İndükte balgam incelemeleri
DESCRIPTION
İndükte balgam incelemeleri. Prof. Dr. Füsun Yıldız Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Türk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi. Astım havayollarının kronik inflamasyonu ile karakterizedir - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
İndükte balgam incelemeleriİndükte balgam incelemeleri
Prof. Dr. Füsun YıldızProf. Dr. Füsun Yıldız
Kocaeli Üniversitesi Tıp FakültesiKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Anabilim DalıGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Türk Toraks Derneği 9. Yıllık KongresiTürk Toraks Derneği 9. Yıllık Kongresi
Astım havayollarının kronik Astım havayollarının kronik inflamasyonu ile karakterizedirinflamasyonu ile karakterizedir
Havayolu inflamasyon tipini ve ağırlığını Havayolu inflamasyon tipini ve ağırlığını analiz etmek bu hastalığın tanısında ve analiz etmek bu hastalığın tanısında ve tedavisinde yardımcı olacaktırtedavisinde yardımcı olacaktır
Klinik önemli değişiklikler oluşmadan Klinik önemli değişiklikler oluşmadan önce oluşan havayolu önce oluşan havayolu inflamasyonundaki artışlar astım inflamasyonundaki artışlar astım kontrolü için çok önemlidirkontrolü için çok önemlidir
Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin oluşmasından Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu sorumludurhavayolu inflamasyonu sorumludur
Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin oluşmasından Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu sorumludurhavayolu inflamasyonu sorumludur
EoEozinofillerzinofiller
BBHRHR
eNOeNO
SSemptomlaremptomlar
Akciğer Akciğer fonksiyonlarıfonksiyonları
AtaklarAtaklar
Hipotez: Hipotez: Astımda klinik belirtilerin Astımda klinik belirtilerin oluşmasından havayolu inflamasyonu oluşmasından havayolu inflamasyonu
sorumludursorumludur
EoEozinofillerzinofiller
BBHRHR
eNOeNO
Sonuçta havayolu inflamasyon belirteçlerinin ölçümü tanı ve tedavide önemlidir
Astımda havayolu inflamasyon Astımda havayolu inflamasyon belirteçleribelirteçleri
Bronşiyal hiperreaktivite (BHR)Bronşiyal hiperreaktivite (BHR)
Balgam eozinofilleriBalgam eozinofilleri
FeNO, yoğunlaştırılmış ekspiryum FeNO, yoğunlaştırılmış ekspiryum havasıhavası
TanımTanım
Spontan balgam çıkaramayan Spontan balgam çıkaramayan kişilerde hipertonik solüsyonları kişilerde hipertonik solüsyonları nebulizatör yoluyla inhale ettirerek nebulizatör yoluyla inhale ettirerek alt solunum yollarından yeterli alt solunum yollarından yeterli balgam elde etmek için yapılan balgam elde etmek için yapılan işleme işleme balgam indüksiyonubalgam indüksiyonu
Elde edilen materyale de Elde edilen materyale de indükte indükte balgambalgam adı veriliradı verilir
Astımda indükte balgam kullanımıAstımda indükte balgam kullanımı
