issn 1409-665x · 1998 2003 2008 @ivorodeni 26 639 23 596 22 945 ma{ki 13 776 12 170 11 826 `enski...
TRANSCRIPT
ISSN 1409-665X
2 Dr`aven zavod za statistika
Pri upotreba na podatocite, molime da se navede izvorot:
"Makedonija vo brojki, 2009, str. ..."
Makedonija vo brojki, 2009
Izdava~:
Dr`aven zavod za statistikana Republika Makedonija
Dame Gruev - 4, Skopje
tel./+389 2/3295 600
faks/+389 2/3111 336
Po{tenski fah 506
Odgovara:
m-r Blagica Novkovska, direktor
Pe~ateno vo:
"11 Oktomvri" - AD Prilep
Tira`: 200 primeroci
3Makedonija vo brojki
SODR@INA
02. @ivotna sredina i geografija
Op{ti podatoci ...................................................................................................................................... 5
Geografski koordinati na krajnite to~ki na Republika Makedonija ............................................. 6
Dol`ina na granicata na Republika Makedonija ............................................................................... 6
Povr{ini po visinski zoni ................................................................................................................... 6
Nacionalni parkovi ............................................................................................................................... 7
Najgolemi prirodni ezera vo Republika Makedonija ........................................................................ 7
Klima, 2008 .............................................................................................................................................. 7
03. Naselenie
Naselenie vo Republika Makedonija ................................................................................................... 8
Naselenie po grupi na vozrast (na krajot na godinata) - grafikon ................................................. 8
Vitalna statistika ................................................................................................................................ 9
Priroden prirast - grafikon ................................................................................................................ 9
Naselenie spored razli~ni teritorijalni nivoa ........................................................................... 10
Naselenie po vozrasni grupi, 2008 - karta ...................................................................................... 11
04. Zdravstvo, socijalna za{tita i kultura
Osnovni podatoci za zdravstvoto ...................................................................................................... 12
Umreni vo 2008 godina spored pri~inite za smrt - grafikon ........................................................ 12
Osnovni podatoci za kulturata ......................................................................................................... 13
Izdadeni knigi i bro{uri vo Republika Makedonija spored potekloto na avtorot - grafikon ........................................................................................... 14
05. Pravosudstvo
Osudeni polnoletni lica spored vidot na krivi~noto delo ........................................................ 15
06. Obrazovanie
Osnovni podatoci za obrazovanieto .................................................................................................. 16
Naselenie na vozrast od 15 i pove}e godini spored najvisokata zavr{ena {kola, Popis 2002 - grafikon ........................................................................................... 17
07. Pazar na trudot
Aktivno naselenie i stapki na aktivnost ........................................................................................ 18
Nevraboteni spored dol`inata na nevrabotenosta ........................................................................ 19
Nevraboteni po vozrasni grupi, 2008 - grafikon ............................................................................. 19
Vraboteni po vozrasni grupi, 2008 - grafikon ................................................................................. 20
08. Prihodi, potro{uva~ka i ceni
Indeksi na nominalni i realni plati - grafikon ........................................................................... 20
Distribucija na potro{uva~kata na doma}instvata ........................................................................ 21
Trajni dobra vo doma}instvata - grafikon ....................................................................................... 21
Indeksi na tro{ocite na `ivotot spored klasifikacijata COICOP .......................................... 22
Indeksi na tro{ocite na `ivotot, januari 2006 - dekemvri 2008 - grafikon ............................. 22
4 Dr`aven zavod za statistika
09. Nacionalna ekonomija i finansiiDodadena vrednost po aktivnost i bruto-doma{en proizvod, 2003-2007 ..................................... 23Realni stapki na rast na komponentite na bruto-doma{niot proizvod spored rashodniot metod .................................................................................................................... 24Struktura na komponentite na bruto-doma{niot proizvod spored rashodniot metod - grafikon ................................................................................................. 24Investicii vo osnovni sredstva spored namenata na vlo`uvawata ............................................ 25Investicii vo osnovni sredstva spored institucionalnite sektori - grafikon ....................... 25Stranski direktni investicii vo Republika Makedonija spored dejnosta ................................ 26Platen bilans ...................................................................................................................................... 27Prose~ni godi{ni kursevi na Narodna banka na Republika Makedonija ..................................... 28Pari~na masa ......................................................................................................................................... 2810. ZemjodelstvoPovr{ini pod {umi, 2008 - karta ....................................................................................................... 29Broj na dobitok po vidovi ................................................................................................................... 30Proizvodstvo na meso - grafikon ....................................................................................................... 30Povr{ina na osnovni zemjodelski kulturi ....................................................................................... 31Ostvareno proizvodstvo na osnovni zemjodelski kulturi - grafikon ......................................... 3111. Industrija i energijaIndustrisko proizvodstvo vo naturalni pokazateli .................................................................... 32Indeksi na industriskoto proizvodstvo - grafikon ....................................................................... 32Energetska statistika i energetski indikatori, 2007 ................................................................... 33Izvr{eni grade`ni raboti od strana na delovni subjekti na objekti od op{testvena sopstvenost ............................................................................................................... 34Vkupno izgradeni stanovi - grafikon ................................................................................................ 3513. Nadvore{na trgovijaStokovna razmena so stranstvo .......................................................................................................... 36Izvoz i uvoz po zemji, 2008 - grafikon .............................................................................................. 36Nadvore{no-trgovska razmena spored sektorite na SMTK ............................................................ 3714. Transport, turizam i drugi uslugiKoristewe na internet kaj naselenieto na vozrast od 15 do 74 godini ....................................... 