, maar die niet altijd strijkers tot zijn beschik-king had. Hij heeft echter Mozarts originele handschrift van het kwintet verloren; het is omstreeks 1810 gereconstrueerd. De versie met piano wijkt voor de solist en de begeleiding op onderdelen af: in articulaties, fraseringen en zelfs noten. De diepste tonen van de bassethoorn, die ontbreken in de algemeen bekende partituur voor klarinet, klinken hier wel. Zelfs de Neue Mozartausgabe heeft dit niet opgemerkt. Omdat het gaat om een topstuk in Mozarts oeuvre, is de expeditie de moeite waard. Met deze ambassadeurs is het bovendien de best denkbare kennismaking.

wolfgAng AmAdeus mozArt Phantasia Nicole van Bruggen, Jane Rogers,

Anneke Veenhoff

Ramée Ram 1002

kamermuziek

Kleine klankjuwelen van Hans Pfitzner

hAns pfitznerOrchesterlieder Hans Christoph Begemann,

Nordwestdeutsche Philharmonie

o.l.v. Otto Tausk

CPo 777 552-2

ergeten repertoire, zo mag je de orkestliederen van Hans Pfitzner ge-rust noemen, want je hoort ze zelden. Terwijl het toch om ongekend expressieve muziek gaat. In handen van twee zwaargewichten op het

gebied van het Duitse expressionisme, de dirigent Otto Tausk en de bariton Hans Christoph Begemann, worden deze zo weelderig georkestreerde en subtiel gehar-moniseerde gezangen tot kleine klankjuwelen. Klein, want de meeste zijn aforistisch beknopt. Pfitzner houdt ervan te overdonderen, zijn punt te maken en dan meteen het einde te zoeken en af te sluiten. Zijn vroege Heine-liederen opus 4 bijvoorbeeld zijn weberniaans kort, terwijl toch elk woord of begrip met een specifieke klankkleur wordt verbonden. Maar er zijn ook langere, balladeachtige liederen op verhalende teksten. Zo opent de cd met ‘Die Heinzelmännchen’: tien minu-ten vrolijkheid waarbij de solist zijn kwaliteiten als operazanger kan demonstreren. Want al deze muziek is opera-achtig. Van een ‘begeleiding’ kun je nauwelijks spreken. Overal gaat het orkest de dialoog aan, het reageert en commentarieert en vooral de blazerssecties zijn ongekend pregnant. Jammer dat Hans Pfitzner het etiket conservatief opgeplakt heeft gekregen. Liederen als deze verdienen meer aandacht dan de concertpraktijk ze geeft en alleen al daarom is deze pracht-cd een geweldige aanwinst.

vocaal

M

V

jos vAn der zAnden

cd -besprekingen



Acht cellisten spelen zuiver en homogeen

Frederike Berntsen

diverse componistenMéditationsLes Violoncelles Français

Mirare Mir 112

kamermuziek

Leipzigers ijzersterk in Halffters kwartetten

paul janssen

cristóBal HalFFterString quartets 1, 2 & 7Leipziger Streichquartett

MDG 307 1671-2

kamermuziek

e allereerste uitgave van les Violoncelles Français, Méditations, smaakt naar meer. De groep van acht cellisten, die sinds vier jaar concerteert, speelt een serie transcripties, gemaakt door een van

de ensembleleden: Roland Pidoux. Bloch, Offenbach, een paar liederen uit de Liederkreis van Schumann en ‘O du, mein holder Abendstern’ uit Tannhäuser van Wagner: een mooie samenstelling. En als ze goed vertolkt worden, is het geen straf om overbekende werken als de Vocalise van Rachmaninov en ‘Après un rêve’ van Fauré langs te horen komen. Het ensemble slaagt erin een zuiver en homogeen klankbeeld te realiseren. ‘Chant des oiseaux’ van de Catalaanse meestercellist Pablo Casals vormt een ontroerend hoogtepunt van nog geen drie minuten. De Fransen lijken het materiaal slechts even aan te raken. Daarin schuilt de kracht

van deze uitvoeringen: de noten krijgen de ruimte. De solo’s zijn keurig ver-deeld. De acht strijkers, allen met een mooi cv en

de nodige bagage, treden ieder minimaal één keer op de voorgrond. Na een dik uur meditatie dringt de vraag zich wel op hoe de musici zich zullen gedragen op een swingende uitgave. Wie weet, broeden ze al op een nieuw schijfje met flitsen-der repertoire.

ristóbal Halffter is een van de belangrijkste hedendaagse spaanse componisten. Ondanks zijn tachtig jaar weet hij nog elke keer nieuwe impulsen aan zijn oeuvre te geven en hedendaagse technieken op

geheel eigen wijze te combineren met zijn Spaanse achtergrond. Met de Strijkkwar-tetten 1, 2 en 7 geeft het Leipziger Streichquartett een mooie dwarsdoorsnede in een notendop van Halffters werk. Bovendien levert de Spaanse componist in deze drie zeer verschillende kwartetten een onmiskenbare bijdrage aan de historie van het genre. Het eerste werk, Tres piezas para cuarteto, stamt uit 1956 en lijkt een combina-tie van Spanje en Stravinsky. Het eendelige tweede kwartet, Mémoires, heeft Halffter in 1970 gecomponeerd ter gelegenheid van het tweehonderdste geboortejaar van

Beethoven. Vooral het citaat uit diens laatste strijkkwar-tet, dat als vanzelfsprekend ontstaat uit de spookachtige opening, is een staaltje van

briljante dramatische timing. Halffters zevende en vooralsnog laatste kwartet uit 2007 is weer een abstracte verklanking van het keurig in het cd-boekje geciteerde gedicht Espacio de silencio van de vijftiende-eeuwse Spaanse dichter Jorge Manrique. Net als voor de andere kwartetten geldt hier dat gewoon luisteren het beste recept is om ver-knocht te raken aan deze bijzondere werken en het ijzersterke spel van de Leipzigers.

C

D

cd -Besprekingen


38 februari 2011

Huiveringwekkende uitingen van smart

Jos van der Zanden

kamermuziek

en twinigtal cd’s hebben ze nu op hun naam staan, waarvan er diver-se werden onderscheiden. Het Trio Wanderer timmert aan de weg en vertoont onmiskenbaar een stijgende lijn sinds de oprichting in 1987.

Het label Harmonia Mundi doet dan ook graag zaken met ze en als je deze cd hoort, weet je waarom. Wat een passie! Nu helpt het natuurlijk dat voor Smetana’s

gloedvolle Pianotrio opus 15 is gekozen, een intense klaagzang op het verlies van zijn echtgenote en dochter aan een besmettelijke ziekte. Hierin weet Trio Wanderer een huiveringwekkende expressie

te bereiken, mede dankzij die wonderlijk nasale klank van de cello uit 1660 en de wat rauwe, onromantische klank van de Guadagnini-viool uit 1738. Maar ook de arti-culatie is bijzonder, met vele effectieve tempofluctuaties (rubato’s) en onverwachte dynamische extremen. Het lamento lijkt de rode draad van deze cd, want ook de zes bijdragen van Liszt vormen uitingen van smart en zielenpijn. Het zijn duo’s (dus niet voor pianotrio) in de vorm van elegieën naar aanleiding van doodstijdingen, waar-onder de fameuze ‘Gondola’ op de dood van Wagner. Het Trio Wanderer weet al evengoed om te gaan met Smetana’s wereldlijke wanhoopskreten als met het vrome hulpgeroep van Liszt.

smetana, LisZtPiano trios, ElegiesTrio Wanderer

Harmonia mundi HmC 902060

Jos van der Zanden

omenico Scarlatti: aan hem denk je onwillekeurig als je naar deze cd luistert. Aan die speelse, eendelige sonates waarin alle moge-lijke gemoedsstemmingen zijn uitgebeeld. Dat gebeurt hier ook.

Scarlatti was dan ook de leermeester van de man die hier aan het woord is. Antonio Soler had Iberische wortels en dat stak hij bepaald niet onder stoelen of

banken. Overal hoor je Spaanse dansritmen, soms aanleunend te-gen de fandango of de flamenco. Deze temperamentvolle muziek uit het midden van de achttiende eeuw is eigenlijk gecomponeerd

voor het klavecimbel, maar komt ook op tokkelinstrumenten goed tot zijn recht. Op deze cd verklankt Godelieve Schrama de sonates op een moderne harp. ‘Soler is minder moeilijk dan Scarlatti,’ schrijft ze in het boekje, ‘maar het blijft toch een uitdaging, want zijn staccati zijn lastig, net als chromatische melodielij-nen.’ Schrama’s spel klinkt moeiteloos, alles sprankelt van speelvreugde. Puristen hoeven niet bevreesd te zijn, want van het originele notenbeeld gaat niets verlo-ren. Integendeel, er wordt misschien wel iets te veel toegevoegd: crescendo’s en decrescendo’s. Die hadden ook achterwege kunnen blijven, want dynamische contrasten werken in deze zonnige Spaanse muziek juist heel goed.

Alles sprankelt van speelvreugde

Padre antonio soLerSelected sonatas for harpGodelieve Schrama

mdG SCene 903 1627-6

kamermuziek ss

D

E

februari 2011 38

Rijpe composities van een puber

Jos van der Zanden

omposities van een vijftien- en zestienjarige, moet je die serieus nemen? Jeugdige probeersels met beginnersfouten, nog gespeend van gevoel voor drama? Vaak roepen juvenalia bij de muziekliefheb-

ber slechts een welwillende glimlach op, maar bij Mendelssohn liggen de zaken toch anders. De twee kamermuziekwerken op deze cd zijn allerminst tussen wal en schip gevallen, ze houden al bijna tweehonderd jaar repertoire. Felix was weliswaar nog maar een puber toen hij ze componeerde, maar hij schoot er direct mee in de roos. Het Sextet opus 110 bleef tijdens zijn leven ongepubliceerd (vandaar het hoge opusnummer) maar werd vaak gespeeld en alom gewaardeerd. Het Octet opus 20 groeide zelfs uit tot een tophit. Deze uitvoeringen door I Solisti Filarmonici Italiani, een ensemble samengesteld uit topmusici van de grootste Italiaanse orkesten, tonen aan hoeveel allure er in deze stukken schuilgaat. Zo is het Octet wat stemvoering betreft al mijlenver verwijderd van de bekende pretentieloze strij-kerssymfonietjes van Mendelssohn. In dit contrapuntische meesterstuk is elk van de acht stemmen zelfstandig. Het Sextet bevat een uit de kluiten gewassen pianopartij, hier met veel elan op een Steinway uit 1928 gespeeld door Jolanda Violante, die met haar pittige tempi de strijkers op sleeptouw neemt.