Araştırma amaçlıAraştırma amaçlı-Astım patofizyolojisini aydınlatmada-Astım patofizyolojisini aydınlatmada-Astım fenotiplerinin açığa çıkarılmasında-Astım fenotiplerinin açığa çıkarılmasında-Klinik çalışmalarda erken ölçümlerin elde -Klinik çalışmalarda erken ölçümlerin elde
edilmesindeedilmesindeKlinik uygulamadaKlinik uygulamada
-Astım tanısını koymada-Astım tanısını koymada-Tedaviye cevabı belirlemede-Tedaviye cevabı belirlemede-Astım kontrolünün devamlılığını sağlamada-Astım kontrolünün devamlılığını sağlamada
Charcot-Leyden Charcot-Leyden kristallerikristalleri1853 Jean Charcot ve Ernst Leyden1853 Jean Charcot ve Ernst Leyden
Balgam indüksiyonun kullanıma Balgam indüksiyonun kullanıma başlanmasıbaşlanması
İlk çalışmalar;İlk çalışmalar;
-%3 salinin nebulizatör ile inhale ettirilmesi -%3 salinin nebulizatör ile inhale ettirilmesi ile hem sağlıklı hem de astımlı bireylerde ile hem sağlıklı hem de astımlı bireylerde öksürüğü provake ederek balgam öksürüğü provake ederek balgam çıkarılmasını sağlamıştırçıkarılmasını sağlamıştır
-Bu çıkarılan balgamdaki eozinofil sayısı -Bu çıkarılan balgamdaki eozinofil sayısı astımlılarda, sağlıklı astım olmayan astımlılarda, sağlıklı astım olmayan bireyler göre daha yüksek bulunmuşturbireyler göre daha yüksek bulunmuştur
Pin I, Thorax 1999;47:25-29Pin I, Thorax 1999;47:25-29
Balgam indüksiyonun kullanıma Balgam indüksiyonun kullanıma başlanmasıbaşlanması
İlk çalışmalar; ECP, triptaz, müsin İlk çalışmalar; ECP, triptaz, müsin konsantrasyonları astımlılarda sağlıklı bireylere konsantrasyonları astımlılarda sağlıklı bireylere göre daha yüksek bulunmuşturgöre daha yüksek bulunmuştur
Fahy J Am Rev Respir Dis 1993;147:1126-31Fahy J Am Rev Respir Dis 1993;147:1126-31
İndükte balgamdaki inflamatuvar hücre sayıları İndükte balgamdaki inflamatuvar hücre sayıları ve ECP, triptaz konsantrasyonları bronşiyal ve ECP, triptaz konsantrasyonları bronşiyal lavajdaki sayılar ve konsantrasyonla uygun lavajdaki sayılar ve konsantrasyonla uygun bulunmuşturbulunmuştur
Fahy J Am Rev Respir Dis 1995;152:53-58Fahy J Am Rev Respir Dis 1995;152:53-58
İlk çalışmalar; İlk çalışmalar;
- İndükte balgamdaki hücre sayı ve tipleri ile - İndükte balgamdaki hücre sayı ve tipleri ile bronşiyal biyopsidekiler farklı bulunmuşturbronşiyal biyopsidekiler farklı bulunmuştur
- PMNL-balgamda orta derecede daha yüksek - PMNL-balgamda orta derecede daha yüksek - Eozinofiller- balgamda orta derecede - Eozinofiller- balgamda orta derecede
daha yüksek daha yüksek - Lenfositler-doku biyopsilerinde - Lenfositler-doku biyopsilerinde daha yüksekdaha yüksek
-Mast hücreler- doku biyopsilerinde çok daha yüksek-Mast hücreler- doku biyopsilerinde çok daha yüksek
Balgam indüksiyonu için en önemli rehber ERS/ATS Balgam indüksiyonu için en önemli rehber ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37
Balgam indüksiyonunda en önemli Balgam indüksiyonunda en önemli basamakbasamak
