w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

BLG YAYINLARI: 291 JOHN STEINBECK BTN ESERLER

Birinci Basm Mart 1984

III.G

YAYINEV

M . i i n i l l y o l Cnd. 4 6 / A lal| I I 81 22 31 16 65 johlr - Ankara IIIIIJIIII ( ad. 1 9 / 2 I..U . ^ : ; ".y 01 < ' nfllu llnbul

JOHN STEINBECK

Btn Eserleri

Mutsuzluumuzun KTrkesi: F. idem ztep .

BLG YAYINEV

kapak: fahri karagzou

Astmlar Basmevi AnkaraTelf.. 31 87 53

BRNC KISIM

BRNC BLM

Nisan aynn gzei, altn renkli sabahnn k laryla u y a n a n M a r y Havvley, k o c a s n d a n y a n a d n d n d e onun kendisine nanik y a p t n g r d , ok komiksin, dedi. Ethan, sende k o m i k l i k dehas var. Sahi mi Bayan fndk faresi, benimle evlenir misin? Uyandn m? Yl gnle balar, gn de sabahla. Sanrm u y a n m s n . B u g n n kutsal C u m a o l d u u n u u n u t m a d n deil mi? dedi M a r y . Eth,an ilah bir sesle c e v a p verdi : Pis Romallar, sa'y a r m h a gerecekleri yere gitmeye hazrlanyorlar! Ltfen kutsal konularla alay etme. Senin pat ron M a r u l l o d k k n saat on birde k a p a t m a n a izin verecek mi? Sevgili t a v u u m , M a r u l l o Katoliktir. O yzden b t n gn o r t a l k t a g r n m e y e c e k t i r . le zeri idamn infaz bitene k a d a r d k k n kaparm. Amerika'ya ilk gelen din a d a m l a r gibi k o n u u y o r s u n , ho deil. Sama. Onlar ana t a r a f m d a n . Bu t a m a t a l a rm gibi, k o r s a n k o n u m a s . Bir idamd o biliyor sun. dedi Ethan. Baba t a r a f n k o r s a n deildi. Sen kendin syle mitin balina avcsydlar diye. H a t t a , M e c l i s t e n a l n m izin ktlar bile var demitin. Ate ettikleri gemiler onlar korsan s a n y o r d u a m a . O Romal yneticilerin uaklar da idam ge reklidir sanyorlard.

5

ok ciddletin birden, komikken daha ok se v i y o r u m seni. M a r y sevgiyle kocasna b a k t . Ben k o m i i m bunu h e r k e s bilir. Kafam hep kartrrsn. G u r u r l a n m a k iin hereyin var; ailende hem n c din a d a m l a r hem de balina avclar var. Sahi mi? diye alayc bir ifadeyle s o r d u Ethan. Ne demek istiyorsun? Benim byk a t a l a r m , bir z a m a n l a r sahibi o l duklar bu k a s a b a d a , Aiahn cezas bir b a k k a l d a t e z g h t a r l k y a p a n t o r u n l a r o l d u u n u bilseler, g u rurlanrlar myd dersin? Sen t e z g h t a r deilsin ki, y n e t i c i gibisin. Defterleri t u t u y o r , paray idare ediyor, mallar s marlyorsun. Kukusuz. Ayn z a m a n d a yerleri siliyorum, p d k y o r u m , M a r u l l o ' n u n karsnda e l pene divan d u r u y o r u m ve eer (bir kedi olsaydm M a r u l lo'nun farelerini de yakalardm. M a r y kocasna sarlarak, Haydi biraz nee len dedi. Ve ltfen kutsal C u m a ' d a kt szler syleme, seni seviyorum. Tamam dedi Ethan az s o n r a , Hep byle sylerler zaten. ocuklar h a k k n d a konuacaktm. Tutuklandlar m? te yine baladn. Belki, kendileri anlatsalar d a h a iyi. Peki sen neden anlatmyorsun? M a r y konuyu d e i t i r d i : Margie Young-Hunt Ibugn yine geleceimi okuyacak. Kitap o k u r gibi mi? Kim bu M a r g i e Young-Hunt, nedir necidir bu kadn. Btn o klar falan filan. Eer kskan o l s a y d m , yani demek istiyorum ki, eer bir erkek gzel bir kz f a r k e t m e m i gibi yaparsa... Ha u mesele. Kz m? Onun iki kocas v a r m yahu. kincisi lm. 6

Kahvaltm i s t i y o r u m . M a r g i e ' n i n sylediklerine inanyor musun? Margie iskambil k t l a r n d a aabeyimi gr d . Candan ve y a k n birisi dedi. Eer kahvaltm hazr o l m a z s a c a n d a n ve y a kn birisinin a r k a s n a bir i m d i k atacam. Gidiyorum. Y u m u r t a ister misin? sterim. Neden bu g n e kutsal C u m a d i y o r l a r ? Neresi kutsal? Ah sen, dedi M a r y , Daima akacsn. Ethan Ailen Hawley c a m n yanndaki masaya o t u r d u u n d a kahve yaplm, t o s t l a r v e y u m u r t a t a baa k o n m u t u . Kendimi iyi hissediyorum. dedi. Neden bu g n e kutsal Cuma diyorlar? Bahar, diye seslendi M a r y m u t f a k t a n . Bahar Cuma's m? Hayr baharn etkisi. o c u k l a r kalkt m? Galiba. Tembel kk haylazlar. Onlar t u t u p pataklamal. Bazen o k kt k o n u u y o r s u n . Eve e oniki kala gelebilecek misin? Hayr. Neden hayr? Kadn mterilerimden birkan ieri alrm belki. Belki biri de M a r g i e olur. Ethan byle k o n u m a m a l s n . M a r g i e iyi bir a r k a d a , istersen srtndaki g m l e i k a r r verir sana. Sahi mi? Peki gmlekleri nereden buluyor? Yine din a d a m l a r gibi k o n u m a y a baladn. dedi M a r y . stediine iddiaya girerim ki o n u n l a benim a r a m d a a k r a b a l k var. M a r g i e k o r s a n kan t a yor ; Yine s a m a l a m a y a b a l a d n . te liste. M a r y listeyi kocasnn cebine k o y d u . ok gibi g r n y o r a m a Paskalya haftas bu. U n u t m a iki dzine y u m u r t a . Haydi ge kalyorsun. 7

Biliyorum. Marullo iin iki kat kayp olacak. Neden iki dzine. Boyanacak da o n d a n . Ailen ve M a r y Ellen zellikle istediler. A r t k gitsen iyi olur. Peki b c e i m g i d i y o r u m , f a k a t nce y u k a r kp o c u k l a r bir dvsem diyorum. Onlar m a r t y o r s u n Ethan. o v a d a ey devlet kuu. dedi Ethan ve kapy a r k a s n d a n k a p a t a r a k yeil kl altn sabahn iine dald. Arkasn dnerek .bykbabasnn, balbasnn ve imdi kendisinin o l a n , n kapsnn zerinde ay dnlk bir penceresi b u l u n a n , a t s n d a k i pervaz d e m figrleriyle ssl eski gzel eve b a k t . Ev ley laklarla dolu bir bahenin iindeydi. Karaaa so kandaki a a l a r n birbirine karm st k s m larnda yeni s r g n y a p r a k l a r sapsaryd. Gne nlar b a n k a binasn henz am, g m rengi gaz kulesini a y d n l a t y o r d u . Eski Limandan tuz ve y o s u n kokular y k s e l m e k t e y d i . Sabahn erken saatlerinde Karaaa s o k a n d a ki tek canl y a r a t k bankac Bay Baker'n krmz tyl seter kpei Red Baker'd. Ar ve v a k u r bir tavrla aalar kokluyor ve sanki s o k a k t a n g e e n lerin bir listesini k a r t y o r d u . Gnaydn baym, a d m Ethan Ailen Havvley si zinle iinizi y a p a r k e n tanmtk. Red Baker dur du ve tyl k u y r u u n u y a v a a sallayarak bu se lama karlk verdi. Evime ^bakyordum. Eskiler ev y a p m a y iyi biliyorlarm dorusu. dedi Ethan. Red ban havaya kaldrd vs a r k a ayayla karnn k a maya koyuldu. Neden bilmesinler ki? P a r a l a n varm. Yedi denizin balina ve ispermeet ya o n larnm. spermeetin ne o l d u u n u biliyor musun? Red alamakl sesler k a r d . Sanrm bilmiyorsun, hafif, nefis gl kokulu bir yadr, balinalarn k a f a b o l u u n d a n karlr. M o b y Dick'i o k u m a l s n kpek, tavsiye ederim. Kpek su o l u u n u eviren p a r m a k l a ayak larn d a y a d . Yoluna d e v a m eden Ethan o m u z u n u n zerinden

8

w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

Kitabn bir zetini k a r , o l u m a da r e t i r s i n , is permeet s z c n syleyemez bile o l u m . Z a t e n neyi syler ki? dedi. K a r a a a s o k a Ethan Allen Hawley'in evinin iki blok tesindeki a n a caddeyle kesiiyordu. Birin ci blokun biraz a a s n d a k i Elgar'larn evinin b a h esinde bir g r u p ngiliz seresi d i d i i y o r d u . T o p l a m a k y u t m a k ve k o u m a k l a yle meguldler ki Ethan'n geliini f a r k e t m e d i l e r bile. Ethan ibu sava seyretmek iin d u r d u . Baka kular k c k y u v a l a r n d a pekl geiniyorlar, yleyse siz neden a n laamyorsunuz? dedi. Aln size bir yn y e m . Yaramaz kular bu gzel sabahn t a d n niye karmyorsunuz? Sizler galiba Aziz Francis'in iyilik ettii haydutlarsnz. Oefoun! Ethan kulara d o r u kotu, bir y a n d a n da t e k m e l e r s a v u r u y o r d u . Ku lar kanatlarn a a r a k havalandlar. Kap gcrts gibi seslerle a c ikyetler sraladlar. Ethan a r k a larndan, Size unu syleyeyim dedi. le v a k t i gne k a r a r a c a k ve bu karanlk d n y a y r t e c e k . dnz patlayacak. Ethan k a l d r m a geri d n d ve y o l u n a d e v a m etti. kinci b l o k t a k i eski Phillips'lerin evi imdi p a n siyon o l m u t u . B a n k a n n veznedar J o e y M o r p h y n k a p d a n k t . Bir y a n d a n dilerini k a r t r y o r bir y a n d a n da yeleini d z e l t i y o r d u . Ethan' selamlad. Ben de sizinle g r m e k i s t i y o r d u m Bay Hawley. Neden bu g n e kutsal C u m a diyorlar? Latinceden gelmedir. dedi Jeoy. Goodum g o o d u s goodilius* i r e n a n l a m n a gelir. Joey t p k a t a benzerdi ve t p k at gibi st d u dan kaldrr ve byk d r t ke dilerini g s t e rerek glerdi. J o s e p h Patrick M o r p h y , J o e M o r p h y , koca Joey, Morphy, N e w B a y t o w n ' m sevilen, ger* Kutsal Cuma ngilizce Good Friday olarak sy lenir. Hz. sa'nn armha gerildii gnden sonra ge len ilk cuma'dr. Hristiyanlar bu gn Paskalya ka bul etmilerdir. (ev.) 9

e k t e n popler bir kiisiydi. Bir poker o y u n c u s u n u n cidd ifadesiyle srekli a k a l a r y a p a r herkesi g l d r r d , f a k a t d a h a n c e duymu y a d a d u y m a m olsun kendisine anlatlan her f k r a y a l a m a k l bir yzle dinlerdi. Zekiydi. Ve hereyin herkesin i y zn bilirdi M a f y a ' d a n M o u n t b a t t e n ' e kadar. Bildik lerini hafif y k s e k bir ses t o n u y l a ve sanki soru s o r a r m gibi a n l a t r d . Sesinin yle sevimli bir t o nu vard ki karsndaki dinleyici d e t a a n l a t l a n larn bir paras o l u r , yle ki daha s o n r a duyduklarn kendi malym gibi evresine anlatrd. Joey byl b i r m a y m u n d u s a n k i , k u m a r b a z d a m a hi kimse o n u n bahse girdiini g r m e m i t i . yi bir m u h a s e b e c i ve o k iyi bir veznedard. B a n k a n n b a k a n Bay Baker, Joey'e o kadar gvenirdi ki b a n k a n n t m ilerini o n a y k l e m i t i . M o r p h y herkesi y a k n d a n t a nr, buna r a m e n kimseye ilk a d y l a hitap etmezdi. Joey'e gre Ethan Bay Havvley'di. M a r g i e YoungHunt ise B a y a n Young-Hunt. M o r p h y ' u n bu kadnla y a t t d e d i k o d u s u o l m a s n a ramen. Ailesi y o k t u , a k r a b a l a r d a . Eski Phillips evinin iki odal ve b a n y o l u bir b l m n d e yalnz y a y o r d u . Yemeklerini genellikle Foremaster l o k a n t a s n d a y e r d i . B a n k a c lk gemii lekesiz tertemizdi o m a Joey olaylar sanki b a k a s n n bandan g e m i gibi a n l a t r d . Yine de herkes o l a y l a r n Joey'in b a n d a n getiini a n l a r d . v n m e huyu olmad iin herkese sevi lirdi. Trnaklarn d a i m a temiz t u t a r , iyi giyinir, tra olur, her gn temiz g m l e k giyer ve p a b u l a r n par latrd. i k i erkek K a r a a a sokandan anacaddeye d o r u yrdler. Size b i r e y s o r a c a k t m . Amiral Havvley'le bir a k r a b a l n z v a r m? Ethan, Galiba A m i r a l Halsey demek istediniz. diye cevap verdi. Ailede pek o k k a p t a n vardr a m a bir amiral o l d u u n u hi duymadm. Bykbabanzn balina avcs o l d u u n u iitm i t i m , bu yzden amiralle kartrm olacam. dr. Buras gibi k a s a b a l a r n pek o k efsanesi var dedi Ethan. rnein benim baba t a r a f m n 10

