İŞ saĞliĞi ve gÜvenlİĞİ kanunu tasarisina gÖre İŞ gÜvenlİĞİ uzmani ve İŞyerİ...

45
PROF. DR. NURŞEN CANİKLİOĞLU İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

Upload: felicia-mcdonald

Post on 30-Dec-2015

75 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI. Genel olarak. Kuşkusuz ülkemizin en büyük sorunlarından biri uzun yıllardır bir türlü önlenemeyen iş kazalarıdır. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

PROF. DR. NURŞEN CANİKLİOĞLU

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

Page 2: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Genel olarak

Kuşkusuz ülkemizin en büyük sorunlarından biri uzun yıllardır bir türlü önlenemeyen iş kazalarıdır.

Gerçekten istatistiki verilere bakıldığında iş kazalarının ürkütücü boyutlarda olduğu görülmektedir.

Tasarının genel gerekçesinde de belirtildiği gibi, her gün üç kişi iş kazası sonucu hayatını kaybetmekte, beşten daha fazla kişi iş göremez duruma düşmektedir.

Page 3: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Genel olarak

Bu sayıların da ortaya koyduğu gibi ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği bakımından büyük bir eksiklik vardır.

İnsan yaşamının kutsallığı bu konuda biran önce önlemler alınması, gerekli alt yapının kurulması, topyekun bilgilenme, bilinçlenme hareketinin başlatılması ve nihayet gerekli denetim mekanizmalarına işlerlik sağlanarak bu olumsuz durumun ortadan kaldırılmasını gerekli kılar.

Bu bağlamda iş sağlığı ve güvenliğinin ayrı bir kanun olarak düzenlenmesi ve sınırlı istisnalar dışında tüm çalışanların kapsama alınması esas itibariyle bizce isabetlidir.

Page 4: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Genel olarak Ancak bir kanun yapılırken uygulanabilirliği de kuşkusuz

çok önemlidir. Uygulanma olanağı olmayan –ya da henüz

uygulanabilirliği bulunmayan- bir sistem ulaşılmak istenen asıl amacı gerçekleştiremeyeceği gibi adeta uygulayıcıları cezalandırma sistemine dönüşebilir ki, istenen herhalde bu değildir.

Bu nedenle kanun oluşturulurken hem odağında bulunan “sağlıklı ve güvenli ortamda çalışma” idealine hizmet edecek hükümleri içermeli hem de kurgusunda ülke gerçeklerini dikkate almalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı’nda ise bu konuda gereken hassasiyetin gösterildiği konusunda şüpheler olduğunu belirtmek gerekir.

Page 5: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü

Tasarıya göre, işveren; mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetini sunmak için

çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde (A) sınıfı,

tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (B) sınıfı,

az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (C) sınıfı

belgeye sahip iş güvenliği uzmanı GÖREVLENDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.

Page 6: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü

İşveren ayrıca,

bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde

işyeri hekimi ve

diğer sağlık personeli

GÖREVLENDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.

Page 7: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü

Hemen görüleceği üzere, bu yükümlülüğün kapsamına girmesi için işverenlerin belirli sayıda işçi çalıştırıyor olmaları gerekmemektedir.

Aynı şekilde iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü bakımından halen uygulanmakta olan hükümlere göre “işyerinde sanayiden sayılan bir işin yapılması” koşulu da kaldırılmaktadır.

Bu durumda bir ya da daha fazla işçinin çalıştığı, -sanayi ya da ticari işlerin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın- TÜM İŞYERLERİ BU HÜKMÜN KAPSAMINA GİRECEKTİR.

Page 8: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşyeri sayıları ve Tasarının öngördüğü yükümlülüğün mukayesesi

Tasarının kanunlaşması ile birlikte çok sayıda işyeri kapsama alınmış olacaktır.

2008 verilerine göre Türkiye’de toplam 1.170.248 işyeri bulunmakta olup, bunun 999.199 ’u 1-9 arası; 149.088’i ise 10-49 arası işçi çalıştıran işyeridir.

Yani 1-49 arası işçi çalıştıran işyerlerinin toplam sayısı 1.148.287 olup geri kalan 21.961 işyeri 50 veya daha fazla işçi çalıştırmaktadır.

Ancak önemle belirtelim ki, Tasarı ile kamu idareleri de dahil tüm işyerleri kapsama alındığından bu sayı daha da artacaktır.

Page 9: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşyeri sayıları ve Tasarının öngördüğü yükümlülüğün mukayesesi

Bu sayıların da ortaya koyduğu gibi, halen sadece 21.961 işyerinde işyerinde işyeri hekimi çalıştırması zorunlu iken, Tasarının kanunlaşması ile birlikte 1.170.248 işyerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmak gerekmektedir.

