jesus timpućhu israel caśhtacunap cawsaynincuna€¦ · 4 śh śhapla letras especiales del wanca...
TRANSCRIPT
36
Waywäwan yacu śhalcamuynin Chay Galilea ućhaca tuqui unü waywayüllam cacula.
Cay ućhap muyülïninćhümi achca ulucunalla cala. Chaymi
chay ulup puntancunäćhu'a alalä waywacunalla muyucula.
Chaymi chay alalä ulucunäpi alalä waywacuna jiyalpämü
jiyalpämü ućhäman cala. Jinalmi chay ućhaćhu unü
waywawan jucllachanacülul yacüta ulunacalcachil-
ulunacalcachil sumä-sumä wicapacachila. Caynu imaypis
licaliyämümi cala; manam imayüra talcamunantapis
yaćhapacülachu. Chaymi challwa chaläcunaca ućhäćhu
cayalcal'a licaycaćhayalcäla, maycäpi nisyu waywa
śhacayämuśhantapis. Chaynu manchacuywan
licaycaćhapäcula juclla licalïmul barcunta ticlalcul
jiyacalpachinanpïmi, ütac chayćhu a'acunäman jitaycul
tupacacächinanpïmi.
Caycunapi
limayan: Mateo
8:23-26; Marcos
4:36-37; 6:
47-48.
Jesus timpućhu Israel caśhtacunap
cawsaynincuna
LULAYNINCUNA
(Ocupación)
Idioma Wanca
2
Misión Wanca (AMWAN)
Av. Giraldez 304 of. 205
Huancayo, Perú
Adaptado de la obra Daily Life in Bible Times
Wycliffe Bible Translators, Inc.
Dallas, Texas
Titulo: ©Jesus caśhan timpućhu Israel caśhtacunap cawsaynin
LULAYNINCUNA
(Ocupación)
Traductores: Área de producción y difusión-AMWAN
Asesores:
Rick Floyd, Ph. D.
Director, SIL at Biola
Department of Applied Linguistics and TESOL
Cook School of Intercultural Studies
Biola University Academia Autónoma del Idioma Wanca
Primera edición 1,000 ejemplares
Las ilustraciones son de:
Cristina R. Capcha Flores, Pág. 8, 11, 12, 13, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 30, 32, 35
ILV Perú y México, Pág. 9, 10, 14, 15, 18, 28, 29, 33, 36
35
Challwa chalacun Chay Galilea ućhaćhu challwa chaläcunaca, lluy
chalacuncunactapis curdilpïtam lulapäcula. Chay
chalacuncunactam tuquillap uywapäcula mana
ućhcucälinanpä. Uchuy-uchuy ućhculla captin'a
challwacunam chayninpa lluptïlü cala. Chaynu
chalacuncunacta allicta cuidayninwanmi tutay walächi
chalacalcamulpis, chay wälá tuquicta pa'alcul, intïćhu
chaquichipäcula. Chaynu masacaycälilmi manyapi licapäcula
mayca ućhcüśha caśhantapis. Ućhcüśhacta talïlul'a
allichacaycälïmi capäcula.
Caycunapi limayan: Mateo 4:21; Marcos 1:19; Lucas 5:1-7.
34
Chay challwacunäta chalapäcula barcuncunap
janallanpïmi, ansuylacunawan, mällacunawan. Allicta
chalapäcunanpá tutapmi yalatityapäcula. Waquincuna ishcay
barcucunawanmi yalapäcula; chaycunam wicpa caypa lishtin
juc jatun mällacta yacuman jitacaycälil aysapäcula lluy imapis
winacacamunanpä. Chaynu aysaśhtin ućhap patancamam
yalapämula.
Ñatac lluy aclaculculmi läsaćhu lanticalcämü
pasachipäcula. Chaynütacmi mana pirdinanpä charquictanuy
chaquichipäcula. Chaynu charquishancunätañatacmi ućhapïta
calućhu cä malcacunäman lantipä muyuchicü apapäcula.
Caycunapi limayan: Mateo 4:18; 13:47-48; Marcos 1:16;
Lucas 5:1-7; Juan 21:3-11.
