iso-passingstelsel · 2019-12-27 · nen-iso 286-2 nederlandse norm nederlands...

NEN-ISO 286-2

NEDERLANDSE NORM

NEDERLANDS NORMALISATIE-INSTITUUT

UDC621.753.1/.2

ISO-passingstelsel

Deel 2: Tabellen met standaard-tolerantiekwaliteiten en grensmaatafwijkingen voor gaten en assen

ISO system of limits and fits Part 2: Tables of standard tolerance grades and limit deviations for holes and shafts

Tezamen met NEN-ISO 286-1 vervangt deze norm NEN 2801 t.m. NEN 2806

NEN-ISO 286-2 Ie druk, september 1989

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Dit

do

cum

ent

mag

sle

chts

op

een

sta

nd

-alo

ne

PC

wo

rden

gei

nst

alle

erd

. Geb

ruik

op

een

net

wer

k is

alle

en.

toes

taan

als

een

aan

vulle

nd

e lic

enti

eove

reen

kom

st v

oo

r n

etw

erkg

ebru

ik m

et N

EN

is a

fges

lote

n.

Th

is d

ocu

men

t m

ay o

nly

be

use

d o

n a

sta

nd

-alo

ne

PC

. Use

in a

net

wo

rk is

on

ly p

erm

itte

d w

hen

a su

pp

lem

enta

ry li

cen

se a

gre

emen

t fo

r u

s in

a n

etw

ork

wit

h N

EN

has

bee

n c

on

clu

ded

.

Voorbeeld

Preview


UDC621.753.1/.2

ISO-passingstelsel

Deel 2: Tabellen met standaard-tolerantiekwaliteiten en grensmaatafwijkingen voor gaten en assen

ISO system of limits and fits Part 2: Tables of standard tolerance grades and limit deviations for holes and shafts

Tezamen met NEN-ISO 286-1 vervangt deze norm NEN 2801 t.m. NEN 2806

NEN-ISO 286-2 NORMALISATIE-1e druk, september 1989 INSTITUUT

Voorbeeld

Preview


ISBN 90-5254-022-5

Normcommissie 341 91 "Toleranties, passingen en oppervl

© 1989 Nederlands Normalisatie-instituut

Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking.

Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht.

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven.

Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, telefoon (015) 690 390, telex 38144, telefax (015) 690 190, Postbank 25301

Voorbeeld

Preview


NEN-ISO 286-2 - Biz. 3

Nationaal voorwoord Deze norm is een vertaling van de internationale norm ISO 286-2-1988 "ISO system of limits and fits - Part 2: Tables of standard tolerance grades and limit deviations for holes and shafts" van de International Organization for Standardization (ISO).

Deze norm vervangt, te zamen met NEN-ISO 286-1 : NEN 2801 ISO-passingstelsel. Begripsbepalingen en tolerantievelden NEN 2802 ISO-passingstelsel. Basisgrensmaatafwijkingen en tolerantieklassen NEN 2803 ISO-passingstelsel. Berekende grensmaatafwijkingen voor gaten van 1 tot en met 500 mm NEN 2804 ISO-passingstelsel. Berekende grensmaatafwijkingen voor assen van 1 tot en met 500 mm

(met correctieblad juli 1976) NEN 2805 ISO-passingstelsel. Berekende grensmaatafwijkingen voor assen van 500 tot en met 3150 mm NEN 2806 ISO-passingstelsel. Berekende grensmaatafwijkingen voor gaten van 500 tot en met 3150 mm.

ISO 286-2 is opgesteld door de technische commissie ISO/TC 3, "Limits and fits". Samen met ISO 286-1 vormt zij de herziening van ISO/R 286, "ISO system of limits and fits". ISO/R 286 werd voor het eerst gepubliceerd in 1962. Zij was gebaseerd op ISA Bulletin 25, dat voor het eerst verscheen in 1940.

