jakta på firkløveren

1

Jakta på firkløveren ferdig_mat 26.01.16 17:28 Side 1

Christian Wiik Gjerde

JAKTA PÅFIRKLØVEREN

SamlagetOslo 2016


2


Innhald

Trekløveret 71 Alvar treng naudhjelp med ein gong 102 Gulla er verdas beste flytebrygge 203 Velkomen til grineklubben 304 Magnus flyttar inn i Kråkeslottet 415 Regndansen 646 Katastrofe og ni velskapte edderkoppar 887 Hennemanejt stejkafejt! 1058 Det blodige bitet 1219 Dei kvite fingrane 137

10 Gulla syng den triste songen 14911 Brevet med silkeband 16112 Branntauet 17413 Straks attende – vi har brannøving 19014 Den store korkonserten 20015 Alvar dreg til sjøs 21216 Verdas modigaste Alvar 22317 Velkomen til ubursdag 24018 Grineklubben driv med ekte spionasje 25219 Er det verkeleg sant? 26320 Den varme skinnjakka 27321 No må du pikatre skjerpe deg! 28922 Den vesle helten 29723 Og så var dei fem 309


Trekløveret

Om du sit i ein færing på ein blikstill sjø, og har havetog fyrtårnet i ryggen, kan du sjå Gulløya. Det er eipasse stor øy. Iallfall omtrent så stor som ei øy brukerå vere. Rett framme ved brygga er eit stort raudmålahus. Det er her Gulla bur. Ho både jobbar og bur ihuset sitt. Gulla er akkurat så gamal som gamle damerbruker å vere. Og ho er akkurat så koseleg som eigamal dame skal vere, med dei lilla krøllene sine ogden vennlege stemma. Ho har ei krambu der ho sel altdu kan tenkje deg. Både mat og godteri, leiker og annaskrot som kan vere nyttig å ha.

Like bak Gulla si krambu ligg Kråkeslottet. Detkvite huset med kråkereir i pipa har stått tomt så lengeAlvar og Jens har levd. Og det er lenge, for dei er ni ogti år gamle. Alvar og Jens er naboar og bur rett bakKråkeslottet i kvart sitt kvitmåla hus, saman med fami-liane sine. Dei er bestevenner. På heile øya er det rike-leg med barn. Eller, det er nok barn til at dei har treklasser på skulen. Men resten av barna bur på denandre sida av øya. På nordsida, der sentrum er. Det erpå nordsida både skulen, kyrkja og frisørsalongen til

7


Jens si mor ligg. Det er forresten her Gulla får sine lillakrøller, som Alvar synest er så fine.

Like utanfor sentrum ligg også ferjekaia. Far tilAlvar tek denne ferja kvar dag, for han jobbar påskipsverftet som ligg på fastlandet. Når Alvar skal byrjepå ungdomsskulen, skal han også ta denne ferja, mendet er heldigvis nokre år til.

Frå tunet der Alvar og Jens bur, kan dei kome seg tilnordsida enten ved å gå eller sykle over fjellet på kjerre-vegen. Dei kan også ta bussen, om dei er heldige og rekkhan. For han går nesten aldri. Dei kan ta færingen, mennår dei ror langt fram til noko, og heile tida veit at det erlike langt å ro tilbake, blir det ikkje så ofte dei orkar ålegge ut på ein slik tur. Foreldra har sjølvsagt bil, menkøyrde blir dei nesten aldri. Spesielt ikkje no når det erferie. Alle foreldra er så opptekne med sitt. Alvar si morhar til og med nettopp fødd ein veslebror som bæsjargul babybæsj, og som er full av kolikk.

Når Alvar og Jens ikkje er på besøk hos Gulla, erdei ofte i Trollskogen som ligg like bak alle husa. Derhar dei ei stor og fin trehytte, som foreldra deira harhjelpt til med å lage. Ho ligg høgt oppe i trea og er vans -keleg å sjå om du ikkje veit at ho ligg akkurat der. Hoer gøymd bak dei svære trekronene som blafrar lett isommarvinden.

No når denne historia tek til, er sommarferien godt i

8


gang. Det er varmt i lufta, fuglane flyg høgt over havetsom blenkjer mot fjøresteinane. Men heile denne vakreidyllen blir avbroten av eit skrik. Det er eit naudskrik.

– Ååååååååååååååååååååååååååååååå!!!


1

Alvar treng naudhjelp med eingong

Lyden etter skriket var som lyden etter ein sterk storm.Det var stille. Alvar sat heilt i ro på stolen med fela ifanget og stira mot vindaugsruta og kjende at han varhås i halsen. Han hadde hatt eit av sine vanlege utbrotsom han kunne få når han måtte øve på den dumme felasi.