Bunlardan ne kadarının sanayiden sayılan işyeri olduğu konusunda kesin bir bilgi olmadığı için iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü kapsamına giren işyeri sayısı tam olarak bilinememektedir.

Ama bu sayının işyeri hekimi çalıştırılması gereken işyeri sayısından az olduğu da –sadece sanayiden sayılan işyerlerini kapsadığı için- açıktır.

Page 10: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşyeri sayıları ve Tasarının öngördüğü yükümlülüğün mukayesesi

Dolayısıyla Tasarının kanunlaşması ile birlikte kapsama daha önce işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü olmayan çok sayıda işyeri girecektir.

Oysa ülkemizde yetkilendirilmiş, özellikle de (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı sayısı çok azdır.

Bu nedenle bu kadar kısa zamanda yeterli sayıda eleman temin edilip edilemeyeceği çok önemli bir sorundur.

Page 11: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü

Gerçi Tasarıda bu konuda bir geçiş maddesine yer verilmiştir.

Buna göre, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma yükümlülüğü, 1 ila 9 çalışanı bulunan işyerlerinden;

Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren İKİ YIL SONRA,

Tehlikeli veya az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren ÜÇ YIL SONRA yürürlüğe girer.

Kuşkusuz geçiş süreci öngörülmesi isabetlidir, fakat yukarıda verilen bilgiler ışığında değerlendirildiğinde bu düzenlemenin yeterli olup olmadığı ayrıca tartışılabilir.

10 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için ise geçiş hükmü öngörülmemiştir.

Page 12: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü

1.170.248 işletmenin

%85.4’ü 1-9 sigortalı çalıştıran işyerlerinden, %12.7’si 10-49 sigortalı çalıştıran işyerlerinden %1.6’sı 50-249 sigortalı çalıştıran işyerlerinden oluşmaktadır.

Çalışanların ise

%29.1’i 1-9 işçi istihdam eden işyerlerinde, %32.9’u 10-49 işçi istihdam eden işyerlerinde, %21.8’i 50-249 işçi istihdam eden işyerlerinde bulunmaktadır

Page 13: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yürürlük tarihi

Bu durumda işyerlerinin % 85’lik kısmı için bu madde hükümlerinin uygulanması 2 ya da 3 yıl sonra söz konusu olacaktır.

Ayrıca Tasarıya göre, Kanunun 28., geçici 4. ve 5. maddeleri yayımı tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra yürürlüğe girecektir.

Tasarıda her ne kadar 28. maddeden söz edilmiş olsa da bu madde zaten Tasarının yürürlük maddesidir.

Page 14: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

(A) sınıfı iş güvenliği uzmanı yerine 4 yıl boyunca (B) sınıfı görevlendirilebilecek

Tasarıda bir başka geçici maddeye daha yer verilmiştir (geç. m.4).

Buna göre; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde,

(A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü,

bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren DÖRT YIL SÜREYLE

(B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi yoluyla da yerine getirilebilecektir.

Page 15: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

(B) sınıfı iş güvenliği uzmanı yerine 3 yıl boyunca (C) sınıfı görevlendirilebilecek

Aynı şekilde; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı

görevlendirme yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği

tarihten itibaren ÜÇ YIL SÜREYLE, (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı

görevlendirilmesi KAYDIYLA yerine getirilmiş sayılır (geç. m. 4).

Page 16: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Geçiş hükümleri

Kuşkusuz bu hükümler de isabetlidir.

Zira daha önce de üzerinde durulduğu gibi ülkemizde halen yeterli sayıda iş güvenliği uzmanı, özellikle de (A) sınıfı iş güvenliği uzmanı bulunmamaktadır.

Ancak bu hükümlerin yeterli ve sorunu çözebilecek nitelikte olduğundan söz edebilmek mümkün değildir.

Page 17: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Tehlike sınıfının belirlenmesi

İşyeri tehlike sınıfları,

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca belirlenen,

kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de göz önünde bulundurularak,

ilgili tarafların görüşleri dikkate alınarak,

Bakanlıkça,

belirlenir (m.6/12).

İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır (m.6/13).

Page 18: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

OSGB’den hizmet alma olanağı

Bünyesinde işyeri hekimi ya da iş güvenliği uzmanı ya da diğer destek personeli niteliğinde personel bulunmayan işyerleri,

bu hizmetin tamamını veya bir kısmını

ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden HİZMET ALARAK yerine getirebilir.

Page 19: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İSGB kurma yükümlülüğü

Çıkarılacak yönetmelikle belirlenen çalışma sürelerinin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesini gerektirdiği durumlarda işveren,

İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ KURMAKLA YÜKÜMLÜDÜR.