3
Contenido Página Allaycuynin ………………………………………………… 5
Uywacuna
Camïllu …………………………………………………. 7
Uwish …………………………………………………… 9
Capish ………………………………………………… 10
Wäca ……………………………………………………11
Aśhnu ………………………………………………….. 12
Mula …………………………………………………… 13
Cawallu …………………………………………………14
Uwish michïcuna …………………………………………. 15
Lanla ulu ………………………………………………….. 16
A’u calal pampa arinal uluchacuna ……………………….. 16
Uta pïla ……………………………………………………. 17
Carpintïru …………………………………………………. 19
Lumi labräcuna …………………………………………… 21
Bayta awäcuna ……………………………………………. 23
Carpa ……………………………………………………… 25
Wacuy luläcuna …………………………………………… 27
Isquirbinapä ………………………………………………. 29
Challwa chalaycuna
Barcucuna ……………………………………………. 32
Challwa chalay ……………………………………….. 33
Challwa chalacun …………………………………….. 35
Waywäwan yacu śhalcamuynin ………………………….. 36
4
śh
śhapla
Letras especiales del Wanca La mayoría de las letras usadas en el alfabeto wanca
son idénticas a las usadas en el alfabeto castellano. Letras que representan sonidos que no existen en el
castellano son:
El (') Apostrofo es una “letra muda” en palabras como:
En el idioma wanca hay vocales alargadas que se
representan con dos puntos sobre la vocal. Las vocales que
llevan dos puntos se leen con más duración.
Este libro utiliza el alfabeto y la ortografía wanca
aprobados por Directiva N° 19 DSREJ/DTC-96.
sh
ashuti
ćh
ćhaqui
ya'a “yo” sin'a “nariz” a'ay “moler”
liman “él habla”
lïman “puedo ir”
pucayan “se vuelve rojo”
pücayan “está soplando”
33
Challwa chalay
Israel nunacunaca challwa mana ancha ćhaniyu
captinmi lluypis micatityapäcula. Manam uwishpa capishpa
aychannüchu alli ćhaniyu cacula. Chay malcanpa lädun
ućhallaćhu alli-alli challwacuna cayaptinmari mana ancha
ćhaniyüchu cala. Chay Galilea ućhaćhu imaymana
challwacunam alli-alli cacula. Chaymi chay muyülïninćhu
yaćhä nunacunaca challwallacta chalayllanwan bïdanta
pasapäcula.
32
Challwa chalaycuna Barcucuna
Galilea ućhaca chay malcap ćhawpinćhümi cala.
Chayćhümi achca nunacunaca challwacunacta chalapäcula.
Chayninpatacmi juc malcacunamanpis pasapäcula. Cay
lamarćhu pulï barcucunaca jatućhascam capäcula. Chaynu
jatuncasca calmi ćhuncapi, ćhunca ishcayniyu nunacunacta
apananpä camala. Chay barcucuna tablapi luläśham
capäcula. Chaymi waquinnincuna caśhpillawan tan'achinalla
capäcula. Waquincunañatacmi waywawan tan'achina cala.
Chayćhu barcucunaca mastá challwacta chalapäcunanpämi
cala. Waquinnincuná nunacunacta apaycaćhämi capäcula.
Waquincuná chay ućhap patanćhu lluy malcacunäman
nigusyucunacta apaycaćhananpämi cala.
Chay challwa chaläcunäpa barcuncuna uchuchällam
capäcula; manam lamarcäćhu pulinanpä allinchu cala.
Caycunapi limayan: Mateo 8:32; Marcos 4:1; 6:47-48,51;
8:10, 13-14; Lucas 5:1-7.
5
Allaycuynin
Israel caśhtacunäpa ćhaclallaćhu lulaynin
cayalcaptinpis, waquinnincuná juc lulayniyü-camam
capäcula. Caynu juc lulaycunacta lulapäcula mas allin
cawsaycälinanpämi. Chaynütac malca-masincunactapis
yanapaycuyninwanmi lulapäcula. Chaymi waquincuná
aylluntin-cama Israel malcap uluncunaćhu uwishta, capishta
milachipäcula. Ñatac chay malca ćhawpinpam may
malcacunamanpis juc jatun caminucuna pasala. Chaymi
achca ayllucuna nigusyu lulaytapis allaycapäcula. Paycunam
allipi-allipïtá sumä allin nigusyanticunaman muyüläliptin, juc
malca-yupayutaña nunacunaca licapäcula.
Chaynütacmi away yaćhäcunapis capäcula. Paycunam
puchcapïta awapäcula lanticulcänanpäpis ütac
cambiapäcunanpäpis. Chaynütacmi carpintirucunapis
capäcula. Paycunactam lulayninpa lluypis rispïtuwan
licapäcula. Calatacmi challwa chaläcunapis. Paycunam
nunacunäman lanticulcänanpä muyun-muyun challwacta
chalapäcula. Chaynütacmi utacunacta pïläcunapis
capäculatac. Paycunam ima uywap utancunapïpis yacucta,
bïnucta apapäcunanpä tuquicamacta lulapäcula. Chaynümi
chay timpućhu imaymana lulayniyü-cama capäcula.
Caycunapi waquinllanpïmi licaycuśhun.
