jaarrekening 2018 - heerlen · 4. jaarrekening 181 4.1 balans per 31 december 2018 182 4.2...

Jaarrekening 2018

Jaarstukken 2018

3

Inhoudsopgave

Raadsvoorstel 5Raadsbesluit 9Leeswijzer 11Gemeenteraad 13Kerncijfers 15

1. Bestuurssamenvatting 17

2. Programmaverantwoording 212.1 Programma Bestuur en ondersteuning 21Kernthema Bestuurskracht 23Kernthema Dienstverlening 26Kernthema Middelen en heffingen 282.1.1 Programma Veiligheid 31Kernthema Crisisbeheer 34Kernthema Veiligheid 352.1.2 Programma Verkeer en Vervoer 39Kernthema Mobiliteit 41Kernthema Wegen, straten en pleinen 422.1.3 Programma Economie 45Kernthema Economie 48Kernthema Economische promotie 502.1.4 Programma Onderwijs 53Kernthema Onderwijs 552.1.5 Programma Sport, Cultuur en Recreatie 57Kernthema Sport 59Kernthema Cultuur 60Kernthema Cultureel erfgoed 62Kernthema Groen 642.1.6 Programma Sociaal Domein 65Kernthema Sociale basisvoorzieningen 69Kernthema Jeugd maatwerkvoorzieningen 71Kernthema Volwassenen maatwerkvoorzieningen 74Kernthema Arbeidsmarktbeleid 76Kernthema Inkomensondersteuning 79Kernthema Buurtgericht werken 842.1.7 Programma Volksgezondheid en Milieu 87Kernthema Volksgezondheid 89Kernthema Riool, afval en milieubeheer 90Kernthema Begraafplaatsen 932.1.8 Programma Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing (VHROSV) 95Kernthema Ruimtelijke ordening 97Kernthema Centrum 100Kernthema Herstructurering 1032.2 Overzicht algemene dekkingsmiddelen 1052.2.1 Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is 1062.2.2 Gemeentefonds 1072.2.3 Dividenden 1092.2.4 Saldo van de financieringsfunctie 1102.3 Overzicht overhead 1112.4 Bedrag heffing vennootschapsbelasting 1132.5 Onvoorzien 115

4

3. Paragrafen 1173.1 Lokale heffingen 1173.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 1233.3 Onderhoud kapitaalgoederen 1293.4 Financiering 1313.5 Bedrijfsvoering 1393.6 Verbonden partijen 1453.7 Grondbeleid 1673.8 Demografische ontwikkelingen 1753.9 Subsidies 1773.10 IBA (Internationale Bau Ausstellung) 179

4. Jaarrekening 1814.1 Balans per 31 december 2018 1824.2 Programmarekening over het jaar 2018 1854.3 Toelichting op de balans 1874.4 Toelichting op het overzicht van baten en lasten 2174.5 Financiële status en weerbaarheid 2254.6 Single Information Single Audit 2294.7 Bijlage taakvelden 235

Begrippen en afkortingen 237

Bijlagen (zie bijlagenboek) 241

5

Raadsvoorstel

Gemeenteraad

Onderwerp:Vaststellen van de jaarstukken 2018 en het nemen van daarmee samenhangende besluiten.

Voorstel:De raad voor te stellen:

1. De jaarrekening en het jaarverslag 2018 vast te stellen en akkoord te gaan met een negatief resultaat van € 516.000.

2. Een bedrag ad € 2.080.000 in de bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden te storten: a) een bedrag van € 253.000 te storten in de bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden

ten behoeve van frictiebudget P&O; b) een bedrag van € 104.000 te storten in de bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden

ten behoeve van generatiepact; c) een bedrag van € 1.594.000 te storten in de bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden

ten behoeve van decentralisatieuitkeringen decembercirculaire 2018; d) een bedrag van € 129.000 te storten in de bestemmingsreserve nog uit te voeren werkzaamheden ten

behoeve van de zienswijze over de 1e begrotingswijziging GGD Zuid-Limburg 2019 (BWV-18003373).

3. De transactie LEF van € 1.000.000 te storten in de bestemmingsreserve reeds genomen besluiten conform de begroting 2019.

4. Een investeringskrediet te vormen van € 212.000 voor Vervanging groenvoorziening.5. Een investeringskrediet te vormen van € 37.000 voor Ombouwen LED openbare verlichting.6. Een investeringskrediet te vormen van € 54.000 voor Aanpassen meldkamer.7. Een investeringskrediet te vormen van € 81.000 voor Migratie camerasysteem.8. Het efficiencyresultaat op riolering van € 68.000 op te nemen in het exploitatieresultaat van de jaarreke-

ning 2018.9. Een bestemmingsreserve ISV-middelen te vormen en daar een bedrag van € 1.030.000 te storten.10. Het uiteindelijk negatieve resultaat van € 4.626.000 te dekken uit de algemene reserve.

6

Heerlen,

OnderwerpVaststellen van de jaarstukken 2018 en het nemen van daarmee samenhangende besluiten.

Inleiding/aanleidingMet het jaarverslag en de jaarrekening legt het college verantwoording af aan de Raad over het gevoerde beleid en beheer van het afgelopen jaar. De informatie die deze verantwoording oplevert, heeft zijn weerslag op het lopende begrotingsjaar. Dit geldt ook voor toekomstige begrotingen. De inhoud van het document vormt daarom een belangrijk onderdeel bij de bespreking van de zomernota 2019 en de begroting 2020.

In dit raadsvoorstel zijn, naast het vaststellen van de jaarrekening, een aantal beslispunten opgenomen. In het kader van transparantie hebben wij evenals vorig jaar de beslispunten die worden voorgelegd nog niet verwerkt in het boekwerk. Het gaat om financiële boekingen die voortvloeien uit eerdere besluiten van de gemeente-raad. Het gaat ofwel om verplichtingen die al zijn aangegaan die nog moeten worden betaald, of het doorschui-ven van middelen voor projecten die over meerdere jaren gelijkmatig worden gefinancierd maar waarvan de uitvoering(kosten) begrijpelijkerwijs niet datzelfde gelijkmatig verloop hebben, of boekingen die niet zijn be-groot maar wel plaats moeten vinden gezien het vastgesteld beleid c.q. uitgangspunten van de gemeenteraad.Het tekort van deze jaarrekening heeft een hoogte van € 4.626.000. Het belangrijkste aandeel van dit tekort vinden we terug binnen het sociaal domein, met name op het gebied van jeugd veroorzaakt door een onover-brugbaar gat tussen onze inkomsten (gemeentefonds) en de uitgaven binnen het jeugdbeleid.

2018 is met name op financieel gebied een enerverend jaar geweest. Al in de zomernota werden we geconfron-teerd met een proportioneel tekort ruim boven de 10 miljoen euro. Een tekort dat ons geen andere keuze gaf dan heel krachtig te gaan sturen op de verdere financiële ontwikkeling. Dat hebben we onder andere gedaan met een herstelplan dat wij vervolgens met u als raad en met onze toezichthouder hebben kortgesloten. Het doel voor 2018 was in dit herstelplan dat ons tekort niet boven de € 5 miljoen zou uitkomen. Dat is ons gelukt dankzij de stuurmaatregelen die wij hebben gehanteerd als college.Nieuw in de jaarrekening is dat we op initiatief van u als raad bijzondere aandacht hebben gehad voor het schrijfniveau in de jaarrekening. Immers, een motie van de kant van raad hierover hebben wij als college om-armd. We hebben hiertoe een eerste poging gedaan die vast en zeker nog verbetering nodig heeft in komende stukken en voorstellen van het college.

KaderNieuwe ontwikkeling: NeeBBV

Kernthema:Middelen en heffingen

BevoegdheidRaad

7

Voorstel






behoeve van de zienswijze over de 1e begrotingswijziging GGD Zuid-Limburg 2019 (BWV-18003373).3. De transactie LEF van € 1.000.000 te storten in de bestemmingsreserve reeds genomen besluiten conform

de begroting 2019.4. Een investeringskrediet te vormen van € 212.000 voor Vervanging groenvoorziening.5. Een investeringskrediet te vormen van € 37.000 voor Ombouwen LED openbare verlichting.6. Een investeringskrediet te vormen van € 54.000 voor Aanpassen meldkamer.7. Een investeringskrediet te vormen van € 81.000 voor Migratie camerasysteem.8. Het efficiencyresultaat op riolering van € 68.000 op te nemen in het exploitatieresultaat van de jaarreke-

ning 2018.9. Een bestemmingsreserve ISV-middelen te vormen en daar een bedrag van € 1.030.000 te storten.10. Het uiteindelijk negatieve resultaat van € 4.626.000 te dekken uit de algemene reserve.

Argumenten

1.1 In de jaarrekening en het jaarverslag wordt door het college verantwoording afgelegd over de prestaties in 2018.

De in 2018 behaalde prestaties zijn in de programmaverantwoording opgenomen. Daarnaast wordt in de para-grafen een dwarsdoorsnede gegeven van een aantal onderwerpen die een regulier karakter hebben en betrek-king hebben op meerdere programma’s zoals bedrijfsvoering, financiering en onderhoud kapitaalgoederen.

2.1 Dit bedrag wordt hiermee gereserveerd voor nog uit te voeren werkzaamheden in 2019.Ad. a. Voor frictiekosten op het gebied van personeel voor de periode tot de reorganisatie.Ad. b. Voordelen uit generatiepact gebruiken we voor kosten die zich op een later moment voordoen.Ad. c. In de decembercirculaire hebben we een aantal decentralisatieuitkeringen ontvangen. De werkzaamhe-den waar deze uitkeringen betrekking op hebben vinden in 2019 plaats.Ad. d. In het raadsbesluit over de 1e begrotingswijziging van de GGD hebben wij afgesproken rijksmiddelen die wij in 2018 ontvangen hebben in te zetten voor de kosten van het rijksvaccinatieprogramma in 2019.

3.1 Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de wens zoals die in de begroting benoemd is.Dit besluit is reeds in de besluitvorming van de begroting 2019 meegenomen. Het voordeel uit de transactie LEF wordt hiermee daadwerkelijk ingezet ter dekking van de begroting 2019. 4.1 t/m 7.1 Door middel van het vormen van deze investeringskredieten wordt uitvoering gegeven aan het BBV.In de begroting 2018 was in de exploitatie geld beschikbaar voor de uitvoering van een aantal werkzaamheden. Conform BBV moeten de kosten voor deze werkzaamheden geactiveerd worden op de gemeentelijke balans.

8.1 Het efficiency voordeel dat hier behaald is, hoeft niet ingezet te worden voor riolering. Indien voordeel behaald wordt op uitgaven aan de taak riolering, zijn we conform de wet verplicht deze voor-delen in te zetten voor riolering. Het betreft immers gelden die we bij de burger opgehaald hebben voor de uitvoering van deze taak.Uitzondering hierop zijn voordelen die we behalen door aanbestedingen of efficiency. Deze voordelen zijn op een later moment niet meer nodig voor de afdekking van kosten en mogen door de Raad ingezet worden voor andere doeleinden.

8

9.1 Deze middelen zijn wettelijk gezien vrij besteedbaar, waardoor ze conform BBV overgezet moeten worden van een voorziening naar een reserve.

Vanuit Groot Stedenbeleid zijn in de jaren 2006-2012 middelen voor stedelijke vernieuwing (ISV I, II en III) toegekend. De laatste periode ISV III is inmiddels afgerekend met het Rijk. Omdat deze afrekening heeft plaatsgevonden is er geen sprake meer van terugbetaalverplichting en derhalve zijn deze middelen vrij be-steedbaar (hiermee is het geen voorziening meer). De gemeente heeft er voor gekozen om de besteding van deze middelen in de geest van de wetgeving te besteden, hiertoe zijn voor bodem en geluid bestedingsplannen gemaakt, die zijn nu in uitvoering. Om de gelden in te kunnen zetten voor deze plannen storten we ze nu in een reserve.

10.1 Resultaten in de jaarrekening worden gemuteerd door middel van het inzetten van middelen uit de alge-mene reserve.

Tegenargumenten en risico’sn.v.t.

Kosten en dekking

Het negatieve resultaat van € 4.626.000 dekken we uit de algemene reserve. De stand van de algemene re-serve komt hiermee op € 5.000.000 negatief. Dit is positiever dan het verwachte tekort van € 6.200.000 dat in ons herstelplan opgenomen is.

Algemene Reserve

Beginstand -/- € 374.000Mutaties tot voorstel € 0Verplichtingen € 0Saldo -/- € 374.000Voorstel -/- € 4.626.000Eindsaldo -/- € 5.000.000Reserveringen € 0

CommunicatiePersvoorlichting

Evaluatien.v.t.

Planning, procedure en uitvoeringBehandeling in collegevergadering van 28 mei 2019.Behandeling in de commissie Maatschappij en Financien van 19 juni 2019.Behandeling in de raadsvergadering van 26 juni 2019.

BijlagenJaarstukken 2018.Bijlageboek jaarstukken 2018

Burgemeester en wethouders van Heerlen,

de secretaris a.i., de wnd. burgemeester,M.L. Wilke E.G.M. Roemer

9

Raadsbesluit

De raad der gemeente Heerlen;

gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. registratienummer;

gezien het advies van de raadscommissie;

besluit:






behoeve van de zienswijze over de 1e begrotingswijziging GGD Zuid-Limburg 2019 (BWV-18003373).

3. De transactie LEF van € 1.000.000 te storten in de bestemmingsreserve reeds genomen besluiten conform de begroting 2019.

4. Een investeringskrediet te vormen van € 212.000 voor Vervanging groenvoorziening.5. Een investeringskrediet te vormen van € 37.000 voor Ombouwen LED openbare verlichting.6. Een investeringskrediet te vormen van € 54.000 voor Aanpassen meldkamer.7. Een investeringskrediet te vormen van € 81.000 voor Migratie camerasysteem.8. Het efficiencyresultaat op riolering van € 68.000 op te nemen in het exploitatieresultaat van de jaarreke-

ning 2018.9. Een bestemmingsreserve ISV-middelen te vormen en daar een bedrag van € 1.030.000 te storten.10. Het uiteindelijk negatieve resultaat van € 4.626.000 te dekken uit de algemenereserve.

Aldus besloten tijdens de vergadering van de raad der gemeente Heerlen van

de griffier, de voorzitter,

drs. T. W. Zwemmer E.G.M. Roemer

11

Leeswijzer

Met dit jaarverslag leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid en de daarmee samenhangende resultaten in het begrotingsjaar 2018. Het verslag is in eerste instantie bedoeld voor de Gemeenteraad. Daarnaast is het een middel om andere belangstellenden te informeren over het gevoerde gemeentelijke beleid van het afgelopen jaar.

Achter deze leeswijzer in dit boekwerk hebben wij de kerncijfers opgenomen. Vervolgens geven we in de ‘programmaverantwoording’ op hoofdlijnen een overzicht van de resultaten, zoals deze in 2018, binnen de programma’s van het Meerjarig Bestuurlijk Programma 2018-2021 zijn benoemd. In dit hoofdstuk is tevens het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen opgenomen, de kosten van overhead, vennootschapsbelasting en de post onvoorzien.

Deze verantwoording is, net als de begroting 2018, volgens een vast stramien opgebouwd rond de diverse kernthema’s binnen elk programma. De kaders die gelden bij het realiseren van onze doelen, zijn opgenomen in de ‘paragrafen’. Hier lichten wij toe hoe de bedrijfsvoering heeft gefunctioneerd en op welke manier invulling is gegeven aan het grondbeleid en de lokale heffingen. Daarnaast bestaat het onderdeel paragrafen uit een toe-lichting op het weerstandsvermogen, het onderhoud van kapitaalgoederen, financiering en verbonden partijen, demografische ontwikkelingen, subsidies en IBA.

De financiële gegevens zijn opgenomen in het onderdeel ‘jaarrekening’. Op die plek geven we aan met welk gevoerd financieel beleid we de resultaten van het afgelopen jaar hebben bereikt. De jaarrekening bestaat ver-volgens uit de balans met toelichting en het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Alle cijfers in dit onderdeel presenteren we in een veelvoud van € 1.000. Hierdoor kunnen kleine afrondingsverschillen ontstaan in de totaaltellingen en de saldi. In de tabellen is het per definitie zo dat de lasten worden gepresenteerd met een -/- en de baten met een +. Als er een -/- bij baten staat, betekent dit minder baten; dus een nadeel.

Evenals voorgaande jaren zijn in dit jaarverslag en in deze jaarrekening de adviezen van de Werkgroep Financial Audit verwerkt.

13

Gemeenteraad

Aan het hoofd van de gemeente staat de Gemeenteraad. De leden van de Raad worden elke 4 jaar direct ge-kozen door de bevolking en treden namens hen op. Zij hebben een kader stellende taak. Dat wil zeggen dat zij het beleid maken en de stad op hoofdlijnen besturen. De Gemeenteraad heeft ook een controlerende taak: de Raad controleert of de burgemeester en wethouders hun werk goed uitvoeren. Tenslotte hebben de gemeente-raadsleden een vertegenwoordigende taak: zij vertegenwoordigen de gemeente in de stad en buiten de stad.

Het aantal raadsleden binnen een gemeente is afhankelijk van het aantal inwoners en kan variëren van mini-maal 7 tot maximaal 45 raadsleden. De Gemeenteraad van Heerlen heeft 37 raadsleden.De Raad van de gemeente Heerlen is als volgt onderverdeeld:• Socialistische Partij (SP) 10 zetels• Ouderenpartij Heerlen (OPH) 7 zetels• Christen Democratisch Appèl (CDA) 4 zetels• Hart-Leers (HL) 3 zetels• Partij Hoensbroeks Belang (PHB) 3 zetels• Partij voor de Dieren (PvdD)2 zetels• Stadspartij (SPH) 2 zetels• Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 2 zetels• Democraten 66 (D66) 2 zetels• Groen Links (GL) 1 zetel• Partij van de Arbeid (PvdA) 1 zetel

De gemeenteraad heeft vier commissies ingesteld:• Commissie Maatschappij en Financiën (MF)• Commissie Ruimtelijke Ontwikkeling (RO)• Commissie Leefomgeving (LO)• Commissie Economische Stimulering (ES)

In de commissies wordt het vooroverleg gevoerd voorafgaand aan de raadsvergadering.

Werkgroep Financial Audit (WFA)De verordening op de raadscommissies stelt dat de commissie Maatschappij en Financiën ook de taak heeft om advies te geven over de verantwoording van het door het College gevoerde bestuur. Het College legt onder an-dere verantwoording af in de jaarrekening en het jaarverslag, zoals bedoeld in artikel 197 van de Gemeentewet. Met de voorbereiding van dit advies wordt de Werkgroep Financial Audit belast.

College van burgemeester en wethoudersHet College is het dagelijks bestuur van de gemeente Heerlen en bestaat uit waarnemend burgemeester Emile Roemer, waarnemend gemeentesecretaris Marco Wilke en zes wethouders: Peter van Zutphen, Frank Simons, Martin de Beer, Adriane Keulen, Jordy Clemens en Charles Claessens. De wethouders behandelen ieder een bepaald aantal zaken. Die zijn vastgelegd in de portefeuilleverdeling. De gemeentesecretaris is daarnaast alge-meen directeur van de ambtelijke organisatie. Die ambtelijke organisatie geeft uitvoering aan het beleid en de besluiten van het bestuur.

Emile RoemerBurgemeester• Veiligheid en openbare orde• (Inter-)nationale samenwerking• Strategie en lobby• Personeel en Organisatie• Krimp• Parkstad• Communicatie• Stadsmarketing

14

Peter van Zutphen (SP)Wethouder Welzijn, Armoedebestrijding en Centrumontwikkeling• Welzijn• Wmo• Volksgezondheid• Armoedebestrijding• Centrumontwikkeling• Locoburgemeester• Buurtwethouder van Maria-Gewanden, Molenberg en Zeswegen-Nieuw Husken

Frank Simons (OPH)Wethouder Middelen, Ruimtelijke Ordening en Herstructurering• Middelen• Ruimtelijke Ordening (inclusief IBA)• Herstructurering• Buurtwethouder van GMS, Heerlerbaan en Hoensbroek Centrum-De Dem

Adriane Keulen (OPH)Wethouder Integraal Ouderenbeleid, Buurtgericht Werken en Publieke Dienstverlening• Integraal Ouderenbeleid• Buurtgericht Werken• Publieke Dienstverlening• Informatisering• Buurtwethouder van Caumerveld-Douve Weien, Heksenberg en Mariarade

Martin de Beer (VVD/D66)Wethouder Economie, Arbeidsmarkt en Sport• Economie• Arbeidsmarkt• Participatie• Sport• Buurtwethouder van Aarveld- Bekkerveld, Nieuw-Lotbroek en Welten-Benzenrade

Jordy Clemens (SP)Wethouder Onderwijs, Jeugd, Cultuur, Erfgoed en Wonen• Onderwijs• Jeugd• Cultuur• Erfgoed• Wonen (inclusief wijkvoorzieningen)• Buurtwethouder van Vrieheide-De Stack, Heerlen-Centrum en Beersdal-Rennemig

Charles Claessens (CDA)Wethouder Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Duurzaamheid & Milieu• Beheer en Onderhoud• Mobiliteit• Duurzaamheid & Milieu• Afval• Buurtwethouder van Eikenderveld, Heerlerheide-Passart en MSP• Dierenwelzijn

15

Kerncijfers

Kerngegevens per 31 december

omschrijving 2014 2015 2016 2017 2018

Aantal inwoners: 87.535 87.443 87.223 86.764 86.836waarvan:0 t/m 14 jaar 11.481 11.357 11.201 11.134 11.08415 t/m 64 jaar 57.541 57.208 56.855 56.198 55.96265 jaar en ouder 18.513 18.878 19.167 19.432 19.790

Aantal uitkeringsdossiers WWB 4.293 4.380 4.434 4.287 3.969

Bron: BRP, gemeente Heerlen bewerkt door bureau Onderzoek & Statistiek


omschrijving 2014 2015 2016 2017 2018

B. Fysieke structuur Aantal woningen 45.169 45.227 45.619 45.758 *Oppervlakte gemeente x 1.000 m2 waarvan 45.520 45.520 45.520 45.520 45.520-binnenwater 100 100 100 100 100

Oppervlakte van wegen x 1.000 m2: 5.035 5.035 5.074 5.169 5.263waarvan (per 31-12 van jaar n):-wegen en straten in verkeersgebieden en verblijfsgebieden 3.163 3.163 3.183 3.081 3.139-fietspaden 272 272 277 298 310-trottoirs 1.600 1.600 1.614 1.790 1.814

Aantal x 1.000 m2 openbaar groen 6.122 6.122 6.160 6.157 6.191

* Aantal woningen per 31-12-2018 is nog niet bekend

Bron: Grootschalige basiskaart gemeente Heerlen

De cijfers van de fysieke structuur zijn overgenomen uit de zogenaamde grootschalige basiskaart die in de gemeente Heer-len wordt gebruikt. De grootschalige basiskaart is ingevoerd om binnen de gemeente uniforme informatie te presenteren. Het is echter mogelijk dat het systeem informatie bevat die niet geheel actueel is waardoor er verschillen ontstaan met voorgaande jaren. Deze verschillen ontstaan als bijvoorbeeld een project in een bepaald jaar wel is uitgevoerd maar nog niet is overgedragen aan de afdeling Beheer en Onderhoud. Een jaar later zal de oppervlakte dan sterker stijgen dan nor-maal. Een ander voorbeeld is dat er grootschalige projecten plaatsvinden waarbij wél het aantal m² wegen toenemen maar het aantal m² fietspaden daalt omdat het fietspad plaats heeft moeten maken voor een fietsstrook. Ook is het mogelijk dat er correcties moeten plaatsvinden nadat een project gereed is.

16


omschrijving 2014 2015 2016 2017 2018

C. Financiële structuur (x € 1.000)Gewone uitgaven 352.745 423.597 439.671 449.349 425.959

Opbrengsten belastingen totaal, 44.452 46.129 47.280 46.255 48.381waarvan-niet gebonden heffingen 22.332 22.941 24.216 23.872 27.305-gebonden heffingen 19.262 19.783 19.735 19.711 17.894-overige heffingen en leges 2.858 3.405 3.329 2.672 3.182

Gemeentefonds 127.617 238.746 242.712 237.299 242.677

Vaste schuld: 138.627 170.450 196.760 217.431 237.736waarvan voor woningbouw 738 505 260 0 0

Aantal inwoners 87.535 87.443 87.223 86.764 86.836

Per inwoner:

Gewone uitgaven 4,03 4,84 5,04 5,18 4,91Opbrengsten belastingen totaal, 0,51 0,53 0,54 0,53 0,56waarvan-niet gebonden heffingen 0,26 0,26 0,28 0,28 0,31-gebonden heffingen 0,22 0,23 0,23 0,23 0,21-overige heffingen en leges 0,03 0,04 0,04 0,03 0,04

Gemeentefonds 1,46 2,73 2,78 2,73 2,79

Vaste schuld: 1,58 1,95 2,26 2,51 2,74waarvan voor woningbouw 0,01 0,01 0,00 0,00 0,00

17

1. Bestuurssamenvatting

Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart vorig jaar werd een bestuursperiode afgesloten en vervolgens een nieuwe coalitie gevormd. Dat betekende een nieuwe raad, nieuwe energie en nieuwe ambities. Maar voor de Raad en voor ons als nieuw College stond ook vast dat we moeten koesteren wat opgebouwd was en goed is. Dit is een citaat uit dat coalitieakkoord waarin dit kernachtig wordt samengevat: ‘….Binnen de bestaande koers bouwen wij met lef door aan een trotse stad…..’.

Een belangrijk onderdeel van de opdracht die wij kregen van de gemeenteraad was het focussen op 4 inves-teringsgebieden namelijk het sociaal domein, het centrum, de wijken en veiligheid en economie en werk. Dit zijn onderwerpen die in de vorige bestuursperiode al belangrijke thema’s waren en waarbinnen wij nu specifiek wederom grote stappen willen maken. Het zijn deze investeringsgebieden waaraan wij prioriteit geven bij inves-teringen en die wij zoveel mogelijk beschermen mochten bezuinigingen aan de orde zijn.

Naast deze investeringen werden ook twee dwarsverbanden benoemd in de coalitieovereenkomst. Twee thema’s met een grote urgentie, die dwars door onze portefeuilles lopen en redelijk nieuw zijn. Het gaat daarbij om de thema’s burgerbetrokkenheid en duurzaamheid. Burgerbetrokkenheid vinden we zo belangrijk omdat de verkie-zingsopkomst heel laag was én de kloof tussen het gemeentelijk doen en laten en de Heerlenaren groter lijkt te worden. En duurzaamheid omdat de energietransitie en het anticiperen op de klimaatverandering tot een van de belangrijkste thema’s van deze tijd gaat behoren.

Het gevoel dat we kunnen doorbouwen aan onze ambities en dat onze koers de juiste is, komt niet zomaar uit de lucht vallen. We zien langzaam maar zeker de resultaten van onze jarenlange inspanningen. In het sociale domein hebben we onze nek uitgestoken en moed getoond door bijvoorbeeld de financieringssystematiek van de zorg over een andere boeg te gooien, zonder schotten, onnodige indicaties en aansluitend bij de zorgen ondersteuningsvraag van de Heerlenaar. In eerste instantie hebben we dat binnen de Wmo gerealiseerd (Stand-by) en nu hebben we dezelfde systematiek in 2018 ook voorbereid ten behoeve van de jeugdhulpverlening (Jens). We mogen vaststellen dat we de transformatie, de daadwerkelijke verbeteringen in de zorg, voor elkaar zullen krijgen. In 2018 konden we daar al voldoende aanwijzingen toe bespeuren.

Opvallend in 2018 was ook de ontwikkeling van de bijstandscijfers. Een ontwikkeling die al langer aan de gang was en een beduidende afname laat zien van ons gemeentelijk bijstandsgebruik. Het gevolg is dat we ook onze BUIG budgetten steeds sterker onder controle hebben en zelfs regelmatig hoge besparingen kunnen realiseren doordat ons bijstandsbudget groter is dan de bijstandskosten.

Dit soort grote stappen met tastbaar resultaat zien we ook in het centrum. In 2018 zagen we met name de vormen van de zuidkant van het Maankwartier ontstaan. Ondanks alle scepsis en tegenwind is er nu meer dan voldoende reden om enorm trots te zijn op dit bijzondere, iconische, gebouw dat in 2018 weer een groot deel van zichzelf prijsgaf aan Heerlen en de rest van de wereld.

Ook op andere plekken in de stad gingen we over tot actie onder andere door op grote percelen tot sloop over te gaan. Maar er waren ook zorgen. Wij zagen de leegstand, het gebrek aan levendigheid op bepaalde plekken en de inspanningen om aan opdrachten te voldoen en daarbij binnen de budgetten te blijven. Maar bovenal kijken wij met trots naar de ontwikkelingen in het centrum in 2018 en dan vooral het feit dat we niet in plannen zijn blijven steken maar dat we zichtbare fysieke resultaten kunnen laten zien.

Dit gevoel van trots mochten wij combineren met een sterk gevoel er daadwerkelijk toe te doen als stad. Immers, in 2018 kregen we een heel goed bericht uit Den Haag. Het bericht hield in dat het Rijk in onze regio gaat investeren. Het betreft een investering van € 40 miljoen in het kader van de Regiodeal. Wij zien dit als een fundamentele kans voor ons en onze regio. Een kans om de transitie die in de stad aanwezig is, ook daadwer-kelijk door te zetten. In 2018 kregen we daarnaast ook te maken met grote uitdaging op financieel gebied. Immers, in de Zomernota 2018 moesten wij aan u een prognose voorleggen ter hoogte van minus € 14,9 miljoen. In onze laatste tussen-rapportage, de novembernota 2018, konden wij dit resultaat terugbrengen tot minus € 10,4 miljoen.

18

Echter in de raadsinformatiebrief van 2 november 2018 lieten wij u weten dat wij uiteindelijk een jaarresultaat van tussen de minus € 6 en minus € 7 miljoen reëel achtten. Dit baseerden wij op een aantal ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de stelselwijzigingen van de grondexploitaties die werden doorgevoerd.

Wij lieten u in diezelfde brief weten nog altijd te sturen op een uiteindelijk jaarresultaat dichtbij de minus € 5 miljoen, zoals wij u hadden beloofd in het financiële herstelplan van medio 2018. De onderliggende, afgespro-ken ambities uit dat herstelplan, namelijk een meerjarig begrotingsevenwicht en het op orde brengen van het weerstandvermogen binnen deze bestuursperiode, bleven van kracht en werden door ons onverminderd haal-baar geacht.

Inmiddels kunnen wij u, in de nu voorliggende jaarrekening 2018, een tekort voorleggen ter hoogte van minus € 4,6 miljoen. Zoals hierboven aangegeven valt dit bedrag binnen de minus € 5 miljoen die we met u en met onze toezichthouder hebben afgesproken in het herstelplan. Zoals al aangegeven in de raadsinformatiebrief van 2 november 2018 hebben we kunnen profiteren van de stelselwijziging binnen onze grondexploitaties, onder andere van het Maankwartier. Nu blijken deze meevallers groter te zijn dan we in november 2018 hebben inge-schat.Het doet ons goed dat we onze ambities in stand hebben kunnen houden ondanks de genoemde financiële te-genvallers. We hebben laten zien dat krachtig ingrijpen en sturen op de lopende begroting uiteindelijk resultaat heeft.

In 2018, vlak na de coalitievorming zijn we aan de slag gegaan met het oppakken van de beide thema’s achter de rode draden zoals we die benoemd hebben in ons coalitieakkoord: burgerbetrokkenheid en duurzaamheid. Voor het thema Burgerbetrokkenheid zijn we aan de slag gegaan met het schrijven van een visie die me-dio 2019 aan u als raad zal worden voorgelegd. Maar het is niet alleen het schrijven van deze visie die onze aandacht kreeg. Het was nog meer de weg er naar toe, de dialoog, het gesprek met de inwoners, de buurtor-ganisaties, ondernemers, verenigingen etc. om te komen tot deze visie. De vorm van die gesprekken had vele verschijningsvormen: ontbijtgesprekken, werkbezoeken, spreekuren etc..

Op het gebied van duurzaamheid hebben we in overleg met u als raad de keuze gemaakt om naast beleidska-ders ook een programmaplan te ontwikkelen. We zijn dit traject gestart in een samenwerking met een klank-bordgroep van uw raad. Natuurlijk hebben we op onderdelen van dit thema al behoorlijke slagen gemaakt. Denk daarbij aan het in de regio tot stand gebrachte PALET besluiten en overeenkomsten binnen het thema energietransitie. Maar ook konden we al beschikken over separaat beleid op het gebied van klimaatadaptatie (onder andere water- en rioolplannen) en circulaire economie (onder andere afval). Hoe dan ook zijn we in 2018 met optimisme aan de slag gegaan om al deze thema’s de komende jaren met elkaar te verknopen met als doel de broodnodige versnellingen aan te brengen in onze duurzaamheidsplannen.

2018 was ook het jaar van het interim burgemeesterschap van Emile Roemer en natuurlijk de reorganisatie van onze organisatie, die in het midden van het jaar in gang werd gezet.Vlak voor deze verkiezingen werd Emile Roemer benoemd tot waarnemend burgemeester van de stad. Hij ver-ving burgemeester Ralf Krewinkel die door familie omstandigheden het burgemeesterschap niet kon uitoefenen. Inmiddels werd in februari 2019 bekend dat Ralf Krewinkel niet zal terugkeren als burgemeester van Heerlen en dat Emile Roemer vooralsnog het burgemeesterschap zal voortzetten, in ieder geval tot de benoeming van een nieuwe burgemeester.

Het college van burgemeester en wethouders heeft medio 2018 de hoofdlijnen voor de reorganisatie van de ge-meentelijke organisatie vastgesteld. Deze reorganisatie achten wij nodig om de maatschappelijke problemen in onze stad en regio te helpen oplossen. Als centrumstad wordt van Heerlen een leidende rol hierin verwacht. De huidige gemeentelijke organisatie is daar niet goed op ingericht en de reorganisatie heeft onder meer als doel om die rol sterker te maken.

Re-integratie is een belangrijk instrument om mensen vanuit de bijstand weer op de arbeidsmarkt te krijgen, maar het is vooral voor iemand met een uitkering het verschil tussen een toekomst met actieve deelname aan de samenleving of een toekomst met een uitkering. Wij zijn in 2018 gestart met een nieuw re-integratie instru-ment: parttime ondernemen in de bijstand. Deze regeling is speciaal bedoeld voor mensen die inkomsten heb-ben door het uitoefenen van een zelfstandig beroep, maar er niet van kunnen leven en dus géén zelfstandige zijn in de wettelijke zin van het woord.

19

Voor bijstandsgerechtigden is het soms een te grote stap om direct door te stromen naar een fulltime baan en daarmee onafhankelijk te worden van een uitkering.

Op het gebied van economie hebben we in 2018 de basis gelegd voor de vernieuwde economische samenwer-king in Zuid-Limburg. Het doel van deze samenwerking is om ‘de Zuid-Limburgse economie voor te bereiden op de toekomst’ en betreft een nauwe samenwerking tussen onderwijs, overheid en ondernemers. We hebben afgesproken dat vanuit Heerlen het programma Onderwijs en Arbeidsmarkt wordt getrokken.

Wij zijn één van de 16 gemeenten die door het Rijk in 2018 werden geselecteerd voor het actieprogramma Eén tegen Eenzaamheid. De rijksoverheid is tegelijkertijd gestart met een bewustwordingscampagne zodat mensen alert worden op eenzaamheid in hun omgeving en dit bespreekbaar maken. Het actieprogramma is erop gericht om eenzaamheid bij 75-plussers te voorkomen en aan te pakken. Heerlen had het ouderenbeleid al tot kern-thema benoemd en eenzaamheid is daarin een belangrijk thema.

Veiligheid is een van onze speerpunten. Het jaar 2018 stond in het teken van de verdere uitvoering van de kadernota Leefbaarheid en Veiligheid. De aanpak van de veiligheid en leefbaarheid in de buurten stond daarbij centraal. Maar ook andere thema’s kregen aandacht zoals veilig uitgaan, hennepteelt/drugsoverlast/drugsbe-leid, ondermijning, georganiseerde misdaad en high impact crimes.

Een belangrijk moment is 2018 was de verkoop in 2018 van Mijnwater B.V. aan het Limburgs Energiefonds (LEF). De overdracht van alle aandelen markeerde tevens het einde van de pionierfase van dit project. Het Mijnwaterproject werd in 2003 ‘geboren’ in Heerlen. Na jaren van onderzoeken, innoveren en uitproberen is nu een toepassing ontwikkeld die ook gebruikt kan worden op plaatsen waar geen mijngangen zijn. Daarmee is de kennis toegankelijk geworden voor de rest van de Provincie en gebieden daarbuiten.

In de begroting 2019 hebben wij in samenspraak met u als raad het kernthema integraal ouderenbeleid laten opnemen. Dit is een nieuw kernthema rondom dit voor ons belangrijk beleidsthema. Omdat dit kernthema in de begroting 2018 niet bestond, kan het in deze jaarrekening ook niet als een kernthema terugkomen. Het thema ouderenbeleid wordt behandeld in het kernthema ‘volwassen maatwerkvoorzieningen’ in het programma ‘sociaal domein’.

21

2. Programmaverantwoording

2.1 Programma Bestuur en ondersteuning

Portefeuillehouders: Frank Simons, Emile Roemer, Adriane Keulen

Wat heeft het programma gekost?

Het totale resultaat van het programma Bestuur en Ondersteuning, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 0: Lasten Baten Saldo Resultaat 2018BESTUUR EN ONDER-

STEUNINGPrim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Bestuurskracht (Com-municatie en regionale Samenwerking)

3 3 138 -5.238 -7.456 -8.855 -5.236 -7.454 -8.716 -1.263

KT Dienstverlening 1.546 1.804 2.061 -2.001 -2.027 -2.392 -456 -223 -331 -108

KT Middelen en heffingen 279.999 284.786 291.833 -48.985 -56.574 -61.498 231.014 228.212 230.335 2.123

Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten

281.547 286.593 294.032 -56.225 -66.058 -72.745 225.322 220.535 221.288 753

Bestemming 4.443 2.703 3.029 -4.551 -1.292 -1.215 -109 1.411 1.814 403

Gerealiseerde resultaat 285.990 289.296 297.061 -60.776 -67.350 -73.960 225.214 221.946 223.101 1.155

Bedragen x € 1.000

De lasten 2018 zijn als volgt verdeeld over de kernthema’s:

-8.855

-2.392

-61.498

-1.215

Programma 0: Bestuur en Ondersteuning

KT Bestuurskracht(Communicatie en regionaleSamenwerking)

KT Dienstverlening

KT Middelen en heffingen

Bestemming

22

Beleidsindicatoren

Indicator Eenheid Heerlen Nederland Jaartal

Formatie Fte per 1.000 inwoners 10,8 2018

Bezetting Fte per 1.000 inwoners 10,8 2018

Apparaatskosten Kosten per inwoner 1.034,1 2018

Externe inhuur Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen

12,2 2018

Overhead % van totale lasten 12,1 2018

De overige indicatoren voor programma Bestuur en Ondersteuning


Aantal verworven euro's extern geld Euro 16.722.474 2018

Aantal initiatieven die zijn uitgevoerd in samenwerking met andere gemeenten, de Provincie en het Rijk

Aantal nog te meten 2019

De ambities zoals verwoord in het coalitieakkoord en dit meerjarige bestuurlijk programma realiseren


Gevoel van betrokkenheid van burgers, bedrijven en instellingen bij belangrijke ontwikkelingen

Schaalscore nog te meten 2019

Klanttevredenheid bij dienstverlening Rapportcijfer 6,7 2017

De grootste afwijkingen binnen het kernthema bestemming worden hieronder toegelicht:

KernthemaProgramma 0

Afwijkingen worden veroorzaakt door: Baten Lasten I/S V(oordeel/N(adeel)

Bestemming Betreft de vrijval uit de reserve 'Nog Uit te Voeren Werkzaamheden' (NUVW) als gevolg van het niet doorgaan van de fusie tussen de ge-meenten Landgraaf en Heerlen. Hierdoor kan dit bedrag vrijvallen.

316 I V

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 9 77 I V

Bedragen x € 1.000 325 77 403

23

Kernthema Bestuurskracht

Wat hebben we gedaan, opgeleverd? (prestatie, output, product)

Strategie en samenwerking in Zuid LimburgGeheel 2018 is samen met de Stadsregio Parkstad, IBA Parkstad en de Provincie Limburg gewerkt aan het op-stellen van het “Limburgs Aanbod” voor de door de Ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) opengestelde ‘regio envelop’. Nog voor de procedure was gestart heeft Limburg in april 2018 al een uitgewerkte propositie aangeboden aan het kabinet met daarin drie prioriteiten voor Limburg: (1) duurzaamheidstransitie Chemelot; (2) Verduurzaming bebouwde omgeving; (3) transformatie regio Parkstad (https://www.limburg.nl/thema/limburgs-aanbod/). Dat heeft geleid tot intensivering van de bestaande gesprekken met diverse Ministeries waardoor wij in de officiële procedure die in de zomer liep specifiek voor de regio envelop een aanvraag hebben ingediend voor € 40 miljoen gericht op de transformatie van Parkstad. De twee andere prioriteiten uit het Limburgs Aanbod zijn in andere trajecten in Den Haag ingebracht en heeft bijvoorbeeld geleid tot de toekenning van de aard-gasvrije wijken. Na de zomer werd bekend dat de aanvraag voor de transformatie van Parkstad was goedge-keurd en wel voor het maximaal toekenbaar bedrag van € 40 miljoen (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/11/16/ruim-200-miljoen-euro-voor-12-regio-deals).

Vanaf deze toekenning zijn wij aan de slag met diverse Ministeries, gecoördineerd door de Ministeries van LNV en BZK. Wij moesten de zes thema’s en hun doelstellingen vertalen naar projecten en cofinanciering. De zes thema’s zijn: 1. Sociaal-economische structuurversterking.2. Wonen en leefbaarheid.3. Veiligheid.4. Retail en voorzieningen.5. Grensoverschrijdende samenwerking.6. Versterken binnenstad Heerlen.De uitvoeringstermijn loopt tot 2022/2023, daarmee wordt direct aangesloten op de ontwikkelingen waar wij al mee bezig waren in bijvoorbeeld ESZL, Bidboek centrum en Trendbreuk Zuid-Limburg. Wij gaan initiatieven daarbinnen versnellen, verbreden en/of intensiveren. Daarbij is onze insteek geweest om niet alleen te kij-ken naar de toegekende € 40 miljoen maar om ook de status van ‘regiodeal-regio’ te verzilveren door ook bij andere rijksfondsen aan te kloppen met deze speciale status. Dit noemen wij de aan- of mee-koppelkansen van de regiodeal. Samen met de provincie en onze maatschappelijke partners willen wij hiermee in de genoemde periode € 500 miljoen aan investeringen in de regio realiseren.

De afgelopen jaren heeft de samenwerking met de Provincie Limburg veel opgeleverd voor Heerlen en Parkstad. Het is van groot belang dat deze samenwerking wordt doorgezet in de komende Provinciale bestuursperiode. In 2018 zijn wij daarom samen met alle Zuid-Limburgse gemeenten en onze maatschappelijke partners aan de slag gegaan om een Limburg Agenda op te stellen als aanbod richting Provincie Limburg voor de komende jaren (https://www.eszl.nl/zuid-limburg-wil-partnerschap-met-provincie/). Hierin hebben wij niet alleen de nu startende Regiodeal Parkstad opgenomen maar deze ook meteen benoemd tot opstap naar een Nationaal Programma Zuid-Limburg. Wij zien dit als een natuurlijke ontwikkeling vanaf de van der Laan gelden en via de IBA en de regiodeal naar meerjarige betrokkenheid van het Rijk via een Nationaal Programma Zuid-Limburg.

Door deze ontwikkelingen maar vooral ook voor deze ambities is in 2018 flink geïnvesteerd in onze bestuurlijke relaties in de regio, de Provincie en Den Haag. Naast veel werk bezoeken over en weer hebben wij hiervoor ook onze vaste lobbymomenten ingezet.

Euregionale samenwerkingDe samenwerking met Aken onder het convenant Aken-Heerlen van 2017 is voortgezet. Bestuurlijke relaties zijn verder verdiept, de colleges hebben elkaar gesproken over thema’s als centrumontwikkeling, digitalisering, cultuur en onderwijs.

24

In het kader van de Karlspreis 2018 heeft in Heerlen een NachbarNacht plaatsgevonden in samenwerking met de Provincie Limburg. Tijdens dit event werd in Heerlen de grensligging gevierd en werden inwoners uit Aken verleid om Heerlen te bezoeken. Parallel vond een programma voor Akense en Heerlense scholen plaats. Voor Heerlense basisscholen heeft een verdiepingstraject plaatsgevonden over hoe Duits te integreren in het onder-wijsprogramma. Het Arcus college zet steeds meer in op euregionaal onderwijs. Er is bijvoorbeeld een website “Arcus goes international” ontwikkeld en Arcus participeert in grensoverschrijdende projecten. De Nieuwe Nor heeft Duitse bands geprogrammeerd om Duits publiek te trekken. Ook is de bedoeling dat de Nieuwe Nor zo een springplank is voor die bands om voet aan de grond te zetten in Nederland. Voor de Basquiat tentoonstel-ling in Schunck is een belangrijk Basquiat werk van het Ludwig forum in bruikleen gesteld aan Schunck. Het Essential festival heeft een subsidie ontvangen om een campagne in Duitsland te voeren en zodoende meer Duits publiek te trekken. Het Dutch Mountain Film Festival is georganiseerd middels intensieve samenwerking met een Duitse partner. Het festival vindt zowel plaats in Heerlen als in Aken.

Digitalisering, een voor de steden Heerlen en Aken zeer belangrijk thema wordt verkend aan beide kanten van de grens. Op het gebied van publieke dienstverlening en informatiemanagement zijn contacten gelegd en is kennis uitgewisseld. Maar ook tussen partners als de Digihub en de Brightlands Smart Services Campus lopen steeds meer trajecten. Kortom de basis is verstevigd. Heerlen en Aken zijn bondgenoten in een stedelijk grens-overschrijdende regio. In het kader van de MAHHL (Maastricht-Aachen-Hasselt-Heerlen-Liège) samenwerking zijn in het najaar de events van de MAHHL steden bij elkaar gepromoot. Ook hebben een veertigtal leerlingen van scholen uit Heerlen deelgenomen aan de herdenking 100 jaar Wapenstilstand in Luik.

In Charlemagne-verband is het belangrijk om met een bredere regionale blik de grensoverschrijdende samen-werking op te pakken. Ook de Städteregion Aken is op deze manier betrokken bij uitvoering van de regiodeal. In 2018 heeft weer een als grensoverschrijdende regio gemeenschappelijk optreden op de Expo Real plaatsge-vonden. Ook waren er het Unternehmertreffen en Detailhandelsforum en de Nacht der Unternehmen. Er wordt voortdurend bekeken hoe de samenwerking versterkt kan worden mede in het licht van de positieve ontwikke-lingen bij de Euregio Maas-Rijn.

De contacten met Amsterdam hebben ertoe geleid dat er een impuls gegeven is aan de landelijke promotie van Cultura Nova. Hoge prioriteit had de lobby voor de internationale intercity verbinding Aken-Heerlen. Onze part-ners Amsterdam en Aken zijn hierin stevig samen met ons opgetrokken. De steun die we krijgen is een resul-taat van jarenlang investeren in de relatie met onze partners. Wel is er een flinke opleving te zien de afgelopen periode. Deels door de belangstelling in Den Haag voor grensoverschrijdende samenwerking in onze regio in het kader van zaken als de regiodeal en de nationale omgevingsvisie. Naast formele en informele contactmomen-ten in Den Haag en Brussel is ook geïnvesteerd in de contacten in Düsseldorf. Cultura Nova vormde ook dit jaar weer aanleiding om samen met strategische partners de opgave en de plannen van de stad te bespreken.

SubsidieverwervingIn 2018 heeft Heerlen weer nadrukkelijk werk gemaakt van het verwerven van subsidies. Er is geïnvesteerd in (inter-)nationale en euregionale netwerken, regionale Triple Helix afstemming en er zijn diverse subsidieverzoe-ken gestart.

Inhoudelijk werd prioriteit gegeven aan de ondersteuning van de stedelijke programma’s (met name projecten Gebrookerbos en Romeins Kwartier), sociale innovatie, verduurzaming en digitale transitie (blockchainproject). Procesmatig werd aandacht besteed aan de voorbereiding van de regiodeal, de nieuwe provinciale coalitieperio-de en de nieuwe Europese programma periode vanaf 2020.

Het eindelijke concrete jaarresultaat wordt naast gerichte structurele inspanning sterk beïnvloed door het (jaar-)aanbod bij de subsidienten, administratieve doorlooptijden en enige geluks- en gunfactoren. Het resul-taat is wederom ten opzichte van 2017 met bijna € 1 miljoen toegenomen en doorgegroeid naar € 16.722.472 in 2018.

Europa : € 5.581.465Rijk : € 3.908.070Provincie : € 4.816.550 Overig : € 2.416.387

25

€-

€5.000.000

€10.000.000

€15.000.000

€20.000.000

€25.000.000

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Subsidieverwerving gem. Heerlen

Volume verworden derdengelden MBP-ambitie

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Bestuurskracht wordt hieronder weergegeven:

Programma 0: Baten Lasten Saldo Resultaat 2018BESTUUR EN

ONDERSTEUNINGPrim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Bestuurskracht 3 3 138 -5.238 -7.456 -8.855 -5.236 -7.454 -8.716 -1.263


De grootste afwijkingen binnen het kernthema worden hieronder toegelicht:



Bestuurskracht Als centrumgemeente Heerlen hebben we, via het gemeentefonds, voor de regio Parkstad een bijdrage vanuit het Rijk ter bestrijding van de krimp in deze regio gekregen. Deze bijdrage wordt via de gemeente Heerlen verdeeld over de Parkstad-gemeenten. Nadeel is het gevolg van een niet gelukte/niet gevonden herfinanciering van de middelen die voorheen in mindering zijn gebracht op de bijdrage uit het gemeente-fonds.

-1.198 I N

Er is binnen de gemeente Heerlen tijdelijk een waarnemend burgemees-ter benoemd als gevolg van het uitvallen van de huidige burgemeester. Dit heeft gezorgd voor hogere salarislasten.

-216 I N

Een aantal wethouders zijn na de verkiezingen in 2018 niet meer als wethouders teruggekeerd. Zij ontvangen nog wel steeds wachtgeld vanuit de gemeente. Dit zorgt voor een nadeel.

-73 I N

De jaarrekening van het Shared Service Center Zuid-Limburg (SSC-ZL) laat een positief resultaat zien in 2018, voornamelijk als gevolg van het (voorlopig) stilzetten van bepaalde activiteiten. Het gedeelte voor de gemeente Heerlen is € 121.000.

121 I V


Bedragen x € 1.000 136 -1.398 -1.263

26

Kernthema Dienstverlening


Ondanks de drukte bij het verstrekken van paspoorten, identiteitskaarten en rijbewijzen is het gelukt de wacht-tijd binnen de gewenste termijn van maximaal 5 werkdagen te houden. We bieden de mogelijkheid om pas-poorten en identiteitskaarten te bezorgen. Burgers betalen hier een kleine vergoeding voor. In 2018 zijn 1.081 documenten thuisbezorgd. Dat is 6,5% van het totaal aangevraagde documenten. De bezorging verloopt naar tevredenheid van de burgers. Het afhaalpunt in Heerlen-Noord voor rijbewijzen/reisdocumenten is niet gerealiseerd omdat deze gefinan-cierd zou worden met vrijkomende middelen uit de voorziene herindeling. Naar aanleiding van de door de Gemeenteraad aanvaarde motie in november 2018 loopt onderzoek of op een andere manier tegemoet kan worden gekomen aan de wens van een afhaalservicepunt.Het voltrekken van een huwelijk mag op elke plek binnen de gemeente. Daarmee is deregulering gerealiseerd. Tien bruidsparen hebben daar gebruik van gemaakt. Vanwege de overlast die de sloop van het oude stadskan-toor veroorzaakt, is besloten de huwelijksplechtigheid tot aan de realisatie van de nieuwbouw niet meer in het Stadhuis te laten plaatsvinden. De bruidsparen hebben een alternatieve locatie aangeboden gekregen en zijn daar tevreden over. In 2018 is gekozen voor een andere opzet van huwelijken in de vorm van drie varianten met verschillende tarieven. Dat biedt voor de burger meer diversiteit. De legesverordening is daarop aangepast en in de tarieven is meer rekening gehouden met de daadwerkelijke kosten voor een huwelijk. Daarmee is de kostendekkendheid vergroot. De organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen is goed verlopen. Wederom is meegedaan met het experi-ment centraal tellen.

Formulieren voor het aanvragen van producten zijn aangepast zodat zij voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Alleen de minimaal noodzakelijke persoonsgegevens worden opgevraagd. Daarmee is voldaan aan de eis van de AVG en de wens van de klant. Gestart is met het vereenvoudigen van taalgebruik voor de productteksten op de website. Met behulp van een schrijfwijzer en door enkele formulieren aan burgers voor te leggen. Dit heeft geleid tot kortere en duidelijkere teksten. In samenwerking met studenten van Zuyd-Hogeschool onderzoeken we of de dienstverlening zoals we die aanbieden aansluit bij de wensen en behoeften van de inwoners. De voorbereidingen van implementatie van de pilot ‘Live Chat’ als aanvulling op de sociale media, zijn afgerond. Om begrijpelijker te communiceren is een video toegevoegd aan het product ‘aanvragen paspoort’. Vanaf midden augustus zijn de 1.558 views verdeeld geweest over de 6 videoclips. Het aantal unieke bezoekers was 362, dit betekent een gemiddelde van 4,5 view per bezoeker. 87% van de kijkers is tevreden over de inhoud van de videoclips.

Het project e-IDAS (electronic IDentities And Trust Services) is afgerond. Met ingang van oktober accepteert de gemeente Heerlen in het kader van De Europese verordening eIDAS Nederlandse en Europees erkende inlogmiddelen binnen onze online dienstverlening. Buitenlandse personen en bedrijven in bezit van een digitaal authenticatiemiddel gecertificeerd voor eIDAS kunnen digitale producten afnemen.

Er loopt een aantal projecten om de publieke dienstverlening efficiënter in te richten met behulp van ICT. Het programma van eisen voor een integraal Klantcontactsysteem is opgesteld zodat we over kunnen gaan tot aanbesteding.

In 2018 is het gebruik van de digitale evenement assistent volledig doorgevoerd. Dit regionale platform is nu het enige portaal voor het aanvragen van evenementen. Sinds de ingebruikname in september 2018 hebben in totaal 82 aanvragers gebruik gemaakt van deze digitale omgeving. De laatste maanden van 2018 hebben we aanvragers intensieve begeleiding aangeboden om hen wegwijs te maken op dit nieuwe platform. Het project ‘digitaliseren van de parkeervergunningen’ is medio 2018 van start gegaan. Een programma van eisen is opgesteld en de aanbesteding is afgerond en gegund. Met de aanvragers van vergunningen gaan we in een vroeg stadium in gesprek en maken we gebruik van een proefperiode. Met deze proefperiode krijgen we zicht op hoe de aanvragers de nieuwe omgeving ervaren. Zo ontdekken we eventuele kinderziektes en kunnen we die voor het definitief in gebruik nemen oplossen.

27

Eind 2018 zijn we gestart met de voorbereidingen om alle vergunningsaanvragen en vergunningen te publice-ren. Voor deze publicaties hebben we tevens deelgenomen aan een onderzoek van de ombudsman. De resul-taten van dit onderzoek verwachten wij in 2019. Uiterlijk in de eerste helft van 2019 hebben we de publicaties gerealiseerd.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Dienstverlening wordt hieronder weergegeven:


ONDERSTEUNINGPrim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Dienstverlening 1.546 1.804 2.061 -2.001 -2.027 -2.392 -456 -223 -331 -108





Dienstverlening Voor de verstrekking van reisdocumenten, rijbewijzen, naturalisaties en Verklaringen Omtrent Gedrag ontvangen wij leges die wij aan het rijk moeten afdragen. Zowel de ontvangst van die leges als de afdracht zijn hoger dan begroot.

241 -247 I V

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 15 -117 I N

Bedragen x € 1.000 256 -364 -108

28

Kernthema Middelen en heffingen


FinancieringOnder de financieringsfunctie verstaan we alle activiteiten die voorzien in de vermogensbehoefte van de ge-meente. Naast het aantrekken van geldleningen en het uitzetten van geldmiddelen valt hieronder het beheersen van de financiële risico’s die gepaard gaan met de geldstromen, de financiële posities en de vermogenswaarden. De financieringsfunctie moet ervoor zorgen dat er altijd voldoende geld beschikbaar is om aan alle verplichtin-gen te kunnen voldoen. Uitkeringen moeten op tijd worden betaald, evenals subsidies, salarissen en facturen van derden. Hiervoor worden op maandbasis kortlopende geldleningen aangetrokken. Om investeringen in de stad mogelijk te maken, worden langlopende geldleningen aangetrokken. Treasury van de gemeente Heerlen dient uitsluitend de lokale publieke taak en voert een zo prudent moge-lijk beleid binnen de kaders die zijn gesteld in de Wet fido. Heerlen heeft structureel deelgenomen aan het periodieke overleg van treasurers van 100.000+ gemeenten. Tevens zijn wij als gemeente Heerlen lid van de Dutch Association of Corperate Treasurers (DACT). Voorts is vanuit treasury gedurende 2018 intensief contact onderhouden met geldverstrekkende en bemiddelende partijen op de gelden kapitaalmarkten. Deze contac-ten waren gericht op ontwikkelingen op de financiële markten (bijv. renteniveaus en kredietwaardigheden van tegenpartijen).

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Middelen en heffingen wordt hieronder weergegeven:


ONDERSTEUNINGPrim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Middelen en heffingen 279.999 284.786 291.833 -48.985 -56.574 -61.498 231.014 228.212 230.335 2.123





Middelen en heffingen Doorberekening van o.a. huurpenningen en energiekosten van enkele panden/gebouwen uit voorgaande jaren.

61 I V

Vanuit het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) ontvangen we vergoedingen voor werknemers die een bepaalde periode niet werkzaam kunnen zijn i.v.m. zwangerschap, ziekte en/of gedeel-telijke arbeidsongeschiktheid. Deze gelden worden als inkomst niet begroot. Hier tegenover staan in enkele gevallen kosten t.b.v. inhuur. Zie hogere kosten m.b.t. inhuur die hieronder nader zijn toegelicht.

216 I/S V

Betreffen de inkomsten uit detachering van eigen personeel aan overige gemeenten/instanties/gemeenschappelijke regelingen. Hiervoor ontvan-gen we een vergoeding. Deze inkomsten dienen ter compensatie van de hogere personeelslasten. Hieronder zijn deze hogere personeelslasten toegelicht.

884 I V

Gedurende het jaar worden op de totale loonsom toeslagen (vakantie, eindejaars) en lasten t.b.v. werknemersverzekeringen (werkloosheid, arbeidsongeschiktheid) gereserveerd/ingehouden. Deze reserveringen worden in de loop van het jaar ook weer uitbetaald/vergeven. Op deze reserveringen is een voordeel behaald (er is dus meer gereserveerd/in-gehouden dan begroot). Hier staan logischerwijs ook hogere personeel-slasten tegenover.

100 I V

Op basis van afgesloten dienstverleningsovereenkomsten met diverse huurders van gemeentelijke gebouwen, worden zaken als elektra, schoonmaak en onderhoud groen doorberekend aan de gebruiker. Er zijn meer kosten doorberekend aan huurders dan van tevoren was verwacht.

96 I V

Afwijking wordt veroorzaakt door een herziene berekening van de voor-ziening dubieuze debiteuren, waardoor een bedrag uit de voorziening ten gunste van de exploitatie is vrijgevallen. Daarnaast hebben we als gemeente inkomsten ontvangen uit personele inzet bij specifieke (regionale) projecten.

266 I V

Betreft een voordeel op de rente, voornamelijk als gevolg van het door-schuiven van investeringen (onderuitputting).

881 I V

29



Betreft een hogere ontvangst (baat) op de onroerende zaakbelasting (OZB). Nadere toelichting staat in de paragraaf lokale heffingen.

457 I V

Bij de overige gemeentelijke belastingen (zie paragraaf lokale heffingen) is een voordeel behaald. Dit heeft mede te maken met afrekeningen/naheffingen uit voorgaande jaren.

111 I V

Binnen het gemeentefonds is er een voordeel ten opzichte van de be-groting, voornamelijk omdat de neerwaartse bijstelling van de bijdrages voor het Sociaal Domein, vervat in de algemene uitkering van het gemeentefonds, zijn meegevallen. Zie voor een nadere toelichting op het gemeentefonds paragraaf 2.2.2.

3.019 I V

Parkstad IT ontvangt inkomsten voor de vervulling van werkzaamheden voor de eigen gemeente en de overige deelnemers. Hier tegenover staan naar rato ook de lasten.

773 -773 I -

De bezuiniging op de vastgoedportefeuille 'onderhoudsbesparing door sloop of verkoop van panden' is in 2018 niet geheel gerealiseerd. Dit leidt tot een tekort van € 196.000.

-196 I N

Betreft een rentevoordeel op het totaal aan betaalde rente op kort- en langlopende leningen als gevolg van gunstige renteontwikkelingen, on-der andere omdat korte termijn financiering nog steeds rente oplevert.

139 I V

Betreft de taakstelling op inkoop (inkoopvoordeel), die is ingebracht naar aanleiding van het samenvoegen van de inkoop tussen de gemeen-ten Sittard-Geleen, Maastricht en Heerlen bij het SSC.

-1.730 I N

Betreft een nadeel op de niet geheel ingevulde organisatietaakstelling van 2018.

-1.497 I N

Behaalde bezuinigingen n.a.v. de laastste bezuinigingsronde in het jaar 2018. Deze post lost voor een groot gedeelte de niet behaalde bezuini-gingen uit eerdere jaren op.

4.098 I V

Hogere kosten voor inhuur die deels uit de vacatureruimte betaald worden. Daarnaast zijn door ziekte, afwezigheid en het niet invullen van vaste formatie externe medewerkers ingehuurd.

-1.455 I N

Betreft een nadeel op de de gecentraliseerde budgetten. Dit betreft ICT-kosten/benodigdheden, druk- en bindwerk, porto- en verzendkosten en contributies/lectuur.

-1.251 I N

Betreft de fout in de begroting met resultaatimpact op de ICT-/informa-tiebudgetten zoals gemeld in de novembernota.

-1.167 I N

De verhuizing/verplaatsing van het archief heeft tot hogere kosten geleid. Het werk dat ermee gemoeid was, bleek van grotere omvang dan vooraf ingeschat.

-115 I N

Conform de richtlijnen van het BBV worden alle mutaties van het grondbedrijf op het product grondbedrijf verantwoord, zie paragraaf grondbeleid voor de inhoudelijke toelichting en verantwoording.

-1.561 I N

Betreft voornamelijk de stijging van de premie van zowel de ongevallen-verzekering als de aansprakelijkheidsverzekering.

-134 S N

De post ambtenarenhuisvesting is duurder, voornamelijk doordat er huur- en exploitatiekosten voor de locaties Klomp en Parallelweg 2B zijn betaald. Ook nieuwe parkeerabonnementen op locaties zonder parkeer-voorziening zorgen voor een overschrijding.

-103 I N

Betreft een overschot als gevolg van lagere frictiekosten voor de door-ontwikkeling van de organisatie/organisatieaanpassingen in 2018.

887 I V

Betreft de niet in de begroting opgenomen bijdrage van de gemeente Heerlen aan Shared Service Centrum Zuid-Limburg (SSC-ZL).

-209 I N

Salarislasten dienen sinds het hernieuwde BBV zoveel mogelijk te worden toegerekend aan afzonderlijke taakvelden. Door personeels- en taakverschuivingen ontstaan er wijzigingen in de verdeling van salaris-lasten over de taakvelden ten opzichte van de begroting. Gemeente-breed heeft dit nagenoeg geen financieel effect.

146 I V

Door een gefaseerde invoering van de lease van bedrijfsauto's zijn de materieelkosten in 2018 lager dan verwacht.

90 I V

De aanbesteding van de fysieke beveiliging van een deel van de gemeentelijke gebouwen is in 2018 niet geheel afgerond, waardoor er minder kosten zijn gemaakt. De beveiliging van de gebouwen heeft incidenteel plaatsgevonden door inzet van eigen personeel.

59 I V

Het afboeken van oude belastingdebiteuren vanuit de (destijds nog geheten) Gemeenschappelijke Belasting- en RegistratieDienst (GBRD) die niet meer ingevorderd kunnen worden.

-413 I N


Bedragen x € 1.000 7.047 -4.923 2.125

31

2.1.1 Programma Veiligheid

Portefeuillehouder: Emile Roemer


Het totale resultaat van het programma Veiligheid, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 2:VEILIGHEID

Lasten Baten Saldo Resultaat 2018Prim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Crisisbeheer 0 0 11 -5.628 -5.638 -5.862 -5.628 -5.638 -5.851 -213

KT Veiligheid 138 120 144 -5.031 -4.914 -5.834 -4.892 -4.794 -5.690 -896


138 120 155 -10.659 -10.552 -11.696 -10.520 -10.432 -11.541 -1.109

Bestemming 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Gerealiseerde resultaat 138 120 155 -10.659 -10.552 -11.696 -10.520 -10.432 -11.541 -1.109



-5.862-5.834

Programma 1: Veiligheid

KT Crisisbeheer

KT Veiligheid

Bestemming

Wat hebben we bereikt? (maatschappelijk effect)

Het jaar 2018 stond in het teken van verdere uitvoering van de kadernota Leefbaarheid en Veiligheid 2017-2020. De aanpak van veiligheid en leefbaarheid in de buurten stond centraal. Maar ook andere thema’s kregen prioriteit, zoals veilige woon- en leefomgeving, veilig uitgaan, hennepteelt/drugsoverlast/drugsbeleid, High Impact Crimes (ingrijpende gebeurtenissen met grote gevolgen voor het veiligheidsgevoel), ondermijning/geor-ganiseerde criminaliteit, jeugdoverlast en radicalisering (sterk afwijkend gedrag).

Het huidige veiligheidsbeleid laat positieve resultaten zien en we zijn dan ook op de goede weg. We werken intensief samen met de veiligheidspartners en burgers. Wij realiseren ons dat de veiligheid en het veiligheidsge-voel van burgers zomaar kan veranderen. Gebeurtenissen in Heerlen, Nederland of elders in de wereld kunnen hier een sterke invloed op hebben. Het is dan ook de uitdaging om belangrijke ontwikkelingen en gebeurtenis-sen te volgen en waar nodig maatregelen te nemen. Zo hebben wij in 2018 bijzonder geïnvesteerd in de aanpak van woonoverlast en de aanpak van ondermijnende criminaliteit, waarbij de onderwereld nauw met de boven-wereld verbonden raakt.

32

Beleidsindicatoren

De BBV indicatoren voor programma Veiligheid:


Verwijzingen Halt Aantal per 10.000 jongeren 202 131 2017

Winkeldiefstal Aantal per 1.000 inwoners 4 2,2 2018

Geweldsmisdrijven Aantal per 1.000 inwoners 7,1 4,8 2018

Diefstallen uit woning Aantal per 1.000 inwoners 4 2,2 2018

Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per 1.000 inwoners 8,4 5,4 2018

De overige indicatoren voor programma Veiligheid:


Gerapporteerd slachtofferschap Percentage 16 2017

Geregistreerde inbraak bij bedrijven en instellingen Aantal meldingen 41 2018

Drugshandel Aantal meldingen 181 2018

Aangiftebereidheid Percentage nog te meten 2019

Burengerucht Aantal meldingen 520 2018

Overlast door verward persoon Aantal meldingen 633 2018

Overlast zwervers Aantal meldingen 128 2018

Drugs- en drankoverlast Aantal meldingen 824 2018

Vernieling c.q. zaakbeschadiging Aantal meldingen 819 2018

Diefstal/inbraak woning Aantal meldingen 532 2018

Openlijk geweld (persoon) Aantal meldingen 25 2018

Bedreiging Aantal meldingen 277 2018

Mishandeling Aantal meldingen 1.282 2018

Straatroof Aantal meldingen 28 2018

Overval in woning Aantal meldingen 3 2018

Diefstal/inbraak box, garage, schuur, tuinhuis Aantal meldingen 195 2018

Zakkenrollerij Aantal meldingen 84 2018

Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen Aantal meldingen 191 2018

Diefstal van motorvoertuigen Aantal meldingen 789 2018

Diefstal van brom-, snorfietsen Aantal meldingen 392 2018

Inbraak winkel Aantal meldingen 10 2018

Inbraak bedrijf Aantal meldingen 212 2018

Overlast Aantal meldingen 1381 2018

Vandalisme baldadigheid Aantal meldingen 819 2018

Melding overlast jeugd Aantal meldingen 431 2018

Schaalscore overlast; Schaalscore 3,5 2017

Schaalscore sociale cohesie; Schaalscore 5,5 2017

% drugsoverlast in eigen buurt; Percentage 12 2017

% overlast dealpanden in de buurt; Percentage 5 2017

Aantal overlast hennepteelt in de buurt; Percentage nog te meten 2019

% openbare dronkenschap in eigen buurt; Percentage 8 2017

% jeugdoverlast in eigen buurt; Percentage 17 2017

Waardering kwaliteit woonomgeving; Schaalscore 7,1 2017

Verloedering; Schaalscore 4,7 2017

% rommel op straat; Percentage 35 2017

33


% bekladding muren/gebouwen; Percentage 10 2017

% vernieling in eigen buurt; Percentage 12 2017

% overlast hondenpoep in eigen buurt; Percentage 42 2017

% slachtofferschap totaal; Percentage 16 2017

Perceptie vermogensdelicten; Schaalscore 4,2 2017

% Woninginbraak komt vaak voor in de buurt; Percentage 11 2017

% Diefstal uit auto's komt vaak voor in de buurt; Percentage 7 2017

% Diefstal/beschadiging auto komt vaak voor; Percentage 13 2017

% Fietsendiefstal komt vaak voor in de buurt; Percentage 11 2017

% Gewelddelicten komt vaak voor in de buurt; Percentage 3 2017

% onveiligheidsgevoelens in eigen buurt; Percentage 39 2017

% Bedreiging komt vaak voor in de buurt; Percentage 4 2017

% agressief verkeersgedrag in eigen buurt; Percentage 24 2017

% politie is te weinig te zien in de buurt; Percentage 47 2017

% mist een wijkagent. Percentage 38 2017

34

Kernthema Crisisbeheer


Nieuw veiligheidsbureauPer 01-01-2018 heeft de Veiligheidsregio Zuid-Limburg (VR) een nieuw Veiligheidsbureau. Vanuit dit bureau werken de gemeenten en de hulpdiensten nog intensiever dan voorheen samen aan de voorbereiding op ram-pen en crisissen.

Ontwikkelingen brandweerDe brandweer Zuid-Limburg staat onder druk. Er komen steeds meer taken bij. Een doorontwik-keling is nodig om ook in de toekomst het werk naar behoren te kunnen uitvoeren. Ook de afspraken over de financiële bij-drage door de gemeenten worden geëvalueerd. De Veiligheidsregio heeft scenario’s uitgewerkt ter voorberei-ding op besluitvorming in 2019.

Inzet crisisorganisatieIn 2018 waren er 49 incidenten. Meestal waren dit kleine inzetten, zoals woningbranden, gaslekken en dumping van drugsafval. Bijzondere incidenten waren de grote brand op Avantis, een professionele hennepplantage met zeecontainers en vrachtwagens in Hoensbroek en een vrachtauto met verloren lading op de Welterlaan.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Crisisbeheer wordt hieronder weergegeven:


Baten Lasten Saldo Resultaat 2018Prim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Crisisbeheer 0 0 11 -5.628 -5.638 -5.862 -5.628 -5.638 -5.851 -213





Crisisbeheer De Veiligheidsregio (Brandweer Zuid-Limburg) heeft over de jaren 2016 en 2017 de bijdrages van de deelnemers geïndexeerd en heeft deze verhoging van de bijdrages in 2018 in rekening gebracht aan de deelne-mers als gevolg van een tekort op de jaarrekening van 2017.