‘‘İşlemin doğru yapılmasıdır’İşlemin doğru yapılmasıdır’
ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37ERS/ATS Task Force Eur Respir J 2002;20; Suppl 37
‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’
İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak
Yeterli materyel elde etmekYeterli materyel elde etmek
Materyeli doğru işlemekMateryeli doğru işlemek
İşlem sırasında güvenliği İşlem sırasında güvenliği sağlamak(1)sağlamak(1)
Hastayı iyi tanımakHastayı iyi tanımak
a- Bazal ve post-bronkodilatör FEVa- Bazal ve post-bronkodilatör FEV11 ölçülmeli eğer ölçülmeli eğer postdilatör FEVpostdilatör FEV11<%60 ise işlem yapılmamalı<%60 ise işlem yapılmamalı
b-BHR’nin ölçülüp ölçülmediği kontrol edilmelib-BHR’nin ölçülüp ölçülmediği kontrol edilmelic-Ciddi ataklar sorgulanmalıc-Ciddi ataklar sorgulanmalıd-Egzersiz, derin soluma, çevresel stimulanlarla d-Egzersiz, derin soluma, çevresel stimulanlarla
oluşan semptomlar yeterli sorgulanmalıoluşan semptomlar yeterli sorgulanmalıHazırlıklı olmakHazırlıklı olmak
a-Hastaya yeterli bilgi vermeka-Hastaya yeterli bilgi vermek
b-İşlem yapılan ortamda Ob-İşlem yapılan ortamda O22, MDI salbutamol, epinefrin , MDI salbutamol, epinefrin vb gibi acil girişim için gerekli ekipmanın vb gibi acil girişim için gerekli ekipmanın bulundurulmasıbulundurulması
İşlem sırasında güvenliği İşlem sırasında güvenliği sağlamak(2)sağlamak(2)
Cevabı monitörize etmekCevabı monitörize etmek
a-Post-bronkodilatör PEF ölçümüa-Post-bronkodilatör PEF ölçümü
b-İşlem süresince her 2 dakikada bir PEF b-İşlem süresince her 2 dakikada bir PEF takibi Eğer post bronkodilatör<%80 olursa takibi Eğer post bronkodilatör<%80 olursa işlemi sonlandırişlemi sonlandır
Monitörizasyonun sonlandırılmasıMonitörizasyonun sonlandırılması
a-İndüksiyon sonrası FEVa-İndüksiyon sonrası FEV11 ölçülmeli ve ölçülmeli ve gerekir ise salbutamol uygulanarak hasta gerekir ise salbutamol uygulanarak hasta takip edilmelidirtakip edilmelidir
‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’
İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak
Yeterli materyal elde etmekYeterli materyal elde etmek
Materyali doğru işlemekMateryali doğru işlemek
Yeterli materyal elde etmek (1)Yeterli materyal elde etmek (1)
İşlem için gerekli ekipmanİşlem için gerekli ekipman
-Ultrasonik nebulizatör-Ultrasonik nebulizatör
-Hipertonik salin (%3-5), -Hipertonik salin (%3-5), eğer ciddi unstabil astım eğer ciddi unstabil astım ise izotonik salinise izotonik salin
-Salbutamol-Salbutamol
-Spirometre veya PEF metre-Spirometre veya PEF metre
-Plastik kap veya petri -Plastik kap veya petri kutusukutusu
-Saat-Saat
Yeterli materyal elde etmek (2)Yeterli materyal elde etmek (2)
Materyali işlemek Materyali işlemek içiniçin
--Steril Steril susu
-Dithiothreitol (DTT)-Dithiothreitol (DTT)
-HBSS veya -HBSS veya PBPBSS
-So-Soğğuk santrifüjuk santrifüj
-Sitospin-Sitospin
