janbuddveepaya part 2
DESCRIPTION
A copy of Budun Upan Deshaya by Meewanapalane Siri Dhammalankara thero.TRANSCRIPT
^il,úO ysñlï l;=jrhd i;=h'&
uqøKh
wdßh uqøK Ys,amsfhda
398$1" lvqfj, mdr" ud,fí
ISBN 978-955-51707-1-0
m%:u uqøKh
fojk uqøKh
( 2010 Tlaf;dan¾ 02
( 2011 wfm%a,a 25
1'
2'
3'
4'
5'
6'
7'
8'
9'
10'
11'
fy<ìu§ ,shQ ;s%msglh yd md,s NdIdj
wgqjd" àld" ámamks yd iïu;
wkqrdOmqr rdcOdksh wdrïNùug fmr
fy<ìfï mej;s › úN+;sh
nqoaO jkaokdj yd nqÿ ms<su jkaokdj
fy<ìu uq,au hq.fha mej;s nqoaO jkaokd l%u
wguia:dk ixl,amh
isß iïnqÿ" isß i;a O¾uh yd isß,la forK
pl%j¾;s rdc ixl,amh yd ilaú;s rc mrmqr
uydjxYh - ;s%msglh yd nqoaO NdIs;h
foaj fy<h yd foaj ixl,am
ks.ukh yd iudma;sh
mgqk
7
19
22
32
36
48
73
77
84
94
99
óg udi 16lg muK fmr ,shd t<solajk ,o —wm Wmka fï fy,ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs˜ hk fmdf;ys fojk fldgi fufia m%ldYhg m;a lrkakg ;SrKh lf<ñ'
fï fy,ìfïu Wmka" fï fy,ìfïu Ôj;ajk ñksiqka yeáhg fï fmdf;ys i|yka jk mru i;Hhka wm ljqre ljqre;a fyd|ska lshjd úuid n,d wjfndaO lr.kakg W;aidy oeÍh hq;=uh' we;a; l:dlsÍfï yd ,shd f,aLk.; lr ;eîfï whs;sh iEu ñksfil=gu WreujQ udkisl ksoyils'
fï fmdf;ys ,shd t,s olajk fndfyduhla foa lshjd oek.;a miqj Tn fuf;la oek isá" W.;a iïu;fhka ms<s.;a" u;hkag jvd fjkia O¾u w¾:hla fuysoS Tng oek.kakg ,efnkq we;' —iïu;hka ;=,skau mrud¾: O¾uh oelSu˜ nqoaO O¾uhhs' fmd;m;ska lshjd ldf.kaj;a wid oek.;a foa iïu;hkah' tAjd wkqudkfhka wid oek bf.k.;a foaj,ah' Tn oek bf.k .;a iïu;hka úksúo n,d tA wkqidrfhka mru i;Hhu oel .;hq;=h' mru i;Hh oel.ekSu ;u ;ukau lr.;hq;= fohls' Tn fjkqfjka ;j;a flfkl=g mru i;Hh oel.; fkdyelsh' fuf;la l,la fmd; m; lshjd fyda úYaj úoHd, j,ska fyda Tn ,enQ oekqï iïNdrh wkqudk {dKfhka ,nd.;a oekqulau muKla nj Tngu jegfykafka m%;sfõo {dKfhka mru i;Hh oelSfukau muKs'
kS;s mkjd" wkmk;a mkjd wgqjd" àld ámamks ,shd mru i;Hh hgm;a lr oeóug yels jkafka flá l<lg muKs' kshu ksjeros wjia:djg msxmsrE foú ñksiqkag i;Hh wjfndaO lr.kakg myiq jkq msKsi mru i;Hhka fufia fy,s oelaùu fï fmd;a ,shd m,lsÍfuys tlu wruqKhs'
f.!;u nqoaO idikh ;=,oSu ksjka wjfndaO lr.kakg ;rï msxmsrE jdikdjka; msßila fï nqoaO N+ñfhys - ckanqoaùmfhys fï
yeÈkaùu
jkúg Wm; ,nd isà' fï ish¨ lreKq ldrKd fy,s fmfy,s lsÍï lrkafka tjka whf.a ksjka ud¾.h újD; lroSfï mrud¾:fhkau" ksiairK wOHdifhkau ñi fjk;a fm!oa.,sl jQ n,dfmdfrd;a;=jla fuys ke;s njo ish,af,dau f;areï .ks;ajd'
mD;.ack f,dalhdg" momru mqoa.,hskag hï ;rulska fyda wd¾h ud¾.h ms<sn|j;a hï oekqula ,nd.kakg;a" wdYap¾hhka yd w;aN=; foaj ixl,am j,ska bj;a ù ñksidf.a ukfia Yla;sh f;areï .kakg;a fuys i|yka fndfyda lreKq Wmldrfjkq we;ehs uu is;ñ' Tn;a tjeks mskajf;l= kï" W;=ï nqoaO O¾u ud¾.h wkq.ukh lrkafkl= kï" fï mru i;Hhka Tn i|yd u nj is;kak' —ksjka wjfndaO lr.kakg Wmldr jk mru mú;% isß ioaO¾uh˜ kñka fmd;a 26lau ,shd m,lsÍfuka miqj —nqÿka Wmka foaYh yd nqoaO Yla;sh ms<sn|j;a fï i;Hh lreKq fy,slrkafka uyd mßksíndk iq;%fha i|yka jk wjYH;djla W!k mQrKh lr.ekSug Wmldrjk mßoafoks' fï hq. fufyjr ud úiska fufia bgq fkdlf,a kï iïud osÜÀh yd mrf;daf>daIl m%;Hh wo ,nd.kakg foõ ñksiqkag ,eî we;s W;=ï wjia:djo u.yeÍ hkakg bv ;snqks' fï wkqj fuh O¾u kshduhgu wkq.;j isoaO lrK mru i;Hhka fy,s oelaùula muKs' Oïudkq Oïu m%;smodfjys fhfok msxj;=kag ksjka u. u;=lr .ekSug ms<sfj;ska fm<.eiSu i|ydu fuys i|yka lreKq Wmldr fõjd æ
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
2010 Tlaf;dan¾ 02mru ksíndk O¾udh;kh ydNdjkd uOHia:dkhjg/l"mdÿlal'
1' fy<ìu§ ,shq ;s%msglh yd md,s NdIdj
úch kue;s ixl,ams; bkaÈhdkq rcq tod fy<ìug mh
;nkakg fmr fï fy<ìfï úiq foaj f.da;s%l ckhdo" hlaI
fy<fha úiQ hlaI f.da;s%l ckhdo" kd. fy<fha úiQ kd.
f.da;%sl ckhdo" l=ïNdKav fy<fha úiQ l=ïNdKav f.da;%sl
ckhdo" idufhka yd iudodkfhka fï rfÜu jdih l<
ck;djh' fï kï i|yka l< ish¨u f.da;%j,g wh;a
ukqiaihska lsisfjl=;au woaN+;" wdYap¾h" wukqiaifhda kï
fkdfj;a' jeoaofodao fkdfj;a' úfYaIfhkau foaj fy<fha tod
Ôj;a jQ ck;dj úoHd Ydia;% oekqfukao" Ys,am l%u oekqfukao"
oek W.;alfuka o" jdß l¾udka;h ms<sn|j Wiia oekqfukao
hq;=j lghq;= l< ñksiaiqu jQy' miq lf,l ckanqoaùmfha§
nqoaO;ajhg m;a jQ isoaOd¾: f.!;u fndai;a l=udrhd;a Wm;
,enqfha uyd uhdfoaúh l=iska fuu foaj fy<fhau m%dfoaYsh rc
flfkl= f,iska tod m%isoaêhg m;aj isá iqoafOdaok rc;=udg
odjh' fy<ìu foaj fy<fha lsUq,aj;amqrh kñka tod m%isoaOj
;snq" wo ÈUq,d., kñka m%isoaOj we;s uyje,s .Õska ol=fKa
msysgd ;snq k.rhl YdlH jxYsl rc mrmqr tod rclï lrk
,§'
ta jdf.au wo i;rjrï foúhka f,iska y÷kajd fokq
,nk wfma ckhd wo;a je֕ ms֕ lrkq ,nk" p;a;dfrda
uydrdcdjreka f,iska ;s%msgl idys;Hfha;a" wdgdkdgd iQ;%fha;a
i|yka jk" fjiuq‚" úrev" úrEmlaL" o;rdYaG hk kï we;s
uyrcjreka tod rclï lf<ao fï fy<ìfïu hlaI fy<fha yd
kd. fy<fhah'
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
- 07 -
ta jdf.au ;s%msgl fmd;am;a j, yd uydjxYfha;a"
§mjxYfha;a kï i|yka jk fldfid,a uyd rc;=ud" ìïìidr
uy rc;=ud wcdi;a; uy rc;=ud" iqoafOdaok" wñf;daok"
fodaf;daok uy rcjreka" iqm%nqoaO rc;=ud" uydfiak rc;=ud"
wNh rdc l=udrhd" wd,jl" fyauj;" id;d.sß" iuka wd§
rcjrekao" pqf,daor" ufydaor" uqp,skao" u‚wlaÅ; hk kd.
f.da;%sl rcjreka fukau iqo;a; isgq;=ud" úYdld" kkaod ud;d
Ñ;a; .ym;s wd§ ;s%msglfha kï i|yka ish¨u rc isgq jrekao
tod fï fy<ìfïu Wm; ,nd" fï fy<ìfïu Ôj;a ù" fuys §u
ñh mrf,dj .sh wfma u ó uq;a;kah' wfmau w;S; {d;s
j¾.hdh'
fï yeu flfkl=f.au kï .ï i|yka jkafka;a ta kï .ï
,sheù we;af;a;a w;S; fy,ìfï§u ,shq ft;sydisl ;%smsgl .%ka:
j, yd §mjxYh" uydjxYh jeks fy<Èfõ§u ,shq b;sydi jxY
l:d fmd;aj,uh' tod f.!;u nqÿmshdKka jykafia Ôjudkju
jev isá iufha b;du;au ÈhqKq k.r yd .ï jYfhka i|yka
jk rc.y kqjr" ieje;a kqjr" fldiUE kqjr" lsUq,aj;a mqrh"
úYd,d uy kqjr" nrKeia kqjr wd§ ish¨ kï .ï i|yka
jkafkao ;s%msgl idys;Hfhau muKlauh' ta ,xldfõ§u ,shQ
;s%msgl fmd;aj,uh'
;s%msglh f,iska f,aLk .; l< ish¨u .%ka:hka
uq,ajrgu ,shd f,aLk .; lr we;af;a fï fy<ìfïu —w¨f,k˜
kï ia:dkhl§h' ;s%msgl .%ka: j, fyda §m jxYfha fyda
uydjxYfha fyda i|yka jk mqoa.,hskaf.a" rcqkaf.a"
isgqjrekaf.a fyda k.rhkaf.a fyda .ïj, fyda kï .ï
bkaÈhdfõ§ - uyd Ndr;fha§ - ,shq lsisu iuld,Skj fyda
wdikak ld,Skj fyda ,shq .%ka:hl fmd;l m;l ,shú,a,l fyda
i|yka fkdjkakd fiau fjk;a lsisu wdldrhlska fyda wikakg
- 08 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fyda oel .kakg fyda ,efnkafka o ke;' tjka m%isoaO mqoa.,hska
ta rfÜ tjlg jdih lf<a kï msg rgl fmd;aj, tajd
,shefjkakg fmr tA bka§h fmd;a m;a j, tajd ,shd igyka lr
;nkakg yelshdj ;sì‚' nqoaO ld,fha yd Bg iuld,Skj
bkaÈhdfõ§ ,shq fndfyda mqrdK .%ka:" fõo .%ka: yd rdudhkh
wd§ fjk;a fmd;a m;a wo mjd bkaÈhdfõ§ olakg we;'
bkaÈhdfõ§ ,shq fï lsisu fmd;l m;l ,sheú,a,l ;s%msglfha
i|yka jk fï lsisu kula" .ula k.rhla i|yka ù ke;'
oekg jir 2000 lg;a jvd w;S;fha§ ,shd ;enq ;s%msglfha
i|yka jk ish¨u ia:dk yd k.r kdu" mqoa., kdu wdÈfha
f;dr;=re fï fy<ìu yd iïnkaO jQ mqoa.,hskaf.a kï .ïh"
f;dr;=reh' ;s%msglfha i|yka jk fï f;dr;=re f,aLk.; lr
,shd ;nkakg fmr fïjd wfmau isxy, NslaIqka jykafia,d úiska
j¾I ydr ishhlg;a jvd §¾> ld,hla ;siafia láka lg jk
fmd;a lrf.k" mrïmrdfjka mrïmrdjg /lf.k"
mj;ajdf.k wd foaj,ah' f;dr;=reh' O¾uhh'
f.!;u nqÿmshdKka jykafia W;=ï nqoaO O¾uh foaYkd
lf,a bkaÈhdfõ§ hehs hful= m%ldY lrkafka kï tod
bkaÈhdfõ Ôj;a jQ NslaIqka jykafia,d msßila .ek fyda fïjd
jk fmd;a lrf.k" lgmdvï lrf.k mrïmrdfjka
mrïmrdjg" /lf.k wd msßila .ek fyda i|yka úh hq;=h'
kuq;a bkaÈhdfõ tjeks b;sydihla mej;s nj fyda lsisu
flfkl= fyda lsisu NslaIqjla fyda fujka O¾uhla .ek fyda oek
isánjla ms<sn|j tjlg widj;a fkd;sì‚' úfYaIfhkau
i|yka l<hq;= ldrKh jkafka" wfYdal rdc hq.hg fmr
Ndr;fha ldfõß kÈfhka tyd W;=f¾" tkï" W;=re bkaÈhdfõ
úiQ lsisu fn!oaO NslaIqjla .ek fyda u`.M, ,enQ flfkla .ek
fyda lsis ;ekl i|yka fkdùuh' wfYdal rc;=udg;a m<uq
- 09 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
jrgu fn!oaO NslaIqjlf.a o¾Ykh oel.kakg ,enqfKa ld,sx.
hqoaOfhka miqj ldfõß kÈfhka ol=Kq bkaÈh m%foaYfha§h'
fy<ìfï§ oyï bf.kf.k u`.M, ,enQ fn!oaO NslaIqka
jykafia,d wfYdal hq.h jk úg ̂ ldfõß kosfhka fumsg& ol=Kq
bkaÈhdfõ kï úiqy'
f,dõ;=rd nqoaO;ajhg m;a jQ ish¨u nqÿjrhska
jykafia,d Wm; ,enQ" nqoaO;ajhg m;a jq" fï fy<ìfï i;Hhu
jQ b;sydi l:dj mD;.ack b;sydi{fhl=g" úoHd{fhl=g"
mqrdúoHd{fhl=g fyda fjk;a mD:.ack meúoafol=g fyda"
Tyqf.a W.;alu wkqj" oekqu wkqj" wjfndaOh wkqj
wkqudkfhka j;a is;d .; fkdyels ;rï .dïNSrh' úYsIagh'
f,dj my< jQ ish¨u nqÿjrhska jykafia,d;a wry;=ka
jykafia,d;a mfia nqÿjrhska jykafia,d;a muKla fkdj ish¨u
pl%j¾;S rcjrekao Wm; ,nkafka;a" Ôj;a jkafka;a
f,dalfhkau W;=ï rg jQ fï fy, osjhsfka oSuh' fï fy<ìfï
w;S; b;sydifhka wo jk úg j;auka f,dalhd fidhd oekf.k"
wid oekf.k we;af;a b;du;au iq¿ fldgila mu‚' f,dalhdg
;ju;a fidhd oek .kakg fkdyels jQ" ld,fha je,s;,dfjka
hgm;a jQ" fï fy<ìfï › úN+;sh jpkfhka lshd" fmd;l m;l
,shd ksu l< fkdyels ;rï úYañ; tlls' oSmxlr nqoaO ld,h
f;lau w;S;hg osjhkakls'
—;s%msgl fmd;aj,˜ ,sheù we;af;a fï fy<ìfïu tla;rd
w;S; hq.hl kshu ksjerÈ b;sydihhs' wog;a wfmau hehs lshd
fmkajd Èh yels fyd|u ksjerÈu f,aLk .; ,sÅ; ft;sydisl
idlaIs igyka jkafka ;s%msgl fmd;a fmf<ysh' jir 2000 lg;a
jvd mer‚ w;S; hq.hl§ fï rfܧu mqiafld< fmd;aj, ,shd
;snq iQ;% O¾u oyy;a oyilg;a jeä m%udKhl=;a" cd;l l:d
mkaish mkylskq;a lshd mdk ish¨u f;dr;=re ishhg ishhlau
- 10 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fï fy<Èjg iïnkaO jQ wfmau b;sydihg iïnkaO jQ" wod< jQ"
,sÅ; idlaIs nj fuys§ iy;sl lr fmkajd § m%ldY lr isáñ'
fï tlo fmd;la fyda f,aLkhla fyda bkaÈhdfõ§ fyda Ndr;
foaYfha§ fyda ,shq tajd fkdfõ' fï wkqj fï ;rï jeo.;a f,iska"
i;H jYfhkau iy;sl lr fmkajd Èh yels" b;sydihla f,dj
fjk;a lsisu lsis rglg Wreu ù ke;' wfmau uq;=ka ñ;a;ka
W.;=ka" u`. M, ,dNSka O¾uOrhska tod fufia ,shd ;enq wfmau
fï b;sydih msgrglg mdjd §" fjk;a rgl b;sydihla f,iska
ir,ju neyer lrkakg fyda hgm;a lr oukakg fyda lsisu
idOdrK fya;=jla bÈßm;a lrkakg fyda lsisÿ c.f;l=g
fkdyelsh'
fï wdldrfhka kej; u;=lr fmkajd fokq ,nk" m%ldY
lr iy;sl lrkq ,nk" i;Hhka ms<sn|j hï lsis wdldrhl
fyda iel ixldjla Tng;a we;akï fuys ud wid igyka lr
;nk m%Yak lsysmhlgo Tnu l,amkd lr úu¾Ykd;aulj yd
uOHia:j ms<s;=re fidhd oek imhdf.k fï m%ldYkfha we;a;
ke;a; fyd|ska fidhd n,k f,iska ldre‚lj uu Tng
wdrdOkd lr isáñ' Tn fy<fhl= f,iska is;kakg mqreÿ jkak'
wfmau b;sydih hgm;a lr oukakg ;rï wOu fkdjkak' oSk
fkdjkak'
¸' f.!;u nqÿmshdKka jykafia úiska ud.ë niska foaYkd
lrk ,o nqoaO O¾uh ;s%msgl fmd;a f,iska yd cd;l
l:d f,iska jir 2100 lg fmr hq.hloS f,aLk .; lr
,shd ;nk ,oafoa l=uk rgl§o@ - fï fy,ìfïoS h'
¸¸' fï ;s%msgl O¾uh yd cd;l fmd;a jir 2100lg muK
fmr ,shd ;nkakg Ndú;d lrk ,o fy< wlaIr ̂ wl=re&
tod fudk rfÜ Ndú;d jQ wl=reo@ - fy,ìu tod Ndú;d
l< merKs fy, wl=reh'
- 11 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
¸¸¸' ud.ë niska foaYkd lrk ,o nqoaO O¾uh fma<s f,iska -
fm< oyu f,iska - fm< .iajd lg mdvï lrf.k
mrïmrdfjka mrïmrdjg jir 450la muK os.= ld,hla
;siafia mj;ajdf.k wdfõ l=uk rgl NslaIq mrmqrlao@
fy,ìu úiQ fy, NslaLq mrmqr úisks'
¸¹' fy<ìfï msysá w¨f,fka§ ls%'mQ' 76 jk j¾Ifha§ fï
nqoaO NdIs;h ,shd ;eîug iyNd.sjQ NslaIqka jykafia,d
meñ‚fha fldys isgo@ tu O¾u ix.dhkdj meje;aùug
iyNd.S jQ ish¨u NslaIqka jykafia,d fy<osj úúO
m%foaYj,ska jevu l< nj Tn okakjdo@
¹' ksjka olskakg Wmldr jk W;=ï nqoaO O¾uh yd
weoys,a,la f,iska wo woyk nqoaOd.u hk foflka
l=uk fldgig ;s%msglfha ,shd igyka lr we;s foa wh;a
jkafkao@ ;%smsgl .%ka:j, i|yka jkafka máÉp
iuqmamdo O¾uh ñi weoys,s .ek fkdfõ'
¹¸' tod f.!;u nqÿka Wmka ckanqoaùmfha ,laI ixLHd;
wry;=ka jykafia,d tys úydr wdrduj, jev isá nj
;s%msglfhau i|ykaj we;' bkaÈhdfõ ldfõß kÈfhka
W;=f¾ msysá lsishïu m%foaYhl lsisu wry;=ka jykafia
flfkl=ka Ôj;aj isá njla fyda ta .ek i|ykla fyda
fudkhïu b;sydi fmd;l fyda ,shú,a,l fyda igykaj
ke;af;a wehs@ tjka u.M, ,dNSka tys fkdjq fyhsks'
f.!;u nqÿmshdKka jykafia tod Y=oaO ud.ë niska
f,dalhdg foaYkd lrk ,o W;=ï nqoaO O¾uh fma<s jYfhka
fm< .iajd lg mdvï lrf.k" jkfmd;a lrf.k" .=re YsIHh
mrïmrdfjka mrïmrdjg jir ydrish úismyla muK ls%'mQ 543
isg ls%'mQ 76 olajdu láka lg mj;ajd f.k tk ,oafoa wfmau
fy<ìu úfYaIfhkau foaj fy<fha jdih l< NslaIqka - 12 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
jykafia,d úiskauh' tod w¨f,fkaoS meje;a jQ O¾u
ix.dhkdjg jevujd jod< NslaIqka jykafia,d tod tys
meñ‚fha reyqfKa ;siaiuydrduh" is;=,amõj" ynqre.,"
nqÿ.," l=iskdrd kqjr" l=äïì.," rc.," §>jdmsh fukau
reyqfka inr.uq m<df;a yd kef`.kysr m<df;a wdr[a[
fiakdik j,skah' oUq,af,a tfâr.," msÿrx.," rx.sß., yd
;j;a lsysm ia:dkhlskao meñ‚hy' bkaÈhdfõ isg fyda
Ndr;fha isg fyda meñ‚ lsisu flfkl= fuhg iyNd.S jQ njla
uyd jxYfha fyda §mjxYfha fyda lsisu fmd;l m;l fyda
i|ykaj ke;' Bg fya;=j bkaÈhdfõ isá lsisu flfkl=g fï
nqoaO O¾uh" nqoaO NdIs; ;s%msglh .ek lsishïu wjfndaOhla
fyda oekqula fkdjq ksihs' ñys÷ l=udrhdo tod bkaÈhdfõ isg
foaj fy<fha rc.y kqjrg ^wïmdrg& meñK rc.y kqjr
msysá fn!oaO úoHdh;kfha§ isxy, NdIdj" ud.ë NdIdj yd
nqoaO O¾uho bf.k f.k uyK ù u`.M, ,nd.;a nj;a b;du
msßisÿju fuys§ fmkajd Èh hq;=h'
nqÿ mshdKka jykafia foaj fy<fha§ fukau" hlaI
fy<fha hï hï ;ekaj,§;a" kd. fy<fha hï hï ;eka j,§;a
jir y;<sia myla mqrdu foaYkd lr jod< W;=ï nqoaO O¾uh"
fma<s jYfhka fm< .iajd ilia lr f.k ix.dhkd lrñka"
lgjyrg mqreÿ lrf.k láka lg /l f.k mj;ajdf.k wd
isß;la wfma fï fy<ìfï tod mgkau mej;sKs'
wïmdf¾ rc., kñka wo kï lr we;s fft;sydisl
ia:dkh tod u.O rfÜ rc.ykqjr kï úh' u.O rfÜ ud.ë
NdIdj fukau mer‚ fy< NdIdjo tod Ndú;d l< nj;a fmfka'
tod úYaj úoHd,j, úoHdia:dk j, Ys,am Ydia;% yeoEÍfï§
W.;=ka tod Y=oaO ud.ë NdIdj Ndú;d l< w;r idudkH fmdÿ
uyckhdf.a jHjydr NdIdj jqfha fy< nihs' wo;a fy< nig
- 13 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
b;du;au ióm NdIdj jkafkao ud.ë NdIdjhs' ta hq.h jk úg
bkaÈhdfõ Ndú;d jQ NdIdjka ish,a,gu mdol jQfha;a uQ, NdIdj
jQfha;a ixialD; NdIdjhs' tod ol=Kq bkaÈhdfõ Ndú;d jq oñ<
ni mjd fï ixialD; NdIdjkag jvd fjkia uq,dY%hlska mej;
wd NdIdjls'
f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.a mßks¾jdKfhka miqj;a
wfma fy<ìu" úfYaIfhkau foaj fy<fha Ôj;a jQ" O¾uOr W.;a
úh;a NslaIq mrmqr ksy~ju ;u mKfuka wdrlaId lrf.k"
jkfmd;a lrf.k lgmdvï lrf.k mrïmrd .;j
mj;ajdf.k wd fï W;=ï ;s%msgl nqoaO O¾uhg tod rdcH
wkq.%yhla mjd ,eî ;snqfKao ke;'
ls%'mQ¾j 76 jk j¾Ifha§ foajfy<hg wh;a w¨f,k kï
ia:dkhl§ ;s%msgl O¾uh f,aLk .; l<;a Bg j,.ïnd rcq
uq,a ù ls%hd l< njlao fmfkkakg ke;' W;=ï nqoaO NdIs;h
/lf.k wd fy<Èj NslaIq mrmqf¾u uq,sl;ajfhka fuu
;s%msglh f,aLk .; lsÍuo isÿ úh' ta w;S; hq.fha" tkï
wfYdal rdcH hq.hg;a jir 280 lg ;rï fmr hq.fha§
bkaÈhdfõ fï W;=ï nqoaO O¾uh m%p,s;j mej;sfha kï tod
bka§h ck;dj ;=< fï W;=ï O¾u ixl,amkd ;rfhau uq,anei
.kakg bv ;sì‚' tod bkaÈh ck;dj ;=< fõo wd.ï ixl,am"
ffck wd.ï ixl,am" Ysj wd§ foaj wd.ï ixl,amhka .ek ñi
fï W;=ï nqoaO O¾uh .ek lsisu oekqula fyda wjfndaOhla fyda
;snq njla fmfkkago ke;'
wfYdal wêrdcHhdf.a rcH ld,h ;=<§ Tyq W;aidy
.;af;a nqoaO O¾ufha foaYkd lrk ,o hï hï hym;a j;a
ms<sfj;a" tl;= lrf.k tod bkaÈhdfõ weoyq ysxÿ" Ysj" fõo yd
ffck wd§ wd.ï ixl,am j,g mxpiS, m%;smodjo we;=¿
lrf.k ldg;a idufhka yd iduodkfhka Ôj;a jkakg
- 14 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
.e,fmk wdldrfha hym;a iudchla ks¾udKh lrkakg
Wmldr jk úêfha wd.ula bkaÈhdfõ ks¾udKh lr.kakgh'
O¾u rdcHhla ks¾udKh lrkakgh' bkaÈhdfõ nqoaOd.u ìys
jQfha ta wdldrfhkah' nqoaO O¾uh yd wd.u hkq folls'
nqoaO O¾uh hkq weoeys,a,la fkdfõ' foaYmd,kh yd
iuÕ ieifokaklao fkdfõ' wd¾h ;=iaksïN+; Ndjh nqoaO
O¾ufha uq,slu ,laIKhhs' ta ksidu wr[a[ .; ù"
relauq,aj,g ù" iq[a[d.dr .; ù jk.; ù Oïudkq Oïu
m%;smodfjys kshe¿Kq flf<ia ;jk flf<ia ojkakgu W;aidy
ork nqoaO Y%djlhska msßila u`.skau nqoaO O¾uh wdrlaId fjhs'
O¾uh /flhs'
wfYdal rdcH md,k ld,fha§ fukau Bg miqj wd hq.
