Co� ee is arguably the most important commodity in the most important sector of Ethiopia’s economy, its agriculture. The birthplace of co� ee, Ethiopia is home to the � nest co� ees in the world. With an annual production of 225,000 tons and an export sector valued at $525 million, co� ee generates 60 percent of Ethiopia’s foreign exchange earnings and provides livelihoods for 15 million Ethiopian smallholder farmers. This results in “supply co� ee,” which is then inspected and transported and marketed by several thousands of akrabis or suppliers to the venerable exporters, who have long established ties with buyers in Europe, Japan, and the Americas. The

co� ee undergoes further export processing, polishing, cleaning, and sorting, before loading to the port. As important as co� ee is to the economy, co� ee is also consumed in large quantities at home, leaving no doubt that co� ee is a way of life in Ethiopia.

Co� ee marketing in Ethiopia has undergone several transformations over the decades (see in-depth article in this edition). Recent initiatives to increase value and to bene� t the co� ee sector include Fair Trade certi� cation by cooperatives, organic and specialty co� ee promotion, and the trademarking and licensing initiative that has

ECXየኢትዮጵያ ምርት ገበያ ECXDEWEL

E T H I O P I A CO M M O D I T Y E XC H A N G E N E W S L E T T E R Volume 1 | Issue 1 | November 2008

WFP Purchases through ECX In a ground breaking purchase that supports the critical issues of food security and market development, the UN World Food Programme (WFP) completed its inaugural purchase of 100 metric tons of grade one white pea bean using the Ethiopia Commodity Exchange (ECX) trade system on June 26, 2008. ECX handed over the grain to the WFP at a press conference held on the same day. Mr. Amer Daoudi, Logistics and Supply Chain Director of the WFP, con� rmed his commitment to continue procuring in Ethiopia through the ECX by saying “I hope WFP will procure 1 million tons in Ethiopia in the near future ECX needs bigger warehouses to accommodate that...”

From Left to Right Mr. Amer Daoudi, Logistics and Supply Chain Director of WFP, Dr. Eleni Gabre-Madhin Chief Executive O� cer of the ECX, and Mr. Mohammed Diab, WFP Country Director in Ethiopia.

Canada’s Parliamentary Secretary Visits ECX Canada’s Parliamentary Secretary to the Minister of Foreign A� airs and to the Minister of International Cooperation, Deepak Obhrai, visited the Ethiopia Commodity Exchange (ECX) on August 1, 2008. Secretary Obhrai expressed his appreciation that ECX is transforming the market through harnessing innovation and bringing global best practices of e� ciency and reliability. Secretary Obhrai was present in Ethiopia to discuss bilateral Canada-Ethiopia relations.

Secretary Deepak Obhrai ringing the ECX trade bell with Dr. Eleni Gabre-Madhin Chief Executive O� cer of the ECX.

HighlightsIt’s Co� ee Time!

It is now just past six months since we launched the Ethiopia Commodity Exchange. Despite adverse market conditions, we are very pleased that ECX has e� ectively demonstrated the reliability and e� ciency of our systems and processes at all levels of our operation, from warehouse goods receiving to trading to clearing and settlement to delivery logistics.

Our vision “to transform the Ethiopian economy by becoming a global commodity market of choice” depends on the commitment and passion of our high-caliber sta� . We are particularly proud of our in-house automated system for issuing electronic warehouse receipts, reconciling trading orders, securely and rapidly transferring funds within hours from buyers to sellers via electronic instruction to our partner banks, transferring title to stored commodities, and transmitting market data within seconds to 14 market sites in Addis Ababa, Nazareth, Shashemene, Awassa, Nekempt, Mekelle, Bahir Dar, Gondar, Dessie, Dire Dawa, Harar, and Jimma. We are operating 8 warehouses in Addis Ababa, Nazareth, Shashemene, Nekempt, Bure, Humera, and Metema. Our membership has grown tremendously, reaching our target of 100 Founding Members in September 2008, from across the private business community, including commercial farmers, cooperative unions, processing factories, exporters, and domestic trading � rms. We also recently introduced our Limited Membership class (one year, one commodity, one side of the trade), which has already attracted a large volume of registrations.

In the coming marketing season, we are initially focusing on co� ee and sesame, preparing to add warehouse operations in 8 co� ee producing areas (Awassa, Dilla, Soddo, Bonga, Gimbi, Bedele, Jimma, and Dire Dawa), 40 additional price display boars, and SMS and IVR messaging for real time price updates, as well as new partner banks and inventory � nancing. As ECX continues to grow and expand, we thank you for your support and invite you to enjoy our quarterly ECX Dewel. This issue focuses on “It’s Co� ee Time!” as we launch what is no doubt our most important commodity. We hope you will � nd this newsletter useful and welcome your feedback. We also invite you to visit our website, www.ecx.com.et ECX.Growing the market and growing Ethiopia.

>>Continued on Page 3

>>Continued on Page 4

Message from CEO

“Dewel” is Amharic for bell, symbolic of the bell that rings at the start of each day’s trade on ECX as well as evoking an announcement or new beginning.

The history of co� ee in Ethiopia is as rich and intriguing as the plant itself. Many are familiar with the popular tale of Kaldi, the ninth century boy goat herder who accidently discovered co� ee when he observed that his goats became unusually active after eating the bright red cherries. Ethiopian highlanders may have been the � rst to recognize co� ee, although they likely ate the red cherries directly rather than brewing our modern day co� ee beverage. Arabica co� ee has grown in the south-western highlands of Ethiopia for thousands of years, over which time an incredible genetic diversity of co� ee varieties has evolved as a combination of natural advantages in the country’s ecosystem: altitude, ample rainfall, optimum temperatures, and volcanic fertile soils. Ethiopia is home to 100 traditional co� ee varieties with some well known names as Harar, Yirga-Che� e, Sidama, Nekempti, Limu, Bebeka, Tepi, and Djmmah Co� ee.

Co� ee as commodity has been traded for more than for more than 1500 years and Ethiopia is the oldest co� ee exporter in the world. For centuries,

Ethiopian merchants transported co� ee in caravans of mules, camels, and donkeys. In the late nineteenth century, co� ee had become one of Ethiopia’s more important cash crops, even exported to far destinations such as London, Marseilles, New York, and Trieste. Trade then � owed along two major trade routes, either north to Massawa port via Gondar and Adwa or east along the Awash River valley to Harar and then on to Berbera or Zeila ports. Prior to 1920, Ethiopia still consumed the bulk of the co� ees it produced. As the export of

co� ee picked up, in the 1940s and 50s, a common practice was for brokers to circulate samples of various co� ees in their handkerchiefs to show to the

Co� ee through the ages

Market Share by CommodityECX started trading on April 24, 2008 and has since been trading on a weekly basis. Despite the domestic and global food crisis that transpired in the same period, trade volumes have been encouraging, with a transaction value worth more than 7 Million ETB over the last � ve months. Trading has been primarily in white maize (51%), followed by processed pea beans (38%). In the case of white maize, sellers have included domestic grain traders and the Ethiopian Grain Trade Enterprise while buyers have included traders and processors. In the case of pea beans, an important buyer, in addition to exporters, has been the UN World Food Programme, which has piloted a direct ECX procurement initiative with encouraging early results.

Comparative prices and volume since launchDue to a historically unique in� ationary trend in which prices moved from Birr 334 in maize to Birr 555 per quintal between April and September, white maize trading dropped signi� cantly from 37 contracts traded to a low of 2 contracts. In contrast, pea beans trading picked up over the period, from 200 quintal to 650 quintal, while the price remained relatively constant at Birr 560 to 580.

ECX price compared to local markets and the world marketMaize: Steep in� ation in maize was seen as prices per quintal increased from Birr 334 to 553 between April and June in ECX and Birr 353 to 583 in Addis Ababa local market. The price increase is attributed to the low supply of maize in the market. Comparing to the local market, ECX’s price was lower by a margin of Birr 4 to 50 per quintal except in the � rst week of July and August. Comparing to global prices, domestic prices remained signi� cantly above import parity with a widening gap. US corn prices at the Chicago Board of Trade also rose from 248 US$ to 280 US$ per ton, over the period, although at a much lower rate than domestic prices, hence leading to a widening import parity price gap from 15 US$ to 309 US$ per ton above parity. From July to September, prices have shown a modest downward trend, decreased from Birr 609 to 555 per quintal in ECX, and from Birr 635 to 550 per quintal in the local market. International price declines, however, have been more signi� cant, from 283 USD per ton to 221 USD per ton. It remains a concern why domestic prices were not aligned with the global market, suggesting that the market was not e� cient in responding to imports during this domestic crisis. Pea Beans: Domestic prices for pea beans increased from Birr 560 to 610 per quintal in ECX, and from Birr 570 to 584 at Nazareth local market between April and June. Between July and September, prices decreased from Birr 587 to 580 in ECX and increased from Birr 575 to 587 per quintal in Nazareth. Price deferential between ECX and the local market is mainly because Pea Beans traded at ECX were certi� ed and grade one processed white Pea Beans.Wheat: Domestic prices for wheat increased dramatically between April and September, increasing by 7.1% in ECX and 13.9 % in local market. This is due to, supply not caching up with demand despite the government’s e� ort to close the gap by injecting imported wheat. The domestic trend was misaligned with the international market. For this quarter, US wheat prices at the Chicago Board of Trade (CBOT) decreased by 29.1%, while rising again by 14.2% in mid-August. This de� ationary trend in the global market is attributed to; (1) a good seasonal harvest in Northern Hemisphere countries; (2) rising US dollar; (3) falling crude oil prices, and; (4) a general decrease in the price of other agricultural products. Nonetheless, in this period, the high in� ation in the domestic market led to a huge widening of the gap between domestic and import parity prices, from 116 US $ per ton to a staggering 379 USD per ton above parity.