korsanlk y a p t n v e a n n e tarafmn Mayflower gemisiyle geldiini sylerler. Ethan Ailen, dedi Joey, Aman T a n r m de m e k onlarla da akrabalnz var? Olabilir. Mmkndr. dedi Ethan. Ne gzel bir gn deil mi? Beni n i i n aryordunuz? Ah evet, sanrm d k k n e oniki kala k a p a tacaksnz. Saat o n b i r b u u k sularnda b a n a iki s a n d vi y a p a r msnz? Gelir alrm ve b i r ie de st is tiyorum. Banka k a p a n m y o r mu? Banka k a p a n y o r a m a ben k a p a n m y o r u m . K k Joey orada olacak ve defterlerle bouacak. Herkes eklerini byle nemli h a f t a s o n l a r n d a boz durur. Bunu hi dnmemitim. diye y a n t l a d Et han. Eminim. Paskalyamda, 4 T e m m u z ' d a , B a h a r b a y r a m n d a yani uzun bir hafta s o n u n d a hep byle olur. Bir bankay s o y m a y a niyetlensem tatilden n ceki g n s e e r d i m . Btn p a r a b a n k a d a y a t m a k t a ve sizi beklemektedir. Sizi hi s o y d u l a r m Joey? Hayr a m a bir a r k a d a m iki kez soyuldu. Bu k o n u d a neler anlatt? 'ok k o r k t u m ' d e d i . Sadece emirlere uymu. Yere y a t m ve paralar almalarn beklemi. Syle diine gre, p a r a kendisinden d a h a iyi k o r u n u y o r mu. Dkkn k a p a t n c a sandvilerinizi g e t i r i r i m . A r k a kapy a l a r m , nasl olsun? Zahmet etmeyin Bay Hawley, ben gelip alrm. Biri jambonlu o l s u n , dierine peynir mayonez ve biraz salatalk k o y u n . Bir ie de st l t f e n , belki s o n r a da bir kola alrm. Nefis salam var, M a r u l l o cinsi. dedi Ethan. Yoo istemem. Tek kiilik M a f y a ne lemde? yidir herhalde. Aslnda ngiliz liralarn sevmeseniz bile hereyi y o k t a n v a r e d e n Ibirine h a y r a n o l m a m a k elde deil. M a r u l l o g e r e k t e n zeki biri. Kimse, o n u n ne

11

kadar paras o l d u u n u bilmez. Belki de bunu sylememeliydim. B a n k a c l a r n az sk olmaldr. Hi bir ey sylemediniz ki. Karaaa s o k a n n a n a c a d d e y l e kesitii k eye geldiler. Birdenbire d u r u p , a r t k pembe bir t u la ve t a h t a yn haline gelmi olan eski Krfez Oteline baktlar. Buraya yeni bir W o o l w o r t h binas y a p l a c a k t . Yknty temizleyen sar boyal buldozer ve byk v i n sabahn u erken saatlerinde birer yrtc ku gibi t e t i k t e bekliyorlard. Joey, Hep bunu y a p m a y istemitim. dedi. u demir Ibalyozu s a v u r m a k ve koca b i r duvarn ykldn g r m e k ne ho olurdu. Fransa'da yeterince yknt g r d m ben. dedi Ethan. Doru. Adnz rhtm b o y u n d a k i antn zerinde yazl. Arkadanz soyan hrszlar yakalayabildiler mi? Ethan bu a r k a d a n Joey'in kendisi o l d u u n dan emindi. Bunu kim olsa anlard zaten. Tabii. Fare gibi yakalandlar. Soyguncularn sevimli olmamalar byk ans. Eer b e n nasl b a n ka soyulacan anlatan bir kitap y a z s a m , polisler i m k n y o k hrsz yakalayamazlar. Ethan gld : Neler yazardnz? Mthi bir hazinem var bay Hawley. Srekli gazete o k u r u m ve o k iyi t a n d m bir polis a r k a dam var. ki dolarlk bir n u t u k ister misiniz? Sadece balang iin alt penny verebilirim, d k k n amalym. Bayanlar baylar d i y e balad Joey, Bu sa bah Iburada ben y o k o l m a d . B a n k a soygun cularn nasl yakalyorlar? N u m a r a b i r : a d a m sab kaldr, poliste kayd vardr. N u m a r a i k i : maln b llmesinde anlamazlk kar, biri ihbar eder. N u m a r a : kadnlar. Kadnlar asla yalnz b r a k l m a maldr, bu bizi n u m a r a drde g t r r , o k para harcarlar. Yeni b i r t k e t i c i grrsen gzaltna alr ve o n u yakalarsn. Ethan, Peki sizin neriniz nedir sayn sr? dedi. 12 profe

ok basit. Hereyin aksini y a p m a l . Poliste kaydn varsa asla banka soymayacaksn. Ortak y o k , tek bana y a p a c a k s n ve kimseye h a t t a ken dine bile a n l a t m a y a c a k s n . Kadnlar u n u t a c a k s n . Ve paray h a r c a m a y a c a k s n . K o y a c a k s n bir yere belki senelerce d u r a c a k . ok s o n r a biraz p a r a n o l masn a k l a y a b i l e c e k bir (bahane .bulduktan s o n r a ancak, azar azar parays k a r m a l ve y a t r m y a p malsn. H a r c a m a k yok. Eer s o y g u n c u t a n n r s a ne olacak? Yzn k a p a r s a ve hi k o n u m a z s a kim t a nr? Tanklarn ifadelerini hi o k u d u n u z mu? Sa ma sapan eylerdir.' Poiis a r k a d a m t a n k ifade leriyle birey y a p l a m a z diyor. nsanlar gzlerine gvenirler a m a hrsz y a k a l a n m a z . Bu kadar t a m alt penny tuttu. Ethan elini cebine s o k t u : Size b o r c u m o l sun. Sandvilere sayarm. dedi Joey. ki erkek a n a c a d d e y i geerek bir ara s o k a a girdi. Joey s o k a n bu t a r a f n a b a k a n b a n k a n n ar ka kapsna g i t t i . Ethan da M a r u l l o ' n u n sebze ve b a k k a l d k k n n n a r k a kapsn a t . Jambon ve peynir deil mi? diye seslendi. avdar ekmei m a y o n e z ve salatalk Dar s o k a k t a n gelen zayf bir k, tozlu demir p a r m a k l k l a r n griye d n t r d c a m d a n giriyor ve d k k n a y d n l a t y o r d u . Ethan bu kta d u r a r a k t a v a n a kadar sralanm r a f l a r d a k a r t o n veya te neke kutular iinde bekleyen konserve meyvelere, sebzelere, balk, et ve peynirlere b a k t . Un, k u r u f a sulye, nohut, k a r t o n kutularn k t ve m r e k k e p kokusu, arka kapda duran pten ykselen koku larla k a r y o r d u . Ethan bu kadar k o k u iinde fare k o k u s u duyabilmek iin d i k k a t kesildi. Fareye ait bir iz b u l a m a y n c a , a r k a s o k a k kapsn a t ve st kapal p kutularn s o k a a t a d . Gri bir kedi ku t u l a r n iine a t l a m a y a niyetlendi a m a Ethan onu kovalad. Kediye, Hayr yapmamalsn. d e d i . Fareler kedilerin h a k k d r . Fakat sen s a d e c e s u c u k kemi13

rirsin. Defol.... beni d u y d u n mu? defol! Kedi o t u r m u pembe patisini y a l y o r d u ; f a k a t ikinci Defolda k u y r u u n u havaya dikti ve b a n k a nn a r k a s n d a k i p a r m a l k l o r d a n a t l a y a r a k k a y b o l d u . Ethan y k s e k sesle, Bu kelime sihirli olsa ge rek. dedi. D k k n a d n d , kapy a r k a s n d a n k a pad. Bakkaln sallanan k a p s n d a n tuvaletin kaps n a kadar t m o d a y tuvaletin s i f o n u n d a n d a m l a y a n su sesi k a p l a m t , ince t a h t a kapy a t , n yakt ve sifonu e k t i . S o n r a zerinde tel kafesi olan kaln t a h t a kapy a t . B y k n c a m l a r n gne likleri kapal o l d u u iin d k k n yeil bir kla do luydu. Burada d a t a v a n a uzanan r a f l a r d a dzgn sralanm konserve k u t u l a r ve c a m kavanozlar v a r d . Mide i i n bir k t p h a n e y d i sanki. Bir y a n d a tezgh, kasa, kesekatlar, ipler ve paslanmaz elikle e m a y e n i n zaferi o l a n buzdolab v a r d . Ethan bir dmeyi e v i r i n c e peynir, sosis, pir zola, klbast ve balklar s o u k mavimsi bir kla aydnlandlar. D k k n bir katedrale benziyordu i m d i . Ethan hayranlkla d u r d u . Konserve domatesler den o r g b o r u l a r n a , zeytin ve hardal ynlarndan m i h r a p l a r a , o v a l s a r d a l y a k u t u l a r n d a n yzlerce me zara b a k t . Genizden gelen b o u k bir sesle, Unimum et unlmorum. dedi. Uni u n i m o u s e q u o d u n i b u g in o m h e m unim domine-amn. Ve karsnn sesini d u y a r gibi o l d u . Bu o k s a m a ve b a k a l a r n n duygularn in citebilir, bakalarn zerek yaayamazsn. B a k k a l d k k n n d a bir t e z g h t a r d o.... M a rullo'nun bakkal d k k n n d a . . . . Kars ve iki se vimli o c u u v a r d . Ne z a m a n yalnzd ki? Ne za m a n yalnz olabilirdi? Gndz mteriler, a k a m kars ve o c u k l a r , g e c e kars, g n d z mteriler, akam Banyo'da d e d i y k s e k sesle, te o zaman m u s l u u amadGn n c e k i o lo m i s kokulu yava v e gzel a n . . . . inden karsna s e s l e n d i : Kimin d u y g u l a r n i n c i t i y o r m u u m ben? Burada kimse y o k , d u y g u l a r d a y o k . Sadece ben v e benim 14

u n i m u m u n i m o r u m ' u m ver. u n kapy a n c a y a kadar t a b i Tezghn a r k a s n d a k i e k m e c e d e n temiz bir n l k ald beline t a k t ve a r k a s n d a bir fiyonk y a p t . nlk epeyce u z u n d u , dizlerine k a d a r g e l i y o r d u . Sa elini kaldrd a v u c u n u t a v a n a evirdi ve ko n u m a y a b a l a d ; Beni dinleyin ey konserve ar m u t l a r t u r u l a r ve kark turular. d e d i . Gn r maz kentin ihtiyarlar ba papaz ve yazclar t o p l a n d l a r ve o n u k a r l a r n a aldlar. gn r maz. B t n t u t u c u l a r ie e r k e n b a l a r l a r deil mi? Hi zaman kaybetmediler. imdi b a k a l m . . . Ve a l tnc saat o l d u u n d a s a n r m b u oniki d e m e k ve d o k u z u n c u s a a t e k a d a r dnyay k a r a bir b u l u t kaplayacak. Ve g n e k a r a r a c a k . Bunlar nasl ha t r l a y a b i l i y o r u m ? Gzel Allah'm l m e s i o k uzun s r d g e r e k t e n o k uzun. Elini indirdi ve k a l a balk r a f l a r d a n bir c e v a p beklercesine d u r d u . S o n r a karsyla iinden k o n u t u . Benimle k o n u m u y o r s u n M a r y sevgilim, y o k sa sen Kuds'l kzlardan biri misin? Benim iin alamayn d e m i Hz. isa, kendiniz ve o c u k l a r n z iin a l a y n . . . . Bir a m a a c n a b u n l a r y a p a n l a r a a k u r u y u n c a neler y a p m a z l a r ? Beni hl z yor. Deborah h a l a , s a n d m d a n d a h a o k e t k i l e mi beni. Henz a l t n c s a a t olmad. Merhaba gzel gn. diyerek b y k c a m l a r n yeil glgeliklerini kaldrd. n k a p n n kanatlarn at. ieri gir dnya. Demir p a r m a k l k l kaplar a p geriye srgledi. S a b a h gnei y u m u a k k laryla kaldrmlar y k y o r ve Nisan'a z g g n e a n a c a d d e n i n krfeze v a r a n kesinden y k s e l i y o r d u . Ethan t u v a l e t e gidip kaldrm s p r m e k iin sprgeyi ald. Bir g n , bitmez t k e n m e z bir g n , birey deil f a k a t pek o k eydi. Gn sadece zirveye d o r u b y y e n klar deil, b u z y a d a imen f a b r i k a l a r n d a n esen k o k u l a r ve deiik t a d l a r t a y a n s o u k y a d a s c a k rzgrlar, t o m u r c u k l a r , renkler gibi mevsimin binlerce zelliinin d e y a p s n , r u h u n u .

