1

7 Mayıs 1833, Hamburg – 3 Nisan 1897,

Viyana.

Alman besteci, piyanist ve orkestra şefi, XIX.

yüzyılın ikinci yarısının en önemli Alman

romantik akım bestecilerindendir.

Brahms (Aşağı Sakson - Kuzey Alman) genişçe

bir ailenin çocuğuydu. Babası el işçiliğiyle para

kazanıyordu, ayrıca Hamburg'taki birkaç dans

lokalinde korno ve kontrabas çalarak küçük

gruplarla sahne alıyordu.

Brahms piyano dersleri alarak müziğe yedi

yaşında başladı. Besteciliğe olan yeteneğini

genç yaşlarda göstermeye başladı, 1849'da

yazdığı Sevilen Valsler üzerine Fantezi adlı

yapıtı piyanistler için çalınması hiç de kolay

olmayan bir yapıttır.

Kazım ÇAPACI

Johannes BRAHMS

2

Brahms genç birisi olarak kendine özgü bir

anlatım biçimi geliştirmişti; erken dönem

yapıtlarını takma ad ile (G. W. Marcks, Karl

Würth) yayınlatıyordu ve bunlara kendine

göre yüksek opus numaraları veriyordu.

Başlarda yalnızca piyano yapıtları veren

Brahms orkestranın olanakları ve sınırları

konusunda kendine henüz güvenmiyordu.

Daha sonraki yıllarda da orkestra yazısı

konusunda yakın çevresinin desteğine

başvurmuştur.

1853 yılında Reményi adı altında icra eden

Macar kemancı Eduard Hoffman (1829-1898)

Brahms’ı Hannover’de oturan dönemin büyük

kemancısı Joseph Joachim ile tanıştırmıştır.

Joachim'den çok etkilenen Brahms Onun

çalışında yoğun bir ateş, öyle ki, her şeyi

kaderine bırakan bir enerji, ritmdeki kesinlik,

sanatçıyı gösterircesine ve onun yapıtlarında

(bestelerinde) daha şimdiden büyük bir

anlatım gücü görüyorum, yaşıtlarıyla

karşılaştırılamayacak bir biçimde diye söz

eder…

Joachim'in Brahms'a önerisi, kendisini

Weimar'da Saray Müzik Direktörü olan Franz

Liszt 'e tanıtması olmuştu. Liszt'in Brahms'a

sözü ise Breitkopf & Härtel Yayınevi'ne yazdığı

bir mektupta kendisinden söz etmesi olmuştu.

Brahms bu durumdan pek bir beklenti

çıkaramamış ve Joachim'e bir mektup yazarak

kendisini sanat yaşamına sokmasını istemişti.

Bunun üzerine Joachim, Brahms’a

Düsseldorf’ta oturan besteci Robert

Schumann' la tanışmasını önermişti.

25 Ekim 1853’de Robert Schumann tarafından

Leipzig’te kurulan 'Müzik için Yeni Dergi' nin

(Neuen Zeitschrift für Musik) Yeni Yollar başlığı

altında ilk yazısını Schumann yazmış ve

Brahms için şunları belirtmiştir:

' (...) ve o geldi işte, bu seçkin ve kahraman

nöbeti tutabilecek yeni bir kan. Hamburg'lu

Johannes Brahms, oranın karanlık sessizliğinde

yaratılmış ama sanatın bu zor uzlaşısında

kendisine fazlasıyla ve coşkuyla ilgilenmiş bir

öğretmenden biçimlenmiş, kısa bir süre önce

saygıdeğer yakınım olan bir usta tarafından

3

bana sözü edilen Brahms. Bütün bu belirtileri

üzerinde taşıyan o: O seçkin birisi. (...) '

Schumann, Müzik Yayınevi Breitkopf & Härtel

'in de Brahms'ı kabul etmesini dileyerek,

yayınevinin Brahms'ın birkaç çalışmasını

yayınlamsını istedi.

Onun kişisel olarak bu konuya yüklenmesi

yirmi yaşındaki Brahms'ı Almanya'da sanki bir

gecede ünlü birisi yapmıştı.

Müzikle ilgilenen bir sürü kişi ondan bir şeyler

dinlemek, yapıtlarını görmek, bu yeteneği

daha çok tanımak istiyordu.

Bu durum Brahms'ı ürkütmüştü. Schumann'a

yazdığı mektuplarında korkularını dile

getirmiş, kamu ölçütlerine göre yetersiz

kalabileceğini belirtmişti. Kendini aşırı

eleştirerek bunalıma girip birkaç çalışmasını

yakıp yok etmişti.