De voornaamste wijzigingen ten opzichte van NEN 2801 tot en met NEN 2806, die zijn aangebracht in dit deel van ISO 286, zijn: a. De presentatie van de gegevens is zodanig gewijzigd, dat ISO 286 rechtstreeks kan worden gebruikt, zowel

op de tekenkamer als in de werkplaats. Dit is bereikt door het materiaal dat betrekking heeft op de grondslagen van het stelsel en de berekende waarden van standaard-toleranties en basisgrensmaatafwijkingen te scheiden van de tabellen waarin de specifieke grensmaten van de meest gebruikte toleranties en afwijkingen staan vermeld;

b. De nieuwe kenletters js en JS vervangen de vroegere kenletters j s en J s (dus s en S zijn niet langer als indices vermeld) teneinde het gebruik van de symbolen op apparatuur met een beperkt aantal tekens, bijv. op computerschermen, mogelijk te maken. De letters s en S betekenen symmetrische afwijking;

с De grensmaatafwijkingen voor de maten van 500 tot en met 3150 mm zijn nu opgenomen als standaardeisen (ze waren vroeger slechts op proefondervindelijke basis toegevoegd);

d. De grensmaatafwijkingen zijn uitgebreid door voor gaten H en JS, en voor assen h en js de standaard-tolerantiekwaliteiten IT17 en IT18 in alle maten toe te voegen en, alleen voor experimentele doeleinden, door de standaard-tolerantiekwaliteiten IT1 tot en met IT5 voor nominale maten boven 500 tot en met 3150 mm toe te voegen;

e. De grensmaatafwijkingen zijn uitgebreid voor enkele tolerantieklassen, die in gebruik zijn in fijn-mechanische toepassingen en in de uurwerkindustrie voor nominale maten tot en met 50 mm;

f. Waarden in inches zijn weggelaten; g. De grondslagen, benamingen en symbolen zijn aangepast aan die, welke door de huidige technologie wor

den geëist.

Door de opsplitsing, in 1970, van ISO/R 286 in zes Nederlandse normen en de gekozen vormgeving daarvan, kwam een juiste definiëring van de Nederlandse termen in deze Nederlandse normen in de verdrukking. Door de vertaling van met name deel 1 van ISO 286 wordt hieraan nu veel meer aandacht besteed. Er is getracht zoveel mogelijk ingeburgerde termen van de voorgaande Nederlandse normen te handhaven. Voor allerlei begrippen, die voor een systematische opbouw van het stelsel nodig zijn, moesten nieuwe termen worden ingevoerd.

Titels van de vermelde normen:

NEN 2807 ISO-passingstelsel. Voorkeurpassingen voor algemeen gebruik voor maten van 1 tot en met 500 mm

NEN-ISO 286-1 ISO-passingstelsel. Deel 1: Grondslagen van toleranties, grensmaatafwijkingen en passingen NEN-ISO 406 Technische tekeningen. Het inschrijven van toleranties van lineaire en hoekmaten NEN-ISO 1101 Technische tekeningen. Vorm- en plaatstoleranties. Toleranties van vorm, richting, plaats en

slag. Algemeenheden, definities, symbolen, aanduidingen op tekeningen.

Voorbeeld

Preview


Voorbeeld

Preview


Inhoud

NEN-ISO 286-2 - Blz. 5

blz.

