kapitulli 8 - objektivat mesimore: vlerësimi i stoqeve...
TRANSCRIPT
Chapter
8-1
Vlerësimi i Stoqeve (Mallrave): Një qasje e bazuar në kosto
Kapitulli
8 Kontabiliteti - Niveli Mesatar,
Edicioni i 12-te
Kieso, Weygandt, dhe Warfield
Ligjërues: Arbër HOTI, PhD cand., AÇ., VL., CertIFR, CertIA
Chapter
8-2
1. Identifikimi i kategorive kryesore te stoqeve.
2. Dallimi ndermjet metodes periodike dhe te vazhdueshme.
3. Identifikimi i efektit te gabimeve ne stoqe ne pasqyrat financiare.
4. Elementet te cilat duhet te perfshihen ne stoqe.
5. Shpjegimi dhe krahasimi i supozimeve te ndryshme te rrjedhjes se kostove te stoqeve.
Kapitulli 8 - Objektivat mesimore:
Chapter
8-3
Klasifikimi dhe kontrolli
Mallrat fizike te
perfshira ne stoqe
Kostot e perfshira ne
stoqe
Supozimet e rrjedhjes se
kostove
Klasifikimi
Kontrolli
Qeshtjet
bazike te
vleresimit
Mallrat ne
tranzit
Mallrat ne
kosnignacion
Marrveshje te
veqanta te
shitjes
Gabimet ne
stoqe
Kostot e
produkteve
Kostot
periodike
Zzbritjet ne
blerje
Identifikimi
specifik
Kosto
mesatare
FIFO
LIFO
Vlerësimi i Stoqeve (Mallrave): Një qasje e bazuar në kosto
Chapter
8-4
Stoqet jane:
Mallra te mbajtura per shitje, ose
Mallra te cilat do te futen ne proces te prodhimit.
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 1
Klasifikimi
K. Tregtare K. Prodhuese
Bizneset me stoqe:
ose
Chapter
8-5
Lloji i biznesit
Tregtar
Një llogari e stoqeve
Mallrat e blera të gatshme për shitje
Bilanci i gjendjes (ne mijera)
Pasurite qarkulluese
Paraja 285,000$
Letrat me vlere te treg. 530,000
LL/A 149,000
Stoqet 777,000
Parapagimet 33,000
Totali 1,774,000
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 1 Chapter
8-6
Lloji i biznesit
Prodhues
Tri llogari
Lenda e pare
Puna ne proces
Stoqet e gatshme per shitje
Bilanci i Gjendjes (ne mijera)
Pasurite qarkulluese
Paraja 285,000$
Letrat me vlere te treg. 530,000
LL/A 149,000
Stoqet:
Lenda e pare 210,000
Puna ne proces 417,000
Stoqet e gatshme 150,000
Totali i stoqeve 777,000
Parapagimet 33,000
Totali 1,774,000
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 1
Chapter
8-7
Rrjedha e kostove
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Ilustrimi 8-2
Objektivi 1 Chapter
8-8
Ekzistojne dy sisteme per mbajtjen e kontrollit te stoqeve
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 2
Kontrolli
Sistemi i vazhdueshem
Sistemi periodik
Chapter
8-9
Karakteristikat:
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 2
Sistemi i vazhdueshem
1. Blerjet e mallrave debitohen ne llogarine “Stoqet”.
2. Kosto e transportit, kthimet e blerjeve dhe lejimet dhe zbritjet ne blerje regjistrohen direkt ne llogarine “Stoqet”
3. Per secilen shitje debitohet llogaria “KMSH” dhe kreditohet llogaria “STOQET”.
4. Behet numerimi fizik i stoqeve per te vertetuar balancen.
Sistemi i vazhdueshem ofron regjistrime dhe informata te sakta ne lidhje me “Stoqet” dhe “KMSH”-ne
Chapter
8-10
Karakteristikat:
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 2
Sistemi periodik
1. Blerjet e mallrave debitohen ne llogarine “Blerjet”.
2. Stoqet ne fund percaktohet ne baze te numerimit fizik.
3. Me pas, kalkulohet KMSH nepermjet kesaj formule:
Stoqet ne fillim $ 100,000 Blerjet, neto 800,000 Stoqet ne dispozicion per shitje 900,000 Stoqet ne fund (125,000) KMSH $ 775,000
Chapter
8-11
|
1. Stoqet fillestare (100 njesi me $7 = 700)
|
2. Blerjet 900 njesi me $7: |
|
Stoqet 6,300 | Blerjet 6,300
LL/P 6,300 | LL/P 6,300
|
3. Shitja e 600 njesive me $14: |
|
LL/A 8,400 | LL/A 8,400
Te hyrat nga shitja 8,400 | Te hyrat nga shijta 8,400
KMSH 4,200 |
Stoqet 4,200 |
|
4. Veprimet korrigjuese (stoqet ne fund = 400 njesi @ $7 = $2,800)
|
Nuk jane te nevojshme | Stoqet 2,100
| KMSH 4,200
| Blerjet 6,300
Klasifikimi i stoqeve dhe sistemet
Objektivi 2
Sistemi i vazhdueshem Sistemi periodik vs.