FeLix mendeLssohn-BarthoLdyPiano sextet, String octetI Solisti Filarmonici Italiani

CPo 777 524-2

kamermuziek

Tetzlaff Quartett tovert met timbres

siBeLius, schönBergString quartetsTetzlaff Quartett

avi muSiC 8553202

et Tetzlaff Quartett heeft een cd uitgebracht met Sibelius’ Strijkkwartet in d, ‘Voces intimae’, uit 1909 en het Eerste strijkkwartet in d uit 1905 van Schönberg. Primarius Christian Tetzlaff geeft aan dat het voor de

spelers altijd vanzelfsprekend is geweest de twee werken te combineren. De com-posities zijn in dezelfde tijd ontstaan en hebben dezelfde toonsoort. Het zijn vol-gens de violist zeer persoonlijke, diepzinnige en veelzijdige stukken. Schönbergs kwartet heeft nog een andere, speciale betekenis voor de strijkers: tijdens hun allereerste ontmoeting als ensemble, zo’n zestien jaar geleden, namen ze deze compositie onder handen om uit te voeren op een kamermuziekfestival. Zie-daar de geboorte van het Tetzlaff Quartett. Dat de combinatie van de stukken aantrekkelijk werkt, komt vooral door de musici: hun ensemblespel zorgt ervoor dat de uitgave een complete luistererva-ring biedt. De strakke en toch zeer gevoelige benadering raakt de kern van de bedachtzaamheid in het derde deel van Sibelius’ compositie – met de werkelijk intieme stemmen in het pianissimo – en in de geagiteerde passages van het laatste Allegro. Ook in het idioom van Schönberg boren de musici diepere lagen aan en toveren ze met timbres, doorwrocht en welluidend.

kamermuziek

C

H

Frederike Berntsen

cd -BesPrekingen



Hier heersen eenvoud en oprechtheid

Willem Veldhuizen

et spel van Ragna schirmer wordt niet beïnvloed door een behoefte om met effecten indruk te maken op de luisteraars. eenvoud, oprechtheid en zuiverheid van interpretatie zijn de kenmerken van dit recital met

pianomuziek van Brahms. Toch laten al deze kwaliteiten niet een saaie, voorspelbare pianistiek ontstaan. Integendeel, Ragna Schirmer definieert Brahms’ taal in de volle

breedte. Het rijke akkoordspel is bij haar in kundige handen, en ze heeft alle aandacht voor de lineaire verfijning van de composities. Zo worden de

Händelvariaties helder maar tevens groots gespeeld. Luister bijvoorbeeld naar de slotfuga, een romantisch klankhuwelijk tussen Bach en Brahms, en onderga de ma-jesteitelijke opbouw vol dynamische en polyfone fijnheden. Niet minder geslaagd zijn de Walsen opus 39, waarin haar kwaliteiten even natuurlijk hun beslag krijgen. Naast stoere, uitdagende bewegingen in driekwartsmaat zijn er ook dansen die met een haast bedremmelde ingetogenheid worden gepresenteerd. Maar steeds blijft de expressie potent. De wilde, romantische hartstocht van de twee Rapsodieën opus 79 klinkt bij deze pianiste steeds waardig en authentiek. Er is geen moment dat we te veel Schirmer horen en te weinig Brahms. Dat deze cd maar snel zijn weg mag vinden in deze schrale tijden waarin er geschreeuwd wordt om cultuur.

Johannes BrahmsHändel-Variationen, Walzer, RhapsodienRagna Schirmer

Berlin ClassiCs 0016652 BC

piano

Lenig en volmaakt samenspel

Willem Veldhuizen

e arpeggione, een celloachtig instrument met zes snaren dat ge-stemd werd als een gitaar, bestond een jaar of tien in de vroege negentiende eeuw en verdween toen van het toneel. schuberts

Arpeggione-sonate was echter te mooi om samen met het onfortuinlijke muziek-instrument te sterven en werd liefdevol door alle grote cellisten uit verleden en he-den geadopteerd. De gelauwerde cellist Marc Coppey, begeleid door Peter Laul, breekt met verve een lans voor Schuberts overwegend lyrische compositie. De uitzonderlijke moeilijkheidsgraad van het werk, vooral qua intonatie, is bij hem een onhoorbaar gegeven. Slank en teer komt het op een overtuigende manier tot klinken. Na de lichtvoetige Sonatine nr. 1, in een bewerking voor cello en piano, speelt het tweetal samen met de violist Ilya Gringolts het Eerste pianotrio van Schubert. De inter-pretatie wordt gekenmerkt door een grote lenigheid, volmaakt sa-menspel en een sterke balans tussen lyriek en drama. Luister naar de spannende doorwerking van het eerste deel en naar de arcadische rust van het tweede. Dit is bevlogen ensemblekunst. Ook het Scherzo met de mooie moll-dur-effecten overtuigt. De musici gunnen elkaar de vele details die als kleine solo’s opbloeien en die de uitvoering verrassend maken.

Franz schuBertArpeggione, Sonatina, Trio no. 1 (op. 99)Marc Coppey, Peter Laul, Ilya Gringolts

aeon aeCD 1095

kamermuziek

HD

39 februari 2011

cd -Besprekingen

Fantasieën vol vurige hartstocht

Willem Veldhuizen

piano

roBert schumann, Frédéric chopinArdamenteMarietta Petkova

Bloomline Bs 10-088

arietta Petkova opent het muzikale nieuwe jaar met een live-cd. na affettuoso, met een fraaie uitvoering van schumanns Pianoconcert en, niet minder geslaagd, Chopins Tweede pianoconcert, komt zij

nu met een eveneens aan deze componisten gewijd recital dat alle aandacht ver-dient. De titel van de cd, Ardamente, is ontleend aan de negentiende maat van het eerste deel van Schumanns Fantasie in C. ‘Met vurige hartstocht’ is een goede vertaling van deze voordrachtsaan-wijzing. Marietta Petkova is ervan doordrongen en opent de Fantasie met veel hartstocht en oog voor de kleinste details. Ook haar rubato is levendig en mooi gedoseerd. Zo ontstaat er een indrukwekkende interpretatie: de rijke, rijpe vrucht van tiental-len recitals waarop zij dit kolossale werk heeft vertolkt. De cd bevat verder drie Fantasieën van Chopin, waaronder de Fantasie in f-klein opus 49. Deze compo-sitie, hoewel korter dan Schumanns opus, is een niet minder turbulent, uitdagend en veeleisend meesterwerk. Marietta Petkova speelt ook hier al haar ambachte-lijke, poëtische en dramatische troeven moeiteloos uit. De interpretatie is rijk en bruist van hartstochtelijke overgave. Tevens valt op hoe volkomen dienstbaar de pianiste aan de componist is. Een fraai recital!

MR E V I S I E

Revisie Klassieke Quad Muziekapparatuur

Versterkers – Tuners – ESLESL i.s.m. Quad MusikwiedergabeMeer informatie op www.quadrevisie.euKerkstraat 56 - 4854 CG Bavel - 0161 43 24 51

Armand van Ommeren


40 februari 2011

AAD ALBLAS

Curieuze pianoversies van Bachs Orgelsonates

e zes Triosonates van Johann Sebastian Bach behoren tot de hoog-tepunten in de orgelliteratuur. Weliswaar zijn het niet de gemak-kelijkst speelbare werken. Delen van de sonates komen later terug

in grote orgelwerken. Het argument om ze daarnaast op andere toetsinstru-menten te spelen is dat ze in Bachs tijd ook uitgevoerd zullen zijn op klave-chord, klavecimbel en pianoforte. De zes Triosonates zijn in de negentiende en

twintigste eeuw ook be-werkt voor twee piano’s. Ferdinand Thieriot heeft slechts de eerste van de zes gearrangeerd, Isidor Philipp bijna honderd werken van Bach, ter-

wijl Victor Babin en Hermann Keller alle zes sonates hebben bewerkt. Op de Derde triosonate na is deze uitgave een cd-première. Het duo Claudine Orloff en Burkard Spinnler brengt ze verdienstelijk met vier handen op twee piano’s tot klinken. Als toegift spelen ze een bewerking van de aria ‘Schafe können sicher weiden’ uit de Cantate BWV 208. Toch klinkt het stemmenweefsel op twee piano’s niet zo doorzichtig als op twee klavieren en orgelpedaal. Maar Bach doorstaat ook deze transcripties glansrijk.

JOHANN SEBASTIAN BACH6 Sonaten für Orgel in Bearbeitungen für 2 Klavieren zu 4 Händen Claudine Orloff & Burkard Spinnler

FUGA LIBERA FUG 572

piano

D

februari 2011 40

Bezuidenhout is een meester van de vertelkunst

FREDERIKE BERNTSEN

e fortepianist Kristian Bezuidenhout is niet zo lang geleden een Mozart-project gestart op het label Harmonia Mundi. Voor zijn eerste cd, ge-wijd aan werken voor piano solo van de Oostenrijkse componist, koos

Bezuidenhout voor een kopie naar een instrument van Anton Walter uit 1795. De bespeelde fortepiano was afkomstig uit de collectie van de oudemuziekspecialist Christopher Hogwood. Op het onlangs verschenen tweede deel in de reeks speelt de Zuid-Afrikaan op een kopie van een andere Walter, uit 1802. Ook op deze tweede uitgave belijdt Bezuidenhout zijn liefde voor Mozart en het instrumentarium op on-navolgbare wijze. ‘Te makkelijk voor kinderen en te moeilijk voor professionals’, fi lo-sofeerde de legendarische pianist Artur Schnabel eens over de sonates van Mozart.