15

tonunu ve anlamn deitiriyordu. Ve gn d e k i bu deimeler bceklere, k u l a r a , kedilere, kpeklere, kelebeklere ve insanlara y a n s y o r d u . Ethan Ailen Hawley'in sessiz sakin ve tatsz g n balamt. S a b a h kaldrm tekdze hareketlerlerle spren a d a m , ne konserve yiyeceklerle t r e n y a p a n ne u n i m u m u n i m o r u m diyen a d a m de ildi sanki. Sigara izmaritlerini iklet ktlarn a a kabuklarn sprgeyle toplad v e p a r a basnn gelip almas iin bir kenara yd. Bay B a ker e v i n d e n , krmz t u l a d a n y a p l m kiliseye ben zeyen banka binasna kadar o l a n , uzunluu l l m yolda y r m e k t e y d i . Ve eer a d m l a r eit uzunlukta olmazsa annesinden kalan tarihi al kanl b o z d u u n u kim a n l a y a c a k t ki. Gnaydn Bay Baker. dedi Ethan ve b a n k a cnn tl serj p a n t o l o n u n a t o z b u l a m a s n diye sprmeyi b r a k t . Gzel b i r s a b a h Ethan. Evet g z e l . Bahar geldi Bay Baker. Bay Baker d u r d u : Seninle k o n u m a k isti y o r d u m . Karna aabeysinden kalan para bebin d o l a r d a n fazlayd deil mi? Vergiler k t k t a n s o n r a altbin beyz dolar kald. fiyi a m a para b a n k a d a ylece d u r u y o r . le tilmesi gerek. Seninle b u n u k o n u a c a k t m . Paran almal. Altbin b e y z dolar pek fazla ie y a r a m a z e f e n d i m . c i l d u r u m l a r i i n s a k l a m a k d a h a iyi. de di E t h a n . letilmeyen p a r a y a i n a n m a m ben Ethan. Parann beklemesinin de bir y a r a r v a r ama. 'Bankacnn sesindeki yaknlk k a y b o l d u s o u k iat. Seni anlamyorum. dedi. Fakat sesinin t o n u p e k l anladn v e d u r u m u pek a p t a l c a b u l d u u nu hissettiriyordu. Ethan (bu sesten rahatsz oldu ve y a l a n sylemek ihtiyacn d u y d u . Sprgeyi kal d r m a d a y a y a r a k : yle e f e n d i m ; bu p a r a eer b a n a bir ey olursa M a r y ' y i bir sre geindirebilsin diye duruyor. 16

yleyse b i r ksmn kendine hayat sigortas y a p t r m a k iin kullanabilirsin. Fakat sadece g e i c i bir z a m a n iin e f e n d i m . Para M a r y ' n i n aabeyine aitti. 'Mary'nin a n n e s i ise hl yayor. Uzun yllar yaayabilir. yk Anlyorum. Yallar bazen ekilmesi a r bir olurlar. Paralarn zerine de oturuyorlar. Ethan ya lann sylerken b a n k a c n n y z n e b a k t ve ada mn b o y n u n d a n y z n e d o r u bir krmzln yayl dn f a r k e t t i . te d u r u m bu e f e n d i m . stelik eer M a r y ' n i n parasn iletirsem kendiminkini batrd m gibi o n u n parasn da Ibatrabilirim. Biliyorsu nuz b a b a m da iflas etmiti. t,

Kprlerin a l t n d a n o k sular akt Ethan. Bili y o r u m , o k skntl z a m a n l a r y a a d n a m a zaman deiiyor. Yeni yeni f r s a t l a r douyor. Ben frsatlarm kullandm Bay Baker. S a d u y u d a n daha o k f r s a t m vard. Savatan hemen s o n r a bu d k k n n sahibiydim biliyorsunuz. D k k n d o l d u r m a k i i n g a y r i m e n k u l l e r i m i n yarsn s a t m a k g e r e k t i . T i c a r e t t e n ne k a d a r anladm g r y o r s u nuz. Biliyorum Ethan b a n k a ilerine b e n .bakardm. Aile d o k t o r u n nabznn ka a t t n nasl bilirse ben de senin iini yle bilirdim. Kukusuz bilirdiniz. ki yldan az bir sre iin de meteliksiz k a l d m . B o r l a r m deyebilmek iin hereyiml s a t t m . Sadece evim kald Bay Baker. Kendini bu kadar s u l a m a . A s k e r d e n yeni gel mitin i t e c r b e n y o k t u . stelik e k o n o m i k b u n a lm vard. O devrede pek o k iadam iflas etti. Ben de iflas e t t i m , a m a Havvley'lerin t a r i h i n de bakkal d k k n n d a t e z g h t a r o l a n tek ben va rm. te benim a n l a m a d m da (bu y a . Herkes ye nilebilir Ethan. A m a byle y e n i k y a a m a k isteme ne bir a n l a m v e r e m i y o r u m . Hele senin gibi eitimi, ailesi ve gemii parlak bir a d a m nasl bu d u r u m u kabullenebilir? Belki de ailenin zellii olan cesa17

w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

ret sende yok. Seni y k a n , hareketsiz b r a k a n ey nedir Ethan? Ethan fkeyle, Tabii anlamazsnz hi ban za gelmedi ki. dedi. S o n r a iklet ktlarn sigara izmaritlerini bir piramit eklinde kmeledi. nsan lar yklmazlar, yani b y k eylerle m c a d e l e ede bilirler. nsan ldren ey kemirilmektir. flas et mesi i i n srekli drtklenir. Yava yava k o r k m a ya balar. Ben de k o r k u y o r u m . L o n g Island Elek trik irketi iflas edebilir. A m a benim karm elbise ister, o c u k l a r m n ayakkalb ve elenceye ihtiya lar var. Ya o k u l a gidemezlerse? Aylk faturalar, d o k t o r , dii, .bademcik ameliyatlar masraflarn kim d e y e c e k ? Bir de hastalandm ve bu A l l a h ' n cezas kaldrm spremediimi dnn Elbette anlayamazsnz. Yavaa gelir cesaretinizi siler sprr. Gelecek a y n buzdolab taksitinden tesini d n m e k elimde deil. imden nefret edi y o r u m ve k a y b e d e c e i m diye de d m patlyor. B t n bunlar nasl anlayabilirsiniz? Peki M a r y ' n i n annesi y a r d m etmiyor mu? Syledim size. Parann zerine o t u r d u lene kadar da oturacak. Bilmiyordum. Mary'nin y o k s u l bir aileden geldiini s a n y o r d u m . A m a insann hastalannca ilaca, ameliyata ve belki de bir oka ihtiyac o l d u u n u bilirim. Atalarmz cesur kiilerdi. Sen de bili y o r s u n . lmn kendilerini yenmesine izin vermez lerdi. Ve imdi z a m a n deiiyor. Atalarmzn hayal bile edemedii pek o k i m k n var nmzde. Hep sinden de y a b a n c l a r yararlanyor. Yabanclar bizi geiyor, uyan a r t k Ethan. Peki buzdolab ne olacak? Kendi haline brak. Peki y a , M a r y ve ocuklar? Bir sre i i n onlar unut. Bu u k u r d a n k a r san seni daha o k seveceklerdir. Onlar iin e n d i elenmekle o n l a r a ne f a y d a n d o k u n u y o r ki? Peki M a r y ' n i n paras? Kayibedeceksen kaybet, a m a dene bir kere. Biraz d i k k a t l i o l u r ve t dinlersen paray kaybet18

mezsin. Denemek k a y b e t m e k deildir. A t a l a r m z d a i m a riskli ilere girmiler a m a kaybetmemiler dir. Seni biraz zeceim Ethan. Yal k a p t a n Hawley'in ansna saygszlk e d i y o r s u n . Ansna o k ey b o r l u s u n . K a p t a n ve benim b a b a m balina gemile rinin en iyisi olan Belle Adair'i birlikte almlard. Toparlan Ethan. Cesaratinle d e m e n gereken ey ler b o r l u s u n Belle Adair'e. Ethan bir kd s p r g e n i n u c u y l a p l e r d e n y a n a s a v u r d u . Yavaa, Belle Adair denizde yand efendim. dedi. Evet b i l i y o r u m ; f a k a t bu bizi d u r d u r m a d de il mi? Gemi sigortalyd. dedi Ethan. Elbette sigortalyd. dedi Bay Baker. Ama ben deildim, evimden b a k a hibir e yimi kurtaramadm. Bunu u n u t m a k zorundasn. Gemie zlp d u r m a k b o u n a . Cesur olmalsn s r a m a l s n . Bu yzden M a r y ' n i n parasn iletmen gerektiini sy lyorum. Sana y a r d m etmek istiyorum Ethan. Teekkr ederim efendim. u n l k a r p at. Yal k a p t a n Hawley'e b o r l u s u n b u n u . Seni byle grseydi inanmazd. Sanrm haklsnz. te byle k o n u m a l s n . Haydi k a r u n l. >Eer M a r y ve o c u k l a r iin olmasa.... Sana syledim unut o n l a r , kendi iyilikleri iin. Burada N e w B a y t o w n ' d a ilgin gelimeler o l a c a k . Sen de bunlarn bir paras olabilirsin. Teekkr ederim efendim. Bu konu h a k k n d a dneceim. Bay M o r p h y , leyin siz b a n k a y kapattnz da a l m a y a devam edeceini syledi. O n a b i r k a sandvi h a z r l a y a c a m . Siz de ister misiniz? Hayr saol. Joey baz ileri tamamlayacak. Cok iyi bir a d a m . Benim de g r m e k istediim bir yer var. Belki o r a d a n sana da b i r i kar. Yaknda tek rar konuuruz. Haydi hoakal. B a n k a c b i r u k u r u a t l a m a k iin uzun bir a d m 19

a t t ve soka geerek bankann n kapi9ina d o r u y r d . Ethan b a n k a c n n arkasndan bakp g lmsedi. Sprmeyi a b u c a k bitirdi, insanlar ilerine git meye b a l a m l a r d , s o k a k c a n l a n y o r d u . Taze meyva tezghn d k k n n n n e k o y d u . Kimsenin ge mediinden e m i n olduu (bir a n d a k u t u kpek m a m a s n kaldrd ve yerine k k t o r b a l a r iindeki ku zmlerini koydu. Kasay sfra getirdi, paralar m i k t a r l a r n a gre yerletirdi. Kasann n n d e k i tah t a a n a a bozukluklar koydu v e kasay k a p a t t . Sadece birka mteri v a r d . Salar kark k k kzlar, o c u k l a r e k m e k st ya da alnmas u n u t u l m u biraz kahve a l m a k iin geldiler. uh gslerini rten pembe bluzuyla M a r g l e Young-Hunt ieri girdi. Eteklii kalalarn sevgiyle saryor, gzlerindeki bak o k ey ifade ediyordu. E t h a n karsnn asla bu bak gremeyeceini bili y o r d u , n k kadnlar evredeyken Margle b y l e b a k m a z d . Bu kadn Ibir avc, yrtc bir k u t u . Yal k a p t a n Havvley'in deyimiyle gzleri fldr fldrd. Sesinde de bireyler v a r d kadnn. Kadnlar evresindeyken gvenli sr saklayc bir t o n a sahip olan sesi, nedense erkeklerle beraberken y u m u a k bir mrltya d n y o r d u . Gnaydn Ethan, dedi Margie. Piknik iin h a r i k a bir gn. Gnaydn. Kahve a l m a y a geldin sanrm. Hayr, A l k a Seltzer a l m a y a geldim. M i d e m e iyi geliyor. Elenceli bir gece geirmi gibisin. Eh biraz. Seyahat eden satc hikyesi. Dul bir kadn in o k gvenli. Belki de onu t a n r s n . n k seni g r m e y e geleceini syledi. Ad Bigger mi Bogger mi ne? BBD ve D irketinde alyor mu. Biz VVayland'dan alveri ederiz. Belli olmaz, Bay B u g g e r gelip kafan iire bilir, tabii kendini iyi hissediyorsa. Bana bir b a r d a k su verir misin, u ilatan hemen ieyim. Ethan a r k a t a r a f a giderek bir b a r d a k su a l d .

20

Margie'ye .barda u z a t t , kadn t a n e mide h a pn suya atp erimesini bekledi. S o n r a , erefine diyerek s o n u n a kadar iti. Bugn M a r y ' n i n falna jbakacakmsn. Aman T a n r m neredeyse u n u t u y o r d u m . Bu ii t i c a r e t e dkebilirim bylece kendi geleceimi g a ranti ederim belki. Mary holanyor bu iten. G e r e k t e n iyi b a k yor musun? yi olmaya gerek y o k ki. nsanlar brakrsn kendi hallerine, zellikle de k a d n l a r , o n l a r a n l a t p dururlar, sen de anlatlanlar t e k r a r e d e r s i n , nasl bildiine aar kalrlar. Peki u uzun boylu esmer yabanc? dedi Ethan. O m u t l a k a olmal. Eer erkekleri de o k u y a b i l seydim o berbat evlilikleri y a p m a z d m . Nasl da y a nldm... ilk kocan l m t deil mi? Hayr, ikincisi ld. T o p r a bol o l s u n ne piti o. Neyse, nur inde yatsn. Ethan ieri giren yal bayan Ezyzinski'yi zen le karlad ve iki yz elli g r a m l k t e r e y a l a r n d a n verdi. Yal kadna b i r k a i l t i f a t t a b u l u n d u , h a t t hava h a k k n d a da bireyier syledi. M a r g i e Young-Hunt ise rahat ve glmseyen bir yzle, kasann y a n n d a k i t e z g h t a d u r a n altn m h r l Pare de foie ve m c e v h e r k u t u s u n u a n d ran k k kutular i n c e l i y o r d u . Yal kadn kendi kendine m r l d a n a r a k d k k n t e r k edince M a r g i e , imdi dedi. imdi ne? Dnyorum da kadnlar t a n d m kadar er kekleri de t a n s a y d m ansm a b u k d n e r d i . Bana erkekleri r e t i r misin Ethan? Yeterince (biliyorsun. Belki de d a h a fazla. Hadi o r a d a n sen de, erkek deil misin? Hemen b a l a m a k ister misin? Belki bir a k a m balarz. yi olur dedi Ethan. Grup yaparz. M a r y , sen 21