Chapter
8-12
Kerkon:
Qeshtjet bazike ne vleresimin e stoqeve
Objektivi 2
Vleresimi i stoqeve
Mallrat fizike (mallrat ne tranzit, mallrat ne konsignacion, marrveshjet e veqanta te shitjes)
Kostot te cilat duhet te perfshihen (produkti vs. kostot e periudhes).
Supozimet e rrjedhjes se kostove (FIFO, LIFO, Kosto mesatare, Identifikimi specifik, Pakice, etj.).
Chapter
8-13
Kompania duhet ti regjistroj blerjet e mallrave vetem atehere kur te gjitha pergjegjesite dhe rreziqet kane kaluar te bleresi:
Mallrat fizike te perfshira ne stoqe
Objektivi 2
Mallrat fizike
Konsideratat e veqanta:
Mallrat ne tranzit (FOB pika e nisjes, FOB ne destinim)
Mallrat ne konsignacion
Shitjet me mundesi te ri-blerjes
Shitjet me keste
Gabimet ne stoqe
Chapter
8-14
Efektet e gabimeve ne stoqe
Objektivi 3
Stoqet ne fund te “nenvleresuara”
Efekti i nje gabimi ne stoqe ne fitimin neto te vitit p.sh., 2012 do te kunderbalancohet me fitimin neto te vitit 2013, sidoqofte pasqyra e
te ardhurave e te dy viteve do te jete jo e sakte.
Ilustrimi 8-6
Chapter
8-15
Kostot e perfshira ne stoqe
Objektivi 4
Kostot e produkteve – kostot te cilat direkt nderlidhjen me dergimin e stoqeve ne vendin e shitjes.
Kostot periodike – zakonisht shpenzimet e shitjes, te pergjithshme dhe administrative.
Zbritjet ne blerje – Metoda bruto, neto.
Chapter
8-16
|
Kosto e blerjes $20,000, kushtet 2/10, net 30:
|
Blerjet 20,000 | Blerjet 19,600
LL/P 20,000 | LL/P 19,600
|
Faturat ne vlere prej $15,000 jane paguar brenda periudhes se zbritjes
|
LL/P 15,000 | LL/P 14,700
Zbritjet e blerjeve 300 | Paraja 14,700
Paraja 14,700 |
|
Faturat ne vlere prej $5,000 jane paguar jasht periudhes se zbritjes
|
LL/P 5,000 | LL/P 4,900
Paraja 5,000 | Zbritjet e blerjeve 100
| Paraja 5,000
Trajtimi i zbritjeve ne blerje
Metoda bruto Metoda neto vs.
Objektivi 4
Chapter
8-17
Pergjigja: Metoda e adoptuar duhet te jete ajo e cila me se miri e reflekton fitimin e periudhes.
Supozimi i adaptuar i rrjedhjes se kostove
Levizjen fizike te stoqeve Nuk duhet te jete i njetje me
FIFO
Qfare supozimi te rrjedhjes se kostove te adoptojme?
LIFO
Kosto mesatare Identifikimi specifik
Objektivi 5 Chapter
8-18
Kompania “ABC” gjate periudhes se caktuar beri keto blerje:
1. Nje njesi me 2/2/07 per $10
2. Nje njesi me 15/2/07 per $15
3. Nje njesi me 25/2/07 per $20
Me 28/02/07, kompania “ABC” shiti nje njesi me çmim prej 90. Sa duhet te jete balanca e stoqeve dhe KMSH-ja per muajin qe perfundon me 28 shkurt 2007, duke supozuar se kompania perodr supozimin e rrjedhjes se kostove: FIFO, LIFO, Kostos mesatare, dhe Indentifikimin specifik. Supozoni nje norme te tatimit ne fitim prej 30%.