-214 I N

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 11 -10 I V

Bedragen x € 1.000 11 -224 -213

35

Kernthema Veiligheid


BuurtveiligheidsaanpakDe aanpak om in iedere buurt samen met veiligheidspartners en burgers een eigen veiligheidsplan op te stellen blijkt een succes. Burgers geven wel aan dat ze de opzet en structuur nog moeilijk vinden. We bekijken hoe we het gemakkelijker kunnen maken. Binnen het kader van burgerparticipatie zijn onder andere WhatsApp-borden en extra verlichting aangebracht en is voorlichting gegeven. Verdachte of onveilige situaties kunnen nu ook worden doorgeven via de Heerlen-app(licatie).

Aanpak woonoverlastOm de toenemende overlast vanuit woningen tegen te gaan passen we de methodiek ‘Operatie Hartslag’ toe. Dit is een integrale aanpak, met aandacht voor zorg, maatregelen tegen overtreding van regels, participatie en wonen. De overlast bij en rondom de Saffierflat is zo sterk verminderd.

Veilig uitgaanHet veiligheidsgevoel in het uitgaanscentrum is verbeterd. De genomen maatregelen zoals extra verlichting en meer inzet van politie en handhaving hebben het gewenste effect.Met ingang van 15-12-2018 mogen de cafés in Heerlen centrum onder bepaalde voorwaarden hun eigen ope-ningstijden bepalen op vrijdag- en zaterdagavond. Met deze proef onderzoeken we wat de effecten zijn op de veiligheid en leefbaarheid.

Geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA)Het Centrum Seksueel Geweld Limburg is verhuisd naar Maastricht (MUMC+). Hier is de regionale zorg voor slachtoffers van seksueel geweld georganiseerd. Het aantal meldingen van huiselijk geweld blijft toenemen. Veilig Thuis zet, conform afspraak met de gemeen-ten, tijdelijk extra personeel in om de toename te kunnen verwerken. Desondanks ontstaan er op piekmomen-ten achterstanden. Dat is zorgelijk. Zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau zijn wij hierover in gesprek met Veilig Thuis.

Veiligheid in en om ScholenOrganisaties uit onderwijs, overheid en andere veiligheidspartners hebben een overeenkomst gesloten om ge-zamenlijk te zorgen voor een veilige school- en lesomgeving.

JeugdoverlastDe integrale aanpak van jeugdoverlast heeft effect. In 9 van de in totaal 19 buurtveiligheidsplannen is jeugd-overlast genoemd als prioriteit. Dat is drie minder dan in 2017. De politiecijfers tonen een forse daling van het aantal overlastmeldingen (610 in 2017, ten opzichte van 431 in 2018). De straatcoaches zijn flexibel ingezet in buurten waar ze het hardst nodig waren.

Drugsoverlast/illegale hennepteeltIn 2018 zijn 38 woningen gesloten vanwege illegale hennepteelt. In 2017 waren dat er nog 24. Dat komt vooral doordat we steeds meer bedrijfsmatige professionele hennepplantages aantreffen. Er volgt dan meteen sluiting; zonder waarschuwing. Opvallend is dat we hierbij steeds vaker complexe zorgsituaties zien, met een diepere achterliggende problematiek. Alleen handhavend optreden is dan niet de oplossing. Het Expertise Team wordt ingeschakeld om te bekijken welke hulp en begeleiding nodig is. In 2018 waren er 19 sluitingen vanwege het aantreffen van harddrugs.

Regulering hennepteeltBij de Tweede Kamer is in 2018 een wetsvoorstel ingediend ter regulering van de hennepteelt voor recreatief gebruik (Experiment Gesloten Coffeeshopketen). Behandeling hiervan vindt plaats in 2019. We zijn nog steeds geïnteresseerd om deel te nemen. Definitieve aanmelding hangt af van de voorwaarden die gaan gelden.

36

OndermijningIn 2018 zijn 29 Bibob-procedures (bevordering integraliteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) uitge-voerd. Daarmee toetsen we of een aanvrager van een vergunning te vertrouwen is. In 12 gevallen hebben we de vergunning geweigerd of zijn aanvullende voorschriften opgelegd. Ook hebben we integrale controles uitge-voerd om mogelijke criminele activiteiten op te sporen.

Intensivering aanpak ondermijningHet kabinet heeft € 100 miljoen beschikbaar gesteld om ondermijnende, georganiseerde criminaliteit harder aan te pakken. Namens Limburg heeft het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) een plan inge-diend. Als onderdeel hiervan gaan we samen met Kerkrade op grote schaal loodsen, containers, bedrijfsgebou-wen etc. controleren op illegale hennepteelt. Later sluiten andere Parkstadgemeenten aan. Voor deze aanpak heeft de minister van Justitie en Veiligheid ruim € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld.

CoffeeshopverplaatsingWe zijn van plan om coffeeshop ‘The Brothers’ op de Heerlerbaan te verplaatsen naar de Euregioweg. Dit proces loopt nog.

RadicaliseringWe hebben een meldpunt radicalisering ingericht. Interne medewerkers en externe partners geven we training om signalen van radicalisering te herkennen.

Gemeentelijk blauw: toezicht en handhavingEen nieuwe meldkamer met een modern cameratoezichtsysteem is in gebruik genomen. Als proef hebben de bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) een bodycam (een camera gedragen op de borst, schouder of helm) gekregen. Veiligheidshuis Parkstad (VHP)Het VHP heeft in 2018 aan 80 inwoners van Heerlen een persoonsgerichte aanpak (PGA) gegeven. In zo’n geval is sprake van zware persoon gerelateerde problematiek waarbij diverse (hulpverlenende) instanties zijn betrok-ken. In 2017 waren er dit nog 62. De problematiek in Heerlen neemt toe, terwijl de capaciteit van het veilig-heidshuis onder druk staat.

Veiligheid bij evenementenEen veilig verloop van evenementen is belangrijk. We gaan daarom vroegtijdig met een organisator en de hulp-diensten in gesprek om te bepalen welke maatregelen nodig zijn.

VeiligheidsdagDe Euregionale Veiligheidsdag op 12 mei 2018 was een groot succes. Tientallen hulpdiensten en veiligheidspart-ners presenteerden zich aan het grote publiek. Bijzonder was de grote deelname vanuit Defensie. Baanbrekend werkDe inzet van baanbrekend werk, een werkervaringsplek voor mensen met een bijstandsuitkering, is op parkeer-plaatsen zeer succesvol. Door toezicht op Nieuw Eyckholt en de Woonboulevard zijn de diefstallen uit en van motorvoertuigen, inclusief aanhangwagens, sterk gedaald. Ook zijn weer controles van brandkranen uitgevoerd.

Toezicht en handhaving bouwen, ruimtelijke ordening, milieu, horeca en evenementenOver de uitvoering van het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2018 leggen wij volgend jaar, in 2019 gedetail-leerd verantwoording af.In het kort hielden wij op een minimaal uitvoeringsniveau toezicht op verleende vergunningen van de Wet alge-mene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), controleerden we periodiek bedrijven en handelden we klachten en verzoeken om handhaving af. Daarnaast controleerden we geprioriteerde grote gebouwen waar grote groepen mensen verblijven met een gebrek aan zelfredzaamheid op constructie en brandveiligheid, evenementen op constructie en brandveiligheid, geluid, Drank- en horecawet en grote kantoren door middel van energieaudits en energiecontroles in het kader van PALET. Ook voerden wij bedrijfscontroles uit op industrieterrein De Koumen, om zicht te krijgen op en ter voorkoming van mogelijke illegale activiteiten. Daarnaast voerden we bedrijfscon-troles op brandveiligheid uit bij horeca en gemeenschapshuizen in verband met carnaval.

37

We zijn gestart met de voorbereidingen om voorlichting te geven over asbestverwijdering. Alle asbestdaken die in contact staan met de buitenlucht moeten eind 2024 zijn verwijderd. Met het project Herstructurering Vrieheide-De Stack hebben we met name woonoverlast aangepakt.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Veiligheid wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Crisisbeheer 138 120 144 -5.031 -4.914 -5.834 -4.892 -4.794 -5.690 -896





Veiligheid Als gevolg van een doorontwikkeling van de bureaus handhaving & toezicht binnen de gemeente Heerlen, zijn er medewerkers als her-plaatsingskandidaat benoemd. Deze medewerkers zijn nog niet allemaal herplaatst.

-985 I N

Betreft een voordeel op de bijdrage aan gemeenschappelijke regeling Veiligheidshuis Parkstad. Het bedrag dat nog betaald moest worden als gevolg van de verrekening van het jaar 2017 (omdat dit een gebroken boekjaar betrof), is verdeeld over de jaren 2018 en 2019. Hierdoor is niet het gehele nog te betalen bedrag in 2018 betaald en is er een voordeel.

65 I V

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 24 I V

Bedragen x € 1.000 24 -920 -896

39

2.1.2 Programma Verkeer en Vervoer

Portefeuillehouder: Charles Claessens


Het totale resultaat van het programma Verkeer en Vervoer, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgeno-men:

Programma 2:VERKEER EN VERVOER

Lasten Baten Saldo Resultaat 2018Prim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Mobiliteit 0 0 0 -20 -20 -20 -20 -20 -20 0

KT Wegen, straten en pleinen

1.287 1.575 1.688 -10.127 -9.702 -9.994 -8.840 -8.127 -8.305 -178


1.287 1.575 1.688 -10.147 -9.722 -10.014 -8.860 -8.147 -8.325 -178

Bestemming 168 265 265 0 -156 -156 168 109 109 0

Gerealiseerde resultaat 1.455 1.840 1.953 -10.147 -9.878 -10.170 -8.692 -8.039 -8.217 -178



-20

-9.994

-156

Programma 2: Verkeer en Vervoer

KT Mobiliteit


Bestemming


Op basis van het vastgestelde parkeerbeleid zijn de onderdelen vergunning parkeren, betaald parkeren en blauwe zones ingezet om de bereikbaarheid en leefbaarheid in de stad te verbeteren. Over het algemeen kan gesteld worden dat de tevredenheid onder de burgers over de parkeervoorzieningen in Heerlen is toegenomen. Door invoering van blauwe zones en vergunning parkeren in combinatie met de bezoekersregeling is de moge-lijkheid tot parkeren in buurten en wijken aanmerkelijk verbeterd. Door het weren van langparkeerders komt de parkeercapaciteit geheel ten goede van de eigen bewoners en hun bezoekers. Daarbij is de leefbaarheid aanzienlijk verbeterd omdat er minder overlast is van verkeer dat naar een parkeerplaats zoekt.

40

In 2018 is een systematische aanpak van verkeersknelpunten ingevoerd. Aan de hand van vastgestelde normen wordt de noodzaak en haalbaarheid van fysieke maatregelen aangetoond. Vervolgens worden deze maatregelen in nauwe samenspraak met de bewoners uitgevoerd. Met deze aanpak hebben we een basis gelegd voor het terugdringen van het aantal letselongevallen. Daarnaast wordt met deze aanpak de betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid van de gebruikers benadrukt.

Bij elke reconstructie, zoals de Welterlaan, wordt in het ontwerpproces nadrukkelijk rekening gehouden met voetgangers en fietsers. Zo dragen we bij aan het stimuleren van duurzame manieren van vervoer. Er is ook een begin gemaakt met het optimaliseren van enkele fietsroutes voor woon-werkverkeer en enkele recreatieve fietsroutes.

Mede door onze bijdrage aan het elektrisch maken van de Drielandentrein is de basis gelegd voor de door ons gewenste IC-verbinding Amsterdam-Eindhoven-Heerlen-Aken-Keulen.

De gemeente heeft de achterstand in onderhoud van verhardingen deels ingehaald. We hebben samen met bewoners en scholen bereikt dat de openbare ruimte in 2018 minder vervuild was. En we hebben op de structu-rele kosten van openbare verlichting weten te besparen.

Beleidsindicatoren

De indicatoren voor programma Verkeer en Vervoer:


Getelde fietsen op diverse locaties; Aantal nog te meten 2019

Tevredenheid over de bereikbaarheid van Heerlen met verscillende vervoersvormen wordt beoordeeld;

Percentage nog te meten 2019

Aantal ongevallen met dodelijke afloop en/of ziekenhuisgewonden Aantallen nog te meten 2019

Aantal klachten en meldingen over verkeersonveiligheid in de buurt Aantallen nog te meten 2019

Getelde motorvoertuigen op diverse locaties naar snelheid en aantal Aantal nog te meten 2019

Parkeerbezetting in Centrum en diverse woongebieden Percentage nog te meten 2019

41

Kernthema Mobiliteit


MobiliteitsvisieEr is een concept mobiliteitsvisie opgesteld die als basis (bureaustudie) dient voor de in 2019 op en vast te stel-len definitieve mobiliteitsvisie Heerlen.

ParkerenNaar aanleiding van parkeeronderzoeken en verzoeken van bewoners en werknemers hebben we binnen de kaders van het huidige parkeerbeleid de parkeertarieven en parkeerproducten verdere kunnen verbeteren. Er zijn specifieke langparkeerlocaties met aangepaste dagtarieven toegevoegd in het betaalde parkeergebied van Heerlen. Daarnaast zijn de mogelijkheden voor bezoekersparkeren uitgebreid door de invoering van de 1-uurs kraskaarten.Op basis van enquêtes zijn er nieuwe blauwe zonegebieden ingevoerd in Benzenrade en op de Voskuilenweg en is de blauwe zone in Bekkerveld uitgebreid. De voorbereiding om te komen tot een digitaal parkeervergunnin-gensysteem is in 2018 voortgezet. Eind 2018 heeft de aanbesteding plaatsgevonden.

Aanpak verkeersveiligheidDe eerste 4 projecten vanuit de top-10 ‘aanpak verkeersknelpunten’ die gepland stonden voor 2017 zijn in 2018 uitgevoerd. Als gevolg van een zorgvuldige voorbereidingsprocedure waarin bewoners nauw worden be-trokken, is de hele fasering een jaar opgeschoven. De projecten die voor 2018 op de planning stonden, worden een jaar later uitgevoerd. De voorbereiding voor deze projecten is gestart.

BurgerparticipatieIn samenwerking met Veilig Verkeer Nederland (VVN) is een buurtonderzoek uitgevoerd in Eikenderveld. De resultaten van dit onderzoek dienen als basis voor een verdere aanpak van de verkeerssituatie in de wijk.

Stimuleren gebruik fietsIn samenwerking met ‘Braining the Future’ zijn we in Hoensbroek gestart met een project waarin we vanuit het gebruikersperspectief onderzoeken wat een concreet uitvoeringsprogramma kan zijn om autostad Heerlen te helpen veranderen in fietsvriendelijke stad Heerlen. De samenwerking met ‘Maastricht Bereikbaar’ is in 2018 verder voortgezet, met diverse projecten gericht op stimulering van duurzaam vervoer.

(Fiets)infrastructuurDe voorbereiding van de reconstructie van de rotonde Akerstraat-Heesbergstraat is in nauwe samenspraak met de bewoners geheel doorlopen. Zo zijn de benodigde gronden aangekocht en is het breed gedragen definitief ontwerp opgeleverd. Ook zijn er voorbereidende gesprekken opgestart over de aanleg van een regionaal fiets-pad Heuvelland-Parkstad.

Openbaar VervoerIn verband met de spoorverdubbeling Heerlen-Landgraaf zijn gesprekken met de wijken MSP en Molenberg gestart over de aanpassing van de verkeersstructuur in de nabije omgeving van het station Heerlen-De Kissel.De doorstroming en verkeersveiligheid op de Welterlaan is als gevolg van de reconstructie aanmerkelijk verbe-terd.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Mobiliteit wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Mobiliteit 0 0 0 -20 -20 -20 -20 -20 -20 0


Er zijn geen afwijkingen binnen het kernthema.

42

Kernthema Wegen, straten en pleinen


Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR)De gemeente streeft in buurten onderhoudsniveau ‘onderkant B’ na. In het algemeen is dit onderhoudsniveau gehaald. Bewoners die extra of ander onderhoud wensen en daarvoor de handen uit de mouwen willen steken, kunnen zelf een stuk openbare ruimte onderhouden en/of verbeteren. Dit is in 2018 gestaag uitgebreid en le-vert betrokkenheid van bewoners op. Het vertaalt zich echter niet direct in een bezuiniging op het onderhoud.Sinds 2016 bespaart de gemeente jaarlijks op het onderhoud van verhardingen. Maar eerst moeten we met een inhaalslag de achterstand in het onderhoud worden wegwerken. Voor een periode van 10 jaar is een bedrag van € 16 miljoen ter beschikking gesteld voor het vervangen van versleten verhardingen.

Vervolgaanpak Stedelijk Plan SchoonhoudenIn 2018 zijn we doorgegaan met het Stedelijk Plan Schoonhouden (SPS). Doel is om samen met bewoners, scholen en ondernemers een positieve gedragsverandering te bewerkstelligen rond het schoonhouden van de openbare ruimte. Tijdens de vuurwerkcampagne hebben we vuurwerkkopers met folders geattendeerd op de containers in de buurten waar vuurwerkresten in verzameld worden. Het resultaat was dat er in de stad na de jaarwisseling minder vuurwerkresten op straat lagen.In 2018 is de jaarlijkse schoonmaakestafette met 17 basisscholen georganiseerd. In totaal hebben 1.585 leer-lingen zwerfvuil opgeruimd in de omgeving van hun school.In intentieovereenkomsten zijn met alle Heerlense basisscholen afspraken gemaakt om hen ook gedurende het jaar te ondersteunen bij het schoonhouden van de schoolomgeving.Ook heeft de gemeente Heerlen in 2018 bestuurlijk gehandhaafd op illegale dumpingen. Daarbij wordt een boe-te uitgedeeld en worden de opruimkosten bij de veroorzaker in rekening gebracht. In 2018 zijn 168 bestuurlijke beschikkingen uitgeschreven en is € 24.134 aan opruimkosten op de overtreders verhaald.

Verbetering aanduiding hondenuitrengebiedenIn 2018 hebben we nieuwe borden geplaatst bij de hondenuitrengebieden. Daarop is duidelijker dan voorheen aangegeven wat de grenzen van het hondenuitrengebied zijn. Dit helpt overlast van loslopende honden voorko-men en maakt handhaven eenvoudiger.

Openbare verlichtingIn 2018 is meer dan 50 procent van de openbare verlichting in LED uitgevoerd. Hiermee is een energiebespa-ring gerealiseerd van 251.975 kWh per jaar en een CO²-reductie van 128 ton op jaarbasis. Omdat de levens-duur van LED-verlichting langer is en de onderhoudskosten ervan lager, besparen we tevens op onderhoud. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan de bezuinigingen.

StadsafsluitingenHet projectplan voor de vervanging van de oude afsluiting van het voetgangersgebied in het centrum door middel van kentekenherkenning is in 2018 vastgesteld. In 2018 zijn de vervolgstappen gezet om centra met camerabewaking af te sluiten. Het blijft in de toekomst mogelijk het uitgaansgebied in het centrum van Heerlen fysiek af te sluiten. De verzinkbare palen die dat mogelijk maken, zijn in 2018 vervangen. In afwachting van een nieuw systeem proberen we zoveel mogelijk auto’s in het centrum tegen te houden met een handmatig afsluitsysteem.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Wegen, straten en pleinen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018


1.287 1.575 1.688 -10.127 -9.702 -9.994 -8.840 -8.127 -8.305 -178


43




Wegen, straten en pleinen De bezuiniging van € 200.000 op het onderhoud van de kwaliteit van wegen kan pas op termijn volledig worden gerealiseerd. De onder-houdsachterstand op klein onderhoud wordt vanaf 2016 gefaseerd over 10 jaar weggewerkt, hierdoor zijn er in de beginjaren nog aflopende tekorten.

-150 I N

Door de weersomstandigheden begin 2018 is er een overschrijding van het budget voor gladheidsbestrijding.

-75 I N

Door het uitstel van de vervanging van de automatische afsluiting in de binnenstad, worden de centra nog 'handmatig' afgesloten. De personele kosten hiervan waren niet voorzien in de begroting.

-70 I N

De nutsbedrijven hebben meer aanvragen ingediend voor het aanleggen van kabels en leidingen. Hierdoor zijn er meer inkomsten gegenereerd voor het herstraten van nutssleuven. Hiertegenover staan ook hogere kosten.

40 -15 I V

Het verhalen van schades in de openbare ruimte op de veroorzakers heeft meer inkomsten gegenereerd dan begroot. Hiertegenover staan ook hogere herstelkosten.

40 -25 I V


Bedragen x € 1.000 113 -291 -178

45

2.1.3 Programma Economie

Portefeuillehouder: Martin de Beer


Het totale resultaat van het programma Economie, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 3:ECONOMIE


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Economie 688 688 2.601 -2.549 -2.215 -2.708 -1.861 -1.527 -107 1.420

KT Economische promotie 187 187 229 -586 -573 -668 -399 -386 -439 -53


875 875 2.830 -3.135 -2.788 -3.376 -2.260 -1.913 -546 1.367

Bestemming 0 0 573 0 0 -861 0 0 -289 -289

Gerealiseerde resultaat 875 875 3.402 -3.135 -2.788 -4.237 -2.260 -1.913 -834 1.079



-2.708

-668

-861

Programma 3: Economie

KT Economie

KT Economische promotie

Bestemming


We hebben de vernieuwde economische samenwerking in Zuid-Limburg aangejaagd via de netwerkorganisatie ‘Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL)’. In nauwe samenwerking tussen overheid, ondernemingen en onderwijs is ons doel de Zuid-Limburgse economie voor te bereiden op de toekomst. Daarvoor hebben wij de 8 opgaven uit de Strategische Agenda Zuid-Limburg, het Soete-rapport, vertaald naar een drietal aandachts-punten: 1) Onderwijs en Arbeidsmarkt, 2) MKB en 3) Economie en vestigingsklimaat. Vanuit Heerlen trekken wij voor Zuid-Limburg het programma Onderwijs en Arbeidsmarkt. Dat is gericht op het activeren van mensen op de arbeidsmarkt. De benadering vanuit de sector staat centraal. Hierbij is de vraag van werkgevers leidend en is iedereen die naar werk zoekt de doelgroep. De basis voor de aanpak is in 2018 gelegd.

46

Met het aantrekken van nieuwe bedrijven en het ondersteunen bij het uitbreiden van bestaande bedrijven heb-ben we de nodige banengroei gerealiseerd: CEVA: +/- 350Medtronic: +/- 250 (Avantis) C-Mill +/- 50BSSC: +/- 150 banen en daarnaast +/- 200 studenten

Ter versterking van de economische clusters is bijgedragen aan de verkleining van het centrale winkelge-bied in het centrum en de vermindering van overbodige kantoorruimtes die niet verhuurd of verkocht kun-nen worden. Via samenwerking met supermarkten wordt gekeken naar de (financiële) levensvatbaarheid en de bijdrage aan de leefbaarheid in de buurt van supermarkten. Bovendien wordt de leegstand bestreden door het aantrekken van nieuwe ondernemingen: 15 in 2018. Dat doen we met inzet van de regeling ‘Ruimte voor Ondernemerschap’ en actieve bemiddeling door ‘Streetwise’.

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma Economie:


Functiemenging Percentage 54 52,8 2018

Vestigingen (van bedrijven) Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar

111,9 145,9 2018

De overige indicatoren voor programma Economie:


Totaal aantal arbeidsplaatsen Arbeidsplaatsen ≥12 uur per wk 45.765 2017

aantal bedrijfsvestigingen: smart services Aantal 1.056 2017

aantal arbeidsplaatsen: smart services Arbeidsplaatsen ≥12 uur per wk 8.891 2017

aantal bedrijfsvestigingen: detailhandel Aantal 566 2017

aantal arbeidsplaatsen: detailhandel Arbeidsplaatsen ≥12 uur per wk 2.868 2017

aantal bedrijfsvestigingen: medische logistiek Aantal nog te meten 2018

aantal arbeidsplaatsen: medische logistiek Arbeidsplaatsen ≥12 uur per wk nog te meten 2018

Werkloosheidspercentage; percentage 6 4,9 2017

De ontwikkeling in het aantal ondernemersvragen dat is begeleid via Ondernemershuis;


Ondernemerstevredenheid over gemeentelijke dienstverlening; Rapportcijfer 6,4 2015

De ontwikkeling in het aantal RvO-aanvragen Aantal nog te meten 2019

De ontwikkeling in het aantal RvO-toekenningen Aantal nog te meten 2019

De ontwikkeling in het aantal RvO-ondernemers die na 1 jaar nog steeds actief zijn;


De ontwikkeling in het aantal FES-aanvragen plus toekenningen en het aantal gecreëerde banen;


De ontwikkeling in het aantal FES-toekenningen Aantal nog te meten 2019

Het aantal gecreerde banen FES Aantal nog te meten 2019

De ontwikkeling in het aantal ondernemers aangesloten bij onderne-merscollectieven.


47




Bestemming De bijdrage aan de Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL) wordt bekostigd uit de reserve 'Fonds Economische Structuurversterking (FES)'.

526 I V

De bijdrage aan 'Ruimte Voor Ondernemersschap (RVO)' wordt bekos-tigd uit de reserve 'Fonds Economische Structuurversterking (FES)'.

47 I V

De ontvangen directie-, aandeelhouders- en rentevergoedingen van ver-bonden partij Beitel Zuid BV worden toegevoegd aan de reserve 'Fonds Economische Structuurversterking (FES)'.

-861 I N

Bedragen x € 1.000 573 -861 -289

48

Kernthema Economie


Smart Services & Creative Industry In 2018 werden de ‘3 Digitale Dagen 2018’ gehouden om initiatieven en samenwerking te bevorderen. De 3 Digitale Dagen vonden plaats in Aken (thema: e-Dialogue/Aachen 2025), Genk (thema: e-Health) en Heerlen (thema: e-Goverment). Het Interregionale traject Train4SmartServices is gestart op 13 september. Aan ruim 350 bedrijven in België en Nederland is gevraagd welke vaardigheden en competenties toekomstige nieuwe medewerkers mee moeten brengen. Met ondernemers uit de creatieve industrie hebben verkennende gesprekken plaatsgevonden en zijn samenwerkingsthema’s benoemd. Verder is de propositie Heerlen Smart (Services) City opgepakt en ontwikkeld in de vorm van de portal ‘Smartified’.

Retail & Leisure We werken in Parkstadverband aan een ‘Structuurvisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg (SVREZL)-Uitvoeringsprogramma Retail Parkstad (2019-2025)’. Doelstellingen op de middellange termijn: samenwerking, de inzet van middelen, regionale inzet van ‘Streetwise’, projecten/gebiedsontwikkelingen, randvoorwaarden en financiering. Belangrijke onderdelen zijn ten eerste de herstructurering van de supermarkten als belangrijke speler binnen de boodschappenclusters en ten tweede het terugdringen van de voorraad van het aantal winkel-meters binnen de huidige bestemmingsplannen (te beginnen met het in kaart brengen en het opzetten van een monitor).

Met de inzet van ‘Streetwise’ in combinatie met de regeling Ruimte voor Ondernemerschap zijn in 2018 nieuwe ondernemers aangetrokken voor de centra van Heerlen, Hoensbroek, Heerlerheide en Heerlerbaan. In positieve zin valt daarbij met name het aantal van vijf nieuwe ondernemingen in Hoensbroek Centrum op.

De nieuwe Horecavisie Heerlen en de kadernota Horecabeleid Heerlen zijn vastgesteld. Deze visie en nota bie-den actuele kaders voor nieuwe horeca ontwikkelingen.

Industry & LogisticsVia het Fonds Economische Structuurversterking (FES) is subsidie verleend aan ‘Beyond 2-Eagle Simrax’. De subsidie is voor de verdere ontwikkeling van (zij-instroom van) het samenwerkingsverband ‘Beyond’ bedoeld voor bedrijven in de medische technologie/logistiek. Doelstelling is om eind 2019 225 participatiekandidaten te hebben geplaatst via zij-instroom, waarvan 75 aan de slag gaan bij één van de bedrijven die bij ‘Beyond’ zijn aangesloten. Tevens zijn er FES-subsidies verleend als prikkel voor het werven van nieuwe bedrijven; deze worden opge-somd onder het kopje Economische Promotie.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Economie wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Economie 688 688 2.601 -2.549 -2.215 -2.708 -1.861 -1.527 -107 1.420


49




Economie Directie-, aandeelhouders- en rentevergoeding van verbonden partij Beitel Zuid BV over twee jaar zijn in 2018 in rekening gebracht.

861 I V

Door faillissement van een ondernemer is een reeds verstrekte econo-mische stimuleringssubsidie teruggevorderd.

50 I V

De verkoop van de aandelen Mijnwater BV heeft een bedrag van € 1.047.000 opgeleverd.

1.047 I V

De bijdrage aan de Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL) was niet voorzien/begroot. De bijdrage wordt uit de reserve 'Fonds Eco-nomische Structuurversterking (FES)' (zie ook 'bestemming').

-526 I N

Minder uitgaven in het kader van Regeling Ruimte voor Ondernemer-schap.

98 I V

Conform de richtlijnen van het BBV worden alle mutaties op het product grondbedrijf verantwoord, zie paragraaf grondbeleid voor de inhoude-lijke toelichting en verantwoording. Het saldo op het grondbedrijf wordt verrekend met reserves (zie product bestemming).

-121 I N

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 -45 56 I V

Bedragen x € 1.000 1.913 -493 1.420

50

Kernthema Economische promotie


TrilandisHet nieuwe distributiecentrum van Medtronic is in gebruik genomen en uitgebreid naar vier hallen. We zijn in gesprek met Medtronic over een betere ontsluiting, via aansluiting op het bestaande wegennet en de mogelijk-heden tot het opzetten van parkmanagement.

Avantis Stelrad is in 2018 begonnen met de bouw van haar distributiecentrum (DC). Verder is DocMorris eind 2018 gestart met het realiseren van een forse uitbreiding van haar DC. In 2018 is het vergunningstraject ingezet voor een nieuw bedrijfsgebouw voor Bowleasy. De vergunning is inmiddels verleend. De Wijk van Morgen, een campus voor innovatieve projecten, is verkocht en inmiddels verhuurd aan een derde partij. Verder is de bezet-ting van het WTC-gebouw gestegen van 40% naar 85%.

Ondernemershuis Het Ondernemershuis is in staat om nog beter nieuwe samenwerkingen en initiatieven te bevorderen en nieuwe bedrijven aan te trekken.

Nieuwe bedrijventerreinen De Parkstad brede visie is in 2018 niet af gekomen. Bij de voorbereiding is ook BTM (Bedrijventer-reinmanage-ment) betrokken om vanaf het begin bijdrages vanuit de markt te krijgen. In een later stadium wordt de deelname van bedrijven vergroot. De visie legt de basis voor een eventuele herstructurering van bestaande terreinen (bijvoorbeeld langs de Buitenring), maar ook voor een zoektocht naar geschikte uitbreidingslocaties. Zo is er binnen Heerlen nog maar één grote bedrijfskavel beschikbaar. Dat gebrek aan grote bedrijfskavels zien wij ook in de overige Parkstad-gemeenten. Samen met de provincie Limburg en de overige Parkstad-gemeenten wordt naar uitbreidingsmogelijkheden gezocht. FESIn 2018 zijn de vestiging van de administraties (back offices) van ‘Berden’ en ‘Du ROI accountants’ aangetrok-ken met een FES-subsidie. Verder zijn er gunstige voorwaarden aangeboden bij een 3-tal nog lopende trajecten voor vestiging in de gemeente Heerlen.

Dienstverlening In 2018 is het gebruik van de ‘digitale evenement assistent’ volledig doorgevoerd. Dit regionale platform is nu het enige portaal voor het aanvragen van evenementen. Sinds de ingebruikname in september hebben in totaal 82 aanvragers gebruik gemaakt van deze digitale om-geving. De laatste maanden van 2018 hebben we aanvragers intensieve begeleiding geboden om hen te helpen het nieuwe platform te gebruiken.

EvenementenDe voorbereidingen zijn gestart om de applicatie Key2Vergunningen (een digitaal registratie- en behandelings-systeem voor aanvragen en vergunningen) uit te breiden met de module voor evenementenvergunningen.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Economische promotie wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Economische promotie 187 187 229 -586 -573 -668 -399 -386 -439 -53


51




Economische promotie In 2018 zijn, door onder andere het beleidsprogramma 'Culturele lente' en verhoogde ambities uit het Bidboek Urban Heerlen, meer succesvolle evenementen georganiseerd die wij als gemeente gefaciliteerd hebben. Dit heeft geleid tot hogere kosten op de faciliteringsregeling. Daarnaast is de organisatie van de Veiligheidsdag oorzaak voor de afwijking.

-95 S N

Meer baten toeristenbelasting, zie paragraaf lokale heffingen 42 I V

Bedragen x € 1.000 42 -95 -53

53

2.1.4 Programma Onderwijs

Portefeuillehouder: Jordy Clemens


Het totale resultaat van het programma Onderwijs, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 4:ONDERWIJS


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Onderwijs 3.730 7.557 8.026 -16.142 -18.546 -18.749 -12.412 -10.989 -10.723 267


3.730 7.557 8.026 -16.142 -18.546 -18.749 -12.412 -10.989 -10.723 267

Bestemming 1.186 1.233 1.391 -2.081 -2.720 -2.711 -894 -1.487 -1.320 168

Gerealiseerde resultaat 4.916 8.790 9.417 -18.222 -21.267 -21.459 -13.306 -12.476 -12.042 434



-18.749

-2.711

Programma 4: Onderwijs

KT Onderwijs

Bestemming


Binnen het programma onderwijs stond het scheppen van gelijke kansen voor alle kinderen centraal. Hiervoor hebben wij een drietal actielijnen: brede talentontwikkeling, ondersteuning van kwetsbare jongeren en gezonde en veilige toekomstbestendige onderwijsgebouwen.Zo hebben kinderen in de voorschoolse voorzieningen en het primair onderwijs deelgenomen aan activiteiten om (taal)achterstanden te voorkomen en in te lopen, talenten te ontwikkelen en de gezondheid te verbeteren. De ouders zijn zoveel mogelijk betrokken bij de ontwikkeling van hun kind. Voor kinderen en jongeren die dat nodig hadden, is jeugdhulp ingezet. Kinderen die niet in de eigen buurt naar school konden gaan, hebben gebruik kunnen maken van een vervoers-regeling. Uitgangspunt hierbij was het stimuleren van de zelfstandigheid van de leerling. Preventieve maatre-gelen zijn ingezet voor kinderen en jongeren die niet naar school gingen of het onderwijs dreigden te verlaten zonder startkwalificatie. Wij hebben een bijdrage geleverd aan het vergroten van de kansen van jongeren en volwassen op de arbeids-markt. Dit door enerzijds mee te werken aan een sluitende aanpak voor kwetsbare jongeren naar arbeid en anderzijds door onderwijsmogelijkheden voor (laaggeletterde) volwassenen en nieuwkomers beschikbaar te stellen.Met het onderwijs zijn afspraken gemaakt over de uitvoering van huisvestingsprojecten.

54

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma Onderwijs:


Absoluut verzuim Aantal per 1.000 leerlingen (5-18 jaar)

0,29 1,82 2017

Relatief verzuim Aantal per 1.000 leerlingen (5-18 jaar)

36,72 26,58 2017

Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) % deelnemers (12-23 jaar) aan het VO en MBO onderwijs

3,0 1,9 2016

De overige indicatoren voor programma Onderwijs:


Aantal en percentage doelgroepkinderen dat aan VVE deelneemt; Aantal en percentage nog te meten 2019

Aantal en percentage doelgroepleerlingen dat aan extra leertijd deelneemt;

Aantal en percentage nog te meten 2019

Aantal en percentage leerlingen dat gebruik maakt van leerlingen-vervoer;

Aantal en percentage nog te meten 2019

Aantal en percentage schoolverlaters; Aantal en percentage nog te meten 2019

Aantal en percentage laaggeletterden; Aantal en percentage nog te meten 2019

Aantal deelnemers volwasseneducatie. Aantal nog te meten 2019




Bestemming Omdat investeringen zijn doorgeschoven, is er uit de reserve onder-wijshuisvesting een bedrag van € 158.000 onttrokken. Dit geldt als voordeel voor de exploitatie van de gemeente Heerlen.

158 I V


Bedragen x € 1.000 158 10 168

55

Kernthema Onderwijs


• Om (taal)achterstanden bij jonge kinderen (2,5 tot 6 jaar) te bestrijden hebben we voor- en vroegschoolse educatie (VVE) ingezet in de peuteropvang en op de basisscholen. Voor ouders met een laag inkomen zijn financiële drempels zoveel mogelijk weggenomen. De samenwerking tussen de leidster en leerkracht is nader bekeken, binnen het kader van leren van elkaar en reflectie op het eigen functioneren. Om de deelname en de effecten van de voorschoolse educatie te kunnen volgen, is een monitor ontwikkeld door Cebiq (een op Brightlands gevestigd bedrijf) samen met de gemeenten Landgraaf, Kerkrade en Brunssum.

• Als gevolg van de standaardisatie en de aangescherpte wetgeving voor peuteropvang en kinderopvang zijn meer kwaliteitsinspecties uitgevoerd en hebben wij vaker moeten ingrijpen.

• 13 basisscholen hebben een subsidie ontvangen voor extra leertijd (schakelklassen of verlengde schooldag). • Op grond van de ‘Lokaal Educatieve Agenda 2 t/m 12 jarigen 2016-2020’ werden maatregelen genomen voor

passende ondersteuning in zorg, taalstimulering, brede talentontwikkeling en veiligheid. • 2 basisscholen zijn gestart met het programma van ‘IMC Basis’ (beroepenoriëntatie). • Bij 8 basisscholen zijn binnen de proeftuin ‘Gelijke Kansen Alliantie’ en het project ‘Kansrijk 045’ extra activi-

teiten uitgevoerd om gelijke kansen te bevorderen en de leer- en leefsituatie van de kinderen te verbeteren.• De samenwerkingsverbanden binnen het passend onderwijs, het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs

en het middelbaar beroepsonderwijs en de gemeenten hebben afspraken gemaakt over de afstemming van de jeugdhulp, het tegengaan van thuiszitten, het voortijdig schoolverlaten, doorlopende leerlijnen, pas-sende onderwijshuisvesting, leerlingenvervoer en aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Voor de aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp is ingezet op voorkoming van jeugdhulp, toegang tot jeugdhulp en de onderwijs-zorgarrangementen. Het toewerken naar speciaal (inclusief) onderwijs is hierbij een belangrijk thema.

• Ter voorkoming van thuiszitten en voortijdig schoolverlaten zijn maatregelen ingezet op en met scholen en is de sluitende aanpak voor kwetsbare jongeren naar arbeid uitgevoerd. Daarnaast heeft de gemeente samen met de contactschool gezorgd voor de uitvoering van het regionaal programma ‘Aanpak voortijdig schoolver-laten en begeleiding kwetsbare jongeren 2016-2020’.

• Jonge statushouders hebben we extra ondersteund in taalvaardigheid in combinatie met een mbo/inburge-ringstraject.

• Van de aangeboden volwasseneneducatie (taal, rekenen en digivaardigheden) is goed gebruik gemaakt. De Voorleesexpress in combinatie met een workshopaanpak voor laag taalvaardige ouders is voorbereid.

• De eerste stap naar digitalisering van de vervoersaanvragen is in 2018 afgerond door de ingebruikname van een nieuw systeem.

• De bouw van de brede maatschappelijke voorziening (BMV) Hoensbroek-Zuid is gestart.• Speciaal Basisonderwijsschool ‘de Griffel’ is vanwege ruimtetekort uitgebreid. • De volgende huisvestingsprojecten zijn in voorbereiding: - de realisatie van BMV Heerlerbaan; - de renovaties, waaronder andere tijdelijke huisvesting van basisscholen de Horizon, Gerardus Majella,

Mijn Spoor en Martinus; - en de nieuwbouw van St. Paulus. • Het locatie- en herhuisvestingsonderzoek ten behoeve van de Tarcisius- en Catharinaschool in combinatie

met andere belanghebbende partijen is uitgevoerd. Het heeft geresulteerd in een voorstel tot nieuwe huis-vesting in de voormalige HTS Bekkerveld.

• Voor de verbouw en nieuwbouw van het St. Janscollege is de onderwijskundige en ruimtelijke visie afgerond en vertaald in het programma van eisen. Dit vormt de basis voor het definitief ontwerp.

• Met BMV de Vlieger zijn afspraken gemaakt om te komen tot de invoering van ‘speciaal onderwijs’. • In het kader van het investeringsprogramma primair en voortgezet onderwijs zijn de aanvragen afgehandeld.

Het dak van de Bernardinusschool is hersteld.• De ‘Vrijeschool Parkstad’ heeft een plek gevonden in het voormalig ARCUS gebouw aan de Drieschstraat. • In overleg met de schoolbesturen van het voortgezet onderwijs is een eerste aanzet voor een integraal huis-

vestingsplan voortgezet onderwijs gemaakt.

56

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Onderwijs wordt hieronder weergegeven:

Programma 4:ONDERWIJS


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Onderwijs 3.730 7.557 8.026 -16.142 -18.546 -18.749 -12.412 -10.989 -10.723 267





Onderwijs Door verschillende oorzaken is aan het speciaal onderwijs meer uitge-geven. Betreft voornamelijk hogere onroerendezaakbelasting, hogere verzekeringspremie en meer klokuren bewegingsonderwijs voor het speciaal onderwijs. Hiervoor krijgt een speciaal onderwijs school een vergoeding op basis van klokuren.

-57 I N

Vrijval van de voorziening 'onderwijshuisvesting' als gevolg van ver-ouderde posten die opgenomen waren in de voorziening en niet meer aangewend worden.

54 I V

De reeds gerealiseerde voorbereidingskosten van het geplande 'Kincen-trum Tarcisius' aan de Aarweg zijn geboekt t.l.v. de exploitatie in 2018 aangezien de nieuwbouw op deze locatie niet meer doorgaat. De voor-bereidingskosten mogen derhalve niet geactiveerd worden, maar komen (omdat géén nieuw actief ontstaat) direct t.l.v. de exploitatie.

-190 I N

Er zijn minder kosten gemaakt voor de UGV premie door de nieuwe aanbesteding. Het aantal schades bij vandalisme is jaarlijks niet goed te voorspellen en daardoor is in dit geval de begroting hoger dan de kosten. I.c.m. lagere huurkosten als gevolg van de daling van het aantal leerlin-gen is een voordeel behaald.

87 I V

De ontvangst van de gelden van het ministerie voor volwassenenedu-catie en de betalingsverplichting die hieraan vast hangt, zijn conform de 'Wet educatie en beroepsonderwijs' beiden naar 2019 overgeheveld. Door een late ontvangst van een deel van de gelden konden deze niet meer in 2018 besteed worden.

-50 I N

50 I V

De bijdragen van de deelnemende gemeenten aan Bureau Voortijdig Schoolverlaten zijn dit jaar lager uitgevallen als gevolg van een hogere bijdrage vanuit de voorziening VSV.

-58 I N

Vanuit het 'Europees Sociaal Fonds' is subsidie ontvangen t.b.v. het inzetten van een schoolcoach voor de aanpak van het onderwijs.

83 I V

Bureau Voortijdig Schoolverlaten Parkstad Limburg heeft 2018 afgeslo-ten met een positief resultaat, waardoor er minder geld onttrokken is aan de voorziening 'voortijdig schoolverlaten'.

-154 I N

De Stichting Voortgezet Onderwijs Parkstad Limburg heeft hogere inkomsten ontvangen en deze via de gemeente Heerlen naar de diverse gemeentes doorgezet (hogere uitgaves) voor de programmalijn 2018. Dit als gevolg van extra personele kosten.

210 I V

-172 I N

Vanuit het (oude) convenant 'Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2014-2018' is als afrekening van de subsidie een hogere restantsubsidie ontvangen dan begroot.

238 I V

De laatste jaren zijn bepaalde subsidies ter bestrijding van 'onder-wijsachterstanden', waarvoor geld gereserveerd was in de voorziening 'Overige lasten + baten onderwijs', ten laste van de exploitatie geboekt. Dit zorgt voor een nadeel in de exploitatie (betaling van de subidies) en voor een voordeel in de exploitatie (vrijval van de voorziening voor niet meer benodigde bedragen).

51 I V

-51 I N


Bedragen x € 1.000 469 -202 267

57

2.1.5 Programma Sport, Cultuur en Recreatie

Portefeuillehouders: Martin de Beer, Jordy Clemens, Charles Claessens


Het totale resultaat van het programma Sport, Cultuur en Recreatie, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 5:SPORT, CULTUUR EN RECREATIE


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Sport 925 1.464 1.748 -5.040 -6.237 -6.437 -4.115 -4.773 -4.689 84

KT Cultuur 800 890 1.222 -13.628 -13.337 -13.866 -12.828 -12.447 -12.644 -198

KT Cultureel erfgoed 1.168 1.711 1.490 -5.545 -5.319 -5.190 -4.377 -3.608 -3.699 -91

KT Groen 24 34 63 -5.230 -5.117 -4.927 -5.206 -5.083 -4.864 219


2.916 4.099 4.524 -29.442 -30.010 -30.420 -26.526 -25.911 -25.896 15

Bestemming 114 81 181 -60 60 -40 53 141 141 0

Gerealiseerde resultaat 3.030 4.180 4.705 -29.503 -29.950 -30.460 -26.473 -25.770 -25.756 15



-6.437

-13.866

-5.190

-4.927-40

Programma 5: Sport, Cultuur en Recreatie

KT Sport

KT Cultuur

KT Cultureel erfgoed

KT Groen

Bestemming


We zien dat sport, bewegen en cultuur een belangrijke positie hebben ingenomen binnen ‘Stand-By!’. Er zijn kwartiermakers sport en cultuur aangewezen die samen optrekken met sportconsulenten om cliënten van zorg-aanbieders in beweging te houden. De kwartiermakers brengen partners bij elkaar. Dit heeft geleid tot enkele samenwerkingsprojecten tussen zorgaanbieders en sportaanbieders.

Inwoners en bezoekers lopen steeds vaker tegen de geschiedenis en het verhaal van onze stad aan. Archeologische opgravingen, fysieke en niet-fysieke restanten uit het verleden, herbestemming en restaura-tie van monumenten en nieuwe of vernieuwde publieksfuncties zorgen voor een verhoogde zichtbaarheid en beleefbaarheid van het erfgoed. Dat zorgt voor een aantrekkelijkere stad en een gevoel van trots onder haar inwoners. In het kader van erfgoedfestival ‘Bovengronds’ vonden ruim drie maanden lang activiteiten en evene-menten plaats in de stad rond Heerlen na de mijnsluitingen.

58

Van een ‘Street Art project’ in Schandelen tot geluidswandelingen door de stad, stripverhalen over de stad en een ‘pop-up migratiemuseum’ in het ‘Maankwartier’. Allemaal tot stand gekomen door en met lokale/regionale artiesten.

We hebben meer kinderen bereikt en Heerlense basisscholen duurzaam kennis laten maken met kunst, cultuur en erfgoed in het programma ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’. Er worden programma’s op maat gemaakt, samen met scholen, cultuur- en erfgoedinstellingen en zzp’ers. Het project van theatermaakster Nina Willems over Heerlen na de mijnsluitingen in het kader van ‘Bovengronds’ is een mooi voorbeeld hiervan.

Verder zien we dat er in de diverse Heerlense buurten meer aan cultuur gedaan wordt, bijvoorbeeld in het Eikenderveld met de ‘Kopsalon’ of op de Heerlerbaan met het programma ‘H100’. Initiatiefnemers leggen steeds meer verbindingen met bewoners en culturele instellingen en stichtingen. Het klimaat voor uitoefening van cul-tuur is verbeterd door investeringen in producties op het gebied van Street-Art, film en podiumkunsten. Mede door extra middelen in het kader van ‘Urban Heerlen’ hebben er nationale producties plaatsgevonden zoals de bioscoopfilm ‘Circus Noël’.

Dat cultuur leeft in Heerlen werd maar weer eens duidelijk doordat zowel ‘Parkstad Limburg Theaters’ als festi-val ‘Cultura Nova’ opnieuw hun eigen bezoekersrecords wisten te verbreken.

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma Sport, cultuur en recreatie:


Niet sporters % 59,4 48,7 2016

De overige indicatoren voor programma Sport, cultuur en recreatie:


Gezondheidsbeleving percentage 64,4 2016

Maatschappelijke participatie schaalscore 3,4 2017

Aantal bezoeken aan culturele instellingen: Parkstad Limburg Theaters

Aantal bezoeken 280.495 2018

Aantal bezoeken aan culturele instellingen: Kasteel Hoensbroek Aantal bezoeken 47.136 2018

Aantal bezoeken aan culturele instellingen: Schunck Aantal bezoeken 167.146 2018

Aantal bezoeken aan culturele instellingen: Bibliotheek Aantal bezoeken 241.224 2018




Bestemming Betreft een correctie van een eerdere bezuiniging op de monumenten-zorg. Baten en lasten vallen tegen elkaar weg.

100 -100 I -

Bedragen x € 1.000 100 -100 0

59

Kernthema Sport


Binnen het project ‘Herinrichting sportcomplex Pronsebroek’ zijn in 2018 belangrijke stappen gezet. In samen-werking met toekomstige gebruikers is er een ontwerp gemaakt. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de inrichting van de gymzaal. Met ‘RKSV Groene Ster’ hebben we een huurovereenkomst afgesloten voor het gebruik van het nieuwe sportgebouw. De ruimtelijke procedure is succesvol doorlopen en ook het aanbeste-dingstraject is afgerond.

Voor de noodzakelijke vervanging van de 2 kunstgrasvelden op sportcomplex ‘Imstenrade’ heeft een aanbeste-dingsprocedure plaatsgevonden. Vanwege noodzakelijk bodemonderzoek en ongunstige weersomstandigheden zijn de werkzaamheden echter niet meer in 2018 kunnen starten.

In samenwerking met Landgraaf, Kerkrade en Brunssum zijn we begonnen met ‘Iedereen Kan Sporten Parkstad’. Deze regionale samenwerking stimuleert aangepast sporten. De gemeente Heerlen fungeert namens de deelnemende gemeenten als projectleider.

In 2018 hebben we geëxperimenteerd met een nieuwe opzet van de ‘Sportraad’ in de vorm van het ‘Heerlens Sportplatform’. We hebben kennis en ervaring opgedaan voor verdere ontwikkeling van het initiatief. De ontwik-keling van een digitaal ‘Sportportaal’, een website met alles over sport in Heerlen is opgezet.

Binnen het Heerlense zwemdossier zijn verschillende toekomstscenario’s voor ‘Otterveurdt’ in kaart gebracht. Eind 2018 zijn we gestart met actualisatie van die scenario’s in relatie tot het beoogde centrumbad.

We hebben informatiebijeenkomsten voor (sport)verenigingen georganiseerd over gewijzigde weten regel-geving. Deze bijeenkomsten hadden betrekking op de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de gewijzigde BTW-regelgeving voor sport en de daarvoor opengestelde ‘Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodatie (BOSA)’.Daarnaast hebben we regulier beleid uitgevoerd, zoals:- het subsidiëren van evenementen als ‘Limburgs Mooiste’, de ‘Raboronde’ en de ‘Pro Freestyle’;- het uitvoeren van sportstimuleringsprogramma ‘Mov’On’ door sportconsulenten van ‘Alcander’;- het uitvoeren van het schoolzwemmen;- het volgens plan onderhouden en exploiteren van gemeentelijke sportaccommodaties;- het huldigen van 5 verschillende Heerlense sporters die in verschillende takken van sport Nederlands kampi-

oen zijn geworden.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Sport wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Sport 925 1.464 1.748 -5.040 -6.237 -6.437 -4.115 -4.773 -4.689 84





Sport Bij diverse (sport)accommodaties zijn de laatste jaren de huurinkom-sten gestaag gestegen. Ook de uitgaven aan (groot) onderhoud; ook omdat meer gebruik wordt gemaakt van de accommodaties (beide structureel). Daarnaast is een incidentele vergoeding ontvangen van € 100.000 als instandhoudingsvergoeding van schoolgebouwen.

273 -173 I V


Bedragen x € 1.000 284 -199 84

60

Kernthema Cultuur


Binnen het cultuurbeleid hebben we gewerkt aan het bereiken van vier doelen:1. Het vergroten van het cultuurbereik en -participatie in de Heerlense buurten. - Meer kinderen hebben deelgenomen aan het programma ‘Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK)’ en hebben

kennisgemaakt met kunst- en cultuur aanbod. Schooljaar 2017-2018 was het tweede jaar dat Heerlen deelnam aan het landelijke CmK programma. Het aantal scholen en kinderen dat deelnam aan program-ma’s van ‘Schunck’ en dat Heerlense culturele instellingen bezocht, nam ook toe;

- Ook heeft er in 2018 een groot aantal culturele activiteiten in de buurten plaatsgevonden. Voorbeelden hiervan zijn de ‘Kopsalon’ voor hoofdzaken in Eikenderveld, de ‘buurtbattles’ in samenwerking met ‘IBE’ en ‘Alcander’, ‘Buurtontbijtnieuws’ van ‘Schunck’ in samenwerking met ‘Stand-By!’ en het ‘Streetart Project Shifting Perspectives’ in Schandelen. Cultuurparticipatie in de buurt zorgt ook voor meer publiek en interesse voor evenementen in het centrum, gezien ook de record bezoekersaantallen aan ‘Parkstad Limburg Theaters’, ‘Cultura Nova’ en ‘IBE’;

- In 2018 hebben meer kinderen uit een armoedegezin een beroep gedaan op het Jeugdcultuurfonds; - Met het raadsbesluit eind 2018 om ‘Schunck’ een investeringskrediet beschikbaar te stellen voor het reali-

seren van een nieuwe muziekschoolfunctie in Hoensbroek (in het pand waar ook de bibliotheek zit), is ook het muziekonderwijs voor de hele stad voor de toekomst gewaarborgd.

2. Versterken van productieklimaat en talentontwikkeling. - We hebben (middels cultuur-, centrum- en externe middelen) meer producties mogelijk gemaakt in

Heerlen. Voorbeelden hiervan zijn: ‘de SHOOT! Van Cinesud’, de kinderfilm ‘Circus Noël’ en producties van ‘Via Zuid’. We faciliteren en verbinden partijen die actief zijn in onze beleidspijlers: popmuziek, audiovisu-eel, straatkunst en podiumkunsten. We merken in de praktijk dat steeds meer culturele makers zich willen verbinden aan de stad. Hiermee trans-formeren we echt van culturele naar creatieve stad.

- Meer aandacht voor talentontwikkeling in ‘Streetart’. In 2018 hebben we de eerste stap gemaakt naar meer aandacht voor lokaal en regionaal talent. Er is een succesvolle aanvraag gedaan voor Europese middelen om regionaal talent op internationaal niveau te laten groeien. Het project is eind 2018 van start gegaan en heeft een doorlooptijd tot 2020. Tevens is een bijdrage geleverd aan een mini ‘Graffiti Jam’ van ‘Stichting Getting Up’, waar lokale kunstenaars aan konden deelnemen en heeft ‘Stichting Getting Up’ de schaftwagens van Gemeente Heerlen op creatieve manier mogen beschilderen.

- Meer aandacht voor talentontwikkeling in de popmuziek door ‘het Talentenplan Parkstad’, waarbij diverse culturele partijen in Heerlen en omgeving samenwerken om poptalenten te scouten, begeleiden en door te ontwikkelen. Onder andere ‘Stichting Popmuziek Parkstad’, ‘Schunck’ en ‘poppodium Nieuwe Nor’ werken samen om te voorzien in een bestendige leerlijn. Die leerlijn gaat van ontmoeting door jonge talenten op de basisschool tot intensieve begeleiding van een volledig jaar op allerlei aspecten van de popmuziek om klaargestoomd te worden tot (semi-)professioneel niveau.

3. Het vervullen van de centrumfunctie. - 2018 was een ‘goed cultureel jaar’. Zo verwelkomden het ‘Parkstad Limburg Theater’ en ‘Cultura Nova’

meer bezoekers dan ooit tevoren. Ook bloeide de popmuziek en onze culturele evenementen zoals ‘IBE’ (dat uitbreidde met een Hip-hop stage), ‘Schrit_tmacher’ en werd ‘UNFRAMED’ voor de eerste keer geor-ganiseerd.

4. Inzetten op samenwerking in het Zuiden. - In 2018 zijn er stappen gezet in de voorbereiding op de nieuwe landelijke cultuurplanperiode vanaf 2021.

Samen met het culturele veld, de Provincie Limburg en de gemeenten Sittard-Geleen en Maastricht is er op 1 november een concreet profielplan van de ‘Stedelijke Cultuur-regio Zuid (SCRZ)’ met drie proeftui-nen ingediend bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

61

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Cultuur wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Cultuur 800 890 1.222 -13.628 -13.337 -13.866 -12.828 -12.447 -12.644 -198





Cultuur De gemeente Heerlen vervult de archieffunctie voor een aantal omlig-gende gemeenten. In 2018 zijn meer archiefinspecties uitgevoerd, waarvoor van deze gemeenten een vergoeding ontvangen wordt.

83 I V

Binnen het kasteel en het Thermenmuseum wordt gewerkt met op-roepkrachten, die ingezet worden wanneer noodzakelijk. Door de inzet van oproepkrachten zijn de kosten hoger.

-152 S N

In het kasteel en in het Thermenmusem zijn in 2018 verschillende tentoonstellingen en presentaties verzorgd die hebben geleid tot extra onvoorziene uitgaven.

-355 I N

Het aantal betalenden bezoekers van het Thermenmuseum en het Kas-teel is gedaald ten opzichte van andere jaren, waarschijnlijk als gevolg van een bijzonder hete zomer.

-37 I N

De investeringen in horecavoorzieningen in het kasteel hebben een positief effect gehad op de omzet in 2018.

80 I V

Voor de vernieuwingen (van de toegang) van het badhuis in het Ther-menmuseum is een incidentele subsidie ontvangen.

194 I V


Bedragen x € 1.000 332 -530 -198

62

Kernthema Cultureel erfgoed


- Onderzoek, restauratie en behoud van het Romeinse badhuis en vondsten in het Thermenmuseum zijn af-gerond. Het wordt steeds duidelijker aan welke eisen de overkapping van het badhuis in de toekomst moet voldoen om het rijksmonument zo goed mogelijk te kunnen behouden.

- Samen met ‘IBA’ zijn twee bureaus geselecteerd om een belevingsconcept voor het Romeins Kwartier uit te werken. In 2018 heeft archeologisch onderzoek plaats gevonden op het Raadhuisplein. Dit onderzoek moet nog worden uitgewerkt. Ook is er in het kader van de samenwerking tussen gemeenten en provincie op Zuid-Limburgs niveau in het kader van Romeins verleden een ‘Via Belgica’-bank op het plein geplaatst.

- In oktober heeft het ‘Centrum voor archeologie’ in Limburg ‘De Vondst’ de deuren geopend. Het ‘Provinciaal Archeologisch Depot’, ‘archeologisch bedrijf Restaura’ en ‘Historisch Goud’ scheppen op deze plek een nieuwe publieksfunctie over archeologie (in Limburg).

- De partners in ‘Via Belgica’ (acht Zuid-Limburgse gemeenten en de Provincie) hebben een projectleider aangesteld die het afgelopen jaar verschillende producten heeft ontwikkeld en gewerkt heeft aan het vormen van de community ‘Vrienden van Via Belgica’.

- In het kader van ‘Geschiedenis op Straat’ is op het Pancratiusplein een bronzen schaalmodel van het ‘Landsfort Herle’ geplaatst. Het doel is zowel bewoners als bezoekers op een laagdrempelige manier in aan-raking te brengen met Middeleeuwse verleden van Heerlen.

- Er is een herbestemmingsonderzoek uitgevoerd voor de Schelmentoren, het oudste rijksmonumentale ge-bouw van Heerlen. Dat is gericht op openstelling van de toren voor publiek en stedenbouwkundige zichtbaar-heid van het ‘Middeleeuwse Landsfort Herle’.

- De gemeente Heerlen heeft de ‘Christus Koningkerk’ in ‘Vrieheide’ aangekocht om er een archiefbewaarplaats te vestigen. In 2018 is er een architect aangesteld en een ontwerp geselecteerd.

- Rijckheyt heeft verdere stappen gezet in de voorbereiding voor toetreding tot de GR Regionaal Historisch Centrum Limburg (GR RHCL). Onder meer om in de toekomst over een E-depot faciliteit te kunnen beschik-ken.

- Met eigenaar ‘Ave Rex Christe’ en ‘IBA’ is gewerkt aan een ambitiedocument voor kasteel Hoensbroek waarin gestreefd wordt naar een bredere toeristisch-recreatieve invulling van het kasteel. Daar wordt ook de omge-ving (Corio Glana) bij betrokken. In 2018 is een kasteelontwikkelaar gestart om de plannen verder te con-cretiseren en toe te werken naar een andere verdeling van verantwoordelijkheden tussen ‘Ave Rex Christe’, de gemeente Heerlen en eventueel nieuw te betrekken partijen.

- Het uitbreidingsplan voor het Nederlands Mijnmuseum op de huidige plek (naast het CBS-complex) bleek om verschillende redenen niet haalbaar. Daarom is het bestuur op zoek gegaan naar andere plekken voor uitbreiding. Men heeft in pand ‘Kneepkens’ aan de Dr. Poelstraat een serieuze optie gevonden. Samen met de gemeente is een plan voor deze plek uitgewerkt en momenteel wordt met de eigenaar van het pand gespro-ken over de realisatie van dit plan.

- In 2018 werd ‘Bovengronds’ georganiseerd, een erfgoedfestival gericht op Heerlen in de periode na de mijnsluitingen en een vervolg op het succesvolle ‘Jaar van de Mijnen’. Een groot aantal partijen in de stad organiseerden activiteiten en evenementen die aansloten op het thema, van theatervoorstellingen in de oude stationstunnels tot Street Art in de wijken en een pop-up migratiemuseum in het Maankwartier.

- Wijzigingen van het rijksbeleid (Omgevingswet/Erfgoedwet) zijn aanleiding om het gemeentelijk monu-mentenbeleid verder te actualiseren van objectgerichte monumentenzorg naar omgevingsgerichte monu-mentenzorg. Doel is om het cultureel erfgoed een structurele plek te geven in ruimtelijke ontwikkelingen. Cultuurhistorische waardenkaarten kunnen daarbij een belangrijk hulpmiddel zijn. Heerlen participeert vanaf 2018 in een pilot met andere Limburgse gemeenten en de provincie om tot een digitale Limburgse erfgoed-kaart te komen. Ons doel is tweeledig. Enerzijds om tot een goede inventarisatie van cultuurhistorische waarden in Heerlen te komen. Anderzijds om op termijn een instrument te hebben voor beleidsmakers en burgers in het kader van de uitvoering van de omgevingswet.

- In oktober werd de ‘Erfgoed is identiteit. Beleidsnota archeologie gemeente Heerlen’ vastgesteld. In de nota wordt het beleid over de omgang met het archeologisch bodemarchief voor de komende jaren vastgelegd. Naast het beleidsmatige aspect wil de gemeente Heerlen ook de economie versterken door het potentieel van de archeologie te gebruiken. Cultureel erfgoed en toerisme zijn nauw met elkaar verbonden. Het cultureel erfgoed vormt vaak de bepalende factor in de regionale of lokale identiteit. Als de aard van het archeologisch onderzoek het toelaat en de resultaten daartoe aanleiding geven worden publieksdagen georganiseerd, zoals afgelopen jaar gebeurde met het archeologisch onderzoek op het Raadhuisplein (Romeins Kwartier).

63

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Cultureel erfgoed wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Cultureel erfgoed 1.168 1.711 1.490 -5.545 -5.319 -5.190 -4.377 -3.608 -3.699 -91





Cultureel erfgoed Een door de Provincie toegezegde bijdrage voor het Jaar van de Mij-nen is nog niet ontvangen maar wel al verrekend met de provinciale subsidie Bovengronds. Deze subsidie moet nog afwikkeld worden in 2019-2020.

-76 I N

76 I V

De geraamde huurinkomsten voor de Royal zijn in 2018 door leegstand van de Royal niet gerealiseerd.

-124 I N


Bedragen x € 1.000 -220 129 -91

64

Kernthema Groen


GroenNet als bij verhardingen zijn voor groen middelen ter beschikking gesteld om in een periode van 10 jaar de ont-stane onderhoudsachterstand weg te werken. Doel is het verlagen van de jaarlijkse onderhoudskosten. Omdat deze bezuiniging al vanaf 2016 in de begroting is verwerkt en de investeringen gefaseerd worden uitgevoerd, is er nog een aantal jaren sprake van een, weliswaar dalende overschrijding op het onderhoudsbudget.

BomenOok in 2018 hebben we bomen die in buurten grote overlast en onveilige situaties veroorzaken gekapt en waar mogelijk vervangen. Zowel kap als vervanging van bomen zijn gevoelige items, omdat er bij bewoners bijna altijd verdeeldheid is over bomen in de straat.In het MBP 2018-2022 is de opstelling van een plan voor het aanplanten van 1.000 extra bomen opgenomen. In 2018 is het uitwerken van dit plan gestart. Communicatie met bewoners maakt een belangrijk onderdeel van het plan uit.In 2018 was er zowel landelijk als in Heerlen een forse toename van de eikenprocessierupspopulatie. Er waren niet alleen meer plaatsen waar de eikenprocessierups is aangetroffen. Ook de zogenaamde plaagdruk neemt toe op plaatsen waar vaak mensen komen. De toename is onder andere een gevolg van weersomstandigheden. In het afgelopen jaar kwamen er 205 meldingen van bewoners binnen bij de gemeente Heerlen. De bestrijding heeft meer gekost dan in voorgaande jaren.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Groen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Groen 24 34 63 -5.230 -5.117 -4.927 -5.206 -5.083 -4.864 219





Groen Door een upgrade van het groenlandschap op een aantal plaatsen, zijn bepaalde werkzaamheden die normaal als 'onderhoudskosten in de exploitatie' geboekt zouden worden, nu als investering opgenomen. Vanwege de kwaliteitsverbetering van het groen zijn dit kosten die nu geactiveerd kunnen worden en dus niet binnen de exploitatie vallen. Dit geeft in 2018 een voordeel in de exploitatie, omdat kosten (en het nut daarvan) over meerdere jaren worden uitgesmeerd.

212 I V


Bedragen x € 1.000 29 190 219

65

2.1.6 Programma Sociaal Domein

Portefeuillehouders: Peter van Zutphen, Martin de Beer, Jordy Clemens, Adriane Keulen


Het totale resultaat van het programma Sociaal Domein, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 6:SOCIAAL DOMEIN


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Sociale basisvoorzie-ningen

0 425 541 -9.260 -9.848 -9.810 -9.260 -9.423 -9.269 154

KT Jeugd maatwerkvoor-zieningen

313 569 743 -32.990 -32.916 -40.660 -32.677 -32.347 -39.917 -7.570

KT Volwassenen maat-werkvoorzieningen

5.399 6.350 5.672 -72.115 -70.733 -73.304 -66.716 -64.383 -67.632 -3.249

KT Arbeidsmarktbeleid 127 4.288 3.434 -40.740 -43.456 -42.152 -40.614 -39.167 -38.718 449

KT Inkomensondersteu-ning

63.884 63.884 65.901 -72.592 -72.545 -72.023 -8.709 -8.662 -6.122 2.540

KT Buurtgericht werken 0 0 0 -715 -795 -645 -715 -795 -645 150


69.723 75.515 76.291 -228.413 -230.293 -238.594 -158.690 -154.777 -162.303 -7.526

Bestemming -12 422 422 0 -1.760 -1.760 -12 -1.338 -1.338 0

Gerealiseerde resultaat 69.711 75.937 76.713 -228.413 -232.053 -240.355 -158.702 -156.115 -163.641 -7.526



-9.810

-40.660

-73.304-42.152

-72.023

-645-1.760

Programma 6: Sociaal Domein

KT Sociale basisvoorzieningen

KT Jeugd maatwerkvoorzieningen

KT VolwassenenmaatwerkvoorzieningenKT Arbeidsmarktbeleid

KT Inkomensondersteuning

KT Buurtgericht werken

Bestemming


AlgemeenBij de uitvoering van de Wmo, de Jeugdwet en de welzijnstaken staan de kwaliteit van ondersteuning en de te-vredenheid bij de burger (volwassenen en jeugdigen) centraal. Onze aanpak is er een van integrale ondersteu-ning op basis van persoonlijke omstandigheden, dicht bij de burger. Dit gebeurt uiteraard in samenwerking met onze uitvoerende partners. Samen met hen zien en lossen we problemen in een zo vroeg mogelijk stadium op. Zo wordt, daar waar mogelijk, de (zelf)regie en zelfredzaamheid van onze burgers groter (vanuit het gedachte-goed van positieve gezondheid).

66

Bewoners voelen zich steeds meer verantwoordelijk voor zichzelf en hun sociale netwerk; zij maken de buurt. Ze ondernemen zelf actie als ze zich zorgen maken. Daarmee wordt de woon- en leefomgeving in de buurt of wijk voor alle inwoners prettiger: de inclusieve samenleving.In samenwerking met onze partners hebben we de ondersteuning effectiever en efficiënter gemaakt. Het verder beperken van regels, procedures en verdeling van verantwoordelijkheden (bureaucratie), blijft een punt van aandacht.

We hebben zowel ouderen als jongeren geholpen met onder andere ontmoetingsmogelijkheden en bewegings-activiteiten. Hierdoor kunnen ouderen op een vitale en prettige manier oud worden. Ze kunnen zo langer mee-doen in de samenleving. Bij jongeren bevorderen we hiermee een gezonde leefstijl.

Intern hebben we de website ‘Sociaal Portaal’ gerealiseerd: één integrale toegang, waar burgers terecht kunnen met alle vragen omtrent de Participatiewet, de Wmo en Jeugdhulp. Hiermee is de integraliteit van onze dienst-verlening verder verbeterd en uitgebouwd. Tot slot hebben wij als gevolg van de invoering van de AVG het bewustzijn op het gebied van privacy binnen het sociale domein verder onder de aandacht gebracht.

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)Samen met de zorgaanbieders hebben we op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid gewerkt aan maat-schappelijke doelstellingen. Daarbij bieden wij de professionals bij de zorgaanbieders meer ruimte. De zorgaan-bieders hebben meer mogelijkheden gekregen om te investeren in vernieuwingen. Binnen de opvang hebben we een betere persoonsgerichte aanpak ontwikkeld om de uitstroom verder te bevorderen.In samenwerking met de Parkstadgemeenten hebben we een toekomstvisie ‘Opvang en Beschermd Wonen’ ontwikkeld. Uitgangspunt van deze visie is om mensen zo veel mogelijk te ondersteunen en te laten meedoen in hun eigen vertrouwde omgeving.We hebben bereikt dat burgers tevreden zijn over de dienstverlening van onze gemeente en onze partners bin-nen het Sociaal Domein.

Omdat we op grote schaal inkopen, is in 2018 een voordeliger tarief voor het ‘Collectief Vraagafhankelijk Vervoer’ betaald, met een hoge klanttevredenheid (8.2). De vervoersmogelijkheid, en daarmee de zelfstandig-heid van cliënten, is hierdoor toegenomen. Het aantal verplaatsingen is ook (van A naar B) toegenomen. Het gaat hier om een landelijke stijging. Deze stijging in het collectief vervoer heeft mede geleid tot hogere kosten.

Hieronder staat een overzicht van de beschikte (middels besluit uitgegeven) maatwerkvoorzieningen in 2018. Bij de uitvoering van de nieuwe Wmo (Wmo-begeleiding) door ‘Heerlen STAND-BY!’, zien we een daling van het aantal persoonsgebonden budgetten (PGB’s). Voor de ‘oude’ Wmo-voorzieningen zien we een stabilisatie.

Overzicht aanvragen Wmo maatwerkvoorzieningen2016 2017 2018 Opmerkingen

Aantal nieuwe meldingen in kalenderjaar 5.388 3.741 3.366 *1

Aantal nieuwe aanvragen hulpmiddel 484 475 464

Aantal nieuwe aanvragen woonvoorziening 253 261 281

Aantal nieuwe aanvragen vervoersvoorzieningen 694 876 905

Aantal nieuwe aanvragen hulp bij het huishouden (hbh) 1.257 1.261 1.039

Aantal nieuwe aanvragen begeleiding 1.631 356 58 *2

Aantal heronderzoeken 106 353 410 *3

Aantal mutatieverzoeken (wijzigingsverzoeken) 912 934 925

Aantal mutatieverzoeken begeleiding 499 189 29 *2

Aantal aanvragen gehandicapten parkeerkaart 504 486 482

*1: sterke afname meldingen is terug te voeren op - overgang begeleiding ‘Zorg in natura (Zin)’ naar ‘Heerlen Stand-By!’ - hulp bij het huishouden en vervoersvoorzieningen worden veel vaker voor onbepaalde tijd afgegeven

(met heronderzoek), waardoor burgers niet opnieuw een melding hoeven te doen.*2: afname aanvragen en wijzigingsverzoeken begeleiding door overgang “begeleiding en dagbesteding” naar

‘Heerlen Stand-By!’*3: toename herbeoordelingen doordat voorzieningen vaker voor onbepaalde tijd worden verstrekt, waardoor

tussentijds heronderzoek nodig kan zijn.