Voor Bezuidenhout lijkt deze uitspraak niet te gelden. Fijnzin-nigheid in aanslag en frasering zet hij in om tot een meesterlijke mu-zikale vertelkunst te komen. Zijn

spel is tintelfris, nooit zwoegend, maar allerminst lichtzinnig. Scherp geïnterpreteerde passages verschieten caleidoscopisch van kleur. De zorgvuldigheid waarmee de forte-pianist zijn vertolkingen opbouwt, kenmerkt ook de programmasamenstelling van de cd: twee wonderschone sonates uit 1782 (KV 330) en 1784 (KV 457) fl ankeren twee rondo’s en een adagio. Kom maar op met het volgende deel in deze fantastische reeks.

piano

WOLFGANG AMADEUS MOZARTKeyboard music, vol. 2Kristian Bezuidenhout

HARMONIA MUNDI HMU 907498

D

ANDREW VAN PARIJS

Groots klavierwerk op de fortepiano

e Diabelli-variaties vormen zonder twijfel het grootst opgezette klavier-werk van Beethoven. In schril contrast daarmee staan de zes Bagatellen, want zo fi jnzinnig als deze zijn, zo onbehouwen lijkt Beethovens inmense

variatiereeks zich aan ons voor te doen. Maar schijn bedriegt. Het thema van Diabelli vormt in al zijn trivialiteit een prachtig uitgangspunt voor een klein uur durend muzi-kaal avontuur. Was het Beethovens doof-heid die hem, onttrokken aan de leegheid van alledaagse conversaties, steeds meer aan zijn verbeelding overleverde waar-door een zodanig werk kon ontstaan? Wie de grote verschillen tussen bijvoor-beeld de variaties 15 (‘Grave e maestoso’) en 16 (‘Presto scherzando’) analyseert, kan weinig anders dan versteld staan van Beethovens levendige fantasie, wanneer een bijna stilstaande melodie uitmondt in een ingehouden presto, dat weer de opmaat vormt voor twee nog onstuimiger variaties. Gary Cooper heeft zich eerder bewezen als een voortreffelijk begeleider van de violiste Rachel Podger in Mozarts vioolsonates. Hij toont met deze opname aan dat Beethoven geen geheimen meer voor hem kent. Op de fortepiano, een instrument uit het jaar waarin het werk is voltooid, zijn de kleinste nuances hoorbaar, iedere harmonische verkleuring vormt een verrassing. Zelfs het plompe openingsthema verandert onder Coopers handen in een elegante wals.

LUDWIG VAN BEETHOVENDiabelli variations e.a.Gary Cooper

CHANNEL CCS SA 29110 (SACD)

piano

Bedachtzame en introverte visie op Chopin

FRÉDÉRIC CHOPINPiano worksEduard Stan

THOROFON CTH 2573

et is kritiek die nogal eens heeft geklonken in het Chopinjaar 2010: een al te virtuoze aanpak, een te ver doorgevoerde pianistische acrobatiek kan afbreuk doen aan de inhoud van zijn muziek. Chopin spelen is als

poëzie declameren: ook op het hoogtepunt van extase moet het bedachtzame heersen. Een voorzichtig tastende, peinzende Chopin met gematigde tempi: wie zoiets verkiest, wordt met deze cd verwend. Hier presenteert namelijk de in Duitsland werkzame Roemeen Eduard Stan zijn Chopinvisie in een bloemlezing uit de mazurka’s, walsen, nocturnes en polonaises. Hij wijkt daarbij behoorlijk af van de norm. Zijn interpretaties zijn introvert, refl ectief. Nu heeft hij ook wel veel lyrische werken gekozen, zoals de dro-merige Prelude opus 45, de melancholieke Nocturne opus 27 nr. 1 en de beroemde Mazurka opus 64 nr. 1, die op een D-Steinway altijd wel poëtisch klinken. Maar ook in robuus-tere stukken als de Polonaises en de Barcarolle zijn de dynamische contrasten minder groot dan bij collega-pianisten. Eduard Stan is op zijn best in het cantabile, wanneer een parelende melodie zich verheft boven een zacht golvende harmonische onder-grond. De opnamen werden in april gemaakt in de Christuskirche in Berlijn, waarvan de schitterende akoestiek eerder grootheden als Furtwängler en Karajan lokte.

piano

D

H

JOS VAN DER ZANDEN

CD -BESPREKINGEN


41 februari 2011 WWW.KlassieKeZaKeN.Nl 41

Een ware schat aan orgelopnamen

aad alblas

rie Zeeuwse historische orgels vormden in 2003 het startpunt van de radioserie Orgels van het vlakke land. De Zeeuwse organist Leen de Broekert presenteerde toen de historische orgels van de Lutherse kerk

in Middelburg (1707), de Maartenskerk in Baarland (1750) en de Dorpskerk in Gapinge (ca. 1760). In 2009, een jaar na de cd-opname van ‘zijn’ Van Vulpenorgel in de Koorkerk (Abdijkerk) te Middelburg, overleed De Broekert op zestigjarige

leeftijd. Hij liet een ware schat aan orgelopnamen na. Uit de schatkist van EO-producer Okke Dijkhuijzen verschijnen nu postuum opnamen van de drie door Leen de Broekert

bespeelde, compleet verschillende instrumenten. De kern ervan wordt gevormd door minder bekende composities van Johann Sebastian Bach, omgeven door werk van tijdgenoten als Babou, Fischer, Telemann, Raick, Stölzel en Van Helmont, maar ook van Mozart. De Broekert transcribeerde werken voor vioolsolo (Bach) en twee piano’s (Mozart). Grote orgelwerken waren aan hem niet besteed. Zijn spel kenmerkt zich door fijnzinnigheid en soepelheid, perfect passend bij de muziek die hij speelt. Uit zijn nalatenschap is het Leen de Broekert-fonds gesticht. Dit is een bescheiden cultureel-educatief fonds dat kan bijspringen wanneer muzieklessen gestaakt moeten worden wegens gebrek aan geld.

diverse componisten3 historische orgels in ZeelandLeen de Broekert

Zefir Zef 9622

orgel

Meesterpianisten close in beeld gebracht

jos van der zanden

piano dvd

at cd’s en dvd’s aangaat, is de oogst van het Chopinjaar 2010 aanzienlijk. Opnieuw blijkt hoe multi-interpretabel de noten van de Poolse meester zijn. Deze dvd is een toefje op de toch al zo lekkere

Chopincake. Het galaconcert van de twee Russische Chopin-ambassadeurs Kissin en Demidenko, die op 28 februari in Warschau ieder een pianoconcert voor hun rekening namen, was voor menigeen in Polen hét hoogtepunt van het jaar. Een unieke mogelijkheid om een directe vergelijking te trekken tussen het exuberante en virtuoos-sublieme van de 39-jarige Kissin en de meer naar binnen gerichte, maar o zo poëtische benadering van de 55-jarige Demidenko. Op deze dvd is het contrast prachtig waarneembaar: hoe Kissin bij het spelen als het ware zijn hele lijf gebruikt, alsof de passie uit zijn tenen komt. Hoe hij soms aanstalten maakt om te willen meezingen met de melodie, mooi close in beeld gebracht door de regisseur. Demidenko daarentegen mijdt al te grote tegenstellin-gen en geniet van het mijmeren, het wegdromen. Natuurlijk, het Eerste concert is het Tweede niet, de noten geven ook aanleiding tot een verschillende aanpak. Het Eerste is wat melancholieker, het Tweede uitbundiger. Het neemt niet weg dat je de persoonlijkheid van de twee mooi kunt aflezen aan hun spel.

Frédéric chopinThe Piano concertosEvgeny Kissin, Nikolai Demidenko, Warsaw

Philharmonic Orchestra o.l.v. Antoni Wit

Accentus Music Acc 20104

W D

februari 2011

cd -besprekingen

In de arena van muzikale verfijning

arjan van dijk

e dames van het Franse vocaal ensemble De Caelis hebben reeds vijf albums met middeleeuwse polyfonie op hun naam staan en betreden nu de arena van de hoge muzikale en tekstuele verfijning: de Codex

Chantilly. Dit handschrift wordt bewaard in het museum van kasteel Chantilly in Noord-Frankrijk en bevat vele muziekwerken uit de zogeheten ars subtilior (‘sub-tielere kunst’). Aan het pauselijk hof in Avignon en andere cultureel verfijnde

hoven in Zuid-Frankrijk was in de late veertiende eeuw behoefte aan meerstemmige wereldlijke liederen, en componisten als Cordier, Senleches en Solage

voorzagen daarin. Niet alleen de muzikale stijl was zeer verfijnd, ook de weergave in de codex kent soms geen grenzen. Zo is het rondeau ‘Belle, bonne, sage’ van Cordier genoteerd in de vorm van een hart, inclusief rood hartje in de zangtekst. In ‘En l’amoureux vergier’ van Solage wordt de schoonheid van een vrouw tot op grote hoogten bezongen, ondersteund door verheven beelden in de tekst. Maar soms is het ook gewoon plezier maken, bijvoorbeeld met de imitatie van een nachtegaal. Verduiveld lastig nog om te zingen, maar De Caelis houdt zich goed staande, zij het dat het ensemble soms wat weinig interne schakering in timbre heeft. Geniet vooral, maar met mate.

diverse componistenCodex Chantilly: En l’amoureux vergierDe Caelis o.l.v. Laurence Brisset

Aeon AecD 1099

middeleeuwen

D

Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassieke Muziek • Wereldmuziek • Culturele Raakvlakken • Pop/Folk

• Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassie

ke Muziek • Wereldmuziek • Culturele Raakv-

lakken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassie

ke Muziek • Wereldmuziek

• Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassie

ke Muz-

iek • Wereldmuziek • Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muz-

iek • Klassieke Muziek • Wereldmuziek • Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz •

Opera • Nieuwe

Muziek • Oude Muziek • Klassieke Muziek • Wereldmuziek • Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz

• Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassieke Muziek • Wereldmuziek • Culturele Raakvlak-

ken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassie

ke Muziek • Wereldmuziek •

Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muziek • Klassie

ke Muziek

• Wereldmuziek • Culturele Raakvlakken • Pop/Folk • Jazz • Opera • Nieuwe Muziek • Oude Muz-


Opera • Nieuwe






ke Muziek



Opera • Nieuwe






ke Muziek



Opera • Nieuwe





Klassieke Zaken bij de

Concertzender

elke woensdag van 19 tot 20 uur

elke vrijdag van 9 tot 10 uur

elke zondag van 8 tot 9 uur

concertzender T 020 737 09 15 E [email protected]

luister via internet: www.concertzender.nl

kabel: Amsterdam 99.5 • Gouda 107.1 Rotterdam 104.9 • Haarlem 99.5 Amstelveen 95.9 • Leeuwarden 98.9 West-Gelderland 92.4


