k k - sil.org file4 3 1 2shʉʉm ʉ ma a mʉ ... me mi mɨ ma te ti tɨ ta 6 5 4 3 te 1 2 ta shim...
TRANSCRIPT
Adoshar yɨlɨr kɨ.
Bapishapp yɨlɨpp ko.
Adoshar yɨlɨr ko.
Bapishapp yɨlɨpp kɨ.
47
Bapishapp yɨlɨpp aka. Adoshar yɨlɨr aka.
37
3
2
1
k K kɨ
38
48
e i a u
me mi ma mu
ke ki ka ku
me
mi
ma
mu
mei me m
m me mei
6
5
4
3
2 1 mei
a ka aka
mi ka
mika ma ka
maka
m M
m M
Aka maakā mei.
Bapishapp yɨlɨpp mei.
Aka mɨɨkā mei.
49
39
3
2
1
m M Aka mɨɨkā mei.
Aka mɨɨkā kama. Aka kɨɨkā me.
Beagɨ 40
3
1. Bapishapp yɨlɨpp _____.
2. Adoshar yɨlɨr _____.
3. Bapishapp yɨlɨpp _____.
4. Adoshar yɨlɨr _____.
kama
mei
ko
kɨ
1
k__
kam__ me__
k__
a ɨ o i 2
yɨ i
me ma
ka lɨr
yɨlɨr
50
41
51
e i a u
she shi sha shu
me mi ma mu
ke ki ka ku
she
shi
sha
shu
shei she sh
sh she shei
6
5
4
3
2 1 shei
a ka aka
ke sha
kesha ma ka
maka
sh Sh
sh Sh
Aka keshā shei. Aka mɨɨkā shei. Aka maakā shei ɨ mei.
52
Maakā shei ɨ mei. Kaashā kama ɨ mɨsh.
42
3
2
1
Sh sh Aka kaashā shei.
43
53
ʉʉm
ʉʉsh
ʉʉk
6
5
4
3
2 1 shʉʉm
ʉ ma ʉma
shʉʉ sha
shʉʉsha a mʉ
amʉ
ʉ Ʉ
Ʉ ʉ
shʉʉm ʉʉm
ʉʉ
ʉʉ ʉʉm
shʉʉm
ʉʉ ee ɨɨ oo
ʉʉm eem ɨɨm oom
ʉʉsh eesh ɨɨsh oosh
ʉʉk eek ɨɨk ook
Aka umā ko amʉ.
Aka shʉʉshā ko ama.
Ʉm shʉʉm ko ama.
54
Bapishapp yɨlɨpp shʉʉm ama. Aka kɨɨkā ko ama.
44
3
2
1
ʉ Ʉ Ʉm shʉʉm ko.
Beagɨ 45
3
55
1
k ama
__o __ei
__ʉʉm
k sh k sh
shei
kama
ko
shʉʉm
1. Ʉm shʉʉm _____.
2. Adoshar yɨlɨr _____.
3. Aka keshā _____.
4. Bapishapp yɨlɨpp _____.
ka sha
shʉʉ ka
mɨɨ ma
2
kama
46
56
te ti tɨ ta
she shi shɨ sha
me mi mɨ ma
te
ti
tɨ
ta
6
5
4
3
2 1 te
ta shim tashim
tɨ tɨm
tɨtɨm yɨ lɨpp
yɨlɨpp
t T
te e
e te
t T
57
Bapishapp yɨlɨpp shʉʉm amʉ. Aka kɨɨkā ko amʉ.
47
3
2
1
Ʉm shem kama.
Ʉm tɨtɨm osh.
Ʉm tashim mei.
t T Ʉm tɨtɨm osh.
48
58
nɨ no ne nu
tɨ to te tu
shɨ sho she shu
mɨ mo me mu
nɨ
no
ne
nu
6
5
4
3
2 1 shɨnɨ
naa sha na
naashana ma ta na
matana
n N
n N
ke sha
kesha
shɨnɨ nɨ
n
n nɨ
shɨnɨ
Bapishapp yɨlɨpp shet. Aka keshā shɨnɨ. Aka matanā shet. Aka naashanā shet.