Brahms’ın Müziği

Brahms’ın yapıtları bütün Avrupa müzik

geleneğini kapsar. Yalnızca Beethoven’la

kalmayıp J.S: Bach, Georg Friedrich Haendel ve

Giovanni Pierluigi da Palestrina’nın da Brahms

müziğinde etkisi vardır.

Müzik tarihsel çalışmaların sonucunda Brahms

müziğini üç döneme ayırabiliriz: Birinci dönem

„Ein Deutsches Requiem“ e kadar olan

kısımdır. İkincisi, ikinci piyano konçertosuna

kadar olan kısımdır. Üçüncüsü ise 3.Senfoni ile

başlar.

İlk dönem için romantik temel üzerine

oturmuş denilebilir. İkinci dönem güçlü bir

klasik vurgusudur. Üçüncü dönem için ise

romantik ve klasik temelin kendi içinde

erimesi diyebiliriz.

4

Brahms’ın Yapıtları

Orkestra yapıtları

Piyano Konçertosu Nr. 1 re minör op. 15

(1859)

Serenad Nr. 1 re majör op. 11 (1860)

Serenad Nr. 2 La Majör op. 16 (1860)

Haydn`ın bir konusu üzerine çeşitlemeler op.

56a (1874)

21 Macar Dansları (Piyano için, iki- ve dört el

için, Nr. 1, 3 ve 10, 1874 ve 1876 Brahms

tarafından orkestraya uyarlandı)

Senfoni Nr. 1 do minör op. 68 (1876)

Senfoni Nr. 2 re majör op. 73 (1877)

Keman konçertosu re majör op. 77 (1879)

Akademik Kutlama Üvertürü do minör op. 80

(1880)

Trajik Uvertür re minör op. 81 (1880)

Piyano Konçertosu Nr. 2 si bemol majör op. 83

(1882)

Senfoni Nr. 3 fa majör op. 90 (1884)

Senfoni Nr. 4 mi minör op. 98 (1886)

İkili konçerto keman ve viyolonsel için la minör

op. 102 (1888)

Piyano müziği

İki el için

Sonat Nr. 1 do majör op. 1 (1853)

Sonat Nr. 2 fa diyez minör op. 2 (1854)

Scherzo mi bemol minör op. 4 (1854)

Sonat Nr. 3 fa minör op. 5 (1854)

Schumann' in Bir Konusu Üzerine Çeşitlemeler

op. 9 (1854)

Gavotte WoO posth. 3 (1854-55)

2 Gigue WoO posth. 4 (1855)

2 Saraband WoO posth. 5 (1854-55)

Dört Balad op. 10 (1856)

Bir Konu Üzerine Çeşitlemeler op. 21/1 (1861)

Bir Macar Türküsü Üzerine Çeşitlemeler op.

21/2 (1861)

Händel' in Bir Konusu Üzerine Çeşitlemeler op.

24 (1862)

Paganini' nin Bir Konusu Üzerine Çeşitlemeler

(İki sıra) op. 35 (1866)

16 Vals (genişletilmiş metni de var) op. 39

(1865)

10 Macar Dansları WoO 1 (1872 Dört El için

olan Uyarlaması 1869, altta)

5

Sekiz Piyano Parçası op. 76 (1879)

İki Rapsodi op. 79 (1880)

Yedi Fantezi op. 116 (1892)

Üç Intermezzo op. 117 (1892)

Altı Piyano Parçası op. 118 (1893)

Dört Piyano Parcası op. 119 (1893)

Ossip Gabrilowitsch Intermezzo`yu çalıyor Nr.

3 C-Dur op. 119 Welte-Mignon için 4. Temmuz

1905`te. * 1602 kB ?/i

51 Piyano Alıştırması (1893)

Piyano müziği

Dört el için

Souvenir de la Russie, WoO

21 Macar Dansları (1869 ve 1880)

Schumann`in bir konusu üzerine çeşitlemeler

mi bemol majör, op. 23 (1863)

16 Vals, op. 39

18 Aşk Türküsü (Vals), op. 52 a

15 Yeni Aşk Türküsü (Vals), op. 65 a

İki piyano için

Sonat fa minör, op. 34 (Fa minör Piyanolu

Beşil`inden, op. 34)

Joseph Haydn`in bir konusu üzerine op. 56b

(op. 56a Orkestra için uyarlama)

Oda müziği, piyanolu

Piyanolu Üçül la major (1853 sıraları)

