İçindekiler - media4democracy.orgmedia4democracy.org/.../uploads/reports_5345563.docx · web...

Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın ÖzgürlüğüHaziran 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti İfade ve Basın Özgürlüğü Haziran 2018 Raporu Özgürlük için Basın

Gazeteciler CemiyetiYönetim KuruluBaşkan Nazmi BilginBaşkan VekiliSavaş KıratlıBaşkan YardımcılarıErtürk Yöndem, Ayhan Aydemir, Yusuf KanlıGenel SekreterÜmit GürtunaMali SekreterMustafa YoldaşÜyelerGüray Soysal, Ali Şimşek, Ali Oruç, Hande Fırat, Önder Yılmaz, Önder Sürenkök, Olgunay Köse

* * *Bu Rapor “Press For Freedom / Özgürlük İçin Basın” Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanmıştır.

* * *İfade ve Basın ÖzgürlüğüUlusal KomitesiBaşkanProf. Dr. Korkmaz AlemdarHukukçu ÜyeAv. Tuncay AlemdaroğluKıdemli GazetecilerAli Şımşek ve Sedat BozkurtStk Temsilcisi (Kıdemli Gazeteci, Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı)Göksel Bozkurt

* * *

Özgürlük İçin BasınÇalışma Grubu KoordinatörüYusuf KanlıKoordinatör Yardımcısı ve EditörSeva Ülman ErtenAraştırmacılarYıldız Yazıcıoğlu, Naz Akman, Sultan Yavuz, Tuğçe Yılmaz, Dicle Kavak, Umut Çomak, İzel Aydın, Hazal Özcan

* * *Telefon: +90 (312) 427 15 22Faks: +90 (312) 468 23 84E-Posta:[email protected] Adresi: www.gazetecilercemiyeti.org.trwww.pressforfreedom.orgAdres: Üsküp Caddesi (Çevre Sk.) No:35, Çankaya, Ankara

Kapak fotoğrafı: Cosmic Creative Reklam sektörü için bir prestij olarak kabul edilen 13’üncü “Kırmızı Reklam Ödülleri”nin 13’üncüsü 26 Mayıs 2016’da gerçekleştirildi. Kırmızı Jüri Özel Ödülünü Cosmic Creative’in hazırladığı “Gazeteciler Cemiyeti - Bir gazeteci neredeyse, aydınlık oradadır” adlı çalışma hak kazandı.Gazeteciler Cemiyeti hakkında

Zamanın Ankara Valisi Nevzat Tandoğan‘ın makamında yürekleri

meslek ve vatan sevgisi ile dolu gazeteci 7 genç, 10 Ocak 1946 günü heyecanla isteklerini iletirler. “Bizler Mekki Sait Esen, Niyazi Acun, Aka Gündüz, Bilal Akba, Adil Akba, Sebahattin Sönmez ve Muvaffak Menemencioğlu’yuz. Ankara’da “Gazeteciler Cemiyeti“ kurmak istiyoruz…”

“Peki” der Vali… “Hangi amaçla?”“Basın organlarındaki gazetecileri

bir araya toplamak, mesleki ve sosyal haklarımızı geliştirmek, mesleğin mecbur kıldığı hak ve özgürlükleri savunmak, tüm üyelerimizle birlikte Cumhuriyet ve demokrasiyi kollamak ve ülkenin bölünmez bütünlüğünün sonuna kadar yanında olmak için” sözleriyle cevaplar kurucu heyet üyeleri Vali Tandoğan’ın sorusunu ve eklerler “Bu söylediklerimizi taahhüt olarak kabul edin.”

Yine “Peki” der Vali Nevzat Tandoğan “Vatan için hayırlı olsun…” 7 gazeteci heyecanla girdikleri Ankaravalisinin bu kez daha büyük heyecan ve coşku ile çıkarlar; “Gazeteciler Cemiyeti“ kurulmuştur.

Türkiye‘nin çok partili siyasi hayata geçişiyle, daha açık bir deyimle, çoğulcu demokrasiye geçişle yaşıt ve koşut olan Cemiyetimiz, bu taahhütten yola çıkarak o günlerde, Mithatpaşa Caddesindeki mütevazı bir binanın zemin katında Mekki Sait Esenbaşkanlığında bir avuç gazeteci üye ile çıktığı yolu, sevgi ve dayanışma ile pekiştirmiş, 2000’i aşkın üye sayısı, ve bağımsız mali gücü ile bugün, Türkiye’nin en eski, en büyük ve saygın meslek kuruluşlarından ve sivil toplum örgütlerinden biri olmuştur.

Cemiyetimiz, kuruluşundan bu yana geçen yetmiş yıl boyunca devletinin yanında yer alarak, cumhuriyet, çoğulcu demokrasi, ifade ve basın özgürlüğü başta olmak üzere özgürlüklerin yılmaz bekçisi olmuştur. Gazeteciler Cemiyeti aşıladığı bu güvenle ülkemizin mesleki ve diğer önemli kurumlarında hak ettiği yeri almıştır.

Basın Kartları Komisyonu, Basın İlan Kurumu

Mesleğe yeni başlayanların belirli bir süre bekledikten sonra almaya hak kazandıkları, “Sarı Basın Kartı” gazeteciler için vazgeçilmezler arasındadır.

