İÇİNDEKİLER

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ VE HALKLA İLİŞKİLER

BMC ÖRNEĞİ

• BMC ve Kültürel Yapısı

• BMC Tarihçesi

ÇUKUROVA HOLDİNG

• Vizyonu

• Misyonu

• Değerleri

• Üretim Tesisleri

• Kalite Politikası

BMC’NİN İLETİŞİM YAPISI

• Kurum İçi İletişim

• Kurum Dışı İlişkiler

• Eğitimler

• BMC’de Sosyal Sorumluluk

CEYHUN GÜNTÜRKÜN İLE RÖPORTAJ

DEĞERLENDİRME

CARPHONE WAREHOUSE ÖRNEĞİ

CARPHONE WAREHOUSE KURUMİÇİ İLETİŞİM ÖRNEĞİ

SONSÖZ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ VE HALKLA İLİŞKİLER

Enformasyonçağındaartıktüketicilerereklamlaulaşmakneredeyseimkansızlaşmıştır.3.boyutolanetik artık duygusal ve bilişsel boyut kadar önemlidir. Etik konusunda ise kurumun imajını belirlemek vegereklidüzenlemelerkonusundahareketegeçmekgörevihalklailişkilerindir.Halklailişkilertoplumvekurumarasındakiköprüvazifesiniiyiyerinegetirmeziseşirketkaybolmayamahkumdur.Etikdeğerlerinivetoplumakatkılarınıortayakoyamayankurumlarelbettekiuzunömürlüolamazlar.

Bütünbunlarınyanındaisehedefkitlelersadecedışmüşterilerdenoluşmamaktadır.İçmüşterilerdekurumlarınhedefkitleleriarasındayeralmaktadır.Toplamkaliteyi,informeliletişimdekontrolüveüretimdesüreklimükemmelleşmeyisağlamakiçinbumüşterilerindetatminedilmesiçokönemlidir.

Günümüzde, iç müşterilerden olan personellerin TKY zincirine maksimum verimle katılabilmesi,kurum kültürüne kolay adapte olabilmesi gibi hedefler doğrultusunda kurumlar, çeşitli kurum içi halklailişkileruygulamalarıbenimsemektedirler.Buödevde,kurumiçihalka ilişkilerörneklerinden faydalanaraketkilikurumiçihalklailişkilerinveinsankaynaklarıyönetimininfaydalarınıaçıklamayaçalışacağız.

BMC ÖRNEĞİ:

BMC VE KÜLTÜREL YAPISI

GİRİŞ

Küreselleşmeninberaberindegetirdiğiyoğun rekabetortamındavarlığını sürdürmek isteyen işletmeleriçinfarkyaratmak,tüketicilerintercihlerininşekillenmesiiçinonlarıyönlendiricietkenlerlehedefkitlelerinkarşısına çıkmakönemlibir halegelmiştir ve farkındalıkoranını arttırmanın en iyi yoluolarakdakurumkültürünün yönetilmesi olduğunun farkına varılmıştır.Çünkügenel olarak bakıldığında faaliyete geçirilenteknolojikbiryenilik,sıksıkyenilenenürünlervs.gibinoktalarçokkolaytaklitedilmekte,hattarakiplercedahaiyileriçıkarılmakta,butarzuygulamalaruzunvadedefarkındalıkyaratmayaengelolmaktadır.Böylesibirortamdaişletmelerinamaçlarınaulaşabilmesinintekyolununkurumkültürünüiyiyapılandırmak,etkilibirkurumiçihalklailişkileryürütmekveinsankaynağıyönetiminidoğruplanlamakolduğugörülmektedir.Çünkü kurumların kültürleri onları tek yapan yegane şeydir.Hiçbir şekilde taklit edilemeyecek olunmasışirketleriçinbirbakımaimzaniteliğitaşımaktadır.Ayrıcaiçhalklailişkilerfaaliyetleriniveinsankaynaklarıyönetiminidoğrubirşekildeyürütebilenkurumlarherzamanbiradımöndeolmaktadırlar.

Örgütleri,bireylerarasındapaylaşılandeğersistemiolankültüraçısındanincelemefikrioldukçayenibirkavramdır.Bundan15–20yılöncesinekadarbirçoğumuzörgütlerimantıksalanlamdabirgrupinsanınkontrolvekoordineedildikleriyerolarakdüşünmekteydik.Departmanları,otoriterilişkilerivebenzeridikeyyapılarıvardı.Fakat bugünörgütler, hepimizebundandaha fazlasını ifade etmektedir.Örgütlerinde tıpkı bireylergibikişiliklerivardırvetıpkıbireylergibikatıveyaesnek,uzakvedestekleyici,tutucuveyayeniliklereaçıkolabilirler.Örgütselkültür,örgütüyelerinefarklıbirkimlikverenveörgütebağlanmasınayardımcıolanveörgütüyeleri tarafındanpaylaşılan içdeğişkenlerisunmaktadır. İşteörgütebusembolikyaklaşım,örgütselkültürkavramıylabirmakineveyacanlıbirorganizmaolarakgörmeninötesinde,yenibirboyutkazandırmıştır.

Günümüze gelinceye değin kurumkültürüyle ilgili pek çok tanımyapılmıştır. Fakat kurumkültürünüfarklıbiraçıdanelealanvebunabağlıtanımlamalaryapanyazarlarınhemenhepsiortakbazınoktalarüzerindedurmuştur.Ortakolduğudüşünülenbunoktalarınbazılarıiseşunlardır:

• Yapılmışolantümtanımlamalardaörgütüyeleritarafındanpaylaşılanbazıortakdeğerlerinvarlığındanbahsedilmektedir. Bu değerler kurumda doğru, yanlış, yapılabilir ya da yapılması istenmeyendavranışlarıntümünügözlerönünesermektedir.

• Yukarıda sözünü ettiğimiz değerlerin örgüt üyeleri tarafından sorgulanmadan kabul edilmesi deyazarlarınbirleştiğibirbaşkanoktadır.

• Ortak olduğu gözlenmiş bir başka nokta, kurumların kültürlerinin zamanla yaşanan deneyimlerinşekillenmesiyleoluşmasıdır.