Tam sürenin hesabında çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.

Page 20: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Ondan az çalışan bulunan işyerlerinin desteklenmesi

Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere

ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA YER ALANLARA,

bu madde ile zorunlu tutulan iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde,

destekleyici nitelikte özel düzenleme yapma yetkisine sahiptir.

Böylece küçük işyerleri için destekleyici nitelikte yardımlar yapılmasına olanak sağlanmıştır

Ancak bu desteğin niteliğinin ne olacağı Kanunda düzenlenmemiştir.

Page 21: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Ondan az çalışan bulunan işyerlerinin desteklenmesi

Tasarıda bu konuda Bakanlar Kuruluna bir yetki de verilmiştir.

Tasarıya göre, Bakanlar Kurulu gerektiğinde bu desteği ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden TEHLİKELİ VE AZ TEHLİKELİ SINIFTA YER ALANLARA DA YAYGINLAŞTIRMAYA yetkilidir.

Yapılacak bu destekleyici faaliyetlerin FİNANSMANI ise, SOSYAL GÜVENLİK KURUMU TARAFINDAN iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılarak GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR.

Page 22: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Desteğin usul ve esasları için yönetmelik çıkarılacak Yapılacak özel düzenlemenin,

uygulanmasına, destek sağlanacak ondan az çalışanı bulunan

işyerlerinin özellikleri gözönünde bulundurularak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek hizmet bedellerinin tespitine ve destek olunacak kısmına,

bu bedellerin ödenme şekillerine, hizmetten hangi şartları taşıyan işyerlerinin

faydalanabileceğine ve hizmet verecek kuruluşların özelliklerine dair usul

ve esaslar, bir yönetmelikle belirlenecektir.

Page 23: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Desteğin kesilmesi ve geri

alınması Yine Tasarıya göre, bu destekten yararlanan

işverenlerden, bu Kanun ve diğer mevzuat gereğince yapılan

kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri SİGORTALI OLARAK

BİLDİRMEDİĞİ TESPİT EDİLENLERDEN tespit tarihine kadar özel düzenleme

kapsamında yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil edilir ve

bu işverenler ÜÇ YIL SÜREYLE bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından yararlanamaz.

Page 24: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin bu görevleri kendisinin yerine getirmesi

İşveren, yönetmelikte belirtilen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususların yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.

Page 25: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin diğer yükümlülükleri: İşbirliği ve koordinasyonu sağlama yükümlülüğü

İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürüten kişilerin işbirliği ve koordinasyon içinde çalışmaları gerekmekte olup, bu koordinasyonun sağlanmasından işveren sorumludur.

Hatta bu yükümlülüğe uymamanın idari para cezası bulunmaktadır.

Page 26: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin diğer yükümlülükleri: Araç, gereç, zaman ve eğitim sağlama yükümlülüğü

Bunun gibi, işveren, bu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilen kişi, kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân, EĞİTİM ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla da yükümlüdür.

Görüldüğü gibi maddede işverene sadece gerekli araç ve gereci, onlara bu görevlerini yerine getirmeleri için gerekli zamanı sağlama yükümlü yüklenmemiş, işveren aynı zamanda eğitimlerden de sorumlu kılınmıştır.

Maddede yer alan “eğitim sağlama” yükümlülüğünden neyin anlaşılması gerektiği ise çok açık değildir.

Page 27: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin diğer yükümlülükleri: Araç, gereç, zaman ve eğitim sağlama yükümlülüğü

Fakat normal olarak tüm işçilere zaten sağlanması gereken eğitimden söz edilmediği açıktır.

Burada kast edilen herhalde örn. işyeri hekiminin tekrar eğitime tabi tutulması gibi zorunluluklar söz konusu olduğunda bu eğitim işverence sağlanacaktır.

Buna karşılık kanaatimizce işyeri hekiminin kendisini geliştirmek için almak istediği tüm eğitimler bu kapsamda değerlendirilmemelidir.

Belirtelim ki bu konudaki yükümlülüğe uymamanın da idari para cezası bulunmaktadır. Bu nedenle bu konunun da daha açık düzenlenmesi yararlı olacaktır.

Page 28: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin diğer yükümlülükleri: Tedbirleri yerine getirme yükümlülüğü

Tasarıda yer verilen bir başka düzenleme de, işverenin işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanları tarafından alınan tedbirlere uyma yükümlülüğüdür.

Gerçekten Tasarıya göre, işveren, görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kuruluşlar tarafından,

iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak beyan edilen,

TEDBİRLERİ YERİNE GETİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. İşveren yerine getirmediği her bir tedbir için idari

para cezası ile karşı karşıya kalabilecektir.