Shembull:
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
Chapter
8-19
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve= $ 45
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Shitjet $ 90
KMSH 0
FB 90
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali i shpenzimeve 33
Fitimi para tatimit 57
Tatimi (30%) 17
Fitimi neto $ 40
Supozimet e rrjedhjes se kostove
“I pari brenda - i pari jasht (FIFO)”
Objektivi 5 Chapter
8-20
Blerja me 2/2/07 per $10
Purchase on 2/15/07 for $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Balanca e stoqeve = $ 35
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Shitjet $ 90
KMSH 10
FB 80
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali I shpenzimeve 33
FPT 47
Tatimet (30%) 14
Fitimi neto $ 33
“I pari brenda - i pari jasht (FIFO)”
Objektivi 5
Chapter
8-21
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve= $ 45
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Sales $ 90
KMSH 0
FB 90
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali i shpenzimeve 33
Fitimi para tatimit 57
Tatimi (30%) 17
Fitimi neto $ 40
Supozimet e rrjedhjes se kostove
“I fundit brenda - i pari jasht (LIFO)”
Objektivi 5 Chapter
8-22
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Balanca e stoqeve= $ 45
Blerja me 25/2/07 per $20
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Shitjet $ 90
KMSH 20
FB 70
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali I shpenzimeve 33
FPT 37
Tatimet (30%) 11
Fitimi neto $ 26
“I fundit brenda - i pari jasht (LIFO)”
Objektivi 5
Chapter
8-23
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve= $ 45
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Sales $ 90
KMSH 0
FB 90
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali i shpenzimeve 33
Fitimi para tatimit 57
Tatimi (30%) 17
Fitimi neto $ 40
Supozimet e rrjedhjes se kostove
“Kosto mesatare”
Objektivi 5 Chapter
8-24
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve = $ 30
Supozimet e rrjedhjes se kostove
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Shitjet $ 90
KMSH 15
FB 75
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali I shpenzimeve 33
FPT 42
Tatimi (30%) 12
Fitimi neto $ 30
“Kosto mesatare”
Objektivi 5
Chapter
8-25
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve= $ 45
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Sales $ 90
KMSH 0
FB 90
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali i shpenzimeve 33
Fitimi para tatimit 57
Tatimi (30%) 17
Fitimi neto $ 40
Supozimet e rrjedhjes se kostove
“Identifikimi specifik”
Objektivi 5 Chapter
8-26
Blerja me 2/2/07 per $10
Blerja me 15/2/07 per $15
Blerja me 25/2/07 per $20
Balanca e stoqeve= $ 45
ABC
Pasqyra e te ardhurave
Perm muajin shkurt/2007
Sales $ 90
KMSH 0
FB 90
Shpenzimet:
Administrative 14
Shitjes 12
Interesi 7
Totali i shpenzimeve 33
Fitimi para tatimit 57
Tatimi (30%) 17
Fitimi neto $ 40
Supozimet e rrjedhjes se kostove
“Identifikimi specifik”
Objektivi 5
Varet se cila eshte shitur
Chapter
8-27
Permbledhja e pasqyrave financiare
FIFO LIFO Mesatare
Shitjet 90$ 90$ 90$
KMSH 10 20 15
Fitimi bruto 80 70 75
Shpenzimet operative
Administrative 14 14 14
Shitjes 12 12 12
Interesi 7 7 7
Totali I shpenz. 33 33 33
Fitimi para tatimit 47 37 42
Tatimi ne fitim (30%) 14 11 12
Fitimi neto 33$ 26$ 30$
Balanca e stoqeve 30 25 35
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5 Chapter
8-28
Informatat e stoqeve per produktim “X” gjate muajit 06.
Qersh. 1 Saldo 300 njesi @ $10 = $ 3,000
10 Shitura 200 njesi @ $24
11 Blera 800 njesi @ $12 = 9,600
15 Shitura 500 njesi @ $25
20 Blera 500 njesi @ $13 = 6,500
27 Shitura 300 njesi @ $27
Shembull – Metoda e vazhdueshme dhe periodike
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
1. Duke supozuar metoden e vazhdueshme te stoqeve, perllogarisni KMSH-ne dhe saldon perfundimtare te stoqeve sipas supozimit FIFO, LIFO dhe Kostos mesatare.
2. Duke supozuar metoden periodike te stoqeve, perllogarisni KMSH-ne dhe saldon perfundimtare te stoqeve sipas supozimit FIFO, LIFO dhe Kostos mesatare.
