İşletme muhasebe İlişkisi - web.karabuk.edu.trweb.karabuk.edu.tr/muratyildirim/h1_isl107.pdf ·...

18
09.10.2015 1 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ISL107 GENEL MUHASEBE I Yard.Doç.Dr. Murat YILDIRIM [email protected] 1. HAFTA Temel Kavramlar; İşletme ve Muhasebe İşletme ve Temel Bilgiler İşletme: Kişiler ve kurumların ihtiyaçlarını karşılayarak onları tatmin etmek için, üretim faktörlerini bilinçli ve sistemli olarak bir araya getirerek mal ve hizmet üreten, pazarlayan ve bu faaliyetlerin sonundadabirkareldeetmeyiamaçlayaniktisadi,teknikvehukuki birimlerolarakifadeedilebilir. Ekonomik değer taşıyan mal veya hizmetlerin üretildiği veya pazarlandığı yada herikieylemin beraberyapıldığı kuruluşaişletme denilmektedir. Bu mallar ekmek, sigara, makine gibi somut maddeler olabileceği gibi banka, sigorta işlemleri muhasebecilik gibi soyut mallar daolabilir. 3 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Değer hareketleri Üretim Faktörleri •Sermaye •Tabi Kaynaklar •Beşeri Kaynaklar •Bilgi Mal ve Hizmet Para yada Alacak 4 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi İşletmenin Amaçları İşletmelerce genellikle benimsenen başlıca amaçlar şuşekildesıralanabilir: Malvehizmetüreterektoplumrefahınıartırmak, İşletmedeistihdamısüreklikılmak, İşletmeninsürekliliğinisağlamak, Üretimivesatışlarıartırmak, İşletmeninpiyasapayınıartırmak, İşletmeninbüyümesinisağlamak, İşletmeninkarınımaksimumyapmak, İşletmenincaripiyasadeğerinimaksimumyapmak. 5 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi İşletme Muhasebe İlişkisi Rekabetin fazla yaşandığı günümüzde, işletme faaliyetleri için planlama ve kontrol fonksiyonu dahadaönemkazanmıştır. İşletmenin bu fonksiyonunu gerçekleştirebilmesi için işletme içinden bilgi üretilmesi gerekir. Bu bilgi Muhasebe tarafından sağlanır.Bunekadariyisağlanırsaişletmekararlarıdaokadariyi alınacaktır. Birişletmeyöneticisi,işletmesininkarlıçalışıpçalışmadığını,mali sorumluluklarını yerine getirip getiremediğini muhasebe verilerinedayanaraköğrenmektedir. 6 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Upload: trandiep

Post on 27-Aug-2018

227 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

09.10.2015

1

KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

ISL107GENEL MUHASEBE I

Yard.Doç.Dr. Murat [email protected]

1. HAFTA

Temel Kavramlar;İşletme ve Muhasebe

İşletme ve Temel Bilgiler• İşletme: Kişiler ve kurumların ihtiyaçlarını karşılayarak onları tatmin

etmek için, üretim faktörlerini bilinçli ve sistemli olarak bir arayagetirerek mal ve hizmet üreten, pazarlayan ve bu faaliyetlerinsonunda da bir kar elde etmeyi amaçlayan iktisadi, teknik ve hukukibirimlerolarakifadeedilebilir.

• Ekonomik değer taşıyan mal veya hizmetlerin üretildiği veyapazarlandığı yada her iki eylemin beraber yapıldığı kuruluşa işletmedenilmektedir.

• Bu mallar ekmek, sigara, makine gibi somut maddeler olabileceği gibibanka,sigorta işlemlerimuhasebecilikgibisoyutmallardaolabilir.

3KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Değer hareketleri

Üretim Faktörleri•Sermaye•Tabi Kaynaklar•Beşeri Kaynaklar•Bilgi

Mal ve Hizmet

Para yada Alacak

4KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

İşletmenin Amaçları• İşletmelerce genellikle benimsenen başlıca amaçlar

şu şekilde sıralanabilir:– Malvehizmetüreterektoplumrefahınıartırmak,– İşletmedeistihdamısüreklikılmak,– İşletmeninsürekliliğinisağlamak,– Üretimivesatışlarıartırmak,– İşletmeninpiyasapayınıartırmak,– İşletmeninbüyümesinisağlamak,– İşletmeninkarınımaksimumyapmak,– İşletmenincaripiyasadeğerinimaksimumyapmak.

5KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

İşletme Muhasebe İlişkisi

• Rekabetin fazla yaşandığı günümüzde, işletme faaliyetleri içinplanlamavekontrol fonksiyonudahadaönemkazanmıştır.

• İşletmenin bu fonksiyonunu gerçekleştirebilmesi için işletmeiçinden bilgi üretilmesi gerekir. Bu bilgi Muhasebe tarafındansağlanır.Bu ne kadar iyi sağlanırsa işletme kararlarıdao kadar iyialınacaktır.

• Bir işletme yöneticisi, işletmesinin karlı çalışıp çalışmadığını, malisorumluluklarını yerine getirip getiremediğini muhasebeverilerinedayanaraköğrenmektedir.

6KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

2

Muhasebenin Tanımı

• MUHASEBE; işletmeler arası karşılıklı ilişkiler ve işletme içiolaylar sebebiyle işletmenin varlıklarında, kaynaklarındagiderlerinde ve gelirlerinde değişme meydana getiren ve para ileifadeedilenolayveişlemlereaitbilgileri,�kaydeden,� sınıflandıran,�özetleyerekraporlayan,�analizedipyorumlayan

ve böylece işletme ilgililerine, amaçlarına uygun yararlı bilgilersağlayanbilimdalıdır.

7KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Bilgi Sisteminden Yararlananlar

Muhasebe Bilgi

Sistemi

Yöneticiler

Hissedarlar

Sendikalar

YatırımcılarKredi Kuruluşları

Devlet

Kamuoyu

8KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Önemi• İşletmelerin elde ettiği ve kullandığı üretim faktörlerinin karşılığında bir

para çıkışı, ürettiği mal ve hizmetlerin satılması sonucunda da bir paragirişisözkonusuolacaktır.

• Muhasebebu değerhareketlerininparasalyönüileilgilenir.

• Muhasebenin görevi para ile ifade edilen bu değer hareketlerini belirli bir düzen içerisinde izleyerek bunların sonuçlarını

belirli dönemler halinde ortaya koymaktır.

9KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Önemi

• Muhasebe faaliyetlerinin sonucunda önemli bilgiler ortayakonulmuşolacaktır.

• Muhasebenin sağlayacağı bilgiler ile işletmelerin etkin, verimli,karlı yönetilip yönetilmediği ve zayıf ve güçlü tarafları hakkındabilgisağlanmışolacaktır.

• Muhasebe işletmenin kendisini dış dünyaya ifade etmektekullandıklarıbir lisandır.

• Muhasebe işletmenin kendini kontrol altında tutmaktakullandığısinirsistemidir.

10KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Tanımı

• Muhasebenin kapsamına giren olaylarda şu iki şartbirlikte olmalıdır.– Olay, işletme ile ilgi bir olay olmalıdır. Örneğin Aişletmesi için,

B ve C işletmesi arasındaki bir olay A işletmesininmuhasebesinin ilgilendirmez. Ancak B ve C işletmeleri ile Aişlemesi arasındaki olaylar A işletmesinin muhasebesiniilgilendirir.

– Olay, mali nitelikli bir olay (ekonomik değeri olan parasalolay)olmalıdır. Örneğin işletme müdürünün işten ayrılmasımuhasebeyi ilgilendirmez ancak ayrılma nedeniyle verilecektazminatmuhasebeyiilgilendirir.

11KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Fonksiyonları�Muhasebe ilk zamanlar sadece ticari işlemleri kaydedilmesi

olarak görülmekteydi. Ekonomi biliminin gelişmesiyle,muhasebe ilave görevler üstlenmeye başlayarak işletmenintemel bilgi kaynağı konumuna ulaştı. Ticari işlemlerinkaydının yanı sıra işletme yöneticilerinin karar alma veuygulamaları denetleme faaliyetlerine ışık tutacak bilgisağlama fonksiyonlarını da üstlenmiş oldu.

�Muhasebenin Fonksiyonları(Görevleri)� Kaydetmek Fonksiyonu � Sınıflandırmak Fonksiyonu � Özetleyerek Raporlama Fonksiyonu � Analiz Etme ve Yorumlama Fonksiyonu

12KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

3

Kaydetme Fonksiyonu

�Kaydetme fonksiyonu, belgelere dayalı, parayla ifade edilebilenmali nitelikteki olaylar ve işlemlerin (mal alım satımı, alacağıntahsili, borcun ödenmesi gibi) tarih sırasına göre kaydedilmesiniifadeetmektedir.

�İşletmenin mükellefiyet türüne göre tutmak zorunda olduğumuhasebedefterlerinekayıtedilmesigerekir.

�Belgeye dayanan bir mali nitelikli işlemin muhasebe defterlerinekayıt edilmemesi yasalarca işletmeyi suçlu durumadüşüreceği içinişletmenin faaliyetleri ile ilgili her belgeyi kayıt altına almasıgereklidir.

13KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Sınıflandırma Fonksiyonu

�Yevmiye defterine tarih sırasına göre yapılan kayıtlar sonucundaçok sayıda bilgi arka arkaya sıralanmış olur. Bu bilgilerin tarihsırasına göre sıralanması işletme ile ilgilenen çeşitli çevrelere yararsağlamaz. Bu bilgilerin yararlı olabilmesi için anlamlı bir biçimdesınıflandırılmasıgereklidir.

�Bu sınıflandırma işi; yevmiye defterine tarih sırasıyla yapılan kayıtlarınaynı nitelikteki işlemleri bir arada görmemizi sağlayacak biçimde defterikebir (büyükdefter)hesaplarınaaktarılmasıyoluylagerçekleştirilir.

�Örneğin kasaya nakit girişleri, senet vererek borçlanmalar,bankaya para yatırıp çekmeler vs. ayrı ayrı görebileceğimiz halegelmişolur.

14KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Özetleyerek Raporlama Fonksiyonu

� Özetleyerek Raporlama, kaydedilmiş ve sınıflandırılmış malinitelikteki olayları ve işlemleri özetlenerek mali tablolar ve raporlarhaline getirilmesi ve ilgili kişilere (devlet, ortaklar, alıcılar, satıcılarvb.)bu raporlarsunulmasıfonksiyonudur.

� Butablolarınenönemlileribilançovegelirtablosudur.� İşletme ile ilgili kişiler ve gruplar farklı zaman aralıkları ile ve farklı

nitelikteki bilgilere ihtiyaç duyarlar. İşletme faaliyetleri içinraporlama dönemi en çok bir yıl olup, bu süre kullanıcı ile işletmearasındaki ilişkinin niteliğine bağlıdır. Vergi dairesi ilgili raporlarıyılda bir defa almayı yeterli bulurken, şirket yönetim kurulu aylık,şirketmüdürüisenerdeysegünlükolarakalmayıisteyecektir.

15KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Analiz Etme ve Yorumlama Fonksiyonu

�Kaydetme, Sınıflandırma ve Özetleyerek raporlama muhasebeninklasik fonksiyonları olarak belirtilebilir. Ancak muhasebeyardımıyla işletme hakkındaki bilgilerin analiz edilmesi veyorumlanması büyük önem kazanmıştır.Bu analiz, değerlendirmeve yorumlar işletme ile ilgili çeşitli menfaat gruplarına alacaklarıkararlardayardımcıolacaktır.

�Analiz ve Yorumlama Fonksiyonu ile raporlarda yer alan özet bilgiler vebunları kendi aralarındaki ilişkileri yorumlanır. Bunun gerçekleştirilmesiiçin, mali tablolar ve raporlar Finansal analize tabi tutulur ve bunlarınsonuçlarına göre, mali tablolarda ve raporlarda yer alan bilgilerin neanlamageldiğibelirlenir.

16KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Bilgi Sistemi

Kaydetme SınıflandırmaÖzetleyerek Raporlama

Analiz Edip Yorumlama

Karar Vericiler İçin Faydalı Bilgi

17KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Türleri

• Muhasebe aşağıdaki şekilde türlerine ayrılabilir.– Genel (Finansal) Muhasebe– Maliyet Muhasebesi– Yönetim Muhasebesi– Uzmanlık Muhasebesi

18KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

4

Genel Muhasebe�İşletmelerin diğer işletmeler veya kişilerle ilişkilerinin oluşturduğu

çeşitli faaliyetleri bulunmaktadır. Bu ilişkilere satın alma, satma,borçalma,borçvermegibiörneklerverilebilir.

�Diğer işletme ve kişilerle ilişkiler sonucunda ortaya çıkan işlemlerinbelgelendirilmesi, kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenerekraporlanması ve analiz edilip yorumlanması Genel (finansal)Muhasebeolarakifadeedilir.

�Genel muhasebenin görevi; bir işletmenin varlık ve kaynaklarınıbelirlemek, bunlardaki değişiklikleri saptamak, gelir ve giderlerikarşılaştırarak faaliyet sonuçlarını mali tablolar aracılığıyla ortayakoymaktır. Esas itibariyle, ticari işletmeler bu muhasebe türünükullanmaktadır.

19KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Maliyet Muhasebesi�Üretim faaliyetleri ile uğraşan işletmelerin, üretim safhasında

ortaya çıkan, başka bir ifadeyle iç ilişkileri sonucunda meydanagelene değer hareketlerinin kaydı ve bunlara dayalı hesaplamalarmaliyetmuhasebesininilgialanınagirmektedir.

� Maliyet muhasebesi ile amaçlanan üretilen mamullerinmaliyetlerini doğru biçimde ortaya koymak, giderler üzerindekontrol sağlamak, işletme ile ilgili alınacak kararlarınplanlamasınaveözelyönetimkararlarınayardımcıolmaktır.