67

Overzicht aantal personen met een actuele Wmo maatwerkvoorziening (peildatum einde jaar)2016 2017 2018 Opmerkingen

Aantal personen met een vervoersvoorziening 3.066 3.466 3.570

Aantal uitstaande hulpmiddelen (incl. scootmobiel) 2.324 2.302 2.257

Aantal personen met hulp bij het huishouden 2.991 2.846 2.835

Aantal personen met PGB begeleiding 247 192 111

Aantal personen met PGB beschermd wonen 92 124

JeugdMet ons jeugdbeleid willen we bereiken dat kinderen opgroeien in een veilige en gezonde omgeving, zich opti-maal kunnen ontplooien tot actieve en volwaardige burgers en de bescherming en zorg krijgen die nodig is. We willen de groep kinderen in Heerlen waar het goed mee gaat vergroten. Dit door kwetsbare kinderen (en hun ouders) zo jong mogelijk in beeld te hebben en ondersteuning en hulp te bieden. Jeugdigen die dat nodig heb-ben willen we snel en passende hulp bieden en zo (zwaardere) problemen voorkomen. In 2018 is het Actieprogramma Kansrijk van start, samen met externe partners, opgesteld, gericht op een goede start van kinderen in het leven. De jeugdigen in Heerlen hebben ook in 2018 actief geparticipeerd in de buurten en het kindercollege heeft haar rol met verve opgepakt. Overlast door jongeren is tegengegaan door ambulant jongerenwerk. Er is meer aandacht gerealiseerd voor het voorkómen van kindermishandeling en het adequaat omgaan met signalen van kindermishandeling; de deskundigheidsbevordering is verder verbreed, zowel bij professionals als bij burgers.De afstemming tussen passend onderwijs en jeugdhulp is verder verbeterd.Het Actieplan Jeugdigen in beeld, suïcide Heerlen, opgesteld naar aanleiding van het gelijknamige inspectierap-port, is uitgevoerd. Belangrijk resultaat is de deskundigheidsbevordering bij professionals betrokken bij jonge-ren in het voortgezet onderwijs.De gemeenten Heerlen, Landgraaf en Voerendaal hebben in 2018 het traject van inkoop van de Basishulp Jeugd (ambulante jeugdhulp en lokaal preventieve activiteiten) afgerond. Per 2019 voert de coöperatie JENS, een samenwerkingsverband van meerdere jeugdhulporganisaties, de Basishulp Jeugd uit.In 2018 zijn daarnaast voorbereidingen getroffen om de inkoop van de residentiële jeugdhulp en de crisishulp, op Zuid-Limburgse schaal, vanaf 2019 efficiënter en effectiever in te kopen.Waar jeugdhulp of jeugdbescherming geboden moet worden, doen we dat integraal via 1 Gezin, 1 Plan, 1 Regisseur. We hebben het de professionals makkelijker gemaakt om deze werkwijze te hanteren.

ArmoedebestrijdingIn 2018 hebben we alle voorbereidende werkzaamheden afgerond om te starten met een jaarlijks gesprek over inkomen tussen mensen met een bijstandsuitkering en de inkomensconsulent. De mensen die we graag willen spreken is de groep die een dwanginvordering en beslag op de uitkering heeft. Wij verwachten daar schuld- of daaraan gerelateerde problematiek. Het gesprek wordt aangegaan om erger te voorkomen. In verband met nieuwe privacywetgeving (AVG) hebben alle medewerkers in december een workshop gevolgd over wat je mag vragen bij de burger en wat daarover mag worden vastgelegd.

In 2018 is een project gestart over het digitaal communiceren richting mensen met een bijstandsuitkering via mijninkomen.nl. Dit project heeft enige vertraging opgelopen. Daardoor is deze website in 2018 nog niet in gebruik genomen.

We hebben inkomensondersteunende regelingen zoals het Kindpakket verder uitgebreid. Deze maken het mo-gelijk dat kinderen in armoede toch kunnen deelnemen aan de maatschappij.

Hulp moet daar terecht komen, waar het echt nodig is. Vaak is hulp in natura beter, omdat geld voor iets anders gebruikt kan worden dan waar het voor bedoeld is.Vanuit deze gedachte is in 2018 samengewerkt met diverse maatschappelijke organisaties met als doel het bestrijden van kinderarmoede en het bevorderen van deelname aan de samenleving.

Er zijn verschillende initiatieven ter ondersteuning van mensen in armoede. De samenwerking tussen de initi-atiefnemers is dit jaar toegenomen. In de update Sociaal Domein van oktober 2018 is daar een overzicht van gegeven.

68

ArbeidsmarktbeleidIn 2018 is de werkwijze van het cascademodel ingevoerd, een nieuwe aanpak waarbij kandidaten een recht-streekse route volgen naar een betaalde baan. De verwachting is dat mensen uit de Participatiewet (PW) sneller uitstromen naar regulier werk. Verder is in 2018 gestart met de verbetering van het in-, door- en uitstroom-proces (IDU-proces). Hiermee wordt de opeenvolging van schakels om mensen aan een baan te helpen, de re-integratieketen, verbeterd. In samenwerking met het Werkgeversservicepunt (WSP) hebben we in 2018 ongeveer 1.000 mensen aan een baan geholpen. Via het ‘Jongerenteam Parkstad’, het project ‘Werkend Leren’ en de ‘Schoolcoach 23+’ zetten we er succesvol op in dat mensen vroegtijdig stoppen met een opleiding.

In 2018 hebben we de samenwerking met het WSP vergroot. We werken intensief binnen teams samen. We maken duidelijke bestanden van kandidaten en vacatures bij werkgevers en gebruiken elkaars kennis. Met de stichting ‘Werk voor Heerlen (WvH)’ wordt een soortgelijke werkwijze gebruikt. In samenwerking met WvH en WSP wordt intensief binnen een team samengewerkt. Elkaars kennis wordt gebruikt om de in- en uitstroom-doelstelling op te pakken.

Om een betere aansluiting naar duurzaam werk te maken, is inzicht in de (arbeids-)mogelijkheden van mensen met een uitkering belangrijk. Om dit inzicht te krijgen wordt het diagnose systeem ‘CompetenSYS’ gebruikt. Om versneld het gehele bestand van circa 4.700 klanten in beeld te hebben, zijn we in 2018 gestart met het project versnelde diagnose, uitgevoerd door een externe partij. Eind 2018 zijn circa 2.800 van de circa 4.700 kandidaten onderzocht.

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma Sociaal Domein:


Banen Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar

955 774 2018

Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo Aantal per 1.000 inwoners 77 60 2018

Jongeren met een delict voor de rechter % 12 t/m 21 jarigen 1,95 1,45 2015

Kinderen in uitkeringsgezinnen % kinderen tot 18 jaar 14,10 6,58 2015

Netto Participatiegraad % inwoners 60,3 67,8 2018

Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen 2,24 1,52 2015

Personen met een bijstandsuitkering Aantal per 1.000 inwoners 18+ 71,7 40,1 2018

Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per 1.000 inwoners van 15-64 jaar

89,3 30,5 2018

Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar 16,6 10,4 2018

Jongeren met jeugdbescherming % van alle jongeren tot 18 jaar 2,7 1,1 2018

Jongeren met jeugdreclassering % van alle jongeren van 12 tot 23 jaar

0,7 0,3 2018

De overige indicatoren voor programma Sociaal Domein:


Inwoners in de schuldhulpverlening % inwoners 3.367 2018

Huishoudens met kinderen die een laag inkomen hebben % van het totaal aantal huishou-dens met thuiswonende kinderen

10,7 6,5 2017

Inwoners met een uitkering in het kader van de Participatiewet die betaalde arbeid gaan verrichten

Aantal inwoners 562 2018

Netto-arbeidsparticipatie van 50-plussers % van de werkzame beroeps-bevolking ten opzichte van de beroepsbevolking

49,6 58,1 2017

Inwoners die zich (soms/vaak) eenzaam voelen % inwoners 18+ 23 2017

69

Kernthema Sociale basisvoorzieningen


• De algemene basisvoorzieningen voor jeugd zijn ongewijzigd gebleven. Samen met partners zoeken we steeds naar passende voorzieningen op buurtniveau. Deze voorzieningen dragen bij aan een positief op-groei-, opvoed- en ontmoetingsklimaat.

• Het meerjarige actieprogramma ‘Kansrijk van Start’ bestaat uit vier actielijnen en 19 projecten op het gebied van jeugdbeleid. Dit actieprogramma is onder regie van de gemeente Heerlen in 2018 verder vormgegeven met partners uit het medische- en sociaal maatschappelijk werkveld en met kennis- en onderwijsinstellingen. Het programma is een integrale kijk op de aanpak, werkwijze en uitvoering van het jeugdbeleid, waarvoor in 2018 de projecten en processen zijn ingericht.

• Sociale Buurtteams en de Jeugdgezondheidszorg vervullen op het gebied van vroeg signalering en voorko-ming van een belangrijke rol. In 2018 is ter verbetering de verbinding met de ‘Integrale Vroeg Hulp (IVH)’, ‘Veilig Thuis’ en de informele zorg (‘Buurtsteun’ en het ‘Netwerk Informele Steun Heerlen’ (NISH)) versterkt.

• We hebben gewerkt aan de verbinding tussen professionele zorg en mantel- en vrijwillige zorg (informele zorg) en het vergroten van de omvang van de informele zorg. Dit onder andere door het scholen van profes-sionals op het inzetten van informele zorg (vrijwilligers) en onderzoek naar het gericht inzetten van een digi-taal platform. Dit digitale platform is niet opgestart om budgettaire redenen (onverantwoord hoge kosten).

• Steunpunt mantelzorg heeft contact met Heerlen STAND-BY! om ondersteuning af te stemmen. Onder de noemer ‘Netwerk Informele Steun’ is er met verschillende partijen afstemming over de basisvoorzieningen.

• We hebben onderzocht op welke wijze gebruik gemaakt kan worden van het Heerlens burgerpanel om buurt-participatie en burgerbetrokkenheid verder vorm te geven.

• Als uitwerking van de relatie met Heerlen STAND-BY! is in 2018 aan een ontwikkelagenda gewerkt (zie voor meer informatie ‘Wmo maatwerkvoorzieningen’).

• Alcander heeft zich, als partner binnen Heerlen STAND-BY! (HSB!) en in samenwerking met de gemeente, op algemene voorzieningen gericht. Het speerpunt ‘Buurtpunten’ is volop in ontwikkeling en er zijn in 2018 een 5-tal buurtpunten gerealiseerd.

• Via ‘MEE’ is de onafhankelijk adviserende cliëntondersteuning voor mensen met een beperking of kwetsbaar-heid in Heerlen ingericht. Hiermee hebben de inwoners de mogelijkheid zich te laten adviseren binnen het Sociaal Domein en in de ondersteuning.

• In 2018 is een vervolg gegeven aan de activiteiten die op basis van het ‘Beleidskader voor vitale ouderen 2015-2018’ in de afgelopen jaren zijn opgestart. Daarnaast is er met als doel ‘gelukkig en gezond ouder worden in een veilige omgeving’ gestart met het opstellen van een ontwikkelagenda ouderenbeleid waarbij de volgende doelstellingen centraal staan:

- Het voorkomen, signaleren en doorbreken van eenzaamheid via vernieuwende ideeën en het verbinden en uitbreiden van bestaande initiatieven. Door de zelfredzaamheid en samenredzaamheid van ouderen te verhogen, kunnen zij langer zelfstandig in de door hen gewenste omgeving wonen. Dit verhoogt het ple-zier in het leven en de zingeving en zorgt ervoor dat de zorgbehoefte wordt uitgesteld. Voor het uitvoeren van de actielijn eenzaamheid hebben we met de December-circulaire 2018 een bedrag van € 250.000 van het rijk ontvangen.

- Het verhogen van de vitaliteit van ouderen door middel van voorlichting en beweging (Positieve Gezond-heid) en het ombuigen van de trend dat ouderen in Heerlen ongezonder oud worden dan op andere plek-ken in Nederland.

- Veilig en prettig oud worden in eigen omgeving door aandacht te vragen van partijen voor het passend en levensbestendig maken van woningen. Daarnaast het zoeken naar vernieuwende ideeën, bijvoorbeeld met betrekking tot domotica: automatisering in huis.

• Via Vluchtelingenwerk Nederland wordt georganiseerd dat statushouders een zo goed mogelijke start in Nederland hebben. We denken hierbij aan hulp bij eerste vestiging, hulp bij het vinden van een taalaanbie-der, het creëren van goed onderwijs en het inzetten op arbeidsmarkttoegang en integratie. Voor de ambu-lante Wmo-begeleiding zijn afspraken gemaakt met HSB!

• Samen met zorgverzekeraar CZ hebben wij een preventiecoalitie gevormd waarin wij samen gaan werken op het gebied van preventie.

• Binnen de bestaande budgetten hebben we uitvoering gegeven aan het ‘Integraal Maatschappelijk Accommodatiebeleid Heerlen (IMAH)’; dit is als basis gebruikt bij de diverse beleidsterreinen.

70

• Het groot onderhoud bij alle scoutingsaccommodaties is afgerond. Voor Heerlerheide bleek geen accommo-datie beschikbaar die paste binnen het gereserveerde budget en voldeed aan de wensen van de scouting.

• We hebben met vijf overkoepelende speeltuinorganisaties uitvoeringsovereenkomsten afgesloten over de veiligheid van de accommodaties, optimalisering van hun bestuurskracht en het bereik van kinderen. De speeltuinorganisaties beheren en exploiteren 11 speeltuinaccommodaties en investeren in veilige en attrac-tieve speeltuinen. Van de kinderen tot 12 jaar maakt 22% via een abonnement gebruik van de speeltuinen. In oktober hebben we een bijeenkomst georganiseerd om te bekijken wat de organisaties kunnen onderne-men om dit bereik te vergroten.

Risico asielzoekers/vluchtelingen:Wegens de dalende asielinstroom heeft het rijk de extra bijdrage voor de verhoogde asielinstroom stopgezet. Bovendien is de manier van financieren van de vergoeding voor maatschappelijke begeleiding van statushou-ders gewijzigd. Van een vergoeding per kwartaal in het lopende jaar naar een vergoeding per jaar die steeds het volgend jaar via de Meicirculaire wordt uitgekeerd aan de gemeente. Daardoor heeft de gemeente over 2018 weinig geld voor asielbeleid ontvangen vanuit het Rijk. De uitdagingen op het gebied van integratie en arbeidsmarkttoegang zijn echter onverminderd hoog. Hierdoor moeten we creatief zoeken naar mogelijkheden om het reguliere aanbod (onder andere op het gebied van onderwijs, Wmo en Jeugd) beter passend te maken. Omdat de behoeften van deze doelgroep zeer divers zijn, wordt er maatwerk geboden.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Sociale basisvoorzieningen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Sociale basisvoorzie-ningen

0 425 541 -9.260 -9.848 -9.810 -9.260 -9.423 -9.269 154





Sociale basisvoorzieningen In de voorziening 'Maatschappelijke begeleiding' waren middelen gereserveerd voor de sloop van de accommodaties Heksenberg en Helios. Deze middelen zijn niet meer nodig en zijn vrijgevallen uit de voorziening.

146 I V

Wij zien een verdere groei van het aantal toegekende aanvragen door de bekendheid van de regeling 'waardering mantelzorgers'. Daarnaast geeft deze regeling de mogelijkheid om aanvragen over voorgaande jaren in te dienen. Het effect van de bezuinigingsmaatregel (maximaal 1 toekenning per woonadres) blijkt marginaal.

-145 I N

Provinciale besluitvorming rondom het project 'Nu Niet Zwanger (NNZ)' heeft de uitvoering in 2018 vertraagd. Dat maakt dat zowel de inkom-sten (subsidie) als de uitgaven achterblijven.

59 I V

-59 I N

Apparaatskosten: verdeling salarislasten. Salarislasten dienen sinds het hernieuwde BBV zoveel mogelijk te worden toegerekend aan afzonderlijke taakvelden. Door personeels- en taakverschuivingen ontstaan er wijzigingen in de verdeling van salaris-lasten over de taakvelden ten opzichte van de begroting. Gemeente-breed heeft dit nagenoeg geen financieel effect.

170 I V


Bedragen x € 1.000 116 38 154

71

Kernthema Jeugd maatwerkvoorzieningen


• In 2018 is gestart met het actieprogramma ‘Kansrijk van Start’. Onder regie van de gemeente zijn, in sa-menwerking met alle inhoudelijk betrokken partijen, verbindingen en de samenhang tussen de te realiseren projecten in kaart gebracht. Vervolgens zijn de te realiseren projecten vertaald naar projectplannen. Deze integrale aanpak en werkwijze heeft regionaal (Zuid-Limburg) en landelijk hoge ogen gegooid en wordt nu gezien als voorbeeldaanpak.

In 2018 zijn volgens planning verschillende projecten voorbereid of gestart, zoals de projecten ‘Moedercafés’, ‘Baby Start Pakketten’ en ‘Nu Niet Zwanger’.

• We hebben via onze welzijnsinstelling stevig ingezet op jeugd- en jongerenwerk. Vanuit de 4 jongerencentra zijn groepsactiviteiten georganiseerd voor en door jeugd en jongeren samen met de buurtbewoners. Ook zijn initiatieven vanuit jongeren zelf gestimuleerd en vertaald in concrete activiteiten. Het kindercollege is in 2018 voortvarend aan de slag gegaan. We hebben het kindercollege ondersteund in de uitvoering van ideeën. Sport en cultuur heeft in het programma van jeugd- en jongerenwerk een plek gekregen. Ambulant jongerenwerk heeft contact gehouden met jongeren in de buurt en heeft waar nodig ingegrepen daar waar overlast dreigde te ontstaan.

• In 2018 is de bevordering van de deskundigheid bij de aanpak van kindermishandeling voortgezet. Scholing heeft plaatsgevonden bij diverse organisaties: kinderopvang, kraamzorg, jeugdhulpverlening, Zuyderland, Ambulancedienst en de GGZ. Daarnaast hebben eerder geschoolde professionals een nascholingsdag ge-volgd. Aan vrijwilligers is voorlichting gegeven, onder andere over de gratis e-learnings.

• Met Zuyd Hogeschool hebben we samengewerkt om de aanpak kindermishandeling structureel te borgen in de leerplannen.

• De succesvolle pilot ‘Handle with Care’ (HwC) is uitgebreid naar alle Heerlense basisscholen. Hiermee wor-den kinderen die huiselijk geweld hebben meegemaakt de dag erna goed opgevangen op school. Er wordt landelijk met veel belangstelling gekeken naar deze pilot, aangezien Heerlen als eerste gemeente hiermee is gestart. De werkwijze van HwC is opgenomen in het landelijke actieprogramma ’Geweld hoort nergens thuis’.

• In de week tegen kindermishandeling zijn diverse manieren van communicatie ingezet, zowel gericht op bur-gers als op professionals.

• De samenwerking met Veilig Thuis (VT) is in 2018 sterk verbeterd, vooral met het oog op de aanscherping van de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling en het hoge aantal VT-meldingen in Heerlen/Zuid-Limburg. De bestaande werkafspraken zijn verfijnd en ingevoerd.

• De gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) heeft in 2018 voorrang gegeven aan het inlopen van gezond-heidsachterstanden én aan de realisatie van één JGZ-organisatie voor Zuid-Limburg. De vorming van één JGZ-organisatie biedt op termijn mogelijkheden om de taken en de rol van de JGZ opnieuw te bekijken en te onderzoeken.

• De gemeenten en de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs hebben afspraken gemaakt over de aan-sluiting tussen onderwijs en jeugdhulp; onder andere over de onderwijs-zorgarrangementen.

• De verbeterpunten uit het rapport ‘Jeugdigen in beeld, suïcide Heerlen’ zijn samen met de betrokken jeugd- en onderwijspartners opgepakt, in concrete actiepunten vertaald en afgerond. Hierbij is aangesloten bij het inspectierapport ‘Borgen van veiligheid in kwetsbare gezinnen, casuïstiek Heerlen’.

• Samen met Voerendaal en Landgraaf is in 2018 de Basishulp Jeugd (ambulante jeugdhulp en lokaal preven-tieve activiteiten) aanbesteed en gegund aan één contractpartij. Doel is om de hulp en ondersteuning aan jongeren beter en dichter bij huis te organiseren. Bovendien proberen we zo de jaarlijks stijgende kosten beter te beheersen.

• Samen met de 18 Zuid-Limburgse gemeenten zijn we aan de slag gegaan om de residentiële jeugdhulp en de crisishulp (ambulant en residentieel) te verbeteren. Doel is om de zorg voor cliënten die in een instelling verblijven te verbeteren en om zowel de duur van de opname als het aantal jongeren dat opgenomen moet worden, te verkorten en te verkleinen. Heel belangrijk hierbij is de samenwerking tussen zorgaanbieders. In 2018 hebben we een aanbesteding voor nieuwe Integrale Crisishulp in de markt gezet en is de voorbereiding getroffen voor het pilotproject leefhuizen.

72

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Jeugd maatwerkvoorzieningen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Jeugd maatwerkvoor-zieningen

313 569 743 -32.990 -32.916 -40.660 -32.677 -32.347 -39.917 -7.570





Jeugd maatwerkvoorzie-ningen

De hogere kosten voor Jeugdhulp hebben meerdere oorzaken: In Heerlen groeien veel kinderen op in armoede en kampen veel gezinnen met sociaal-economische problematiek. Bij veel van deze jeugdigen in de gemeente Heerlen is er sprake van multi-problematiek. Dit resulteert in een toename van zware zorgvragen. Naast deze toename is er een stijging van rechtstreekse doorverwijzingen door gecertificeerde instellingen en medici (voornamelijk huisartsen). Deze verwijzingen moeten door de gemeente betaald worden. Dit alles in combinatie met de landelijke bezuinigingen binnen het Sociaal Domein maken dat er een groot tekort is. Er zijn diverse maatregelen genomen om de kosten van de Jeugdhulp te beheersen, waaronder aanscherping van de toets op aangevraagde beschikkingen, een toets op daadwer-kelijk geleverde zorg en een nauwere samenwerking met huisartsen en gecertificeerde instellingen. In 2018 is er een contract gesloten met JENS waarbij een vast lumpsumbudget is afgesproken voor het ambu-lante deel (ambulante zorg is de zorg in de 'thuissituatie', residentiële zorg is de zorg waarbij iemand deels niet thuis verblijft).

-8.359 Ambu-lante: I Res-den-tieel: S

N

Tegenover de hogere kosten voor 'Zorg In Natura (ZIN)' en Individuele voorzieningen Jeugd staat een verlaging van de kosten van Persoons-gebonden budgetten (PGB). Dit betekent echter niet dat de kosten hierdoor lager worden, aangezien het vooral een verschuiving van de kosten van PGB naar ZIN betreft als gevolg van eerder beschreven ontwikkelingen hierboven.

925 I V

De omvang van de nagekomen kosten (eindafrekening 2016) vanuit de inkoop van maatwerkvoorzieningen voor jeugd uit voorgaande jaren is lager dan verwacht. De kosten voor de inkoop van arrangementen verschuiven langzaam naar de reguliere inkoop van individuele voor-zieningen.

471 I V

De kosten voor de trajecten m.b.t. het Landelijk Transitiearrangement Jeugd zijn kostbaar. Wanneer gedurende een jaar enkele cliënten meer of minder onder deze kosten vallen, heeft dit direct een aanzienlijke in-vloed op de realisatie van deze kostenpost. In 2018 zijn er iets minder cliënten geweest die onder de LTA vallen t.o.v. 2017.

183 I V

Het gedwongen kader betreft kosten en arrangementen die samenhan-gen met rechterlijke uitspraken. Vandaar ook de term 'gedwongen'. Voor het uitvoeren van deze zorg zijn slechts enkele instellingen gecer-tificeerd. In 2018 zijn er meer cliënten via deze route binnengekomen dan verwacht.

-275 I N

In de voorziening 'overige baten + lasten onderwijs' was een bedrag gereserveerd t.b.v. de ondersteuning van Alcander. Dit bedrag is niet meer nodig als gevolg van lagere kosten en een gedeelte is t.l.v. de exploitatie geboekt in 2018.

100 I V

De gemeente Heerlen heeft in 2018 een hogere bijdrage gedaan aan de programmalijn voor de samenwerking tussen diverse gemeenten op het gebied van Jeugd in Zuid-Limburg. Hiermee zijn onder andere het inspectierapport 'actieplan jeugdigen in beeld', het project 'pilot 1G1P1R' en de kennisdag 'Jeugd in Beeld' bekostigd.

-115 I N

De bijdragen van Parkstadgemeenten op het gebied van samenwerking binnen 'Jeugd' (Samenwerking Jeugd Parkstad), ter bekostiging van de kosten voor 'Schoolmaatschappelijk Werk Voortgezet Onderwijs' zijn doorgeschoven. De hogere inkomsten (bijdrages gemeenten) zijn gestort in een voorziening (extra uitgaves), om volgend jaar de kosten te kunnen dekken.

150 I V

-150 I N

73



Apparaatskosten: inhuur/verdeling salarislasten. Salarislasten dienen sinds het hernieuwde BBV zoveel mogelijk te worden toegerekend aan afzonderlijke taakvelden. Door personeels- en taakverschuivingen ontstaan er wijzigingen in de verdeling van salaris-lasten over de taakvelden ten opzichte van de begroting. Gemeente-breed heeft dit nagenoeg geen financieel effect.

-61 -466 I N

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 -15 42 I N

Bedragen x € 1.000 174 -7.744 -7.570

74

Kernthema Volwassenen maatwerkvoorzieningen


• Op basis van samenwerking met de coöperatie STAND-BY! heeft een verdere ontwikkeling plaatsgevonden bij de volgende onderwerpen:

- Nieuwe begrotingssystematiek van HSB! - Resultaatsturing en indicatoren (outcome, effecten van het beleid). - Meer afstemming met andere wetgeving zoals de Wet Langdurige Zorg en de Zorgverzekeringswet. - Doorontwikkeling van Hulp bij het Huishouden (HbH) middels een pilot in Hoensbroek. Een andere wijze

van indicatiestelling door de wijkverpleegkundige zorgt dat we nog beter aansluiten bij de behoefte van de burger. Zo wordt HbH gecombineerd met wijkverpleging.

• We hebben ons op (Zuid-)Limburgse schaal ingezet voor de ‘aanpak verwarde personen’: het plan van aan-pak is in 2018 in samenwerking met de overige (Parkstad)gemeenten uitgevoerd.

• In 2018 is de ‘Toekomstvisie Opvang & Beschermd Wonen’ vastgesteld. Op grond hiervan is de ‘Regionale Uitvoeringsagenda’ opgesteld. Onderdeel hiervan is onder andere het beperken van de regels voor uitsluiting van ‘Housing Parkstad’ (Housing Parkstad is bedoeld voor daken thuislozen die tijdelijk in een beschermde woonomgeving of opvangvoorziening wonen en gemotiveerd zijn om hun toekomst weer op te bouwen. Maar ook voor mensen die bijvoorbeeld door financiële problemen (tijdelijk) niet in aanmerking komen voor toe-wijzing van een woning).

• Verslavingspreventie en zorg hebben duidelijk de aandacht gekregen. De nadruk ligt op noodzakelijke en selectieve preventies en het ontwikkelen van een basispakket. Bevordering van deskundigheid van tussen-personen in het brede Wmo en jeugd-werkveld voor vroeg signalering van verslavingsproblematiek wordt meegenomen.

- In 2018 hebben wij een meerjarig contract afgesloten voor zowel de hulpmiddelen als de trapliften (beide binnen de Wmo).

- Om de kwaliteit van het doelgroepenvervoer op peil te houden heeft Omnibuzz met name geïnvesteerd in de doorontwikkeling van haar organisatie qua personeel en systemen.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Volwassenen maatwerkvoorzieningen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Volwassenen maat-werkvoorzieningen

5.399 6.350 5.672 -72.115 -70.733 -73.304 -66.716 -64.383 -67.632 -3.249





Volwassenen maatwerk-voorziening

Het aantal cliënten dat een aanvraag heeft ingediend voor een woningaanpassing is licht afgenomen. We verwachten dat de klanten hebben gewacht met aanvragen in verband met de wijziging in het abonnementstarief vanaf 2019. Daarnaast schommelt de gemiddelde prijs van een woningaanpassing jaarlijks.

151 I V

Met het overgaan van de Persoonlijke Begeleiding ZIN naar StandBy! worden er minder GGD adviezen aangevraagd.

152 I V

Omnibuzz meldt een toename van 6,9% van het aantal ritten/zones. Daarnaast stijgen de exploitatiekosten van Omnibuzz als gevolg van een callcenter in eigen beheer, hogere personeelslasten en kosten van ICT.

-326 I N

Door een langzaam dalende trend in de persoonlijke zorg worden min-der PGB's uitgegeven. Ons beleid is gericht op het inzetten van Zorg in natura (ZIN).

315 I V

75



De dienstverleningsovereenkomst 2018 (DVO) tussen de Kredietbank Limburg (KBL) en de gemeente Heerlen is gebaseerd op werkelijke afname van diensten en kost meer dan begroot. De hogere afname vloeit voort uit de toename van het aantal mensen die onder bewind worden gesteld.

-356 I N

De GR Kredietbank Limburg had in 2017 + 2018 een exploitatietekort. De oorzaken daarvan zijn gelegen in de implementatie van Stratech, langdurig ziekteverzuim en de stijging van het aantal complexe be-windvoerderszaken. De deelnemende gemeenten zijn verantwoordelijk voor dit tekort, waarvoor in 2018 een onvoorziene extra bijdrage is gedaan aan de KBL.

-243 I N

De stijgende kosten van beschermingsbewind zijn een landelijke trend. Ondanks het economische herstel blijft de maatschappelijke schulden-problematiek toenemen. Het aantal mensen dat door de rechter onder bewind wordt gesteld neemt nog steeds toe. Dit vertaalt zich in een toename van de kosten.

-729 I N

Sinds 2015 is er een dalende trend in de door het CAK opgelegde eigen bijdragen, doordat de toegekende voorzieningen afnemen. De eigen bijdragen worden geïnd door de gemeenten. Onze begroting houdt onvoldoende rekening met de trendmatige ontwikkeling.

-1.502 I N

Doordat meer cliënten gebruik maken van de dagen nachtopvang, stijgen ook de opbrengsten uit eigen bijdragen die cliënten hiervoor moeten betalen.

64 I V

Lagere subsidie vaststelling Beschermd Wonen (2017 en 2018). Eerder toegekend subsidiebedrag is deels terugontvangen.

684 I V

De gemeente Heerlen heeft in 2018 een hogere subsidie verstrekt aan het Leger des Heils. Daarnaast zijn aanvullende onvoorziene subsidies verstrekt aan de Koraalgroep (pension Mijnzicht) en aan Mondriaan.

-813 I N

Het gemiddelde persoonsgebonden budget per cliënt die gebruik maakt van 'beschermd wonen' in Parkstad is hoger. Dit komt vooral door de toename van de zwaarte van de zorg en de complexiteit van diverse casussen.

-169 I N

Apparaatskosten: inhuur. -496 I N


Bedragen x € 1.000 -678 -2.571 -3.249

76

Kernthema Arbeidsmarktbeleid


Zuid-Limburg is een van de 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Heerlen is voor deze regio aangewezen als trekker. Samen met Sittard-Geleen en Maastricht geven wij het regionale arbeidsmarktbeleid vorm. Deze drie steden vertalen dit naar hun eigen gewest. Voor Heerlen is dit Parkstad. Bij arbeidsmarktbeleid maken we daarom onderscheid tussen: 1. Arbeidsmarkt Regio Zuid-Limburg.2. Arbeidsmarkt Parkstad-Limburg.3. Arbeidsmarkt Heerlen.

Arbeidsmarkt Regio Zuid-LimburgIn 2018 is bestuurlijke afstemming georganiseerd via de volgende gremia:• Onderwijs en Arbeidsmarkt (Economische Samenwerking Zuid-Limburg, ESZL).• Sociale Zaken Zuid-Limburg; voorheen BORA (Bestuurlijk Overleg Regionale Arbeidsmarkt)• Regionaal Werkbedrijf.

Sociale Zaken Zuid-LimburgDe inhoudelijke aanpak is ingericht voor de volgende programmalijnen:- aanbod (transparantie en re-integratie)In 2018 was het doel het transparant maken van de bestanden van regionale werkzoekenden. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een aantal subsidies (‘Dienstverlening Werkzoekenden Samenwerking Regionale Arbeidsmarkt (DWRSA)’, ‘Matchen op Werk (MoW)’, ‘Door inzicht aan de Slag’). Een bestand ter bemiddeling tussen werkgevers en werkzoekenden is namelijk een voorwaarde om een juiste selectie en het samenstellen van regionale arrangementen voor werkgevers en onderwijs mogelijk te maken.

- matching (werkgeversdienstverlening) Conform de doelstelling van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), zijnde ‘Matchen op Werk’ is door de 4 werkgeversservicepunten (WSP) gewerkt aan gezamenlijke arrangementen (o.a. VDL, Beyond) en afstemming van instrumenten.

Regionaal WerkbedrijfRegio Zuid-Limburg heeft 6.604 mensen geplaatst bij werkgevers. Het doel voor 2018 in de ‘banenafspraak’ was 5.904 plaatsingen. Om het beschikbaar stellen van extra banen te stimuleren is een subsidieregeling op-gesteld (All Inclusive Challenge). De WSP-en zijn ondersteund met extra formatie ten behoeve van jobcarving/functiecreatie (bestaande functies opsplitsen in gespecialiseerd en ongeschoold werk). En de iInvoering van de ‘kandidaatverkenner’ is bijna voltooid.

Aanpak jeugdwerkloosheidProgramma’s zoals ‘Voordeel & Vervolg’, met als doel het aanpakken van de jeugdwerkloosheid, zijn verder ontwikkeld. Op Zuid-Limburgs niveau blijft de aanpak van jeugdwerkloosheid zeer belangrijk. De intensieve samenwerking tussen diverse onderwijsinstellingen met de Zuid-Limburgse gemeenten, het UWV en de regio-nale arbeidsmarkt heeft geleid tot een succesvolle aanpak. Zo behoort het project ‘Samen naar een Werkende Toekomst’ nu tot de standaard dienstverlening. Hierdoor zijn in totaal 860 jongeren vanuit een uitkeringssitu-atie (bijstand of WW) bemiddeld richting arbeid. Daarnaast zijn ruim 150 jongeren, die buiten beeld waren, eveneens bemiddeld richting arbeid.

Arbeidsmarkt Parkstad-LimburgAanpak jeugdwerkloosheidBinnen het ‘Jongerenteam Parkstad’ (JTP) wordt gebruik gemaakt van elkaars kennis. Jongeren die buiten beeld waren, zijn via het project ‘Werkend Leren’ weer aan de slag gegaan. In totaal zijn er sinds 2014 binnen Heerlen 136 jongeren met deze methodiek begeleid. In april 2018 is de ‘Schoolcoach 23+’ gestart. Deze heeft 24 jongeren begeleid, waarvan 19 jongeren op school zijn gebleven.

77

Gemeenschappelijke Regeling Werkgeversservicepunt (GR WSP)In 2018 is de GR WSP opgericht. De samenwerking tussen het WSP en de Parkstad-gemeenten is geïntensi-veerd. In samenwerking met het WSP zijn in 2018 ongeveer 1.000 mensen aan een baan geholpen.

Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningsschap Oostelijk Zuid-Limburg (GR WOZL)In 2018 zijn alle BV’s behorende bij de GR WOZL, behalve de BV Beschut 2.0, geïntegreerd in de GR WSP. Binnen de BV Beschut 2.0 van de GR WOZL zijn ongeveer 300 mensen werkzaam.

Intensieve samenwerking met werkgeversHet samenwerkingsverband ‘Beyond’ is verder ontwikkeld. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt zijn met behulp van op maat gemaakte onderwijsprogramma’s duurzaam aan het werk in de medische logistiek.

Een ander speerpunt is de zorgsector. Aan het eind van 2018 zijn bij een grote zorginstelling 150 mensen gestart met een reguliere baan. Dit door de intensieve samenwerking tussen de zorginstelling, WSP en de Parkstad Gemeenten.

Arbeidsmarkt HeerlenUitstroom bijstand: bijna 1.000 mensen aan het werkIn 2018 zijn door de gemeente Heerlen in samenwerking met diverse partners bijna 1.000 mensen naar werk bemiddeld: 514 naar een fulltime baan en 425 naar een parttime baan.

Instroom bijstand: 291 minder toekenningen van bijstandsuitkeringen door onder andere preventieIn 2018 is het aantal toekenningen met 21% afgenomen ten opzichte van 2017.

Forse bestandsdaling: besparing op uitkeringenDankzij de begeleiding naar regulier werk en de daling van de instroom door de preventie-acties is in 2018 het bestand van mensen met een bijstandsuitkering afgenomen met 7,4% (317 personen) ten opzichte van 2017.

Baanbrekend werkIn 2018 hebben 259 kandidaten regulier werk gekregen. Baanbrekend werk ontwikkelt mensen naar werk via concrete werkervaring in 4 sectoren: zorg & welzijn, dienstverlening, onderhoud & techniek en toezicht & on-dersteuning.

Werk voor HeerlenDe stichting Werk voor Heerlen werkt met een persoonlijke aanpak om een verhoging van uitstroom van Participatiewet deelnemers naar regulier werk te realiseren. De samenwerking met Werk voor Heerlen (WvH) heeft geleid tot een uitstroom uit de uitkering van 132 mensen, waarvan 104 naar reguliere arbeid.

Sluitende aanpak jongerenIn 2018 zijn 49 jongeren terug begeleid naar school, 75 jongeren begeleid naar fulltime werk en 53 jongeren naar parttime werk. De afname van het aantal plaatsingen ten opzichte van voorgaand jaar is te verklaren door de toename van voormalig Wajongers, maar ook door de toename van jongeren met zwaardere psychische en psychosociale problematiek.

Doelgroep 50+Sinds oktober 2018 zijn er twee accountmanagers aangewezen voor de begeleiding en bemiddeling van de doelgroep 50+. Dit heeft binnen 2 maanden geleid tot een extra uitstroom van 25 50+‘ers. Deze aanpak wordt in 2019 gehandhaafd en mogelijk uitgebreid.

StatushoudersWe hebben de wet Taaleis uitgevoerd. Waar nodig hebben we de kandidaat een persoonlijk taaltraject aangebo-den. We bieden ook een intern taaltraject (inclusief sollicitatie- en werknemersvaardigheden). In 2018 hebben 33 kandidaten deelgenomen aan dit traject. Hiervan is 84% uitgestroomd naar werk.

78

Voor statushouders is ingezet op zowel aanbod van werk of participatie als aanbod van een inburgeringstraject. Hierdoor zijn 36 statushouders uitgestroomd naar werk, 30 gestart met een opleiding met studiefinanciering en 23 uitgestroomd met een andere reden. Er is een bestandsdaling van 64 statushouders gerealiseerd (van 360 naar 296).

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Arbeidsmarktbeleid wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Arbeidsmarktbeleid 127 4.288 3.434 -40.740 -43.456 -42.152 -40.614 -39.167 -38.718 449





Arbeidsmarktbeleid Door een extra investering in de stichting Werk voor Heerlen uit het Participatiebudget kan een besparing worden gerealiseerd in het BUIG budget (doordat meer mensen aan het werk gaan). Daarnaast zijn er extra kosten in verband met subsidiëring van Relim/Schoon GMS. Met deze extra kosten was geen rekening gehouden in de begroting.

-382 I N

De gemeente Heerlen voert de administratie voor de gehele Arbeids-marktregio Zuid-Limburg. De baten en lasten zijn vooraf lastig in te schatten. Per saldo heeft dit nauwelijks een effect op het resultaat.

-1.104 1.168 I V

De jaarrekeningen 2018 van de GR WOZL en de GR WSP laten een voordelig resultaat zien. Dit resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door een beter subsidieresultaat bij een lager aantal arbeidsjaren.

689 I V

De jaarrekening van de Stichting Werk voor Heerlen laat een voordelig resultaat zien. O.a. door achtergebleven personeelskosten. Enerzijds door achterblijvende instroom, maar ook door de afname van de sw-populatie.

134 I V

Apparaatskosten: inhuur. 50 -137 I N


Bedragen x € 1.000 -854 1.303 449

79

Kernthema Inkomensondersteuning


De economie groeide in 2018, maar niet iedereen heeft dat gevoeld. Nog steeds hebben veel mensen moeite om rond te komen. Dat geldt vooral voor kwetsbaren, zoals mensen met een (langdurig) laag inkomen, oude-ren en jongeren. De economische ontwikkeling heeft in 2018 niet geleid tot minder gebruik van inkomensonder-steunende voorzieningen.

Bijstandsvolume beheersenHet aantal bijstandsdossiers daalde in 2018 met 318.

Minder kinderen groeien op in armoedeHet ‘Kindpakket’, om kinderen in armoede deel te laten deel te nemen aan de maatschappij, is verder ontwik-keld.

Gebruik voorzieningenEr wordt door inwoners in Heerlen niet altijd volledig gebruik gemaakt van voorzieningen voor inkomensonder-steuning. Met het automatisch en meerjarig verstrekken van voorzieningen wordt ervoor gezorgd dat dit ‘onder-gebruik’ wordt aangepakt.

Ontwikkeling klantenbestandHet aantal uitkeringen daalde in 2018. 514 mensen vonden een volledig betaalde baan en 425 een parttime baan. De daling van het aantal bijstandsgerechtigden in Heerlen is sterker dan in vergelijkbare gemeenten in Zuid-Limburg en daalt ook sterker dan landelijk.

2016 2017 2018Heerlen 4.434 4.287 3.969

100% 97% 90%Maastricht 3.711 3.618 3.455

100% 97% 93%Sittard-Geleen 2.706 2.597 2.481

100% 96% 92%Landelijk 516.250 508.360 485.000

100% 98% 94%

Handhaving en debiteurenWerk & InkomenDoor de preventieve werkwijze hebben minder bijstandsmeldingen geleid tot een aanvraag. Een burger dient normaliter een melding in met de vraag of hij recht heeft op een bijstandsuitkering. Er wordt binnen de ge-meente gekeken naar de kans van slagen als deze burger daadwerkelijk een aanvraag tot bijstand indient. Hier gaat een preventieve werking van uit. De burger wordt geïnformeerd of hij/zij recht heeft op een bijstandsuit-kering óf mogelijk een andere voorziening.

Jaar Meldingen Aanvragen % aanvragen ten opzichte van meldingen

2015 3.009 1.677 55,73 %

2016 2.543 1.437 56,51 %

2017 2.148 1.198 55,77 %

2018 1.855 1.089 58,71 %

80

FraudepreventieWanneer daadwerkelijk een aanvraag wordt ingediend, beoordeelt de gemeente de aanvraag op mogelijke fraude. Bij 422 van de 1.089 aanvragen zijn in het kader van preventie (voorkoming van fraude) huisbezoeken afgelegd. In 85 gevallen is na huisbezoek geen bijstandsuitkering verstrekt.

Sociale rechercheHet is voor inwoners mogelijk fraudemeldingen of -signalen door te geven. Ook uit de samenwerking op het gebied van ‘Patseraanpak’, ‘Hennepaanpak’, het ‘Flex-team’, de ‘aanpak Adressignalering’ en meldingen of sig-nalen met betrekking tot de rechtmatigheid in de zorg komen fraudezaken aan het licht.

Fraudeonderzoeken Participatiewet2015 2016 2017 2018

Geregistreerde fraudemeldingen - 379 309 246

Gestarte fraude onderzoeken 289 247 215 143

Afgehandelde fraude onderzoeken 296 243 245 138

Beëindigingen 59 56 48 46

Bijstandsvermindering 5 12 17 11

Ongewijzigde voortzetting na onderzoek 60 126 156 78

In 2016 is gestart met het voeren van gematigd beleid zodra er kinderen in het spel zijn. Hiermee wordt be-doeld dat wanneer een gezin met kinderen fraude pleegt, zij niet direct de gevolgen daarvan ondervinden. Er wordt gekeken naar een passende oplossing, waarbij het kind/de kinderen centraal staan.De afname van fraudemeldingen en onderzoeken komt vooral door de daling van het aantal flexteams/henne-pacties.

DebiteurenIn 2018 is ingevorderd volgens het nieuwe principe ‘Terugvordering Op Maat’, waarbij we meer klanten con-tactgericht te werk gaan.

2015 2016 2017 2018Ontvangsten op bijstandsvorderingen 1.489.984 1.332.982 1.593.431 1.591.858

bedragen in euro’s

Armoedebeleid

Stichting Leergeld Parkstad (SLP), Jeugdfonds Cultuur en Jeugdfonds SportDoor toegenomen bekendheid en samenwerking binnen bovengenoemde stichtingen is in 2018 het aantal toe-kenningen van het Kindpakket opnieuw gestegen. Steeds meer aanvragen kunnen goed worden behandeld. De gezamenlijke eindrapportage laat het aantal goedgekeurde aanvragen en bedragen over 2018 zien.

Goedgekeurde aanvragen Unieke kinderen Bedrag (in euro's)Stichting Leergeld 3.257 1.473 147.297

Jeugdfonds Sport 769 675 236.234

Jeugdfonds Cultuur 122 122 36.918

Jarige JobStichting Jarige Job helpt kinderen aan een verjaardagsbox. De box is bedoeld voor kinderen, die anders hun verjaardag niet kunnen vieren en omvat alles wat nodig is voor een verjaardag thuis en op school.

Jaar Aantal pakketten

2015 284

2016 543

2017 1.077

2018 1.174

81

FietsenplanKinderen die naar de middelbare school gaan, kunnen via ‘Stichting Leergeld’ een fiets krijgen. Omdat er voor kinderen tot en met de basisschool geen voorziening was, hebben we sinds 2016 een eigen fietsenvoorziening samen met ‘RD4’ en de Pyler ((Voortgezet) Speciaal Onderwijs). In drie jaar tijd zijn al ruim 800 Heerlense kinderen blij gemaakt met een fiets.

2016 2017 2018Aantal verstrekte fietsen 270 313 223

Kledingbank Samen met de Kledingbank Limburg en Bureau Cliëntentelefoon organiseren we twee keer per jaar (voor- en najaar) kledingdagen op locatie in het gemeenschapshuis Heksenberg. In 2018 werd hier weer meer gebruikt van gemaakt.

Voorjaar Kosten* Najaar Kosten*Totaalpersonen

Totaalfinancieel*

2015 1.608 75.576 1.619 76.093 3.227 151.669

2016 1.547 72.709 1.599 75.153 3.146 147.862

2017 1.669 78.443 1.613 75.811 3.282 154.254

2018 1.603 75.341 1.695 79.665 3.298 155.006

* bedragen in €

VoedselbankVoor vervoer, opslag, koeling en invriezen is een vergoeding van vijf euro per Heerlens voedselpakket verstrekt. Het aantal verstrekte pakketten is in 2018 toegenomen.

JaarVerstrekte voedselpakketten

Vergoeding*

2015 6.799 30.596

2016 7.033 31.649

2017 7.667 38.335

2018 8.773 43.865

* bedragen in €

Fit & Fun regeling Vanaf 2017 wordt de regeling ‘Fit & Fun’ automatisch toegekend. Hierdoor neemt het gebruik toe.

2016 2017 2018Toegekend € 209.100 483.330 487.200

Personen 2.990 6.444 6.496

Stichting Stop KinderarmoedeIn het kader van het ‘Kindpakket’ werken we sinds 2017 samen met de stichting ‘Stop Kinderarmoede’. Deze stichting zet zich in tegen de maatschappelijke gevolgen van kinderarmoede in Nederland door de uitgifte van nieuwe kleding, nieuwe schoenen en een aantal leuke nieuwe cadeautjes. Wij betalen een vergoeding van € 65 per kind.

Aantal pakketten Kosten*

2017 698 45.370

2018 897 58.305

* bedragen in €

82

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen De werkloosheid is gedaald en minder mensen zitten in de bijstand, waardoor minder mensen aan de criteria voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen voldoen.

aantal bedrag in euro's2018 5.083 1.348.242 *

2017 10.703 1.823.545

2016 10.952 1.948.838

* De realisatie laat in 2018 een daling zien. Dit bedrag kan echter nog wijzigen, omdat een heffingsjaar doorloopt en dus ook later voor het jaar 2018 nog kwijtschelding kan worden verstrekt.

SchuldhulpverleningSinds 2017 is er een flinke stijging van het aantal meldingen bij schuldhulpverlening. Dat komt door de sinds-dien bestaande verplichting van energieleveranciers om dreigende afsluitingen te melden.

Jaar 2015 2016 2017 2018Regulier 916 933

Energie 657 932

WML 183 182

Totaal 1.403 1.333 1.756 2.047

Beschermingsbewind De stijging van de kosten voor beschermingsbewind zetten ook in 2018 door.

2015 2016 2017 2018Bewind voering kosten* 1.894.944 2.246.320 2.574.741 2.663.058

Bewind voering personen 1.160 1.284 1.421 1.509

* bedragen in €

Huisuitzettingen In 2018 steeg het aantal huisuitzettingen. Onduidelijkheid over welke gegevens wel of niet mochten worden uitgewisseld bij het ingaan van de algemene verordening gegevensbescherming (AVG), had tot gevolg dat de vroeg signalering van huurschulden vertraging op liep.

Verhuurder 2015 2016 2017 2018Weller 8 11 4 6

Woonpunt Parkstad 22 16 20 20

Wonen Zuid 7 6 1 10

Voorzorg 4 7 7 4

Wonen Limburg 2 8 1 10

Overige 20 28 21 14

Totaal 63 76 54 64

De meeste ontruimingen vonden plaats vanwege huurachterstand en slechts in een enkel geval waren daar kinderen bij betrokken.

Waterafsluitingen Sinds 13 juli 2015 hebben we afspraken met de Waterleidingmaatschappij Limburg (WML) over het melden van dreigende afsluitingen. Het doel is eerder opsporen van problematische schuldsituaties en voorkomen van waterafsluitingen. Uit de cijfers blijkt dat het aantal waterafsluitingen steeds verder afneemt:

2015 2016 2017 201871 66 37 23

83

Procesoptimalisatie SchuldhulpverleningIn 2018 zijn in het kader van de procesoptimalisatie een aantal maatregelen genomen: - Verminderen ‘no-show’ (gedaald tot 4% t.o.v. 20% in 2017).- Invoeren inloopspreekuur.- Verkorten beslistermijn van 16 naar 4 weken.- Tekstdocumenten aangepast naar eenvoudiger taal.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Inkomensondersteuning wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Inkomensondersteu-ning

63.884 63.884 65.901 -72.592 -72.545 -72.023 -8.709 -8.662 -6.122 2.540





Inkomensondersteuning Reguliere bijstand: Door afname van het aantal uitkeringsgerechtigden (317 dossiers) en de mogelijkheid om opgebouwde rechten aan vakan-tiegeld tussentijds te gebruiken om terugvorderingen te verrekenen, werd dit jaar minder aan uitkeringen uitgegeven.

1.168 I V

Het definitieve BUIG budget is door het Rijk lager vastgesteld dan begroot, maar minder laag dan verwacht. Aanpassing vond plaats na aanleiding van gewijzigde economische situatie en extra financiering voor de instroom van statushouders.

-863 I N

Leningen worden niet begroot, leningen worden verrekend met aan-spraken. Om diverse redenen (o.a. afhankelijk van Belastingdienst) moeten veel verrekeningen nog plaatsvinden.

-210 I N

Er is beter zicht op de waardering van het debiteurenrisico van debiteu-ren uit het Sociaal Domein door invoering van een nieuw rekenmodel. Dit debiteurenrisico is met het nieuwe rekenmodel naar beneden bijgesteld. Hierdoor is de voorziening dubieuze debiteuren verlaagd. Dit betreft een incidenteel voordeel in de exploitatie.

2.722 I V

Ook bij de Bbz kan een deel van de voorziening dubieuze debiteuren vrijvallen door toepassing van een nieuw rekenmodel.

279 I V

Het opnieuw ingevoerde drempelbedrag voor de bijzondere bijstand leidt tot minder verstrekkingen.

249 I V

Meer terugvorderingen bij de bijzondere bijstand. 68 I V

Door afname van het aantal uitkeringsgerechtigden en door minder aanvragen 'fit & fun' bij niet-uitkeringsgerechtigden, dalen de lasten.

180 I V

Sociaal medische indicatie Kinderopvang: Door de inzet van de exper-tiseteams en integrale samenwerking worden sociaal maatschappelijke problemen eerder zichtbaar. Dat leidt in eerste instantie tot hogere kosten, maar op termijn tot beduidend lagere maatschappelijke lasten.

-225 S N

In 2018 is meer individuele inkomenstoeslag (IIT) verstrekt. De doel-groep (personen zonder zicht op inkomensverbetering) was groter dan verwacht. Hiervoor zijn het oordeel van het UWV en de gemeentelijke diagnose over de arbeidsmarktgeschiktheid van de uitkeringsgerechtig-den bepalend.

-204 S N

Door verschillende oorzaken kon het budget van het Kindpakket niet geheel worden ingezet. - Minder opgeknapte fietsen uitgereikt. - Stg. Leergeld heeft minder subsidies verstrekt, door tijdelijke organi-satorische problemen.

70 I V

De inschatting was dat het bedrag aan kwijtschelding Belastingen naar beneden bijgesteld kon worden, gezien de positievere economische markt. Echter, in 2018 hebben toch nog meer mensen gebruik (moe-ten) maken van de kwijtscheldingsregeling.

-125 I N

Apparaatskosten: inhuur. -532 I N


Bedragen x € 1.000 2.018 522 2.540

84

Kernthema Buurtgericht werken


Het is onze ambitie om de (onderlinge) betrokkenheid van buurtbewoners te vergroten. Zowel bij ontwik-kelingen in de eigen buurt als bij het beleid en het bestuur van de stad. Dit loopt als een rode draad door het coalitieakkoord, samen met een sterke nadruk op communicatie. Wij willen dat de buurt een prettige woon- en leefomgeving is voor alle inwoners. Hieronder leest u welke extra stappen we in 2018 hebben gezet.

Buurt(organisaties)We zijn in gesprek gegaan met de stad, om te beginnen met het bezoeken en raadplegen van alle buurtorgani-saties. Daarnaast hebben we een begin gemaakt met het organiseren van ontbijtge-sprekken met de wethou-der in alle buurten. De gesprekken met de buurtorganisaties en de ontbijtgesprekken maken, naast gesprekken met andere externe en interne betrokkenen (burgers, ondernemers, verenigingen, maatschappelijke organi-saties en de ambtelijke organisatie van de gemeente) deel uit van het gesprek met de stad. Deze gesprekken moeten, zoals aangekondigd in de raadsinformatiebrief van 18 augustus 2018, leiden tot de vaststelling van een visie door de raad. De uitkomsten van het gesprek vormen tegelijkertijd ook de input voor de ontwikkeling van het thema ‘Burgerbetrokkenheid’. Onze buurtregisseurs hebben ondersteuning geleverd aan alle buurtorganisaties. Hun inzet was onder meer gericht op het bereiken van een goede afspiegeling van de buurt in de buurtorganisaties (samenstelling bestuur, communicatie met de buurt en bekendheid en draagvlak in de buurt). Daarnaast hebben de buurtregisseurs een bijdrage geleverd aan het betrekken van de buurtbewoners, door hen te stimuleren om mee te denken én mee te doen met activiteiten in de buurt. Denk aan uitwerking van plannen op het gebied van leefbaarheid en veilig-heid, de voorbereiding van bezoeken van de buurtwethouder, de organisatie van bewonersbijeenkomsten.

BuurtactieregelingDe buurtactieregeling is inmiddels een vast onderdeel van ‘Buurtgericht Werken’. In 2018 zijn er 70 aanvragen ingediend bij de buurtactieregeling, waarvan er 55 zijn toegekend. In 2018 zijn voor het eerst 5 buurtacties als subsidieaanvragen afgehandeld via de ‘Buurtdeal’. Er zijn 15 aanvragen ingediend voor activiteiten die in eer-dere jaren een subsidie hebben ontvangen. De toegekende subsidies in het kader van de Buurtactieregeling zijn gelijkmatig over alle buurten verdeeld.

Leefbaarheid en VeiligheidVoor elke buurt bestaat er een buurtplan leefbaarheid en veiligheid. De actuele buurtveiligheidsplannen staan op www.heerlen.nl/veiligebuurt. We betrekken bewoners bij de totstandkoming van de plannen en de uitvoering daarvan. Dat doen we meestal via buurtorganisaties. Daarnaast vinden er regelmatig bewonersbijeenkomsten plaats, zoals bij buurtorganisatie GMS, naar aanleiding van de problemen in de Saffierflat. In 2018 is de buurt-veiligheidsaanpak geëvalueerd. Uit de evaluatie bleek dat de buurtplannen voor veel burgers te ingewikkeld zijn. Dit is aanleiding een nieuw en eenvoudiger format te maken met begrijpelijker taalgebruik. Regiefunctie in de buurtUit de evaluatie van de buurtveiligheidsaanpak is gebleken dat de huidige aanpak met drie verschillende regisseurs in de buurt (een ‘stadsdeelcoördinator Beheer en Onderhoud’, een ‘buurtregisseur’ en een ‘pro-cesbegeleider leefbaarheid en veiligheid’) moeilijk en lastig werkbaar is. Mensen weten vaak niet wie waar verantwoordelijk voor is. Een bevestiging van deze conclusie hebben wij ook gekregen in de gesprekken met buurtorganisaties en burgers over de buurtgerichte aanpak. Daarom voegen we deze functies in de reorganisa-tie samen tot één regisseur per buurt.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Buurtgericht werken wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Buurtgericht werken 0 0 0 -715 -795 -645 -715 -795 -645 150


85




Buurtgericht werken Onderuitputting op personeelslasten veroorzaakt door het niet invullen van functies

115 I V


Bedragen x € 1.000 0 150 150

87

2.1.7 Programma Volksgezondheid en Milieu

Portefeuillehouders: Peter van Zutphen, Charles Claessens, Jordy Clemens


Het totale resultaat van het programma Volksgezondheid en Milieu, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 7:VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Volksgezondheid 0 155 130 -4.364 -4.969 -5.165 -4.364 -4.814 -5.035 -221

KT Riool, afval en milieu-beheer

19.433 19.185 20.515 -16.773 -16.093 -15.590 2.660 3.093 4.925 1.832

KT Begraafplaatsen 472 482 486 -767 -775 -778 -295 -293 -293 1


19.905 19.822 21.130 -21.903 -21.836 -21.533 -1.999 -2.014 -403 1.612

Bestemming 0 190 190 0 -150 -150 0 40 40 0

Gerealiseerde resultaat 19.905 20.012 21.320 -21.903 -21.986 -21.683 -1.999 -1.974 -363 1.612



-5.165

-15.590

-778 -150

Programma 7: Volksgezondheid en Milieu

KT Volksgezondheid

KT Riool, afval enmilieubeheer

KT Begraafplaatsen

Bestemming


GezondheidsachterstandenOm de gezondheidsachterstanden in de regio Zuid-Limburg te verkleinen en daarmee de gewenste trend-breuk te realiseren, heeft het gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) bestuur Zuid-Limburg op 28 novem-ber 2018 het plan van aanpak ‘Kansrijke Start Zuid-Limburg’ vastgesteld. Deze breed gedragen aanpak is tot stand gekomen dankzij inbreng van en samenwerking tussen de Zuid-Limburgse gemeenten, de Provincie Limburg, de Jeugdgezondheidszorg Zuid-Limburg, de GGD Zuid-Limburg, het Verloskundig Consortium Limburg, Zorgverzekeraar CZ en de organisaties voor Kinderopvang Zuid-Limburg. Met het plan is een eerste mijlpaal bereikt in de aanpak om de trend te breken van gezondheids-achterstanden. Het plan bevat drie richtingen die in heel Zuid-Limburg worden gebruikt om het probleem op te lossen: Nu Niet Zwanger, Stevig Ouderschap en VoorZorg. Onderdeel van de aanpak om gezondheidsachterstanden te verklei-nen is ook de inzet van het lopende ontwikkeltraject om in 2020 te komen tot één jeugdgezondheidszorgorgani-satie (JGZ) voor Zuid-Limburg.Met onder meer de aanpak ‘Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG)’ is een bijdrage geleverd aan het terugdrin-gen van gezondheidsachterstanden op peuterspeelzalen en scholen.

88

Gezonde stadBinnen het kader van ‘GEZONDE STAD’ is de kwaliteit van de leefomgeving verbeterd door de aanleg van nieuwe oplaadpunten voor elektrische auto’s, de start van geluidsaneringsprojecten en werkzaamheden ten behoeve van het opstellen van een omgevingsvisie.

Circulaire economie De gemeente neemt naast het vereiste van een betaalbare en betrouwbare basiskwaliteit in principe meer duur-zaamheidseisen op in de programma’s van eisen bij aanschaf van producten of diensten. Waar dit een bijdrage levert aan een betere leefomgeving of aan de energietransitie stimuleren we in onze rol als opdrachtgever de ontwikkeling van duurzame producten en processen. We experimenteren met duurzame sloopmethoden voor gemeentelijk vastgoed.

Waterbeheer De gemeente Heerlen is in het waterbeheer nauwer gaan samenwerken met andere partijen. Ook is de ge-meente Heerlen beter voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering op de waterhuishouding in de stad. We hebben maatregelen getroffen om wateroverlast in de stad te beperken en om de kwaliteit van het rioolwa-ter dat in de natuur terechtkomt te verbeteren.

BegraafplaatsenDe onderhoudstoestand op begraafplaatsen is in 2018 verbeterd. Ook is gewerkt aan een betere informatie-voorziening op begraafplaats Akerstraat.

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma Volksgezondheid en milieu:


Hernieuwbare elektriciteit % 2,2 13,5 2017

Omvang huishoudelijk afval kg/inwoner 157 177 2017

De overige indicatoren voor programma Volksgezondheid en milieu:


Evalueren of de gestelde doelen en ambities van het gezondheidsbe-leid zijn behaald en in welke mate (trendbreuk, inhalen gezond-heidsachterstanden ten opzichte van het landelijke beeld). Hierbij gebruik maken van de effectmeting van de Provincie om de effecten van alle inspanningen te volgen.

Nog nader uit te werken nog te meten 2017

Jeugdigen die momenteel niet naar de tandarts gaan percentage 27 2017

klimaatadaptatie indicatoren opnemen in het GRP - Waterplan Nog nader uit te werken nog te meten 2019

Maatregelen van uitvoeringsprogramma PALET 4.0 Nog nader uit te werken nog te meten 2019

Operationeel Centrum voor Duurzaamheid Nog nader uit te werken nog te meten 2019

Een regionale warmtevisie Nog nader uit te werken nog te meten 2019

Aantal gerenoveerde sociale huurwoningen met energielabel B nog te meten 2019

Aantal woningen aangesloten op Mijnwater in Heerlen 310 2017

Aantal zonnepanelen gerealiseerd in het centrum op onze eigen (school)gebouwen en gronden


Aantal windturbines Nog nader uit te werken nog te meten 2019

Aantal woningen waar een geluidssanering heeft plaatsgevonden 371 2017

Het effect van onze inspanningen op het gebied van afval meten we door evaluatie van de jaarlijkse eindrapportage huishoudelijk afval en de landelijke benchmark van het ministerie


Evaluatie bodemconvenant. Daarnaast wordt een landelijke inven-tarisatie uitgevoerd; dit gebeurt via het Uitvoeringsprogramma Convenant Bodem en Ondergrond, in opdracht van de gezamenlijke convenantpartners VNG/IPO/UvW en ministerie I&M.


89

Kernthema Volksgezondheid


JOGGVanuit de aanpak ‘Jeugd Op Gezond Gewicht (JOGG)’ wordt optimaal samengewerkt met de Consultatiebureaus. Zo wordt het drinken van water gestimuleerd, worden groentepakketten uitgedeeld en worden broodtrommels verstrekt om makkelijk het gesprek over een gezonde lunch aan te gaan. Op peuteropvanglocaties wordt overal water gedronken en staat ‘beweging’ op de kaart. Op scholen wordt het drinken van water, gezonde voeding en meer bewegen gestimuleerd. Er is een duidelijke groei in de uitgifte van gezonde schoolvignetten voor scholen die werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun leerlingen. Om te komen tot een volledige aanpak van de gezondheid wordt momenteel door betere samenwerking tussen professionals meer gefocust op het leg-gen van verbindingen tussen preventie en zorg. Eind 2018 zijn er vanuit JOGG verschillende bijeenkomsten ge-organiseerd voor (sport)verenigingen. Dat heeft echter nog geen gezonde (sport)kantine in Heerlen opgeleverd.Diverse maatschappelijke partijen hebben een begin gemaakt met JOGG (o.a. workshops), ook onder eigen regie zonder tussenkomst van de gemeente. Positieve en vitale gezondheid worden door de gemeente ook mee-genomen in de ontwikkelagenda ouderenbeleid. Op strategisch beleidsniveau is afgesproken dat ‘Buurtsteun’ onder uitvoeringsverantwoordelijkheid van ‘Stand BY!’ valt. Eind 2018 is het eerste buurtsteunpunt in gebruik genomen, te weten ‘de Koffiepot’ in stadsdeel Hoensbroek.

GGDVanuit de GGD is in 2018 prioriteit gegeven aan de realisatie van één JGZ-organisatie voor Zuid-Limburg, waarbij klantgerichtheid voorop staat. De vorming van één JGZ-organisatie biedt op termijn het kader en het perspectief om de taken en rol van de JGZ opnieuw te onderzoeken.

OmgevingsvisieHet project omgevingsvisie heeft een doorstart gekregen en de startnotitie is vastgesteld. Nu wordt gewerkt aan een projectplan en de werving van ondersteuning.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Volksgezondheid wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Volksgezondheid 0 155 130 -4.364 -4.969 -5.165 -4.364 -4.814 -5.035 -221





Volksgezondheid Er heeft een nacalculatie over 2017 en 2018 plaatsgevonden met de GGD betreffende de regeling Veilig Thuis. De meer kosten komen tot stand door o.a. indexatie en omdat de instroom van meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling fors hoger zijn. Bovendien is een toename van complexe casuïstiek zichtbaar, waardoor vaker een ‘duurder’ product ingezet moet worden door veilig thuis.

-149 I N

Met ingang van 1 januari 2019 verandert het besluit verplichte meld-code betreffende huiselijk geweld en kindermishandeling. In de aanloop naar deze wetswijziging zijn er door de GGD extra kosten gemaakt m.b.t. het werven van nieuwe medewerkers en de scholing van alle medewerkers.

-153 I N

Salarislasten dienen sinds het hernieuwde BBV zoveel mogelijk te worden toegerekend aan afzonderlijke taakvelden. Door personeels- en taakverschuivingen ontstaan er wijzigingen in de verdeling van salaris-lasten over de taakvelden ten opzichte van de begroting. Gemeente-breed heeft dit nagenoeg geen financieel effect.

76 I V


Bedragen x € 1.000 -26 -195 -221

90

Kernthema Riool, afval en milieubeheer


RioolHet Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2016-2020 (v-GRP), waarin de gemeente Heerlen taken verricht voor andere Parkstadgemeenten, is in uitvoering. De voorbereidingen om te komen tot een nieuw Waterplan zijn gestart.

Waardevol groeienEind 2015 is het gezamenlijke visiedocument “Waardevol groeien” ondertekend. Daarin wordt richting gege-ven aan het (afval)waterbeheer in onze provincie. De gemeente Heerlen heeft besloten deel te nemen aan het vervolgtraject van verder onderzoek naar bovenregionale samenwerking in de Limburgse waterketen. Er is een haalbaarheidsstudie gedaan naar de mogelijkheden om werkzaamheden in de toekomst onder te brengen bij een centrale uitvoeringsorganisatie.

KlimaatadaptatieIn Parkstadverband zijn regenwaterstructuurkaarten opgesteld. Deze zijn onderdeel van de zogenaamde kli-maatstresstest.Het tegengaan van wateroverlast én verdroging is een gezamenlijke taak van overheid en bewoners. Om bewo-ners hiervan bewust te maken, is in 2018 een subsidieregeling opgesteld en is een “waterdag” voorbereid.

Herinrichting Caumerbeek Midden en aanpassen Dam de DemAl een aantal jaren wordt gewerkt aan de blootlegging (ontkluizing) van de Caumerbeek. Dit werk wordt gefa-seerd uitgevoerd. In 2018 zijn in samenwerking met het Waterschap Roer en Overmaas voorbereidingen getrof-fen voor de Caumerbeek Midden. Hetzelfde geldt voor het verstevigen van de dam van buffer De Dem.

WaterkwaliteitsverbeteringOm vervuiling van het beeksysteem vanuit het rioolstelsel te verminderen, is een normering gesteld aan de vuilemissie vanuit het riool. Om aan de gestelde normering te voldoen, is de gemeente Heerlen in 2018 begon-nen met de ombouw van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Terworm naar een bergbezinkbassin. De werk-zaamheden zijn begin 2019 afgerond.

WelterlaanIn 2018 heeft in de Welterlaan een grote rioolrenovatie en reconstructie van de weg plaatsgevon-den. Het primaire doel was het voorkomen van wateroverlast in het achterliggende gebied. De werkzaamheden zijn eind 2018 afgerond.

WatertappuntenDe gemeente Heerlen wil in elke buurt een watertappunt van waterleidingmaatschappij Limburg (WML) realise-ren. Dit is in 2018 voorbereid. De exacte locaties van de watertappunten moeten nog worden vastgesteld.

Afval In 2018 is de GFT inzameling in de hoogbouw ingevoerd. Het inzamelen van het restafval is gewijzigd van 1 keer per 2 weken naar 1 keer per 4 weken. Mede door deze maatregelen is het restafval in 2018 met 1.700 ton afgenomen (11%). De pilot afvalcoaches heeft plaatsgevonden in Douve Weien/Caumerveld. Met behulp van deze pilot is het restafval in deze wijk met 20% afgenomen.

MilieubeheerEnergieDe eerste stappen zijn gezet om te komen tot een programma duurzaamheid Daarin vertalen we de duurzaam-heidsambitie in concrete en realiseerbare plannen en acties.Voor het zonnepanelenproject hebben eind 2018 bijna 900 deelnemers hun interesse getoond. Voor de bewo-ners van beschermd stadsgezicht Maria Christinawijk worden vergunningen verleend en waar nodig installaties aangepast. We zijn gestart met veiligheidskeuringen van alle installaties naar aanleiding van een aantal gecon-stateerde gebreken.

91

Voor het nieuwe Stadskantoor is de duurzaamheidstool ‘Gemeente Praktijk Richtlijnen (GPR)’ ingezet om een niveau van minimaal 9 voor energie te bereiken, respectievelijk minimaal 8 voor gezondheid en toekomstwaar-de. De subsidieaanvraag voor de aardgasloze wijk GMS is door het rijk niet gehonoreerd. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om een en ander toch gerealiseerd te krijgen. Door de Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) zijn extra energiescans uitgevoerd bij gezondheidszorg instellingen, scholen en kantoorgebouwen. Er zijn voor tal van nieuwe projecten voorbereidingen gestart, zoals:• een innovatieve participatieaanpak bij de plaatsing van zonnepanelen en een windmolen op bedrijventerrein

de Koumen; • de realisatie van zonnepanelen op de daken van een aantal gemeentelijke gebouwen; • energiebesparing bij sportverenigingen waarbij gebruik gemaakt wordt van de nieuwe, landelijke BOSA-

stimuleringsregeling (Bouw- en Onderhoud Sportaccommodaties) en een fonds waarin uitgeleend geld terug komt en opnieuw wordt ingezet;

• de oprichting van een coöperatie in het centrum van Heerlen met behulp van Lijnspel om 5.000 zonnepane-len in het kader van het URBAN bidboek te realiseren;

• in het kader van het project ‘INNOVATE’ worden grote stappen gezet met Parkstad en de Provincie Limburg om te komen tot een Woonwijzerwinkel Heerlen, naar het voorbeeld van Rotterdam;

• op Parkstad niveau is afgesproken om gezamenlijk te gaan werken aan de warmtevisies en windenergieplan-nen.