• Tümbudeğerleriniletilmesivepaylaşılmasınailişkinkonulardiğerbirortaknoktayıoluşturmaktadır.

• Örgüt kültürü için yapılan tanımlamalarda kurumun işleyişi üzerinde önemli bir etkisi olduğugözlemlenmektedir.Olasısorunlarınçözümleriüzerindedenenmişyargılardanoluşmaktadır.

• Yapılan tanımlamalarda görülen bir diğer ortak nokta ise örgüt kültürünü oluşturan değerlerinpaylaşılmasınailişkindir.

YukarıdabahsettiğimizkurumkültürütanımlamalarınınışığındaBMCSanayiveTicaretAŞ.’ninkurumkültürünü,tarihçesi,vizyon,misyonvedeğerleri,üretimtesisleri,kalitepolitikasıgibinoktalarlaincelediktensonraorganizasyonyapısı,BMC’deiletişim,insankaynaklarıanlayışı,sosyalsorumlulukanlayışıbaşlıklarıaltındagözlerönünesereceğiz.SonolarakdaBMC’ninkurumkültürünüincelemekiçinbilgialdığımızBMCçalışanıCeyhunGÜNTÜRKÜNileyaptığımızröportajayerverilecektir.

BMC TARİHÇESİ

Türkiye’ninenbüyük ticari araçüreticilerindenBMC,1964yılında İzmir’dekuruldu. İlkyıllardaAustinveMorrismarkalıticariaraçlarıüretti.Kamyon,kamyonet,traktörvemotorüretmeyebaşladığı1966yılından itibaren giderek büyüdü ve güçlendi. BMC’nin başlangıçta%74 olan yerli sermaye oranı yıllariçerisindeartarak1989yılındaTürkiye’nin%100yerlisermayelitekticariaraçüreticisiolmasınısağladı.

TürkotomotivsektörününgelişmesindeönemlibirrolesahipolanBMC,1976yılında,Türkiye’deilkdizelmotorüretiminivebenzinlimotorlarındizeladaptasyonunugerçekleştirerek,Türkotomotivsektörünebüyükkatkılardabulundu.Motorluaraçlarınyanısıra,Türksanayisininihtiyaçduyduğuendüstriyelmotorları,jeneratörleri,denizmotorlarınıveaskeriamaçlıürünlerideüretmeyebaşladı.Yinebuyıllarda,Leylandserisineait ilkhafif ticariaraçolanLeyland30kamyonetipiyasayasundu.1983yılındaVolvoTruckCorporationileortaklıkkuranBMC,Türkiye’ninilkturbomotorluticariaraçlarıolanYavuzserisiniüretti.1985yılındaanlaşmayaptığıCumminsEngineCompanyileCumminsmotorluFatihserisikamyonlarıüretmeyebaşladı.

1989 yılında şirketin bütün hisselerinin bugün Türkiye’nin en büyük holdinglerinden biri olanÇukurova Holding tarafından alınmasıyla, yeni bir büyüme stratejisi belirlendi. Bunun üzerine BMC,tamamenyerliveözgünbirtasarımyaratmakamacıyla1990yılındaünlüİtalyantasarımkuruluşuPininfarinaileişbirliğianlaşmasıimzalayarak,altıyılsürenyoğunçalışmave120milyonABDDoları’nıaşanyatırımınsonucunda,1996yılınınHaziran ayında sınaive ticarimülkiyetiBMC’yeait olanProfesyonel’i piyasayasundu.Profesyonelserisi,BMC’nindünyaçapındatanınmasınıveuluslararasıbirmarkaolmasınısağlayarakTürkotomotivsektörünedünyaçapındabiritibarkazandırdı.

BMCyatırımlarınadevamederek2004yılında40milyondolarlıkilaveyatırımlatümmühendislikçalışmalarıBMC’yeaitolanMegastar’ıyarattı.74mühendisve159teknikelemanın5yılsürenzorluçalışmasınınürünüolanMegastar,yüzlerceperformans,güvenlikvedayanıklılıktestindenbaşarıylageçti.ÜstünteknolojisivemoderntasarımıylahafifticariaraçpazarındayepyenibirsayfaaçanMegastar’ın,farklısektörlerinhertürihtiyacınıkarşılayabilecekvanlar,kombiler,kombivanlar,minibüslervekamyonetlerdenoluşan19modelivar.

ÇUKUROVA HOLDİNG

BMC1989yılında,Türkiye’ninenbüyükholdinglerindenbiriolanÇukurovaHoldingbünyesinedahiloldu.Halenendüstri, inşaat, iletişimvebilişim teknolojileri,medya,nakliyevehizmet,finansalhizmetlersektörlerindeki141 şirketi,32.700personeli ileTürkiye’ninenbüyükholdinglerindenbiriolanÇukurovaHolding bünyesinde faaliyet göstermeye devam eden BMC, ürün tasarım, geliştirme ve mühendislikçalışmalarınıdışabağımlıolmadansürdürenyeganeTürkotomotivkuruluşudur.VİZYONU

Dünyamarkasıolarakvarlığınısürdürmek,

MİSYONU

Sürdürülebilirbüyümeyibaşarmaktır.

DEĞERLERİ

• MüşteriOdaklılık

• Katılımcılık

• SürekliGelişim

• Dürüstlük

• PozitifYaklaşım

• Şeffaflık/HesapVerilebilirlik

• KatmaDeğerYaratmak

• DengeliPaylaşım

• ÇevreyeSaygı

• HukukaBağlılık

ÜRETİM TESİSLERİ

• Türkiye’nin en büyük ticari araç üreticilerinden BMC, 1964 yılında İzmir’ de kuruldu. İzmirPınarbaşı’ndaki200.000metrekarealanasahip,otomotivsektöründekullanılanenson teknolojiyledonatılmış entegre tesislerde üretim yapan BMC; çekici, ağır, orta ve hafif kamyon, kamyonet,minibüs,midibüs,otobüs,panelvan,kombi,kombivan,veaskeriaraç,özelkullanımayönelikkomplearaç,yedekparça,motorvedökümparçalarıüretimiyapmaktadır.BMC,yılda22.000adetaraçvemotorüretimkapasitesi,mühendisindenişçisine3.500çalışanıyladünyamarkasıolmayolundahızlailerlemektedir.