MARKET UPDATE

2,542,500,(38%)

3,410,900, (51%)

440,150, (7%) 241,650,

(4%)

Processed White pea beans White maize Soft Wheat Unprocessed white pea beans

550

570

590

610

630

24-Apr 24-May 24-Jun 24-Jul 24-Aug 24-Sep

Birr

/qui

ntal

Graph 2: Pea beans

ECX Price

Nazareth local market price

150

250

350

450

550

650

24-Apr 24-May 24-Jun 24-Jul 24-Aug 24-Sep

US$

/ton

Graph 1: Maize

US (CBOT) Yellow Corn no.2, FOB Gulf Import parity priceECX price Addis Ababa local market price

200

300

400

500

600

700

800

24-Apr 24-May 24-Jun 24-Jul 24-Aug 24-Sep

US$

/ton

Graph 3:Wheat

US (CBOT) Soft Wheat No.2, FOB Gulf Import parity price

Addis Ababa Local Market PriceECX price

Closing Price Birr/quintal

% change

Volume/ quintal

% changeCommodity

Apr 24 Sep 24

Apr 24

Sep 24

Processed White Pea Beans 560 580 3.57% 200 650 225%

White Maize Grade 1 334 555 66.16% 1850 100 94.59%

Soft Wheat Grade 1 549 549 0.00% 250 250 0.00%

Soft Wheat Grade 2 571 571 0.00% 100 100 0.00%

Soft Wheat Grade 3 533 563 5.62% 200 250 25.00%

Unprocessed White Pea Beans 537 537 0.00% 450 450 0.00%

Indepth Special

Community

Ato Seid Kassie is the Managing Director of SEKA Business Group, established in 1982. The Group is comprised of various businesses in agro-industry as well as in metal, wood, and electronics, including SEKA Corn� akes & Breakfast Cereals Factory, SEKA Famix & Family Food Processing Factory, SEKA Spaghetti & Macaroni Factory, Ethio-China Blue Sky biscuit factory, SEKA Wheat & Maize Factory, and a commercial farming enterprise in Wollega that produces maize, sorghum, oil seeds, and soybean. SEKA agro industry businesses employ a total of 150 employees. Ato Seid � rmly believes that Ethiopians should continuously strive to take up challenges to improve their quality of life and help grow their country. This particular thinking is what drove Ato Seid to jump at the opportunity to join the newly established Ethiopia Commodity Exchange (ECX) by becoming one of the 100 founding members.Ato Seid � rst came to learn about the ECX when his business was approached by the ECX Business Development department regarding the merits of joining ECX as a member. Ato Seid was highly intrigued to hear about ECX’s revolutionary automated end to end system which guarantees quality, quantity, payment, and delivery. He was especially attracted to this new way of trading since it eliminates the grave challenges his businesses used to encounter while operating under the physical market. Since joining ECX as an Intermediary Member, the SEKA Business Group has been an active member, buying maize and wheat. SEKA

Business Group has also taken advantage of its Intermediary Membership status by sponsoring clients who buy and sell commodities on the ECX platform. Towards this end, SEKA Business Group has been selling pea beans on behalf of clients generating revenue for both parties. Ato Seid testi� es that his experience as a member of ECX has been positive and he is satis� ed with the services he has been receiving in both the seller and buyer capacity. The service he most appreciates is how the ECX trade system allows him and the other members to transfer market related risks to ECX by guaranteeing quality, quantity, payment, and delivery. The only fact Ato Seid regrets regarding his experience is that the low volume season for agricultural commodities coincided with the trade operations launch of ECX which resulted in minimization of his ability to procure through ECX. Ato Seid’s hope for ECX is that it continues thrive as a company and have a positive impact on the country’s overall economy.

successfully established international branding of three of Ethiopia’s major co� ee types: Sidamo, Yirgachefe, and Harar. In July 2008, a new law replaced the existing co� ee quality control and marketing legislation governing the sector for the past nearly four decades, by which domestic co� ee trading is introduced into the newly established Ethiopia Commodity Exchange (ECX). This move is as bold and as fundamental a transformation as the opening of the Co� ee Auction was to the sector in 1972, prior to which gentlemen co� ee traders would swap samples of co� ee in handkerchiefs prior to striking a deal. This formalization of the marketing and quality control brought many advantages and has survived three regimes and numerous adjustments along the way. The present innovation to co� ee trading in ECX, in a similar spirit of continuous improvement and achievement, launches a new era with tremendous potential to achieve new heights for Ethiopian co� ee.

Why ECX? Why now?The move to ECX co� ee trading is based on the premise that we can do better. Despite recent strong progress in branding and � ne co� ee promotion, Ethiopia’s on-farm productivity remains extremely low and below potential. Small co� ee producers still receive among the lowest share of the � nal export price in the world. Ethiopian co� ee quality continues to be considered as highly inconsistent and is often discounted by global buyers. Co� ee market actors remain exposed to very high risk.

With ECX, a modern system of Co� ee Contracts preserves the identity and origin of the co� ee while setting standard lot sizes and standard payment and delivery terms, reducing risk and increasing trade transparency. With ECX, quality control and warehousing of co� ee in co� ee producing areas and trading on the basis of electronic Warehouse Receipts reduces transaction costs and guarantees the contracted quality and quantity. With ECX, a Clearing and Settlement system, based on a secure electronic gateway with partner settlement banks, ensures zero default and payment clearing within hours of trade to any buyer or seller in the country. With ECX, electronic price transmission of the national and global market prices within seconds of trade using price tickers and mobile telephones levels the playing � eld. With ECX, all market actors can manage their price risk through futures trading where they can “lock in” prices and future delivery.

From natural advantage to market advantageECX allows Ethiopia’s co� ee sector to build on its natural advantages, provided by the genetic wealth of co� ee in the country and its climatic diversity and traditions, to reach new heights in the global market based on a modern trading system powered by information technology. ECX will not only transform domestic marketing of co� ee but will enhance and add value to Ethiopian co� ee internationally. Co� ee is Ethiopia’s gift to the world. ECX is our gift to Ethiopian co� ee

Its Co� ee Time...>>Continued from Page 1

Up Close and Personal with Ato Seid Kassie, Founding Member

few exporting houses. With limited information, co� ee trading was costly, highly arbitrary and farmers and local suppliers were at the mercy of the brokers. By 1957, as production and exports grew, the Imperial regime established the National Co� ee Board to regulate marketing and quality control. In this era, a system of strict quality control from the production area to the export channel was established. However, the Auctions in Addis Ababa and Dire Dawa did not emerge for another sixteen years until 1972, at the request of both suppliers and exporters equally concerned by the need for an improved trading system that would be managed, at their request, by the State as a neutral third party. The Auction was established as a Dutch type ascending price bidding system. With the military Derg regime, what had been largely private activity in the co� ee sector was severely undermined with the nationalization of washing stations and large farms and the establishment of co� ee service cooperatives. Further, private suppliers were not allowed to trade washed co� ee while cooperatives and state farms were obliged to sell their washed co� ee directly to a newly created Ethiopian Co� ee

Marketing Corporation (ECMC), with almost monopolistic status. The Ministry of Co� ee and Tea Development was also established in 1987.Among its � rst acts, the current regime started by sweeping co� ee liberalization measures in 1991. The Ministry was restructured into the Co� ee and Tea Authority and the ECMC was divided into two enterprises, namely, the Ethiopian Co� ee Purchasing Enterprise (ECPE), and the Ethiopian Co� ee Export Enterprise (ECEE). Other early reform measures included re-instating the private sector to compete fully with state enterprises in the domestic Auctions and e� orts to encourage private investment in washing stations. Further reforms led to the dismantling of both state enterprises and of the Co� ee and Tea Authority in 2002-2004. Other reforms, including exempting co� ee from taxes, abolishing minimum export � oor prices and restrictions on forward sales, led to a dramatic increase in the number of exporters and co� ee suppliers and a steady rise in co� ee exports over the past decade

Japanese Mission Visits ECX Under the TICAD IV joint public-private sector missions for trade and investment, a delegation of 40 Japanese o� cials from the Government of Japan and representatives from private companies interested in business opportunities in East Africa were briefed on the Ethiopia Commodity Exchange (ECX) and toured the ECX headquarters on September 15, 2008. The delegation was led by Mr. Nobuhide Minorikawa, Parliamentary Vice – Minister for Foreign A� airs.

From left to right Japanese Ambassador to Ethiopia, Kinichi Komano, Mr. Nobuhide Minorikawa, Parliamentary Vice – Minister for Foreign A� airs, Dr. Eleni Gabre-Madhin Chief Executive O� cer of the ECX, Abdulreshid Dulene, Ethiopian Ambassador to Japan, Shigeaki Yoshikawa General Manager Global Strategy & Coordination Department Mistubushi Corporation.

ECX Represented at the All ACP Agricultural Commodities Programme Workshop Ethiopia Commodity Exchange (ECX) was represented at the Eastern and Southern Africa Regional Consultative Kick-O� Workshop of the All ACP Agricultural Commodities Programme held between June 17 -20, 2008 in Dar es Salaam, Tanzania. The workshop’s objective was to build the capacity of stakeholders all along the commodity value chain and implement sustainable commodity strategies.