ben ve o c u k l a r . Konu erkekler. Onlarn zayflklar ve aptallklar. Erkekleri nasl kullanmal. Margie a n l a m a m gibi d a v r a n d : Ge saatlere kadar alyor m u s u n hi? Aylk hesap k a r t m a k f a l a n gibi ilerin oluyor herhalde? Tabii, a m a a l m a m gerekiyorsa iimi evde yaparm. M a r g i e kollarn havaya kaldrarak p a r m a k l a ryla salarn d z e l t t i : Neden? diye s o r d u . Kediler neden yavrularn yalarsa ondan. Grdn m , istesen bana neler retebilirsin? Ethan : Hz. sa'yla alay ettikten sonra elbise lerini kardlar, srtna yklediler ve onu a r m h a gerecekleri yere gtrdler. Oraya gelince Simon a d n d a biriyle karlatlar. sa'ya kendi a r m h n tattlar ve G o l g o t h a denen yere geldiklerinde.... Allah a k n a sus! Ama bu sylediklerim doru. Ne namussuz herif o l d u u n u n f a r k n d a s n de il mi? Evet ey Kuds'l kz. Birden M a r g i e g l m s e d i : Bil bakalm ne y a p a c a m ? Bu s c b a h birisinin geleceini o k u y a c a m : ok b y k biri olacak. D o k u n d u u n herey altn o l a c a k ey insanln lideri. abucak kapya y r d sonra glmseyeek dnd : Bahse girerim bu d u r u m a uyarsn ve ben uymaman dilerim Hoakal kurtarc! Kaldrmlara fkeyle vuran t o p u k l a r n n sesi ne kadar garipti. Saat 10'da herey deiti. B a n k a n n toyk caml kaplar ald, insanlar para e k t i l e r ve para y getirip Paskalya iin yiyecekler almak zere M a rullo'nun d k k n n a braktlar. Ethan altnc saat olana kadar harl harl alt. Kasabann tepesin deki yangn kulesinin an fkeli nlamalarla a l t n c saati* ald. Mteriler daldlar. Ethan meyva tezghn ieri ald, n kaplar kapad. Hi sebepsiz d n y a y a ve Ethan'n zerine bir karanlk k t . Ye il kaln glgelikleri e k i p kapad, imdi d k k n da * Altnc saat : Saat 12'dir. (ev.) 22

karanlkt. Sadece buzdolabnn neon lambas et rafa hortlak mavisi klar s a y o r d u . Tezghn a r k a s n a g e e r e k d r t dilim a v d a r ekmei kesti ve hepsine d i k k a t l e y a s r d . Buz dolabnn kapan a a r a k iki dilim isvire peyniri ve dilim ambn ald. Salatalk ve peynir, dedi. Salatalk ve peynir? Bir k a v a n o z d a n 'mayonez ala rak e k m e k l e r i n stne s r d . Ekmekleri ikier ikier k a p a t a r a k aralarna salatalk ve j a m b o n k o y d u . Bir k a r t o n st ve sandvileri s a r a c a m u m l u kd ald. Kdn kenarlarn d z g n c e k a t l y o r d u ki kilitte bir a n a h t a r d n d ve M a r u i l o ieri g i r d i . Ay gibi iriydi ve v c u d u n u n st ksm yle uzundu ki kollar k sack ve sanki v c u d u n a ait d e i l m i gibi d u r u y o r d u . apkas geriye d o r u kayklm gri d a n k sa lar g r n y o r d u . M a r u l l c ' n u n gzleri slak d o n u k ve uykuluydu f a k a t n diindeki altn k a p l a m a buz dolabnn mavi nda p a r l d y o r d u . P a n t o l o n u n u n st iki dmesi a k t ve iindeki y n l gri i a mar g r n m e k t e y d i . T o m b u l p a r m a k l a r n p a n t o lonunun kemer ariflerine geirerek yar k a r a n l k t a etraf g r m e k iin gzlerini k r p t r d . Gnaydn Bay M a r u i l o sanrm leden s o n r a oldu. M e r h a b a k k iyi ki d k k n kapamsn. Btn k a s a b a kapal. Sizi kilisede sanyor dum. Bugn kilise yok. Yln kilise o l m a y a n tek gn. yle mi? B i l m i y o r d u m . Sizin i i n ne y a p a b i lirim. M a r u i l o ksa t o m b u l kollarn ileri geri salla d : Kollarm a r y o r kk. A r t i r i t i m var. G i t t i k e ktleiyor. Yapabileceiniz hi bir ey y o k mu? Hereyi y a p y o r u m . Scak yastklar, kremler, ilalar, yine de aryor. Seninle biraz k o n u a l m m ha kk? Bir hata m yaptm? Hata? Ne hatas? d i y e s o r d u M a r u i l o . 23

Eer biraz bekleyebilirseniz u sandvileri b a n k a y a g t r e c e i m . Bay M o r p h y istemiti. yi bir o c u k s u n s e n , hizmet v e r i y o r s u n bu iyi. Ethan d k k n d a n kt soka geti ve b a n k a nn a r k a kapsn ald. Sandvileri ve st Joey'e verdi. Teekkr ederim zahmet oldu. Bu bir hizmet. Marullo yle dedi. Dolaba iki kola koyar msnz? Dilim d a m a m kurudu. Ethan d n d n d e Marullo'yu p tenekele rinden birine b a k a r k e n b u l d u . Nerede k o n u m a k isterdiniz bay Marullo? Burada balayalm kk. p tenekesinden birka karn bahar y a p r a a l d : ok fazla kesiyor sun. Sadece temizliyorum. Karnbahar kiloyla satlr. Paray pe atyor sun, 20 lokantas o l a n bir Rum t a n y o r u m . p k u tularna b a k m a k en nemli srrmdr der. Attn as la satamazsn. Sevimli heriftir. Evet bay Marullo. Ethan kollarn leri geri sallayarak d k k n n n n e yryen M a r u l l o ' y u t a k i p etti. Sebzeleri sana sylediim gibi iyice suluyor musun? Elbette. Patron bir salatal alp b a k t . Kuru grnyor. Aslnda b e n . . . . M a r u l l o , onlar suya b o m a k is t e m i y o r u m zaten te b i r i su. Sularsan taze, gevrek ve gzel grnr. Be n i m bilmediimi sanyorsun? Bu ie el arabasyla baladm ben. Bilirim. Hileleri reneceksin k k , y o k s a iflas edersin. Sonra et iin ok para dyor sun. En iyi eti alyoruz da ondan. dedi Ethan. yi k t kim bilecek ki? imdi seninle a k a konualm. Veresiyeler yznden batacaz. Ayn 15'ine kadar hesabn k a p a t m a y a n l a r , defterden sil. 24

Bunu y a p a m a y z . Baz mterilerimiz yirmi yldr b u r a d a n a l v e r i ediyorlar. Dinle k k . Bir s r d k k n olmas J o h n D. Rockfeller'in cimri o l m a s n a engel deildir. Evet a m a bu i n s a n l a r b u n u hak etmemitir. Ne demek 'hak e t m e m e k ' , p a r a y a baldr bu i. r e n e c e k s i n k k . Onlar, elbette iyi insan a m a , para da iyidir. p e bir s r et atmsn? Onlar y a ve d e r i paralar. Tarttktan s o n r a kesip a t y o r s a n mesele y o k . 1. kurala uymalsn, t a m a m m? r e n e c e k s i n k k. Altn dii a r t k p a r l a m y o r d u , n k d u d a k l a r sk sk k a p a n m t M a r u l l o ' n u n . fke anszn s a r d Ethan' ve sylediklerine ken disi de ard: Ben dolandrc deilim Marullo. Kim d o l a n d r c ? Bu iyi bir i, iyi i de a y a k t a kalabilen d e m e k t i r . Bay Baker'in e t r a f a bedava dller dattn d u y d u n mu hi kk? Ethan birden p a r l a d : Beni dinleyeceksin! B a r y o r d u : Havvley'ler b u r a d a 18. yzyldan beri y a yorlar. Sen y a b a n c s n . Birey b i l m i y o r s u n . K o m u larmzla d a i m a iyi geiniriz ve namusluyuz. Eer, ben Sicilya'dan g e l d i m , hereyi deitiririm diye d n y o r s a n y a n l r s n . Beni k o v m a k istiyorsan y a p hadi. imdi b u r a d a . . . Ve bana bir d a h a da k k deme, y o k s a b u r n u n a bir y u m r u k atarm. M a r u l l o ' n u n dii yeniden p a r l a d : Tamam t a m a m , sinirlenme s a n a iyilik o l s u n diye syledim. Bana k k deme, ailem iki yzyldr b u r a d a yaar. Ethan sylediinin ne k a d a r o c u k a o l d u u n u n f a r k n a v a r d , f k e s i dald. ok iyi ngilizce k o n u a m y o r u m . Sen M a r u l l o adnn k t , aalk bir yerden geldiini sanyor s u n . Benim s o y u m , adm belki 2-3 bin yllk. M a r u l lus Romaldr. Valerius M a x i m u s bile bizden szeder. ki yzyl da neymi?... Bural deilsin. ki yzyl n c e sen de b u r a l deildin. Ethan'm fkesi g e m i t i , insan kendi dndaki gereklerin srekliliinden k u k u y a d r e n bir d u y 25

guyu f a r k e d i y o r d u . G m e n , y a b a n c ve seyyar s a tc M a r u l l o , gzlerinin n n d e deiiyor, yksek alnl, gl gaga burunlu ve korkusuz gzlerle b a kan, sert omuzlar zerinde ykselen m a r u r bir ba t a y a n , Romal bir c e n g v e r e d n y o r d u . Bu insan a k n a eviren bir keifti ve insan bilmek istiyordu : Eer bunun f a r k n a v a r m a s a y d m daha nicelerini de g r e m e y e c e k t i m ? Bu ekilde konumamalsnz dedi y u m u a k a. yi i. Sana ii r e t i y o r u m . 68 yl y a a d m . Karm l d . A r t i r l t i m var. C a n m a c y o r . Sana ii g s t e r m e y e a l y o r u m . Belki de renemezsin. Pek o k kii renemez, iflas eder. Halbire bunu syleyip d u r m a y n ben de iflas ettim. Hayr hata y a p t n . Sana r e t e c e i m , kl bir daha iflas etmeyeceksin. Ne k t an9 ki, br im bile yok. Hl ocuksun. Ethan : Bak M a r u l l o , bu d k k n senin in y n e t i y o r u m . Defterleri t u t u y o r u m , paray b a n k a y a ko y u y o r u m , mallar s m a r l y o r u m . Mterilere bakyo r u m ve onlar y i n e geliyorlar. Bu iyi i deil mi? dedi. Elbette, bireyler biliyorsun. A r t k sana k k d e m i y e c e l m ; n k kzyorsun. Peki seni nasl a r a c a m ? Herkese k k d e r i m ben. smimi kullanmay dene. Arkadaa d e i l , k k d a h a dosta. Ama cidd deil. Ciddiyet a r k a d a a deildir. Ethan g l d : Siz d e bir y a b a n c n n d k k nnda t e z g h t a r olsanz, cidd olurdunuz, karnz ve o c u k l a r n z iin. Anladnz m? Cok yapmack. phesiz yle. G e r e k t e n cidd olsaydm b u nun zerinde d n m e z d i m bile. B a b a m n lmeden n c e syledii blrey geldi a k l m a . Derdi ki, 'Haka r e t i n zek ve gvenle ilikisi vardr. Yani birisine pi dersen bu a n c a k annesinin kim o l d u u n u iyice bilemeyen biri iin hakaret saylr.' F a k a t Albert 26

w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

Einstein'a nasl h a k a r e t edebilirsiniz? Onun iin is terseniz beni ' k k ' diye arabilirsiniz. Grdn m? K k d a h a arkadaa. Tamam anlatk. in hangi t a r a f n becereme diimi anlatacaktnz. d e m e k para d e m e k t i r . Para dost deildir. Belki sen o k iyi sevimli birisin kk. A m a para sevimli deildir. Parann, daha o k p a r a d a n baka d o s t u yoktur. Bu ok anlamsz M a r u l l o . Bir sr sevimli, d o s t canls, erefli iadam tanyorum. Onlarla i y a p m a d n z a m a n yledirler kk. Bunlar r e n e c e k s i n . A m a r e n d i i n d e o k ge o l a c a k . D k k n a iyi b a k y o r s u n kk, a m a , eer buras senin d k k n n olsayd o k t a n batmtn. O k u l d a k i gibi g e r e k l e n r e t m e k istiyorum sana. H o a k a l kk. M a r u l i o kollarn sallayarak n kapdan k t . Kapy e k i p k a p a d . Ethan d n y a y kaplayan karanl hisetti.... n kapdan keskin metalik bir eyin kapya srtlmesi gibi bir ses geldi. Ethan perdeyi e k e r e k dar bakt ve s e s l e n d i : e kadar kapalyz. Yabanc yine de ieri girdi. Gelen ince yapl, asla gen o l m a m o m a d a i m a gen g r n e n , iyi giyimli, salarn bana y a p t r m , gzlerinde ne eli f a k a t huzursuz bir ifade tayan biriydi. Rahatsz ettiim iin zr dilerim. Buradan g e i y o r d u m . Sizinle yalnz g r m e k istedim. hti yar hi g i t m e y e c e k sandm. 'Marullo mu? Evet. Sokan kar tarafndaydm. Ethan a d a m n t e r t e m i z ellerine b a k t , sol elinin n c p a r m a n d a k o c a m a n tal altn bir yzk vard. Yabanc bu b a k f a r k e t t i : alnt deil. de di. Geen gece bir a r k a d a n z l a , tantm. Evet? Bayan Young-Hunt. M a r g i e Young-Hunt. yle mi? Ethan y a b a n c n n d u y d u u h u z u r s u z l u u f a r k -

27

ediyordu. A d a m iliki kurabilecek bir k , bir b a aryordu. Sevimli bir kadn, Size ook n e m veriyor. Bu yzden d n d m k i . . . . A d m Biggers'dir. BBD ve D irketi iin bu blgeyi dolayorum. Biz Vvayland'dan alveri ederiz. Biliyorum, bu nedenle geldim. Belki iinizi b i raz b y l t m e k istersiniz diye d n d m . Biz bu blgede yeniyiz a m a a b u k geliiyoruz. Mteri kazanmak iin baz avantajlar salayacaz. Siz de b u n d a n yararlanabilirsiniz. Bu konu iin Bay M a r u l l a ile grmelisiniz. VVayland'n daimi mterisidir. Yabancnn sesi alalmad a m a daha itenlikli bir tavr a l d . Siparii siz veriyorsunuz deil mi? Evet yle. Belki g r d n z M a r u l l o ' n u n a r t l r i t i var, hasta. stelik b a k a ilerle de u r a m a s ge rekiyor. Fiyatlar biraz drebiliriz. Sanrm, Marullo fiyatlar indirtebildii k a d a r ndirtir. Onunla grseniz daha iyi olur. Bunu y a p m a k i s t e m i y o r u m . Siparii verenle g r m e k i s t i y o r d u m , o da sizsiniz. Ben sadece tezghtarm. Siparii siz veriyorsunuz bay Havvley. Sizin iin % 5 indirim yaparm. Kalite dmedii srece M a r u l l o byle bir in dirimi kabul edebilir. Anlamyorsunuz. Ben Marullo'yu i s t e m i y o r u m . Bu y z d e b e nakit olacak. ek y o k , kayt yok, vergicilerle bir sorun yok. Sadece temiz yeni bir yeil dolar benim elimden sizin elinize, sizden de cebi nize geecek. Peki bu indirimi neden Marullo'ya vermiyor sunuz? Hesap meselesi. Tamam. Diyelim ki ben (bu yzde bei aldm ve M a r u l l o ' y a verdim? Bu t i p a d a m l a r benim kadar t a n m y o r s u n u z . Paray ona verdiinizde ne kadarn kendinize ayr-