• İzmirDoğanlar’dakuruluBMCOtobüsFabrikası550çalışanıylayıllık1.800araçüretimkapasitesinesahiptir.1992yılındanberiesneküretimhatlarıileTürkiyevedünyapazarlarıiçinkentiçiveturistikamaçlı yolcu taşımacılığına yönelik otobüsler üretilmektedir.BMCotobüsleri teknik özellikleri veişlevleriileTürkiye’devedünyadakendisınıflarınınöncüsüolmuşlardır.BMC,esnekvehızlıüretimyapısı, müşterilerinin beklentilerini en üst düzeyde karşılayan, kaliteli ve düşük işletme maliyetliotobüsleriyle;gerekşehiriçitoplutaşımaalanındagerekseyakınmesafeveokul-servisotobüsügibiözeltaşımaalanlarındahergeçengünpazarpayınıarttırıyor.

• YurtiçindeMidilux,Probus,BeldeveProcitybunlaraekolarakyurtdışındadaFalcon,Condor,Nifty,Club,Karismamarkalarıylapiyasayasunulanyolcutaşımaserisi;solo,körüklüveçiftkatlıyapılarda,7.5,9,12ve18m.şasiuzunlukları,standartvealçaktabanlı,otomatikvemanuelşanzımanlı,dizelyadadoğalgazmotorluseçeneklersunmaktadır.

• AğırticariaraçtaProfesyonelveFatihmarkalarıylaTürkiyepazarındailküçsıradayeralanBMC,MegastarveLevendmarkahafifticariaraçlarladapazardayeralmaktadır.

• %100yerlisermayeveişgücüileİzmirfabrikalarındaüretimyapanBMCİzmir’dençıkanmillibirmarkadır.Tümaraçlarınıntasarım,geliştirme,üretim,satış,pazarlamavesatışsonrasıhizmetlerinidekendisivermekte,teslimatsonrasındadaentegrelojisttikhizmetsunmaktadır.

• Yerlisanayininyaratmışolduğubuekosistemiçerisindekitümkuruluşlar,bukuruluşlardaçalışanlarvebuçalışanlarınaileleribukatmadeğerdenfaydalanmaktadırlar.EgeBölgemizde140yansanayifirmamızda 8500 kişi çalışmakta olup, aileleri ile birlikte yaklaşık 35000 kişiye gelir kaynağısağlamaktadır.

• Toplam üretiminin yüzde 20’sini ihraç eden BMC; İngiltere, İtalya, Fransa, İspanya, Portekiz,Bulgaristan,Romanya,Yunanistan,Hırvatistan,GüneyAfrikaCumhuriyetiveİranbaştaolmaküzeretoplam70’iaşkınülkeyeotobüs,kamyon,hafifticariaraçveotobüsşasisiihracatıgerçekleştirmektedir.

• Bugün,millibirmarkaolarakyurtdışındakendilisansıylaüretimyaptırantekticariaraçüreticisidir.

• BMC, bilgi birikimini, ileri teknolojisini ve sektörel deneyimini ‘Savunma Sanayi’ hizmetinde dekullanmakta,TürkSilahlıKuvvetleribaştaolmaküzeredünyaordularınınaraç ihtiyacınıSavunmaSanayialanındaönemliadımlaratanBMC,TürkSilahlıKuvvetleri’nin ihtiyaçduyduğu4x4 /6x6taktiktekerlekliaraçları,zırhlıaraçlarıvedeğişiküstyapılılojistikdestekamaçlıaraçlarıimalederekTSK’nebüyükdesteksağlamıştır.

• BMC, Savunma Sanayi alanında da emin adımlarla ilerlemektedir. 2008 yılında Savunma SanayiMüsteşarlığı’nın yürütmekte olduğu Taktik TekerlekliAraç Projesi kapsamında 1859 adet araçlıkTekerlekliZırhlıAraçveTaktikTekerlekliAraçihalesinikazanmışvesözleşmeleriniimzalamıştır.

• Proje kapsamında sunulan araçlar, 12 yıllık bir çalışmanın eseridir. Özellikle“YürüyenKale”olarakadlandırılan“MayınaDayanıklıZırhlıAracı”ınıdailkörnekolaraküretmişveseriüretimehazırhalegetirmiştir.BuaraçlartamamenNATOstandartlarındaTürkSilahlıKuvvetleri’ninistekvetalepleridoğrultusundaüretilerekteslimedilecektir.

• Burada en önemli konu, Savunma SanayiMüsteşarlığı’nınTürk Savunma Sanayisini kurmak içinen büyük temeli atmış olmasıdır. BMC,%100Milli ve Türk firması olması nedeniyle artık TürkSilahlı Kuvvetleri dışa bağımlı olmaktan kurtulacak, ambargolardan etkilenmeyecek, sınırsızoperasyonelkullanımhakkınıeldeedecek,üçüncüülkeleresatışvepazarlamadahiçbirsınırlamayatabi olmayacaktır.TürkSilahlıKuvvetleri bunundışında geleceğe yönelik olarak ihtiyaç duyacağıyeniaraçlarıdaBMC’yetasarlatarakgeliştirmeveürettirmeimkânınısağlamışolacaktır.Bu,TürkSavunmaSanayisininkurulmasıiçinatılmıştarihibiradımdır.

• BMC, otomotivdeki bilgi birikimini ve teknolojisini 1972 yılından itibaren savunma sanayinin dehizmetinesunmayabaşlamıştır.BugünedeğinTürkSilahlıKuvvetleri’nin1000adetTaktikTekerlekliAraçve3000adetLojistikDestekAracınıüreterekteslimetmiştir.Bunundışındadünyaordularınadaaraçlarınısatmayadevametmektedir.

• BMC, Savunma Sanayi ürünlerinin kalitesini ISO 9000 Kalite Sistem Belgesi ve AQAP 2110EndüstriyelKaliteGüvence SeviyeBelgesi ile tescil ettirmiş,NATO standartlarında üretim yapankuruluşünvanınıalmıştır.AyrıcaNAMSAkaynakarşivindeyeralarakNATOülkelerinesatışyapanüreticilerlistesinegirmiştir.