38Doma}instva so pristap na internet od doma - grafikon ............................................................... 38Tip na internet povrzanost kaj delovnite subjekti so 10 ili pove}e vraboteni, vo % - grafikon ................................................................................... 39Patni~ki transport spored vidot, vo patni~ki kilometri ............................................................ 40Tovaren transport spored vidot, vo ton kilometri ........................................................................ 40Zaginati i povredeni vo soobra}ajni nesre}i - grafikon .............................................................. 40Broj na turisti i no}evawa ................................................................................................................ 41Turisti i no}evawa po vidovi delovni edinici, 2008 ................................................................... 41Turisti po zemja na pripadnost, 2008 - grafikon ............................................................................. 42Vnatre{na trgovija ............................................................................................................................... 43Promet vo trgovijata na malo - grafikon .......................................................................................... 4315. Me|unaroden predgledMe|unaroden pregled, 2008 ................................................................................................................. 45
5Makedonija vo brojki
02. @ivotna sredina i geografija
Naselenie na 31.12.2008 2 048 619
Povr{ina 25 713 km2
Glaven grad Skopje
Broj na op{tini 84
Broj na naseleni mesta 1 767
6 Dr`aven zavod za statistika
02. @ivotna sredina i geografija
GEOGRAFSKI KOORDINATI NA KRAJNITE TO^KI NA REPUBLIKA MAKEDONIJA
Severna geografska
{irina
Isto~na geografska dol`ina1)
Mesnost Op{tina
Sever 42o22’ 22o18’ Ani{ta (Dukat pl.) Kriva Palanka
Jug 40o51’ 21o08’ Markova noga (Gr. kamen 177) Resen
Istok 41o43’ 23o02’ ^engino Kale (Gr. kamen 47) Peh~evo
Zapad 41o31’ 20o28’ Kestewar (Gr. stolb E16/8) Debar
1) Po Grini~
Izvor: Geografski institut pri Prirodno-matemati~kiot fakultet
DOL@INA NA GRANICATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA
Vkupno Suvozemna Re~na Ezerska
Vkupno 850 786 16 48
Albanija 191 151 12 28
Bugarija 165 165 - -
Grcija 262 238 4 20
Srbija 232 232 - -
Izvor: Geografski institut pri Prirodno-matemati~kiot fakultet
POVR[INI PO VISINSKI ZONI
Izvor: Prostoren plan na Republika Makedonija
Visinska zona Povr{ina vo km2 %
Do 200 m 744.10 2.89
200 - 500 5 769.10 22.44
500 - 1000 11 317.32 44.01
1000 - 1500 5 741.68 22.33
1500 - 2000 1 786.54 6.95
Nad 2000 354.26 1.38
Od 44 do 2764 m. 25 713.00 100.00
vo kilometri
7Makedonija vo brojki
02. @ivotna sredina i geografija
NACIONALNI PARKOVI
Geografski koordinati1) Povr{ina, haGodina na
proglasuvawe
Gali~ica 40059’N/20052’E 22 750 1958
Mavrovo 41040’N/20046’E 73 088 1949
Pelister 40057’N/21014’E 12 500 1948
1)Isto~nata geografska dol`ina e po Grini~
Izvor: Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe
NAJGOLEMI PRIRODNI EZERA VO REPUBLIKA MAKEDONIJA
Povr{ina vo km2 Nadmorska viso~ina, m
Najgolema dlabo~ina, m
Ohridsko 3491) 693 286
Prespansko 2742) 853 54
Dojransko 433) 148 10
1) Na Albanija i pripa|aat 118.9 km2
Izvor: Geografski institut pri Prirodno-matemati~kiot fakultet
2) Na Albanija i pripa|aat 49.4 km2 i 47.8 km2 na Grcija
3) Na Grcija i pripa|aat 15.6 km2
Glavni meteorolo{ki
stanici
Sredna godi{na temperatura na vozduhot vo So
Godi{ni vrne`i vo mm
Denovi so pojava na
do`d sneg magla
Berovo 9.4 624.9 83.0 16.0 16.0
Bitola 12.8 523.5 93.0 14.0 12.0
Demir Kapija 15.0 452.5 67.0 6.0 28.0
Kriva Palanka 11.1 592.3 98.0 17.0 8.0
Ohrid 12.3 566.7 106.0 7.0 4.0
Prilep 12.6 431.9 92.0 15.0 12.0
Skopje 13.9 438.5 97.0 9.0 8.0
[tip 14.3 414.2 77.0 7.0 16.0
KLIMA, 2008 GODINA
Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti na Republika Makedonija
8
03. Naselenie
Dr`aven zavod za statistika
NASELENIE VO REPUBLIKA MAKEDONIJA
1998 2003 2008
Naselenie na krajot na godinata 2 012 705 2 029 892 2 048 619
ma`i 1 007 266 1 018 660 1 026 804
`eni 1 005 439 1 011 232 1 021 815
Doseleni gra|ani na Republika Makedonija 595 567 219
Doseleni stranci 462 578 557
Otseleni gra|ani na Republika Makedonija 241 112 740
Otseleni stranci 7 32 11
Naselenieto vo Republika Makedonija, blagodarej}i na sé u{te pozitivniot
priroden prirast, ja zadr`uva pozitivnata nasoka na porast, no so zna~itelno namaleno
tempo. Vo periodot od 1998 do 2008 godina, porastot na naselenieto iznesuva 35 914
lica ili 1.8%.
Vo odnos na stareeweto na naselenieto, zna~ajni promeni se nastanati i vo
starosnata struktura na naselenieto. Vo periodot od 1998 do 2008 godina, u~estvoto na
mladoto naselenie (0-14 godini) vo vkupnoto e namaleno od 23.1 na 18.1%, a u~estvoto
na staroto naselenie (65 i pove}e godini) e zgolemeno od 9.5 na 11.5%.
NASELENIE PO GRUPI NA VOZRAST (NA KRAJOT NA GODINATA)
9
03. Naselenie
Makedonija vo brojki
1998 2003 2008
@ivorodeni 26 639 23 596 22 945
ma{ki 13 776 12 170 11 826
`enski 12 863 11 426 11 119
Umreni 16 628 17 813 18 982
ma`i 8 988 9 699 9 972
`eni 7 640 8 114 9 010
Sklu~eni brakovi 13 993 14 402 14 695
Razvedeni brakovi 1 028 1 405 1 209
Na 1000 naselenie
`ivorodeni 13.3 11.6 11.2
umreni 8.3 8.8 9.3
brakovi 7.0 7.1 7.2
VITALNA STATISTIKA
Vo periodot od 1998 do 2008 godina se zabele`uva postojan pad na ra|awata vo zemjata {to pridonese za namaluvawe na stapkata na natalitet na 11.2 promili, za razlika od 1998 koga iznesuva{e 13.3 promili.
Promenite vo starosnata struktura na naselenieto imaat svoja refleksija vrz brojot na umreni lica vo zemjata. Konstantniot porast na brojot na umrenite lica pridonese za zgolemuvawe na stapkata na smrtnost, koja vo 2008 godina iznesuva 9.3 promili, za razlika od 1998 godina koga iznesuva{e 8.3 promili.
PRIRODEN PRIRAST
10
03. Naselenie
Dr`aven zavod za statistika
Broj na `iteli
Broj na nase-leni mesta
Nase-lenie (Popis 2002)
% od vkupniot broj na
naseleni mesta
% od vkupniot broj na nase-lenie
Broj na gradovi
Nasele-nie vo grado-vite
% na gradsko nasele-nie vo grupata
0 141 0 8.0 0.0 - - -
1-50 455 9 290 25.8 0.5 - - -
51-100 180 12 906 10.2 0.6 - - -
101-200 208 30 087 11.8 1.5 - - -
201-500 294 96 769 16.7 4.8 - - -
501-1000 210 152 214 11.9 7.5 - - -
1001-5000 231 478 106 13.1 23.6 5 17 247 3.6
5001-10000 21 138 355 1.2 6.8 7 47 876 34.6
10001-20000 9 126 979 0.5 6.3 9 126 979 100.0
20001-50000 8 289 185 0.5 14.3 8 289 185 100.0
50001-100000 4 273 444 0.2 13.5 4 273 444 100.0
100001+ 1 415 212 0.1 20.5 1 415 212 100.0
NASELENIE SPORED RAZLI^NI TERITORIJALNI NIVOA
Teritorijalnata distribucija na naselenieto vo Republika Makedonija poka`uva
izrazita nesrazmernost. 57.8% od vkupnoto naselenie `ivee vo gradovite (vo
Republika Makedonija ima 34 gradovi), pri {to najgolema e koncentracijata vo glavniot
grad Skopje (20.5%).
Golem del od selskite naseleni mesta (vkupno 1728) ili celosno se depopulirani
(141 naseleno mesto) ili imaat izrazito mal broj na `iteli i mnogu skoro, poradi
nivnata nepovolna starosna struktura (staro naselenie), golema e verojatnosta da
ostanat bez nitu eden `itel.
Od druga strana, vo relativno mal broj na sela (prete`no locirani vo zapadniot i
severoisto~niot del na zemjata), prisutna e golema koncentracija na naselenie.
11
03. Naselenie
Makedonija vo brojki
NASELENIE PO VOZRASNI GRUPI, 2008
12
04. Zdravstvo, socijalna za{tita i kultura
Dr`aven zavod za statistika
1998 2003 2007
Lekari-vkupno 4 508 4 448 5 052
od toa specijalisti: 2 782 2 951 3 348
Stomatolozi 1 144 1 132 1 310
Farmacevti 329 319 571
Broj na lekari na 1000 `iteli 2.2 2.2 2.5
Broj na stomatolozi na 1000 `iteli 0.6 0.6 0.6
Bolni~ki posteli 10 333 9 743 9 326
Broj na `iteli po bolni~ka postela 194 208 219
Kako najzastapeni pri~ini za smrt se: bolestite na cirkulatorniot sistem koi se javuvaat so 57.3% od vkupno umrenite, neoplazmite so 18.5%, pa umrenite od endokrini, nutritivni i metaboli~ni bolesti so 4.2% itn.