All ACP Agricultural Commodities Kick-O� Workshop participants including ECX’s own Bemnet Aschenaki Senior Manager of Business Development

ECX participated at the annual Clinton Global Initiative Annual MeetingThe Ethiopia Commodity Exchange, represented by CEO Dr. Eleni Z. Gabre-Madhin, participated in a Panel discussion on Poverty Alleviation and Food Security on September 25, 2008 at the Annual Meetings of the Clinton Global Initiative (CGI), held in New York. As a new CGI Member, ECX received a Certi� cate from President Bill Clinton for its Commitment to Action, titled “Information for Prosperity”. With the Information for Prosperity initiative, ECX is committed to transforming the lives of millions of rural dwellers, be they farmers, traders, or consumers, by bringing relevant information within their reach.

A joint Forum on Co� ee Organized by ECX and MOARD A joint forum on Co� ee was organized by the Ethiopian Commodity Exchange (ECX) and Ministry of Agriculture and Rural Development (MOARD) on Saturday, September 20, 2008. The forum was opened by keynote speaker Addisu Legesse Deputy Prime Minister, Minister of Agriculture and Rural Development (MOARD). The forum brought over 200 co� ee market actors including exporters, producers, suppliers, wholesalers, and processors, to discuss the recently introduced Co� ee Quality Control and Marketing Proclamation

From left to right Ambassador Addis Alem Balema, Director General of the Ethiopia Commodity Exchange Authority, H.E. Addisu Legesse, Deputy Prime Minister and formerly Agriculture and Rural Development Minister

ECX Continues to Deploy Electronic Price Displays Ethiopia Commodity Exchange (ECX) continues to deploy electronic price displays across the country for the purpose of disseminating market data. Electronic Price Displays have so far been installed in Addis Ababa (Mexico and Mesalemia locations), Nazareth, Shashemene, Awassa, Jimma, Nekempte, Dessie, Harar, Mekele, Dire Dawa, Gonder, and Bahrdar. These price tickers have been popular among local traders and farmers who gather around the price displays in order to receive real-time market data.

ECX Opens Warehouses around the Country ECX has opened and is operating warehouse in the following locations, Addis Ababa (for the storage of Wheat, maize, pea beans, sesame), separate warehouse in Addis (for the storage of co� ee), Shashemene (for the storage of Wheat, Maize, Pea Beans), Nekempt (for the storage of Maize), and Bure (Wheat and Maize). Additional warehouses are expected to be opened in the subsequent quarter for the storage of co� ee, sesame, and other cereals.

HighlightsECX’s stride to development

The Ethiopian Commodity Exchange (ECX) said that it is working hard to make Ethiopia a major co� ee and sesame market. The Ethiopian Herald http://www.ethpress.gov.et

ECX Launches O� cially The Ethiopia Commodity Exchange (ECX) was launched o� cially on April 4, 2008 in the presence of Prime Minister Meles Zenawi. Capital http://www.capitalethiopia.com

Commodity Exchange to Go GlobalThe Ethiopia Commodity Exchange (ECX) has geared up to connecting the global market as it unfolds its plan to launch co� ee trading in October 2008. Addis Fortune http://www.addisfortune.com

Ethiopia Commodity Exchange to launch co� ee trading

The Ethiopia Commodity Exchange (ECX) announced that it has � nalized preparations to launch co� ee trading in the coming few months. Walta Info http://www.waltainfo.com

Ethiopia: ECX Grants Membership to 60 Actors, 53 Others to Join Soon

The Ethiopia Commodity Exchange (ECX), a newly established market on Friday announced it sold out 60 seats to cooperatives it calls market actors to o� cially become members and another 53 market actors are in the process. The Daily Monitor http://allafrica.com

ECX in the News - Domestic

ECX in the News - International

Ethiopia Taps Grain Exchange in Its Battle on Hunger

Now Ethiopia has hopes of breaking its deadly cycle of famine. Not with a green revolution, but with a market revolution. The Wall Street Journal http://online.wsj.com

Ethiopia launches electronic trade for co� ee

Ethiopia’s commodity exchange plans to trade co� ee through a new electronic system, starting next month, the exchange said on Monday.Reuters Africa http://africa.reuters.com

Ethiopia Commodity Exchange to Improve E� ciency

Africa’s biggest co� ee producer opened its � rst commodities exchange as it seeks to provide more transparent price information to millions of small-scale farmers and improve market e� ciency in the famine-prone nation.

Bloomberg http://www.bloomberg.com

Ethiopia Launches Commodities Exchange

Ethiopia on Thursday launched a commodities exchange market, aimed at boosting fair trade and stabilizing its food market. AFP http://afp.google.com

Safer trading for Ethiopia A new commodity marketing system in Ethiopia could “revolutionize” the country’s trade in agricultural products.New Agriculturist http://www.new-agri.co.uk

ECXDEWEL

For more information please visit our o� ce at Chelelek Al-Sam Tower 2, Call +251-115-547001, or visit www.ecx.com.et

ECXየኢትዮጵያ ምርት ገበያ

ETHIOPIA COMMODITY EXCHANGEየኢትዮጵያ ምርት ገበያ

Volume 1 | Issue 1 | October 2008

is a quarterly published news letter for

የጃፓን ተልዕኮ ቡድን ኢ.ሲ.ኤክስን ጎበኘTICAD IV- የመንግስት እና የግል ተልዕኮ ለንግድና ኢንቨስትመንት ተብሎ በሚታወቀው ፕሮግራም አማካኝነት ኢትዮጵያን ጨምሮ በምስራቅ አፍሪካ ባሉ የንግድ እድሎች ፍላጎት ያላቸው አርባ የጃፓን መንግስት ባለስልጣናት እና የግል ድርጅቶች ተወካዮች መስከረም 5፣2001 ዓ.ም. አ.ሲ.ኤክስን ጎበኙ፡፡ በጉብኝቱ ወቅት ስለምርት ገበያው አሰራር ገለጻ የተደረገ ሲሆን፤ ተሳታፊዎቹም የኢ.ሲ.ኤክስን የግብይት መድረክ ተዟዙረው ጎብኝተዋል፡፡ ተወካዮቹ በሚ/ር ኖቡሂዴ ሚኖሪካዋ በውጭ ጉዳዮች የፓርላማ ምክትል ሚኒስተር የተመሩ ናቸው፡፡

ከግራ ወደ ቀኝ በኢትዮጵያ የጃፓን አምባሳደር ፣ ኪንቼ ኮማኖ ፣ ሚ/ር ኖቡሂዴ ሚኖሪካዋ በውጭ ጉዳይ የፓርላማ ምክትል ሚ/ር፣ ዶ/ር ኢሌኒ ገ/መድህን የኢ.ሲ.ኤክስ ዋና ሥራ አስፈፃሚ ፣ አቶ አብዱልረሺድ ዱሰን ፣ በጃፓን የኢትዮጵያ አምባሳደር ፣ ቪገአርኪ ዩቪካዋ በሚትስቡሺ ኮርፖሬሽን የዓለም አቀፍ ስትራቴጂ እና ትብብር ክፍል ሥራ አስኪያጅ

ኢ.ሲ.ኤክስ በACP የግብርና ምርቶች ፕሮግራም ዎርክሾፕ ላይ ተሳተፈኢ.ሲ.ኤክስ ከሰኔ 10 እስከ 13፣2000 ዓ.ም በዳሬሰላም በተካሄደው የምስራቅ እና ደቡብ አፍሪካ ክፍለ አሁጉራዊ የግብርና ምርቶች ፕሮግራም የምክክር አውደ ጥናት ላይ ተሳተፈ፡፡ የአውደ ጥናቱ ዓላማ የሁሉም ባለድርሻ አካላትን አቅም መገንባት እንዲሁም ቀጣይነት ያለው የምርቶች ስትራቴጂን መቅረፅ እንደነበር ታውቋል፡፡

አቶ በእምነት አስጨናቂ፣ የኢ.ሲ.ኤክስ ከፍተኛ የገበያ ልማት ኃላፊን፣ ጨምሮ በአውደ ጥናቱ ላይ የተገኙ ተሳታፊዎች፡፡

ኢ.ሲ.ኤክስ በክሊንተን ዓለም ዓቀፍ ኢንሼቲቭ ዓመታዊ ስብሰባ ተካፈለኢ.ሲ.ኤክስ በኒውዮርክ መስከረም 15፣200 ዓ.ም በክሊንተን ዓለም ዓቀፍ ኢንሼቲቭ አዘጋጅነት በድህነት ቅነሳ እና ምግብ ዋስትና ላይ ባተኮረው የፓናል ውይይት ላይ በድርጅቱ ዋና ሥራ አስፈጻሚ፣ ዶ/ር እሌኒ ገ/መድህን፣ አማካኝነት ተሳተፈ፡፡ የኢትዮጵያ ምርት ገበያ በዚሁ ዓመታዊ ጉባኤ ላይ እንደ አባል ሲካፈል የመጀመሪያው እንደመሆኑ ደርጅቱ ከፕሬዝዳንት ቢል ክሊንተን እጅ “መረጃ ለብልፅግና” ለተሰኘው ተግባራዊ ምላሽ እቅዱ ሰርተፊኬት ተበርክቶለታል፡፡ “መረጃ ለብልፅግና” በተሰኘው ኢንሼቲቭ ኢ.ሲ.ኤክስ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ የገጠር ገበሬዎች፣ ነጋዴዎች፣ እና ሸማቾች ወቅታዊና አግባብነት ያለው መረጃ በአቅራቢያቸው እንዲያገኙ በማድረግ ሕይወታቸውን እንዲቀይሩ ለማስቻል አቅዷል፡፡