j,§ o bkaÈhdfõ n,j;a wêrdcHhka jQ .=ma; wêrdcH
hq.fha;a" l=Idka wêrdcH hq.fha§;a" bkaÈhdfõ nqoaOd.u n,j;a
fiau m%p,s; úh' kuq;a nqoaO O¾uh kï" ksjka olskakg Wmldr
jk whqßka kï m%p,s; jQ njla olskakg ke;' bkaÈhdfõ .=ma;
md,k hq.h jk úg;a ,xldfõ fy<ìfï rc.," wïmdf¾"
is;=,amõfõ" §>jdmsfha yd ud,s.dú, fukau inr.uq m<df;a
r;akmqr yd lE.,a, jeks m%foaY j,o W;=ï ks¾u, nqoaO O¾uh
Ndú;fha mej;=Kq nj;a fmkajd Èh hq;=h' ta nqoaO O¾uh tod
Ndú;fha mej;=Kq njg fyd|u idOlh lE.,a, m%foaYfhka
ìys jQ u,shfoaj uy wry;=ka jykafia ms<sn| l:d mqj;hs'
md,s NdIdj yd md,s hk jpkh .eko fuys hula ,shd
;eìh hq;=h' tod fy<§mfha§ isxy, wl=frka ,shd ;enq f.!;u
nqÿmshdKka yd nqoaO Y%djlhska jykafia,d úiska ud.ê niska
foaYkd l< nqoaO O¾uh lgmdvfuka mdvï lrf.k láka lg
mj;ajdf.k tafï myiqj yd wjYH;djh i|yd O¾uh fm<
- 15 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
.iajd" fma<s f,iska ilia lr .kakd ,§' fufia fm< .iajd ;snq
ksid;a" fma<s jYfhka ilid lgmdvï lr.kakg yels jQ ksid;a
fï ud.ë niska foaYkd lrk ,o nqoaO NdIs;h miqj fm<" fm<
oyu hk kï j,skao m%isoaO úh' fm< oyug;a mdol jqfha w;S;
isxy, jHdlrK yd NdId Í;Skauh' ta wm wo Ndú;d lrk
kùlrKh l< fy< NdId Í;s fkdj ñys÷ ysñhka jev isá
hq.hg;a fmr hq.fha§ fï fy<Èj Ndú;d jQ merKs fy< nfiys
jHdlrK yd kS;s Í;Sh' miq lf,l fï ud.ë NdIdju md,s
NdIdj f,iska wkqrdOmqr hq.fha§" wkqrdOmqrfha§;a"
fmd<dkakre hq.fha§;a" úúO wdldrfhka fmd;a m;a j,o
,shkakg;a NdIdjla f,iska Wmfhda.S lr .kakg;a mqreÿ jQ nj
fmfka' ;s%msglh f,aLk .; lrkakg fmr hq.fha§ md,s kñka
NdIdjla f,dalfha fkdùh' Bg miqj wd hq.fha§ nqoaO O¾uhg
wod< lreKq fukau fy<Èj b;sydihg wod< hï hï
ft;sydisl ldrKdo ,shqfõ md,s ̂ ud.ë& kue;s NdIdfjks' fuu
md,s kï NdIdj ,sùu wdrïN jqfha ,xldfõ§h' ÈhqKq jqfha;a ,sms
f,aLk ,shqfõ;a ,xldfõ§h' miq ld,hl§ tkï ;=kajk yd
wgjk ishjia w;r ld,hl§ bkaÈhdfõ W.;a;= o fy<Èj
rc.ykqjrg ̂ wo wïmdf¾ rc.,g& meñK md,s ni yodrd fy<
ni yodrd nqoaO O¾uhg wod< fndfyda foa bf.k .;ay' miq
ld,hl§ fï fm< oyug wod< fndfyda foa ixialD; wd§ bkaÈh
NdId j,go mßj¾;kh lrkakgo mgka.;ay'
fï wkqj 5 jk ishji muK jk úg bkaÈhdfõ wcka;d"
fj,af,dard" k.¾cqkfldxv" u:qrd" .kaOdr wd§ m%foaY j,;a
md,s NdId W.;a;= ìys ù isáhy' úYaj úoHd, j, yd úoHdh;k
j,;a fn!oaOd.u b.ekajqfha md,s NdIdfjkauh' yshqx idka"
mdyshka jeks Ök ixpdrlhska bkaÈhdjg yd ,xldjg tk
wjêfha;a md,s W.;=ka ,xldfõ fukau bkaÈhdfõo isá nj
- 16 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
Tjqkao i|yka lrkafka fï wkqjh' fï wkqj md,s NdIdj hkq
ljodj;a" ñksiqkaf.a fmdÿ jHjydrhg m;a jQ jHjydr NdIdjla
fkdj" ,xldfõ§ nqoaO O¾uh ,shkakg Ndú;d l< ks¾udKh
lr.;a NdIdjls' tys moje,a ud.ë moje,ah' ,xldfõ§ ,shq
md,s jpk isxy, wl=frka ,shQ w;r ta ta rgj,§ md,s jpk
,shqfõ ta ta rfÜ wËr j,sks' miq l,l§ bx.s%is wlaIr j,skao"
md,s NdIdju ,shk ,§' fï yeu ;ekl§u ,shd we;af;a tod
fy<ìfï§ wdrïN l< ud.ë jpk ,sùuh' ud.ë mo je,ah'
Y=oaO ud.ë NdIdj hkq ish¨u NdIdjkag fmdÿ" uq,a jQ
NdIdjhs' fy< ni ilia jqfhao uq,a Y=oaO ud.ë NdIdfjkauh'
ish¨u nqÿjrhska jykafia,d úiska W;=ï nqoaO O¾uh foaYkd
lrkq ,nkafkao Y=oaO ud.ë NdIdfjkauh' thg fya;=j ud.ë
NdIdj úmßkduhg m;ajk úldYkhg m;ajk ld,fhka
ld,hg w¾:h O¾uh fjkia jk jHjydßl NdIdjla fkdjk
ksihs' tod Ndú;d l< ud.ë jpk" moje,a wog;a tfiau
j,x.=j mj;S' jHjydßl NdId ish,a,u ld,hdf.a wjEfuka
jHjydrfhkau úldYkh ù úmßkduhg m;a ù fjkia fjhs' wm
okakd uE; hq.fhau ls%'j¾I 1900 -1950 jeks hq.fha§ Ndú;d l<
isxy, NdIdj wo rfÜ Ndú;fha ke;' wo th úúO wdldrfha
fjkia ùï j,g Ndckh ù we;' kuq;a ud.ë NdIdj tfia fjkia
fkdjk NdIdjls' tod f.!;u nqÿmshdKka jykafia foaYkd lf<a
Bg jir 7000 lg fmr ldYHm nqÿ mshdKka jykafia foaYkd
l< ud.ë moje,a j,skauh' wo wms lshjkafkao ta w;S; ud.ë
moje,auh' tajd Ndú;fhka fjkia fkdfõ' wksla w;g Y=oaO
ud.ë moje,a j,g" nqoaO NdIs;fha foaYkd lr jod< Y=oaO
moje,a j,g w¾: O¾u ksrela;s yd máNdk hk isjqms<sisôhd
ú.%yhka bÈßm;a l< yelsh' Y=oaO ud.ë moje,a j,g ñi
fjk;a lsisu jHjydr NdIdjl jpk j,g fujeks w¾:
- 17 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
kdkd;ajhla O¾u kdkd;ajhla ksrela;s kdk;ajhla fyda
máixNsod kdk;ajh bÈßm;a lrñka w¾:h O¾uh ú.%y l<
fkdyelsh' ta ksid Y=oaO ud.ë NdIdj wksla ish¨u NdIdj,g
jvd fjkia wdldrfha W;=ï NdIdjls'
ud.ë mo j,ska ish¨ nqÿjrhska jykafia,d foaYkd lr
jodrKq ,nk nqoaO O¾uh ksjka olskakg Wmldr jk
wdldrfhka f;areï .kakg kï tys wvx.= w¾:hka" O¾uhka"
ksrela;Ska yd máixNsod kdkd;ajho f;areï .;hq;=h' momru
f,iskau ud.ë moje,a j,g w¾: olajkakg mgka.;a miqj wo
ksjka olskakg Wmldr jk f,daflda;a;r O¾uh bka ú.%y
jkafkao ke;' miq.sh jir oyilg;a jeä ld,hla ;=<u fï
ud.ë moje,a md,s NdIdj f,iska momru w¾:fhka momru
f,iskau Ndú;d úh' ksjka olskakg Wmldr jk f,iska ud.ë
moj,g w¾: O¾u ksrela;s máixNsod oekqula u;= lr .kakgo
wfmdfydi;a úh' ksjka olskakg Wmldr jkafka w¾:" O¾u"
ksrela;s" máixNsod ú.%yhla iys; jQ ud.ë moje,a f;areï
.ekSuuh' ud.ë NdIdj hkq wreu mqÿu w¾:" O¾u" ksrela;s yd
máixNsod ú.%yhla ,nd fok mrud¾: O¾u m%ldYk udOHhla
nj f;areï .; yelafla O¾udjfndaOh ,nd .;a u`.M, ,nd.;a
flfkl=guh' mD;.ack mqoa.,fhl=g fï O¾u w¾:hka f;areï
.; fkdyelsh'
- 18 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
2' wgqjd" àld" ámamks yd iïu;
tod f.!;u nqÿmshdKka jykafia úiska ud.ë moje,a
j,ska foaYkd lrk ,o .ïNSr nqoaO O¾uh ta hq.fha Ôj;a jQ wiq
uy Y%djlhska jykafia,d w;ßka lsysm kula úiska fy< w¾:
l:d f,iska fy< nia jyßka w¾: O¾u ú.%y lr f,aLk .;
lrk ,os' fufia nqoaO NdIs;h w¾: l:d hk kñka ^wgqjd&
isxy, ck;djg f;areï .kakg yels jk mßÈ ,shd ;nkakg
mgka .;af;a f.!;u nqÿka Ôjudkj jev isá ta w;S;
hq.fha§uh' tod ,shQ uq,au fy< wÜG l:djka f,iskau Ndú;fha
mej;s" rc., § ,shQ nqÿ le,s wgqjdj" fy< wÜG l:d" uyd wÜG
l:d" wÜG l:d" l=rekaÈ wÜG l:d hkqfjkao kï lr wgqjd
rdYshlau tod Ndú;fha mej;s nj wfma w;S; fy< fmd;aj,
i|yka ù we;' fï wÜG l:d ,shk ,oafoa w.ijQ ießhq;a
wry;=ka jykafia" uyd lÉpdhk wry;=ka jykafia" uyd
fldgÀ; wry;=ka jykafia wd§ tod nqoaO ld,hg iuld,Skju
fï fy<ìfï rc.ykqjr ^wïmdf¾ rc.,& jevisá uyd m%d{
nqoaO Y%djlhska jykafia,d úiskah' fuu fy< wgqjd j, ksjka
olskakg Wmldr jk kshu ksjerÈ nqoaO O¾uh fy< niska
ú.%ylr isxy, ñksiqkag ksjka wjfndaO lr.kakg Wmldr jk
wdldrhgu ir, f,iska o iïmQ¾Kjo ,shd ;sìKs'
nqoaO mßks¾jdKfhka miqjo reyqfKa fukau kef`.kysr
rc., yd È>jdmsfha;a" ieje;akqjr fÊ;jkdrdufha;a ,shd
;ekam;a lr ;snq fuu isxy, w¾: l:d fmd;a" ÿgq .euqKq rdcH"
hq.fha§ wkqrdOmqr uyd úydrh lrd f.kjq;a tys ;ekam;a lr
;snq njo uydjxYfha i|ykah' ñys÷ ysñhka wïmdf¾ rc.,
^rc.ykqjr& isg wkqrdOmqrhg nqoaOd.u f.k wd uq,au .ukg
- 19 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
miqj wkqrdOmqrhg fojk .ufka§ rc.,§ ,shd ;snq
isxy, w¾: l:djla ^wgqjd& jk nqÿ le,s wgqjdjo ñys÷
ysñhkau wkqrdOmqrhg f.kd nj;a uydjxYfha i|yka lr
we;' reyqfKa" kefÕkysr yd rfÜ fjk;a m<d;a j, fn!oaO
uOHia:dk j, mqia;ld, j, ,shd ;ekam;a lr ;snq fy< wgqjd
yd fjk;a jákd fy< fmd;a m;a úYd, m%udKhla fufia jßka
jr wkqrdOmqrhg f.kú;a wkqrdOmqr uyd úydrfha ;ekam;a
lr ;sì‚' nq'j¾I 984 ,xldjg meñ‚ nqoaOf>daI ysñhka md,s
NdIdjg mßj¾;kh lf<a o fufia wkqrdOmqr uydúydrfha
;ekam;a lr ;snq fy< niska ,shd ;snq wgqjd fmd;a j,ska iuyr
fldgils'
fuu md,s mßj¾;kfha§ isÿ jqfha uq,skau wd¾hhka
jykafia,d úiska ,shQ isxy, w¾: l:dj, .eí ù ;snq ks¾u,
W;=ï nqoaO O¾uh f,!lsl foaj wd.ï ixl,am j,g yerùuhs'
mD:.ack f,dalhdg .e,fmk fia ilia lr ,sùuhs' fï wkqj
fuf;la isxy, W.;a whg isxy,fhka ú.%y lr ;snq isxy,
ñksiqkag f;areï .; yelsj ;snQ" fy< w¾: l:d foaj wd.ï
ixl,am iu.ska iïñY%Kh lr úfYaIfhkau tjlg bkaÈhdfõ
m%p,s;j ;snq m;xc,S foaj wd.ï ixl,am j,g .e,fmk whqßka
ilid md,s NdIfjka ,shd ;eîuhs' úY=oaê ud¾.h we;=¿ fmd;a
17 lau ,shd ;enq nqoaOf>daI ysñhka wjidkfha§ wkqrmqr uyd
úydr mqia;ld,fha ;ekam;a lr ;snq we;=ka y;a fofkl=f.a nrg
iudk jQ isxy, fmd;a m;a ish,a,u .sksn;a lrk wdldrhg
Wml%u fhdod lghq;= ilia lr ráka msg ù .sh njo
b;sydifhau i|ykaj we;'
kuq;a nqoaOf>daI ysñhka úiska mßj¾;kh lr ,shq
úY=oaê ud¾.h we;=¿ w¾: l:d fmd;a wNh.sßfha wdrlaId
iys;j /lS mej;sKs' uyd úydrfha mqia;ld,fha .nvd lr ;snq
meñ‚
- 20 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fy< wgqjd fmd;am;a ish,a, úkdY ù .sh miq" uyd úydrho
ìug iu;,d lr W÷ jmqrkakg;a ls%hd l< miqj" nqoaOd.u
f,iska fï ,laÈj ;=, b;sß jqfha nqÿ f.dia ysñhka úiska ,shq md,s
wgqjd fmd;a mu‚' bka miqj wkqrmqr hq.fha;a fmdf<dkakre
hq.fha;a úúO wgqjd ,shq" yd tajdgu àld ,shq ámamKs ,shq"
iïu; ,shq md,s yd isxy, w¾: l:dlrejka yeu flfkl=u
jdf.a Ndú;d lf<a" .=refldg .;af;a" nqoaOf>daI ysñhka úiska
f,!lsl w¾: fhdod jerÈ f,iska mßj¾;kh lr ,shd bÈßm;a
lrk ,o md,s úY=oaê ud¾.h we;=¿ fmd;a m;a ñi kshu ksjerÈ
nqoaO O¾uh kï fkdfõ' fï wkqj fmdf<dkakre hq.h jk úg
iïmQ¾Kfhkau msßisÿ nqoaO O¾uh fjkia ù ksjka oelSu hkq
me;Sulg muKlau iSud ù bkaÈhdfõ tod mej;s wd.ï
ixl,amhka fy<Èj mqrdu;a ;Èkau me;sÍ hkakg úh' ksjka
olskakg Wmldr jQ W;=ï nqoaO O¾uh iyuq,skau wd.ï ixl,am
j,ska hgm;a ù wNdjhgu .sfhah' nqoaOd.u kñka woykakg
hula muKla b;sß úh' fï wkqj bka§h wd.ï ixl,am j, yd
foaj wd.ï j, weoyq weoys,s mqo mQcd" .dhkd" Ydka;s l¾u"
wdYs¾jdo mQcd wdÈ úúO foa fmdÿ ,dxlsl uyckhd w;f¾o
m%p,s; jkakg mgka .;af;a uyd úydrfha .nvd lr ;snq fy<
fmd;a m;a .sksn;a lr úkdY lsÍu;a iu.uh' wNh.sß úydrfha
jdih l< uydhdkslfhda ;r.h ch .;ay' uyd úydßlfhda
iyuq,skau úkdY ù .shy' ksjka olsk msßisÿ nqoaO O¾uh;a fy<
niska ir< f,iska ,shd ;snq fy< wgqjd;a úkdY ù f.dia foaj
wd.ï ixl,am j,g nr wdñi mQcd iys; jQ nqoaOd.ula muKla
fy<ìu ,xld jdiSkago" b;sß úh' Wreu úh' ksjka olsk
msßisÿ W;=ï nqoaO O¾uh wkq.ukh lrk msßi jk.; úh' foaj
wd.ñl ixl,am weoyQ wNh.sßhg iïnkaO uydhdksl msßi
rcud,s.d jgd frdla úh' rc iem isgq iem j,g;a jvd iem
- 21 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
myiq lï ,enQ Ôú;hla .; lrk NslaIqka msßila tod wkqrmqr
rdcOdksfha§ ,xldfõo ìys úh' fmdf<dkakre hq.h jk úg fï
;;a;ajh ;j ;j;a oreKq ;;ajhg m;a úh' nqoaOd.u
iyuq,skau f,!lsl foaj wd.ï ixl,am j,g hg ù W;=ï nqoaO
O¾uh l%udkql+,j wNdjhgu .sh nj;a b;du meyeÈ,sh'
mqcdj,sh" lõis¿ñK" nq;airK jeks fn!oaO idys;Hh fmd;a
m;a ,shejQfKao fï hq.fhah' tjeks fmd;a m;a fn!oaO idys;H
b;sydifha kï iaj¾Kuh hq.fha§ ,shq fmd;am;ah' fn!oaO
idys;Hh" fn!oaO ixialD;sh fn!oaO ld,dYs,am wdÈh fï
hq.fha§ b;du;au ÈhqKq ;;a;ajhg m;aúh' fuys ksh; m%;sM,h
jqfha wd.ï ixl,am j,g uq,a;ek § ksjka oelSu hkak
m%d¾:kdjla muKla njg m;aúuhs' W;=ï nqoaO O¾uh hgm;aù
weoys,s mqomQcd j,g uq,a ;ek§uhs' bkamiqj wd hq.hkays ;j
;j;a ;;a;ajh msßyS uykqjr hq.fha§ nqoaO O¾uh
iïmq¾Kfhkau ke;sù wNdjhgu .sh njo fmkajd Èh hq;=h'
3' wkqrmqr rdcOdksh wdrïN ùug fmr
fy<ìfï mej;s › úN+;sh
wkqrdOmqr rdcOdks hq.fha úúO wjia:dj,§;a" Bg fmr
m%d.a úch hq.fha§ foaj fy<fha mej;s b;du ÈhqKq rdcHh
hq.hka j,§;a" reyqfKa iy kef.kysr m%foaYj, mej;s ÈhqKq
rdcOdks j,§;a" fy< niska yd ud.ë niska ,shd tf;la
/lf.k ;snq fndfyda jákd fmd;a m;a yd ,sms f,aLk fï rfÜ
w;S;fha úiQ W.;=ka yd úh;=ka w;f¾ mßYS,kh úh' tjeks
fmd;a m;a tod fy<Èj fmd;a.=,a j,o .nvd lr ;sìKs' fï
fmd;a m;a ish,a,u jdf.a rgg t,a,jQ úúO foaYmd,ksl yd - 22 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
ixialD;sl wdl%uK j,§ lsysm wjia:djl§u .sksn;a lr
úkdYlr oeuQ njo wfma b;sydihu fmkajd fohs'
uq,au iqr - wiqr hqoaOfha§;a" rdu rdjK hqoaOfha§;a"
úchf.a wdl%uK j,§;a" fujeks úYd, úkdYhka isÿ úh' ud>
yd mKavj fid,S wdl%uK j,§;a bka miqj ol=Kq bkaÈhdfjka
t,a, jQ úúO wdl%uK j,§;a wfma rfÜ ,shd m< lrk ,o jákd
fmd;a m;a úkdY ù .sfhah' uydhdksl ySkhdksl u;fNao ksid;a
jákd fmd;a m;a fndfyduhla úkdY úh'
,xldmqrhg - wkqrdOmqrhg - tod fy<Èj w. k.rh
f.k hkakg fmr fuu fy<ìfï b;du;au ÈhqKq k.r yd .ï
msysgd ;snqfKa kef`.kysr fjr< ;Srfha" reyqfKa iy rg ueo
m%foaY j,h' rc.y kqjr w.kqjr fldg.;a u.O rdcHho ̂ wo
wïmdf¾ rc.,& úYd,d uykqjr w.kqjr fldg.;a ,sÉpú
rdcHho ̂ wo hd, wNh N+ñhg hg jQ m%foaYh& lE.,a," r;akmqr
fukau uykqjr m%foaYhka wh;a jQ rdjKd rc mrmqrg wh;a
rdcOdksho" liS rg jrkdiS kqjr msysá rdcOdksho ^wo
jõkshdj uq,;sjq m%foaYh& ieje;a kqjr w. k.rh fldg.;a
fldai, rdcOdksho ^wo ßá., m%foaYh& tod fy<Èj n,j;au
rdcHhka úh' lsUq,aj;a kqjr w. k.rh fldg.;a YdlH
rdcOdksh msysáfhao wo uyje,s .Õg ol=fKa msysá ÈUq,d.,
m%foaYfhah' fujka jQ ÈhqKq b;sydihla iyuq,skau jeiS hgm;a
jkakg fya;= N+; jQ uQ,sl lreKqo wm fidhd ne,sh hq;=h'
,xld b;sydih hehs wo wm iïu;fhka bf.k .kakd"
ms<s.;a b;sydih f,iska fmd;aj, ,shd ;enQ" wm okakd jQ ,xld
b;sydih ks¾udKh lr" wmg Wreu lr ,shd fok ,oafoa bx.s%is
iqÿ md,l uy;ajreka úiskah' bkaÈhdfõ fukau ,xldfõo tod
md,kh Ndrj isá iuyr iqÿ isú,a ks<OdÍ uy;ajre ,xld
- 23 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
b;sydih ,sùfï ld¾hfhyso fhÿKdy' lE.,af,a iyldr
Èidm;s OQrh oerE fcda¾Ê g¾k¾ iy fÊñia ms%kaiia" iafg%daka.a"
Íia fvúia" fukau úfYaIfhkau fldâßx.agka yd tÉ'iS'mS' fn,a
jeks iqÿ isú,a ks<OdÍ uy;ajre Tjqkag f;areï .kakg yels jQ
mßÈ" fmd;m;ska lshjd Tjqka ,enQ w,am oekqu wkqj ,xld
b;sydihla ,shd wgjd" wuqKd ks¾udKh lr wmg ndr ÿkay'
miqj meñ‚ isxy, W.;=kao uydpd¾hjrekao ngysr u;hkagu
.re l< ksid bx.s%iSka úiska ks¾udKh lr ÿka b;sydih foi
úu¾Ykd;aulj ne¨fõ ke;' hful= tfia ueÈy;aj
úu¾Ykd;aulj n,d hï m¾fhaIKd;aul iajdëk u;hla
bÈßm;a lf<a kï" tjka u;j,g úreoaO ùug kï Tjqka j.n,d
.;ay' iqÿ uy;ajreka fmkajd ÿka u;h /l .ekSu;a Bg úreoaO
u; j,g" úreoaO ùu;a wfma b;sydi{hskaf.a yd mqrd
úoHd{hskaf.a rdcldßh úh' wog;a th tfiau isÿfjhs'
—úch rcqg fmr;a fï fy<ìfï b;du;au ÈhqKq rdc
iuhka mej;sfhah˜ hkak fï W.;=kag ms<s.kakg fkdj
is;d.kakg j;a neß ;rï wNjH u;hka fia neyer lsÍu Tjqka
mqreoaola fldg .;a nj kï b;du meyeÈ,sh' wßfika wyqnqÿ
uy;d" iQßh .=Kfialr uy;d fukau uydpd¾h mrKú;dk
uy;do ;j;a fndfyda who jßka jr fujeks úu¾Ykd;aul u;
m< l<;a wfmau W.;a;= tajdg úreoaOj rdcH n,h yd wd.fï
n,ho fhdodf.k ta ueoy;a u; hgm;a lr oukakg ;rï
ieyeis jQy' i;Hh fidhkakg kï lsisfjl=j;au wjxlu
W;aidyhla kï .;af;au ke;' ta iudc iïu; n,fõ. j,g"
,dN m%fhdack j,g hg;a ùu ksidh' i;Hh t<solajkakg
hful= W;aidy ork yeu wjia:djlu tjeks kj u; orkakkaj
ks¾oh f,iska úfõpkh lr i;Hh hgm;a lrkakg kï fndfyda
wh bÈßm;a jQy' wo;a rfÜ tjeks wh kï nyq,h'
- 24 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
ksjerÈ f,iu Èk jljdkq bÈßm;a lrkakg neß jqK;a"
wkqrmqr rdcOdksfha uq,au hq.fha§" ÿgq.euqKq uy rc;=udf.a
rcH ld,hg miqj —uydjxYh˜ kï fy< niska ,shQ wfmau fy<
b;sydi fmd;la isxy, .;a l;=jrfhl= úiska fy< niska ,shd
m< lrkq ,en ;snqKs' fuh b;sydi f;dr;=re o wvx.= m%Yia;s
rpkdjls' tod rclï l< isxy, rcjrekaf.a ls%hdldrlï yd
yelshdjka m%Yia;s f,iska j¾Kkd lsÍu fï fy< uyd jxYfhka
tod isÿ ù ;sfí' kuq;a fuh miq lf,l jákd b;sydi fmd;la
njgo m;aúh'
fï fy< niska ,shq uydjxYh ,sùfuka jir 300 lg
muK miqj ld,hl§ wo wmg uydjxYh kñka lshjkakg we;s
md,s niska ,shq —md,s uydjxYh˜ ,shd t<s oelaùh' uq,ska fy<
niska ,shd ;snq uydjxYh wdY%fhkau md,s niska ,shq fmd;la jk
fï md,s uydjxYh rpkd l< uydkdu ysñhkaf.a fm!oa.,sl
u;hkao md,s uyjxYhg we;=<;a lr we;' uydkdu ysñhkaf.a
is;a.;a rcjreka ms<sn|j §¾> f,iska j¾Kkd lr we;s w;r
iuyr rcjreka ms<sn|j .d:d lsysmhlska hdka;ug muKla
i|yka lr we;'
§m jxYh kñkao fy< b;sydi fmd;la md,s niskau ,shd
;snqKq w;r wog;a wmg fï §mjxYho ^md,s& mßYS,kh
lrkakg;a b;sß ù we;' fï §m jxYho ,shd we;af;a uq,au
isxy, ^fy<& uydjxYh ,shqjdg miq hq.fha§h' kuq;a md,s
uydjxYh ,shkakg kï fmr hq.hl§h' §m jxYh ,shQ
l;=jrhdo uq,au isxy, ^fy<& uydjxYh lshjd tys woyia o
,nd f.k md,s §m jxYh ,shd we;s njo fmfka'
wkqrdOmqr hq.hg miqj fmdf<dkakre hq.fha w. Nd.fha
fyda Bg;a miq ld,hl§ fyda ,shejqKq Od;= jxYh" :qm jxYh yd
- 25 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
fndaê jxYh hehs ;j;a jxY l:d ;=klao wo wmg lshjd .kakg
b;sß ù we;' kuq;a fï fmd;a ,sheù we;af;a oUfo‚ hq.fha§ nj
fndfyda wh úYajdi lr;s' isxy, uydjxYh ,shQ wd§ hq.fhau
,shQ ;j;a fy< jxY l:djla ms<sn|j f;dr;=re wid oek
.kakg we;;a wo fï jeo.;a b;sydi fmd; wia:dk .; ù we;'
—W;a;r jxYh˜ kue;s fï b;sydi fmd; u.ska wkqrdOmqr
b;sydih;a Bg fmr hq.kays mej;s fy< rdcOdkS .ek;a hï hï
f;dr;=re i|yka lr ;sîu ksid fï b;sydi fmd; ys;du;du
wia:dk" .; lf<ao" úkdY lr oeuqfõo" hkak wmg ;ju;a
ys;d.; fkdyelsh' W;a;r jxYfha ,shd oelajqfha nqoaO O¾ufha
b;sydihhs' úfYaIfhkau fuys w;S; fn!oaO b;sydih ,shd ;enq
ksid th —W;a;r jxYh˜ hk kñkau yeÈka úh' W;a;r jxYh
kue;s fy< fn!oaO b;sydih ,shd ;enQ fuu fmd; uykqjr
hq.h olajdu Ndú;fha mej;s njg idOl rdcdj,sh kï fmd;la
,shQ l;=jrhdo tys i|yka lrhs' rdcdj,sh ,shqfõ uykqjr
hq.fha§h' iqÿ uy;=ka ,shq b;sydihg jvd fjkia f;dr;=re
i|yka jQ ksid fï —W;a;r jxYh˜ kue;s fmd; ys;d u;du
wia:dk .; lrkakg we; hk u;hla o wo mj;S'
flfia fj;;a wo wmg lshjkakg we;s wfma w;S; fy<
b;sydih wiïmQ¾K jQ;a" me,eia;r oud wuqKd f.k ks¾udKh
lr.;a;d jq;a fy< b;sydi l:djls' úfYaIfhkau ÿgq.euqKq
uyd rc;=udg fmr ,xld b;sydih fï whqßka lD;s%uj
ks¾udKh lr.;a wkqudk f;dr;=re j,ska .yK ù we;' wfma
w;S; fy< b;sydifha mej;s iaj¾Kuh hq.hka ld,fha
je,s;,dfjka jeiS hgm;a ù f.dia ;snqK;a tajdfha kgUqka fï
fy<ìu ;=< § wog;a wmg fidhd.kakg b;sßj we;s ksid
fy<ìu b;sydih iyuq,skau jid oud ksy~ úh fkdyels h'
- 26 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
wo fï fmd; ,shd m<lrkakg udi 15lg fmr tkï
2009 fmdfidka udifha§ ud úiskau ,shd t<s oela jQ fuys
m<uqjeks fmdf;a ^—wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka
ckanqoaùmhhs˜& fmkajd ÿka mru i;Hhka iy;sl lr
fmkajkakg Wmldr jQ fidhd.ekSï rdYshla miq.sh udi 15l iq¿
ld,h ;=<§ fï fy<ìfïu úúO m%foaY j,ska úúO mqoa.,hska
úiska u;=lr fidhd t<s olajd fmkajd fok ,§'
fufia fidhd u;=lr.;a kgUqka yeu tllskau jdf.a
iy;sl lrkafka" fmkajd fokafka" nqÿka nqoaO;ajhg m;a jQ tod
mej;s fy<ìu ms<sn|j i;Hh f;dr;=reh' miq.sh udi 15l
muK iq¿ ld,hla ;=<§ muKla wfmau m¾fhaIlhska úiska
mqrdúoHd{hska úiska fyda fjk;a mqoa.,hska úiska wyïfnka fyda
fidhd u;=lr m%isoaO lrk ,o ft;sydisl f;dr;=re m%udKh
w;súYd,h' fufia fidhd .;a ish¨u foaj,a úch rdc iuhg;a
fmr" tkï wkqrdOmqr rdcOdksh mgka .kakg;a fmr w;S; rdcH
hq.hkag wh;a ùu fuys§ úfYaIfhka i,ld ne,sh hq;= lreKls'
fï ish¨u mqrdúoHd f;dr;=re f.!;u nqÿmshdKka Wmka"
nqoaO;ajhg m;a jQ nqoaO hq.hg wh;a tajd fyda Bg fmr hq.hkag
wh;a tajdh' fï ish,a,u O¾u;djfhkau ksis l,g u;= ù
fy<ìfï b;sydih ms<sn|j i;Hh fy<s lrkakg Wmldrl jk
mßÈ u;= jQ njo fmkajd Èh hq;=h' fï ish,a, u;= jqfha
ckanqoaùmfhkauh'
1' 2009 fkdjeïn¾ udifha§ muK ,xldfõu
mqrdúoHd{hska msßila úiska wkqrdOmqr k.rhg
wdikakfha§ lrk ,o lekSï j,ska u;=lr.kakd ,o
mer‚ úYd, k.rhl kgUqka ( fuys§ u;= lr.;a mqrd
jia;= ls%'mQ 600 muK ld,hg wh;a nj" tkï nqÿka Wmka
- 27 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
hq.hg wh;a nj iy;sl lr we;' f.!;u nqÿ mshdKka
jykafia ls%'mQ' 589 § muK nqoaO;ajhg m;a ù m<uq O¾u
foaYkdj mj;ajk ,oafoa fï kgUqka fidhd.;a mer‚
k.rhg ;rula wdikakfha msysá bism;kdrdufha§h'
wo ueojÉÑh wi, msysá biskaneiai., rc uyd úydr
N+ñh tod bism;kdrduh úh' fufia fidhd.;a kgUqka
yd f;dr;=re foajdkïmsh;siai rcqf.a md,k hq.hg;a
fmr" úch rcq ,xldjg meñfKkakg;a fmr hq.hl
mej;s ÈhqKq k.rhlg wh;a jk kgUqkah' ,xldmqrh
kñka tod m%p,s; jQ wkqrdOmqr k.rh foajdkïmsh;siai
rc úiska f.dvkeÕ= nj uydjxYfha i|yka fj;;a fï
me/‚ k.rhka .ek uydjxYfha i|yka fkdjkafka
wehs@ uydjxYh ,shk hq.h jk úg fï k.r j,g isÿ
jqfha l=ulao@
2' uq,;sjq yd jõkshdj Èia;s%lal j,g wh;a uy>K
jkdka;r m%foaY j,ska › ,xld hqo yuqodj úiska uE;l§
fidhd.;a w;s mer‚ mQcd N+ñ .Kkdjlu kgUqka tod
mer‚ liSrgg wh;a m%foaY j,ska yuq jq w;r tajd nqoaO
ld,hg wh;a fn!oaO isoaOia:dk njo oekg y÷kdf.k
we;' fïjd úch rcq ,xldjg meñfKkakg;a fmr
hq.hlg wh;a tajd ksid fy<ìu ms<sn|j b;sydih
w¨;ska h<s ,shkakgu u;= jQ idOlhkah'
3' weô,smsáh wdikakfha —rxpduvu˜ kï ia:dkfhka
uE;l§ yuq jQ w;smer‚ mqrdjia;= yd úYd, mer‚
k.rhl kgUqka( fuys§ yuq jQ mqrdjia;= wkqrdOmqr
rdcOdkshg jvd jir oyila ;rï mer‚ nj oeka y÷kd
f.k we;' fï wkqj wkqrmqr rdcOdksh mgka .kakg;a
fmr reyqfKa yd ol=fKa oshqKq k.r yd .ï mej;s njg
- 28 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fuho fyd|u idlaIshls' f.!;u nqÿmshdKka tod ls%'mQ'
543 § msßksjka md jodf<a fï rxpuvu m%foaYhg ;rula
lsÜgqfjka msysgd we;s nqÿ., l=iskdrdfõ§h'
4' fiareú, yd fidaudj;S mqoìï iïnkaO lrñka w¨;ska
mdrla lmkakg .sh › ,xld hqoaO yuqodjg 2009 w.