Vo grupata na bolesti na cirkulatorniot sistem, najgolemo u~estvo imaat umrenite od {log, neozna~en kako krvarewe ili infarkt, dodeka kaj neoplazmite najbrojni se umrenite od maligna neoplazma na bronhiite i belite drobovi.
OSNOVNI PODATOCI ZA ZDRAVSTVOTO
UMRENI VO 2008 GODINA SPORED PRI^INITE ZA SMRT1)
1) Me|unarodna klasifikacija na bolesti, povredi i pri~ini za smrt - Desetta revizija (ICD-X)
13
04. Zdravstvo, socijalna za{tita i kultura
Makedonija vo brojki
TEATRI 1997/1998 2001/2002 2007/2008
Profesionalni teatri-broj 14 11 14
Pretstavi 1 326 1 047 982
Posetiteli (vo iljadi) 307 259 233
KINA 1998 2002 2008
Kina-broj 36 27 14
Pretstavi 9 706 9 114 4 168
Posetiteli (vo iljadi) 568 431 104
MUZEI 1997 2000 2006
Muzei-broj 21 21 22
Posetiteli (vo iljadi) 172 173 163
BIBLIOTEKI 2001 1) 2004 2) 2007 2)
Biblioteki-broj 92 85 72
^lenovi (vo iljadi) 73 69 74
IZDAVA^KA DEJNOST 1998 2002 2008
Knigi i bro{uri
Broj na naslovi 738 1102 658
Tira` (vo iljadi) 2 101 1 899 697
Vesnici
Broj na naslovi 30 39 14
Tira` (vo iljadi) 34 878 48 155 8 935
Spisanija
Broj na naslovi 93 178 130
Tira` (vo iljadi) 3 913 5 459 10 586
OSNOVNI PODATOCI ZA KULTURATA
1) Vklu~en e brojot samo na narodni biblioteki
2) Vklu~en e brojot na biblioteki - nacionalni ustanovi i na javni narodni biblioteki
14
04. Zdravstvo, socijalna za{tita i kultura
Dr`aven zavod za statistika
Vo oblasta na kulturata, preku statisti~ki istra`uvawa se sledat sostojbite
so teatrite, kinata, bibliotekite, muzeite i izdava~kata dejnost vo Republika
Makedonija.
Vo periodot 2007/2008, vo sporedba so periodot 1997/1998, brojot na teatrite
ostanuva ist, no brojot na pretstavite se namaluva za 26%, a brojot na posetitelite
za 24.1% .
Vo 2008 godina, vo sporedba so 1998 godina, se zabele`uvaat negativni tendencii
i kaj kinata, prika`ani preku namaluvawe na nivniot broj, pretstavite i brojot na
posetitelite.
IZDADENI KNIGI I BRO[URI VO REPUBLIKA MAKEDONIJA
SPORED POTEKLOTO NA AVTOROT
15
05. Pravosudstvo
Makedonija vo brojki
1998 2002 2008
Vkupno 4 515 3 957 6 414
Ubistvo 38 44 33
Telesna povreda 744 261 471
Te{ka telesna povreda 168 149 194
Siluvawe 28 23 27
Kra`ba 1 030 706 1 462
Te{ka kra`ba 908 1 219 1 573
Razbojni{tvo 45 51 114
Izmama 173 179 276
Zloupotreba na slu`benata polo`ba i ovlastuvawe 78 25 120
Neovlasteno proizvodstvo i pu{tawe vo promet na narkoti~ni drogi, psihotropni supstancii i prekursori
100 163 234
Ovozmo`uvawe na upotreba na narkoti~ni drogi i psihotropni supstancii
17 17 38
Zagrozuvawe na bezbednosta vo javniot soobra}aj 1 186 1 120 1 872
OSUDENI POLNOLETNI LICA SPORED VIDOT NA KRIVI^NOTO DELO
Vkupniot broj na osudeni polnoletni lica vo 2008 godina iznesuva 6 414, i vo odnos na 2002 godina toj broj e zgolemen za 62.1%.
Vo vkupniot broj na osudeni polnoletni lica spored vidot na krivi~noto delo, najgolemo u~estvo imaat storiteli koi se osudeni za krivi~ni dela protiv bezbednosta na javniot soobra}aj i za kra`bi.
Vo 2008 godina, u~estvoto (strukturata) na storitelite na krivi~ni dela protiv bezbednosta na javniot soobra}aj vo vkupniot broj na storiteli iznesuva 29.2%, a na krivi~nite dela - kra`bi iznesuva 24.5%.
Brojot na storiteli na krivi~ni dela protiv bezbednosta vo javniot soobra}aj vo 2008 godina e zgolemen za 67.1 % vo sporedba so 2002 godina, a za istiot period, brojot na storiteli na krivi~ni dela - kra`bi e zgolemen za 29%.
16
06. Obrazovanie
Dr`aven zavod za statistika
OSNOVNI PODATOCI ZA OBRAZOVANIETO
1998/1999 2002/2003 2008/2009
Osnovno obrazovanie
Broj na osnovni u~ili{ta1) 1 100 1 074 1 052
U~enici vo osnovnoto obrazovanie 259 081 239 334 217 685
U~eni~ki 124 698 115 705 105 014
U~enici 134 383 123 629 112 671
Broj na nastavnici 13 819 13 894 16 249
@eni 7 596 8 028 10 324
Ma`i 6 223 5 866 5 925
Sredno obrazovanie
Broj na sredni u~ili{ta 2) 100 101 114
U~enici vo srednoto obrazovanie 89 040 95 950 94 387
U~eni~ki 42 648 45 912 44 676
U~enici 46 392 50 038 49 711
Broj na nastavnici 5 477 5 877 6 720
@eni 2 924 3 206 3 883
Ma`i 2 553 2 671 2 837
Visoko obrazovanie
Zapi{ani studenti 35 141 45 624 ...
@eni 19 359 25 621 ...
Ma`i 15 782 20 003 ...
Broj na nastavnici 3) 1 385 1 519 2 182
@eni 415 523 805
Ma`i 970 996 1 377
1) Podatokot se odnesuva na site vidovi osnovni u~ili{ta od I do VIII oddelenie (redovni u~ili{ta, u~ili{ta za u~enici so specijalni potrebi i u~ili{ta za vozrasni)
2) Podatokot se odnesuva na site vidovi sredni u~ili{ta (redovni u~ili{ta, u~ili{ta za u~enici so specijalni potrebi i verski u~ili{ta)
3) Podatokot se odnesuva samo na nastavnicite, bez sorabotnicite vo nastavata
17
06. Obrazovanie
Makedonija vo brojki
Sostojbite vo oblasta na obrazovanieto se razlikuvaat vo zavisnost od stepenot
na obrazovanie.
Taka, vo osnovnoto obrazovanie, od godina vo godina se namaluva brojot na vleznata
generacija vo osnovno obrazovanie, kako i vkupniot broj na u~enici.
Brojot na zapi{ani u~enici vo osnovno obrazovanie vo u~ebnata 2008/2009 e pomal
za 16 % vo sporedba so 1998/1999.
Za razlika od osnovnoto obrazovanie, sostojbite se podobri vo srednoto i visokoto
obrazovanie kade {to opfatot na zapi{ani u~enici/studenti se zgolemuva.
Vo sredno obrazovanie, vo u~ebnata 2008/2009 godina, vo sporedba so 1998/1999
godina, brojot na zapi{ani u~enici e pogolem za 6%.