�Bu veriler sayesinde işletme yönetimi, satış fiyatlarının doğrutespiti, harcamaların denetlenmesi ve geleceğe yönelik planlamafaaliyetlerinisağlambir temeleoturturmuşolur.

20KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Yönetim Muhasebesi

• Genel muhasebe ve maliyet muhasebesi faaliyetleri sonucundaüretilen bilgilerin işletmenin daha iyi yönetilmesi için kullanılanmuhasebedalıdır.

• Burada çeşitli karar verme teknikleri muhasebenin ürettiğibilgilere uygulanmakta, bu yolla yöneticilerin doğru kararvermelerineyardımcıolmakamaçlanmaktadır.

21KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Uzmanlık Muhasebeleri

• Bu muhasebe türleri; yukarıda belirtilen üç muhasebe türününçeşitli faaliyet alanlarının (bankacılık, inşaat, konaklamavs.)özelliklerine uygun olarak adapte edilmesiyleoluşturulmaktadır.

• Banka muhasebesi, Sigorta muhasebesi, İnşaat muhasebesi,Konaklamamuhasebesibu türlerinbaşlıcalarıdır.

22KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Görevleri

• Borç ve Alacak İlişkisini İzler: muhasebe işletmenin,sahip/sahipleri, diğer işletme yada kişilerle arasında ortaya çıkan,mali, ticari yada diğer nedenlerle ortaya çıkan borç ve alacakilişkilerinindoğruve kolaytakipedilmesinisağlar.

• Yönetime Yardımcı Olur: Muhasebe etkili bir yönetim aracıdır.İşletme sahip ya da yöneticileri işlerin planlanması ve kontrolünüyapmak için muhasebeden elde edilen mali bilgilere ihtiyaçduymaktadırlar.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi23

Muhasebenin Görevleri

• Faaliyet Sonuçlarını Takip ve Kontrol Etmeye Yardımcı Olur:Muhasebe sürecinin sonunda işletmenin faaliyet sonuçlarınıgösteren mali tablolar üretilir. Bu tablolar sayesinde işletmeyleilgiliolantaraflar işletmehakkındasağlıklıbilgileralırlar.

• İşletme hakkında istatistik çıkarma: Muhasebe işletme hakkındayıllara göre rakamlar elde edilmesine yardım eder. Bu rakamlarsayesindeişletmeninyıllaragöregelişimitakipedilebilir.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi24

09.10.2015

5

Muhasebenin Görevleri

• İşletme lehine kanıt olma: Muhasebe işletmenin ticariişlemlerinden ortaya çıkan sorunların adli süreçlerleçözülmesinde delil olma özelliğine sahiptir. Ancak yasalarauygun olarak tutulmayan defterler işletmenin aleyhine de kanıtolabilir.

• Denetleme aracı olma: İşletmeyi yönetmekle sorumlu olankimselerin görevlerini etkin bir biçimde yerine getiripgetirmediklerinidenetlemeyeyardımcıolur.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi25

Muhasebe İle İlgili Temel Terimler

• Varlık, işletmenin sahip olduğu tüm iktisadi kıymetlerdir.Muhasebede varlıklar dönen varlık ve duran varlık olarak ikikısmaayrılır.

• Dönen varlıklar, bir yıl yada normal faaliyet döneminde parayadönüşebilen varlıklardır. Örn. Kasa ve bankadaki para, Ticari mal,senetlialacaklar,çekvb.

• Duran varlıklar, bir yıl yada normal faaliyet döneninde parayadönüşemeyen varlıklardır. Örn. Makineler, taşıtlar, demirbaşlar,markalar,patentlervb.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi26

Muhasebe İle İlgili Temel Terimler

• Sermaye, işletmenin sahip olduğu tüm iktisadi kıymetlerinkaynağını ifade eder. Varlıklardaki hak sahiplerine göre sermaye,özkaynaklarileyabancıkaynaklardiyeikigrubaayrılır.

• Öz kaynaklar, İşletmenin sahip yada ortakların işletmeninvarlıklarıüzerindekihaklarıdır.

• Yabancı kaynaklar, üçüncü kişi ve kurumları işletmenin varlıklarıüzerindeki haklarıdır. Üçüncü kişilerden ödünç alınan değerleriifadeeder.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi27

Aktif Bilanço Pasif

Varlıklar (Birinci Kişi) Yabancı Kaynaklar (Üçüncü Kişiler

Öz kaynaklar (İkinci Kişi)

Muhasebe İle İlgili Temel Terimler

• Gider, işletmenin faaliyetlerini devam ettirebilmesi için kullandığıvetükettiğimalvehizmetlerindeğerolaraktutarıdır.

• Maliyet, bir mal ve hizmetin elde edilmesi için yapılan değerkullanımlarıdır.

• Gelir, işletmenin faaliyetleri sonucunda mal ve hizmetlerden eldeettiğiparasal tutardır.

• Fiyat,birbirimmalvehizmet içinistenentutardır.• Tahsil,paraveparayerinegeçenaraçlarıngirişidir.• Ödeme, işletmedenparaveparayerinegeçenaraçlarınçıkışıdır.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi28

Muhasebenin Teorik Yapısı• Muhasebe bir sistemdir. Bu sistemin girdileri (veri) ve bu

sistemin çıktıları (bilgi) bulunmaktadır. Bu sistemin birbütünlük içinde çalışabilmesi için göz önündebulundurulmasıgereken bazı esaslar bulunmaktadır.

• Bu esaslar aşağıdaki başlıklar altındatoplanabilir:– MuhasebeninTemelKavramları,– GenelKabulGörmüş Muhasebeİlkeleri,– MuhasebeStandartları,– MuhasebePolitikaları,– Muhasebeuygulamalarına yönverenhukuksal yapı,– BilimselGörüşler,– MuhasebeMeslekAhlakı,

29KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Temel Kavramları�Muhasebe, işletme ve işletme hakkında bilgiye ihtiyacı olan

kesimlerarasındabilgisağlayanönemlibiraraçtır.�İşletmelerin mali durumu ve faaliyet etkinliği konusunda bilgiler

ise mali tablolar aracılığıyla elde edilmektedir. Bu bilgilerdenyeterince ve doğru biçimde yararlanılması için, söz konusubilgilerinbelirli birdisiplinve anlayış içerisinde birarayagetirilmesigerekmektedir.

�Böylece muhasebe uygulamalarının gerek şeklen gerekse içerikolarakbelirli ilke,esasvevarsayımlaradayanmasızorunludur.

30KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

6

Muhasebenin Temel Kavramları• Geçen süreçte uygulamaları yönlendirecek ve uygulama birliği

sağlayacak,kılavuzniteliğindetemelkavramlarkabuledilmiştir.• Bütün ülkelerce kabul edilmiş ve evrensel bir nitelikte olan bu

kavramlar her işletmenin kendi kafasına göre kayıt tutmasınıengelleyerekbiruygulamabirliğiortayakoymaktadır.

31KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebenin Temel Kavramları�Muhasebenin temel kavramları 12 başlık altında ifade

edilmektedir.1. Sosyal Sorumluluk Kavramı2. Kişilik Kavramı3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı4. Dönemsellik Kavramı5. Parayla Ölçülme Kavramı6. Maliyet Esası Kavramı7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı8. Tutarlılık Kavramı9. Tam Açıklama Kavramı10. İhtiyatlılık Kavramı11. Önemlilik Kavramı12. Özün Önceliği Kavramı

32KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Sosyal Sorumluluk Kavramı�Bu kavram muhasebenin işlevlerini yerine getirme konusunda

sorumluluklarını belirlemekte, bu bağlamda muhasebeninkapsamınıanlamını,yerinive amacınıgöstermektedir.

�Sosyal sorumluluk kavramı; muhasebenin organizasyonunda, muhasebeuygulamalarının yürütülmesinde, mali tabloların düzenlenmesi vesunulmasında belli kişi ve grupların değil tüm toplumun çıkarlarınıngözetilmesi ve dolayısıylabilgi üretiminde gerçeğe uygun,dürüstve tarafsızdavranılmasınınıifadeetmektedir.

33KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Sosyal Sorumluluk Kavramı• Örnek (1): İşletme bir kredi kuruluşundan kredi talebinde

bulunurken kârı yüksek göstermek, vergi beyannamesi verirkenkarı düşük göstermek muhasebecinin sosyal sorumluluğu ileçelişir. Bu durum işletme sahipleri yararına, vergi idaresi zararınabirsonuçdoğurur.

• Örnek (2): Kardan prim alarak çalışan bir üst düzey yöneticinin,karın olduğundan çok açıklanmasını istemesi, muhasebecininsosyal sorumluluğu ile çelişir. Bu durum, yönetici lehine, işletmesahiplerininaleyhinebirsonuçdoğurur.

34KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Kişilik Kavramı

�Kişilik kavramı, işletmenin sahipleri, yöneticileri, personeli ve diğerilgililerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve söz konusu işletmeninmuhasebe işlemlerinin sadece bu kişilikadınayürütülmesi gerektiğini ifadeeder.

�Her işletme yasal statüsü(kişi işletmesi veya sermaye şirketi gibi)ne olursa olsun, muhasebe işlemleri açısından ayrı bir kişilikolarakdüşünülür.Bunamuhasebekişiliğidenir.

35KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Kişilik Kavramı• Örnek (1): İş adamı A, çocuğunun özel okul taksitini işletmesinin

kasasından ödetebilir. Ödenen bu tutar, kişilik kavramı gereğinceişletmenin giderleri arasında yer almaz. Bu ödeme söz konusukişininözel (cari)hesabınakaydedilir.

• Örnek (2): İş adamı B’nin, işletmesine tahsis etmediği bir gayrimenkulünün kirası, kiracı tarafından işletme kasasına ödenebilir.Bu bedel işletme gelirlerine kaydedilmez, söz konusu kişinin özelhesabınakaydedilir.

36KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

7

İşletmenin Sürekliliği Kavramı�Bu kavram, İşletme faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın

sürdüreceğiniifadeeder.�Bu nedenle sahiplerinin veya hissedarların yaşam süreleriyle bağlı

değildir.� Ana sözleşmesinde aksine hüküm olmadıkça işletmeler sürekli

faaliyette bulunmak üzere kurulur. Süreklilik kavramı, işletmedeuygulanacak muhasebe politika ve tekniklerinin günübirlik değilgenişkapsamlıtasarlanmasınıöngörür.

37KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

İşletmenin Sürekliliği Kavramı

• Örnek (1): Bir binanın ömrü ortalama 30 ile 50 yıl arasındadeğişir. İşletme bir bina aldığında bu binanın ömrü tahmin edilirve her sene bu bina için yapılan yatırım harcaması kardandüşülerekişletmeyegerikazandırılır.Bunaamortismandenir.

• Ancak işletmenin 30 yıl faaliyetlerini sürdürüp sürdürmeyeceğibelli değildir. Ancak işletmenin faaliyetini 30 yıldan fazlasürdüreceğikabuledilir.

38KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Dönemsellik Kavramı

• Dönemsellik kavramı; işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilenömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğerdönemlerdenbağımsız olaraksaptanmasıdır.

• Başta devlet, ortaklar, personel, kredi kuruluşları olmak üzerebirçok kişi ve kuruluş, işletme çalışmaları sonucundan ulaşılansonuçları bilmek isteyecekledir. Bu nedenle, işletmenin sonsuzsayılan ömrü belirli aralıklara bölünür ve her bir bölüm bağımsızbirdönemioluşturur.

• İşletme çalışmalarının sonuçları bu dönemler itibariyle saptanır.Muhasebede en uzun dönem 1 yıldır. Dönemler birbirlerindenbağımsızdır. Muhasebede normal takvim 01 Ocak’ta başlar 31Aralıkitibariylesonaerer.

39KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Dönemsellik Kavramı

• Örnek (1): İşletmenin 1 Kasım günü 5 aylık yakıt parası olarak 5.000TL ödendiğini varsayarsak, bu ödemenin tamamı cari yıla gideryazılmaz. Yalnızca 2 aylık kısmı olan 2.000 TL cari yıla gider yazılır.Kalan 3 aylık kısmı ise gelecek yılın giderini oluşturur. Örnektekiolay, işletmenin aylık mali tablo düzenlemesi durumuna göre dedeğerlendirilebilir.

• Örnek (2): Bir basın işletmesinin; 1 Eylül günü, sattığı derginin biryıllık abone bedelini peşin tahsil ettiğini varsayarsak, bu tahsilatın 4aylık kısmı cari yılın geliri, kalan 8 aylık kısmı ise gelecek yılın geliriolur. Örnekteki olay, işletmenin aylık mali tablo düzenlemesidurumunagörededeğerlendirilebilir.

40KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Parayla Ölçülme Kavramı

• İşletmedeki çeşitli fiziki ölçüler ile ifade edilebilen olaylarınkaydedilebilmeleri ve izlenebilmeleri için bunların ortak bir ölçüile ölçülmesi gerekir. Örneğin; akaryakıt: litre, kumaş: metre,peynir: kilogram, kereste: metreküp, çimento torba vb. ile alınırsatılır ama, muhasebe kayıtlarında ortak ölçü olan TL üzerindeizlenir

• Parayla ölçülme kavramı, parayla ölçülebilen, iktisadi olay veişlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyleyansıtılmasınıifadeeder.Bupara birimi iseulusalpara birimdir.

• Bu ulusal para Türkiye’de Türk Lirası, ABD’de Dolar, ABülkelerindeEuro’dur.

41KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Parayla Ölçülme Kavramı

• Örnek (1): İşletmenin elindeki nakit fazlasını değerlendirmek içinsatın aldığı $ 100, satın alma günündeki cari kurdan TL’yeçevrilerekkayıtlaraalınır.

