instituti i shËndetit publik departamenti i ... · • ne vitin 2002 shqiperia si te gjitha vendet...
TRANSCRIPT
INSTITUTI I SHËNDETIT PUBLIK DEPARTAMENTI I EPIDEMIOLOGJISË DHE KONTROLLIT TË SËMUNDJEVE INFEKTIVE
KALENDARI I VAKSINIMIT DHE HISTORIKU I NDRYSHIMIT TË TIJ NDËR VITE
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur përpara vitit 2000
SËMUNDJA
Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6 muaj 12 muaj 2 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
Tuberkuloz BCG BCG Hepatit viral B HepB HepB HepB
Difteri, Tetanoz, Pertusis DTP DTP DTP DTP Poliomielit OPV OPV OPV OPV OPV
Fruth F Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td
• Në vitin 1993 u ndërtua programi i zgjeruar i vaksinimit si program më vete pranë Institutit të Shëndetit
Publik. • Pas viteve 90 programi i vaksinimit financohej nga UNICEF. • Në vitet 1997-98 u kryen fushata masive vaksinimi ndaj poliomielitit për shkak të epidemisë se Poliomielitit
në vitin 1995-1996.
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga viti 2000
SËMUNDJA
Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6 muaj 12 muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB HepB HepB
Difteri, Tetanoz, Pertusis DTP DTP DTP DTP Poliomielit OPV OPV OPV OPV OPV
Fruth, Rubeolë FR FR Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td
• Vaksinimi me vaksinën e kombinuar ndaj Fruthit dhe Rubeolës u vendos në vitin 2000 pas fushatës së vaksinimit ndaj Fruth Rubeolës për fëmijët 12 muaj deri në 14 vjec dhe programit të vaksinimit për femrat 15 -45 vjec në vitin 2001. Futja e kësaj vaksine u mbështet fillimisht nga UNICEF dhe partnerë të tjerë si OBSH, CDC, Kryqi i Kuq Amerikan dhe Kryqi i Kuq Shqipëtar.
• Pas vitit 2000 Shqipëria u mbështet nga GAVI (Aleanca Globale për Vaksinat dhe Imunizimin) për vazhdimin e vaksinimit ndaj Hepatitit B.
• Në vitin 2000 Shqipëria fillon të përdorë gjatë programit të vaksinimit shiringat vetëshkatërruese me një përdorim.
• Në vitin 2000 Shqipëria fillon të vendosë përdorimin e kutive të sigurisë për eliminimin e shiringave dhe përmirëson menaxhimin e mbetjeve pas vaksinimit.
• Në vitin 2000 filloi të funksionojë komiteti me pjesëmarrjen e agjensive qeveritare dhe joqeveritare i quajtur Komiteti Kombëtar Koordinues pë Vaksinimin (KKKV) i cili këshillon dhe merr vendime në lidhje me programin e vaksinimit.
• Në vitin 2000 Shqipëria përgatit dhe aprovon strategjinë dhe planin e saj kombëtar 10 vjecar për vaksinimin me buxhetin përkatës.
• Në vitin 2000 Shqipëria fillon të përgatisë parashikimin vjetor për vaksinimin • Pas vitit 2000 Shqipëria filloi të financonte programet e vaksinimit të cilat mbështeteshin nga UNICEF. • Ne vitin 2002 Shqiperia si te gjitha vendet e rajonit Europian shpallet vend pa poliomielit.
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga viti 2005
SËMUNDJA Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6 muaj 12 muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB HepB HepB
Difteri, Tetanoz, Pertusis DTP DTP DTP DTP Poliomielit OPV OPV OPV OPV OPV
Fruth, Rubeolë, Parotit FRP FRP Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td
• Në vitin 2005 Shqipëria futi në kalendarin e vaksinimit vaksinën e kombinuar ndaj Fruthit, Rubeolës dhe Parotitit (Shytave).
• Pas vitit 2005 programi i vaksinimit financohet plotësisht nga shteti. • Në vitin 2005 Shqipëria përmirëson parashikimin vjetor për vaksinimin • Në vitin 2003 ndërtohet autoriteti rregullator për vaksinat pranë ISHP dhe me pas ne 2005 ky autoritet kalon
prane Agjensisë Kombëtare të Barnave. • Në vitin 2005 Shqipëria merr pjesë ne javën Europiane të vaksimit dhe përmirëson programet e vaksinimit ndaj
popullatës Rome. Që nga ky vit Shqipëria është pjesë e kësaj iniciative të përvitëshme. • Në vitet 2006-2007 Shqipëria fillon të kryeje depistime derë më derë dhe fushata vaksinimi me pjesëmarrjen e
mediatorëve Romë. • Në vitin 2007 Shqipëria kryen studimin e parë të kostoefektivitetit për futjen e vaksinës ndaj infeksionit nga
Haemophilus Influenzae tipi B (Hib).