Nd.fha§ yuq jQ nqÿ isßm;=,a yd fjk;a mqrd jia;= ( fï
m%foaYh tod YdlH rdcjxYh úiska md,kh lrk ,o
lsUq,aj;a mqr rdcOdkshg wh;a ìï m%foaYhkah' fï nqÿ
isßm;=,a yd fjk;a kIagdjfYaI mer‚ YdlH rdc
hq.hg wh;a tajdh'
5' jdlfrhs yd fjre.,a w;r kef`.kysr m%foaYfhka 2010
cqks udifhaoS muK yuq jQ wlalrhl muK úYd,
rcud,s.djl kgUqka ( wo bÉÑ,kam;a;=j kñkao tod
fldÜáhdrï kqjr kñkao m%isoaO jQ fï m%foaYh w;S;fha
wñf;daok rcq úiska md,kh lrk ,o YdlH jxYsl
rdcOdkshls' fuys§ yuq ù we;s ud,s.dj tod wñf;daok
rcqf.a ud,s.dj úh yelsh' wñf;daok rcq iqoafOdaok
rcqf.a fidfydhqfrls' fï m%foaY j, tod foaj fy<hg
wh;a ÈhqKq rdcOdks mej;s njg fyd|u idlaIs fuhska
u;= fjhs' fldÜáhdru hkq fldaáhla wdrdu ;snq
m%foaYhhs' nqÿmshdKka f.a Wmka .u jQ lms,jia;= mqrhg
tod wh;a jQ fldÜáhdrï kqjr ta ld,fha fn!oaO wdrdu
fldaáhla muK ;snq njg fuho idlaIshls' fldaáh hk
ud.ë mofha f;areu fl<jrla ke;s hk w¾:hhs'
6' 2010 cQ,s udifha oskl mqrdúoHd fomd¾;fïka;=j úiska
mqj;am;a idlÉPdjla mj;ajd fy<ìu msysá úYd,;u
mqrdúoHd kgnqka iys; ìu ms<sn|j lrk ,o ú.%yhla (
- 29 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
wlalr 1600 lg;a jeä N+ñ m%foaYhla mqrd úisÍ me;sr
mj;sk fï kgnqka tod f.!;u nqÿ mshdKka úiska ;u
uq,a ld,fha jevjdih lrk ,o rc.y kqjr kgnqkah'
wo fï ia:dkh —rc.,˜ kñka ye|skajqj;a tod th
rc.y kqjr kñka ;%smsglfha yd uydjxYfhao i|yka
lrk ,o merKs fn!oaO k.rhhs' f.!;u nqÿmshdkkag
ìïìidr rc;=ud úiska w;meka j;afldg mqcd lrk ,o
fõ¨jkdrduh;a tA wdY%s; fn!oaO kgnqka iys; ia:dk
28l=;a rc.,ska oeka u;=ù we;' oekg mqrdúoHd
fomd¾;fïka;=j úiska fuys wlalr oyhl muK iq¿
m%foaYhl lekSï lr fidhd.;a mqrdjia;= m%udKh .ek
i,ld n,k úg wlalr 1600 la jeks úYd, m%foaYhl
fudk ;rï ;ju;a fidhd fkd.;a mqrdjia;= weoaoehs
;ju ldgj;au is;d.; fkdyelsh'
7' rc.y kqjrg - rc.,g - ol=fKka msysá —kE,a,˜
^wïmdr& mqrd úoHd kgnqka ( fuho rc.y kqjr mqcd
N+ñfhau fldgila nj fmkajd osh hq;=h' wo nqoaOx.,
mqrdjia;= we;af;ao —kE,a,˜ hk ia:dkhgu iómfhah'
b;d wE; w;S; hq.hloS kE,a, hk ia:dkhg —oS>jdmsh˜
hk ku jHjydr lrk ,o nj;a th uq,au oS>jdmsh nj;a
iuyrekaf.a u;hhs' uq¿ os.du`vq,a, m%foaYhu tod nqÿka
jevisá hq.fha b;du oshqKq ;;ajhl mej;=Kq u.O
rdcOdkshhs' u.O rdcOdkshg wh;a fn!oaO mqrdjia;=
wïmdr m%foaYfhka oeka oeka úYd, jYfhkau u;=fjñka
mj;S'
u.O rfÜ rc.y kqjr hkq nqoaO;ajhg m;a jQ f.!;u
nqÿmshdKka jykafia uq,a jir 25 la muKu ld,hla
jdih l< tod f,dal fn!oaO uOHia:dkhhs' nqÿmshdKka
- 30 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
Ôj;a jQ iufha;a" wkqrdOmqrfha rdcOdkshla mej;s
iufha;a jir 800 la muKu oS¾> ld,hla mqrdjgu;a
fn!oaO f,dalhdf.a uq,au fn!oaO úoHd ia:dkh jqfha fï
rc., fõ¿jkdrduhhs' tod f,dalhd nqoaO O¾uh
bf.k .;af;a rc.y kqjr kïjQ fï ia:dkfhaoSh'
8' f.!;u nqÿka msßksjka md jod, nqÿ., l=iskdrd kqjr
wdikakfha fldia,kao yd y,aÿïuq,a, l÷ nEjqï mduq,
2010 wf.daia;=fõoS yuq jQ bmerKs fidfydka fld;a
iuQyh yd tA wdY%s; kgnqka ( fïjdo u,a,j rfÜ
rcorejkag wh;a fidfydka fld;a fyda tA wdY%s; foaj,a
nj fmkajd osh yelsh'
tod foaj fy<h kñka m%isoaO jQ nqÿka Wmka §mh
ckanqoaùmh ;=<ska oeka oeka fï wdldrfhka u;=jk mqrdúoHd
kgnqka ms<sn|j wfma úoaj;=ka óg jvd ie,ls,af,ka lghq;= lr
fïjd ms<sn|j ksjerosj yd uOHia: u; bosßm;a lrkafka kï
jvd;a hym;ah' bx.%siSka úiska wmg Wreu lr ÿka jeros b;sydi
ks.uk j,ska neyer ù ksoyfia is;kakg;a oeka ld,h meñK
we;'
1970 - 2006 olajd ld,h ;=< úúO ngysr rgj, úúO
mqrd úoHd .fõIlhska úiska" m¾fhaIlhska úiska" ,xldfõoS yd
f,dalfha fjk;a merKs fft;sydisl f;dr;=re we;s rgj,oS;a
lrk ,o úúO m¾fhaIK j,ska fidhd.;a f;dr;=re ms<sn|jo
wm úuis,su;a úh hq;=h' fï fy<ìu yd iïnkaO jQ wm uú;hg
m;a lrjk fndfyda i;H f;dr;=re fuu wefußlka yd c¾uka
m¾fhaIlhska úiska fidhd u;=lr .kq ,enQjo Tjqka tAjd
m%isoaêhg m;a lf<a ke;' kuq;a fï m¾fhaIlhska úiskau fï
- 31 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
iïnkaO jQ hï hï f;dr;=re úúO wjia:dj,oS fy<sorõ l<
wjia:djkao we;' fufia fidhd.;a fndfyda f;dr;=re wkqrdO
mqr hq.hg fmr fy<ìfï w;S; rdcH hq.hlg wh;aùu tfia;a
ke;skï w;S; fy<ìug ^l%s'mQ' 600-3000& ld,hg iïnkaO
ùuo wm úiska i,ld ne,sh hq;= lreKls' wfma w;S; fy<ìu
ms<sn|j fndfyda jeo.;a f;dr;=re wmg jvd Tjqka okakd nj
kï i;Hhls'
4' nqoaO jkaokdj yd nqÿ ms<su jkaokdj'
l%s' mq' 589 oS f.!;u nqÿmshdKka f,dalhdg nqoaO O¾uh
foaYkd lrkakg wdrïN l< oskfha mgka bxoshdfõ rclï l<
lKsIal rcqf.a rdc hq.h olajdu jQ jir 650 la muKu ;rï
os.= ld,hla we;=<; fn!oaO f,dalhd w;f¾ nqÿ ms<su jkaokd
lsÍfï isß;la fyda pdß;%hla fyda mej;=fKau ke;' msßisÿ nqoaO
O¾uhg wkqj —rEmh˜ osrd hk" wksÉp jQ fohla ksid rEmh
jkaokd udk lrkakg ;rï jákd fyda iqÿiq fyda fohla f,iska
nqoaO O¾ufha fmkakd ÿkafka ke;' fï wkqj uq,au nqÿ iuh ;=<
f.!;u nqÿmshdkkaf.a fyda fjk;a lsisu nqoaO Ydjlfhl=f.a
fyda ms<suhlg je÷ï msÿï l< njla kï fmfkkakgo ke;'
bxoshdfõoS tod wfYdal uyrc úiska lD;s%uj ks¾udkh lr.;a
wdlD;s nqoaO rdcHfhaj;a tA hq.hg wh;a jk lsisu nqÿ ms<suhla
fyda nqoaO Y%djlfhl=f.a ms<suhla fyda jkaokd udk i|yd tod
fhdod.;a njla fmfkkakg ke;'
f,dalfha m<uq jrg nqoaO rEmhla Ndú;d l< nj
olskakg we;af;a bkaoshdfõ rclï l< —lksIal˜ rcqf.a rdc
iufhaoSh' tho rfÜ fj<odu i|yd Ndú;d l< rka ldishl tl
- 32 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
me;a;l nqÿrejla igyka lr Ndú;d lr ;sîuhs' fï wkqj wmg
yuq ù we;s uq,au nqoaO rEmho Nla;sfhka fyda f.!rjfhka
jkaokd udk lsÍu i|yd Ndú;d lrk ,oaola fkdj f,!lsl
jdksc lghq;a;la i|yd Ndú;d l< tlla njo f;areï .;
hq;=h'
lksIal rdc hq.hg miqj ls' j' 3 jk ishjfiaos muK
bkaoshdfõ l=Idka rc mrmqr mej;s hq.fha bkaÈhdkq uydhdk
nqoaOd.fï fn!oaOhska úiska m<uq jrg nqÿ ms<suj,g jkaokd
udk lrkakg mgka.;a nj meyeos,sh' miqj u:qrd" .dkaOdr"
wurdj;s" kd.¾cqkfldxv jeks ia:dk j,;a Bg miqj 5 jeks
ishji muK jk úg kd,kaod" fj,af,dard jeks ia:dk j,;a fï
iu.u ,xldfõ yd f,dalfha fndfyda fmros. rgj,;a nqÿ ms<su
fk,d nqÿms<su j,g jeÿï msÿï lrkakg;a mgka .;a nj fmfka'
fuu nqÿ ms<su jkaokdj meyeÈ,sju foaj wd.ï ixl,am
j, wdNdIfhka nqoaOd.ug we;=¿ lr.;a wd.ï ixl,amhls'
.%Slhska bkaÈhdj md,kh l< iufha fndfyduhlau ngysr foaj
wd.ï ixl,amhka bkaÈhdj ;=<o m%p,s; úh' .S%lhska wemf,da
foúhdf.a ms<suhla ;kd Bg jkaokd udk mj;ajk isß;la tod
Ndú;fha mej;sKs' fï wkqj bkaÈhdfõ§ .S%lfhda foaj ms<su
jkaokdj mgka.;ay' fï wdNdIfhka ls%'j' 2 jk 3 jk ishji
muK jk úg bkaÈhdfõ uydhdk fn!oaOfhda nqÿ ms<su
jkaokdjla wdrïN l<y' bkaÈhdfõ ;ekq uq,au nqoaO m%;sud j,
wemf,da foúhdf.a ms<su j,g iudk ,laIK m%;srEmKh jk
njo fndfyda wh fmkajd § we;' ud, me<÷ nqÿ ms<su" /,s iys;
isks÷ we÷ï wekao jQ nqÿ ms<su" ysi ieriq nqÿ ms<su wdÈh foaj
wd.ï ixl,am j,ska ,;a wdNdIhhs'
- 33 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
bkaÈhdfõ isg ,xldjg nqoaOd.u f.kjdh lshk u;h
;yjqre lrkakg n,j;a fiau mdol lr.;af;ao fujka fn!oaO
ixialD;sldx.hs' nqoaOd.u hehs Nla;sfhka weoyq wd.ula tod
wkqrdOmqr hq.h f;lau fï fy<ìfï fkdùh' msßisÿ nqoaO
O¾uh ms<sfj;ska fm<.eiSula ñi je÷ï msÿï me;=ï heÿï
iys; jQ weoys,a,la fyda wd.ula fyda fkdfõ' fï ish¨ wdldrfha
wd.ñl ixl,amhka ,xldjg f.k wdfõ kï bkaÈhdfjkah' fï
wkqj kï tod nqoaOd.u bkaÈhdfõ isg ,xldjg f.kdfõh hk
u;hg wmsÿ tlÕ fjuq' kuq;a ksjka wjfndaO lr.kakg Wmldr
jk W;=ï nqoaO O¾uh kï fï fy< ìfï§u f.!;u nqÿ mshdKka
úiskau jir y;<sia myla mqrd foaYkd lr jod< nqoaO O¾uhhs'
th fï fy< ìfï§u Wm; ,enQ W;=ï nqoaO O¾uhhs'
nqoaO m%;sudj je|mqod .ekSu wdrïN ùu;a iu.u
fn!oaOhdf.a Nla;sh - nqoaO Nla;sh - we;s jqjd jdf.au
fn!oaOhdf.a wkkH;djho /l=Kq nj;a fmkajd Èh hq;=h' nqoaO
O¾uh msßisÿ jQ ;rug ksjka olskakg Wmldr jkakd fiau
mrïmrdfjka mrïmrdjg th mj;ajdf.k tkakg kï nqoaOd.u
ñi nqoaO O¾uh iu;a fkdjk nj;a fmkajd Èh hq;=h' Bg fya;=j
nqoaO O¾uh ta ta mqoa.,hdu ;u ;ukaf.au ukisldrh ÈhqKq
lrf.k fm!oa.,slju wjfndaO lr.; hq;= fohla ñi
weoys,a,la fkdjk ksihs' fufia i,ld n,k úg nqoaOd.u hkq
jdykhla n÷h' ta jdykfhau f.k wd nqoaO O¾uh jk
mrud¾: O¾uhu ksjka olskakg Wmldr fjhs' oekg jir 2600
lg muK fmr hq.hl§ f.!;u nqÿmshdKka úiska foaYkd lrk
,o W;=ï nqoaO O¾uh /`§ /lS mj;skafka ,xldfõ§ ,shQ
;s%msgl nqoaO foaYkdj ;=< mu‚' ixialD;sl wx.hka"
idys;Huh wx.hka yd fjk;a fndfyda ieris,s iys; jQ w,xldr
woaN+; foa wka;¾.; jkafka yd wh;a jkafka nqoaOd.ug ñi
- 34 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
W;=ï nqoaO O¾uhg kï fkdfõ' ish¨u wdñi mQcd" je÷ï ms÷ï
ms<sfj;a" Ydka;s l¾u" wdYs¾jdo mqcd wdÈh fukau iÊCOdhkd
l%uhkao wh;a jkafka nqoaOd.ughs' nqoaO O¾uh ksjka olskakg
Wmldr jk ms<sfj;ska fm<.eiSuhs'
nqoaOd.u;a úkdY fkdlru" weoys,a,la f,iska wo
mj;sk nqoaOd.u kue;s iïu; wd.ï ixl,amhka ;=<skau"
mrud¾: O¾uh f;areï .ekSu u.skau" ksjka wjfndaO
lr.kakg Wmldr jk OïudkqOïu m%;smodj wjfndaO
lr.ekSu kshu fn!oaOfhl=f.a W;aidyh úh hq;=hs' iïu;h
;=<skau mrud¾:h oel .; hq;=hs'
nqoaO hq.hg miqj jir 600 lg muK miqj bkaÈhdfõ§
,shq —osjHdjodkh" ,,s; úia;rh˜ wd§ ixialD; fmd;a j,
m<uqfjkau nqoaO pß;hg wdod< is;=jï we| olajd nqoaO rEm yd
tjka ixl,amhka f,dalhdg y÷kajd § we;' fï fmd;a ,shd
we;af;ao wfYdal hq.hg;a miqj wd Ys,dÈ;H rdc hq.fha§h' .S%l
yd frdau l,dYs,am yd ixialD;sl wx.hka fukau foaj wd.ï
ixl,amhka o nyq, f,iskau nqoaOd.u ;=<g jeoao .;af;a fï
hq.fha§h' fï foaj wd.ï ixl,am yd ixialD;sl wx.hka yq§
ck myka ixfõ.h i|yd n,j;a fiau Wmldr jQ ksid
bkaÈhdfõ§ wdrïN jQ bkaÈhdfõ§ mgka.;a" fujeks oE
wkqrdOmqr rdcOdksh lrdo ixl%uKh jQ nj fmfka' fï wkqj
uydhdk nqoaOd.fï fndfydauhla wx. yd Wmdx. ,xldfõ
fn!oaO ckhd w;ro" úfYaIfhka bkaÈhdfõ isg furgg meñ‚
m%N+ msßia w;ro m%p,s; jQ ksid tajd ckms%h jkakg úh'
wkqrdOmqr hq.fha§ wNh.sß úydrfha wdrïNh fuys m%;sM,hls'
ksldh fNaohkag uq,ajqfhao fuhhs'
f;d¨ú, nqÿ ms<suh" ud,s.dú, nqÿ ms<suh" wõlk nqÿ
ms<suh" ;ka;sßuf,a nqÿ ms<suh"' /iafjfyr nqÿ ms<suh wd§
- 35 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
úYd, m%udKfha nqÿ ms<su fk,Su ,xldfõ wdrïN lf<a 3 jk
ishjig wdikak ld,hl§h' kuq;a reyqfKa msßisÿ nqoaO O¾uh
ta jk úg;a wdrlaId jQ mQckSh ia:dk j, fujka nqÿ ms<su
jkaokdjla tod mej;s njla fkdfmfka'
fï wkqj i,ld n,k l, wmg wo nqoaOd.u hehs
woykakg b;sß ù we;s" wo;a fn!oaO ckhd w.h fldg woyk
yd w.h fldg i,lk fndfyda ixialD;sl wx.hka tod
bkaÈhdfõ isg ,xldjg f.kd foaj,ah' fï fya;=j ksidu tod
mer‚ isxy,hka fukau wo j¾;udk fndfyda .sys meúÈ
fn!oaOhskao nqoaOd.u bkaÈhdfjka ,xldjg f.kd nj mejiSu
;rula ÿrg idOdrK m%ldYhls' kuq;a W;=ï nqoaO O¾uh kï
,xldfõu wdrïN ù bkaÈhdjg;a f.k .sh fohla nj;a f;areï
.; hq;=h' nqoaO wd.u yd nqoaO O¾uh hkq tllau f,iska olsk"
fï foflys fjkila y÷kd.kakg neß" mD:.ack mqoa.,hska
;j ÿrg;a ñ:Hd ixl,am yd ñ:Hd u; j, t,a,S nqoaOd.u
bkaÈhdfõ isg ,xldjg f.kd njg ;¾l lsÍu ms<sn|j mqÿu
úh hq;= fkdfõ' Tjqkaf.a fkdoekqj;alu .eko wm wkqlïmd
l< hq;=hs'
5' fy<ìu uq,au hq.fha mej;s nqoaO jkaokd l%u
f.!;u nqÿmshdKka tod fy< ìu ckanqoaùmfha
Ôjudkju jev isá hq.fha§;a fn!oaO ck;djg nqÿka jykafia
isysm;a lr je÷ï msÿï lr.ekSug f.!;u nqÿmshdKkau
wkqoek jod<" ksoafoai lr jod< mQcd jia;+ka lsysmhlau úh'
fïjd fldgia ;=klg fnod oelaúh yelsh'
- 36 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
¸' mdßfNda.sl jia;+ka
¸¸' Woafoaisl jia;+ka
¸¸¸' YdÍßl Od;+ka
fï fldgia ;=kgu tod uq,au hq.fha fy<Èj fn!oaOhd
je| mqod.;a nj ;s%msglfha;a" uydjxYfha;a" §m jxYfha;a
meyeÈ,sju i|ykaj we;'
fï wkqj isÿy;a fndai;a ;=ud Wm; ,enQ" f.!;u nqÿ
mshdKka nqoaO;ajhg m;a jQ" jir y;<sia myla mqrdu nqoaO
O¾uh foaYkd lrk ,o fï fy<ìfï uq,au fn!oaO ck;djo
nqÿka isysm;a lsÍu i|yd fï fldgia ;=kgu wh;a mQcd jia;+kag
Y%oaOdfjka hq;=j yd f.!rj Nla;sfhka hq;=j jkaokdudk lrk
isß;la tod mej;sKs'
f.!;u nqÿ mshdKka jykafia nqoaO;ajhg m;a ùfï§ msg
ÿka" Wkajykafia mdßfNda. l<" ch isß uyd fndaêh yd ta
fndaëka jykafiaf.a wxl=r fndaëka jykafia,d fufia uq,au
hq.fha§ fy<Èj ckhd je| mqod.;a jeo.;au mQcd jia;=jhs'
f.!;u nqÿmshdKkau wdkkao yduqÿrejkag tod Wmfoia § jod<
mßÈ ysßjvqkafka isg jvïujd f.k wd isß uyd fndaê wxl=rhla
ieje;akqjr fÊ;jkdrdu N+ñfha tkï wo ßá., kñka
y÷kajk mqrdúoHd N+ñfha msysá kd jkfha ^fÊ;jkfha& tod
frdamkh lr je÷ï msÿï lr.;a nj wfma rfܧu ,shQ b;sydi
fmd;a j,o i|ykah' fï wdkkao fndaêh tod frdamKh lr
;snqfKa wo ßá., msysá kd Whfkah' wo th jkfhka hgù
wNdjhg f.dia we;s nj fmfka'
óg wu;rj f.!;u nqÿmshdKka mßyrKh l<
jc%dikhgo tod mgkau fy<Èj fn!oaOhd je÷ï msÿï l<y'
ysßjvqkak ch › uyd fndaê uq,fha wog;a olskakg we;af;a;a"
- 37 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
fn!oaO f,dalhd wog;a je֕ msؕ lrkafka;a tod f.!;u
nqÿkaf.a nqÿ myi ,enQ jc%dikhguh' ;j;a fujeksu jc%dik
lsysmhlau w;S; fy<ìfï jeo.;a mQckSh ia:dkj, ;snq nj
fmfk;;a wo m%isoaêfha fïjd oel .kakg ke;'
f.!;u nqÿ mshdKka Ôjudkj jevisá ld,fha§u
fndfyda fn!oaOhska je|mqod.;a WoafoaYsl mQcd NdKavh jqfha nqÿ
isß m;=,hs' nqÿ isß m;=f,a msysgd ;snq úiañ; ,l=Kq ksidu fï
úfYaI ,laIK iys;ju .f,a fldgd ilia lr.;a nqÿ isßm;=,a
j,g jkaokd lsÍug tod fy< Èj fn!oaOhd mgka .;ay' nqÿka
Ôjudkj isá ld,fha§u f.!;u nqÿkaf.au nqÿ md myi ,enQ
isßmdo iam¾Yh ,enQ isß m;=,a wgla fy<ìfï wg ia:dkhl
;ekam;a lr je÷ï msÿï lrkakg tod fy<ìu ck;dj mgka
.;ay' isß m;=,a hq.,hka jYfhka iuyr ;ekl msysgq jQ w;r"
;ks isßm;=,la f,i msysg jQ ia:dkhkao ;snq‚' fï ia:dkhka
miqj wg uyd ia:dkhka - wguia:dk - jkaokdj f,iska tod
,xldfõ fn!oaOhd w;f¾o m%p,s; úh' wkqrdOmqr hq.fha§ mjd
fndfyda fy< rc orejka" m%N+jreka" isgqjreka fy<ìfï msysá
fuu mer‚ wguia:dkhka je| mqod .kakg rc fmryßka .uka
l< nj —yia;id,skS kue;s wkqrmqr hq.fha§ ,shq fmd;lo
i|yka ù we;'
f.!;u nqÿmshdKka tod Ôjudkj jev isá hq.fhau
YdÍßl Od;= jkaokdjo wkqoek jod< w;r f,dõ;=rd
nqÿmshdKka jykafiaf.a Ydßßl Od;=" mfia nqÿjrhka jykafia
flfkl=f.a Ydßßl Od;= wry;=ka jykafia flfkl=f.a Ydßßl
Od;= yd pl%j¾;s rcflfkl=f.a Ydßßl Od;= ;ekam;a lr od
.eí yd ffp;Hhka bÈlr jkaokdudk lsÍu nqÿmshdfKda tod
wkqoek jod<y' f.!;u nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;a jQ fkdfnda
- 38 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
Èklg miqju je÷ï msÿï lr.kakg hula b,a,d isá —;miaiq
N,a¨l˜ fj<| fonEhkag ,nd ÿka Ydßßl Od;=ka jqfha flai
Od;=kah' fï flai Od;= ;ekam;a lr bÈl< od.en ;sßhdh
—.sßy~q iEh˜ kï úh' fï od.en msysáfha ,xldfõ ;s%l=Kdu,h
wi, tod wx. rgg wh;a jQ ia:dkhlh' ish¨u fn!oaOfhda fï
nj wo;a ms<s.ks;s' f.!;u nqÿka fjkqfjka fï fy<ìfïu
bÈl< fojk od.en jkafkao uyshx.kfha iquk rcq bÈ l<
od.enhs' tyso f.!;u nqÿkaf.au flaiOd;= ;ekam;a lr
od.enla bÈl< nj b;sydifha i|ykah' f.!;u nqÿ mshdKkag
fmr msßksjka md jod< wiquyd Y%djlhska jykafia,d w;ßka
ießhq;a" uq.,ka wd§ uy wry;=ka jykafia,d oi kulf.au
Ydßßl Od;= ;ekam;a lr rc.y kqjr ffp;Hhka bÈlr
jkaokd udk l< nj ;s%msglfha i|ykah' wog;a wïmdf¾ rc.,
fï ffp;Hhka oyfhau kgUqka meyeÈ,sju oel .kakg we;'
tfia kï fï fy<ìfï wkqrdOmqr hq.hg fndfyda fmr hq.hfha§
bÈlrk ,o ffp;Hhka yd od.eí je| mqod .ekSuo tod fy<
fn!oaOhkaf.a isß;la úh'
f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.a msßksjka mEu isÿ jQ
l=iskdrd kqjr§ ^nqÿ.,& tod ish¨u i¾j{ Od;+ka jykafia,d
fldgia wglg fnod fjkalr Ndr ÿkafka tjlg fï fy<ìfïu
rclrk ,o rcjreka wg fofkl=gh' tod mgkau fï Od;+ka
jykafia,d fy<ìu jeishkaf.a je÷ï msÿï j,g md;% úh'
bkaÈhdfõ isg Od;=ka jykafia,d ,xldjg jevu jq njla lsisu
b;sydih fmd;l m;l fyda uydjxYfha fyda fld;ekl j;au
i|ykaj ke;' fyauud,d l=ußh iy oka; l=ure oka; Od;=ka
jykafia jevujdf.k wkqrdOmqrhg wdfõ nqÿ., l=iskdrd
kqjßka ñi fjk;a ;eklska fkdfõ' l=iskdrd kqjr msysáfhao
ckanqoaùmfhah' wo kï tA r;akmqr Èia;s%lalfha nqÿ.,hs'
- 39 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
f.!;u nqÿmshdKka Ôjudkj jev isá hq.fha mgkau ch
isß uy fndaêka jykafia je| mqod .ekSfï isß; fy< fn!oaO
f,dalhd w;f¾ m%p,s; úh' fï wkqj f.!;u nqÿka Ôjudkj
jev isá hq.fhau ysßjvqkafka msysá ch isß uyd fnda iñ÷f.ka
fnda wxl=r /f.k ú;a frdamKh lr je÷ï msÿï lsÍfï isß;
wkqj tys m<uqjeks fndaê wxl=rh jvïujdf.k .sfha
biskaneiai., bism;kdrduhgh' ueojÉÑfha msysá
biskaneiai., tod liS rgg wh;a jQ ia:dkhls' tod frdamKh
l< ch › uy fnda wxl=rh wo olajdu;a biskaneiai., rcuy
úydr N+ñfha wdrlaId ù mj;s' wog;a fn!oaO fy< ck;dj fï
fndaëka jykafiag je÷ï msÿï lr;s'
ch › uy fndaëka jykafiaf.a ;j;a fnda wxl=rhla
rc.ykqjr wïmdr rc., fõ¨jkdrdufha;a frdamKh lr Bg
je÷ï msÿï lrkakg mgka .;af;ao f.!;u nqÿka Ôjudk
ld,fha§uh' fï fndaëka jykafia ms<sn|j wo jk úg f;dr;=re
oek.kakg fkd,efnkafka miq.sh jir 1000 lg;a jeä
ld,hla ta rc., m%foaYhu uy le,fhka jeiS hgm;aj .sh
fyhsks'
ch › uy fnda iñ÷kaf.a ;j;a YdLdjla miq lf,l
isoaOd¾: l=udfrd;am;a;sh isÿ jq ¨ïì‚fha" ^wo kï nUr.,&
frdamKh lrjQ w;r wog;a nUr., jej.u rcuyd úydr
N+ñfha fï fndaëka jykafia Ôjudkju jev isà'
f.!;u nqÿmshdKkaf.a msßksùu;a iu.u l=iskdrd
kqjrgo ch isß fndaëka jykafia f.ka fndaê wxl=rhla
jvïujdf.k ú;a tys frdamKh lr .ekSu isÿúh' wog;a
nqÿ., yd l=r., w;r ldg;a oel je| mqod .; yels
geïmsghdh fndaêh kñka m%isoaO w;s mer‚ fndaëka jykafia
- 40 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fufia ,nd.;a fnda wxl=rhls' f.!;u nqÿmshdKka msßksùfuka
jir 280 lg muK miq hq.hl ix>ñ;a;d fufy‚h úiska
wkqrdOmqrh lrd ysßjvqkafka ch isß uy fnda iñ÷kaf.ka
,nd.;a fnda wxl=rhla jevuùfï i;H mqj; jgd f.;=Kq
l:djo fndaê jxYfha i|yka fõ'
fndaë jxYh ,shd m< lf<a oUfo‚ hq.fha§ jk w;r fï
ms<sn|j tk l;d mqj; W;a;rjxYfhao" uydjxYfhao
§mjxYfhao fláfhka i|yka fjhs'
ñys÷ l=udrhd" iÕñ;a l=ußh yd iqukd" iqkkaod hk
l=ußhka ;sfokd;a iuÕ wfYdal rcqf.a hqoaO iufha fy< ìug
mek wd w;r tu rcl=ur l=ußhka tod ieÕù .;af;a wïmdf¾
rc., fõ¨jkdrdu N+ñfhah' fï i;r fokdu ld,sx. m%foaYfha
bka§h rc mjq,lg wh;a rc l=ur l=ußhkah' wfYdal rcqgo
kElï we;s fï rc l=ur l=ußhka fy<ìug mek wdfõ wfYdal
rcqf.a hqoaOhg ìfhkah' wfYdal rcq bkaÈhdfõ rclï l<
m%dfoaYSh rc mjq,aj,g wh;a ;ukaf.au kEoEhska iuq,>d;kh
l< nj b;du;a m%isoaOh' fï l=ur l=ußhka tod fy<ìug mek
wfõ ;u Ôú;h fírd .kakgh' rc.,g wd fï l=ur l=ußfhda
ish¨ fokdu m<uqj uyK jQy' ñys÷ uy ry;ka jykafia kñka
uyK ù uÕM, ,ndf.k isxy," ud.ë yd nqoaO O¾uho bf.k
f.k miq lf,l wkqrdOmqrhg nqoaO O¾uh y÷kajd fok
,oafoao rc., wïmdf¾ rc.ykqjr fõ¨jkdrdufha Ôj;a jQ
ñys÷ ysñhka úisks' miq lf,l wfYdal rcq nqoaOd.u je<|f.k
O¾udfYdal njg m;a jQ miqj bkaÈhdjg f.dia tys nqoaOd.u
me;sr ùugo Wkajykafia ls%hd l<y' ñys÷ ysñhka ;u wjidk
ld,h .; lf<a;a msßksjka md jodf<a;a wïmdf¾ rc., kñka
m%isoaO jQ rc.ykqjr§h'
- 41 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
wïmdf¾ rc.,ska yuq jQ msysá .,l ,shd we;s
fi,a,smshl=;a ta fi,a,smsh wdikakfhau we;s ffp;Hhl
kgUqkao wog;a fï mqj; ikd: lrhs' fï wkqj tod ñys÷ ysñhka
uyK jQ O¾uh bf.k.;a uÕM, ,nd.;a f,dal fn!oaO
uq,ia:dkh jqfha wïmdf¾ wo rc., kñka m%isoaO jQ tod
rc.ykqjr fõ¨jkdrdufha§h' ñys÷ ysñhka bkaÈhdfõ hï
;ekl isg wkqrdOmqrhg jevu lr jodf<a kï Wkajykafia
msßksjka mEu i|yd iy ;u wjidk Ôú; ld,h .; lsÍu
i|yd wkqrdOmqrfhka b;d wE; msysá rc., f;dard .kakg
lsisÿ fya;=jla ke;' rc.y kqjßka wkqrdOmqrhg jevu l<
ñys÷ ysñhka kej;;a rc.y kqjrgu wdmiq jevu l< nj;a ta
jk úg;a b;du ÈhqKq yd Okj;a ;;a;ajhlska rc., msysá fy<
rdcOdksh mej;s nj;a" fn!oaO úoHd ia:dkhlaj th mej;s
nj;a fï idlaIs j,skau Tmamq l< yelshs'
ñys÷ ysñhka tod jevisá rc., fõ¨jkdrduh N+ñfhau
msysgd ;snq fufy‚ wdrduhl§ uyK jQ iÕñ;a l=ußho miq
lf,l u.M, ,ndf.k ñys÷ ysñhka iuÕ wkqrdOmqrhg
jevujd jodf<a ,xld mqrfha fufy‚ iiqk msysgq ùu i|ydh'
fï hk .ukl§ wkqrdOmqr fn!oaO ck;djg je÷ï msÿï lr
.ekSug ysßjvqkafka chisß uy fndaëka jykafia f.ka fndaê
wxl=rhla wkqrdOmqrhg jvïujd f.k .sh mqj; fndaΩê
jxYfhau i|yka fjhs'
tod f.!;u nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;a jQ oji jk úg
ysßjvqkak m%foaYh md,kh lf<a uqp,skao kï kd. f.da;s%l rcq
úisks' uqp,skao kï kd. f.da;s%l rcq f.!;u nqÿkag jeiafika
fíÍ jdih lsÍug ilia lr ÿka l=áh;a" ie;fmkakg ilia lr
ÿka .,a wdikh;a wo;a ysßjvqkafka olskakg we;' nqoaO;ajhg
m;a ùfï§ Ndú;d lrk ,o wdikh jQ jÊrdikho ilia lr
- 42 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
ÿkafka uqp,skao rcquh' ix>ñ;a;d fufy‚h wkqrdOmqrhg ch
› uy fndaêfhka fnda wxl=rhla jvïujd f.k hkakg
ysßjvqkakg meñ‚ wjia:dfõo tys md,kh Ndrj isáfha kd.