28

dnz m e r a k edecektir. o k d o a l bir ey bu. Ethan sesini a l a l t t : Hesabna a l t m a d a m a l d a t m a m istiyorsunuz yani? Kim aldatlyor? O hi bir ey k a y b e t m e y e c e k , siz dolarlar kazanacaksnz. Herkesin para kazan m a y a hakk var. M a r g i e sevimli biri o l d u u n u syle miti. Karanlk bir gn, dedi Ethan. Hayr deil glgelikleri indirmisiniz. Yabanc nn a r a t r a n zeks bir tehlike sezmiti. Peynir ko kusuyla kapan a r a s n d a kalan bir f a r e gibiydi. y le y a p a l m , siz bu k o n u y u d n n . Bizimle i y a p p y a p a m y a c a n z a b a k n . ki h a f t a d a bir bu blgeye g e l i y o r u m , bir d a h a k i geliimde size u r a r m . te kartm. Ethan elini (bile k p r d a t m a d . Biggers kart buz dolabnn zerine k o y d u . te yeni a r k a d a l a r iin k k bir hatra diyerek c e b i n d e n aybal deri sinden yaplm pahal ve zarif bir czdan k a r d . Czdan da kartn y a n n a k o y d u . Kk bir a r m a an. Ehliyetinizi, kimlik kartnz koyarsnz. dedi. Ethan y a n t v e r m e d i . ki h a f t a y a kadar gelirim. D n n . M u t l a k a geleceim. M a r g i e ile randevum var. Bir cevap ala m a y n c a , Ben gidiyorum, dedi, yaknda g r rz. Birden Ethan'a iyice y a k l a t i Aptallk etme, herkes yapyor, dedi. Herkes. a b u c a k dar k t , kapy a r k a s n d a n sessizce k a p a d . O sessiz k a r a n l k t a E t h a n , buzdolabnn neon n a l t r a n t r a n s f o r m a t r n y a v a mrltsn d u y u y o r d u . Yavaa raflara dizilmi dinleyicilerine dnd. Sizleri a r k a d a m s a n r d m . Bana y a r d m et mediniz. Kurabiyeler, istiridyeler, t u r u l a r artk size unimus y o k . Saint Francis'i bir kpek srsa ya da zerine bir ku pislese ne derdi a c a b a , merak edi y o r u m . T e e k k r e d e r i m bay kpek. Grazie t a n t o sinyora ku mu derdi? A r k a kapnn sarsldn y u m r u k l a n d n iitin ce a b u c a k o r a y a y r d . Bir y a n d a n da syleni y o r d u : Ak olsaydk bu k a d a r mteri gelmezdi.

29

umumJoey M o r p h y boazn t u t a r a k ieri dald. Tanr akna! diye inledi. Yardm et de bir k o k a kola ver, y o k s a susuzluktan l e c e i m . Buras neden bu kadar karanlk. Yoksa gzlerim de mi 'bozuldu? Glgelikler kapal. Susam b a n k a c l a r n cesa retini k r m a k iin. Buzdolabna giderek d o n m u bir ie k a r d , kapan a t , gene uzanarak bir de kendisi iin ald. Ben de isem iyi olacak. K o c a Joey b a r d a a k o y m a d a n n c e ienin ya rsn bir dikite iti. Hey! birisi hazinesini unut mu. Czdan a l d . BBD ve D irketinden k k bir hediye. Bi zimle i y a p m a k istiyorlar. Akll a d a m l a r m . B u n a kalite derler olum. Adnn ba harflerini yazmlar zerine, hem de al tndan. Sahi mi? Bilmiyor m u s u n yani. Birka d a k i k a n c e brakt adam. Joey deri czdan a a r k e n , Bu ie girisen iyi olur. dedi. Czdann a r k a ksmn a t : te buna dncelilik derim. ki p a r m a y l a t u t t u u yeni bir yirmi dolarl sallyordu. Saldrya getiklerini d u y m u t u m a m a tank larla geleceklerini b i l m i y o r d u m . H a t r l a m a y a deer bir hatra bu. Para o r a d a myd? Ben mi k o y d u m sandn? Joey seninle k o n u m a k i s t i y o r u m . A d a m o n larla y a p a c a m her i iin yzde be nerdi. Vay vay, s o n u n d a refaha k a v u a c a k s n . Ap t a l c a bir neri de deil. Kolalar hazrlamalsn. Bu senin gnn. Bu paray a l a c a m sylemek istemiyorsun herhalde. Neden a l m a y a c a k m s n ? Bu paray fiyatlara eklemeyeceklerse kim kaybeder? 30

Adam, M a r u l l o ' y a sylersem o n u n , benim ne kadar a l d m m e r a k edeceini syledi. Doru sylemi. Ne oldu sana Hawley? San rm ktan yeil g r n y o r s u n , ben de yeil m i y i m ? Bu neriyi geri evirmeyi d n m y o r s u n deil mi. Adamn a r k a s n d a n bir t e k m e a t m a m a k iin kendimi zor tuttum. Sahi mi? Sen ve dinozor. Herkesin y a p t n syledi. Herkesin eline byle f r s a t gemez. Sen ans llardan birisin. Drstle smaz bu. Neden? Kim incinecek ki? K a n u n a kar da deil. Sen olsan alr miydin? Almak? o t u r u p dua bile e d e r d i m . Benim iim de b t n k a a m a k l a r t k a m l a r . A s l n d a bir b a n kada y a p a b i l e c e i m t m iler y a s a y a aykrdr, tabii banka mdr olmadn srece. A n l a y a m y o r u m neden e k m i y o r s u n ? Bu ii birisinin elinden olsay dn pek d o r u o l m a z d , a m a yle y a p m y o r s u n . O n lara bir iyilik y a p a c a k s n , karln iyilikle deye cekler, yeil ince bir iyilikle. Deli o l m a . Dnmen gereken karn ve o c u k l a r n var. o c u k l a r n b y mesi ucuza olmuyor. Gitmeni stiyorum. Joey M o r p h y boalm ieyi s e r t e t e z g h a koydu. Bay Havvley. Hayr, Bay Ethan Hawley.dedi souk bir sesle. Eer d r s t o l m a y a n b i r i y a p a bileceimi ve size de y a p m a n z nerdiimi s a n yorsanz.... a m a n bana ne, kendinizi yiyip durun.... Joey d e p o y a d o r u y r d . Onu d e m e k istemedim. Yemin ederim o n u de m e k stemedim Joey. B u g n iki kez ok g e i r d i m ve bu k o r k u n bayram. M o r p h y d u r d u : Ne d e m e k istedin? A h ! evet p n l a d m , a n l a d m a inanyorsun deil mj? Her yl, o c u k l u u m d a n bu y a n a , g i t t i k e k tleiyor, n k , n k belki de a n l a m n daha faz la k a v r y o r u m . O szler k u l a m d a nlyo 'lama s a b a c h thani'. 31

Biliyorum Ethan, b i t m e k zere. Yaknda bite cek. Birden patlayverdiimi, kzdm unut e mi? Demir y a n g n an ald bir tek vuru. te bitti dedi k o c a Joey, bitti, bir yl iin bitti. Sessizce d k k n d a n k t , a r k a s o k a k kapsn y a v a a kapad. Ethan glgelikleri kaldrd ve d k k n yeniden a t ; f a k a t fazla sat o l m a d . Birka ie st ve ek mek, bir kilo pirzola ve b a y a n Borcher'e de o r b a y a p m a s iin bir kutu bezelye satt. S o k a k l a r d a bile insan y o k t u . Saat a l t d a n nceki y a r m saat iinde Ethan d k k n k a p a t m a k iin hazrlanrken kimse ler gelmedi. Dkkn kilitleyip yola d t . Fakat eve g t r e c e i eyler o l d u u n u h a t r l a y n c a geri d n d , a l d k l a r n iki byk t o r b a y a koy du ve d k k n yeniden kilitledi. Sahil y o l u n a inip doklara a r p a n gri dalgalar seyretmek denizin k o k u s u n u d u y m a k v e a m a n d r a zerinde rzgra kar d u r m u martyla k o n u m a k istiyordu. M a r t l a r n sarmal uular karsnda he y e c a n l a n p yazlm bir iiri hatrlad. iir yle ba lyordu : Oh m u t l u ku seni bylesine heyecan landran ey nedir? iiri yazan kadn bu s o r u n u n cevabn asla b u l a m a m , belki de b u l m a k isteme miti. Tatilin yiyecekleriyie dolu a r t o r b a l a r y rme hevesini k a r d . Ethan ar ar yryerek a n a caddeyi g e t i , Karaaa soka b o y u n c a eski Havvley evine d o r u ilerledi.

KNC BLM

M a r y m u t f a k t a n gelip kocasnn elindeki ar t o r b a l a r d a n birini ald. Anlatacak bir s r ey var. Sabrszlanyo rum. Ethan karsn p t . M a r y k o c a s n n d u d a k l a rn hissetti. 82

Ne oldu? M a r y s o r d u . Biraz yorgunum. Ama saat kapalyd dkkn. Yapacak bir sr iim vard. Umarm kederli deilsindir? Kederli bir gnd. ok gzel bir g n d . Neler neler oldu. ocuklar nerede? Yukarda r a d y o n u n bandalar. Onlarn da sa na syleyecekleri bir ey var. Bir s o r u n mu kt? Neden bunu s o r d u n imdi? Ne bileyim. Bover, iyiyim. Bir s r gzel ey a n l a t a c a m a m a , yomekt e n s o n r a . a r a c a k s n t a m a m m? Ailen ve M a r y Ellen u a r a k merdivenlerden inip m u t f a a daldlar. Gelmi! diye bartlar. Baba d k k n d a Peeks v a r m? O o r b a d a n m , evet var Ailen. Birka tane getirseydiniz keke. zerinde f a r e resmi var, hani kesip m a s k e yaplyor. Fare maskesi t a k m a k iin biraz yal saylmaz msn? Ellen, Kutunun k a p a n ve on sent yollaymca karndan k o n u m a aleti g n d e r i y o r l a r m . imdi r a d y o d a n duyduk. d e d i . M a r y Babanza ne y a p m a k istediinizi anlatn haydi. dedi. Biz Ulusal A m e r i k a ' y S e v i y o r u m yarmasna katlacaz. Birincilik d l VVashington'a gitmek ve b a k a n l a t a n m a k . A n n e - b a b a l a r l a birlikte. Bir s r b a k a dl de var. Gzel dedi Ethan, Ne y a p m a n z gerekiyor? Yarmay Hearst gazetesi at. Ellen bard: Tm lkede yaplyor. Sadece A m e r i k a ' y niin sev diinizi a n l a t a n bir yaz y a z a c a k s n z . Btn k a zananlar televizyona kacak. Fstk gibi i! dedi Ailen, VVashington'a git mek, otelde kalmak, gsteriler, b a k a n l a tanmak. ahane bir frsat. 33

Dersleriniz ne olacak? Yarma yazn. Kazananlar T e m m u z ' m de ilan edecekler.