-I-Işşık mikroskopuık mikroskopu
0
10
20
30
40
50
60
%
Jet Ultrasonik
0
20
40
60
80
100
120
mg
Jet Ultrasonik
Nebulizör tipine göre balgam indüksiyonunun etkinliği
Materyalin ağırlığıSayılabilir
sitospinlerin oranı
Popov T et al Eur Respir J 1995
0
50
100
150
200
250
300
mg
NaCl 0.9% NaCl 3.5%
Popov T et al Eur Respir J 1995
0
10
20
30
40
50
60
70
80
%
NaCl 0.9% NaCl 3.5%
Materyalin ağırlığı Sayılabilir sitospinlerin oranı
Salin konsantrasyonuna göre balgam indüksiyonunun etkinliği
Orta-ciddi astımlılarda salin konsantrasyonunun balgam hücre içeriği
üzerine etkisi
05
1015202530354045
%
Macro Lympho Neutro Eosino
NaCl 3.5% Na Cl 0.9%
Bacci E et al Clin Exp Allergy 1996
0
5
10
15
20
25
30
% F
EV1 d
üşüş
ü
NaCl 0.9% NaCl 3.5%
P<0.001
Orta-ciddi astımlılarda salin konsantrasyonunun balgam biokimyasal belirteçleri üzerine etkisi
Cataldo et al Chest 2001
Orta-ciddi astımlılarda %0.9 veya %4.5 salin ile indüksiyonun ECP ve
albümin seviyelerine etkisi
Hafif astımlılarda salbutamol (200 µg) ile premedikasyon balgamın hücre içeriğini
değiştirmez
Ciancetti S et al Clin Exp Allergy 1999
Ciancetti S et al Clin Exp Allergy 1999
Hafif astımlılarda salbutamol (200 µg) balgamın biyokimyasal içeriğini
değiştirmez
Balgam indüksiyonunun güvenilirliği SLIC&SOCS
286 bireyden 43’ünde (%15) balgam 286 bireyden 43’ünde (%15) balgam indüksiyonu sırasında indüksiyonu sırasında FEVFEV11 ‘de>20%>20% ve ve üzerinde düşüş gözlendiüzerinde düşüş gözlendi
00
1010
20203030
40405050
40-6040-60 60-8060-80 >80>80
BaBazalzal FEV FEV1 1 %% beklenen beklenen
%%
FEVFEV1 1 alt gruplarında % düşüşalt gruplarında % düşüş
Balgam indüksiyonu sırasında bronkospazm gelişme zamanı
00
22
44
66
88
1010
22 44 66 88 1010 1212
Birey sayısıBirey sayısı
Zaman (dakika)Zaman (dakika)
77
1010
7788
44
77
Orta-ciddi astımlılarda balgam indüksiyon güvenliğini arttırmak
FEV1 < 65% pred
Premedikasyon 400 µg inhale salbutamol (MDI + Volumatik)
FEV1 65% pred
NaCl 4.5% inhalasyonu
NaCl 0.9% inhalasyonu
Premedikasyon 400 µg inhale salbutamol (MDI + Volumatik)
FEV1 65% pred
NaCl 4.5% inhalasyonu
ve salbutamol (1500 µg)
NaCl 0.9% inhalasyonu
ve salbutamol (1500 µg)
FEV1 < 65% pred
Delvaux M et al Thorax 2004
Metod A « klasik l metod) Method B « yeni metod)
0 2 4 6 8 10 1280
90
100
110
NaCl
NaCl +NebulizedSalbutamol
İnhalasyon süresi (dak)
FEV
1 (
% o
f b
aselin
e)
60
70
80
90
100
110
120
NaCl 0.9%
NaCl 5%
NaCl 0.9%+Salbutamol
NaCl 5%+Salbutamol
Visit A Visit B
p<0.01
FEV
1(%
of
baselin
e)
Delvaux M et al Thorax 2004
Orta-ciddi astımlılarda nebülize salbutamol inhhalasyonunun işlem sırasında
bronkoproteksiyona etkisi
Yüksek doz nebulize salbutamol plazma eksudasyon belirteçlerini ve mast hücre
aktivasyonunun değiştirmez
Delvaux M et al Thorax 2004
Metod A Metod B P değeriICC
Albumin (µg/l) 152 133 > 0.05 0.29
Triptaz (µg/l) 1.29 1.36 > 0.05 0.65
Histamin (ng/ml) 3.5 4.9 > 0.050.77
05