NASELENIE NA VOZRAST OD 15 I POVE]E GODINI
SPORED NAJVISOKATA ZAVR[ENA [KOLA, POPIS 2002
18
07. Pazar na trudot
Dr`aven zavod za statistika
1998 2002 2008
Aktivno naselenie 823 826 824 824 919 424
Ma`i 506 835 501 923 561 705
@eni 316 990 322 901 357 719
Stapka na aktivnost 54.8 52.6 56.3
Ma`i 67.4 63.7 68.8
@eni 42.2 41.5 43.8
Vraboteni 539 762 561 341 609 015
Ma`i 341 876 342 779 373 483
@eni 197 886 218 562 235 532
Stapka na vrabotenost 35.9 35.8 37.3
Ma`i 45.4 43.5 45.7
@eni 26.3 28.1 28.8
Nevraboteni 284 064 263 483 310 409
Ma`i 164 959 159 144 188 222
@eni 119 104 104 339 122 187
Stapka na nevrabotenost 34.5 31.9 33.8
Ma`i 32.5 31.7 33.5
@eni 37.6 32.3 34.2
AKTIVNO NASELENIE I STAPKI NA AKTIVNOST
Vo periodot 1998 - 2008 godina, stapkite na aktivnost, vrabotenost i nevrabotenost bele`at minimalni promeni od godina vo godina, vo nasoka na porast i/ili namaluvawa.
Vo ovoj period, najvisoka stapka na aktivnoto naselenie e zabele`ana vo 2008 godina koja iznesuva 56.3. Najvisoka stapka na vrabotenost od 38.6 i najniska stapka na nevrabotenost od 30.5 e zabele`ana vo 2001godina.
Vo vkupniot broj na vraboteni lica vo 1998, vo 2002 i vo 2008 godina najgolemo e u~estvoto na vozrasnata grupa od 40 do 44 godini. Stapkata na vrabotenost kaj ovaa vozrasna grupa vo 1998 godina iznesuva 64.6, vo 2002 godina 62.3, dodeka vo 2008 godina, stapkata na vrabotenost iznesuva 58.8.
U~estvoto na `enite vo vkupniot broj na vraboteni e ponisko od u~estvoto na ma`ite {to soodvetno se reflektira i kaj stapkata na vrabotenost kaj `enskata populacija. Vo 1998 godina `enite u~estvuvaat so 36.7% vo vkupniot broj na vraboteni, vo 2002 so 38.9% a vo 2008 godina so 38.7%.
19
07. Pazar na trudot
Makedonija vo brojki
1998 2002 2008
Vkupno 284 064 263 483 310 409
Do 1 mesec 5 120 5 991 10 842
2-5 meseci 17 046 15 373 19 722
6-11 meseci 26 308 19 431 16 290
12-17 meseci 16 637 10 837 16 470
18-23 meseci 22 522 15 681 12 991
Do 2 godini 4 174 3 064 2 562
Do 3 godini 34 792 27 740 23 132
4 i pove}e godini 157 465 165 365 208 401
NEVRABOTENI SPORED DOL@INATA NA NEVRABOTENOSTA
Vo vkupniot broj na nevraboteni lica zna~itelno e u~estvoto na mladoto naselenie
na vozrast od 15 do 24 godini. Stapkata na nevrabotenost kaj ovaa vozrasna grupa vo
1998 godina iznesuva{e 70.9, vo 2002, 58.4, a vo 2008 godina 56.4.
Vo periodot 1998 - 2008 godina najgolem broj od nevrabotenite lica ~ekaat
vrabotuvawe pove}e od edna godina. Vo 2008 godina nivnoto u~estvo vo vkupniot broj
na nevraboteni iznesuva{e 84.9%.
NEVRABOTENI PO VOZRASNI GRUPI, 2008
20
07. Pazar na trudot
Dr`aven zavod za statistika
INDEKSI NA NOMINALNI I REALNI PLATI 1995=100
VRABOTENI PO VOZRASNI GRUPI, 2008
21
08. Prihodi, potro{uva~ka i ceni
Makedonija vo brojki
DISTRIBUCIJA NA POTRO[UVA^KATA NA DOMA]INSTVATA
Prose~noto doma}instvo vo Makedonija okolu 62% od svojata potro{uva~ka namenuva za zadovoluvawe na osnovnite potrebi za hrana, obleka, domuvawe i poku}nina. Tro{ocite za soobra}aj bele`at trend na postojan porast.
Vo strukturata na prihodite vo 2008 godina preovladuvaat primawata po osnov na redovna i povremena rabota so 62.8%, penziite u~estvuvaat so 17.2%, primawata od zemjodelstvoto so 5.0%, primawata od stranstvo so 3.4%, socijalnite beneficii so 1.6%.
Podatocite uka`uvaat deka edno prose~no doma}instvo so svoite prihodi obezbeduva okolu 73.6% od svojata potro{uva~ka, a ostanatoto go pokriva so kreditno zadol`uvawe (pr. minusni salda na tekovnite smetki) ili preku neevidentirani ili neformalni prihodi.
vo %
2004 2006 2008
Vkupno 100.0 100.0 100.0
Hrana i bezalkoholni pijalaci 42.0 39.3 39.4
Alkoholni pijalaci i tutun 4.1 4.1 3.9
Obleka i obuvki 7.3 7.1 6.3
Domuvawe, voda, elektrika i drugi goriva 11.2 9.8 10.4
Poku}nina, mebel, odr`uvawe na poku}nina 5.2 5.9 6.1
Zdravje 3.3 2.8 2.6Soobra}aj 6.6 7.9 8.5Komunikacii (PTT uslugi) 4.5 4.3 3.7
Rekreacija i kultura 3.7 3.8 3.5
Obrazovanie 0.5 0.9 0.7
Hoteli i restorani 3.8 4.6 4.4
Ostanati stoki i uslugi 3.7 3.8 3.7
Drugo1) 4.1 5.6 6.9
1) Vklu~uva tro{oci von li~nata potro{uva~ka: otplata na krediti, investicii vo nedvi`nosti i {tedewe
TRAJNI DOBRA VO DOMA]INSTVATA
22
08. Prihodi, potro{uva~ka i ceni
Dr`aven zavod za statistika
prethodna godina =100
2006 2007 2008
Vkupno 103.2 102.3 108.3
Hrana i bezalkoholni pijalaci 102.1 103.7 114.9
Alkoholni pijalaci i tutun 123.9 102.3 104.1
Obleka i obuvki 100.2 101.8 101.9
Domuvawe,voda,elektrika i drugi goriva 102.7 106.0 106.7
Poku}nina, mebel, odr`uvawe na poku}nina 100.1 100.1 103.2
Zdravje 101.7 99.5 97.4
Soobra}aj 105.6 101.4 108.5
Komunikacii (PTT uslugi) 96.5 90.6 95.0
Rekreacija i kultura 103.7 100.6 99.8
Obrazovanie 108.3 101.3 101.0
Hoteli i restorani 102.3 104.2 110.8
Ostanati stoki i uslugi 106.0 103.4 102.5
INDEKSI NA TRO[OCITE NA @IVOTOT SPORED KLASIFIKACIJATA COICOP
Indeksot na tro{ocite na `ivotot vo 2008, na godi{no nivo, zabele`a porast od 8.3%. Osnovni dvigateli na inflacijata bea cenite na proizvodite za ishrana, energijata i gorivata, hotelite i restoranite, soobra}ajot, kako i alkoholnite pijalaci i tutunot. Namaluvawe zabele`aa cenite na komunikaciskite i zdravstvenite uslugi.