f.da;%hgu wh;a rcjrekah' fï nj ikd: lrk i;HujQ
mqj;la fndaê jxYfha;a uydjxYfha;a i|yka fjhs' fï mqj;
kï ch › uyd fndaëka jykafia f.ka ,nd .;a fnda wxl=rh
wkqrdOmqrhg jvïujdf.k hkakg fmr kd f,dj§ mqo mQcd l<
njhs'
—kd f,dj i;shla mqo ,o fndaêh˜ kñka wog;a fndaê
jkaokdfõ§ lú fm<l i|yka jkafkao fï mqj;hs' tod kd
f,dj jqfha kd. f.da;%hg wh;a jQ fï rdcOdkshh' tod fy<ìu
kd. rdcOdks .Kkdjlau ;snq‚'
rc.y kqjr ^wïmdf¾& isg ysßjvqkakg meñ‚
ix>ñ;a;d l=ußh kd. f.da;s%l rcqf.a wkq.%yho we;sj tod
wkqrdOmqrhg chisß uy fndaêh jevu lr jqfha fkarxckd
kÈh Èf.ah' wo yqre¿Th yd hdkaTh kñka y÷kajk .Õ tod
úYd, .x.djla f,iska .,df.k .sh fkarxckd kÈhhs' fï
kÈh Èf.a ch isß uyd fnda wxl=rh jvïujd f.k f.dia
foajdkï msh;siai rcqg th uy lkordj wi, f;dgqm,l§ Ndr
§ we;'
wkqrdOmqrfha§ tod meje;a jQ fuu chisß uy fnda wxl=r
frdamK W;aijhg tjlg kefÕkysr yd reyqfKa rclï l<
fy< rcorejkago wdrdOkh l< nj;a fufia wdrdOkd ,en tys
meñ‚ reyqKq rcorejka wdmiq hk .ufka§ ysßjvqkafka msysá
ch isß uyd fndaêfhka ,nd.;a fnda wxl=r lsysmhla reyqKg
/f.k f.dia tys frdamKh l< nj;a uyd jxYfhau i|yka
fjhs' l;r.u fnda iñ÷ fuhska tl fndaêhls'
- 43 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
óg wdikaku ld,hl§ tjlg bkaÈhdfõ rclï l<
wfYdal rc;=ud fj;o ysßjvqkafka msysá ch › uy fndaêfhka
,nd.;a fndaê wxl=rhla ;E.s lr hejq nj;a wfYdal rc;=ud ta
fnda wxl=rh ;uka ks¾udKh l< wdlD;s nqoaO.hdfõ frdamKh
lrf.k jkaokd udk l< nj;a b;sydifha i|yka fõ' idxÑ
f;drfKa oelafjkafkao wfYdal rcq fuu fnda wxl=rh Ndr
.kakd Ñ;% igykls'
fuu fnda wxl=rh wfYdal rcqf.a Ôú; ld,fhau wjidk
hq.fha§ wfYdal wêrdchdf.au ìijl úiska lgq.id úkdY lr
oeuq nj;a b;sydifhau ,shd ;nd we;' miq lf,l§ bkaÈhdjg
;j;a chisß ud fnda wxl=rhla jevujd f.k hkakg .;a
W;aidyho je<lS .sh nj;a i|ykah' fufia miqj jevujdf.k
hkakg W;aidy .;a fuu fndaëka jykafia ;ka;sßuf,a
mQcdN=ñfhka Tíng jevujd f.k hkakg fkdyels jQ nj;a
wog;a ta fndaê wxl=rh ;ka;sßuf,a mQcdN+ñfha fn!oaO ckhdg
je|mqod .kakg iqÿiq fia Ôjudkju tys jev isák nj;a fmkajd
Èh hq;=h'
nqÿka jykafia Ôjudkj jevisá hq.fha§u fï fy<ìfï
wguydia:dkhl fndaëka jykafia,d wgkula fn!oaO
uyckhdf.a je|mqod .ekSu i|yd iqÿiq fia frdamKh lr
ia:dms; lr ;sì‚' fï wdldrhg ch isß uy fndaëka jykafiaf.a
fnda wxl=rhka frdamKh l< ish¨u ia:dkj,;a ysßjvqkafka
chisß uy fndaëka jykafia wi,;a tod nqÿ isßm;=,ao ilia lr
f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.au mdo iam¾Yh ,ndf.k
;ekam;a lr je| mqod.kakg tod fn!oaOfhda mgka .;ay'
fy<ìu foaj fy<fha ckanqoaùmfha msysg jQ nqÿ isß m;=,a hq.,
jYfhka isß m;=,a folu iys;j ia:dk yhl tod ;ekam;a lr
;snq‚' ta ysßjvqkak ch isß uy fndaêh wi, biskaneiai.,
- 44 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
bism;kdrdufha" nUr., isÿy;a Wm; isÿ jq N+ñfha" l=iskdrd
kqjr nqÿ., wi, geïmsghdfha" ßá., fÊ;jkdrdufha yd
rc., fõ¨jkdrdu mqoìfï hk ia:dkhka yhlh' Bg wu;rj
tod kd. rdcHhg wh;aj ;snq fudlaflu ^l,amsáh& kï
ia:dkfha;a" iuk, lkao uqÿfka;a isßm;=,a msysgq úh' iuk,
lkafoa yd fudlaflu ;ks isßm;=,la ne.ska ;ekam;a l< w;r
wfkla ia:dk j, isßm;=,a hq.,hka ne.ska ;ekam;a lrkakgo
úfYaI fya;=jla ;sfnkakg we;'
tod ix>ñ;a;d fufyKsh úiska isß uy fnda wxl=rhla
wkqrdO mqrhg jvïujdf.k f.dia iq¿ l,lg miqj ysßjvqkak
isß uy fnda iñ÷ jev isá N+ñfhau fn!oaOhdg jkaokdudk
lrkakg ilia lr f.k ;snQ nqÿ isßm;=,ao wkqrdOmqrhg
jvïujd f.k f.dia wkqrdOmqrfha rc ud,s.h wi, u w¨;ska
f.dv kÕk ,o úydrhl ;ekam;a lrkq ,eì‚' w¨;ska
frdamkh lrk ,o isßud fnda wxl=rhg;a" rc ud,s.dj wi,
isßm;=,a ;ekam;a lr bÈl< úydrhg;a" rc mjqf,a wh;a
uyckhd;a tod jkaokdudk meje;ajQy' fï wkqj wkqrmqr
rdcOdksfha uq,au hq.fha§ fn!oaOhska jkaokdudk lrk ,oafoa
isß uyfnda iñ÷kag yd nqÿ isß m;=,g;ah'
rejkaje,s uyiEh" :Qmdrduh wdoS uy od.eí bos l<
miqj isßm;=,a jkaokdj l%udkql+,j wfydais ù .sfhah' nqÿms,su
jkaokdj mgka .;a miqj iuk, lkaxfoa msysg jQ isß m;=,g
muKla jkaokd udk l<;a nqÿ isßm;=,g jkaokd udk lsÍu
iïmQ¾Kfhkau wNdjhg .sfhah' iuk, lkao uqÿfka msysg jQ
nqÿ isßm;=,go wo fn!oaO ckhd jkaokdudk lrkafka iuka
foúhkag mqomQcd lsÍfï foaj Nla;shlska ñi nqÿ ne;sfhka kï
fkdfõ'
- 45 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
tod fy< rcorejka yd fy<ìfï fn!oaOhska úiska
f.!rjfhka jkaokdudk lrk ,o fï W;=ï mdßfNda.sl jia;+kag
miq lf,l w;a jQ brKu kï w;sYh fÄocklh'
tod ysßjvqkafka isß uy fnda iñ÷ka wi, kd. f.da;%sl
uqp,skao rcq úiska je| mqod.kakg ilia lr ;ekam;a lr ;snQ nqÿ
md myi ,enQ nqÿ isßm;=,a hq.,ho miq l,loS wkqrdOmqr
k.rhg f.keú;a wkqrdOmqr uyfujqkd Whfka rcjdi, wi,u
;ekQ úydrhl ;ekam;a lr jkaokd udk mj;ajkakg úh'
foajdkïmsh;siai rcqf.a mgka fndfyda ld,hla wkqrmqr rclï
l< fy< rcorejka fuu nqÿ isßm;=,a jkaokd lr .;a;;a miq
lf,l uy od.eí ;kjd nqÿms,su boslr tajdg jkaokdudk
lrkakg mgka.;a miqj W;=ï isßm;=,a je|Sfï fndÿ isß;
fn!oaO ckhd w;ßka ke;a;gu ke;sù .sfhah'
óg;a jvd fÄockl isÿùu kï tod ßá.,
fÊ;jkdrdufha fn!oaO rcorejka yd fmdÿ ck;dj úiska je|
mqod.;a nqÿ isßm;=,a hq.,h iu. ;j;a mqckSh ia:dkj,ska
fidhd.;a isßm;=,a hq.,hka lsysmhlau wo jk úg rejkaje,s
iEfha i,m;, u¨fõ .,a w;rg w,a,d ìu iúlr tAjd fmdÿ
uyckhdg mEf.kakg ie,eiaùuhs' fuu nqÿ isß m;=,a hq.,hla
ßá.,ska yuq jQ fl!;=l jia;+ka f,i i,ld tAjd wdrËd lrkakg
rejkaje,s iE i,m;, u¨fõ ìu ;ekam;a lr ;enQ njla tÉ' iS'
mS' fn,a uy;d ;u oskfmdf;a igyka lr we;s nj mrKú;dk
uy;do i|yka lr we;'
ysßjvqkafkka tod rdc f.!rj iys;j wkqrdOmqrhg
jvïujd f.k wd isß m;=,a hq.,hkao wo jk úg wkqrdOmqr
mqrdK fl!;=ld.drh bosßmsg t,suyfka wõjg fõf,ñka
jeiaig f;fuñka wkdrËs; f,iska ìu oud we;' wo th
fl!;=l NdKavhla muKla fia i,l;s'
- 46 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
biskaneiai., msysg jQ isßm;=,ao oeka úfYaIfhka
jkaokd udk i|yd Ndú;d fkdlrk w;r wo nqoaO rEmhla
;eîug mdoula f,iska th Ndú;d lrk nj fmfka' biska
neiai., isß ud fndaêh wi,u we;s nqÿ ms,suh wo ;ekam;a lr
we;af;a fï isß m;=,a Wvh'
nqÿ., o tod isßm;=,a hq.,hla ilia fldg je÷ï msÿï
l< w;r wo tA isßm;=,a hq.,h hglr isfuka;s oud ie;fmk
nqÿms<suhla boslr we;'
fudlaflu msysgqjd ;snq isßm;=,a hglr tys l,amsáfha
kdjql yuqod l|jqrla boslr we;af;a mD;=.Sis md,k
ld,fhaoSuh'
rc.y kqjr fõ¨jk úydrfha tod ;ekam;a lr ;snQ nqÿ
isßm;=,a hq., folu uE;loS fidhdf.k we;s w;r wo tAjd
mqrdúoHd ld¾hd,h ^rc.,& wi, ìuoud uyck m%o¾Ykh
i|yd ;nd we;'
fï wdldrhg tod fn!oaO f,dalhd úiskao fy< rc
orejka úiska o ioaOdfjka jkaokdudk lr.;a nqÿ md myi ,enQ
nqÿ isßm;=,a miqj fl!;=l jia;+ka njg m;a ù wNdjhg m;aùu
isÿúh' oeka nqoaO O¾uh fkdo;a wd.ï woyk fy<osj kdñl
fn!oaOhskao wo jkaokdudk lrkafka nqoaO ms<suhkag ñi nqÿ md
myi ,o W;=ï mQckSh jia;=kag kï fkdfõ'
- 47 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
6' wguia:dk ixl,amh
tod f.!;u nqÿmshdKka fï fy<ìu Ôjudkju
hq.fhaoS;a wguy ia:dkhla je|mqod .ekSfï isß;la fn!oaO
f,dalhd w;f¾ mej;s‚' nqoaO O¾ufha tk wÜGdx.sl ud¾.hka
isysm;a lrñka wguia:dkhka je|mqod .ekSfï isß; tod mgkau
fy<ìu mej;s njg ,xldfõ ,shQ yF:id,Sks kï w;s merKs
.%ka:fhao i|yka fõ' j,.ïnd" Nd;sh" ÿgq.euqKq" úchnd" uyd
mrdl%undyq fukau ksiaixlu,a, hk rcorejkao fuu
fy<ìfï msysá wguy ia:dk j,ska lsysmhla fyda je| mqod
.kakg tAjd lrd rc fmryfrka .sh nj b;sydi fmd;aj,
i|yka fõ' fï lsisu fy< rcorefjl= wguia:dk jkaokdj
i|yd bkaoshdjg fyda Ndr; foaYhg fyda .sh njla b;sydifha
kï i|ykaj ke;' uyd mßksíndk iq;%fha f.!;u nqÿmshdkkau
wkqoek jod, mßos je|mqod oeln,d.; hq;= ia:dk y;ru;a fï
fn!oaO wguia:dk ixl,amhgo mdol jkakg we;' fï wkqj
isßm;=,a wgl=;a" fnda wxl=r wgl=;a je|Su fn!oaO wguia:dk
ixl,amhg yd wIagm, fndaê ixl,amhgo uq,a jqjdg ielhla
ke;'
wo jk úg;a fn!oaO f,dalhd wkq.ukh lrK
wkqrdOmqrfhaoS wguia:dkhka jkaokd lr.ekSfï isß;go uq,a
jQfha fï uq,au wguia:dk jkaokdjhs' tod bkaoshdjg nqoaOd.u
y÷kajd ÿka wfYdal uyrc;=ud;a bkaoshdj ;=<o fï wguia:dk
jkaokdj wdrïN lsÍug wdlD;s jYfhka ia:dk wglau
f.dvkxjd tAjdg jkaokd udk lsÍug bkaoSh ck;djg;a mqreÿ
lf<ah'
jevisá
- 48 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
wguia:dk jkaokd ixl,amh miqj ysxÿ yd fõo wd.ï
j,go we;=<;a jQ nj bkaoshdfõoS ,shQ ,,s; úia;rh kue;s
fmdf;a i|yka fõ' bkaoshdfõoS yskaÿka yd nuqKka mõ fidaod
yßk f;dgqm, wgla f,iska ;S¾: ia:dkhka wgla kï lr tu
ia:dkhka je|mqod .;a nj;a" Ys,dos;H kï bkaoshdfõ rclï
l< rcq mjd fuu ;S¾: ia:dkhka je| mqod .kakg .sh nj;a
—osjHdjodkh˜ kï ixialD; fmdf;a i|yka fjhs' nIdï;=ud ,shq
bkaoshd b;sydih fmdf;ao fuu wguia:dk jkaokdj ms<sn|j
meyeos,sju igyka lr ;nd we;'
b;d wE; w;S;fha mgkau fï fy<ìfï ckanqoaùmfha -
wkqrdOmqr hq.hg;a fmr hq.j,oS mjd fy<ìu fn!oaOhdg
je|mqod .kakg - wguia:dkhkau boslr" kï lr" mej;s nj
meyeos,sh' fï wguy ia:dkhka l,ska l,g fjkia úh' fufia
fjkia jQ njg meyeos,sju idOl we;af;a wm wo Ndú;d lrk
isxy, msß;a fmdf;ah' fï msß;a fmdf;a —úydr wiak˜ hk kñka
tA tA hq.j," tA tA m%foaYj, msysgqjd ;snQ wguia:dkhka fjka
fjkaj i|yka lr fjkaj fma<shg ,shd ;nd we;' fï f,iska
wguia:dkhka ,shd ;eîu ljod wdrïN ù oehs ;srKh lrkakg
wmyiq kuq;a tA tA hq.hkaySoS je|mqod.;a ia:dkhkaf.a kï fjka
fjkaju tlu fþohlg i|yka lr ,shd ;nd we;'
úydr wiafkys tk w;S;fhaoS je|mqod .;a úydrhka
olajk kïj, tla fm<lg f.dkqlr ,shd we;s fuu mQckSh
ia:dkhkaf.a kï foi úuis,af,ka n,kak' —fÊ;jk úydrh"
lms, úydrh" bism;kdrduh" l=iskdrduh" mq¾jdrduh"
oËsKdrduh yd W;a;rdrduh" is¿ñKs iEh hk wguia:dkhka
wkqrmqr hq.hg fmr tla;rd jljdkqjl ^nqoaO hq.fha§&
je|mqod.;a úydr f,aLkhg we;=<;a lr ,shd ;nd we;' fuys
- 49 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
tk lms, úydrh hkq rc., msysá fõ¨jkdrduh wi, msysá
merKs fn!oaO uq,ia:dkhhs'
fuhska meyeos,s jk mru i;Hh kï fï fy< ìfï hï
w;S; hq.hl fï kïj,ska i|yka jQ nqÿ md myi ,enQ fuu W;=ï
ia:dkhka msysgqjd ;snqKq njhs' wo fïjd bkaoshdfõ fyda uyd
Ndr;fha fyda úydria:dkhka hehs kï lr wfma fy< b;sydih
hgm;a lrkakg ork wid¾:l W;aidyhka .eko fy<ìfï
Ôj;ajk wjxl fn!oaOhska yeáhg wm l,amkd l< hq;=h' fïjd
wfma msß;a fmdf;a ,shd ;nd we;af;a wehs@
ld,hdf.a wejEfuka bism;kdrduh biskaneiai., hk
kñkao" - rc.y kqjr - rc., kñkao" fÊ;jkdrduh - ßá.,
kñkao" l=iskdrduh - nqÿ., hk kñkao lgg myiq f,iska kï
ilia ù Ndú;hg f.k we;' fï ish¨u ia:dkhka wo jk úg
fidhd oek fn!oaO f,dalhdg ioaOd is;ska je|mqod f.k nqoaO
Yla;shg wkq.;jkakg wjYH mßos ia:dk ^Gdk& jYfhkau
y÷kajd oSu fï fmd;a ,shd t,soelaùfï tlu mrud¾:hhs'
tod f.!;u nqÿmshdKka jykafia fï fy<ìfï
ckanqoaùmfha jevisá hq.fhaoSu je|mqod .kakg wkqoek jod<
wkqrdOmqr rdcOdksh oshqKq jkakg;a fmr jir 600 la muKu
oS¾> ld,hla mqrdu;a rfÜ md,lhska" rcorejka yd uyckhdo
je|mqod .;a w;S; wguy ia:dkhka fjka fldg y÷kd oel n,d
.ekSfï myiqj i|yd fuys igyka lr ;nñ'
- 50 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
¸' f.!;u nqÿmshdKka jykafia nqoaO;ajhg m;ajQ chisß uy
fnda iñ÷ msysá ia:dkh
wo jk úg ysßjvqkak isßuy fndaëka jykafia f,iska
fmdÿfõ ljqre;a y÷kajk fuu chisß uy fnda iñ÷ msysgd
we;af;a fuu fy<ìu ,xldoaùmfha yß ueoh' tkï uOH
uKav,fhah' ,xldj msysá foaYdxYl yd wËdxYl .ek n,d tA
wkqj y;/ia fldgqjla f,iska ilia lr f.k tys uq¿ y;r hd
lr l;srhla .id n,d ,xldfõ yßueo ,Ëh ,nd.kak' fuu
,Ëh yßhgu ysßjvqkak fnda iñ÷ oekg;a jevjdih lrk
ia:dkhhs' oUq,a, ynrK ud¾.fha 110 lS' óg¾ lKqj wi,ska
jug yeÍ lS' óg¾ tlla muK .=remdr osf.a .uka lrk úg
fuu ruKsh ia:dkhg <Õd úh yelsh' tod mgkau fï fndaëka
jykafiag iqÿ fndaêh hk ku jHjydr lr ;snQ njo fmkajd osh
hq;=h'
—cfhda uqkskaoiai - iqfndaê uqf,a
wfydais udriai - mrdcfhdayS˜
hk fndaê jkaokd .d:dfjys —iqfndaê˜ hkq fï iqÿ fndaêhg tod
Ndú;d l< úfYaI kduhhs' ,xldfõ fyda f,dalfha fyda fjk;a
lsisÿ fndaëka jykafia kulg iqÿ fndaêh hehs kï lr ke;'
wo;a jirlg jrla chisß uy fnda iñ÷kaf.a fndaê uQ,fhka
fjila fmdfydhg wdikak oskhl iqÿ fnda wxl=rhla u;=ùu
u.ska fï iqÿ fndaêh f,dalhdg m%o¾Ykh lrkq ,efí'
fuu chisß uy fndaê uq,fha f.!;u nqÿmshdkkag
nqoaO;ajhg m;aùu i|yd jev ys|skakg uqp,skao kï kd.