6
Má, cay muśhü limalicuy timpu Roma nasyuncäpa
maquinćhümi lluy nigusyu lulaycuna cacula. Chaymi
nigusyanticuna nigusyucta lulaycälinanpä paytalä
mañacapäcunan cala. Chay Roma nasyunpa
camachicuyninćhümi camachisha cala nigusyanticuna
ulcunćhu, allï maquinćhu unanchacälälisha capäcunanpä.
Ñatac cay Israel nasyuncämi Africa-lädućhu Egipto
nasyuncäwan mataläla. Uman-lädupañatacmi Siriawan,
Feniciawan lindan cala. Chaynu ćhawpićhu Israel captinmi
may nasyunpïpis lluy jatućhaćha nigusyanticuna mulantin,
camïlluntin lluy ćhäpämula. Chaynu achca nigusyanticuna
cay Israel malcap pasalmi imapïpis lluy rïcuyächila aśhta
custumricunawanpis, muśhü pinsamintucunawanpis. Chaymi
chayninpa wicman cayman jatun caminucunallaña pasayalcä
cala.
Chaynütacmi lamar patanman juc nasyuncunapi
barcucuna imaymana nigusyuncunawan ćhäyalcämü cala.
Chaynüpam cay Israelta sumä cäniyüman-cama
wiñächipäcula. Chay nigusianticunämi imaymanacta
lanticulcänanpä Israelman apapämula: illaycunacta, uyway
nunacunacta, cawallucunacta, mulacunacta, baytacunacta,
tuqui aläja lumicunacta, mishqui aśhnayniyu jaćhacunactapis.
31
Caycuna juntunacuna puydï wasimanmi ćhulaśha cala.
Chaymi juntunacuna wasicunaćhu yaćhachicücunäpis
lïgipananpä julapämula chay ćhulaläśhancäpi. Chaymanmi
chay timpucunaćhu isquirbipäcula arameo limayćhu, griego
limayćhu, ütac unay hebreo limayćhu. Waquinnin Israel
caśhtacunäpá arameo limaymi mas ushya limaynin cacula.
Griego limaycätañatacmi mana Israel caśhtacunälla
limapäculapis isquirbipäculapis. Chay unay hebreo
limaycätañatacmi jinantin-yupay limapäcula. Chaymi
juntunacuna wasicunaćhüpis chay limayćhu lïgipäcula. Ñatac
hebreo limaycätawan arameo limaycätam isquirbinchicpis
lïginchicpis ipapi puntaman. Griego limaycätañatacmi
puntapi ipaman isquirbinchicpis, lïginchicpis.
Caycunapi limayan: Jeremías 36:20-23; Ezequiel 2:9-10; Apocalipsis 5:1; 6:14.
30
Chay papil luläcunaca chay papiro jaćhap chalac-
chalacyayä gümanu śhun'unćhu cäcätam cuchupäcula.
Chaynu cuchula largu-cama llapshacamallactam. Jinalcul
tawanacuyätam lataśhwan śhun'upayällal ćhulapäcula.
Jinalculmi jatun llasä lumiwan ñitichipäcula tuqui
la'anacacunanpä. Chaynu tuqui chaquïsha cayaptinmi allí-
allicta cupapäcula aśhta llampuy-llampuy yalunancama.
Chaynu lulälälilmi llapantapis matachillal pitwipäcula.
Caycunamanmi Israel caśhtacunaca isquirbipäcula
imapis camachicuynincunacta, limanacuynincunacta, ñatac
malcaćhu ima pasaśhancunactapis.
7
Uywacuna
Camïllu Cay camïllu nishan uywa, jatun ulu lümu jatun
cawallunümi cala. Cay camïllu uywaca allin masïsu uywam.
Chaymi calu biäjicunapäpis allin cacula. Chay uywa ash-ash
micuycunallawanpis, yacucunallawanpis jawcam pulicun.
Ñatac calu caminucta linan captin'a lümunćhu
puluśhcunmanmi achca muyuncunapä yacucta winacülü cala.
Chaymi arinal ulucunactapis maynu-maynu cargacuśhapis
simänalcul-simänalcul mana sintillal-ima lipäcula.
Ñatac chay uywacunap millwan junï-junï tita-camam.
Chaymi alalayta mana sintipäcunchu. Watan-watanmi abril
quilläćhu'a pïluchaculcan. Chaynu millwan śhupaptinmi
Judea nunacuna
awapäcula tita
shica-shica
baytacunacta.
Chaynu shica
cayninpam chay
bayta mana
ancha
ćhaniyüchu cala.
8
Chay uywacunacta uywapäcunanpá alli pastuyu
ulucunactam munapäcula. Chay waquinnin uywacuna
chucaruscam capäcula, manam mansullachu. Chaynu uywa
calmi waquinnincuná nunancunactapis mana cäsüchu cala.
Chaymi calu malcacta mana linan captin'a juc uywacunactapis
munapäcula cargaycaćhaculcänanpä.