59
Aka titā kʉma. Aka tashā mei. Ana tità kʉma. Ana tashà mei.
49
3
2
1
n N Aka naashanā shet.
50
3
2
ka nā
shɨ shā
mata ma
ke nɨ
kama sh__t
__sh shʉ__m
shɨn__
e o ʉ ɨ 1
mei
shɨnɨ
shet
osh
1. Ʉm tashim _____.
2. Ʉm tɨtɨm _____.
3. Aka kashā _____ .
4. Aka matanā _____ .
60
Beagɨ
51
61
gaa ga goo go
naa na noo no
taa ta too to
shaa sha shoo sho
gaa
ga
goo
go
gaata gaa aa
aa gaa gaata
6
5
4
3
2 1 gaata
ko go kogo
she na
shena ti sha
tisha
g G
g G
Aka kotā kot. Aka tishā kogo.
Aka maakā gaata. Aka tishā kogo.
Aka shenā kama. Aka tishā kogo.
62
52
3
2
1
Aka shenā kama. Aka ishā ama. Ana shenà kama. Ana ishà ama.
g G Aka tishā kogo.
53
63
ppi ppʉ ppɨ ppe
gi gʉ gɨ ge
ni nʉ nɨ ne
ti tʉ tɨ te
ppi
ppʉ
ppɨ
ppe
5
4 3
2 1 ppippish
pp Pp
6
ʉ tipp ʉtipp
ga mipp
gamipp kʉ ma
kʉma
pp
ppippish ppi i
i ppi ppippish
Pp
Bapishapp gamipp ppippish.
Ppippish utin kʉma gish.
Bapishapp utipp ppippish.
Ppippish utin kʉma kɨ gish.
Bapishapp utipp ppippish kʉma kɨ gish.
64
54
3
2
1
Ana gamà shet. Amʉn gaman shet. Ana shomà te. Amʉn shoman te.
pp utipp ppippish
Pp
55
sh__t
g__sh gaat__
pp__ppish
i e i a 1
65
2
ppi ma
gaa tɨpp
kʉ ppish
ʉ ta
ppippish
3
1. Aka tit__ kʉma. Ana tit__ kʉma.
2. Aka shen__ kama. Ana shen__ kama.
3. Aka tash__ mei. Ana tash__ mei.
4. Aka ish__ ama. Ana ish__ ama.
ā
à
Beagɨ
56
66
gu ga gʉ ge
ppu ppa ppʉ ppe
nu na nʉ ne
tu ta tʉ te
gu
ppu
nu
tu
6
5
4
3
2 1 gogush
ku ppin kuppin
shu nan
shunan u sha gɨ
ushagɨ
u U
gogush gush
u
u gush
gogush
u U
Adoshar gɨ Bapishapp shunan gogush ushagɨ.
Bapishapp gamipp gogush.
Adoshar gɨ Bapishapp ushin gogush.
Gogush kuppin keǃ
67
57
3
2
1
Ana shɨtà at. Amʉn shɨtan at. Ana togà mei kama. Amʉn togan mei kama.
u U Gogush kuppin.
58
68
ra ru ro ri
ppa ppu ppo ppi
ga gu go gi
na nu no ni
ra
ru
ro
ri
6
5
4
3
2 1 kura
rɨ ta rɨta
ko ro shɨr
koroshɨr ko gir
kogir
r R
r R
kura ra r
r ra kura
A kura utir me. A me yɨlɨr a rɨta.
A rɨta yɨlɨr me. A me kogir a rɨta koroshɨr osh.
A kura koroshɨr me.
69
59
3
2
1
Ana shɨnà shet. Amʉn shɨnan shet. Ana utà shet. Amʉn utan shet.
r R A kura utir me.