Gezonde stadDe klimaateffecten van extreme regenval zijn in beeld gebracht en gerapporteerd. Er is een hittestresskaart gemaakt.In 2018 is het actieplan geluid vastgesteld. We zijn begonnen met de geluidsanering van woningen aan de Sittarderweg, de Kerkraderweg en de Heerlerbaan. Op de Kruisstraat en de Uterweg is een geluidsreducerende deklaag aangelegd.Het aantal oplaadpunten dat volgens contract wordt gerealiseerd in 2018 bedraagt negen. Er is een start gemaakt met de actualisatie van het beleid over externe veiligheidsrisico’s binnen het kader van ruimtelijke ordening.

BodemDe acties rondom de informatiebeheer, nazorg en grondwaterbeheer uit het Bodemconvenant 2016-2020 zijn in uitvoering. We zijn gestart met de gemeente brede implementatie van de aanpak van na-ijleffecten voormalige mijnbouw. We zijn bijna klaar met de digitale ontsluiting van relevante bodemonderzoeken via het bodeminformatiesys-teem voor burgers en ondernemers. Burgers en ondernemers kunnen daardoor op termijn volledig zelfstandig en digitaal alle relevante bodemonderzoeken inzien of opvragen. Als actieve nazorg bij bodemsanering hebben we in 2018 daar waar mogelijk de (administratieve) lasten terug-gedrongen bij locaties waar de bodem gesaneerd is. En we hebben voorbereidingen getroffen om bedrijven te ondersteunen die de bodem willen saneren met behulp van de bedrijvenregeling.We hebben een kwalitatieve analyse van het grondwater uitgevoerd. De kennis die wij hiermee op hebben ge-daan wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de aanpak van het stedelijk grondwaterbeheer.

Circulaire EconomieVoor het beleidskader hergebruik is een begin gemaakt met hergebruik van sloopmaterialen van gemeentelijke gebouwen. Resource Limburg heeft een advies in voorbereiding ten behoeve van ambitievorming. Er is bij de sloop van het schoolgebouw aan de Pijperstraat geëxperimenteerd met de methode van Resource Limburg. Voor de sloop van Schinkelkwadrant bleek het BREEAM-certificeringstraject ‘duurzame sloop en demontage’ niet geschikt, omdat er te weinig materiaal van waarde in de te slopen gebouwen aanwezig is. BREAAM is een beoordelingsmethode die de duurzaamheidprestaties van gebouwen en gebieden meet.

92

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Riool, afval en milieubeheer wordt hieronder weergege-ven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Riool, afval en milieube-heer

19.433 19.185 20.515 -16.773 -16.093 -15.590 2.660 3.093 4.925 1.832





Riool, afval en milieube-heer

Riool: Door de gunstige weersomstandigheden waren er minder meldingen van wateroverlast met hierdoor lagere uitgaven op het onderhoudsbudget riool (€ 100.000). Daarnaast is de aanbesteding van de rioolinspecties vertraagd, waardoor de uitgaven lager uitgevallen zijn (€ 31.000).

131 I V

Riool: Door de gunstige weersomstandigheden was het geplande reini-gen van de bergbezinbassins niet nodig.

77 I V

Riool: Doorberekeningen aan omliggende gemeenten voor uitgevoerde rioolwerkzaamheden. Tegenover de hogere baten staan ook hogere lasten.

75 -75 I -

Riool: De baten op de rioolheffing zijn lager uitgevallen dan begroot. Het aantal gebruikersaansluitingen dat gebruikt werd bij de berekening van de begroting is later door de BsGW bijgesteld, waardoor er een afwijking is ontstaan.

-107 I N

Afval: De jaarrekening Rd4 2017 geeft een positief resultaat. Zie voor nadere toelichting de paragraaf verbonden partijen.

337 I V

Afval: De jaarrekening Rd4 2018 geeft een positief resultaat. Dit positieve resultaat (gedeelte gemeente Heerlen) is op tijd bekend en is daarom meegenomen in de jaarrekening 2018 als voordeel.

199 I V

Afval: Ontvangen dividend Rd4 over 2017. 58 I V

Afval: Hogere kosten door de nodige asbestsanering van illegale stort-plaatsen.

-48 I N

Afval: Door een betere scheiding bij de burger, zijn er minder contai-ners aangeboden dan verwacht. Dit zorgt voor lagere inkomsten.

-81 I N

Afval: Incidentele overheadkosten afval in verband met overname GBRD (Gemeentelijke Belasting en Registratiedienst) door Belastingsa-menwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW).

-41 I N

Milieubeheer: Overschot als gevolg van het niet doorgaan van bodem-onderzoeken voor het project Eurohandelsonderneming en het uitstel van de sanering Aldenhof.

234 I V

Milieubeheer: Hogere uitgaven voor het duurzaamheidsproject In-novate welke gefinancierd worden uit de hiervoor ontvangen subisidie "Horizon 2020".

38 -38 I -

Milieubeheer: Meer inkomsten door het opleggen van dwangsommen als gevolg van het handhaven van de milieuwetgeving.

99 I V

Milieubeheer: als gevolg van de vrijval van de voorziening Investe-ringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV), die bedoeld is voor een integrale aanpak van achterstanden in sommige buurten en wijken is er een voordeel in de exploitatie. Om deze gelden te behouden voor de originele bestemming, is voor dit bedrag resultaatbestemming aange-vraagd. Het bedrag blijft dan in een bestemmingsreserve behouden.

1.029 I V


Bedragen x € 1.000 1.330 503 1.832

93

Kernthema Begraafplaatsen


Begravingen en urn bijzettingenHet aantal mensen dat kiest voor begraving of urn bijzetting op begraafplaatsen lijkt de laatste jaren gelijk te blijven. Afgelopen jaar hebben 190 begravingen c.q. urn bijzettingen plaatsgevonden op de Heerlense begraaf-plaatsen.

OnderhoudIn 2018 hebben we op de begraafplaatsen een inhaalslag van noodzakelijk groot onderhoud gedaan.Bouwkundige elementen als gebouwen, keermuren en hekwerken op begraafplaatsen zijn daar waar nodig her-steld. Ze voldoen nu weer aan de vastgestelde beeldkwaliteit.

InformatievoorzieningIn 2018 zijn voorbereidingen getroffen om bezoekers van de begraafplaats aan de Akerstraat digitaal van infor-matie over de graven te voorzien. Dit gebeurt met een QR-code. Het systeem is inmiddels gereed om in gebruik te nemen.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Begraafplaatsen wordt hieronder weergegeven:



begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Begraafplaatsen 472 482 486 -767 -775 -778 -295 -293 -293 1





Begraafplaatsen Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 4 -3 I V

Bedragen x € 1.000 4 -3 1

95

2.1.8 Programma Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing (VHROSV)

Portefeuillehouders: Frank Simons, Peter van Zutphen


Het totale resultaat van het programma VHROSV, verdeeld naar kernthema’s, is hieronder opgenomen:

Programma 8:VHROSV


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

KT Ruimtelijke ordening 2.326 2.428 15.020 -5.356 -4.934 -13.157 -3.030 -2.505 1.863 4.368

KT Centrum 0 2.340 2.532 -799 -3.490 -3.421 -799 -1.150 -889 261

KT Herstructurering 0 1.215 1.810 208 -1.539 -2.254 208 -324 -444 -120


2.326 5.983 19.362 -5.947 -9.963 -18.833 -3.621 -3.980 529 4.509

Bestemming 360 760 1.609 0 -2.005 -3.362 360 -1.245 -1.752 -507

Gerealiseerde resultaat 2.686 6.743 20.972 -5.947 -11.969 -22.195 -3.261 -5.225 -1.223 4.002



-13.157

-3.421

-2.254

-3.362

Programma 8: VHROSV

KT Ruimtelijke ordening

KT Centrum

KT Herstructurering

Bestemming


Het programma conform het ‘Urban Bidboek’ voor het centrum is in uitvoering. De eerste resultaten zijn duidelijk zichtbaar in de vorm van sloop. De ambitie om winkel- en kantoormeters uit de markt te halen ter bestrijding van leegstand ligt op schema. Voor de openbare ruimte is een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Op het gebied van cultuur zijn diverse producties ondersteund. Bij het Maankwartier is de verbinding tussen noord en zuid opengesteld. De aanwezigheid van het archeologisch depot draagt bij aan onze inzet in het Romeins Kwartier. Ook de inzet op evenementen en Streetart resulteert in diverse initiatieven. Het bovenstaande draagt bij aan het actief verbeteren van onze stad en de versterking van de centrumfunctie. Conform planning zijn diverse bestemmingsplannen opgesteld en in procedure gebracht. De woningmarktprogramme-ring is geactua-liseerd. Het proces ter realisatie van de regiodeal is actief ondersteund. De plannen voor de herhuisvesting van de Tarcisiusschool en de hiermee samenhangende ontwikkelingen zijn afgerond.In Hoensbroek/Passart, MSP en Vrieheide de Stack lopen er diverse projecten ter versterking en verbetering van de omgeving.

96

Beleidsindicatoren

De BBV-indicatoren voor programma VHROSV:


Nieuw gebouwde woningen Aantal per 1.000 woningen 0,3 7,2 2016

Demografische druk % 67,7 69,6 2018

Gemeentelijke woonlasten éénpersoonshuishouden Euro 649 669 2019

Gemeentelijk woonlasten meerpersoonshuishouden Euro 764 739 2019

Leegstaande woningen in Heerlen en het centrum Percentage nog te meten 2018

De overige indicatoren voor programma VHROSV:


Oordeel inwoners over woonplaats Rapportcijfer 6,9 2017

Gemeente is een prettige woonplaats Percentage 63 2017

Waardering voor de kwaliteit van de woonomgeving Schaalscore 7,1 2017

Migratiesaldo Aantal mensen 470 2018

Positie op de woonaantrekkelijkheidsindex Ranglijst 43 N.v.t. 2019

Tevredenheid inrichting openbaar groen eigen buurt Percentage 50 2017




Bestemming Conform de richtlijnen van het BBV worden alle mutaties op het product grondbedrijf verantwoord, zie paragraaf grondbeleid voor de inhoudelijke toelichting en verantwoording.

888 -1.025 I N

Dotatie aan bestemmingsreserve Putgraaf door latere start Stadskan-toor

-335 I N

Diverse afwijkingen, afzonderlijk < € 50.000 -39 4 I N

Bedragen x € 1.000 849 -1.356 -507

97

Kernthema Ruimtelijke ordening


BestemmingsplannenIn 2018 zijn het plan ‘Zorgvallei’ en het Facetplan ‘Stedenbouwkundige bepalingen’ geactualiseerd en vastge-steld. De bestemmingsplannen ‘Buitengebied’, ‘Heerlerheide Noord’ en ‘Heerlerbaan 232-240’ zijn in procedure gebracht.

In voorbereiding zijn de te actualiseren bestemmingsplannen:- Cityplan Heerlen- Heerlen West- Hoensbroek Centrum- Heerlerbaan en omgeving

Met betrekking tot de ontwikkelingsgerichte bestemmingsplannen, is het plan ‘Hoek Molenberglaan-Sint Franciscusweg’ vastgesteld. De plannen ‘Schinkelkwadrant-Zuid’ en ‘Heerenweg-Oost’ zijn in procedure ge-bracht. OmgevingswetDe mogelijkheden van de Omgevingswet zijn verder onderzocht en verdiept. In samenwerking met externe partners, zoals provincie Limburg, de G6 gemeenten van Limburg, de ketenpartners als het Waterschap, de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD), de gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) en de Veiligheidsregio, en ove-rige regiogemeenten.

OmgevingsvisieDe eerste stappen om te komen tot een Omgevingsvisie voor de gemeente Heerlen zijn gezet.Ook binnen de Parkstadregio worden de implicaties van de Omgevingswet onderzocht. Het is niet mogelijk om een omgevingsvisie op te stellen voor meer gemeentes tegelijk. Wel zijn de voorbereidingen getroffen voor een regionaal document ter afstemming van de afzonderlijke gemeentelijke omgevingsvisies.

OmgevingsplanIn het kader van de overgang van bestemmingsplan naar een omgevingsplan is de pilot ‘Hoensbroek Centrum’ in voorbereiding gebracht.

WonenIn samenwerking met Parkstad is in 2018 gewerkt aan het actualiseren van de woningmarktprogrammering. De geactualiseerde planlijst wordt in januari 2019 vastgesteld. Een vernieuwde aanpak rondom werken met de programmering wordt later in 2019 vastgesteld. Dit proces heeft enige vertraging opgelopen vanwege de Regiodeal die de Parkstadgemeenten samen met het rijk hebben gesloten. Het rijk stelt hiervoor een bedrag van € 40 miljoen beschikbaar. Parallel aan het actualiseren van de programmering is in 2018 de eerste tranche van 200 woningen voor Heerlen Centrum aan de programmering toegevoegd, waarmee het bestemmingsplan Schinkel Zuid mogelijk wordt gemaakt.

De gemeente heeft samen met de corporaties en huurdersorganisaties nieuwe prestatieafspraken gemaakt voor 2019. Speerpunten voor 2019 zijn:- een transformatieplan voor verbetering van de woningvoorraad door renovatie, verduurzaming, (vervangen-

de) nieuwbouw en sloop; - verbetering van de leefbaarheid in wijken en buurten (onder andere) door het aanpakken van woonoverlast;- de realisatie van buurtvoorzieningen;- een transparante woningtoewijzing;- aandacht voor huisvesting van kwetsbare doelgroepen;- wonen met zorg.

98

Initiatieven voor passend wonen in de wijk en een tijdelijke wijk met ‘tiny houses’ zijn niet haalbaar gebleken. Daarvoor in de plaats heeft de gemeente samen met Wonen Limburg een eind gemaakt aan de woonoverlast in en rondom de Saffierflat. Wel is een beleidslijn ontwikkeld over hoe om te gaan met initiatieven voor ‘tiny houses’ en andere alternatieve woonvormen.

InitiatievenkamerOm uitvoering te geven aan de wens voor een begeleidende en faciliterende rol van de overheid bij initiatieven vanuit de samenleving, is de initiatievenkamer opgezet. Hier worden initiatieven van burgers en ondernemers onderzocht op kansen en alternatieven. Dit leidt soms tot nieuwe projecten. Een goed voorbeeld hiervan is het proces rond de uitbreiding van de Tarcissiusschool. De uitbreiding is gebruikt om ook andere doelstellingen in het gebied te bereiken. Een beeldbepalend pand krijgt hier opnieuw een waardevolle invulling voor de buurt en twee belangrijke andere locaties in de stad worden her ontwikkeld tot woonlocaties.

Overige projectenSibelcoIn 2018 is bereikt dat de Mijnsteenberg behouden blijft. Begin 2019 heeft de gemeente beroep bij de Raad van State ingesteld tegen de ontgrondingsvergunning, naar aanleiding van de motie in de Raad.

Woningbouwproject Nicolaas Beetsstraat-MolenbergDe gronden zijn overgedragen aan de ontwikkelaar. Deze heeft een omgevingsvergunning aangevraagd voor de bouw van de woningen. Gefaseerd worden 67 woningen gebouwd.

Vergunningen WABO Het aantal behandelde WABO-producten (vergunningaanvragen, meldingen en informatievragen) was 2.093. Onderstaand een overzicht van de behandelde producten.

Product Soort AantalAanvragen omgevingsvergunning 562

Ingediende meldingen Asbest 499

Overig 55

Adviezen Vooroverleg 271

Overig 706

In 2018 is gestart met de ontwikkeling van het uitvoeringsprogramma WABO. Hiermee wordt beoogd inzicht en overzicht te verkrijgen in de verhouding van personele inzet ten opzichte van de geleverde diensten. Dit levert sturingsmateriaal op voor de werkverdeling. Reguliere kwaliteitscontroles worden voortgezet en we blijven aan de kwaliteitsverbetering werken.

Toezicht en handhaving bouwen, ruimtelijke ordening, milieu, horeca en evenementenOver de uitvoering van het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2018 leggen wij in 2019 gedetailleerd verant-woording af.In het kort hielden wij op een minimaal uitvoeringsniveau toezicht op verleende vergunningen van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), controleerden we periodiek bedrijven en handelden we klachten en verzoeken om handhaving af. Daarnaast controleerden we geprioriteerde grote gebouwen waar grote groe-pen mensen verblijven met een gebrek aan zelfredzaamheid (constructieve en brandveiligheid), evenementen (constructieve en brandveiligheid, geluid, Drank- en horecawet) en grote kantoren (energieaudits/ energiecon-troles in het kader van PALET). Ook voerden wij bedrijfscontroles uit op industrieterrein De Koumen om zicht te krijgen op en ter voorkoming van mogelijke illegale activiteiten en in verband met carnaval bij horeca en gemeenschapshuizen (brandveiligheid).We zijn gestart met de voorbereidingen om voorlichting te geven over asbestverwijdering. Alle asbestdaken die in contact staan met de buitenlucht moeten eind 2024 zijn verwijderd. Met het project Herstructurering Vrieheide-De Stack hebben we met name woonoverlast aangepakt.

99

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Ruimtelijke ordening wordt hieronder weergegeven:

Programma 8:VHROSV


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Ruimtelijke ordening 2.326 2.428 15.020 -5.356 -4.934 -13.157 -3.030 -2.505 1.863 4.368





Ruimtelijke ordening Als gevolg van het verkopen van o.a. Schaesbergerweg 58, Andro-medasingel 17 en enkele panden aan de Heisterberg is er een hogere opbrengst gerealiseerd.

678 I V

De boekwaardes van de verkochte panden moeten worden afgeboekt. Dit zorgt voor hogere incidentele kosten.

-476 I N

Vanuit het rijk wordt een vergoeding verstrekt voor het aankopen van panden onder hoogspanningskabels.

270 I V

Er zijn een aantal panden aangekocht onder hoogspanningskabels. Dit staat in relatie met de ontvangen vergoeding hiervoor.

-270 I N

Hogere kosten in verband met de begeleiding van het proces om te komen tot verkoop van de aandelen Mijnwater BV.

-249 I N

Minder verkeerstellingen door evenementen en weersomstandigheden 67 I V

Conform de richtlijnen van het BBV worden alle mutaties op het product grondbedrijf verantwoord, zie paragraaf grondbeleid voor de inhoudelijke toelichting en verantwoording. Het saldo op dit product wordt gedekt uit de bestemming (€ 137.000). Vrijval poc-winsten Maankwartier en Aldenhofpark (€ 4.021.000)

11.416 -7.254 I V

Pacht- en verhuurinkomsten grondbedrijf, voor een nadere toelichting verwijzen we naar de paragraaf grondbeleid

258 I V

Resultaat overige projecten grondbedrijf welke zijn opgenomen in de bestemmingsreserve Grondexploitaties. Voor een nadere toelichting verwijzen we naar de paragraaf grondbeleid

-156 I N

Door achterstanden in het actualiseren van bestemmingsplannen, kun-nen voor bepaalde WABO-vergunningen geen leges geïnd worden. Dit heeft geleid tot minder legesinkomsten.

-67 I N


Bedragen x € 1.000 12.591 -8.223 4.368

100

Kernthema Centrum


Thema Detailhandel, horeca, kantoren en wonen

SchinkelkwadrantVoor Schinkel zuid stond het jaar 2018 in het teken van de vormgeving en het in procedure brengen van het bestemmingsplan. De voorgenomen vaststelling van dit bestemmingsplan lukte niet in 2018 en is doorgescho-ven. Met de provincie Limburg en IBA waren er inhoudelijke overleggen en discussies over de vertaling van het contourenplan naar het bestemmingsplan.Met de belanghebbende ontwikkelaar in dit gebied (VOC) werden intensieve onderhandelingen over een geza-menlijke ontwikkeling van Schinkel Zuid gevoerd. Dit heeft -vooralsnog- niet tot het gewenste resultaat geleid. Najaar 2018 werd met de sloop van de Plu gestart en werd onderzoek gedaan naar een ontwikkelingsconcept voor het voormalige Rabobankpand.Voor Schinkel Noord is er met de betreffende initiatiefnemer (Metroprop) gewerkt aan een intentieovereen-komst tot ontwikkeling van het gebied.

Winkelmeters uit de markt halenMet de start van de sloop van de Plu en het Stadskantoor werd een belangrijke stap gezet in het uit de markt halen van winkelmeters. Bij vaststelling van het bestemmingsplan Schinkel zal dit ook juridisch afgedekt zijn. Op termijn volgt in dit kader ook nog de sloop van de Putgraaf.

Reductie leegstand detailhandelHet Ondernemershuis heeft -samen met Streetwise- in 2018 wederom gewerkt aan terugdringing van de leeg-stand in het centrum; sinds midden 2016 zijn inmiddels 26 nieuwe URBAN-winkelformules van start gegaan middels gerichte verwerving of verplaatsing.

Ambtelijke huisvesting Stadskantoor en StadhuisBegin 2018 werd de opdracht voor nieuwbouw van het Stadskantoor en renovatie van het Stadhuis gegund aan Jongen Bouwbedrijven. Aanvankelijk zou de sloop op 1 juni jl. starten, maar omdat er asbest aangetroffen is, is de werkelijke sloop van het Stadskantoor begin september begonnen.

MaankwartierIn 2018 werden de bouwdelen Plaat, Zuid en bouwdeel J afgebouwd met kantoren, woningen en winkels. De parkeergarage in Zuid is eind 2018 in gebruik genomen. De bouw van het hotel en het nieuwe station verlopen volgens planning. Hetzelfde geldt voor de aanleg van de openbare ruimte, met als belangrijke mijlpaal de inge-bruikname van de verbinding tussen de verschillende wijken (interwijkverbinding).

Sporthuis DianaDe omgevingsvergunning is nog niet verleend. Vanwege beperkte personeelscapaciteit bij aannemers is de bouwstart van de 36 woningen vertraagd.

Thema Openbare ruimte

Opstellen eenduidig profiel openbare ruimteIn 2018 werd het ‘beeldkwaliteitsplan openbare ruimte centrum’ opgesteld. Van daaruit kan gewerkt worden aan een passend ontwerp voor de herinrichting van het van Grunsvenplein, het Zuidplein, het Raadhuisplein, de Promenade I en II en de Bongerd.

Uitvoering GevelfondsIn 2018 werden 12 beschikkingen door de Raad afgegeven binnen het kader van de uitvoeringsregeling Gevelverbetering Heerlen-centrum.

101

Thema Cultuur, erfgoed, sport en onderwijs

Poppodium Nieuwe NorHet pand Studio ’54 is verworven. De ontwerpfase heeft langer geduurd dan gepland. In de vertaling van het voorlopig ontwerp (VO) naar het definitief ontwerp (DO) is een aanmerkelijke kostenoverschrijding aan het licht getreden. Daarvoor wordt een oplossing gezocht.

RoyalHet haalbaarheidsonderzoek is afgerond, met als conclusie een voor betreffende partijen financieel-economisch onhaalbaar plan.

Via ZuidHet productiehuis Via Zuid heeft ook in 2018 weer diverse producties ondersteund.

Uitvoering producties met bovenregionale uitstralingIn 2018 werd de theaterproductie ‘Zomer na de Mijnen’ en de filmproductie ‘Cinesud’ uitgevoerd.

Restauratie en herbestemming beeldbepalende pandenDe panden van Schunck, Royal en het Badhuis zijn enkele beeldbepalende panden waarmee we nadrukkelijk aan de slag zijn.

Romeins KwartierBinnen de deelprojecten van Romeins Kwartier werden in 2018 de volgende resultaten bereikt:1. Archeologisch Centrum In maart 2018 werd het archeologisch depot De Vondst geopend.2. Restauratie Romeins Badhuis In 2018 werd de restauratie van het badhuis afgerond.3. Belevingsconcept Romeins Kwartier Een drietal bureaus heeft een belevingsconcept opgesteld. Uit dat drietal wordt een keuze gemaakt.4. Vernieuwde museumfunctie In september is een haalbaarheidsstudie gestart naar de investering en exploitatie van een nieuw museum.

Thema Evenementen, vrije tijd (leisure), beleving en stadsmarketing

URBAN-evenementenAls nieuw evenement werd in 2018 het ‘Hiphop/Capital Stage IBE’ georganiseerd. Gedurende 2018 werd besloten het winterevent ‘Holy Moly’ te vervangen door een nieuw concept en andere organisator. Door 'Remcom’ werd samen met ondernemers en burgers in de stad ‘Wintertijd’ opgezet, met acti-viteiten op het Pancratiusplein en de Bongerd. Het werd een succesvol evenement.

Toevoegen hoogstaande straatkunstwerkenIn 2018 werden opnieuw 3 hoogwaardige straatkunstwerken in het centrum gerealiseerd.

Thema Duurzaamheid, asbestsanering en vervoer

ZonnepanelenEr werd een concreet uitvoeringsplan voor PALET voor het centrum opgesteld. Zowel voor het plaatsen van zon-nepanelen op gemeentelijk vastgoed, als op dat van vastgoedeigenaren en woningcorporaties.

Overdekte fietsenstalling noordkantVoor de realisatie van een fietsenstalling bij het station heeft de gemeente het pand Parallelweg 2B verworven.

Thema Sociale structuurversterking (gezondheid en participatie)Ter bevordering van burgerparticipatie (methode Gebrookerbos) in het centrum is het Stadslab opgezet.

102

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Centrum wordt hieronder weergegeven:

Programma 8:VHROSV


begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Centrum 0 2.340 2.532 -799 -3.490 -3.421 -799 -1.150 -889 261





Centrum Projecten in het centrum van Heerlen kosten meer ambtelijke inzet. Als gevolg hiervan stijgen de kosten.

-530 I N

Onderuitputting kapitaallasten centrum, o.a. is vertraging opgelopen bij de projecten Poppodium Nieuwe Nor, Schinkel Zuid, de Royal en de herinrichting van de pleinen.

416 I V

Door activering van kosten (minder lasten in de exploitatie) en het toe-wijzen van de subsidie van de nieuwe NOR aan de investering (minder baten in de exploitatie), vindt er een verschuiving plaats van de exploi-tatie naar de balans. Per saldo heeft dat geen effect in de exploitatie.

-420 420 I -

In 2018 is de uitvoering van de Bidboek-ambities verder ter hand genomen, waarbij vooraf nog niet ingeschat kon worden welke projec-ten in 2018 tot uitgaven zouden leiden. De ontvangen subsidie werd ingezet ter afdekking van de projecten. Deze kosten en opbrengsten werden vanwege het onvoorspelbare karakter niet vooraf begroot.

595 -595 I -

De latere start van de sloop van het Stadskantoor leidt tot lagere lasten in 2018. De kosten schuiven door naar 2019

335 I V


Bedragen x € 1.000 192 69 261

103

Kernthema Herstructurering


Hoensbroek/PassartAldenhofpark Het park is bijna klaar, met uitzondering van de locaties waar woningbouw is voorzien.Woonpunt heeft de grond overgedragen aan Wonen Limburg. Zij gaan de bouw van de 30 grondgebonden wo-ningen overnemen. De Voorzorg heeft een nieuw plan voor een wooncomplex ontwikkeld met parkeermogelijk-heid op het maaiveld.

GebrookerbosIn 2018 is de ‘methode Gebrookerbos’ verder ontwikkeld en zijn de volgende resultaten bereikt:- onderzoek door ‘Neimed’ heeft ervoor gezorgd dat we beter zicht hebben op de betekenis van de methode

‘Gebrookerbos’ voor burgers, de transformatie van het gebied en de rolverdeling en verhouding tussen over-heid en burgers;

- door de inzet van ‘de Brooker’ en verschillende accountmanagers zijn 14 micro-initiatieven opgepakt: de kippentractor, energiefabriek Koumerberg, Urban Community Park, Bongaardpark, Den Haagstraat, B&B Mijnspoorzicht, Gebrookerbospad, speelweide Nieuw Lotbroek, spelstorm, dierenweide Nieuw Lotbroek, Stichting Paard in nood, theehuis Aambos, Parkweg en Smart forest;

- het digitaal platform is gelanceerd en het ‘Gebrookerfonds’ is van start gegaan.

Voor de ‘Leisure Lane/Mijnspoor’ is de financiering van het Heerlense gedeelte geregeld. De toezeggingen van bijdrages door derden moeten nog definitief gemaakt worden. De Provincie heeft inmiddels de leiding bij het project. In december werd de samenwerkingsovereenkomst tussen de uitvoeringspartners getekend.

Ten behoeve van het project ‘CorioGlana, omgeving Kasteel’ is in 2018 een kasteelontwikkelaar aan de slag gegaan met de opstelling van een businessplan. BMV Hoensbroek ZuidNadat de Raad in mei 2018 het beschikbare budget verhoogde is de bouw gegund en van start gegaan.

MSP Reconstructie Limaweg/Spoordamstraat/KloosterkoolhofHerinrichting van deze wegen is eind 2018 afgerond.

Herinrichting KasteellaanIn 2018 is de uitvoering van de herinrichting Kasteellaan opgepakt en afgerond.

Medisch Centrum MSPEr is een akkoord met de ontwikkelaar over de planvorming bereikt. De intentieovereenkomst wordt op korte termijn ondertekend.

Vrieheide-de Stack Particulier woningbezitHet product ‘Beter Leven Hypotheek (Woon Transformatie Concept)’ heeft zijn definitieve vorm bereikt. Als vol-doende financiers (bijv. de Provincie Limburg) gevonden worden, kan gestart worden met de uitgifte van deze hypotheken.

Herbestemming Chr. KoningkerkHet voorlopig ontwerp en de kostencalculatie zijn klaar. De financiering is nog niet rond.

Buurtinitiatieven openbare ruimte/Impuls beeldkwaliteitDe Parkweg is klaar. Daarnaast zijn er verkeersmaatregelen aan de Schrieversheideweg genomen en zijn er initiatieven geweest voor de Anjelierstraat en de Heereweg. Voor de Kuil werd opdracht verleend om een ont-werp te maken. In het kader van vergroening van de wijk werden 1.000 meter haagjes in het hart van de wijk aangelegd en ging het project ‘IkGroenHet’ van start.

104

Aanpak sociaal-veilig Hartslag VrieheideHet overleg loopt goed. Het Operationeel Veiligheidsteam (OVT, voorheen Woonomgevingsploeg) neemt deel vanuit het buurtveiligheidsplan.

Wat heeft het gekost?Het totale resultaat van het kernthema Herstructurering wordt hieronder weergegeven:

Programma 8: Baten Lasten Saldo Resultaat 2018VHROSV Prim.

begroting 2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Prim. begroting

2018

Bijgest. begroting

2018

Rekening 2018

Herstructurering 0 1.215 1.810 208 -1.539 -2.254 208 -324 -444 -120





Herstructurering Herstructurering binnen de gemeente Heerlen kost meer ambtelijke inzet. Als gevolg van deze hogere inzet stijgen de kosten.

-102 I N

MSPDe provinciale BDU subsidie verkeer en vervoer wordt ingezet voor de kosten van het project Buurtinitiatieven (€ 42.000 N), project Schaes-bergerweg (€ 355.000 N), reservering restmiddelen BDU (€ 377.000 N)

-774 I N

De provinciale BDU subsidie verkeer en vervoer was niet begroot. 855 I V

Herinrichting Spoordamstraat, de kosten worden betaald uit ISV-3 middelen.

-370 370 I -

HoensbroekMinder kosten CorioGlana, doordat de kasteelontwikkelaar later van start is gegaan in 2018 (kosten schuiven door naar 2019)

43 57 I V

Minder kosten Gebrookerbos (€ 80.000 V) en daarnaast zijn de kosten voor Micro initiatieven niet begroot (€ 181.000 N)

-101 I N

Minder provinciale subsidie Gebrookerbos (€ 175.000 N) en subsidie Micro-Initiatieven niet begroot (€ 83.000 V)

-92 I N

VrieheideDe Transformatiefondsbijdrage is afkomstig van Parkstad en bedoeld voor de uitvoering van de Businesscase Vrieheide. De kosten zullen in 2019 gemaakt worden, hierdoor schuiven de budgetten door naar 2019.

54 -54 I -

Meer kosten Hartslag Vrieheide door behandeling meer casussen door het Buurtteam binnen de aanpak sociaal-veilig

-42 I N

Niet-begrote kosten en subsidie provincie ten behoeve van Hartslag Vrieheide (in verband met definitieve vaststelling subsidie door provin-cie) hiervan wordt € 32.000 doorgeschoven naar 2019.

83 -83 I -


Bedragen x € 1.000 595 -715 -120

105

2.2 Overzicht algemene dekkingsmiddelen

InleidingHieronder wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. Deze worden in de rest van dit hoofdstuk verder toegelicht.

Algemene dekkingsmiddelen * Realisatie 2018 Bijgestelde begroting 2018

Primitieve begroting 2018

in %

Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is 25.017 24.500 24.500 9

Algemene uitkeringen 242.677 239.657 236.447 91

Dividend 1.311 1.304 922 0

Saldo van de financieringsfunctie -3.541 -3.495 -3.565 -1

265.463 261.967 258.304 100


* in de tabel hierboven valt onder lokale heffingen de OZB en de 'overige belastingen', zijnde taakveld 0.61, 0.62 en 0.64. De parkeerbelasting en de toeristenbelasting (taakveld 0.63 en 3.4) vallen buiten deze totaaltel-ling. Onder dividend valt het dividend dat in 2018 is ontvangen van de BNG Bank en Enexis Holding (inclusief de ontvangen rente).

25.017

242.677

1.311-3.541

Algemene dekkingsmiddelen

Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is

Algemene uitkeringen

Dividend

Saldo van de financieringsfunctie

106

2.2.1 Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is

De gemeentelijke belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de baten van de gemeente. De lokale hef-fingen waarvan de besteding niet gebonden is, bestaan uit de onroerende zaakbelastingen woningen en niet-woningen, precariobelasting, toeristenbelasting, parkeren en hondenbelasting. Meer informatie over de lokale heffingen, met een uitgebreid beeld van het gevoerde beleid, een overzicht van de diverse heffingen, een aanduiding van de lokale lastendruk en het kwijtschel-dingsbeleid is opgenomen in hoofdstuk 3.1 “Lokale heffingen”.

107

2.2.2 Gemeentefonds

In deze paragraaf laten wij u de effecten zien van de decembercirculaire op het gemeentefonds. Het gemeente-fonds is de grootste inkomstenbron voor gemeenten. De ontwikkeling van het gemeentefonds bepaalt dan ook in belangrijke mate onze financiële ruimte.

Wij informeren u over de gevolgen van de decembercirculaire op onze jaarrekening 2018 (A). Het karakter van de circulaire is vooral het afwikkelen van de laatste zaken van het uitkeringsjaar 2018, zoals het verschaf-fen van informatie over integratie- en decentralisatie-uitkeringen (B & C). De definitieve vaststelling van een gemeentefondsjaar geschiedt -door het ministerie- veelal 2 jaar na dato. Daarom kijken we hier nu ook terug naar de jaren 2016 en 2017.

De decembercirculaire 2018 van het gemeentefonds bevat nauwelijks veranderingen ten opzichte van de sep-tembercirculaire. De circulaire beschrijft voornamelijk de afronding van het begrotingsjaar en geeft verder geen inzicht in verwachte wijzigingen van het accres. Deze wijzigingen worden pas in de meicirculaire 2019 meege-nomen. De Najaarsnota 2018 van de rijksoverheid maakt duidelijk dat de verwachte uitgaven voor 2018 ten opzichte van de Miljoenennota verder afnemen. Er wordt vooral minder uitgegeven in de zorg dan gepland. Dit heeft een verlaging van het accres over 2018 tot gevolg. De omvang hiervan wordt echter pas in de meicir-culaire 2019 bekend. Tot het einde van dit jaar kunnen er nog wijzigingen plaatsvinden. Zo kunnen door de rijksoverheid nog enkele ingrepen worden toegepast die het uitgavenpatroon van het Rijk een andere wending geven.

Samengevat ziet het totaal effect van de decembercirculaire 2018, ten opzichte van de september circulaire 2018, er als volgt uit:

Omschrijving 2018 2019 2020 2021 2022A1 Accres, BCF en overig 143 38 30 29 23

A2 Resultaat voorgaande jaren (2016 en 2017) -205

B Integratie uitkering sociaal domein -94 0 0 0 0

C Decentralisatie-uitkeringen en taakmutaties 1.594 54 74 74 74

Effect decembercirculaire 1.438 92 104 103 97

Bedragen * € 1.000

Toelichting op A1: Accres en BCF• Accres: Decembercirculaires geven geen nieuwe informatie met betrekking tot het accres. De mutatie van

€ 143.000 in 2018 en de bedragen meerjarig hebben te maken met kleine wijzigingen in de aantallen van diverse maatstaven van de algemene uitkering.

Toelichting op A2: Resultaat voorgaande jaren (2016 en 2017)• Voorgaande jaren: uitkeringsjaar 2016 en 2017. Normaal gesproken wordt het uitkeringsjaar T (2018) definitief vastgesteld in jaar T+2. Het jaar 2016 zou

dus nu in 2018 worden afgewikkeld. Er zijn landelijk echter nog enkele onzekerheden over bijvoorbeeld de waardevermindering van niet-woningen. Daardoor wordt het jaar 2016 voorlopig vastgesteld. In de begroting is met voorgaande jaren geen rekening gehou-den omdat dit te complex is om te voorspellen. Het negatief saldo van € 205.000 is verwerkt in de jaarrekening 2018 (zie bovenstaande tabel).

Integratie-uitkering Sociaal domeinDe daling van de integratie-uitkering sociaal domein van € 94.000 in 2018 wordt veroorzaakt door verlaging van diverse maatstaven.

Decentralisatie-uitkeringen en taakmutatiesEr zijn enkele nieuwe of bijgestelde decentralisatie-uitkeringen en taakmutaties ten opzichte van de september-circulaire. In 2018 stijgt het gemeentefonds met betrekking tot deze uitkeringen met € 1,6 miljoen.

108

De belangrijkste nieuwe uitkeringen betreffen:• Versnelling lokale aanpak tegen eenzaamheid € 250.000• Baankansen € 836.000• Verduurzaming basisscholen € 318.000• Saldo verschillende kleinere uitkeringen € 190.000Totaal € 1.594.000

Over bovenstaande posten vindt -door u als Raad- separate besluitvorming plaats. Over de uitkering ‘Versnel-ling lokale aanpak tegen eenzaamheid’ bent u in december 2018 op de hoogte gebracht via raadsinformatiebrief ‘Deelname aan Rijks actieprogramma Eén tegen Eenzaamheid’ (CVBW-18000290).

Een uitkering die niet is opgenomen in bovenstaand lijstje is het ‘Transformatiefonds jeugdhulpstelsel’.Dit geld is bedoeld om een impuls te geven aan het realiseren van duurzame verbetering in het jeugdhulpstel-sel. Deze jeugdzorgregio middelen zal de gemeente Maastricht in eerste instantie ontvangen.

109

2.2.3 Dividenden

BNG Bank N.V.De nettowinst van de BNG steeg met 6,5% van € 369 miljoen in 2016 naar € 393 miljoen in 2017. Deze posi-tieve ontwikkeling was aanleiding voor de BNG BANK om over de nettowinst van 2017 een hoger dividendper-centage uit te keren. In 2018 heeft de Gemeente Heerlen een bedrag van € 1.074.812 aan dividend ontvangen over het jaar 2017. Dit bedrag was € 382.344 hoger dan verwacht. Over het jaar 2018 wordt aan de gemeente Heerlen een dividend uitgekeerd van € 1.210.757. Dit bedrag ontvangen we in 2019.

Enexis Holding N.V.De algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) van Enexis N.V. heeft besloten om 50% van het nettore-sultaat over 2017 als dividend uit te keren. In 2018 heeft de Gemeente Heerlen € 183.288 aan dividend over het jaar 2017 ontvangen. Dat is € 6.693 hoger dan verwacht. Naast het dividend hebben wij aan intrest een bedrag van € 52.202 op onze verstrekte lening aan Enexis N.V. ontvangen in 2018. Deze schuld wordt door Enexis N.V. in 2019 geheel afgelost. Over het jaar 2018 wordt naar verwachting een bedrag aan dividend van € 216.127 ontvangen.

Rd4De N.V. Rd4 heeft over het jaar 2017 een dividend uitgekeerd aan de gemeente Heerlen van € 58.037 in 2018. Over het jaar 2018 wordt naar verwachting een bedrag aan dividend van € 66.743 ontvangen.

110

2.2.4 Saldo van de financieringsfunctie

Voor de toelichting op het saldo van de financieringsfunctie verwijzen we naar hoofdstuk 3.4 Financiering.

111

2.3 Overzicht overhead

Overzicht kosten overhead Realisatie 2018 Bijgestelde begroting 2018 Primitieve begroting 2018Overhead 38.170 35.352 35.660


113

2.4 Bedrag heffing vennootschapsbelasting

Vennootschapsbelasting Realisatie 2018 Bijgestelde begroting 2018 Primitieve begroting 2018Lasten vennootschapsbelasting 0 0 0


Alle gemeenten in Nederland zijn vanaf 2016 verplicht om vennootschapsbelasting te betalen over hun winst-gevende activiteiten. Bij de inventarisatie van alle activiteiten, zijn uiteindelijk zeven winstgevende activiteiten benoemd. Een aantal van deze activiteiten vallen onder een vrijstelling (straat parkeren) of onder normaal vermogensbeheer (verhuur van grond voor zendmasten, tankstations en reclameconcessies), waardoor heffing van vennootschapsbelasting niet aan de orde is. Bij de activiteiten waar mogelijk winst gemaakt wordt, te weten detacheringen en grondbedrijf, wordt in 2018 geen winst gemaakt. Dit betekent dat er geen vennootschapsbelasting hoeft te worden betaald.

115

2.5 Onvoorzien

Artikel 8 van de BBV stelt dat de gemeente verplicht is een post onvoorziene uitgaven op te nemen in de begro-ting. Wij hebben ervoor gekozen deze post vanaf de begroting 2015 terug te brengen naar nul. Als zich inciden-ten voordoen, dan komen deze rechtstreeks ten laste van de algemene reserve.

117

3. Paragrafen

3.1 Lokale heffingen

118

AlgemeenIn deze paragraaf zijn de lokale heffingen opgenomen waarvan de besteding zowel gebonden als niet gebonden is. Gebonden besteding zijn opbrengsten die alleen zijn bestemd voor het doel waarvoor zij worden geheven. Dat zijn de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en leges. Niet gebonden besteding zijn opbrengsten die tot de algemene middelen van de gemeente worden gerekend. Dat zijn de onroerende zaakbelasting, de precariobe-lasting, de hondenbelasting, de parkeeropbrengsten en de toeristenbelasting.De opbrengsten van de gebonden bestedingen zijn geoormerkt voor specifieke doeleinden en mogen een kos-tendekkendheidspercentage van 100% niet overstijgen. Met kostendekkendheidspercentage wordt bedoeld dat de netto-opbrengsten van een specifieke heffing (gecorrigeerd voor de kwijtscheldingen) niet hoger mogen zijn dan de gemaakte kosten die gerelateerd zijn aan die heffing.

Conform de BBV zijn in de paragraaf opgenomen: • de gerealiseerde inkomsten• het beleid ten aanzien van de lokale heffingen;• een overzicht van de diverse heffingen;• een aanduiding van de lokale lastendruk;• het kwijtscheldingsbeleid.

Overzicht gerealiseerde opbrengst belastingen en heffingenDaar waar het gaat om belastingen hebben de onderstaande cijfers betrekking op opgelegde aanslagen, inkom-sten uit voorgaande jaren en nog op te leggen aanslagen.De kwijtscheldingen en oninbare bedragen zijn niet in mindering gebracht. Dit wil zeggen dat er sprake is van zogenaamde bruto-opbrengsten. De verschillen tussen realisatie en de bijgestelde ramingen worden in tabel 2 weergegeven. Daarna worden de verschillen tussen de begroting en de realisatie verklaard. Voor alle heffingen die door de BsGW worden uitgevoerd (Ozb, hondenbelasting, precariobelasting, toeristenbelasting, afvalstof-fenheffing, rioolheffing en naheffingsaanslagen parkeren) geldt dat er overlopende posten zijn opgenomen. Hierdoor is het moeilijk om een trend(breuk) te herkennen. Bij de volgende zomernota bestaat een duidelijker beeld van deze heffingen.

Tabel 1De gerealiseerde inkomsten

Heffing bedragen x € 1.000

Gerealiseerde opbrengstBelastingjaar

2015 2016 2017 2018Niet gebonden heffingenA.) Onroerende zaakbelasting 19.482 20.919 20.572 23.889B.) Hondenbelasting 790 809 802 796C.) Precariobelasting 302 284 239 279D.) Toeristenbelasting 183 187 199 229E) Parkeren en fiscalisering parkeerboetes 2.184 2.017 2.060 2.112Subtotaal 22.941 24.216 23.872 27.305Gebonden heffingenMilieuheffingenF.) Afvalstoffenheffing 11.000 10.609 10.247 9.568G.) Rioolheffing totaal 8.783 9.126 9.464 8.326Subtotaal 19.783 19.735 19.711 17.894Overige heffingen:H.) Algemene dienstverlening 938 1.027 1.128 1.067I.) Omgevingsvergunning 1.711 1.556 792 1.411J.) Europese dienstenrichtlijn 48 37 35 55K.) Begraafrechten 481 446 477 477L.) Marktgelden 203 195 176 172Subtotaal 3.405 3.281 2.608 3.182Totaal 46.129 47.232 46.191 48.381

119

Tabel 2Verschil begroting/rekening

Heffingen

Begroting2018

Rekening*2018

Verschil t.o.v.Begroting

+ = voordeel - = nadeelbedragen x € 1.000

Niet gebonden heffingen A.) Onroerende zaakbelasting 23.432 23.889 457B.) Hondenbelasting 782 796 14C.) Precariobelasting 287 279 -8D.) Toeristenbelasting 187 229 42E.) Parkeren en fiscalisering parkeerboetes 2.041 2.112 71Subtotaal 26.729 27.305 576Gebonden heffingenMilieuheffingen:F.) Afvalstoffenheffing 9.649 9.568 -81G.) Rioolheffing 8.433 8.326 -107Subtotaal 18.082 17.894 -188Overige heffingenH.) Algemene dienstverlening 1.064 1.067 3I.) Fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning 1.478 1.411 -67J.) Europese dienstenrichtlijn 51 55 4K.) Begraafrechten 472 477 5L.) Marktgelden 207 172 -35Subtotaal 3.272 3.182 -90Totaal 48.083 48.381 298* De BsGW spreekt de verwachting uit dat alle begrote bedragen binnenkomen. Daarom zijn nog te ontvangen bedragen meegenomen in de jaar-rekening. Risico dat deze bedragen niet geheel binnenkomen de komende jaren blijft altijd bestaan.

Gerealiseerd beleid ten aanzien van de lokale heffingenDe kaders voor de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen zijn met name te vinden in de Gemeentewet, de wet Waardering Onroerende Zaken, de wet Milieubeheer, de Algemene wet inzake rijksbelas-tingen, de Algemene wet bestuursrecht en de invorderingswet 1990. De belastingverordeningen en de Leidraad Invordering van de gemeente zijn hierop gebaseerd. De belastingverordeningen 2018 zijn door de raad vastge-steld in november 2017. Alle analyses zijn verricht ten opzichte van de primaire begroting.

Onroerende zaakbelastingen (OZB)De realisatie laat een meeropbrengst zien van € 457.000. Bij het opstellen van de begroting wordt gerekend met cijfers die op dat moment bekend zijn. De BsGW is op dat moment nog niet klaar met het hele waarderingsproces en met name de areaaluitbreiding, die pas in de laatste maand van het jaar gereed is. De areaaluit-breiding zorgde in dit geval voor de meeropbrengst. Een belastingjaar bij de BsGW loopt 5 jaar door, waarin nog aanvullende aanslagen kunnen worden opgelegd in de volgende jaren en waarin bezwaar en beroep nog kan worden toegepast.

HondenbelastingDe hondenbelasting laat een minimale meeropbrengst zien en loopt daarmee in lijn met de begroting.

PrecariobelastingDe opbrengsten zijn in lijn met de begroting en laten slechts een minimale minder-opbrengst zien.

120

ToeristenbelastingDe toeristenbelasting van het 4e kwartaal 2018 wordt opgelegd in 2019. De reste-rende post is meegenomen als ‘nog te ontvangen’ in 2019. Er is in 2018, blijkend uit de rapportages van de BsGW een meeropbrengst gerealiseerd van € 42.000.

Parkeren en fiscalisering parkeerboetesEr is een meeropbrengst van € 71.000 gerealiseerd. Dit komt vooral doordat het aantal boetes hoger is dan begroot.

AfvalstoffenheffingOp dit moment is er een minderopbrengst ten opzichte van de begroting van € 81.000. Een belastingjaar bij de BsGW loopt 5 jaar door, waarin nog aanvullende aanslagen worden opgelegd in de volgende jaren. Uit de rapportage van de BsGW blijkt niet dat dit bedrag niet alsnog wordt binnengehaald.

RioolheffingOp dit moment laat de rioolheffing ten opzichte van de begroting een minderop-brengst zien van € 107.000. Een belastingjaar bij de BsGw loopt 5 jaar door, waarin nog aanvullende aanslagen worden opgelegd in de volgende jaren. Daarnaast blijkt uit de rapportages van de BsGW dat het aantal aansluitingen dat is gebruikt bij het opstellen van de begro-ting, later in het jaar door nieuwe inzichten bij de BsGW is bijgesteld. Hierdoor blijft waarschijnlijk een lichte afwijking in de opbrengst bestaan.

Algemene dienstverleningDe opbrengst ligt in lijn met de begroting.

Fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning Er is een minderopbrengst van € 67.000 ten opzichte van de begroting. Het aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning (met hoge leges) blijkt iets lager dan verwacht.

Europese dienstenrichtlijnHieronder vallen grotendeels de verleende vergunningen met betrekking tot Drank & Horeca. De opbrengsten hiervan liggen in lijn met de begroting.

BegraafrechtenDe opbrengsten liggen in lijn met de begroting.

121

MarktgeldenDe gerealiseerde marktgelden laten een minderopbrengst van € 35.000 zien. Er is al een aantal jaren minder belangstelling voor de markten vanuit de marktkooplie-den. Net als vorig jaar is er niet echt verschil te zien in de terugloop voor Heerlen Centrum en Hoensbroek. Beide markten lopen terug waardoor de minderopbrengst ontstaat.

Beschrijving van het gerealiseerde kwijtscheldingsbeleidHet gemeentelijk beleid bij het verlenen van kwijtschelding van gemeentelijke belastingen is gericht op kwijt-schelding van de woonlasten die voor de burger niet verwijtbaar zijn. Dit zijn de rioolheffing voor het gebrui-kersdeel en de afvalstoffenheffing Voor de variabele afvalstoffenheffing die wordt geheven bij het plaatsen van extra containers aan de straat, wordt geen kwijtschelding verleend.

Aan belastingplichtigen die in de twee voorafgaande jaren van een bepaald heffingsjaar volledige kwijtschelding kregen en die op het moment van opleggen van de aanslag nog een uitkering ontvangen in het kader van de Wet Werk en Bijstand, wordt automatisch kwijtschelding verleend.Belastingplichtigen die in het voorafgaande jaar van een bepaald heffingsjaar gehele of gedeeltelijke kwijtschel-ding hebben ontvangen en die niet in aanmerking komen voor automatische kwijtschelding, kregen automatisch het ‘aanvraagformulier kwijtschelding’ toegestuurd.

De kwijtscheldingsverzoeken zijn geautomatiseerd en worden vergeleken met bestanden van de Stichting Inlichtingenbureau, opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken (een samenwer-kingsverband tussen Belastingdienst, UWV en Rijksdienst voor het wegverkeer).

Toegekend bedrag voor kwijtschelding 2018:Voor 2018 bedraagt het bedrag aan kwijtscheldingen voor riool en afval € 1.616.992.

Lokale lastendruk

Woonlasten Begroting 2018 Realisatie 2018

Afval (vast bedrag)1-persoons huishouden 134,81 134,812-persoons huishouden 167,17 167,17meerpersoons huishouden 199,52 199,52

Variabel (aantal ledigingen)1-persoons huishouden 18,40 18,40meerpersoons huishouden 52,40 52,40

RioolEigenaar (vast bedrag) 80,04 80,04Gebruikers (afh. M3 waterverbruik) 91,16 91,16

OZBTotale economische waarde woningen en niet woningenGem. OZB-waarde gemeente Heerlen 129.873,00 129.873,00Eigenaar, belastingdruk 289,87 289,87Bedragen x € 1

123

3.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Weerstandsvermogen

Deze paragraaf geeft de actuele stand van het weerstandsvermogen en de risico’s van de gemeente Heerlen weer. Het weerstandsvermogen geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om de nadelige gevolgen van risico’s (financiële tegenvallers) op te vangen zonder dat het beleid moet worden gewijzigd. Het geeft te-vens inzicht in de robuustheid van de financiële positie van de gemeente.

Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de benodigde weerstandscapaciteit (de ingeschatte risico’s) en de beschikbare weerstandscapaciteit (de middelen die beschikbaar zijn om eventuele tegenvallers op te vangen). Bij de rekening 2018 zijn risico’s geactualiseerd, geïnventariseerd en zoveel mogelijk gekwalificeerd. Onze weerstandscapaciteit is opgebouwd uit de algemene reserve, de algemene reserve grondbedrijf en de bestem-mingsreserve ter dekking van de risico’s van grondexploitatie.

Door de negatieve resultaten in 2017 en 2018 van € 15 miljoen moesten wij een zwaar beroep doen op onze algemene reserve. Onze weerstandsratio, de verhouding tussen onze risico’s en onze reserves, daalde daarmee naar 0,10. Ver onder de met de gemeenteraad afgesproken marge van 0,8 tot 1,2. De algemene reserve komt in 2018 uit op een negatieve stand van € 0,374 miljoen. Door andere reserves die meetellen in het weerstand-vermogen blijft de weerstandsratio toch nog net positief.

Berekening van de weerstandscapaciteit:Algemene reserve (31-12-2018) -374.095Algemene reserve grondbedrijf 46.584Bestemmingsreserve ter dekking risico’s grondexploitatie 5.720.288Verlies 2018 na resultaatbestemming -4.625.639Totaal t.b.v. weerstandsvermogen 767.138

Het weerstandsvermogen is als volgt berekend:

Beschikbare weerstandscapaciteitRatio weerstandsvermogen =

Benodigde weerstandscapaciteit(= max. of min. risicobedrag)

Op basis van de beschikbare weerstandscapaciteit (algemene reserve) is de ratio:

Rekening 2018

0,77 miljoen (weerstandscapaciteit) / 8,53 miljoen (risicosimulatie) = 0,09

Beoordeling weerstandsvermogenOm de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen wordt gebruik gemaakt van onderstaande waarderingstabel die in samenwerking tussen NAR en de Universiteit Twente is opgesteld. Op basis van boven-staande berekening wordt het weerstandsvermogen van de gemeente Heerlen gewaardeerd op ruim onvol-doende.

Ratio weerstandsvermogen Waardering

> 2 Uitstekend

1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende

1,0 < x < 1,4 Voldoende

0,8 < x < 1,0 Matig

0,6 < x < 0,8 Onvoldoende

< 0,6 Ruim onvoldoende

124

Conform de financiële verordening zijn wij, omdat onze weerstandsratio onder 0,8 was gedaald, aan de slag ge-gaan met een herstelplan (ik verwijs voor het gehele herstelplan naar de begroting 2019). Deze situatie dwingt ons om ingrijpende en pijnlijke besluiten te nemen. Op de langere termijn zien de financiën er door de ontwik-keling van het gemeentefonds beter uit. Toch zien wij ook hier een financiële opgave. Ten eerste omdat wij deze middelen nodig zullen hebben als onderdeel van het herstel van het weerstandsvermogen na een aantal zware jaren, maar ook omdat de ambities zoals verwoord in het coalitieakkoord het nodige aan geld vragen.

Wij hebben met de raad en met de Provincie als financieel toezichthouder gesproken over de randvoorwaarden, afspraken en kaders waarbinnen wij geacht worden het herstelplan vorm te geven.

Het gaat om de volgende afspraken:1. Het herstelplan maakt onderdeel uit van de begroting 2019 in de vorm van een apart plan.2. De algemene reserve moet op uiterlijk 31 december 2020 een positief saldo hebben.3. Het weerstandsvermogen moet op uiterlijk 31 december 2021 minimaal 0,8 zijn. Dit is het met de Raad

afgesproken minimumniveau.4. Bovenstaande punten moeten gerealiseerd worden door middel van begrotingen en meerjarenramingen die

reëel en structureel sluitend zijn.

Ratio’s Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018Netto schuldquote 57% 71% 67%Gecorrigeerde netto schuldquote 59% 73% 67%Solvabiliteitsratio 7% 6% 7%Kengetal grondexploitaties 0% 1% -6%Structurele exploitatieruimte -4% -1% -1%Belastingcapaciteit 99% 99% 99%

Netto schuldquote Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A Vaste schulden 217.442 237.747 237.747B Netto vlottende schuld 71.246 91.013 107.001C Overlopende passiva 31.553 31.553 28.912D Financiële vaste activa 25.848 25.669 28.387E Uitzettingen < 1 jaar 38.271 37.271 46.709F Liquide middelen 667 667 1.039G Overlopende activa 9.906 9.906 11.915H Totale baten 427.990 402.139 428.039I Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H*100% 57,4% 71,3% 66,7%bedragen x € 1.000

Gecorrigeerde netto schuldquote Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A Vaste schulden 217.442 237.747 237.747B Netto vlottende schuld 71.246 91.013 107.001C Overlopende passiva 31.553 31.553 28.912D Financiële vaste activa (-/- verstrekte leningen) 18.527 18.348 26.071E Uitzettingen < 1 jaar 38.271 37.271 46.709F Liquide middelen 667 667 1.039G Overlopende activa 9.906 9.906 11.915H Totale baten 427.990 402.139 428.039I Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H*100%

Gecorrigeerd voor de verstrekte leningen59,1% 73,1% 67,3%

bedragen x € 1.000

Solvabiliteitsratio Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A Eigen vermogen 24.981 23.508 27.063B Balanstotaal 377.328 414.646 416.199C Solvabiliteitsratio (A/B)*100% 6,6% 5,7% 6,5%bedragen x € 1.000

125

Kengetal grondexploitaties Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A Niet in exploitatie genomen bouwgrondenB Bouwgronden in exploitatie 755 4.808 -27.800C Totale baten 427.990 402.139 428.039D Grondexploitatie (A+B)/C*100% 0,2% 1,2% -6,5%bedragen x € 1.000

Structurele exploitatieruimte Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A Totale lasten 449.349 399.768 425.959B w.v. structureel 403.970 390.682 401.486C Totale baten 427.990 402.139 428.039D w.v. structureel 386.760 390.747 397.602E Saldo baten en lasten (=C-A) -21.359 2.370 2.080

F Mutaties reserves 6.362 -2.370 -2.596G w.v. structurele toevoegingen 1.792 1.792H w.v. structurele onttrekkingen 53 -689 -689I Resultaat (E+F) -14.997 0 -516

J Structurele ruimte ((D-B)+(H-G)/(C)*100% -4,0% -0,6% -1,5%bedragen x € 1.000

Belastingcapaciteit * Realisatie 2017 Begroting 2018 Realisatie 2018A OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 249,23 289,87 289,87B Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 195,63 171,20 171,20C Afvalstoffenheffing voor een gezin 268,26 251,92 251,92D Eventuele heffingskortingE Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde

(A+B+C-D)713,12 712,99 712,99

F Woonlasten landelijk gemiddelde voor gezin in t-1 723 721 721

G Woonlasten t.o.v. landelijk gemiddelde jaar t-1 (E/F)x 100% 98,63% 98,89% 98,89%bedragen x € 1.000

* gebaseerd op een meerpersoonshuishouden

Risico’s

Claims alle programma’s (I)Bij het uitoefenen van haar taken, wordt de gemeente regelmatig geconfronteerd met claims van derden, die leiden tot juridische procedures. Deze claims kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op aanbestedingen, (loon-kosten)subsidies, planschades óf op eerder toegekende schadevergoedingen. Het grootste deel van deze claims is niet verzekerd en de uitkomst van juridische procedures is moeilijk in te schatten.

Te nemen maatregel:Blijven monitoren zodat mogelijke risico’s worden vermeden.

Economische activiteit programma “Economie” (S) Al een paar jaar is er sprake van een positieve ontwikkeling bij het aantrekken en vestigen van nieuwe bedrij-ven, maar vooral ook bij uitbreiding van het al in Heerlen, respectievelijk de regio, zittende bedrijfsleven. De goede economische situatie in zijn algemeenheid, maar ook de actieve inzet vanuit de gemeente en de beschik-baarheid van aantrekkelijke bedrijfslocaties is een van de hoofdredenen hiervoor. Heerlen staat steeds meer op de kaart als aantrekkelijk vestigingsgebied. Ook investeerders in onroerend goed vinden Heerlen een interes-sant gebied. Op de locaties Trilandis en Avantis zijn de resultaten goed. Er komen niet alleen nieuwe bedrijven, maar ook het bestaande bedrijfsleven (Medtronic, DocMorris) breidt uit. Dit betekent dat er binnen afzienbare tijd een schaarste-probleem ontstaat, met name aan grootschalige locaties.Voor de meer lokale en kleinschalige bedrijventerreinen Coriopolis, Autoboulevard en Emmaterrein is de uitgifte minder positief.

126

Dit heeft niet alleen met de markt te maken, maar ook met onvoldoende op de markt afgestemd aanbod. In dat opzicht is er al een paar jaar een risico van minder opbrengsten aan grondverkoop als gevolg van weinig uitgifte. Ook kan de grondprijs een issue zijn. Voor deze locaties draagt de gemeente als grondeigenaar zelf het volledige risico bij vertraging in de verkoop van gronden.

Te nemen maatregelVoor de lokale terreinen dient de profilering meer marktgericht te worden en acquisitie sterker te worden inge-zet. Deze locaties blijven een risico. Voor Trilandis -waarbij de gemeente enig aandeelhouder is- is geen risico aan de orde. Avantis ontwikkelt zich steeds positiever en het risico voor de gemeente is beperkt en te overzien.

Projectenportefeuille programma “VHROSV” (S)De beschikbare budgetten om een aantal infrastructurele en/of herstructureringsprojecten te realiseren, zijn op middellange en lange termijn niet voldoende om alle voornemens te realiseren. (Her)prioritering van projecten is daarom noodzakelijk. Dit kan betekenen dat een aantal voorgenomen projecten stilgelegd of vertraagd zal worden en dat gewekte verwachtingen bij derden mogelijk niet kunnen worden nagekomen. In hoeverre dit leidt tot schade is niet in te schatten. In Parkstadverband loopt momenteel een onderzoek naar mogelijke plan-schade in verband met deprogrammering van eerder geplande woningen.

Al genomen maatregelEen herprioritering van (woningbouw)projecten is doorgevoerd. Een aantal grondexploitatieprojecten wordt hierdoor niet afgerond. Dit is in nagenoeg alle gevallen toe te schrijven aan de marktomstandigheden waardoor het plan, op basis waarvan de exploitatie was opgesteld, niet meer kan worden uitgevoerd. In al deze gevallen moet uit nadere studie blijken of en zo ja wanneer alsnog opbrengsten voor deze locaties kunnen worden gege-nereerd. De komende tijd wordt duidelijk welke financiële consequenties de herprioritering heeft.

Te nemen maatregel:Ook de woningbouwplannen die wel nog op de Parkstadprogrammering staan en op realisering wachten, worden beleidsmatig opnieuw tegen het licht gehouden. Hierbij worden -voor zover mogelijk- ook de juri-dische en financiële consequenties van het eventueel schrappen van plannen in kaart gebracht. De nieuwe Parkstadprogrammering is vastgesteld. Wanneer nieuwe plannen voor een project zijn opgesteld, worden deze aan de raad ter besluitvorming voorgelegd, inclusief de daaraan verbonden financiële consequenties. Op dat moment moeten wellicht voorzieningen worden gevormd om deze financiële gevolgen op te vangen.

Verbonden Partijen alle programma’s (S)Verbonden partijen voeren meestal gemeentelijke taken uit met een groot politiek belang. Ze leveren een forse bijdrage aan de realisatie van maatschappelijke doelen. Participatie in verbonden partijen levert de gemeente niet alleen voordelen op, maar ook financiële en bestuurlijke risico’s. Te nemen maatregel:Het beleid conform de nota verbonden partijen uitvoeren. Om de voordelen optimaal te benutten en de risico’s te beheersen is aandacht voor de sturingsrelatie met en risicobeheersing bij verbonden partijen belangrijk.

Bodemsanering programma “VHROSV” (S)De gemeente kan op enig moment te maken krijgen met een geval van ernstige en gezondheidsbedreigende bodemvervuiling waarbij onmiddellijk moet worden gesaneerd. In zo’n situatie, die tot nu toe niet is voorge-komen, worden de saneringskosten ten laste van de algemene reserve gebracht. Dit komt, statistisch gezien, ongeveer éénmaal in de vijf jaar voor en vergt dan enorm hoge kosten aan sanering. Afhankelijk van de grootte van de verontreiniging lopen de kosten dan al gauw op tot enkele honderdduizenden euro’s.

Te nemen maatregel:Door onderzoek aantonen wie de veroorzaker is van de vervuiling. De kosten worden vervolgens verhaald op de vervuiler.

127

Bestuurskracht programma Bestuur en Ondersteuning (S)Regionale samenwerking kan een risico met zich meebrengen. De mate waarin wij onze ambities tot uitvoe-ring brengen en/of wij onze lobby doelstellingen bereiken, is afhankelijk van het vermogen van de regio om als samenwerkende gemeenten samen op te trekken, middelen te verzamelen en de uitvoering op gang te krijgen. Ook op het gebied van operationele samenwerking zijn wij afhankelijk van onze buurgemeenten. Komt de samenwerking niet van de grond of loopt deze vast, dan betekent dat niet alleen dat wij waarschijnlijk onze kwalitatieve doelen niet halen, maar ook dat onze financiële mogelijkheden onder druk komen te staan. Genomen maatregel:Voortgang in de samenwerking in Parkstadverband blijven sturen en monitoren. De nieuwe vorm van samen-werking in Parkstad is er een waarin de portefeuillehouders, colleges en gemeenteraden beter in positie zijn gebracht. Dit maakt het mogelijk om veel meer vanuit de integraliteit van de gemeentelijke opgaven besluiten te nemen maar ook om samenwerkingen op te bouwen vanuit ‘coalitions of the willing’ waardoor de kans op het mislukken van samenwerkingen afneemt.

Achterstand bij actualisering bestemmingsplannen programma “VHROSV” (S)Het bestemmingsplan is het instrument bij uitstek om het ruimtelijk beleid te handhaven. Het bestemmingsplan moet om de 10 jaar worden geactualiseerd. Momenteel is er een achterstand ontstaan in het actualiseringspro-ces. Heerlen kent 33 plangebieden die cyclisch moeten worden geactualiseerd. Binnen de mogelijkheden van Heerlen is deze inhaalactie in 2024 gerealiseerd.

De volgende risico’s doen zich voor:- het ontbreken van een adequaat ruimtelijk sturingsinstrument;- het ontbreken van een actueel bestemmingsplan kan leiden tot mislopen van inkomsten.

Al genomen maatregelHet actualiseren van bestemmingsplannen in de organisatie verankeren en het als een cyclisch proces integre-ren in de bedrijfsvoering.

Te nemen maatregelDe huidige werkwijze continueren.

Sociaal domein programma “Sociaal Domein” (S)De transformatie in het sociale domein, met als basis onze geformuleerde uitgangspunten ‘sturing en bekos-tiging sociaal domein’ en extra-muralisering van beschermd wonen en opvang, vergen nog de nodige inspan-ningen van zowel de gemeente als de zorgaanbieders en andere betrokken partijen. Ook zien we een toename van het aantal kinderen dat jeugdhulp nodig heeft. Bovendien ligt het aantal kinderen met jeugdhulp in Heerlen met 16,7% hoger dan het landelijk gemiddelde (11,2%). Daarnaast zien we in de praktijk een verzwaring van de problematiek. Dit leidt tot een verdere stijging van de kosten binnen de jeugdhulp. Met ingang van 2019 is de ambulante jeugdhulp via een aanbesteding ondergebracht bij een consortium van zorgaanbieders. Het implementatietraject bij de zorgaanbieders verloopt moeizaam. Dit komt op zich niet onverwacht. Dergelijke trajecten zijn intensief en vragen tijd. Wij zien dat de zorgaanbieders actie ondernemen om waar nodig bij te sturen. In opdracht van het Rijk en de VNG wordt in verband met de tekorten rond de Jeugdhulp een bench-mark onderzoek gedaan naar het verdeelmodel. Wijzigingen in het verdeelmodel kunnen zowel een positief als negatief effect hebben voor onze bekostiging.

Te nemen maatregelen:WMO maatschappelijke ondersteuning en hulp bij het huishouden voortzetten en uitbouwen:• Resultaatgerichte afspraken maken met de zorgaanbieders en daarop blijven sturen.• Intensiveren informele zorg en preventie via onze contractpartij StandBy!• Ontkokeren en cultuuromslag bij financiering instellingen.• Het voeren van periodieke regiegesprekken met de zorgaanbieders.• Intern borgen dat voldoende kennis en capaciteit aanwezig is voor de nieuwe manier van werken op basis

van partnership.

128

Jeugd• Implementeren nieuwe inkoop ambulante jeugdzorg.• Inkoop crisisopvang middels lumpsum, via centrumgemeente Maastricht.• Voortzetten controle prestatielevering en zo nodig financiële correctie.• Combinatie Jeugdzorg-Onderwijs.• Programma Kansrijk van Start (preventie).• Onderzoek naar de mogelijkheden van een ander model van inkoop en bekostiging van zorgaanbieders voor

Jeugdhulp residentieel (verblijf).

Openeinde regelingen Sociaal Domein (Participatiewet, Jeugd, Wmo, Schuldhulpverlening) pro-gramma “Sociaal Domein” (S)Vanuit onze gemeentelijke zorgplicht zijn wij verplicht deze voorzieningen aan burgers aan te bieden.

Te nemen maatregelen:Benodigde zorg en ondersteuning afstemmen op de behoefte(n) van de burgers en bijhouden hoe deze behoefte(n) zich ontwikkelen.

Gemeentefonds alle programma’sZowel huidige verdeelmodellen als de herziening van het gemeentefonds door het Rijk.Lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds door wijziging maatstaven en/of bezuinigingen bij het Rijk leidt tot structureel lagere inkomsten.

Beheersmaatregel:Deelname aan expertise team bij het Rijk en blijvend monitoren.

129

3.3 Onderhoud kapitaalgoederen

131

3.4 Financiering

132

Waarover gaat deze paragraaf?Naast het aantrekken van geldleningen en het uitzetten van geldmiddelen valt hieronder ook het beheersen van financiële risico’s. Het gaat daarbij om risico’s die gepaard gaan met de geldstromen, financiële posities en de vermogenswaarden. De financieringsfunctie moet ervoor zorgen dat er altijd voldoende geld beschikbaar is om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen. In deze paragraaf wordt aan de hand van de volgende thema’s beschreven binnen welke kaders de treasury taken van de gemeente worden uitgevoerd:• Marktontwikkelingen van zowel de geldmarkt (korte rente) als de kapitaalmarkt (lange rente);• Schatkistbankieren;• Renterisicobeheer;• Kredietrisicobeheer inclusief het overzicht van verstrekte leningen en garanties.

De belangrijkste conclusies voor 2018In het boekjaar 2018 is onze langlopende lening portefeuille o/g gestegen van € 217 miljoen naar € 238 mil-joen. De langlopende lening portefeuille u/g is gestegen van € 19 miljoen naar € 26 miljoen.

Het saldo van onze verstrekte kortlopende leningen is in 2018 met € 1 miljoen gedaald naar € 12,3 miljoen door gedeeltelijke aflossing van de lening die is verstrekt aan Avantis. De kortlopende schuldpositie in de vorm van kasgeldleningen bedraagt € 87,5 miljoen. De positie in gemeentegaranties is in 2018 afgenomen met € 2,1 miljoen en bedraagt € 14,9 miljoen.

Over zowel de aangetrokken kortlopende schulden, aangetrokken langlopende schulden, uitgegeven kortlopen-de leningen en uitgegeven langlopende leningen is in 2018 per saldo een bedrag van € 3,5 miljoen aan rente-kosten betaald.

Het beleid is gebaseerd om zo optimaal mogelijk gebruik te maken van onze kasgeldlimiet. Normaal gesproken is de rente op kort vreemd vermogen goedkoper dan rente op lang vreemd vermogen. Momenteel is er sprake van een negatieve rente op kort vreemd vermogen. We voldoen in 2018 aan het voorgeschreven beleid, zowel voor het renterisico op de kortlopende schulden als op de langlopende schulden.