Caycunapi limayan: Génesis 24:10-23; 1 Reyes 10:2; 1 Crónicas 27:30; Mateo 3:4; 19:24; 23:24.
29
Isquirbinapä Unay timpu Israel malcaćhu isquirbipäcula yana
tintallawanmi. Puca tintacá manam ancha taliculachu. Chay
yana tintäta ityapïmi lulapäcula asaytinpawan,
gumantinpïwan. Jinalculmi isquirbipäcunanpä allpa järraman
ütac jïrupi järraman ćhulapäcula.
Chay isquirbinan plüma nishantañatacmi juncu nishan
jaćhap caśhpinpi lulapäcula. Chaymi isquirbïcunaca plümanta
tintaman puśhtaycachil-puśhtaycachil isquirbipäcula.
Papiltañatacmi papiro nishan lantapïta lulapäcula. Chay
jaćhacunaca intiru mayunpa patancunaćhümi allí-alli wiñala.
Chay juncu nishan jaćhaca śhu'uśhnümi, suytu-cama
laplayülla cacula. Chay juncu jaćhapïmi lulapäcula
canaśhtacunactapis, llanquicunactapis, bütipa
caśhpincunactapis.
Jinaman
imaymanapämi allin
cala. Masqui
chaycunapä allin
captinpis papilta
lulapäcunanpämi
mastá lisisha cala.
28
Cay järracunactapis wacuycunactapis luläcunämi ñinca
mituwan munaśhanman lulapäcula. Chayta lulapäcunanpä
imaymana iramintanmi cala. Lluy luläpam uylucta lulananpä
ishcay jatućhaćha uylu lumin chapcanacüśha-yupay cala.
Chay janä lumïmanmi mitucta lluy lancala. Jinalculmi ćha-
quinwan chay lulïnin lumïta muyuyächï cala. Chaynu
muyuśhancamam maquinwanñatac munaśhanmanu tuquicta
lulalpula.
Caycunapi limayan: Isaías 41:25; Romanos 9:21.
9
Uwish Israel nunacunaca uwishcunacta achcactam
uywapäcula. Chay uwishcuna capishcunäpïta mas
jatuncascam capäcula. Millwan'a mirinupnuy cushpa-
cushpaycuśha juni-junim cala. Chay timpu yulä
uwishcunallam mas cacula. Ñatac yanacuna, bäyucuna, ütac
ishcayninwan tallüśha muluniläcunapis ashllam capäcula.
Chay uwishcunaca pastucunactawan chillquimü
pastuchacunätam micapäcula. Chay Israel nasyuncäćhu'a
llapa nunapis capäcula juc canćha uwishniyüpïta aśhta
ćhuncanpi canćhayü-camam.
Chay nunacunaca manam uwishninpa imallantapis
usuchipäculachu: lïchintapis, aychantapis; aśhta utanpis
carpacta lulapäcunanpämi cala. Watan-watanmi millwanta
lutupäcü cala. Chay away yaćhäcunäñatacmi baytacunacta
awapäcula. Chaynütacmi imapis pishipaculcäśhanwan
abisnintá cambiapäcü cala. Chaynütacmi Tayta Diosta
alawaycuyninwan alawana wasinćhüpis uwishcäta cañapäcü
cala.
Caycunapi limayan: Génesis 30:31-43; Números 28:3; Proverbios 27:23-27; Isaías 53:6; Mateo 25:32; Juan 2:14.
10
Capish Chay capishcuna manam uwishcänüchu nï millwanpis,
nï jatun cayninpis cala. Chay capishcunaca imaymana
licchämi capäcula: yuläcuna, yanacuna, uwicuna, ütac tallüśha
imaymana allaśhcunam. Cay capishcunaca uwishcäpïtá mas
masïsum capäcula. Chaymi usyä chaqui timpućhüpis
imaymanallacta miculpis cawsapäcü cala. Chaycuna
jaćhacunap ñawincunacta, laplancunacta jawcam anśhalcul-
anśhalcul micuculcäla. Manatacmi lapinllactachu micapäcula,
sinu'a sapipi chutalcul-chutalculmi micapäcula. Chaymi
talpuśha micuycunactapis mana caśhanman lluy cutïchipäcü
cala. Chaynu captinmi ćhaclacunaman aśhuycunantapis mana
anchá munapäculachu.
Chay Israel nunacunaca capishcunäpa imallantapis
manam usuchipäculachu uwishcäta-yupaypis. Chaymi
lïchinpïpis quïsucta lulapäcula, aychantapis micapäcula,
pïlunpis baytapämi cala, carpacta lulapäcunanpäpis allintacmi
cala. Ñatac Tayta Diosta alawayninwan cañaycälipunanpäpis
allintacmi cala. Cay Israelćhu achca capishniyücunacá,
uwishniyücunacá illayniyu nisham capäcula.