ኢ.ሲ.ኤክስ ለቡና ግብይት ተዋንያን ፎረም አዘጋጀቅዳሜ መስከረም 10፣2001 ዓ.ም. ኢ.ሲ.ኤክስ ከግብረና እና ገጠር ልማት ሚኒስቴር ጋር በመተባበር በአዲሱ የቡና ግብይት ስርዓት ላይ ያተኮረ ፎረም በዘርፉ ለተሰማሩ አካላት አዘጋጀ፡፡ ፎረሙ በተከበሩ ምክትል ጠ/ሚ እና የግብርና እና ገጠር ልማት ሚኒስትር አቶ አዲሱ ለገሰ የተከፈተ ሲሆን ከ200 በላይ የቡና ገበያ ባለድርሻዎች ማለትም፣ አምራቾች፣ አቅራቢዎች፣ ጅምላ ሻጮች እና ሌሎች የሚመለከታቸው አካላት ተሳታፊ ነበሩ፡፡ ውይይቱም በቅርቡ በወጣው የቡና ጥራት ቁጥጥር እና ግብይት አዋጅ ላይ ያተኮረ ሲሆን ከተሳታፊዎች ለቀረቡት ጥያቄዎችም መልስ ተሰጥቶባቸዋል፡፡

ከፎረሙ ተሳታፊዎች በከፊል አምባሳደር ዶ/ረ አዲስ አለም ባሌማ የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር ክቡር ምክትል ጠቅላይ ሚንስትር እና በጊዜው የግብርና እና ገጠር ልማት ሚንስትር አዲሱ ለገሰ

ኢ.ሲ.ኤክስ ተጨማሪ ኤሌክትሮኒክ የዋጋ ማሳያ ሰሌዳዎችን እየተከለ ነው ኢ.ሲ.ኤክስ ተጨማሪ ኤሌክትሮኒክ የዋጋ ማሳያ ሰሌዳዎችን በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች በመትከል ላይ ይገኛል፡፡ እስካሁን ድረስ በአ.አ / በሜክሲኮ እና መሳለሚያ አካባቢ/፣ ሻሸመኔ ፣ አዋሳ፣ ጅማ፣ ነቀምት፣ ደሴ፣ ሀረር፣ መቀሌ፣ ድሬዳዋ፣ ጎንደር እና ባህርዳር ኤሌክትሮኒክስ የዋጋ ማሳያ ሰሌዳዎች ተተክለዋል፡፡ እነዚህ ሰሌዳዎች ለአካባቢው ገበሬዎች እና ነጋዴዎች የገበያ ዋጋን በቀጥታ በማስተላለፍ አትኩሮት አግኝተዋል፡፡

ኢ.ሲ.ኤክስ የማከማቻ መጋዘኖችን በመክፈት ላይ ይገኛል ኢ.ሲ.ኤክስ የማከማቻ መጋዘኖችን በተለያዩ ቦታዎች ላይ በመክፈት ላይ ይገኛል፡፡ በአ.አ /ለበቆሎ፣ ስንዴ፣ ቦሎቄ፣ እና ሰሊጥ/ ፣ በተጨማሪም ሌላ የቡና ማከማቻ መጋዘን፤ በአዳማ /ለበቆሎ፣ ስንዴ፣ ቦሎቄ፣ ሰሊጥ/ ፣ በሻሸመኔ /ለስንዴ፣ በቆሎ፣ ቦሎቄ/፣ በነቀምት /ለበቆሎ/ እና በቡሬ /ለስንዴ እና ለበቆሎ/ ተከፍተው አገልግሎት በመስጠት ላይ ይገኛሉ፡፡ በሚቀጥሉት ሶስት ወራት ተጨማሪ የማከማቻ መጋዘኖች ለቡና፣ ለሰሊጥ እና ሌሎች ጥራጥሬዎች ተከፍተው ሥራ ይጀምራሉ ተብሎ ይጠበቃል፡፡

ኢ.ሲ.ኤክስ. አንድ እርምጃ ወደ እድገትየኢትዮጵያ ምርት ገበያ አገሪቱን ዋንኛ የቡና እና ሰሊጥ ገበያ ለማድረግ ጠንክሮ እየሰራ አንደሆነ አስታወቀ፡፡The Ethiopian Herald http://www.ethpress.gov.et

ኢ.ሲ.ኤክስ. ስራውን ጀመረየኢትዮጵያ ምርት ገበያ ጠቅላይ ሚኒስትሩ በተገኙበት መጋቢት 26 ቀን 2000 ዓ.ም. ተመርቆ ስራውን በይፋ ጀመረ

Capital http://www.capitalethiopia.com

የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ወደ ዓለም-አቀፍ ገበያየኢትዮጵያ ምርት ገበያ ቡናን ለመጀመር እየተዘጋጀ ባለበት በዚህ ወቅት፣ ከአለም አቀፍ ገበያዎች ጋር ግንኙነት ለመመስረት በዝግጅት ላይ እንደሚገኝ አስታወቀ፡፡Addis Fortune http://www.addisfortune.com

የኢትዮጵያ ምርት ገበያ የቡና ግብይት ሊጀምር ነውየኢትዮጵያ ምርት ገበያ በሚቀጥሉት ጥቂት ወራት የቡና ግብይት ለመጀመር ዝግጅቱን ማጠናቀቁን አስታወቀ፡፡Walta Info http://www.waltainfo.com

የኢ.ሲ.ኤክስ የአባላት ቁጥር 60 ደረሰ፤ ሌሎች 53 በቅርብ አባል ይሆናሉ

በቅርቡ የተቋቋመው የኢትዮጵያ ምርት ገበያ (ኢ.ሲ.ኤክስ.) 60 የአባልነት መቀመጫ እንደሸጠ ሌሎች 53 የገበያ ተዋንያን ደግሞ በቅርቡ አባል እንደሚሆኑ አስታወቀ፡፡The Daily Monitor http://allafrica.com

ኢ.ሲ.ኤክስ በዓለም-አቀፍ መገናኛ ብዙሃን እይታ

ኢ.ሲ.ኤክስ በአገር ውስጥ መገናኛ ብዙሃን እይታ

የምርት ገበያ በኢትዮጵያ ረሃብን ለመዋጋት ኢትዮጵያ አሁን የረሃብን አዙሪት ለመስበር ትልቅ ተስፋ ሰንቃለች - በአረንጓዴ አብዮት ሳይሆን በገበያ አብዮት፡፡The Wall Street Journal http://online.wsj.com

በኤሌክትሮኒክ የታገዘ የቡና ግብይት በኢትዮጵያየኢትዮጵያ ምርት ገበያ በኤሌክትሮኒክ የታገዘ የቡና ግብይት

ስርዓት በቅርቡ ይጀምራል፡፡Reuters Africa http://africa.reuters.com

የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ለተሻለ ቅልጥፍናበአፍሪካ ትልቋ የቡና አምራች አገር ቀልጣፋ ገበያ ለመፍጠር እና በሚሊዮኖች ለሚቆጠሩ ገበሬዎች ግልጽነትን ያማከለ የገበያ መረጃን ለማቅረብ የመጀመሪያዋን የምርት ገበያ አቋቋመች፡፡Bloomberg http://www.bloomberg.com

ኢትዮጵያ የምርት ገበያ አቋቋመችኢትዮጵያ ፍትሃዊ ገበያን ማስፈን እና ገበያን ማረጋጋት አላማው

ያደረገ የምርት ገበያ አቋቋመች፡፡AFP http://afp.google.com

የተሻለ ገበያ ለኢትዮጵያ አዲሱ የምርት ግብይት ሰርዓት በኢትዮጵያ የግብርና ምርቶች ንግድ ላይ መሰረታዊ ለውጥ ያመጣል፡፡New Agriculturist http://www.new-agri.co.uk

ECX የኢትዮጵያ ምርት ገበያ

ETHIOPIA COMMODITY EXCHANGEየኢትዮጵያ ምርት ገበያ

>> ከገጽ 4የዞረ አበይት ዜናዎች

አስተያየትዎን በ መ.ሣ.ቁ. 17341 አዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ ይላኩልን ወይም በኢሜይል info@ecx.com.et ይላኩልን። ለበለጠ መረጃ የድርጅታችንን ድረ-ገፅ www.ecx.com.et ይጎብኙ!