101520253035404550
1 2 3
Gün 1 NGün 2 N
Sağlıklı bir bireyde 2 ayrı günde her 10 dakikada bir 30
dakika süreyle alınan 3 örnekteki balgam hücre
sayıları
Holz O et al Thorax 1998
(% n
ötr
ofille
r)İşlem süresinin ve indüksiyon
tekrarının hücre sayıları üzerine etkisi
Örnekleme süresinin materyalin biyokimyasal içeriğine etkisi
Gershmann N et al JACI 1999
Balgam indüksiyon süresinin ECP ve albümin düzeylerine etkisi
P < 0.001 P >
0.05P < 0.001
P > 0.05
Olz O et al Clin Exp Allergy 1998
Astımda balgam indüksiyonu öncesi metakolin ile provokasyon hücre
sayısını değiştirmez
Spanevello A et al Thorax 1999
Macro Neutro Eosino Lympho Epith Cells0
25
50
75 Metha pro -Metha pro +
%
Stabil durumdaki bireylerde balgam indüksiyonunun başarı oranları
Belda J et al Sağlıklı n=118 81%NaCl 3,4,5% - 21 dak
Am J Respir Crit Care Med 2000
Spanevello A et al Sağlıklı n=11484%
NaCl 4.5% -30 dak
Am J Respir Crit Care Med 2000
Vlachos-Mayer H et al Astımlı n= 304 93%Nacl 3-5% 21 dak
Eur Repir J 2000
Louis R et al Astımlı n=12792%
NaCl 4.5% - 15 dak
Allergy 2002
Bireyler Oran
Balgam indüksiyonunda standart Balgam indüksiyonunda standart işlemişlem
Hastaya işlem öncesi ayrıntılı bilgilendirilip, yazılı onam Hastaya işlem öncesi ayrıntılı bilgilendirilip, yazılı onam alınmalıalınmalı
Ultrasonik nebulizatör çıkışı 1ml/dk’ya ayarlanmalıUltrasonik nebulizatör çıkışı 1ml/dk’ya ayarlanmalı
Bazal FEVBazal FEV11 ölçümünden sonra 200-400 ölçümünden sonra 200-400 µµg salbutamol inhale g salbutamol inhale ettirilmeliettirilmeli
Post bronkodilatör FEVPost bronkodilatör FEV1 1 20 dk sonra ölçülmeli ve beklenenin 20 dk sonra ölçülmeli ve beklenenin >%60 veya >1 lt ise işleme devam edilmeli>%60 veya >1 lt ise işleme devam edilmeli
Ultrasonik nebulizatör ile ya sabit salin konsantrasyonu (%3 Ultrasonik nebulizatör ile ya sabit salin konsantrasyonu (%3 veya %4) veya giderek arttırılan dozlarda (%3, %4, %5) veya %4) veya giderek arttırılan dozlarda (%3, %4, %5) inhale ettirilmeliinhale ettirilmeli
5 dk’da bir 20 dk süreyle indüksiyon uygulanmalı veya 5 dk’da bir 20 dk süreyle indüksiyon uygulanmalı veya indüksiyon 1,4,5 dakika süre uygulandıktan sonra 5 dk indüksiyon 1,4,5 dakika süre uygulandıktan sonra 5 dk süreyle 3 indüksiyon yapılmalı süreyle 3 indüksiyon yapılmalı
Balgam indüksiyonunda standart Balgam indüksiyonunda standart işlemişlem
FEVFEV11 değeri her indüksiyon işleminden sonra değeri her indüksiyon işleminden sonra tekrar ölçülmeli ve bronkodilatör sonrası ölçülen tekrar ölçülmeli ve bronkodilatör sonrası ölçülen değerde %20 veya üzerinde düşme gözlenir veya değerde %20 veya üzerinde düşme gözlenir veya bronkospazm oluşursa işlem sonlandırılarak bronkospazm oluşursa işlem sonlandırılarak tekrar salbutamol verilmelitekrar salbutamol verilmeli