• BMC’nin sırrı AR-GE...2006 yılında ise net satış gelirleri içerisindeAr-Ge’ ye en fazla kaynakayıran sanayi kuruluşu olan BMC, 2007’de 61,8milyonTL, 2008’de de 57milyonTL, harcamagerçekleştirmiştir. BMC’ de iş merkezleri bazında 540 mühendis ve tekniker tarafından Ar-Geçalışmalarıyürütülmektedir.

• BMC,çevrecipolitikalarıdestekleyen,AvrupaBirliğiülkelerindekullanımıyaygınveişletmemaliyetidüşük araçlarınüretimini degerçekleştirmiştir.Düşük işletmegiderleri vedüşükyakıt sarfiyatı ilebelediyevehalkotobüsüişletmecilerineyönelikgeliştirilennormalvetamalçaktabanlıdoğalgazlıotobüsleryüzdeyüzyerlisermayeveişgücüileTürkiye’deüretilendoğalgazlıotobüslerdir.Ülkemizdedoğalgazlıaraçkullanımınageçiş,gelişmişülkelerdekigibibaşlamışveBMCbugeçişsürecindetümhazırlıklarınıtamamlamışolarakmüşterilerindengelensiparişlerecevapvermektedir.

• BMC, büyük yatırımlar gerçekleştirerek, motor, şasi ve aks üretim bölümlerinin yanında, kendidökümhanesinidekurmuştur.BMCDökümhanesi,bugün,gelişmişmodelhanesi,üstün teknolojisi,çağdaş üretim anlayışı, işçisinden mühendisine nitelikli eleman kadrosu ve etkili Kalite GüvenceSistemiilesadeceTürkiye’yedeğil,dünyadakibirçokotomotivkuruluşunahizmetverirhalegelmiştir.20.736tonüretimkapasitesinesahipolanBMCDökümhanesinde,1975yılındanbuyana,motorbloğu,silindirkapağıgibiönemliparçalarındökümüyapılmaktadır.

• BMC,CBU(CompleteBuiltUp)araçihracatınınyanısıraSKD/CKD(Semi/CompleteKnockedDown)satışlargerçekleştirmektevebuaraçlarınmontajlarıBMClisansıaltındayurtdışındayapılmaktadır.

• İranveMalezyavePakistan‘daBMClisansıaltındaüretimyapılmaktaolup,ayrıcaotobüsşasisiilelokalgövdeentegrasyonukonusundafarklıülkelerdefaaliyetlerinisürdürmektedir.

• BMC, 1964 yılından günümüze; tarihi boyunca 300.000 adedi geçkin araç üretimiile Türkiye ekonomisine yaklaşık 10 milyar dolarlık ekonomik ürün katkısı yaratmışolup, müşterilerine daima para kazandıran araçlar üretmeyi sürdürmektedir. BMC,dünyamarkasıolarakvarlığınısürdürmeodaklıvizyonunu,sürdürülebilirbüyümebaşarısıylasağlayacaktır.

KALİTE POLİTİKASIHerbirmüşterimizi, Ürettiğimizmalvehizmette, Rakiplerimizdendahaüstünolankalitemiz, Zamanındaveistenilenadetlerdekiteslimatımız, Uygunfiyatımızile Sürekliolarak, Beklentilerinindeötesinde, Memnunetmektir.

BMC’NİN ORGANİZASYON YAPISI

BMC’NİN İLETİŞİM YAPISI

KURUM İÇİ İLETİŞİM

BMC,teknikkonularınhakimolduğubirişletmeolmasıdolayısıylailetişimdedahilolmaküzerepekçokalandamekanikbirsisteminkuruluolduğugörülmektedir.İşletmedeiletişimdikeyveyataybağlamdagerçekleştirilmektedir.Çapraziletişiminvarlığısözkonusudeğildir.

Çalışanlarla kurulan iletişimde üst yönetimden alt kademelere doğru bir ileti akışının varlığı gözeçarpmaktadır. Üst yönetim tarafından yapılacak işlerin kararı verilmekte, iş yapış şekilleri belirlenmekte,işçilersadecebelirlenmişişlerifaaliyetegeçirmekteetkinroloynamaktadır.Çalışanlaraişyapmaşekillerindeserbestliktanınmamaktadır.

İşletmedebirimlerarasındaki iletişimdebirimlerinyöneticileriaktif roloynamaktadır.Herhangibirbiriminyöneticisidiğerbirbiriminçalışanıyladiyalogkuramazken,sadeceobiriminyöneticisiyle irtibatageçmesisonucuişlerinyürütülmesisağlanmaktadır.

Çalışanlara işletmeninhedefleri,amaçları, şirketpolitikası,oanyapılan işinne ile ilgiliolduğuvenereye varılmak istendiği gibi bilgiler verilmemektedir.Bunun sonucu olarak işletmede karışıklığa nedenolabilecek dedikodular çıkabilmekte, fakat bunlarda çalışanlar için açığa kavuşturulmadan kendiliğindenkaybolmaktadır.

BMC,hernekadarmevcutinsankaynağıilebüyükbirkurumolsada,insankaynaklarıyönetimivekurumiçihalklailişkilerfaaliyetlerindezayıfkaldığıgörülmektedir.Özellikleçalışanlarlakurulandiyalogveçalışanlarbirbirleriilekurduklarıdiyalogyetersizkalmaktadır.

İşletmenin ücretlendirme politikaları, terfi sistemi gibi çalışanları yakından ilgilendiren noktalaröncedenbelirlenmişstandartlarauygunolarakyapılmakta,çalışanlarbukonulardabilgisahibiolabilmektedir.