Page 29: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşverenin diğer yükümlülükleri: Bilgilendirilme yükümlülüğü

İşveren iş sağlığı ve güvenliği konusunda görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı kuruluşların,

çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında

bilgilendirilmesini sağlar.

Bu bilgilendirme başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanlar ile bunların işverenlerini de kapsar.

Page 30: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yönetmelikle İSGB kurma yükümlülüğü öngörülebilecektir

Tasarıda iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin birçok husus yönetmeliğe bırakılmıştır.

Bu kapsamda olmak üzere, çalışan sayısı ve tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak Kanunun 6. maddesinin 2. fıkrasında belirtilenler dışında hangi işyerlerinde İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİNİN KURULACAĞININ SAPTANMASI yönetmeliğe bırakılmıştır.

Page 31: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yönetmelikle İSGB kurma yükümlülüğü öngörülebilecektir

Bu hükümden anlaşıldığına göre, Bakanlık çıkaracağı yönetmelikle Kanunda belirtilen durum dışında da bazı işyerleri için iş sağlığı ve güvenliği birimi oluşturma yükümlülüğü getirebilir.

Bu konunun da Kanunda daha belirli esaslara bağlanması ve işverenlerin ne zaman İSGB kurmak zorunda olacaklarını önceden bilebilmeleri isabetli olacaktır.

Page 32: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yönetmelikte düzenlenecek hususlar

İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi dışındaki diğer sağlık personelinin,

nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri,

görev, yetki ve sorumlulukları,

görevlerini nasıl yürütecekleri,

işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak işyerlerinde asgari çalışma süreleri,

işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri ve diğer bir husus

Çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenecektir.

Page 33: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Mevcut sertifikaların durumu Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, Bakanlıkça verilen işyeri hekimliği ve iş güvenliği

uzmanlığı sertifikası veya belgesi ile Türk Tabipleri Birliği tarafından verilen işyeri hekimliği

sertifikası sahiplerinden belgeleri geçersiz sayılanlar, mevcut belge veya sertifikalarını bu Kanunun yayımından itibaren BİR YIL İÇİNDE, BAKANLIKÇA DÜZENLENECEK BELGE İLE

DEĞİŞTİRMELERİ ŞARTIYLA bu Kanunla verilen bütün hak ve yetkileri kullanabilirler.

Page 34: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Mevcut sertifikaların durumu

Aynı tarihten önce eğitim kurumlarınca verilen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitimlerini tamamlayanlardan

EĞİTİMLERİ GEÇERSİZ SAYILANLAR ilgili mevzuata göre sınava girmeye hak kazanırlar. Hak sahipliğinin tespitinde Bakanlık kayıtları esas alınır. Böylece geçmiş dönemde bu belgeleri Tabipleri Birliği’nden

aldıkları için bu belgeleri Bakanlık tarafından geçerli sayılmayanlarla, Danıştay kararları sonucu Bakanlıktan alınan belgeleri geçersiz sayılanlara bir olanak tanınmış olmaktadır.

Tasarının bu şekliyle kanunlaşması halinde zaten çok sayıda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanına ihtiyaç olacağı için hüküm isabetli olmuştur.

Page 35: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının görev, yetki ve yükümlülükleri

Tasarıya göre, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları

görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işveren veya işveren vekiline yazılı olarak bildirir;

bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi halinde,

bu hususu Bakanlığın ilgili birimine bildirir.

Page 36: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının görev, yetki ve yükümlülükleri

Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları,

iş sağlığı ve güvenliği risklerinin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici hizmetlerin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı,

hizmet sundukları işverene karşı sorumludurlar.

Page 37: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yükümlülüklere aykırılığın

yaptırımı İşyerinde işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı

görevlendirmeyen işveren veya işveren vekiline,

görevlendirmediği her kişi için beşbin Türk Lirası,

diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işveren veya işveren vekiline ikibin beşyüz Türk Lirası

idari para cezası verilir.

Aykırılığın devamı halinde; görevlendirmediği her kişi ve takip eden her ay için aynı miktar idari para cezası uygulanır.

Page 38: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yükümlülüklere aykırılığın yaptırımı Belirlenecek sürelere uygun görevlendirme yapmayan, İSGB kurma yükümlülüğüne aykırı hareket eden, görevlendirilen kişilerin görevlerini yerine getirmeleri

amacıyla gerekli araç, gereç, mekân, eğitim ve yeterli zaman tahsis etmeyen,

sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten kişiler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamayan,

bilgilendirme yükümlülüğüne aykırı hareket eden, işveren veya işveren vekiline her bir ihlal için ayrı ayrı

beşyüz Türk Lirası, aynı maddenin beşinci fıkrasında belirtilen ve yerine

getirilmeyen her bir tedbir için ikiyüz Türk Lirası idari para cezası verilir.