MarktontwikkelingenDe Europese Centrale Bank (ECB) voert het monetaire beleid uit voor het Euro gebied en heeft als belangrijkste taak het in de hand houden van de inflatie. Een belangrijk instrument dat de ECB hiertoe tot zijn beschikking heeft, is de herfinancieringsrente (Refirente), waarmee de marktrente wordt beïnvloed. In 2018 is de herfinan-cieringsrente ongewijzigd gebleven waardoor deze sinds 16 maart 2016 0,00% bedraagt. De depositorente, de rente die de ECB vergoedt op tegoeden die banken bij de ECB aanhouden, is ook vanaf 16 maart 2016 ongewij-zigd op -0,40%. De ECB houdt zeker tot na de zomer van 2019 vast aan deze lage rentetarieven. Het opkoop-programma van de ECB om de economische groei aan te jagen werd wel in december 2018 verlaagd van € 30 miljard naar € 15 miljard per maand. Daarnaast gaf de ECB aan dat aflopende obligaties zullen worden geherin-vesteerd zolang dat nodig is. Het 1-maandseuribor tarief, dat een maatstaf is voor de rekening courantrente, is in 2018 ongewijzigd gebleven op -0,36%. De 10 jarige benchmarkrente is gedaald van 0,91% naar 0,84%. Onder normale omstandigheden was dit het niveau waarop gemeenten tienjarige leningen konden aantrekken. Als gevolg van de kredietcrisis zetten de banken op dit tarief een liquiditeitspremie. Door de relatief lage benchmarkrente zijn de negatieve gevolgen van deze opslag in 2018 beperkt gebleven.

SchatkistbankierenDe wet ‘verplicht schatkistbankieren’ schrijft voor dat decentrale overheden hun overtollige (liquide) middelen, boven een bepaald drempelbedrag, moeten aanhouden in de schatkist van het Rijk. Gerekend over een heel kwartaal, mogen de gemiddelde overtollige middelen per dag niet hoger zijn dan deze drempel.

Het drempelbedrag is vastgesteld op 0,75% van het begrotingstotaal per 1 januari van het dienstjaar tot € 500 miljoen, plus 0,2% van het deel dat het begrotingstotaal van € 500 miljoen overschrijdt. Voor de gemeente Heerlen komt dit voor 2018 neer op circa € 2,9 miljoen. Uit onderstaande tabel blijkt dat het gemiddelde bank-saldo per kwartaal onder het drempelbedrag heeft gelegen. In 2018 zijn er dan ook geen middelen aangehou-den in de schatkist van het Rijk.

133

Schatkistbankieren (x € 1.000)1e kw 2e kw 3e kw 4e kw

Drempelbedrag 2.915 2.915 2.915 2.915Gemiddeld banksaldo 1.557 2.652 2.394 1.389Ruimte onder het drempelbedrag 1.358 263 521 1.526

Renterisicobeheer Renterisico’s hebben betrekking op zowel de kort- als de langlopende schulden.

Kortlopende schuldenWanneer kortlopende geldleningen (leningen met een looptijd tot 1 jaar) worden aangetrokken, moet rekening worden gehouden met de kasgeldlimiet. Door de kasgeldlimiet mag de kortlopende schuld niet hoger zijn dan 8,5% van het begrotingstotaal. Hierdoor wordt het risico beperkt dat grote fluctuaties in de korte rente het begrotingsevenwicht in gevaar brengen.In 2018 bedroeg de kasgeldlimiet € 33 miljoen. In onderstaand schema wordt de gemiddelde kortlopende schuld per kwartaal vergeleken met de kasgeldlimiet. In het 1e en 4e kwartaal is deze limiet overschreden en in het 2e en 3e kwartaal zijn we onder de kasgeldlimiet gebleven. In 2018 hebben we voldaan aan het voorge-schreven beleid.

Tabel Kasgeldlimiet overzicht laatste vier kwartalen

Kasgeldlimiet 2018 (x € 1.000)20181ste kwart.

20182de kwart.

20183de kwart.

20184de kwart.

Begrotingstotaal 388.705 388.705 388.705 388.705Ministrieel vastgesteld percentage 8,5% 8,5% 8,5% 8,5%Toegestaan kasgeldlimiet 33.040 33.040 33.040 33.040

Toets kasgeldlimietToegestaan kasgeldlimiet 33.040 33.040 33.040 33.040Totaal gemiddelde netto vermogen schuld 48.756 29.226 29.722 49.657Ruimte (+) / Overschrijding (-) -15.716 3.814 3.318 -16.617

RenterisiconormBij het afsluiten van een nieuwe langlopende lening en bij renteherziening van een lopende lening loopt de gemeente een renterisico.

Bij het aantrekken van langlopende geldleningen moet rekening worden gehouden met de renterisiconorm van maximaal 20% van het begrotingstotaal. Het doel van deze norm is het beperken van toekomstig renterisico op lange financiering. Er moet een spreiding zijn om te voorkomen dat er in enig jaar een te grote concentratie aan aflossingen en renteherzieningen plaatsvindt. De renterisiconorm voor 2018 is € 77,7 miljoen. Het renteri-sicobedrag op de langlopende schuld kwam in 2018 uit op € 14,7 miljoen en bleef ruim onder de gestelde norm. Ook de komende jaren blijft het bedrag aanzienlijk onder de renterisiconorm. Uit onderstaand schema blijkt dat we voldoen aan het voorgeschreven beleid.

Tabel renterisiconorm

Renterisico vaste schuld in relatie tot renterisiconorm (x € 1.000)2018jaarrekening

2018begroting

2019begroting

2020begroting

2021begroting

Begrotingstotaal 388.705 388.705 403.189 396.788 395.968 Percentage 20% 20% 20% 20% 20%Renterisiconorm 77.741 77.741 80.638 79.358 79.194

Renteherziening - - - - - Aflossingen 14.694 17.569 17.944 20.330 22.470 Renterisico (1+2) 14.694 17.569 17.944 20.330 22.470

Ruimte onder renterisiconorm 63.047 60.172 62.694 59.028 56.724

134

Lening portefeuilles lange termijnIn het 4e kwartaal van 2017 en het 1e kwartaal van 2018 is de kasgeldlimiet overschreden. Volgens wet en re-gelgeving moeten we dan consolideren. Dit houdt in dat we geen kort geld meer op de geldmarkt mogen lenen maar in de financieringsbehoefte moeten voorzien door langlopende lening(en) aan te trekken. Deze nieuwe langlopende leningen zijn afgesloten ter dekking van huidige/toekomstige aflossingen van bestaande leningen en ter afdekking van onze huidige investeringen en projecten in de stad.

Ten behoeve van een evenwichtige opbouw van de lening portefeuille zijn in 2018 een zestal leningen aange-trokken voor een totaalbedrag van € 35 miljoen in de volgende modaliteiten:20-jaars lineaire lening € 15,0 miljoen (tarief is 1,21%)12-jaars fixe lening ad € 5,0 miljoen (tarief is 1,245%)11-jaars fixe lening ad € 5,0 miljoen (tarief is 1,15%)10-jaars fixe lening ad € 5,0 miljoen (tarief is 1,07%)02-jaars fixe lening ad € 2,5 miljoen (tarief is -/- 0,23%)01-jaars fixe lening ad € 2,5 miljoen (tarief is -/- 0,36%).

Op onze langlopende lening portefeuille is in 2018 € 14,7 miljoen afgelost. De rente over deze langlopende por-tefeuille bedroeg in 2018 € 4,2 miljoen.

Onderstaand overzicht laat zowel het verloop van onze langlopende lening portefeuille o/g (opgenomen geld) als de langlopende portefeuille u/g (uitgezet geld) zien:

Mutaties verstrekte vaste geldleningenbedragen in € 1.000

saldo 01-01-2018

opgenomen/ verstrekt

normale aflossing

extra aflossing

saldo 31-12-2018

Opgenomen geldleningen 217.431 35.000 -14.694 0 237.737Verstrekte geldleningen 18.527 8.133 -589 0 26.071Saldo gemeentefinanciering 198.104 26.867 -14.105 0 211.666

Kredietrisicobeheer Gemeenten mogen alleen ten behoeve van de publieke taak geldleningen aangaan, middelen uitzetten en ga-ranties verlenen. Hiervan is sprake wanneer overheidsingrijpen noodzakelijk is om een maatschappelijk belang te realiseren. De raad bepaalt wat tot de publieke taak behoort. Kredietrisicobeheer gaat over de kredietwaar-digheid (het risicoprofiel) van de wederpartij bij financiële transacties. Er kan sprake zijn van kredietrisico’s bij uitleningen (verstrekte geldleningen en beleggingen) of bij verleende garanties:

UitleningenPer 1 januari 2018 bedragen de uitstaande vaste geldleningen (looptijd langer dan één jaar) en kapitaalver-strekkingen € 25,8 miljoen. In 2018 is het aandelenkapitaal van Mijnwater B.V. omgezet naar een achtergestel-de lening. Tevens is het openstaande bedrag aan rente, over de al verstrekte lening, als ‘oprente’ toegevoegd aan de lening ten behoeve van Mijnwater B.V. Aan leningen ten behoeve van het zonnepanelen traject is een bedrag van € 2 miljoen uitgekeerd. In de loop van 2018 is er een bedrag van € 590.000 ontvangen aan aflos-singen van verstrekte geldleningen.

De leningen die verstrekt zijn aan Ontwikkelmaatschappij Beitel Zuid, Mijnwater B.V. en aan het Zuyderland ziekenhuis zijn achtergesteld.

135

Tabel mutaties verstrekte vaste geldlening en kapitaalverstrekkingen

Mutaties vertrekte vaste geldleningen en kapitaalverstrekkingen (x € 1.000)Kredietrisicogroep/geldnemers saldo

01-01-2018verstrekte leningen

normale aflossing

extra aflossing

saldo 31-12-2018

Kapitaalverstrekking aandelen-kapitaal

7.198 - - -5.005 2.193

Ontwikkelingsmaatschappij Beitel-Zuid

2.012 - - - 2.012

Woningcorporaties - - - - - GR Kredietbank Limburg 123 - - - 123 Bruglening Enexis 729 - - - 729 Achtergestelde lening Zuyderland 2.682 - - - 2.682 Mijnwater 9.962 6.052 - - 16.014Lening zonnepanelen 3.094 2.081 -573 - 4.602Renteloze voorschotten 26 - -14 - 12 Diversen 22 - -3 - 20 Totaal vaste geldleningen u/g 25.848 8.133 -590 -5.005 28.387

Lening portefeuille korte termijn

Lening u/gOnze lening portefeuille u/g korte termijn bestaat uit een drietal leningen te weten:• Een lening verstrekt aan Avantis N.V. De gehele financiering Avantis GOB N.V. is in handen van alle vier de

aandeelhouders. Tegenover de verstrekte lening staat een vordering op de NV. Tevens is het eerste recht van hypotheek gevestigd op de gronden. In 2018 heeft Avantis N.V. een bedrag van € 1 miljoen afgelost. Momenteel is per aandeelhouder een totaalbedrag van € 5,4 miljoen als lening uitgekeerd aan Avantis GOB N.V.

• Een lening verstrekt aan Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid B.V. De bestaande rekening courant over-eenkomst tussen de gemeente en de Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid B.V. geldt tot 2020 met een maximaal bedrag van € 10 miljoen. Per 31 december 2018 bedroeg de vordering van onze gemeente op Trilandis € 5,8 miljoen. Ter beperking van de risico’s is het recht van eerste hypotheek op alle onroerende zaken bedongen.

• Een lening verstrekt aan Schaesbergerveld B.V.. Per ultimo 2018 bedroeg de vordering van onze gemeente op deze B.V. € 1 miljoen.

Over de verstrekte leningen is in 2018 een rente ontvangen van € 475.000.

Lening o/gPer ultimo 2018 is er voor een bedrag van € 87,5 miljoen aan kortlopende kasgeldleningen aangetrokken (loop-tijd korter dan één jaar).

Het gehele jaar 2018 was de korte rente negatief op de aangetrokken kasgeldleningen. Dit leidt ertoe dat over de aangetrokken korte geldleningen in 2018 € 221.000 aan rente is ontvangen.

Verleende garantiesDoor middel van directe borgstellingen kan de gemeente borg staan naar geldgevers voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen die door lokale organisaties, instellingen of verenigingen zijn aange-trokken. Deze organisaties verzorgen voornamelijk activiteiten in het verlengde van de gemeentelijke publieke taak.

De gemeente kan ook, al dan niet samen met het Rijk, een rol spelen in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds. Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen de laagste rente lenen. Mede vanwege de strenge toelatingscriteria en periodieke toetsing door het fonds, loopt de gemeente hierbij een veel lager risico dan bij directe borgstellingen.

136

Het saldo van de leningen waarvoor gemeentegarantie werd verstrekt en waarvan het fonds de directe risico’s van onze gemeente heeft overgenomen (vrijwaringen) bedroeg per ultimo 2018 € 11,6 miljoen. Onze gemeente neemt daarbij slechts een tertiaire achtervangpositie in.

Het schema geeft inzicht over de in 2018 ontwikkelde schuldrestanten van de door de gemeente geborgde leningen, onderverdeeld naar kredietrisicobeheer.

Tabel gemeentegaranties

Tabel met uitleningen en garanties vanuit de publieke taakGemeentegaranties per kredietrisicogroep (x € 1.000)

Schuldrestant01-01-2018 31-12-2018

Woningcorporaties Gewaarborgde geldleningen 12.490 11.605 Gemeenschappelijke regelingen Garantiestelling 108 99 Zorgsector Garantiestelling 115 106 Sociaal culturele sector Garantiestelling 4.321 3.106 Totaal 17.034 14.916

Rentetoerekening realisatie 2018

2018RenteschemaRentelasten leningen met een looptijd < 1 jaar -197 Rentelasten leningen met een looptijd > 1 jaar 4.214 Overige aan treasury verbonden beheerskosten - Rentebaten verstrekte geldleningen 475

Saldo rentelasten en rentebaten 3.541

Rente doorberekend aan de grondexploitaties -12

Rente vergoeding EV 380 Rente vergoeding over voorzieningen (CW) 488

Aan taakvelden toe te rekenen externe rente 4.398

Aan taakvelden toegerekende rente(omslag) 4.915

Renteresultaat taakveld treasury -517

Activa integraal gefinancierd 327.650

Berekende renteomslag o.b.v. aan taakvelden toe te rekenen externe rente 1,34%Berekende renteomslag o.b.v. aan taakvelden toegerekende rente(omslag) 1,50%Bedragen x € 1.000

137

Berekening rentepercentage GREX

Rente grondbedrijf jaarrekening 2018 (rentelasten rekening 2018 en balans per 01-01-2018)Bedrag Rente %

Rente vaste schulden over 2018 werkelijk 4.213.715 1,94%Rente kasgeldleningen over 2018 werkelijk -220.934 -0,49%

Totale rente 3.992.781 1,52%

Voorzieningen 32.106.000LVV 217.442.000Kasgeldleningen 45.000.000Overige kortlopende schulden 26.246.000Overlopende passiva 31.553.000afrondingsverschil 0

262.442.000Vreemd vermogen 352.347.000

Eigen vermogen 24.981.000

Balanstotaal 377.328.000

Rentetarief van de GREX 1,42%

139

3.5 Bedrijfsvoering

Bedrijfsvoering zorgt voor een organisatie met aanpassingsvermogen die in staat is proactief in te spelen op de uitdagingen die een sterk veranderende omgeving stelt. Het is tenslotte de bedoeling dat de Gemeente Heerlen ook in de toekomst een goede dienstverlening aan burgers en ondernemers kan garanderen.

Het afgelopen jaar is de bedrijfsvoering naar een hoger niveau gegroeid. Door gebruik te maken van het con-cept Management Control is de organisatie krachtiger en professioneler geworden. Management Control wordt vaak uitgelegd als het proces waarmee leidinggevenden van de organisatie de medewerkers bewust beïnvloe-den om de doelstellingen van de organisatie te realiseren.

De aanpak om de bedrijfsvoering te verbeteren, concentreerde zich het afgelopen jaar op vijf thema’s:1. Sturing en innovatie2. HRM3. Processen4. ICT5. Huisvesting

1. Sturing & innovatieDe doelstelling is om een situatie te bereiken waarbij de ‘basis op orde is’ op het gebied van stuurinformatie en om tegelijkertijd innovatie toe te laten. Innovatie kan hierbij succesvol zijn wanneer deze ‘landt’ in de praktijk. Vanuit dit perspectief was voor 2018 de bedoeling om de betrouwbaarheid van begroten te verbeteren en om de effectiviteit van de management informatie te verhogen.

Stuurinformatie voor Raad, college en managementDoor meer inzet op Business Intelligence is toegewerkt naar één bron en één systeem waardoor er een eendui-dige versie van de waarheid ontstaat. Dit maakt het mogelijk om goede rapportages te maken voor de Raad, het College en het management, zodat het mogelijk is om te beoordelen of de geleverde prestaties in lijn liggen met het MBP. Het resultaat van dit proces is dat de organisatie slimmer wordt en haar prestaties kan verbete-ren.

InnovatieInnovatie staat voor anders denken, het anders denken bevorderen en de ruimte bieden om hier iets mee te doen. Innovatie is dan ook door en voor iedere medewerker van de organisatie. Een aantal innovaties en ver-anderingen in 2018 waren: de nieuwe huisvesting (andere inrichting van het gebouw waaronder een ontmoe-tingsruimte, andere manier van werken, nieuwe faciliteiten), het vernieuwde proces en resultaat ten aanzien de jaarrekening en begroting, het Urban Data Center (het anders omgaan en/of experimenten met inzet van data voor o.a. bedrijfsvoering) en het toepassen van de Agile- en Scrum-methodes.

2. HRMOok op het terrein van HRM is in 2018 is de focus verlegd van herindeling naar reorganisatie. Veel elementen van strategische personeelsplanning zijn in de uitgangspunten van de inrichting van de nieuwe organisatie mee-genomen. Met die reorganisatie wordt tegelijkertijd HR21 ingevoerd en wordt de organisatie heringericht qua formatie en bezetting.

In 2018 is nadrukkelijk ingezet op het gebied van duurzame inzetbaarheid.Er is een aanbod samengesteld voor de medewerkers dat hen kan faciliteren in duurzaam inzetbaar zijn, ook in een veranderende organisatie:- Deelname aan ODC (Odin Development Compass) is gecontinueerd en aangevuld met de mogelijkheid om

individuele coaching te ontvangen gebaseerd op de ODC uitgangspunten. - Er zijn gedurende het gehele jaar workshops aangeboden gericht op vitaliteit, zowel mentaal als fysiek.- Er is extra aandacht geweest om het bestaande aanbod van mogelijkheden van duurzame inzetbaarheid

onder de aandacht van medewerkers te brengen.

140

WerkconceptHet proces nieuwbouw is in 2018 verder voortgezet, zij het zonder het vooruitzicht van een op handen zijnde herindeling.In het licht van de tijdelijke huisvesting op de Putgraaf is met behulp van een externe deskundige een werk-concept ontwikkeld dat voorziet in een flexfactor van 0,7 en een opzet waarbij tijd-, plaatsen activiteitgericht wordt gewerkt. Met de tijdelijke ambtelijke huisvesting op de Putgraaf wordt ervaring opgedaan waarmee we ons voordeel kunnen doen bij de inrichting van de nieuwbouw aan de Geleenstraat.In mei 2018 is een eerste evaluatie uitgevoerd, waar enkele (voorlopige) knelpunten naar voren zijn gekomen. Deze hebben geleid hebben tot een aantal aanpassingen in de inrichting van de werkplekken op de Putgraaf. De effecten hiervan worden begin 2019 onderzocht.Uit de evaluatie van 2018 is de conclusie getrokken dat het ontwikkelde werkconcept overeind blijft met de behoefte aan een grotere differentiatie van het aanbod van beschikbare werkplekken.Een ander belangrijk aandachtspunt is de digitalisering. Het succes van het nieuwe Stadskantoor is voor een deel afhankelijk van de toepassing van een effectieve digitale infrastructuur en digitale hulpmiddelen. Dit onder-werp wordt in 2019 opgepakt.

ZiekteverzuimHet ziekteverzuimpercentage over het kalenderjaar 2018 (6,45%) is ten opzichte van 2017 (6,30%) licht gestegen. In 2018 hadden we te maken met een griep die tweemaal zolang aanhield dan we gewend waren in voorgaande kalenderjaren. De hoogte van het verzuimpercentage wordt ook in 2018 grotendeels bepaald door lang en zeer lang verzuim.

5,54%

6,21% 6,66% 6,30% 6,45%

5,20% 5%

0,00%

1,00%

2,00%

3,00%

4,00%

5,00%

6,00%

7,00%

2014 2015 2016 2017 2018

Percentage ziekteverzuim per jaar

Gemeente Heerlen Gemeenten 50.000 -100.000 inwoners Norm

We vinden het van groot belang om ziekteverzuim te voorkomen. Medio 2017 en in 2018 hebben we fors ge-investeerd in de aanpak van het ziekteverzuim en staat het ziekteverzuimbeleid prominent op de agenda. In 2018 zijn de volgende acties uitgevoerd:• Vervolg verzuimtrainingen voor het management;• Grotere focus op de begeleiding en eventueel uitstroom van medewerkers die een WIA- uitkering ontvangen; • De verzuimprocessen zijn verder geoptimaliseerd. Als gevolg daarvan zijn leidinggevenden meer met mede-

werkers in gesprek over verzuim en onze verzuimaanpak;• Vitaliteits- en loopbaanworkshops voor medewerkers. In het kader van de reorganisatie zijn ook workshops

georganiseerd gericht op regie over je loopbaan en het omgaan met veranderingen.

Externe inhuurDe dalende lijn wat betreft het percentage ‘externe inhuur’ zet zich voort. Het percentage externe inhuur voor 2018 bedraagt 10,3%. Daarmee blijven we ruim binnen de voor 2018 geldende norm van 12,5%. Voor het jaar 2019 is de norm eind 2018 verlaagd naar 10 procent.

141

3. ProcessenHet doel van processen is het garanderen van een betrouwbare kwaliteit en een transparante uitvoering van werkzaamheden. Hierdoor verloopt de uitvoering van routinematig werk sneller en ontstaat meer tijd en ruimte voor het oppakken van complexere vragen en maatwerktrajecten.

Vanuit dit perspectief zijn voor 2018 twee verbeterdoelen geformuleerd:• Verdere uitrol procesoptimalisatie.• Opzetten proces ‘privacy en gegevensbescherming’.

Uitrol procesoptimalisatieNadat in 2017 gestart is met het opleiden van 12 personen op greenbelt niveau van de Lean Six Sigma metho-diek, zijn in 2018 nog eens 24 personen opgeleid. Via deze methodiek worden processen geoptimaliseerd door de klant(vraag) centraal te stellen. In 2018 werden in het kader van het leertraject 17 processen opgepakt. Er zijn inmiddels 3 processen afgerond en er zijn 2 vervolgtrajecten opgestart. De diverse processen zitten in ver-schillende stadia van de methodiek. Het optimaliseren van processen is een continu proces en zal ook in 2019 zijn vervolg krijgen.

Opzetten proces ‘Privacy en gegevensbescherming’Sinds 25 mei 2018 moet de verwerking van persoonsgegevens voldoen aan de daar aangestelde wettelijke eisen van de Europese privacy wetgeving Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

In de loop van 2018 is de personele bezetting met betrekking tot privacy op sterkte gekomen. Er is een bij de Autoriteit Persoonsgegevens aangemelde Functionaris voor de Gegevensbescherming aangesteld en er zijn twee privacy officers aangesteld. Daarnaast kent elke afdeling een (parttime) contactpersoon Informatieveiligheid en Privacy.

In 2018 is het volgende gerealiseerd:• Er is een verwerkingenregister opgesteld, met daarin aangegeven welke processen (+/- 600) de gemeente

Heerlen kent waarin persoonsgegevens van burgers worden verwerkt; • Er zijn presentaties verzorgd voor de raadscommissie MF en bewustwordingssessies voor bestuur, manage-

ment en medewerkers;• Voor alle nieuwe afgesloten contracten met organisaties hebben we verwerkingsovereenkomsten afgesloten

waarin bepaald is hoe de betreffende organisatie met ‘onze’ persoonsgegevens omgaat;• Het inzagerecht voor burgers is ingeregeld; steeds meer burgers maken hiervan gebruik.• Daarnaast is er veel aandacht uitgegaan naar de specifieke vragen, advies en bijdragen rondom het thema

Privacy. Onder andere bij projecten zoals JenS (jeugdzorg), Handle with Care, Echtscheidingsloket en de Bodycams.

4. ICTICT is onmisbaar in de hedendaagse samenleving. Op sommige taakvelden is er een wettelijke plicht tot digi-talisering en op andere taakvelden is samenwerking en communicatie met de wereld buiten feitelijk onmogelijk zonder ‘digitale match’.Er moet een werkbare balans worden gevonden tussen wat ‘technisch mogelijk’ is en wat ‘gemeentelijk nodig’ (behorend tot kerntaak; veelvoorkomende toepassing) is. Vanuit deze realiteit zijn voor 2018 twee verbeterdoelen geformuleerd:• Optimalisatie digitale veiligheid.• Verbetering applicatiebeheer.

Optimalisatie digitale veiligheidVoor een passend niveau met betrekking tot informatieveiligheid laat de gemeente Heerlen zich leiden door de richtlijn Baseline Informatiebeveiliging voor Nederlandse Gemeenten (BIG) en vanaf 2020 door de opvolger hiervan, de richtlijn Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO).

In de loop van 2018 is met de komst van een CISO (Chief Information Security Officer) en twee Information security officers de personele bezetting met betrekking tot informatieveiligheid, op sterkte gekomen. Daarnaast kent elke afdeling een (parttime) contactpersoon Informatieveiligheid en Privacy.

142

Eind 2017 waren alle 303 BIG-maatregelen ontworpen en beschreven.

In 2018 is het volgende gerealiseerd:• 204 van de 303 BIG-beheersingsmaatregelen zijn geïmplementeerd.• Er zijn presentaties verzorgd voor de raadscommissie MF en bewustwordingssessies voor bestuur, manage-

ment en medewerkers.• Aanbevelingen naar aanleiding van het rekenkamerrapport zijn opgevolgd en afgerond.• Bekende (hack)kwetsbaarheden (IT) zijn verholpen.• Ondersteuning verleend aan projecten.• Jaarlijkse ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit) met goed gevolg afgelegd.• De eerste TPM 1 (Third Party Memorandum) verklaring gericht op (opzet en bestaan van) de technische be-

heersmaatregelen is door PIT ontvangen.• Geleerd van jaarlijkse uitwijktest PIT (hiermee wordt getest hoe de organisatie met calamiteiten -zoals een

grote stroomuitval of systeemcrash- omgaat) en verbeteringen worden doorgevoerd.• Geleerd van jaarlijkse penetratietest PIT en verbeteringen doorgevoerd.

In 2018 is de samenwerking met de Gemeente Maastricht en de Gemeente Sittard-Geleen op het gebied van informatieveiligheid en privacy gecontinueerd. Er is een drietal gezamenlijke aanbestedingen doorlopen, zijnde de aanschaf van een softwarepakket waarmee de doelen en acties in het kader van informatieveilig-heid kan worden gemonitord, de uitvoering van bewustwordingscampagnes en een nulmeting inzake de (technische) implementatie van de BIG. Verder werkt de gemeente Heerlen nauw samen met de landelijke Informatiebeveiligingsdienst (IBD, onderdeel van de VNG) en Parkstad gemeenten binnen PIT.

Verbetering applicatiebeheerOm het aantal software applicaties beheersbaar te houden is in 2018 het applicatielandschap in kaart gebracht en is van een aantal applicaties afscheid genomen, omdat deze ‘dubbel op’ waren of slechts beperkt gebruikt worden. Dit levert een (beperkte) besparing op onderhoudskosten en beheerlast op. Dit is een exercitie die permanent wordt uitgevoerd.

5. HuisvestingIn de afgelopen jaren zijn keuzes gemaakt en zijn de benodigde besluiten genomen. Eind 2017 is de gemeente-lijke organisatie verhuisd naar de tijdelijke huisvesting. De realisatie van het nieuwe stadskantoor is als project ondergebracht bij het programma Centrumontwikkeling (Bidboek Urban Heerlen).Een bijzondere uitdaging is het formuleren van een werkconcept voor de nieuwe gemeentelijke organisatie die in het nieuwe stadskantoor wordt gevestigd. Het werkconcept beschrijft hoe de nieuwe organisatie wil werken en welke functies daarbij nodig zijn. Zoals hiervoor ook is beschreven, is het nieuwe werkconcept geïntrodu-ceerd in de tijdelijke huisvesting op de Putgraaf. Uit de evaluatie in 2018 is de conclusie getrokken dat het ontwikkelde werkconcept overeind blijft, maar dat er behoefte is aan een grotere differentiatie van het aanbod van beschikbare werkplekken.Een ander belangrijk aandachtspunt is de digitalisering. Het succes van het nieuwe Stadskantoor is voor een deel afhankelijk van de toepassing van een effectieve digitale infrastructuur en digitale hulpmiddelen. Dit onder-werp wordt in 2019 opgepakt.

Verordening Artikel 213aHet college onderzoekt jaarlijks de doelmatigheid van het gevoerde bestuur en toetst de doeltreffendheid van onderdelen van programma’s en paragrafen en legt hierover verantwoording af in de jaarrekening.

BIBAB (van bestellen tot betalen)Verplichtingen De verplichtingenadministratie is vereenvoudigd. De nieuwe werkwijze is geïmplementeerd in de organisatie. Deze werkwijze levert naast een vereenvoudiging van het proces een besparing in tijd op. Doordat een onder-grens voor de hoogte van verplichtingen is ingesteld maken we minder verplichtingen aan terwijl we nu een nog beter zicht hebben op de besteding van budgetten.

143

BetaalsnelheidDe gemeente Heerlen is zich bewust van het positieve effect van tijdige betaling aan leveranciers. Met name MKB-bedrijven en ZZP-ers zijn gebaat bij tijdige betaling. Tijdige betaling heeft een positief effect op de liquidi-teit en kan zo bijdragen aan de continuïteit van de onderneming.

De gemeente Heerlen dient te voldoen aan de wettelijke betalingstermijn voor het betalen van inkoopfacturen. Overheden zijn, als niet anders overeengekomen, wettelijk verplicht om rekeningen binnen 30 dagen te betalen (Art. 6:119b BW). De betalingstermijn start na ontvangst van de factuur. De kritieke prestatie indicator (KPI) voor de gemeentelijke overheid is dat 90% van alle facturen betaald moeten worden binnen 30 dagen. De in de KPI meegenomen inkoopfacturen hebben betrekking op commerciële transacties. Betalingen van subsidies, uitkeringen en dergelijke worden niet betrokken in de berekening.

Onderstaand een overzicht van de ontwikkeling van de KPI betaalsnelheid in de periode januari 2017 tot en met december 2018.

405060708090

100

PERC

ENTA

GE

% op tijd binnen 30 dagen betaald

% op tijd betaald Norm

Toelichting op de grafiekIn de periode januari 2017 tot en met december 2018 werd gemiddeld 81,4% van de facturen betaald binnen 30 dagen. Over deze periode is de KPI niet behaald. Wel is er een stijgende trend te zien. Het hanteren van een KPI dashboard voor de ambtelijke organisatie heeft bijgedragen aan het bewustzijn van de medewerkers dat facturen binnen de gestelde termijn betaald moeten worden. Ook worden medewerkers automatisch op de hoogte gebracht per mail als er een factuur gecontroleerd en/of geautoriseerd moet worden. In december 2018 is de score 88,5%.

Om aan de norm van de betaalsnelheid te voldoen optimaliseren wij continue onze werkzaamheden. In 2019 wordt het proces van het verwerken van inkoopfacturen verder geoptimaliseerd om de betaalsnelheid te ver-hogen. Vanaf 1-1-2020 wordt een nieuw financieel systeem in gebruik genomen. Met behulp van modernere technieken is het mogelijk om de doorlooptijd van facturen verder te verkleinen.

Digitale veiligheidBIG Digitale veiligheid is een onderwerp dat continu aandacht vereist. In 2018 zijn stappen gezet zoals het aanstel-len van een CISO en privacy officers. De verantwoordelijkheden zijn vastgesteld. Aan kritische succesfactoren voor effectieve “bedrijfs” informatieveiligheid en privacy, zoals juist beleggen van eigenaarschap primaire en secundaire processen, wordt nog niet voldaan. De in 2018 ingezette lijn wordt in 2019 voortgezet.

145

3.6 Verbonden partijen

In de paragraaf verbonden partijen wordt zowel bij de begroting als bij de jaarrekening een beeld geschetst van derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en/of een financiële relatie heeft.

Het financieel belang bestaat uit middelen die aan de verbonden partij beschikbaar zijn gesteld en die niet verhaalbaar zijn bij een faillissement van de verbonden partij. De financiële relatie komt voort uit het verstrek-ken van kapitaal in de vorm van risicodragend kapitaal (aandelen), een lening of een borgstelling, een subsidie, structurele opdrachten inclusief een bijdrage of een combinatie van deze mogelijkheden. Het bestuurlijk belang verwijst naar hetzij de zeggenschap uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht.

Een verbonden partij kan zijn een deelneming in een vennootschap, een gemeenschappelijke regeling, een stichting of vereniging, indien de gemeente een zetel in het bestuur heeft én een financieel risico (met juridi-sche afdwingbaarheid) loopt.

Voor de gemeente is het belangrijk om inzicht te hebben en te houden in de realisatie van doelstellingen, activi-teiten, financiën, bestuursverantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verbonden partijen.

De gemeente heeft een financiële en/of bestuurlijke relatie met de volgende organisaties, die verderop afzon-derlijk uitgebreid worden toegelicht:

Naamloze Vennootschappen ProgrammaNaamloze Vennootschappen ProgrammaBank Nederlandse Gemeenten Bestuur en OndersteuningEnexis Holding Bestuur en OndersteuningGrensoverschrijdend Bedrijventerrein (Avantis) EconomieParkstad Limburg Theaters Sport, Cultuur en RecreatieReinigingsdiensten Rd4 Volksgezondheid en MilieuWaterleidingmaatschappij Limburg Volksgezondheid en Milieu

Besloten Vennootschappen ProgrammaClaim Staat Vennootschap Bestuur en OndersteuningCross Border Lease Vennootschap Bestuur en OndersteuningIBA Bestuur en OndersteuningVordering op Enexis Bestuur en OndersteuningVerkoop Vennootschap Bestuur en OndersteuningPubliek Belang Electriciteitsproductie Bestuur en OndersteuningAvantis services EconomieBeitel-Zuid (Bedrijventerrein Trilandis) Economie Mijnwater EconomieSchaesbergerveld VHROSV Nazorg Limburg Volksgezondheid en Milieu

Certificaten van aandelen ProgrammaHolding Stadion Kerkrade B.V. Economie

Gemeenschappelijke regelingen ProgrammaRegio Parkstad Limburg VeiligheidVeiligheidsregio Zuid-Limburg VeiligheidReinigingsdiensten Rd4 Volksgezondheid en MilieuRegionale Uitvoeringsdienst Bestuur en OndersteuningGeneeskundige Gezondheidsdienst Zuid-Limburg Volksgezondheid en Milieu Kredietbank Limburg Sociaal DomeinWerkvoorzieningsschap Oostelijk Zuid-Limburg Sociaal Domein

146

Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Bestuur en OndersteuningShared Service Center Bestuur en OndersteuningGegevenshuis Bestuur en OndersteuningOmnibuzz Sociaal Domein

Stichtingen ProgrammaStichting WTC EconomieWerkvoorHeerlen Sociaal DomeinWerkgeversservicepunt Parkstad Sociaal Domein

Visie op verbonden partijen Het uitgangspunt bij het gebruik maken van een verbonden partij moet zijn dat deze verbonden partij aansluit bij het realiseren van de beoogde doelstelling. Er wordt altijd een afweging gemaakt of de voordelen (kosten-besparing, kwaliteit, vermindering kwetsbaarheid) voldoende opwegen tegen de nadelen (afname van invloed, risico’s) van deelname aan een verbonden partij en of de activiteiten van de verbonden partij het publiek belang dienen.

Beleidsvoornemens en -realisatie omtrent de verbonden partijenIn eerste instantie wordt, wanneer er voor het realiseren van doelstellingen wordt gekozen voor een verbonden partij, gekozen voor een publiekrechtelijke rechtsvorm. In sommige gevallen kunnen er echter redenen zijn te kiezen voor de privaatrechtelijke vorm.

Om te komen tot een beslissing wel of géén gebruik te maken van een bepaalde verbonden partij, wordt een business case opgezet om zakelijke afwegingen te maken. Hierin worden onder andere de vorm, de doelstellin-gen, de activiteiten, reden tot verbintenis, het belang, de (juridische/financiële) risico’s en beheersmaatregelen van de verbonden partij afgewogen. Een besluit tot deelname aan of oprichting van een verbonden partij hangt daarnaast af van volledige duidelijkheid omtrent juridische bevoegdheden en aansprakelijkheid, vertegenwoor-diging, bijdrage aan het realiseren van doelstellingen, besluitvormingsaspecten, financiële aspecten, informatie-voorziening en mogelijkheden tot uittreden. De antwoorden op bovengenoemde zaken worden ter oordeelsvor-ming in een zienswijzeprocedure altijd aan de gemeenteraad voorgelegd.

In de P&C-cyclus is ingebed dat de bestaande verbonden partijen allemaal uitgebreid aan bod komen in de begroting en de jaarrekening. Door deze inbedding wordt de uitvoeringswijze per verbonden partij regelmatig herbevestigd door de gemeenteraad.

Voor verdere beleidsuitgangspunten omtrent verbonden partijen verwijzen wij ook naar de nota verbonden par-tijen 2017, in de gemeenteraad vastgesteld op 25 oktober 2017.

Verbonden partijen

Verbonden partij Bank Nederlandse Gemeenten N.V. (BNG Bank)Vestigingsplaats Den HaagSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij

De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen met maatschappelijk belang. Het doel is een goede toegankelijkheid tot de gelden kapitaalmarkt.

Algemene visie op en beleidsvoornemens omtrent inschakelen verbonden partij

Het beleid van de gemeente Heerlen is erop gericht zo goedkoop mogelijk onze financiering aan te trekken. De BNG helpt daarbij.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Informatievoorziening via Data Insight, dat voor klanten moet leiden tot transpa-rantie, snelheid en gemak. Daarnaast is een bank-app geïntroduceerd en een nieuw klantportaal ‘Mijn BNG Bank’ voorbereid.

Risico’s bij verbonden partij met evt. invloed op de financiële positie van de gemeente

Hogere financieringskosten, zie ook hieronder.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat financiering een hogere prijs heeft. Het gemiddelde te betalen rentepercentage over externe financiering zal naar verwachting stijgen bij géén deelname.

Alternatieven voor géén deelname Financiering via andere aanbieders.

147

Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders. De gemeente Heerlen is aandeelhouder van de BNG, net als vele andere gemeenten.

Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via de algemene vergadering van aandeelhouders.

Financiële resultaat 2018 € 337 miljoen01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang 424.827 aandelen met een boekwaarde van € 1.062.000

424.827 aandelen met een boekwaarde van € 1.062.000

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 4.687 miljoen € 4.991 miljoenSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 135.051 miljoen € 132.518 miljoen

Verbonden partij Enexis Holding N.V.Vestigingsplaats ’s HertogenboschSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij

Het distribueren en transporteren van energie (elektriciteit, gas, warmte, water) en het in stand houden, beheren, exploiteren en uitbreiden van distributie en transport-netten voor energie. Het uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld. Het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten.


Met haar aandeelhouderschap tracht de gemeente Heerlen de publieke belangen te behartigen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Enexis heeft overduidelijk te maken met de Nederlandse klimaatdoelstellingen. Er moeten stappen gemaakt worden om excellent netbeheer voor vandaag en morgen mogelijk te maken. Er wordt hard gewerkt om vertragingen bij nieuwe aansluitin-gen te voorkomen. Het aantal opleidingsplaatsen vanuit Enexis bij vakscholen is verdubbeld. In het kader van versnellen van de energietransitie wordt gezicht naar een geschikte en betaalbare oplossing als alternatief voor aardgas. Hierbij wordt het duurzaam gebruik van bestaande netwerken als een efficiënte manier gezien. Enexis gaat gemeenten ondersteunen in hun regierol in de wijkgerichte aanpak. Met een afwegingsleidraad kunnen op basis van objectieve data goede afwegingen gemaakt worden en ligt het aanbod om in elke gemeente een procesbegeleider beschikbaar te stellen die kan helpen in het keuzeproces.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname n.v.t.Alternatieven voor géén deelname Overstappen op een samenwerking met/ koop van aandelen van een andere partij

die energie levert.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders. De gemeente Heerlen is aandeelhouder van Enexis, net als vele provincies en gemeenten binnen het verzorgingsgebied (Noordwest Nederland, Bra-bant & Limburg) van Enexis. De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn gebundeld in VEGAL.



Financiële resultaat 2018 € 319 miljoen01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang 311.850 aandelen (0,20834%) met een boekwaarde van € 46.144.000

311.850 aandelen (0,20834%) met een boekwaarde van € 46.144.000

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 3.808 miljoen € 4.024 miljoenSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 3.860 miljoen € 3.691 miljoen

148

Verbonden partij Grensoverschrijdend Bedrijventerrein (Avantis)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang verbonden partij

Het aantrekken van bedrijven om te zorgen voor economische activiteit en werkge-legenheid in de regio.


De gemeente neemt deel aan Avantis in verband met het belang voor de economie en de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de regio. Het beleid van de gemeente Heerlen is erop gericht een aantrekkelijk werkklimaat te bevorderen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Aan de Heylen groep is ten behoeve van de bouw van een nieuw distributiecentrum voor Stelrad/Henrad 4 hectare op Nederlands grondgebied verkocht. Dit gebouw van ca. 25.000 m2 is begin 2019 opgeleverd. Doc Morris heeft voor de uitbreiding van haar logistieke activiteiten ruim 5,5 hectare aan Nederlandse zijde bijgekocht. De bouwaanvraag is ingediend en in de tweede helft van 2018 wordt met de bouw gestart van ca. 20.000 m2 bedrijfsruimte. Daardoor zullen ca. 100 nieuwe arbeids-plaatsen worden gerealiseerd. Verder zijn er een paar kleinere kavels verkocht aan zowel Nederlandse als Duitse ondernemers. De verwachting is dat in 2019 de resultaten ook goed zullen zijn. Alleen zal de omvang van de te verkopen kavels in grootte geringer zijn. De grotere kavels zijn nu niet meer beschikbaar.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Het verliezen van zeggenschap/ aantrekkingskracht als gemeente op het gebied van het binnenhalen van werkgelegenheid.

Alternatieven voor géén deelname -Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders. De gemeente Heerlen is aandeelhouder voor 25%. Medeaandeel-houders zijn ieder voor 25% Stadt Aachen, Ministerium fur Wirtschaft, Mittelstand und Energy van NRW en LIOF.


Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling via de AVA en de wethouder middelen, ruimiddelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via de RvC. De directie wordt gevoerd door de wethouder economie, arbeidsmarkt en sport.

Financiële resultaat 201801-01-2018 31-12-2018

Financieel belang - 25% aandelenkapitaal met een boek-waarde van € 1.127.895- Grondeigenaar van 1,4 hectare met een boekwaarde van € 1.300.000, waarvan 0,1 hectare is verkocht voor € 36.660.

- 25% aandelenkapitaal met een boek-waarde van € 1.127.895- Grondeigenaar van 1,4 hectare met een boekwaarde van € 1.300.000, waarvan 0,1 hectare is verkocht voor € 36.660.

- Lening overeenkomst van € 6,5 miljoen per aandeelhouder begin 2012 aan-gegaan. Hiermee is de hoofdsom van de externe lening van Avantis bij de ING afgekocht en overgenomen. Inmiddels is deze leningovereenkomst verlengd tot 31-12-2020. Hier wordt inmiddels op afgelost. Saldo van de uitstaande geldlening betreft 31-12-2018 € 5.400.000.

Vermogenspositie (eigen vermogen) -/- € 4.620 miljoen -/- € 3.007 miljoenSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 25.838 miljoen € 21.838 miljoen

Verbonden partij Parkstad Limburg Theaters (PLT)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 5. Sport, Cultuur en RecreatieDoel en openbaar belang verbonden partij

PLT biedt een dynamische programmering dat een spiegel is van de huidige cultuur, reflectie biedt op de werkelijkheid en inspireert tot creativiteit en vernieuwing.


Het uitvoeren en verzorgen van een goed cultuurbeleid en podiumkunsten in Park-stad. Het realiseren van de programmeerdoelstellingen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Meer samenwerking en afstemming met andere podia in het land en in de Stede-lijke Cultuurregio Zuid over onder andere: gezamenlijk programmeren (waaronder BIS-instellingen), produceren en vergaren van middelen. Lobbyen zorgt voor goede resultaten, maar zorgt ook voor druk op budgetten, tijd en de organisatie.


n.v.t.

149

Afbreukrisico bij géén deelname Minder interessant cultureel aanbod en creatieve kruisbestuiving in de gemeente Heerlen.

Alternatieven voor géén deelname Aansluiten bij een andere aanbieder van culturele voorstellingen en presentaties.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via de algemene vergadering van aandeelhouders. De wethouder onderwijs, jeugd, cultuur, erfgoed en wonen is daarbij als toehoorder aanwezig.

Financiële resultaat 2018 -/- € 200.00001-01-2018 31-12-2018

Financieel belang 1.500 aandelen (77%) met een boek-waarde van € 680.670

1.500 aandelen (77%) met een boek-waarde van € 680.670

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 4.153.000 € 3.905.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) Geen langlopende schulden Geen langlopende schulden

Verbonden partij Rd4Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 7. Volksgezondheid en MilieuDoel en openbaar belang verbonden partij

Het tot stand brengen van een doelmatige, milieu hygiënisch verantwoorde en marktconforme inzameling en verwerking van afvalstoffen én het adviseren op het gebied van ontwikkeling en implementatie van milieubeleid.


Zorgen voor een effectieve, efficiënte en duurzame manier van inzameling en ver-werking van afval voor de inwoners van de gemeente Heerlen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De strategische pijlers zijn als volgt: verbetering van de leverbetrouwbaarheid en constante goede kwaliteit. Daarnaast ervaart de klant een standaard service. Het moet makkelijk zijn zaken te doen met Rd4. De klant krijgt aanvaardbare en sta-biele kosten.


n.v.t

Afbreukrisico bij géén deelname Geen afvalinzameling en -verwerkingAlternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders, waarin de gemeente Heerlen, Brunssum, Eijsden-Margraten, Kerk-rade, Landgraaf, Voerendaal, Simpelveld, Vaals, Nuth en Onderbanken (inmiddels gemeente Beekdaelen).


Wethouder Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Duurzaamheid en Milieu, Afval via de algemene vergadering van aandeelhouders.

Financiële resultaat 2018 Nog niet voorhanden01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang 8.696 aandelen (31%) met een boek-waarde van € 39.498

8.696 aandelen (31%) met een boek-waarde van € 39.498

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 782.000 Nog niet bekendSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 11.876.000 Nog niet bekend

Verbonden partij Waterleidingmaatschappij Limburg (WML)Vestigingsplaats MaastrichtSoort verbonden partij Naamloze VennootschapProgramma 7. Volksgezondheid en MilieuDoel en openbaar belang verbonden partij

WML voorziet in de behoefte aan water in de provincie Limburg en aangrenzende gebieden. WML bereikt dit door het winnen, zuiveren, opslaan, inkopen, transporte-ren, distribueren en het leveren van water.


De gemeente Heerlen wil voorzien in een prettig woonklimaat. Schoon, pertinent beschikbaar drinkwater maakt hier deel van uit.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Het streven van WML is en blijft om voor de komende jaren én daarna een accep-tabele en consistente tariefstructuur te bewerkstelligen, gebaseerd op een gezonde financiële huishouding met beheersbare kapitaallasten.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Geen schoon drinkwater

150

Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)


Financiële resultaat 2018 Nog niet voorhanden01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang 30 aandelen met een boekwaarde van € 158.823

30 aandelen met een boekwaarde van € 158.823

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 203.000 Nog niet bekendSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 377.182 Nog niet bekend

Verbonden partij Claim Staat VennootschapVestigingsplaats AmsterdamSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij

Afhandeling van alle rechten en plichten die zijn voortgekomen uit de verkoop van Essent en Attero (namens de verkopende aandeelhouders van Essent en Attero).


Het gaat er de gemeente Heerlen om dat op een juiste manier de afwikkeling plaatsvindt en dat we in ons goed recht staan.De vennootschap voert (namens de verkopende aandeelhouders Essent) evt. schadeclaimprocedures tegen de staat als gevolg van de WON en (namens de verkopende aandeelhouders Attero) garantieclaimprocedures tegen RECYCLECO BV (Waterland).

Ontwikkelingen bij verbonden partij De looptijd van deze vennootschap is afhankelijk van de periode dat claims worden afgewikkeld. Eventuele claims kunnen door Waterland tot 5 jaar na completion (tot mei 2019) worden ingediend. Naar verwachting zal de vennootschap eind 2019/be-gin 2020 kunnen worden geliquideerd.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat we er als gemeente Heerlen (juridisch) alleen voorstaan.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid als aandeelhouder. De Limburgse aandeelhouders heb-

ben hun krachten nog gebundeld in de VEGAL.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)



Financieel belang 0,20834% a.g.v. voormalig aandelenbezit Essent

0,20834% a.g.v. voormalig aandelenbezit Essent

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 869.698 € 745.990Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 60.000 € 68.083

Verbonden partij Cross Border Lease VennootschapVestigingsplaats ’s HertogenboschSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij

Afhandeling van alle rechten en plichten die zijn voortgekomen uit de verkoop van Essent (namens de verkopende aandeelhouders van Essent).


De functie van deze vennootschap was de verkopende aandeelhouders van ener-giebedrijf Essent te vertegenwoordigen als medebeheerder (naast RWE, Essent en Enexis) van het CBL Escrow Fonds en te fungeren als "doorgeefluik" voor betalingen in en uit het CBL Escrow Fonds.Voor zover na beëindiging van alle CBL’s (CBL: Cross Border Leases) en de betaling uit het CBL Escrow Fonds van de daarmee corresponderende voortijdige beëin-digingvergoedingen nog geld was overgebleven in het CBL Escrow Fonds, is het resterende bedrag in de verhouding 50%-50% verdeeld tussen RWE en verkopende aandeelhouders.

151

Ontwikkelingen bij verbonden partij Het initieel vermogen in het CBL Escrow Fonds was bij de oprichting van het fonds (in 2009) $ 275 mln. Eind juni 2016 is het CBL Escrow Fonds geliquideerd. Het restantbedrag is volledig uitgekeerd aan de aandeelhouders naar rato van het aan-delenbelang in de vennootschap. Ondanks dat het CBL Escrow fonds in juni 2016 is geliquideerd, dient de vennootschap als gevolg van contractuele verplichtingen nog in stand gehouden te worden. Het bestuur van de vennootschap is in overleg met de andere contractuele partijen om na te gaan wanneer de contractuele verplichtingen voortijdig kunnen worden beëindigd en de vennootschap vervolgens kan worden ge-liquideerd. De verwachting is dat de vennootschap in 2019 of begin 2020 zal kunnen worden ontbonden en/of zal kunnen fuseren met één van de andere vennootschap-pen die bij de verkoop van Essent zijn opgericht.


N.v.t.; Vennootschap is al geliquideerd.








Verbonden partij IBAVestigingsplaatsSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij

IBA staat voor Internationale Bau Ausstellung. Het is een meerjarig durende mani-festatie over een locatie, stad of streek. Het bestaat onder andere uit vernieuwende bouwprojecten, bijzondere tentoonstellingen, symposia en innovatieve plannen. Tot 2020 functioneert IBA Parkstad als laboratorium en als motor voor vernieuwende en toonaangevende projecten. Kenmerkend voor IBA Parkstad is de open innovatie-gedachte in combinatie met burgerparticipatie. Burgers, ondernemers, overheden, architecten, stedenbouwers, stichtingen, maatschappelijke instellingen, wijkvereni-gingen, privépersonen, scholen en scholieren, universiteiten en studenten, bedrij-ven, organisaties, samenwerkingsverbanden, stakeholders, netwerken enz. worden -zonder uitzondering- uitgenodigd om kleine of grote IBA-projecten aan te reiken, of om aan projecten mee te werken die de verandering van Parkstad slimmer, sneller en zichtbaarder maken.


De IBA is een kwaliteitsmachine die voor het allerbeste staat en daar naar handelt. IBA Parkstad staat voor de transformatie en transitie van Parkstad en moet de aan-zet geven voor een structureel beter woon-, werken leefklimaat. Belangrijk is dat Parkstad een nog attractievere regio wordt, dynamisch en met veel veerkracht.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Op 28 oktober 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met de samenwerkingsover-eenkomst IBA Parkstad en de oprichting van de besloten vennootschap IBA Parkstad BV. Op 20 mei 2014 heeft de Provincie goedkeuring verleend aan de gemeenten voor de oprichting van de IBA Parkstad BV. In juni 2014 is de IBA Parkstad BV offici-eel gestart met een openingsmanifestatie en een open oproep, waarbij iedereen zijn ideeën voor IBA-projecten kon indienen. In totaal zijn er 292 projecten ingediend, daarvan liggen 94 binnen de gemeentegrenzen van Heerlen en 118 projecten die Parkstad breed zijn en dus ook in Heerlen kunnen landen. Er is hard gewerkt aan het versterken, combineren en selecteren van projecten die allemaal samen de tran-sitie van de regio een grote boost geven. Samen met burgers en andere partijen uit de regio en waar nodig met expertise van buitenaf. In 2017 heeft de evaluatie van de IBA plaatsgevonden en zijn verbeterpunten benoemd en omgezet in prioriteiten. De sleutelprojecten van de IBA zijn inmiddels bekend en de meeste projecten be-vinden zich in de uitvoeringsfase, zodat wij als regio kunnen uitkijken naar een ten-toonstellingsjaar zomer-2020 t/m zomer-2021 waarin bezoekers de transformatie van onze regio echt kunnen zien. Een transformatie die al 20 jaar loopt en ook nog de nodige jaren zal lopen. Zie verder over de projecten en meer: www.iba-parkstad.

152


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat zeggenschap over bepaalde projecten in de regio parkstad verloren gaat.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid De deelnemende partijen zijn de acht Parkstad gemeenten, de gemeente Schinnen

sinds 01-01-2017 en de Provincie.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via de algemene vergadering van aandeelhouders. De burgemeester van Heerlen vervult de voorzit-tersrol. De samenwerkingsovereenkomst en de juridische uitwerking bieden de mogelijkheid voor de toetreding van publieke dan wel private partijen.

Financiële resultaat 2018 N.v.t.01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang N.v.t. N.v.t.Aandelen zijn nog niet verdeeld. Worden verdeeld naar rato van hun financiële inbreng (werkkapitaal). Er komt nog een aandeelhoudersovereenkomst tussen de deelnemende partijen. De bijdrage van de gemeente Heerlen bedraagt € 9.176.000 verspreid over 9 jaar. De totale IBA begroting wordt € 45.000.000.

Vermogenspositie (eigen vermogen) N.v.t. N.v.t.Schuldenpositie (vreemd vermogen) N.v.t. N.v.t.

Verbonden partij Vordering op EnexisVestigingsplaats ’s HertogenboschSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij



Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Neder-land is Essent gesplitst in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf. Essent heeft een herstructurering doorgevoerd waarbij de economische eigendom van de gas- en elektriciteitsnetten binnen de Essent-groep zijn verkocht en overge-dragen aan Enexis tegen de geschatte fair market value. Omdat Enexis BV destijds over onvoldoende contante middelen beschikte om de koopprijs hiervoor te betalen is deze onverschuldigd gebleven en omgezet in een lening van Essent Nederland BV. Op basis van de Aanwijzing van de Minister van Economische Zaken is een bedrag van € 350 miljoen geoormerkt als achtergesteld ten behoeve van mogelijke toekom-stige conversie naar het eigen vermogen van Enexis.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Op dit moment resteert alleen nog de lening van de 4e tranche. De 4e tranche mag niet vervroegd worden afgelost. Afhankelijk van het resultaat van een aantal finan-ciële ratio’s zou de 4e tranche eventueel geconverteerd kunnen worden in eigen vermogen.De vennootschap zal eind 2019/begin 2020 kunnen worden ontbonden na de aflos-sing van de 4e tranche op 30 september 2019.


n.v.t.







Vermogenspositie (eigen vermogen) € 16.500 € 2.034Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 356.500.000 € 356.324.180

153

Verbonden partij Verkoop VennootschapVestigingsplaats ’s HertogenboschSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij



In het kader van de transactie met RWE hebben de verkopende aandeelhouders een aantal garanties gegeven aan RWE. Het merendeel van deze garanties is door de verkopende aandeelhouders op het moment van verkoop van Essent PLB aan RWE overgedragen aan deze deelneming, die vanaf het moment van oprichting dus ook aansprakelijk is, mochten een of meer van deze garanties onjuist blijken te zijn. Ter verzekering van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst door de verkopende aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd op een aparte bankrekening zal worden aangehouden (in jargon: ‘in escrow’ zal worden gestort). Buiten het bedrag dat ‘in escrow’ zal worden inge-houden zijn de verkopende aandeelhouders niet verder aansprakelijk voor inbreuken op garanties. Daarmee is de functie van Verkoop Vennootschap BV dus tweeërlei. Als vennootschap die vrijwel alle garanties onder de verkoopovereenkomst heeft overgenomen van de verkopende aandeelhouders zal zij eventuele garantieclaim procedures voeren tegen RWE. Daarnaast treedt de Verkoop Vennootschap BV op als vertegenwoordiger van de verkopende aandeelhouders met betrekking tot het geven van instructies aan de escrow agent wat betreft het beheer van het bedrag dat in escrow wordt gestort.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Het initieel vermogen in het General Escrow Fonds was bij de oprichting van het fonds (in 2009) € 800 mln. Eind juni 2016 is het General Escrow Fonds geliquideerd. Het restantbedrag is volledig uitgekeerd aan de aandeelhouders naar rato van het aandelenbelang in de vennootschap. Ondanks dat het General Escrow fonds in juni 2016 is geliquideerd, dient de vennootschap als gevolg van contractuele verplich-tingen nog in stand gehouden te worden. Het bestuur van de vennootschap is in overleg met de andere contractuele partijen om na te gaan wanneer de contractuele verplichtingen voortijdig kunnen worden beëindigd en de vennootschap vervolgens kan worden geliquideerd.


N.v.t.; de vennootschap is in 2016 geliquideerd.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat we er als gemeente Heerlen alleen voorstaan.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid als aandeelhouder. De Limburgse aandeelhouders heb-






Vermogenspositie (eigen vermogen) € 153.250 € 112.694Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 20.000 € 56.904Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 60.000 € 68.083

Verbonden partij Publiek Belang ElektriciteitsproductieVestigingsplaats ’s HertogenboschSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang verbonden partij



De vennootschap heeft op 30 september 2011 de aandelen in Energy Resources Holding BV en daarmee indirect de aandelen in Energy Resources Ventures BV, Energy Resources BV en het 50%-belang in EPZ geleverd aan RWE. Daarmee is een einde gekomen aan de primaire opdracht van PBE BV, zijnde het behartigen van dat 50%-belang in EPZ. PBE BV zal als tijdelijke vennootschap de resterende rechten en verplichtingen afwikkelen, in het bijzonder die voortvloeien uit het convenant en het aanvullend convenant dat is overeengekomen met de Staat.

154

Ontwikkelingen bij verbonden partij Ondanks dat het General Escrow fonds in juni 2016 is geliquideerd, dient de ven-nootschap als gevolg van contractuele verplichtingen nog in stand gehouden te worden. Het bestuur van de vennootschap is in overleg met de andere contractuele partijen om na te gaan wanneer de contractuele verplichtingen voortijdig kunnen worden beëindigd en de vennootschap vervolgens kan worden geliquideerd.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat we er als gemeente Heerlen alleen voorstaan.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid als aandeelhouder. De Limburgse aandeelhouders heb-






Vermogenspositie (eigen vermogen) € 1.620.245 € 1.615.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 17.940 € 5.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 60.000 € 68.083

Verbonden partij Avantis ServicesVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang verbonden partij

Partner in GOB N.V. en daarmee ook partner in de Beheers B.V. (beheer van de locatie en te verlenen diensten).De vennootschap heeft op 30 september 2011 de aandelen in Energy Resources Holding BV en daarmee indirect de aandelen in Energy Resources Ventures BV, Energy Resources BV en het 50%-belang in EPZ geleverd aan RWE. Daarmee is een einde gekomen aan de primaire opdracht van PBE BV, zijnde het behartigen van dat 50%-belang in EPZ. PBE BV zal als tijdelijke vennootschap de resterende rechten en verplichtingen afwikkelen, in het bijzonder die voortvloeien uit het convenant en het aanvullend convenant dat is overeengekomen met de Staat.


De gemeente neemt deel aan Avantis in verband met het belang voor de economie en de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de regio. Het beleid van de gemeente Heerlen is erop gericht een aantrekkelijk werkklimaat te bevorderen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Continue vinden de gebruikelijke beheersen onderhoudswerkzaamheden plaats en worden de kosten hiervan gedekt uit de jaarlijkse gemeentelijke bijdragen van Heerlen en Aken en de bijdragen van de gevestigde bedrijven. In dat opzicht worden met de individuele bedrijven bij vestiging op basis van maatwerk aparte afspraken gemaakt over de dienstverlening. Voor de algemeen ten dienste staande beheersen onderhoudswerkzaamheden wordt per m2 gebouw een vast bedrag gerekend. De overige vergoedingen worden aan de door elk individueel bedrijf gevraagde services gerelateerd. Op basis daarvan worden de kosten in rekening gebracht. Door de vestiging van nieuwe bedrijven en de uitbreidingen van de zittende be-drijven worden de door deze bedrijven te betalen vergoedingen steeds hoger. De exploitatie kende in 2017 wederom een positief resultaat. Eind 2017 bedroeg het eigen vermogen € 670.000. Deze Services B.V. is een winstgevende operatie. De cijfers over 2018 zijn nog niet voorhanden.


N.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Het verliezen van zeggenschap/aantrekkingskracht als gemeente op het gebied van het binnenhalen van werkgelegenheid.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via vertegenwoordiging in de algemene vergadering van

aandeelhouders. De gemeente Heerlen is aandeelhouder voor 1/3. Medeaandeel-houders zijn Stadt Aachen en Avantis GOB N.V..

155


Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling via de algemene vergadering van aandeelhouders. In de RvC is Heerlen vertegenwoordigd door de wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering. De directie wordt sinds de nieuwe strategie/structuur gevoerd door de wethouder economie, arbeids-markt en sport in een co-directie functie met de stad Aken.

Financiële resultaat 2018 N.v.t. Financiering geschiedt vanuit gemeenten en de bijdrages van de gevestigde bedrij-ven.01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang € 100.000 aandelenkapitaal (33%) € 100.000 aandelenkapitaal (33%)Vermogenspositie (eigen vermogen) € 673.159 € 679.454Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 0 € 0

Verbonden partij Beitel-Zuid (Bedrijventerrein Trilandis)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang verbonden partij

Volledige invloed en zeggenschap op de ontwikkeling van het bedrijventerrein en de vestiging van bedrijven met nieuwe werkgelegenheid met name in de medtech logistieke sector. Bijkomend doel is grondverkoop met financiële opbrengsten.


Bevordering van de werkgelegenheid in de regio.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Het in 2017 door CEVA ten behoeve van Medtronic in gebruik genomen logistiek centrum is inmiddels volledig in gebruik. Onlangs is gestart met de uitbreiding van 11.000 m2, waardoor het gebouw ruim 45.000 m2 wordt. Bij CEVA werken op dit moment ca. 150 mensen. De verwachtingen op verdere groei zijn bijzonder positief. Ook geldt dit voor de vestiging van andere medtech bedrijven. Voor Trilandis hebben er in 2018 geen verkopen plaatsgevonden. Wel zijn er con-crete acquisitietrajecten opgestart waarvan de verwachting is dat deze in 2019 tot resultaten kunnen leiden, mochten deze concrete verkopen plaatsvinden, dan zijn ook de grote kavels op Trilandis verkocht.


Trilandis zal bij volledige uitgifte een goed positief resultaat laten zien. In dat op-zicht is deze gemeentelijke BV geen financieel risico.

Afbreukrisico bij géén deelname Het verliezen van zeggenschap/ aantrekkingskracht als gemeente op het gebied van het binnenhalen van werkgelegenheid.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Gemeente Heerlen is enig aandeelhouder.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

De burgemeester vertegenwoordigd de gemeente als enig aandeelhouder. De direc-tie wordt gevormd door de wethouder economie, arbeidswerkgelegenheid, sport en dienstverlening.

Financiële resultaat 2018 N.v.t.; Financiering geschiedt vanuit gemeenten en de bijdrages van de gevestigde bedrijven.01-01-2018 31-12-2018

Financieel belangIn juli 2015 heeft de raad besloten de aandelen van de private partners ING en Comox in deze BV over te nemen en voor 100% aandeelhouder te worden. Daarbij zijn de ING en Comox uitgekocht voor een bedrag van elk € 575.000. De gemeente is enig eigenaar over deze gemeentelijke BV. De financiering van het project blijft lopen via de bestaande RC faciliteit die van € 8 naar € 10 miljoen wordt verhoogd. Eind 2018 bedraagt het saldo van de Rekening-Courant faciliteit € 5,8 miljoen.

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 55.388 € 55.388Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 2.625.463 € 3.126.723

156

Verbonden partij MijnwaterVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang verbonden partij

Mijnwater BV is in 2013 opgericht door de gemeente Heerlen. Deze rechtspersoon gaat de in de pilot van het mijnwaterproject gedane investeringen, alsmede de in-vesteringen voor nieuwe aansluitingen exploiteren op een bedrijfsmatige manier. Dit alles passend binnen het Europese mededingingsrecht. In maart 2014 zijn de activa van de gemeente Heerlen overgegaan naar de BV. Het openbaar belang betreft verduurzaming van de gebouwde omgeving.


In de statuten zijn de volgende doelen vastgelegd: 1. Bijdrage aan vermindering van de CO2 uitstoot in Heerlen;2. Eerherstel van het mijnverleden door het merk Mijnwater als infrastructuur voor duurzame energie positief te profileren;3. Het stimuleren van innovatie in toepassingen van duurzame energie in de ge-bouwde omgeving als hefboom voor economische ontwikkeling;4. Het organiseren van een economisch rendabele bedrijfsvoering om de continuïteit van de duurzame energievoorziening te kunnen garanderen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Mijnwater BV exploiteert een hybride smart grid voor duurzame energievoorzie-ning, bestaande uit mijnwaterbronnen, backbone-infrastructuur, distributienetten en energiecentrales. Dit in combinatie met een geavanceerd meet- en regelsys-teem, waarbij er per tijdseenheid kan worden bepaald wanneer er aan gebouwzijde wordt gebruikt en/of opgewekt. Dit verruimt de capaciteit van het totale systeem aanmerkelijk. Uiteindelijk zal er sprake zijn van een her benutting van energie uit de gebouwde omgeving van zo’n 80% aangevuld met 20% uit de mijnwaterreservoirs. In 2018 streeft Mijnwater B.V. naar een verdere groei van het aantal aansluitingen op de bestaande clusternetten en naar verdere opschaling in de regio Parkstad Limburg. In 2018 hebben wij het eerder ingezette verkooptraject van ons volledig aandelenpakket in Mijnwater BV succesvol afgesloten met een verkoop aan het Limburgs Energiefonds BV (LEF).


N.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname N.v.t.Alternatieven voor géén deelname N.v.t. 31-12-2018Bestuurlijke betrokkenheid De gemeente Heerlen is niet langer aandeelhouder in Mijnwater BV en heeft daar-

mee niet langer enige zeggenschap in de onderneming.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

N.v.t.

Financiële resultaat 2018 N.v.t. € 55.38801-01-2018 31-12-2018

Financieel belangDe gemeente heeft op 24 september 2018 haar aandelenkapitaal van € 5,1 miljoen verkocht. De gemeente Heerlen heeft op dezelfde datum een achtergestelde lening aan Mijnwater BV verstrekt van € 16.014.029 met een rente van 4% en een looptijd van 30 jaar.


157

Verbonden partij SchaesbergerveldVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 8. VHROSVDoel en openbaar belang verbonden partij

Het ontwikkelen (bouw-/woonrijp maken), zodanig saneren, slopen van opstallen, exploiteren, kopen en verkopen van gronden, alles ter voorbereiding van en gericht op het mogelijk maken van de bouw van voor bewoning bestemde gebouwen op gronden en wel in het gebied Schaesbergerveld (omgeven door de Heuvelweg en Schandelerboord) te Heerlen. Deze BV is tevens opgericht om voor de ontwikkeling van het gebied Schaesbergerveld als gemeentelijke BV deel te nemen in de V.O.F. Ontwikkelingsmaatschappij Schaesbergerveld (vof OMS). Dit ter beperking van de financiële aansprakelijkheid bij deconfiture (faillissement).


Ontwikkeling van hoogwaardige woningen in het midden segment in een herstruc-tureringswijk die zich kenmerkt door een woningvoorraad die met name bestaat uit sociale huurwoningen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Fase 1, 2 en 3 zijn gereed. Voor fase 4 (A en B) is een alternatief plan ontwikkeld. Het plan bestaat uit 3 woontorens bestaande uit 13 en 11 terraswoningen in fase 4A en 13 terraswoningen in fase 4b. In 2017 is vergunning voor de gehele fase 4 ver-leend. De bouw van 13 terraswoningen is in 2018 gestart. Het verkoopproces voor de 11 woningen loopt, de bouw staat voor 2019 gepland.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname n.v.t.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid De gemeente Heerlen is enig aandeelhouder voor 100%. Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Het afdelingshoofd REO is directeur van Schaesbergerveld B.V. en de wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering aandeelhouder.

Financiële resultaat 2018 N.v.t.01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang € 45.381, daarnaast is er een RC-ver-houding van € 998.951 zonder rentever-goeding.

€ 45.381, daarnaast is er een RC-ver-houding van € 998.951 zonder rentever-goeding.

Vermogenspositie (eigen vermogen) -€ 1.174.131 Nog niet bekendSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 0 Nog niet bekend

Verbonden partij Nazorg LimburgVestigingsplaats Maastricht AirportSoort verbonden partij Besloten VennootschapProgramma 7. Volksgezondheid en MilieuDoel en openbaar belang verbonden partij

Het aanbrengen en in stand houden van een voldoende voorzieningenniveau op stortplaatsen voor afval na beëindiging van de exploitatie alsmede het verwerven, vervreemden, huren, beheren en exploiteren van onroerende zaken die verband houden met en/of betrekking hebben op deze stortplaatsen.


Dat we als gemeente Heerlen op een verantwoorde en duurzame manier te werk gaan als het gaat om bovengenoemd doel.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Door opbouw van de voorziening wordt ervoor gezorgd dat de stortplaatsen na beëindiging beheerd en onderhouden kunnen worden. De financiële kaders worden door de aandeelhouders bepaald. De risico’s worden afgedekt doordat een voor-ziening wordt gecreëerd om de nazorgverplichtingen in de toekomst te kunnen voldoen.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat stortplaatsen er na verloop van tijd verloederd bij liggen en niet verder onder-houden worden. Dit leidt tot ongewenste situaties.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Limburgse gemeenten (100%). Deelname in Algemene Vergadering van Aandeel-

houders door wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)


Financiële resultaat 2018 Nog niet bekend

158

01-01-2018 31-12-2018Financieel belang Jaarlijkse bijdrage, betaald uit de afval-

stoffenheffing voor 10 jaar ter hoogte van € 0,25 per inwoner.

Jaarlijkse bijdrage, betaald uit de afval-stoffenheffing voor 10 jaar ter hoogte van € 0,25 per inwoner.

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 3.852.237 Nog niet bekendSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 27.426.317 Nog niet bekend

Verbonden partij Holding Stadion Kerkrade B.V.Vestigingsplaats KerkradeSoort verbonden partij Certificaten van aandelenProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang Het altijd durende recht dat het stadion van voetbalclub Roda JC de naam “Parkstad

Limburg Stadion” draagt.Algemene visie op en beleidsvoornemens omtrent inschakelen verbonden partij

Dat sport op een goede manier vertegenwoordigd is binnen de Parkstad regio.