Stoqet ne dispozicion
$19,100
Chapter
8-29
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
FIFO:
Transaksionet: Balanca e stoqeve:
Data Njesite Shresa 1 Shresa 2 Shresa 3 Totali
1 300 300
10 (200) (200)
11 800 800
15 (500) (100) (400)
20 500 500
27 (300) (300)
- 100 500 600
Kosto 10$ 12$ 13$
600 -$ 1,200$ 6,500$ 7,700$
Kalkulimi I KMSH-se Njesi Dollare
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje 1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (7,700)
KMSH 1,000 11,400$
Sistemi i vazhdueshem
FIFO
+
Chapter
8-30
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
LIFO:
Transaksionet: Balanca e stoqeve:
Data Njesite Shresa 1 Shresa 2 Shresa 3 Totali
Jan 1 300 300
Jan 10 (200) (200)
Jan 11 800 800
Jan 15 (500) (500)
Jan 20 500 500
Jan 27 (300) (300)
100 300 200 600
Kosto 10$ 12$ 13$
600 1,000$ 3,600$ 2,600$ 7,200$
Kalkulimi I KMSH-se Units Dollars
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje 1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (7,200)
KMSH 1,000 11,900$
Sistemi i vazhdueshem
LIFO
+
Chapter
8-31
Transaksionet: Kosto
Data Njesite Kosto Totali Njesite Kosto Mesatare
1 300 10.00$ 3,000$ 300 3,000$ 10.00$
10 (200) 10.00 (2,000) 100 1,000 10.00
11 800 12.00 9,600 900 10,600 11.78
15 (500) 11.78 (5,890) 400 4,710 11.78
20 500 13.00 6,500 900 11,210 12.46
27 (300) 12.46 (3,738) 600 7,472 12.46
600 7,472$
Kalkulimi I KMSH-se Njesite Dollar
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (7,472)
KMSH 1,000 11,628$
Balancat
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
Sistemi i vazhdueshem Kosto mesatare
Kosto per njesi percaktohet
duke pjestuar “balancen e stoqeve” me
“sasine e stoqeve” pas
seciles blerje.
+
Chapter
8-32
Transaksionet: Balancat Kosto
Data Njesite Kosto Totali Njesite Kosto Mesatare
1 300 $10.00 3,000$ 300 3,000$ $10.00
10 (200) 10.00 (2,000) 100 1,000 10.00
11 800 12.00 9,600 900 10,600 11.78
15 (500) 11.78 (5,890) 400 4,710 11.78
20 500 13.00 6,500 900 11,210 12.46
27 (300) 12.46 (3,738) 600 7,472 12.46
600 7,472$
Kalkulimi I KMSH-se Njesite Dollar
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje 1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (7,472)
KMSH 1,000 11,628$
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
Sistemi i vazhdueshem Kosto mesatare
Kosto per njesi percaktohet
duke pjestuar “balancen e stoqeve” me
“sasine e stoqeve” pas
seciles blerje.
+
Chapter
8-33
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
FIFO:
Transaksionet: Balanca e stoqeve:
Data Njesite Shresa 1 Shresa 2 Shresa 3 Totali
1 300
10 (200)
11 800 100
15 (500)
20 500 500
27 (300)
- 100 500 600
Kosto 10$ 12$ 13$
600 -$ 1,200$ 6,500$ 7,700$
Kalkulimi I KMSH-se Njesite Dollare
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje 1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (7,700)
KMSH 1,000 11,400$
Sistemi periodik
FIFO
+
Chapter
8-34
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
LIFO:
Transaksionet: Balanca e stoqeve:
Data Njesite Shresa 1 Shresa 2 Shresa 3 Totali
1 300 300
10 (200)
11 800 300
15 (500)
20 500
27 (300)
300 300 - 600
Kosto 10$ 12$ 13$
600 3,000$ 3,600$ -$ 6,600$
Kalkulimi I KMSH-se Njesite Dollare
Stoqet fillestare 300 3,000$
Blerjet 1,300 16,100
Stoqet ne dispozicion per shitje 1,600 19,100
Stoqet ne fund (600) (6,600)
KMSH 1,000 12,500$
Sistemi periodik
LIFO
+
Chapter
8-35
Transaksionet: Kalkulimi I KMSH-se
Data Njesite Kosto Totali Njesite Dollare
1 300 10.00$ 3,000$ Stoqet fillestare 300 3,000$
10 - Blerjet 1,300 16,100
11 800 12.00 9,600 Stoqet ne dispozicion. 1,600 19,100
15 - Stoqet ne fund (600) (7,163)
20 500 13.00 6,500 KMSH 1,000 11,938$
27 -
1600 19,100
Pjestuar me totalin e blerjeve 1,600
Kosto mesatare per njesi 11.94
Stoqe ne duar 600
Stoqet ne fund 7,163$
Supozimet e rrjedhjes se kostove
Objektivi 5
Sistemi periodik Kosto mesatare e
ponderuar +