0 Inleiding 7

1 Onderwerp 7

2 Toepassingsgebied 7

3 Verwijzingen 8

4 Standaard-toleranties 8

5 Grensmaatafwijkingen voor gaten 8

6 Grensmaatafwijkingen voor assen 8

7 Literatuurverwijzing 8

Opmerkingen bij de presentatie van de tabellen 2 tot en met 32 12

Tabellen 2 tot en met 32 12

Bijlage - Grafisch overzicht van tolerantievelden voor gaten en assen 43

Voorbeeld

Preview


Voorbeeld

Preview



0 Inleiding

De behoefte aan grensmaten en passingen voor machinaal bewerkte werkstukken kwam hoofdzakelijk voort uit de onnauwkeurigheid, die behoorde bij bewerkingsprocessen, gekoppeld aan het feit, dat "exactheid" van een maat onnodig werd gevonden voor de meeste werkstukken. Opdat de functie van het werkstuk kon worden vervuld, was het voldoende een bepaald werkstuk zó te fabriceren dat de maat ervan binnen twee toelaatbare grenzen ligt, dat wil zeggen een tolerantie, waarbinnen de maatspreiding bij de fabricage aanvaardbaar is. Evenzo, als een bepaalde passingvoorwaarde wordt verlangd bij parende werkstukken, is het nodig een afwijking, hetzij positief, hetzij negatief, met betrekking tot de nominale maat voor te schrijven, opdat de vereiste positieve of negatieve speling wordt bereikt. Dit geeft de behoefte aan een "maatafwijking" aan.

Door de ontwikkelingen in de industrie en internationale handel werd het nodig formele passingstelsels te ontwikkelen, eerst op industrieel niveau, dan op nationaal en later op internationaal niveau.

Deze internationale norm geeft derhalve het internationaal aanvaarde passingstelsel weer.

Een algemene grafische weergave van de relatie tussen de respectievelijke tolerantieklassen en hun grensmaatafwijkingen wordt in de bijlage gegeven.

met behulp van de informatie, die in ISO 286-1 1) is gegeven. Dit deel van ISO 286 bevat waarden voor de bovenste grensmaatafwijkingen ES (voor gaten) en es (voor assen) en de onderste grensmaatafwijkingen El (voor gaten) en ei (voor assen) (zie figuur 1 ).

Opmerking In de tabellen met grensmaatafwijkingen wordt de waarde van de bovenste grensmaatafwijking ES of es boven de waarde van de onderste grensmaatafwijking El of ei vermeld, behalve voor de tolerantieklasse JS en js, die symmetrisch is ten opzichte van de nullijn.

2 Toepassingsgebied

Het ISO-passingstelsel voorziet in een stelsel van toleranties en grensmaatafwijkingen, die geschikt zijn voor gladde werkstukken. Er wordt op gewezen, dat de algemene term "gat" of "as", zoals in deze internationale norm gebruikt, kan worden opgevat als betrekking hebbend op de ruimte omvat door (of omvattende) de beide evenwijdige kanten (of raakvlakken) van welk werkstuk dan ook, zoals de breedte van een gleuf of de dikte van een spie (zie ook ISO 286-1). Evenzo dient de term "algemeen gebruikte gaten en assen" te worden opgevat als zorgend voor een grote keus in grensmaatafwijkingen die geschikt zijn voor een grote verscheidenheid van eisen.

1 Onderwerp

Dit deel van ISO 286 geeft waarden van de grensmaatafwijkingen voor algemeen gebruikte tolerantieklassen (velden) voor gaten en assen, berekend 1) Nationale voetnoot: Zie NEN-ISO 286-1.

V

ES

o—&

-d

A t.m. G

El

V.

I ES -©- _d

H

ES\

/HEI V. к -Ф

nullijn

i El ES

M t.m. ZC a) Gaten (inwendige elementen)

a t.rn. g

b) Assen (uitwendige elementen)

Figuur 1 - Bovenste en onderste grensmaatafwijkingen

Voorbeeld

Preview



Voor nadere inl icht ingen over terminologie, symbolen, grondslagen van het stelsel enz., zie ISO 286-1.

Opmerkingen over de presentatie van de tabellen 2 tot en met 32 worden gemaakt op blz. 12.

3 Verwijzingen

Opmerking Zie ook hoofdstuk 7.

ISO 286-1 ISO system of l imits and f i ts Part 1 : Bases of tolerances, deviations and fits

ISO 1829 Selection of tolerance zones for general purposes M-

4 Standaard-toleranties

De waarden van standaard-tolerantiekwali teiten IT1 tot en met IT18 worden in tabel 1 gegeven.