f.da;%sl rc;=ud úiska lrjd ÿka jÊrdikho wog;a tA fndaê
uQ,fhau fkdfi,a ù ;ekam;a ù mj;S' fï jÊrdikh
- 51 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
lsisfjl=g;a fid,jkakg" fjkia lrkakg fyda úkdY lrkakg
neß wdldrhgu ia:djrju ;ekam;a ù we;s wdldrh th oel
n,df.ku Tngo iy;sl lr .; yelsh'
mqrdúod rËs;hla f,iskao jkjdiS ksldhg wh;a
wdr[a[ fiakdikhla f,iskao wog;a wdrËd ù mj;sk fï
W;=ï mqkHN+ñh tod fy< rcorejka úiska je|mqod .;a" úydr
wiafkao ku i|yka jk" W;a;rdrduh f,iska tod ye|skajQ cá,
ldYHm we;=¿ NslaIqka jykafia oyila fokdo tl, jev isá
ia:dkhhs'
wguia:dkhkag whs;s m<uqjk ia:dkh jk fï ia:dkh
ms<sn|j jeä ÿrg;a f;dr;=re oek .kakg uq,ska ,shQ m<uqjk
fmd;o lshjd n,kak'
¸¸' isÿy;a fndai;a l=urd W;am;a;sh ,enQ ¨ïì‚h
tod fy< rcorejka úiska .,a lgdrï fldgd
f.!;u nqÿrcdKka jykafiagu mQcd lrk ,o fuh W;=ï
mQckSh ia:dkhls' wguia:dk w;ßka jeo.;au ;ekla .;a fï
mQckSh ia:dkh msysgd we;af;a uykqjr Èia;s%lalfha f;,afo‚h
m%dfoaYsh f,alï fldÜGdifha nUr., rcuyd úydrh" jej.u
rcuy úydrh hk kï j,ska wo y÷kajk ia:dkfhah'
bkaøid, .=ydj we;=¿ lgdrï flgq .,a.=yd 50 lg
wêl ixLHdjla fï rcuy úydr N+ñfha wog;a olskakg we;s
w;r fuhska .,af,ka 14lu uq,au hq.fha fy< niska ,shQ wl=re
iys; fi,a,sms 14 lao we;' f.!;u nqÿmshdKka jykafia
nqoaO;ajhg m;a jQ miq 16 jeks jir .; lf<a nUr., rcuy
úydr N+ñfha msysá bkaoid, .=ydfõ§h' fuu .,a.=ydfõ fldgd
- 52 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
we;s fi,a,smshlska th bkaoid, .=ydj njg wo y÷kdf.k
we;' tod fï .=ydj f.!;u nqÿmshdKkag jia jikakg iqÿiq
mßÈ w,xldr f,iska ilia lr ms<sfh, lr ÿka njg wo;a tys
olskakg we;s Ñ;% j, kIagdjfYaI j,skao meyeÈ,s fjhs'
;s%msglfha §> ksldfha i|yka ilal m[a[y iQ;%h
f.!;u nqÿmshdKka tod foaYkd lf<a fuu bkaoid, .=ydfõ
jevjdih lrk wjia:dfõ§h' ta nj ;s%msglfhau meyeÈ,sju
i|yka lr we;' uydpd¾h mrKú;dk uy;do fuu ia:dkh
bkaoid, .=ydj f,iska y÷kdf.k ta nj m%ldY lr we;'
ilaliai foajdkñkao kï jQ pl%j¾;s rc mrmqfrka mej; wd
fõfoay kqjr úiq rc flfkl=g" tkï —foajhka jykafia˜ hehs
uyckhd tod wduka;%Kh l< fy<Èj mer‚ pl%j¾;s rc
mrmqfrka mej; wd rfcl=g" fï ilal m[a[y iq;%h f.!;u
nqÿ mshdKka jykafia fuu bkaoid, .=ydfõ§ foaYkd lr jod<
fial' mks; kñka jQ pl%j¾;s rc mrmqrgu wh;a rc
flfkl=g;a fuu bkaoid, .=ydfõ§u mks; iq;%h foaYkd l<
kuq;a th wo ;s%msglfha olakg ke;' ilaliai foajd kñkao
ilafoúhka f,iska miqj ye|skaúh'
fuu rcuy úydr N+ñh ;=< wog;a i,a.ia oel.kakg
we;s w;r jir 3000 lg;a jvd mer‚ úfYaIs; i,a.ila tys
wog;a olakg we;' fï i,a.i uq,§ f.!;u isoaOd¾:
l=udrhdf.a Wm; isÿ úh' tod ta m%foaYfha rclï l< ilaliai
rc mrmqf¾ rcorejka isÿy;a Wm; isysm;a lrkakg úfYaI
úydrhla lrjd Bg je÷ï msÿï l< njo b;du meyeÈ,sj
olskakg we;' f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.au nqÿ md myi
,enq nqÿ isßm;=,lao fuu úydr N+ñfhau úydrhl ;ekam;a lr
tod rc orejka yd uyck;dj je֕ msؕ lr.;a nj olajk
- 53 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
Ñ;% igykla wog;a fuu nUr., rc uyd úydrfhau we;s
mer‚ fmd;l olakg we;'
uykqjr rdcOdks ld,h f;lau fï úydrh wguia:dk
w;ßka tlla f,iska fy<Èj jeishka jeomqod.;a nj;a fmkajd
Èh hq;= lreKls' tod msß;a fmdf;a i|yka wguia:dkhka w;ßka
is¿ñ‚ iEh hkqfjka i|yka l< ia:dkh fuhhs' fuys w;S;fha
fujeks iEhla ;sî miqlf,l úkdY ù .sh njo fmfkkakg
we;'
fï ia:dkhg hk ud¾.h yd ta ms<sn|j jeä uk;a
f;dr;=re m<uqjk fmdf;ao úia;r jYfhka igyka lr we;s
ksid tho lshjd n,kak'
¸¸¸' m<uq O¾u foaYkdj meje;a jQ bism;fka ñ.odh
wkqrdOmqr Èia;%slalfha ueojÉÑhg wdikakj msysgd we;s
biska neiai., rcuyd úydrh kñka wo m%isoaêhg m;aj
we;af;a tod oïila mej;=ï iq;%h foaYkd l< W;=ï mqoìuhs'
f.!;u nqÿmshdKkaf.a Ôjudk ld,fhau fuu ia:dkh
bism;kdrduh f,iska fy<ìu fn!oaOhska w;f¾ m%isoaO úh'
wguia:dk w;ßka fï ia:dkho jir wg ishhla muK §¾>
ld,hla ;=<u w;S; fn!oaO rcorejkaf.a yd uyck;djf.a
f.!rjhg yd jkaokdudk j,g fhdod.kakd ,§'
fuu .,a;,dj t;rï Wi ke;;a ,laI .Kklg tljr
/ia úh yels ia:dkhls' miaj. uyKqka tod Ndjkdkqfhda.Sj
jevisáfha fuu .,a m¾j;fhau kef.kysr nEjqfï msysgd we;s
wry;a .=ydj kñka wog;a y÷kajk iajdNdúlj msysgd we;s .,a
.=ydfõh' ljodj;au c,h fkdisf|k ,s|lao tys msysgd we;'
- 54 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 55 -
wry;a .=ydjg kef.kysr foiska uyd wreu mqÿu kq. hdhla
jeks úYd, m%foaYhl me;sreKq kq. .ils' kq. .ig Tífnka
wlalr 100l muK m%foaYhla mqrd me;sreKq uqj jkhls' fï uqj
jkhg wo;a uqjka fudkreka wd§ i;=ka meñfKkq oel .;
yelsfjhs' fuh iajdNdúl oiqkls'
tod f.!;u nqÿmshdKka m<uqjk O¾u foaYkdj meje;a
jQ fï m%foaYfha md,lhdj isáfha id;d.sr kï hlaI f.da;s%l
rcqhs' fyauj; hkq id;d.sr rcqf.a ñ;% rfcls' fï m%foaYh tod
liS rgg wh;aj ;snq njo fmkajd Èh hq;=hs'
id;d.sr m%dfoaYSh rcq úiska fuys úYd, .,a ;,dj ueo
tkï tod f.!;u nqÿmshdKka m<uqjk O¾u foaYkdj meje;ajq
ia:dkfhau l=vd od.enla ;kjd ;ukaf.a je֕ msؕ i|yd
fhdod .kakd ,§' miq l,l§ ysßjvqkak ch isß uy fnda iñ÷ka
f.ka fnda wxl=rhla f.kajd f.k tys frdamKh l< w;r wog;a
ta w;s mer‚ fndaëka jykafia je| mqod .kakg yels whqßkau
tys /lS wdrlaId ù mj;S' fï wdikak ld,hl§u f.!;u nqÿ
mshdKkaf.a nqÿ md myi ,enQ nqÿ isß m;=,a hq.,hlao fuu
ia:dkfhys ;ekam;a lr úydrhla lrjd jkaokd udk lsÍu
i|yd fhdod.;a w;r fuu ia:dkho wguia:dk j,ska tlla
njg tod m%isoaO úh' bism;kdrduh f,iska msß;a fmdf;a úydr
wiafkys fuh kï lr we;'
khsfmk iys; kd.rEm flgq .,a mqjrejlao fï
ia:dkfhau ;ekam;a lr we;af;a kd. f.da;%fha rc jrekao fuu
ia:dkh je|mqod .;a njg idlaIshla jYfhks'
nqoaO;ajhg m;a jq f.!;uhka jykafiaf.a m<uqjk O¾u
foaYkdj wid fï nqoaO idikfha ìys jq m<uqjk ix>hd
jykafia;a" m<uq Y%djlhska jykafia,d yeg kul=;a ìysjqfhao
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
fuu W;=ï ia:dkfha§h' fï ksid fï nqoaO idikfha wdrïNh isÿ
jqfha fï mqkH N+ñfha§h' miql,l fy<ìu rc isgqjre yd
uyckhd fï W;=ï ia:dkho wguia:dk j,ska tlla fia §¾>
ld,hla ;=< je֕ msؕ lr.;ay'
¸¹' f.!;u nqÿmshdKkaf.a msßksùu isÿ jq l=iskdrduh
r;akmqr Èia;s%lalfha n,kaf.dvg kqÿre l,af;dg
m%dfoaYSh f,alï n, m%foaYhg wh;a j,fõ .x.dOdrfha Wv
fldgfia msysá b;du ruŒh N+ñ Nd.hls ̂ nqÿ.,&' l=iskdrduh"
tod u,a,j rcorejka fï m%foaYfha rclï lrk hq.fha§
f.!;u nqÿ mshdKka jykafia msßksù jodf<a wo nqÿ., kñkq;a"
tod l=iskdrd kqjr kñkq;a" m%isoaO jQ fuu l=vd k.rfha§h'
nqÿ.,g kqÿfrka msysá wo rcjl kñka y÷kajk
m%foaYfha tod u,a,j rcorejkaf.a rdcOdksfha w.kqjr
msysáfhah' weô,smsáfha isg j,j .x;Srfha Wvyg msysá ire
idrj;a m%foaYhla tod u,a,j rgg wh;a m%foaY f,iska ie,ls‚'
uyd mßksíndk iq;%fha i|yka jk mdGhka isysm;a
lrjk mßirhla nqÿ., l=iskdrd kqjr§ wog;a tys .sh
flfkl=g oel.; yelsh' fï l=iskdrdj ÿ¾.hkao iys; l=vd
kqjrls' fï kqjr msßksjka mdkafka ke;sj rc.ykqjr" pïmd
kqjr" Y%djia;s kqjr fyda fjk;a m%Odk k.rhl msßksjka
mdkakg wdkkao ysñhka f.!;u nqÿ mshdKkag wdrdOkd l<;a
th fkdms<sf.k f.!;uhka jykafia tys§u msßksjka md jod<
fial'
fï wdldrfhka u,a, rcqf.a Wmj¾;k kï i,a Whfka§
msßksjka md jod< nqÿ mshdKka jykafiaf.a foayh wdodykh
lsÍug ilia lrk ,o wdodykd.drh wog;a tys§ oel.;
- 56 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
yelsh' nqÿ., úydria:dkhg wdikakju msysá bvfï tkï
mqrdúoHd wdrlaIs; ìfï§ wo fuh oel.; yelsh'
u,a,j rcqkag ,enqKq oka; Od;+ka jykafia we;=¿
wksl=;a Od;=ka jykafia,d ;ekam;a lr je|mqod .kakg oka;
Od;= ukaÈrhla uq,skau fy<ìu bÈlf<ao fuu u,a,rg l=iskdrd
kqjrh' wog;a fuu o<od ud,s.dfõ kgUqkao tys§ oel.kakg
we;' ysßjvqkak isßuy fnda iñ÷ka f.ka ,nd.;a fndaê
wxl=rhla o fï wi,u ia:dkhl tod frdamkh lrjd mxpjdi
kñka ia:Qm myla o tys bÈlrjd je÷ï msÿï lrkakg mgka
.kakd ,§' ta wkqj fuho wguia:dk j,ska tlla njg m;aúh'
f.!;u nqÿmshdKka msßksjka md jod< lgdrï flgq tu
.,a f,fkys f.!;u nqÿmshdKka f.a mdo iam¾Yh ,enq nqÿ
isßm;=,lao ;ekam;a lr thg jkaokd udk lsÍulao ta hq.fha§u
wdrïN úh' fï wkqj fï fy<ìfï wguia:dkhka w;rg
l=iskdrdkqjro we;=<;a úh' u,a, rc mrmqf¾ wka;su
iudðlhska jq oka; l=ure yd fyauud,d l=ußh o<od jykafia
wdrlaId lrf.k mqo mQcd mj;ajkakg ;rï ;ukag yelshdjla
fyda Yla;shla fkdjq ksid;a" fï jk úg wkqrmqr rdcOdksh ÈhqKq
ù n,j;a rcjreka hgf;a md,kh jQ ksid;a oka;Od;=ka jykafia
fydr ryfiau l=iskdrd kqjr isg wkqrdOmqrhg jvïujdf.k
ú;a tjlg wkqrmqr rcl< ls;aisß fujka rcqg Ndr ÿkay'
wkqrmqr rdcOdksfha tf;la ld,hla ;=< oka; Od;=ka jykafia,d
je| mqod.;a njla b;sydifha ,sheù ke;'
fï wkqj ls;aisß fujka rcq oji jk úg wkqrdOmqrh
wx. iïmQ¾K fn!oaO w.k.rh njg m;aúh' ch › uy fndaê
wxl=rh" nqÿ isßm;=<" isß o<od jykafia yd ish¨ fy< wgqjd
fmd;a o fï jk úg reyqfKa isg wkqrdOmqrhg /f.k ú;a
- 57 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
wkqrdOmqr k.rfha ;ekam;a lr ;snq‚' ta ls%'j' 303 muK jk
úg§h'
¹' ieje;akqjr fÊ;jkdrduh
wkqrdOmqr Èia;s%lalfha ßá., kñka wo y÷kajk l÷
j,ska jg jQ m%foaYh mqrd me;sreKq ft;sydisl mqrdjia;+ka yuq jQ
m%foaYh tod ieje;a kqjr fÊ;jkdrduh hkqfjka ye|skajq
wguia:dkhkaf.ka tlls'
nqoaO;ajhg m;a jQ f.!;u nqÿmshdKka jykafia ;u uq,a
ld,h .; lf<a rc.y kqjr fõ¨jkdrduh wdY%h lrf.kh'
wfkams~q isgq;=ud úiska w,xldr f,i;a" uyd Okhla jeh lrñka
ßá., lkafoa kd jkh ;=< fÊ;jkdrduh bÈlr ÿka miqj
wjidk jir 20 la muKu f.!;u nqÿmshdKka Ôj;a jqfha;a"
O¾uh foaYkd lf<a;a fuu ßá., fÊ;jkdrduh uq,ia:dkh
lr .ksñkah'
fldfid,a rdcHh kñka tod fy<ìu foajfy<hg wh;a jQ
m%Odk;u rdcHfha w.kqjr jqfhao ieje;a kqjrhs' ßá.,g
kef.kysßka jQ wo uyjkhla iys; jQ m%foaYfha tod fldfid,a
rfÜ w.kqjr jk ieje;a kqjr msysáfhah' fï m%foaYh miq.sh
jir 1000 lg;a jeä ld,hlau uy jkfhka jeiS jk.;j
mj;sk ksid iej;a kqjr o b;sydifhkau uelS hkakg we;'
f.!;u nqÿ mshdKka jykafia Ôjudkju jevisá
hq.fha§u' ieje;akqjr fÊ;jkdrdu N+ñfha uÕM, ,dNS
NslaIqka jykafia,d oyia .Kkla jdih l< nj wog;a tys
olskakg we;s kgUqka j,ska ukd fia meyeÈ,s fjhs' iqo;a;
isgq;=ud úiska lrjk ,o fuu iqúfYaIs mQcdN+ñfha úfYaI;ajh
- 58 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
jkafka tys ish¨ bÈl< úydr wdrdu ;ks l¨.,a j,ska ksu
lsÍuhs'
fï hq.hg wh;a jk f.dvke.s,s ,xldfõ fy<ìu iEu
m%foaYhlskau oekg fidhdf.k we;s w;r fï ish¨u ;ekaj,§
olskakg we;af;a tlu ;dlaIKhla Wmfhda.S fldg f.k l¨
.f,kau ksu jQ w;súYsIaG ks¾udKhka tod fï fy<ìu mqrd úisÍ
;snqKq wdldrhhs' ßá., chfiak hkqfjka w;S;fha úiq flfkl=
ms<sn|j ßá., b;sydi l:dfõ ljqre;a i|yka lr;s' fï
ßá., chfiak hkq tod iqo;a; isgq;=udg fÊ;jkdrduh
ks¾udKh lrkakg w;ys; ÿka m%Odk ;dlaIK Ys,amshdh' wog;a
ßá., me/kafkda chfiak hk ku isysm;a lrkafka
f.!rjfhks'
f.!;u nqÿmshdKkag iqo;a; isgq;=ud fÊ;jkdrduh
idojd mQcd l< wdldrhgu tjlg ieje;a kqjr úiq ;j;a
uyOk isgqjrfhla hfYdaOrd wry;a f;r‚hgo tjkau jQ
úYañ; wdrduhla idojd mQcd flf<ah' ta ßá., lkaog ngysßka
msysá —udkEj lkao˜ kñka wo y÷kajk ia:dkfhah' fuu lkao
tod —fufy‚ wdrdu lkao˜ hk kñka m%isoaO ù ;snq‚' ßá.,g
wdikakfhau msysá urokalvj, k.rhg ls'óg¾ 1 la muK
ÿßka msysgd we;s udkEj lkafoa o ßá., bÈl< úydr wdrdu
wx.hka yels;dla ÿrg ta wdldrfhkau ;kjd ilia lr mQcd
lrkakg W;aidy f.k we;s njo fmfkkakg we;' c,h /ia
l< úYd, fmdl=Kq" .,af,ka" úydr wdrdu yd Bg wod< fjk;a
myiqlï fukau fufyKska jykafia,d 500 lg muK ,e.=ï
.kakg wjYH l=áo fuys wog;a olskakg we;' fï ish,a,u
ßá., fukau ;ks l¨.,skau ksujd ;sîu úfYaI jQ ,laIKhls'
fï ia:dk folu tlu hq.hl tlu ;dlaIKfhka ksu l< nj;a
meyeÈ,sh'
- 59 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
ßá., kñka wo m%isoaOj we;s fÊ;jkdrduh hkqfjka
;s%msglfha" msß;a fmdf;a yd uydjxYfhao kï lr we;s fuu
ft;sydisl mQcd N+ñh tod wkqrdOmqr hq.hg fmr hq.fha§
fn!oaOhska jkaokd udk lr.;a wguia:dkj,skao tlla úh'
f.!;u nqÿkaf.au wkqoekqu u; ysßjvqkak ch isß uy fnda
iñ÷kaf.ka ,nd.;a fndaê wxl=rhla fuys frdamKh lr thg
wdkkao fndaêh hkqfjka kï lr ta wi<u nqÿ isß m;=,a
hq.,hlao msysgqjd tod je֕ msؕ lr.;a nj b;sydifhka
meyeÈ,s fjhs' wdkkao fndaêh frdamKh lr ;snqfKa oekg
ßá., mqrdúoHd jevìu f,iska y÷kdf.k we;s f.!;u
nqÿmshdKka Wfoid ms<sfh< lr ÿka .|ls<shg W;=re foiska jq
kd jkfhah' wo fï fndaëka jykafia fmfkkakg ke;af;a th
uy jkhg hg ù wNdjhg .sh ksidh' ßá., lkao jgdu msysá
l÷jeá wdYs%;j ;j;a mQcd N+ñ 8lao tod fuys mej;s nj
b;sydifha i|ykah'
¹¸' rc.ykqjr - fõ¨jkdrduh
rc.ykqjr fõ¨jkdrduh tod msysgd ;snqfKa wo wïmdr
Èia;s%lalhg wh;a" wïmdr uyTh mdf¾ rc., mqrd úoHd kgUqka
kñka wo i|yka lrk úYd, ìï m%foaYhlh' fï ñys;,h u;
fï nqoaO l,amhg wh;a jQ úYd,;u fn!oaO Wreuh msysgd
;snqfKa fu;ekh' ta wïmdf¾ rc.,h' wlalr 1600 lg;a jeä
N+ñ m%foaYhla mqrd me;sß mej;s úydr" wdrdu" od.eí" jeõ" jk
Whka" msßfjka" úoHdh;k" fnfy;a Yd,d" odk Yd,d we;=¿
ish¨ wx.hkaf.ka iukaú; jQ rc.ykqjr fõ¨jkdrduh tod
fn!oaO f,dalhdf.a m<uqjeks mQckSh ia:dkh njgo m;aù
;sì‚' wiquy Y%djlhska jykafia,df.ka jeä fofkl=u meúÈ ù
- 60 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 61 -
;u b;sß Ôú; ld,h f.jqfha fuu rc., jk Whk uq,ia:dkh
lrf.kh' w.ijq ießhq;a" uq.,ka hk wry;=ka jykafia,d
foku;a uy m%d{hka jykafia flfkl= jQ uyd lÉpdhk
wry;=ka jykafia;a ;u Ôú;fha jeäu ld,hla .; lr
msßksjka md jodf<a rc., msysá fuu ia:dkfha§h'
f.!;u nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;a ù m<uq jk ji
bism;kdrdufha ^ueojÉÑh wi,& jev jdih l< nj;a bka
miqj t<UqKq jir 25 la muKu È.= ld,hla ;=<u jßka jr
rc.y kqjr fõ¨jkdrdufha jev úiq njo ;s%msglfhau
i|ykah'
ìïìidr rcq úiska md,kh l< u.O rdcH tod msysgd
;snqfKa fuu m%foaYfhah' wïmdr Èia;%slalh" fudkrd.,
Èia;s%lalfha" ìì," ueo.u wd§ úYd, m%foaYhla" nÿ,a,
Èia;s%lalfha úYd, m%foaYhl=;a tod u.O rdcHhg wh;a úh'
u.O rg rclï l< ìïìidr rcq tod rc.ykqjr
fõ¨jkdrduh idojd f.!;u nqÿmshdKkag w; mekaj;a lr mQcd
l< nj i|yka ù we;af;a fï fy<ìfï §u ,shQ ;s%msglfhah'
fuh fï fy<ìu ;=<§u isÿ jq isoaêhla ñi bkaÈhdfõ§ isÿ
jqjla fkdfõ' wkqrdOmqrfha rdcOdkshla wdrïN lrkakg fmr;a
jir oyia .Kkla mqrdu fï fy<ìfï ÈhqKqu rdcHhlaj
mej;sfha fï u.O rdcHhs' bkaÈhdjg ÿßka msysgd ;snq ksid;a"
iajNdúlju l÷ j,,a,lska yd uvl,mqfõ l,mq j,ska jg jQ
ksid;a u.O rdcHhg ndysr wdl%uK fyda fjk;a ndysr
ixialD;sl n,mEï fyda we;s fkdùh' fï ksid ldYHm nqoaO
Ydikh mej;s hq.fha§ mgkau O¾u;djfhkau ud.ë NdIdj
/lS /|S mej;sfha fuu u.O foaYfhah' rc., msysá
fõ¨jkdrduh wo j,aìys ù le<hg hg ù mej;=K;a tod fuys
mej;s › úN+;sh úoydmdkakg ;rï iu;a mqrd úoHd kgUqka
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
- 62 -
,laI .Kkla wog;a tys b;sßj we;'
wfYdal rcq tod bkaÈhdfõ rc mrïmrdj, idudðlhska
fidhd iuQ, >d;kh l< wjia:dfõ ñys÷ l=udrhd iy
fidfydhqßhka ;=kafokd fï fy<ìug mekú;a ;u Èú fírd
.kakg ieÕj .;af;a u.O rdcHfha rc.ykqjrh' ta wo
wïmdf¾ rc.,h' tod fï mqkHN+ñh b;du;au wdrlaIs;
ia:dkhlaj mej;s njg;a fï fyd|u idlaIshls' ñys÷ l=ure
ix>ñ;a;d l=ußh yd iqukd" iqkkaod l=ußhkao rc.ykqjrg
meñK fy< ni bf.k f.k" u.O ni bf.k f.k" nqoaO
O¾uh bf.k .;af;ao rc., fõ¨jkdrdufha msysá fn!oaO
úoHdh;kfhkah' f.!;u nqÿkaf.a msßksùfuka jir 280 lg
muK miqj;a fï fn!oaO úoHdia:dkh ;=< uÕM, ,dNS wry;=ka
jykafia,d ish oyia .Kkla jdih l< nj fuhska fudkjg
Tmamq fjhs'
rc.ykqjr§ O¾uh bf.k f.k uyK ù" uÕM, ,enQ
ñys÷ uy wry;=ka jykafia bkaÈhdfõ rc mjq,lg wh;ah'
wfYdal rcqf.ao <Õu kEoEfhls' kuq;a wfYdal rcqf.a mq;%fhl=
kï fkdjk nj bka§h b;sydi{ nIdï ;=udo meyeÈ,sju
m%ldY lrhs'
ñys÷ ysñhka wkqrdOmqr msysá ,xldmqr rdcOdkshg nqÿ
oyu y÷kajd fokakg tys meñ‚fha wïmdf¾ rc.ykqjr jdih
l< ld,fha§h' tkï rc., isg wkqrdOmqrhgh' l,flda,dy,"
hqoìh yd wjq,a úhjq,a iys;j mej;s W;=re bkaÈhdfõ fï hq.h
jk;=rdjg;a nqoaO Y%djlfhla oel.kakg j;a fkdùh' wfYdal
rc;=udo m<uq jrgu nqoaO Y%djlfhl= oel .;af;a ld,sx.
hqoaOh wjika ùfuka miqj ldfõÍ kÈh wi,§h' ldfõß kÈh
f;la ol=Kq bkaÈh m%foaYj,g;a fï jk úg fy<ìfï n,mEu
wkqj nqoaO O¾uh jHdma; ù ;sì‚' biskaneiai.,§ meje;a jQ
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 63 -
O¾u pl% n,h ldfõß kÈ udhsï fldg .;a m%foaYh f;lau
n,meje;a jq ksid ldfõß kÈh f;lau bka§h m%foaY j,o nqoaO
Y%djlhska jykafia,d fï hq.h jk úg;a jev isáhy'
wfYdal rcq hqoaOh w;ayer oud nqÿ oyu je<|.;a miqj
ñys÷ ysñhkao bkaÈhdjg .sh nj;a i;Hhls' kuq;a ñys÷ ysñhka
fï fy<ìug h<s wdmiq meñK ;uka uyK jQ rc.ykqjru ;u
b;sß Ôú; ld,ho f.jd tys§ msßksjka md jod< nj;a" ñys÷
ysñhkaf.a NiaudjfYaI ;ekam;a lf<a wïmdf¾ rc., nj;a tys
we;s fi,a,sms u.skao Tmamq ù we;' rc., mqrdúoHd jev ìfï
oekg fidhd f.k we;s fi,a,sms 48 la w;ßka" msysá .,lu
fldgd we;s tla fi,a ,smshl ñys÷ ysñhkaf.a NIaudjfYaI fuu
ia:dkfha ;ekam;a l< nj meyeÈ,sju i|yka lr we;' msysá
.,l flgq fï fi,a ,smsh wi, u oekg ksoka fydreka ydrd
úkdY l< ffp;Hhl kgUqkao wog;a olskakg we;s w;r ta
ffp;Hh ñys÷ uy iEh njg;a ;yjqre lrf.k we;'
W;=ï nqoaO O¾uh tod fy< niska ,sheù ;snqKq fy<
wgqjd ,Sfõ;a fy< wgqjd fmd;a tod ;ekam;a lr ;snqfKa;a
rc., msysgd ;snq fõ¿jkdrdu mqo ìfï fn!oaO úoHdia:dkfhah'
fuu fy< wgqjd fmd;a ,shd ;snqfKa mer‚ fy< nisks' fïjd
,shqfõ ;s%msglh ,shd ;nkakg;a jir ish .Kklg fmr
hq.l§h' f.!;u nqÿmshdKka Ôj;aj isá hq.fha§u nqÿ le,s
wgqjdj kue;s fy< wgqjdj ,shd ;sì‚' uyd m%d{ uyd lÉpdhk
wry;=ka jykafiaf.a uq,sl;ajfhka ,shejqKq nqÿ le,s wgqjdj
ñys÷ ysñhka wkqrdOmqrhg tk úg /f.k wd nj uydjxYfhao
i|yka fjhs'
ix>ñ;a;d fufy‚ka jykafia meúÈ jqfhao rc.,
fõ¨jkdrdu mqoìu wi,u msysgd ;snq fufy‚ wdrduhl§h'
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
iqukd" iqkkaod hk fofidfydhqßhkao miq l,l tys§u uyK
jqj;a miqj isjqre yer fndaê.=ma; kï l=ure iuÕ újdy jQ nj;a
fndaê jxYfha i|yka fjhs' ix>ñ;a;d fufy‚ka jykafia
ysßjvqkak ch isß uy fnda iñ÷kaf.a fnda wxl=rhla wkqrdO
mqrhg fmryßka jvïujdf.k hkakg .uka wdrïN lf<ao"
rc., wïmdf¾ fõ¨jkdrdufhks' ysßjvqkak msysáfha rc.,
yd wkqrdOmqrh w;r ueo ia:dkhlh'
f.!;u nqÿmshdKka jykafia msßksjka mdkakg fmr§u
ießhq;a uq.,ka wd§ wiquy Y%djlhska jykafia,d w;ßka lsysm
kulau msßksjka md jod<y' f.!;u nqÿmshdKkaf.a Wmfoia
j,g wkqj msßksjka md jod< wry;=ka jykafiafi,df.a Od;=ka
;ekam;a lsÍu i|yd rc., rc.ykqjr fõ¨jkdrdu N+ñfha
ffp;Hhka bÈlr ta Od;=ka jykafia,d tod tys ;ekam;a lrk
,§' rc., mqrd úoHd jev ìfï§ fujka ffp;Hhka oyhlg
jeä .Kkla oekgu;a fidhdf.k we;' fï ish¨ ffp;Hhka