3
60
2
go ta
rɨ shɨr
ku gush
koro ra
gogush
70
sh g k r 1
o__
go__ush __ɨta
__ura
1. Ana gam__ rɨta. Amʉn gam__ rɨta.
2. Ana tog__ mei kama. Amʉn tog__ mei kama.
3. Ana ʉt__ shet. Amʉn ʉt__ shet.
4. Ana shom__ te. Amʉn shom__ te.
5. Ana shɨn__ kopp. Amʉn shɨn__ kopp.
à
an
Beagɨ
61
71
bʉ bo bɨ be
rʉ ro rɨ re
ppʉ ppo ppɨ ppe
gʉ go gɨ ge
bʉ
bo
bɨ
be
6
5
4
3
2 1 bʉra
ko gipp kogipp
bo bir
bobir ko gir
kogir
b B
b B
bʉra bʉ ʉ
ʉ bʉ bʉra
A bar bobir bashei. A bʉra bobir a bar.
Bashei kogipp a bar. A bar kogir a bʉra.
Bashei boipp a bar. A bar boir a bʉra.
72
62
3
2
1
Adoshar metir shʉʉm. Bapishapp metipp shʉʉm. Adoshar koroshɨr osh. Bapishapp koroshɨpp osh.
b B Bobir a bar.
63
73
la lʉ le lo
ba bʉ be bo
ra rʉ re ro
ppa ppʉ ppe ppo
la
lʉ
le
lo
6
5
4
3
2 1 gʉlʉla
lu mʉpp lumʉpp
sho li man
sholiman kɨ lan
kɨlan
l L
l L
gʉlʉla la l
l la gʉlʉla
Ba gʉlʉla lumʉpp gɨ mɨsh.
Ba gʉlʉla shashipp gubi tupp om. Om kɨlan.
Ba gʉlʉla kɨɨkɨpp shum gɨ sholiman.
Sholiman ba gʉlʉla shunan kʉm bʉn.
74
64
3
2
1
Adoshar burir buna. Bapishapp buripp buna. Adoshar shashir gubi. Bapishapp shashipp gubi.
l L Ba gʉlʉla lʉmʉpp.
3
65
2
gʉ ra
bʉ lan
lu lʉla
kɨ mʉpp
gʉlʉla
75
g__lʉla
r__ta __m
b__r
o a ɨ ʉ 1
1. Adoshar bob___ bokok. Bapishapp bob___ bokok.
2. Adoshar shesh___ gubi. Bapishapp shesh___ gubi.
3. Adoshar korosh___ osh. Bapishapp korosh___ osh.
4. Adoshar bur___ buna. Bapishapp bur___ buna.
ir ɨr ipp ɨpp
Beagɨ
66
76
ssʉ sse ssi ssu
lʉ le li lu
bʉ be bi bu
rʉ re ri ru
ssʉ
sse
ssi
ssu
ssʉ ʉ
ʉ ssʉ
6
5
4
3
2 1 ssʉ
ba ssu kɨ bassukɨ
gʉ ssɨ rɨ
gʉssɨrɨ
ss Ss
ssa li ssa li
ssalissali
ss Ss
Adoshar gɨ Bapishapp omin ssalissali a bɨnss.
Gɨbeni bassukɨ a kɨm ssʉ. A liti yɨlɨr ssalissali a
bɨnss gʉssɨrɨ. Adoshar bolir a liti kʉma tila. A
ssama tabir a liti a tila. Adoshar bashar ssɨla kɨmɨ.
77
67
3
2
1
Adoshar utir me. Bapishapp utipp me. Adoshar bʉgɨr buna. Bapishapp bʉgɨpp buna.
ss Ss ssalissali a bɨnss
68
78
do da dɨ dʉ
sso ssa ssɨ ssʉ
lo la lɨ lʉ
bo ba bɨ bʉ
do
da
dɨ
dʉ
dob do o
o do dob
6
5
4
3
2 1 dob
go lir gɨ golirgɨ
gʉn ssa gʉnss
gʉnssagʉnss dum ber
dumber
d D
d D
Da boggɨ gʉ shum, a dumber yɨlɨr lemun. A
dumber dotir a gʉnssagʉnss, “Ʉnā gol a ɨsh bini.”
Da golirgɨ a dumber, a gʉnssagʉnss dotir a dob,
“Ʉnā gol a ɨsh bini.” “Golim,” ʉrgɨ a dob. Gɨbeni gʉ shum gama ushin lemʉn.