Ontwikkelingen bij verbonden partij N.v.t.Risico’s bij verbonden partij met evt. invloed op de financiële positie van de gemeente

N.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname GeenAlternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid De gemeente Heerlen heeft een belang van 4,27%.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder Middelen, Beheer en Mobiliteit

Financiële resultaat 2018 Geen financiële partij01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang De gemeente participeert voor 4,27% in stichting Administratie Kantoor, voorheen Holding Roda Kerkrade NV. Deze certificaten hebben geen marktwaarde.


Verbonden partij Regio Parkstad LimburgVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 1. VeiligheidDoel en openbaar belang Parkstad loopt op diverse kernindicatoren achter op landelijke gemiddelden, zoals

gemiddeld inkomen, economische participatiegraad, opleidingsniveau en de gemid-delde prijs van een woning. Dit gecombineerd met de demografie van het gebied biedt kansen, maar dwingt ook tot een gestructureerde, centraal geregisseerde aanpak van de economische ontwikkeling van de regio Parkstad Limburg. Na een periode waarin wij als WGR+ regio zeer belangrijke beleidsfundamenten via de Parkstadraad hebben vastgesteld op het gebied van wonen, economie, ruimte en bereikbaarheid, is in 2013 besloten dat het tijd was voor uitvoering en dus een GR van Colleges. Een GR die er wel voor zorgt dat de gemeenteraden in positie blijven en via regiodagen hun gezamenlijkheid kunnen borgen. Met die nieuwe GR zijn wij in 2014 aan de slag gegaan en zijn de bestuurscommissie vanuit de diverse colleges bemand. Het doel is onveranderd gebleven, de scope (tot nu toe ruimtelijk-economisch) wordt echter steeds breder, denk aan de ontwikkelingen in het sociale domein. Niet dat de regio daarover gaat, maar de regio wordt nu wel de plek waar de samenwerkende gemeenten hierover afspraken kunnen maken.


Verbetering van de economische structuur.

Ontwikkelingen bij verbonden partij 2018 stond in het teken van de succesvolle lobby voor, en de voorbereiding van, de regiodeal Parkstad samen met de Provincie Limburg.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Geen zeggenschap in de bestuurscommissies en verlies van invloed op ontwikkelin-gen in de regio Parkstad.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Alle afzonderlijke parkstad-gemeenten zijn aangesloten bij deze GR. Besluiten die

de gemeenteraden aangaan, zullen ook in de afzonderlijke gemeenteraden genomen worden en niet alleen in het DB/AB of in de bestuurscommissies.

159


Frank Simons

Financiële resultaat 2018 € 17.00001-01-2018 31-12-2018

Financieel belang Bijdrage van € 844.000 Bijdrage van € 844.000Vermogenspositie (eigen vermogen) € € 5.451.000 € 4.314.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 6.796.000 € 5.886.000

Verbonden partij Veiligheidsregio Zuid-LimburgVestigingsplaats MaastrichtSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 1. VeiligheidDoel en openbaar belang De Veiligheidsregio is erop gericht om inwoners te beschermen tegen (gezondheid)

risico’s, rampen en crises en daarvoor de voorbereidingen te treffen die noodzakelijk zijn. Aangezien een ramp of crisis dikwijls de gemeentegrens overschrijdt en een individuele gemeente vaak onvoldoende in staat is zelfstandig een volwaardige cri-sisorganisatie op te tuigen, is een regionale aanpak effectiever. De Veiligheidsregio bestaat uit de onderdelen Brandweer, GHOR, Programmabureau en Bevolkingszorg. Daarnaast is er sprake van een intensieve samenwerking met de politie.


Zorgen voor een hogere mate van veiligheid en bestrijding van onveilige situaties.

Ontwikkelingen bij verbonden partij 2018 was een jaar waarbij veel aandacht is besteed aan de doorontwikkeling van de Veiligheidsregio. De inhoudelijke doorontwikkeling van het programma Crisis-beheersing & Rampenbestrijding is in 2018 daadwerkelijk in gang gezet. Voor het programma Brandweerzorg is in 2018 het bestuurlijk gesprek over de toekomst van de brandweer opgestart.


De grootste risico’s kunnen worden onderverdeeld onder de volgende bedrijfsonder-delen van de VR:- Geneeskundige hulpverlening: overdracht taken van en bezuinigingen bij het rijk zorgen dat resultaten onder druk komen.- Brandweerzorg: landelijke weten regelgeving dataveiligheid, discussie rondom vrijwilligheid brandweer en risico (vervanging) huisvesting.

Afbreukrisico bij géén deelname n.v.t.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, waarin de 18 deel-

nemende gemeenten zitting hebben.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

De burgemeesters van de 18 deelnemende gemeenten zijn vertegenwoordigd in het algemeen veiligheidsbestuur.

Financiële resultaat 2018 € 1.053.00001-01-2018 31-12-2018

Financieel belang Bijdrage 2018: € 5.473.625 Bijdrage 2018: € 5.473.625Vermogenspositie (eigen vermogen) € 7.889.083 € 9.426.387Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 43.461.489 € 43.589.927

Verbonden partij Reinigingsdienst Rd4Vestigingsplaats MaastrichtSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 7. Volksgezondheid en MilieuDoel en openbaar belang Het tot stand brengen van doelmatige, milieu hygiënische verantwoorde en markt-

conforme inzameling en verwerking van afvalstoffen én het adviseren op het gebied van ontwikkeling en implementatie van milieubeleid.


Zorgen voor een effectieve, efficiënte en duurzame manier van inzameling en ver-werking van afval voor de inwoners van de gemeente Heerlen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De strategische pijlers zijn als volgt: verbetering van de leverbetrouw-baarheid en constante goede kwaliteit. Daarnaast ervaart de klant een standaard service. Het moet makkelijk zijn zaken te doen met Rd4. De klant krijgt aanvaardbare en stabiele kosten.


Weinig; er wordt afgerekend op basis van werkelijke afname. Risico’s worden daar-mee beperkt.

Afbreukrisico bij géén deelname Geen afvalinzameling en -verwerkingAlternatieven voor géén deelname n.v.t.

160

Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur van de GR samen met andere deelnemende gemeenten.


In het AB is onze portefeuillehouder voorzitter. De wethouder onderwijs, integraal jeugdbeleid, cultureel erfgoed en duurzaamheid zit in het Dagelijks Bestuur.


Financieel belang Omzet Heerlen € 6.252.543 Omzet Heerlen € 6.252.543Vermogenspositie (eigen vermogen) € 2.502.000 € 2.751.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 32.860.000 € 40.622.000

Verbonden partij Regionale Uitvoeringsdienst Zuid-LimburgVestigingsplaats MaastrichtSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang De Regionale Uitvoeringsdienst Zuid-Limburg (RUD) heeft als doel om een hogere

kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) en specialistische advisering te bereiken voor wat betreft met name de complexe milieutaken (de zogenaamde basistaken). De RUD voert ook de vergunningverlenende, toezichthou-dende en handhavende taken uit op het gebied van BZRO-IPPC. Per 01-01-2016 is een wijziging van het Besluit omgevingsrecht (Bor) in werking getreden. Door deze wijziging is het bevoegd gezag van alle BRZO-inrichtingen en inrichtingen uit bijlage 1 cat. 4 van de Richtlijn industriële emissies, van burgemeester en wethouders (B&W) verschoven naar gedeputeerde staten (GS). De vorming van de RUD komt voort uit de afspraken die IPO, VNG en het Rijk landelijk gemaakt hebben (‘Pac-kagedeal’) om via een bottom-up proces te komen tot de vorming van een dekkend netwerk van uitvoeringsdiensten. De vorming van deze uitvoeringsdiensten is ver-plicht. Met ingang van 1 juli 2013 is de RUD Zuid-Limburg operationeel geworden.


Te zorgen voor naleving van wetgeving op het gebied van milieu, vergunningverle-ning en handhaving voor een beter woon- en leefklimaat.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De RUD is in 2018 werkgever geworden. Medewerkers zijn in dienst kunnen treden. Dit zijn de medewerkers die voorheen door de deelnemers gedetacheerd waren en medewerkers die door sollicitatie op vacatures een baan hebben gekregen.


De belangrijkste risico’s zijn als volgt: moeilijker kunnen matchen van vraag en aanbod, arbeidsmarktrisico (beschikbaarheid kundig personeel), AVG en kostenbe-heersing van ICT-voorzieningen.

Afbreukrisico bij géén deelname Deelname is (voor een deel) wettelijk verplicht. Voor het overige geldt dat dan zelf een organisatie moet worden ingericht op het gebied van VTH.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, waarin provincie

en 18 gemeenten zitting hebben.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder Beheer en Onderhoud, Mobiliteit, Duurzaamheid & Milieu via het Alge-meen Bestuur van de GR.


Financieel belang Bijdrage van € 458.267 Bijdrage van € 458.267Vermogenspositie (eigen vermogen) € 2.157.003 € 1.633.588Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 1.206.559 € 4.168.258

Verbonden partij Geneeskundige Gezondheidsdienst Zuid-Limburg (GGD)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 7. Volksgezondheid en MilieuDoel en openbaar belang De GGD geeft uitvoering aan de Wet Publieke gezondheid namens de 18 Zuid-Lim-

burgse gemeenten.Algemene visie op en beleidsvoornemens omtrent inschakelen verbonden partij

Zorgen voor het minimaliseren van gezondheidsachterstanden en het bevorderen van de gezondheid in de gemeente Heerlen.

161

Ontwikkelingen bij verbonden partij Enkele ontwikkelingen bij de GGD in 2018 waren de volgende:- Reducering gezondheidsachterstanden en het komen tot een trendbreuk in de gezondheid en participatie via een nieuwe, lokale aanpak met inzet en betrokken-heid van partners op het gebied van economie, arbeidsmarkt en onderwijs én via de eigen kracht van burgers.- Er is prioriteit gegeven aan het realiseren van één jeugdgezondheid-zorg-orga-nisatie (JGZ) voor Zuid-Limburg uit de bestaande 4 huidige JGZ-organisaties. Op termijn worden de taken en de rol van de nieuwe JGZ-organisatie herzien/ opnieuw onderzocht- Voor Veilig Thuis (VT) zijn in 2018 voorbereidingen getroffen om de aangescherpte wet Meldcode huiselijk geweld toe te passen. Dit leidt tot toename en intensive-ring van werkzaamheden en extra kosten, waarbij in de toekomst gezinnen waarin geweld een rol speelt, beter worden herkend en ondersteund.


Risico’s binnen de GGD zijn als volgt te onderscheiden:Concernrisico’s: AVG & datalekken, claimgedrag patiënten, invoering één JGZ-orga-nisatie en nieuwe wettelijke taken.Algemene risico’s: crisisbeheersing bij een epidemiologische uitbraak en het wegval-len van (incidentele) gelden op projectbasis.Veilig Thuis risico’s: nieuwe handelingsprotocol en de meldcode. Daarnaast is er grote diversiteit in kwaliteit en inrichting van het zogeheten ‘lokale veld’.Acute Zorg risico’s: schaalvergroting van de meldkamer en de daarbij horende be-zuiniging vanuit het rijk, demografische ontwikkelingen waardoor de zorg toeneemt en onduidelijkheid over de wet ambulancezorg.

Afbreukrisico bij géén deelnameAlternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, waar alle 18 Zuid-

Limburgse gemeenten zitting in hebben.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling via het Algemeen Bestuur van de GR.


Financieel belang Bijdrage van € 2.063.489 Bijdrage van € 2.063.489Vermogenspositie (eigen vermogen) € 3.561.463 € 2.806.069Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 22.790.898 € 26.651.854

Verbonden partij Kredietbank Limburg (KBL) Vestigingsplaats Heerlen/SittardSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 6. Sociaal DomeinDoel en openbaar belang De GR voor Sociale Kredietverlening en Schuldhulpverlening in Limburg heeft tot

doel:a. schuldhulp te verlenen aan burgers die door hun schuldenlast in maatschappelijke problemen zijn of kunnen komen;b. hulp te verlenen aan burgers die zelf niet in staat zijn hun financiële zaken te behartigen, hetzij door middel van budgetbeheer, hetzij door middel van bescher-mingsbewind;c. het op een verantwoorde wijze voorzien in de behoefte aan krediet, door middel van sociale kredietverlening.

De KBL is een maatschappelijke instelling voor hulp bij schulden, voorkomen van schulden, budgetbeheer, beschermingsbewind en sociale kredietverlening.


Door middel van budgetbeheer en sociale kredietverlening proberen we te voor-komen dat burgers/inwoners met schuldenproblematiek door deze problematiek steeds verder van de samenleving verwijderd raken.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Een nieuwe werkwijze is ontwikkeld, waardoor outputgerichte sturingsinforma-tie ontstaat. Daarnaast is de financieringsstructuur gewijzigd, waardoor minder administratieve werkzaamheden gedaan hoeven te worden. Er wordt gestreefd naar uniformering van producten/diensten.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat schuldhulpverlening en sociale kredietverlening zelf georganiseerd moeten wor-den en problematiek pas veel later wordt herkend en aangepakt.

Alternatieven voor géén deelname n.v.t.

162

Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling én wethouder mid-delen, ruimtelijke ordening en herstructurering via het Algemeen Bestuur van de GR. Daarnaast zit de wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikke-ling in het Dagelijks Bestuur.

Financiële resultaat 2018 -/- € 755.000, maar na verrekening met bijdrages vanuit gemeenten is het resultaat € 001-01-2018 31-12-2018

Financieel belang Bijdrage van € 1.400.000 Bijdrage van € 1.400.000Vermogenspositie (eigen vermogen) € 76.331 € 0Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 11.565.668 € 11.983.406

Verbonden partij Werkvoorzieningsschap Oostelijk Zuid-Limburg (WOZL)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 6. Sociaal DomeinDoel en openbaar belang Het voorzien in en het bieden van passende werkgelegenheid en arbeidsrevalida-

tie voor ingezetenen, die blijkens een door het Uitvoeringsinstituut Werknemers-verzekeringen (UWV) afgegeven indicatiebeschikking of herindicatiebeschikking uitsluitend onder aangepaste omstandigheden tot regelmatige arbeid in staat zijn. Daarnaast uitvoering geven aan de door de deelnemende gemeenten opgedragen werkzaamheden in het kader van de Participatiewet.


Ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen, met een afstand tot de arbeidsmarkt, toch ‘aan het werk’ worden gezet.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De GR WOZL concentreert zich op beschut werk. De verdere afbouw van de GR WOZL wordt in 2019 verder geconcretiseerd. In de in 2018 opgerichte GR WSP zijn diverse onderdelen van de GR WOZL geïntegreerd. Dit leidt tot een verdere concre-tisering van eenduidige en effectieve marktbewerking.


GR WOZL kent op dit moment de volgende risico’s: loon- en prijsontwikkeling, de subsidiekorting per AJ, de terugstroom van detachering naar Beschut 2.0 en de toegevoegde waarde van interne werkzaamheden.

Afbreukrisico bij géén deelname n.v.t.Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, samen met de

andere deelnemende gemeenten.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder economie, arbeidsmarkt en sport via het Algemeen Bestuur van de GR.


Financieel belang € 28.900.000, inclusief SW-subsidie € 28.900.000, inclusief SW-subsidieVermogenspositie (eigen vermogen) € 1.302.000 € 771.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 10.425.000 € 11.027.000

Verbonden partij Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW)Vestigingsplaats RoermondSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang De BsGW geeft uitvoering aan de taken op het gebied van het heffen en innen van

de lokale belastingen en de wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Eén van de doelen van de GR BsGW is het minimaliseren van kosten door middel van schaal-vergroting en het ontdubbelen van de gemeentelijke processen en waterschap processen.


Het effectief en efficiënt uitvoeren van de belastingheffing en -inning in opdracht van de gemeente Heerlen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De BsGW focust zich met een ondernemings- en ontwikkelplan 2018-2020 op het toekomstbestendig maken van de organisatie door deze anders in te richten en het personeel optimaal in te zetten.


De grootste risico’s zijn een te ambitieuze raming van de vervolgingskosten, ver-anderende wetgeving waardoor hogere kosten ontstaan en verstoring van de ICT-infrastructuur. Bij hogere kosten zijn altijd de deelnemers verantwoordelijk.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat de kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie van de belastinginning en -heffing erop achteruit gaat.

Alternatieven voor géén deelname Het in eigen beheer organiseren van belastingaangelegenheden.

163

Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, waarin de overige 30 deelnemende gemeenten én het waterschap ook zitting hebben.


Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via het Algemeen Bestuur van de GR.


Financieel belang Bijdrage van € 1.263.835 Bijdrage van € 1.263.835Vermogenspositie (eigen vermogen) € 160.000 € 268.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 5.870.000 € 5.859.000

Verbonden partij Shared Service Center (SSC-ZL)Vestigingsplaats MaastrichtSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang Het is een uitvoeringsorganisatie voor dienstverlening aan gemeenten en hun

samenwerkingspartners in Zuid-Limburg op het gebied van bedrijfsvoering; te be-ginnen met (gezamenlijke) inkoop, personeels- en salarisadministratie en informa-tiediensten.


Het bereiken van efficiëntievoordelen en minimaliseren van risico’s door het bunde-len van bedrijfsvoeringtaken in het SSC-ZL.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De afgelopen jaren stonden in het teken van voorbereiden, opstarten en inrichten en is gewerkt aan het oprichten van de operationele dienstverlening van SSC-ZL aan de deelnemers. De verdere vorming is vanaf februari 2019 verder opgeschort a.g.v. een mogelijke integriteits-schending binnen de gemeente Heerlen. Verdere inrichting wordt gecontinueerd totdat de verhoudingen in Maastricht zijn genormali-seerd. Tot die tijd bekijken Sittard-Geleen en Heerlen of en in hoeverre zij tijdelijk samenwerken binnen het SSC-ZL. In afwachting hiervan is door het bestuur op-dracht gegeven de kosten zoveel mogelijk te reduceren en activiteiten te bevriezen, bijv. door detachering van personeel.

De bovenstaande ontwikkelingen laten onverlet dat het bestuur onverkort inzet op het in gezamenlijkheid implementeren van het SSC-ZL. Nut en noodzaak van het SSC-ZL staan niet ter discussie, net zomin als de beoogde doelen en geformuleerde uitgangspunten.


Wanneer de stekker uit het SSC-ZL wordt getrokken, zullen overheadkosten de komende jaren nog voortduren. Deze kosten hebben effect op de financiële positie van de gemeente Heerlen, omdat zij als één van de drie deelnemers hieraan bij moet dragen.

Afbreukrisico bij géén deelname Kosten bij ontmantelingAlternatieven voor géén deelname Zelf organiseren van de beoogd afgestoten bedrijfsvoeringstaken.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het bestuur van de GR, samen met de gemeente

Sittard-Geleen en de gemeente Maastricht.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via het Algemeen Bestuur van de GR.


Financieel belang Bijdrage van € 684.856,76 (initiële bij-drage exclusief verrekeningen)

Bijdrage van € 684.856,76 (initiële bij-drage exclusief verrekeningen)


Verbonden partij Het GegevenshuisVestigingsplaats LandgraafSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 0. Bestuur en OndersteuningDoel en openbaar belang Het Gegevenshuis is een GR die zich richt op het inwinnen en beheren van informa-

tie uit (basis)registraties met een geografische component. Naast het inwinnen en beheren van informatie koppelt Het Gegevens-huis op aanvraag van opdrachtgevers gegevens uit deze registraties en herleidt dit naar informatie op digitale of analoge kaart of in gewenste overzichten.De te behalen resultaten door Het Gegevenshuis zijn vastgelegd in een DVO en bijbehorende productbladen.


Het gegevenshuis biedt uitvoering aan de basisregistraties BGT, BAG, WOZ. Hierop wordt de gemeente volledig ontzorgd.

164

Ontwikkelingen bij verbonden partij Het Gegevenshuis is gebaseerd op 2 pijlers: groei en innovatie.Door groei en het ontwikkelen van innovatieve oplossingen werkt ‘Het Gegevens-huis’ aan betere dienstverlening en kostenreductie voor alle afnemers. Voor Heerlen is vanaf 2018 de taak beheer statische rioolgegevens aan het productenscala toegevoegd. Vanwege de nieuwe privacy- en informatiebeveiligingswetgeving is extra formatie geworven t.b.v. de bedrijfsvoering voor deze taakgebieden van Het Gegevenshuis.


Zijn in beperkte mate aanwezig. Tegenover alle te leveren producten en diensten staan baten van bijdragen van deelnemers.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat zelf uitvoering moet worden gegeven aan de (verplichte) basisregistraties.Alternatieven voor géén deelname n.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, waarin alle deelne-

mende gemeenten zijn gezeteld. Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder middelen, ruimtelijke ordening en herstructurering via het Algemeen Bestuur van de GR. Daarnaast zit deze wethouder in het Dagelijks Bestuur.


Financieel belang Bijdrage van € 1.178.799 Bijdrage van € 1.178.799Vermogenspositie (eigen vermogen) € 338.660 € 386.970Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 773.950 € 609.258

Verbonden partij OmnibuzzVestigingsplaats SittardSoort verbonden partij Gemeenschappelijke Regeling (GR)Programma 6. Sociaal DomeinDoel en openbaar belang Het toekomstbestendig organiseren van doelgroepenvervoer aan gemeenten. Omni-

buzz zorgt voor een goede uitvoering van het Wmo-vervoer.Algemene visie op en beleidsvoornemens omtrent inschakelen verbonden partij

Ervoor zorgen dat onze wettelijke taken vanuit de Wmo worden uitgevoerd op een juiste manier.

Ontwikkelingen bij verbonden partij Op 11 december 2016 liep de concessie van Veolia af voor het openbaar vervoer (OV) en het Collectief Vraagafhankelijk Vervoer (CVV). Vanaf dat moment is niet langer de Provincie, maar zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de aanbesteding van het CVV, welke voor de 32 samenwerkende gemeenten in Limburg is uitgevoerd door GR Omnibuzz. Op 11 december 2016 is Omnibuzz gestart met de uitvoering van het doelgroepenvervoer. De ervaringen zijn positief: klanttevreden-heid in 2018 kreeg een 8.2 als cijfer.

Omnibuzz werkt toe naar een volwaardig regiemodel in 2020, waarvoor de formatie-omvang en systemen geleidelijk meegroeien. Het streven is om vanaf 2020 de planning van de vervoerders over te nemen, afhankelijk van instroom van andere vervoersvormen. Hiervoor heeft Omnibuzz in 2018 het personeel van het callcenter en de agendasoftware van PZN overgenomen en doorontwikkeld. Verder heeft Om-nibuzz vanaf 2017 een drietal ambtelijke werkgroepen gefaciliteerd om de mogelijk-heid en wenselijkheid van grootschalige instroom van andere vervoersvormen te on-derzoeken, zoals het Wmo-vervoer naar dagbestedingsactiviteiten, vervoer i.h.k.v. de Jeugdwet en leerlingenvervoer. Op basis van de medio 2018 uitgebrachte advie-zen is instroom inmiddels getemporiseerd en afhankelijk gesteld van de wensen van individuele gemeenten. In 2018 is de nieuwe aanbesteding van het CVV voorbereid. De verwachting is dat de vervoerskosten vanaf 2020 hoger zullen uitvallen. Het aantal Wmo-geïndiceerden met een CVV-pas is gestegen van 3.293 naar 3.584. Daarnaast zijn Wmo-geïndiceerden meer gaan reizen met het CVV. Om de trendma-tige toename van het gebruik van Omnibuzz-vervoer te keren (6,9% in 2017, 11% in 2018) is medio 2017 de Voor-Elkaar-Pas (VEP) geïntroduceerd. Hiermee kunnen Wmo-geïndiceerden tegen gereduceerd tarief en met een gratis begeleider ritten die zich daarvoor lenen ook met het openbaar vervoer maken. Het aantal VEP-ers is in Heerlen in 2018 licht gestegen van 706 naar 765. Dit instrument heeft echter ook in 2018 niet geleid tot ontlasting van het doelgroepenvervoer. Omnibuzz zal zich daarom in 2019 in samenwerking met de Provincie en Arriva met name richten op de verdere ontwikkeling van instrumenten om het reizen met OV te stimuleren.


De belangrijkste risico’s zijn als volgt: vermindering van draagvlak bij gemeenten, de beheersbaarheid van het vervoer, economische kwetsbaarheid van taxibedrijven, kennis en inzetbaarheid van intern personeel en de continuïteit van het serverbe-heer (ICT).

165

Afbreukrisico bij géén deelname Dat het CVV en het OV individueel moet worden aanbesteed i.p.v. met 31 partijen gezamenlijk. Individueel aanbesteden zal leiden tot een hogere prijs vanwege ho-gere prijzen.

Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurlijke betrokkenheid via het Algemeen Bestuur van de GR, samen met de

overige 32 Limburgse gemeenten.Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling via het Algemeen Bestuur van de GR. Daarnaast zit deze wethouder ook in het Dagelijks Bestuur met als plaatsvervanger de wethouder onderwijs, jeugd, cultuur, erfgoed en wonen.


Financieel belang Bijdrage van € 1.832.598 (incl. begro-tingswijziging)

Bijdrage van € 1.832.598 (incl. begro-tingswijziging)

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 2.005.580 € 1.483.283Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 1.138.539 € 2.861.645

Verbonden partij WTCVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij StichtingProgramma 3. EconomieDoel en openbaar belang De exploitatie van een World Trade Center-concept met een optimale dienstverle-

ning aan het bedrijfsleven alsmede het bieden van hoogwaardige bedrijfsruimte aan het internationale bedrijfsleven in de kantorensfeer.


De gemeente Heerlen faciliteert de WTC om tegemoet te komen aan economische activiteiten in de regio.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De gemeente heeft zeker gesteld, dat het realiseren van het WTC concept in Heer-len door het bezit van een WTC licentie tot de mogelijkheden blijft behoren. Deze licentie kan middels deze BV daar worden ingezet waar een WTC als gebouw en als concept voor de langere termijn haalbaar is. De optie voor een aanhaking bij de Smart Services campus moet in 2019 concreet gaan worden.In juni 2016 heeft de gemeenteraad ingestemd met het collegebesluit om de aande-len van de Stichting WTC Heerlen-Aachen in de WTC Heerlen-Aachen B.V. voor € 1 over te nemen. Zie voorstel BWV-16002027.


n.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname De gemeente neemt niet zozeer deel aan de stichting, maar ondersteunt de stich-ting. Bij het uit handen geven van de WTC-licentie, kan het WTC-concept niet verder uitgedragen worden.

Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid De gemeente Heerlen heeft 100% zeggenschap. Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

De directie wordt gevoerd door de wethouder economie, werkgelegenheid, sport en dienstverlening. De aandeelhouder in persoon is de burgemeester.

Financiële resultaat 2018 N.v.t. 01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang € 300.000 als waarde van de WTC-licen-tie ingebracht.

€ 300.000 als waarde van de WTC-licen-tie ingebracht.

Vermogenspositie (eigen vermogen) -/- € 8.397 Nog niet bekendSchuldenpositie (vreemd vermogen) € 22.500 Nog niet bekend

Verbonden partij Stichting WerkvoorHeerlen (WvH)Vestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij StichtingProgramma 6. Sociaal DomeinDoel en openbaar belang De stichting kent als doelen: uitvoering geven aan mensontwikkeling met het oog

op verhoging van uitstroom van Participatiewetdeelnemers naar regulier werk, werkbehoud voor een vaste groep SW-medewerkers, in opdracht van de gemeente uitvoeren van groenonderhoud en overige ‘schoon van de stad’-werkzaamheden én de bedrijfsvoering optimaliseren.


De gemeente Heerlen ondersteunt de stichting WvH om zo bepaalde inwoners toch op een goede manier deel te laten nemen aan de maatschappij. Het leerwerkbedrijf opereert in overeenstemming met de belangen en beleidsuitgangspunten van de gemeente Heerlen.

166

Ontwikkelingen bij verbonden partij WvH (leerwerkbedrijf) biedt mensen een arbeidscontract en begeleidt ze verder naar een reguliere werkgever. We onderzoeken vanuit de gemeente, om meer mensen te laten werken, welke werkzaamheden we nog meer naar WvH kunnen verplaatsen.


Op het moment dat WvH verlies maakt, zal de Gemeente Heerlen het verlies moe-ten aanvullen.

Afbreukrisico bij géén deelname Dat personen die niet makkelijk zelf werk vinden terug in de participatiewet vallen en géén inkomen meer hebben. Instroom bij WvH leidt tot een besparing op de uitkeringskosten.

Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Minimaal 90% van de werkzaamheden van WvH gebeuren voor de gemeente Heer-

len als opdrachtgever om buiten aanbestedingsverplichtingen te blijven. Het betreft dan quasi-inbesteding. Via mandaat is er ‘toezicht op de eigen dienst’.


De wethouder economie, arbeidsmarkt en sport is gemandateerd als toezichthouder.

Financiële resultaat 2018 Financiering van WvH berust op de opdrachtwaarde (vanuit bijv. de gemeente) vergelijkbaar met de relatie tussen particuliere bedrijven én de loonkostensubsidie in de vorm van een contract. 01-01-2018 31-12-2018

Financieel belang Bijdrage van € 4.300.000 in 2018 Bijdrage van € 4.300.000 in 2018Vermogenspositie (eigen vermogen) € 376.079 € 320.112Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 441.831 € 625.009

Verbonden partij Werkgeversservicepunt (WSP) ParkstadVestigingsplaats HeerlenSoort verbonden partij Stichting Programma 6. Sociaal DomeinDoel en openbaar belang Het WSP voorziet in passende werkgelegenheid (werkplekken bij derden of werkop-

drachten t.b.v. regionale werkbedrijven inclusief de voormalige Wsw) en in arbeids-revalidatie van personen die door de GR WOZL dan wel individuele deelnemende gemeenten of sociale diensten aan haar worden toevertrouwd en eventueel tijdelijk worden gedetacheerd. Het WSP:1. geeft invulling aan de ondersteuning van gemeenten, op grond van de Participa-tiewet toegekende wettelijke opdracht, bij de arbeidsinscha-keling via het ontwikke-len van een uniform en flexibel arbeidsmarktbe-leid;2. realiseert voor de regio een optimaal functionerende arbeidsmarkt (hoge partici-patie, lage werkloosheid); 3. is aanspreekpunt voor werkgevers voor arbeidsbemiddeling; 4. geeft uitvoering aan de voormalige Wet sociale werkvoorziening, exclusief het formele werkgeverschap.


De gemeente Heerlen ondersteunt de stichting WSP om zo bepaalde inwoners op een goede manier deel te laten nemen aan de maatschappij. Het WSP opereert in overeenstemming met de belangen en beleidsuitgangspunten van de gemeente Heerlen.

Ontwikkelingen bij verbonden partij De GR WOZL concentreert zich op beschut werk. De verdere afbouw van de GR WOZL wordt in 2019 verder geconcretiseerd. In de in 2018 opgerichte GR WSP zijn diverse onderdelen van de GR WOZL geïntegreerd. Dit leidt tot een verdere concre-tisering van eenduidige en effectieve marktbewerking.


N.v.t.

Afbreukrisico bij géén deelname N.v.t.Alternatieven voor géén deelname N.v.t.Bestuurlijke betrokkenheid Verschillende gemeenten in de regio. Bestuurlijke vertegenwoordiging (porte-feuillehouder)

De wethouders sociale zaken en/of arbeidsbemiddeling hebben zitting in het AB, waar hoofdelijke stemming + 1 stem per 15.000 inwoners telt. Heerlen wordt verte-genwoordigd door de wethouder economie, arbeidsmarkt en sport.

Financiële resultaat 2018 € 1.185.00001-01-2018 31-12-2018

Financieel belang Bijdrage van € 3.000.000 in 2018 n.a.v. aantal uitkeringsgerechtigden i.h.k.v. de PW.

Bijdrage van € 3.000.000 in 2018 n.a.v. aantal uitkeringsgerechtigden i.h.k.v. de PW.

Vermogenspositie (eigen vermogen) € 0 € 1.185.000Schuldenpositie (vreemd vermogen) € 0 € 9.621.000

167

3.7 Grondbeleid

Inleiding

Het gemeentelijk grondbeleid heeft tot doel de ruimtelijke en economische doelstellingen die volgen uit de MBP-programma’s te realiseren. Het grondbeleid ondersteunt de uitvoering van deze programma’s.

BeleidskadersStructuurvisie Heerlen, Structuurvisie Parkstad Limburg, de diverse gebiedsvisies (waaronder het bidboek Centrum) en de diverse masterplannen.

Hoe zetten we ons grondbeleid in:Grondbeleid kan zowel faciliterend als actief worden ingezet.

Vorm Grond Voordeel Nadeel

Faciliterend grondbe-leid (ontwikkelaar, of andere partij, koopt de grond)

(Vrijwel) volledig eigendom bij markt of particulier. Overheid kan wel eisen stellen (zoals bestemmingsplan).

Overheid neemt geen financieel risico.

Winst is niet voor overheid. Minder zeggenschap in de ontwikkeling.

Actief grondbeleid (Overheid koopt grond aan)

In bezit van de overheid Winst is voor overheid. Veel zeggenschap in de ontwikkeling. Overheid heeft regie in initiatief- en haalbaarheidsfase.

Overheid neemt financieel risico.

Het “Heerlens” grondbeleid kenmerkt zich door het faciliteren, stimuleren en regisseren van ontwikkelingen, waarbij de gemeente zich in principe uitsluitend richt op het scheppen van de randvoorwaarden. De daadwer-kelijke realisatie is in handen van marktpartijen, met name woningcorporaties en projectontwikkelaars. Heerlen voert alleen een actief grondbeleid als gewenste ontwikkelingen anders niet tot stand komen. Dit gebeurt, in beperkte mate, in de herstructureringsgebieden en het centrum.

Categorisering gronden

De BBV gaat uit van de volgende drie categorieën:

A. Bouwgronden in exploitatie (BIE); van gronden onder deze categorie is een grondexploitatie-begroting vast-gesteld.

B. Overlopende vorderingen B.1 t/m 8 bestemmingsreserve claims grondexploitatie (projecten die voor de BBV wijziging grondexploita-

tie waren) B.9 verspreid bezit B.10 beheersgronden

C. Materiële vaste activa (deze zijn onderdeel van de “balans en toelichting”)

Resultaat 2018

Samenvatting: In 2018 hebben we opnieuw alle grondexploitaties geactualiseerd. Hierbij is rekening gehouden met de stelsel-wijziging. Het saldo van de grondexploitaties is in 2018 € 7.000 en wordt toegevoegd aan de algemene reserve grondbedrijf. Het resultaat van de stelselwijziging bedraagt € 4.020.716 en valt vrij ten gunste van de jaarreke-ning 2018.

168

StelselwijzigingBij de zomernota 2018 heeft de raad ingestemd met de stelselwijziging. De stelselwijziging geeft de moge-lijkheid om kosten voor openbare ruimte met maatschappelijk nut uit de grondexploitaties te halen en op te nemen als materiële vaste activa. In de jaarrekening hebben we de stelselwijziging financieel verwerkt.

Om vast te stellen of er openbare ruimte uitgenomen kan worden, moet bij iedere grondexploitatie bekeken worden of ze aan de volgende 3 voorwaarden voldoen:• aanleg van openbare ruimte met maatschappelijk nut;• het gebruik van maatschappelijk nut is groter dan het plangebied van de grondexploitatie;• de grondexploitatie is nog actueel.

We hebben grondexploitaties geanalyseerd. Van alle grondexploitaties voldoen alleen Maankwartier en Aldenhofpark aan alle drie de criteria.

Bij Maankwartier en Aldenhof is het financieel kader aangepast. De kosten voor openbare ruimte met maat-schappelijk nut hebben we uitgenomen. Door het aanpassen van de begrote kosten en opbrengsten ontstaat bij Maankwartier en Aldenhof een winstprognose. Door toepassing van de Percentage of Completion methode (POC-methode) is bij Maankwartier (€ 3.366.050) en Aldenhofpark (€ 654.666) winst genomen. De genomen winst is vrijgevallen ten gunste van de jaarrekening 2018.

Ontwikkelingen per projectbedragen in euro’s

Project Boekwaarde 31-12-2017

Investe-ringen

Opbreng-sten

Winstne-ming

Balansmu-tatie ivm stelselwijzi-ging

Boekwaarde 31-12-2018

Verlies-voorziening 31-12-2018

Balans-waarde 31-12-2018

Geraamde nog te ma-ken kosten

Geraamde nog te realiseren opbrengsten

Geraamd eindrse-sultaat/ nominale waarde

Weer-stands- ver-mogen 31-12-2018

A Bouwgronden in exploitatie (BIE's)

1.0 Heerlen Stad

1.1 1446 Maankwartier Fase 2: uitvoering

-6.026.819 5.490.754 - 3.366.050 -18.877.477 -16.047.492 - -16.047.492 14.802.149 -1.020.677 -5.632.070 -

1.2 2 Grasbroek 1.042.149 30.752 - 943 - 1.073.844 - 1.073.844 27.633 -1.360.000 -259.466 208.946

1.3 64 Parc Hoogveld alg. -215.582 95.686 -17.991 6.863 - -131.024 - -131.024 2.473.793 -3.269.505 -933.599 549.049

1.4 1616 Nicolaas Beets-straat

-323.864 413.266 -75.000 - - 14.402 -84.773 -70.371 70.371 - 84.774 -

Subtotaal -5.524.116 6.030.459 -92.991 3.373.856 -18.877.477 -15.090.269 -84.773 -15.175.043 17.373.946 -5.650.182 -6.740.362 757.995

2.0 Hoensbroek -

2.1 38 Burg.Slanghenstr. alg.

278.287 4.452 - - - 282.740 - 282.740 74.187 -393.300 -36.373 76.252

2.2 1820 Aldenhofpark uitvoering

-1.072.447 339.635 -173.714 654.666 -948.773 -1.200.634 - -1.200.634 1.751.586 -1.050.509 -1.154.223 -

Subtotaal -794.160 344.087 -173.714 654.666 -948.773 -917.894 - -917.894 1.825.773 -1.443.809 -1.190.596 76.252

3.0 Bedrijventerrein

3.1 14 De Beitel vm Gart-ner alg.

616.041 11.394 - 416 - 627.852 - 627.852 104.209 -920.397 -188.753 143.974

3.2 19 Crama/Husken/de Vrank algemeen

774.777 69.023 - 10.657 - 854.457 - 854.457 738.143 -6.353.760 -4.771.817 3.820.575

3.3 23 Industrieterr. Emma alg.

4.454.262 67.291 - - 4.521.552 -3.179.804 1.341.748 863.791 -2.205.539 3.179.804 408.588

3.4 48 Geleendal/nieuw eyckholt alg.

1.051.814 15.850 - - - 1.067.664 - 1.067.664 1.420.302 -2.494.531 -6.565 512.905

3.5 860 Bedrijfskavels Kissel

-104.224 -1.563 - - - -105.788 - -105.788 167.531 -61.744 -1 -

Subtotaal 6.792.670 161.994 - 11.073 - 6.965.737 -3.179.804 3.785.933 3.293.976 -12.035.971 -1.787.331 4.886.042

Totaal Bouwgron-den in exploitatie

474.394 6.536.540 -266.705 4.039.594 -19.826.250 -9.042.427 -3.264.577 -12.307.004 22.493.695 -19.129.961 -9.718.289 5.720.288

Bij Maanwartier zijn kosten voor openbare ruimte Maanplein Noord uitgenomen en overgeboekt naar Materiële Vaste Activa “Maanplein Noord”. Dit resulteert in de volgende balanswaarden:

Balans 2017 2018Materieel Vaste Activa 0 19.826.250Voorraad Onderhanden Werk 474.394 -9.042.427Voorziening Onderhanden Werk -4.051.029 -3.264.577

169

Winst- en verliesnemingenbedragen in euro’s

berekende winstneming conform poc methode Verliesvoorziening

Project Looptijd Totale kosten

% gereali-

seerd

Totale Op-brengsten

% gereali-

seerd

Verwacht eindresul-

taat

winstneming obv eindre-

sultaat

winstneming vóór 2018

winstneming in 2018

Verlies- voorziening 31-12-2017

Verlies- voorziening 31-12-2018

Mutatie verlies-

voorziening

A Bouwgronden in exploitatie (BIE's)

1.0 Heerlen Stad


2020 38.142.570 61% -43.774.640 98% -5.632.070 -3.366.050 - -3.366.050 -800.000 - 800.000

1.2 2 Grasbroek 2019 6.844.448 100% -7.103.914 81% -259.466 -208.946 -208.003 -943 -26.410 - 26.410

1.3 64 Parc Hoogveld alg. 2027 7.571.501 67% -8.505.100 62% -933.599 -386.937 -380.074 -6.863 - - -

1.4 1616 Nicolaas Beets-straat

2020 680.579 90% -595.805 100% 84.774 - - - -48.482 -84.774 -36.292

Subtotaal 53.239.098 -59.979.460 -6.740.362 -3.961.933 -588.077 -3.373.856 -874.892 -84.774 790.118

2.0 Hoensbroek

2.1 38 Burg.Slanghenstr. alg.

2020 356.382 79% -392.755 0% -36.373 - - - - - -

2.2 1820 Aldenhofpark uitvoering

2018 5.397.759 68% -6.551.981 84% -1.154.223 -654.666 - -654.666 - - -

Subtotaal 5.754.140 -6.944.736 -1.190.596 -654.666 - -654.666 - - -


3.1 14 De Beitel vm Gart-ner alg.

2019 4.050.887 97% -4.239.640 78% -188.753 -143.974 -143.558 -416 - - -


2027 24.102.520 97% -28.874.337 78% -4.771.817 -3.607.805 -3.597.148 -10.657 - - -

3.3 23 Industrieterr. Emma alg.

2027 9.536.363 91% -6.356.558 65% 3.179.804 - - - -3.176.137 -3.179.804 -3.667


2027 14.090.341 90% -14.096.906 82% -6.565 -4.859 -4.859 - - - -

3.5 860 Bedrijfskavels Kissel

2022 197.752 15% -197.752 69% -1 - - - - - -

Subtotaal 51.977.862 -53.765.194 -1.787.331 -3.756.638 -3.745.565 -11.073 -3.176.137 -3.179.804 -3.667

Totaal Bouwgron-den in exploitatie

110.971.101 -120.689.390 -9.718.289 -8.373.236 -4.333.642 -4.039.594 -4.051.029 -3.264.578 786.451

De winstnemingen 2018 zijn berekend conform de wettelijke Percentage of Completion (POC) methode. Op basis van de realisatie van de projecten ten opzichte van de begroting bedraagt de winstverwachting € 11.287.328. Hiervan valt € 4.020.716 vrij ten gunste van de jaarrekening. Het restant blijft opgenomen in de bestemmingsreserve risico’s grondexploitaties.

De mutaties in de verliesvoorziening van € 786.451 zijn het gevolg van de actualisatie van de grondexploitaties. Het verwachte negatieve eindresultaat van Nicolaas Beetstraat is met € 36.000 toegenomen. Bij Grasbroek is de verliesvoorziening € 26.410 vrijgevallen vanwege een winstprognose. Bij Maankwartier is € 800.000 vrijge-vallen door het ontstaan van een winstprognose bij stelselwijziging.

A1. Heerlen Stad

A1.1. Maankwartier fase 2In 2018 is een groot deel van de casco bouw van de bouwdelen op de Plaat en in Zuid volgens de huidige plan-ning gerealiseerd zodat in 2018 ook een begin is gemaakt aan de afbouw van deze bouwdelen. Het gaat dan onder andere om het kantoor, woningen en winkels. Ook bouwdeel J (de bogen en stijgpunten in Noord aan de kop van de Plaat) is volgens de huidige planning in 2018 afgerond. De parkeergarage in Zuid is eind 2018 in gebruik genomen.De casco bouw van het hotel en het nieuwe station verlopen ook volgens planning. In 2018 is gestart met de aanleg van de openbare ruimte. De gedeeltelijke ingebruikname van de interwijkverbinding in september was een belangrijke mijlpaal. De verdere realisatie van de aanleg van de openbare ruimte verloopt goed.In juli 2018 heeft de Raad de herziening grondexploitatie Maankwartier vastgesteld. Het proces om de kosten met maatschappelijk nut in de grondexploitatie inzichtelijk te maken en te activeren is in deze jaarrekening vertaald.

A1.2. GrasbroekIn 2017 heeft een projectontwikkelaar zich gemeld om de locatie te kopen voor de ontwikkeling van 80 appar-tementen. In 2018 is de concept verkoopovereenkomst opgesteld, deze is in 2019 getekend. Deze exploitatie kan worden afgesloten.

170

A1.3. Parc Hoogveld Fase 1 is door de projectontwikkelaar afgerond en overgedragen aan de gemeente. Met de ontwikkelaar zijn in 2018 nieuwe afspraken gemaakt met betrekking tot de fasering en financiële afrekening.In het kader van de verbetering van de belevingswaarde van de bewoners van de wijk zijn in overleg met ontwikkelaar en een afvaardiging van de bewoners enkele voorzieningen getroffen. Zo heeft de ontwikkelaar de wijkontsluitingsweg voorzien van een nieuwe asfalt laag, is een speelvoorziening gerealiseerd en is extra straat-verlichting aangebracht.

A1.4. Nicolaas BeetsstraatIn 2018 is de grond overgedragen aan de ontwikkelaar. De ontwikkelaar heeft voor alle woningen de omge-vingsvergunning aangevraagd, ondanks het feit dat niet alle woningen in de verkoop zijn. Dat is het gevolg van besluit uit Den Haag om na 1 juli 2018 nieuwbouwwoningen niet meer op het aardgasnet aan te sluiten.

A2. HoensbroekA 2.1. Burg. SlanghenstraatDe locatie Burgemeester Slanghenstraat heeft een aantal bouwkavels die eigendom zijn van particulieren (8) en een drietal van de gemeente die voor uitgifte worden aangeboden. Na communicatie via sociale media en de website van de gemeente zijn er twee geïnteresseerde kandidaat-kopers waarmee de verdere onderhandelingen zijn/worden opgepakt. Gelet op de Omgevingsverordening Limburg en de Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg wordt er extra aandacht geschonken aan het woonbeleid.

A2.2. Aldenhof.Met de Voorzorg is er nog geen koopovereenkomst gesloten voor de realisatie van de 24 appartementen. De Voorzorg is bezig met de uitwerking van hun plannen. Zij willen namelijk de woningen ontwikkelen als 0-op-de-meter woningen (energieneutraal). Naar verwachting zal dit in 2019 worden afgerond. Daarna wordt er een nieuwe omgevingsvergunning aangevraagd. Ook Wonen Limburg is bezig met de nadere planuitwerking voor de 30 grondgebonden woningen. De verwachting is dat eind 2019/begin 2020 kan worden gestart met de bouw. Het proces om de kosten met maatschappelijk nut in de grondexploitatie inzichtelijk te maken en te activeren is in deze jaarrekening vertaald.

A3. BedrijventerreinenIn 2018 is Parkstad gestart met het opstellen van een bedrijventerreinenvisie op Parkstad niveau. In deze visie wordt naar het type bedrijventerreinen gekeken, de voorraad en de marktontwikke-lingen. In een aantal werksessies worden de onderwerpen voor de visie besproken en nader uitgewerkt. Naar verwachting is deze visie in 2019 gereed.

A3.1 De Beitel vm Gartner algemeenRd4 heeft besloten de laatste kavel op dit bedrijventerrein te kopen. Deze transactie wordt in 2019 geëffectu-eerd. Daarna kan deze exploitatie worden afgesloten.

A3.2 Crama-Husken-De VrankEr wordt momenteel met drie partijen gesproken over de mogelijke aankoop van kavels aan de Trompenburgstraat:• Kavel 13: In 2019 zal moeten blijken of de initiatiefnemer de financiering rond krijgt. • Kavel 23 : Er is mondelinge overeenstemming bereikt over de aankoop van de kavel. Het koopcontract zal

naar verwachting in 2019 getekend worden. Waarna gestart kan worden met de aanvraag van de benodigde omgevingsvergunning en vervolgens met de bouw van het bedrijfspand.

• Kavel 25: In 2018 is een concept koopovereenkomst opgesteld. Tot daadwerkelijke aankoop van het kavel is het nog niet gekomen.

Om de resterende kavels onder de aandacht te brengen van potentiële kopers, wordt er een verkoopbord in het talud van de Trompenburgstraat/Terhoevenderweg geplaatst.

A3.3 Industrieterrein Emma AlgemeenDit jaar hebben geen wijzigingen plaatsgevonden binnen dit project. Wel is een start gemaakt met het oprui-men van het terrein rondom Tuindorp. In 2019 moeten dit leiden tot een opgeruimd terrein en een normale woonsituatie voor de bewoners.

171

A3.4 Geleendal/Nieuw Eyckholt algemeenIn de Structuurvisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg (vastgesteld op 20-12-2017) is een deel van bedrijven-terrein Coriopolis aangemerkt als gebied voor kantoren. Het overige terrein is als bedrijventerrein opgenomen.In 2018 is gestart met een herbezinning op de nog uit te geven kavels. Er moet een visie worden opgesteld ten aanzien van het aantal uitgeefbare kavels, de stedenbouwkundige inrichting, het prijsniveau van de kavels en de bestemming. Deze visie wordt in 2019 verder uitgewerkt en ter vaststelling aangeboden.

A3.5 Bedrijfskavels KisselEr is nog één kavel te verkopen.

B: Overlopende vorderingen

B1 t/m B8 overige projecten


Mutaties 2018 Boekwaarde 31-12-2018

B Overige projecten (Bestemmingsreserve claims grex)

B.1 15 De Beitel Zuid algemeen -271.301 - -271.301 B.2 28 Tuindorp 735.435 -350.000 385.435 B.3 60 Burgmeester Slanghenstraat alg. -3.033 - -3.033 B.4 68 De Deijl alg. 2.217 - 2.217 B.5 71 Expl. Vof OMS alg. 770 -243 527 B.6 76 Afgew./toekomstige grondexpl. Alg, 126.231 - 126.231 B.7 779 Litscherveld 167.809 -34.660 133.149 B.8 52 GOB 2.019 - 2.019

Totaal Overige projecten 760.148 -384.903 375.245 bedragen in euro’s

In 2018 is € 350.000 bezuinigd op het restant budget Tuindorp. Het project Litscherveld verkeert in een eindsi-tuatie waarin enkel nog kosten worden gemaakt in de oplevering van het terrein aan de gemeente. B9: Verspreid Bezit

Onder verspreid bezit wordt in het kader van de uitvoering van het besluit “toekomstig grondbeleid gemeente Heerlen” sinds 1995 alle verspreid liggende toekomstige bouwpercelen van het grondbedrijf verantwoord. In 2018 is een terrein aan de Imstenraderweg verhuurd aan de stichting COA voor € 45.788. Dit bedrag is ten gunste gebracht van de algemene reserve van het grondbedrijf.



Algemene re-serve grondbe-drijf

B Overige projecten (Bestemmingsreserve claims grex)

B.9 34 Verspreid bezit - 45.788 45.788 -45.788 bedragen in euro’s

172

B10. Beheersgronden

Onder beheersgronden zijn de gronden ondergebracht die worden verpacht of verhuurd. In totaliteit worden in 2018 de opbrengsten van € 130.770 toegevoegd aan de Algemene Reserve Grondbedrijf.



Algemene re-serve grondbe-drijf

B BeheersgrondenB.10 110 Erfpachtgronde - 70.504 70.504 -70.504 B.10 111 Landbouwgronden - 2.220 2.220 -2.220 B.10 112 Benzine verkooppunten - 58.046 58.046 -58.046

Totaal Beheersgronden - 130.770 130.770 -130.770 bedragen in euro’s

VermogenspositieDe totale vermogenspositie van het grondbedrijf is samengesteld uit: de algemene reserve van het grondbe-drijf, de bestemmingsreserve ‘claims grondexploitaties’ en de bestemmingsreserve voor algemeen economische risico’s.

Het verloop van de algemene reserve van het grondbedrijf is als volgt:

Algemene reserve Grondbedrijf 2018 2017Algemene reserve 1-1 39.254 42.668 Winstneming grondexploitaties BIE’s - 15.164 Mutatie met verliesvoorziening -13.549 -3.181.460 Exploitatie resultaat overige projecten 45.788 459.431 Saldo beheergronden 130.770 131.475 Dotatie bestemmingsreserve Risico`s Grondexploitaties -145.337 - Beschikking over algemeen reserve voor afdekking verliezen/voorfinanciering en bijdragen aan overige projecten

-10.341 2.571.976

Algemene reserve 31-12 46.585 39.254 Resultaatsbestemming raad - - Algemene reserve na resultaatsbestemming 46.585 39.254 bedragen in euro’s

Bestemmingsreserve Risico’s Grondexploitaties

Deze bestemmingsreserve bestaat uit twee onderdelen:• Volgens de in de nota “Sturend Grondbeleid” vastgestelde methode worden de financiële risico’s van vastge-

stelde grondexploitaties gekwantificeerd. Voor de gelopen risico’s wordt een bestemmingsreserve gevormd. • De winstbepaling volgens de POC methode wordt vanuit het voorzichtigheidsprincipe niet geheel genomen in

het jaarrekeningresultaat, maar wordt gereserveerd in deze bestemmingsreserve.

Het verloop van de bestemmingsreserve is als volgt:

Bestemmingsreserve algemeen economische risico's 2018 2017Saldo risico's 31-12 1.367.775 1.222.437 Saldo poc-winst 31-12 4.352.513 4.332.127Saldo bestemmingsreserve 5.720.288 5.554.564bedragen in euro’s

Het saldo risico’s is in 2018 met € 145.338 toegenomen. Bij Grasbroek is het weerstandsvermogen vrijgevallen vanwege de aanstaande verkoop van de grond. Bij Parc Hoogveld en de bedrijventerreinen is het marktrisico verhoogd vanwege de nog stagnerende verkoop.

De POC winsten zijn opnieuw berekend en op basis hiervan is € 18.877 toegevoegd aan de bestemmingsre-serve.

173

Samenvattend onderstaand het totale vermogen:

Vermogenspositie ultimo boekjaar 2018 2017Algemene reserve van het grondbedrijf (R300102) 46.585 39.254 Bestemmingsreserve claims grondexploitaties (R300160) 375.245 760.147 Bestemmingsreserve risico's grondexploitaties (R300104) 5.720.288 5.554.564Saldo 31-12 6.142.117 6.353.965bedragen in euro’s

175

3.8 Demografische ontwikkelingen

Vanaf 2016 ontvangt de gemeente Heerlen als centrumgemeente van een krimpregio de Decentralisatie-uitkering Bevolkingsdaling voor de acht Parkstadgemeenten. De uitkering Bevolkingsdaling bevat een jaarlijks bedrag van € 3,9 miljoen ter ondersteuning van de regionale krimpaanpak en wij ontvangen deze tot en met 2020.

In totaal zijn er negen krimpregio’s in Nederland die een bijdrage ontvangen van het Rijk. De verwachting is dat in deze gebieden de bevolking tot 2040 met 16% daalt. Vooral gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Limburg en Noord- en Oost-Groningen hebben te maken met een dalend aantal inwoners. Daarnaast zijn er elf regio’s waar de bevolking nu nog niet daalt, maar in de toekomst wel. Dit zijn de anticipeergebieden. De verwachting is dat hier het aantal inwoners tot 2040 met 4% daalt. Voorbeelden hiervan zijn Oost-Drenthe en Noord en Midden Limburg. In de overige delen van Nederland groeit het aantal inwoners tot 2040 met 11%.

De Parkstadgemeenten hebben in het verleden afgesproken om de middelen voor 75% voor gezamenlijke pro-jecten in te zetten (€ 2,9 miljoen) en voor 25% volgens de gebruikelijke verdeelsleutel over de gemeenten te verdelen (€ 1 miljoen). Voor het Heerlens deel van die 25% is afgesproken dit op te nemen in de exploitatie van onze begroting om daarmee de tegenvallers door demografische ontwikkeling op te vangen.

Het wordt gebruikt voor het versterken van de leefbaarheid en het vestigingsklimaat. Burgers moeten zich pret-tig voelen in Heerlen en hier graag willen wonen. Het moet ervoor zorgen dat mensen in Heerlen blijven of naar Heerlen komen om er te (ver)blijven. Om dit te realiseren is er in 2018 hard gewerkt aan de herstructurering van de stad waarbij planmatig de woningvoorraad wordt onderhouden. Dat betekent slopen waar dat nodig is en nieuwbouw waar het de stad versterkt. Dit heeft zich vertaald in zowel de aanpak van buurten als het stadscentrum. De demografische ontwikkeling wordt onderkend en daar wordt gericht naar gehandeld. Zie de kernthema’s Centrum en Herstructurering voor de bereikte resultaten in 2018.

Gezamenlijke projecten demografische ontwikkeling Parkstad:

Projecten demografische ontwikkeling (decentralisatie-uitkering)

Bestuurscommissie Toege-kend 2016

Toege-kend 2017

Toege-kend 2018

Totaal 2018

Aanpak hoogbouwflats Wonen en Herstructurering 1.500 1.500Project Aureliushof Heerlen Wonen en Herstructurering 450 450Aanpak particulier bezit Wonen en Herstructurering 100 100Programmatische aanpak particulier bezit Wonen en Herstructurering 850 850 1.700Spoorwegverdubbeling Heerlen-Landgraaf MOB 1.000 250 250 1.500Fietsverbinding Simpelveld-Aken MOB 213 213Leisurering E&T 300 300Leisure Lane E&T 600 600Bedrijventerrein Oostflank Brunssum E&T 400 400Slot Schaesberg Dagelijks bestuur 200 200 400Revitalisering winkelgebied Nuth Dagelijks bestuur 350 350Ransdaal toekomstbestendig Dagelijks bestuur 192 192Integraal dorpontwikkelingsplan (I-DOP) Bocholtz

Ruimte 500 500

Verwoeste kasteel Etzenrade E&T 150 150Regionale fietsverbinding Geul naar Geleenbeek E&T 150 150Herinrichting bedrijventerrein Willem Sophia E&T 300 300Totaal 2.900 2.905 3.000 8.805bedragen x € 1.000

176

Kerncijfers

Peildatum (per 1-1) 2014 2015 2016 2017 2018 2019 BronHuishoudens 47.247 47.078 47.252 47.398 47.316 47.445 BRP, gem. Hrl.

Inwoners 88.259 87.500 87.407 87.223 86.762 86.836 BRP, gem. Hrl.

Werkgelegenheid (aantal werkzame personen die ≥ 12 uur per week werken)

47.255 46.944 46.258 45.220 * * E'til

Werkgelegenheid totaal (alle werkzame personen) 54.961 54.382 53.610 52.384 * * E'til

Leegstandcijfers: aantal woningen 2.035 2.082 1.913 * * * E'til

(percentage) (-4,5%) (-4,6%) -4,20%

Woningvoorraad 45.505 45.534 45266 * * * E'til

Periode (1-1 t/m 31-12) 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Bron

Nieuwbouw 90 3 * * * * E'til

Sloop -329 -19 * * * * E'til

Bouwproductie, (nieuwbouw-sloop) -239 -16 * * * * E'til

bedragen x € 1.000* cijfers volgen nog

177

3.9 Subsidies

Inkomende subsidiesDe lobbyaanpak en verwerving van subsidies worden toegelicht bij het kernthema bestuurskracht.

Uitgaande subsidiesHet verstrekken van subsidies is een manier om gemeentelijk beleid te realiseren.

Voor de leesbaarheid van de grafiek: de opvallende stijging in 2015 is te verklaren doordat een aantal rijksta-ken binnen het sociaal domein zijn overgeheveld naar de gemeente.

In 2017 is het totaal bedrag van uit te keren subsidies gestegen. Er is een stijging door de bijstelling van de subsidie aan Schunck*. Ook is er een daling vanwege een integratie van een aantal gesubsidieerde activiteiten binnen het WMO contract (Heerlen Stand By). Deze daling heeft zich in 2018 verder voortgezet. In 2019 volgt er een integratie van een aantal gesubsidieerde activiteiten binnen de jeugdzorg.

Grafiek:Overzicht verstrekte subsidies 2014-2018

179

3.10 IBA

IBA staat voor Internationale Bau Ausstellung. Het fenomeen IBA is in Duitsland ontstaan en uitgegroeid tot een creatieve aanpak voor regio’s waar een verandering moet worden gestimu-leerd. Het tastbare resultaat moet leiden tot een fysieke verandering in het gebied. Maar minstens zo belangrijk is een cultuuromslag in den-ken en werken in en waardering voor het gebied. Een hernieuwde trots, die uitnodigt om te investeren, zodat er een nieuw economisch elan ontstaat. IBA zoekt naar innovatieve, toekomstgerichte projecten die duurzaam van betekenis zijn voor de ontwikkeling van een stad of gebied. IBA bouwt zelf niet, maar regelt gedurende een periode processen en voegt kwaliteit toe aan de projecten. Het legt de basis voor een nieuwe oriëntatie op de toekomst waarin maatschappelijke veranderingen worden aangejaagd. Simpel gesteld, IBA draagt bij aan de verbetering van een stad of regio. IBA geeft een Aufschwung. De IBA-periode eindigt met een tentoonstelling van de gerealiseerde projecten die van augustus 2020 tot augustus 2021 te zien is. Op 28 oktober 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met de samenwerkingsovereenkomst IBA Parkstad en de oprichting van de besloten vennootschap IBA Parkstad B.V. Op 20 mei 2014 heeft de Provincie goedkeuring verleend aan de gemeenten voor de oprichting van de IBA Parkstad B.V.. In juni 2014 is de IBA Parkstad offici-eel gestart met een openingsmanifestatie en een open oproep, waarbij iedereen zijn ideeën voor IBA-projecten kon indienen. In totaal zijn er 292 projecten ingediend, daarvan liggen 94 binnen de gemeentegrenzen van Heerlen en 118 projecten die Parkstad breed zijn en dus ook in Heerlen kunnen landen. Er is hard gewerkt aan het versterken, combineren en selecteren van projecten die allemaal samen de transi-tie van de regio een grote boost geven. Samen met burgers en andere partijen uit de regio en waar nodig met expertise van buitenaf. Eind 2016 is het uitvoeringsprogramma richting het tentoonstellingsjaar 2020-2021 gepresenteerd. Door combinaties te maken en door het afvallen van projecten zijn de IBA-50 projecten bepaald die in 2020-2021 gepresenteerd moeten gaan worden. Over de inhoud van die 50 projecten kunt u meer lezen op de website https://www.iba-parkstad.nl/projecten/ In 2017 zijn onder de 50 projecten de zogenaamde sleutelprojecten benoemd en deze zijn in 2018 verder verfijnd. Dit zijn de projecten die cruciaal zijn voor het slagen van IBA. De ontwikkeling van de binnenstad van Heerlen staat hierin centraal. Met verschillende sleutelprojecten die een krachtige impuls voor de binnenstad van Heerlen moeten worden is het succes van de IBA verweven met het succes van onze centrumaanpak. De IBA heeft hiervoor € 8,4 miljoen aan investeringsmiddelen gereserveerd. Daarmee is de dekking van het Bidboek Urban Heerlen gerealiseerd. De als prioritair bestempelde sleutelprojecten zijn: Centrum Parkstad:1. Central Park Heerlen2. Romeins Kwartier Heerlen3. Muziekboulevard Heerlen4. Kernwinkelgebied en stationsomgeving Heerlen Leisure:5. Groevegebieden6. Wilhelminaberg Landraaf7. Leisure Ring8. Leisure Lane9. Center Court Kerkrade10. Super Local Kerkrade

180

Parkstedelijke schil:11. Oerland van Kalk en kerk Kunrade Voerendaal12. Oerland van Kalk en gebiedsontwikkeling ZLSM Simpelveld13. Poort van Parkstad Onderbanken14. Poort van Parkstad en reus van Schimmert Nuth15. Gebiedsontwikkeling Schinnen Als Heerlen zijn wij blij om te zien dat de inspanning die wij verrichten in relatie tot onder andere onze bin-nenstad, onze romeinse en mijngeschiedenis en het groevegebied ook door de IBA als belangrijke projecten worden gezien. Met behulp van de IBA tillen wij deze projecten naar een hoger niveau. De tijdsdruk is groot, wij hebben nu nog een jaar om ons voor te bereiden op het tentoonstellingsjaar (augustus 2020-augustus 2021). Wij zullen als aandeelhouder aandacht blijven vragen voor het tijdspad waarbij dat geen excuus mag worden voor het onvoldoende betrekken van de lokale mensen en bedrijven. Zonder draagvlak kan er immers geen sprake zijn van duurzaam succesvolle transitie. Van het totaalbudget van de IBA (€ 46,3 miljoen) is de prognose dat € 5,3 miljoen (11,4% daar waar 15% als maximum was vastgelegd door de aandeelhouders) naar apparaatskosten gaat en ongeveer € 15,2 miljoen aan de projectveredeling, communicatie en burgerbetrokkenheidsinitiatieven zoals de wijkhuizen worden besteed. De resterende middelen van € 25,8 miljoen zijn bestemd voor financiële bijdrages (subsidies) aan projecten en daarvan is op dit moment € 24,7 miljoen gealloceerd aan bovenstaande projecten. De grote opleveringen moeten natuurlijk nog plaatsvinden. Op de site https://www.iba-parkstad.nl/nieuws/ staan de diverse projecten en momenten van 2018 waar de IBA aan heeft meegewerkt. Daaruit noemen wij er hier een paar die het direct gevolg zijn van de oproep om burgers beter kennis te laten maken met wat de IBA doet en hoe zij daaraan kunnen bijdragen: de IBA leisurerun, lancering van het gebrookerbosfonds en de informatiemarkt. Voor de gedetailleerde (financiële) verantwoording verwijzen wij naar de website van IBA Parkstad B.V. http://www.iba-parkstad.nl/iba-parkstad/financiele-jaarstukken/

181

4. Jaarrekening

(zie volgende pagina)

182

4.1 Balans per 31 december 2018

ACTIVA 31-12-2018 31-12-2017VASTE ACTIVA Immateriële vaste activaBijdragen aan activa in eigendom van derden

27.132 27.13227.132 27.132

Materiële vaste activa 308.852 274.670Investeringen met economisch nut 207.311 198.746Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven

55.552 52.291

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut 45.203 22.846In erfpacht 786 786

Financiële vaste activa 28.387 25.848Kapitaalverstrekkingen aan:- deelnemingen- gemeenschappelijke regelingen- overige verbonden partijen

2.193123

1

7.198123

1Leningen aan:- woningbouwcorporaties 0 0Overige langlopende geldleningen 26.071 18.527

TOTAAL VASTE ACTIVA 364.371 327.650

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden -7.835 832Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie -7.904 755Gereed product en handelsgoederen 68 77Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

46.709 38.271

Vorderingen op openbare lichamen 14.694 10.728Rekening-courantverhoudingen met overige niet-financiële instellingen

12.494 13.278

Overige vorderingen 19.520 14.266Liquide middelen 1.039 667Kassaldi 80 40Banksaldi 958 627Overlopende activa 11.915 9.906De van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvan-gen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel uitgesplitst naar de nog te ontvangen bedragen van:- Europese overheidslichamen- Het Rijk- Overige Nederlandse overheidslichamenOverige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen

58915850

11.119

0108691

9.107

TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 51.827 49.678

TOTAAL ACTIVA 416.199 377.328

Recht op verliescompensatie krachtens de Wet op de vennoot-schapsbelasting 1969

0 0


183

PASSIVA 31-12-2018 31-12-2017VASTE PASSIVA Eigen vermogenAlgeme reserveBestemmingsreserveGerealiseerde resultaat

27.063 24.981-328

27.907-516

11.53928.440

-14.997Voorzieningen 15.477 32.106Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s 4.254 15.821Egalisatievoorzieningen 5.975 8.195Van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden

5.248 8.090

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

237.747 217.442

Onderhandse leningen van:- binnenlandse banken en overige financiële instellingen- buitenlandse instellingen

213.98623.750

193.05624.375

Waarborgsommen 11 12

TOTAAL VASTE PASSIVA 280.287 274.529

VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met een rentetypische loop-tijd korter dan één jaar

107.001 71.246

Overige kasgeldleningen 87.500 45.000Banksaldi 0 9.900Overige schulden 19.501 16.346

Overlopende passiva 28.912 31.553Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzon-dering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.De van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvan-gen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren uitgesplitst naar de ontvangen bedragen van:- Europese overheidslichamen- Het Rijk- Overige Nederlandse overheidslichamenOverige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen

23.033

251.3733.3571.123

23.898

01.2625.930

463

TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA 135.912 102.799

TOTAAL PASSIVA 416.199 377.328

Gewaarborgde geldleningenGarantstellingen

11.6053.311

12.4904.544


185

4.2 Programmarekening over het jaar 2018

Programma Primaire begroting 2018 Bijgest. begroting 2018 Rekening 2018 Resultaat 2018Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo

0. Bestuur en Ondersteuning 281.547 -56.225 225.322 286.593 -66.058 220.535 294.032 -72.745 221.288 753

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109

2. Verkeer en Vervoer 1.287 -10.147 -8.860 1.575 -9.722 -8.147 1.688 -10.014 -8.325 -178

3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 2.830 -3.376 -546 1.367

4. Onderwijs 3.730 -16.142 -12.412 7.557 -18.546 -10.989 8.026 -18.749 -10.723 267

5. Sport, Cultuur en Recreatie 2.916 -29.442 -26.526 4.099 -30.010 -25.911 4.524 -30.420 -25.896 15

6. Sociaal Domein 69.723 -228.413 -158.690 75.515 -230.293 -154.777 76.291 -238.594 -162.303 -7.526

7. Volksgezondheid en Milieu 19.905 -21.903 -1.999 19.822 -21.836 -2.014 21.130 -21.533 -403 1.612

8. VHROSV 2.326 -5.947 -3.621 5.983 -9.963 -3.980 19.362 -18.833 529 4.509


382.446 -382.013 434 402.139 -399.768 2.370 428.039 -425.959 2.080 -291

0. Bestuur en Ondersteuning 4.443 -4.551 -109 2.703 -1.292 1.411 3.029 -1.215 1.814 403

1. Veiligheid 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2. Verkeer en Vervoer 168 0 168 265 -156 109 265 -156 109 0

3. Economie 0 0 0 0 0 0 573 -861 -289 -289

4. Onderwijs 1.186 -2.081 -894 1.233 -2.720 -1.487 1.391 -2.711 -1.320 168

5. Sport, Cultuur en Recreatie 114 -60 53 81 60 141 181 -40 141 0

6. Sociaal Domein -12 0 -12 422 -1.760 -1.338 422 -1.760 -1.338 0

7. Volksgezondheid en Milieu 0 0 0 190 -150 40 190 -150 40 0

8. VHROSV 360 0 360 760 -2.005 -1.245 1.609 -3.362 -1.752 -507

Bestemming 6.259 -6.693 -434 5.654 -8.024 -2.370 7.659 -10.255 -2.596 -225

0. Bestuur en Ondersteuning 285.990 -60.776 225.214 289.296 -67.350 221.946 297.061 -73.960 223.101 1.155

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109


3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 3.402 -4.237 -834 1.079

4. Onderwijs 4.916 -18.222 -13.306 8.790 -21.267 -12.476 9.417 -21.459 -12.042 434


6. Sociaal Domein 69.711 -228.413 -158.702 75.937 -232.053 -156.115 76.713 -240.355 -163.641 -7.526


8. VHROSV 2.686 -5.947 -3.261 6.743 -11.969 -5.225 20.972 -22.195 -1.223 4.002

Gerealiseerde resultaat 388.705 -388.705 0 407.793 -407.793 0 435.698 -436.214 -516 -516


Het BBV schrijft voor dat in de toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening een analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening wordt gemaakt. Voor die analyse van de begrotingsafwijkingen verwijzen we naar de toelichting op de program-maverantwoording.

Conform artikel 27 van het BBV moet in het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening een overzicht wor-den opgenomen van de gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen, de gerealiseerde kosten van de overhead en het bedrag van de heffing voor de vennootschapsbelasting.