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga 1 Janari 2009
SËMUNDJA Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6 muaj 12 muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB-0
Difteri, Tetanoz, Pertusis, Hepatit viral B,
Infeksione nga Hib (Haemophilus influenzae tip b)
DTP-
HepB-Hib
DTP-HepB-
Hib
DTP-HepB-
Hib
Poliomielit OPV OPV OPV OPV OPV Difteri, Tetanoz, Pertusis
DTP
Fruth, Rubeolë, Parotit FRP FRP Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td
• Në vitin 2009 Shqipëria fut vaksinën e kombinuar pentavalente ndaj Diferisë, Tetanozit, Pertusit, Hepatitit
B dhe infeksioneve nga Haemophilus Influenzae tipi B (Hib) me mbeshtetjen e GAVI-t (Aleancës Globale të Vaksinave dhe Imunizimit) .
• Në vitin 2010 Shqipëria rishikon planin e veprimit ndaj vaksinimit • Në vitin 2010 Shqipëria kryen studimin e kostofektivitetit për futjen e vaksinës ndaj Rotavirus. • Në vitin 2010 Shqipëria përcakton standartet për futjen e vaksinave të reja. • Në vitin 2009 Shqipëria fillon të pilotojë në Shkodër sistemin e integruar të informacionit për vaksinimin, të
bazuar në internet dhe në vitin 2011 ky sistem fillon të funksionojë në Shkodër. • Në vitet 2009 -2010 Shqipëria vlerëson sistemin e zinxhirit të ftohtë për ruajtjen e vaksinave. • Në vitin 2009 e në vazhdim, zinxhiri i ftohtë në të gjithë Shqipërinë fillon të monitorohet nga pajisje
termometrike të parakualifikuara nga OBSH të cilat bëjnë të mundur rregjistrimin elektronik të temperaturave. Rregjistrimi i temperaturave bëhet dy herë në ditë në të gjitha nivelet që ruajnë, shpërndajnë dhe administrojnë vaksina. Grafikët e temperaturave të rregjistruara ruhen deri në tre vjet ne cdo nivel. Përdorimi i pajisjeve të reja për monitorimin e temperaturave bën të mundur që të gjykohet mbi kushtet e ruajtes së vaksinave bazuar ne temperaturat minimale dhe maksimale cdo ditë si edhe për ditët e pushimeve apo festave zyrtare. Në këto pajisje mund të lexohen temperaturat e rregjistruara për 30 ditët e kaluara dhe nëpërmet lidhjes me kompjuter mund të lexohen temperaturat për 60 ditët e kaluara.
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga 1 Janari 2011
SËMUNDJA
Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6 muaj 12 muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB-0
Difteri, Tetanoz, Pertusis, Hepatit viral B,
Infeksione nga Hib (Haemophilus influenzae tip b)
DTP-
HepB-Hib
DTP-HepB-
Hib
DTP-HepB-
Hib
Poliomielit OPV OPV OPV OPV OPV Infeksione nga pneumokoku
(Streptococcus pneumoniae) PCV PCV PCV
Difteri, Tetanoz, Pertusis
DTP Fruth, Rubeolë, Parotit FRP FRP
Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td
• Në vitin 2011 Shqipëria fut në programin e vaksinimit vaksinën ndaj pneumokokut të mbuluar plotësisht
nga fondet kombëtare. • Në vitin 2012 Shqipëria si vend pa Tetanoz tek të porsalindurit nuk aplikon më vaksinën ndaj Tetanozit tek gratë
shtatëzana dhe zgjeron programin e vaksinimit duke futur vakinën ndaj tetanozit dhe difterisë tek të rinjtë 18-19 vjec.
• Gjatë viteve 2011-2015 Shqipëria përmirëson dukshëm kushtet e ruajtes së vaksinave duke shpërndarë në të gjithë vendin pajisje të reja frigoriferike dhe transporti të standartizuara, të parakualifikuara nga OBSH.