42 februari 2011 42

Prachtig requiemuit de zestiende eeuw

arjan van dijk

renaissance

osquin, Lassus, Palestrina, het zijn redelijk bekende componisten. Jacobus Clemens, ook wel ‘non Papa’ bijgenaamd, misschien omdat zijn levenswandel bepaald niet heilig zou zijn geweest, is tegenwoordig

minder bekend, hoewel uitgaven van zijn muziek in de zestiende eeuw ruimschoots door Europa gingen. Deze schitterende nieuwe cd van het uit Engeland afkomstige Brabant Ensemble kan veel aan Clemens’ bekendheid bijdragen. De hoofdmoot is hier de rustgevende Missa pro defunctis, die ondanks haar vierstemmigheid soms de indruk geeft van de destijds voor requiems vaak gebruikte zesstemmigheid, met dank ook aan de uitstekende opnametechnici van Hyperion. Voor wie een concrete referentie wil: deze balsemende polyfonie doet niet zelden denken aan het immer bevredigende vocale lijnenspel van William Byrd. Mocht u na de dodenmis even

van genoeg schoonheid genoten hebben, keer dan nog wel terug naar deze cd, want er volgen zeven zeer fraaie motetten van dezelfde meester. Vooral in dit repertoire wordt Clemens’ grote voorliefde voor

harmonische spanning tussen de stemmen duidelijk. Lastig een favoriet aan te wij-zen, maar laat zeker ‘Vae tibi Babylon et Syria’ niet onbeluisterd, op een tekst uit het apocriefe bijbelboek Ezra, waarin deze Joodse banneling de vernietiging aankondigt van steden en landen die Jeruzalem vijandig gezind zijn.

jacobus clemens non PaPaMissa pro defunctis, Penitential motetsThe Brabant Ensemble o.l.v. Stephen Rice

Hyperion CDA 67848

J

marcel bijlo

Schatgraven in de renaissance

aast de Josquins, de Obrechts en de Palestrina’s zijn er nog heel wat renaissancecomponisten die we nog niet of nauwelijks kennen. Vooral in het Duitse taalgebied wachten nog tal van componisten

op herontdekking. Het label Christophorus streeft ernaar onbekende schatten op te graven en durft daarvoor ook risico’s te nemen. Niemand hoeft zich er-voor te schamen nog nooit van de Oostenrijkse componist Leonhard Paminger (1495-1567) te hebben gehoord en ook het ensemble Stimmwerck uit München is nog geen bekende naam. Paminger was componist en theoloog en werkte zijn leven lang in kloosterscholen. Misschien heeft het feit dat hij nooit kapelmeester aan een be-langrijk hof is geweest er wel toe geleid dat zijn muziek nog altijd weinig bekend is. De polyfonie van Paminger is niet zo groots van opzet als die van bijvoorbeeld Josquin of Obrecht. Hij was een componist die het ambacht, zo belangrijk in de renaissance, goed beheerste maar die het niet in zich had om als grote ster langs de diverse Europese hoven te reizen. Zijn motetten en psalmzettingen varen wel bij de intieme klank van de vier zangers van Stimmwerck. Met een mooie heldere countertenor en sonore lage stemmen is het ensemble ideaal voor dit ten on-rechte verwaarloosde repertoire.

leonhard PamingerGeistliche VokalwerkeStimmwerck

CHristopHorus CHr 77331

renaissance

N

Machauts mis in een ander licht

guillaume de machautMesse de Nostre Dame e.a.Musica Nova o.l.v. Lucien Kandel

Aeon AeCD 0993

e Messe de Nostre Dame van Guillaume de Machaut is een sleutel-werk in de muziekgeschidenis, te vergelijken met de Hohe Messe van Bach en de Missa solemnis van Beethoven. Machaut, de grootste

componist van de veertiende eeuw, staat helemaal aan het begin van die lijn. Net als Bach en Beethoven gebruikte hij in zijn misszetting alle compositietechnieken die in zijn tijd in zwang waren: van eenvoudige meerstemmigheid tot de bijna avant-gardistische ritmische experimenten waarin Machaut uitmuntte. Wie het werk nog nooit gehoord heeft, zal het door Musica Nova gekozen langzame tempo waarschijnlijk als heel natuurlijk ervaren, maar voor wie het in andere uit-voeringen kent, is het even wennen. Over het tempo waarin Machaut zelf zijn mis liet uitvoeren weten we niets, maar aangezien de muziek werd gezongen in de stevig galmende kathedraal van Reims (er werden gordijnen opgehangen om de erg-ste galm te temperen) was een langzaam tempo niet onwaarschijnlijk. Het past in ieder geval in de visie van Musica Nova - ook op eerdere uitgaven viel het tempoverschil met andere ensembles al op - en het zet Machauts muziek ook in een iets ander licht. Musica Nova beschikt over uitstekende zangers die de soms grillige invallen goed weten te treffen.

middeleeuwen

D

marcel bijlo

februari 2011

cd -besPrekingen

Binchois in Engels perspectief

marcel bijlo

illes Binchois was een de belangrijkste componisten van de vijftien-de eeuw. De muziek aan het Bourgondische hof werd toen sterk be-invloed door de welluidende samenklanken uit de Engelse traditie.

Men had er zelfs een naam voor: de ‘contenance angloise’. Anderzijds maakten Engelse componisten hun muziek vaak op Franse teksten. Om de Engelse in-

vloed te benadrukken heeft het uit negen zangeressen bestaande Franse ensemble Discantus mo-tetten van Binchois afgewisseld met een aantal anonieme Engelse

carols. De Engelse sfeer wordt nog eens versterkt doordat de vrouwenstemmen in een aantal stukken begeleid worden door een ensemble van handbellen, een typisch Engels gebruik waarbij ieder ensemblelid verschillende tonen van de te spelen partij voor zijn rekening neemt. Al met al levert het een licht en afwisse-lend programma op waarin de vijftiende-eeuwse Franse muziek in een opvallend Engels perspectief wordt geplaatst. Gilles Binchois heeft als componist niet de reputatie van Guillaume Dufay. Misschien komt dat wel doordat zijn muziek net iets minder diep graaft dan die van zijn beroemdere tijdgnoot. Maar Binchois is meestal ook wel wat korter van stof en daardoor leent zijn muziek, meer dan die van Dufay, zich heel goed voor deze opvallende aanpak.

gilles binchoisL’argument de beautéDiscantus o.l.v. Brigitte Lesne

Aeon AeCD 1096

renaissance

G



Belg componeerde Spaanser dan Spaans

marcel bijlo

barok

at doet een op en top spaans klinkende cd in de serie i Fiamminghi van het (waalse!) label Ricercar? welnu: Matheo Romero heette eigenlijk Matthieu Rosmarin en ging al op jeugdige leeftijd vanuit

België naar het Spaanse hof. Daar verspaanste hij niet alleen zijn naam maar ook zijn stijl van componeren. Zijn kerkmuziek kenden we al uit dezelfde Ricercar-serie, maar zijn wereldlijke werken waren voor het grootste deel nog niet eerder

opgenomen. Wie ze hoort, zal niet vermoeden met een componist te maken te heb-ben wiens wieg níét op het Iberisch schiereiland heeft gestaan. De sterke ritmiek,

de korte muzikale frasen, het is allemaal zo Spaans als het maar kan. Ook de uitvoering is een Spaans-Belgische samenwerking met de zangers van Cappella Mediterranea en de instrumentalisten van Clematis, die perfect op één lijn zitten. Bij de zangers valt vooral de jonge Argentijnse sopraan Mariana Flores op, die al eerder op cd’s van Ricercar te horen was. Veel muziekliefhebbers hebben deze vroegbarokke Spaanse muziek in het hart gesloten. In Spanje zelf is er steeds meer interesse voor dit repertoire, wat alleen al blijkt uit het feit dat een jong ensemble als Cappella Mediterranea nu al zo’n hoog niveau weet te bereiken.

matheo romeroRomerico floridoClematis, Cappella Mediterranea

o.l.v. Leonardo García-Alarcón

RiceRcaR Ric 308

Stephen WeStra

ó vaak heb ik dat nou bij pianorecitals: begin toch eens met een paar sonates van scarlatti! een sprankelend fonteintje van levenslust aan het begin, humor, blitse virtuositeit. Maar nee, het gebeurt zelden. Vandaar

dat ik deze cd van de Franse pianiste Alice Ader in mijn hart sloot en er dan maar een week lang de dag mee begon. ‘Helderheid, precisie, energie en de lichtende kracht van puur de klank’, zo licht ze in het boekje haar intentie toe. Het is geen woord te veel; haar interpretatie van de muziek, die op mij bizar genoeg overkomt als een soort ‘missing link’ tussen Bach en Mozart, met een enkele Haydn-grinnik (K 95) en opeens bars-bassende Beethoven-octaven (K 56), ís helder omlijnd. Soms weet ze de vleu-gel in de discant zelfs als een fortepiano te laten klinken, zo notig fris is het. Naar eigen zeggen begon Aders liefde voor de Italiaan die in het isolement van het Spaanse hof zijn 555 sonates componeerde, met de sonate in de afwijkende toonsoort B-groot (K 244). Bij-zonder stuk inderdaad. Angelieke schoonheid in het begin, dan bruuske modula-ties, dan nog meer vreemds. De pianiste is dol op al deze kleuren en ik ook, al had ze sommige ietsje mogen mengen.

Een sprankelend fonteintje van levenslust

Domenico ScarlattiSonatasAlice Ader

Fuga LibeRa Fug 574

barok

z w

Fantastisch eerbetoon aan Marin Marais

marcel bijlo

barok

marin maraiSPièces de viole des cinq livresJordi Savall, Ton Koopman e.a.

aLia Vox aVSa 9872 (5 Sacd’S)

arin Marais heeft vijf boeken gecomponeerd voor de viola da gamba, een instrument waarop hijzelf de grootste virtuoos van zijn tijd was. aan het hof van lodewijk XiV genoot hij dan ook veel aanzien.