Page 39: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Yükümlülüklere aykırılığın yaptırımı

İşveren yönetmeliklerce öngörülen yükümlülüklere uymadığında

uyulmayan her bir madde hükmü için,

ikiyüz Türk Lirası idari para cezası öder.

Page 40: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler

Bizce iş sağlığı ve güvenliği oldukça önemli bir mesele olup bu konunun işçi, işveren, devlet eliyle, işbirliği içinde çözümlenmesi gerekir.

Ülkemizdeki iş kazalarının sayısı ve sıklığı da bu konuda önemli ve radikal kararların alınmasını gerekli kılmaktadır.

Bu nedenle Tasarıda olduğu gibi tüm işyerlerinin işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü kapsamına alınması, esas itibariyle oldukça önemli ve yararlıdır.

Fakat bunun mümkün olup olmadığının çok iyi değerlendirilmesi de şarttır.

Page 41: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler

Ülkemizdeki işyeri sayısı ile mevcut işyeri hekimi (hatta genel olarak hekim sayısı) ve iş güvenliği uzmanı sayısı düşünüldüğünde böyle bir düzenlemenin 3 yıl sonra dahi olsa uygulanabilirliği bize çok mümkün görünmemektedir.

Öte yandan en azından çok küçük işyerleri bakımından bu düzenlemenin istihdamı azaltıcı etkisinin de göz ardı edilmemesi gerekir.

Page 42: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler

Öncelikle Tasarıda, 1-9 arasında çalışanı olan işyerlerinden çok tehlikeli olanlarına SGK tarafından destek verileceği belirtilmektedir.

Diğer 1-9 arası çalışanı olan işyerleri -en azından şimdilik- bu anlamda destek kapsamında değildir, kuşkusuz bu nitelikte çok sayıda işyeri vardır.

Ayrıca bir işyeri hekiminin veya iş güvenliği uzmanının çok kısa süre için işyerine gelse dahi, -ki temel gözetim için herhalde yine de belirli saatlerle işyerine gelmesi gerekecektir, bu açıdan işyerinde çalışan sayısının önemi olmayacaktır- sözü edilen ücretlerle hizmet verilebilmesi bize çok zor görünmektedir.

Page 43: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler Kasabalardaki işyerlerinde istihdam edilecek işyeri hekimi

ya da iş güvenliği uzmanı bulmak zaten çok zor olacak, bu durumda da şehirlerde kurulan OSGB’lerden hizmet satın alınması gündeme gelecektir.

Şehirden kasabalara geliş saatleri de düşünüldüğünde yine bu maliyetlerin tutturulması söz konusu olamayacaktır.

Ya da aynı kasabadan hizmet alan tüm işyerlerinin temel gözetimleri ya da diğer işlemleri aynı güne sıkıştırılmaya çalışılacaktır ki, bu durumda da Kanundan beklenen amaç gerçekleşemeyecek sadece kağıt üstünde iyi bir sistem var görünecektir.

Oysa kağıt üstünde iyi görünen bir sistem yerine, -gerekli insan donanımı ve diğer ihtiyaçlar tam anlamıyla sağlanıncaya kadar- ayakları sağlam yere basan bir sistemin daha isabetli olacağı kanaatindeyiz.

Page 44: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler

Bu nedenle bizce bu konuda,

Çok tehlikeli işyerlerinde 20,

Tehlikeli işyerlerinde 30,

Tehlikesiz işyerlerinde şimdi olduğu gibi 50

veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler

iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma yükümlülüğü kapsamına alınmalıdır.

Page 45: İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISINA GÖRE  İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ İSTİHDAMI

25.04.2012 Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

Öneriler

Kanunda belirlenen miktarda işçi çalıştırmamakla birlikte iş kazası sıklığı ya da meslek hastalığı görülme oranının belirlenecek bir oranın üzerinde olması halinde o işyerinin de kapsama alınması düşünülebilir.

Ayrıca iş sağlığı ve güvenliğine Devletin doğrudan katkısı olarak, küçük işyerlerine Devletin rehberlik hizmet vermesi bizce isabetli olacaktır.

Ülkemizdeki işyerlerinin çok önemli bir bölümü oldukça küçük olduğu için bu konuda da eleman sıkıntısı yaşanacağı bir gerçektir, fakat bir plan dahilinde bu hizmet sağlanmalıdır.