wo jk úg ksoka fidreka úiska ydrd úkdY lroud we;' Bg
fya;=j fï Od;=ka jykafia,d tod ;ekam;a lr ;enqfõ r;arka
lr~qj,ùuh' r;arka fidrd .ekSug ksoka fydreka úiska
ffp;Hhka ydrd úkdY lr we;'
wksl=;a wguia:dk j,o msysgqjd ;snQ" wdldrfhkau
f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.au nqÿ md myi ,enQ nqÿ isßm;=,a
hq.,lau rc.ykqjro ̂ rc.,& ;ekam;a lr úydrhla lrjd th
jkaokd udk lr.kakg tod fn!oaOhd mqreÿj isáhy' wog;a
fuu nqÿ isßm;=,a hq.,h rc., mqrdúoHd jevìfï ;ekam;a lr
we;' fuu isßm;=,a hq.,hka wkqrdOmqr fl!;=ld.drfha
rejkaje,s uy iE i,m;, u¿fõ iy biska neiai., hk
ia:dkj, ;ekam;a lr we;s isßm;=,a yd iuÕo iiod n,d
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 64 -
tajdfha tl iudk jQ ,laIK oek y÷kd.; yelsh' ysßjvqkak
msysá chisß uy fnda iñ÷f.ka ,nd.;a isß ud fnda wxl=rhla
rc.y kqjro frdamKh lr tod u.O rg rc isgqjre yd
uyckhdo je÷ï lr.kakg ta w;S;fha§ mqreÿj isáhy' wo
oeä jk.ykhg hg jQ rc., uyjkfha fld;ekl fyda wog;a
fï fndaëka jykafia Ôjudkju we;s nj fmkajd Èh hq;=h'
rc.ykqjr msysá úydr wdrdu 28 lu u.M, ,dNS
NslaIqka yd NslaIqŒka o tod jev isá nj uyd mßksíndk iQ;%fha
meyeÈ,sju igyka ù we;' uydmßksíndk iQ;%fha oelafjk
mßÈ f.!;u nqÿmshdKka rc.y kqjßka msg;a ù l=iskdrd kqjr§
msßksjka mdkakg hk wjika .uk wdrïN lrkakg fmr rc.,
úydr wdrdu 28 l jev isá ish¨u NslaIqka yd ix>hd /ialr ta
nj oekqï § l=iskdrd .uk wdrïN l< nj ;s%msglfha i|yka
fõ'
,xldfõ§ - fy< ìfï§ - tod ,shq ;s%msglfha fukau
,xldfõ§u ,shQ uydjxYfhao ^3 jk mßÉfþoh& ,shd ;enQ
úfYaI ldrKhla ms<sn|jo wfma wjOdkh fhduq l< hq;=h'
tu l:d mqj; kï m<uqjeks O¾u ix.dhkdj meje;aùu
ms<sn|jhs' f.!;u nqÿmshdKkaf.a msßksùfuka udi ;=kla .; jQ
wjia:dfõ§ rc.y kqjr§ m<uqjk O¾u ix.dhkdj meje;a jQ
nj uydjxYfha i|ykah' uydjxYfha fï nj fufia ,shd
;enqfõ th fï fy< ìfïu b;sydih ksidhs' bkaÈhdfõ§ isÿ jQ
fohla uydjxYfha ,shd ;nd ke;' fuh fyd| isysfhka uOHia:
ukilska l,amkd lrkafkl=g ukdj wjfndaO lr.; yelsh'
fujka O¾u ix.dhkdjla tod bkaÈhdfõ§ isÿ ù kï
bkaÈhdfõ§ ,shq fmd;aj, fyda f,aLk j, ñi tod ,xldfõ§ ,shq
fmd; mf;a fïjd fufia i|yka jkakg fya;=jla ke;'
- 65 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
m<uqjk O¾u ix.dhkdj meje;aùug wcdi;a; rcq
rc.ykqjr fõ¨jkdrdu N+ñfha idod ilia lr ÿka ima;m¾‚
.,a .=ydj wog;a rc., mqrdúoHd N+ñfha§ ldg;a oel.kakg
we;' tu m%Odk .=ydj yd ta jgd we;s .=yd yhl 500la wry;=ka
jykafia,d tod meje;a jQ m<uq O¾u ix.dhkdjg iyNd.Sùu
i|yd jev isá nj uydjxYfha;a ;s%msglfha;a i|yka fõ'
rc., .,a .=yd ueo msysá l=v., hkqfjka wo y÷kajk l=vhl
yevh .;a .,a.=ydj wog;a rc.,§ oel.kakg we;s úiañ;
ks¾udKhls' rc.,g hk ́ kEu flfkl=g wog;a fï ima;m¾‚
.=ydj ;u oEiskau oeln,df.k uydjxYfha igyka jk
úia;rho lshjd i;Hh jgyd .; yels jkq we;' tod
,xldfõ§u ,shq uydjxYfha fufia i|yka jk fï ish¨u lreKq
,shd oelajqfha tod fï fy< ìfï§u isÿ jQ isoaëkau iïnkaO
lrf.kh' fï fy<Èj§ isÿ jq fujka i;H isoaëka bkaÈhdjg
mjrd fokakg wo;a ls%hd lrkafka mru ñÉPd oDIaÀlhskah'
rc., mqrdúoHd N+ñfha kefÕkysr udhsfï msysá wlalr 500la
;rï úYd, .,am¾j;hla wog;a tys hk ́ kEu flfkl=g oel
n,d .; yelsh' mshx., wdr[a[ fiakdikh msgqmi we;s fï
úYd, .,a mõj ;s%msglfha i|yka jk .sÊcl+g m¾j;hhs' fï
.sÊcl+g m¾j;h jgdu tys mduq, lgdrï flgq .,af,ka úYd,
ixLHdjla wog;a oel.; yelsh' rc.ykqjr fõ¨jkdrdu
udhsfïu fuu .sÊcl+g m¾j;h msysgd we;s nj ;s%msglfha
i|yka fjhs' ;s%msglfha .sÊcl+g m¾j;h ms<sn|j yd
rc.ykqjr ms<sn|j i|yka l< ish¨ lreKq wog;a tys hk
´kEu flfkl=g iy;sl fldg ;u oEiskau oel n,d .; yelsh'
.sÊcl+g m¾j;h md uq, we;s iS; jkh kñka wo;a
y÷kajk ;eklska mdkh i|yd iqÿiq b;du msßisÿ c,h
fkdlvjdu W,am;lska .,df.k tk nj wog;a oel.; yelshs'
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 66 -
fï msßisÿ mdkSh c,h tod tys jdih l< NslaIqka jykafia,d f.a
mßyrKh ms‚i .nvd lr /ialr .kakg ta hq.fha§u ilia
l< w;súYd, m%udKfha ;ks l¨ .,ska fk¨ md;%hl yevh .;a
c, gexls wog;a fuu fõ¨jkdrdu N+ñfha§ oel .; yelsh' fï
wdldrhg ilia l< l¨.,a md;%fha c,h .e¨ï ishhla j;a
.nvd lrkakg yels njo fmkajd Èh hq;=hs'
mqrdúoHd fomd¾;fïka;=jgj;a ksjerÈ f,iska ld,
ks¾Kh lrkakg fkdyels jQ ;rï mer‚" wkqrdOmqr hq.hg;a
fmr hq.hl Ndú;d l< fy< wlaIr j,ska ,shq fi,a,sms 28 la
muK oekgu;a fuu rc., mqrdúoHd jevìfuka fidhdf.k
we;' fïjdfha i|yka jk wl=re wkqrdOmqr hq.hg fmr hq.fha§
Ndú;d l< fy< wlaIr nj úoaj;=kaf.a u;hhs'
wkqrdOmqr hq.hg fmr u.O rdcH hq.fha§" tkï
f.!;u nqÿmshdKka Ôjudkj jevisá hq.fha§ bÈlrK ,o
rc.ykqjr f.dvke.s,s ^fuu mqrdúoHd kgUqka& bÈlr"
ks¾udKh lr we;af;a ishhg ishhlau ;ks l¨.,a j,sks'
f.!;u nqÿmshdKka Ôj;a jQ ta w;S; hq.fha§ fï fy<ìfï
bÈl< ish¨u mqckSh ia:dkhka ys moku bÈlr we;af;a ;ks l¨
.f,ks' nqÿ.," ßá.," ysßjvqkak" ;sßhdh" ukEj lkao"
biskaneiai.," ud,s.dú, wd§ ish¨u ia:dk j,§o wmg wog;a
oel .; yelafla rc.,§o oel.; yels wdldr jQ tlu rgdjl
ks¾udKhkah' tajd .fvd,ska lr jQ ks¾udK kï fkdfõ'
bkaÈhdfõ bÈl< ish¨u wdlD;s f.dvkexjqfha .fvd,a j,sks'
tod fy<ìu f.dvkexjQ ish¨u mQckSh ia:dkj, moku ;ks
l¨.f,kau f.dvk.d we;s nj fmkajd Èh hq;=h'
miq l,l§ ck Y=kH ;;ajhg m;a jQ rc., mqrdjia;= wo
jk úg ksoka fydreka úiska ydrd jákd rkarejka fidrdf.k
- 67 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
f.dia we;' fï rc., mqrdúoHd mqoìu bkaÈhdkq wdl%uK j,ska
lsisod úkdY fkdùh' mD;=.siSka" ,kafoaiska fyda bx.S%iskao fïjd
úkdY lf<a ke;' fldäßx.agka" tÉ'iS'mS'fn,a jeks w;S;
mqrdúoHd{hska o fïjd .ek f;dr;=re oek isáfha ke;'
uypd¾h mrKú;dk uy;dgo wlalr 1600 la muK úYd, jQ
rc.y kqjr kgUqka ish,a,u oel.kakg fkd,eì‚'
wïmdr Èia;s%lalfha msysá ;ju;a ckdjdi fkdjq rc.,"
ks,a.," nqoaOx.," iuka.," mshka., yd kqjr., hk
l÷j,,a,lska jg jQ fï úYd, N+ñ Nd.h tod u.O rdcHfha
w.kqjr jQ rc.ykqjrh' f.!;u nqÿmshdKkag mQcd l<
fõ¨kdrduh yd ta wdYs%; úydr wdrdu 28 la msysá m%foaYh nj
oeka iy;sl lr fmkajd Èh yelsh' reyqfKa yd kefÕkysr uq,a
fy< rdcOdks úkdY ù .sh miqjo wkqrdOmqr k.rh w. k.rh
njg m;a jQ hq.hl§ fï rc., m%foaYho l%ufhka j,aìys ù
f.dia u.O rdcOdksh" ,sÉPú rdcOdksh yd jÊð rdcOdksho
YdlH rdcOdksho hk ish,a,u uyjkfhka hg ù f;dr;=rla
mjd oek.kakgu fkdyels wdldrhgu hgm;a ù wNdjhgu .sh
njo fmkajd Èh hq;=h'
uydjxYfha yd ;s%msglfha fï ia:dk .ek meyeÈ,s
úia;r ,shd ;enqj;a miq lf,l fmd; m; ,shq úoaj;=kag fï
ms<sn|j is;d.kakg fyda l%uhla ke;s jQ ksid;a" bkaÈhdfõ
wfYdal rcq bÈl< wdlD;s ia:dk .ek uOHld,Sk fn!oaOhska
wid oekisá ksid;a fï ish¨ ia:dk bkaÈhdfõ msysá ;eka
yeáhg is;d lghq;= lsÍuo isÿ úh' wo Ôj;ajk fy<Èj
fn!oaOhskag;a fïjd oel n,d.kakg O¾u;djfhkau fï
mqrdúoHd ìï /l=fKa fï whqßkah'
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 68 -
f.!;u nqÿmshdKka foaYkd lr jod<" ksjka oel.kakg
Wmldr jQ" W;=ï nqoaO O¾uh bf.k .kakg tod foia úfoia
j,ska uyckhd rc.ykqjrg meñ‚hy' mer‚ f,dal fn!oaO
uq,ia:dkh" uOHia:dkh jqfha fï fy<ìfï msysá tod
rc.ykqjr kñka m%isoaO jQ wo rc., kï jQ ia:dkhhs' f.!;u
nqÿmshdKka msßksjkamd jod< ld,hg miqj;a" ;j;a jir oyila
muKu È.= ld,hl=;a fï fn!oaO úoHdia:dkh ÈhqKq ;;ajfhka
mej;s kuq;a bka miqj fuh ldgj;au is;d.kakgj;a neß
wdldrhg úkdY ù wNdjhg f.dia ck Y=kH m%foaYhla njgu
m;a úh' wog;a ;ju;a th ck Y=kH m%foaYhls'
¹¸¸ iuk, lkafoa msysg jQ isßm;=,
f.!;u nqÿmshdKka Ôjudkju jevisá wjêfha iuk,
lkao yd l=rerg m%foaYhka md,kh l< m%dfoaYSh rc;=ud jqfha
—iuk˜ rc;=udh' —iuk˜ rc;=udf.a wdrdOkfhka tod l=re rgg
jevu lr jod< f.!;u nqmshdKka tla jila tys jia úiQy'
fufia jia úiq wjia:dfõ§ ld,h .; lf<a l=rerg msysá Èjd
f,fkysh' wo Èjd .=ydj hk kñka m%isoaOj we;s fuu m¾j;
f,ka úydrh tod iuk rcq úiska f.!;u nqÿmshdKkag jia
jikakg ms<sfh, lr ilia lr ÿka ia:dkhhs'
tod iuk rcqf.a rdcOdksh uyshx.kfha isg l=reúg
f;lau me;sr mej;s l÷ iys; rdcOdkshls' fï rdcOdksfhys
Wiu yd ruŒhu ia:dkhla jQ iuk, lkao uqÿfka nqÿ
isßm;=,la fldgd tu nqÿ isß m;=<g f.!;u nqÿmshdKkaf.a
mdo iam¾Yh ,nd f.k Bg je| mqod .kakg" uyckhdg
wjia:djla ,nd ÿkafka iuk uy rcqh' f.!;u nqÿ mshdKka
f.ka nqoaO O¾uh wid oek fidajdka M,hg m;a jQ iuk uy rc
- 69 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
miqj iuka foúhka f,iska ,dxlsl uyck;dj w;f¾
jkaokdudkhgo md;% úh'
wkqrdOmqr yd fmdf<dkakre hq.j,§;a mer‚ rcorejka
wguia:dkhka je|mqod .ekSfï §;a iuk, lkao uqÿfka msysgqjd
;snq nqÿ isßm;=,o jkaokd lr.;a nj wfma b;sydifha
meyeÈ,sju igyka lr we;' ksiaixlu,a, kï fmdf<dkakrefõ
rc l< rcqf.a ld,fha§ iuk, lkafoa msysá nqÿ isß m;=,
;ekam;a lr jkaokd lsÍug meñ‚ tu rc úiska tf;la
wkdrlaIs;j mej;s nqÿ isßm;=,g wdrlaIl wdjrKhla ilid
wo mj;sk ;;ajhg th ilia lrk ,§' wo wm jkaokd
lr.kafka ksiaixlu,a, rcq úiska bÈlrk ,o nqÿ isßm;=,
wdjrKh lrk ,o .,a mqjrejgh' f.!;u nqÿkaf.a nqÿ md myi
,enQ nqÿ isß m;=, we;af;a Bg wä wgla muK háka wdrlaId
iys;jh'
¹¸¸¸' fudlaflu isßm;=,
fuu wgjeks nqÿ isßm;=, msysáfha l,amsáh uqyqÿ ;Srfha
fl<jrh' l,amsáh hkq tod w;S; fy<fha kd. rdcOdkshg
wh;a m%foaYhls' kd. rdcOdkshg-kd.§mhg-jevu l< nqÿ
mshdKkaf.a mdo iam¾Yh ,ndf.k tod l,amsáfha uqyqÿ
fl<jf¾ msysá .,l flgq nqÿ isßm;=<la jkaokd udk
lr.ekSug tod kd. rdcOdksfha jeisfhda mqreÿ ù isáfhdah'
uqyqÿ je,af,a uy.,a ;,djl úydrhla lrjd tys nqÿ isßm;=,la
fldgjd kd. rc orejka yd uyckhd Bg jkaokd udk lrK nj
oel.;a fj<|du i|yd ,xldjg meñ‚ wrdì fjf<kafodao tod
nqÿ isß m;=<g jkaokdudk lrkakg mqreÿ jQy'
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 70 -
mD;=.siska ,xldjg meñ‚ miqj tod l,amsáfha
fudlaflu msysá uqyqÿ uy úydrh n,fldgqjla njg m;alr tys
.,alvd úydrh úkdY lf<ah' oeka fï jk úg l,amsáfha
fudlaflu › ,xld kdúl yuqodjg wh;a kdúl yuqod l|jqrls'
fuys wog;a f.!;u nqÿkaf.a md myi ,enQ nqÿ isß m;=, wdrlaId
ù mj;S'
wkqrdOmqr rdcOdksh wdrïN lrkakg fmr w;S;
hq.fha§ fï fy<ìfï Ôj;a jQ fn!oaO rcorejka yd uyck;dj
je|mqod .;af;a nqÿ isßm;=,g yd chisß uy fndaëka
jykafiagh' ta hq.fha nqÿ ms<su jkaokdudk lsÍfï isß;la fï
fy< ìu ;=< fkdùh' ksjka oel .ekSfï taldhk mrud¾:fhka
nqoaO O¾uh wkq.ukh l< ^Oïudkq Oïu m%;smodj wkq.ukh
l<& fy< fn!oaO msßi f.!;u nqÿmshdKka f.a msßksùfuka
jir 900 la muK ld,hla .; jk ;=re;a fï wguia:dkhka
je|mqod .ekSfï isß;la tod fy<Èj mej;sKs' wkqrdOmqr
rdcOdksfhao miq lf,l wg uyd ia:dkhka bÈlr jkaokd udk
lrkakg mgka .;af;a mer‚ wguia:dkhka wkqrdOmqrhg
b;du ÿr neyer m%foaYj, msysá neúks' miqj fmdf<dkakrefõo
fujeksu wguia:dkhka bÈlr jkaokd udk l< njla
oel.kakg we;' rdcOdksh fjkiaùu;a iu.u wguia:dkhkao
fjkia jQ nj msß;a fmdf;a i|yka úydr wiafkka myeÈ,s fjhs'
,xldfõ§ nqÿ ms<su jkaokdj mgka.;af;a ls%ia;= j¾I
;=kajk fyda y;rjk ishjfia§ muKh' bkaÈhdfõ§ wdrïN jQ
uydhdk nqoaOd.fï nqÿ ms<su jkaokdj b;du ckms%h wx.hla jQ
w;r fï isß; fy<ìugo jeoao .ekSu ksid miqld,Sk ,dxlsl
fn!oaOhdo wo uq,a;ek§ we;af;a nqÿms<su jkaokdjgh'
nqoaOd.u bkaÈhdfõ isg ,xldjg f.kdfõh hk u;h f.dv
keÕ=fKa o fujeks jQ fndfyda fn!oaO ixialD;sl wx.hka yd
- 71 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
mqomQcd l%u bkaÈhdfjka ,xldjg wdkhkh lr f.kd ksidh' fï
wkqj kï wo ,xldfõ woyk nqoaOd.fï fndfyda wx.hka
bkaÈhdfjka ,xldjg f.kd tajdh'
.=ma; md,k hq.fha;a" l=Idka rc fm<m; mej;s hq.fha;a
uydhdk nqoaOd.u bkaÈhdj ;=< b;du ÈhqKq ;;a;ajhlg m;a
úh' foaj wd.ïj, n,mEï f,iska fmdÿ uyckhdf.a Nla;sh
l=¿.eka jQ mqo mQcd l%u" j;ams<sfj;a" iÊCOdhkd l%u" fmryer
meje;aùu" Yío mQcd" fnr ojq,a .eiSu yd fjk;a fndfyda
ckm%sh wx.hka fy<ìugo l%ufhka we;=¿ ù msßisÿ nqoaO
O¾uh yd ksjka olsk ms<sfj;a msÍfï uÕ jeiS .sfhah' ksjka
m;k" Nla;sfhka wd.u weoyq msßila ,xldfõo ìysúh' yq§ ck
myka ixfõ.h i|yd;a" idxialD;sl wx.hka f,i;a iudc iqn
idOkh i|yd;a" nqoaOd.u kug muKla woyk msßila fï
fy<ìu ;=<o ìysùu fuys m%;sM,hhs'
tod nqoaO foaYh" O¾u §mh" O¾u rdcHh" f,daflkau
W;=ï rg" r;ak §mh wd§ úreodj,s ,;a nqÿka ckauh ,enQ fï
W;=ï rg O¾u §mh fï wdldrfhka úkdYh lrd .sfhah'
wfma b;sydi l:d fmd;aj," uydjxYfha" §mjxYfha"
fndaêjxYfha" :Qm jxYfha fyda fjk;a lsisu fmd;l fyda kï
i|yka jk lsisu fy<ìu rc flfkl= wguia:dkh
je|mqod.kakg bkaÈhdjg .sh nj kï i|yka fkdfõ'
,xldfõ§u ,shq —w;a:id,skS˜ kue;s .%ka:fha meyeÈ,sju ,shd
igyka lr we;s mßÈ kï wfma fy< rcorejka fy<ìu msysá
wguia:dkhka je|mqod .kakg rc fmryfrka tod wguia:dk
lrd .uka l< nj kï ̂ meyeÈ,sju& i|yka fjhs'
fy<ìu tod mej;s wguia:dk je|mqod .ekSfï fuu
isß;g wkqj wfYdal uyrc ;=udo wguia:dkhla bkaÈhdfõo
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 72 -
bÈlr tajdg jkaokd .uka .sh njo meyeÈ,sju fmkajd Èh
yelsh' wfYdal Ys,d ,smsj, i|yka jkafka wfYdal rcqf.a fï
jkaokd .uka .ekh' wfYdal rcq ish¨ wd.ï i|yd ;ek jQ
fuu fmdÿ wguia:dkhka Ys,dÈ;Hh rcqf.a md,k iuh jk úg"
Ysj wd.fï" fõo wd.fï" yskaÿ wd.fï wguia:dkhka njg
m;aj ;snq nj ÈjHdjodkh" ,,s; úia;rh jeks ixialD;
fmd;aj, meyeÈ,sju igyka lr we;'
7' isß iïnqÿ" isß i;a O¾uh yd isß,la forK
wm Wmka fï isß,la forfKysu Wm; ,nd" nqoaO;ajhg
m;a jQ tfukau isß i;a O¾uho foaYkd l< f.!;u nqÿmshdKka
Ôj;a jQ ta w;S; hq.fha§ fï fy< ìfïu Ôj;a jQ fmdÿ uyckhd
fukau rc isgqjrekao f.!;u nqÿmshdKka jykafia ye|skaùu
i|yd Ndú;d lrk ,o f.!rjkSh úfYaIK kduhla úh' ta
kduh kï —isߘ hk kduhhs'
—isß o<od iñ÷ isß oka;Od;=ka jykafia" isß o<od" isß
uy fnda iñ÷" isß uy fnda wxl=r" isß ud fnda olaIsK YdLdj" nqÿ
isß m;=," isß md iufkd<" isß md" nqÿ isßmd" isß foiau" isß i;a
O¾uh" isß jreK" isß u¿j uy isß iÕ .K
isß ,la ìu" isß,la foaYh" isß foaYh" isß ,xld" isß
i. fudla" isß ksjka" isß iem'˜
fï wdldrfhka yeu fhÿulu —isߘ hk úfYaIK kduh
Ndú;d lf<a f.!;u nqÿkag" f.!;u nqoaO O¾uhg" f.!;u
nqÿkaf.a Ydßßl Od;+kag" mdßfNda.sl yd WoafoaYsl jia;=kag
- 73 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
fukau f.!;u nqÿka jev isá fï §mh y÷kajkakgu nj yeu
úglu wd§ fy<hkaf.a nia jyfrys Ndú;d l< fujka úfYaIK
mo j,ska meyeÈ,s fjhs'
—f.!;u isß mdo j|Sï iufkd< lkafoa˜
hkqfjka w;S;fha fukau wo;a fy<Èj fn!oaOhd iufkd<
isßmd j|skakg hk nj ljqre;a okakd fohls'
nqÿ isß m;=< nqÿ isß md" iufkd< isß md" isß mdo lkao
wd§ moj,ska tod fy<ìu fn!oaOhd —isߘ hk úfYaIK mofhka
ye|skajqfha f.!;u nqÿ mshdKka jykafiaguh'
—plaljrxls; r;a; iqmdfoda˜ wd§ jYfhka tod .d:djka
mo ne| nqÿ isß mdo moaufhys ;snq tlish wgla jQ úfYaI
,laIK isysm;a lrñka jkaokd udk lr.;af;a fï rfÜu
jevjdih l< f.!;u nqÿ mshdKka jykafiaf.au isß mdo
moauhkaguh'
f.!;u nqÿ mshdKka jir y;<sia myla mqrdjgu foaYkd
l< W;=ï nqoaO O¾uh isß ioaO¾uh —isß foiau˜ hkqfjka tod
w;S; fy< fmd;am;a j, i|yka ùh' isß ioyï uÕ wd§
jYfhka wog;a fy<ìu fn!oaOfhda —isߘ hk úfYaIK moh
nqoaO O¾uhg;a Ndú;d lr;s'
isß uy fnda iñ÷" isß uy fnda wxl=r" chisß uy
fndaêh" wkqrmqr ch isß uy fndaêh wd§ jYfhka wog;a" —isߘ
hk úfYaIK mofhka wei;= fndaêh y÷kajkq ,efí' tod
f.!;u nqÿmshdKkag ta W;=ï nqoaO ;;a;ajhg m;a ùfï§ msg
§ug Wmldr jQ wei;= .ig miq l,l§ fy<ìu jeisfhda isß uy
fndaëka jykafia hk f.!rj kdufhka wduka;%Kh lf<a nqÿka
isysm;a lrkakguh' tf;la ld,hla wei;= .i f,iska f,dalhd
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 74 -
ye|skajq jDlaIh ñka u;=jg isß uy fndaëka jykafia njg m;a
úh'
jir 2600 lg fmr f.!;u nqÿkag nqoaO;ajhg m;aùug
Wmldr jQ W;=ï chisß uy fndaëka jykafia msysá .fï kuo fï
wdldrhgu fjkia úh'
—isß jevWkak .u˜ hkqfjka fuu .ug tod w¨;ska
kula wdfrdamkh lr Ndú;d l< w;r th wojk úg —isß jev
Wkak .u˜ ysßjvqkak .u f,iska jHjydrhg m;aj lgjyrg
mqreÿ lrf.k we;' fï .fï kshu ksjerÈ ku —isß jev Wkak˜
.u hkakhs'
f.!;u nqÿmshdKka jykafiaf.a Ydßßl Od;= yd flai
Od;=ka ;ekam;a lr bÈ l< fjfyr úydr Od;= ukaÈr
ish,a,gu;a —isß o<od ueÿr" isß oka; Od;= ukaÈr" isß o<od
lr~qj" isß ,,dg Od;=j wd§ jYfhka fy<ìu jeisfhda wo;a isß
kñka kï lr;s'
f.!;u nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;aù fkdfnda Èklskau
;miaiq N,a¨l kï fj<| fonEhkag ,nd ÿka flai Od;=ka
jykafia,d ;ekam;a lr Tjqka úiska tod bÈ lrk ,o iEh wo
—.sßy~q iEh˜ hehs kïúh' th bÈ l< ia:dkh wo ;sßhdh kñka
kï lr we;'
tod uq,au hq.fha fuu iEh —isß y~q iEh˜ hk kñka kï
lr ;snqKs' —isß y~q iEh˜ hkqfjka fï iEhg tod kï lf<a
f.!;u nqÿkaf.au flai Od;= j,g —isß y~q˜ hk ku tod Ndú;d
l< neúks' tod fï isß y~q ;ekam;a l< m%foaYh —isß hdh˜
kñka kï lr ;sì‚' isß y~q iEh" .sß y~q iEh njg;a" isß
hdh" ;sßhdh njg;a Ndú;fhkau fjkia úh' tod wE;
w;S;fha fy<ìu jeisfhda nqÿ.=K j¾Kkdj —isß jreK˜
- 75 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
f,iskao nqÿkag je÷ï msÿï l< ;ek —isß u¿j˜ f,iskao ta
ms<sfj;a nqÿ isß;a f,iskao kï lr Ndú;d lrkakg mgka.;ay'
fï wkqju tod f.!;u nqÿka Ôj;a jQ rg "nqÿ nK foaYkd
l< foaYh" §mh isß ,laìu" isß foaYh hkqfjkao Ndú; ùu
isÿúh' fï isß,l" tisß,l" tisßnr fuisß,l˜ isß,la forK
wd§ jYfhka —isߘ hk úfYaIK moh fhdod isß ,xldj hk fï
ku wm rgg fufia Ndú;hg ,enqfKa f.!;u nqÿka jykafia
ksiduh' f.!;u nqÿka fï §mfha Wmka ksiduh' fï rfܧu
nqoaO;ajhg m;a jq ksiduh' fï §mh nqoaO foaYh nj lshd
mdkakgu —isß foaYh˜ f,iskao tod fï ku Ndú;d lrk ,§'
—isß foafia jeisfhda lsmS˜ hehs mer‚ fy< lúhlao we;' fï
wkqj wfma fy<Èjhskg f.!;u nqÿkaf.a nqoaO;ajhg m;aùu
kï W;=ï isÿùu;a iu.u —isß foaYh" isß ,la forK" isß ,xld
hk kduhka f.ka úfYaIK mohlao iys;j tod f,dalhd fmd;
mf;ys mjd ,shd ;enq nj fmfka'
miq lf,l —isߘ hk W;=ï kduh —›˜ hk ixialD; moh
^jpkh& yd mg,jd f.k ixialD; iqka.drd;aul n,mEu
ksidfjka isß ,xld" isß foaYh hkak › ,xld hehs kï flßKs'
fï rg —isß ,laìu" isß foaYh" isß ,la forK ñi › ,xld
fkdfõ' —isߘ hkqfjka úfYaIfhkau fï rgg tod Ndú;d lf<a
f.!;u nqÿkag i;a jrla mQcdl< fï §mfha fï foaYfha we;s
iïnkaOh fmkaùu i|ydu l< mer‚ w¾: .ekaùula ksid ñi
fuh wyïfnka ,enqKq kduhla ksid fkdjk nj
wjOdrKfhkau isß ,la ìu jeishka isysm;a lr.; hq;=h'
oek.; hq;=h'
ksjerÈ fy< jyr —isߘ hkak ñi › hkak fkdfõ' —isß
Oïud,xldr˜ hk kduho fï wkqju O¾u;djfhkau ,enqKq
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 76 -
w¾: O¾u iys; jQ úfYaIK kduhls' isß ioaO¾uh u;=lr"
f,dalhdg foaYkd lrñka mD:.ack f,dalhdf.a oyï mji ksjd
oukakg" ixidr .eg¿fjka f,dalhd uqojd,kakg uÕ lshd
fokakg nqoaO O¾uh foaYkd lsÍu —isß Oïud,xldr˜ hk
kdufha O¾u w¾:hhs' wo fï wdldrfhka bgq lrkq ,nk fï hq.