INDEKSI NA TRO[OCITE NA @IVOTOT, januari 2006 - dekemvri 2008 2007 = 100
23Makedonija vo brojki
09. Nacionalna ekonomija i finansii
vo milioni denari
NKD sektor
Naziv 2003 2004 2005 2006 2007
A+BZemjodelstvo, lov, {umarstvo i Ribarstvo
28 699 30 094 31 046 33 597 33 179
V+G+D+\ Industrija, vklu~uvaj}i Energija i Grade`ni{tvo
65 955 66 521 72 050 80 466 98 747
E do M Uslugi 110 380 120 599 130 282 144 196 161 830
Imputirani stanarini 13 732 15 662 15 574 16 225 17 828
Minus: imputirani bankarski uslugi 3 797 4 720 5 933 7 304 8 773
Drugi neto-danoci na proizvodstvo - - - - -
A. Dodadena vrednost 214 969 228 156 243 019 267 180 302 811
B. Danoci na proizvodi 36 521 37 104 44 086 44 741 52 426
Danok na dodadena vrednost i akcizi 30 230 31 290 38 688 39 318 46 227
Carini i carinski dava~ki 6 291 5 815 5 398 5 423 6 199
V. Minus: subvencii na proizvodi 4 4 486 1 006 915
BRUTO-DOMA[EN PROIZVOD (A+B-V)
251 486 265 257 286 619 310 915 354 322
DODADENA VREDNOST PO AKTIVNOST I BRUTO-DOMA[EN PROIZVOD, 2003-2007
Vo periodot 2003-2007 godina, vo strukturata na bruto-doma{niot proizvod
najgolemo u~estvo od 43.9% vo 2003 godina i 45.7% vo 2007 godina imaat Uslugite
vo koi se vklu~eni trgovijata, hotelite i restoranite, soobra}ajot, finansiskoto
posreduvawe, aktivnostite vo vrska so nedvi`en imot i javnata uprava, zdravstvoto,
obrazovanieto i drugite komunalni uslugi.
U~estvoto na Industrijata, vklu~uvaj}i Energija i Grade`ni{tvo, se dvi`i od
26.2% vo 2003 godina do 27.9% vo 2007 godina.
Zemjodelstvoto, {umarstvoto i Ribarstvoto u~estvuvaat so 11.4% vo 2003 godina i
so 9.4% vo 2007 godina.
24
09. Nacionalna ekonomija i finansii
Dr`aven zavod za statistika
2003 2004 2005 2006 2007
Bruto-doma{en proizvod 2.8 4.1 4.1 4.0 5.9
Finalna potro{uva~ka -3.4 6.3 4.6 5.2 8.0
Finalna potro{uva~ka na doma}instvata, vklu~uvaj}i NPISD
-1.5 8.0 5.7 6.0 9.8
Finalna javna potro{uva~ka -9.9 0.1 0.4 1.8 0.4
Bruto-investicii -2.4 11.3 -5.4 9.6 13.3
Investicii vo osnovni sredstva 1.1 10.9 -5.4 11.6 13.1
Promena na zalihi -16.8 13.5 -5.5 0.5 14.7
Izvoz na stoki i na uslugi -5.7 12.9 11.2 8.4 14.3
Uvoz na stoki i na uslugi -15.2 16.7 6.2 10.9 17.4
REALNI STAPKI NA RAST NA KOMPONENTITE NA BRUTO-DOMA[NIOT PROIZVOD SPORED RASHODNIOT METOD
Stapkata na rast na bruto-doma{niot proizvod vo periodot 2003-2007 se dvi`i od
2.8% vo 2003 godina do 5.9% vo 2007 godina. Vo 2007 godina koga stapkata na rast e
5.9%, najgolem porast bele`at uvozot na stoki i uslugi od 17.4%, izvozot na stoki i
uslugi od 14.3% i bruto-investiciite od 13.3%.
STRUKTURA NA KOMPONENTITE NA BRUTO-DOMA[NIOT PROIZVOD SPORED RASHODNIOT METOD
vo %
25Makedonija vo brojki
09. Nacionalna ekonomija i finansii
vo milioni denari
NKD sektor
Namena na investiciite 2003 2004 2005 2006 2007
Vkupno 42 110 47 286 48 868 56 485 71 557
A +BZemjodelstvo, lov i {umarstvo + Ribarstvo
1 379 1 730 1 603 2 030 1 937
V+G+D+\Industrija, vklu~uvaj}i i Snabduvawe so elektri~na energija i Grade`ni{tvo
23 391 26 881 27 823 32 985 40 928
E do M Uslugi 17 340 18 675 19 442 21 470 28 691
INVESTICII VO OSNOVNI SREDSTVA SPORED NAMENATA NA VLO@UVAWATA
Nominalniot porast na vrednosta na investiciite vo osnovni sredstva vo 2007, vo
odnos na 2006 godina, iznesuva 26.7%. Najgolema vrednost na investiciite vo osnovni
sredstva vo periodot 2003-2007 e zabele`ana vo sektorot Industrija, vklu~uvaj}i i
Snabduvawe so elektri~na energija i Grade`ni{tvo, kako i vo sektorot Uslugi.
INVESTICII VO OSNOVNI SREDSTVA SPORED INSTITUCIONALNITE SEKTORI
26
09. Nacionalna ekonomija i finansii
Dr`aven zavod za statistika
vo iljadi SAD dolari
2003 2004 2005 2006 2007
Vkupno 80643 139460 116168 350665 330802
Zemjodelstvo, lov i {umarstvo 1260 1559 2892 900 3040
Ribarstvo - - - - -
Vadewe rudi i kamen 5 4401 26581 20035 13272
Prerabotuva~ka industrija 35936 38586 53989 50498 72982
Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda
3 - 22 225962 67870
Grade`ni{tvo 60 6284 2413 3349 16168
Trgovija na golemo i trgovija na malo
7096 13228 7967 13263 14816
Hoteli i restorani 21 22 2763 5233 11500
Soobra}aj, skladirawe i vrski 869 65996 741 4471 14675
Finansisko posreduvawe 19180 7707 12784 8140 107190
Aktivnosti vo vrska so nedvi`en imot, iznajmuvawe i delovni aktivnosti
13423 1531 3612 14178 8051
Javna uprava i odbrana, zadol`itelna socijalna za{tita
- - 1905 323 -
Obrazovanie 2761 3 10 17 21
Zdravstvo i socijalna rabota - 7 92 1083 -
Drugi komunalni, op{ti i li~ni uslu`ni aktivnosti
29 136 397 3213 1217
STRANSKI DIREKTNI INVESTICII VO REPUBLIKA MAKEDONIJA SPORED DEJNOSTA
Stranskite direktni investicii vo 2007 godina iznesuvaat 330.8 milioni SAD
dolari i vo odnos na 2006 godina bele`at namaluvawe od 19.9 milioni SAD dolari.
Najgolem obem na stranski direktni investicii vo periodot 2003-2007 e zabele`an vo
sektorite: Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda; Prerabotuva~ka industrija;
Finansisko posreduvawe; Soobra}aj, skladirawe i vrski; Vadewe rudi i kamen i
Trgovija na golemo i na malo.
