kesici-delici alet yaraları
TRANSCRIPT
“Yara” denince genel olarak fiziksel veya
kimyasal bir etkenin vücutta oluşturduğu
her türlü hasar anlaşılır
Böyle bir hasarın meydana gelmesine ise
“Yaralanma” adı verilir.
DOKULARDA OLUŞACAK OLAN
HASARIN NİTELİĞİNİ ETKİLEYEN
DEĞİŞKENLER
1- Darbe esnasında dokuya transfer edilen enerji
2- Yarayı oluşturan cisim:
3- Yaranın meydana geldiği vücut bölgesi:
Yüksekten düşme, trafik kazası veya
benzeri olaylarda ise fizik tesir vücudun
bütünü üzerine etki eder. Bu tür olaylarda;
Hareketli vücut yere veya sabit bir cisme
Hareketli vücut hareketli bir cisme
Hareketli cisim sabit duran vücuda
çarparak yaralanma meydana gelir.
FİZİKSEL FAKTÖRLER
Mekanik yaralanmalar (künt, kesici ve
delici alatler, ASY, patlayıcılar)
Termal yaralar
Elektrik yanıkları
Barotravma
İyonizan ışın yaralanmaları
1-Yara ne tür bir travma, cisim veya alet ile oluşmuş veya oluşturulmuştur?
2-Kaç adet yara vardır? Birden fazla yara varsa bunlar aynı tür müdür?
3-Yaralanma sonucu kişide meydana gelen hasarın ağırlık derecesi nedir?
4-Her bir yara öldürücü nitelikte midir? Hangi yaralar ölüme neden
olmuştur?
5-Yaralanma ile ölüm arasında illiyet bağı var mıdır? Yaralanma ölümün
tek sebebi midir?
6-Yaralanma ne zaman oluşmuştur?
7-Yaralar ölümden önce mi yoksa sonra mı meydana gelmiştir?
8-Yaralanma cinayet mi, intihar mı, yoksa kaza orijinli midir
9-Kişi yaralanmadan sonra ne kadar süre yaşamıştır? Bu esnada belirli
aktiviteleri yapabilir mi?
Şeklindeki sorulardır.
KESİCİ-DELİCİ-EZİCİ BİÇİMİNDE
YARALAR:
Kesici alet veya cisim yaraları
Kesici-Delici alet yaraları
Delici alet yaraları
Kesici-Ezici alet yaraları
KESİCİ ALET YARALARI
Keskin bir yüzeyi olan ve bu yüzeyin
dokulara sürtünmesi ve bastırılması ile
cildi ve dokuları kesen alet yaralarıdır.
Ancak delici niteliği de olan bir bıçağın
sadece keskin kenarı cilde uygulanmışsa
bu da kesici alet yarası özelliğine sahiptir.
Örnek olarak jilet, ustura, cam, teneke ve
bistüri verilebilir
Kesici Alet Yaraları:
Dudakları düzgün
Açıları dar
Boyu,derinliğinden fazla
Kuyrukları var
En derin yeri ortası
Genişliği değişken
Kemiği kesemez
Derinliği kayık gibi
Yaranın kuyruğu genelde aletin hareket yönünü
belirler
Yara dudakları arasında doku köprüleri bulunmaz
Gözle görülebilen bir doku kaybı genelde yoktur
Kesici aletler kafa boşluğuna girmez, göğüs
boşluğuna interkostal aralıktan özel tatbikle
girebilir. Batın boşluğuna girebilir. Yumuşak
dokuları ampute eder.
Kemiğe isabet ederse periostta çizik yapar.
KESİCİ-DELİCİ ALET YARALARI
Sivri uçları ile dokuları delen, keskin kenarları ile
de cildi ve dokuları kesen alet yaralarıdır.
Bir veya her iki yüzleri ve burunları keskin olan
aletlerdir.
Bu aletlerin yapısı 3 bölümden oluşur: 1. Kabza
2. Mahmuz 3.Namlu
Mahmuzun şekli aletin deriye sıkıca
bastırılmasında önemli olabilir.
Örnek: bıçak, çakı, makas, kama, hançer, ve
benzeri
Kesici-Delici Alet Yaraları:
Dudakları düzgün
Tek tarafta kuyruk
Boyu,derinliğinden az
Boşluklara girer
Boyu,namlu genişliğinden fazla
Açıları 3 şekilde
Yara içinde namlunu derin dokulara
sürüklediği elbise parçaları gibi yabancı
cisimler bulunabilir.
Yara dudakları arasında doku köprüleri
bulunmaz
Her bir yara ayrı ayrı değerlendirilmeli
Antemortem ve postmortem kesici alet
yaralarının ayrımı yapılmalıdır
Hayati organ yaralanması var mı diye
kontrol edilmelidir
Kendi kendine yapılıp yapılmayacağına
dikkat edilmelidir
Yara dudakları çevresinde ekimoz ve
abrazyon bulunmaz sadece mahmuzun
şeklinde bir lezyon görülebilir.