Hastadan ağız ve boğazını çalkalaması ve Hastadan ağız ve boğazını çalkalaması ve burnunu temizlemesi istenmeli ve öksürerek burnunu temizlemesi istenmeli ve öksürerek (5,10,15 ve 20. dk) balgam çıkartması istenmeli(5,10,15 ve 20. dk) balgam çıkartması istenmeli
Yeterli balgam elde edilene kadar ya da Yeterli balgam elde edilene kadar ya da indüksiyon süresi 20-30 dak olana kadar işleme indüksiyon süresi 20-30 dak olana kadar işleme devam edilmelidevam edilmeli
İşlem şu durumlarda sonlandırılırİşlem şu durumlarda sonlandırılır
Yeterli balgam elde edilmişseYeterli balgam elde edilmişse
FEVFEV1 1 değeri %20’den fazla veya 1 lt’nin değeri %20’den fazla veya 1 lt’nin altında düşmüş ise işlem sonlandırılıraltında düşmüş ise işlem sonlandırılır
Ayrıca, aynı kişide bir çalışma süresince Ayrıca, aynı kişide bir çalışma süresince tedavi öncesi ve sonrası inhalasyon tedavi öncesi ve sonrası inhalasyon sürelerinin tüm tedavi süresince aynı sürelerinin tüm tedavi süresince aynı olmasınaolmasına
İndüksiyon işleminin aynı kişide 48 saatten İndüksiyon işleminin aynı kişide 48 saatten önce tekrarlanmamasına dikkat edilmelidirönce tekrarlanmamasına dikkat edilmelidir
‘‘İşlemin doğru yapılması’İşlemin doğru yapılması’
İşlem sırasında güvenliği sağlamakİşlem sırasında güvenliği sağlamak
Yeterli materyel elde etmekYeterli materyel elde etmek
Materyali doğru işlemekMateryali doğru işlemek
Materyali doğru işlemek (1)Materyali doğru işlemek (1)
İşlem bu işi doğru bilen tecrübeli bir İşlem bu işi doğru bilen tecrübeli bir kişi tarafından yapılmalıkişi tarafından yapılmalı
Alınan balgam en geç 1-2 saat içinde Alınan balgam en geç 1-2 saat içinde işlenmeliişlenmeli
Alınan balgam incelemesinde 2 Alınan balgam incelemesinde 2 metod kullanılabilirmetod kullanılabilir
- Tüm materyali işlemek- Tüm materyali işlemek
- Seçilmiş materyali işlemek- Seçilmiş materyali işlemek
İşlem?
?
Materyali doğru işlemek (2)Materyali doğru işlemek (2)
Seçilmiş balgam yöntemi Seçilmiş balgam yöntemi -Skuamöz hücre kontaminasyonu daha az,-Skuamöz hücre kontaminasyonu daha az,-Toplam hücre sayısı daha fazla,-Toplam hücre sayısı daha fazla,-Elde edilen sekresyonların gramına düşen -Elde edilen sekresyonların gramına düşen
hücre sayısı olarak ifade edilebildiğinden hücre sayısı olarak ifade edilebildiğinden daha avantajlıdırdaha avantajlıdırEğer balgamdaki hücre canlılığı %50’den Eğer balgamdaki hücre canlılığı %50’den az ve skuamöz hücre %20’den fazla ise az ve skuamöz hücre %20’den fazla ise materyal kaliteli değildir materyal kaliteli değildir
Bütün balgamı darası alınmış polistren tüpe koyun
ve tartın
Eşit miktarda DTT (DTE) 0.1% ekleyin
Sallamalı su banyosu veya çalkalayıcının üstüne 15 dakika 22°C’de bırakın
48 µm naylon filtreyle konik tüpe süzün ve sıvıyı tartın
Hücreleri sayın viabiliteyi değerlendirin
1500 rpm 10 dk ve 4°C’de santrifüje edin
Sitospinleri hazırlayın Wright veya Giemza ile boyayın
En az 400 nonskuamöz hücre sayarak ayırıcı hücreleri belirleyin