• Në cdo nivel është mundësuar pajisja me frigoriferë të kapaciteteve të ndryshme, bazuar në popullatën që mbulohet me vaksinim. Frigoriferët e dizenjuar vetëm për ruajtjen e vaksinave janë të tillë që nëse punojnë vetëm 8 orë me energji elektrike të pandërprerë mund të ruajnë brenda tyre temperaturat në nivelet +2 deri +80C nga 24 deri në 48 orë në rast të ndërprerjes së energjisë elektrike.
• Në fund të vitit 2012 IShP në bashkëpunim me OBSH, realizoi një vlerësim të Menaxhimit Efektiv të Vaksinave në cdo nivel (IShP, DShP, Qendër Shëndetësore) për indikatorë specifikë në lidhje me: dokumentimin e mbërritjes së vaksinave, monitorimin e temperaturave, ruajten dhe transportin e vaksinave, ambientet dhe mirëmbajtjen e tyre, menaxhimin e sasive të vaksinave dhe shiringave, procedurat e shperndarjes, etj. Që nga ky vit po përmirësohet menaxhimi i programit të vaksinimit në cdo nivel.
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga 1 Marsi 2014
SËMUNDJA Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6
muaj 10
muaj 12
muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
18-19 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB
Difteri, Tetanoz, Pertusis, Hepatit viral B,
Infeksione nga Hib (Haemophilus influenzae tip b)
DTP-
HepB-Hib
DTP-HepB-
Hib
DTP-HepB-
Hib
Poliomielit IPV IPV OPV OPV OPV Infeksione nga pneumokoku (Streptococcus pneumoniae)
PCV PCV PCV
Difteri, Tetanoz, Pertusis
DTP Fruth, Rubeolë, Parotit FRP FRP
Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td Td**
** Td është futur ne kalendar ne vitin 2012 pas heqjes së vaksinës TT tek gratë shtatëzena si dozë rivaksinimi për 18-19 vjecarët.
• Në vitin 2014 Shqipëria fut vaksinën me injeksion IPV ndaj poliomielitit si hap drejt përgatitjes për crrenjosjen e poliomielitit në botë
• Në vitin 2015 Shqipëria krijon “Grupin Teknik Kombëtar të Imunizimit” i përbërë nga ekspertë të njohur kombëtare cili siguron dhe i përcjell, Ministrisë së Shëndetësisë dhe Komitetit Kombëtar Koordinues të Vaksinimit (KKKV) informacion dhe këshillim të vazhdueshëm në lidhje me vaksinat dhe agjentët e tjerë imunobiologjikë të mbështetura në fakte. Ky grup punon ngushtësisht me KKKV dhe është pjesë e strukturës kombëtare të përgjithshme që trajton çështjet e imunizimit në Shqipëri.
Kalendari i vaksinimit për fëmijët e lindur që nga 1 Marsi 2016
SËMUNDJA Mosha në muaj Mosha në vite
Në lindje 2 muaj 4 muaj 6
muaj 10
muaj 12
muaj 2 vjeç 5 vjeç 6 vjeç 14 vjeç
18-19 vjeç
Tuberkuloz BCG Hepatit viral B HepB
Difteri, Tetanoz, Pertusis, Hepatit viral B,
Infeksione nga Hib (Haemophilus influenzae tip b)
DTP-
HepB-Hib
DTP-HepB-
Hib
DTP-HepB-
Hib
Poliomielit IPV IPV bOPV bOPV bOPV Infeksione nga pneumokoku (Streptococcus pneumoniae)
PCV PCV PCV
Difteri, Tetanoz, Pertusis
DTP Fruth, Rubeolë, Parotit FRP FRP
Difteri, Tetanoz DT Difteri, Tetanoz Td Td
• Në Mars të vitit 2016 Shqipëria ka një legjislacion të ri për vaksinimin bazuar në ligjin e ri të sëmundjeve
infektive Nr.15, 10/03/2016. • Në vitin 2016 vaksina orale kundër poliomielitit që përmbante tre tipe të virusit t ë egër poliomielitit u
zëvendësua me atë bivalente, duke eleminuar keshtu tipin 2 të ketij virusi, i cili rezulton tashmë i zhdukur në të gjithë botën.
• Vaksina e rotavirusit e planifikuar të futej përpara dy vitesh u shty për shkak të futjes së vaksinës inaktive të polios.
Përgatiti: S.Bino, E.Nelaj, I.Preza, E. Kakarriqi,