ingurumena babestea
TRANSCRIPT
![Page 1: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/4.jpg)
• Izaki bizidun guztiak espezietan biltzen dira. (tigreak,haritzak...)
• Populazioa: Ekosistema batean bizi diren espezie bateko kideak.
• Komunitatea: Ekosistema bateko populazio guztien multzoak.
• Ekosistemako izaki bizidunek harremanak dituzte elkarren artean.
![Page 5: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/6.jpg)
• Ingurune fisikoaren elementu askok ekosistema baten izaki bizidunengan eragiten dute.
• Ingurune fisikoaren elementuak edo faktoreak:
- Tenperatura- Hezetasuna- Lur motak
![Page 7: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/7.jpg)
• Ingurune fisikoa, lehortarra edo urtarra izan daiteke.
• Ingurune lehortarretan, faktoreak: klima, lurzorua, erliebea.
• Ingurune urtarretan: Gatz kantitatea, argia, korronteak, tenperatura eta hondo mota.
![Page 8: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/8.jpg)
• Ingurune urtarrak, gazitasunaren arabera: ur gezakoak edo ur gazikoak izan daitezke.
Ur gezaUr gazia
![Page 9: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/9.jpg)
• Klima, lurzoru eta erliebearen arteko konbinazioaren arabera, basoak, belardiak, basamortuak eta abar egon daitezke.
• Ekosistemako landaretza motak zer animalia egongo diren baldintzatzen du.
• Izaki bizidunek ingurune fisikoa ere aldatzen dute. ( Adibidez, kastoreak presak egiten dituztelako).
LAN EGITEKO
![Page 10: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/10.jpg)
EKOSISTEMAKO ELIKADURA
![Page 11: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/11.jpg)
EKOSISTEMAKO EKOIZLEAK
• Landareek elikagaiak sortzen dute horregatik ekoizle esaten zaie.
• Ekosistema urtarretan algak dira ekoizleak.
![Page 12: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/12.jpg)
KONTSUMITZAILEAK• Animaliek ez dute beraien elikagaia sortzen;
horregatik kontsumitzaileak esaten zaie.• Lehen mailako kontsumitzaileak
animalia belarjaleak dira.• Bigarren mailako kontsumitzaileak
animalia haragijaleak dira.• Hirugarren mailako
kontsumitzaileak:Beste animalia haragijaleak bigarren mailako kontsumitzailez elikatzen dira.
![Page 13: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/14.jpg)
• Harrapariak --- Beste animalia batzuk ehizatu eta jan egiten dute.
• Sarraskijaleak --- Beste animalia batzuen gorpuz elikatzen dira (putreak)
• Parasitoak --- Beste izaki bizidunetatik hartzen dute elikagaia (eltxoak, zorriak...) baina haiek hil gabe.
• Deskonposatzaileak: Izaki bizidunen hondarrez elikatzen dira. Izaki bizidunen hondarrak, bai landareenak bai animalienak, erabat deskonposatzen dituzte. Adibidez, onddoak eta bakterioak.
![Page 15: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/15.jpg)
ELIKA-KATEAK ETA ELIKASAREAK
• Ekosistema bateko espezieen artean sortzen diren elikadura harremanak elika-kateen bidez irudikatzen dira.
• Ekosistema batean elika-kate ugari daude; horregatik, harremanak egokiak irudikatzeko, elika - sareak erabiltzen dira.
![Page 16: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/17.jpg)
INGURUMENA• Gizakiaren ingurumena haren
bizitzari eragiten dion guztia da: klima, ura, izaki bizidunak, giza jarduerak….
![Page 18: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/18.jpg)
GIZON-EMAKUMEOK ALDATU EGITEN DUGU
INGURUMENA
• Nola aldatzen dugu gure ingurumena? Gure jardueren bidez, gure jardueren bidez.
• Adibidez: zuhaitzak ebakitzen, lurra lantzen, erregaiak erabiltzen …..
![Page 19: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/19.jpg)
INGURUMENAREN ARAZOAK
• KUTSADURA: Sustantzi kaltegarriak botatzea.
• BEROTZE GLOBALA: Lurra gero eta gehiago berotzen ari da. Karbono dioxido kopurua asko igo da.
![Page 20: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/20.jpg)
• DEFORESTAZIOA: Basoak galtzea da (arbolak moztu, errepideak egin ... )
• BIODIBERTSITATEA: Espezie ugari ari dira galtzen gaur egun.
![Page 21: Ingurumena babestea](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022020713/558bcef9d8b42a9b0b8b4772/html5/thumbnails/21.jpg)
INGURUMENA BABESTEA:
• Guk egin BEHAR duguna:- URA AURRESTU.- ELIZTRIZITATEA AURREZTU.- ENERGIA AURREZTU.- ZABORRAK ETA ONDARRAK
BERE LEKUAN UTZI.- FAUNA ETA FLORA
ERRESPETATU