Een kijkje in de cd-bakken leert ons dat er tegenwoordig heel wat opnamen van de gambamuziek van Marais zijn, maar toen in de jaren zeventig Jordi Savalls eerste Marais-lp verscheen, was dat nog wel anders. Die was een openbaring! In de loop van zijn carrière heeft hij heel wat muziek van Marais vastgelegd en al deze opnamen, inclusief die gedenk-waardige eerste, zijn nu op Savalls eigen label Alia Vox verschenen in een aangenaam geprijsde box met vijf cd’s. Hij weet zich omringd door topmusici als de klavecinist Ton Koopman en de luitist Hopkinson Smith. Zij vormen de ideale bedding voor Savalls meesterlijke gambaspel, dat steeds meer is verdiept en contrastrijker is geworden. Toen zijn ei-gen label er nog niet was, nam hij voor diverse maatschappijen op, maar het is hem toch gelukt al deze opnamen bij elkaar te brengen, in superaudiokwaliteit nog wel! Dat levert hier een fantastisch eerbetoon aan Marin Marais op, een componist die blijft verbazen.

M

Bachs cantates als intieme kamermuziek

marcel bijlo

ie het aangrijpende openingskoor van de Cantate 27 hoort waar-mee deze cd begint, moet welhaast denken dat Bach dit werk heeft gecomponeerd voor de passietijd. Maar nee: het is bestemd voor

een gewone zondag: de zestiende na Trinitatis. Ook de andere drie cantates op deze cd zijn bestemd voor deze periode van het kerkelijk jaar, waarin het vooral aftellen is tot de advent. Maar doorsnee zijn de cantates van Bach natuurlijk nooit en de uitvoeringen van Sigiswald Kuijken al evenmin. Sopraan Gerlinde Sämann, alt Petra Noskaiová, tenor Christoph Genz en bas Jan Van der Crabben vormen het vaste solistenkwartet waarmee La Petite Bande al meer selecties uit Bachs cantate-oeuvre heeft vastgelegd. Deze vier zingen ook alle koorpartijen, want Kuijken kiest voor een enkelvoudige bezetting. Bachs cantates klinken als

intieme kamermuziek; ook het instrumentaal ensem-ble is klein bezet. Net als op eerdere uitgaven levert dat weer schitterende resultaten

op. De vier stemmen mengen perfect en zijn ook solistisch zeer overtuigend. Ook de instrumentalisten leveren in de solo’s van onder meer orgel, hobo en blokfluit prachtige bijdragen. Kuijken is niet van plan om al Bachs tweehonderd cantates op te nemen, maar de reeks wordt hopelijk nog wel met flink wat delen uitgebreid.

johann SebaStian bachCantatas BWV 138, 27, 47, 96Solisten, La Petite Bande

o.l.v. Sigiswald Kuijken

accentuS MuSic 25312 (Sacd)

barok

w

februari 2011

cD -beSprekingen



doron nagan

Expressief spel in superieure barokmuziek

e viola da gamba, een van de mooiste instrumenten uit de barok, raakte in de loop van de achttiende eeuw uit de mode en verdween van het toneel. Op de valreep componeerde Bach, hekkensluiter van

de barokmuziek die hij was, drie sonates voor viola da gamba en klavecimbel. Ze zijn magnifiek, deze werken waarin de musici gelijkwaardige partners zijn, ieder

met een rijke, melodi-sche partij. De Italiaanse gambist Paolo Pandolfo heeft na vijftien jaar de drie sonates opnieuw opgenomen. In de loop

van de jaren is hij de gelijkwaardigheid beter gaan waarderen. In plaats van ruzie met het klavecimbel te zoeken, kiest hij nu voor een muzikaal discours met zijn partner. Dat lukt hem en de klavecinist Markus Hünninger wonderwel. Afgezien van een soms wat overdreven authentiek accentje of vertraging, is deze cd (aange-vuld met twee aria’s met gamba) een mooie toevoeging aan bestaande opnamen. Opvallend in het spel van beide heren is de expressieve ornamentiek die zij han-teren. Luister naar het klavecimbel in het Adagio van de Sonate in G met zijn vele kleine versierinkjes, of naar zowel gamba als klavecimbel in het prachtige Andante van deze sonate. Dit is superieure barokmuziek, gespeeld op hoog niveau.

Johann SebaStian bachSonatas for viola da gamba and harpsichord, Arias with obbligato viola da gambaPaolo Pandolfo, Markus Hünninger,

Michael Chance, Harry van der Kamp

Glossa GCD 920411

barok

D

Heerlijke hoboklanken uit de barok

franS JanSen

n de achttiende eeuw was men dol op muziek voor hobo-ensembles. Dit repertoire vond weliswaar zijn oorsprong tijdens de renaissance als mili-taire muziek met instrumenten zoals de schalmei en de zink, maar kwam

tot volle bloei onder de koningen Lodewijk XIII en XIV. Zij vervingen de ver-ouderde instrumenten door hobo en fagot en spoedig ontstond een uitgebreide ensemblecultuur voor houtblazers. Maar nadat de Zonnekoning in 1685 de Hugenoten had verdreven, verjoeg hij ook deels deze traditie. De vele Duitse hoven, dol op de Franse cultuur, ontfermden zich over de verbannen musici en hun muziek, en al snel werden deze stukken (bedoeld als zogenoemde ‘Unter-haltungsmusik’) razend populair. Vrolijke en ongecompliceerde werken die in de

open lucht tijdens feestelijke gelegenheden werden uitge-voerd. Terecht dat de com-ponist Krieger in 1704 sprak over ‘Lustige Feld-Music’.

De jonge Belgische hoboïst Benoît Laurent en zijn ensemble Lingua Franca bla-zen (letterlijk!) nieuw leven in een enigszins vergeten traditie. Deze composities hebben niet al te veel diepgang, maar dat hoeft ook niet altijd. Laurent en de zijnen maken er met hun aanstekelijk enthousiasme een feestje van, waardoor ze laten zien hoe aangenaam het leven kan zijn. Een heerlijke cd.

barok

telemann, faSch, fiScher, müller Lustige Feld-MusicLingua Franca o.l.v. Benoît Laurent

RiCeRCaR RiC 304

I

andrew van pariJS

Verfijnde nuances en subtiele gebaren

s één cd voldoende om de ontwikkeling van het continuolied tot de barok-ke cantate in al haar facetten weer te geven? Waarschijnlijk niet, maar de countertenor Franco Fagioli waagt een poging, die ook nog verbluffend

goed uitpakt. Zijn bloemlezing bevat een handvol liederen van omstreeks 1600 en enkele barokke cantates, gelardeerd met instrumentale kamermuziek. Het programma zou uitstekend passen in een serie lunchcon-certen op historische locaties, zoals die inmiddels her en der gemeengoed zijn geworden. De kleinschaligheid, de ver-fijnde nuances en subtiele gebaren: ze zijn onontbeerlijk in een muzikale omge-ving die ver verwijderd is van het geweld van castraten, bij wie het vooral om de langste toon of ingewikkeldste coloratuur draait. En het moet gezegd worden: met een helder timbre en dito articulatie lijkt Fagioli de kamermuziek op het lijf geschreven. Hij wordt bijgestaan door een degelijke continuogroep, die ook in solistisch opzicht maatwerk levert. Het is alsof het door Fagioli en de zijnen ge-schetste muzikale landschap geruisloos aan je voorbijtrekt. Niet dat het repertoire oninteressant is, integendeel, maar deze muziek dringt zich niet aan je op. Een verademing tussen al datgene waar indruk mee moet worden gemaakt.

monteverdi, freScobaldi, händel, e.a.Canzone e cantateFranco Fagioli, Luca Pianca,

Marco Frezzato, Jörg Halubek

CaRus 83.361

barok

Rousset maakt Bach tot een festijn

Johann SebaStian bachBach fantasyChristophe Rousset

apaRté ap 010

ach fantasy heet deze cd van de klavecinist Christophe Rousset, en de naam is raak. Hij bevat onder andere minder bekende klavier-werken die de titel ‘Fantasie’ dragen, maar ook een grappig werk

als BWV 992-997, waarin Bach in zes deeltjes het afscheid beschrijft van een broer die op reis gaat. Rousset, die ook naam heeft gemaakt als dirigent en oprichter van Les Talens Lyriques, is een begenadigd klavecinist die Bachs muziek tot een festijn maakt. Zijn stromende spel wordt alleen maar mooi-er dankzij het instrument waarop hij speelt. Het is een oud klavecimbel van Johannes Ruckers uit 1632, afkomstig uit de collectie van het Musée d’Art et d’Historie in het Zwitserse Neuchâtel. In 1745 werd er in Parijs door een onbekende bouwer een tweede klavier aan toegevoegd. Het is een prachtig instrument met een ongelooflijk mooie, sonore klank. Luister hoe het klavecimbel in al zijn glorie resoneert in de vloeiende Fantasie en Fuga in a-klein BWV 904, helder en zangerig klinkend in de hoogte, verbluffend warm en vol in de bassen. Bach is bij Rousset in zeer goede handen.

barok

I

B

doron nagan

cd -beSprekingen



Superbe kwaliteit in Vivaldi’s eerste opera

arjan van dijk

opera

ivaldi’s vader, werkzaam als violist in de Venetiaanse theaters, wist net als Mozarts vader goed een carrière te plannen. antonio moest zich eerst bekwamen als kerkmusicus en werd vervolgens concertmeester

in de beroemde Ospedale della Pietà. Kerkmuziek en veel orkestmuziek kwamen uit zijn veer, maar het hogere doel voor zoonlief was de opera. In 1713 voltooide Vivaldi zijn eerste opera, die eerst in het naburige Vicenza ging en later in Venetië zelf. Met Ottone in villa was het meteen raak, reprises tot in Hamburg en Londen volgden. Vivaldi zou nog ruim zestig opera’s produceren als componist, impresa-rio en uitvoerende, en zijn muziek werd vele collega’s tot voorbeeld. Het verhaal

is simpel: Otto, keizer der Germanen, houdt er in Cleonilla een weelderige minnares op na, die er zelf nog wel meer op nahoudt. Drie aktes vol leugens en

bedrog leiden uiteindelijk tot een lofzang op de deugd. Vanaf de ouverture de heerlijkst denkbare barokmuziek, zelfs een weldadig sombere en grillige echo-aria van Caio, als de keizer heeft ontdekt dat hij hem met zijn minnares bedriegt. Dat het Franse label Naïve maar alle opera’s van Vivaldi in deze superbe kwaliteit mag uitbrengen!

antonio vivaldiOttone in villaSonia Prina, Julia Lezhneva, Verónica Cangemi, Roberta Invernizzi, Topi Lehtipuu, Il Giardino Armonico o.l.v. Giovanni AntoniniNaïve OP 30493

arjan van dijk

e carrière van de dramatische alt-mezzo Marie-nicole lemieux uit Canada kwam flink op dreef toen zij in 2000 liefst twee prijzen behaal-de in de koningin elisabethwedstrijd in Brussel. sindsdien heeft zij de

verwachtingen ruimschoots waargemaakt, en speciaal voor de liefhebber van Franse opera is hier het ultieme bewijs. Vocale power wordt veelal geassocieerd met Verdi en Wagner, maar in de ‘grand opéra’ die vanaf het eind van de achttiende eeuw in Parijs bloeide, werden ook alle mogelijke registers van de stem opgezocht om maxi-male emotionele expres-sie te bereiken. Lemieux heeft het allemaal in huis: dreigende laagtes, heroïsche hoogtes, en vooral een formidabel inlevingsvermogen. Uiteraard komt de Habanera uit Carmen voorbij, hoewel ze daar wat achterblijft in ondeugende verleidelijkheid. Ooit van André Wormser gehoord? De aangrijpende aria uit zijn opera Clytemnestre verklaart zijn onbekendheid bepaald niet. Cherubini, vooral bekend vanwege zijn Requiem, is hier vertegenwoordigd met de heerlijk zwaarmoedige aria van Néris uit Médée. En natuurlijk is er ook Berlioz, met Lemieux als stervende Dido in Les Troyens: ‘Ma carrière est finie’, zingt zij vorstelijk, maar dat geldt zeker niet voor de zangeres. Houd haar in de gaten.