186

Hieruit volgt onderstaand overzicht:

Programma Primaire begroting 2018 Bijgest. begroting 2018 Rekening 2018 Resultaat 2018

Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo

0. Bestuur en Ondersteuning 13.114 -10.436 2.679 12.727 -18.807 -6.080 14.169 -20.174 -6.005 75

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109


3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 2.830 -3.376 -546 1.367

4. Onderwijs 3.730 -16.142 -12.412 7.557 -18.546 -10.989 8.026 -18.749 -10.723 267


6. Sociaal Domein 69.723 -228.413 -158.690 75.515 -230.293 -154.777 76.291 -238.594 -162.303 -7.526


8. VHROSV 2.326 -5.947 -3.621 5.983 -9.963 -3.980 19.362 -18.833 529 4.509

Subtotaal programma's 114.013 -336.224 -222.210 128.273 -352.517 -224.245 148.176 -373.389 -225.213 -968

Omschrijving algemene dekkingsmiddelen

Lokale heffingen 24.500 0 24.500 24.500 0 24.500 25.017 0 25.017 516

Algemene uitkeringen 236.447 0 236.447 239.657 0 239.657 242.677 0 242.677 3.019

Dividend 922 0 922 1.304 0 1.304 1.311 0 1.311 6

Saldo financieringsfunctie -3.565 0 -3.565 -3.495 0 -3.495 -3.541 0 -3.541 -46

Overige algemene dekkingsmiddelen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Subtotaal algemene dekkings-middelen

258.304 0 258.304 261.967 0 261.967 265.463 0 265.463 3.496

Gerealiseerde kosten Overhead 10.129 -45.789 -35.660 11.899 -47.251 -35.352 14.400 -52.570 -38.170 -2.818

Vennootschapsbelasting 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


382.446 -382.013 434 402.139 -399.768 2.370 428.039 -425.959 2.080 -291

Toevoeging/onttrekking aan reserves:

0. Bestuur en Ondersteuning 4.443 -4.551 -109 2.703 -1.292 1.411 3.029 -1.215 1.814 403

1. Veiligheid 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2. Verkeer en Vervoer 168 0 168 265 -156 109 265 -156 109 0

3. Economie 0 0 0 0 0 0 573 -861 -289 -289

4. Onderwijs 1.186 -2.081 -894 1.233 -2.720 -1.487 1.391 -2.711 -1.320 168

5. Sport, Cultuur en Recreatie 114 -60 53 81 60 141 181 -40 141 0

6. Sociaal Domein -12 0 -12 422 -1.760 -1.338 422 -1.760 -1.338 0

7. Volksgezondheid en Milieu 0 0 0 190 -150 40 190 -150 40 0

8. VHROSV 360 0 360 760 -2.005 -1.245 1.609 -3.362 -1.752 -507

Bestemming 6.259 -6.693 -434 5.654 -8.024 -2.370 7.659 -10.255 -2.596 -225

0. Bestuur en Ondersteuning 17.557 -14.987 2.570 15.430 -20.099 -4.669 17.198 -21.389 -4.192 477

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109


3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 3.402 -4.237 -834 1.079

4. Onderwijs 4.916 -18.222 -13.306 8.790 -21.267 -12.476 9.417 -21.459 -12.042 434


6. Sociaal Domein 69.711 -228.413 -158.702 75.937 -232.053 -156.115 76.713 -240.355 -163.641 -7.526


8. VHROSV 2.686 -5.947 -3.261 6.743 -11.969 -5.225 20.972 -22.195 -1.223 4.002

Algemene dekkingsmiddelen 258.304 0 258.304 261.967 0 261.967 265.463 0 265.463 3.496

Overhead 10.129 -45.789 -35.660 11.899 -47.251 -35.352 14.400 -52.570 -38.170 -2.818

Vennootschapsbelasting 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Gerealiseerde resultaat 388.705 -388.705 0 407.793 -407.793 0 435.698 -436.214 -516 -516


Conform artikel 28 van het BBV moet in het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening een analyse wor-den opgenomen van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Hiervoor verwijzen wij naar hoofdstuk 2.

187

4.3 Toelichting op de balans

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

InleidingDe jaarrekening is opgesteld volgens de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) en de verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet. In die verordening zijn door de Gemeenteraad op 19 december 2018 de uitgangspunten vastgesteld voor het financiële beleid, de regels voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie met terugwerkende kracht vanaf 1 ja-nuari 2018.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekeningDe waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.

De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die zijn ontstaan voor het einde van het begrotingsjaar, worden meegenomen als zij vóór het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaal-baar wordt gesteld.

De algemene uitkering wordt opgenomen conform het accres dat gepubliceerd is in de septembercirculaire van het begrotingsjaar.

Met betrekking tot de eigen bijdragen die het CAK int en aan de gemeenten afdraagt, geldt op basis van de Kadernota rechtmatigheid 2018 van de commissie BBV het volgende: gemeenten kunnen op basis van de over-zichten van het CAK de aantallen personen, soort en omvang van de zorgverlening vergelijken met de eigen Wmo administratie. Het probleem is dat, door het ontbreken van inkomensgegevens op deze overzichten, de informatie over de eigen bijdrage onvoldoende is om als gemeente de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op persoonsniveau te kunnen vaststellen. Door de systematiek van het CAK te kiezen voor het vast-stellen van de eigen bijdragen, heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kan worden verkregen.

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen en schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Hierbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden en overlopende verlofaanspraken.

Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meer-jarenraming: vier jaar. Als er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld door reorganisaties), wordt wel een verplichting gevormd.

188

Balans

Vaste activa

Immateriële vaste activa.

AlgemeenDe immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Eventuele van derden ver-kregen investeringsbijdragen worden in mindering gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62 lid 2 BBV). Hierbij wordt de verkregen bijdrage als bate verantwoord.

Bijdragen aan activa in eigendom derden.Bijdragen aan activa van derden worden gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdragen, vermin-derd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak.

Materiële vaste activa

AlgemeenActiva worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgings-prijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kan daarnaast een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend, worden opgenomen; in dat geval vermeldt de toelichting dat deze kosten worden geactiveerd.

Investeringen met economisch nutDeze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investe-ringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht.

Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven.

De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren:

Balanscategorie Omschrijving 2018- Activa met een verkrijgingsprijs < € 25.000 Niet Immateriële vaste activa Bijdragen aan activa in eigendom van derden Zie afschrij-

vingstermijnen materiële

vaste activaMateriële vaste activaActiva met economisch nutGronden en terreinen Bedrijfsgebouwen; ondergrond Niet

(Onder)Gronden Niet

Woonruimten Woonwagenlocaties vervallen

Gebouwen Bedrijfsgebouwen 40Bedrijfsgebouwen; opstal 30Bedrijfsgebouwen; semipermanent 20Verbouwing bedrijfsgebouwen, renovatie (mits levensduur ver-lengend)

10-40

Parkeren; parkeergarages 50Onderwijshuisvesting; gebouwen 40 (annuïtair)Onderwijshuisvesting; noodlokalen, niet locatie gebonden 15Onderwijshuisvesting; verbouwing, renovatie (mits levensduur verlengend)

10-40 (an-nuïtair)

189

Balanscategorie Omschrijving 2018Onderwijshuisvesting; techniek 10Onderwijshuisvesting; inrichting en omheining speelplaatsen 20

Grond-, wegen waterbouwkundige werken Sportterreinen; toplaag kunstgrasvelden 15Sportterreinen; fundering kunstgrasvelden 30Sportterreinen; natuurgrasvelden 15Sportterreinen; lichtmasten 25Sportterreinen; verharding 25Grond- en bouwwerken 40

Machines, apparaten en installaties Archiefinrichting; paternosterkasten 10Archiefinrichting; rolstellingen 10Datacommunicatieapparatuur 5Kantoorapparatuur; kasregisters NietKantoorapparatuur; pc's (cluster aankopen) 5Kantoorapparatuur, tablets/devices (cluster aankopen) 3Kantoorapparatuur; software algemeen 5Koffieautomaten NietNetwerkapparatuur 5Netwerkcomponenten; ICT Heerlen 5Parkeerapparatuur; betaald parkeerterrein 15Reprografie; dtp voorziening 3Reprografie; lichtdruk-/kopieermachines/plotters 5Reprografie; snij-/bindmachines/afwerkapparatuur 5Servers; ICT Heerlen 5Software 5

(vanaf 2019:7 jaar)

Technische installaties; middel-langlopend 10Technische installaties; langlopend 20Telefooncentrale 6

Overige materiële vaste activa Onderwijshuisvesting; Kantoormeubilair en ov. inrichting NietPresentatie; Kasteel Hoensbroek 10Presentatie; Thermenmuseum 10Vaste inrichting/stoffering 10Eerste inrichting (cluster aankopen) 10Meubilair/inventaris NietArmaturen kantoorverlichting 5

Vervoermiddelen Vervoermiddelen; aanhangwagens NietVervoermiddelen; bestelauto's/kleine vrachtauto's 6Vervoermiddelen; dienstauto bestuur 4Vervoermiddelen; electrowagens (begraafplaats) 10Vervoermiddelen; overige personenauto's 6Vervoermiddelen; tractoren 10

Activa met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden gehevenGrond-, wegen waterbouwkundige werken Riolering; bergbezinkbassins 80

Riolering; renovatie, reparatie, vervanging 40 (vanaf 2019:

60 jaar)Begraafplaatsen; grafstenen 30Begraafplaatsen; hekwerken 20Begraafplaatsen; plantsoenen 30Begraafplaatsen; straatmeubilair 15Begraafplaatsen; wegen/voetpaden 25

190

Balanscategorie Omschrijving 2018Activa met maatschappelijk nutGrond-, weg en waterbouwkundige werken Monumenten; niet zijnde panden, bv kapelletjes 30

Openbaar Groen 25Openbare verlichting; armaturen 20Openbare verlichting; masten 40Parkeren; open parkeerterrein 25Speelvoorzieningen; openbaar 10Verkeersregelinstallaties 16Wegen, straten, pleinen, trottoirs 25Wegmeubilair (incl. A.N.W.B.; palen en borden) 15Verkeersregelinstallaties 16Speelvoorzieningen; openbaar 10 Verkeersregelinstallaties 16

Conform de notitie grondexploitaties 2017 van de commissie BBV zijn NIEGG en bouwgronden in exploitatie (BIE) die per 1 januari 2017 uit exploitatie zijn genomen, op basis van een overgangsbepaling tegen de boek-waarde per 1 januari 2017 (ingangsdatum Wijzigingsbesluit) geherrubriceerd naar de materiële vaste activa. Deze overgangsbepaling heeft een looptijd van 4 jaar. Uiterlijk 31 december 2019 zal een toets plaatsvinden op de marktwaarde van deze gronden tegen de geldende bestemming op het moment van de marktwaardetoets. Wordt daarbij een duurzame waardevermindering vastgesteld, dan zal dat uiterlijk 31 december 2019 leiden tot een afwaardering van deze gronden.

StelselwijzigingDe gemeenteraad heeft in haar vergadering d.d. 4 juli 2018 een stelselwijziging goedgekeurd voor de boek-houdkundige verwerking van investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut bij grondexploita-ties. Door deze stelselwijziging worden de investeringen in de grondexploitaties geactiveerd als maatschappelijk nuttige activa op basis van bijlage 2 “voorwaarden overheveling bestedingen openbare ruimte” van de notitie grondexploitaties 2016 van de Commissie BBV. Deze stelselwijziging komt voort uit gewijzigde inzichten die de gemeente heeft verkregen vanuit de Notitie Materiële vaste activa van de Commissie BBV uit 2017. Hierin wordt aangegeven dat alle investeringen in materiële vaste activa geactiveerd moeten worden; ook de materiële vaste activa met maatschappelijk nut. Vanuit deze wijziging heeft de gemeente haar stelselwijziging vormgegeven in 2018. Deze stelselwijziging is als volgt toegepast en verwerkt in de jaarrekening:

Per component uit de grondexploitatie is vastgesteld of en in hoeverre deze vanuit de beginselen profijt, propor-tionaliteit en causaliteit (refererend aan bijlage 2 van eerdergenoemde notitie) als maatschappelijk nut aange-merkt kunnen worden. De gemeente hanteert als uitgangspunt dat investeringen waarvan het maatschappelijk nut groter is dan het nut voor de grondexploitatie volledig worden geactiveerd onder de materiële vaste activa. Wanneer het activum onderdeel vormt van een breder component in de grondexploitatie, bepaalt de gemeente een verdeelsleutel om de kosten te verdelen tussen grondexploitatie en materieel vast actief met maatschap-pelijk nut. Deze verdeelsleutel is per grondexploitatie en component hiervan onderbouwd met inachtneming van bijlage 2 van eerdergenoemde notitie.

Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden gehe-ven.Wanneer investeringen grotendeels worden gedaan voor riolering, het inzamelen van huishoudelijk afval of voor rechten die op grond van art. 229 lid 1 a en b Gemeentewet worden geheven, worden deze investeringen op de balans opgenomen in deze aparte categorie. De kosten voortvloeiend uit deze investeringen (rente en afschrij-ving) kunnen dan namelijk worden toegerekend aan de heffing.

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nutInvesteringen met een maatschappelijk nut en investeringen met een economisch nut, worden geactiveerd en over de verwachte toekomstige gebruiksduur afgeschreven. De verplichting om alle investeringen te activeren volgens de nieuwe methode, geldt alleen voor investeringen die vanaf het begrotingsjaar 2017 worden gedaan. Conform onze financiële verordening werd deze systematiek ook al voor 2017 toegepast.

191

In erfpacht uitgegeven gronden.Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. Gronden in eeuwigdurende erfpacht worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. Eventuele afkoopsommen voor voort-durende contracten zijn verwerkt onder de langlopende schulden en vallen naar rato van afkoopperiode vrij ten gunste van het resultaat.

Financiële vaste activaKapitaalverstrekkingen aan Gemeenschappelijke Regelingen en overige verbonden partijen, (overige) leningen u/g en (overige) uitzettingen zijn -tenzij hierna anders is vermeld- opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Als de waarde van de aandelen onver-hoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs, zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgings-prijs.

Van een deelneming is krachtens artikel 1 lid d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV.

Vlottende activa

VoorradenGrond- en hulpstoffenGrond- en hulpstoffen zijn opgenomen tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Wanneer de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, wordt afgewaardeerd naar deze lagere marktwaarde.

Onderhanden werk, gronden in exploitatieDe als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn op de balans gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten.Voor winstneming geldt de percentage of completion methode: baten en lasten -en het daaruit vloeiende resultaat- moeten worden toegerekend aan de periode waarin deze zijn gerealiseerd. Bij meerjarige projecten betekent dit dat (de verwachte) winst niet pas aan het eind van het project als gerealiseerd moet worden be-schouwd, maar gedurende de looptijd van het project tot stand komt en ook als zodanig moet worden verant-woord. Het verantwoorden van tussentijdse winst is daarmee geen keuze maar een verplichting die voortvloeit uit het realisatiebeginsel. Bij het bepalen van de tussentijdse winst is het wel noodzakelijk de nodige voorzich-tigheid te betrachten. Als aan de volgende voorwaarden is voldaan, bestaat er voldoende zekerheid en dient er winst te worden genomen:1. Het resultaat op de grondexploitatie kan betrouwbaar worden ingeschat.2. De grond (of het deelperceel) moet zijn verkocht.3. De kosten zijn gerealiseerd (winst wordt naar rato van de realisatie gerealiseerd).Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten volledig op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Als er sprake is van winst, wordt deze berekend op basis van de eindwaarde van het project, conform de notitie ‘Nadere uitleg Winstnemen 2018’ van de commissie BBV.

Gereed productGerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde als de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich vooral voor als voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van gronden hulpstoffen en de loon- en machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend.

192

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

VorderingenVorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen.

Liquide middelen en overlopende postenDeze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

Vaste passiva

VoorzieningenVoorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting of het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting voor de wethouders is echter tegen de contante waarde van de (al opgebouw-de) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd.De onderhoudsegalisatievoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwali-teitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag, wordt het beleid verder uiteengezet.

Vaste schuldenVaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de reeds betaalde aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

Verplichting voortvloeiend uit leasingDe waardering van de verplichting uit hoofde van de financial leasing van de vervoersmiddelen gebeurt tegen de contante waarde van de contractueel verschuldigde leasetermijnen.

Vlottende passivaDe vlottende passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Borg- en GarantstellingenVoor zover leningen door de gemeente zijn gewaarborgd of voor zover garantstellingen zijn verleend, hebben wij buiten de balanstelling het totaalbedrag per einde boekjaar opgenomen. In de toelichting op de balans vindt u hierover meer info.

193

Toelichting op de balans per 31 december

ALGEMEENLET OP: Alle bedragen zijn in duizendtallen. Tenzij dit anders is vermeld.

Activa

Vaste activa

Immateriële vaste activa

De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:

Boekwaarde per 31-12-2018


Bijdrage aan activa in eigendom derden 27.132 27.132TOTAAL 27.132 27.132Bedragen x € 1.000

Bij deze post gaat het om de bijdrage van onze gemeente aan de Buitenring Parkstad. Het gehele bedrag heeft betrekking op deze voorfinanciering. Afschrijving vindt plaats in het jaar volgend op gereedkomen van het pro-ject.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:



Investeringen met een economisch nut 208.311 202.046Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden gegeven

55.552 52.291

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut 45.203 22.846In erfpacht uitgegeven gronden 786 786TOTAAL 309.852 277.970Bedragen x € 1.000

De boekwaarde van de erfpachtgronden is in het boekjaar niet aangepast.

De investeringen met een economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:



Gronden en terreinen 18.368 21.604Woonruimten 0 0Gebouwen 171.327 163.093Grond-, weg en waterbouwkundige werken 7.220 7.803Vervoermiddelen 54 34Machines, apparaten en installaties 7.448 6.012Overige materiële vaste activa 3.895 3.500TOTAAL 208.311 202.046Bedragen x € 1.000

194

Het volgende overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met een economisch nut weer:

Omschrijving Boekwaarde 31-12-2017

Investe-ringen

Desin-veste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdragen derden

Afwaar-deringen


Voorziening verplichtin-gen

Balanswaarde 31-12-2018

Gronden en terreinen 21.604 91 44 0 0 3.283 18.368 0 18.368

Woonruimten 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Gebouwen 163.093 15.810 0 6.886 690 0 171.327 1.000 170.327

Grond-, weg en waterbouw-kundige werken

7.803 76 0 659 0 0 7.220 0 7.220

Vervoermiddelen 34 31 0 11 0 0 54 0 54

Machines, apparaten en installaties

6.012 3.129 5 1.689 0 0 7.448 0 7.448

Overige materiële vaste activa

3.500 718 0 323 0 0 3.895 0 3.895

TOTAAL 202.046 19.855 49 9.568 690 3.283 208.311 1.000 207.311


Het overzicht laat een voorziening zien van € 1 miljoen voor het pand Geleenstraat. De boekwaarde wordt met dit bedrag verlaagd.Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investe-ring. Dit gaat onder andere over een bijdrage van IBA Parkstad voor de nieuwe Nor (€ 425.000) en een bijdrage van de provincie voor het badhuis Thermenmuseum (€ 203.000). Onder de afwaarderingen staan de afwaar-deringen door duurzame waardeverminderingen. Het gaat om de grond van de nieuwe ambtelijke huisvesting Geleenstraat.

De belangrijkste uitgevoerde investeringen in het boekjaar

Beschikbaar gesteld krediet

Werkelijk besteed in 2018

Cumulatief besteed t/m 2018

Nieuwe ambtelijke huisvesting 36.676 5.222 11.323Automatiseringsapparatuur 4.676 2.488 2.505Fietsenstalling station 1.605 1.605 1.605BMV Hoensbroek Zuid Nieuwbouw 7.705 1.178 2.100Nieuwe Nor 5.173 546 546St Janscollege renovatie 16.000 600 648Verkeersregelinstallaties 500 500 500TOTAAL 72.335 12.139 19.227Bedragen x € 1.000

Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden gehe-ven kunnen als volgt worden onderverdeeld:



Grond-, weg en waterbouwkundige werken 55.552 52.291TOTAAL 55.552 52.291Bedragen x € 1.000

Het hierna opgenomen overzicht geeft het verloop weer van de boekwaarde van de investeringen met een eco-nomisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven:


In-veste-ringen

Desin-veste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdra-gen derden

Afwaarde-ringen


Grond-, weg en waterbouwkundige werken: riool 52.291 5.702 0 1.334 1.107 0 55.552

TOTAAL 52.291 5.702 0 1.334 1.107 0 55.552


195

Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan de investe-ring. Dit betreft grotendeels bijdragen van burgers € 1.103.000. Onder de afwaarderingen staan de afwaarde-ringen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen (in 2018 niet van toepassing).

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen worden in onderstaand overzicht vermeld.




Rioleringen 9.927 4.595 4.993Bedragen x € 1.000

In onderstaande grafiek is het verloop van de totale lasten van afschrijvingen op alle activa met economisch nut van de afgelopen drie jaar opgenomen:

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2016 2017 2018

Afschrijving materiële vaste activa economisch nut

Voor de dekking van de kapitaallasten voortvloeiend uit investeringen zijn in het verleden diverse reserves ge-vormd. Voor de toelichting hierop wordt verwezen naar de bestemmingsreserves ter dekking van kapitaallasten.

De investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:


Investe-ringen

Desin-veste-ringen

Afschrij-vingen

Bijdragen derden

Afwaar-deringen

Balanswaar-de 31-12-2018

Voorziening verplichtin-gen


Grond-, wegen water-bouwkundige werken

22.846 29.684 4.898 1.419 1.010 0 45.203 19.826 65.029

TOTAAL 22.846 29.684 4.898 1.419 1.010 0 45.203 19.826 65.029


Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen die direct gerelateerd zijn aan het be-trokken actief. Dit betreft voornamelijk een subsidie van de Provincie van € 859.000 voor de reconstructie van Akerstraat Noord en bijdragen van Regio Parkstad Limburg en verschillende Parkstadgemeenten voor de Leisure Lane van € 148.000. Bij de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardevermin-deringen (in 2018 niet van toepassing).

196

Er is geen wijziging in de afschrijvingssystematiek bij de activa met maatschappelijk nut. Ook vóór 2017 werd al op deze activa afgeschreven zoals de afschrijvingstabel in de financiële verordening aangeeft.

Belangrijkste investeringen met maatschappelijk nut die gedaan zijn in het boekjaar:




Maankwartier or Maanplein Noord 0 22.444 22.444Aldenhofpark or Park 0 2.121 2.121Achterstand IBOR 3.440 1.790 2.061Herinrichting Kasteellaan 1.112 1.145 1.145Openbare verlichting 1.342 588 764TOTAAL 5.894 28.087 28.535Bedragen x € 1.000

De afschrijvingen (zie onderstaande grafiek) laten een normaal verloop zien.

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

2016 2017 2018

Afschrijving materiële vaste activa maatschappelijk nut

Financiële vaste activa

Het verloop van de financiële vaste activa in het jaar 2018 wordt in het hierna opgenomen overzicht weergege-ven:


Investe-ringen

Desinves-teringen

Aflossingen Afwaar-deringen


Kapitaalverstrekkingen aan:

- deelnemingen 7.198 0 5.005 0 0 2.193

- gemeenschappelijke regelingen 123 0 0 0 0 123

- overige verbonden partijen 1 0 0 0 0 1

Overige langlopende geldleningen 18.527 8.133 0 590 0 26.071

TOTAAL 25.848 8.133 5.005 590 0 28.387


Onder de financiële vaste activa hebben wij onder andere de nominale waarde van het aandelenkapitaal in di-verse deelnemingen opgenomen. Voor een nadere analyse verwijzen wij u naar de paragraaf financiering.

197

In onderstaande grafiek is het verloop van de aflossingen van de afgelopen drie jaar opgenomen.

In bovenstaande grafiek is het verloop van de aflossingen van de afgelopen drie jaar opgenomen.

Vlottende activa

VoorradenDe in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

VoorradenOmschrijving Boekwaarde

per 31-12-2018Boekwaarde per 31-12-2017

Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie -4.709 4.808Gereed product en handelsgoederen 68 77Totaal -4.641 4.885Bedragen x € 1.000

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2018 het volgende overzicht worden weergegeven:

Project Boek-waarde 31-12-2017

Inves-terin-gen

Op-breng-sten

Winst-neming

Balansmu-tatie ivm stelselwij-ziging

Boek-waarde 31-12-2018

Herru-brice-ring

Verlies-voorzie-ning 31-12-2018

Balans-waarde 31-12-2018

Geraamde nog te maken kosten

Geraamde nog te realiseren opbreng-sten

Geraamd eindre-sultaat / nominale waarde

A Bouwgronden in exploita-tie (BIE’s)

1.0 Heerlen Stad


-6.027 5.491 - 3.366 -18.877 -16.047 - -16.047 14.802 -1.021 -5.632

1.2 2 Grasbroek 1.250 31 - 1 - 1.282 - 1.282 28 -1.360 -259

1.3 64 Parc Hoogveld alg. 164 96 -18 7 - 249 - 249 2.474 -3.270 -934

1.4 1616 Nicolaas Beetsstraat -324 413 -75 - - 14 -70 -15 -70 70 - 85

Subtotaal -4.936 6.030 -93 3.374 -18.877 -14.502

-70 -15 -14.587 17.374 -5.650 -6.740

2.0 Hoensbroek

2.1 38 Burg.Slanghenstr. alg. 278 4 - - - 283 - 283 74 -393 -36

2.2 1820 Aldenhofpark uitvoering -1.072 340 -174 655 -949 -1.201 - -1.201 1.752 -1.051 -1.154

Subtotaal -794 344 -174 655 -949 -918 - - -918 1.826 -1.444 -1.191


3.1 14 De Beitel vm Gartner alg. 760 11 - 0 - 771 - 771 104 -920 -189


4.372 69 - 11 - 4.452 - 4.452 738 -6.354 -4.772

3.3 23 Industrieterr. Emma alg. 4.454 67 - - - 4.522 -3.180 1.342 864 -2.206 3.180


1.057 16 - - - 1.073 - 1.073 1.420 -2.495 -7

3.5 860 Bedrijfskavels Kissel -104 -2 - - - -106 - -106 168 -62 -0

Subtotaal 10.538 162 - 11 - 10.711 - -3.180 7.531 3.294 -12.036 -1.787

Totaal Bouwgronden in exploitatie

4.808 6.537 -267 4.040 -19.826 -4.709 -70 -3.195 -7.973 22.494 -19.130 -9.718


198

Het verloop van de verliesvoorziening BIE is als volgt:

Verliesvoorziening BIE Beginstand 01-01-2018

Toevoeging Vrijval Aanwending Herrubrice-ring

Eindstand 31/12/2018

1446 Maankwartier Fase 2: uitvoering 800 0 800 0 02 Grasbroek 26 0 26 0 01616 Nicolaas Beetsstraat 48 36 0 0 -70 1523 Industrieterr. Emma alg. 3.176 4 0 0 3.180Verliesvoorziening BIE 4.051 40 826 0 -70 3.195Bedragen x € 1.000

De GREX Nicolaas Beetsstraat krijgt als gevolg van het treffen van een voorziening een negatieve boekwaarde. De balanswaarde is namelijk - € 70.371 en de voorziening € 84.773. Op grond van V&A-rubriek 2015.065 dient het meerdere onder het nulpunt, aan de creditzijde van de balans gepresenteerd te worden, zijnde € 70.371.

Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de toelichting op het programma Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing en de paragraaf grondbeleid.

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecifi-ceerd worden:


Voorziening oninbaarheid



Vorderingen op openbare lichamen 14.694 0 14.694 10.728Rekening-courantverhouding met het Rijk 0 0 0 0Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen

12.494 0 12.494 13.278

Overige vorderingen 22.830 3.310 19.520 14.266TOTAAL 50.018 3.310 46.709 38.271Bedragen x € 1.000

De belangrijkste vordering op openbare lichamen is de aangifte in het kader van het btw-compensatiefonds. De ingediende declaratie voor 2018 is € 14.880.000. In mei/juni wordt dit bedrag geïncasseerd.

Onder rekening-courant zijn de overeenkomsten opgenomen met Beitel-Zuid, Schaesbergerveld B.V. en GOB Avantis N.V.

De overige vorderingen gaan om de reguliere debiteuren, debiteuren belastingen en de debiteuren inzake WWB, BBZ, IOAW en IOAZ. Deze vorderingen zijn op de balans opgenomen minus de noodzakelijk geachte voorzienin-gen voor oninbaarheid.Bij de voorziening oninbaarheid is ook de verliesvoorziening BIE opgenomen. Meer toelichting hierop vindt u in de paragraaf grondbeleid.

Schatkistbankieren

Het drempelbedrag bedroeg in 2018 € 2.915.288 (0,75% van het begrotingstotaal).Er staat geen geld op de rekening van schatkistbankieren omdat wij gemiddeld elk kwartaal ruim onder dit drempelbedrag blijven. We voldoen hiermee aan de criteria van de weten regelgeving en hoeven niet te schat-kistbankieren.Onze gemeente heeft geen overtollige liquide middelen, maar een schuldpositie.

199

In onderstaande tabel is de berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren opgenomen.

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000) Verslagjaar (1) Drempelbedrag 2915,2875 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

(2) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen

1.557 2.652 2.394 1.389

(3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag 1.359 263 521 1.526

(3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag - - - -

(1) Berekening drempelbedrag Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar 388.705

(4b) Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen

388.705

(4c) Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat

-

(1) = (4b)*0,0075 + (4c)*0,002 met een minimum van €250.000

Drempelbedrag 2915,2875

(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

(5a)

Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil)

140.104 241.356 220.236 127.832

(5b) Dagen in het kwartaal 90 91 92 92

(2) - (5a) / (5b) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen

1.557 2.652 2.394 1.389

Liquide middelenHet saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

Omschrijving Boekwaarde per 31-12-2018


Kassaldi 80 40Banksaldi 958 627TOTAAL 1.039 667Bedragen x € 1.000

De tegoeden op diverse bankrekeningen zijn onder deze post verantwoord. De schulden zijn opgenomen onder de overlopende passiva.

200

Overlopende activa

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:

Overlopende activaOmschrijving Boekwaarde

per 31-12-2018Boekwaarde per 31-12-2017

De van de Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen voor-schotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel

796 799

Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen

11.119 9.107

TOTAAL 11.915 9.906Bedragen x € 1.000

De in de balans opgenomen van EU, Rijk en provincies nog te ontvangen voorschotbedragen die zijn ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Verloopstaat van de n.t.o. voorschotbedragen voor subsidies cf artikel 40 BBV

Omschrijving Saldo 31-12-2017 Toevoegingen Ontvangen bedragen Saldo 31-12-2018

NTO van Europese overheidslichamen

Subsidie Arbeidsmarktbeleid Zuid-Limburg 2017-2019 0 589 0 589

Totaal Europese overheidslichamen 0 589 0 589

NTO van het Rijk

Onderzoekskosten BBZ 108 158 108 158

Totaal Rijk 108 158 108 158NTO van overige overheid

Vernatten Caumerbeek 434 0 434 0

Resultaat WSP 178 0 178 0

Monumentensubsidie inzake Broederhuis 50 0 0 50

Onderzoek Tarcisius Welzijn 24 0 24 0

Huur deel A archiefdepot 5 0 5 0

Totaal overige overheid 691 0 641 50TOTAAL 799 746 749 796


Onder de vooruitbetaalde bedragen staat onder andere opgenomen een voorschot voor het Shared Service Center Zuid-Limburg van € 500.000 voor inrichting van het gebouw. Onder nog te ontvangen bedragen staat de afrekening Diftar 2018 (€ 2.645.000) en de afrekening subsidie met de Europese commissie/Cauberg Huijgen inzake het Mijnwaterproject (€ 2.000.000).

201

VASTE PASSIVA

Eigen vermogenHet in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:



Algemene reserve 11.539 11.539Bestemmingsreserves 27.907 28.440Gerealiseerde resultaat -516 -14.997TOTAAL 27.063 24.981Bedragen x € 1.000

Het verloop van de reserves in 2018 wordt in het hierna opgenomen overzicht weergegeven:


Toevoeging Onttrekking Bestemming resultaat vorig boekjaar

Vermindering ter dekking van afschrijvingen


Algemene reserve 11.539 2.762 528 -14.101 0 -328

Bestemmingsres. tbv afdekk. kap.lasten 12.545 1.793 0 -363 699 13.277

Overige bestemmingsreserves 15.895 7.067 7.798 -534 0 14.630

TOTAAL 39.978 11.622 8.325 -14.997 699 27.579


Onder “Bestemming resultaat” staan de toevoegingen of onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar. Onder de kapitaallasten staan de verminderingen vermeld in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd.

Algemene reserve -€ 328.000

Reserve BW 31-12-2017


Vermindering ter afdekking afschrijvingen

BW 31-12-2018

AR. algemene reserve 11.500 2.227 0 -14.101 0 -374

AR. grondbedrijf 39 535 528 0 0 47

Totaal algemene reserve 11.539 2.762 528 -14.101 0 -328


De algemene reserve laat eind 2018 een saldo zien van -€ 374.000. De algemene reserve grondbedrijf, die als doel heeft om winsten toe te voegen en verliezen te onttrekken vanuit projecten die samenhangen met grond-exploitaties, is op 31-12-2018 € 47.000. Deze mutatie wordt verder toegelicht in de paragraaf grondbeleid. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt inzichtelijk gemaakt in hoeverre het saldo van de algemene reserve de voor onze gemeente geldende risico’s afdekt.

In 2018 werd op basis van raadsbesluiten beschikt over de algemene reserve. De belangrijkste toevoegingen die hieruit voortvloeiden betroffen:• 2e wijziging WOZL € 700.000• Afrekening 2017 Werk voor Heerlen € 376.000• Verzelfstandiging Schunck inzake weerstandsvermogen € 367.000

De onttrekking die hieruit voortvloeide betrof:• Resultaat jaarrekening 2017 € 14.101.000

202

Bestemmingsreserves € 27.907.000

Reserves ter dekking van kapitaallasten € 13.277.000

Reserve BW 31-12-2017



BW 31-12-2018

BRKap. BreedMaatschVrzMolenb/Broedersch 4.965 74 0 0 172 4.867

BRKap. Sintermeerten college, herwaard 2.792 42 0 0 216 2.618

BRKap. Fietsenstalling 0 1.605 0 0 0 1.605

BRKap. geoormerkte MBP reserve inz. Nor 902 14 0 0 45 871

BRKap. multifunct Accomm Bekkerveld geb. 878 13 0 0 30 861

BRKap. Juliana college, res. herwaard. 836 13 0 0 68 780

BRKap. geoorm Nieuwb OCC Broekland coll. 780 12 0 0 41 750

BRKap. brede school H'hei aanv. krediet 393 6 0 0 18 381

BRKap. geoorm res. Fitness Herlecollege 340 5 0 0 18 327

BRKap. uitbreid ZMOKBuitenh 2extra lokal 220 3 0 0 7 216

BRKap. Herle college, res. herwaard. 0 0 0 0 0 0

BRKap. Aldenhof college, res. herwaard. 0 0 0 0 0 0

BRKap. Bernardinuscollege, res. herwaarde 0 0 0 0 0 0

BRKap. St Janscollege, res. herwaardering 0 0 0 0 0 0

BRKap. Patronaat (Sitt.wg 143) 223 3 0 -192 35 0

BRKap. parkeerautomaten H’heide 37 1 0 -31 7 0

BRKap. jongerenacc. OASE (b&o) 62 1 0 -41 21 0

BRKap. Royal 4 0 0 0 4 0

BRKap. Aanbouw sporthal In de Biessen 54 1 0 -45 10 0

BRKap. Hockeyvelden Kaldeborn 59 1 0 -54 5 0

Totaal best.res. afdekking kap.lasten 12.545 1.793 0 -363 699 13.277


De onder deze noemer opgenomen bestemmingsreserves worden gebruikt als dekking van kapitaallasten die betrekking hebben op diverse investeringen. Volgens de regelgeving van het BBV is het niet toegestaan reserves direct in mindering te brengen op investeringen met economisch nut, zoals bijvoorbeeld gebouwen. Herschikking van deze reserves is toegestaan, maar heeft een directe financiële impact op onze meerjarenbe-groting. Immers, als deze reserves anders worden bestemd, zijn er geen middelen meer om de uit investerin-gen voortvloeiende kapitaallasten te dekken.

Overige bestemmingsreserves € 14.630.000

BestemmingsreserveReserve BW

31-12-2017Toevoeging Onttrekking Bestemming

resultaat vorig boekjaar


BW 31-12-2018

BRes. risico's grondexploitaties 5.556 490 325 0 0 5.720

BRes. onderwijs huisvesting 2.540 2.711 850 -1.345 0 3.056

BRes. Fonds Economische Structuurversterking 2.182 1.387 2.172 0 0 1.397

BRes. reeds genomen besluiten 0 0 0 1.112 0 1.112

Bres. Putgraaf 514 335 0 0 0 848

BRes. opbr. bruglening Enexis Holding NV 729 0 0 0 0 729

BRes. Sloopfonds 500 0 0 0 0 500

Bres. grondexploitatie 760 0 385 0 0 375

Bres. nog uit te voeren werkzaamheden 1.601 1.540 3.542 708 0 306

Bres. Herstructurering 0 300 42 0 0 258

BRes. Monumentenbeleid 275 0 100 0 0 175

BRes. schoonhouden/zwerfvuil 183 0 102 0 0 81

BRes. buurtactieplan Passart 2009-2014 73 0 0 0 0 73

BRes. wijkenbudget MSP 29 0 29 0 0 0

BRes. Riolering 0 0 0 0 0 0

BRes. Rente reserve 0 131 131 0 0 0

BRes. erfpachtcanon recr. gronden 0 174 0 -174 0 0

BRes. Compensatie investerings BYW UWV 953 0 119 -834 0 0

Totaal bestemmingsreserves 15.895 7.067 7.798 -534 0 14.630


203

De overige bestemmingsreserves worden hieronder nader toegelicht. Het verloopoverzicht van de reserves vormt hierbij het uitgangspunt.

• Reserve risico’s grondexploitatiesDeze reserve is bedoeld om risico’s binnen grondexploitaties op te vangen. Met ingang van 2006 werkt het grondbedrijf met een afzonderlijke methodiek voor de berekening van risico’s die samenhangen met de diverse grondexploitatieprojecten. Daarbij wordt per lopende exploitatie op een objectieve manier een berekening ge-maakt van de risico’s en het bedrag dat noodzakelijk is om deze risico’s in de toekomst af te dekken. Het nood-zakelijke ‘risicovermogen’ wisselt dan ook van jaar tot jaar. Meer informatie vindt u in de paragraaf grondbeleid.Ook wordt deze reserve gebruikt voor de reservering van de berekende POC winsten. Voor de berekening wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid.

• Reserve onderwijshuisvestingDeze reserve is bedoeld voor het egaliseren van de totale kosten van onderwijshuisvesting. Onderwijshuisvesting moest tot en met ultimo 2018 ‘rond’ kunnen komen van een vast budget. Alle plussen en minnen in een jaar werden over deze bestemmingsreserve afgewikkeld. De onvoorziene onderhoudswerken die met spoed moesten worden uitgevoerd, vielen hier ook onder. Ingaande 2019 is deze systematiek gewijzigd.

• Reserve fonds economische structuurversterkingDeze reserve is bedoeld voor een project en/of activiteit dat past binnen de strategische agenda van Heerlen (voor de versnelde realisatie strategische projecten). Burgemeester en wethouders zijn bevoegd tot het be-schikbaar stellen van een financiële bijdrage. In 2018 is € 526.150 toegevoegd (gereserveerd) in de reserve als gevolg van het amendement op de voormalige Limburg Economic Development (LED) gelden. Daarnaast is de ontvangen directie-, aandeelhouders- en rentevergoeding van verbonden partij Beitel Zuid BV toegevoegd aan de reserve. Onttrokken zijn de bijdrage aan de Economische Samenwerking Zuid-Limburg (ESZL) voor € 526.150 en de bijdrage aan du Roi beheer voor € 47.500. Daarnaast heeft nog de administratieve afhandeling plaatsgevonden van het overzetten van het Cofinancieringsfonds naar het Fonds Economische Structuurversterking:Een bedrag van € 300.000 is overgeboekt naar de bestemmingsreserve ‘herstructurering’ ten behoeve van de herstructurering CorioGlana (omgeving kasteel). Ook is voor een bedrag van € 1.299.593 onttrokken, voorna-melijk ter bekostiging van Parkstad IBA.

• Reserve reeds genomen besluitenIn deze reserve is in 2018 een bedrag van € 1.112.000 toegevoegd vanuit de resultaatbestemming bij de jaar-rekening 2017. Dit betreft ISV-subsidiegelden ten behoeve van verbetering van de openbare ruimte en een sociale en veilige omgeving.

• Reserve opbrengst bruglening Enexis Holding NVDe opbrengst van het Heerlense aandeel in de bruglening van Enexis Holding NV is toegevoegd aan de bestem-mingsreserve ‘opbrengst bruglening Enexis Holding NV’. Bij de aflossing van de bruglening valt de reserve vrij in het betreffende begrotingsjaar. In 2018 zijn géén bedragen afgelost en dermate is er géén onttrekking geweest in deze reserve.

• Reserve PutgraafDeze reserve is bedoeld voor het afboeken van de incidentele kosten die ontstaan bij het verlaten van de tijde-lijke huisvesting. Op het moment dat wij de tijdelijke huisvesting verlaten, is de verwachting dat de investering die in de afbouw (scheidingswanden, inbouwverlichting, vloerbedekking, etc.) voor de tijdelijke huisvesting is gedaan, nog boekwaarde heeft. De boekwaarde moeten we dan afboeken en daar reserveren we nu geld voor. Dat kan binnen het budget dat voorhanden is voor (nieuwe) huisvesting. In 2018 is een bedrag van € 355.000 gereserveerd en ook in 2019 wordt er nog een bedrag gereserveerd.

• Reserve sloopfondsDoor maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook door de toenemende druk op beschikbare financiële mid-delen, moeten ten aanzien van vastgoed strategische keuzes worden gemaakt. De gemeente Heerlen wil een goedkoper te beheren vastgoedportefeuille. Hiervoor moet onder meer het vastgoed worden verkocht dat geen kerntaak of strategische waarde meer heeft. Niet al het vastgoed is echter geschikt om verkocht te worden. De gemeente Heerlen wil een voorbeeld zijn voor anderen door eigen vastgoed dat kansarm en kansloos is, te slopen.

204

Om te kunnen slopen en afboeken zijn financiële middelen nodig. Hiervoor is deze reserve (Sloopfonds Gemeentelijk Vastgoed) opgericht. Dit fonds gaat in de toekomst werken als een “Revolving fund”. Dit gebeurt door deze reserve te vullen met vastgoedverkoopopbrengsten die nog geen onderdeel uitmaken van een be-staand financieel kader. In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden op deze reserve.

• Reserve grondexploitatieDoel van de reserve is het vastleggen van claims ten aanzien van Grondexploitaties. Door de BBV-wijziging zijn in deze reserve de overige projecten opgenomen, die voorheen als grondexploitatie werden verantwoord. Dit zijn weliswaar geen grondexploitaties, maar lopende projecten waaraan middelen zijn toegewezen. De adminis-tratie afwikkeling van deze limitatieve projecten verloopt via deze reserve. Zodra de projecten klaar zijn, komt deze reserve te vervallen.Meer informatie vindt u in de paragraaf grondbeleid.

• Reserve nog uit te voeren werkzaamhedenDe reserve ‘nog uit te voeren werkzaamheden’ is in het leven geroepen om de continuïteit van projecten, waar-van de lasten in enig jaar in de begroting zijn opgenomen, te waarborgen. Hiertoe kunnen budgetten worden overgeheveld in deze reserve, ter dekking van lasten in jaar T+1 van projecten waarbij het budget (deels) in het jaar T ter beschikking is gesteld. De toevoegingen aan deze reserve, besloten in de jaarrekening 2017, zijn als volgt: € 309.000 voor de verhoogde asielstroom, € 82.500 voor de arbeidsparticipatie van mensen met een psychische beperking en € 316.000 voor de eindafrekening van de herindeling Landgraaf-Heerlen. Daarnaast is een bedrag voor parkeren (€ 150.000), een bedrag voor het afsluiten van de binnenstad (€ 156.000) en een bedrag ten behoeve van de betaling aan ESZL toegevoegd (€ 526.150). De eerder genoemde bedragen voor verhoogde asielinstroom, arbeidsparticipatie, de eindafrekening van de herindeling, parkeren, afsluiten binnen-stad en de betaling aan ESZL zijn ook onttrokken aan deze reserve. Daarnaast zijn nog onttrekkingen gedaan ten behoeve van het generatiepact 2017 (€ 70.000) en het frictiebudget 2017 (€ 1.184.926).

• Reserve herstructureringDe reserve is bedoeld ter afdekking van kosten van projecten binnen de herstructurering (MSP-Hoensbroek- Vrieheide).Vanuit de reserve fonds economische structuurversterking is € 300.000 toegevoegd ten behoeve van de her-structurering CorioGlana (omgeving kasteel).

• Reserve monumentenbeleidDeze reserve is bedoeld om middelen in te zetten wanneer bij een subsidie van andere overheden, zoals de provincie of overheden op Europees niveau (EFRO), cofinanciering vereist is. Daarnaast is de reserve bedoeld voor voorfinanciering van plotselinge calamiteiten aan rijksbeschermde monumenten en voor de realisering en uitwerking van het gemeentelijk monumenten- en archeologiebeleid.

• Reserve schoonhouden/zwerfvuilDe reserve is bedoeld voor een integrale aanpak van het schoonhouden van de openbare ruimte, inclusief het voorkomen en opruimen van zwerfvuil. Een voorstel over de besteding van het gereserveerde geld is vastge-steld door het college met het Stedelijk Plan Schoonhouden 2012-2015. In 2016 hebben we het Stedelijk Plan Schoonhouden 2012-2015 geëvalueerd en de uitkomsten voorgelegd aan de Raad. Uit de evaluatie is gebleken dat we samen met bewoners, scholen en ondernemers een succesvolle weg zijn ingeslagen op het terrein van gedragsverande-ring. De raad heeft hierop besloten om de aanbevelingen uit de evaluatie over te nemen en de vervolgaanpak door te ontwikkelen. De middelen in de reserve worden ingezet voor deze vervolgaanpak.Toevoeging vindt plaats vanuit de voorziening afval. Gezien de integrale aanpak kunnen er onttrekkingen plaatsvinden vanuit schoonhouden wegen straten en pleinen.

• Reserve buurtactieplan Passart Deze reserve is bedoeld ter afdekking van kosten voor restwerkzaamheden en voor nazorg uit het buurtac-tieplan (met name onderhoudskosten voor panden). De gemeente krijgt een bijdrage van het ministerie van VROM uit het budget 40+wijken. Wij moeten die bijdrage hieraan besteden. In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden op deze reserve.

205

• Reserve rioleringIn deze reserve storten wij de afrekening -het efficiencyresultaat- van het rendabele gebied riool, volgens de BBV en de nieuwe notitie riolering. Hieruit kunnen vervolgens, bij efficiencyresultaat in voorgaande jaren, ont-trekkingen gedaan worden voor rioolrenovaties. In 2018 hebben geen toevoegingen of onttrekkingen plaatsge-vonden.

• Reserve wijkenbudget MSPOp basis van eerder door de raad genomen besluiten zijn bedragen uit het wijkenbudget toegewezen aan diverse projecten, zodat de doelstellingen van het WAP-MSP kunnen worden uitgevoerd. Deze bedragen zijn eerder toegevoegd aan de reserve en worden hieraan weer onttrokken op basis van gerealiseerde uitgaven bin-nen de projecten.

• RentereserveIn 2017 is besloten deze reserve op te heffen. Door de ontwikkelingen op de rentemarkt is het houden van deze reserve niet meer nodig. De toevoeging en onttrekking van € 131.000 heeft betrekking op de reservering die is gemaakt bij het vrijvallen van de rentereserve. Er is toen een bedrag gereserveerd ten behoeve van de reserve Erfpachtcanon. Deze reservering is eerst nog toegevoegd aan de rentereserve, om deze vervolgens te onttrek-ken aan de rentereserve en toe te voegen aan de reserve erfpachtcanon.

• Reserve erfpachtscanon recreatiegrondenAfdekking van de boekwaarde bij overdracht van gronden van de gemeente aan de Vereniging Natuurmonu-menten. Drie percelen zijn inmiddels in eigendom van de gemeente Heerlen. Hiervan hoeft de boekwaarde dan ook niet te worden afgewaardeerd. Daarom is er voor gekozen om het gespaarde bedrag geheel in te zetten ten gunste van de bezuinigingstaakstelling. Vanaf 2019 wordt er opnieuw gespaard voor de afdekking van de boekwaarde van het perceel Imstenraderbos. Toevoeging vindt plaats door sparen vanuit de exploitatie. Onttrekkingen vinden plaats bij overdracht gronden en afboeking boekwaarde gronden.

• Reserve compensatie investerings btw UWVDoel van deze reserve is het compenseren van het btw-verlies door verhuur aan UWV. In de oorspronkelijke exploitatieopzet van de (budgettair neutrale) nieuwe huisvesting is rekening gehouden met verhoging van de huurprijs aan het UWV. Deze opslag heeft te maken met het feit dat verhuur aan UWV exclusief btw dient plaats te vinden, waardoor de gemeente een deel van de btw over de investeringen niet kan terugvorderen. Deze opslag bedraagt circa 30%. Regel is dat deze kostenverhogende btw in een periode van 10 jaar wordt terugver-diend door een opslag op het huurbedrag. Het UWV heeft bedongen dat dit bedrag in één keer wordt afgekocht. Om de exploitatie toch budgettair neutraal te houden wordt het btw afkoopbedrag in een bestemmingsreserve gestort. Vervolgens wordt vanaf 2006 jaarlijks 1/10e deel hier uitgehaald.Bij de jaarrekening 2017 is besloten de reserve te laten vrijvallen met uitzondering van het voor 2018 gereser-veerde bedrag. Het restant is ingezet voor afdekking van de lasten 2018.

Voorzieningen

Het verloopoverzicht van de voorzieningen in 2018 wordt in het hierna opgenomen overzicht weergegeven:

Voorzieningen Boekwaarde 31-12-2017

Toevoe-ging

Vrijval Aanwen-ding

Herrubrice-ring


Voor verplichtingen, verliezen en risico's (BBV art. 44.1a en 1b) 15.821 7.634 1.788 10.105 7.308 4.254

Ter egalisering van kosten (BBV art. 44.1c) 8.195 5.516 150 7.570 16 5.975

Voor bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waar-voor een heffing wordt geheven (BBV art. 44.1d)

0 1.103 0 1.103 0 0

Voorziening middelen van derden waarvan de bestemming gebon-den is (BBV art. 44.2)

8.090 287 2.581 549 0 5.248

TOTAAL 32.106 14.540 4.520 19.327 7.324 15.476


206

Als gevolg van wijzigingen in de BBV is de voorziening rentetoevoeging geldlening Avantis verplaatst naar de overige vorderingen. In de kolom “Vrijval” zijn de bedragen opgenomen die ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn vrijgevallen. Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorzieningen gebracht.

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s € 4.254.000

Voorziening Boekwaarde 31-12-2017

Toevoeging Vrijval Aanwending Herrubrice-ring


VVrz. onderwijshuisvesting 2.507 610 58 526 0 2.532

RVrz. pensioenen wethouders 1.336 189 0 0 0 1.525

RVrz. Schaesbergerveld BV 49 77 0 0 0 126

VVrz. Taakveld 6 Sociaal Domein Welzijn 4.742 5.483 -93 4.835 5.483 0

VVrz. Sociaal cultureel werk 22 0 23 0 0 0

VVrz. Taakveld 4 Onderwijs WZ 628 483 74 386 651 0

VVrz. Taakveld 5 Sport, cultuur Welzijn 831 564 170 464 761 0

VVrz. overige lasten + baten onderwijs 355 0 140 58 157 0

VVrz. maatschappelijke begeleiding 3.493 0 260 3.148 86 0

VVrz. Taakveld 7 Volksgezondheid Welzijn 229 225 0 213 241 0

VVrz. subsidies sport en recreatie 1 0 0 1 0 0

VVrz. WMO Individuele Voorzieningen 364 0 364 0 0 0

VVrz. Jeugd GZ uniform deel 12 0 12 0 0 0

Vvrz. kunst 688 0 496 192 0 0

VVrz. Openbare gezondheidszorg 85 0 4 81 0 0

VVrz. Overige recreatieve voorzieningen 3 3 3 3 0 0

VVrz. Oninbare kredieten < 2005 KBL 156 0 0 156 0 0

VVrz. 3D Beschermd Wonen 321 0 277 44 0 0

VVrz. Grex 0 0 0 0 -70 70

Totaal voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

15.821 7.634 1.788 10.105 7.308 4.254


In de voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s zijn verplichtingen opgenomen die in 2018 of eer-der zijn ontstaan. Alhoewel sprake is van een verplichting, is de hoogte niet absoluut vast te stellen. Het gaat dan ook veelal om schattingen.Per 31-12-2018 heeft een verschuiving plaatsgevonden van een gedeelte van de voorzieningen naar de overlo-pende passiva, omdat het schattingselement dat hierin zit voor afrekening van subsidies te beperkt is. Ook de handreiking van de Commissie BBV van januari 2019 over subsidies zorgt ervoor dat we de subsidieafrekenin-gen via de overlopende passiva moeten verwerken.

De GREX Nicolaas Beetsstraat krijgt als gevolg van het treffen van een voorziening een negatieve boekwaarde. De balanswaarde is namelijk - € 70.371 en de voorziening € 84.773. Op grond van V&A-rubriek 2015.065 dient het meerdere onder het nulpunt, aan de creditzijde van de balans gepresenteerd te worden, zijnde € 70.371 (zie VVrz. Grex).

De voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s worden hieronder toegelicht:

• OnderwijshuisvestingDe dekking van toegezegde, maar nog niet betaalde middelen van diverse onderhoudsprogramma’s van onder-wijsgebouwen van de verschillende jaren.

• Pensioenen wethoudersAls gevolg van wettelijke verplichtingen moeten gemeenten een voorziening hebben voor de pensioenen van wethouders. De voorziening moet de waardeoverdracht faciliteren. Op dit moment gebeurt dit op eigen verzoek (binnen zes maanden na aftreding). Er is echter een wetsvoorstel in de maak dat zorgt voor overdracht van pensioengelden naar een centraal pensioenfonds voor bestuurders. Volgens de meest recente informatie is de minister van plan om in 2021 een pensioenfonds voor bestuurders in te richten. De actuariële berekening van de pensioenvoorziening leidt naar verwachting tot een lager benodigd bedrag.

207

• Schaesbergerveld BVDeze voorziening is bedoeld voor afdekking van het verlies van fase 1 tot en met 3 van het project Parkheuvel.In 2018 is de voorziening aangevuld tot het oorspronkelijk berekende verlies over deze fases.

• Taakveld onderwijsDeze voorziening heeft als doel om de kosten met betrekking tot taakveld Onderwijs, met uitzondering van onderwijshuisvesting, van voorgaande jaren te dekken.

• Taakveld Sociaal DomeinDeze voorziening heeft als doel om de kosten met betrekking tot taakveld Sociaal Domein van voorgaande jaren te dekken.

• Taakveld Sport en Cultuur Deze voorziening heeft als doel om de kosten met betrekking tot taakveld sport en cultuur van voorgaande jaren te dekken.

• Overige lasten en baten onderwijsOnze gemeente subsidieert diverse instellingen in het kader van overige uitgaven met betrekking tot het onder-wijstaakveld. Dit omvat onder meer leerlingenvervoer, de instandhouding van schakelklassen, schoollogopedie en onderwijsachterstandenbeleid. Deze voorziening wordt afgebouwd en komt te vervallen.

• Maatschappelijke begeleidingIn het kader van maatschappelijke begeleiding subsidieert onze gemeente diverse instellingen (onder andere Wmo, Alcander, Geestelijk gehandicaptenorganisaties, opvoedingsondersteuning, opbouwwerk, vrouwenwerk, jeugdwerk). Jaarlijks worden deze instellingen bevoorschot. Deze voorziening wordt afgebouwd en komt te vervallen.

• Taakveld VolksgezondheidDeze voorziening heeft als doel om de kosten met betrekking tot taakveld Volksgezondheid van voorgaande jaren te dekken

• Sociaal cultureel werkDeze voorziening is in 2018 vervallen.

• Subsidies sport en recreatieDeze voorziening is in 2018 vervallen.

• WMO individuele voorzieningenDeze voorziening heeft betrekking op aangegane verplichtingen voor woningaanpassingen en verhuiskosten-vergoedingen/autokostenvergoedingen in het kader van Wmo individuele voorzieningen. Aan het einde van het jaar wordt de status en ouderdom onderzocht. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt bepaald hoe groot de verplichtingen zijn.Deze voorziening is in 2018 vervallen.

• Jeugd gezondheidszorg (uniform)Deze voorziening is in 2018 vervallen.

• KunstDeze voorziening is in 2018 vervallen.

• Openbare gezondheidszorgDeze voorziening is in 2018 vervallen.

• Overige recreatieve voorzieningenDeze voorziening is in 2018 vervallen.

208

• Oninbare kredieten < 2005 KBLIn de jaarrekening 2008 heeft de Kredietbank Limburg in overleg met de accountant een voorziening getroffen voor de oninbaarheid van zogenaamde “oude” kredieten. Hieronder wordt verstaan kredieten die zijn verstrekt voor 1 januari 2005, dus voor het aangaan van de nieuwe gemeenschappelijke regeling. De verrekening met de gemeente vindt plaats op basis van de daadwerkelijke afboekingen. Deze voorziening is per 31-12-2018 verval-len.

• 3D beschermd wonenDeze voorziening is in 2018 vervallen.

Voorziening ter egalisering van kosten € 5.975.000


Herrubri-cering


Toevoe-ging

Vrijval Aanwen-ding

Herrubrice-ring 31-12-2018


EVrz. Cluster cultuur 2.404 1.585 3.990 822 0 803 0 4.009

EVrz. onderhoud verhardingen 2.484 0 2.484 2.554 0 4.597 0 440

EVrz. cluster ambtenarenhuisvesting 1.296 -808 489 26 0 94 0 420

Evrz. cluster BMV's 0 219 219 240 0 189 0 270

Evrz. cluster sportgebouwen 0 367 367 207 0 337 0 237

EVrz. speelvoorzieningen 178 0 178 64 0 43 16 182

EVrz. onderh. civieltechn. kunstwerken 0 0 0 316 0 155 0 161

EVrz. cluster overige gebouwen (met MOP) 224 -118 106 1.235 0 1.233 0 108

EVrz. cluster parkeren 160 0 160 42 0 117 0 85

EVrz. scoutingaccommodaties 202 0 202 11 150 0 0 64

Evrz. Glaspaleis 651 -651 0 0 0 0 0 0

EVrz. Thermenmuseum 594 -594 0 0 0 0 0 0

Totaal voorzieningen ter egalisering van kosten 8.195 0 8.195 5.516 150 7.570 16 5.975


Deze voorzieningen worden gevormd ter egalisering van in de tijd onregelmatig gespreide kosten, zoals groot onderhoud.In 2018 heeft een herschikking van de panden binnen de diverse vastgoedclusters plaatsgevonden, met als gevolg dat de beginstanden van de voorzieningen zijn gecorrigeerd. Er is een balansverschuiving geweest op 01-01-2018 bij de betreffende zeven voorzieningen. Deze herschikking van panden is besloten door de Raad in de zomernota 2017.Daarnaast heeft er per 31-12-2018 een verschuiving plaatsgevonden van een gedeelte van de voorziening speelvoorzieningen naar de overlopende passiva, omdat het schattingselement dat hierin zit voor afrekening subsidies te beperkt is. Ook de handreiking van de Commissie BBV van januari 2019 over subsidies zorgt ervoor dat we de subsidieafrekeningen via de overlopende passiva moeten verwerken.

De voorzieningen ter egalisering van kosten worden hieronder toegelicht:

• Cluster cultuurDeze voorziening wordt gebruikt voor het groot onderhoud van gebouwen van het cluster cultuur.Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Onderhoud verhardingenDeze voorziening heeft als doel om de budgetten voor groot onderhoud van verhardingen flexibel in te kunnen zetten. De voorziening is gebaseerd op de ‘Wegverhardingsnota 2016 met doorkijk tot 2025’. De voorziening wordt onderbouwd aan de hand van inspecties en de daaruit volgende aanpassing van de onderhoudsplanning.Toevoeging vindt plaats op basis van de wegverhardingsnota en meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vinden rechtstreeks uit de voorziening plaats.

209

• Cluster ambtenarenhuisvestingDeze voorziening wordt gebruikt om kosten van groot onderhoud van gebouwen uit het cluster Ambtenarenhuisvesting te betalen. Uitgaande van de meerjarige onderhoudsplanningen moet van 2017 tot en met 2026 € 897.283 aan onderhoud worden besteed. Om dit onderhoud te kunnen realiseren wordt elk jaar vanaf 2017 € 25.576 toegevoegd aan de voorziening.Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Cluster BMV’sDeze voorziening wordt gebruikt om kosten van groot onderhoud van gebouwen uit het cluster BMV’s te be-talen. Uitgaande van de meerjarige onderhoudsplanningen moet van 2017 tot en met 2026 € 2.198.853 aan onderhoud worden besteed. Om dit onderhoud te kunnen realiseren wordt jaarlijks vanaf 2017 € 240.150 toe-gevoegd aan de voorziening.Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Cluster sportgebouwenDeze voorziening wordt gebruikt om kosten van groot onderhoud van gebouwen uit het cluster sportgebouwen te betalen. Uitgaande van de meerjarige onderhoudsplanningen zal van 2017 tot en met 2026 € 2.325.032 aan onderhoud moeten worden besteed. Om dit onderhoud te kunnen realiseren wordt jaarlijks vanaf 2017 € 206.654 toegevoegd aan de voorziening.Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• SpeelvoorzieningenDeze voorziening is bedoeld voor de noodzakelijke vervanging van ondeugdelijke en/of afgekeurde speeltoestel-len in speeltuinen. En om de kosten van nieuwe speeltoestellen en het nemen van veiligheidsmaatregelen te kunnen opvangen.

• Onderhoud civieltechnische kunstwerkenCivieltechnische kunstwerken moeten veilig en heel zijn. Dit vraagt om vakkundig beheer en onderhoud. Door het beheren en onderhouden op het niveau Veilig en Heel voorkomen we kapitaalvernietiging en duurdere on-derhoudsmaatregelen in de toekomst.Toevoeging vindt plaats op basis van Beheer- en Onderhoudsplan Civieltechnische Kunstwerken 2017-2021 met een doorkijk naar de periode 2022-2026 op basis van het onderhoudsniveau Veilig en Heel. Onttrekkingen van groot onderhoud vinden rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Cluster overige gebouwen (met MOP)Deze voorziening wordt gebruikt om kosten van groot onderhoud van gebouwen uit het cluster gebouwen met MOP te betalen. Uitgaande van de meerjarige onderhoudsplanningen moet van 2017 tot en met 2026 € 9.234.160 aan onderhoud worden besteed. Om dit onderhoud te kunnen realiseren wordt jaarlijks vanaf 2017 € 928.331 toegevoegd aan de voorziening.Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Cluster parkerenDeze voorziening wordt gebruikt voor het afdekken van kosten van onderhoud van de parkeergarage Heerlerheide. Uitgaande van de meerjarige onderhoudsplanningen zal van 2017 tot en met 2026 € 55.628 aan onderhoud moeten worden besteed. Om dit onderhoud te kunnen realiseren wordt vanaf 2017 elk jaar € 41.770 aan de voorziening toegevoegd Toevoeging vindt plaats op basis van meerjarige onderhoudsplannen. Onttrekkingen van groot onderhoud vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

210

• ScoutingaccommodatiesDeze voorziening had als doel om de onregelmatige kosten van onderhoud van scoutingaccommodaties op te vangen. Inmiddels wordt deze aangewend om de noodzakelijke kosten van de herstructurering van scouting mee te dragen. Deze voorziening wordt afgebouwd en komt te vervallen.

• GlaspaleisDeze voorziening wordt gebruikt voor het afdekken van groot onderhoud van het Glaspaleis. Er heeft een reshuffling plaatsgevonden met betrekking tot de voorziening van het vastgoed. Deze voorziening is samenge-voegd met de voorziening van het cluster cultuur.

• ThermenmuseumDeze voorziening wordt gebruikt voor het afdekken van groot onderhoud van het Thermenmuse-um. Er heeft een reshuffling plaatsgevonden met betrekking tot de voorziening van het vastgoed. Deze voorziening is sa-mengevoegd met de voorziening van het cluster cultuur.

Voorzieningen ten behoeve van bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen, waarvoor een heffing kan worden geheven als bedoeld in artikel 44, eerste lid, onder d € 0

Voorziening Boekwaarde 31-12-2017

Toevoeging Vrijval Aanwending Boekwaarde 31-12-2018

Vrz. art.44 lid 1d BBV spaarvoorz. riool 0 1.103 0 1.103 0

Totaal voorziening t.b.v. bijdragen aan toekomstige vervanginsin-vesteringen, waarvoor een heffing wordt geheven als bedoeld in artikel 44, eerste lid, onder d

0 1.103 0 1.103 0


• Spaarvoorziening rioolDe voorziening heeft als doel spaarbedragen uit het riooltarief in te zetten voor (vervangings) investeringen. De voorziening is gebaseerd op het ‘verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (2016-2020)’ (vGRP). De voorziening wordt om de 5 jaar opnieuw onderbouwd aan de hand van een nieuw op te stellen GRP. Het gespaarde bedrag in 2018 is direct ingezet om investeringen in 2018 mee af te dekken.

Van derden verkregen middelen die specifiek moeten worden besteed € 5.248.000


Toevoeging Vrijval Aanwending Boekwaarde 31-12-2018

VrzMD riool 4.707 247 103 0 4.851

VrzMD voortijdig schoolverlaten 340 0 14 0 326

VrzMD Promotiefonds markten 22 13 0 10 25

VrzMD legaat culturele activiteiten 20 0 0 0 20

VrzMD geluidsbelastingkaart 33 0 0 20 13

VrzMD Triodos/Cultuur 9 27 25 0 12

VrzMD Inv. budget Stedelijke Vernieuwing 2.404 0 1.988 416 0

VrzMD woningbouw (voorh BWS-geld) 498 0 498 0 0

VrzMD binnenring (bijdrage derden) 0 0 0 0 0

VrzMD MO OGGZ 56 0 56 0 0

Totaal voorziening middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is

8.090 287 2.684 446 5.248


De voorzieningen worden hieronder nader toegelicht:

• RioolIn geval van nog uit te voeren werk bij vervangingsinvesteringen (waar niet voor wordt gespaard) of uitbrei-dingsinvesteringen (voor zover niet gedekt door een bijdrage uit de grondexploitatie) wordt de onderbesteding op kapitaallasten toegevoegd aan de voorziening conform artikel 44, lid 2 BBV.Onttrekkingen vinden rechtstreeks plaats uit de voorziening en worden in mindering gebracht op het rioolactief van betreffende jaar.

211

• Voortijdig schoolverlatenHet gaat om een bijdrage van de parkstadgemeenten voor dekking op de tekorten VSV. In geval van onderuitputting/exploitatieoverschot op deze bijdragen, worden ze toegevoegd aan de voorziening VSV met als doel om eventuele toekomstige exploitatietekorten aan te vullen. Dit staat in de bestuursover-eenkomst van bureau Voortijdig Schoolverlaten, artikel 5 lid 4. Inmiddels heeft de stuurgroep besloten om deze voorziening zoveel mogelijk uit te putten door de jaarlijkse bijdragen van de deelnemende gemeenten te verlagen.

• Promotiefonds marktenIn samenwerking met de marktadviescommissie is een promotiefonds markten ingesteld. In de verordening marktgelden is een bijdrage voor dit promotiefonds opgenomen. In overleg met de (sub-)marktcommissie voor reclame- en promotieactiviteiten, worden vanuit de bijdragen diensten verleend door de gemeente. Toevoeging vindt plaats op basis van bijdragen vastgesteld in de verordening marktgelden. Onttrekkingen vin-den rechtstreeks uit de voorziening plaats.

• Legaat culturele activiteitenDit bedrag is vanuit een nalatenschap ontvangen; in overleg met de executeur-testamentair kunnen voorstellen ter besteding op het culturele vlak worden gedaan.

• GeluidsbelastingkaartDit budget wordt ingezet voor de actualisatie van het actieplan geluid 2018 en de uitvoering van het actieplan geluid 2019-2022. De bijdragen komen van deelnemende Parkstadgemeenten.

• Triodos/CultuurHet rentevoordeel op de lening van de Triodosbank ten opzichte van vergelijkbare leningen op de kapitaalmarkt, moet verplicht worden ingezet voor culturele doeleinden. De lening loopt tot en met 2036, met een renteher-ziening na 10 jaar. Zolang de lening loopt neemt het college elk jaar in het eerste kwartaal een besluit over de besteding van het voordeel.

• Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)Het ISV is bedoeld voor gemeenten die een ontwikkelingsplan indienen om de leefkwaliteit in de gemeente te verbeteren. Er kan bijvoorbeeld worden gedacht aan maatregelen op het gebied van wonen, ruimte en milieu. Het betreft een subsidie vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het budget is bedoeld om door mid-del van een integrale aanpak de achterstanden in sommige buurten en wijken te helpen oplossen, de leefbaar-heid te verbeteren en de aantrekkelijkheid van steden te vergroten. Deze voorziening is in 2018 vervallen.

• WoningbouwDeze voorziening heeft betrekking op de besteding van de voormalige Besluit Woningverbonden Subsidies (BWS)-gelden, die van rijkswege zijn ontvangen. De gelden zijn bedoeld voor woningcorporaties en particulie-ren (vanuit een terugbetaalverplichting) en hebben daarom een bestedingsverplichting. Deze voorziening is in 2018 vervallen.

• Binnenring Het project Binnenring Parkstad is klaar. Wij verrekenen de resterende middelen voor de financiering van de Buitenring met de Provincie, zoals is afgesproken in het bestuursconvenant.In 2018 hebben er geen mutaties plaatsgevonden op deze voorziening.

• Maatschappelijke Opvang-Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (MO OGGZ)Deze voorziening is in 2018 vervallen.

212

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

De onderverdeling van de in de balans opgenomen vaste schulden met een looptijd van één jaar of langer is als volgt:



Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen 213.986 193.056 - buitenlandse instellingen 23.750 24.375Waarborgsommen 11 12TOTAAL 237.747 217.442Bedragen x € 1.000

In het volgende overzicht ziet u over het jaar 2018 het verloop van de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer:

Omschrijving 31-12-2017 Vermeer-deringen

Aflossingen 31-12-2018

Onderhandse leningen 217.431 40.333 20.028 237.736

Waarborgsommen 12 5 6 11

TOTAAL 217.442 40.338 20.033 237.747


De totale rentelast voor het jaar 2018 van de vaste schulden met een looptijd van één jaar of langer bedraagt € 4.124.000.

VLOTTENDE PASSIVA

Onder de vlottende passiva is opgenomen:



Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 107.001 71.246Overlopende passiva 28.912 31.553TOTAAL 135.912 102.798Bedragen x € 1.000

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

De in de balans opgenomen netto-vlottende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden:



Overige kasgeldleningen 87.500 45.000Banksaldi 0 9.900Overige schulden 19.501 16.346TOTAAL 107.001 71.246Bedragen x € 1.000

De afgesloten kasgeldleningen hebben, net zoals de banksaldi, betrekking op de gemeentelijke financiering waarvan de toelichting is opgenomen in de paragraaf financiering.De overige schulden betreffen onder andere crediteuren (€ 8.578.000) en de terugbetalingsverplichtingen aan het ministerie van sociale zaken (€ 1.492.000) ter zake BBZ.