Voor verdere informat ie over de grondslagen van het stelsel en zijn toepassing zie ISO 286-1; voor waarden van standaard-tolerantiekwali teiten ITO en IT01, zie ISO 286-1, bi j lage A, tabel 5.

5 Grensmaatafwijkingen voor gaten

Een samendvattend overzicht van tolerantieklassen voor gaten, zoals gegeven in dit deel van ISO 286, is te v inden in de f iguren 2 en 3.

Er word t gewezen op het feit , dat de tolerantieklassen volgens de f iguren 2 en 3, alsmede hun grensmaatafwi jk ingen volgens de tabellen 2 tot en met 16, niet zijn bedoeld om gedetail leerde richtl i jnen te geven ten aanzien van de keuze van tolerant ieklassen voor een of ander doel. Aanbevel ingen voor die keuze worden in ISO 1829 verstrekt.

Opmerking Sommige tolerantieklassen worden slechts vermeld voor een beperkt gebied van groepen van nominale maten. Voor meer informatie, zie opmerking 1 op blz. 12.

7 Literatuurverwijzing

De volgende internationale normen over toleranties en tolerantiestelsels kunnen nutt ig zijn met het oog op de toepassing van dit deel van ISO 286:

ISO 406 Technical drawings - Linear and angular to lerancing. Indications on draw ings 2)

ISO 1101 Technical drawings - Geometrical tolerancing - Tolerancing of f o rm , orientat ion , location and run-out - Generalit ies def in i t ions, symbols , indications on drawings 3).

ISO/R 1938 ISO system of l imits and fits - Inspect ion of plain workpieces 4 ) 5 )

ISO 2692 Technical drawings - Geometrical tolerancing - Max imum material principle 6)

ISO 2768-1 General tolerances for d imensions wi t hout tolerance indications - Part 1 : Tolerances for l inear and angular d imensions 7) 8)

ISO 5166 System of cone fits for cones f rom С = 1 : 3 to 1 : 500, lengths f rom 6 to 630 m m and diameters up to 500 m m

ISO 8015 Technical drawings - Fundamental tolerancing principle 9)

ISO 8062 Castings - Systems of dimensional tolerances.

6 Grensmaatafwijkingen voor assen

Een samenvattend overzicht van de tolerantieklassen voor assen, zoals gegeven in dit deel van ISO 286, is te v inden in de f iguren 4 en 5.

Er word t gewezen op het fei t , dat de tolerantieklassen volgens de f iguren 4 en 5, alsmede hun grensmaatafwi jk ingen volgens de tabellen 17 tot en met 32, niet zijn bedoeld om gedetail leerde richtl i jnen te geven ten aanzien van de keuze van tolerantieklassen voor een of ander doel. Aanbevel ingen voor die keuze worden in ISO 1829 verstrekt.

Opmerking Sommige tolerantieklassen worden slechts vermeld voor een beperkt gebied van groepen van nominale maten. Voor meer informatie, zie opmerking 1 op blz. 12.

1) Nationale voetnoot: In Nederland NEN 2807. 2) Nationale voetnoot: Zie NEN-ISO 406. 3) Nationale voetnoot: Zie NEN-ISO 1101. 4) Op het ogenblik in herziening. 5) Nationale voetnoot: In Nederland NEN 2808. 6) Nationale voetnoot: Zie NEN-ISO 2692 (in voorberei

ding). 7) Op het ogenblik in het stadium van ontwerp (Herzie

ning, gedeeltelijk, van ISO 2768-1973). 8) Nationale voetnoot: Zie NEN-ISO 2768-1 (in voorbe

reiding). 9) Nationale voetnoot: In Nederland NEN 2731 (in voor

bereiding).