De vocale power van Marie-Nicole Lemieux

Berlioz, Bizet, CheruBini e.a.‘Ne me refuse pas’ Marie-Nicole Lemieux, Orchestre

national de France o.l.v. Fabien Gabel

Naïve v 5201

opera

D V

Schatten uit het Royal Opera House

Basia jaworski Basia jaworski

opera

wolfgang amadeus mozartCosì fan tutteStuart Burrows, Thomas Allen, Richard Van Allan, Kiri Te Kanawa, Agnes Balsta, Daniela Mazzucato; Royal Opera Chorus, Orchestra of the Royal Opera House o.l.v. Colin DavisOPus arte Oa CD 9005 D (3 CD’s)

en beetje operaliefhebber droomt wel eens van een bezoekje aan de archieven van operahuizen. Daar liggen de grootste schatten opge-borgen, maar gelukkig worden ze steeds vaker geopenbaard. ik ben

een verzamelaar en men kan mij geen groter plezier doen dan met een voor mij onbekende opname met een van mijn idolen en dan ook nog eens met een goede geluidskwaliteit. Deze Così kende ik niet. Hij werd in 1981 in Londen opgeno-men. Op de bok stond een van de beste Mozart-diri-genten uit die tijd, Colin Davis, maar mij gaat het hier vooral om de zangers. Kiri Te Kanawa vond ik altijd het allermooist in Mozart (en Strauss). Haar Fiordilligi is sensueel en vrouwe-lijk en haar sopraan van een bijna goddelijke schoonheid. En: wat een zangcul-tuur! Ik heb altijd een zwak gehad voor Agnes Baltsa en ook hier vind ik haar prachtig: haar stem is warm en haar Dorabella uitdagend. Bovendien versmelten beide stemmen mooi met elkaar. Stuart Burrows is een elegante Ferrando en Thomas Allen een zeer macho Guglielmo, met in zijn stem al een opzetje voor Don Alfonso. Die wordt schitterend gezongen door Richard Van Allan. Daniela Mazzucato completeert als Despina de voortreffelijke cast. Wat een genot!

e

Wagners Meistersinger in nazi-Bayreuth

et idee was niet eens zo slecht. walther is hier niet alleen een ver-nieuwer, maar ook een breker. Hij maakt zowel de traditie als vakmen-sen kapot en eigenlijk is hij niet meer dan een prutsende amateur.

Hij kliedert met verf, waarmee hij alles en iedereen onderspat, maar aan het eind conformeert hij zich aan de regels en Beckmesser wordt de nieuwe, ‘entartete’ rebel. Ondertussen is Hans Sachs een soort Führer geworden: we bevinden ons in Bayreuth eind jaren dertig. Helaas, concepten werken niet als ze niets met de opera in kwestie van doen hebben en dat is hier het geval in de regie van Katharina Wagner. Gelukkig zijn er ook zangers, en zij zijn voortreffelijk. Klaus Florian Vogt

(Walther) heeft een zoete, lyrische stem, daar kun je makkelijk verliefd op worden. Franz Hawlata (Sachs) imponeert met zijn diepe bas, ook als fi-

guur komt hij zeer autoritair over. Fantastisch is ook de Beckmesser van Michael Volle. Ik was al een fan van zijn prachtige bariton en zijn groots acteervermogen, maar wat hij hier doet... Bravo! Michaela Kaune (Eva) maakt op mij een te volwas-sen indruk, zij lijkt ook door de regisseur totaal aan haar lot overgelaten, maar de stem staat als een huis.

riChard wagnerDie Meistersinger von NürnbergFranz Hawlata, Artur Korn, Michael Volle, Klaus Florian Vogt e.a., Bayreuth Festival Orchestra and Chorus o.l.v. Sebastian Weigle; regie: Katharina WagnerOPus arte Oa 1041 D (2 DvD’s)

opera dvd

H

februari 2011

Cd -Besprekingen



D

Een van de grootste sensaties van 2010

BASIA JAWORSKI

e voorstelling van Elektra tijdens het Baden-Baden Festival was een van de grootste sensaties van 2010. De recensies logen er niet om en ik kan niet anders dan het ermee eens zijn. Linda Watson maakte

er haar debuut als Elektra, een van de zwaarste rollen uit de operageschiede-nis. Af en toe moest ik even mijn adem inhouden: zou het haar lukken? En ja, het lukte haar wonderwel. Haar stem is minder groot dan die van, zeg maar,

Nilsson, maar wat een inlevings-vermogen! Mijn petje af. Manuela Uhl (Chrysothemis) is een ware ontdekking. Haar stem en haar voordracht doen mij een beetje aan Cheryl Studer denken, voor mij een van de beste Chrysothemissen ooit.

Jane Henschel is een zeer ontroerende (ja, dat mag wel eens gezegd worden, zij is geen monster!) Klytämnestra. Herbert Wernicke hanteert in deze al wat oudere productie de gouden regel ‘less is more’, wat hier buitengewoon goed uitpakt, zeker ook omdat het resultaat zo ongemeen spannend is. Hij gebruikt vooral wit, zwart en rood en werkt geometrisch. En dan hebben we nog Christian Thielemann. Wat hij met de partituur doet! Het is Hollywood, Hitchcock en… Strauss. Waanzinnig goed.

RICHARD STRAUSSElektraLinda Watson, Jane Henschel, Manuela Uhl, René Kollo, Albert Dohmen, Philharmonia Chor Wien, Münchner Philharmoniker o.l.v. Christian Thielemann; regie: Herbert Wernicke OPUS ARTE OA 1046 D

opera dvd

Spannende Carmen uit de Opéra Comique

BASIA JAWORSKI

GEORGES BIZETCarmen Anna Caterina Antonacci, Andrew Richards, Anne-Catherine Gillet, Nicolas Cavallier, The Monteverdi Choir, Orchestre Révolutionnaire et Romantique o.l.v. Sir John Eliot Gardiner; regie: Adrian NobleFRA MUSICA FRA 004 (2 DVD’S)

opera dvd

armen en Gardiner… Wie had dat vroeger voor mogelijk gehouden? En toch is het logisch, want met de voorstelling uit 2009 keerde de opera terug naar het theater van de première, de Parijse Opéra Comique,

en er werd gespeeld op instrumenten uit die tijd. De (geniale!) regie is voornamelijk gefocust op de personages, de enscenering is zeer illustratief en het libretto wordt op de voet gevolgd. Het is realistisch, mooi en spannend. Het eenheidsdecor wordt aan iedere scène aangepast, waardoor je je op al die verschillende locaties waant. De stemmen zijn aan de kleine kant, maar dat zal geen probleem zijn geweest in

de Opéra Comique en al helemaal niet op dvd. Richards is niet de beste José ooit, maar zijn invul-ling van de rol is fenome-naal. Hij begint als een

aardige en zeer aaibare vreemdeling en eindigt als een soort Jezus, maar dan met de waanzin in zijn ogen. Jammer genoeg heeft Cavallier (Escamillo) onvoldoende sexappeal voor een macho toreador, maar hij compenseert veel met zijn mooie zang. Antonacci is tegenwoordig een van de beste Carmens. Mooi, sexy, uitdagend en ner-gens vulgair. Haar diepe, warme stem kent alle kleuren van de regenboog. Gardiner heeft er duidelijk zin in, de tempi zijn soms duizelingwekkend.

C

Donizetti neemt operabedrijf in de maling

BASIA JAWORSKI

aar wordt een mens vrolijk van. Het gebeurt niet vaak dat het ope-rabedrijf door een componist zelf in de maling wordt genomen. Maar ik kan me goed voorstellen dat je er soms zo genoeg van hebt:

verwende diva’s (en divo’s) met hun onmogelijke eisen. Beginners die zich al heel wat vinden en het hele familiecircus erachteraan … Met de Italiaanse moeder voorop. La Mamma wordt gezongen door een potige bariton in travestie (zou de maker van Hairspray de opera hebben gekend?) die ook nog eens vals zingt. Alle karakters en hun ego’s zijn behoorlijk uitvergroot. Alle vooroordelen worden uit de kast getrokken en we bevinden ons midden in een slapstick of een theater van de lach en daar is niets op tegen. Het is voor het eerst dat de opera opgevoerd werd in La Scala en een betere ‘première’ kon het werk zich niet wensen: in één woord voortref-felijk! Le convenienze ed inconvenienze teatrali betekent letterlijk ‘de gemak-ken en de ongemakken van het theater’ en dit heeft betrekking op de strakke regels van toen. Die zijn er gelukkig niet meer, maar de diva’s van weleer hebben plaatsgemaakt voor een regisseur. Hebben we nog ergens een Donizetti rond-lopen?