Göğüs ve batın boşluğuna girer.Özel
tatbikle kafa boşluğuna girebilir. Alet
çıkarken yara kuyruğu oluşturabilir.Alet
karın bölgesine saplanıp hızla itildiğinde
karın duvarının esnemesi nedeniyle aletin
namlu uzunluğundan daha fazla derin yara
meydana getirebilir. Buna akardeon
şeklinde yara denir.
Kesici-delici aletler:
1- Bir tarafı kör, diğer tarafı keskin alet su
damlası, düğme iliği, mum alevi gibi bir açısı dar
diğer açısı geniş yaralar meydana getirir.
2- Her iki tarafı keskin aletler her iki açısı dar
yaralar meydana getirir.
3-Uçta her iki tarafı keskin, gövdenin yalnız bir
tarafı kör, diğer tarafı keskin aletler her iki açısı
dar yaralar meydana getirir.
Vücuda batırılan alet döndürüldükten sonra
çıkartılması ile ‘’V’’ şeklinde görüntüsü olan yara
meydana getirebilir.
DELİCİ ALET YARALARI
Sivri olan uçları ile cildi ve dokuları delen
alet yaralarıdır.
Örnek: tornavida, ucu sivriltilmiş demir
çubuklar, bisiklet telleri, tahta kazıklar vs.
Kafa boşluğuna giremez. Göğüs , batın
boşluğuna girer, damarı deler.
Yaranın girişi küçüktür, derinliği büyüktür.
Çocuk öldürmelerde görülebilir.
KESİCİ -EZİCİ ALET YARALARI
Keskin olan bir kenarı ile cilt ve dokuları
kesen aynı zamanda ağırlıkları ile de ezen
türdeki aletlerin yaralarıdır.Kesici alet
yarasına benzer.
Örnek: balta, keser, kılıç, satrı vb.
Yaranın kenarlarında ezici niteliğin
oluşturduğu ekimoz ve doku ezilmesi
dikkat çeker.
Yaranın her iki uçtaki açısı dardır. Ancak
yara kuyruğu bulunmaz.
Alttaki kemik dokusunda lezyon oluşturur.
Kafa ve ekstremiteleri ampute edebilir.
Kesici-Ezici Alet Yaraları:
Dudakları nispeten düzgün
Açıları dar
Profilden “V” şeklinde
Kemiği keser
C-KÜNT TRAVMATİK YARALAR:
Sıyrık(abrazyon, erozyon)
Ekimoz(bere, çürük)
Laserasyonlar
Hematom
İskelet Sisteminde Kırıklar
İç organ, Damar ve Sinir Lezyonları.
ABRAZYONLAR
Yaraların en yüzeyel olanıdır.
Sıyrık genellikle künt cisimlerin cilde sürtünme
tarzındaki etkileri sonucu epidermis tabakasının
kalkması şeklinde veya dermiside içine alan
yaralardır.
Parşomen plağı!!
Tırnak abrazyonları çocuk istismarı olgularında,
cinsel suçlarda ve elle boğmalarda önemlidir.
Ekimoz (Çürük, Bere)
Damar çeperlerinde meydana gelen bozulmalar
sonucu, dışarı sızan kanın doku içine
toplanmasıyla meydana gelen ekimozlar,
yaşayan kişiye bir travma uygulandığının en
somut göstergesidir.
Şekilsiz ekimozlar kendilerini meydana getiren
künt cisim hakkında fikir vermezler. Ancak sopa,
cop, demir çubuk gibi aletler birbirine paralel
tarzda tren rayları şeklinde şekilli ekimoz
oluşturur. Yine araç tamponu, radyatör önü,
lastik izleri şekilli ekimozlar meydana getirir.
Ekimozun Adli Tıptaki Önemi
Travmanın isabet ettiği yeri gösterir
Travmanın canlı iken yapıldığını gösterir
(Travma sonrası kısa sürede ölüm
meydana geldiğinde oluşmayabileceği,
bazen de postmortem erken dönemde
minimal düzeyde ortaya çıkabileceği
unutulmamalıdır)
Ekimozun Adli Tıptaki Önemi
Aletin şekli hakkında bilgi verebilir
Travmanın ne amaçla yapıldığını
gösterebilir
Travmanın uygulandığı zamanı tahmin
etmemize yardımcı olur
Laserasyon (Yırtık)
Laserasyon yaraları dokuların darbeyi
yapan alet ve altındaki sert kemik arasında
sıkışması ile meydana gelmektedir.
Kafa derisi, laserasyon yaraları için en
uygun bölgedir.
Ezici Alet Yaraları
Ezici alet yaralarının en büyük özelliği yara
dudakları açılıp bakıldığında kopmamış doku ve
sinir yapılarının bulunduğu ve köprü gibi
çarprazlaşmış şekilde olduğu görülür. Künt bir
travma sonucu çarpmayla meydana gelen ezici
kuvvetin yarattığı bu hasar, kesme işlevi
olmadığı için damar-sinir-doku köprüleri bulunur.
Ezici ve kesici alet dışındakilerde yara dudakları
düzenli, keskin sınırlı iken ezici ve ezici- kesici
aletlerde yara dudakları düzensiz, girintili-
çıkıntılıdır.