Voorbeeld

Preview



Tabel 1 - Numerieke waarden van standaard-tolerantiekwali teiten IT voor nominale maten tot en met 3150 m m 1)

Opmerking Deze tabel, overgenomen uit ISO 286-1, is opgenomen in dit deel van ISO 286 om het inzicht in en het gebruik van het stelsel te vergemakkelijken.

nominale maat m m

groter dan

-3

6

10

18

30

50

80

120

180

250

315

400

500

630

800

1000

1250

1600

2000

2500

to t en

met

33)

6

10

18

30

50

80

120

180

250

315

400

500

6302»

8002)

10002)

12502)

16002)

20002)

25002)

31502)

standaard-tolerant iekwal i te i ten

IT12) | | T 2 2 ) | |T32) | |T42)| IT52)| IT6 | IT7 | IT8 | IT9 | IT10 | IT11 | IT12 | IT13 | IT143l| IT153)| IT163)| IT173) j IT183)

tolerant ies

urn

0,8

1

1

1,2

1,5

1,5

2

2,5

3,5

4,5

6

7

8

9

10

11

13

15

18

22

26

1,2

1,5

1,5

2

2,5

2,5

3

4

5

7

8

9

10

11

13

15

18

21

25

30

36

2

2,5

2,5

3

4

4

5

6

8

10

12

13

15

16

18

21

24

29

35

41

50

3

4

4

5

6

7

8

10

12

14

16

18

20

22

25

28

33

39

46

55

68

4

5

6

8

9

11

13

15

18

20

23

25

27

32

36

40

47

55

65

78

96

6

8

9

11

13

16

19

22

25

29

32

36

40

44

50

56

66

78

92

110

135

10

12

15

18

21

25

30

35

40

46

52

57

63

70

80

90

105

125

150

175

210

14

18

22

27

33

39

46

54

63

72

81

89

97

110

125

140

165

195

230

280

330

25

30

36

43

52

62

74

87

100

115

130

140

155

175

200

230

260

310

370

440

540

40

48

58

70

84

100

120

140

160

185

210

230

250

280

320

360

420

500

600

700

860

60

75

90

110

130

160

190

220

250

290

320

360

400

440

500

560

660

780

920

1100

1350

mm

0,1

0,12

0,15

0,18

0,21

0,25

0,3

0,35

0,4

0,46

0,52

0,57

0,63

0,7

0,8

0,9

1,05

1,25

1,5

1,75

2,1

0,14

0,18

0,22

0,27

0,33

0,39

0,46

0,54

0,63

0,72

0,81

0,89

0,97

1,1

1,25

1,4

1,65

1,95

2,3

2,8

3,3

0,25

0,3

0,36

0,43

0,52

0,62

0,74

0,87

1

1,15

1,3

1,4

1,55

1,75

2

2,3

2,6

3,1

3,7

4,4

5,4

0,4

0,48

0,58

0,7

0,84

1

1,2

1,4

1,6

1,85

2,1

2,3

2,5

2,8

3,2

3,6

4,2

5

6

7

8,6

0,6

0,75

0,9

1,1

1,3

1,6

1,9

2,2

2,5

2,9

3,2

3,6

4

4,4

5

5,6

6,6

7,8

9,2

11

13,5

1

1,2

1,5

1,8

2,1

2,5

3

3,5

4

4,6

5,2

5,7

6,3

7

8

9

10,5

12,5

15

17,5

21

1,4

1,8

2,2

2,7

3,3

3,9

4,6

5,4

6,3

7,2

8,1

8,9

9,7

11

12,5

14

16,5

19,5

23

28

33

1) Waarden van standaard-tolerantiekwaliteiten IT01 en ITO voor nominale maten kleiner dan of gelijk aan 500 mm zijn gegeven in ISO 286-1, Bijlage A, tabel 5.

2) Waarden van standaard-tolerantiekwaliteiten IT1 tot en met IT5 voor nominale maten boven 500 mm zijn opgenomen voor experimentele doeleinden.

3) Standaard-tolerantiekwaliteiten IT14 tot en met IT18 mogen niet worden gebruikt voor nominale maten kleiner dan of gelijk aan 1 mm.