213

Overlopende passiva

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:



Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume

23.033 23.898

De van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren

4.756 7.192

Overige vooruitontvangen bedragen die ten baten van volgende begrotingsjaren komen

1.123 463

TOTAAL 28.912 31.553Bedragen x € 1.000

In de balans zijn voorschotbedragen opgenomen die wij van EU, Rijk en Provincie hebben ontvangen. Deze voorschotbedragen zijn voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, om lasten van volgende begrotings-jaren te dekken. Wij specificeren ze als volgt:

Omschrijving Saldo 31-12-2017 Ontvangen bedragen

Vrijgevallen bedragen of de terugbetalingen

Saldo 31-12-2018

VOB EUVSV 0 25 0 25

Totaal VOB EU 0 25 0 25VOB Rijk

Geluidbeheer 201 555 27 729

Rijksgelden RAK (Regionale Aanpak Kindermishandeling) 217 7 35 189

Volwasseneducatie 105 51 5 151

SiSa E27B: BDU verkeer en vervoer tussen medeoverheden 90 0 0 90

Duurzaamheidswinkel 115 0 38 77

SiSa E11B: NSL1 t/m 3 SISA tussen medeoverheden 56 0 4 53

Zorg onderzoek Nederland (ZONMW) 0 50 0 50

Patronaat Restauratiefonds 0 22 0 22

EZK F1: Uitkoopregeling hoogspanningsleiding 0 12 0 12

SiSa D9: OAB 2011-2014 238 0 238 0

Actieprogramma cultuurbereik 100 0 100 0

ISV3 65 0 65 0

Regionaal actieplan jeugdwerkloosheid 60 0 60 0

Structurele Formatie en Samenwerking 13 0 13 0

Totaal VOB Rijk 1.261 697 585 1.373VOB overige overheidMobility & Talent Center ZL 198 827 0 1.024

Provinciale subsidie Bidboek 4.078 0 3.132 947

Regionale samenwerking UWV 814 0 167 647

BDU Akerstraat Noord 0 375 0 375

Scholingsfonds Zuid-Limburg (vouchers) 0 169 0 169

Provinciale Subsidies 100 0 14 86

BoVengronds 0 76 0 76

Kansrijk van start 0 32 0 32

Automatisering palen binnenstad 160 0 160 0

Hoeve den Driesch 247 0 247 0

Prov. Subs. Gem.huis Hoensbroek 203 100 303 0

Hartslag Vrieheide 50 0 50 0

Parkstad Participatiefonds (ESF) 35 0 35 0

SSH Smart Service Hub 30 0 30 0

Subsidie BZK Gebrookerbos 15 0 15 0

Totaal overige overheid 5.931 1.580 4.153 3.357

TOTAAL 7.192 2.303 4.738 4.756


214

De nog te betalen bedragen hebben voornamelijk betrekking op nog te betalen uitkeringen over december (€ 4.011.000), de nog te betalen loonheffing over uitkeringen (€ 2.637.000), overlopende rente op langlopende leningen (€ 1.805.000) en de bijdrage aan de Parkstad binnenring (€ 1.695.000).Daarnaast heeft per 31-12-2018 een verschuiving plaatsgevonden van een gedeelte van de voorzieningen naar de overlopende passiva. Omdat het schattingselement dat hierin zit voor afrekening van subsidies te beperkt is. Ook de handreiking van de Commissie BBV van januari 2019 over subsidies zorgt ervoor dat we de subsidieaf-rekeningen via de overlopende passiva moeten verwerken. Het gaat om een bedrag van € 7.400.000.

Waarborgen en garanties

Het bedrag dat in de balans is opgenomen voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke personen en rechtsper-sonen kan naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden, als volgt:

Leningnum-mer

Oorspron-kelijke hoofdsom

Geldnemer Instrument Einde looptijd

Rente Restant hoofdsom 01-01-2018

Som stor-tingen in periode

Som aflos-singen in periode

Som rente in periode

Restant hoofdsom 31-12-2018

SCNOR001 182 DE NOR GG-SCW 2029 5,9000% 108 0 9 6 99

ZSXON001 318 XONAR GG-ZRG 2029 5,7000% 95 0 8 5 87

ZSXON002 56 XONAR GG-ZRG 2031 6,3500% 20 0 1 1 18

Subtotaal 555 GARANTSTELLINGEN 223 0 18 13 204

Woning

Corporaties

Stichting Weller Wonen 6.971 0 0 0 6.323

Stichting Wonen Zuid 2.947 0 0 0 2.779

Wonen Limburg 2.572 0 0 0 2.503

Subtotaal GEWAARBORGDE LENIN-GEN

12.490 0 0 0 11.605

Totaal 555 12.713 0 18 13 11.809


OVERZICHT RESTANT HOOFDSOMMEN GEMEENTEGARANTIES JAARREKENING 2018Geldgever Aantal Restant schuldABN/AMRO Bank NV 12 75 ABP Hypotheken (via Obvion) 59 1.018 AEGON Verzekeringen 4 120 Bouwfonds Limburgse Gemeenten 101 962 Florius (MNF-bank en P.G.G.M.) 1 15 Centraal Beheer 1 7 Centrale Volksbank (via Regio bank) 1 17 Delta Lloyd (via Stater) 4 144 Gemeenschappelijk Administratie Kantoor (via Syntrus) 2 28 Hooge Huys Verzekeringen (via Reaal) 6 40 ING (incl. Postbank NV) 16 96 Nationale Nederlanden 4 43 Rabobanken 9 122 SNS Bank NV 18 289 Stad Rotterdam 1720 NV (via ASR) 2 70 Westland Utrecht Hypotheekbank 1 19 Woonfonds Holland BV 3 42 TOTALEN 244 3.107 Bedragen x € 1.000

215

Langlopende financiële verplichtingen

De belangrijkste niet uit de balans blijkende, financiële verplichtingen zijn:

Overige verplichtingen Leverancier Bedrag (excl. BTW)

Jaarbasis (JB) /Totale Contract-waarde (TC)

Verbonden t/m jaar

Ambtenarenhuisvesting consortium van Jongen B.V., Mecanoo, ABT & Dijkoraad

30.000 TC N.v.t.

Rioolreconstructie Welterlaan Heijmans Wegen BV Geleen 2.750 TC N.v.t.

WMO hulpmiddelen Medipoint 2.200 JB 2022

Postbezorging Business Post (P1,P2,P3), Van Straaten (P4) 2.040 JB 2021

Regiecontract klein civieltechnisch onderhoud Perceel 1 Plum Infra, Perceel 2 Laeven, Perceel 3 RR Civiel en Perceel 4 Plum Infra

1.800 JB 2020

Leerlingenvervoer(gedeeltelijk) Taxibedrijf Van Meurs Maastricht B.V. 1.760 JB 2019

Sloop Schinkel Zuid Oranje B.V. 1.700 TC N.v.t.

Rioolrenovatie en reconstructie Kasteellaan Meezen-broekerweg

Heijmans Wegen BV Geleen 1.350 TC N.v.t.

Openbare verlichting (onderhoud, renovatie, uit-breiding)

Ziut (voorheen Enexis Lighting) 928 JB 2019

Leerlingenvervoer Connexion Taxi Service en Muckhof Taxi en Taxibe-drijf van Meurs

900 JB N.b.

Aanbrengen wegmarkeringenMVO Van Rens B.V. 810 TC 2019

Ecologische schapenbegrazing Sjoen Graas te Mheer 800 JB 2023

Omvorming natuurgrasvelden Meezenbroek Antea Realisatie BV Maastricht 700 TC N.v.t.

Kleinschalig asfaltonderhoud Wegenbouw Limburg 600 JB 2020

Reconstructie Kunstgrasvelden Imstenrade Antea Realisatie BV Maastricht 600 TC N.v.t.

Regiecontracten civieltechnische werkzaamheden A t/m D

Plum, RR Civiel, Laeven 580 JB 2020

Onderhoud groenvoorzieningen Heerlerheide WvH 577 JB 2021

Levering elektriciteit De Vrije Energie Producent BV 560 JB 2019

Coaching medewerkers ihkv ODC @Mens, Bulle-Coaching, Limproof, Inclusion, Marlou Elsen, Stap.nu

560 TC 2022

Civieltechnische Kunstwerken Batec BV Betonrenovatie ‘s Hertogenbosch 550 TC N.v.t.

Onderhoud groenvoorzieningen Heerlerbaan WvH 495 JB 2021

Onderhoud verkeersmeubilair RR Civiel te Kerkrade 475 TC 2020

Diagnoses obv Competensys CompetenSYS 411 TC 2020

Beheerssysteem openbare ruimte Grontmij 400 JB 2024

Onderhoud groenvoorzieningen Hoensbroek WvH 324 JB 2021

Onderhoud groenvoorzieningen Heerlen Centrum WvH 314 JB 2021

Huur Bernardinuscollege SVO/PL 321 JB Loopt

Inhuur toezichthouder kabel- en leidingwerkzaam-heden

Beeren Projectbegeleiding 304 JB 2020

Inhuur toezichthouder kabel- en leidingwerkzaam-heden

Spaai Consultancy 300 JB 2019

Reparatie nutssleuven Zuid (bestek SB-15-220) Westerhof 267 JB 2020

Herstellen bestrating a.g.v. nutssleuven (Noord ) (bestek SB-15-210)

Plum (perceel Noord) en Westerhof (perceel Zuid) 266 JB 2020

Reparatie nutssleuven Noord (bestek SB-15-210) Plum 265 JB 2020

Levering gas Main Energy BV 250 JB 2020

Ledigen afvalbakken: SB 2011-510 Stg Werkvoor Heerlen 226 JB Open einde

Architect uitbreiding De Nor Diederen Dirrix Architecten Eindhoven 200 TC N.v.t.

Digitaal Systeem Parkeerprodukten Sigmax Law Enforcement B.V. 184 TC 2020

Extensief maaien Krinkels 175 JB 2020

Onderhoud groenvoorzieningen begraafplaatsen Henssen 160 JB 2021

Lease personen auto’s Achilles autolease 155 JB 2018

Lease bedrijfsauto’s Wealer lease 150 JB 2018

Huur Mgr. Hanssenschool St. Vitus Zuid 127 JB Loopt

Adviseur geluidssanering woningen Nibag B.V. 95 TC Open einde

Onderhoud hondenuitlaatplaatsen Stg Werkvoor Heerlen 92 JB Open einde

Opheffen rioolverstoppingen (bestek SB-15-240) Van der Velden Riooltechniek 87 JB 2020

Concessie driehoeksborden Hoffman Outdoor Media 86 JB 2018

Huur Techniekonderwijs aan de Schandelermolen-weg 21

St. Arcus College 85 JB 2016

Merkonafhankelijke tankpassen Travelcard 70 JB 2020

216

Overige verplichtingen Leverancier Bedrag (excl. BTW)

Jaarbasis (JB) /Totale Contract-waarde (TC)

Verbonden t/m jaar

Onderhoud technische installaties Thissen Installatietechniek 61 JB 2020

Skatehal Hestia Vastgoed Beheer BV 61 JB 2019

Afzet groenafval AVL Brunssum 60 JB 2019

Huur Vrije school (V)) aan de Drieschstraat 1 Vastgoed Revitalisatie Centrum 60 JB 2021

Klein handgereedschap Smezo handelsonderneming 45 JB 2020

Scheurvulling in asfalt (bestek SB-15-230) KWS Infra 45 JB 2020

Snoeien bomen perceel C: SB 2011-523 ABL 43 JB Aanbesteding

Snoeien bomen perceel B: SB 2011-522 ABL 39 JB Aanbesteding

Snoeien bomen perceel A: SB 2011-521 ABL 37 JB Aanbesteding

Huur KDV De Bromtol aan de Weijenbergstraat 6 St. Humanitas 36 JB loopt

Grond en niet-vromgegeven bouwstoffen Transpo Nuth 35 JB 2019

Vormgegeven bouwstoffen Steenplaza Nuth 35 JB 2019

Gemeentefondsvergoed. Heerlense leerlingen Gemeente Maastricht 32 JB Loopt

PBM Smezo handelsonderneming 30 JB 2019

Klein materieel Tuin en Park Intrak Voerendaal 25 JB 2020

Abri’s en reclamezuilen RBL 20 JB 2022

Acceptatie restafval L’Ortye transport en Milieu 15 JB Open einde

Adviseur Inkoop Groene Energie Wattanders B.V. 12 TC 2019

Lease bedrijfsauto’s Zuidlease 8 JB 2020

Bedrijfskleding Biesheuvelgroep 7 JB 2019

Uitvoeren glaszetwerken Francesco van Ooyen 4 JB 2019

Uitvoeren van bouwkwerkz.h., loodgieters- en dakwerkz.h. (op afroep)

Hebenu van de Kreeke 3 JB 2019

Uitvoeren schilderwerkzaamheden en verwijderen graffity

Sjef van Ooyen 1 JB 2019

Beeldmateriaal 2019-2022 loopt 0 JB


Ontwikkelingen na balansdatumDe balans geeft inzicht in de financiële positie op 31 december 2018. In de periode waarin de jaarrekening wordt samengesteld kunnen zich ontwikkelingen voordoen, die van invloed zijn op het beeld dat in de rekening gegeven wordt.

217

4.4 Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de jaarstukken.Voor de toelichting op de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de jaarstukken verwijzen we naar hoofdstuk 2. Programmaverantwoording. Hier worden per programma-kernthema de afwijkingen toegelicht.

Algemene dekkingsmiddelenHet overzicht algemene dekkingsmiddelen bestaat uit:• Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is (toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen).• Algemene uitkering, toegelicht in paragraaf 2.2.2.• Dividenden, toegelicht in paragraaf 2.2.3.• Het saldo van de financieringsfunctie, toegelicht in de paragraaf Financiering.

Kosten overheadVoor de toelichting op de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de jaarstukken verwijzen we naar hoofdstuk 2.1.0 Kernthema Middelen en heffingen.

Heffing vennootschapsbelastingVoor de toelichting op de heffing vennootschapsbelasting verwijzen we naar hoofdstuk 2.4 Bedrag heffing ven-nootschapsbelasting.

OnvoorzienVoor de toelichting op onvoorzien verwijzen we naar hoofdstuk 2.5 Onvoorzien.

Overzicht incidentele baten en lasten per programma

Incidentele baten Realisatie begrotingsjaar Raming begrotingsjaar voor wijziging*

Raming begrotingsjaar na wijziging*

0. Bestuur en Ondersteuning -8.733 -281.547 -286.5931. Veiligheid - -138 -1202. Verkeer en Vervoer - -1.287 -1.5753. Economie - -875 -8754. Onderwijs -4.717 -3.730 -7.5575. Sport cultuur en recreatie -975 -2.916 -4.0996. Sociaal Domein -7.182 -69.723 -75.5157. Volksgezondheid en milieu -780 -19.905 -19.8228. VHROSV -8.051 -2.326 -5.983Eindtotaal -30.437 -382.446 -402.139Bedragen x € 1.000

*De totalen van ‘Raming begroting vóór én ná wijziging’ zijn exclusief toevoegingen/onttrekkingen aan reserves gepresenteerd.

218

Toelichting incidentele batenKernthema Omschrijving incidentele baten 20180. KT Middelen en heffingen Totaal incidentele onttrekkingen reserves -8.325 0. KT Middelen en heffingen Impact inzake gewijzigde rentesystematiek -123 0. KT Dienstverlening Verlenging convenant RNI -222 4. KT Onderwijs Specifieke uitkering OAB (Onderwijsachterstanden) -2.480 4. KT Onderwijs Specifieke uitkering Volwasseneducatie -1.977 4. KT Onderwijs Eenmalige bijdrage SVO-PL -260 5. KT Cultureel erfgoed Bijdrage bezuiniging 2018 -781 5. KT Cultuur Restauratie badhuis -194 6. KT Arbeidsmarktbeleid Bijdrage regionale arbeidsmarktprojecten -2.666 6. KT Inkomensondersteuning Vrijval voorziening -2.722 6. KT Jeugd maatwerkvoorzieningen Bijdrage bezuiniging 2018 -100 6. KT Sociale basisvoorzieningen Bijdrage bezuiniging 2018 -296 6. KT Volwassenen maatwerkvoorzieningen Specifieke uitkering verslavingszorg -811 6. KT Volwassenen maatwerkvoorzieningen Bijdrage bezuiniging 2018 -477 6. KT Volwassenen maatwerkvoorzieningen Bijdrage gemeenten afrekeningen voorgaande jaren -110 7. KT Riool, afval en milieubeheer Bijdrage bezuiniging 2018 -780 8. KT Centrum Project centrum -922 8. KT Herstructurering Bijdrage aan (deel) projecten -1.475 8. KT Ruimtelijke ordening Stelselwijziging GREX -4.021 8. KT Ruimtelijke ordening Verkoop grond en panden -963 8. KT Ruimtelijke ordening Bijdrage bezuiniging 2018 -400 8. KT Ruimtelijke ordening Bijdrage rijk inzake uitkoopregeling hoogspanningsleidingen -270

Overige mutaties <100 -62TOTAAL -30.437 bedragen x € 1.000

Overzicht van incidentele lasten per programmaIncidentele lasten Realisatie begrotingsjaar Raming begrotingsjaar

voor wijziging*Raming begrotingsjaar na wijziging*

0. Bestuur en Ondersteuning 12.615 56.225 66.0581. Veiligheid - 10.659 10.5522. Verkeer en Vervoer - 10.147 9.7223. Economie 1.377 3.135 2.7884. Onderwijs 5.159 16.142 18.5465. Sport cultuur en recreatie 441 29.442 30.0106. Sociaal Domein 3.579 228.413 230.2937. Volksgezondheid en milieu 199 21.903 21.8368. VHROSV 1.104 5.947 9.963Totaal incidentele lasten 24.473 382.013 399.768Bedragen x € 1.000

* De totalen van ‘Raming begroting vóór én ná wijziging’ zijn exclusief toevoegingen/onttrekkingen aan reser-ves gepresenteerd.

219

Toelichting incidentele lastenKernthema Omschrijving incidentele lasten 20180. KT Middelen en heffingen Totaal incidentele dotaties reserves 9.829 0. KT Middelen en heffingen Vaststelingsovereenkomst belastingdienst 1.119 0. KT Middelen en heffingen Bekostiging van tijdelijk personeel 311 0. KT Bestuurskracht (Comm.+reg. samenw) Diverse decentralisatie- en integratieuitkeringen 1.098 3. KT Economie Diverse subsidies economisch beleid 1.377 4. KT Onderwijs Specifieke uitkering OAB (Onderwijsachterstanden) 2.107 4. KT Onderwijs Specifieke uitkering Volwasseneducatie 1.977 4. KT Onderwijs Sloop van oude gebouwen (onderwijshuisvesting) 1.075 5. KT Cultureel erfgoed Restauratie Hoeve den Driesch 247 5. KT Cultuur Restauratie badhuis 194 6. KT Arbeidsmarktbeleid Bijdrage aan (deel) projecten 2.786 6. KT Volwassenen maatwerkvoorzieningen Specifieke uitkering verslavingszorg 792 7. KT Riool, afval en milieubeheer Bekostiging van tijdelijk personeel 199 8. KT Herstructurering Bijdrage aan (deel) projecten 653 8. KT Ruimtelijke ordening Bijdrage aan (deel) projecten 254 8. KT Ruimtelijke ordening Verkoop Mijnwater 196

Overige mutaties <100 258 TOTAAL 24.473 bedragen x € 1.000

Overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reservesVolgens artikel 28 onderdeel d van de BBV, moet de jaarrekening een overzicht geven van de beoogde struc-turele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves per programma. Onderstaand een overzicht van de structurele mutaties in de reserves:

Mutaties reserves per pro-gramma

Raming mutaties reserves begrotingsjaar na wijziging

Realisatie mutaties reserves begrotingsjaar

Baten (onttrekking reserve)

Waarvan structu-reel *

Lasten (toevoeging reserve)

Waarvan structu-reel **

Baten (onttrekking reserve)

Waarvan structu-reel *

Lasten (toevoeging reserve)

Waarvan structu-reel **

0. Bestuur en Ondersteuning 2.703 8 -1.292 -53 3.029 8 -1.215 -53

1. Veiligheid

2. Verkeer en Vervoer 265 0 -156 0 265 0 -156 0

3. Economie 0 0 573 -861

4. Onderwijs 1.233 165 -2.720 -591 1.391 165 -2.711 -591

5. Sport, Cultuur en Recreatie 81 1.605 60 0 181 1.605 -40 0

6. Sociaal Domein 422 14 -1.760 -45 422 14 -1.760 -45

7. Volksgezondheid en Milieu 190 -150 190 -150

8. VHROSV 760 -2.005 1.609 -3.362

Totaal 5.654 1.792 -8.024 -689 7.659 1.792 -10.255 -689


* De structurele baten die ontstaan door een onttrekking uit de reserve worden ingezet ter dekking van de kapitaallasten. De kapitaallasten hebben betrekking op de rente- en afschrijvingslasten van de activa (bijvoorbeeld een schoolgebouw).

** De structurele lasten binnen de reserves hebben betrekking op de toevoeging van rente. Deze toevoeging van rente dient ter dekking van de rentecomponent in de kapitaallasten.

Topfunctionarissen/Reguliere functionarissen

De hoogst bezoldigde functionaris binnen de gemeente is de burgemeester. De bezoldiging van overige functio-narissen is hiervan afgeleid. Aangezien de burgemeester een bezoldiging heeft die lager is dan de bezoldigings-norm van de WNT is er geen sprake van overschrijding van de norm.Topfunctionarissen binnen de gemeente Heerlen zijn de algemeen directeur en de griffier.Er zijn geen reguliere functionarissen ontslagen met een ontslagvergoeding boven de bezoldigingsnorm.

220

1a. Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking en leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling

bedragen x € 1 D. Schipperheijn TW Zwemmer

Functiegegevens Gemeentesecretaris Griffier

Aanvang en einde functievervulling in 2018 01/01 – 08/04 01/01-31/12

Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte) 1,0 1,0

Dienstbetrekking? Ja Ja

Bezoldiging

Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 31.394,54 82.102,18

Beloningen betaalbaar op termijn 5.048,62 13.224,72

Subtotaal 36.443,16 95.326,90

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum 50.745,21 189.000,00

-/- Onverschuldigd betaald bedrag en nog niet terugont-vangen bedrag

N.v.t. N.v.t.

Totale bezoldiging 36.443,16 90.326,90

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toege-staan

N.v.t. N.v.t.

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling

N.v.t. N.v.t.

Gegevens 2017

Aanvang en einde functievervulling in 2017 01/01-31/12 01/01-31/12

Omvang dienstverband (als deeltijdfactor in fte) 1,0 1,0

Dienstbetrekking? ja ja

Bezoldiging

Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 132.284 81.013

Beloningen betaalbaar op termijn 17.446 11.653

Subtotaal 149.730 92.666

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum 181.000 181.000

Totale bezoldiging 149.730 92.666

221

1b. Leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking in de periode kalendermaand 1 t/m 12

bedragen x € 1 M. Oosterwijk M. Wilke

Functiegegevens Interim-gemeentesecretaris Interim-gemeentesecretaris

Kalenderjaar 2018 2018

Periode functievulling in het kalenderjaar (aanvang-einde) 09/04-14/05 15/05-31/12

Aantal kalendermaanden functievervulling in het kalenderjaar

2 8

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum

Maximum uurtarief in het kalenderjaar € 182 € 182

Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalen-dermaand 1 t/m 12

50.600 190.000

Bezoldiging

Werkelijk uurtarief lager dan het (gemiddeld) maximum uurtarief

Ja Ja

Bezoldiging in de betreffende periode 25.760 146.020

Totale bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 25.760 146.020

-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag

N.v.t. N.v.t.

Totale bezoldiging, exclusief BTW 25.760 146.020

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan N.v.t. N.v.t.

Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde beta-ling

N.v.t. N.v.t.

223

Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid

Op grond van de Gemeentewet (artikel 189, vierde lid) zijn alle overschrijdingen op de lasten -ten opzichte van de begroting na wijzigingen- onrechtmatig. Deze overschrijdingen zijn per kernthema in de programmaverant-woording (zie hiervoor hoofdstuk 2) opgenomen en toegelicht. Ondanks dat strikt genomen álle overschrijdin-gen op de lasten op programmaniveau onrechtmatig zijn, kunnen bepaalde afwijkingen buiten het rechtmatig-heidsoordeel van de accountant vallen; bijvoorbeeld als een overschrijding binnen de beleidskaders van de raad past óf wanneer hier direct gerelateerde inkomsten tegenover staan.

In de Kadernota rechtmatigheid van de commissie BBV staan de uitgangspunten voor de begrotingsrechtmatig-heid. Op basis hiervan is van lastenoverschrijdingen groter dan € 50.000 getoetst of deze, voor het rechtmatig-heidsoordeel, (on)rechtmatig zijn. In onderstaande tabel staat per programma aangegeven welke afwijkingen onrechtmatig zijn en welke daarvan meetellen voor het oordeel van de accountant.

Prim. begroting 2018 Bijgest. begroting 2018 Rekening 2018 Resul-taat 2018

Waarvan niet on-rechtmatig voor het oordeel

Waarvan onrecht-matig voor het oordeel

Programma Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Lasten Lasten

0. Bestuur en Ondersteuning 281.547 -56.225 225.322 286.593 -66.058 220.535 294.032 -72.745 221.288 753 1.413 0

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109 305 0

2. Verkeer en Vervoer 1.287 -10.147 -8.860 1.575 -9.722 -8.147 1.688 -10.014 -8.325 -178 50 0

3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 2.830 -3.376 -546 1.367 526 0

4. Onderwijs 3.730 -16.142 -12.412 7.557 -18.546 -10.989 8.026 -18.749 -10.723 267 413 0

5. Sport, Cultuur en Recreatie 2.916 -29.442 -26.526 4.099 -30.010 -25.911 4.524 -30.420 -25.896 15 173 81

6. Sociaal Domein 69.723 -228.413 -158.690 75.515 -230.293 -154.777 76.291 -238.594 -162.303 -7.526 717 0

7. Volksgezondheid en Milieu 19.905 -21.903 -1.999 19.822 -21.836 -2.014 21.130 -21.533 -403 1.612 0 0

8. VHROSV 2.326 -5.947 -3.621 5.983 -9.963 -3.980 19.362 -18.833 529 4.509 1.912 0


382.446 -382.013 434 402.139 -399.768 2.370 428.039 -425.959 2.080 -291 5.509 81

0. Bestuur en Ondersteuning 4.443 -4.551 -109 2.703 -1.292 1.411 3.029 -1.215 1.814 403 0 0

1. Veiligheid 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2. Verkeer en Vervoer 168 0 168 265 -156 109 265 -156 109 0 0 0

3. Economie 0 0 0 0 0 0 573 -861 -289 -289 0 0

4. Onderwijs 1.186 -2.081 -894 1.233 -2.720 -1.487 1.391 -2.711 -1.320 168 0 0

5. Sport, Cultuur en Recreatie 114 -60 53 81 60 141 181 -40 141 0 0 0

6. Sociaal Domein -12 0 -12 422 -1.760 -1.338 422 -1.760 -1.338 0 0 0

7. Volksgezondheid en Milieu 0 0 0 190 -150 40 190 -150 40 0 0 0

8. VHROSV 360 0 360 760 -2.005 -1.245 1.609 -3.362 -1.752 -507 335 0

Bestemming 6.259 -6.693 -434 5.654 -8.024 -2.370 7.659 -10.255 -2.596 -225 335 0

0. Bestuur en Ondersteuning 285.990 -60.776 225.214 289.296 -67.350 221.946 297.061 -73.960 223.101 1.155 1.413 0

1. Veiligheid 138 -10.659 -10.520 120 -10.552 -10.432 155 -11.696 -11.541 -1.109 305 0

2. Verkeer en Vervoer 1.455 -10.147 -8.692 1.840 -9.878 -8.039 1.953 -10.170 -8.217 -178 50 0

3. Economie 875 -3.135 -2.260 875 -2.788 -1.913 3.402 -4.237 -834 1.079 526 0

4. Onderwijs 4.916 -18.222 -13.306 8.790 -21.267 -12.476 9.417 -21.459 -12.042 434 413 0

5. Sport, Cultuur en Recreatie 3.030 -29.503 -26.473 4.180 -29.950 -25.770 4.705 -30.460 -25.756 15 173 81

6. Sociaal Domein 69.711 -228.413 -158.702 75.937 -232.053 -156.115 76.713 -240.355 -163.641 -7.526 717 0

7. Volksgezondheid en Milieu 19.905 -21.903 -1.999 20.012 -21.986 -1.974 21.320 -21.683 -363 1.612 0 0

8. VHROSV 2.686 -5.947 -3.261 6.743 -11.969 -5.225 20.972 -22.195 -1.223 4.002 2.247 0

Gerealiseerde resultaat 388.705 -388.705 0 407.793 -407.793 0 435.698 -436.214 -516 -516 5.844 81


De getoonde onrechtmatigheden in bovenstaande tabel die daadwerkelijk tot een onrechtmatigheid leiden in het oordeel van de accountant, zijn per programma hieronder nader toegelicht. Het grondbedrijf valt volledig buiten het rechtmatigheidsoordeel en is daarom niet meegenomen.

Programma & Kernthema

Begrotings-afwijking

Telt niet in het oordeel

Telt wel in het oordeel

Toelichting begrotings(on)rechtmaitgheid

5. KT Cultuur Kasteel & Thermenmu-seum

81 Onrechtmatigheid van € 81.000 als gevolg van extra ten-toonstellingen en presentaties, buiten hetgeen gemeld is in de novembernota en waar geen direct gerelateerde inkom-sten tegenover staan.

Totaal 81Bedragen x € 1.000

225

4.5 Financiële status en weerbaarheid

InleidingHet is van belang inzicht te hebben in de financiële status (hoe financieel gezond is de gemeente) en de financi-ele weerbaarheid (welke mogelijkheden zijn er in financieel moeilijke tijden). Deze paragraaf geeft door middel van indicatoren inzicht (een indicatie) in de financiële status en weerbaarheid. Het is een set van indicatoren en normen, die door een landelijke werkgroep van grote gemeenten, onder voorzitterschap van de gemeente Heerlen, zijn samengesteld. Deze stresstest is onder andere gepresenteerd aan de Raad voor de Financiële Verhoudingen (RfV) en wordt landelijk gebruikt.

De financiële status en weerbaarheid laat in één overzicht de financiële gezondheid van de gemeente zien: “zo staat de gemeente er financieel voor”. Het gaat om de financiële status en weerbaarheid op een bepaald meetmoment. Het is een thermometer, die meerdere keren wordt gebruikt (begroting, jaarrekening en meer-dere jaren achtereen) en hierdoor ook een trend (een ontwikkeling) aangeeft. Sommige indicatoren zijn alleen begrotingsindicatoren andere zowel begrotings- als jaarrekeningindicatoren. Het meest actuele cijfer wordt weergegeven. Het is een technische analyse, waarbij verdere uitleg bij de cijfers noodzakelijk kan zijn. De re-sultaten van de test staan in de vorm van een dashboard in onderstaande tabel.

Indicatorgroep Indicator Voldoende Attentie/kwetsbaar Kwetsbaar1. Schuldpositie (vreemd vermogen)

1.1 Schuldratio

1.2 Netto schuld/exploitatie (netto schuldquote)

1.3 Netto schuld per inwoner

1.4 Schuldevolutie

1.5 Netto rentelasten/exploitatie

1.6 Rentereserve

2. Reservepositie (eigen ver-mogen)

2.1 Ratio weerstandsvermogen

2.2 Mogelijkheden om beschikbare weerstandscapa-citeit te verbeteren

3. Grondexploitaties 3.1 Afhankelijkheid van grondexploitatie voor slui-tende begroting

3.2 Winstverwachting grondexploitaties (meerjarig)

3.3 Algemene reserve grondbedrijf en risicoreserve grondbedrijf versus risico’s

3.4 Toekomstig nog te realiseren baten en lasten in relatie tot de BIE (Bouwgrond In Exploitatie)

4. Leningen, garantstellingen en waarborgen

4.1 Zekerheden leningen, garantstellingen en waarborgen

5. Meerjarig onderhoud kapi-taalgoederen

5.1 Toereikendheid onderhoudsbudgetten, incl. vervangingsinvesteringen

6. Lokale lasten 6.1 Lokale lastendruk

6.2 Onbenutte belastingcapaciteit OZB

6.3 Derving OZB i.v.m. leegstand

6.4 Kostendekkendheid leges

7. Meerjarig financieel even-wicht

7.1 Ombuigingen, taakstellingen

7.2 Verhouding Structurele/Incidentele baten en lasten

7.3 Meerjarig sluitende begroting

Hierna worden de indicatoren, de norm en de score van de gemeente Heerlen toegelicht.

1. Schuldpositie, vreemd vermogen1.1 SchuldratioDe schuldratio geeft aan welk aandeel van de bezittingen is belast met schulden. Deze ratio is de som van de kortlopende en de langlopende schulden gedeeld door het balanstotaal. Voorzieningen worden hier niet meege-nomen. Hoe lager de uitkomst hoe gunstiger dit is. We financieren dan immers meer met eigen vermogen. Een factor van 80% of hoger wordt door de VNG gezien als een hoge mate van financiering met vreemd vermogen. Heerlen heeft een resultaat van 89% en dat betekent: kwetsbaar.

Het kengetal van BZK is de solvabiliteitsratio: 6,5%.(hier worden de voorzieningen niet bij het eigen vermogen meegenomen. Deze definitie wijkt af van die van de VNG).

226

1.2 Netto schuldquote (netto schuld / exploitatie)De schuld als aandeel van de baten voor bestemming is een indicator om de hoogte van de schulden van een gemeente te beoordelen. De hoogte van de baten bepaalt namelijk in belangrijke mate hoeveel schuld een gemeente kan dragen. De schuld als aandeel van de exploitatie is de som van de kortlopende schulden, de langlopende schulden en de crediteurenvorderingen (totaal de bruto schulden) minus de debiteurenvorderingen, de liquide middelen en langlopende uitzettingen gedeeld door de totale baten (voor bestemming). De VNG geeft aan dat bij een resultaat van meer dan 90% voorzichtigheid is geboden. Heerlen heeft een verhouding van 71% en scoort daarmee: voldoende.

Het kengetal van BZK is hetzelfde.

1.3 Netto schuld per inwonerDeze indicator is de hiervoor beschreven netto schuld gedeeld door het aantal inwoners. Het gemiddelde in Nederland is € 2.432 (ultimo 2017, meest actuele cijfer van de VNG). Binnen een afwijking van 20% van dit ge-middelde is de score attentie/kwetsbaar, daarbuiten voldoende (-20%, € 1.946) of kwetsbaar (+20%, € 2.918). Heerlen heeft een schuld per inwoner van € 3.496 (ultimo 2018) en scoort daarmee: kwetsbaar.

1.4 SchuldevolutieDeze indicator geeft de ontwikkeling van de schuld aan. Dit is het procentuele verschil tussen de netto schuld per inwoner op 31-12-2018 (€ 3.496 en de netto schuld per inwoner op 31-12-2017 € 3.036). Dit is een toe-name met 15%, de score geeft aan: attentie/kwetsbaar.

1.5 Netto rentelasten/exploitatieDit is het aandeel van de externe rentelasten (inclusief financial lease) in de exploitatie. De indicator geeft aan welk deel van de exploitatie gebonden is door het betalen van rente. Deze bedragen 0,83% van de totale ex-ploitatielasten. De score is: voldoende.

1.6 Omslagrente-werkelijke renteDe omslagrente (1,5%) wordt volgens vastgelegde uitgangspunten berekend. Als de werkelijke rente (gem. ac-tuele rentevoet van de portefeuille: 1,34%) afwijkt heeft dit invloed op de exploitatie. De omslagrente is hoger dan de werkelijke rente. Er blijft een renteresultaat over. De score is voldoende.

2. Reservepositie, eigen vermogen2.1 Ratio weerstandsvermogenHet weerstandsvermogen geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om risico’s op te vangen zon-der dat het beleid moet worden gewijzigd. Het geeft inzicht in de robuustheid van de financiële positie van de gemeente. De score ligt onder de 0,8 en dit betekent: kwetsbaar (norm volgens nota risico’s en weerstandsver-mogen).

2.2 Mogelijkheden om beschikbare weerstandscapaciteit te verbeterenDe algemene reserve vormt ons directe weerstandsvermogen, bedoeld om risico’s af te dekken. Daarnaast is sprake van indirect weerstandsvermogen (post onvoorzien, onbenutte belastingcapaciteit en bestemmingsre-serves die niet worden gebruikt ter dekking van kapitaallasten van investeringen met economisch nut). Deze kunnen worden gebruikt om de weerstandscapaciteit te verbeteren. Deze middelen zijn beperkter waardoor de score attentie/kwetsbaar is. Door het goedgekeurde herstelplan bij de begroting 2019 worden deze middelen weer aangevuld zodat er een score wordt gerealiseerd van voldoende.

3. Grondexploitatie3.1 Afhankelijkheid grondexploitatie voor sluitende begrotingZodra in de meerjarenbegroting rekening wordt gehouden met winsten vanuit de grondexploita-ties bestaat er een bepaalde druk op de exploitaties om deze winsten daadwerkelijk te realiseren. Geen realisatie betekent immers een direct dekkingsprobleem in de begroting. Lagere grondverkopen hebben dan direct effect op de reguliere exploitatie. In de meerjarenbegroting van onze gemeente zijn dergelijke winsten niet ingeboekt, zodat de score voldoende is.

227

3.2 Winstverwachting grondexploitatiesOp het moment dat er positieve resultaten uit de grondexploitaties worden gerealiseerd heeft de gemeente middelen die kunnen worden ingezet of gespaard voor moeilijke tijden. De meerjarige winstverwachting van de grondexploitaties is positief, zodat de gemeente op deze indicator voldoende scoort.

3.3 Algemene reserve grondbedrijf en risicoreserve grondbedrijf versus risico’sDe AR van het grondbedrijf en de bestemmingsreserve ter afdekking van algemene economische risico’s zijn reserves om risico’s van het grondbedrijf op te vangen. De reserve moet zodanig zijn dat de risico’s kunnen worden opgevangen. Hierin zit bijvoorbeeld opgenomen of de meerjarig geplande woningproductie/uitgifte bedrijfsterreinen wordt gehaald. De reserve is groot genoeg om alle risico’s op te vangen, waardoor de score voldoende is.

3.4 Toekomstig nog te realiseren baten en lasten in relatie tot de BIE (Bouwgrond In Exploitatie)Deze indicator geeft aan wat nog aan kosten en opbrengsten moet worden gerealiseerd in relatie tot de actuele boekwaarde van de BIE (Bouwgronden In Exploitatie). Als dit te hoog is dan geeft dit aan dat er nog veel te verrichten inspanningen zijn met mogelijke risico’s. De score is voldoende.

Het kengetal van BZK voor de grondexploitatie geeft aan hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale geraamde baten. Dit is 1,2.

4. Uitstaande leningen, garantstellingen en waarborgen4.1 Zekerheden leningen, garantstellingen en waarborgenMet betrekking tot de leningen is geanalyseerd welke zekerheden zijn gesteld en welke positie de gemeente Heerlen inneemt in geval de geldlener in gebreke blijft. Niet alleen de positie, ook het feit of zekerheden zijn gesteld (onderpand) bepalen het risicoprofiel voor onze gemeente. Indien geen onderpanden zijn verstrekt is het risico immers hoger (aangezien er geen aanspraak kan worden gemaakt op de waarde van enig onder-pand). Het resultaat is dat voor 92,43% zekerheden zijn gesteld en dat betekent: attentie/kwetsbaar.

5. Meerjarig onderhoud kapitaalgoederen5.1 Toereikendheid onderhoudsbudgettenWij zijn verantwoordelijk voor het onderhoud aan de kapitaalgoederen binnen onze gemeente. Veelal betreft dit kapitaalgoederen in de openbare ruimte zoals wegen, groen en civieltechnische kunstwerken. Gekeken is of de budgetten toereikend zijn om het normniveau van een 6 te waarborgen (indien de kwaliteit zakt onder de 6 is sprake van kapitaalvernietiging met op termijn extra kosten). Op dit moment is 0,34% extra budget van de totale gemeentelijke lasten nodig om dit normniveau te halen of te behouden (2018). De score is: attentie/kwetsbaar.

6. Lokale lasten6.1 Lokale lastendrukDe lokale lastendruk is de druk van de lasten van rioolheffing, afvalstoffenheffing en OZB. Het gemiddelde van Nederland is € 721 (COELO 2018). Binnen een afwijking van 5% van dit gemiddelde is de score attentie/kwets-baar, daarbuiten voldoende (-5%) of kwetsbaar (+5%). Heerlen heeft een lokale lastendruk van € 713 (COELO 2018) en dat betekent: voldoende.

6.2 Onbenutte belastingcapaciteit OZBLandelijk mag de OZB opbrengst jaarlijks voor alle gemeenten gezamenlijk een vastgestelde stijging laten zien. Voor 2018 is dit bepaald op 3,1% (gecorrigeerde macronorm). De inkomstenstijging (niet de tariefstijging) voor onze gemeente is hoger dan deze macronorm, zodat er geen belastingcapaciteit “onbenut” is. De macronorm is overigens geen harde norm, het geeft een richting aan. Gemeenten kunnen hier vanaf wijken en een inkom-stenstijging in de begroting opnemen die hoger is dan de macronorm. De score is: kwetsbaar.

6.3 Inkomstenderving OZB door leegstand niet-woningenLeegstand kost de gemeente geld. Er bestaat een directe relatie tussen de opbrengst OZB-gebruikers niet-woningen en leegstand. De gemeente Heerlen heeft een inkomstenderving van 7,41% van de totale opbrengst OZB niet-woningen, waardoor de score is: kwetsbaar.

228

6.4 Kostendekkendheid legesDeze indicator geeft aan in hoeverre bij de leges de lasten worden gedekt door de baten (baten/lasten). Als de kostendekkendheid lager is dan 100% (maximum), is er mogelijk ruimte om meer baten te realiseren. De kostendekkendheid bij de algemene dienstverlening is 40%, bij de omgevingsvergunningen 79% en bij de Europese Dienstenrichtlijn 8%. Er is slechts beperkt ruimte voor het verhogen van de baten. De score is atten-tie/kwetsbaar.

7. Financieel evenwicht in de begroting7.1 OmbuigingenVanaf de begroting 2019 zijn er geen openstaande ombuigingen. Deze score betekent: voldoende.

7.2 Verhouding structurele lasten en structurele batenEen begroting moet materieel in evenwicht zijn. Dit betekent dat de structurele lasten moeten worden afgedekt door structurele baten. Meerjarig zijn de structurele lasten voor meer dan 100% afgedekt door structurele ba-ten. De score is voldoende. De norm voor voldoende is overigens door de provincie aangepast naar 100%.

Het BZK-kengetal met betrekking tot de structurele exploitatieruimte is -0,6%.

7.3 Sluitende begrotingHet gaat hierbij om formeel evenwicht (de lasten en baten zijn in evenwicht). De meerjarige begroting is in het jaar 2019 tot en met 2021 sluitend. De score geeft aan: voldoende.

229

4.6 Single Information Single Audit

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2018 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 10 januari 2019

OCW D1 Regionale melden coördinatie-centra voortijdig schoolverlaten Besluit regionale melden coördina-tiefunctie voortij-dig schoolverlaten Contactgemeenten

Besteding (jaar T)

Aard controle RIndicatornummer: D1 / 01

€ 1.275.948

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1)

Aard controle RIndicatornummer: D1 / 02Indicatornummer: D1 / 02€ 0

OCW D10 Volwasseneducatie Contactgemeenten

Verstrekte uitke-ring (jaar T)

Aard controle RIndicatornummer: D10 / 01€ 2.022.930

Besteding (jaar T) van educatieAard controle RIndicatornummer: D10 / 02€ 1.976.980

Reservering beste-ding van educatie in jaar T voor vol-gend kalenderjaar (jaar T+1 )Aard controle RIndicatornummer: D10 / 03€ 50.853

Onttrekking beste-ding van educatie in jaar T van vol-gend kalenderjaar (jaar T+1 )Aard controle RIndicatornummer: D10 / 04€ 0

OCW D1A Regionale maat-regelen voortijdig schoolverlaten 2016-2021 Besluit regionale melden coördina-tiefunctie voortij-dig schoolverlaten Contactgemeenten

Besteding (jaar T)

Aard controle RIndicatornummer: D1A / 01€ 0

Besteding aan contactschool (jaar T)

Aard controle RIndicatornummer: D1A / 02€ 791.123

Besteding (jaar T) van educatie totaal (automa-tisch)

Aard controle nvtIndicatornummer: D1A / 03€ 791.123

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1)

Aard controle RIndicatornummer: D1A / 04€ 0

OCW D9 Onderwijsach-terstandenbeleid 2011-2018 (OAB)

Besluit speci-fieke uitkeringen gemeentelijke onderwijsachter-standenbeleid 2011-2018

Gemeenten

Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die vol-doen aan de wet-telijke kwaliteit-seisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)

Aard controle RIndicatornummer: D9 / 01€ 2.585.301

Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlin-gen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Aard controle RIndicatornummer: D9 / 02€ 0

Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde ge-zagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)


Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie

Aard controle RIndicatornummer: D9 / 04€ 238.269

1

Hieronder per regel één gemeente(code) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoor-dingsinformatie voor die gemeente invullen

Aard controle n.v.tIndicatornummer: D9 / 05060917 Gemeente Heerlen

Aan andere ge-meenten (in jaar T) overgeboekte middelen (lasten) uit de specifieke uitkering onder-wijsachterstanden-beleid Bedrag


Hieronder per regel één gemeente(code) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoor-dingsinformatie voor die gemeente invullen

Aard controle n.v.tIndicatornummer: D9 / 07060917 Gemeente Heerlen

Van andere ge-meenten in (jaar T) overgeboekte middelen (baten) uit de specifieke uitkering onder-wijsachterstanden-beleid Bedrag


Eindverantwoor-ding Ja/Nee

Aard controle n.v.t.Indicatornummer: D9 / 09Nee

IenW E27B Brede doeluit-kering verkeer en vervoer (SiSa tussen medeover-heden) Provinciale beschikking en/of verordening Gemeenten en Ge-meenschappelijke Regelingen

Hieronder per regel één beschik-kingsnummer en in de kolommen ernaast de verant-woordingsinfor-matie

Aard controle n.v.t.Indicatornummer: E27B / 01

Besteding (jaar T) ten laste van pro-vinciale middelen

Aard controle RIndicatornummer: E27B / 02

Overige bestedin-gen (jaar T)


Correctie ten op-zichte van tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van provinci-ale middelen Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen


Correctie ten opzichte van tot jaar T verant-woorde overige bestedingen Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen


1 DOC 201000163761 totale kosten te verantwoorden waarvan 117.574 subsidie Maatre-gelen duurzaam veilig

€ 0 € 0 € 910.722 € 910.722

230

2 2015/94922 EN 2016/75215 totale kosten te verant-woorden waarvan 1.371.207,52 subsidie Verbete-ren bereikbaarheid en doorstroming Akerstraat Noord, wegreconstructie incl. fietstunnel

€ 20.416 € 20.416 € 734.304 € 734.304

3 2013/44394 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie KAR diverse VRI kruispunten

€ 0 € 0 € 0 € 0

4 2013/44394 totale kosten te verant-woorden waarvan 550.000 subsidie Benzenraderweg

€ 0 € 0 € 589.797 € 589.799

5 2015/94922 totale kosten te verant-woorden waarvan 917.347,47 subsidie Veilig-heidsmaatregelen hoofdwegen wijk MSP Heerlen

€ 135.836 € 135.836 € 847.463 € 847.463

6 2017/19225 totale kosten te verant-woorden waarvan 100.000 subsidie voorbereidingskst Mijnspoor

€ 37.816 € 37.816 € 16.790 € 16.790

7 2017/19249 totale kosten te verant-woorden waarvan 340.000 subsidie reconstructie rotonde Heesberg incl voorberei-dingskst snelfiets-route Heerlen

€ 0 € 0 € 0 € 0

8 2017/19239 totale kosten te verant-woorden waarvan 75.000 subsidie Fietstunnel Valkenburgerweg Heerlen

€ 0 € 0 € 28.463 € 28.463

9 2017/57348 totale kosten te verant-woorden waarvan 50.000 subsidie halte hogeschool Zuyd Heerlen

€ 0 € 0 € 0 € 0

10 2017/57354 totale kosten te verant-woorden waarvan 200.000 subsidie halte Emmastr Hoensbr gem Hrl

€ 0 € 0 € 0 € 0

11 2017/57145 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie halte Markt Hoensbroek

€ 0 € 0 € 0 € 0

12 2017/57394 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie halte ziekenhuis, Heerlen

€ 0 € 0 € 0 € 0

13 2017/57521 totale kosten te verant-woorden waarvan 7.500 subsidie station Hoens-broek, Heerlen

€ 0 € 0 € 0 € 0

231

1 Kopie beschik-kingsnummer Aard controle n.v.t.Indicatornummer: E27B/ 06

Cumulatieve be-steding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie


Cumulatieve ove-rige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie


Toelichting


Eindverantwoor-ding Ja/Nee Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen beste-dingen meer wilt verantwoorden


1 OC201000163761 totale kosten te verantwoorden waarvan 117.574 subsidie Maatre-gelen duurzaam veilig

€ 910.722 € 910.722 Ref. Parkststad/Gem.: H-BDU-1

Ja

2 2015/94922 EN 2016/75215 totale kosten te verant-woorden waarvan 1.371.207,52 subsidie Verbete-ren bereikbaarheid en doorstroming Akerstraat Noord, wegreconstructie incl. fietstunnel

€ 754.720 € 754.720 Ref. Parkststad/Gem.: H-BDU-2/3

Ja

3 2013/44394 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie KAR diverse VRI kruispunten

€ 0 € 0 Ref. Parkststad/Gem.: H-BDU-4

Ja

4 2013/44394 totale kosten te verant-woorden waarvan 550.000 subsidie Benzenraderweg


Ja

5 2015/94922 totale kosten te verant-woorden waarvan 917.347,47 subsidie Veilig-heidsmaatregelen hoofdwegen wijk MSP Heerlen


Ja

6 2017/19225 totale kosten te verant-woorden waarvan 100.000 subsidie voorbereidingskst Mijnspoor


Nee

7 2017/19249 totale kosten te verant-woorden waarvan 340.000 subsidie reconstructie rotonde Heesberg incl voorberei-dingskst snelfiets-route Heerlen

€ 0 € 0 Ref. Parkststad/Gem.: H-BDU-8

Nee

8 2017/19239 totale kosten te verant-woorden waarvan 75.000 subsidie Fietstunnel Valkenburgerweg Heerlen


Ja

9 2017/57348 totale kosten te verant-woorden waarvan 50.000 subsidie halte hogeschool Zuyd Heerlen

€ 0 € 0 Ref. Parkststad/Gem.: H-OV-1

Nee

10 2017/57354 totale kosten te verant-woorden waarvan 200.000 subsidie halte Emmastr Hoensbr gem Hrl


Nee

232

11 2017/57145 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie halte Markt Hoensbroek


Nee

12 2017/57394 totale kosten te verant-woorden waarvan 12.500 subsidie halte ziekenhuis, Heerlen


Nee

13 2017/57521 totale kosten te verant-woorden waarvan 7.500 subsidie station Hoens-broek, Heerlen


Nee

IenW E3 Subsidieregeling sanering verkeer-slawaai Subsidieregeling sanering verkeer-slawaai Provincies, gemeenten en ge-meenschappelijke regelingen (Wgr)

Hieronder per regel één beschik-kingsnummer en in de kolommen ernaast de verant-woordingsinfor-matie

Aard controle n.v.t.Indicatornummer: E3 / 01

Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen

Aard controle R

Indicatornummer: E3 / 02

Overige bestedin-gen (jaar T)

Aard controle R


Besteding (jaar T) door meerwerk dat o.b.v. art. 126 Wet geluidshinder ten laste van het Rijk komt

Aard controle R


Correctie over besteding t/m jaar T

Aard controle R


Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen

Aard controle R


1 IenW/BSK-2018/187154

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

2 IenW/BSK-2018/71165

€ 7.415 € 0 € 0 € 0 € 0

3 IenW/BSK-2018/223378

€ 18.055 € 14.663 € 0 € 0 € 0

4 IenM/BSK-2014/13110

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

5 IenM/BSK-2015/195746

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

6 IenM/BSK-2016/115467

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

7 IenM/BSK-2016/79496

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

8 IenM/BSK-2017/120461

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

9 IenW/BSK-2018/228225

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

10 IenW/BSK-2018/228412

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

11 IenW/BSK-2018/228527

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

12 IenW/BSK-2018/229152

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0

Kopie beschik-kingsnummer


Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmid-delen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie


Cumulatieve ove-rige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie


Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoor-dingsinformatie


Correctie over besteding kosten ProRail t/m jaar T

Aard controle R


Eindverantwoor-ding Ja/Nee


1 IenW/BSK-2018/187154

€ 35.990 € 0 € 0 € 0 Ja

2 IenW/BSK-2018/71165

€ 7.415 € 0 € 0 € 0 Ja

3 IenW/BSK-2018/223378

€ 18.055 € 14.663 € 0 € 0 Nee

4 IenM/BSK-2014/13110

€ 12.634 € 28.564 € 0 € 0 Nee

5 IenM/BSK-2015/195746

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

6 IenM/BSK-2016/115467

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

233

7 IenM/BSK-2016/79496

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

8 IenM/BSK-2017/120461

€ 18.150 € 3.466 € 0 € 0 Nee

9 IenW/BSK-2018/228225

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

10 IenW/BSK-2018/228412

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

11 IenW/BSK-2018/228527

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

12 IenW/BSK-2018/229152

€ 0 € 0 € 0 € 0 Nee

EZK F1 Regeling aankoop woningen onder een hoogspan-ningsverbinding

Totale besteding (jaar T) ten last van Rijksmidde-len (automatisch berekend)Aard controle RIndicatornummer: F1 / 01

Projectnaam /UWHS-nummerAard controle N.v.t.Indicatornummer: F1 / 02

Besteding (jaar T) ten laste van Rijksmiddelen per woningAard controle RIndicatornummer: F1 / 03

Is de bestemming gewijzigd Ja/NeeAard controle D1Indicatornummer: F1 / 04

Indien woning ver-plaatst: conform de ingediende perceelschets Ja/NeeAard controle D1Indicatornummer: F1 / 05

Eindverantwoor-ding Ja/NeeAard controle D1Indicatornummer: F1 / 06

1 € 240.467 UWHS170117 € 113.798 Nee Nee Nee

2 UWHS170119 € 126.669 Nee Nee Nee

Kopie Projectnaam /UWHS-nummer

Aard controle N.v.t.Indicatornummer: F1 / 07

Cumulatieve be-steding ten laste van Rijksmiddelen tot en met (Jaar T)

Aard controle R

Indicatornummer: F1 / 08

Indien (een deel van) de uitkering voor het stan-daardbedrag voor gemeentelijke uitvoeringskosten is verantwoord als onderdeel van de cumulatieve besteding ten laste van Rijksmiddelen tot met (jaar T): Vermeld bedrag € 3.500, € 6.500 of € 10.000.

Aard controle R

Indicatornummer: F1 / 09

1 UWHS170117 € 123.798 € 10.000

2 UWHS170119 € 136.669 € 10.000

SZW G2 Gebundelde uitke-ring op grond van artikel 69 Partici-patiewet_gemeen-tedeel 2018 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeen-tedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Besteding (jaar T) algemene bijstand Gemeente I.1 Participatiewet (PW)

Aard controle RIndicatornummer: G2 / 01

Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Gemeente I.1 Participatiewet (PW)


Besteding (jaar T) IOAW Gemeente I.2 Wet inkomens-voorziening oudere en gedeeltelijk ar-beidsongeschikte werkloze werkne-mers (IOAW)


Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente I.2 Wet inkomens-voorziening oudere en gedeeltelijk ar-beidsongeschikte werkloze werkne-mers (IOAW)


Besteding (jaar T) IOAZ Gemeente I.3 Wet inko-mensvoorziening oudere en gedeel-telijk arbeidsonge-schikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)


Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente I.3 Wet inko-mensvoorziening oudere en gedeel-telijk arbeidsonge-schikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)


€ 58.295.023 € 919.542 € 1.683.756 € 14.941 € 169.067 € 0

Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelf-standigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelf-standigen) (Bbz 2004)

Aard controle R

Indicatornummer: G2 / 07

Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonder-houd beginnende zelfstandigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelf-standigen) (Bbz 2004)

Aard controle R


Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Gemeente I.6 Wet werk en inkomen kunste-naars (WWIK)

Aard controle R


Besteding (jaar T) Loonkostensubsi-die o.g.v. art. 10d Participatiewet Gemeente I.7 Participatiewet (PW)

Aard controle R


Baten (jaar T) Loonkostensubsi-die o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Rijk) Gemeente I.7 Participatiewet (PW)

Aard controle R


Volledig zelfstan-dige uitvoering Ja/Nee

Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G2 / 12

€ 147.518 € 0 € 0 € 749.618 € 7.760 Ja

234

SZW G3 Besluit bij-standverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_ge-meentedeel 2018 Besluit bijstand-verlening zelfstan-digen (Bbz) 2004 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeen-tedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Besteding (jaar T) levensonder-houd gevestigde zelfstandigen (ex-clusief Bob)


Besteding (jaar T) kapitaalverstrek-king (exclusief Bob)


Baten (jaar T) levensonder-houd geves-tigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


Baten (jaar T) ka-pitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (ex-clusief Bob)


Besteding (jaar T) Bob


€ 73.363 € 226.041 € 0 € 160.191 € 142.136 € 0

Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)

Aard controle R


Besteding (jaar T) aan uitvoerings-kosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Aard controle R


Volledig zelfstan-dige uitvoering Ja/Nee

Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G3 / 09

€ 0 € 0 Ja

VWS H1 Ministeriële rege-ling heroïnebehan-deling Gemeenten

Feitelijke bezetting behandelplaatsen (jaar T) Afspraak

Aard controle D1Indicatornummer: H1 / 01

Feitelijke bezetting behandelplaatsen (jaar T) Realisatie

Aard controle D1Indicatornummer: H1 / 02

Besteding (jaar T)

Aard controle RIndicatornummer: H1 / 03

35 35 € 811.194

235

4.7 Bijlage taakvelden

Programma 0: BESTUUR EN ONDERSTEUNING

Baten Lasten Saldo

Taak-veld

Omschrijving taakveld Prim. begroting 2018

Bijgest. begroting 2018

Rekening 2018

Afwij-king

Prim. begroting 2018


Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

0.1 Bestuur 3 3 138 136 -5.238 -7.456 -8.855 -1.398 -5.236 -7.454 -8.716 -1.263

0.2 Burgerzaken 1.546 1.804 2.061 256 -2.001 -2.027 -2.392 -364 -456 -223 -331 -108

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden

892 880 989 110 -1.571 -1.572 -1.732 -160 -679 -693 -743 -50

0.4 Overhead 10.129 11.899 14.400 2.501 -45.789 -47.251 -52.570 -5.319 -35.660 -35.352 -38.170 -2.818

0.5 Treasury 6.233 6.053 6.896 843 -5.043 -5.010 -4.871 139 1.190 1.043 2.025 982

0.61 OZB woningen 13.080 13.080 13.285 205 -504 -337 -356 -18 12.576 12.742 12.929 187

0.62 OZB niet-woningen 10.352 10.352 10.605 252 -22 -22 -7 15 10.331 10.330 10.597 267

0.63 Parkeerbelasting 1.797 1.797 1.849 52 -41 -41 -80 -39 1.756 1.756 1.770 14

0.64 Belastingen overig 1.069 1.069 1.127 59 -346 -347 -689 -343 723 722 438 -284

0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds

236.447 239.657 242.677 3.019 0 0 0 0 236.447 239.657 242.677 3.019

0.8 Overige baten en lasten 0 0 5 5 4.330 -1.994 -1.194 801 4.330 -1.994 -1.188 806

0.9 Vennootschapsbelasting (VpB)

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0.10 Mutaties reserves 6.259 5.654 7.659 2.005 -6.693 -8.024 -10.255 -2.230 -434 -2.370 -2.596 -225

0.11 Resultaat van de rekening van baten en lasten

0 0 0 0 0 0 516 -516 0 0 516 516

Totaal programma 0: BESTUUR EN ONDERSTEUNING

287.806 292.247 301.692 9.445 -62.917 -74.082 -82.484 -9.433 224.889 218.165 219.208 1.043


Programma 1: VEILIGHEID Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

1.1 Crisisbeheersing en Brandweer

0 0 11 11 -5.628 -5.638 -5.862 -224 -5.628 -5.638 -5.851 -213

1.2 Openbare orde en Veiligheid 138 120 144 24 -5.031 -4.914 -5.834 -920 -4.892 -4.794 -5.690 -896

Totaal programma 1: VEILIG-HEID

138 120 155 35 -10.659 -10.552 -11.696 -1.144 -10.520 -10.432 -11.541 -1.109


Programma 2: VERKEER, VER-VOER EN WATERSTAAT

Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

2.1 Verkeer en vervoer 1.042 1.330 1.422 92 -9.257 -9.004 -9.283 -279 -8.216 -7.674 -7.861 -187

2.2 Parkeren 245 245 266 21 -869 -698 -710 -12 -624 -453 -444 9

2.5 Openbaar vervoer 0 0 0 0 -20 -20 -20 0 -20 -20 -20 0

Totaal programma 2: VERKEER, VERVOER EN WATERSTAAT

1.287 1.575 1.688 113 -10.147 -9.722 -10.014 -291 -8.860 -8.147 -8.325 -178


Programma 3: ECONOMIE Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

3.1 Economische ontwikkeling 0 0 0 0 -124 -124 -124 0 -124 -124 -124 0

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastruc-tuur

0 0 0 0 -35 87 -35 -122 -35 87 -35 -122

3.3 Bedrijvenloket en bedrijfs-regelingen

688 688 2.601 1.913 -2.390 -2.179 -2.550 -371 -1.703 -1.491 51 1.542

3.4 Economische promotie 187 187 229 42 -586 -573 -668 -95 -399 -386 -439 -53

Totaal programma 3: ECONOMIE 875 875 2.830 1.955 -3.135 -2.788 -3.376 -588 -2.260 -1.913 -546 1.367


Programma 4: ONDERWIJS Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

4.1 Openbaar basisonderwijs 5 5 0 -5 -121 -124 -110 15 -116 -120 -110 10

4.2 Onderwijshuisvesting 320 349 453 104 -9.685 -8.726 -8.827 -101 -9.365 -8.377 -8.374 3

4.3 Onderwijsbeleid en leerlin-genzaken

3.405 7.203 7.573 370 -6.336 -9.696 -9.812 -116 -2.931 -2.493 -2.239 254

Totaal programma 4: ONDER-WIJS

3.730 7.557 8.026 469 -16.142 -18.546 -18.749 -203 -12.412 -10.989 -10.723 267


236

Programma 5: SPORT, CULTUUR EN RECREATIE

Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

5.1 Sportbeleid en activering 0 41 41 0 -710 -752 -740 12 -710 -711 -699 12

5.2 Sportaccommodaties 925 1.423 1.707 284 -4.330 -5.485 -5.697 -212 -3.405 -4.062 -3.989 72

5.3 Cultuurpresentatie, cultuur-productie en cultuurpar-ticipatie

112 136 142 6 -12.126 -11.826 -11.820 5 -12.014 -11.690 -11.678 11

5.4 Musea 688 1.001 1.337 336 -1.429 -1.677 -2.234 -557 -741 -676 -897 -221

5.5 Cultureel erfgoed 1.168 1.463 1.234 -230 -5.408 -4.946 -4.799 147 -4.240 -3.482 -3.566 -83

5.6 Media 0 0 0 0 -210 -207 -202 4 -210 -207 -202 4

5.7 Openbaar groen en (open-lucht) recreatie

24 34 63 29 -5.230 -5.117 -4.927 190 -5.206 -5.083 -4.864 219

Totaal programma 5: SPORT, CULTUUR EN RECREATIE

2.916 4.099 4.524 425 -29.442 -30.010 -30.420 -410 -26.526 -25.911 -25.896 15


Programma 6: SOCIAAL DOMEIN

Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

6.1 Samenkracht en burgerpar-ticipatie

0 331 506 175 -7.930 -8.377 -8.319 58 -7.930 -8.046 -7.812 233

6.2 Wijkteams 0 94 35 -59 -2.045 -2.266 -2.137 129 -2.045 -2.173 -2.102 71

6.3 Inkomensregelingen 63.884 63.884 65.901 2.018 -72.592 -72.545 -72.023 522 -8.709 -8.662 -6.122 2.540

6.4 Begeleide participatie 110 110 176 66 -32.538 -32.415 -31.800 615 -32.428 -32.305 -31.624 681

6.5 Arbeidsparticipatie 17 4.178 3.258 -920 -8.202 -11.041 -10.352 689 -8.186 -6.862 -7.094 -231

6.6 Maatwerk-voorzieningen (WMO)

25 389 437 48 -3.235 -3.170 -3.162 8 -3.210 -2.782 -2.725 56

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+

2.735 2.689 1.162 -1.527 -29.553 -28.714 -30.287 -1.574 -26.818 -26.025 -29.125 -3.101

6.72 Maatwerkdienstverlening 18-

159 161 255 93 -29.131 -28.927 -36.287 -7.361 -28.972 -28.765 -36.033 -7.267

6.81 Geëscaleerde zorg 18+ 2.640 3.272 4.073 801 -39.327 -38.849 -39.855 -1.005 -36.687 -35.577 -35.782 -204

6.82 Geëscaleerde zorg 18- 154 408 488 81 -3.859 -3.989 -4.372 -383 -3.705 -3.581 -3.884 -303

Totaal programma 6: SOCIAAL DOMEIN

69.723 75.515 76.291 776 -228.413 -230.293 -238.594 -8.302 -158.690 -154.777 -162.303 -7.526


Programma 7: VOLKSGEZOND-HEID EN MILIEU

Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

7.1 Volksgezondheid 0 155 130 -26 -4.364 -4.969 -5.165 -196 -4.364 -4.814 -5.035 -221

7.2 Riolering 8.576 8.576 8.544 -32 -6.786 -6.799 -6.699 100 1.790 1.776 1.845 68

7.3 Afval 9.649 9.649 9.826 176 -7.270 -6.800 -6.552 248 2.379 2.849 3.273 424

7.4 Milieubeheer 1.208 960 2.145 1.185 -2.716 -2.493 -2.338 155 -1.508 -1.533 -193 1.340

7.5 Begraafplaatsen en cre-matoria

472 482 486 4 -767 -775 -778 -3 -295 -293 -293 1

Totaal programma 7: VOLKSGE-ZONDHEID EN MILIEU

19.905 19.822 21.130 1.308 -21.903 -21.836 -21.533 303 -1.999 -2.014 -403 1.612


Programma 8: VOLKSHUISVES-TING, RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDELIJKE VERNIEUWING

Baten Lasten Saldo

Taak-veld



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king



Rekening 2018

Afwij-king

8.1 Ruimtelijke ordening 702 4.307 6.318 2.011 -2.459 -7.018 -8.663 -1.646 -1.757 -2.710 -2.345 365

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)

37 37 11.453 11.416 -359 191 -7.063 -7.254 -322 228 4.390 4.162

8.3 Wonen en bouwen 1.587 1.639 1.591 -48 -3.130 -3.137 -3.106 31 -1.543 -1.498 -1.515 -17

Totaal programma 8: VOLKS-HUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDELIJKE VERNIEUWING

2.326 5.983 19.362 13.379 -5.947 -9.963 -18.833 -8.870 -3.621 -3.980 529 4.509


237

Begrippen en afkortingen

3D 3 Decentralisaties

AAPV Algemene Plaatselijke VerordeningAVA Algemene Vergadering van Aandeelhouders

BBBV Besluit Begroting en VerantwoordingBBW Baanbrekend WerkBIBOB Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door Openbaar BestuurBIE Bouwgrond In ExploitatieBISS The Business Intelligence & Smart ServicesBNG Bank Nederlandse GemeentenBMV Brede Maatschappelijke VoorzieningBOA Buitengewoon OpsporingsambtenaarBRP Wet Basisregistratie PersonenBSGW Belasting Samenwerking Gemeenten en WaterschappenBSSC Brightlands Smart Services CampusBUIG Wet Bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeentenBWT-NL Bouw- en Woningtoezicht NederlandBZK Ministerie van Binnenlandse Zaken

CCBS Centraal Bureau voor de StatistiekCOELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere OverhedenCPB Centraal PlanBureauCROW Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de grond-, Water en wegenbouw en de verkeerstechniek

DDIFTAR Gedifferentieerde tarieven (afvalstoffenheffing)DigiD Digitale IdentiteitDMFF Dutch Mountain Film FestivalDUW Duurzaam WoonadviesDVO Dienst Verlenings Overeenkomst

EECB Europese Centrale BankEMU Economische en Monetaire UnieESF Europees Sociaal FondsESZL Economische Samenwerking Zuid-Limburg

FFed Federal Reserve BankFES Fonds Economische StimuleringFido Financiering decentrale overhedenFNV Federatie Nederlandse VakbewegingFTE Fulltime-equivalent

238

GG 40 Stedennetwerk van 40 (middel)grote stedenGBRD Gemeenschappelijke Belasting- en RegistratiedienstGGD Geneeskundige gezondheidsdienstGGZ Geestelijke GezondheidszorgGHOR Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en RampenGMS Grasbroek, Musschemig en SchandelenGOB Grensoverschrijdend Bedrijventerrein

HHbH Hulp bij het huishoudenHBO Hoger Beroeps OnderwijsHOF Wet Houdbare Overheids FinanciënHRM Human Resource ManagementHTS Hogere Technische School

IIBA Internationale Bau AustellungIBE International Breakdance EventIBOR Integraal Beheer Openbare RuimteIBP InterBestuurlijk ProgrammaIC Inter CityICT Informatie en Communicatie TechnologieID/WIW In- en Doorstroom/Wet Inschakeling WerkzoekendenIHP Integraal Huisvestingsplan Primair OnderwijsIIT Individuele Inkomens ToeslagIMAH Integraal Maatschappelijk Accommodatiebeleid HeerlenIOB Integraal OndermijningsbeeldIV Integrale Veiligheid

JJenS Jong en SterkJGZ Jeugd GezondheidsZorgJOGG Jongeren Op Gezond Gewicht

KKBL Stichting Kredietbank LimburgKT Kernthema

LLEA Lokaal Educatieve AgendaLED Limburg Economic DevelopmentLIOF Limburgse ontwikkelings- en investeringsmaatschappij

MMAHHL Euregionaal samenwerkingsverband tussen Maastricht, Aken, Hasselt, Heerlen en Luik MBO Middelbaar Beroeps OnderwijsMBP Meerjarig Bestuurlijk ProgrammaMKB Midden- en KleinbedrijfMSP Meezenbroek, Schaesbergerveld en PalemigMVA Materiele Vaste Activa

239

OOM Openbaar MinisterieOV Openbaar VervoerOZB Onroerende Zaak BelastingOZBE Onroerende Zaak Belasting Eigenaren

PP & C Planning en controlPALET Parkstad Limburg Energie TransitiePGB Persoons Gebonden Budget PO Passend OnderwijsPOC Percentage of CompletionPOL Provinciaal Omgevingsplan LimburgPPS Publiek Private SamenwerkingPSL Parkstad Limburg

RRD4 ReinigingsdienstenRES Regionale Energie StrategieRfv Raad voor financiële verhoudingenRIEC Regionaal Informatie en ExperticecentrumRMC Regionaal Meld- en Coördinatiepunt RUD Regionale UitvoeringsdienstRuddo Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overhedenRWB Regionaal WerkbedrijfRWTH Rheinisch-Westfälische Technische HochschuleRWZI Riool WaterZuiveringsInstallatie

SSPS Stedelijk Plan SchoonhoudenSSC Shared Services CentrumSVREZL StructuurVisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg

TTripool Samenwerkingsverband tussen Heerlen, Sittard-Geleen en Maastricht

UUWV Uitkeringsorgaan Werknemers Verzekering

VVE Voorschoolse en vroegschoolse EducatieVEGAL Vereniging van Gemeenten Aandeelhouders in LimburgVeiligheidshuis Een keten breed samenwerkingsverband, tussen zowel justitiële als niet-justitiële partners.VGRP Verbreed Gemeentelijk RioleringsPlanVHROSV Volkshuisvestiging Ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwingVNG Vereniging van Nederlandse GemeentenVO Voortgezet onderwijsVR VeiligheidsregioVRGP Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan

240

VRZL Veiligheidsregio Zuid-LimburgVTH/VeToH Vergunningen, Toezicht en HandhavingVSV Voortijdig School VerlatenVVE Voor- en vroegschoolse educatie

WWABO Wet Algemene Bepalingen OmgevingsrechtWFA Werkgroep Financial Audit WABO Wet Algemene Bepalingen OmgevingsrechtWLZ Wet Langdurige ZorgWML WaterMaatschappij LimburgWMO Wet Maatschappelijke OndersteuningWOZL Werkvoorzieningsschap Zuid-LimburgWPO Wet primair onderwijsWS Werkgelegenheid en Sociale ZakenWSP Werkgevers Service PuntWSW Wet Sociale WerkvoorzieningWvH Werk voor Heerlen

ZZH Zuyd Hogeschool

241

Bijlagen (zie bijlagenboek)

Algemene uitkeringStaat van activaRestant investeringsbudgetten van 2018 naar 2019Staat van opgenomen geldleningenEffectmonitor

242

Colofon

CoördinatieStrategie & Control, gemeente HeerlenAdministraties en Onderzoek, gemeente Heerlen

Opmaak en drukCommunicatie, Vormgeving en Copycenter, gemeente Heerlen

PostadresPostbus 1, 6400 AA Heerlenwww.heerlen.nl

Heerlen, juni 2019

BijlagenboekJaarrekening 2018

jaarrekening 2018 - heerlen · 4. jaarrekening 181 4.1 balans per 31 december 2018 182 4.2...

Documents