Balgamı kültür kabına boşaltın, 100-500 mg balgam seçin, darası
alınmış tüpe koyun
Balgamın 4 katı sputalizin DTT (DTE) ekleyin
Tüm balgam Seçili balgam
Materyali doğru işlemek (3)Materyali doğru işlemek (3)
Total hücre sayımı için hemositometre Total hücre sayımı için hemositometre kullanılmalıkullanılmalı
Santrifüj işlemi ile hücrelerin balgamın sıvı Santrifüj işlemi ile hücrelerin balgamın sıvı kısmından ayrılması tamamlandıktan sonra kısmından ayrılması tamamlandıktan sonra üstteki sıvı (süpernatan) -20ile -70 üstteki sıvı (süpernatan) -20ile -70 ooCC’de ’de saklanmalı kalan kısım hücre sayımında saklanmalı kalan kısım hücre sayımında kullanılmalıkullanılmalı
Sitospin optimum hücre sayısı (40-60x10Sitospin optimum hücre sayısı (40-60x1033) ile ) ile yapılması güvenilirliği arttırıryapılması güvenilirliği arttırır
İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler
Skuamöz hücreler
nötrofilmakrofaj
İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler
nötrofil
eozinofil
İndükte Balgamda hücrelerİndükte Balgamda hücreler
Epiteliyal hücre
makrofaj
lenfosit
İndükte balgamda hücreler (çok yoğun)İndükte balgamda hücreler (çok yoğun)
Giemsa ile boyanmış balgam yayması
Hücre sınırları belirsiz
Hücreler mukus içinde net seçilemiyor
Balgam hücre sayımının güvenilirliği az!
Sitospinde görülen balgam hücreleri
1
2
3 4
51. Makrofaj
2. Nötrofil
3. Eozinofil
4. Epiteliyal hücre
5. Lenfosit
Yetersiz balgam sitospini
Skuamöz hücreler çoğunlukta olursa materyal red edilir
Tüm veya seçili balgam incelemesinin balgam hücre sayıları ve ECP
düzeylerine etkisi Tüm balgam Seçili balgam
Skuamöz % 54.3 2.6
Total hücre sayısı 106/ g 11 2.8
Makrofaj lar % 44.3 40.9
Lenfositler % 0.7 0.8
Nötrofi ller %
44.9 32.6
Eozinofi ller % 11.8 21.8
Epitel hücreleri % 1.7 0.5
ECP µg/ l 133 720
Spanevello A et al Am J Respir Crit Care Med 1998
Normal balgam hücre sayıları
Mean B Mean S Median B Median S
Total hücre sayıs ı 4.13 2.7 2.4 1.8
106/g
Makrofajlar % 58.8 69.2 60.8 69
Nötrofiller % 37.5 27.3 36.7 28.5
Eoszinofiller % 0.4 0.6 0 0
Lenfositler % 1 1 0.5 0.8
Epitel hücreleri% 1.6 1.5 0.3 1
Belda J et al Am J Respir Crit Care Med 2000
Spanevello A et al Am J Respir Crit Care Med 2000
Astımda indükte balgam eozinofil sayıları
0
0.1
0.3
1
3
10
30
100
Normal ß2
agonistInhale
steroid
Akut ciddi
Green et al Thorax 2002;57:875-9
Balg
am
eozi
nofil sa
yıs
ı %
Astımda balgam ECP seviyeleriAstımda balgam ECP seviyeleri
Louis et al. AJRCCM 2000:161(1);9-16
Balgamda mediyatör ölçümünü etkileyen faktörler
İndüksiyon işlemi
1. Spontan çıkarılan veya salin ile indüklenmiş balgam olması
2. İndüksiyon süresi
3. Nebulizatör çıkışı (Outputu)
4. İndüksiyonlar arası süre
İşleme metodu
1. Tüm veya seçilmiş balgam değerlendirilmesi
2. Mukolitik ajan kullanarak veya kullanmadan işlemek
3. Dilüsyon faktörleri
4. Proteaz inhibitörleri