• Örnek (2): İşletme 10 adet X malı almıştır. Muhasebe, taşımairsaliyesine istinaden X malını yalnızca adet üzerinden kayıtlaraalamaz.Parasal tutarcinsindenkayıtlaraalır.

42KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

8

Maliyet Esası Kavramı

� Maliyet esası kavramı, paramevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesimümkün ve uygun olmayan diğer kalemler hariç, işletme tarafındanedinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların eldeedilmemaliyetlerininesasalınmasınıifadeeder.

� Para mevcudu, alacaklar ve maliyetlerinin belirlenmesi mümkünolmayanvarlıklarisebuyöntemledeğerlendirilmez.

� Bu kavram gereği, işletmedeki varlıklar edinme maliyetleri ilemuhasebekayıtlarınaaktarılırlar.

� Örneğin, bir arsa satın alındığında, bu arsanın kayıtlarageçirilmesinde,maliyetbedeligözönündetutulur.

� Bu kavram işletme yöneticilerinin zamanlarını sürekli biçimdedeğerlemeişineharcamasınıönlemektedir.

43KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı

• Bu kavram, muhasebe kayıtlarının gerçek durumunu yansıtan veusulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması vemuhasebe kayıtlarınaesas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve önyargısızdavranılmasıgereğiniifade eder.

• Yapılan her kayıt, fatura, makbuz, fiş vb. belgeleredayandırılmalıdır. Mali tabloların güvenirliği, kayıtların dayandığıbelgelerin doğruluğuna bağlıdır. Bu kavrama uymakla sosyalsorumlulukkavramınıngereklerideyerinegetirilmişolur.

44KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı

• Örnek (1): İşletmenin patron yöneticisi veya sorumlu müdürü,işletmeye aldığı çeşitli varlıkları telefonla muhasebeciye bildirebilir.Bu durumda, olaya ilişkin belge olmadığından her hangi birmuhasebekaydıyapılmaz.

• Örnek (2): İşletenin aldığı yakıtla ilgili olarak, faturada 5 Ton kömürifadesinin olması, faturanın objektifliği konusunda kuşku verir.Çünkü, kömürün cinsi (taş kömürü, kok kömürü, linyit kömürügibi) belirtilmemiştir yani kişisel yargıya açık bırakılmıştır. Budurumda bu fatura, usulüne uygun olarak düzenlenmiş belgetanımınauymaz.

45KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Tutarlılık Kavramı

• Tutarlılık kavramı, muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebepolitikalarının birbiriniz izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanmasıgereğini ifadeeder.

• İşletmenin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlarailişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacınıoluşturur.

• Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde kayıt düzenleriyledeğerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim veiçerikyönündentekdüzeniöngörmektedir.

46KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Tutarlılık Kavramı• Örnek (1): Bir işletmede amortismanlar; sabit tutarlı amortisman

yöntemine göre hesaplanırken, diğerinde azalan bakiyeleryöntemine göre hesaplanıyorsa, iki işletmenin karlılıkları anlamlışekilde karşılaştırılamaz. Anlamlı bir karşılaştırma için, her ikiyöntem arasındaki farkın ayrıca değerlendirmeye katılmasıgerekir.

• Örnek (2): Bu iki örnekte olduğu gibi, stok değerlemeyöntemlerindeki farklılıklar da, işletmeler arası ve bir işletmededönemler arası anlamlı karşılaştırma yapmayı önemli ölçüdezorlaştırır.

47KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Tam Açıklama Kavramı• Tam açıklama kavramı;mali tabloların, bu tablolardan yararlanacak kişi ve

kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açıkve anlaşılırolmasını ifadeeder.

• Örneğin, işletme önceden beri uyguladığı bir yöntemideğiştirdiğinde, bunun etkilerini tam açıklama kavramı gereğimalitablo dipnotlarındagöstermesigerekir.

48KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

9

İhtiyatlılık Kavramı

• Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılmasını ve işletmeninkarşılaşabileceğiriskleringöz önünealınmasıgereğini ifadeeder.

• Bu kavramın sonucu olarak, işlemeler, muhtemel giderleri vezararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve karları için isegerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemiyapılmaz.

• Başka bir ifadeyle karda gerçekleşme, zararda ise gerçekleşme ihtimalidikkate alınmaktadır.

49KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

İhtiyatlılık Kavramı

• Örnek (1): Bir iş kazası sonucu, işçi tarafından dava edilenişletme, mahkeme sonuçlanmasa bile, dönem sonunda tahminibir tazminat bedeli kadar bir gideri kabul edebilir. Mahkemekesinleştiğinde,kesinsonucagöregereklikayıtlarayrıcayapılır.

• Örnek (2): İşletmenin kısa vadeli olarak aldığı çeşitli hissesenetlerinde, sene sonunda oluşan değer düşüklüğü dikkatealınır.Ancakaynısenetlerdeoluşandeğerartışıdikkatealınmaz.

50KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Önemlilik Kavramı• Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mali olayın nispi ağrılık ve

değerinin, mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veyaalınacakkararları etkileyebilecekdüzeydeolmasını ifadeeder.

• Önemli hesap kalemleri, mali olaylar ve diğer hususların malitablolardayeralmasızorunludur.

• Sermaye piyasasının gelişmesiyle paralel olarak kamuyuaydınlatmanın önem kazanması, bu kavramın da muhasebetemelkavramlarıarasındayeralmasıgereğiniartırmıştır.

• Bir hesap kalemi bulunduğu hesap grubu içinde % 20’den fazlapaya sahipse önemlilik kavramı gereği, bu hesap kalemi ayrı birbaşlıkaltındagösterilir.

51KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Önemlilik Kavramı

• Örneğin, bir işletmenin 150.000 TL’lik dönen varlıklarıiçerisinde kasadaki 5.000 TL önemli değildir. Ancakaynı işletmenin kasasındaki para 100.000 TLolduğunda önemli olmaktadır.

52KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Özün Önceliği Kavramı• Özün önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara

ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esasalınmasıgereğini ifadeeder.

• Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte,bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özünbiçimeönceliğiesastır.

• Muhasebe uygulamalarında, muhasebe kavram ve ilkeleriyledeğişik düzenlemeler (vergi yasaları, ticaret kanunları, çeşitliyönetmelikler gibi) arasında çelişki oluşabilir. Böyle durumlarda,işletmenin yaşaması ve başarısı açısından hangisi daha geçerli iseo uygulanmalıdır.

53KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Özün Önceliği Kavramı• Örnek(1):TTK’nagöreçekte vadeyoktur.Ancak işletmelerinçeki

genellikle vadeli kullandıkları bilinmektedir. Bu durumda, bellibir vadeye haiz bir çeki alan işletme, bu çeki TTK hükmüne göre,nakit gibi kabul edip kasa hesabına kaydetmek yerine, doğrudandurumunauygunbirbaşkahesaba(alınançekler)kaydeder.