Caycunapi limayan: Génesis 15:9; 27:9; Éxodo 26:7; 35:6,23; Proverbios 27:25-27; Mateo 25:32; Hebreos 11:37.
27
Wacuy luläcuna Cay Israel malcäćhu mancactapis, järractapis,
wacuytapis allpallapïmi lulapäcula. Chaynücunacta
lulapäcunanpä allpaca tuquish ñinca allpallan cacula. Chay
allpätam yacuwan puśhtachipäcula tuqui mitucacananpä.
Jinalculmi manyallapi jalullal ćhaśhachipäcula. Chaynu
tuquicta lluy ćhaśhacaycälichilmi imactapis munaśhanta
lulapäcula. Chaynu ishpicalcachilmi jurnuman
ćhulaycapäcula caldaycäwan culluy-culluy
masïsalpamunanpä. Chay lulaśhan järracunämi imaymanapä
allin cala. Chaymi mas jatućhäcunacá yacucunacta,
bïnucunacta, asayticunacta winaculcänanpä allin cala.
26
Uwish michïcunapis caynu carpacunaćhütacmi
yaćhapäcula. Caynu yaćhapäcula uwishnincunacta pastun-
pastun istansaman aśhuśhtin pulipäculmi. Chaymi maymanpis
aśhupäcul'a utucalcälil lluy iśhtacancunactapis ipichacalcälil
aśhnunwan ütac camïllunwan cargapacalcälil pasaculcäla.
Chay carpacta utupäcula, śhalcachipäcula walmicunämi.
Chaynu apaycaćhana captinmi carpaćhu yaćhäcunaca mana
ancha imapis cüsasniyu pulipäcula. Puñupäcunanpäñatacmi
pampäman maśhtaculcäla tita baytacunawan.
Chaycunactawan täcucuncunacta, mancancunacta,
acchicuncunacta apacuśhallam pulipäcula.
Chaypiñam allipi-allipïtá Israel malcaćhu nunacunaca
wasicunaćhüña yaćhapäcula. Manañam chay
carpancunaćhüchu. Masqui wasincuna cayaptinpis
üsapäculälämi: uwish michïcunaca, biajicta pulïcunaca,
chaynütac fistaman lïcunäpis chaynin apacälälisham lipäcula
mayćhüpis jamaculcänanpä. Chaynütacmi Roma
cachacucunäpis gïrracunaman lipäcul apaycaćhapäcula.
Chaymi carpa luläcunaca ashishalla caculcäla.
Caycunapi limayan: Génesis 4:20; 18:1; 24:67; Éxodo 35:7-
8; Hechos 18:2-3.
11
Wäca Wäcacunätañatacmi trabäjupä uywapäcula. Ñatac llapa
türupis nubillu-camam capäcula. Cay wäcawanmi äraytapis
ärapäcula. Chaynütac ïrancunactapis jaluchipäcula,
carïtancunactapis aysachipäcula. Chaynütacmi pu'uśha
nubillucunaca sumä ashishalla cacula Diosta alawayninwan
cañaycälipunanpäpis. Ñatac waquinnincuná wäcacunactanu
lulacaycälilmi “diosninchic” nil alawapäcula. Cay lulay
Egipto nasyuncäćhümi mastá cacula. Chaymi Israel-lädu
nunacunäpis Moisés timpucunaćhu chaynu lulayta
atichipäcula.
Chaynütacmi ćhinancunapïpis lïchincunactapis
julupäcula, chaynütac quisilluctapis, mantiquillactapis
lulapäcula, aśhta utancunawanpis cuyrucunactam lulapäcula.
Cay wäcacunätapis Tayta Diospa cañaycapümi capäcula.
Cayta cäniyücunällam uycapäcula, jinaman cay uycuyca
jatun ćhaniyümi cacula.
Caycunapi limayan: Levítico 1:2,3; Lucas 14:19; Juan 2:14; 1 Corintios 9:9.
12
Aśhnu Cay timpu aśhnu uywacta uywapäcula mastá
cargaycaćhaculcänanpämi. Chay aśhnuwantacmi ïractapis
jaluchipäcula, ärapäcula, muśhü talpuśhacunactapis
pampachipäculam. Aśhta lichintapis chay timpu nunacunaca
upyapäculam. Jinaman'a sillaculcänanpäpis allinmi cala. Cay
Israel malcäćhu yulä aśhnun sillacuśha maynpis pulïcá, allin
rïcunnin nunacunam cacula. Chaynu alli ćhaniyu captinmi
cäniyu nunacunälla yulä aśhnuyü-cama capäcula. Mana
cäniyünincuná uwi aśhnucunallactam uywapäcula. Chaynu
uwinila licchä aśhnucunacá manam ancha ćhaniyüchu cala.