KURUM DIŞI İLİŞKİLER

BMCSanayiveTicaretAŞ.Kurumdışındailetişimisürdürmeyeyönelikçalışmalaraönemvererekrakipleriyle,resmidairelervesendikalarlasıkıilişkiiçerisindeolmayaözengöstermektedir.Kurumdışıhalklailişkilerçalışmalarınınönemlibirkısmınıoluşturançevrehalkıvemüşterilerlesıcakbiriletişimiçerisindeolmayıdaamaçedinmişbirişletmedir.BMCçevrehalkıolaraktümTürkiye’yitanımlamaktadır.“ArkasındaTürkiyevar.”Sloganıylafaaliyetgöstermesibununenaçıkörneğidir.EĞİTİMLER

BMCservisbakımveonarımeğitimleri,filomüşteribakımveonarımeğitimleri,sürücüvebakımeğitimleriylemüşterilerinin eğitim ihtiyacını karşılamayoluna gitmektedir.Belirli bir ücret karşılığı, bellitarihlerdeyapılaneğitimlerbualandahalklailişkilerçalışmalarınınbaşarıylasürdürüldüğünügöstermektedir.

BMC’DE SOSYAL SORUMLULUK

Halkla ilişkiler uygulamalarının önemli bir bölümünü oluşturan sosyal sorumluluk çalışmalarıişletmelerinhedefkitlelerinden,çevredenaldıklarınınonlarageridönüşümüolarakdeğerlendirilmektedir.

BMC’nin sosyal sorumluluk anlayışı genel olarak sanata katkıda bulunmak üzerine odaklanmıştır.Bununiçin13yıldırdüzenliolarak BMCUlusalFotoğrafyarışmasıdüzenlemektedir.Ayrıca“ArkamızdaTürkiyevar. “ sloganıyla varlığını sürdüren BMC’nin Savunma Sanayi’ne yaptığı katkı da bir açıdanbakıldığındasosyalsorumlulukçalışmasıolarakdeğerlendirilebilmektedir.CEYHUN GÜNTÜRKÜN İLE RÖPORTAJ

Örgütsel politika ve kararlar, örgütün çalışma şekli, örgütsel düzen, uzun ve kısa vadeli hedefler, ücret sistemi, ödül ve ceza sistemi, yükselme olanakları, performans sistemi, örgütün yıllık bütçesi, gelirleri, faaliyetleri, projeleri gibi noktalarda çalışanların yeterince bilgilendirildiğini düşünüyor musunuz?

Çalışanbilgilendirmelerisadeceçalışanları1.Derecedenetkileyennoktalardayapılıyor.Ücretsistemi,ödülvecezasistemi,yükselmeolanakları,gibinoktalarstandartlartlarlabelirlenmişnoktalarolduğuiçinveherçalışanişealımsüreçlerindebunlardanhaberdaredildikleriiçinbukonulardaçalışanlarınkafasındabiraçıkbulunmuyor.Fakatkurumundolayısıylaaslındaçalışanlarıyakından ilgilendirensaydığınızdiğernoktalardabilgilendirmeeksikliklerininçokyüksekolduğugörüşündeyim.

Kurumunuzda tüm bölümler ve yöneticileri, kurum üyeleri tarafından yeterince tanınıyor mu?BMCçalışanlarınıntümüaslındatümbölümlerhakkındabilgisahibidir.Çünküişealımgerçekleştiğindeelemanlarkendibölümlerinegirmedenönceherbölümdevakitgeçirmekte,oralarındaişyapışstillerinigörmekte,alındığıpozisyonaböylegeçişyapmaktadır.YaniBMC’deçalışanherkestümbölümleritanımafırsatınasahipolmaktadır.Fakatbölümlerarasıiletişimbölümyöneticileritarafındansağlandığıiçinherhangibirbölümünçalışanıdiğerbölümünyöneticisinitanıyamayabilmektedir.

Birimlerin kendi içerisinde ve birbirleriyle iletişimi nasıl sürdürülmektedir?

Birimlerin kendi içerisinde iletişimi her çalışanın bir üst pozisyondaki çalışana bağlılığıylagerçekleşmektedir.İşçipozisyonundabirkişiancakbirüstündekielemanpozisyonundakikişiyleiletişimkurmasınaizinveriliyor.Diğerbölümlerleiletişimisebölümyöneticileritarafındangerçekleştiriliyor.

Yöneticilerin kendi birimlerindeki astlarıyla iletişimini nasıl değerlendiriyorsunuz?Yöneticilerveastlarıarasındasıcakbir iletişimolduğusöylenemez.Herçalışansadecebirüstüyleiletişimhalindeolmasıgerginbirortamoluşmasınıdaberaberindegetiriyor.

Yani BMC’nin kurum içi halkla ilişkiler yönetiminde zayıf olduğu söyleyebilir miyiz?Evetsöyleyebiliriz.

Kurumunuzda iletişimin sağlanması adına kurum yayınları, ilan panoları, broşürler vs. gibi yazılı araçların varlığını yeterli buluyor musunuz?

Bundan5seneevvelinekadarkurumyayınlarıyeterlidüzeydeydi.Fakatsonyıllardakurumdergisiçıkmıyorveilanpanolarındadaolmasıgerekenbilgilendirmelerigörememekteyiz.

BMC’ de uyulması gereken kurallar açık mı? Kararların uygulanmasında tutarlılık olduğunu düşünüyor musunuz?

BMC’de uyulması gereken kurallar açık bir şekilde verilmiştir.Çalışanlardanda bunlara harfiyenuymalarıbeklenmektedir.Fakatbirbiriyletutarlıolmayankararlarındavarlığınarastlayabilmekteyiz.

Şirkette ücretlendirme hangi kriterlere göre yapılmaktadır?Şirkette herkesin ne kadarmaaş alacağı gibi konular önceden hazırlanmış standartlar kullanılarakyapılmaktadır.

Kurumunuzda kişilerin terfi etmelerinde ölçüt olarak ne alınmaktadır?BMC’ de terfi de tıpkı ücretlendirme politikasında olduğu gibi standartlara uygun olarakgerçekleştirilmektedir.Kişiselyeteneklerigeliştirmeyleterfialınmamaklabirlikte,kadroaçıklarıBMCYönetimkurulununkararıylabelirlenmekte,bukararagörekişilerbirüstpozisyonagetirilerekterfilerigerçekleştirilmektedir.

Kurumunuzda belirlenen politika ve kararlar şirket çalışanlarıyla paylaşılıyor mu?Kurumun politikaları ve kararları çalışanlarla paylaşılmıyor. Çalışanlar ancak basına yansıyanlaryoluylaişletmeninhangiyolüzerindeolduğunuöğrenebiliyorlar.