• Örnek (2): Vergi yasalarına göre şüpheli alacak şartlarınıtaşımayan, ancak fiilen tahsilinde şüphe duyulan bir alacak içinkarşılık ayrılabilir. Bu durumda söz konusu karşılık için oluşangider, kanunen kabul edilmeyeceğinden vergi matrahına ilaveedilmelidir.

54KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

10

Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri

• Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri, bir bakıma temelkavramların uygulamayayansımasını sağlayan araçlarıdır.

• Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinin amacı; muhasebeuygulamalarında farlılıkları azaltarak, karşılaştırılmayaelverişli, uyumlu,(tutarlı) ve yararlı muhasebe bilgilerininüretilmesine imkan sağlamaktır.

• Tekdüzen Muhasebe Sistemi’nde genel kabul görmüşmuhasebe ilkeleri, temel mali tabloların düzenlenme ilkeleriolarak şu şekilde alınmıştır:– GelirTablosuİlkeleri– Bilanço İlkeleri

� Varlıklara İlişkin ilkeler� Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler� Özkaynaklara İlişkin İlkeler

55KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Standartları

• Muhasebe standartları, muhasebe kavram veilkelerinin uygulanmasında esas alınacak yöntemlerive değerleme ölçülerini belirler. Muhasebe standartlarıulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafındanyayınlanmaktadır.

• Türkiye’de ulusal muhasebe standartları, TürkiyeMuhasebe ve Denetim Standartları Kurulu(TMUDESK) tarafından yayınlanmaktadır.

56KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Politikaları• Bir işletmenin muhasebe politikası; o işletmedeki

muhasebe uygulamasına yön vermek amacıyla kamuotoritesi ve meslek kuruluşlarınca belirlenen kurallariçerisinde yer alan seçeneklerden, işletmeye uygunolanının belirlenmesi şeklinde tanımlanabilir.

• Örneğin, amortisman hesaplama ve kayıtyöntemlerinden hangisinin uygulanacağınınbelirlenmesi veya stok değerleme yöntemlerindenhangisinin uygulanacağının belirlenmesi gibi.

57KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Uygulamasına Yön Veren Hukuksal Yapı

• Muhasebe uygulamaları çeşitli yasaların emredicihükümlerinden direkt olarak etkilenmektedir. Bu yasalarınbaşlıcalar şunlardır:– Vergi Usul Kanunu (VUK)– Gelir Vergisi Kanunu (GVK)– Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)– Türk Ticaret Kanunu (TTK)– Katma Değer Vergisi Kanunu (KDV)– Sermaye Piyasası Kanunu (SPK)– İş Kanunu– Sosyal Güvenlik Mevzuatı – Diğer Hukuksal Düzenlemeler

58KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Bilimsel Görüşler

• Muhasebe bilim dalı ile ilgili yazarlar ve bilimadamları; muhasebe ile ilgili çeşitli konulara, yeniaçıklamalar getirip yeni görüşler ekleyebilirler. Buaçıklama ve görüşler muhasebenin teorik ve uygulamaaçısından gelişmesine katkıda bulunur. Bu tür bilimselgörüşler de, muhasebe teorisinin unsurlarından birisinioluşturur.

59KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebe Meslek Ahlakı (Etik)• Meslek ahlakı, mesleki davranışla ilgili neyin doğru,

neyin yanlış, neyin haklı, neyin haksız olduğuhakkında inançlara dayalı ilkeler ve kurallar şeklindetanımlanır.

• Muhasebede meslek ahlakı müşterilere, halka ve diğeruygulamacılara yüksek standartlara oturtulmuş ahlakidavranışlarla hizmet edilmesi demektir. Meslekmensupları uzmanlıkta yeterli sorumluluğa ulaşmış,güvenirliliğini sağlamış, doğru ve tarafsız, olmavasıflarına sahip kişiler olmak zorundadır.

60KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

11

Muhasebenin Dünyada Gelişimi�Muhasebede bugün kullanılmakta olan yöntem “çift taraflı

kayıt yöntemi” olarak isimlendirilmektedir. Son zamanlarakadar bu yöntemin 14 ve 15. yüzyıllarda İtalya’dagelişmeye başladığı, muhasebeye ait ilk yazılı eserlerin deyine İtalya’da çıktığı kabul edilmektedir. 1458’de BeneditCortigli Di Ragusa ve 1494’de Luca Paciola’nınyayınladıkları eserlerin bu günkü muhasebe sisteminetemel teşkil ettiği düşünülüyordu. Ancak yakın tarihte aynısistemin İslam Dünyasında daha önce gündeme gelmişolduğu ortayaçıktı.

�1363 yılında Abrdulah ibni Muhammed’in “Risale-iFelekiyye” olarak isimlendirdiği kitapta “çift taraflı kayıtsisteminden bahsedilmektedir.

61KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Türkiye’de Muhasebenin Gelişimi

1926 yılına kadar

Fransız

1960 yılına kadar Alman

Daha Sonrasında Amerikan

62KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Muhasebecilik Mesleği

�Muhasebecilik mesleği 1989 yılında 3568 sayılı “SerbestMuhasebecilik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu” ile yasalzemineoturtulmuştur.

�Kanunla muhasebe mesleği ile uğraşanlar sınıflandırılmış, herbiriningörevsorumluluklarıbelirlenmiştir.

�KanunlaMuhasebecilikMesleğiüçsınıfaayrılmıştır.� Serbest Muhasebeci� Serbest Muhasebeci Mali Müşavir� Yeminli Mali Müşavirli

63KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Serbest Muhasebecilik

� Serbest Muhasebecilerin görevi gerçek ve tüzel kişilere aitmuhasebe kayıtlarını tutmak, mali tablolar ve beyannamelerdüzenlemekolarakbelirlenmiştir.

� Serbest Muhasebeci olabilmek için lise mezunu olanlar 6, iki yıllıkmeslek yüksek okulu mezunu olanlar 4, staj yapma ve stajsonundayapılacaksınavdabaşarılıolmazorunluluğuvardır.

� 5786 sayılı kanunla yapılan değişiklikle “serbestmuhasebecilik” mesleğine son verilmiştir.

64KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik

• Serbest Muhasebecilerin yapabildikleri bütün işleri yapabilirler.Ayrıca işletmelerin muhasebe sistemlerini kurma ve geliştirme ,işletmecilik, muhasebe, finans ve mali mevzuat ile ilgiliuygulamaları düzenleme ve aynı konularda danışmanlık yapmahaklarınadasahiptirler.

• İlave olarak ilgili belgelere dayalı olarak inceleme analiz vedenetim yapabilir, mali tablo ve beyannamelerle ilgili yazılı görüşbildirebilir, rapor düzenler, tahkim, bilirkişilik ve benzerifaaliyetleriicraedebilirler.

65KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Yeminli Mali Müşavirlik

�Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin yaptığı danışmanlık vedenetim faaliyetlerine ek olarak tasdik yetkisine de sahiptirler. Tasdikyetkisi vergi beyannameleri ile bunların ekleri mali tablolara ilişkinolarakyapılmaktadır.