– Hårriheite, så høgt eg kan skrike. Eg treng saft, sahan til seg sjølv.

Han strekte seg mot nattbordet og det høghæla gla-set han hadde ståande der, og tok ein stor sup før hansette det på plass igjen. Alvar hadde mest lyst til åslenge frå seg fela på golvet. Han ville sjå fela gå i tusenknas. Han hata henne verkeleg. Han fekk gåsehud overheile kroppen når han spelte på henne. Og då var detikkje snakk om den gode gåsehuda. Han tok fela ogrista henne forsiktig i sinne, før han la henne roleg påden oppreidde senga si.

– Eg hatar deg, kviskra han til fela før han drog innein stor kladd av snørr og svelgde det.

Alvar hadde ikkje eit sekund å miste. Han tok tak idyna ved fotenden, la henne til side før han tok eit godt

10


tak i madrassen og løfta han. Under madrassen låg red-ninga som kunne fri han frå den grufulle øvinga sommor hans pressa han til å gjere. Det var eit tau med eilykkje i eine enden og ein brun gamal bamse i denandre. Bamsen hadde tydelege merke etter både regnog kraftig vind som hadde ruska han i pelsen.

Alvar tok ut den eine øyreproppen for å sjekke ommor hans kunne høyre kva han heldt på med. Hanhøyrde at veslebroren grein, og at mor hans, Ebba,song ein eller annan voggesong. Kysten var klar. Nokunne han byrje søkinga etter naudhjelp. Han opnavindauget forsiktig, hekta lykkja fast i handtaket ogkasta bamsen ut vindauget. Den bamsen hadde reddahan mang ein gong. Frå alt ifrå felespeløving, husarrestog til rydding av rom. Han kika med eit bedande blikkbort på nabohuset som låg like ved.

– Ja, men så sjå ut, då, din klossmajor, sa Alvar tilseg sjølv. – Eg treng naudhjelp, må du vel forstå.

Han heldt hendene framføre panna og dunka eit pargongar før han liksom sende tankane sine bort til Jens.I det han snudde seg for å gå bort til stolen, høyrde hanat mora ropte: – Du har vel ikkje gitt deg? Du har fram-leis femten minutt igjen å øve!

– Nei då, mamma! gaula han tilbake.Alvar tok resten av dagens fyrste dose med saft.

Han strekte veslefingeren ut medan han la heile det

11


høghæla glaset i ein slik vinkel at han var sikker på atall safta kom rennande inn på tunga hans. Han trykteøyreproppen inn i øyret igjen, og tok forsiktig opp felasi og putta henne under haka. Han kneip igjen auga ogstrauk bogen hardt over strengane. Fram og tilbake.Håra på armane reiste seg igjen.

Tenk at mamma jobbar med denne lyden. Ho må veregalen, tenkte han.

Han prøvde å halde det eine auget ope medan hangnikka på fela, for å sjekke om Jens var komen. Kunneikkje Jens snart forstå at ein ung herremann i sine bestebarndomsår trong hjelp? Hjelp til å kome seg vekk fråfeleøving og barneskrik? Han spelte endå høgare i håpom at lyden kraup ut av vindauget og bort til nabohu-set. Eigentleg hadde Alvar gjort avtale med foreldra tilJens om at vindauget skulle stå lukka under feleøvinga,men det var alltid rom for unntak.

Med eitt høyrde Alvar eit lite kakk mot vindaugs-ruta. Han reiste seg opp og kika ut vindauget. Alvarhadde soverom i fyrste etasje, og nede på bakken stodJens med kakkepinnen som dei brukte til å kakke påvindauga til kvarandre.

– Naudhjelpa er her, kviskra Jens.For at ikkje mor til Alvar skulle merke dei, måtte

dei kviskre. Alvar hadde brukt lang tid på å lære Jens åkviskre. Han hadde ikkje tal på kor mange mislykka

12


redningsaksjonar dei hadde hatt på grunn av at Jensvar så høgrøysta.

– Endeleg, eg trudde eg skulle krepere, kviskra Alvarattende, og huka vekk naudsignalet frå vindauget og ladet tilbake på plass.

– Ja, det trudde mamma og eg også, sa Jens. – Mammasa at ho heldt på å miste matlysta av den felegnikkingadi.

– Pøh, det trur eg ikkje noko på, sa Alvar og smilte. Endå ein gong var Jens redningsmannen, slik han

brukte å vere når Alvar i sommarferien, eller etter sku-letid, måtte øve på fela. Det var ikkje det at Alvar ikkjeklarte å hoppe ut frå vindauget åleine. Det var berredet at alt var så mykje tryggare om Jens var der.