fufyjr isß i;a O¾uh foaYkd lr isß i. fudla i|yd uÕ
újD; lr§uhs' fuys fjk;a f,!lsl mrud¾:hla we;af;au
ke;'
fï wkqidrfhka meyeÈ,s lr fokafka tod w;S;fha fï
fy<ìu Ôj;a jQ fn!oaOhska f.!;u nqÿmshdKkag fukau
f.!;u nqÿ mshdKka foaYkd l< O¾uhg" Woafoaisl mdßfNda.sl
yd Ydßßl Od;=ka jykafia,dg isß hk ku Ndú;d l<
wdldrhhs' fï wkqju isß,la ìu hk kuo fï fy<ìug Ndú;d
flß‚' f,dalfha fjk;a lsisu rglg —isߘ hk ku fï
w¾:fhka Ndú;d jkafkao ke;'
8' pl%j¾;s rdc ixl,amh yd ilaú;s rc mrmqr
pl%j¾;s rdc ixl,amh ms<sn|j lreKq ,sheù we;af;a
,xldfõ§u tod ,shq ;s%msglfhah' plalj;a;s isykdo iQ;%h"
plalj;a;s iQ;%h wd§ iQ;% lsysmhlu jl%j¾;s rcqka ms<sn|j
f;dr;=re ;s%msglfha ,sheù we;' óg wu;rj nqoaO pß;fha;a
fï ms<sn|ju igyka ù we;'
nqÿ isßf;a tk isÿy;a l=udfrda;am;a;sh isÿ ùfuka miqj
kï ;nkakg wis; ;jqid we;=¿ wNs{d,dNS ;jqika rc f.org
- 77 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
le|jd l=ure fmkajQ l< —fuu l=udrhd u;= ilaú;s rcq
jkafkah' tfia ke;s kï nqÿ jkafkah˜ hk m%ldYh ;jqika
fndfydauhlf.a u;h úh' fï m%ldYh lrk ;jqika wNs{d ,;a
wh ksid fuu m%ldYh ;=<ska .uH jk tla i;Hhla wmg u;=lr
.; yelsh'
fï i;Hh kï f,dõ;=rd nqÿ flfkl= nqÿ jkafka kï ta
hq.fha§ ilaú;s rcflfkl= rcfkdjk nj;a ilaú;s rc
flfkl= rdcH;ajhg m;ajkafka kï ta hq.fha§ nqÿ flfkl=
nqoaO;ajhg m;a fkdjk nj;ah' fï isÿùï folu" tkï" nqÿka
nqoaO;ajhg m;aùu;a" rcflfkl= ilaú;s rc njg m;aùu;a
hk folu tl hq.hl" tlg iu.dñj isÿ fkdjk
wNjHhfohls hkakhs'
fï uÕska Tmamqjk wfkla i;Hh kï ish¨u nqÿjreka
nqÿ jk fï fy< ìfïu ñi fï ñys;,h u; fjk;a lsisu
;ekl rgl pl%j¾;s rc flfkl=ka Wm; ,nkafkao" rc
lrkafkao ke; hkakhs'
;j;a tl jeo.;a lreKla fuys§ fmkajd Èh yelsh'
plalj;a;s isykdo iQ;%fha fmkajd fok mßÈ pl%j¾;s rdc
iuhl ta pl%j¾;s rcjre oirdc O¾ufhkau rdcHh lrj;s'
uyckhd nyq;rhlao O¾udkql+,ju ;u Èúmeje;au f.k h;s'
rcq idOdrKh' md,lfhda idOdrKh' ta ksid ñksiqkag mõlï
lrkakg lsisu wjYH;djhlao ke;' mskalï lr.kakg yels
iEu mßirhlau iEu w;skau tys§ ilia fjhs' kuq;a mskalï
lrñka iem iïm;a ú|sñka È.=l,a Ôj;a jk mD:.ack ñksiqkag
ÿl wjfndaO lr.kakg wjia:djla tys§ fkd,efnhs' ta ksid
mskalï ñila l=i,a lr" l=i,iai Wmiïmod lr.ekSug
ñksiqkag oekSula ,nd.kakg l%uhla pl%j¾;s rfcl=f.a md,k
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 78 -
hq.fha§ ke;s fjhs' fujka hq.hl ksjka wjfndaO lr.kakg
ñksiqkag l%uhla fyda yelshdjlao ke;' ksjka oel.ekSfï
wjYH;djhla we;af;ao ke;' Bg fya;=j ÿl w,amùuhs' ÿl
wju ùuhs' iudch hym;ah' w. ysÕlï ke;' rcq i¾j
idOdrKh' oi rdc O¾uhu rlsk rcq wkq.ukh lrk ish¨u
weu;sjre yd rg jeisfhdao oi wl=i,fhkau je<lS mskalï
lrñka mska mqrñka È.= l,a jdih lr ñh mrf,dj h;s'
pl%j¾;s rcjreka rdcHh lrk iuh fufia mska mqrd.;a"
u;= ksjka oel .kakg ;rï jdikdj ,enQ foõ ñksiqka fndfyda
fldg ìysjk hq.hla ksid bka miqj t<fUk hq.h ksh;
jYfhkau nqÿ flfkl=f.a Wm;la ,nk nqoaO l,amhlao
jkafkauh' pl%j¾;s rdc iuhl§ ñksiqkag fyda foúhkag fyda
ksjka oel .kakg l%uhlao ke;' l=i,a hkq l=ulaoehs okakd
l=i,a y÷kk flfkl=o tys ke;' oyïfid~ cd;lfha o fï
mqj; i|ykaj we;' mfia nqÿjrfhl=g ñi fjk;a lsisu
flfkl=g fujka hq.hl§ ksjka oel.kakg o fkdyelsh'
fï wkqj f,dõ;=re nqÿ flfkl= nqoaO;ajhg m;ajk nqoaO
l,amhlg fmr - nqÿ flfkl=kaf.a Wm; ,nkakg fmr yeu
úgu ilaú;s rc mrmqrla ìys ù rc ù ksjka olskakg ;rï
n,j;a mskalï lr.;a mskamsrE úYd, ñksiqka foúhka iuQyhla
ilia ù ìys ùuo O¾u;djfhkau isÿúh hq;=uh' fuh mqífí;
l: mq[a[;d hq.h fõ'
fï ish¨ foau isÿ jkafka;a fï fy<ìu ;=<§uh'
w;S;fha ish¨ nqÿmshdKka jykafia,d nqoaO;ajhg m;a jqfha;a
w;S;fha ish¨ pl%j¾;s rcjreka rclï lf<a;a" fï fy<§mh"
f,daflkau W;=ï rg uQ,ia:dkh lrf.kuh' bkaÈhdfõ fyda
f,dalfha fjk;a lsisu rgl fyda fujka W;a;u isÿùï isoaOùug
kï wjldYhla ke;af;auh' tjka úYaj Yla;shla flakaø .; ù
- 79 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
mj;skafka fï ñys;,fha uOH ,laIh jQ fy<§mh kñka fï
hq.fha§ wm y÷kajk wm Wmka wfmau ckanqoaùmfhysuh' isß
,laìfuysuh'
nqoaO idys;Hfha ;s%msgl idys;Hfha fla;=u;S kï
rdcOdkshla u;= ìys jk nj i|ykaj we;' ta .ek fndfyda
úia;ro f;dr;=reo wm wid oekf.k we;' fï nqoaO l,amh"
tkï f.!;u nqoaO Ydikh" wjika ù jir ^111& tlish
tfld<y lg miqj fï fy< ìfïu fla;= kñka rc mrmqrla ìys
ù oirdc O¾ufhka rclï lrk pl%j¾;s rcjreka f,dj
rclrkakg mgka .kakd hq.hla u;= tkafkah'
f.!;u nqoaO Ydikh Ôjudkj mj;sk ;=re" l=i,a
mqrdf.k ksjka wjfndaO lr.kakg ud¾.h Ôjudkj mj;sk
;=re" ^fï hq.h mK oyila ^p;=rd¾h i;Hhka mK mj;sk
hq.h& hehs ;s%msglfha i|ykaj we;'& tkï tod biskaneiai .,
bism;kdrdufha§ f.!;u nqÿmshdKka meje;a jQ O¾u pl%fha
n,h ^mK& mj;ajk ;=rdjg foú ñksiqkag ksjka wjfndaO
lr.kakg;a yelsfjhs' ta f.!;u nqÿ mshdKka tod meje;a jQ
O¾u pl%h mj;ajd f,djg ksl=;a l< nqoaO Yla;sh wjika jQ úg
bka miqj tk hq.h l<s hq.hla jkafkah' l<shq.h hkq flf<ia
iys; jQ ñksiqkaf.ka msß mõlï lrk ñksiqka nyq, hq.hlah
hkakhs' l<shq.hg Bg miqj l,am úkdih;a kej;;a pl%j¾;s
rdc hq.h;a ìysfjhs'
fï wkqj iEu f,dõ;=rd nqÿ flfkl=f.au nqoaO;ajh
,nkakg fmr hq.h pl%j¾;s rdc hq.hla ùuo ksh; jYfhkau
O¾u;djfhkau isoaO jkakls'
ffu;s%h nqÿka nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr fla;= kï
pl%j¾;s rc mrmqrla u;= fï fy<ìfï rclï lrkafkah' fuys§
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 80 -
rcjreka 7 fofklau pl%j¾;s rcjreka f,iska Od¾ñlj rclï
lr ñksiqkag msx mqrd.kakg" msxlï lr.kakg wjia:dj ,nd
fo;s' bka miqj pl%j¾;s rc mrmqr wjika ù jir 99 lg miqj"
ffu;s% nqÿ mshdKkaf.a nqoaO;ajhg m;a ùuo isÿ jkafkah'
f.!;u nqÿ mshdKka nqoaO;ajhg m;a jkakg fmr hq.fha
fï fy< ìfïu rdjKd kñka pl%j¾;s rdjK rcqka 7 fofkl=u
rc lf,ah' tu rdcH ld,h wjika ùfuka miqj pl%j¾;s
n,Yla;sh wysñ ù .sh 8 jeks rdjK rcq rdudhkfha i|yka jk
wo wm okakd rdjKd rcqh' fndfyda f;r;=re rdudhkfhao
i|yka jk fuu rdjKd rc;=udo pl%j¾;s mrmqf¾u flfkls'
kuq;a pl%j¾;s n,;, ish,a,u wfydaiS ù .sh rdjKd rc
flfkl= yd rdu kï bka§h rc flfkl= w;r;a hqoaOh we;súh'
pl%j¾;s rc flfkl=g hqoaO lr n,h md rgj,a Èkd.ekSula
wjYH fkdfõ' pl% r;akh Ndú;d lr O¾u;djfhkau f,dj
ish¨ rgj,a yd rcjrekao ;u md,khg O¾u;djfhkau wjk;
lr .ekSfï yelshdjla yd n,hla pl%j¾;s rcqka i;=j mj;s'
,xldfõ wm wid we;s rdudhkfhao i|yka jk wo fndfyda
fokdf.a jdo újdo j,g Ndckh jQ 8 jeks rdjKd rcq" wka;su
y;ajeks pl%j¾;s rdjKd rcqg miqj rcq jQ Tyqf.au mq;%hdh' oi
rdc O¾uhka ì|Su ksid Tyqg pl%j¾;s n,h yd ilaú;s rclu
wysñ úh' Tyq idudkH mdrïmßl rc flfkla mu‚' fï wkqj
rdu - rdjKd mqjf;a i|yka jk rdjKd rcq ilaú;s mrmqrgu
wh;a idudkHh rc flfkls'
f.!;u nqÿka nqoaO;ajhg m;ajkakg jir 242 lg fmr
hq.hl fï fy<ìfïu ta wjika pl%j¾;s rdjKd rcq rclï
lf<ah' fï wdldrhg rdjK mrïmrdjgu wh;a jQ pl%j¾;s
rcjre 7 fofklau fï fy<ìu §¾> ld,hla rc lrñka
- 81 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
f.!;u nqoaO Ydikfha§ ksjka oel .kakg ;rï msxlï
lr.kakg;a úYd, msßilg wjia:djla i,id ÿkay'
ldYHm nqÿmshdKka jykafia nqoaO;ajhg m;a jQ hq.fha §
fuu ckanqoaùmhu uxv§mh kñka ye|skaúh' uxv§mfha ldYHm
nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr —;drl˜ kñka pl%j¾;s
rcjre 14 fofklau w;s §¾> ld,hla rclï l<y' ldYHm
nqÿmshdKkaf.a hq.fha§ fndfyda foõ ñksiqkag ksjka oel .kakg
wjia:dj ,enqfKa w;s§¾> ld,hla ;=< msxmsrE ñksiqka ìysùfï
fya;=j ksiduh'
fï wdldrfhkau fldaKd.u nqÿmshdKka nqoaO;ajhg
m;ajkakg fmr hq.fha§ —n,s˜ kñka pl%j¾;s rc mrmqrla fï
ckanqoaùmh ;=<u ilaú;s rclï l<y' tl, fï §mh Tc §mh
kñka úh' n,s pl%j¾;s rcjre 7 fofklau ta hq.fha§o rclï
l<y'
ll=i| nqÿka nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr hq.fha§ fï
§mh jr §mh kñka ye|skaùh' —ukaod;=˜ kñka ilaú;s
rcjreka 5 fofkl= Bg fmr hq.fha§ rclï l< njo fmkajd
Èh hq;=h'
ffu;s% nqÿmshdKka u;= nqoaO;ajhg m;aùfuka miqj tk
hq.fha§ fï fy< ìfï pl%j¾;s rc mrmqrla ìys fkdjk ksid
O¾uh úkdY ù wO¾uhu rchkakgu mgka .kS' fï ksid fï
hq.h wjidkfha f,dal úkdYhla isÿ jkakgu ish¨ ñksiqka
wO¾ufhkau ls%hd lrk hq.hla njg;a m;afjhs' f,dal
úkdYfhka miqj kej; i;aj jdih i|yd kqiqÿiq ;;a;ajhg fï
ñys;,h m;a ùu isÿjk ksid uyd Nø l,amhla mqrdjgu fï
ñys;,h u; nqÿ flfkl=ka nqoaO;ajhg m;a ùula isÿ jkafkao
ke;'
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 82 -
uyd iïu; rc mrïmrdfjka wdrïN jQ fuu uyd Nø
l,amh ffu;S% nqÿkaf.a nqÿ ùu;a iu.u Wodjk nqoaO l,amho
wjika ùhdu;a iuÕu ál l,lskau wnqoafOda;amdo ld,ho
wjika ù f,dal úkdYh ùuo isÿjkafkah' uyd jxYfha m<uqjk
mßfÉfþofhao fï nj i|yka fjhs'
wm Wmka fï fy< ìfï yer fï ñys;,h u; fjk;a
lsisu rgl" fjk;a lsisu §mhl ilaú;s rc flfkl=f.a rcùu
fyda nqÿ flfkl=f.a nqoaO;ajhg m;aùu fyda isoaO ùulao
fkdjkafkah' ñys;,fha uOH uKav,h" tkï mDÓúfha uOH
,laIfha hym;a fl<jr msysgd we;af;a fï wm Wmka fy<
ìfïh' tys whym;a wka;h' fl<jr msysgd we;af;a n¾ñhqvd
;s%fldaKh kñka wo f,dalhd y÷kajk wksla fl<jf¾h' fï
ksidu fï §mh" fï rg" f,daflkau W;=ï rg" fmrÈ. uq;= wegh"
r;ak §mh" ckanqoaùmh" O¾u §mh wd§ úúO úfYaIK moj,ska
w;S;fha mgkau f,dalhd y÷kajd§ we;'
ilaú;s rcjrekaf.a .;s ,laIKhka yd n,hka .ek
;s%msglfha plalj;a;s isykdo iQ;%fha úia;r jYfhkau lreKq
i|yka lr we;' fn!oaO ;s%msgl idys;Hfha yer f,dalfha fjk;a
lsisu ft;sydisl fmd;l" m;l idys;Hhl fyda pl%j¾;s rcqka
.ek i|yka jkafka ke;' —ilaú;s rcq˜ hkq nqoafOda;amdo ld,hla
fkdjk wnqoafOda;amdo ld,hl§u rclï lrk" oirdc O¾uhu
wkq.ukh lrk" wkd¾h OHdkhka yd wNs{d n,hka ,nd.;a
w;s Wiia udkisl Yla;shlska yd pl%r;akh" y;aÓ r;akh" wiai
r;akh" u‚r;akh" b;aÓr;akh" .ym;s r;akh yd mßkdhl
r;akh hk r;ak y;la ysñlr .;a rc flfkls' fujka hq.hl
i;r i;s mÜGdkh" i;a; fndÊcx. wÜGdx.sl ud¾.h hkdÈh
iïmQ¾K lr.kakg wjYH oekqu" m%{dj" ñksiqkag ,nd.;
fkdyelsh' fïjd .ek weiq msrE ;eka we;s who rfÜ f,dalfha
- 83 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
ke;' fï hq.h yeu flfkl=kau f,!lsl iqjhka ú|sñka" mskalï
lrñka iqjfia ld,h f.jk hq.hls'
j¾;udkfha f,dalh ;=< isÿ jkakdla fuka ñksiqka ;,d"
fm,d" hqoaO lrñka" oeä kS;s Í;s mkjd" ffjÍ is;ska"
wO¾ufhka rgj,a hg;a lr .ekSula fyda wêrdcHhka ìys
lsÍula fyda pl%j¾;s rdcHhl .;s ,laIK fkdfõ' ish¨ iem
iïm;a ,efnkafka O¾u;djfhkauh' pl%r;akh ls%hd;aul
ùfuka O¾u;djfhkau ish¨ rgj,a" ish¨ rcjre" pl%j¾;s
rcqf.a wkilg wjk; fjhs' lsisfjl= pl%j¾;s rc flfkl=g
úreoaO ùug mjd fkdis;;s' fujeks Od¾ñl" W;=ï ilaú;s
rcjre w;S;fha fï fy<ìfï rclï l<y' f,dalhu md,kh
l<y' ilaú;s - pl%j¾;s - hk úreodj,sh" úreodj,s kduh
idudkH mD:.ack mqoa.,fhl= úiska ;u Ndú;hg fhdod
.;af;d;a ta mofha kdufha we;s n,h orkakg fkdyels ta
mqoa.,hd buy;a ÿla .eyegg m;a ùuo ksh; isÿ ùuls' fï
wkqj pl%j¾;s kduh oeÍug kï oirdc O¾ufhka yeisÍ
O¾ufha n,h ,nd.; hq;=uh'
9' uydjxYh - ;s%msglh yd nqoaO NdIs;h
f.!;u nqÿmshdKka ud.ë nia jyfrka jir y;<sia
myla mqrdjgu fï fy< ìfï§ f,dalhdg foaYkd lr jod< nqoaO
O¾uh fma<s jYfhka fm< .iajd lgjyfrka jk fmd;a lrf.k
mrïmrdfjka mrïmrdjg mj;ajdf.k hkakg iqÿiq f,iska
ilia lrk ,oafoa Wkajykafia Ôjudkju jev isá hq.fha§uh'
wiquy Y%djlhska jykafia,d w;ßkau ta fjkqfjkau ls%hd l<
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
- 84 -
uyd liaim uy ry;ka jykafia" wdkkao ry;ka jykafia wd§
msßila tod fï oyï fm< .iajd mj;ajdf.k wdfjdah'
m<uqjk O¾u ix.dhkdj meje;aùfï ft;sydisl mqj;
f,dalhdg fy<s olajkafka;a fï ,xldfõ§u ,shq uyd jxYfha
;=kajk mßÉfþofhks' uyd jxYh ,xldfõ§u ,shq fmd;la
nj;a iy;sl kï" tys ,shd ;enqfõ ,xldfõu b;sydih nj;a
iy;sl kï" uydjxYfha ,shd olajk fï m<uqjk O¾u
ix.dhkdj rc.ykqjr§ meje;aùfï l:d mqj;ska olajkafka;a
uydjxYfhau kï" fuh fï fy< ìfï§" fy<ìu ^rc.,&
rc.ykqrj§ isoaO jqjla nj ´kEu flfkl=g ;SrKh l<
yelsh' fujka ix.dhkdjla Ndr; foaYfha § tod meje;aù kï
ta nj Ndr;fha§ iuld,skj ,shq fmd;a m;a j,o i|yka úh
hq;=ju ;sì‚' kuq;a tfia i|yka ù ke;' fuu O¾u ix.dhkdj
meje;aùu i|yd jevu l< W.;a úh;a 500 la jq uyd wry;=ka
jykafia,d jevu lr jodf<a rc.ykqjr rc., wdYs%;j tjlg
msysgd ;snq úydr wdrdu 28 lska yd reyqfKa is;=,amõj"
ud,s.dú," §>jdmsh" l=äïì., wd§ kï j,ska wo m%p,s;j we;s
wdr[a[ fiakdik j,skah' bkaÈhdfõ§ fujka O¾u
ix.dhkdjla meje;a jQ nj m%ldY lsÍu uyd uq<djls'
l=iskdrd kqjr§ ^wo nqÿ.,§& f.!;u nqÿmshdKkaf.a
msßksjka mEu isÿ ù udi ;=klska miqj rc.y kqjr§" wïmdf¾
rc.,§ m<uqjk O¾u ix.dhkdj meje;ajQ nj w¨f,fka§
f,aLk .; l< ;s%msglfhao i|yka fõ' fï wkqj ,xldfõ§u ,shq
uydjxYh yd ;s%msglh hk fmd;a follu i|yka jk fï
m<uqjk O¾u ix.dhkdj meje;aùfï isoaêh fy< ìfï§ isÿ jQ
ft;sydisl isoaêhla ñi bkaÈhdfõ fyda Ndr;fha§ isÿ jQ fohla
f,i m%ldY lsÍu wufkda{ ls%hdjla nj;a fmkajd §ug
leue;af;ñ'
- 85 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
tjlg u.O foaYfha md,lj isá wcdi;a; rc úiska
m<uq O¾u ix.dhkdj meje;aùu i|yd ilia lr ÿka
ima;m¾‚ .=ydj yd mßjdr .=ydfm< fukau wry;=ka
jykafia,d 500 kulg wjYH wfkl=;a ish¨ myiqlï i,id ÿka
wdldrh wog;a wïmdf¾ rc.,g hk ´kEu flfkl=g;a oel
.; yelsh'
O¾u ix.dhkdjlg iqÿiq fia úYd, .,a l=vhl yevhg
ilialr .;a jfÜgu jdä ù iem myiqjg wry;=ka
jykafia,dg jev isáh yels fia ilia l< fï ima;m¾Œ .=ydj
fï fy<ìu wog;a oel.kakg yels úiau l¾u ks¾udKhls'
fuh wog;a oel n,d .; yels wdldrfhkau rc., /lS
wdrlaId ù mj;S'
uydjxYh yd ;s%msglh ,sùfuka jir 800 lg muK
miqj ,shq fndaêjxYh" :QmjxYh" Od;+jxYh fukau
fmdf<dkakre hq.fha ,shQ fndfyduhlau fn!oaO idys;H .%ka:
j,o fï ish¨ foa ms<sn|ju wkqudk jerÈ u; m%ldY lr" fï
ish,a,u bkaÈhdjg msgux lsÍu lr we;af;ao wfmau rfܧ
fmd;a ,shq uOHld,Sk .;al;=jreka úisks' ta mD:.ack mo mru
i;Hh fkdokakd .;shhs' fmdf<dkakre hq.fha" oUfo‚ hq.fha"
.ïm, hq.fha isxy, yd md,s fmd;a ,shq yeu l;=jrfhl=gu
bka§h n,mEï fukau" uydhdk nqoaOd.fï n,mEïo we;sùu
ksid nqoaOd.u yd nqoaO O¾uh fjkafldg wjfndaO lr.kakg
;rï Tjqkag O¾udjfndaOhla fkdjQ nj;a" tu hq.fha§ ,shq
iqx.drd;aul j¾Kkd;aul f,!lsl fn!oaO idys;Hh fmd;a m;a
j,ska ukdj meyeÈ,s fjhs'
W;=ï nqoaO O¾uh Wm; ,enqfõ;a" tod Ôjudkju
mej;=fKa;a" wo mj;skafka;a" u;=jg mj;skafka;a fï W;=ï
- 86 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fy< ìfïu muKla nj uu kej;;a wjOdrKfhkau m%ldY lr
isáñ'
nuqKq u; ork" nqoaOd.ï f,an,h .id.;a fndfyda
momru mqoa.,hska W;=ï nqoaO O¾ufha fmkajd jod< mru
i;Hhka hgm;a lrkakg" jid ;nkakg wo;a n,j;a fiau
W;aidyhl fhfok njo wjxlju fmkajd fokq leue;af;ñ'
bÈßhg;a Tjqka fï foau lsÍug bÈßm;a ùuo mqÿuhg lreKlao
fkdfõ' kuq;a i;Hh ch .ekSug;a ish,a, fy<orõ lrfmkajd
§ug;a wjia:dj yd ld,h oeka t<ô we;'
f.!;u nqÿmshdKka msßksjka md jod< ld,hg miqj
j,.ïnd rcq oji w¨f,fka§ fï W;=ï nqoaO O¾uh f,aLk .;
lsÍu olajdu jir 400 lg;a jeä ld,hla fï ;s%msglh lg
jyfrka jk fmd;a lrf.k láka lg mj;ajdf.k tk ,oafoa
rc.," is;=,amõj" l=vqïì.," §>jdmsh" nqÿ., yd ynqre.,"
uq,alsß., wd§ reyqfKa yd kef.kysr fukau rgueo msysgd ;snq
fy< ìfï wdr[a[ fiakdik j, Ôj;a jq u`.M, ,dNs fy<ìu
NslaIq mrmqrla úisks' Ndr;fha§ fï tlo O¾u jpkhla j;a fï
w;S; hq.fha§ lgmdvï lrf.k mj;ajdf.k fkdwdjd muKla
fkdj wid oek f.kj;a isá flfkl=kao fkdisá nj;a
wjOdrKfhkau m%ldY lr isáñ'
wkqrdOmqr uyd úydrfha fmd;a.=,a j, tod ;ekam;a lr
;snq fn!oaO fy< yd md,s fmd;a m;a ish,a,u .sksn;a lr msßisÿ
nqoaO O¾uh ,shd ;snq fmd;a úkdY lr oeuq miqj fy<ìu
fn!oaOhdg lshjkakg mßYS,kh lrkakg b;sß jqfha uydhdksl
wNh.sßfha .nvd lr wdrlaId lr.;a nqoaOf>daI ysñhka úiska
,shq fmd;a 17 la mu‚' wNh.sß úydrfha Ôj;a jQ uydhdkhg
mlaI jQ NslaIqka jykafia,d;a" uydúydrh úkdY l< tjlg rfÜ
rdcHh md,kh l< wNh.sßhg mlaI jQ isxy, rcq;a hk
- 87 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
fofldgiu uydhdkslhkah' fï fy< wgqjd fmd;afm< úkdY
lsÍfuka miqj wd hq.fha § fy<ìfï fn!oaO NslaIqka yd
rcorejka fndfyda fofkl=u;a w.h fldg ie,l=fõ;a nqoaO
O¾uh f,iska ie,l=fõ;a fï uydhdksl u; iys; fmd;am;ah'
;s%msglh ,shd ;ekam;a lr ;snqfKa w¨f,fkah' wkqrdOmqrfhao
tys msgm;a ;ekam;a lr ;snqKd kï tajdo uydúydrh .sks
;eîfï§ ms<siaiS hkakg we;' kuq;a wfma jdikdjg w¨f,fka
;ekam;a lr ;snq ;s%msglfha uq,a msgm;a i;=rka w;g m;a jqfha
ke;' tajd .sksn;a fkdù È.gu w¨f;ka h<s h<s;a ,sh ,shd wo
olajdu mj;ajdf.k tauo isÿ fjhs'
miq lf,l ;s%msglh isxy,hg mßj¾;kh l< wfma
fndfyda W.;=ka ;s%msglfha i|yka ud.ë jpk j,g moj,g
w¾: oelaùfï§ Wmldr lr.;af;a nqoaOf>daI ysñhkaf.a
f,!lsl wd.ï ixl,am iys; jQ w¾: l:d mßj¾;k j, tk
woyia fyda ta w¾: l:dj,gu miq ld,hl§ ,shq àld" ámamks
iïu; wd§ ú.%yhkah' fï fya;=ka ksid nqoaO chka;s ;s%msgl
iïmdol uKav,fha lghq;= l< W.;a NslaIqka jykafia,dg;a
nyq, f,iskau úY=oaê ud¾.h we;=¿ fmd;a 17 l fmkajd ÿka
m;xc,S jdohg hg ù isxy,hg ;s%msgl fmd;a mßj¾;kh
lrkakg isÿ jQ njo fmkajd Èh hq;=h' fï w;ru tod ;s%msglh
mßj¾;kh l< wfma W.;a iajdóka jykafia,d ixialD; NdId
úYdrohska ùu fya;= fldg f.k ud.ë NdIdj isxy,hg
mßj¾;kh lsÍfï§ jpk ishhg 50lg jeäfhka Ndú;d lr
we;af;a ixialD; NdIdfõ mohkah' fï úlD;s ùï ksid
isxy,hdg msßisÿ ;s%msgl O¾uh wjfndaO lr.kakg wo jk
úg buy;a wmyiq ;;a;ajhla Woa.; ù we;s nj;a lk.dgqfjka
jqjo m%ldY l< hq;=j ;sfí'
- 88 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
ud.ë NdIdfjka lshjd" ud.ë NdIdfjka u O¾uh
is;kakg yels" O¾udjfndaOhla ,enQ W;a;uhd ksh; jYfhkau
wd¾h W;a;ufhl= jkafkah'
fï wkqj wÈka jir 2100 lg muK fmr w;S; hq.hl§"
j,.ïnd rdcHh md,k iufha§" fy<ìfï jevúiq W.;a" úh;a"
O¾uOr u`.M, ,dNS NslaIqka jykafia,d úiska ;s%msgl .%ka:hka
f,iska f,aLk .; lr tod ,shd ;enq O¾u ldrKd w;ßka wfma
fy< b;sydihg wh;a fndfyda kï .ï yd f;dr;=re fukau tod
fï rfÜ Ôjk rgdjo újD; lr" fjka lr fidhd oek.kakg"
f;areï .kakg yels jk Èkh yd ms<s.kakg isÿ jk Èkho oeka
t<U ;sfí' ;s%msgl .%ka: j, tk ish¨u kï .ï" rdcHhka"
rcjreka" isgqjreka" u`.M, ,dNSka" wry;=ka jykafia,d fukau
w;S; wkd.; j¾;udk isoaëkao fï isjq fy<hgu iïnkaO jQ
foaj,a ñi bkaÈhdjg fyda uyd Ndr;hg fyda iïnkaO jQ foaj,a
fkdjk nj wjOdrKfhkau m%ldY lr isáñ'
f.!;u nqÿmshdKka Ôj;aj isá hq.h hehs wms wo
iïu;fhka ms<s.kakd rdcH j¾I j,ska ls%'mq' 589-543 w;r
ld,fha§ fyda ta wdikaku ld,hl§ fyda Ndr;fha foaYmd,kh
uyd wjq,a úhjq,a iys; .%Sl yd m¾Ishka wdl%uK j,ska rg
wjq,g m;a jQ nqÿ flfkl=g Wm; ,nkakg lsis fia;au iqÿiq
fkdjq idufhka f;dr jQ ;;a;ajhl Ndr;h mej;s nj nIdï
;=udo ;u b;sydi fmdf;a i|yka lrhs' nqoaO mßks¾jdKfhka
jir 283 lg muK miqj ld,hl§ wfYdal wêrdchd Ndr;
foaYh tlafiai;a lrk ;=reu tys uyd wjq,a úhjq,a iys;
wrdðl hq.hla mej;sKs' ta hq.fha Ndr;fha foaYmd,kh .ek
lsisu fmd;l m;l fyda ,sheú,a,l ,sheù fkd;sîfukau fï
nj ukdj meyeÈ,s fjhs'
- 89 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
ßia fvúia" fcda¾Ê g¾k¾ fÊïia ms%kaiia" tÉ'iS'mS'fn,a
yd fldäßx.agka jeks iqÿ uy;=ka lf<a ,xldfõ ,shd ;snq
uydjxYh" §mjxYh" ;s%msglh jeks fmd;aj,skao miq ld,Skj
fmdf<dkakre oUfo‚ hq.j, ,shq fmd;a m;aj,ska o lreKq
lshjd oek ,nd.;a mgq yd jerÈ wjfndaOhlska b;sydih
,sùuhs' fufia wkqudkfhka ,shQ bka§h b;sydihla wo bka§h
b;sydi fmd;am;a j,o" ,sheù we;' fï wkqj fuu fy<ìfï
b;sydihg úchf.a hq.fhka ;s; ;nd Bg fmr ish,a,u bka§h
b;sydihg mjrd§ Ndr lrk ,oafoa ta ta hq.j, jerÈhg
b;sydih ,shq mD:.ack ñksiqka úiskauh' fï jro lrkakg oeka
ld,h t<ö we;'
wfma fï fy< ìfï§u tajd hq.hka§u ,shq msßisÿ
ft;sydisl idlaIs wmg wog;a b;sß ù we;;a wo wfma
b;sydi{hska" mqrdúoHd{hska yd wd.ï ixl,am ork .sys
meúÈ W.;=kao tajd ms<s.kakg ue<sjkafka Tjqka bx.s%isfhka