27Makedonija vo brojki
09. Nacionalna ekonomija i finansii
vo milioni SAD $
2004 2005 2006 2007 2008
I. Tekovni transakcii -452.82 -157.91 -56.39 -596.83 -1209.55
STOKI, neto -1138.97 -1063.03 -1284.99 -1629.75 -2551.83
Izvoz 1674.85 2040.58 2396.26 3349.49 3970.86
Uvoz -2813.82 -3103.61 -3681.24 -4979.24 -6522.69
USLUGI, neto -54.37 -33.64 28.25 34.98 2.17
DOHOD, neto -39.19 -113.46 -36.65 -385.02 -108.17
od koj: kamata, neto -25.67 -25.93 -24.34 -25.29 -67.82
TEKOVNI TRANSFERI, neto 779.71 1052.21 1237.00 1382.96 1448.28
Oficijalni 70.09 65.45 73.75 30.47 72.26
Drugi 709.62 986.76 1163.25 1352.49 1376.02
II. Kapitalna i finansiska smetka 434.05 165.47 48.54 638.84 1209.52
KAPITALNA SMETKA, neto -4.62 -2.02 -1.11 4.91 -18.42
Kapitalni transferi, neto -4.62 -2.02 -1.11 1.60 -2.14
Oficijalni 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Drugi -4.62 -2.02 -1.11 1.60 -2.14Steknuvawe/raspolagawe so neproizvodni nefinansiski sredstva
0.00 0.00 0.00 3.32 -16.27
FINANSISKA SMETKA, neto 438.68 167.49 49.66 633.93 1227.94
Direktni investicii, neto 321.87 94.23 423.96 700.15 612.03
Portfolio investicii, neto 12.54 237.87 92.87 155.58 -72.48
Drugi investicii, neto 123.74 250.45 -91.36 -78.79 641.17
Trgovski krediti, neto 90.42 131.50 5.18 -31.80 43.47
Zaemi, neto 8.72 123.13 -20.42 -167.17 242.18
Valuti i depoziti, neto -3.71 -24.21 -103.75 12.47 298.96
od koi:
monetarna vlast, neto 26.44 0.77 -3.26 -0.22 24.21
komercijalni banki, neto -105.07 26.61 -15.58 98.23 328.97
naselenie, neto 75.06 -52.10 -84.90 -85.55 -54.21
Drugi, neto 28.32 20.04 27.63 107.72 56.56
Bruto-oficijalni rezervi, (-=zgolemuvawe)
-19.47 -415.07 -375.82 -143.01 47.22
III. Gre{ki i propusti 18.77 -7.55 7.84 -42.01 0.03
PLATEN BILANS 1)
1) Prethodni podatoci
Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija
28
09. Nacionalna ekonomija i finansii
Dr`aven zavod za statistika
CHF GBR USD EUR 100 JPY
2004 39.7337 90.4298 49.4105 61.3377 45.6661
2005 39.5872 89.6186 49.2919 61.2958 44.7895
2006 38.8981 89.7611 48.7854 61.1885 41.9345
2007 37.2534 89.4324 44.7184 61.1838 37.9705
2008 38.6300 77.1265 41.8646 61.2654 40.7177
sostojba na krajot od periodot vo milioni den.
2004 2005 2006 2007 2008
Pari~na masa M1 28 842 30 675 36 153 47 256 54 119
Pari~na masa M2 90 435 104 477 130 340 166 953 178 885
PROSE^NI GODI[NI KURSEVI NA NARODNA BANKA
NA REPUBLIKA MAKEDONIJA
PARI^NA MASA *)
Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija
*) Revidirani podatoci spored novata metodologija
29Makedonija vo brojki
10. Zemjodelstvo
POVR[INI POD [UMI, 2008 GODINA
30 Dr`aven zavod za statistika
10. Zemjodelstvo
iljadi grla
1998 2002 2008
Goveda 267 259 253
Ovci 1 315 1 234 817
Sviwi 197 196 247
@ivina 3 339 2 901 2 226
Kaj brojnata sostojba na dobitokot se bele`i trend na opa|awe kaj ovcite i
`ivinata, a porast na brojot na sviwite. Sostojbata vo govedarstvoto e relativno
stabilna vo odnos na brojnata sostojba na govedata i vo odnos na proizvodstvoto na
govedsko meso.
Proizvodstvotvoto na kravjo mleko bele`i evidenten porast {to se dol`i na
zgolemenata koli~ina na izmolzeno mleko koja, vo prosek, vo 2008 godina iznesuva
2835 litri mleko po molzna krava.
BROJ NA DOBITOK PO VIDOVI
PROIZVODSTVO NA MESO
31Makedonija vo brojki
10. Zemjodelstvo
ha
1998 2002 2008
P~enica 113 647 101 081 85 454
Ja~men 53 541 48 368 47 351
Tutun 25 001 20 538 17 064
Domati 6 727 6 372 5 319
Jabolki (broj na rodni stebla vo iljadi) 3 118 3 023 4 153
Grozje (broj na rodni penu{ki vo iljadi) 100 422 94 111 77 789
POVR[INA NA OSNOVNI ZEMJODELSKI KULTURI
Rastitelnoto proizvodstvo vo periodot od 1998 do 2008 godina se karakterizira so blago namaluvawe na povr{inite pod `itni kulturi, no so relativno stabilno gradinarsko proizvodstvo. Kaj lozjata se bele`i blago opa|awe na brojot na rodni penu{ki. Vo odnos na ovo{tarstvoto, jabolkite mo`at da se izdvojat kako vid vo porast, kako vo pogled na brojot na rodni stebla, taka i vo odnos na proizvodstvoto.
OSTVARENO PROIZVODSTVO NA OSNOVNI ZEMJODELSKI KULTURI
32
11. Industrija i energija
Dr`aven zavod za statistika
Naziv na proizvodotEdinica
merka2006 2007 2008
Koncentrat na bakar t 33 591 33 467 38 337
Koncentrat na olovo t 15 582 48 702 67 401
Koncentrat na cink t 21 672 61 913 77 473
Pivo, dobieno od slad hl 669 657 695 346 718 124
Proizvodstvo na vino, na to~ewe hl 583 207 759 943 924 348
Fermentiran tutun t 20 634 18 237 16 737
Gotovi lekovi kg 2 695 683 3 099 294 3 591 731
Portland cement, osven bel t 867 349 902 131 861 904
Kvarto-lim, toplovalan, od nelegiran ~elik
t 326 484 370 317 344 866
Feroleguri t 69 965 94 213 125 254
INDUSTRISKO PROIZVODSTVO VO NATURALNI POKAZATELI
Na grafikonot e prika`ano industriskoto proizvodstvo vo periodot 2001-2008
godina. Vo presmetkata na indeksot na industriskoto proizvodstvo se vklu~eni
sektorite Vadewe na rudi i kamen, Prerabotuva~ka industrija i Snabduvawe so
elektri~na energija, gas i voda od Nacionalnata klasifikacija na dejnostite. Od
grafikonot se gleda deka industriskoto proizvodstvo i vo 2008 godina prodol`uva
da bele`i zna~itelen porast vo odnos na prethodnite godini zaradi porastot na
proizvodstvoto vo sektorot Prerabotuva~ka industrija.
INDEKSI NA INDUSTRISKOTO PROIZVODSTVO2000 = 100
33Makedonija vo brojki
11. Industrija i energija
Energetska statistika
Bruto-primarno proizvodstvo 1000 toe 1 504
Neto-uvoz na energija 1000 toe 1 469
Neto-uvoz na nafta 1000 toe 1 008
Neto-uvoz na priroden gas 1000 toe 85
Vkupno potrebna energija 1000 toe 3 039
Finalna energetska potro{uva~ka 1000 toe 1 799
Industrija 1000 toe 667
Soobra}aj 1000 toe 401
Ostanata potro{uva~ka 1000 toe 731
Bruto-proizvodstvo na elektri~na energija GWh 6 498
Finalna potro{uva~ka na elektri~na energija GWh 6 747
Socioekonomska statistika
Bruto-doma{en proizvod (po tekoven kurs) milioni evra 5 791
Naselenie na sredina na godinata 2 043 559
Energetska intenzivnost
Vkupno potrebna energija / BDP kgoe/1000 evra 524.8
Finalna energetska potro{uva~ka / BDP kgoe/1000 evra 310.7
Energetska potro{uva~ka po `itel
Vkupno potrebna energija / `itel kgoe/`itel 1 487
Finalna energetska potro{uva~ka / `itel kgoe/`itel 880
Potro{uva~ka na doma}instvata / `itel kgoe/`itel 234
Finalna potro{uva~ka na elektri~na energija / `itel kWh/`itel 3 302
Energetska zavisnost
Neto-uvoz na energija / Vkupno potrebna energija vo % 48.3
Energetska efikasnost
Finalna energetska potro{uva~ka / Vkupno potrebna energija vo % 59.2
Efikasnost na termocentralite i energanite vo % 34.7
ENERGETSKA STATISTIKA I ENERGETSKI INDIKATORI, 20071)
1) Prethodni podatoci
Vo 2007 godina energetskata zavisnost na Republika Makedonija od uvoz iznesuva 48.3%.
Energetskata efikasnost na potro{uva~kata iznesuva 59.2% vo odnos na vkupno potrebnata energija.
Potro{uva~kata na energija vo doma}instvata iznesuva 234 kgoe po `itel, a potro{uva~kata na elektri~na energija 3 302 kWh po ̀ itel od finalnata potro{uva~ka na elektri~na energija.
