katleen de wilde federaal agentschap voor nucleaire controle studiedag vvsg - 19/06/12
DESCRIPTION
WAAKZAAMHEID VOOR RADIOACTIVITEIT. Katleen De Wilde Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle STUDIEDAG VVSG - 19/06/12. Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie. Programma. Vele toepassingen van radioactiviteit. Strikt gereglementeerd - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Katleen De WildeFederaal Agentschap voor Nucleaire Controle
STUDIEDAG VVSG - 19/06/12
WAAKZAAMHEID VOOR WAAKZAAMHEID VOOR RADIOACTIVITEITRADIOACTIVITEIT
Programma
• Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC
• Waakzaamheid
• De interventie
Problematiek
Vele toepassingen van radioactiviteit
Strikt gereglementeerd
KB van 20/07/01 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen
Problematiek
• Gebruik radionucliden in 20ste eeuw niet altijd zo strikt gecontroleerd als vandaag
• Bepaalde toepassingen – die nu verboden zijn – deden zich voor binnen publieke domein: bv. radiumhoudende verf op uurwerken
Opsporen van ongewenste radioactieve bronnen (=weesbronnen) in de klassieke afval- en recyclagesectoren
Richtlijn 2003/122/Euratom van 22/12/03 – art. 9.3
Problematiek
Voorbeeld 1: Algericas (Sp) – 1998 Cs-137 bron in schroot
6 miljoen euro schade
Voorbeeld 2: Cs-137 (51 TBq) in puin van afgebroken ziekenhuis 4 doden
Aanpak van het FANC
In samenwerking met
NIRAS – Gewesten - Betrokken sectoren
Oplossing voor:- Het reglementaire kader- Een financieringsoplossing voor weesbronnen- Vorming van betrokken sectoren/werknemers
Koninklijk besluit betreffende het opsporen van radioactieve stoffen in bepaalde materiaal- en afvalstromen en betreffende het beheer van
weesbrongevoelige inrichtingen (KB)
Richtlijnen op te volgen bij de detectie of het aantreffen van een weesbron in
weesbrongevoelige inrichtingen in de niet-nucleaire sector (Richtlijnen)
Container park Schoothandelaar < 25,000
ton/jaar Sorteercentra
…
Schroothandelaar > 25,000 ton/jaar
Afvalverbrandingsoven Smeltoven > 25,000
ton/jaar Stortplaatsen
MINIMALE VERPLICHTINGEN
WEESBRONGEVOELIGE INRICHTINGEN
Aanstellen intervenantOpstellen waakzaamheidsprocedure en reactieprocedureMeldings- en informatieplicht:-Melding van elke interventie aan het FANC-Identificatie van afzender-Register van radioactieve stoffen
Vormingsplicht:-Opleiding voor alle werknemers van weesbrongevoelige inrichtingen – waakzaamheid!-Opleiding intervenant
MINIMALE VERPLICHTINGEN
Schroothandelaar > 25,000 ton/jaar Afvalverbrandingsoven
Smeltoven > 25,000 ton/jaar Stortplaatsen
AANVULLENDE MAATREGELEN
Plaatsing en gebruik meetpoort
Registratie van de meetpoortJaarlijks onderhoud van de meetpoort en de andere meetapparatenGoede werking meetpoort controleren (maandelijks)Aangevoerde EN afgevoerde weesbrongevoelige stromen screenenDriemaandelijkse lijst van homogene alarmen
AANVULLENDE VERPLICHTINGEN
Reglement voor de tenlastenneming van de weesbronnen.
Verbintenissen van
de exploitanten,het FANC
en het NIRAS
Financieringsmechansime
voor het beheer van weesbronnen
NIRASFANC
De vinder van de weesbron wordt niet meer bestraft
“De vervuiler betaalt principe” :Identificatie van de vervuiler
Bron werkelijk weesbron ?Financiering door fonds van NIRAS ?
Verbintenissen van
de exploitanten,het FANC,en het NIRAS
Verzamelen informatie
over de gevonden bronnen en
geven van feedback
Financieringsmechansime
voor het beheer van weesbronnen
NIRASFANC
Kosten ten laste van het FONDS :
Prestaties van het NIRAS,
Prestaties van de erkend deskundige,(karakterisatie en verpakking)
Transport,
Tijdelijke stockage,
behandeling, conditionering, stockage, finale berging.
Kosten NIET ten laste van het FONDS:
Prestaties FANC
Prestaties van de uitbater(uitbating van de meetpoort, interventie, detectie en recuperatie
van de bron)
Gebeurtenissen als gevolg van niet of laattijdige detectie
(decontaminatie van installaties en terreinen en het beheer van het radioactief afval)
Verzamelen informatie
over de gevonden bronnen en
geven van feedback
BELANGRIJK!!
Om van deze financiering te kunnen genieten:
VOORAF:
REGISTRATIE VAN UW INRICHTING ALS WEESBRONGEVOELIGE INRICHTING BIJ HET FANC
(via formulier A van de beleidsovereenkomst)
BIJ ALARM:
• Alarmmeldingsformulier (met vraag voor tussenkomst fonds) binnen de 24 uur naar het FANC
• Het FANC beslist binnen de maand na de alarmmelding of de bron als weesbron kan aanvaard worden en als de tenlastenneming door NIRAS kan gebeuren.