is;k ngysrg .e;s wh fyda Ndr;hg .e;sj is;kakka fyda ùu
ksidhs' ;u fm!oa.,sl ,dN m%fhdack ;ld cd;sl b;sydih
hgm;a lrkakg W;aidy oeÍuhs'
tod wfma b;sydih ,shq fÊñia ms%kaiia" fcda¾Ê g¾k¾"
iafg%dx.a" ßia fâúia" fldäßx.agka" tÉ'iS'mS' fn,a" ú,afy,aï
.hs.¾ jeks iqÿ uy;=ka l< fiajho wm hï ;rulg fyda w.h
lrk w;ru" Tjqkaf.a fkdoekqu ksid wmg isÿ jQ uy;a ydksho
wmu l,amkd l< hq;=h' th oekaj;a ksjerÈ lr.; hq;=h' th
oekaj;a ksjerÈ lr .; hq;=h'
f,dafldamldrh kñka jQ fmd;la rKia.,af,a ysñhka
úiska miq lf,l ,shd m< lrk ,§' fï f,dafldamldrfha 189
jeks lúfha i|yka jk i;r Èjhska msysgd ;snqfKa fï fy<ìu
;=<uh' lrÈh j,,af,ka jg jQ i;r Èjhska f,i tod
- 90 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
f,dafldamldrfha oelajqfha fïjdh'
¸' W;=re l=re Èjhsk
¸¸' ckanqoa§mh ̂ oUÈj&
¸¸¸' mq¾júfoayh
¸¹' wmr f.dahdkh
wkqrmqr hq.hg;a fmr w;S;fha tkï nqoaO ld,fha fï
rg fujka fldgia y;rlg fnod iïu;fhka kïlr f.k
Ndú;d l< fï i;r Èjhska ^m%foaY& f,iska oelajqfha isjq
fy<hhs' ta ta fy<hkays jdih l< f.da;s%l rcjrekaf.a f.da;%
wkqj miqj ckanqoaùmh foaj fy<h f,iska o" W;=rel=re Èjhska
hlaI fy<h f,iskao" wmrf.dahdkh kd. fy<h f,iskao mQ¾j
úfoayh .dkaO¾j fy<h f,iskao kï flßKs'
wdgdkdg iQ;%fha;a" uydiuh iQ;%fha;a meyeÈ,sju
kïlr fmkakqï lrk p;a;dfrda uydrcjreka rclï lf<ao fï
isjq fy<hg wod< m%foaYj,uh' f.!;u nqÿka nqoaO;ajhg m;a
jqfha ckanqoa§mh ^oUÈj& kï foaj fy<hg wh;a m%foaYhl§h'
fï wkqj ckanqoa§mh oUÈj hk kï fï fy< ìfïu fldgilg
b;d wE; hq.hkays§o Ndú;d lrk ,o kduhls' thg
ckanqoa§mh hk ku ,enqfKa ish¨u nqÿka jykafia,d ckauh
,nk §mh hk w¾:fhks' oUÈj hk ku ,enqfKa O¾u §mh hk
w¾:fhks'
f,dafldamldrfha tod ,shd fmkajQ i;r Èjhskau lrÈh
j,,af,ka jg jQ nj mjid ;sîu ksid fï i;r Èjhskau fï fy<
ìfïu tod msysgd ;snq nj;a iy;sl lr m%ldY l< yelsh'
ls%'mQ' hq.fha§ Ndr;fha ,shq fmd;a m;a foi n,k úg ta
yeu idys;H lD;shlu oelafjkafka f,!lsl WmfoaYkhka f.ka
- 91 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
yd iqx.dr rih Wmojk mD:.ack f,dalhdg .e<fmk
wdldrfha f,!lsl lreKq ldrKdfjdah' R.afõo .%ka:hka"
úIaKq mqrdKh" ialkaO mqrdKh yd ;j;a fndfyda mqrdK .%ka:"
n%dyauK yd Wmksioa .%ka: fukau N.j;a .S;dj kï úfYaI
.%ka:ho f,!lsl ÈhqKqj i|yd Wmfoia§ug ,shq tajdh' fïjd
f,dalhla yokakg Wmldr jk úêfha idys;Hh .%ka: fyda
WmfoaYd;aul .%ka:hkah' kuq;a fïjdg iuld,Sk jQ hq.fha§
fy< ìfï§ ,shq ;s%msgl .%ka: yd fy< wÜG l:d ish,a,u ,shqfõ
f,dalfhka tf;r jk f,daflda;a;r ud¾.h fmkajd fokakgh'
ioygu ÿflka ñfokakg wkq.ukh l< hq;= OïudkqOïu
mámodj myod fokakgh' fï wruqKq fol fohdldr jQ
foúêhl wruqKq folls' bkaÈhdfõ fyda Ndr;fha fyda W;=ï
nqoaO O¾uh tod jHdma; ù ;snqfKa kï tys ta hq.fha ,shq fï
fmd;am;a j,o hdka;ñka fyda fï f,daflda;a;r O¾uh .eko
igyka jkakg bv ;sì‚' kuq;a bkaÈhdfõ ,shq fmd;a j, tfia
i|yka ù ke;'
Ndr;fha ,shq mer‚ idys;Hfha wruqK Ôj;aùug wjYH
WmfoaYkh ,nd §u nj N.j;a .S;dj lshjk ́ kEu flfkl=g
myiqfjkau wjfndaO jkq we;' N.j;a .S;dfõ tk
iqx.drd;aul" WmfoaYd;aul rij;a lú lgmdvï lrf.k
Ncka .S f,iska tajd iÊCOdhkd lsÍu wog;a bka§hhkaf.a
pdß;%hls' isß;ls' kuq;a ;s%msglfha i|yka jQ W;=ï O¾uh
widoek" OdrKh lrf.k" w;aú|.; hq;= h:djd§ ;:dldÍ"
h:dldÍ ;:djd§ O¾u;djhls' fï wkqj nqÿ oyu ÿl wjfndaO
lrf.k ÿlg ksOdk fya;=ju fidhdoek" fya;=ju ksreoaO
lrkakg u`. lshd ÿka oyuls' tfia;a ke;s kï fya;=M, oyug
nyd n,d .,md wkq.ukh lr w;a ú|.; hq;= oyuls' Ndr;Sh
foaj ixl,am j,g wkqj ;djld,slj M,h fjkia lr .;af;a
- 92 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
fya;=j fjkia lr .ekSfuks' fï ksid tod ,shQ Ndr; idys;Hh
WmfoaYd;aul idys;Hhlau muKlau ùh'
nqÿ oyñka foaYkd lf,a ñksidg ;u uki fufyhjd
ls%hdlr fhdaksfida ukisldrfhka ls%hdlrkafkl= njg m;a ù
úuqla;sh fidhd.kakg u`.mdod fokq i|ydh' Ndr; wd.ï j,
úuqla;sh fidhk ,oafoa f,dalh ;=<u we;s foa fjkia lr ÿl
;djld,slj hgm;a lsÍfuks' f,dalfhka tf;r jkakg
Wmldrjk wdldrfha f,daflda;a;r oyula ta jdfha fkdùh'
nqoaOf>daI ysñhka mßj¾;kh l< md,s w¾: l:d j,;a
Bg miqj wdhq.fha§ wkqrdOmqrfha§ ,shq fmd; mf;a;a
úfYaIfhkau fmdf<dkakre hq.fha yd oUfo‚ hq.fha§ ,shq
fndfyda isxy, fmd;am;aj,;a olakg we;af;a nqÿ oyfï fmkajd
ÿka fya;=M, oyug nyd .,md ls%hd lrkakg" úkhg ii|d n,d
lghq;= lrkakg Wmldr jk úêfha mrud¾: O¾uhla fkdj
f,dalh yokakg" Nj jDoaêh i|ydu Wmldr jk úêfha iïu;
O¾uhls' ta tjlg Ndr; foaYfha m%p,s;j ;snq f,!lsl wd.ï
ixl,am j, yd WmfoaYl ldjHhkays n,mEï ;Èkau fy<
ìugo oekqKq hq.hhs'
fï wkqj wo wmg b;sß ù we;s uOHld,Sk ft;sydisl
fn!oaO idys;Hh .%ka:" wgqjd l:d yd fjk;a idys;H fmd;a m;a
fndfyduhlau jdf.a Ndr;fha n,mEï ksid miq ld,Skj ìys jq
tajd ñi W;=ï nqoaO O¾ufha fyda ;s%msglfha fyda fmkajq
wdldrfhka ksjka u`.g Wmldrl jk mrud¾: O¾u ú.%y l<
fmd;a m;a kï fkdfõ' miq l,l oUfo‚fha§ ,shejqK cd;l
l:d idys;Hho yq§ ck myka ixfõ.h i|ydu ,shejqKq tajd
ñi ñksidf.a uki fufyhjd fya;=M, oyug nyd .,md n,d
ls%hdlrkakg Wmldr jk tajd fkdjk nj;a fmkajd Èh hq;=h'
tajdo WmfoaYd;aul fldgigu wh;a jk nj kï meyeÈ,sh'
- 93 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
10' foajfy<h yd foaj ixl,am
wkqrdOmqr hq.hg fmr fï fy<Èj §m y;rlg fnod
W;=rel=re §mh" ckanqoa§mh" wmrf.dahdkh yd mQ¾j úfoayh
hk kï j,ska fï rfÜu ckhd isjq fy<h f,iska Ndú;d l<
w;r ckanqoa§mfha oUÈj jdih lf<a foaj f.da;%sl ck;djh'
fudjqka wd¾hhka f,iska f,dalhd tjlg;a ms<sf.k ;sìKs'
n%dyauK" laI;s%h" L;a;sh ^le;al=,h& yd Y=ø kñka l=,
y;rlgu wh;a ñksiqka tod jdih lf<a foaj fy<fha
ckanqoa§mfhah' hlaI fy<fha tjka l=< fn§ula fkd;sìKs'
hlaI fy<fha ;o n, f,iska l=,f.d;a wkqj ñksiqka fnod fjka
l< iudchla fkdùh' kd. fy<fhao hlaI fy<fhao rc
fm<m;a j,g wh;a rcjre rdcHh md,kh l<y'
wd¾hhka úiska md,kh lrk ,o foaj fy<h hdmkfha
isg ud;r olajdu rg folg ueÈka fn¥ l< kef.kysr w¾Ohg
wh;a m%foaYj, jHdma;j ;sìKs' kuq;a kd. f.da;%hg wh;a
ck;dj rg yeu ;eku jdf.a fj<|du" m%jdyKh j;alï
md,kh lrñka k.rj, jdih l< njla fmfka'
kd¬.r hkq kd. f.da;%slhska .Dyhka yodf.k Ôj;ajQ
m%foaYhs' k¬.r kñkao" miqj k.r njg o tA m%foaY m;aúh'
foaj f.da;%slhskaf.a jdiia:dk kqjr fyda mqrhka úh' lms,jia;=
mqrh" Y%djia;s mqrh" jrdkdis mqrh wdoS jYfhks' úYd,d uy
kqjr" rc.y kqjr" ieje;a kqjr wdoS jYfhka kqjrj,a ;snqfKao
foaj fy<fhah' wdgdkdgd" mqrkdgd" l=iskdgd wdoS jYfhka kdgd
kñka k.r msysgd ;snqfka hË fy<fhah' ̂ wdgdkdgd iQ;%fha 23
.d:dj n,kak&
- 94 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
foaj fy<fha rclï l< n,j;a m%dfoaYsh rcqkag"
kdhlhskag —foajhka jykafia˜ hk kñka fmdÿ ckhd
foaj;ajfhka wduka;%Kh lsÍfï isß;la mqreoaola tod ;sìKs' fï
wkqj nqoaO foaYkdjg wkqjo wx.=;a;r ksldfha ;sl ksmd;fha
fmkajd fok wdldrhg tjlg ckqnqoaùmfhau foaj fldÜGdihka
;=kla .eku i|yka fjhs' tA ̧ úY=oaê foaj" ̧ ¸ W;am;a;s foaj" ̧ ¸¸
iïu; foaj hk foaj fldgia ;=khs' tod úY=oaê foaj hk kduh
Ndú;d jQfha oafõYfhka f;dr jq wry;=ka jykafia,dgh'
oafõYfhka fjka jq ksid —foú˜ hk ku Ndú;d l<nj
;%smsglfhau i|yka fjhs' W;am;a;s foaj hkq wm wo úYajdi
lrK foõf,dj hkqfjka i<lk ifoõ f,dalfha Wmosk
´mmd;sl foaj fldÜGdihkagh' Tjqyq Wm;skau foaj f,iska
y÷kajkq ,enQy'
iïu; foaj hkqfjka ye|skajQfha foaj f.da;%h hehs
iïu;fhka ms<s.;a" —foajhka jykafia˜ hk iïu; mofhka tod
fmdÿ ckhd ye|skajQ rcjrekagh' oafõYfhka f;drj" uyckhd
flfrys ffu;%sfhka lreKdfjka rgmd,kh l, fndfyda
rcjreka tod iïu;fhkao foajhka jykafia hk f.!rj
kdufhkao wu;kq ,enQy' tjeks W;=ï rcjre miqj foaj
kdufhkau fmdÿ ck;djf.a mqo mQcdj,go jkaokd udk j,go
md;%jQy'
tod reyqfKa ldpr.du m%foaYfha rclï l< uydfiak
kue;s foaj f.da;%sl rc;=udg fmdÿ uyckhd foaj ixl,amhla
wdrEV l<y' rcqf.a urKfhka miqjo wo jk f;lau uydfiak
rcq foaj;ajfhka uyckhd w;r ms<s.ekSula we;' l;r.u
lsßfjfyr boslf<ao uydfiak rc;=udh' tu lsßfjfyr
N+ñfhau uydfiak rc;=udf.a ms<suhla wog;a olskakg we;' miq
lf,l uydfiak rcq uydfiak foúhka njg;a Bg miq l,l
- 95 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
l;r.u foúhka f,ig;a fy< uyckhd w;r m%isoaO úh' ta
wkqju je÷ï msÿï lrkakgo úh' fou< yd yskaÿ Nla;slfhda
ialkaO mqrdKfha i|yka ialkaO foúhka" l;r.u foúhka
f,iska wo;a woy;s'
tod l=reúg yd › mdo wvúh wh;a jQ l=re rg rclï
l< —iuk˜ rc;=ud f.!;u nqÿmshdKkago kEoElï we;s rc
flfkls' ckm%jdohg wkqj iqoafOdaok rcqf.a nd, fidfydhqßh
irK mdjd .;af;a iuk uyrc;=udh' f.!;u nqÿmshdKkaf.a
jdihg iqÿiq mßos osjd .=ydj ilia lr tla jila tys jev ys÷jd
f.k wem Wmia:dk lf<ao iuk uy rcqh' f.!;u
nqÿmshdKkaf.a nqÿ isßm;=, ;u rdcHhg wh;a Wiu ia:dkfha
fldgjd thg f.!;u nqÿmshdkkaf.a nqÿ md myio ,ndf.k yqoS
ck;djg je÷ï msÿï lrkakg ia:dkhla ilia lr ÿkafkao
—iuk˜ uy rc;=udh' f.!;u nqÿmshdKkaf.a flai Od;+ka ñgla
,nd f.k uyshx.kfha od.enla lrjd je֕ msؕ lrkakg
mgka .;af;ao iuk uyrc;=udh' f.!;u nqÿmshdKkaf.ka
O¾uh wid fidajdka ud¾. M,hg m;a jq iuk uy rc;=udg
t;=udf.a wNdjfhka miqj fï rfÜ jeishka foaj;ajfhkau
je÷ï msÿï lrkakgo mgka .;ay' wo olajdu iuka foúhka"
iquk iuka foúhka" hkqfjka foajd, f.dv kxjd" foaj ms<su
;ekam;a lr je÷ï msÿï lrkafka tod iuk rc kñka l=rerg
rclï l< fy<osj rclï l< rc;=udgh' tod l=rerg
fj<|du i|yd meñKs wrdì fj<ÿka mjd iuka foúhkag
fukau nqÿ isßm;=,go jkaokd udk lr.;a nj b;sydifhka
meyeos,s fjhs'
f.!;u nqÿmshdKka ieje;a kqjr fÊ;jkdrdufha jev
jdih l< hq.fha reyqfKa rclï lf<a W;am,jkakd kï rc
flfkls' Wmq,ajka foúhka f,iska miq lf,l foúkqjr
- 96 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
foajd,hla lr je÷ï msÿï lrkakg mgka .;af;a fï rc;=udgh'
miqj úYaKq mqrdKh ,shd t<s oelajq miqj úIaKq foúhka hehs
foajd, ilia lr je÷ï msÿï lrkafkao fï rc;=udf.a kduhgh'
fï wkqj Wmq,ajka foúhka úIaKq foúhka njg m;aúh'
úNSik foúhka" whshkdhl foúhka" .f,a nxvdr
foúhka" ñkafkaßh foúhka" rxj, foúhka" m;a;sks uEKshka
wdoS jYfhka fy<ìu fmdÿ uyckhd w;f¾ wo;a foaj;ajfhka
i,ld f.!rjfhka je÷ï msÿï lrkafka tod foaj fy<fha Ôj;a
jQ idudkH mqoa.,fhl=g jvd jeäuk;a úfYaI n,hlska lghq;=
l< ñksfil=f.au kduhgh' fujka foúhkaf.ka ñksiqka Woõ
Wmldr b,a,d isàuo me;Suo mer‚ fy< ck;djf.ao mqreoaola
úh' fï wdldrfhka foajd,hka ;kd foúhkag mqo mQcd mj;ajd
Ndrydr ù is; ikijd .kakg fy<ìu jeisfhda w;s;fha mgkau
mqreÿjQy' fujka foaj weoeys,s yd mqomQcd ldgj;au jrola fyda
mdmhla fyda fkdjk ksid wysxil ls%hd fia i,ld nqoaOd.ugo
fïjd we;=¿ lr.;a njo fmfkkakg we;' bkaÈhdfõ w;S;fha
mgkau foaj weoys,s" mqo mQcd mej;s w;r bkaÈhdfõ n,mEu
ksido ,xldfõ nqoaOd.ugo foaj weoeys,a, miq lf,l ;Èkau
we;=¿ úh'
W;=rel=re Èjhsk" hlaI fy<h hk kï j,ska tod
w;S;fha ye|skajqfha hdmkfha mqkßka isg w,õj .sßW,a,
olajdu jQ uyfkre kï úYd, l÷jeáfhka Tífnka jQ jk.;
m%foaYhhs' uykqjr yd ud;f,a Èia;s%lal j, iuyr m%foaYhkao
hlaI fy<fhau md,lhska úiska md,kh lrk ,os' f.!;u
nqÿmshdKka nqoaO;ajhg m;a ù ál ld,hlskau f.!;u nqÿka
uyshx.khg jevu lf<a tys jdih l< hlaI f.da;s%l ñksiqka
f.ka nqoaO Y%djlhskag lror jQ ksid hlaI f.da;s%lhskag lreKq
lshd hl=ka oukh lr Tjqka fu,a, lrkakgh' f.!;u nqÿ
- 97 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
mshdKka uyshx.khg jevu lf<a wïmdf¾ rc., jdih lrK
hq;=f.a§h'
rdjKd mrmqfrkau mej; tk hlaI f.da;s%l rcjreka
w;=frka fjiaijk uy rc;=ud b;du n,j;a ish¨u hlaI
f.da;s%l rcjrekaf.ao kdhl rcq f,iska tod lghq;= l< njo
wdgdkdg iQ;%fha;a" uyd iuh iq;%fha;a meyeÈ,sju i|yka
fjhs' fï wkqj miq lf,l fjiuq‚ rc;=udgo" foaj;ajhla
wdrEV lr i;r jrï foúhka hk kduh mgne| wojkúg
foaj;ajfhka i,lkakg jkaksfha we;af;da ls%hd lr;s'
hlaI f.da;s%lhska l=ïNdKav f.da;s%lhka yd iuyr kd.
f.da;s%lhskao tod fjiuq‚ rcq ;ukaf.a uy rcq f,iska i,ld
ls%hd l< njo ;s%msglfha u i|yka fjhs' tod nqÿmshdKka
Ôjudkju fï fy< ìfï jevjik hq.fhys foaj;ajh
iïu;fhka ,nd .;a" fmdÿ ckhd foaj;ajfhkau ie<l+ ;j;a
foaj fldgila fï rfÜu iuyr ;eka j, úiqy' úfYaIfhkau
Wvrg uykqjr m%foaYfha tod úiq ta m%foaYhkays wêm;s lï l<
fï rcqka fï rfÜ w;S;fha úiq rdjKd pl%j¾;s rc mrmqfrka
mej; tk mdrïmßl kñka muKla ilaú;s rcjrekah'
fy<ìu úiq" fy<ìfïu rclï l<" rdjKd
mrïmrdjg wh;a jQ ilaú;s rcjreka y;a fokdf.ka miqj
ilaú;s n,h fkd,enQ pl%r;akfha n,h wysñ ù .sh tfia kuq;a
ta rc mrmqf¾u miqld,Skj mdrïmßlj mej; tkakkao fï
ilaú;s kduhu Ndú;d l< nj fmfka' —iuk˜ rcq fukau
fjiaijk rcqo fï ilaú;s rc mrïmrdjgu kEoelï lshq
rcjrekah' kuq;a Tjqka ilaú;s ku Ndú;d lf<a ke;'
;s%msglfha i|yka jk mßÈ tod f.!;u nqÿmshd-
Kkaf.ka O¾uh wikakg meñ‚ ilaliai foajd kñkao"
- 98 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
ilaliai mks; wd§ rcjreka fuu ilaú;s rc mrïmrdjg wh;a
foaj ku .;a rcjrekah' wms wo —ilafoõ rcq˜ —il%foafõkaøhd˜
wd§ mo j,ska uk#l,ams;j woyk fï kduh fhÿfõ Ndú; lf<a
tod fï rfÜu jdih l< f.!;u nqÿkaf.ka nK weiQ
—foajdkñkao˜ kï ilaú;s mrmqf¾ rcqgh' Bg fya;=j Tyq iïu;
foaj fldgfia kdhlhd ùuhs' ilaliai foajdkñkao hkq
nqÿkaf.ka nK weiq tod fï fy<ìu Ôj;a jQ ñksfils'
fï wkqj bkaÈhdfõ weoyq foaj wd.ï ixl,am j,g
fjkia foaj ixl,amhka fï fy< ìfï tod Ôj;a jQ ck;dj
w;f¾ me;sÍ ;snqKq nj fmfka' fï rfÜ wo;a" je÷ï msÿï lrK
ish¨u foúhka ilafoúhkao we;=¿j tod fï fy< ìfïu jdih
l< idudkH ñksiqkag jvd hï úfYaI jQ udkisl fyda ldhsl
Yla;shla ,ndf.k uyck;djg hï úfYaI fiajhla l< fï
rfÜu w;S;fha jdih l< ñksiqkauh'
ks.ukh yd iudma;sh
f.!;u nqÿka Wm; ,enQ tfukau ish¨u nqÿjrekag
Wm; ,nkakg ;rï jdikdjka; jQ fï ckanqoa§mfha fï fy<ìu
i;Hu jQ b;sydih jix lr oukakg - iyuq,skau hgm;a lr
oukakg- ldgj;au fkdyelsh' nqoaO O¾uh msßisÿ f,iska h<s
u;= ùu;a iu.u ksjka wjfndaO lr.kakg Wmldr jk
p;=rd¾h i;Hh O¾uh wjfndaO lr.;a W;=ukaf.a ìysùu;a
iu.u Bg iu.dóju" u.M, ,nkakg WmksY%h jkakd jQ
wdldrhgu nqoafOda;am;a;shg" nqoaO;ajhg yd m<uqjk
Oïuplal mj;ajk O¾u foaYkdj meje;aùug wod< ia:dkhka
- 99 -
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
yd nqÿkaf.a msßksùug wod< jQ nqoaO Yla;sh .eí jQ ia:dkhka"
kï .ï jYfhka muKla fkdj weiska oel n,d.; yels
whqßkau ia:dkhka jYfhkau fï fy<ìfukau oeka y÷kdf.k
;sfí'
fï ia:dkhka .ek lrK ,nk fï m%ldYhka
wkqudkfhka m%ldY lrk foa kï fkdfõ' fï mru i;Hhka
oel.;a ksidu f,dalhgo fy<s lrkq ,nk mru i;Hhkah'
fujka i;Hhka f,dalhdg fy<s lrkakg uq,a jQ fya;=jo fuys§
meyeÈ,s l< hq;=j we;'
2005 isg 2008 olajd ld,h ;=<§ ksjka olskakg Wmldr
jk mru mú;% › ioaO¾uh kka whqßka fidhd oek u;=lr
f,dalhdg foaYkd l<;a" ,shd m%ldY l<;a" fida;dm;a;s M,hg
fyda m;ajkakg ndOhla jk ;j;a tla fya;=jla hgm;aj ;sfnk
nj O¾u;djfhkau fmkakqï lr fok ,os'
fï ndOlh u`. yerùug .; hq;= OïudkqOïu m%;smodj
fidhdf.k hoa§ M, iudm;a;sfhkau fmkajq" M,
iudm;a;sfhkau oel.;a oel y÷kd.;a" ta wkqj
iudm;a;sfhkau u;=lr.;a fï W;=ï mQckSh ia:dk y;ru tla
Èkl tla fudfyd;l fmkakqï l< w;r ta iu`.u Bg ksOdk jQ
l:djo fmkakqï lr fok ,os'
ta ksOdk l:dj kï uydmßksíndk iq;%fha tk mßÈ
f.!;u nqÿmshdKka msßksjka mdkakg úkdä myla muK
ld,hla b;sßj ;sìh§ w.% Wmia:dhl wdkkao yduqÿrejka
f.!;u nqÿmshdKka f.ka m%Yakhla úpdf<ah' ta m%Yakh kï
—Nd.Hj;=ka jykai" Tn jykafia jir y;<sia myla uq¿,af,au
foú ñksiqkag nqÿ nK foaYkd lrñka nqÿ lg y~ ,nd foñka
- 100 -
ójkm,dfka isß Oïud,xldr ysñ
nqÿrej oel.ksñka nqoaO Yla;shg wkq.; fjkakg wjYH
mrf;daf>daIl m%;Hh foú ñksiqkag ,ndÿkay' oeka Tn
jykafiaf.a msßksùfuka miqj bÈß ld,fha§ foú ñksiqkag
nqÿrej" nqÿ lg y~" nqoaO Yla;sh ,nd .kakg l%uhla ke;sj
f,dalhdg mrf;daf>daIl m%;Hh ,nd .kakg neßùu ksid
fida;dmkak M,hg fyda m;a jkakg l%uhlao ke;s fjkjd
fkao@˜ hk m%Yakhhs'
nqoaO Yla;shg wkq.; fkdù" mrf;daf>daIl m%;Hh
fkd,nd iïud ÈÜÀhg m;a fkdù iajhx Yla;sfhkau
fida;dmkak M,hg fyda m;a jkakg mD:.ack ñksfil=g
fkdyelsh' p;=rd¾h i;Hhka wjfndaO lr.kakg;a" iïud
ÈÜÀhg m;a jkakg;a kï hful= fida;dm;a;s wx.hka y;ru
iïmQ¾K lr.; hq;=uh' fuhska —imamqßi ixfiafjda˜ hkqfjka
fmkajd jod< m<uqjk wx.h iïmq¾K jkafka iajhxN+
{dKfhkau p;=rd¾h i;Hhka wjfndaO lrf.k wry;a
u.M,hg m;a jQ f,dõ;=rd nqÿmshdKka Ôjudkju oelSu iy
nqÿmshdKkaf.ka nK weiSu fyda u. M,hlg m;a jQ nqoaO
Y%djlfhl=f.ka nqoaO O¾uh Y%jKh lsÍu hk lreKq iïmq¾K
lr .ekSfuka ,nd.; yels mrf;daf>daIl m%;Hh ,eîfuks'
uydmßksíndk iQ;%fha foaYkd lrk ,o mßÈ —ioaOiai
l=,mq;a;iai - oiaikShdkx ixfõckShdkx˜ p;a;dfrda Gdkd
hkafkys w¾:h f.!;u nqÿka msßksjka md jod< miqj;a u.M,
,dNS nqoaO mq;%fhl=f.ka msßisÿ O¾uh wid ioaOiai
l=,mq;a;iai ;;ajhg m;a jq hful=g tkï fida;dmkak
ud¾.fha .uka lrk flfkl=g —oiaikShdkx - ixfõckShdkx˜
hkqfjka m%ldY l< fida;dmkak M,hg ^oiaifkak ixmkak
ùug& m;a ùug kï nqoaO;ajhg iïnkaO jQ fï W;=ï ia:dk
y;ßka tlla fyda oeln,d je|mqod ys; myod .; hq;=h hkakhs'
wm Wmka fï fy<ìu nqÿka Wmka ckanqoaùmhhs - fojk fldgi
- 101 -
nqoaO Yla;shg wkq.; úh yelafla ta whqßks' fï ksid
mrf;daf>daIl m%;Hh yd iïud ÈÜÀhg m;a ùug fukau
fida;dm;a;s wx.hka iïmQ¾K lr .kakg;a fï ia:dkhka
w;ßka tlla fyda oel n,d .; hq;=h'
msßisÿ mru mú;% nqoaO O¾uh úlD;s ù hgm;aj .sh
miq.sh hq.hl ixfoaYkdj wikakg fkd,enq w;S; hq.hl
wd¾h O¾uhla wid p;=rd¾h i;Hhka wjfndaO lr.kakg
wjYH mru mú;% nqoaO O¾uh Y%jKh lrkakg fkd,enqKq
hq.hl" O¾u;djfhkau fï W;=ï nqoaO Yla;sh mj;sk Bg
wkq.; jQ W;=ï ia:dkhkao uy jkfhka jeiS hgm;aùu o
O¾u;djfhkau isÿ jQ fohls' tfia tu ia:dkhka
O¾u;djfhkau jeiS ;djld,slj hgm;a fkdjqfha kï tod
mD:.ack f,dalhd úiska fmrÈ. yd ngysr wdl%u‚lhska úiska
fï W;=ï ia:dkhkao lvd ì| oud úkdY lr oukakg ;sìKs'
wdkkao yuqÿrejka weiq fï jeo.;a m%Yakhg f.!;u nqÿ
mshdKka ,nd ÿka ms<s;=r Tiafia w;S;h wjf,dalkh lr
iuj;ska fï ia:dkhka y;ru tljr fidhd oek ksjerÈ f,iska
m%ldY lrkakg;a fï W;=ï ia:dkhka msysá ;eka fmkajd
fokakg;a fhÿfKa u.M, ,nd.kakg iu;a O¾udjfndaOhla
,enQ úYd, msßila fï fy<ìu ;=< wo jk úg;a Wm; ,nd O¾u
ud¾.fhao hñka fid;dmkak ud¾.hg m;a ù isák fyhsks' tjka
ioaOiai l=,mq;%hskag fida;dm;a;s M,hg m;ajkakg Wmldrj;a
jk wdldrhg fïjd u;=lr fmkajd ÿka njo m%ldY l< hq;=h'
2009 fmdfidka fmdaod fï ia:dk y;r f,dalhdg újD;
lr fmkajd §fuka miqj fï udi 15l muK iq¿ ld,h ;=<§
úYd, ck;djla fï W;=ï mqoìï oeln,d je|mqod .;a;d
muKla fkdj ksy~ju u.M, ,nd.;a njo oeka iy;sl fldg
- 102 -
m%ldY l< yelsh' fï wkqj h<s;a nqoaO O¾uh mK msysgqjd nqoaO
Yla;sh f,dalhdg úoyd fmkajkakg oeka kshu ld,ho Wodù
we;' O¾uhg bv § wO¾uh úkdY ù hk iajNdjfha hq.hla
oeka yeu w;skau oel.kakg we;' oeka oeka isÿjk isoaëka wkqj
fï O¾u;djh oel.; yels nj fhdaksfida ukisldrfhka is;k
´kEu flfkl=g myiqfjkau oeka is;d.; yelsh' mõldrhdg"
wfidaksfida ukisldrfhka lghq;= lrkakdg fï O¾u;djhka
oek .kakg fyda oel .kakg fyda ,efnkafkao ke;'
fï mru i;Hhka u;=lr m%ldY lr" f,dalhdg fy<slr
ud lf<a jrola hehs is;k iuyr mD:.ack mqoa.,fhdao wo
iudcfha;a wm w;ru jdih lr;s' u.M, ,nd.kakg fkdyels
whqßka fn!oaO f,dalhdg ksjka ud¾.h jid wyqrd oud ;snq hq.h
oeka wjidkh' ish¨u ndOl oeka bj;alr u`. msßisÿ f,iskau
újD; lr we;s nj m%ldY lrkafka ioaOdjka; l=,mq;%hskag ñi
ksjka olskakg ;rï fmr msx fkdl< tjka w{dk mqoa.,hskag
kï fkdfõ'
fï O¾uh w{dk ÿmam[a[iai mqoa.,hdg kï fkdfõ"
m%{djka;hdg muKlau hehs nqÿ mshdKka tod foaYkd lr jod<
W;=ï mdGh h<s;a isysm;a lrjñka fï fmd; lshjd wjfndaOhla
,nd.; fkdyels kï Tn ;ju;a ixidr .eg¿jg ue§ ù
ixidr id.rfha w;rux ù ñßÕ=jla miqmi ÿjk ,dNfhka
msmdis; mqoa.,fhl= f,iska ls%hd lrk w;Dma; lr ñksfil=
nj;a isysm;a lr.kakd f,iska fï W;=ï O¾u m%ldYhkag
úreoaO jk fldhs ldg;a ffu;s%fhka yd lreKdfjka u;la lr
§ug leue;af;ñ'
- ksñ -
- 103 -