79
69
3
2
1
Adoshar umir ko. Adoshar dɨlɨr osh. Bapishapp umipp ko. Bapishapp dɨlɨpp osh.
d D dumber dotir dob
3
70
2
gu mʉn
le lir
dum bi
go ber
gubi
80
ss__
d__b ssaliss__li
l__mʉn
o e a ʉ 1
1. Adoshar ut__ me. Bapishapp ut__ me.
2. Adoshar um__ ko. Bapishapp um__ ko.
3. Bapishapp dɨl__ osh. Adoshar dɨl__ osh.
4. Bapishapp bʉg__ buna. Adoshar bʉg__ buna.
ɨr ir ɨpp ipp
Beagɨ
71
81
kko kku kki kke
do du di de
sso ssu ssi sse
lo lu li le
kko
kku
kki
kke
6
5
4
3
2 1 lookko
kkin shin kkinshin
boon kko
boonkko ken de
kende
kk Kk
lookko kko
o
o kko
lookko
kk Kk
A lookko yɨlɨr kende a mɨshɨ kkʉsha. A lookko mamar ba boonkko. A lookko golir a mɨshɨ kkʉsha. A lookko kketir dam gɨ kkolo. A lookko gɨ ba boonkko ushin dam. A lookko gɨ ba boonkko kkinshin kkolo dam a ɨsh ba kende.
82
72
2
1
3
Bapishapp koroshipp osh. Adoshar koroshir osh. Bapishapp kketipp osh. Adoshar kketir osh.
kkinshin kkolo kk Kk
73
83
yɨ ya ye yi
kkɨ kka kke kki
dɨ da de di
ssɨ ssa sse ssi
yɨ
ya
ye
yi
6
5
4
3
2 1 yɨ
yi kot yikot
kkɨ ssɨr
kkɨssɨr
y Y
shu kir
shukir
y Y
yɨ ɨ
ɨ yɨ
84
74
3
2
1
Yikot kketir yɨ. A dili ishir ɨ mɨshɨ yess. Yikot
kkɨssɨr yess gɨ yɨ. A dili shukir gɨ ɨ mɨshɨ yess,
shukir ɨ ɨsh ba yikot. Yikot dolirǃ
Adoshar gɨ Bapishapp ushin dam. Adoshar gɨ Bapishapp metin lookko.
y Y Yikot kketir yɨ.
Ppippish
kama
Bapishapp
gaata
1. ___ utin kʉma kɨ gish. 2. ___ utipp ppippish. 3. Aka shenā ___. 4. Aka makā ___.
85
3
75
2
ken kko
di kot
boon de
yi li
kende y__
b__ra d__li
lookk__
ʉ o ɨ i 1
Beagɨ
76
86
si sa se so
yi ya ye yo
kki kka kke kko
di da de do
si
sa
se
so
6
5
4
3
2 1 siboori
so ro mɨr soromɨr
sa kʉ
sakʉ ga du ka
gaduka
s S
siboori si s
s si siboori
s S
A sakʉ sokir ɨ kɨm gubi shar kosi. A siboori yɨlɨr
kosi. Siboori soromɨr a sakʉ. A sakʉ yar kʉma tila
sokorok sokorok. A siboori gaduka shar kosi. A sakʉ
kketir a siboori gɨ kkolo.
87
77
3
2
1
Adoshar gɨ Bapishapp yɨlɨn boonkko. Adoshar gɨ Bapishapp gʉssɨn mei.
s S Siboori soromɨr a sakʉ.
78
88
pa pɨ po pʉ
sa sɨ so sʉ
ya yɨ yo yʉ
kka kkɨ kko kkʉ
pa
pɨ
po
pʉ
paarsha paar p
p paar paarsha
6
5
4
3
2 1 paarsha
ba pol bapol
por kko kkon
porkkokkon sha ppir
shappir
p P
P p
A paarsha gɨ bapol gɨ porkkokkon gɨ a iskir boga
tishin kogo shen. Bapol pɨpp mɨɨlo. A porkkokkon
pɨr tish ba shen. A iskir pɨr ut ba shen. A paarsha
shappir bul. Shum boga tishin kogo bʉn, pessinǃ
89
79
3
2
1
Adoshar gɨ Bapishapp kketin paarsha. Adoshar gɨ Bapishapp bogin a kɨm ssʉ.
p P Bapol pɨpp mɨɨlo.