በየሦስት ወር የሚታተም ዜና- መፅሄት

ቅጽ 1 | ዕትም 1 | ህዳር 2001

ኢ.ሲ.ኤክስ ደውል

የኢ.ሲ.ኤክስ ማሕበረሰብ

አቶ ሰኢድ ካሴ በ1982 ዓ.ም የተቋቋመው የሴካ ቢዝነስ ግሩፕ የበላይ ሀላፊ ናቸው። ድርጅቱ በተለያዩ ዘርፎች የተሰማራ ሲሆን ከነዚህም መካከል የእርሻ ኢንዱስትሪ ፣ የብረታ ብረት ፣ የእንጨት እና የኤሌክትሮኒክስ መስኮች ይጠቀሳሉ። በተጨማሪም ድርጅቱ እንደ ሴካ ኮርንፍሌክስ ፣ ሴካ ስፓጌቲ እና ሴካ ማኮሮኒ ፋብሪካ፤ የኢቲዮ-ቻይና ብሉ ስካይ የብስኩት ፋብሪካ፤ ሴካ ስንዴና በቆሎ የመሳሰሉትን የምግብ ማምረቻ ፋብሪካውች እንዲሁም በቆሎ ፣ ማሽላ ፣ የቅባት እህሎች እና ቦሎቄ የሚያመርቱ ሰፋፊ እርሻዎች ያካትታል። ሴካ አግሮ ኢንደስትሪ በአሁኑ ወቅት 150 ሰራኞች በስራ ላይ ያሰማራ ነው።አቶ ሰኢድ ኢትዮጵያውያን የግል ኑሮዋቸውን ለማሻሻል እና አገራቸውን ለማሳደግ ሳያቋርጡ መታገል አለባቸው ብለው ያምናሉ። ይህም እምነታቸው ነው ከ100ዎቹ የኢ.ሲ.ሴክስ መስራች አባላት አንዱ እንዲሆኑ ያበቃቸው።አቶ ሰኢድ ስለ ኢ.ሲ.ሴክስ መጀመሪያ የሰሙት ከድርጅቱ የገበያ ልማት ባለሞያዎች ነበር። ድርጅቱ ስለሚሰጠው የተቀላጠፈ እና አስተማማኝ የጥራት ፣ የመጠን ፣ የክፍያ እና የርክክብ ስርአት ሲሰሙ በጣም የተደሰቱት አቶ ሰኢድ ይህ አዲስ የተቀላጠፈ የገበያ ስርዓት ለብዙ ጊዜ ሲያጋጥማቸው የነበረውን የገበያ ውጣ ውረድ የሚያስቀር መሆኑን መረዳት ችለዋል።ኢ.ሲ.ሴክስን በአገናኝ አባልነት ከተቀላቀሉ በኋላ አቶ ሰኢድ በሴካ የንግድ ድርጅት በኩል በቆሎና ስንዴ ሲገዙ

ቆይተዋል። በተጨማሪም ያላቸውን የአገናኝ አባልነት መብት በመጠቀም እና የተለያዩ ደንበኞች በመያዝ ቦሎቄ የገዙና የሸጡ ሲሆን ይህም ለሳቸውና ለደንበኞቻቸው ትርፍ አስገኝቷል፡፡ ኢ.ኢ.ኤክስ በሚሰጠው አገልግሎት በጣም መርካታቸውን የሚናገሩት አቶ ሰኢድ ኢ.ሲ.ሴክስ ያለው የግብይት ስርዓት ለእሳቸው እና ለሌሎች የምርት ጥራትና የክፍያ ርክክብ ዋስትና መስጠቱ ለስራቸው ቅልጥፍና ጉልህ አስተዋፅኦ እንዳለው ይገልፃሉ። አቶ ሰኢድ ያላቸው ብቸኛ ቅሬታ ኢ.ሲ.ኤክስ ስራውን የጀመረው ምርት ባጠረበት ጊዜ በመሆኑ ምክንያት በፈለጉት መጠን መግዛት አለመቻላቸው ነው። አቶ ሰኢድ ኢ.ሲ.ኤክስ እየተመነደገ እንዲሄድ በመመኘት ድርጅቱ ለአገሪቱ እድገት እና ኢኮኖሚ ብልፅግና የበኩሉን አስተዋጾ እንደሚያደርግ ያላቸውን እምነት ገልፀዋል።

ባሻገር በአገር ውስጥም ከፍተኛ ተጠቃሚ ያለው ምርት ነው። የኢትዮጵያውያን ባህላዊ ኑሮም መገለጫ ነው።የቡናው ንግድ ዘርፍ ባለፉት አስርት አመታት የተለያዩ ለውጦችን አሳልፏል። አገሪቱ ከቡና የምታገኘውን ተጠቃሚነት ለማሳደግ በቅርቡ ከተካሄዱት እንቅስቃሴዎች መካከል ለህብረት ስራ ማህበራት የፌር ትሬድ እድል ፣ ለኦርጋኒክ እና ልዩ ቡና እውቅና ስራ ፣ ለሦሥት የተመረጡ የኢትዮጵያ ቡና ዓይነቶች ማለትም የሲዳማ ፣ ይርጋጨፌ እና ሐረር ቡናዎች በአለም ገበያ እውቅና እንዲያገኙ የተሰሩ ስራዎች ይጠቀሳሉ። የቡናን ጥራት ፣ ቁጥጥር እና ግብይት በተመለከተ ሐምሌ 2000 ዓ.ም በወጣው አዋጅ መሰረት የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ከዚህ ቀደም የቡናን ዘርፍ ለ40 ዓመታት ሲያገለግል የነበረውን አሰራር በመተካት በአገር ውስጥ የሚካሄደውን የቡና ግብይት ሁሉ ያከናውናል። በቅድመ 1965 የቡና ነጋዴዎች ናሙናቸውን በመሀረብ ቋጥረው ገበያ ይወጡበት የነበረውን አካሄድ እንደተካው የቡና ጨረታ ስርዓት የዛሬውም ለውጥ በአይነቱ ልዩ እና መሰረታዊ ነው። በሦስት ዘመነ መንግስታት ውስጥ ሲያገለግል የቆየው የቡና ግብይት ስርዓት አያሌ የእድገት እርከኖች እያለፈ ለዘርፉ መጠነ ሰፊ ጠቀሜታ ማስገኘቱ አሌ የማይባል ሃቅ ነው። የኢትዮጵያ ምርት ገበያ እነዚህን መሻሻሎች አዳብሮ ሌሎችንም አዳዲስ እና ዘመናዊ አሰራሮች አክሎ የኢትዮጵያን ቡና ወደ ላቀ ደረጃ ለማሻገር በቅርቡ ሥራ ጀምሯል።

ኢ.ሲ.ኤክስ ለምን? ለምን አሁን?የቡና ንግድ ወደ ኢ.ሲ.ኤክስ የሚሻገረው “የተሻለ መስራት እንችላለን” በሚል እምነት ነው። ምንም እንኳን የኢትዮጵያን ቡና አይነቶች አለም አቀፍ ዕውቅና ለማሳደግ ጥረቶች ቢደረጉም የአገሪቱ የቡና ምርታማነት በጣም ዝቅተኛ ነው። አነስተኛ የቡና አምራቾች አሁንም ከምርቱ በጣም ዝቅተኛውን ድርሻ ያገኛሉ። በተጨማሪም የኢትዮጵያ ቡና በሚያሳየው የጥራት ደረጃ መዋዠቅ በአለም አቀፍ ገዢዎች ዘንድ አነስተኛ ግምት እንዲሰጠው አድርጎታል። ስለዚህም በመስኩ የተሰማሩትን የግብይት ተዋንያን እጅግ ከፍተኛ ለሆነ የገበያ አደጋ ያጋልጣቸዋል።ኢ.ሲ.ኤክስ ዘመናዊ እና ደረጃውን የጠበቀ መደበኛ ውል ፣ ደረጃቸውን የጠበቁ መመዘኛዎች እንዲሁም የክፍያ እና ርክክብ ስርዓት አማካኝነት የገበያ አደጋዎችን መቀነስ እንዲሁም የገበያ ግልፅነትን ማሳደግ ይቻላል። ይህም ሁኔታ አምራቾች ከቡና ንግድ የተሻለ ተጠቃሚ እንዲሆኑ ያበረታታቸዋል። ኢ.ሲ.ኤክስ ዋና ዋና በሆኑ የቡና አምራች አካባቢዎች የምርት ገበያው በሚከፍታቸው መጋዘኖች የቡና ጥራትን እና መጠንን በማረጋገጥ በሚሰጣቸው ህጋዊ ደረሰኞች አማካኝነት ልዩ ልዩ የቡና አይነቶች ጥራታቸው እንዲጠበቅ ያደርጋል። ይህም ከጥራትና መጠን ጋር በተያያዘ የሚፈጠሩ የአደጋ እድሎችን በመቀነስ ላኪዎችንና ገዢዎችን ከችግር ያድናል። የኢ.ሲ.ኤክስ የማጭበርበር እድልን ፈፅሞ የሚያጠፋው የክፍያ ውል ማስፈፀሚያ ስርዓት ለገዢ እና ሻጭ የምርት ሽያጭ ክፍያን እና ርክክብን በተመለከተ ዋስትና ይሰጣል። በመጨረሻም ሁሉም የግብይት ተዋንያን ከገበያ አለመረጋጋት ጋር በተያያዘ የሚፈጠር የገበያ አደጋን ለመቆጣጠር የሚያስችላቸውን የወደፊት ግብይት በማስተዋወቅ ገዢዎችና ሻጮች የወደፊት ርክክብ ውል በመፈራረም ዋጋቸውን አስቀድመው እንዲተምኑ ያስችላቸዋል።

ከተፈጥሮአዊ ጥቅም ወደ ገበያ ጥቅምኢ.ኢ.ኤክስ በተፈጥሮ ባገኘነው የቡና ሀብት ፣ ብሎም በታሪክ ሂደት ባዳበርናቸው የቡና ግብይት ጥቅሞች ላይ በመመርኮዝ በመረጃ ቴክኖሎጂ በታገዘ ዘመናዊ የግብይት ስርዓት የኢትዮጵያን ቡና በአለም አቀፍ ግብይት ወደ ላቀ ደረጃ ያሻግራል። ቡና ኢትዮጵያ ለአለም ያበረከተችው ገጸ - በረከት ሲሆን ኢ.ሲ.ኤክስ ደግሞ ለቡና የተሰጠ ገጸ - በረከት ነው።