�Yeminli Mali Müşavirler, tasdik ettikleri işlemlerin sonuçlarındanmüşterileri ile birlikte sorumludurlar. Bu meslek sınıfına mensupolanlarmuhasebedefteri tutmazlar,muhasebebürosuaçamazlar.

� En az 10 yıl Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışanlar,ayrıca yeminli mali müşavirlik sınavını kazanmak suretiyle yeminlimalimüşavirolabilirler

66KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

09.10.2015

12

Bölüm Soruları

• Aşağıdaki ifadelerden hangisi muhasebeyitanımlamaktadır?a) Muhasebe birbilgi sistemidir.b) Muhasebe birdefter sistemidir.c) Muhasebe birkontrolaracıdır.d) Muhasebe biröngörmearacıdır.e) Hepsi

67KBUZEM

Karabük ÜniversitesiUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Bölüm Soruları

68

• Aşağılıdakilerden hangisi muhasebenin temel işlevleri arasında yer almaz?a) Kaydetmeb) Sınıflandırmac) Özetlemed) Kıyaslamae) Analizveyorum

Bölüm Soruları

69

• Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin fonksiyonlarından birisideğildir?a) Kaydetmeb) Sınıflandırmac) Özetlemed) Sunume) Analiz

Bölüm Soruları

70

• Mali nitelikli işlemlerin belgelendirilerek toplanması, daha sonrasunulması ve yorumlanmaya hazırlanması için belirli şekillerdeve kurallara göre muhasebe defterlerine yazılması işlemime neadverilir?a) Sınıflandırmab) Özetlemec) Kaydetmed) AnalizveYorume) Raporlama

Bölüm Soruları

71

• Çok sayıdaki bilgilerinbelirli sınıfve gruplaragöre düzenlenmesiişleminene adverilir?a) Özetlemeb) Kaydetmec) Sınıflandırmad) AnalizveYorume) Raporlama

Bölüm Soruları

72

• Kaydedilmiş, sınıflandırılmış çok sayıdaki bilgilerin anlamlı birşekilde kısaltılması ve bu bilgilerin çeşitli mali tablolarınhazırlanmasıişleminene adverilir?a) Kaydetmeb) Sınıflandırmac) ÖzetlemeveRaporlamad) AnalizveYorume) Sunum

09.10.2015

13

Bölüm Soruları

73

• Mali tablolarda yer alan bilgilerin üzerine belirli analiz teknikleriuygulanarak bir takım rakamsal sonuçlara ulaşılması elde edilendeğerlerin muhasebe ile ilgilenenler açısından daha yararlıbilgilerhalinegetirilmesiişleminene adverilir.?a) Kaydetmeb) Sınıflandırmac) ÖzetlemeveRaporlamad) AnalizveYorume) Sunum

Bölüm Soruları

74

• Aşağıdakilerdenhangisimuhasebeningörevlerindendeğildir?a) İşletmenin varlıklarını, sermayesini veborçlarınıbelirlemekb) Varlık, sermaye ve borçlarda işletme faaliyetlerinden dolayı meydana

gelen değişmeleri izlemekc) İşletmenin faaliyetsonuçlarınıortayakoymakd) İşletmenin malidurumuvefaaliyetsonuçlarıhakkındabilgiler vermeke) İşletmenin vergipolitikasını belirlemek

Bölüm Soruları

75

• Aşağıdakilerden hangisi maliyet muhasebesinin görevlerindendeğildir?a) Üretilen malvehizmetlerinüretimmaliyetlini hesaplamakb) Maliyet kontrolünüsağlamakc) Faaliyet sonuçlarınıbelirlemekd) Özelyönetim kararlarınayardımcıolmake) Planlamayayardımcıolmak

Bölüm Soruları

76

• Aşağıdakilerdenhangisimuhasebeyleilgilitaraflardandeğildir?a) İşletmeortaklarıb) Devletc) Yöneticilerd) Müşterilere) Rakipler

Bölüm Soruları

77

• Yöneticilerin başarısını değerlendirmek, işletmenin ulaştığı maligüç ve karlılığı görmek, işletmede ortak olarak kalıp kalmamayakarar vermek için muhasebe bilgisine ihtiyacı olan tarafaşağıdakilerdenhangisidir?a) İşletmeortaklarıb) Devletc) Yöneticilerd) Müşterilere) Muhasebeci

Bölüm Soruları

78

• Uygulamakta olduğu stok değerleme yöntemini değiştirmesinerağmen bu durumu finansal tablo dipnotlarında belirtmeyen birişletme, aşağıdaki muhasebe temel kavramlarında hangisineuymamışolur?a) Tutarlılıkb) Dönemsellikc) Tamaçıklamad) İhtiyatlılıke) Özünönceliği

09.10.2015

14

Bölüm Soruları

79

• Bir işletmenin yurt dışına sattığı mallar karşılığında aldığı yabancıparayı kayıtlarına ulusal para cinsinden geçirmesi aşağıdakimuhasebetemelkavramlarındanhangisineuygundur?a) Tutarlılıkb) Dönemsellikc) Tamaçıklamad) Paraylaölçülmee) Özünönceliği

Bölüm Soruları

80

• Vadeli çeklerin «Alınan Çekler» izlenmesi aşağıdaki muhasebekavramlarındanhangisineaykırıdır.?a) Tutarlılıkb) Dönemsellikc) Maliyet esasıd) Paraylaölçülmee) Özünönceliği

Bölüm Soruları

81

• Demirbaşlar için her yıl aynı muhasebe politikasına göreamortisman hesaplanması hangi muhasebe temel kavramıgereğidir?a) Tutarlılıkb) Dönemsellikc) Tamaçıklamad) Paraylaölçülmee) Özünönceliği

Bölüm Soruları

82

• Geçerli nedenlerin bulunması halinde, işletmelerin muhasebeyöntem ve politikalarını değiştirebileceğini ifade eden muhasebetemelkavramıaşağıdakilerdenhangisidir?a) Sosyalsorumlulukb) Kişilikc) Tutarlılıkd) Dönemsellike) Maliyet esası

Bölüm Soruları

83

• Taşıtlara ilişkin kasko bedellerine, hangi finansal tabloda ve hangimuhasebetemelkavramınagereğiyerverilmektedir?a) Bilanço–Dönemsellikb) Bilanço–Tutarlılıkc) Bilanço–Tamaçıklamad) Gelir Tablosu –Tamaçıklamae) Gelir Tablosu –Maliyet bedeli

Bölüm Soruları

84

• Muhasebe uygulamalarında kullanılan muhasebe politikalarıdeğiştirildiği halde bu konuda bilgi verilmemesi, muhasebenintemelkavramlarındanhangilerineuyulmadığınıgösterir?a) Tutarlılık –Tamaçıklamab) İhtiyatlılık –Kişilikc) Tutarlılık– İhtiyatlılıkd) Kişilik- Özünönceliğie) İhtiyatlılık –Tamaçıklama