Mukolitik ajan kullanımının balgam hücre sayıları üzerine etkisi
PBS DTE
Ağırlık 2.24 2.06
Skuamöz % 11 6
Total hücre 106/g 0.56 1.25
Makrofajlar % 54.8 62.4
Lenfositler % 2.5 2.3
Nötrofiller % 27.3 22.8
Eozinofiller % 2 2.8
Epitel hücreleri % 2.3 2.6
Louis R et al Eur Respir J 1999
DTT balgam MPO ve EPO düzeylerini azaltabilir
Grebski E et al Chest 2001
Metodolojide anahtar noktalarMetodolojide anahtar noktalar
Salbutamol ile premedikasyon yapılmasına rağmen Salbutamol ile premedikasyon yapılmasına rağmen işlem sırasında FEVişlem sırasında FEV11’de ani düşmeler olabileceğinden ’de ani düşmeler olabileceğinden akciğer fonksiyonlarının yakın takibi çok önemlidirakciğer fonksiyonlarının yakın takibi çok önemlidirİndüksiyon süresi standardize edilmelidirİndüksiyon süresi standardize edilmelidirİndüksiyon işleminin başarı oranı genellikle %80’dirİndüksiyon işleminin başarı oranı genellikle %80’dirBalgam eozinofil ve nötrofil sayımları tekrar edilebilirBalgam eozinofil ve nötrofil sayımları tekrar edilebilirTüm veya seçili balgam incelemelerinde örnek eşit Tüm veya seçili balgam incelemelerinde örnek eşit oranda arttırılabilir fakat bu hücresel ve biyokimyasal oranda arttırılabilir fakat bu hücresel ve biyokimyasal parametreleri etkileyebilirparametreleri etkileyebilirMukolitik ajan kullanımı sitospinlerin kalitesini arttırır Mukolitik ajan kullanımı sitospinlerin kalitesini arttırır ama bilinmeyen mekanizmalarla da biyokimyasal ama bilinmeyen mekanizmalarla da biyokimyasal belirteçleri etkileyebilir belirteçleri etkileyebilir
Balgam indüksiyonuBalgam indüksiyonu
Söz edildiği kadar çok kolay ve ucuz Söz edildiği kadar çok kolay ve ucuz bir yöntem değildir;bir yöntem değildir;
-İşlem için hazırlık, indüksiyon, temizlik -İşlem için hazırlık, indüksiyon, temizlik ortalama 45-60 dk sürerortalama 45-60 dk sürer
-Balgam işlenmesi ve boyama -Balgam işlenmesi ve boyama ortalama 45-60 dk süre gerektirirortalama 45-60 dk süre gerektirir
Balgam indüksiyonuBalgam indüksiyonu
Avantajları:Avantajları:-Non-invaziv-Non-invaziv-Kabul edilebilir riskleri mevcut-Kabul edilebilir riskleri mevcut-Kısa aralıklarla tekrar edilebilir-Kısa aralıklarla tekrar edilebilir-Kısmen materyal miktarı arttırılabilir-Kısmen materyal miktarı arttırılabilir
Dezavantajları:Dezavantajları:-Zaman gerektir-Zaman gerektir-Bronkoskopiden ucuz ama buna rağmen pahalı-Bronkoskopiden ucuz ama buna rağmen pahalı-Balgam içeriği ile mukozal içerik arasındaki -Balgam içeriği ile mukozal içerik arasındaki
ilişki hücre tipine bağlıilişki hücre tipine bağlı
TEŞEKKÜR EDERİM
--Yrd Doç Dr İlknur Yrd Doç Dr İlknur BaşyiğitBaşyiğit
KOÜ Göğüs HastalıklarıKOÜ Göğüs Hastalıkları
-Uz Dr Elif Özarı-Uz Dr Elif Özarı
KOÜ Göğüs HastalıklarıKOÜ Göğüs Hastalıkları
-Doç Dr Sevgiye Kaçar-Doç Dr Sevgiye Kaçar
KOÜ PatolojiKOÜ Patoloji
-Prof Dr Yavuz Demirel-Prof Dr Yavuz Demirel
AÜ Göğüs-Alerji BDAÜ Göğüs-Alerji BD