34
11. Industrija i energija
Dr`aven zavod za statistika
vo milioni denari
2000 2002 2008
Vkupno 7 407 5 970 7 347
Stanbeni zgradi 661 1 127 188
Nestanbeni zgradi 389 528 886
Transportna infrastruktura 3 185 2 479 2 024
Cevovodi,vodovi i elektri~ni vodovi 540 702 479
Kompleksni konstrukcii vo industrijata 218 154 76
Drugi objekti od niskogradba 87 72 294
Rekonstrukcija, sanacija, adaptacija,golemi popravki i redovno odr`uvawe na objektite
1 916 785 3 004
Grade`ni raboti 411 123 396
IZVR[ENI GRADE@NI RABOTI OD STRANA NA DELOVNI SUBJEKTI
NA OBJEKTI OD OP[TESTVENA SOPSTVENOST
Vo vkupnata vrednost na izvr{enite grade`ni raboti na objektite od op{testvena
(javna ili dr`avna) sopstvenost, gradeni od strana na delovni subjekti, najgolemo
u~estvo ima grupata na grade`ni raboti na rekonstrukcija, sanacija, adaptacija, golemi
popravki i redovno odr`uvawe (40.9% vo 2008, 25.9% vo 2000 godina i 13.1% vo 2002
godina), potoa sleduvaat objektite od transportnata infrastruktura (27.5% vo 2008
godina, 41.5% vo 2002 godina i 43.0% vo 2000 godina), nestanbeni zgradi (12.1% vo
2008 godina, 8.8% vo 2002 godina i 5.3% vo 2000 godina) itn.
35Makedonija vo brojki
11. Industrija i energija
VKUPNO IZGRADENI STANOVI
Vo godinite 2000, 2002 i 2008 godina najmnogu se gradele dvosobni stanovi i nivnoto
u~estvo vo vkupno izgradenite stanovi po godini se dvi`i od 34.3% vo 2008 godina,
36.1% vo 2002 godina i 28.1% vo 2000 godina, potoa sleduvaat trisobnite stanovi so
u~estvo od 28.5% vo 2008 godina, 27.0% vo 2002 godina i 36.5% vo 2000 godina, itn.
36
13. Nadvore{na trgovija
Dr`aven zavod za statistika
2004 2007 20081)
Obem na razmena 4 607 503 8 678 852 10 829 904
Obem- lon 1 098 832 1 454 295 1 725 946
Izvoz 1 675 877 3 398 268 3 978 231
Izvoz- lon 640 515 849 126 1 008 629
Uvoz 2 931 626 5 280 584 6 851 673
Uvoz-lon 458 317 605 170 717 317
Pokrienost na uvozot so izvoz 57 64 58
STOKOVNA RAZMENA SO STRANSTVO
1) Prethoden podatok
U~estvoto na dorabotkite (lon) vo izvozot i vo uvozot vo tekot na godinite opa|a
od 23.8% vo vkupniot obem na razmenata vo 2004 godina, do 15.9% vo 2008 godina. Vo
izvozot, dorabotkite (lon) opa|aat od 38.2% vo 2004 godina do 25.4% vo 2008 godina, a
vo uvozot opa|aweto e od 15.6% vo 2004 godina do 10.5% vo 2008 godina. Toa uka`uva
na faktot deka stopanstvoto sé pove}e se orientira kon sopstveno proizvodstvo, a sé
pomalku kon izvoz na rabotna sila, odnosno lon proizvodstvo.
IZVOZ I UVOZ PO ZEMJI, 20081)
vo 000 SAD $
37Makedonija vo brojki
13. Nadvore{na trgovija
2004 2007 20082)
Uvoz Izvoz Uvoz Izvoz Uvoz Izvoz
Vkupno 2 931 626 1 675 877 5 280 584 3 398 268 6 851 673 3 978 231
Proizvodi za hrana
337 466 125 630 518 277 250 364 620 806 308 428
Pijalaci i tutun 27 980 127 780 38 272 209 597 51 158 218 825
Surovini osven gorivo
77 362 44 110 298 154 170 648 350 175 269 547
Mineralni goriva, maziva i sl.
397 781 78 339 975 674 165 296 1 417 860 314 324
@ivotinski i rastitelni masla
29 922 776 46 953 2 464 67 436 12 430
Hemiski proizvodi
303 921 79 645 490 173 133 088 611 428 181 082
Proizvodi klasirani spored materijalot
698 191 546 339 1 509 158 1 513 198 1 845 472 1 598 103
Ma{ini i transportni uredi
547 021 98 956 1 046 277 151 569 1 435 592 184 271
Razni gotovi proizvodi
171 855 570 801 355 859 800 270 445 926 888 230
Transakcii i nespomnata stoka
340 126 3 500 1 788 1 774 5 820 2 991
NADVORE[NO-TRGOVSKA RAZMENA SPORED SEKTORITE NA SMTK1)
1) SMTK - Standardna me|unarodna trgovska klasifikacija
2) Prethoden podatok
Strukturata na izvozot spored sektorite od Standardnata me|unarodna trgovska
klasifikacija (SMTK rev.3), se zadr`uva ista vo tekot na godinite, odnosno vo izvozot
najgolemo u~estvo imaat raznite gotovi proizvodi i proizvodite klasirani spored
materijalot. Vo uvozot, isto taka, strukturata se zadr`uva ista so toa {to najgolemo
u~estvo imaat proizvodite klasirani spored materijalot, ma{inite i transportnite
uredi i mineralnite goriva i maziva.
vo 000 SAD $
38
14. Transport, turizam i drugi uslugi
Dr`aven zavod za statistika
20071) 20081)
Naselenie so pristap do internet 468 198 661 653
Imale pristap do internet od:
doma 190 958 409 928
rabota 103 108 137 820
obrazovni institucii (u~ili{te, fakultet) 88 664 118 701
internet-kafé i drugi javni mesta 227 954 241 213
KORISTEWE NA INTERNET KAJ NASELENIETO
NA VOZRAST OD 15 DO 74 GODINI
1) Podatocite se odnesuvaat na prviot kvartal od referentnata godina
Brojot na licata na vozrast od 15 do 74 godini koi upotrebuvale internet vo prviot
kvartal od 2008 godina, vo odnos na istiot period od 2007 godina, e zgolemen za 41,3%.
Brojot na licata koi vo prviot kvartal od 2008, vo odnos na istiot period od 2007,
upotrebuvale internet od doma, e zgolemen za 114,7%.
DOMA]INSTVA SO PRISTAP NA INTERNET OD DOMA (%)
Vo 2008 godina, 29,4% od doma}instvata imale pristap na internet od doma {to
pretstavuva zgolemuvawe za 12,9% vo odnos na 2007. Najzastapeno povrzuvawe na
internet vo 2008 godina e preku ADSL tehnologiite i toa kaj 39,5% od doma}instvata
so pristap na internet.
39Makedonija vo brojki
14. Transport, turizam i drugi uslugi
TIP NA INTERNET POVRZANOST KAJ DELOVNITE SUBJEKTI
SO 10 ILI POVE]E VRABOTENI, VO %
Pove}e od polovina (65.2%) od delovnite subjekti (so 10 ili pove}e vraboteni)
so pristap na internet, vo 2008 godina, imale {irokopojasno povrzuvawe na internet
preku DSL (ADSL) tehnologiite, {to e za 16.0% pove}e vo odnos na 2007 godina.
40
14. Transport, turizam i drugi uslugi
Dr`aven zavod za statistika
2002 2005 2008
Vkupno 1 140 1 181 1 387
Paten transport 1 042 1 087 1 239
@elezni~ki transport 98 94 148
PATNI^KI TRANSPORT SPORED VIDOT, VO PATNI^KI KILOMETRI
Patni~kiot transport so avtobusi dominira so u~estvo od 89,3% vo sporedba so
patni~kiot transport so `eleznica, dodeka vo 2002 godina u~estvoto iznesuva{e
91,4%.