Piyanolu Üçül Nr. 1 si majör op. 8 (1854, yeni

uyarlama 1891)

Piyanolu Beşil Nr. 1 si minör op. 25 (1863)

Piyanolu Beşil Nr. 2 şa majör op. 26 (1863)

Piyanolu Beşil fa minör op. 34 (1865)

Sonat, Piyano ve viyolonsel için Nr. 1 mi minör

op. 38 (1865)

Üçül, Korno keman ve Piyano için mi bemol

majör op. 40 (1865)

Piyanolu Beşil Nr. 3 do minör op. 60 (1875)

Sonat, Piyano ve keman için Nr. 1 sol minör

op. 78 (1880)

Piyanolu Üçül Nr. 2 do majör op. 87 (1880)

Sonat, Piyano ve Viyolonsel için Nr. 2 fa majör

op. 99 (1886)

Sonat, Piyano ve keman için Nr. 2 la majör op.

100 (1886)

Piyanolu üçül Nr. 3 do minör op. 101 (1887)

Sonat, piyano ve keman için Nr. 3 re minör op.

108 (1889)

Klarinetli Üçül la minör op. 114 (1891)

6

2 Sonat, Klarinet ve Piyano için fa minör, mi

bemol minör op. 120 (1894)

Scherzo do minör, keman ve piyano için WoO

2

Oda müziği, piyanosuz

Yaylı Altıl Nr. 1 si bemol majör op. 18 (1862)

Yaylı Altıl Nr. 2 Sol majör op. 36 (1866)

Yaylı Dördül Nr. 1 do minör op. 51/1 (1873)

Yaylı Dördül Nr. 2 la minör op. 51/2 (1873)

Yaylı Dördül Nr. 3 si bemol majör op. 67 (1876)

Yaylı Dördül Nr. 1 fa majör op. 88 (1882)

Yaylı Dördül Nr. 2 sol majör op. 111 (1891)

Klarinetli Beşil si minör op. 115 (1891)

Org yapıtları

Fug la bemol minör WoO 8

Prelüd ve Füg la minör WoO 9

Prelüd ve Füg sol minör WoO 10

Koral Dinleti ve Füg „O Traurigkeit, o

Herzeleid“ üzerine WoO 7

11 Koral Dinleti op. posth. 122

Koro yapıtları

Missa Canonica op. posth. (1856-, Fragment)

Daha sonra bir kısmı Motet op. 74.1' de

kullanıldı

Ave Maria op. 12 (1860)

Cenaze Türküsü op. 13 Koro ve Üflemeliler

(1860) Org uyarlaması K.M.Komma tarafından

2 Motet op. 29 (1857-1860): "Schaffe in mir

Gott ein rein Herz" op. 29,2 (Psalm 51,12-14)

Dinsel Türkü op. 30

12 Türkü ve Romans, Kadınlar korosu için op.

44

Ein deutsches Requiem op. 45 (1866/67 ve 68

(Satz 5))

Rinaldo op. 50 (1869)

Aşk Türküleri - Valsler op. 52 (1868) ve Yeni

Aik Türküleri op. 65 (1874)

Rapsodi, Alto, Erkekler Korosu ve Orkestra için

Goethe'nin "Harzreise im Winter"inden bir

kısım üzerine op. 53 (1869)

Kader Türküsü op. 54 (1871)

Triumphlied op. 55 (1871)

7

2 Motet op. 74 (1878): "Warum ist das Licht

gegeben dem Mühseligen" op. 74,1 und "O

Heiland, reiß die Himmel auf"

Nänie op. 82 (1881)

Gesang der Parzen op. 89 (1882)

Çingene Türküleri op. 103 ve 112, 4 Ses ve

Piyano için

Fest- und Gedenksprüche a cappella op. 109

(1888)

3 Motet op. 110 (1889)

Annähernd 330 Ses için Türküler

4 Gerçek Türkü op.121 (1896)

Vineta op. 42 Nr. 2 (1860) Wilhelm Müller'in

bir şiiri üzerine

1853’de Brahms

Brahms’ın Zentralfriedhof-Viyana’daki anıt

mezarı

Hastalıkları (Jasna Pucarin-Cvetkovi, 2011)

Grip benzeri hastalık ve ilerleyici sarılık, lilo kaybı

Olası pankreas kanseri ya da karaciğer kanseri

Olası karaciğer sirozu

Şiddetli horlama – uyku apne sendromu

Alkol bağımlılığı

Disfazi

İrritabilite, depresyon

Kazım Çapacı

8