Kurumunuza getirilen teknolojik gelişmeler hakkında bilgi sahibi misiniz?BMCfaaliyetgösterdiğialanınolmazsaolmazıolmasıdolayısıylateknolojiyeyüksekorandadeğervermektedir. Bu yüzden kuruma getirilen teknolojik yenilikler hakkında bilgi sahibi olmamızsağlanıyor.

Kurumunuz dış çevrelere yeterince tanıtılıyor mu?Türkiye için konuşmak gerekirse tanıtım çalışmaları reklamlar ve ulusal fuarlara katılımlagerçekleşmektedir.Uluslararasıanlamdaiseuluslararasıfuarlarakatılımgerçekleştirilerektanıtımsağlanmakta.FakatBMCuluslararasıfuarlarabüyükbütçelerayıramıyorhenüz.Buyüzdenfuardayerolarakönsıralardaolmakyerinefuardavarlığınıgöstermekyolunagidiyor.

Kurumunuzda çalışanların motive olmalarını sağlayacak ne gibi noktalar görüyorsunuz?BMC’ de işe alınan bir kişi uzun süre orada kalmanın güveni içerisinde olmaktadır ve bu durumgünümüzişdünyasındakişilerinmotivasyonuiçinoldukçaönemliolduğugörüşündeyim.Birkaçyılönceşirketpiknikleri,eğlenceleridüzenlenmekteydibudamotivasyoniçinoldukçaetkiliolmaktaydıfakatartıkbutiporganizasyonlarayerverilmemektedir.

Kişilerin motivasyonunda önemli bir yere sahip olan bazı faktörleri aşağıda sıralayacağız. BMC’ de verilen değer çerçevesinde bunlara 1 ile 10 arası bir puanlandırma yapabilir misiniz?

Çalışanagüvenmek;3Çalışanlarlailetişimdeaçıkolmak;2Hataüstyönetimdenkaynaklanıyorsabunukabuledebilmek;8Çalışanınhatasınıherkesiniçindesöylememek;8Takımolduğunuhissettirmek;3Çalışanınişisahiplenmesinisağlamak;3Hedefbelirlemek;7Bilgiyipaylaşmak;3Geribildirimsağlamak;1Çalışanıngelişimineyardımcıolmak;6Anlayışlılık;5Saygılıolmak;3

Çalışanlara sorumluluk veriliyor mu? Çalışanlar sorumluluklarını yerine getirmekte özgür bırakılıyor mu?

Çalışanlara sorumluluk verildiğini düşünmüyorum. Yürütülecek işler yöneticiler tarafındankararlaştırılır, hangi işçinin hangi işi, ne şekilde yapacağının önceden belirlenmesiyle faaliyetlergerçekleştirilmektedir.

Problemlerin çözümüne çalışanlar dâhil ediliyor mu?Probleminniteliğinegöredâhiletmeoranıdeğişiyor.Probleminçözümündeenaltdüzeydebirçalışanaihtiyaçduyulacaksa,oçalışançözümedâhilediliyor.

Çalışanların yaratıcı olmalarına imkân tanınıyor mu?Yaratıcılığın çok önemli olmadığı bir alanda faaliyet gösteriliyor olunmasından dolayı yaratıcılıkBMC’deönemverilenbirkonudeğildir.

Çalışanların yaptıkları işlerde iyi ve kötü tarafları adaletli bir şekilde değerlendiriliyor mu?BMC’deçalışanlarınhatalarınınüzerinegidilmesigibibirdurumlakarşılaşmıyoruz.Dahaçokhatalarıntelafiedilmesineyönelikuygulamalaryapılıyor.Fakatçalışanlarınkusursuzyaptıklarıişleriçintakdiredilmeleridesözkonusuolmuyor.

Kurumunuzda çalışanlar birbirleriyle kıyaslanıyor mu?Hayır.Herbiriminişleriçokayrıolduğuiçinçalışanlarınbirbiriylekıyaslandığıbiryapıgörülmüyor.

Çalışanlara güveniliyor mu?BMC’dekimhangiişiyapmasıgerekiyorsabunlarayrılırveişinbaşlangıcındanbitişinekadartümişler tasarlanır. Çalışanların tek yapması gereken tasarlanan noktalara birebir uymak olduğu içinçalışanlaragüvenduyulmasıgerekenbirdurumdaoluşmuyor.

Aşağı verdiğimiz noktalarda BMC Sanayi ve Ticaret AŞ.’yi değerlendirip 1 ile 10 arası puanlandırma yapabilir misiniz?

Örgütünamaçvedeğerlerinikabulveinanma-5Örgütiçinfedakârlıktabulunabilme-7Örgütselüyeliğidevamettirmeyleilgiligüçlübiristek-8Örgütkimliğiilebütünleşme-3Örgütünvarlığını,uygulamalarınıiçselleştirme-3EtkiliİnsanKaynaklarıYönetimi-2KurumiçiHalklaİlişkilerYönetimi-2