የቡና ሰዓት ነው...>> ከገጽ 1 የዞረ

ቆይታ ከአቶ ሰኢድ ካሴ፣ የኢ.ሲ.ኤክስ መስራች አባል፣ ጋር

እ.ኤ.አ ከ1920 በፊት ኢትዮጵያ ውስጥ የሚመረት ቡና በአብዛኛው ለአገር ውስጥ ፍጆታ ይውል ነበር። እ.ኤ.አ በ 1940ዎቹ እና 1950ዎቹ ውስጥ የኢትዮጵያ የቡና ውጪ ንግድ እየተስፋፋ በሄደበት ወቅት የነበሩት የቡና ደላላዎች የተለያዩ የቡና ዓይነቶችን በመሀረባቸው በመቋጠር በጊዜው ለነበሩት ጥቂት የቡና ላኪ ድርጅቶች እያዞሩ ያሳዪ ነበር ። የነበረው የገበያ መረጃ እጥረት እና የቡና ገበያ በዘፈቀደ መከናወን ገበሬዎችንና አቅራቢዎችን በደላሎች በጎ ፍቃድ ስር የሚያውል ነበር፡፡ እ.ኤ.አ በ1957 የቡና ምርት እና የወጪ ንግድ በጨመረበት ወቅት የንጉሱ አስተዳደር የቡና ግብይት እና ጥራትን ለመቆጣጠር የብሔራዊ ቡና ቦርድን አቋቋመ። ነገር ግን በአዲስ አበባ እና በድሬዳዋ የሚገኙ የጨረታ ማዕከሎች የተቋቋሙት ከ16 ዓመት በኋላ እ.ኤ.አ በ1972 ነው። የጨረታ መአከሎቹ ሊቋቋሙ የቻሉት በጊዜው በነበሩትና የተሻለ የንግድ ስርዓት ማስፈለግ ባሳሰባቸው የቡና አቅራቢዎች እና ላኪዎች ጥያቄ ሲሆን፤ መንግስት እንደ ገለልተኛ አካል የሚያስተዳድረው እንዲሆን ጠይቀው ነበር፡፡ በዚህም መሰረት የጨረታው ማዕከል የተመሰረተው የደቾችን ወደ ላይ ብቻ በሚጨምር የዋጋ አካሄድ በመከተል ነበር።ደርግ አገሪቷን ከተቆጣጠረ በኋላ በጊዜው የነበሩትን የቡና ማጠቢያዎችና ትልልቅ እርሻዎች በመውረሱ እና የቡና የህብረት ስራ ማህበራትን በማቋቋሙ ምክንያት በግለሰቦች

ይንቀሳቀስ የነበረው የቡና ንግድ በእጅጉ ሊጎዳ ቻለ፡፡ አያይዞም የግል ቡና አቅራቢዎች የታጠበ ቡና ከመነገድ የተከለከሉ ሲሆን የህብረት ስራ ማህበራቱም የታጠበ ቡናን አዲስ ለተመሰረተው የኢትዮጵያ ቡና ገበያ ኮርፖሬሽን ብቻ የመሸጥ ግዴታ ነበረባቸው፡፡ በአብዛኛው በሞኖፖል የሚሰራው የቡና እና ሻይ ልማት ሚኒስቴርም እ.ኤ.አ 1987 ተቋቋመ፡፡ከእ.ኤ.አ 1991 ጀምሮ የአሁኑ አስተዳደር ሰፊ የሆነ የቡና ገበያን ነጻ የማድረግ እርምጃዎች ወስዷል፡፡ የቡና እና ሻይ ልማት ሚኒስቴርም ወደ ቡና እና ሻይ ባለስልጣን የተለወጠ ሲሆን የኢትዮጵያ ቡና ግብይት ኮርፖሬሽንም ወደ ሁለት ድርጅቶች ማለትም የኢትዮጵያ ቡና ገዥ ኢንተርፕራይዝ እና የኢትዮጵያ ቡና ላኪ ኢንተርፕራይዝ እንዲከፈል ተደርጓል፡፡ ከተደረጉት መሰረታዊ ለውጦች የግል ንግድ ዘርፉ ከመንግስት ተቋማት ጋር በእኩልነት እየተወዳደረ በአገር ውስጥ ጨረታ እንዲሰራ መፈቀዱ ይጠቀሳል። በቀጣይም በተደረጉ ማሻሻያዎች ሁለቱም የመንግስት ኢንተርፕራይዞች እና የቡናና ሻይ ባለስልጣን እ.ኤ.አ. 2002 እስከ 2004 ዓ.ም. እንዲፈርሱ ተደርገዋል፡፡ በተጨማሪም የቡና አቅራቢዎችንና ላኪዎችን ቁጥር ለማሳደግ የተለያዩ ማበረታቻዎች ተደርገዋል፡፡ ከእነዚህም ውስጥ የቡና ቀረጥ እፎይታ መስጠት እና የወጪ ቡና የዋጋ ገደብ መነሳት ይጠቀሳሉ፡፡

የቡና ታሪክ በኢትዮጵያ እጅግ አስደናቂ ነው። አብዛኛዎቻችን ታዋቂ ስለሆነው የዘጠነኛው ክፍለ ዘመን ፍየል እረኛ ካልዲ ሰምተናል። ይህ እረኛ ፍየሎቹ የቡና ፍሬዎችን በልተው ሲፈነጥዙ አይቶ በዚህ አጋጣሚ የቡና ተክልን እንዳገኘ ይተረካል። በደጋ አካባቢ የሚኖሩ ኢትዮጵውያንም እንዲሁ የቡናን ፍሬ አውቀው ለጥቅም እንዳዋሉት፣አጠቃቀማቸውም የቡና ፍሬዎችን እንዳለ በቀጥታ በመብላት በመሆኑ ከዘመናዊው የቡና ስርዓት እጅጉን እንደሚለይ ይነገራል። አረቢካ ቡና በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ለብዙ ሺህ አመታት ሲበቅል ቆይቷል። እንዲሁም ከጊዜ በኋላ የአገሪቷ አመቺ የሆነ የአየር ንብረት (የመሬት ከፍታ ፣ በቂ ዝናብ ፣ የሙቀት መጠን፣ ለምለም አፈር) በዝርያቸው የሚመረጡ የተለያዩ የቡና አይነቶች እንዲወጡ አስተዋጽኦ አበርክቷል።

ቡና በኢትዮጵያ ውስጥ እንደ ሸቀጥ መሸጥ ከጀመረ 1,500 አመታት ያስቆጠረ ሲሆን ኢትዮጵያም በአለም አቀፍ ደረጃ የመጀመሪያዋ የቡና ላኪ አገር ናት። ለብዙ ዘመናት የኢትዮጵያ ነጋዴዎች ቡናን ከቦታ ወደ ቦታ በበቅሎ፣ በግመል እና በአህያ ያጓጉዙ ነበር። በ19ኛው ክፍለ ዘመን መጨረሻ ቡና በኢትዮጵያ ዋና ከሚባሉት የገቢ ምንጭ ምርቶች ውስጥ አንዱ በመሆን ወደ ለንደን፣ ማርሴልስ ፣ ኒው ዮርክ እና ትሪሰት የመሳሰሉ ሩቅ ቦታዎች መላክ ተጀምሮ ነበር። በዚሁ ጊዜ የቡና ንግድ ሁለት ዋና ዋና የንግድ መስመሮች ይከተል ነበር። አንደኛው ሰሜን ወደ ምፅዋ ወደብ በጎንደር እና

አድዋ አልፎ ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ የአዋሽ ወንዝ ሸለቆን ተከትሎ ወደ ሀረር ከዛም በርበራ ወይንም ዘይላ ወደቦች ነበር።

ቡና ባለፉት ዘመናት

የገበያ ድርሻ በየምርቱ ዓይነትየኢትዮጵያ ምርት ገበያ ግብይቱን የጀመረዉ ሚያዝያ 16 ቀን 2000 ዓ.ም. ነዉ፡፡ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በየሳምንቱ ዕረቡ ግብይቱን በማከናወን ላይ ይገኛል፡፡ በአገር ዉስጥና በዓለም አቀፍ ደረጃ በተመሳሳይ ጊዜ የምግብ ዋጋ ንረት ቢከሰትም ከሚያዝያ እስከ መስከረም ወር መጨረሻ ድረስ የነበረዉ ግብይት መጠን አበረታች ነበር፡፡

የግብይቱን ብዛት ስንመለከት የነጭ በቆሎ 51 በመቶ ሲሆን የተለቀመ ነጭ ቦለቄ ደግሞ 38 በመቶ ነዉ፡፡ የነጭ በቆሎ ሻጮች የአገር ዉስጥ እህል ነጋዴዎችና የኢትዮጵያ እህል ንግድ ድርጅት ሲሆኑ ገዥዎቹ ደግሞ ነጋዴዎችና የዱቄት ፋብሪካና ዳቦ ቤት ባለቤቶችን ያካትታል፡፡ የቦለቄ ገዢዎች ከዉጭ ላኪዎች በተጨማሪ የተባበሩት መንግስታት የዓለም የምግብ ፕሮግራም በቀጥታ ከምርት ገበያዉ በመግዛት አበረታች ዉጤት አሳይተዋል፡፡

የተሸጠበት ዋጋና ብዛት ንጽጽርከሚያዝያ እስከ መስከረም ወር ባለዉ ጊዜ ዉስጥ የአንድ ኩንታል በቆሎ ዋጋ ከብር 334 ወደ 555 ከፍ በማለት በታሪክ ልዩ የሆነ የምግብ ዋጋ መናር ታይቷል፤ የሽያጩ ብዛትም ከ37 ኮንትራቶች ወደ 2 ኮንትራቶች ወርዷል፡፡ በተቃራኒዉ ቦለቄ ከ250 ኩንታል ወደ 650 ኩንታል ከፍ ያለ ሲሆን ዋጋዉ ደግሞ በብር 560 እና 580 መካከል ነበር፡፡