• Kaderleden/Bestuurders
• Intervenanten met meetinstrumentJaarlijks georganiseerd door
het FANC , te Brussel
• Intervenanten zonder meetinstrument
• Personeel van weesbrongevoelige inrichtingenPer intercommunale, 1 dag opleiding door het FANC
Vorming van betrokken sectoren/werknemers
Enkele gegevens
Aantal alarmen
2001 3
2002 6
2003 53
2004 60
2005 66
2006 180
2007 170
2008 185
2009 118
2010 91
2011 114
2012 62
Geregistreerde meetpoorten 150
Weesbrongevoelige inrichtingen 395
Alarmen/type inrichting
2012
Containerpark 2
Douane 4
Schroothandelaar met MP
26
Schroothandelaar zonder MP
2
Smeltoven met MP 1
Stortplaatsen met MP 1
Verbrandingsoven met MP
18
Weesbroncertificaten
2007 4
2008 36
2009 56
2010 62
2011 41
2012 18
Programma
• Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC
• Waakzaamheid
• De interventie
OPSTELLEN VAN WAAKZAAMHEIDSPROCEDURE:
• Hoe radioactieve materialen te herkennen?• Wat doen bij (vermoeden van) vondst van
radioactieve bron?
Voorbeeld beschikbaar bij Interafval
Hoe radioactieve bronnen herkennen?
Het symbool
Vermeldingen
« …. RADIOACTIF » « …RADIOACTIVE… »
« …. RADIOACTIEF »
« Activité» « Activiteit» « Activity »
« …Bq » « …MBq » « …GBq »
« …Ci » « …mCi» « …µCi »
« …..Uranium…..» « …..Uranyl…..» «U-… »
« …..Thorium…..» « Th-… »
Wat wordt er zoal gevonden?
• Ingekapselde bronnen• Toestellen met luminescente verf• Bliksemafleiders• Rookmelders• Medisch afval (pampers, …)• NORM-materiaal (« NORM » = Naturally Occuring Radioactive Material)
– verhoogde natuurlijke radioactiviteit• Besmette metalen• …
• http://www.fanc.fgov.be/nl/page/meetpoorten-voor-de-detectie-van-radioactief-materiaal/204.aspx#P_4964
• http://www.orau.org/ptp/collection/consumerproducts/consumer.htm
Ingekapselde bronnenBron zelf is slechts een potloodpunt groot!
Klein, maar gevaarlijk!
bronhouder
Toestellen met luminescente verf
Hoogtemeter Sleutelhanger
Kompas
Bliksemafleiders
• Americium/radium/krypton• 5 - 400 µSv/u
http://www.fanc.fgov.be/nl/page/welkom-op-de-fotogalerij-met-radioactieve-bliksemafleiders/171.aspx
Medisch afval
• Verbrandingsoven/ stortplaats• I-131, Tc-99m• 0, 3 µSv/u – 1,8 mSv/u
NORM
Gloeikousjes Thorium
Mineralen/ertsen Uranium
Farmaceutische producten
Minerale wol
Glasvezel
• Voorwerp inpakken• Verpakt voorwerp opbergen in daartoe
bestemde container• Contacteer intervenant
Wat doen bij (vermoeden van) vondst van radioactieve bron?
Optische en de ionisatierookmelders, samen in eenzelfde container.Deze container moet -ondoordringbaar zijn,-goed beschut staan,-maximaal 1000 rookmelders bevatten.
Wat doen bij aantreffen van rookmelders?
Er dient nauwlettend op te worden toegezien dat enkel rookmelders in de hiervoor bestemde container worden gedeponeerd.
Programma
• Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC
• Waakzaamheid
• De interventie
Interventie na het vinden van een radioactieve bron
Richtlijnen van het FANC
Vermoeden op aanwezigheid radioactieve bron? CONTACTEER INTERVENANT
INTERVENANT = persoon die aangesteld wordt om een interventie uit te voeren na het ontdekken van een radioactieve bron
MELDING INTERVENTIE BINNEN 24u AAN FANC VIA [email protected]
Personeel ≠ beroepshalve blootgesteld
Dosislimiet = 1000µSv/jaar
Acceptatie: geen
radioactief risico
Interventie van de uitbater toegelaten
Geen interventie van de uitbater:
beroep doen op een erkende deskundige
Algemene principes van de richtlijnen (1)
Basisprincipes van stralingsbescherming
inachtnemen:
- Tijd van blootstelling minimaliseren
- Enkel de personen noodzakelijk voor de interventie aanwezig
- Constante registratie van het dosisdebiet tijdens de interventie
Algemene principes van de richtlijnen (2)
1. Meting van het dosisdebietAls > 5µSv/h !! : stop en erkende deskundige oproepen 2. Opsporen en lokaliseren van de bronAls > 20µSv/h !! (op borsthoogte) of > 500µSv/h !! (in contact) : stop en erkende deskundige oproepen
3. Opslag van de bronDe afvalstoffen opslaan in een vat (met het radioactiviteitssymbool duidelijk aangebracht!) + vat in een af te sluiten lokaal (dosislimiet)Inventaris van opgeslagen materiaal bijhouden
De interventie
Programma
• Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC
• Waakzaamheid
• De interventie
Voor alle informatiewww.fanc.fgov.be
Daan Van der Meersch
02/289 20 29
Katleen De Wilde
02/289 20 39
VRAGEN??