kadınlar ve liderlik: beyin ve davranış bilimleri açısından fikirler. praesta danışmanlık...

www.yankiyazgan.com @yankiyazgancom

1

beyin bilimleri ve cinsiyet beyin bilimleri ve cinsiyet açısından:açısından:

ilişkiler, kararlarilişkiler, kararlar

Dr Yankı Yazgan

@yankiyazgancom

• Konuşmayı bir mentor/mentee programında yer alan kadın yöneticilere yaptım (Nisan 2015). Beyin ve davranış gelişiminin kadınların rolleri açısından değerlendirmeye çalıştım.İlk slaydlarda kadın-erkek ekseni üzerinden cinsiyet ile sınırlı olmayan önemli örtüşmelere değindim.


2

• Slaytlar bir konuşma metni gibi olmadığı için dinlemiş olanlara söylenenleri hatırlatıcı, dinlememiş olanlara ise en fazlasından merak uyandırıcı bir etki yapabilir.

• Slaytlardaki malzemeyi değişik konuşmalarda kullanmış olduğum için bir çok eski dinleyiciye bildik gelecektir.


3

• Karikatürlerimi de prototipik düzeyde kadın ile erkek arasındaki farklı bilişsel ve sosyal farklar hakkında yıllar içinde yaptıklarımdan seçtim.

• Örneğin, 1984’de Somut dergisinin

feminist 4üncü sayfasına yaptıklarımdan seçmeler, veya gelinlik karikatürü gibi.


4

• Karikatürlerin keskin çizgilerle tanımladığı farkların gündelik yaşamda çok daha içiçe geçmiş özellikler olarak görüyoruz.

• Araştırma verilerinde de benzer kategorizasyonlar ile analizler yapıldığından kadın ve erkek terimleri ile “ortalama”nın kastedildiğini akılda tutmak gerekir.


5

Konuşma sonrasında

• Bu konuşmayı yaptıktan sonraki soru cevap ve tartışma bölümünden sonra, Sosyoekonomik durum ve eğitim düzeyi yüksekliği ya da iş ve toplum hayatında liderlik noktasında olmak gibi etkenlerin kadınların bilişsel ve davranışsal özellikleri ile ilişkisine dair daha fazla bilgiye ihtiyaç olduğunu düşündüm. Bu bilgi elde değilse arayıp bulmak gerekiyor…


6

• Konuşmada kullandığım bazı slaydları (özellikle beyin görüntüleri olanları) fazla yüklü oldukları için aktarma sırasında silmem gerekti. Kusura bakmayın.


7

Kadın ile Erkek


8


9


10


11


12

Beyin gelişimine bakalım:kortikal tabakanın 5 yaşından

sonraki incelme süreci gelişimin belirleyicilerindendir


13


14

Beyin değişir, insan gelişirBeyin değişir, insan gelişir

Bir pizzanın yapımı gibi

• Önce şişip kabaran bir hamur (0-6 yaş, uyaranlarla zenginleşmekte

• Sonra hamuru açtıkça incelmekte, kullanılmayan bölümler ayıklanmakta

• Hamur inceldikçe değişik bölgeleri arasındaki bağlantılar erimiş mozzarella gibi yayılarak oluşmakta


15


16


17


18


19

Beyin değişir, çocuk gelişirBeyin değişir, çocuk gelişir

• Birbirine bağlantılanan bölgelerin ortak “operasyonu” ile yepyeni işlevler ortaya çıkar (tek tek işlem yapmak ile bir problemin çözümünü geliştirmek için uygun işlemleri yapmak arasındaki fark gibi)


20

Beyin aktivitesi anne-babada nasıldır?


21

Anne-Babalık


22

do umğ

‘Çocu unu ğ“kafaya takma’’

düzeyi

başlangıç

Anneler

babalar

24

Ödül

Stres

Anne-babalık: gönülden ve zevkle acı çekmek midir?

Çocuk büyütürken dertler bitmez


26


27

Ayrılık...


28

Merakkaygıevham

Stres psikolojik ve biyolojik olabilir.

normal gelişimin bir aşaması olarak puberte genç kızları

duygusal problemlere daha açık kular


29

Depresyon oranları puberte ile birlikte tırmanır


30

Weissmann et al., 1997


32

Lewinsohn et al., 1999

Önemli olan farklılıklar

• Bütün mutlu aileler birbirine benzer, oysa her bir mutsuz ailenin mutsuzluğu kendine özgüdür. (AnnaKarenina, ilk cümle)


33

Herkes ve her beyin aynı değil


34

@yankiyazgancom www.yankiyazgan.com

35

Puberte ne kadar erken, o kadar çok risk

(kızlarda)


36

Düşük doğum ağırlığı, yıllar sonra?

(Costello 2007)

www.yankiyazgan.com www.facebook.com/yankiyazgancom

37

Caspi et al., 2003

Yaşam olayları ve genler depresyon olasılığını belirler


38McGowan et al., 2009

Hangi genin kendisini ortaya koyup koymayacağını belirleyen stres tipleri vardır: örneğin, taciz/istismar gibi..

www.yankiyazgan.com www.facebook.com/yankiyazgancom

39

Vythilingam et al., 2002


40

teşekkürler


41

kadınlar ve liderlik: beyin ve davranış bilimleri açısından fikirler. praesta danışmanlık...

Leadership & Management