1. Adoshar gɨ Bapishapp ush__ dam.
2. Adoshar gɨ Bapishapp yɨl__ boonkko.
3. Adoshar gɨ Bapishapp met__ lookko.
4. Adoshar gɨ Bapishapp gʉss__ gabut.
in ɨn
90
3
80
2
boon pol
ken sha
ba kko
paar de
boonkko s__boori
b__l boonkk__
paarsh__
a i o u 1
Beagɨ
81
91
tte tta ttɨ tti
pe pa pɨ pi
se sa sɨ si
ye ya yɨ yi
tte
tta
ttɨ
tti
ttettish tte e
e tte ttettish
6
5
4
3
2 1 ttettish
u pipp upipp
ta shipp
tashipp te ripp
teripp
tt Tt
tt Tt
92
82
3
2
1
Bapishapp tashipp pabat mei gɨ ttassam. Adoshar gɨ Bapishapp ushin mei gɨ gʉppɨ a tila. Da tasha daggɨ mei usha pogɨ. Bapishapp teripp ttettɨsh kʉma gubi. Bapishapp upipp ttettish yappkuppɨ. Ɨn kʉma mada dɨ bogɨ.
Adoshar gɨ Bapishapp bʉdɨn gubi. Adoshar gɨ Bapishapp sɨgɨn yay sokon.
tt Tt teripp ttettish
83
93
ha hu ho hi
tta ttu tto tti
pa pu po pi
sa su so si
ha
hu
ho
hi
6
5
4
3
2 1 hambal
koss kur kosskur
ha ka ripp
hakaripp ha ma tɨr
hamatɨr
h H
h H
hambal ham h
h ham hambal
94
84
3
2
1
Adoshar gɨ Bapishapp yekin kama. Adoshar gɨ Bapishapp togin kama. Adoshar gɨ Bapishapp dɨlɨn kama. Adoshar gɨ Bapishapp kkɨssɨn kama.
h H hamatɨr a kopp
A hambal gamir Bapishapp hʉn gɨ Adoshar. Bapishapp hakarɨpp kama. A hambal ttarir Bapishapp gɨ lett ɨ kkɨsh. Adoshar dosha tudir kopp. A hambal kosskur Adoshar. Adoshar shina hamatɨr a kopp. A hambal sɨsɨr tushar Adoshar a saǃ
1. Adoshar gɨ Bapishapp gol___ a mɨshɨ sa.
2. Adoshar gɨ Bapishapp sɨg___ yay sokon.
3. Adoshar gɨ Bapishapp bʉd___ gubi.
4. Adoshar gɨ Bapishapp ush___ dam.
in ɨn
3
95
85
2
ham ppɨ
gʉ kur
gu bal
koss bi
hambal tt__ttish
k__pp gub__
hamb__l
e o i a 1
Beagɨ
86
96
bbɨ bba bbi bbo
hɨ ha hi ho
ttɨ tta tti tto
pɨ pa pi po
bbɨ
bba
bbi
bbo
bbɨsa bbɨ ɨ
6
5
4
3
2 1
bbi ssir bbissir
pa gir
pagir lid shir
lidshir
bb Bb
bbɨsa ɨ bbɨ bbɨsa
bb Bb
A lookko gamir shum ba bbɨsa ɨ ppenɨ bbash.
Har ʉrgɨ a bbɨsa, “A yɨda dɨ bbissir gɨ pag yii?”
A bbɨsa ʉrgɨ, “Aka bbissa gɨ sa gɨ ay.”
“Basan,” ʉrgɨ a lookko. A bbɨsa pagir yi.
Gɨbeni a lookko lidshir shum ba bbɨsaǃ
97
87
3
2
1
Ay ppotti manga. Ay deni ttayitoto. Ʉm ppottim manga. Ʉm denim ttayitoto.
bb Bb A bbɨsa pagir yii.