Caycunapi limayan: Jueces 10:4; Mateo 21:2,7; Marcos 11:2; Lucas 19:30.
25
Carpa Carpa nishanca sumänin masïsu baytacunapïtam luläśha
cala, ütac pu'uśha uywacunap pïlunpïtam. Cay carpa
nipäcuśhanca utulcul, patalalcul apaycaćhapäcunanpäpis
jacyallam cala. Cay carpa śhalcachipäcuptin juc jatun
wasinümi licalila.
Cay carpap janä atacunpäñatacmi largupi cananpä ritäsu
baytacunawan ütac utacunawan tüllapäcula. Chay
tüllapäcuśhancunapïmi pampäman ishtacacuycul istirapäcula
wasi-yupay cananpä. Chaynu śhalcachiptinmi tuqui cuartuyu
licalila. Chay cuartucta laquiśhancunaca capishpa pïlunpi
awäśha baytacunam cala. Chaynu baytawan ishcayman
laquiycuśhatacmi cala. Jucninmi walmicunapawan urucunäpä
cala. Jucninñatacmi wayapacunäpä cala.
24
Chay timpu walmicunämi awaypä ishpisha ishpisha
caculcällala. Chaynu awapäcunanpä, puntactam
puchcapäcula masqui millwactapis, flaxtapis, alguduntapis,
ütac capishcäpa camïllüpa pïluncunactapis. Chaynu
puchcaculculñatacmi tiralninman allwicuycul awapäcula.
Chay tiralcämi awaśham maspa baytacta julamula.
Awayta camacacalcälilmi tiñipäcula. Tiñipäcula
quimsa licchä culurwanmi. Puca saynicta tïñïpäcunanpá,
uchucha culuchacunam chaypa allin cala. Añil
licchätañatacmi granadillap utanpi tiñipäcula.
Muräductañatacmi ućhaćhu cä culucunawan tiñipäcula.
Caycunapi limayan: Éxodo 35:25-26; Proverbios 31:19-22;
Hechos 16:14.
13
Mula Mulaca aśhnupwan juc gïwap wawinmi cala. Chaymi
mulacta munal'a gïwanta ulu aśhnuwan chalachipäcula.
Ñatac chay timpućhu'a Israel caśhtacunaca manam
awnipäculachu aśhnuwan gïwa chalachisha capäcunanpä.
Chaymi juc-lädu nasyuncunapi apapämula. Chay mulaca
aśhnupïta mas jatuncasca-camam cala. Chay mulam
ishcayninpa callpanta uywala: cawallup callpantam uywala,
aśhnupatañatacmi chay mana pishipällal may jućhca lumi-
lumi caminucunapapis mana jućhcallal puliyninta uywala.
Ñatac cay mulacunäta puydïnin mandacücunällam,
cachacucunap puydïnincunallam mastá uywapäcula.
Chaynütacmi nigusyanticunäpis chay mulätawan
aśhnüta uywapäcula. Nigusyuncunacta juc-lädu
malcacunaman apaycaćhapäcunanpämi allin cacula. Chay
uywacunaca masïsu-camam caculcäla, Patantañatacmi mana
usuchiculcälachu. Chaymi jaćhap ñawincunactapis,
laplancunactapis masqui anacütapis micuculcäla. Chaymi
chay uywacunaca mana sintillal cargactapis calu biajicunacta
apaculcäla.
Caycunapi limayan: Levítico 19:19; 2 Samuel 13:29; 18:9.
14
Cawallu Chay unay timpu Roma-lädu nunacunällam cawalluctá
uywayta yaćhapäcula. Paycunallam chay uywawan
cargacuśha pulipäcula. Gïramanpis chay cawallunwantacmi
lluy Roma cachacucunaca cawallucuśha-cama lipäcula.
Chay timpu chay uywa sumä ćhaniyümi caculläla.
Manatacmi mayanllapis aśhnucunällactanüchu nï
mulacunällactanüchu uywaculcäla. Sinu'a sumä cäniyu
llaqui rïcunnin nunacunallam uywapäcula.
Caycunapi limayan: Génesis 47:17; 1 Reyes 10:26,28;
Apocalipsis 9:7; 6:1-8.
23
Bayta awäcuna Cay Israel malcäćhu quiquincunam baytacunacta
awaculcäla. Chaymi ćhaniyu baytacunactapis,
shicaśhniläcunactapis awapäcula. Chaynütacmi mana ćhaniyu
baytacunallactapis awapäculatac. Mana ćhaniyu baytacunämi
carpa nipäcuśhan chucllacunapä, wacchacuna
müdaculcänanpä cala. Ñatac sumä cäniyünin rïcu
müdacunanpá fïnunnin baytacunactam awapäcula. Mana
ćhaniyu baytacunacá capishpa, camïllup pïluncunapïtam cala.
