2

KARġILAġTIRMALI EĞĠTĠM

Toplumlarda var olan eğitim sorunlarını ve

bu sorunları doğuran nedenleri,

diğer toplumlarda benzer faktörlere değinerek

saptayan, yorumlayan

bir inceleme ve araştırma alanıdır.

Eğitim sorunlarının çözümlemesi için farklı ülkelerdeki

eğitim sistemlerini inceleyen bir alandır.

3

KARġILAġTIRMALI EĞĠTĠM

Farklı kültürlerde ve farklı ülkelerde,

iki ya da daha fazla eğitim sisteminin

kuramsal ve uygulamalı olarak benzerliklerini ve

farklılıklarını tanımlamaya yardım eden,

benzer görünen olguların anlamını belirten ve

insanları toplumsallaştırma ile

eğitme yollarına ilişkin yararlı,

genel önerilere ulaştıran bir disiplindir.

Karşılaştırmalı eğitim,

millî eğitim sistemlerini, siyasal, sosyal ve kültürel etkenleri göz

önünde bulundurarak inceleyen, ilk ve orta öğretimin anlamını

tartışan bir alandır.

Karşılaştırmalı eğitim,

eğitim sisteminin ilk ve orta öğretimi kapsayan kısmının incelenmesi

üzerinde odaklanır.

Karşılaştırmalı eğitim,

farklı kültürler ve farklı ülkelerde, iki veya daha fazla

eğitim sisteminin benzerlikleri ve farklılıklarını tanımlamaya

yardım eden, benzer görünen olguları açıklayan ve

insanları eğitme yolları hakkında yararlı teklifler getiren

bir disiplindir.

Karşılaştırmalı eğitim,

toplumlardaki mevcut eğitim sorunları ve nedenlerini,

diğer toplumlardaki benzer etkenlere değinerek saptayan ve

yorumlayan bir araştırma alanıdır.

Karşılaştırmalı eğitim,

eğitim sorunlarının çözümlenmesi için farklı ülkelerdeki

eğitim sistemlerini inceleyen bir alandır.

Karşılaştırmalı eğitim,

dünyadaki eğitim sorunlarının benzerliğini ortaya koymakla birlikte,

bu sorunların farklı ülkelerde farklı şekilde meydana geldiğini ve

çözüm yollarının da farklı olabileceğini gösteren bir alandır.

Karşılaştırmalı eğitim disiplinler arasıdır.

Eğitim konusunda farklı politikaları, eğitimle ilgili yasaları

eğitimin finansal kaynaklarını ve yapıları

(‘ilkeğitim, ortaeğitim, yüksekeğitim gibi) inceler.

Ayrıca amaç, içerik, yöntemler, araç-gereçler, öğretim materyalleri,

değerlendirme, öğrenci, öğretmen, yönetici, veli denetici ile ilgili

tüm sorunları inceler.

Karşılaştırmalı Eğitim Ne Değildir?

Eğitim sorunlarına dünya ölçüsünde bir çözüm sunmaya çalışan

bir alan değildir.

Bilakis, çeşitli ülkelerde eğitimle ilgili olguları tahlil etmek suretiyle,

ülkelerin kendi eğitim sorunlarına çözüm yolları ararken

geniş bir bakış açısı içerisinde hareket etmelerini sağlayan

bir alandır.

Karşılaştırmalı Eğitim Ne Değildir?

Karşılaştırmalı eğitimde herhangi bir eğitim sistemi incelenirken yalnızca eğitim kurumlarının irdelenmesi yeterli bulunmaz,

eğitimi etkileyen temel ve yan faktörler de göz önünde tutulur.

Bu bağlamda karşılaştırmalı eğitim, eğitim uygulamaları konusunda görünenlerin gerisinde neler bulunduğunu araştırıp eğitimi etkileyen

sosyal ve siyasal etkenleri inceler. Karşılaştırmalı eğitim “A yapılırsa B olur”. şeklinde bir bakış tarzını

benimsemez.

Bu anlamda karşılaştırmalı eğitimi de, örneğin ABD’nin bazı bölgelerinde uygulanmakta olan öğretmene göre deişen ücreti esas

alan “merit pay” sisteminin Türkiye’deki öğretmen niteliğini yükseltmek için bir yol olacağı veya millî eğitim müdürlerinin seçimle

iş başına gelmesinin eğitimde niteliği yükselteceği türünden yaklaşımlarda bulunulmaz.

Karşılaştırmalı eğitim,

eğitim sistemlerini bugünkü durumlarıyla tanımlayan bir katalog

değildir.

Aksine, eğitim sistemlerinin bazılarının niçin gelişmiş olduğunu ve

bazılarının niçin geride kaldığını, bazı sistemlerin niçin siyasal

ideolojilerin baskısı altında kaldığını, diğerlerinin nasıl özgürlük ve

değişikliği teşvik ettiğini keşfetmeye çalışır.

Bu anlamda karşılaştırmalı eğitim, kuru bir sistem kopyacılığı

değildir.