88
98
5
wass
bbʉ gɨ pp bbʉgɨpp
wo ppipp
woppipp gʉ ssɨpp
gʉssɨpp
w W
1 2 wass wa a
a wa wass
wa
wɨ
wi
wo
3
wa wɨ wi wo
bba bbɨ bbi bbo
ha hɨ hi ho
tta ttɨ tti tto
4
6
w W
Bapishapp wʉpp ttettish. Adoshar tera kɨɨkɨr wɨ ga Bapishapp. Bapishapp woppipp wɨ ba wass gɨ ttettish. A waga bbʉga yɨlɨpp Bapishapp. A ttettish dee da bbassgɨ, bishina waan a kkolo Bapishapp. Ya ba wass shukin a kkassɨ, a waga gʉssɨppɨ.
99
89
3
2
1
w W woppipp wɨ ba wass
Ay bobi bokok. Ay koroshɨ osh. Ʉm bobim bokok. Ʉm koroshɨm osh.
1. Ay ppott___ manga. Ʉm ppott___ manga.
2. Ay shom___ te. Ʉm shom___ te.
i im
3
100
90
2
tte lo
bbɨ san
kko ttish
ba sa
ttettish w__ss
lookk__ g__bi
bb__sa
ɨ o a u 1
Beagɨ
91
101
zʉg
z Z
1 2 zʉg zʉ z
z zʉ zʉg
zʉ
zɨ
zi
zo
3
zʉ zɨ zi zo
wʉ wɨ wi wo
bbʉ bbɨ bbi bbo
hʉ hɨ hi ho
4
5
wo long wolong
gʉ ssɨr
gʉssɨr dan da
danda
6
z Z
A zeru gʉssɨr wass. Pogir bashir pay. Gɨbeni a wolong boir a ppenɨ wawa yɨlɨr a zeru. A zʉg yɨla gamir a wolong. “Ayǃ A dɨn da mai sokon amʉ?” ʉrgɨ a zʉg. “Aka yɨlā a zeru sokon gʉssɨr wass bashir danda pay,” ʉrgɨ a wolong.
102
Ay ʉmi ko. Ay dɨlɨ bashei. Ʉm ʉmim ko. Ʉm dɨlɨm bashei.
92
2
1
z Z yɨlā a zeru
3
93
103
ddɨw
dd Dd
1 2 ddɨw ddɨ ɨ
ɨ ddɨ ddɨw
ddɨ dde dda ddi
zɨ ze za zi
wɨ we wa wi
bbɨ bbe bba bbi
4
ddɨ
dde
dda
ddi
3
5
zeng zeng zengzeng
ddo dir
ddodir da gir
dagir
dd Dd
Adoshar ddodir kogo. Adoshar ddodir kogo gɨ zengzeng. Gʉ ddɨw tishin kogo da shappirɨ Adoshar gɨ zengzeng. Adoshar hʉn gɨ Bapishapp amin ɨsh. Da shappa dagirgɨ sokin ɨ kkassɨ. Gɨ ama ʉgɨ, "Ʉnà ddod da mɨn n kogo ba?"
104
Ay mʉttɨ tɨɨshɨn. Ay ppɨrɨ kama. Ʉm mʉttɨm tɨɨshɨn. Ʉm ppɨrɨm kama.
94
3
2
1
dd Dd ddodir kogo
1. Ay um___ ko. Ʉm um___ ko.
2. Ay dɨl___ bashei. Ʉm dɨl___ bashei.
3. Ay put___ a gubi. Ʉm put___ a gubi.
4. Ay mʉtt___ tɨshɨn. Ʉm mʉtt___ tɨɨshɨn.
ɨ ɨm i im
3
105
95
2
ko ru
zeng long
wo go
ze zeng
kogo zengz__ng
zer__ dd__w
z__g
ɨ e u ʉ 1
Beagɨ
96
106
6
5
2 1
gwass
dda lin ddalin
ga mʉ nā
gamʉnā gɨ be ni
gɨbeni
gw - kkw
gw kkw
kkwa
gwass gwa a
a gwa gwass
kkwa a
a kkwa
1 2
3 kwa shwa 3 4 gwa
kkwa
Dden te Adoshar yar kuma kɨm ssʉ. Gɨbeni Adoshar ya gamir a gwa gɨ gwass gɨ gwayii ddalin gɨ sa. Gɨbeni ma payirgɨ ya gamir atɨ gwaz gɨ dde.