GAETANO DONIZETTILe convenienze ed inconvenienze teatrali (Viva la mamma)Jessica Pratt, Simon Bailey, Christian Senn e.a., Orchestra & Coro dell’Accademia del Teatro alla Scala o.l.v. Marco Guidarini; regie: Antonio AlbaneseBELAIR BAC 063

opera dvd

Uitmuntende dvd van meesterlijke opera

CHARLES GOUNODMireilleInva Mula, Charles Castronovo, Alain Vernhes e.a., Orchestre et Choeur de l’Opéra national de Paris o.l.v. Marc Minkowski; regie: Nicolas JoelFRA MUSICA FRA 002 (2 DVD’S)

indelijk! Eindelijk kunnen wij kennismaken met Mireille. Echt succesvol is deze opera nooit geweest, waaraan ook gerommel met verschillende versies debet kan zijn. De door Nicolas Joel (sinds dat jaar de baas van

de Franse Nationale Opera) geregisseerde en in Palais Garnier opgenomen voor-stelling was de seizoensopening in september 2009. Gounods muziek is zeer thea-traal, wat door de regie en de betoverende belichting alleen maar wordt onderstreept. Hier (wat een verademing!) geen concepten, wel een voortreffelijke personenregie en mise-en-scène. Het bühnebeeld deed mij in het begin een beetje denken aan The sound of music. Maar het pastorale, bijna serene begin verandert gaandeweg in een horror story met een Manon Lescaut-achtig einde. Ik was in tranen! Inva Mulla (Mireille) is een ware ontdekking: haar stem, uiterlijk en gesticulatie doen mij aan drie van de grootste zangeressen van de laatste vijftig jaar denken: Scotto, Freni en Cotrubas. Castronovo is een lichte maar in alle opzichten prettige Vincent en Vernhes imponeert als Mireilles vader. De dirigent, regisseur en dramaturg vinden Mireille een meesterwerk en daar kan ik het, na het bekijken van deze dvd, alleen maar mee eens zijn. Voor mij de beste opera-dvd van vorig jaar, dit mag u niet missen!

opera dvd

D

E

BASIA JAWORSKI

DVD -BESPREKINGEN



Virtuositeit in nieuwe gitaarmuziek uit Urugay

Cornell evers

gitaar

ruguay heeft aan de wieg van de tango gestaan, maar is meer bekend om zijn rijke gitaartraditie. Belangrijke gitaristen en componisten zijn abel Carlevaro, Guido santorsola, Oscar Cáceres en eduardo Fernández.

Het jonge Dúo de Guitarras Umbral speelt op deze cd werken van Sergio Fernán-dez Cabrera. Deze veelzijdige componist en gitarist, die ook buiten Uruguay wordt geroemd, heeft muziek voor kamer- en symfonieorkest, koor, theater en dans gecom-

poneerd. Zijn oeuvre kenmerkt zich door een perfecte versmelting van eigentijdse muziek met elementen uit de jazz en de volkstradities, zoals milonga’s en tango’s. Prachtig transparante composities zijn het, door de Braziliaanse musicus en

componist Egberto Gismonti omschreven als muziek ‘met een gevoel van vrijheid en vreugde, van modernisme en romantiek’. New guitar music from Uruguay bevat tien duetten die door Cabrera zijn geschreven voor zijn lessen in de kamermuziek. De nau-we samenwerking met de gitaristen Ignacio Correa en Sebastián Segarra heeft de basis gelegd voor het duo, dat op deze debuut-cd ook een bijzondere bewerking speelt van de traditionele Uruguayaanse tango ‘La puñalada’ en ‘Palhaço’ van Egberto Gismonti. Serieuze ingetogenheid en vlammende expressie wisselen elkaar steeds opnieuw af in een verrassende en spannende muziek, die ongelooflijk virtuoos wordt vertolkt.

sergio Fernández CabreraNew guitar music from UruguayDúo de Guitarras UmbralSaphrane S 62608

U

Oude fado’s schitteren weer als vroeger

Katia guerreiroOs fados do fadoJB Veroversa 0023.09

JB VeroVerSa 0023.09

p deze cd brengt de Portugese zangeres katia Guerreiro de geschie-denis van de fado tot leven. Oude liederen zijn het, die ontdaan van hun stof weer schitteren als vroeger. Os fados do fado is voor

menigeen een feest van de herkenning, voor anderen de ontdekking van een schatkamer. Hiermee brengt Katia Guerreiro hulde aan haar voorgangers, aan Tony de Matos, Natércia da Conceição, Teresa Silva Carvalho, Herminia

Silva, João Ferreira-Rosa, Milú en na-tuurlijk Amália Rodrigues. Os fados do fado’ begint met een deinend ‘Vira dos malmequeres’, een populair volkslied over de madeliefjes in de tuinen van Portugal die dood of leven kunnen voorspellen. Bloemen zijn er ook in

‘A rosinha dos limões’, een prachtig liefdeslied van Artur Ribeiro, dat Katia Guerreiro en haar begeleiders met sprankelende geestdrift voor het voetlicht brengen. En natuurlijk is er Lissabon, de hoofdstad van de fado. In ‘Lisboa à noite’ van Fernando Santos en Carlos Dias passeert het bruisende nachtleven de revue. In ‘Há festa na Mouraria’ wordt er feest gevierd in Mouraria, de wijk waar de muziek werd geboren waarvan Katia Guerreiro een hartstochtelijk pleit-bezorgster is.

wereldmuziek

O

Cornell evers

Cd -bespreKingen

www.dno.nlBestel nu een abonnement voor het nieuwe seizoen

★★★★★

Samen uit Samen naar de operaHet Muziektheater Amsterdam seizoen 2011 2012



DColUMnhans heg

de soep ook nu niet zo heet gegeten als zij wordt

opgediend. De totale opheffing van het Muziek-

centrum is van de baan, maar er dreigt nog steeds

een geweldige bezuiniging. Die volgens mij veel

beter elders in Hilversum kan worden gezocht.

Waardoor er minder schade wordt aangericht.

Hoe erg het zou kunnen uitpakken illustreert een

prachtige Berlioz uit het omroeparchief, jaargang

1999. De onverwachte release op Challenge van

die live-opname van la damnation de Faust, met

het Radio Filharmonisch en het Groot Omroep-

koor onder leiding van Haitink, is daardoor zoiets

als een geluk bij een ongeluk geworden. En dat

voor maar één tientje! Een mooie actie, om niet te

zeggen geweldige stunt van het MCO. Beter

pleidooi voor het bestaansrecht van dit 65 jaar

oude maar nog altijd springlevende

instituut kan ik me niet voor-

stellen.

Maar ook Daniel Ba-

renboim heeft mijn

hart wederom ge-

stolen. Begin de-

cember, vlak voor

de opening van

het operaseizoen in

de Scala, wendde hij

zich vanaf het podium

rechtstreeks tot de italiaanse

president. Namens alle grote thea-

ters in italië en elders in Europa uitte hij zijn ver-

ontwaardiging over de desastreuze bezuinigingen

die eraan zitten te komen. Staat het niet in de itali-

aanse Grondwet dat kunst en cultuur onvoorwaar-

delijk moeten worden ondersteund en verdedigd?,

wierp hij Giorgio Napolitano voor de voeten. ik

hoop dat het helpt.

Mijn allerlaatste bravo gaat naar Riccardo Chailly.

Zes jaar na zijn vertrek bij het Concertgebouwor-

kest heeft hij het aloude Gewandhausorkest weer

naar de Europese top opgestuwd. Een geweldige

de een laat zelden van zich horen, behalve via de muziek. de ander timmert voortdurend aan de weg en schuwt ook het politieke debat niet. Weer een andere dirigent doet van zich spreken door zijn ‘sensationele’ concerten, aldus de gramophone. Wat decca heeft doen besluiten het contract met de huidige Kapellmeister van het gewandhausorkest opnieuw te verlengen. Na al 28 jaar exclusie-ve samenwerking! tegenwoordig een zeldzaamheid in de platen-branche. Het zal duidelijk zijn over wie ik het

heb: Bernard Haitink, Daniel Barenboim en

Riccardo Chailly, de Milanees in Leipzig. Maar

eerst Haitink. Hij verraste vriend en vijand onlangs

met zijn gepeperde uitspraak dat hij het plan van

de regering het Muziekcentrum van de Omroep

af te schaffen een ‘flagrante schanddaad’ vond.

Bravo! Waren er maar meer prominenten die zich

zo ondubbelzinnig uitlaten over de straffe cultuur-

plannen van het kabinet-Rutte.

Haitink begon zijn dirigentencarrière bij het Radio

Filharmonisch Orkest. Vandaar waarschijnlijk zijn

woede over het idiote plan van Den Haag het

MCO de nek om te willen draaien. Gelukkig wordt

prestatie, waar we in Nederland slechts zijdelings

– via de cd – kennis van hebben kunnen nemen.

Het ijzersterke Leipziger team is sinds 2005 slechts

twee keer in Nederland geweest. Terwijl Chailly en

de zijnen in Londen inderdaad het ene na het an-

dere ‘sensationele’ succes weten te behalen.

De behoorlijke kritische Engelse pers is laaiend

enthousiast. Unaniem. Bovendien heeft Decca tot

mijn vreugde een stevige duit in het zakje gedaan

door Chailly en het Gewandhaus een opmerkelijk

riant nieuw contract aan te bieden. Vast en zeker

bedoeld als tegenhanger van al het muzikale ge-

weld dat EMi even verderop met Simon Rattle en

de Berliner Philharmoniker veroorzaken. Chailly

komt met complete Beethoven- en Brahmscycli.

Daarnaast krijgt hij de kans zijn bekroonde Am-

sterdamse Hindemithproject (Kammermusik 1

t/m 6) in Leipzig voort te zetten.