2002 2005 2008
Vkupno 3 027 4 460 3 555
Paten transport 2 693 3 930 2 812
@elezni~ki transport 334 530 743
TOVAREN TRANSPORT SPORED VIDOT, VO TON KILOMETRI
Patniot tovaren transport dominira so u~estvo od 79% vo sporedba so tovarniot
transport so `eleznica, dodeka vo 2002 godina u~estvoto iznesuva{e 89%.
ZAGINATI I POVREDENI VO SOOBRA]AJNI NESRE]I
vo milioni
vo milioni
41Makedonija vo brojki
14. Transport, turizam i drugi uslugi
2004 2007 2008
Broj na turisti
Vkupno 465 015 536 212 605 320
Doma{ni 299 709 306 132 350 363
Stranski 165 306 230 080 254 957
Broj na no}evawa
Vkupno 1 865 434 2 019 712 2 235 520
Doma{ni 1 504 845 1 501 624 1 648 073
Stranski 360 589 518 088 587 447
Turisti No}evawa
Vkupno 605 320 2 235 520
Hoteli - vkupno 337 379 733 641
Hoteli ***** 60 536 119 610
Hoteli **** 113 629 267 240
Hoteli *** 26 822 53 577
Hoteli ** 91 559 198 186
Hoteli * 44 833 95 028
Pansioni 2 750 5 253
Moteli 3 393 4 929
Preno}i{ta 5 366 7 628
Bawski lekuvali{ta 20 165 128 265
Planinski domovi i ku}i 496 1 113
Rabotni~ki odmorali{ta 12 605 56 921
Detski i mladinski odmorali{ta 26 572 111 209
Mladinski hoteli 4 290 7 297
Kampovi nekategorizirani 17 911 145 418
Ku}i, stanovi za odmor i sobi za izdavawe - vkupno 107 679 881 254
Privremeni smestuva~ki kapaciteti 1 052 7 505
Koli za spiewe 8 973 8 973
Nekategorizirani objekti za smestuvawe 56 689 136 114
BROJ NA TURISTI I NO]EVAWA
TURISTI I NO]EVAWA PO VIDOVI DELOVNI EDINICI, 2008
42
14. Transport, turizam i drugi uslugi
Dr`aven zavod za statistika
Brojot na turistite vo 2008 godina iznesuva 605 320, od koi okolu 58% se doma{ni
turisti, a 42% se stranski turisti. Vo sporedba so prethodnata godina se zabele`uva
namaluvawe za 1.0% na stranskite turisti vo vkupniot broj na turisti.
Brojot na no}evawata vo 2008 godina iznesuva 2 235 520 od koi okolu 74% otpa|aat
na doma{nite turisti, a okolu 26% na stranskite turisti. Vo sporedba so prethodnata
godina, brojot na no}evawata na stranskite turisti vo vkupniot broj na no}evawa e na
isto nivo.
TURISTI PO ZEMJA NA PRIPADNOST, 2008
43Makedonija vo brojki
14. Transport, turizam i drugi uslugi
1998 2002 2008
Trgovija na malo
Prodavnici 7 609 7 616 6 300
Rabotnici 16 354 16 697 21 504
VNATRE[NA TRGOVIJA
Vo periodot od 1998 do 2002 godina ima tendencija na zgolemuvawe na vkupniot
broj na prodavnici nasproti periodot od 2002 do 2008 godina koj se karakterizira
so opa|awe na brojot na prodavnici i toa za 17.3% vo 2008 vo odnos na 2002 godina.
Brojot na vrabotenite vo trgovijata na malo vo periodot od 1998 do 2002 godina raste,
a brojot na vrabotenite vo 2008 godina, vo odnos na 2002 godina, e zgolemen za 28.8%.
PROMET VO TRGOVIJATA NA MALO
44
15. Me|unaroden pregled
Dr`aven zavod za statistika
Povr{ina (vo iljada
km2)
Naselenie vo 2007, (procena na sredina na
godinata), vo milioni
Stapka na aktivnost
spored Anketata za rabotna sila
Stapka na nevrabotenost
spored Anketata za rabotna sila
Evropska unija
Avstrija 83.9 8.28 61.2 3.8
Belgija 30.5 10.5 53.7 7.0
Kipar 9.3 0.77 64.2 3.7
^e{ka Republika 78.9 10.28 58.5 4.4
Danska 43.1 5.43 66.0 3.3
Estonija 45.2 1.34 59.1 5.5
Finska 338.1 5.27 61.5 6.4
Francija 544.0 61.35 56.9 7.4
Grcija 132.0 11.15 53.5 7.7
Irska 70.3 4.23 63.4 2.9
Italija 301.3 58.88 49.3 6.7
Latvija 64.6 2.29 56.7 7.5
Litvanija 65.3 0.04 62.0 5.8
Luksemburg 2.6 0.47 56.0 5.1
Ungarija 93.0 10.07 50.1 7.8
Malta 0.3 0.41 ... 6.0
Holandija 41.5 16.34 66.6 2.8
Germanija 357.0 82.37 59.7 7.7
Polska 312.7 38.13 54.2 7.1
Portugalija 92.2 10.58 62.5 7.6
Slova~ka 49.0 5.4 58.5 9.5
Slovenija 20.3 2.01 59.3 4.4
[panija 506.0 44.1 59.1 11.3
[vedska 450.3 9.09 ... 6.2
Velika Britanija 242.5 60.6 62.8 5.6
Ostanati evropski zemjiAlbanija 28.7 - ... -
Bugarija 111.0 7.68 53.8 5.6
Hrvatska 56.6 4.44 48.5 8.4
Makedonija 25.7 2.04 56.3 33.8
Romanija 238.4 21.58 54.5 7.8
[vajcarija 41.3 7.48 71.3 3.3
Ukraina 603.6 46.76 - -
ME\UNARODEN
Izvor: Eurostat
45Makedonija vo brojki
15. Me|unaroden pregled
Indeksi na tro{ocite na
`ivot 2000=1002007
Indeksi na industriskoto proizvodstvo
2000=1002007
Bruto doma{en proizvod po
`itel spored paritetot i
kupovnata mo}
Uvoz (vo milioni SAD dolari)
2007
Ivoz (vo milioni SAD dolari)
2007
114.7 132.1 127.3 153 296 154 200
115.1 112.9 118.0 415 497 431 567
117.4 115.3 92.7 8 687 1 254
117.9 161.2 81.5 117 878 122 091
114.2 109.0 122.8 98 863 102 866
132.5 188.2 72.1 150 032 10 946
110.6 124.9 116.7 81 580 89 799
113.4 104.5 111.2 613 680 540 878
125.5 102.3 97.8 75 100 23 472
129.5 143.6 146.3 85 628 122 262
116.9 96.5 101.4 509 919 499 934
143 142.1 60.3 14 991 7 830
114.4 183.9 58.0 24 238 17 180
117.6 117.5 276.3 22 100 16 055
149.3 156.9 63.5 94 374 93 379
- - 77.1 4 509 2 984
- 107.8 130.8 420 611 476 802
112.5 119.0 113.2 11 059 644 1 329 053
115.8 159.4 53.6 162 380 138 762
120.3 105.1 74.6 76 367 50 240
159.2 68.5 - 56 829
138.6 132.3 88.7 29 336 26 472
121 108.6 106.8 382 651 246 752
111.4 115.3 126.1 148 776 166 992
121.3 96.1 115.8 - -
- 132.1 - 4 196 1 072
- - 38.1 30 160 18 508
120.2 139.8 . 55.9 25 839 12 364
114.9 108.0 29.4 5 177 3 302
258.8 141.6 40.7 69 602 40 042
106.1 119.1 139.2 153 022 154 503
- 187.1 - - -
PREGLED, 2008