Adoshar ʉrgɨ, ” Ayaǃ Aka gamʉna gwass gɨ gwa
gɨ gwayii da ddalinǃ”
107
Ay gami shet. Ʉm gamim shet. Ay bobi shet. Ʉm bobim shet. Ay shɨnɨ shet. Ʉm shɨnɨm shet. Ay uti shet. Ʉm utim shet.
97
3
2
1
gwa gɨ gwass gw kkw
1
kwanga
4
98
shwap
kw - shw
6
108
2 1 2
5
3
shw kw
kwa shwa 3
gwa da
gwada shwa ttɨn shwattin
dag gɨ
daggɨ
kwanga kwa a
a kwa kwanga
shwap shwa a
a shwa shwap
kwa
shwa
gwa
109
Aka shanā mei amʉ. Aka shaʉnā mei ama. Aka mʉttā kama amʉ. Aka mʉttʉnā kama ama.
99
3
2
1
Dden te a kwɨ ddor shwattɨn gwaz kuma kɨm shwai maan gwada. Shwattɨn ɨn ppottin shwap gɨ kwanga, ddoʉ kʉma gwada, ddemɨ da ishgɨ, ushɨ a mada gɨ dde. Da usha daggɨ, shwattɨn ɨn kʉma mada bogagɨ. Gɨ ama shwattɨn shwan shwa. Da daggɨ shwagɨ ɨn kʉma lau sokon shwaa ɨn gɨ mɨsh.
kw shw shwap gɨ kwanga
110
1. Adoshar _____ kogo.
2. Adoshar gɨ Bapishapp _____ kogo.
3. Bapishapp _____ kogo.
4. Ʉm _____ kogo.
5. Ay _____ kogo.
ddodipp
ddodi
ddodir
ddodin
ddodim
3
100
2
shwa ga
kwan yii
gwa ttɨn
shwattɨn __ass
__anga __a
__ap
gw shw kw kkw 1
Beagɨ
Kogo da ba gubi kkew
Bishinam gɨ tta babʉn,
bishinam ba kkʉp a dde.
A kkewagɨ ba tan da ba tta Kom,
basham tut gɨ pog.
Shwattɨn ba denim gɨ sa,
balà ari tta bana.
Shwattɨn ba denim gɨ sa,
balà ari tta Kom.
111
Glossary of Grammatical Terms
Tta Kom አማርኛ English
kkwapa ፊደል alphabet
gʉ bʉna kkewinɨn ደራሲ ፥ ጸሐፊ author
dee kkew መጽሐፍ (መጻሕፍት) book
tigi ቅንፍ bracket
shoolagɨ ነጠላ ሰረዝ comma
bʉna deninɨn ተነባቢ consonant
abagɨ አዘጋጀ edit
tʉk yay አራት ነጥብ full stop
lollagɨ ትርጉም meaning
kar tta አፍ መፍቻ ቋንቋ mother tongue
zaga ስም noun
tʉk yay አራት ነጥብ period (full stop)
dotagɨ የጥያቄ ምልክት question mark
had yay ዐረፍተ ነገር sentence
ttayitoto ታሪክ ፥ ተረት story
kkʉsh (ba) የድምጽ ከፍና ዝቅ ማለት tone (of a word, syllable)
kʉma mɨsh ከፍተኛ ድምፀት( የድምፅ ከፍታ) high tone
kʉma takala መካከለኛድምፀት mid tone
kʉma kkassɨ ዝቅተኛ ድምፀት (የድምፅ ዝቅታ) low tone
kʉma bbɨ ወርዶ የሚወጣ ድምፀት rising tone
kʉma tig ወጥቶ የሚወርድ ድምፀት falling tone
lolagɨ ትርጉም translation
kam yay ግስ verb
bʉna wonɨn አናባቢ vowels
yay ቃል (ቃላት) word
112