Cäniyücuna ćhulacunan baytacunañatacmi ichá uwishpa
millwancunapi, flax nishan lantacunapi cacula.
22
Chay jatućhaćha lumicunäta labrananpä
puntashyächisha jïruwanmi ućhcuchacunacta lulapäcula.
Chaymanmi cullucunacta śhatipäcula quićhacachinanpä.
Chaymantacmi yacucta jillpupaycula ushyalpul
quićhacalpunanpä. Chaynu quićhacacaśhampa masta-masta
cüñancunacta muyuchishtillanmi partilälï cala. Chaynu
partilculñatacmi sinsilwan, puntawan labraśhtillan jatućhaćha
adubicunactanu lulalälï cala. Chaypïta juc licchä lumiwanmi
mas tuqui llampuy llampuyta camacalpapäcula. Chaynu
lulalcuptinlämi wasicunacta pilananpäpis listu cayäla.
Caynu labräśha lumicunawanmi Jerusalenćhu Diosta
alawana jatun wasipis luläśha cacula; chaynütac Jerusalenpa
sircunpis. Chaynütacmi cachacucunap sumä puydïnincunap
canancunäpis, wasincunapis cacula.
Caycunapi limayan: 1 Reyes 6:7; 7:9-12; Salmos 18:22;
Marcos 12:10; Lucas 20:17.
15
Uwish michïcuna Uwish michïcunaca juc canćha uwishcunacta ütac
capishcunacta michïcunam capäcula. Chay uwish michiy sasa
puśhaycaćhacuymi cacula. Paycunam uwishninpa puntanta
puntapäcü cala. Manam ya’anchicnüchu ipapi atipäcüla. Chay
michïcämi yacumanpis, pastumanpis maytapis puśhanan cala.
Jinalmi ima pasananpïpis, suwacunapïpis, imapïpis lluy licala.
Jitapacülulpis ashïnanmi cala. Tutay walächim mana imapis
pasananpä tapapäcula.
Mayćhu puñuchinanpäpis quiquin michïcunämi altu
curalta pilala chay tuta chayćhu wälachinanpä. Jinaculculmi
canćha puncunćhu wälapäcula suwacunapi täpaśhtin. Ütacmi
achca michïcuna jucllachanacaycälil jucllaćhu wälachipäcula.
Jinalmi chullachinacuypa puñupapäcula. Chay wäla
laquinaculcänanpä maychica uwish captinpis fäsilllam cala.
Michïcunämi laquinaculcänanpä uwishninta-cama ayapäcula.
Jinaptinmi nunanpä shiminta lisil llapa uwishnincuna
laquicacamula.
Caycunapi
limayan:
Salmos 23;
Ezequiel 34:1-24;
Amós 3:12;
Mateo 18:12-14;
Lucas 2:8-20;
Juan 10:1-17; 1
Pedro 2:25.
16
Lanla ulu Cay Israel-lädućhu chunyä wa’ata lanla ulucunapis
caculam. Chay ulucunäćhümi pasaypi amya allpacunallawan
lanla-lanlacunalla cala. Ñatac tamyapis manam anchachu
chaycunaman ćhäla. Chaymi micuy wiñananpä mana allinchu
cala. Chay ulucunäćhu'a atücunallam yaćhacü cala. Masqui
chaynu ulucuna captinpis waquinnin uwish michïcunaca
chaycunamanpis uwishninta ćhächipäculam.
A’u cala pampa arinal uluchacuna
Caynu arinal cala ulucuna Judea malcap saytanćhu
jinaman Jordan mayup patancunaćhümi cala. Chay ulucunämi
a’u ululla cacula, waywaca lluy ulumannu ñutu a’ucunacta
muyuchiptinmi. Chaymi chay uluchacüśhacunäta waywa
sumä talcamul imaypis, imaymana uluchacunaman muyuyächï
cala. Chay ulucunäćhu manam nï uywa nï nuna
yaćhapäculachu. Caminucunallam chayninpa pasala. Chaymi
chayninpa cargan türip-türicüśha camïllucunalla pasapäcula.
Chaycunaćhu waqui-waquillanćhümi uchuchä ñawicunallapi
yacu yalamula. Chay pucyup muyulïnincunallaćhümi
birdilayalcä cala. Chaycunaćhu waquillanćhümi palmïra lanta
talicula. Chaynu arinal pampacunaćhu lupayllam cacula.
Chaymi chayninpa pasacuy'a sumä mishquiculläla. Chay
ulucunäta pasapäcula camïllucunallawanmi, juc uywacuná
ćhawpi caminullaćhümi anćhaycaćhaculcä cala.