DEĞERLENDİRME

ÇukurovaHoldingçatısıaltındavarlığınısürdürenBMCSanayiveTicaretA.Ş’ninkurumkültürünüincelediğimizderolkültürüözelliklerinitaşıyanbirkültüryapılanmasınınolduğunugörmekteyiz.Kurumdaçalışanlarınsadeceüstündenemiralması,bizerollerinkişilerdendahaönemliolduğunugöstermektedir.Kurumdaişlerinplanlar,kurallardahilindeyapılmasıoldukçaönemlidir.İşeelemanalma,işleilgilikurallaryöneticilertarafındanbelirlenmektedir. BMC’nindeğişime tepkikonusundayavaşolduğunugörmekteyiz.Fakatbudurumçalışanlarınagüvenlik duygusu ve her şeyi önceden bilme imkânı vermektedir. Bu açıdan bakıldığında bu durumunBMC’ninçalışanlarınınmotivasyonukonusundakienönemliunsurolduğunugörmekteyiz.Kurumdadikeyiletişimsözkonusudur.Budurumtümbirimlerdekiyöneticiveçalışanlarınbirbirinitanımamalarınayolaçmakta,sıcakilişkilerkurulmamasıisedolayısıylakurumiçindegerginliğeyolaçmaktadır.İletişimkonusundapekçoksıkıntıyaşadığınıtespitettiğimizBMC’deinformeliletişimkanalıhakimdir.Çalışanlarla iletişimin böylesi aksaklıklar içinde olması çalışanların BMC kültürüne bağlılığını olumsuzetkilemektedir. Kurumda çalışanlara inisiyatif verilmiyor olması, çalışanlarla yöneticileri buluşturacak sosyaletkinliklerin düzenlenmiyor olması da çalışanların motivasyonunu olumsuz etkileyecek noktalar arasındaolduğukanısındayız.FakatBMC’deişealınanbirkişiuzunsüreoradakalmanıngüveniiçerisindeolmaktadırvebudurumgünümüz işdünyasındakişilerinmotivasyonu içinoldukçaönemlidir.Motivasyonvekurumbağlılığısağlanmasıadınadüzenlenensosyalaktivitelerinolmaması,öncedenyapılanşirketpikniklerinveeğlencelerindevametmemesiçalışanlarınkurumakarşıoluşturacağıbağlılıkvekurumunamaçvehedeflerinesadıkkalmalarıbağlamındaolumsuzlukteşkiletmektedir.BMC’ninfabrikasınınkuruluşyapısınıincelediğimizderolkültürününönemlibiryansımasınıgörmekteyiz.BMC’de3taneidarebinasıvardırveCEO’nunodasıenbaştakibinanınenüstkatıdır.Müdürlerininodalarıaynıboyutlardaolmaklabirlikte,müdüryardımcılarınınodalarımüdürlerekıyasladahaküçükveyarısınakadarsuntaveüstücamşeklindetasarlanmışodalarmevcuttur.ÖzetlemekgerekirseBMCSanayiveTicaretAŞ’ninTürkiyevedünyadaalanındapekçokbaşarıyaimzaatmışbir işletmeolduğunugörmekteyiz.Büyükbir işletmeolmasıdolayısıylaçatışmalarakarşıbirönlemniteliğitaşıyankesinkurallarlabezenmiş,planlarla,yetkilerleyürüyenyapılanmalarınvarlığınıgörmekteyiz.Budurumçalışanlar açısındanbazıolumsuzluklara sebepolmakta, fakatbaşarıgrafiği açısındanciddibirsorunteşkiletmemektedir.

CARPHONE WAREHOUSE ÖRNEĞİ:

1989 yılında araç telefonları satış ve satış sonrası hizmet üzerine kurulanCarphoneWarehouse,bugün1700şubesiyleAvrupa’nınenbüyükceptelefonupazarlamavesatışsonrasıhizmetgrubudur.İngilterekökenliolanşirket%50BestBuyiştirakidir.İngilteredışındaveİrlanda’daThePhoneHouseadıylabilinir.Türkiye’deşubesimevcutdeğildirfakatsitelerindeyakındaTürkiye’dedepazaragireceklerikonusundaşumetinyeralmaktadır:

‘’ThePhoneHouse’’800denfazlasatışnoktasıileAvrupa’nın1 numaralımobil/kablosuz(GSM/DECTvs.)iletişimteknolojisiürünlerivehizmetlerisunanbirpazarlamaşirketi…Vehalabüyüyor!

Sizleresürekliolarakenmükemmelhizmetiengenişürüngarantisiilebirliktesunacağız.Böylece,rakiplerimizegitmenizehiçbirsebepkalmayacak.

Sizeenyakınbiryerde‘’ThePhoneHouse‘’satışnoktasınıbekleyin…

Bizee-mailadresinizibırakırsanızsizebuwebsitesiiçindekiözelpromosyonlarımızveyenigelişmelerleilgilibilgileriyollayabiliriz.1

CARPHONE WAREHOUSE KURUMİÇİ İLETİŞİM ÖRNEĞİ

Bubüyükşirketinkurumiçiiletişimiyleilgilibirincelemeyapacağız.Öncelikleşuörnekolayagözatmaktafaydagörmekteyiz:

“CarphoneWarehouse(CPW)dörtbininüzerindekiçalışanıyla iletişimkurmanınbiryoluolarakşirketdergisiçıkarmayıtercihediyor.

RetailWeek’inverdiği1999ve2001“Yılınİşvereni”ödülleridedâhilişçi-işverenilişkileriiçinpekçoködülalanşirket,güçlübiriletişimkurmanıngerekliliğiniiyibiliyor.Özellikledeşirketinhalkaaçıldığıbüyükdeğişimsürecindebundanyararlanmayıbiliyor.

CPW,derginincanlıvegözdekalmasınısağlamakiçinzamanveparayıesirgemiyor.BöylelikleInTheKnow’un(ITK)çalışanlararasındakipopülaritesinikaybetmesiniönlüyor.

CPW’ninhalklailişkilerdanışmanıGCILondon,çalışanlardangelentepkilerekulakvererek,geneltüketiciyayınıgörünümünüveyaklaşımınıbozmadan1999’dadergiyiyenidendüzenlemiştir.

ITK’nın çıkarılmasındaki amaç basitti: Şirket haberleriyle birlikte pozitif şirket değerleriniperçinlemekvemesajlarıiletebilmekti.Biramaçdoğrultusundahedef,şirketingençvetakımruhunasahipdinamizmini yansıtacak, aynı zamanda iş haberlerine ve motivasyon mesajlarına yer verecek bir yayınhazırlamaktı.Bununiçinmüşterihizmetlerineilgiduyan,ürünleriiyitanıyan,partiyapmayıdaseven19–30yaşarasıişgücühareketegeçirildi.CPWçalışanlarının,dergininbirparçasıolmasıiçinherfırsatdeğerlendirilerekamacaulaşıldı.

Derginin her sayısında bir çalışan kapakta yer alıyordu. Derginin içeriğinde sektör ve şirketleilgilihaberlervegünlükhayatlailgiliköşelerarasındakurulubirdengeyidegörmekmümkündü.Örneğin;Out&About bölümünde şirketteki en iyi sosyal aktivitelere yer veriliyordu.Bunlar içerisinde kimi zamanyıllıkşirketbalosukimizamandaCumagecegezmeleriyeralıyordu.