En wat te denken van zijn verrassend

vitale en indringende Bachopna-

men met leden van het Gewand-

hausorkest? Wat een feest en wat

een verrassing. Daarom ben ik

zo vrij het recente album met het

complete Weihnachts-Oratori-

um tot een van de beste uitgaven

van 2010 uit te roepen. Punt uit!

spreKeNde dirigeNteN

baChWEiHNACHTS-ORATORiUM. DRESDNER KAMMER-

CHOR, GEWANDHAUSORCHESTER O.L.V. RiCCARDO CHAiLLY. DECCA (2 CD’S).

xxxxxxxxx

HiER NOG EEN STREA-

MER OF EEN FOTO

foto

Pet

er a

rno

bro

er

50 februari 2011

dHr./mW. m. V.d. Kamp den heldermW. t. baart schiedammW. m. bereNds- maas doetinchemdHr. d. WeiJers thornmW. d. boNs- WeisseNbacH hooGlanddHr. p. lasscHuit Grootebroek dHr./mW. H.f.J. tolsma ermelodHr. p. KuiJper naaldWijkdHr. p. WesteN assenmW. m. KJaergaar den haaG

De prijswinnaars ontvangen de CD:MiRAGES van THOMAS OLiEMANSmet dank aan Codaex

oPlossingPUzzel

PrijsWinnaars

Deze puzzel is de laatste die van mijn hand zal verschijnen, vandaar de keuze voor afscheids-composities. De juiste koppeling van werk en componist geeft een letter. De letters vormen in goede volgorde uiteindelijk een toepasselijk woord.…

aFsCheidsPUzzel door jan Peter raat

NEW RELEASE INFORMATION COMPOSER(S)

TITLEARTIST(S)

VariousVIVA DOMINGO Placido DOMINGO Various orchestras and conductors

FORMAT 4CD Longbox Limited Edition

BARCODE 50999 6487572 9

PPD 15.60 €

LABEL EMI Classics

RELEASE 24/01/2011

INFO Viva Domingo! captures and celebrates the finest moments of Domingo’s 50 years on stage. This four-CD set is housed in a double tall hardcover book, featuring a four language (English, French, German and Spanish) liner note, artist testimonials and career timeline illustrated with rare production, session and publicity images. The CDs are thematically programmed to highlights this great man’s myriad strengths: Heroic Arias, Romantic Arias, The Latin Album, The Great Duets Additional material included: new, exclusive interview content, archival video from Domingo Competition, documentary master for additional performance and behind-the-scenes footage.

Klassieke Zaken magazine nr.6 2010

1 les adieUx (Pianosonate) straUss (H)

2 abscHied der Gladiatoren (mars) mendelssoHn (s)

3 addio del Passato (Uit een oPera) FaUré (e)

4 abscHied (Uit PianocyclUs oP.82) cHoPin (o)

5 abscHied von st PetersbUrG(wals) beetHoven (a)

6 adieU (lied oP.21) verdi (s)

7 adieU mein Kleiner GardeoFFizier Haydn (d)

8 aFscHeidssymFonie stolz (i)

9 abscHied vom wald (KoorwerK) blanKenbUrG (F)

10 adieU,Forêts (Uit een oPera) berlioz (e)

11 adé dU mUntre,dU FröHlicHe stadt tHomas (t)

12 valse d’adieU scHUmann (c)

13 l’adieU des berGers (oratoriUm) tsjaiKovsKi (G)

14 adieU miGnon (Uit een oPera) scHUbert (r)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

antWoord

39 8 3 40 21 25 41 20 5 15 45 4 46

14 16 22

35 42 7 29

9 17 26

antWoord

w I n t e R a v o n d e n

m e t v e e l c d S

Stuur uw oplossing met naam, adres en e-mailadres voor 28 februari 2011 aan: Vereniging Klassieke zaken, Postbus 226 1200 AE Hilversum. Onder de goede inzenders worden tien exemplaren verloot van de 4 cd box van ViVA DOMiNGO (limited edition) met dank aan EMi Classics nederland


alKmaar klassika z Postorder 06 302 607 95| www.klassikaz.net [email protected]

almelo hilariUs broekhUis Koornmarkt 24, 7607 HZ 0546-456717| [email protected]

amersfoort de algeMene boekhandelleusderweg 184-188, 3817 KE033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl [email protected]

amstelVeeN de bijenkorF Cd aFd. galerij 152, 1181 Zs 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

amsterdam broekMans & van PoPPel Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com [email protected] de bijenkorF Cd aFd. dam 1, 1012 Js 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl Charles MUziek Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | [email protected] ConCerto utrechtsestraat 54-60, 1017 Vp020-6245467 | www.concerto.nu | [email protected] MUsiC store gelderlandplein 211, 1082 lX 020-6441696 | [email protected] FaMe MUsiC b.v. Kalverstraat 2-4, 1012 pC020–6382525 www.fame.nl | [email protected]

apeldoorN Plato aPeldoorn Brinklaan 15, 7311 la 055-5213580www.platomania.nl | [email protected]

arNHem MUziekhandel bergMann Koningsstraat 19, 6811 dg026-4423014 | www.bergmann.nl | [email protected] de bijenkorF Cd aFd.Ketelstraat 45, 6811 CZ0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

breda MUziekhandel sPronk Wilhelminastraat 24, 4818 sg 076-5215213 www.muziekvanspronk.nl | [email protected]

coeVordeN MUsiC store Friesestraat 50, 7741 gX 0524-517332 | www.musicstore.nl | [email protected]

delft MUziekhandel van bUytene Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cdklassiek.nl | [email protected]

deN Haagde bijenkorF Cd aFd.Wagenstraat 32, 2512 aX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl CaMinada Postorder 070 3466277 www.caminada.nl vanleest / PaagMan Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 3383838 | www.vanleestklassiek.nl

deVeNter Plato deventer Kleine overstraat 33, 7411 JH0570612539 | www.platomania.nl | [email protected] de Woestijnroos Kleine overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | [email protected]

dordrecHt dordreCht klassiek Voorstraat 435, 3311 Ct 0786122169 | [email protected]

driebergeN Cd artline v.o.F. traaij 1-C, 3971 gB0343521532 | www.cdendvd.nl | [email protected]

eiNdHoVeN bUllit klassiek Heuvel galerie 140, 5611 dK (in het muziekgebouw Frits philips)0402465107 | www.bullitklassiek.nl | [email protected] de bijenkorF Cd aFd. piazza 1, 5611 aE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest klassiek H. Boexstraat 12-14, 5611 aJ040-2433970 | www.vanleestklassiek.nl

eNscHede boekhandel broekhUis Marktstraat 12, 7511 gd053-4325210 | [email protected] Plato ensChede Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | [email protected]

ermelo rieMer & Walinga Cd aFd. stationsstraat 131, 3851 nd0341-552405 | [email protected]

groNiNgeN het Carillon Kwinkenplein 6, 9712 gZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | [email protected] Plato groningen oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | [email protected]

Haarlem brUno klassiek gierstraat 50, 2011 g023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | [email protected]

HeerleN sMeets klassiek & jazz akerstraat 5, 6411 gV045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | [email protected]

HeNgelo boekhandel broekhUis Weemenstraat 45, 7551 EW 074- 2910267| [email protected]

´s-HertogeNboscH Pieter van os Cd snellestraat 44, 5211 En 073-6131150www.pietervanoscd.nl | [email protected]

KrommeNie erWin verMast Cd-dvd shoP Zuiderhoofdstraat 2, 1561 al075-6216382 | www.erwinvermast.nl | [email protected]

leeuWardeN Poort Voorstreek 6, 8911 Jn058-2123905 | www.poortmusic.nl | [email protected]

leideN FirMa van lUyken Breestraat 97 071-5120035 | [email protected]

Plato leiden Vrouwensteeg 4-6, 2312 dZ 0715149689 | www.platomania.nl | [email protected] velvet MUsiC nieuwe rijn 34, 2312 JE0715128157 | www.velvetmusic.nl

maassluis MastersoUnd noordvliet 29, 3142 CH010-5917822 | [email protected]

maastricHt de bijenkorF Cd aFd. achter het Vleeshuis 26, 6211 gs0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

middelburg de drUkkerij Markt 51, 4331 lK 0118-886874 | [email protected]

NiJmegeN boekhandel roelants luX, Marienburg 38-39, Van Broeckhuysenstraat 34024-3221734 | www.roelants.com | [email protected] kroese klassiek Molenstraat 126, 6511 Hl | 024-3221346 www.kroese-online.nl | [email protected]

oldeNZaal lansink hiFi, video & Cd’s postbus 178, 7570 ad0541-512981 | [email protected]

rooseNdaal het verboden rijk nieuwe Markt 66 e, 4701 al 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | [email protected]

rotterdam de bijenkorF Cd aFd.Coolsingel 105, 3012 ag0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest donner klassieklijnbaan 150, 3012 Er 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl snijders hiFi Cd ClassiqUe Hoogstraat 137-139, 3011 pM010-4125000 | www.snijders-hifi.com | [email protected]

utrecHt de bijenkorF Cd aFd. sint Jacobsstraat 1a, 3511 Br0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl boUdisqUe ClassiqUe Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | [email protected] Plato UtreCht Voorstraat 35, 3512 aJ030-2310826 | www.platomania.nl | [email protected]

VeNlo soUnds reCordshoP bv parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | [email protected]

ZieriKZee delta disCs Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | [email protected]

ZutpHeN MUsiC all in Beukerstraat 24, 7201 lE0575-516444 | www.musicallin.net | [email protected]

ZWolle Plato zWolle Klokkensteeg 14, 8011 XV0384225354 | www.platomania.nl | [email protected]

alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken specialist te bestellen. ook als een winkelier een cd uit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken specialist.

Winkels met een envelopje hebben postorderservice

klassieke zaken sPeCialisten

exClUsievebox aanbieding

De vele gezichten van Plácido domingo

diversenCarmen, Lucia di Lammermoor, Pagliacci, Cavalleria rusticana, Les contes d’Hoffmann, Tosca,

Turandot, il barbiere di Siviglia, Samson et Dalila, il trovatore, La traviata, Otello, LohengrinPLáCiDO DOMiNGO EN ANDEREN

deCCa 00289 477 9336 (26 Cd’s) / 111 531 vkz

* alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 51* geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 1 april 2011. biedt u deze uitgave aan.

74 ,95exclusieve KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

26 Cd’sNu slecHts

voor cLubLEdEn

SLEchtS

64,95ter ere van de zeventigste verjaardag van plácido domingo verschijnt the opera collec-tion met dertien complete opera’s in spraakma-kende uitvoeringen. Domingo zelf is al een attractie, maar hij staat hier zij aan zij met groten der aarde onder wie Teresa Berganza als Carmen, Cheryl Studer als Lucia di Lammermoor, Mirella Freni als Tosca, Katia Ricciarelli als Turandot, ileana Cotrubas als Violetta, Teresa Stratas als Nedda, Agnes Baltsa als Santuzza, Joan Sutherland als Olympia. Onder de dirigenten bevinden zich Abbado, Sinopoli, Bonynge, Barenboim, Giulini, Carlos Kleiber en Solti. Wat een weelde!

klassieke zaken

Documents