Caycunapi limayan: Éxodo 3:1; Job 39:5-8; Salmos 65:12;
107:4: Mateo 4:1; Marcos 1:12; Lucas 4:1.
21
Lumi labräcuna Cay lumicta labrä nunacunämi maychicaran
lumicunapïpis jatućhaćha palta-cama lumicta lulapäcü cala.
Chay lumicunäta julupäcula chay Israel malcap uluncunapïmi.
Chay Israelćhu lluy nunapapis mana labräśha jina
lumicunallawanmi wasincuna piläśha capäcula. Ñatac malcap
mandäninpa wasincunäwan, Tayta Diosta juntunacuycul
alawapäcunan wasicunaca, jinaman lluy illayniyu rïcup
wasincunallam labräśha lumipïta cacula.
Cay lumicunäta labrapäcula sumä-sumä camay-camay
adubictanülla-camam. Chaymi manaña llutapänapischu nï
imanapänapischu cala.
Chayćhu yulä lumicunaca chay caśhan llantücällaćhu
cayalcal'a uśhya julapaśhllam cala; waywäćhu intïćhüñatacmi
lluy anacülü cala. Chay labräcunaca malcap
sircascallanćhümi caynu lumicta labrapäcunanpä ashipäcula.
Sumä jatućhaćha
-cama
labraśhancuna
captinmi
apacamuynin
calupïta sasa-sasa
ñacacuy cacula.
20
Chay carpintïrucunap iramintan'a imaymanam cala:
siruchun, cuchillun, martillun, sinsilnin, llällacun,
birbiquïninpis. Caynu imactapis munaśhanta lulananpá Israel
malcäćhu imaymana jaćham cacula. Ñatac achca jaćhan
cayaptinpis largucamá manam calachu. Chaymi jatućhaćha
puydï wasicunacta, Tayta Diosta alawanan wasicunacta
lulapäcunanpá Líbano malcapi, Ofir malcapi sipristawan
sidructa apapämü cala. Caynu ilucuná cay Israelćhu manam
wiñalachu.
Caycunapi limayan: 2 Samuel 5:11; Isaías 40:20; 44:13,14;
Mateo 13:55.
17
Uta pïla Chay timpu uta pïläcunaca lluy nunapapis jamuyäśham
capäcula. Chaynu jamuyapäcula wañüśha uywacunap utanta
yatayalcaptinmi. Moiséspa camachicuyninćhümi wañü
uywacunap utanta mana chalaycälinanpä camachisha cala.
Chaymi caynu lulayninwan ima uywap utantapis pïlapäcuptin
ćhïniculcäla “anla juchasapa nuna” nil. Chaynu
ćhïniculcaptinmi malcanpi calućhu lulapäcula.
Chay uta pïläcunaca uwishcunap, capishcunap utanpïmi
mastá lulapäcula. Pïlay allaycunanpä puntactam iscuwan
chapüla. Jinalculmi ipichacuśhacta intïćhu chaquichila.
Chaynu chaquicalcachilmi pïnup alanninwan ütac roble
nishanpa alanninwan timpuchila. Ñatac mas fïnu-cama
bulsacunacta lulayta munal'a caćhinpawanmi lulala.
Jinalculmi tiñïlü cala.
18
Chay pïlaśhan utacunäwanmi lulapäcula sapatucunacta,
yacu, bïnu winacü luncucunactapis, chaynütac cachacucunap
cascuncunactapis, waracacunactapis, pilyal
atajachicuncunactapis lulapäculatacmi.
Chay pïlacuynin'a sasam cacula. Jinaman'a
millachicuytam aśhnaculläla. Chaymi malcapi calućhu
pïlapämü cala. Chaynütacmi pïlaśhan utacunäta
pa'apacunanpä chuyanchapäcunanpä achca yacucta
munapäcula.
Caycunapi limayan: Hechos 9:43; 10:6,32.
19
Carpintïru Carpintïrucunaca chay timpu'a sumä rispitäśham
capäcula. Caynu rispitäśha cala tuqui alli-cama lulayninpam.
Chaymi allinnin carpintïru caśhantapis tuqui lulacuyninpa
lisipäcula. Chay timpu tuquish-cama imaymana tacsa
mïsachacunacta, sïllacunacta, puñunacunacta, imapis chaynu
cüsacunactam lluy lulapäcula.
Chay carpintïrucunämi aräducunacta lulala, allichalapis.
Chaynütacmi wasicunap altuśhnincunaćhüpis tacsa
cuartucunactapis lulapäcula. Paycunatacmi lulapäcula tanta
lulacucunactapis, carritacunactapis, puirtacunactapis, sawanpa
marcuncunactapis, tiräducunactapis. Jinaman'a lluy rïcup
wasinpa wätanćhu la'aculcananpä ima aläjacunactapis cullupi
lulapäculatacmi.