4'n-

O z a m a n o l d u . Gerekten Amerika'y m sevi yorsunuz, y o k s a dlleri mi? Aman Ethan, ocuklarn. dedi Mary, heveslerini krma

Ben s a d e c e o r b a y f a r e maskesinden ayr m a k i s t e d i m , hepsini birbirine kartryorlar. Baba nereye bakalm dersiniz? Bakmak? Tabii bakalar byle sylyor. Bykbabanzn babasnn o k gzel kitaplar v a r d , t a v a n a r a s n d a olacak. Neler var? Lincoln'un, Daniel Webster'in ve Henry Clay' n n u t u k l a r var. T h o r e a u ' n u n , W a l t W h i t m a n ya da Emerson'un kitaplarna da bakabilirsiniz. M a r k Twain'e tabii. Hepsi y u k a r d a olacak. Sen bu kitaplar o k u m u m u y d u n baba? Kitaplar d e d e m i n d i , bazen bana da okurdu. Belki b i z i m yazmza da y a r d m edersiniz. O z a m a n sizin olmaz kl. Tamam, dedi Ailen. Eve birka Peeks getir meyi unutmazsnz deil mi? Demir ve v i t a m i n var onda. U n u t m a m a y a alrm. Sinemaya gidebilir miyiz? M a r y , Hani y u m u r t a l a r boyayacaktnz? de d i . imdi k a y n a t y o r u m y e m e k t e n s o n r a b a l k o n a karsnz. Yukar k p o k i t a p l a r a bakabilir miyiz? I k a p a m a y u n u t m a z s a n z t a b i i . Geen se fer bir h a f t a y a n m t . Sen u n u t m u t u n Ethan. dedi M a r y . ocuklar gidince, Yarmaya k a t l a c a k l a r n a sevinmedin mi? d e d i . Sevindim t a b i i , u m a r m becerirler. Anlatmadan duramayacam. Margie bugn iskambil fal b a k t , hem de kere, n k dahp 34

n c e hi byle br ey g r m e m i . kere. K a r t l a rn dizilmesini ben de grdm. Aman Tanrm. Hepsini d u y u n c a bu k a d a r p h e etmeyecek sin. Her z a m a n uzun boylu esmer y a b a n c l a r l a d a l ga geersin. Ne hakknda o l d u u n u t a h m i n bile edemezsin. Evet, hadi t a h m i n et. Ethan, Mary seni u y a r m a k istiyorum, d e d i . Uyarmak? Niin? Daha b i l m i y o r s u n bile. Be nim geleceim sensin. Ethan dilerinin a r a s n d a n bir eyler syledi. Ne dedin? Kurnaz m u h b i r dedim. Bu senin f i k r i n . Kartlar yle sylemiyor, kere a t kartlar. Kartlar d n y o r mu? Biliyor, dedi Mary Benim falma bakt ve hep senin h a k k n d a k o n u t u . Bu k a s a b a n n en nemli a d a m l a r n d a n biri o l a c a k s n . yi dinle, en nemli ve bu ksa srede o l a c a k . ok y a k n d a . A t her kt, p a r a g s t e r d i . ok p a r a . Zengin ola caksn. Sevgilim dedi Ethan Ltfen, seni u y a r m a l y m ltfen. Bir y a t r m yapacaksn. Neyle? Aabeyimden kalan paray dndm. Hayr! Ethan b a r y o r d u . O p a r a y a d o k u n m a m . O senin. Ve senin o l a r a k kalacak. Bunu sen mi d n d n y o k s a ma bile e t m e d i . K a r t l a r d a T e m m u z ' d a Ibir y a t r m y a p a c a n g s t e r d i . S o n r a a r d a r d a gelecek. Biri bitince dieri .balayacak. Ne ho deil mi? Ay nen yle d e d i : 'Ethan senin geleceindir. ok zengin biri o l a c a k ve b u r a n n belki de en b y k a d a m olacak!'. Allah kahretsin o k a d n , b u n a h a k k yok. Ethan! O kadnn ne y a p m a y a altnn f a r k n d a msn? Sen ne y a p t n n f a r k n d a msn? Kendimin iyi bir k o d n , M a r g i e ' n i n de iyi bir 35

w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

arkada olduunun farkndaym. Ve ocuklarn du yabilecei bir t a r t m a y a p m a k i s t e m i y o r u m . Margie Young-Hunt en iyi a r k a d a m . O n d a n holan madn biliyorum. Arkadalarm kskanyorsun, bildiim bu. Gzel bir g n geirdim ve sen b u n u b o z m a k i s t i y o r s u n . Hi ho deil. M a r y ' n i n yz d u y d u u hayal krklndan ve f k e d e n t r kp krmz kesilmiti. Hayal k u r m a s n a engel olan ko casna kar hn doluydu. Sen burada otur Bay a f a c a n ve herkesi hr pala. Hepsini Margie'nin u y d u r d u u n u s a n y o r s u n . Hayr efendim; kartlar kez ben kestim. Hem M a r g i e uydursa bile, biraz y a r d m , d o s t l u k ve ne z a k e t t e n baka ne a m a c olabilir ki? Syle bana bay a f a c a n , sen aptalca bir neden b u l m u s u n d u r naslsa. Keke bilebilseydim, dedi Ethan. Su katl m a m bir k t l k o n u n k i . i y o k , kocas y o k . Hainlik ediyor. M a r y sesini alaltt ve aalayan bir t a v r l a : Ktlkten sz ediyorsun, a m a sen a n c a k y znn ortasna t o k a t gibi a r p a n k t l f a r k edersin. M a r g i e ' n i n neler ektiini biliyor m u s u n ? B u r a d a o n u n peinde koan bir sr a d a m var. Evli a d a m l a r s r a r ediyorlar, fsldyorlar. Bazen nereye k a a c a n bile bilmiyor. Bu yzden bana, bir kadn a r k a d a a ihtiyac var. Bana neler a n l a t t . Kesinlikle i n a n m a z s n . Baz erkekler t o p l u m iin deyken o n d a n h i h o l a n m y o r m u gibi d a v r a n p , gece gizlice evine gidip onu aryorlarm. T u t u c u erkekler srekli o l a r a k y k s e k a h l a k t a n sz edip s o n r a bunlar y a p a r l a r . Sen hl k t l k t e n sz et. Onlarn k i m l e r o l d u u n u syledi mi? Hayr s y l e m e d i . te bu da baka bir kant. M a r g i e kendisini krsalar bile kimseyi incitmek ni yetinde deil. Dediine g r e , hele birisi varm, asla i n a n m a z m m . Bana adn syleseymi, sa larm b i r d e n b e m b e y a z kesilirmi. Ethan d e r i n bir s o l u k a l d , az s o n r a , rahat lam olarak s o l u u n u b r a k t . 36

Kim o l d u u n u bilmek isterdim, dedi M a r y , Sylediine g r e o k y a k n d a n t a n d m z ve i n a n m a y a c a m z biriymi. Belki baz artlar a l t n d a syleyebilir, dedi Ethan y u m u a k bir sesle. Zorlanrsa syler. Kendisi syledi, belki o n u ru ve n a m u s u zerine y e m i n edilirse.... Sence kim olabilir? Galiba biliyorum. Biliyor m u s u n ? Kim? Ben! Mary'nin az bir kar a l d . Ah seni ap tal! dedi. Dikkat etmezsem beni hep t u z a a d r r s n . A m a bu d n p d u r m a k t a n daha iyi. Benim sevgili k e d i m , karsnn en y a k n ar kadayla kartrd haltlar itiraf eden birine her kes poposuyla gler. ok kt konuuyorsun. Belki de erkeklerin inkr etmeleri gerekir. Hi deilse karlarn k u k u l a n d r m a k o n u r u n a eri irler. Sevgilim t m kutsal eylerim zerine y e m i n ederim ki ne szcklerle ne de davranlarmla M a r g i e Young-Hunt'a a s l m a d m . Sulu o l d u u m a inanyor musun? Ah sen! Beni yeterince iyi, arzu edilebilir biri o l a r a k g r m y o r s u n . B a k a bir deyile, snav veremedim galiba. akay severim bilirsin, a m a bu k o n u d a be nimle aka etme. Umarm o c u k l a r ortal d a l mamlardr. Aldklarn yerine koymazlar hi. Bir kez d a h a a n l a t a y m gzel k a r c m . A d nn ba harfleri M Y H o l a n tandk bir k a d n , yal nz kendisinin bildii nedenlerle e t r a f m a bir s r tuzak k u r d u . Bu t u z a k l a r d a n birine dme tehli kesi iindeyim. Neden talihini d n m y o r s u n ? Kartlar kez T e m m u z dedi. Ben g r d m . Paran olacak, o k p a ran. Bunu dn. Paray bu denli ok mu seviyorsun gzelim? Paray sevmek mi? Ne demek istiyorsun? 37

Paray, b y c l k sihirbazlk falclk gibi k a ranlk ilere u m u t b a l a y a c a k k a d a r m seviyor sun? Sen baladn! Sen syledin! Szcklere sak l a n m a n a izin v e r m e y e c e i m . Paray seviyor mu y u m ? Hayr s e v m i y o r u m a m a , kaygy, y o k s u l l u u da s e v m i y o r u m . Bu k a s a b a d a b a m dik t u t m a k i s t i y o r u m . o c u k l a r m n dier o c u k l a r k a d a r iyi giyinmedikleri iin ezilmelerini i s t e m i y o r u m . Bam dik olsun istiyorum. Yani para ban dikletirecek mi? Senin, o kutsal a t a l a r n a alayla b a k a n yz lerdeki a n l a m deiir hi deilse. Kimse Havvley'lerle alay edemez. Sen yle san. G r m y o r s u n bile. Bunu g r m e k iin b a k m a d m d a n herhalde. Kutsal Havvley'lerini bana kar kullanyor sun. Hayr sevgilim. A r t k onlar silah olarak kul l a n m a k t a n vazgetim. Buna sevindim. Bu k a s a b a d a ya da b a k a bir y e r d e o l s u n , isterse Havvley olsun bir t e z g h t a r d a i m a tezghtardr. Baarszlm iin beni suluyor musun? Hayr, tabii ki s u l a m y o r u m . A m a d u r u m u n u kabullenip o t u r d u u n iin seni s u l u y o r u m . O eski m o d a , kf t u t m u dncelerin o l m a s a b u d u r u m d a n kurtulabilirsin. Herkes sana glyor. Parasz bir beyefendi hi bir ie yaramaz. M a r y syledii eyin anlamn k a v r a y n c a utand ve s u s t u . zgnm. dedi Ethan. Bana bir ey r e t t i n . Belki de ey. A s l a varlna i n a n l m a y a n ey, gerek, olaslk ve m a n t k . Servetimi b a l a t a c a k paray nerden b u l a c a m biliyorum imdi. Nereden bulacaksn? Banka soyacam. O c a n zerindeki saatin an a l m a y a bala d . M a r y , Gidip o c u k l a r ar. Yemek hazr. kapatmalarn syle. dedi. Kocasnn a y a k ses lerini dinledi.

38

NC BLM

K a r m , M a r y ' i m , bir d o l a b n kapan nasl k a patrsanz yle u y k u y a dalar. ok z a m a n o n u kskanlkla seyretmiimdir. Gzel v c u d u bir ko zann ine g i r m e k i s t e r c e s i n e kvrlr. nce iini eker s o n r a gzleri k a p a n r ve d u d a k l a r eski Yu nan tanrlarna zg k u s u r s u z ve geni b i r g l m semeyle kaplanr. B t n gece b o y u n c a g l m s e r . Nefesi b o a z n d a n bir kedinin mrlts gibi k a r . Bir saniye iinde atei ykselir, yle ki, ssn f a r k e d e r i m , s o n r a atei der ve k a r m u z a k l a r a gider. Nereye gittiini b i l m e m . D g r m e d i i n i syler. A m a g r r t a b i i . Bunun a n l a m , d l e r i n i n n e m siz o l u u d u r ya da yle rahatsz e d i c i d i r ki d , u y a n m a d a n n c e unutuverir. Uykuyu sever k a r m ve uyku karlar o n u . Ben de o n u n gibi o l m a y is t e r d i m . Uykuyla savarm b e n , bir y a n d a n da u y u may arzu e d e r i m . Sanrm a r a m z d a k i f a r k b u , M a r y ' i m s o n s u za d e k y a a y a c a n dler yle ki, bu y a a m d a n b a k a bir y a a m a , u y k u d a n u y a n k l a geebildii kadar rahat geebileceini sanr. B u n u t m v c u duyla bilir. Bildii iin de nasl nefes almay d nmezse bunu da d n m e z . Bu y z d e n , M a r y ' nin u y u m a y a , dinlenmeye, ksa bir s r e iin de olsa y o k o l m a y a , zaman var. te y a n d a n b e n , iliklerime v e kemiklerime k a dar bilirim ki g n n birinde, er ya da ge y a a m m n o k t a l a n a c a k . te bu yzden uykuyla s a v a y o r u m , o n a kul kle o l u y o r u m ve h a t t gelmesi iin hilelere b a v u r u y o r u m . Uyku zaman benim iin byk ac ve strap kaynadr. Bunu biliyo r u m , n k imdi u y a n d m ve o ezilmeyi hissedi y o r u m . U y k u l a r m d a o k hareketli v a k i t g e i r i r i m . Ryalarm, o g n olan olaylarn a r t k s a m a bir hal a l m o l a n t e k r a r l a n d r . Boynuzlar ve hayvan maskeleri t a k m d a n s e d e n a d a m l a r gibi. M a r y ' den o k d a h a a z u y u r u m . M a r y d a h a o k u y k u y a 39

g e r e k s i n i m i o l d u u n u syler. Ben de daha az u y k u y l a yetinebileceimi kabul e d e r i m . Sadece v c u t t a yiye c e k l e r d e n alnan ve d e p o l a n a n pek o k enerji vardr. Kimi bunu hemen kullanr. ocuklarn eker yemeleri gibi. Ya da o c u k l a r n ekeri k d n d a n yava y a va k a r m a l a r gibi y a v a yava kullanlabilir. e kerinin yarsn saklayp bylece u z u n c a bir sre ekerlerini b i t i r m e y e n k k kzlar vardr. M a r y sanrm benden uzun y a a y a c a k . S o n ra kullanmak iin h a y a t n n bir b l m n s a k l y o r n k . Neden pek o k kadnn erkeklerden uzun yaad zerinde d n l m e l i . Kutsal C u m a d a i m a rahatsz etmitir beni. o c u k k e n de a r m h a gerilmenin strabna deil, ar m h t a k i insann iini k a v u r a n yalnzlna derin bir keder d u y a r d m . N e w England'l byk h a l a m Deborah'n beynime ivi gibi aklan kuru bir sesle o k u d u u M a t t h e w b l m n n ime yerletirdii bu kederi asla u n u t m a d m . Belki bu yiki d a h a da k t y d . Hikyeyi a l p t a n m l a m a y a alyoruz. B u gn M a r n i l o bana birey r e t t i , b y l e c e ben bel ki de ilk kez, t i c a r e t i n doasn a n l a d m . Hemen a r d n d a n ilk rvet nerisini aldm. Bu y a t a bu sz k u l l a n m a k biraz t u h a f a m a bu t r b a k a bir olay h a t r l a m y o r u m . M a r g i e Young-Hunt h a k k n d a dnmeliyim. O bir eytan m? Niyeti nedir? De diklerini y a p m a l y m m , kabul etmezsem sonu k t o l u r m u diye gzda verdi b a n a . Bir e r k e k y a amn dnebilir m i , y o k s a bir izleyici o l a r a k ya ayp gitmeli midir? Pek ok gece y a n b a m d a uyuyan Mary'imin mrltlarn dinleyerek uyank y a t t m . Karanla b a k a r s a n z gzlerinizin n n d e krmz benekler uuur ve zaman uzar. M a r y uy k u s u n u yle sever ki beni kantlar t u t s a bile o n u u y a n d r m a m a k iin k m l d a m a m . Eer y a t a k t a n k a r s a m uyanr. Ve kayglanr. n k uykusuzluk h a k k n d a (bildii t e k sebep hastalktr. Hasta o l d u u m u sanr. Bu gece kalkp dar k m a m gerekiyor. So lumas hafif mrltl k y o r d u ve d u d a k l a r n d a k i o 40