Voorbeeld

Preview


NEN-ISO 286-2 - Biz. 10

E5

B8 C8 A9 B9 C9 A10 BIO C10 A11 B11 C11 A12 B12 C12 A13 B13 C13

2

CD6 D6 E6 CD7 D7 E7 CD8 D8 E8 CD9 D9 E9 CD10 D10 ЕЮ

D11 D12 D13

3

EF3 EF4 EF5 EF6 EF7 EF8 EF9 ЕРЮ

А

F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10

FG3 G3 FG4 G4 FG5 G5 FG6 G6 FG7 G7 FG8 G8 FG9 G9 FG10 G10

5

Н1 Н2 НЗ Н4 Н5 Н6 Н7 Н8 Н9 НЮ Н11 Н12 Н13 Н14 Н15 Н16 Н17 Н18

6

JS1 JS2 JS3 JS4 JS5 JS6 JS7 JS8 JS9 JS10 JS11 JS12 JS13 JS14 JS15 JS16 JS17 JS18

7

КЗ К4 К5

J6 Кб J7 К7 J8 К8

К9 К10

8

МЗ N3 М4 N4 М5 N5 Мб N6 М7 N7 М8 N8 М9 N9 М10 N10

N11

9

tabelnummer

• РЗ Р4 Р5 Р6 Р7 Р8 Р9 РЮ

10

R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 RIO

11

S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10

12

Т5 U5 Т6 U6 Т7 U7 Т8 U8

U9 U10

13

V5 Х5 V6 Х6 Y6 V7 Х7 Y7 V8 Х8 Y8

Х9 Y9 ХЮ Y10

14

Z6 ZA6 Z7 ZA7 Z8 ZA8 Z9 ZA9 Z10 ZA10 Z11 ZA11

15

ZB7 ZC7 ZB8 ZC8 ZB9 ZC9 ZB10 ZC10 ZB11 ZC11

16

Figuur 2 - Samenvattend overzicht van tolerantieklassen voor gaten met nominale maten kleiner dan of gelijk aan 500 mm.

D6 E6 D7 E7 D8 E8 D9 E9 D10 ЕЮ D11 D12 D13

3

F6 F7 F8 F9

4

-

G6 G7 G8

5

Hl H2 H3 H4 H5 H6 H7 H8 H9 H10 H11 H12 H13 H14 H15 H16 H17 H18

6

JS1 JS2 JS3 JS4 JS5 JS6 JS7 JS8 JS9 JS10 JS11 JS12 JS13 JS14 JS15 JS16 JS17 JS18

7

K6 K7 K8

8

tabelnummer

M6 N6 M7 N7 M8 N8

N9

9

P6 P7 P8 P9

10

R6 R7 R8

11

S6 S7 S8

12

T6 U6 T7 U7 T8 U8

13

Opmerking De tolerantieklassen in het kader zijn voor experimentele doeleinden.

Figuur 3 - Samenvattend overzicht van tolerantieklassen voor gaten met nominale maten groter dan 500 mm en kleiner dan of gelijk aan 3150 mm

Voorbeeld

Preview


Via het digitale platform NEN Connect heeft u altijd toegang

tot de meest actuele versie van deze norm. Vervallen versies

blijven ook beschikbaar. U en uw collega’s kunnen de norm

via NEN Connect makkelijk raadplagen, online en offline.

Kies voor slimmer werken en bekijk onze mogelijkheden op

www.nenconnect.nl.

Heeft u vragen?Onze Klantenservice is bereikbaar maandag tot en met vrijdag,

van 8.30 tot 17.00 uur.

Telefoon: 015 2 690 391

E-mail: [email protected]

ALTIJD DE ACTUELE NORMIN UW BEZIT HEBBEN?Nooit meer zoeken in de systemen en uzelf de vraag stellen:

WERK SLIMMER MET NEN CONNECT

‘Is NEN-ISO 286-2:1989 nl de laatste versie?’

http://www.nenconnect.nl

iso-passingstelsel · 2019-12-27 · nen-iso 286-2 nederlandse norm nederlands...

Documents