– Kjem du, eller? sa Jens og la kakkepinnen på denvanlege skjulestaden under ripsbuskene.

Alvar tok sats og hoppa eit lydlaust hopp ut frå vind-auget. Om ein ikkje visste betre, kunne ein tru at Alvarlåg daud som ei sild på bakken, men det gjorde hanikkje. Han hadde nemleg lært seg ein hoppeteknikkgjennom mange år med øving. Det var tøflane som gjor-de dette mogleg. Dei var dei beste å hoppe med.

– Kom, vi spring før mamma oppdagar oss, sa Alvarog tok tak i Jens si hand, og sprang ned i den attgrod-de hagen til Kråkeslottet og gøymde seg. – Her er vitrygge, sa han.

13


Kråkeslottet var som eit stort, tomt skal. Nesten someit skjelett. Ein gong i tida hadde dette vore det flottas-te huset på heile øya, brukte Gulla å seie. No var detgrått, og alle vindauga var spikra att med plater.

– Det skal bli fint å få nye naboar snart, sa Alvarmedan han pusta tungt. – Huset treng folk. Alvar sågopp på det svære huset og grøssa. Han var ikkje detspor redd det, men han syntest synd på det. Det såg såeinsamt ut. Til og med kråkene hadde flytta frå kråke-reiret i pipa. Det verka som ingen hadde lyst til å buder.

– Ja, det er jo ikkje mange dagane før dei kjem no.Eg håper dei liker fele, elles kjem dei til å slite maksi-malt, sa Jens ertande.

Jens lo, og det gjorde Alvar også, for Alvar var veldigklar over at han ikkje spelte noko fint. Men mor hans,som var felelærar på øya, beordra han til å spele påhenne kvar dag. Og no når ho var heime med dennyfødde veslebroren, overvaka ho Alvar si feleøvingsom ein hauk.

– Det er så bra når pappa er heime frå jobb, for dåtreng eg ikkje øve på fela, sa Alvar.

– Det er ikkje så rart. Stakkars Severin, sa Jens ogsmilte med auga.

– Ja, stakkars pappa, sa Alvar og beit seg i leppa.– Han seier at eg kanskje får slutte, dersom eg ikkje

14


blir flinkare, men mamma er heilt ueinig. Ho seier atingen er flinke til å spele fele før dei har spelt i minstseks år.

– Du har spelt fele i tre år no. Du kan verkeleg ikkjespele i tre år til. Det går berre ikkje, sa Jens.

– Eg veit. Eg er livredd. Enten må eg berre bli kjempe -flink, eller så må eg halde ut dei siste tre åra med kro-nisk gåsehud.

Alvar drog opp ermet på strikkejakka og viste Jensarmen sin. – Sjå, eg er allergisk mot fele. Eg veddar pådet. Berre eg snakkar om fele, så reiser håra seg, sa han.

– Ja, det gjer dei på meg også, sa Jens og viste armensin.

Dei la seg ned på bakken for å plukke dei ville mark -jordbæra som vaks like ved husveggen.

– Desse Kråkeslott-jordbæra er dei beste eg veit om,sa Alvar og trykte ein neve med små markjordbær inni munnen. – Kva skal vi finne på i dag?

Jens sette seg opp og såg ned på Alvar som låg medmunnen full av markjordbær. Sola skein, så Alvar heldtden eine handa framføre ansiktet for å sleppe å få densterke sola i auga.

– Eg aner ikkje kva vi skal gjere, sa Alvar og følteseg slapp i kvar ein muskel.

– Vi kan kanskje gå opp i trehytta og ha grineklubb,sa Jens. – Eg kan hente lauk om du vil.

15


Alvar tenkte. – Eg trur ikkje eg klarer å lære deg ågrine akkurat no i dag, sa han.

– Nei, men kva om vi leitar etter firkløver, då? saJens og peikte ned til kløvergrøfta like ved postkasse -stativet i enden av bakken.

Dei var hekta på firkløver. Dei hadde leita etter fir-kløver så lenge dei kunne hugse, men hadde aldri funneein einaste ein. Alvar sitt tolmod etter firkløverleitingvar nesten nådd grensa. Tanken om å finne ein magiskfirkløver som bringa lykke, var større enn noko anna,men akkurat no orka ikkje Alvar å legge seg ned påalle fire og studere grøfta. Han hadde framleis grønskepå knea etter firkløverjakta dagen før. Dessutan varAlvar overtydd om at det ikkje hadde dukka opp einfirkløver over natta.

– Kanskje vi heller kan vasse i Smørbekken og bliskikkeleg kalde, sa Alvar.