yz yllk g l m s e m e y i g r e b i l i y o r d u m . Belki de ser vetimizi, k a z a n a c a m paray g r y o r d u ryasn da. Mary gurur duymak istiyordu. Bir e r k e i n zel bir y e r d e d a h a iyi d n e c e ine inanmas biraz gariptir. Benim byle bir ye rim var. Her z a m a n d a vard a m a o r a d a d n m e diimi, sadece hissettiimi, h a t r l a d m ve de nediimi bilirim. Gvenli bir yerdir. Byle bir yeri o l d u u n u syleyen hi kimseyle k a r l a m a d m a m a yine de herkesin bir yeri o l m a l . Bazen uyuyan b i rini normal bir hareket u y a n d r m a z d a , sessiz ce yaplan u f a c k bir k m l d a n m a bile uyandrr. Uyuyan zihinlerin b a k a l a r n n d n c e l e r i n i b i l m e k istediklerine dair bir inan t a r m . Banyoya gidip o r a d a kalmay d n d m , b u n u b a a r n c a d a kalk t m , banyoya g i t t i m . Sonra elbiselerimi de t a y a rak sessizce a a y a indim. M u t f a k t a giyindim. M a r y b a k a l a r n n , o l m a y a n dertlerini paylatm syler. Belki yledir a m a m u t f a n lo nda o l a bilecek, olas bir o y u n u g r e b i l d i m . M a r y u y a n m ve y z n d e zntl bir i f a d e ile evi d o l a a r a k be ni aryor. Kesekdnn zerine bir n o t y a z d m : Sevgilim, biraz h u z u r s u z u m , y r y e kyoru'm; hemen dneceim. M u t f a k m a s a s n n t a m o r t a s n a k o y d u m n o t u . Bylece M a r y m u t f a n n y a k a c a k olursa ilkin kd g r e b i l e c e k t i . A r k a kapy y a v a a a t m v e havay t a t t m . Hava serin ve k u r u y d u . P a l t o m a s a r n d m , b a ma da k u l a k l a r m a k a d a r bir denizci apkas ge i r d i m . Elektrikli saat ald, eyrek g e i y o r d u . K a r a n l k t a krmz b e n e k l e r i saat on birden bu y a n a izliyormuum d e m e k ki. Bizim k a s a b a , New B a y t o w n , yakkl ve yal bir kasabadr. A m e r i k a ' n n t m kasabalar iinde de en temiz ve dzenli o l a n l a r n d a n biridir. Buraya ilk yerleenlerin ve benim a t a l a r m n , Elizabeth dev rinde A v r u p a ' n n toaars olan o k a v g a c , huzur suz, hileci, a g z l denizcilerin oullar o l d u k l a rna i n a n y o r u m . Cromwell devrinde Bat Hint ada larn ele geirmiler ve s o n u n d a kuzey kysna yerleerek t a h t n a geri d n e n Charles S t u a r t ' t a n 41

imtiyazlar a l m l a r d . Birbiriyle asla b a d a a m a z olan k o r s a n l k ve priteni birletirmilerdi. kisi de b a k a l d r m a k t a n h o l a n m a z ve ikisinin de ba kasnn m a l n d a m l k n d e gzleri vardr. Birlee bildikleri yerlerde sert ve geimsiz bir s r may m u n rettiler. Ben o n l a r biliyorum, n k b a b a m r e t t i . B a b a m a m a t r ruhlu tarih b i r a d a m d . V e d a i m a d i k k a t e t m i i m d i r : tarih kiiler bakalarn kalitesizlikleri y z n d e n kutlarlar. B a b a m nazik, k l t r l , t dinlemesini sevmeyen, bazen de t a m a p t a l g r n l biriydi. T e k bana arazileri, p a r a y , saygnln ve geleceini kaybetti. Allen'lerin ve Hawley'lerin foiriktirebildikleri hereyi yani. Sadece isim kald. Z a t e n b a b a m ilgilendiren d e a d d a n b a k a bir ey deildi. B a b a m b a n a Miras dersleri adn verdii dersler v e r i r d i . Bu yzden eskiler hak k n d a o k ey bilirim.. Belki de bunun iin Hawley' lere ait olan bir b l o k t a k i Sicilyal b a k k a l d k k n n da t e z g h t a r l k y a p y o r u m . Keke b u n a bu kadar ierlemesem. Bizi silip s p r e n geirdiimiz b u n a lmlar ya da zor z a m a n l a r deildi. B t n bunlar N e w B a y t o w n ' u n gzel bir yer o l d u u n u s y l e m e m le balad. K a r a a a s o k a n d a sola deil de saa d n d m ve a n a y o l a paralel o l a n Porlock s o k a n a y r d m . i m a n polis m e m u r u m u z W e e Willie imdi a n a y o l d a k i poli9 arabasnn iinde kestiri y o r d u n Ve bu geceyi o n u n l a g e i r m e k i s t e m i y o r u m . Bu s a a t t e ne y a p y o r s u n Ethan? k k bir par a m v a r ha? W e e Willie y a l n z d r ve k o n u m a y sever. Sonra a n l a t t k l a r n yeniden anlatr. Willie'nin yalnzl b i r k a u f a k s k a n d a l i n d o m a s n a sebep olmutur. Gndz polisi T a d u v a r J e k s o n S m i t h ' dir. B u o n u n t a k m a ad deildir. T a d u v a r J e k s o n o l a r a k vaftiz edilmi b u d a o n u t m dier S m i t h ' lerden ayrmtr. Kasaba polislerinin n e d e n , olduk larndan b a k a t r l g r n m e y e altklarn bilmi y o r u m . T a d u v a r Smith hamln s a k l a m a y a al an biriydi ve y e m i n e t m e d e n gnn tarihini bile sylemezdi. ef Smith k a s a b a n n polis ilerine b a k a r d , iine balyd, en son m e t o d l a r uygulard h a t t W a s h i n g t o n ' d a FBI'de bile kurs g r m t .

42

Bence bulunabilecek en iyi polis m e m u r u y d u . Uzun boylu, sessiz ve metal gibi parlayan baklar o l a n biri. Eer b i r su ilemeye niyetiniz v a r s a , ef k a nlmas gereken biridir. Yine b t n b u n l a r W e e Willie ile k o n u m a m a k iin Porlock s o k a n a s a p m a m d a n k t . New Bayt o w n ' u n en gzel evleri Porlock s o k a n d a d r . Bi liyorsunuz ilk 1800'lerde, y z l e r c e balina gemimiz v a r d . Gemiler a n t a r t i k veya in denizine y a p t k lar y o l c u l u k l a r d a n bir ya da iki yl s o n r a yala y k l d n d k l e r i n d e , o k zengin o l u r l a r d . Uradk lar y a b a n c l i m a n l a r d a grglerini a r t r d k l a r k a dar, eya da t o p l a r l a r d o r a l a r d a n . Bu y z d e n Por lock s o k a n d a k i evlerde pek o k Cin eyas b u l u n u r d u . Bu evlerin sahipleri olan eski k a p t a n l a r n bazlarnda zevk de b u l u n u r d u . Evlerini y a p t r t m a k iin ngiliz m i m a r l a r g e t i r m i o l a n l a r v a r d . Porlock s o k a n d a d e m f i g r l Yunan m i m a r i s i r n e k l e rine r a s t l a n m a s n n nedeni de budur. ngiltere'de o zaman bu t r mimarlk v a r d . F a k a t b t n o kap stlerindeki yelpaze eklindeki pencerelere, yivli s t u n l a r a v e t m Yunan hatlarna k a r n , a t y a bir blme y a p m a y asla ihmal e t m e m i l e r d i . Bu b l meler sadk, evine bal kadnlarn b u r a y a k a r a k dnen gemileri beklemeleri a m a c y l a yaplrd. Kimbilir b e l k i de bekleyenler o l m u t u r . Ailem y a n i Hawley'Ier; Phillips'ler Elgar'lar ve B a k e r s ' l a r d a n d a h a da eskidirler. Evlerini ilk Ame rikan bieminde. K a r a a a s o k a n a kurmulardr. Damlar sivri, y a n t a r a f l a r birbirine bindirilmi ke restelerden o l u a n evlerdir bunlar. Benim evim de yledir. Ve b y k k a r a a a l a r evler k a d a r yal dr. Porlock s o k a n d a gazl s o k a k lambalar o za m a n d a n kalmtr, a m a imdi ilerinde elektrik a m pulleri var. Yazn turistler mimaryi ve eski d n y a n n cazibesi dedikleri eyi g r m e y e gelirler k a sabamza. ekicilik neden eski d n y a ' y a ait olsun? V e r m o n t Allen'lerin Hawley'lerle nasl birletiklerini u n u t t u m . Devrimden hemen s o n r a o l m u bu. ster s e m yeniden renebilirim elbette. T a v a n a r a s n d a 43

bir yerlerde bu k o n u y a ilikin bir kayt vardr. Ba b a m l d k t e n sonra Hawley'lerin aile t a r i h i n d e n y o r g u n den M a r y ' i m , hereyi t a v a n a r a s n a g t rp d e p o l a m a m z n e r d i i n d e neler hissettiini an l a m t m . B a k a l a r n n aile tarihlerinden g e r e k t e n bkabilirsiniz. M a r y New B a y t o w n ' d a bile d o m a mt stelik. rlanda kkenli Katolik o l m a y a n bir aileden geliyordu. Bu noktay o, nemle belirtir. Ailesine Ulster ailesi der. B o s t o n l u d u r M a r y . Aslnda oral da deildir. B o s t o n ' d a buldum. kimizi de o z a m a n k i n d e n daha belirgin biimde gzmde c a n l a n d r a b i l i y o r u m . Sinirli, r k m bir a s t e m e n ve h a f t a sonu iznini birlikte geirdii pembe y a n a k l , t a t l gll y u m u a k bir kz. T m bunlar sava y z n d e n d i . Ne kadar ciddydik, nasl da l m n e cidd. Ben l d r l e c e k t i m , o da hayatn benim k a h r a m a n a n m a a d a y a c a k t . B u m i l y o n l a r c a yeil n i f o r m a l n n ve m i l y o n l a r c a b a s m a entarilinin, m h gibi o t u r m u , m i l y o n l a r c a d n d e n sadece bi riydi. Hikyemiz geleneksel, o Sevgili John diye balayan bir m e k t u p l a s o n a erebilirdi, eer M a r y ha yatn bana a d a m a y a k a r a r vermi o l m a s a y d . Tatl ve inat m e k t u p l a r beni her yerde izledi. Yuvarlak, temiz elyazsyla, a k mavi k t l a r a , koyu mavi m r e k k e p l e yazd mektuplarn t m t a b u r t a nyor ve herkes benim a d m a m u t l u o l u y o r d u . Eer M a r y ile evlenmeyi Istemeseydim bile o n u n sebat beni sadk ve gzel bir kadnn srekli d n kur m a y a z o r l a y a c a k t . M a r y B o s t o n ' d a k i kira evinden K a r a a a s o k a n d a k i eski Hawley evine t a n m a k t a t e r e d d t e t m e d i . M a r y b a t a n iimin d u r a a n mit sizliinde, o c u k l a r m z n d o u m u n d a y a d a uzun s ren t e z g h t a r l k felcinde asla kaygya k a p l m a d . Bekliyordu bunu. imdi d a h a iyi a n l y o r u m . Ve sa nrm a r t k b e k l e m e k o n a zor geliyor. M a r y ' i m y a p m a c l k t a n holanmaz ve hor grmeyi de bir a r a o l a r a k kullanmaz. Bu y z d e n de bundan n c e k i is teklerini bu k a d a r kat bir dille a a vurmamt. Pek o k olay en iyi ekilde g e r e k l e t i r m e k iin o k alr. Sadece, d a h a n c e o r a d a o l m a y a n bir zehirlh k a f a s n a yerlemi olmas nemli. Gece s o k a k t a 44

w w w . c i z g i l i f o r u m . c o m e n g i n e l

buzlar ezeri a y a k l a r n sesine karlk ne o k d n ce ekillenebiliyor insann k a f a s n d a , N e w B a y t o w n ' d a s a b a h n erken saatlerinde y r m e k t e n k a n m a k iin hi bir neden y o k t u r . Wee Willie k k a k a l a r yapar, beni s a b a h n nde krfeze d o r u y r r ken gren bakalar d a , b a l a g i t t i i m i dnrler. nsanlarmzn balk a v l a m a y n t e m l e r i eit eittir. Bazlar aile srlar k a d a r gizlidir ve b u n l a r saygnl o l a n , gelitirilmi zel kuramlardr. S o k a n s o l g u n , kaldrmda ve imlerin zerindeki k a t , beyaz buzlar, m i l y o n l a r c a ufak elmasm gibi prl prl p a r l a t y o r d u . Bu buzda ayak izleri kalr a m a imdi y o k t u . o c u k k e n d e d o k u n u l m a m yepyeni kar y a da buz zerinde y r m e k t e n merakl bir heyecan d u y a r d m . Yeni bir d n y a y a a y a k b a s a n lk insan o l m a k gibidir. Kullanlmam, kirletilmemi temiz, yeni bir eyi kefetmenin o derin ve d o y u m l u hissini d u y a r m . Olaan gececiler, kediler yani, buzda y r m e k t e n holanmazlar. Bir kezinde h a t r l y o r u m , p lak ayakla buza b a s m t m , a y a m y a n m t s a n k i . A m a imdi Ibotlarm ve kaln o r a p l a r m l a parlayan yeniliin zerinde ilk yaralar a t m . Porlock s o k a n n T o r g u a y ' l a kesitii y e r d e , b i s i k l e t f a b r i k a s d a (buradadr H i c k s o k a n d a k i temiz buz, s r k l e n e n ayak izleriyle y a r a lanmt. Huzursuz, kararsz bir insan o l a n , b a k a bir yerde o l m a k isteyen ve o r a y a s r k l e n e n Danny Taylor'un ayak izleriydi b u n l a r . . . Danny k a s a b a n n ayya. Her k a s a b a d a byle bir kii v a r d r s a n r m . Danny Taylor k a s a b a d a herkesin ban sadan sola sallatan, iyi aileden, eski aileden gelen iyi eitim g r m biridir. Kltrldr. A k a d e m i d e baz s o r u n lar o l m a m myd? Neden silkelenip a y a a kalk myor? Kafay e k e r e k kendini l d r y o r , a m a bu hatal, n k Danny b i r beyefendidir. mek iin para dilenmek ayptr. yi ki anne babas sa d e i l , o n u n bu halini grmediler. Bu onlar ldrebilirdi a m a zaten o k t a n ldler. te New B a y t o w n ' d a bunlarn d e d i k o d u s u yaplr. Benim iinse, Danny derin bir yaradr. B u n d a n dp t e (bir sutur. O n a y a r d m edebilirdim. Denedim