09.10.2015

15

Bölüm Soruları

85

• Aşağıdakilerden hangisi muhasebenin temel kavramlarındanbirisideğildir?a) Maliyet esasıb) Önemlilikc) Dönemsellikd) İşlemlerin önceliğie) Paraylaölçülme

Bölüm Soruları

86

I. YedekakçeayrılmasıII. AmortismanayrılmasıIII. ÖzelfonayrılmasıIV. KarşılıkayrılmasıV. Reeskontayrılması

• Yukarıdakimuhasebeişlemlerinden hangileri ihtiyatlılık kavramıgereği yapılır ?a) Yalnız Ib) Yalnız IIIc) IveIVd) IIveIIIe) IIIveIV

Bölüm Soruları

87

• İşletmenin yaşam süresinin, işletme sahip yada ortaklarınınyaşam süreleriyle sınırlandırılmaması aşağıdaki muhasebekavramlarındanhangisiyleaçıklanmaktadır?a) Tutarlılıkb) Önemlilikc) Kişilikd) Tamaçıklamae) İşletmenin sürekliliği

Bölüm Soruları

88

• Gelirlerin ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebekayıtlarınageçirilmesihangikavramgereğidir?a) Kişilikb) Özünönceliğic) Dönemsellikd) Tamaçıklamae) İşletmenin sürekliliği

Bölüm Soruları

89

• Birbirini izleyen dönemler boyunca muhasebe politikalarınındeğiştirilmeden uygulanması gerektiğini belirten muhasebetemelkavramıaşağıdakilerdenhangisidir?a) Dönemsellikb) Süreklilikc) Tamaçıklamad) İhtiyatlılıke) Tutarlılık

Bölüm Soruları

90

• Muhasebe bilgi üretiminde gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüstdavranılması aşağıdaki muhasebe temel kavramlarındanhangisiningereğidir?a) Özünönceliğib) Sosyalsorunlulukc) Dönemsellikd) İşletmenin sürekliliğie) Önemlilik

09.10.2015

16

Bölüm Soruları

91

• Sonraki yıllara ait peşin ödenmiş giderlerin aktifleştirilmesindeesasalınanmuhasebetemelkavramıaşağıdakilerdenhangisidir?a) Özünönceliğib) Tutarlılıkc) Önemlilikd) İhtiyatlılıke) Dönemsellik

Bölüm Soruları

92

• Muhasebe yöntemlerinin seçiminde kasıtlı olarak işletmeninkarlılığının düşmesine neden olacak yöntemlerin dikkatealınması, aşağıda verilen muhasebe temel kavramlarındahangilerininihlalianlamınagelmektedir.a) Önemlilik /ÖzünÖnceliğib) Kişilik / İşletmeninSürekliliğic) Dönemsellik /İhtiyatlılıkd) SosyalSorumluluk/TarafsızlıkveBelgelendirmee) Tamaçıklama/Tutarlılık

Bölüm Soruları

93

• İşletmenin bankaya faiz getirisi elde edebilmek için yatırımıolduğu mevduata 31.12.2013 tarihi itibariyle tahakkuk eden,ancak işletmenin bankadaki hesabına geçmeyen faiz geliri içinyapmış olduğu kayıt işlemi, muhasebe temel kavramlarındanhangisiningereğiolarakyapılmıştır?a) ÖzünÖnceliğib) Paraileölçülmec) İhtiyatlılıkd) Maliyet Esasıe) Dönemsellik

Bölüm Soruları

94

• İşletme tarafından satın alınan bir demirbaş için satın almabedeli, nakliye bedelinin yanında 3 yıllık sigorta bedelinindemirbaşın maliyet bedeline dahil edilmesi hangi muhasebetemelkavramınınihlalianlamınagelecektir?a) Dönemsellikb) Paraileölçülmec) İhtiyatlılıkd) Maliyet Esasıe) TarafsızlıkveBelgelendirme

Bölüm Soruları

95

• İşletme tarafından bina, makine gibi maddi duran varlık satınalmasıhangimuhasebetemelkavramıgereğidir?a) Kişilikb) İşletmenin Sürekliliğic) Maliyet Esasıd) Önemlilike) İhtiyatlılık

Bölüm Soruları

96

• İşletmenin kar ettiği dönemlerde azalan bakiyeler yönteminegöre, zarar ettiği dönemlerde ise normal amortisman yönteminegöre amortisman ayıran bir işletme aşağıda verilen muhasebetemekkavramlarındanhangisiniihlaletmiştir?a) Tutarlılıkb) İşletmenin Sürekliliğic) İhtiyatlılıkd) Maliyet Esasıe) Kişilik

09.10.2015

17

Bölüm Soruları

97

• Çift taraflı kayıt esasını doğuran muhasebe temel kavramıaşağıdakilerdenhangisidir.a) İşletmenin Sürekliliğib) İhtiyatlılıkc) Maliyet Esasıd) Tutarlılıke) Kişilik

Bölüm Soruları

98

• Aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisi gizliyedekler veya fazla karşılıklar ayrılmasına gerekçe oluşturacakşekildekullanılabilir?a) İşletmenin Sürekliliğib) Kişilikc) İhtiyatlılıkd) Maliyet Esasıe) Tutarlılık

Bölüm Soruları

99

• Bilançoda «Diğer» başlığı altında yer alan bir kalem tutarının, aitolduğu grubun %20’sini aşması halinde bu kalemin ayrı birbaşlık altında gösterilmesi, hangi muhasebe temel kavramıgereğidir?a) Tutarlılıkb) İşletmenin Sürekliliğic) Önemlilikd) İhtiyatlılıke) Tutarlılık

Bölüm Soruları

100

• Bilançonun aktif ve pasif olarak ayrılması, aşağıdakimuhasebenintemelkavramlarındanhangisiningereğidir?a) İşletmenin Sürekliliğib) Kişilikc) İhtiyatlılıkd) Maliyet Esasıe) Tutarlılık

Bölüm Soruları

101

• İşletme varlıklarının sigorta değerleri hangi muhasebe temelkavramıgereğinceveneredegösterilmelidir?a) Tutarlılık –NazımHesapb) TamAçıklama–VarlıkHesaplarıc) ÖzünÖnceliği –VarlıkHesaplarıd) TamAçıklama–BilançoDipnotlarıe) ÖzünÖnceliği –BilançoDipnotlar

Kaynakça

• Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara.

• Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.• Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, 2011.• Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, 2002.• Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları • Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi

Kitapevi.• CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin Kuramsal

Yapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak 2003.• 8 No’lu TMS- Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye Tabi

Varlıklar• Ferhat Yıldız, Numerus Özgun Muhasebe Soruları, İkinci Sayfa Yayınları, İstanbul,

2013• Özgün Cemalcılar, Yılmaz Benligiray, Fevzi Sürmeli, Genel Muhasebe, Açıköğretim

Fakültesi Yayını, Eskişehir, 2009.

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi102

09.10.2015

18

Teşekkür Ederim

Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi

çalışmalar dilerim…

KBUZEMKarabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi103