jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 overzicht • inleiding •...
TRANSCRIPT
![Page 1: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/1.jpg)
1
Jeugdtrauma en somatische gevolgen
op volwassen leeftijd:
klinische en psychofysiologische
verkenning
(ingekorte versie presentatie)
Prof. dr. F. Van Den Eede
Symposium SPM/VVPHof van Liere UA 26/04/2019
![Page 2: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 3: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 4: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/4.jpg)
4C. Heim (Lessons from developmental neuroscience )
![Page 5: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/5.jpg)
5Vertommen et al. (2014)
![Page 6: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Jeugdtraumata
• Fysieke mishandeling
• Seksueel misbruik
• (Seksuele intimidatie)
• Emotioneel misbruik
• Emotionele verwaarlozing
![Page 7: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/7.jpg)
7
![Page 8: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/8.jpg)
8
![Page 9: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/9.jpg)
9
![Page 10: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/10.jpg)
10
![Page 11: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/11.jpg)
11
![Page 12: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 13: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/13.jpg)
13
![Page 14: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/14.jpg)
14
![Page 15: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Jeugdtraumata en psychopathologie
• Stemmingsstoornissen
• Angststoornissen
• Middelengebonden stoornissen
• Gedragsstoornissen
• Eetstoornissen
• Dissociatieve stoornissen
• Seksuele stoornissen
• Persoonlijkheidsstoornissen
• Psychotische stoornissen
• Somatoforme stoornissen
• Slaapstoornissen
• Neurocognitieve stoornissen?
![Page 16: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/16.jpg)
16
![Page 17: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/17.jpg)
17
![Page 18: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/18.jpg)
18
JAMA. 1997;277(17):1362-1368.
![Page 19: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/19.jpg)
19
![Page 20: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/20.jpg)
20
![Page 21: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/21.jpg)
21
![Page 22: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/22.jpg)
22
![Page 23: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/23.jpg)
23
![Page 24: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/24.jpg)
24
![Page 25: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Effecten van jeugdtrauma
![Page 26: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Psychopathogenese
• Psychodynamisch
• Gedragsmatig
• Cognitief (schema’s en overtuigingen)
• Systemische dynamiek
• Existentieel perspectief
![Page 27: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 28: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 29: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/29.jpg)
29
![Page 30: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 31: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Effecten van jeugdtraumata:neurobiologische mechanismen
Cassiers et al. (2018)
![Page 32: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/32.jpg)
32
![Page 33: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/33.jpg)
33Hart & Rubia, 2012; Teicher & Samson, 2016Figuur: Benes, 2010
Neuroimaging van jeugdtrauma
![Page 34: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/34.jpg)
34Teicher & Samson 2013
![Page 35: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/35.jpg)
35Teicher & Samson 2013
![Page 36: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/36.jpg)
36Teicher & Samson 2013
![Page 37: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/37.jpg)
37
AscendingAscendingAscendingAscending
DescendingDescendingDescendingDescending
green: green: green: green: ---- pain pain pain pain
red: + painred: + painred: + painred: + pain
Pijn: dalende banen
Van Oudenhove (2007))
![Page 38: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/38.jpg)
38Gazzaniga et al (2002)
![Page 39: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/39.jpg)
39Ledoux J. (2016)
2-system framework (anxiety)
![Page 40: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/40.jpg)
40
IMPACT VAN JEUGDTRAUMA OP EXECUTIEVE FUNCTIONEREN IN
AFFECTIEVE STOORNISSEN
eeeeen en en en fMRIfMRIfMRIfMRI studie binnen het CAPRIstudie binnen het CAPRIstudie binnen het CAPRIstudie binnen het CAPRI
Cassiers L.
![Page 41: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/41.jpg)
41
jeugdtrauma
angst
&
depressie
1. Rationale en vraagstelling
Cassiers L.
![Page 42: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/42.jpg)
42
3
3. Methodologie
Cassiers L.
![Page 43: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/43.jpg)
43
Neuroimaging van jeugdtrauma
Ziek brein?Aangepast
brein?
><
Cassiers L.
![Page 44: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/44.jpg)
44
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 45: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/45.jpg)
45Chrousos (2009)
![Page 46: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/46.jpg)
46
HHHHypothalamusypothalamusypothalamusypothalamus
PPPPituitaryituitaryituitaryituitary
HippocampusHippocampusHippocampusHippocampus
AAAAdrenaldrenaldrenaldrenal cortexcortexcortexcortexCortisolCortisolCortisolCortisol
ACTHACTHACTHACTH
CRFCRFCRFCRF
AVPAVPAVPAVP
&&&&
▬▬▬▬
▬▬▬▬
▬▬▬▬
AmygdalaAmygdalaAmygdalaAmygdala Prefrontal cortexPrefrontal cortexPrefrontal cortexPrefrontal cortex++++ ----
HyperfunctieHyperfunctieHyperfunctieHyperfunctieversusversusversusversus
HypofunctieHypofunctieHypofunctieHypofunctie
![Page 47: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/47.jpg)
47Heim et al. (2008)
![Page 48: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/48.jpg)
48
![Page 49: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/49.jpg)
49Chrousos (2009)
![Page 50: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/50.jpg)
50
![Page 51: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/51.jpg)
51
![Page 52: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/52.jpg)
52Roberts et al. (2004)
Hypofunctie HPA-as in CVS
![Page 53: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/53.jpg)
53
Trauma en hypofunctie HPA-as (CVS)
Heim et al. (2009)
![Page 54: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/54.jpg)
54
Trauma en hypofunctie HPA-as (CVS)
![Page 55: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/55.jpg)
55
Ontwikkelingsperspectief
Lupien et al. (2009)
![Page 56: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/56.jpg)
56
Jeugdtrauma en HPA-as
• Jeugdtrauma: disfunctie HPA-as
� Kwetsbaarheidsfactor (trait)
• Jeugdtrauma: geen specifieke neuro-endocrienecorrelaten
� Versterking van de HPA-as ontregeling in psychopathologie
� Tijd tussen trauma en meting
� Tijdstip in leven waarop het trauma plaatsvond
� Impact van subtype van trauma
� Ernst en frequentie
![Page 57: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/57.jpg)
57
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 58: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/58.jpg)
58
![Page 59: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/59.jpg)
59
eeeepi pi pi pi geneticageneticageneticagenetica
Jeugdtrauma en epigenetica
![Page 60: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/60.jpg)
60
Jeugdtrauma en epigenetica
Maccari et al. (2015)
![Page 61: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/61.jpg)
61
Jeugdtrauma en epigenetica
McGowan et al. (2009)
![Page 62: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/62.jpg)
62
![Page 63: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/63.jpg)
63
![Page 64: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/64.jpg)
64
Overzicht
• Inleiding
• Klinische effecten van jeugdtraumata
• Psychofysiologie:
- Neuroimaging
- Stressbiologie
- (Epi)genetica
- Psycho-immunologie
![Page 65: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/65.jpg)
65
![Page 66: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/66.jpg)
66
![Page 67: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/67.jpg)
67
![Page 68: Jeugdtrauma en somatische gevolgen op volwassen leeftijd ... · 2 Overzicht • Inleiding • Klinische effecten van jeugdtraumata • Psychofysiologie: - Neuroimaging - Stressbiologie](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040705/5e03d51495164b105c7f6833/html5/thumbnails/68.jpg)
68