45

d e , a m a izin vermedi. D a n n y kardeim gibidir, birlik te bydk, ayn yatayz. Boyumuz, kilomuz da ay ndr. Ben onun k o r u y u c u s u y d u m ve o n u k u r t a r a m a d m . Belki bu yzden s u l u l u k d u y u y o r u m . Yrei m i n derinliklerinde zrlerim var. Bazlar geerli, a m a bu beni r a h a t l a t m y o r . Taylor'lar en az Hawley' ler, Baker'ler ya da dierleri kadar eski bir ailedir. o c u k l u u m d a , b a n a sa k o l u m k a d a r y a k n olan Danny o l m a d a n gittiim hi bir piknik, sirk, yar ma ya da ylba h a t r l a m y o r u m . niversiteye birlik te gitseydik belki bunlar o l m a y a c a k t . Ben Harvard'a g i t t i m . Bir lisan zenginlii y a a d m . Edebiyat iinde y z d m , eski, gzel ve mehule sndm ve bir bak kal d k k n n d a t e z g h t a r l k y a p a r k e n kullanmann imknsz o l d u u bir yn bilgiyi kazanmaya al t m . Bu heyecanl ve p a r l a k servende Danny'nin y a n m d a olmasn istedim hep. A m a Danny deniz iin d o m u t u sanki. Deniz A k a d e m i s i n e gitmesi d a h a biz o c u k k e n planlanm, kabul edilmi, h a t t kesinlemiti. Ne z a m a n yeni bir s e n a t r m z olsa babas bu k o n u y u g n d e m e getirirdi. yl o n u r listesindeydi, s o n r a k o v u l d u . Annebabasn bu l d r d derler. Danny'nin de pek o u nu l d r d . Geriye bu s r k l e n e n strap kald. Bir b a r d a k i k i iebilmek in dilenen bir keder. S a n r m ngilizler b u n a batt balk y a n gider. derler a m a bana kalrsa y a n deil dibe gidiyor. Danny imdi gece gezen, s a b a h n erken saatleine ait, yalnz srklenen Ibiri o l d u . Bir b a r d a k iki /in dilenirken gzleri o n u balamanz iin yalva rr size, n k o hi kendini balayamaz. Taylor'la rn eskiden gemi y a p t k l a r y e r d e bir kulbede uyur. A y a k izlerini g r n c e d u r d u m , eve mi g i t m i t i , y o k sa evden mi k m t b u n u r e n m e k istiyordum. Buzdaki izlere b a k l r s a dar k m t ve her an o n u n l a karlaabilirdim. W e e Willie o n u hapse a t m a z d . N e y a r a r o l a c a k t ki? Nereye g i t t i i m i b i l i y o r d u m , d a h a y a t a k t a n k m a d a n g r m hissetmi v e k o k u s u n u a l m t m . Eski Liman a r t k y o k . Eskiden gemilerin d e m i r a t p sndklar W h i t s o n kayalar yeni d a l g a k r a n n 46

ve belediyeye ait iskelenin yaplmasyla kum ve a murla d o l m u , o parlak kayalar a r t k slamlard. Gemiler, ambarlar, ipcambazlar nerede imdi? Balina yan varillere d o l d u r u r k e n t m ailele riyle alan iiler ve d o k l a r n zerindeki balina av clarnn demir atabildikleri cvadralar*, keman a l a n denizciler hani? Genellikle a n a gemi v a r d , ar malar keli, a r k a l a r n d a n da kare yelkenli hzl ge miler giderdi. Gemiler her h a v a d a dayankl olsun d i ye derin yaplrd. Uan b a s t o n ayr p i r seren dire iydi sanki ve ikili balina v u r u c u s u en az yelkenler kadar hzlyd. Eski liman gemiler de v a r k e n g s t e r e n , elik zerine k a b a r t m a yaplm bir resim var bende. Te neke k u t u d a ise eski sararm f o t o r a f l a r var. A m a o n l a r a ihtiyacm yok. Liman da gemileri de biliyo r u m . Dedem balina diinden y a p l m b a s t o n u y l a be nim iin bunlar sanki yeniden ina etti. Eskiden Havvley'lerin d o k ' u olan bir k t k p a r a s n a b a s t o nunu vurarak, denizcilik terimleri s a v u r a savura beni eitti. Hiddetli bir yal a d a m d d e d e m , salar ve favorileri bembeyazd. O n u yle severdim ki kal bim bu sevgiden a r r d . * M e g a f o n a ihtiya d u y m a y a c a n z bir sesle kp rden b a r r d : Tamam, a r k n n hepsini eyle, yksek sesle, f s l t d a n nefret ederim. Ben arkya b a l a r d m o da balina diinden bas t o n u y l a k t e v u r u r d u . Uan zpkn (ak) syler d i m , dar zpkn (ak) ieri z p k n zpkn (ak ak) Syle, fsldyorsun. nce gkler n c e kral, n c e a l a k tepeler, n ce y k s e k tepeler.. (Her seferinde k t e vururdu.) Okyanus. Syle. Okyanus gkler (ak). Y a l a n d k a a b u k yorulur o l m u t u . Okyanusu bover Mizana*'yp ge. * Civadra : Gemilerin bas taraflarndan belirli bir ada uzatlan, pruva direi ile ubuklarnn ist ralyalarn (arma) baland serenler. * Mizama; Gemilerin nc direi. 47

Bastne k a p t a n . M i z a n a gkler, mizana kra!, mizana alak tepe, mizana y k s e k tepe, k o r s a n b a y ra. Sonra? Hzl. Armas ne? Balk kancas ve b a s t o n kaptan. ak-ak-ak, b a s t o n u kte v u r u r d u . itmesi a r l a t k a insanlar f s l d a m a k l a daha o k sulad. Eer birey gerekse veya deilse bu nu syleyebilmelisin. Bar. Yal k a p t a n n iitmesi arlat a m a bellei ye rinde kald. Her geminin tonajn ve kalitesini sy leyebilirdi. Hatt balina avclnn o aaal d e v r i , o k a p t a n o l m a d a n n c e neredeyse bitmesine r a m e n , krfezden k a n her geminin neyle d n e c e i n i , getirilenlerin nasl paylatrlacan bilirdi. Gazyana kokarca ya gazl l a m b a l a r a da kokarca yu vas d i y o r d u . Elektrik lambalar kullanlmaya ba laynca pek a l d r m a d , belki de sadece h a t r l a m a k ona y e t i y o r d u . lm beni a r t m a d . n k yal a d a m beni gemiler iin o l d u u k a d a r kendi l m iin de eitmiti, i i m d e ve d m d a ne y a p l m a s ge rektiini b i l i y o r d u m . Eski Liman'n k u m ve a m u r l a d o l m u olan y a nnda Havvley'lerin d o k u ' n u n b u l u n d u u yerde ta temel hl duruyor. Cezir z a m a n n d a k i su seviyesindedir, sular yk selince kare talarn yalar. Temelin s o n u n d a n m e t r e tede k k bir giri vardr, yaklak bir met re geniliinde, bir metre ykseklii ve bir b u u k metre derinlii o l a n , zeri kapal bir blmedir. Belki eskiden su yoluydu a m a imdi t o p r a k l a t e m a s eden ksm kum ve p a r a l a n m kayalarla birlemiti s a n ki. te buras benim y e r i m , herkesin ihtiyac olan bir yer. ine girdiinizde denizden b a k a kimse g remez sizi. Eski L i m a n d a n geriye hi bir ey k a l m a d. Midyecilerin kulbeleri v a r imdi b u r a d a , epey de o k t u r l a r a m a kn t e r k e d e r l e r kulbeleri. M i d y e c i ler zor konuurlar, o da belki a k a m o l u n c a . Balar nlerinde, o m u z l a r k m yrrler. 48

te b u r a y a g e l i y o r d u m . Askere g i t m e d e n n c e k i gecemi b u r a d a g e i r m i t i m . M a r y ile evlenmeden n c e k i son gecemi de. 'Hatt M a r y ' y i harap eden Eilen'in d o d u u gecenin bir b l m n de b u r a d a g e i r m i t i m . B u r a y a gelmek, o t u r u p t a l a r a a r p a n d a l g a l a r n sesini d u y m a k ve W h i t s o n kayalklarna b a k m a k iin z o r l a n y o r d u m sanki. G r m t m o n u , y a t a k t a yatp krmz benekleri seyrederken ve gelip b u r a d a o t u r m a m gerektiini b i l i y o r d u m . Beni b u r a y a getiren byk deimelerdir n e m l i deimeler. S o u t h Devon k u m s a l b o y u n c a ilerler ve b u r a d a klarn ba d e r d e girmesin diye iyi insanlar t a r a f n d a n k o n u l m u lambalar vardr. k l a r b a k a bir y e r e g i t m e k z o r u n d a kaldlar t a b i i . Kasaba y n e t m e lii Wee Willie'nin buralar s a a t t e bir kolaan et mesini emreder. Kumsalda hi kimse yok. ok garip, n k d a i ma bala giden veya b a l k t a n d n e n birileri olur d u . Kenardan a a d o r u k t m , kovuun t a b a n n b u l d u m ve iyice yerletim. Wee Willie'nin arabas g e m e d e n b i r a z n c e o t u r m u t u m . Bylece geceyi Willie'yle g e i r m e tehlikesini ikinci kez a t l a t m tm. Bu k k k o v u k t a , b a d a k u r m u gz krpan Buda gibi o t u r m a k , biraz rahatsz ve a p t a l c a gele bilir a m a her naslsa kovuk bana u y g u n d u ya da ben o n a u y g u n d u m . Belki de b u r a y a o k a d a r sk geliyor d u m ki srtm t a l a r a u y g u n bir hal a l y o r d u . Bunun Aptalca o l m a s n a hi a l d r m y o r u m . Bazen aptallk etmek insan o k elendirir. Bazen de tekdze y a antnz bozar, yeni b i r b a l a n g y a p m a n z a yo! aar. S o r u n l a r m o l d u u zaman a p t a l l k o y u n u oy n a r m , bylece sevgili karm s o r u n l a r m n f a r k n a varmaz. Karm henz beni t a m o l a r a k bulamad veya bulduysa da ben asla bilemeyeceim. Mary'imle il gili p e k o k eyi b i l m i y o r u m . Bunlarn a r a s n d a onun beni ne kadar t a n d da var. Bu kovuu bildiini s a n m y o r u m . Nasl bilebir ki? Kimseye a n l a t m a dm'. smi bile y o k , sadece ben Yer d i y o r u m . Olay lar d n e b i l e c e i m bir yer. Hi kimse dier insan lar h a k k n d a k i gerekleri bilemez. Yapabilecei en 49

iyi ey onlarn kendisine benzediini s a n m a k t r . im di (burada, rzgrdan rak, g k y z n n karanlyla kararm, ykselen sular seyrederek o t u r u r k e n , her kesin byle bir yeri var mdr diye d n y o r u m . Ve ya byle bir yere ihtiya d u y a r l a r m , isterler mi? Bazen yzlerde bir bak y a k a l a r m . nsann kor kularnn hafifleyebilecei, insann tek olabilecei ve bunu depo edebilecei, sessiz, gizli bir yere ihtiya d u y a n , kapana kslm hayvanlarnki gibi bir b a k . Elbette ana rahmine geri d n m e k ya da l m e k istei gibi teorileri b i l i y o r u m ; b u n l a r baz insanlar iin ge erli olabilir. Bunlarn geerli olduklarn sanmyo rum a m a bu k u r a m l a r n , kolay olmayan bir eyi a n latmann kolay yolu olduklarn kabul e d i y o r u m . Ben bu yerde olan eye Stok etmek d i y o r u m . B a k a lar buna dua etmek diyebilirler. Belki de ayn ey dir. B u n u n bir d n c e o l d u u n a i n a n m y o r u m . Ken d i m iin b i r resmini y a p m a k istersem tatl bir rz-^ g a r d a u a r a k , dnerek, k u r u y a n , k u r u d u k a d a beyazlaan slak bir kt izerdim. ster iyi ister k t olsun ite bana olan da b u . O k u l d a d i k k a t i e k m e k iin ellerini sallayp zp layan k k o c u k l a r gibi d n l e c e k her s o r u num ne g e m e k iin hoplayp zplyorlard. Birden bir balk m o t o r u n u n y a v a hrltsn d u y d u m . M o t o r u n n n d e k i k VVhitson kayalklarnn gneyine d o r u ilerledi. M o t o r krmz ve yeil klarn k a nala d n d r p girinceye k a d a r hereyi bir y a n a b rakp bekledim. Kayalklara d e m i r atan m o t o r d a n kan i k i a d a m ellerinde kreklerle kyya ktlar. K u m sala k k d a l g a c k l a r gelmeye balad. Tedirgin olan m a r t l a r n yeniden a m a n d r a l a r n zerine