የምርት ገበያዉ ዋጋ ከአገር ዉስጥ ገበያዎችና የአለም ገበያ ዋጋ ጋር ሲነጻጸርበቆሎ: በሚያዝያ እና ሰኔ ወር መካከል የአገር ዉስጥ በቆሎ ዋጋ ከፍተኛ መናር ታይቶበታል፤ ይኸዉም በምርት ገበያዉ ከብር 334 ወደ 553 ከፍ ሲል በአዲስ አበባ አገር ዉስጥ ገበያ ደግሞ ከብር 353 ወደ 583 ከፍ ብሏል፡፡ የዋጋ መጨመሩ ምክንያት ገበያ ዉስጥ የነበረዉ በቆሎ መጠን አነስተኛ ስለነበረ ነዉ፡፡ ከሐምሌና ነሐሴ ወር መጀመሪያ ሳምንት በስተቀር፣ የምርት ገበያዉ ዋጋ ከአገር ዉስጥ ገበያ ዋጋ ጋር ሲነጻጸር ከብር 4 እስከ 50 ብር በኩንታል ዝቅ ያለ ነበር፡፡ ከዓለም ገበያ ዋጋ ጋር ሲነጻጸር ደግሞ የአገር ዉስጥ ዋጋ እህል ከዉጭ ከሚገባበት ዋጋ ከፍ በማለት እየሰፋ የሚሄድ ልዩነት አሳይቷል። በዓለም ገበያ በቺካጎ ንግድ ቦርድ የአሜሪካ ቦቆሎ ዋጋ በቶን ከ248 ዶላር ወደ 280 ዶላር ከፍ ብሏል፡፡ ምንም እንኳን ከአገር ዉስጡ የዋጋ መናር ፍጥነት የዓለም ገበያ ዋጋ ንረት ያነሰ ቢሆንም በአገር ዉስጥ እህል ዋጋና እህል ከዉጭ ወደ አገር ዉስጥ/አ.አ/ የሚገባበት ዋጋ መካከል የነበረዉ ልዩነት በቶን ከ 15 ደላር ወደ 309 ዶላር ከፍ ብሏል፡፡ ከሀምሌ እስከ መስከረም ወር ባለዉ ጊዜ ዉስጥ የአንድ ኩንታል በቆሎ ዋጋ በምርት ገበያዉ ከብር 609 ወደ 555 ብር ሲወርድ በአዲስ አበባ አገር ዉስጥ ገበያ ደግሞ ከብር 635 ወደ 550 ዝቅ ብሏል፡፡ በዓለም ገበያም እንደዚሁ በቶን ከ283 ዶላር ወደ 221 ዶላር ወርዷል፡፡ የአገር ዉስጥ ገበያ ዋጋ ከዓለም ገበያ ዋጋ የተለየ ሂደት ማሳየቱ አሳሳቢ ነዉ፡፡ቦለቄ: ከሚያዚያ እሰከ ሰኔ ድረስ የአገር ዉስጥ ቦለቄ ዋጋ በምርት ገበያዉ በኩንታል ከብር 560 ወደ 610 ከፍ ሲል በናዝሬት አገር ዉስጥ ገበያ ደግሞ ከብር 570 ወደ 584 ከፍ ብሏል፡፡ ከሀምሌ እስከ መስከረም ደግሞ በምርት ገበያዉ ከብር 587 ወደ 580 ዝቅ ሲል በናዝሬት አገር ዉስጥ ገበያ ደግሞ ከብር 575 ወደ 587 ከፍ ብሏል፡፡ በምርት ገበያዉና በአገር ዉስጥ ገበያ የታየዉ የዋጋ ልዩነት ምክንያቱ የምርት ገበያዉ ቦለቄ የተለቀመ አንደኛ ደረጃ ለመሆኑ የተረጋገጠ /ሰርቲፊኬት ያለዉ/ በመሆኑ ነዉ፡፡ስንዴ: ከሚያዝያ እስከ መስከረም ባሉት ወራቶች የአገር ዉስጥ ስንዴ ዋጋ በምርት ገበያዉ 7.1 በመቶ ሲጨምር በአዲስ አበባ አገር ዉስጥ ገበያ ደግሞ 13.9 በመቶ ጨምሯል፡፡ መንግስት ከዉጭ ስንዴ በማስገባት ልዩነቱን ለማጥበብ ጥረት ቢያደርግም በገበያ ላይ ያለዉ አቅርቦት ከፍላጎቱ ጋር ሊመጣጠን ባለመቻሉ ነዉ፡፡ የአገር ዉስጡ ገበያ ዋጋ ከዓለም ገበያ ዋጋ ሂደት ጋር ተመሳሳይ አልነበረም፡፡ ከሚያዝያ እስከ መስከረም ድረስ በችካጎ ንግድ ቦርድ የአሜሪካ ስንዴ ዋጋ 29.2 በመቶ ቀንሷል፤ ሆኖም በሀምሌ አጋማሽ ላይ በ14.2 በመቶ ከፍ ብሏል፡፡ በዓለም ገበያ ለስንዴ ዋጋ መቀነስ ምክንያቱ ጥሩ የምርት አቅርቦት መኖር፣ የነዳጅ ድፍድፍ ዋጋ መዉረድ እንዲሁም የሌሎች እርሻ ምርቶች ዋጋ መቀነስ ያስከተሉት ተጽዕኖ ነዉ፡፡ሆኖም በአገር ዉስጥ ገበያ የነበረዉ ከፍተኛ የዋጋ መናር በአገር ዉስጥ ገበያ ዋጋና እህል ከዉጭ አገር ወደ አገር ዉስጥ በሚገባበት ዋጋ መካከል በቶን ከ116 የአሜሪካ ዶላር ወደ 379 ዶላር እየሰፋ የሚሄድ ልዩነት በማሳየት የአገር ዉስጥ ገበያ ዋጋ እህል ከዉጭ ወደ አገር ዉስጥ ከሚገባበት ዋጋ በላይ እንዲሆን ምክንያት ሆኗል፡፡

የገበያመረጃ ከሚያዝያ 2000 እስከ መስከረም 2001

2,542,500,(38%)

3,410,900, (51%)

440,150, (7%)241,650,

(4%)

Processed White pea beans White maizeSoft WheatUnprocessed white pea beans

550

570

590

610

630

24-Apr24-May24-Jun24-Jul24-Aug24-Sep

ብር በኩ

ነታል

ቦሎቄ

ECX Price

Nazareth local market price

150

250

350

450

550

650

24-Apr24-May24-Jun24-Jul24-Aug24-Sep

የአሜሪካ ዶ

ላር በቶን

በቆሎ

US (CBOT) Yellow Corn no.2, FOB GulfImport parity priceECX priceAddis Ababa local market price

200

300

400

500

600

700

800

24-Apr24-May24-Jun24-Jul24-Aug24-Sep

የአሜሪካ ዶ

ላር በቶን

ስንዴ

US (CBOT) Soft Wheat No.2, FOB GulfImport parity price

Addis Ababa Local Market Price ECX price

አትኩሮተ ኢ.ሲ.ኤክስ.

የመዝጊያ ዋጋብር/ኩንታል%

ልዩነት

ብዛት/ በኩንታል%

ልዩነትየምርቱ ዓይነት

ሚያዝያ 24

መስከረም 24

ሚያዝያ 24

መስከረም24

የተለቀመ ነጭ ቦለቄ 15605803.57%200650225.00%

ነጭ በቆሎ ደረጃ 133455566.16%185010094.59%

ለስላሳ ስንዴ ደረጃ 15495490.00%2502500.00%

ለስላሳ ስንዴ ደረጃ 25715710.00%1001000.00%

ለስላሳ ስንዴ ደረጃ 35335635.62%20025025.00%

ያልተለቀመ ነጭ ቦለቄ 5375370.00%4504500.00%

ለኢትዮጵያ ኢኮኖሚ የጀርባ አጥንት በሆነው የግብርና ዘርፍ ቡና አቢይ ሚና የሚጫወት የምርት አይነት ነው። የቡና መገኛ የሆነችው ኢትዮጵያ በአለም ላይ የሚታወቁ የምርጥ ቡና ዓይነቶች ባለቤት ነች። አገራችን በአፍሪካ የቡናን ምርት በመላክ በቀዳሚነት እየመራች ሲሆን በአለም ደግሞ በስድስተኛ ደረጃ ላይ ትገኛለች። አገሪቱ በአመት ወደ 225,000 ቶን ቡና የምታመርት ሲሆን ከዚህም ወደ 525 ሚሊዮን ዶላር የውጪ ምንዛሪ ታገኛለች። ይህም የአገሪቱን 60 በመቶ የጠቅላላ የውጪ ምንዛሬ ገቢን ይሸፍናል። ወደ