– Du bestemmer, sa Jens. Han stupte kråke og reisteseg opp.

– Ja, men då gjer vi det, sa Alvar. – Det er godt forhelsa, det seier Gulla i alle fall.

– Sistemann til bekken er ei bæsjebleie, ropte Jens,og byrja å springe. Sovesveisen hans blafra i vinden idet han tok sats og hoppa over stakittgjerdet som skildeKråkeslottet frå enga.

Av Alvar og Jens var det Jens som var best i springing.

16


Det gjaldt eigentleg all form for sport. Men Alvar varflink til så mykje anna. Ting som ikkje Jens nødvendig-vis var så god på. Som til dømes grining. Der var hanekspert. Men sjølv om Alvar var dårleg i springing, såville han ikkje tape. Aldri i livet om han skulle vere eibæsjebleie. Han byrja å springe, men han visste at førhan rakk å seie at det eigentleg var fyrstemann som varei bæsjebleie, kom Jens til å vere framme ved Smørbek-ken.

– Det er søren meg urettferdig. Det var eigentlegfyrs temann som er ei bæsjebleie, sa Alvar pesande dåhan endeleg kom fram til bekken der Jens stod klar tilå bade. Han hadde rokke å ta av seg alle kleda, og bådetøflane, shortsen og strikkejakka var slengde vilt om - kring.

– Du spring som ei pingle, sa Jens medan han lo ogsprang rundt i ring og herma etter springinga til Alvar.

– Ikkje sei det, din tosk! sa Alvar og geipa. Han hatanår Jens sa det. – Eg spring sakte fordi eg er kalvbeint.Du veit eg har papir på det!

Og Alvar hadde faktisk det. Beina hans var sombeina på ein kalv. Dei gjekk innover ved knea, og kvargong dei hadde idrettsdag på skulen, brukte Alvar å tamed papiret frå dokteren der det stod at Alvar var eks-tremt kalvbeint og burde unngå krevjande aktivitetarsom springing og fotball på grunn av gnagsår mellom

17


knea. Det med fotball hadde Alvar bedt legen om åskrive. For var det ein ting Alvar hata her i livet, så vardet å spele fotball. Det måtte Jens gjere åleine eller påskulen, for Alvar nekta å vere med på det.

– Fyrstemann uti er ein myglaost, sa Alvar medanhan knepte opp dei fyrste knappane på strikkejakka.Han såg at Jens hoppa rett ut i bekken, akkurat slikhan håpte han kom til å gjere.

– Myglaost! ropte Alvar.Dei bada lenge, og prøvde å sjå kven som klarte å

vere nede i det iskalde fjellvatnet lengst.– Dette er det beste som finst, sa Alvar og hakka

tenner. – Bortsett frå å bade i sjøen, sjølvsagt. Hankjende at det iskalde vatnet bedøvde hjernen, og snør-ret i nasen slutta liksom å renne. – For no kan vi gåheim og få oss kakao, la Alvar til.

Ikkje før hadde han sagt det, så høyrde han morarope på han. Han kunne sjå henne i kjøkkenglaset.

– Alvar Birkelund! No kjem du deg opp av bekkenmed ein einaste gong, og kjem rett heim. Eg er så lei avat du badar deg sjuk!

– Vi er oppdaga! Alvar såg på Jens med oppgittblikk. – Eg trur vi droppar den kakaoen.

Då Alvar gjekk opp frå bekken og tok på seg kledaigjen, såg han at Jens smilte luresmilet som Alvar likteså godt.

18


– Vil du at eg skal vere med inn? sa Jens.Det var det som var så fantastisk fint med Jens. Han

visste at dersom han blei med Alvar inn, så ville Alvarfå mindre kjeft. Jens var redningsmannen, som alltidordna opp.

– Ja, det kan du godt, sa Alvar. – Kan ikkje du seieat du frys, og at du treng noko varmt å drikke?

– Det kan eg vel, sa Jens.– Helst kakao. Eg veit at mamma har både mjølk og

kokesjokolade, skjøner du.Alvar drog på seg shortsen og putta dei våte føtene

ned i tøflane. – Du reddar meg vel i morgon også, ikkje sant?– Trur du det er nødvendig? sa Jens og såg bort på

Alvar som stod og rista det våte håret fram og tilbake,akkurat som ein våt hund.

– Ja, er du galen? Klart eg må reddast, sikkert kvardag resten av ferien, sa Alvar.

– Ja, du får berre henge ut naudsignalet, sa Jens.Dei vandra saman over enga, hoppa over stakitt-

gjerdet og drog heim til Alvar si mor og den kolikk-ramma skrikarungen.


jakta på firkløveren

Documents