Karşılaştırmalı eğitim, yalın bir alan olmaktan ziyade eğitimi

anlamaya yardım eden psikoloji, dil bilimi, ekonomi, sosyoloji, tarih

ve antropoloji gibi disiplinlerle yakından ilişkili olan karmaşık bir

çalışma sahasıdır. Bu bakımdan, karşılaştırmalı eğitimi tarih, felsefe,

fen veya başka bir bilim türü gibi tanımlamak zordur.

Karşılaştırmalı eğitim,

karşılaştırmalı edebiyat, karşılaştırmalı hukuk, karşılaştırmalı anatomi

gibi alanlarla terim bakımından benzerlik gösterse de, kullandığı

yöntem açısından farklı özellikler sergiler.

Sözü edilen bu alanlar, ilgilendikleri konu hakkında sadece farklı

boyutlara ışık tutar.

Karşılaştırmalı eğitimi bu alanlardan ayıran taraf ise,

incelediği sistemleri karşılaştırmanın yanında, geliştirmek için gereken

yolları da göstermesidir.

Karşılaştırmalı eğitim, bu özelliğiyle eğitim konusundaki uygulamaları

etkileyen bir niteliğe sahiptir.

Karşılaştırmalı eğitimde öncü çalışmalar yapmış olan

akademisyenlerin çoğu, sosyal bilimlerin değişik dallarından gelmiştir.

11

KARġILAġTIRMALI EĞĠTĠMĠN AMAÇLARI

1. Eğitim sistemlerine, sorunlarına ve etkinliklerine ilişkin geçerli bilgiler elde etmek. 2. Yerel, ulusal ve uluslararası bir konu olan eğitimde, bir dizi hipotezi, gerekli yöntem ve teknikleri, yorum için gerekli esasları ve sonuçları geliştirmek. 3. Eğitimde etkin olan etmenlerin, çeşitli ülkelerdeki evrimini ve görünümünü inceleyerek, eğitim politikasının saptanmasına yardım edecek görüşleri kazandırmak. 4. Bir ülkenin eğitim sisteminin geliştirilmesi için kuramsal ve uygulamalı olarak katkıda bulunmak.

12

KARġILAġTIRMALI EĞĠTĠMĠN AMAÇLARI

5. Uluslar arası anlayışa ve iletişime katkıda bulunmak, uluslararası gerginliği azaltmak. 6. Eğitim bilimlerini bilimsel olarak geliştirmek ve zenginleştirmek. 7. Kültür ufkunu genişletmek.

13

Karşılaştırmalı Eğitimin Temel Sorusu

NE İLE NE KARŞILAŞTIRILACAKTIR?

* Bir eğitim sisteminin, bir başka eğitim sistemi ile karşılaştırılması

* Çeşitli eğitim sistemlerinin birbirleriyle karşılaştırılması

* Eğitim sisteminin bir öğesinin diğer bir sistem

ya da sistemlerin öğeleri ile karşılaştırma.

14

YATAY YAKLAŞIM Eğitim sistemlerinin ayrı ayrı ve birlikte, tüm öğeleriyle incelenmesi

DİKEY (Tarihsel) YAKLAŞIM Karşılaştırmalı verilerin yorumlanmasında, Öncelikle tarihsel analize gidilir; daha sonra yatay yaklaşımla bütünleştirilir.

EĞĠTĠM SĠSTEMLERĠNĠN KARġILAġTIRILMASI YAKLAġIMLARI

15

16

SĠSTEM

Belli bir amaç yönünde düzenlenen ve

aralarında anlamlı ilişkiler olan

parçalardan oluşmuş bütündür.

17

GĠRDĠ ÇIKTI * ĠĢlenen Girdi

* ĠĢleyen Girdi

* Kullan. Girdi

(Dayanıklı-Tükenen)

* Teknoloji

DÖNÜT

Ürün

YaĢama

Güvencesi

Ç E V R E

Pazar

Baş

atlı –

Tekno

loji

Baş

atlı

18

EĞĠTĠM

ÖRGÜTÜ

SĠSTEMĠ

Toplumsal

Sistemler

Doğal

Sistemler

Siyasal

Sistemler

Kültürel

Sistemler Teknolojik

Sistemler

Ekonomik

Sistemler

Eğitim Sistemlerini Ġnceleme Planı

Genel Bilgiler (Coğrafi, nüfus, ekonomi, sosyal sistem, siyasal

sistem, din vb.)

Eğitim Sisteminin Amaçları

Okul Sisteminin Yapısı ve Ġşleyişi (Okulöncesi, Ġlköğretim,

Ortaöğretim, Yüksek öğretim, Yaygın eğitim)

Eğitim Sisteminin Yönetim ve Denetim Sistemi

Öğretmen Yetiştirme

Türkiye Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması

Ġncelenecek Eğitim Sistemleri

* Almanya

* Çin

* Güney Kore

* Finlandiya

* Singapur

* Kanada

* Japonya

* Ġngiltere

* ABD

* Fransa

* Yeni Zelanda

* Rusya