15 ሚሊዮን የሚጠጋ የአገሪቱ አምራች ገበሬ የሚተዳደረው በዚህ በቡና ዘርፍ ሲሆን በብዙ ሺዎች የሚቆጠሩ ሰራተኞች ቀይ እሸት እና ጀንፈል ቡናን በማዘጋጀት በተለያዩ የቡና ማጠቢያ እና መፈልፈያ ድርጅቶች ውስጥ ተቀጥረው ይሰራሉ። ቡናው ብዛት ባላቸው ቡና አቅራቢዎች አማካኝነት ተጓጉዞ ለሽያጭ እና ለላኪዎች ይቀርባል። ቡና ላኪዎቹም ለረጅም ዘመን ባካበቱት ልምድና የንግድ ሽርክና አማካኝነት ምርቱን ለአውሮፓ ፣ ለጃፓን እና ለአሜሪካን ገበያዎች ያዘጋጃሉ። ቡና የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ዋልታ ከመሆኑም

ECX የኢትዮጵያ ምርት ገበያ

ቅጽ 1 | ዕትም 1 | ህዳር 2001

የዓለም ምግብ ፕሮግራም በኢ.ሲ.ኤክስ በኩል ግዢ ፈፀመየምግብ ዋስትናን እና የገበያ ዕድገትን ለመደገፍ የተባበሩት መንግስታት የዓለም ምግብ ፕሮግራም(አ.ም.ፕ.) 100 ሜትሪክ ቶን አንደኛ ደረጃ ቦሎቄ በኢትዮጵያ ምርት ገበያ የግብይት ሥርዓት በሰኔ ወር 2000 ዓ.ም. ፈፀመ፡፡ ይህን በዓይነቱ ልዩ የሆነ ግዢ በማስመልከት ሰኔ 19፣2000 ዓ.ም. በተዘጋጀው ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ፤ የአ.ም.ፕ. የሎጅስቲክስ እና አቅርቦት ዳይሬክተር ሚስተር አመር ዳውዴ ድርጅታቸው በቀጣይንት በኢ.ሲ.ኤክስ በኩል ግዢ ለመፈጸም ያለውን ፍላጎት ሲገልጹ የሚከተለውን ተናግረዋል እንደሚገልጹ ሲገልፁ ‹‹በሚቀጥሉት ጊዜያት የአ.ም.ፕ. 1 ሚሊዮን ቶን ከኢትዮጵያ እንደሚገዛ ተስፋ አደርጋለሁ፤ ኢ.ሲ.ኤክስም ይህን የሚያህል ምርት ማቅረብ የሚችሉ መጋዘኖች ያስፈልጉታል››፡፡

ከግራ ወደ ቀኝ ሚ/ር አመር ዳውዲ ፣ የዓለም ምግብ ፕሮግራም ሎጂስቲክስ እና አቅርቦት ደይሬክተር ፣ ዶ/ር ኢሌኒ ገ/መድህን የኢ.ሲ.ኤክስ ዋና ሥራ አስፈፃሚ ፣ ሚ/ር መሀመድ ዲያል በአ.ም.ፕ የኢትዮጵያ ዳይሬክተር

የካናዳ ፓርላማ ሴክሬታሪ ኢ.ሲ.ኤክስን ጎበኙየካናዳ ውጭ ጉዳይ ሚኒስትር እና ዓለም አቀፍ ትብብር ሚኒስቴር የፓርላማ ሴክሬተሪ ሚ/ር ዲፓክ ኦባህሪ ሐምሌ 25፣2000 ዓ.ም የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ጎብኝተዋል። ሴክሬተር ኦባህሪ ኢ.ሲ.ኤክስ ፈጠራን በመጠቀም እና ተአማኒነትና ቅልጠፍና ያላቸው ዓለም ዓቀፍ ተሞክሮዎችና በግንዛቤ በማስገባት በኢትዮጵያ የግብይት ስርዓት ላይ መሰረታዊ ለውጥ ለማምጣት የሚጫወተውን አቢይ ሚና አድንቀዋል፡፡ ሴክሬተር ኢብራሂ በኢትዮጵያ የተገኙት ስለ ኢትዮ-ካናዳ የሁለትዮሽ ግንኙነት ለመነጋገር ነበር፡፡

ሴክሬቴሪ ዲፓክ ኦባህሪ ከዶ/ር ኢሌኒ ገ/መድህን ጋር የኢ.ሲ.ኤክስን የግብይት መድረክ ደውል ሲደውሉ

የቡና ሰዓት ነው!

የኢትዮጰያ ምርት ገበያ ስራውን ከጀመረ እነሆ ስድስት ወራት ተቆጥረዋል። ምንም እንኳ በአስቸጋሪ የገበያ ሁኔታዎች ውስጥ ያለፍን ቢሆንም የኢትዮጵያ ምርት ገበያ አሰራር በየደረጃዎቹ ማለትም በመጋዘን፣ ግብይት እና ክፍያና ርክክብ ስርዓት ያለውን ተአማኒነት እና ቅልጥፍና ለማረጋገጥ ችለናል። “በአለም ተመራጭ የምርት ገበያ በመሆን በኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ላይ መሰረታዊ ለውጥ ማምጣት” የሚለው ራዕያችን ሊሳካ የሚችለው በብቁ እና ጠንካራ ሰራተኞቻችን ትጋት እና የስራ ተነሳሽነት ነው። በተለይ ደግሞ በኮምፒውተር በመታገዝ የሚሰራው የኤሌክትሮኒክ የመጋዘን ደረሰኝ ስርዓት፣ የግብይት ትዕዛዞችን ማስታረቅ ፣ ደህንነቱን በጠበቀ እና ፈጣን አሰራር የክፍያ ትዕዛዞችን በሰአታት ጊዜ ውስጥ ወደ አጋር ባንኮቻችን ማስተላለፍ እንዲሁም የምርት ርክክብ መካሄድ ፣ በሰከንዶች ውስጥ የገበያ መረጃ ወደ14 የተለያዩ የአገሪቱ አካባቢዎች ማለትም አዲስ አበባ ፣ ሻሸመኔ ፣ አዋሳ ፣ ነቀምቴ ፣ መቀሌ ፣ ባህር ዳር ፣ ጎንደር ፣ ድሬዳዋ ፣ ሐረር እና ጅማ ማስተላለፍ በመቻላችን ከፍተኛ ኩራት ይሰማናል። በተጨማሪም በአዲስ አበባ ፣ አዳማ ፣ ሻሸመኔ ፣ ነቀምቴ ፣ ቡሬ ፣ ሁመራ እና መተማ የማከማቻ መጋዘኖች እያንቀሳቀስን ሲሆን የምርት ገበያው አባላት ቁጥርም በከፍተኛ ሁኔታ አድጓል። በመስከረም 2001 የመስራች አባላቶቻችንን 100 የማድረስ ዕቅዳችንን ያሳካን ሲሆን የአባላት ስብጥር ከንግዱ ማህብረሰብ አባላት ማለትም ሰፋፊ የእርሻ መሬት ባለሀብቶች ፣ የህብረት ስራ ማህበራት ፣ ባለፋብሪካዎች ፣ ላኪዎች እና የአገር ውስጥ ነጋዴዎችን ያካትታል። በቅርቡ የውስን አባልነትን (ማለትም ለአንድ አመት ፣ በአንድ ምርት ፣ በገዢነት ወይም በሻጭነት መደብ) የጀመርን ሲሆን ይህም ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው ተመዝጋቢዎችን እየሳበ ይገኛል። በሚቀጥሉት የግብይት ወቅቶች በመጀመሪያ አትኩሮታችንን በቡና እና ሠሊጥ ምርቶች ላይ ለማድረግ፤ 8 የማከማቻ መጋዘኖች በቡና አምራች አካባቢዎች ማለትም አዋሳ ፣ ዲላ ፣ ሶዶ ፣ ቦንጋ ፣ ግምቢ ፣ በደሌ ፣ ጅማ እና ድሬዳዋ ለመክፈት፤ ተጨማሪ 40 የኤሌክትሮኒክ ዋጋ ማሳያ ሠሌዳዎችን ለመትከል፤ (SMS) ኤስ ኤም ኤስ እና አይ ቪ አር (IVR) የመረጃ ልውውጥ መንገዶችን በስራ ላይ ለማዋል፤ ተጨማሪ አጋር ባንኮችን በክፍያ ሥርአታችን ለማካተት እና ምርትን በማስያዝ የብድር ተጠቃሚ መሆን የሚቻልበትን አግባብ ለመፈጠር እንሰራለን።የኢትዮጰያ ምርት ገበያ እያደገ እና እየሰፋ ሲሄድ አብሮን ስለሚቀጥለው ድጋፍዎ እያመሰገንን በየሦሥት ወሩ የምትወጣውን የኢ.ሲ.ኤክስ ደወል መፅሄት እንዲከታተሉ እንጋብዝዎታለን። ይህ ዕትም ኢ.ሲ.ኤክስ በቅርቡ በሚጀምረውና የአገራችን አቢይ የምርት ዓይነት በሆነው ቡና አማካኝነት የቡና ሰዓት ነው! በሚል ዋና ርዕስ ያተኩራል። ይህች የዜና መፅሄት ጠቃሚ ሆና እንደሚያገኟት እያመንን አስተያየት ካለዎት በደስታ እንደምንቀበል እንገልጻለን። በተጨማሪም የድርጅታችንን ድረ-ገጽ www.ecx.com.et እንዲጎበኙ እንጋብዝዎታለን፡፡ኢ.ሲ.ኤክስ ለገበያ እድገት፣ ለአገር እድገት፡፡

>>ወደ ገፅ 3 ዞሯል

>>ወደ ገፅ 3 ዞሯል

የዋና ስራ-አስፈጻሚ መልዕክት

አበይት ዜናዎች

የኢትዮጵያ ምርት ገበያ ዜና-መጽሔት ኢ.ሲ.ኤክስ ደውል