Çalışanlaryazılıolarakveyae-postayoluylakameraiçinbaşvurmayateşvikediliyorlarveböylece

gecenin ITKcasusuoluyorlar.Ayrıca,FlörtOyunudamevcut.CPW,pekçokgençvebekârçalışanıolansosyalbirşirket.İntranetüzerindenböylebirflörtoyunuoynanıyor:Çalışanlarkiminkimileçıkmasıgerektiğikonusundaoykullanıyorlar.OylamasonuçlarıITK’dayayınlanıyor.

CPW,çalışanlardanenyüksekverimieldeedebilmekiçinonlarıteşviketmekgerektiğineinanıyor,bununiçindeITK’daşirketekatkısıvebaşarıyaulaşmakiçinkendiözgünyoluolançalışanlarınıönplanaçıkarıyor.Ayrıca,bölgeselolaylaradeğinenRegionalFocusbölümüdevardı.Bubölümde,CPW’ninİngiltereveAvrupa’da pek çok mağazası bulunduğundan, herkesin ilgisini çekecek tarzda bölgesel haberlere yerveriliyor.Yıllıkbiriletişimdenetimraporunagöre,ITK,amaçlaraulaşılmasınısağladığıveçalışanlarşirketdergisindenmemnunolduklarıiçinsüreklitakdirgörüyor.DörtbindenfazlaCPWçalışanıarasındayapılanankette,yenihaliyleITKortalamada10üzerinden8puanalayıkbulundu.”1

Örneğin incelenmesi:

Globalleşendünyada,işletmelerinhayattakalmasıiçintemelfonksiyonlardanbiriolanveöneminigiderek arttıran halkla ilişkilerin es geçilmesi gibi bir durum artık söz konusu değildir. Dünya pazarınaaçılmayanyerelişletmelerbilerakipolarakglobalmarkalarıbulmaktadırvebunoktadahayatifonksiyonlardanbirihalklailişkilerindoğruuygulanmasıdır.

Yukarıdakiörnektegördüğümüzkurumiçihalklailişkilerörneğinebakacakolursak,Dergininanaamaçları dışına çıkmadan, çalışanların da istekleri doğrultusunda ve onlara ulaşacak şekilde hazırlanmışolmasıylahemçalışanlarkurumkültürüyleilgilimesajlardahaiyiiletilmiş,hemşirketesaygılarıyükseltilmişhemdebireyolarakönemliolduklarıvs.hissettirilmiştir.

Budurumda,örnektekidurumabakarakşunlarıdiyebiliriz.;çalışanlarınmotivasyonuartmıştır,buverimedeyansıyacaktır.Başarıödüllendirilmiştir,budiğerbaşarılarındevamınıgetirecekveçekimserortamıortadankaldıracaktır.Bireyolarakdeğerliolduğunuhissedenpersonelinverimiçokdahayüksekolacaktır.Bunlarınyanı sıra şirketyönetimi şirket içindekiağızdanağzayani informel iletişimkanalınıdabudergisayesindeyönlendirmeolanağıbulmuştur.Bubilgiakışınınçalışanailelerineveoradandagiderekgenişleyenkitlelereyayılacağınıdüşünürsek;şirketinbuhamlesionamükemmelartılargetirecektir.

Malumolduğuüzerebolreklâmdanboğulanveenformasyonçöplüğündealıcılarıgiderekkörelentoplumdaöneçıkıp farklılıkyaratmanınvegözebatmanınmümkünatı ancakbuyollarladır.Ağızdanağzailetişimikontroletmekveonayönvermekdehalklailişkileringörevidir.Reklâmlardandahaetkilivedahaucuzolanağızdanağzailetişim,yukarıdakiörnekteşirkettarafındanolumluyöndeoluşturulmuştur.

Görüldüğüüzereçalışanlarınmoralvemotivasyonları,kurumkültürününbenimsetilmesivekurumiçi informel iletişimağınınkontroledilmesi içinkurumiçihalkla ilişkilerşarttır.Saydıklarımızdanbirininkontroldenkaçıpeksiyedönüşmesi,emtialaşmayayatkınpazardaşirketekankaybettirecekvehayatınıdevamettirememesiyle sonuçlanacaktır.BuparaleldeCarphoneWarehousekendi dergisi vasıtasıyla bir kurumiçihalklailişkilerçalışmasıyürütmüşveölçülmelerdebaşarısınıkanıtlamıştır.

1 Bary,Amanda.2003.HalklaİlişkilerinGücü.Ankara:ElipsYayınları.

SONSÖZ

İncelediğimizikiörneğinbirindekurumiçihalklailişkileriiyikullanarakinsankaynaklarınıiyimotiveeden bir şirket varken diğerinde motivasyondan söz edemeyeceğimiz, dedikodunun önünün alınamadığıbirşirketyapısımevcuttur.BiriglobalçaptabirmarkaykendiğeridahayerelkalmışolanBMCmarkasıdır.Görülmüştürkiinsankaynaklarıyönetimindehalklailişkileruygulamalarınıkullananşirkettekipersonelilediğerşirkettekipersonelarasındamotivasyonfarkıvardır.Toplamkaliteyiuygulamaaşamasındamaksimumverimisağlayabilmek,BMC’dekiüretimtarzıylapekmümkünolmayacak,BMC’yiküreselrakipleriarasındazayıfbırakacaktır.

Sonuçolarakglobalpazarda,kurumdışımüşterilerinmemnuniyetivetatmini,kurumiçimüşterilerdenbaşlar.Kurumiçimüşterinintatminiiseancakonlarıdinlemek,bireyolarakgörmek,isteklerineyanıtvermek,motiveetmek,kurumkimliğiniaşılamakgibiyollarlamümkündür.Budahalklailişkilerinalanıdır.Kurumiçihalklailişkiler,iyiinsankaynaklarıyönetimiylebirleştiğindeşirketinönündepersonelyönüylehiçbirengelkalmayacakvegüçlürakiplerikarşısındadirenciartacaktır.

(Footnotes)1 http://www.phonehouse.com/tr/index.html