Mesleğinde dürüst olmak, kalemini satmamak, basın ahlak yasalarına uymak ve gazetecilik dışında hiçbir iş yapmamak gibi koşulları irdeleyerek süresini dolduranlara “Basın Kartı” veren komisyonda ve Türk medyası için önemini koruyan Basın İlan Kurumu‘nda Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin tarafından temsil edilmektedir.18 yıl aralıksız Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği sonrasında Cemiyetimiz temsilcisinin halen Genel Kurul üyeliği

devam etmektedir. Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bilgin bu dönem bir kez daha Basın Kartları Komisyonu başkanlığına seçilmiştir.

Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu

Cemiyetimiz uzun süren çabalar sonucu, Türkiye‘deki 75 adet Gazeteciler Cemiyetini bir araya getirmiş, maddi ve manevi desteği ile Türkiye Gazeteciler Federasyonu‘nun kuruluşunda, en büyük pay sahibi olmuştur. Federasyonun başkanlığını Nazmi Bilgin 12 yıl aralıksız olarak yerine getirmiştir. Cemiyetimiz daha sonra kurulan Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu‘nun da üyesidir.

Türk Silahlı Kuvvetleri Elele VakfıGazeteciler Cemiyeti, 1995 yılında

Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı ve anlamlı “Haydi Türkiye Mehmetçikle Elele” kampanyasını, ulusumuzun inanılmaz duyarlılığı ve güveni ile gerçekleştirerek 65 milyon dolar bağışı “Mehmetçik Vakfına” devretti. Kurulan “Türk Silahlı Kuvvetleri Elele vakfı kadir bilirlik örneği göstererek, o dönem Genel Kurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı‘nın başkanı olduğu vakfa tek sivil kuruluş olarak cemiyetimizi aldı. Başkan Nazmi Bilgin tarafından temsil edildiğimiz vakıf, gazilerimiz için “TSK Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi” adlı dev eseri oluşturdu. 1999 yılında hizmete giren bu merkez Türk ulusunun şehit ve gazilerine bir “Şükran Anıtı”dır.

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için

Basın Çalışma Grubu, medya çalışanları ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan bağımsız bir platform aracılığıyla özgür basın için politika yapıcılara ulaşmayı; ifade ve basın özgürlüğü konusunda yasal durumu ve devam eden ihlalleri göstererek bu konuda farkındalık yaratmayı, atölyeler ve konferanslar düzenleyerek gazetecilik pratikleri ile ilgili medya çalışanlarını ve sivil toplum temsilcilerinin kapasitesini geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Gazeteciler Cemiyeti’nin Özgürlük için Basın ifade ve basın hürriyetleri ihlalleri raporları Mart 2014’den bu yana düzenli yayınlanmaktadır.

Açık kaynaklardan, medya taramalarından, proje ofisine çeşitli şekilde yapılan başvuru ve ihbarlardan hazırlanan bu raporlardaki her türlü içeriğin sorumluluğu tamamıyla Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir, atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

2

http://www.pressforfreedom.org/

Özgürlük için Basın İfade ve Basın Özgürlüğü Haziran 2018 Raporu Gazeteciler Cemiyeti

İfade ve Basın ÖzgürlüğüHaziran 2018 Raporu

Gazeteciler Cemiyeti Yayınıdır

Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Gazeteciler Cemiyeti’ne aittir.

Atıf verilerek kısmen veya tamamen çoğaltılabilir, bilimsel yayınlarda kullanılabilir.

3


İçindekiler

Giriş...............................................................................................................................................5

İletişim araçlarına ve iletişimcilere baskı......................................................................................6

İfade özgürlüğüne ve gösteri hakkını kullanmak isteyenlere müdahale.....................................11

İfade ve basın özgürlüğüne yönelik müdahaleye yurtiçi ve yurtdışından gelen tepkiler...........18

RTÜK cezaları.............................................................................................................................27

Diğer gelişmeler..........................................................................................................................29

Olumlu gelişmeler.......................................................................................................................50

4


GirişTürkiye, 24 Haziran 2018 tarihinde 95 yıllık demokratik parlamenter sistemini büyük

ölçüde değiştiren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi adı altında yeni bir yönetim şekline geçildi. Başbakanlık’ın tarihe karıştığı ve Cumhurbaşkanı’nın tek başına güçlü yetkilerle donatıldığı yeni yönetim şekli nedeniyle yürütme-yasama ve yargı arasında kuvvetler ayrılığına son verildiği tartışmaları seçim sürecinde muhalif partilerin yaşadıkları zorluklara ilişkin şikayetlerle birlikte Haziran ayının sonuna kadar sürdü.

24 Haziran seçim sürecinde iki önemli gelişme daha yaşandı. Birincisi İYİ Parti’nin seçime girmesinin önünü açmak için CHP’den 15 milletvekilin istifa edip İYİ Partiye geçmeleri ve İYİ Partinin TBMM grup kurarak seçime katılma hakkını elde etmesidir. Bu milletvekilleri daha sonra İYİ Partiden istifa edip CHP’den milletvekili adayı oldular. İkinci gelişme ise, ülke genelindeki yüzde 10 gibi çok yüksek olan seçim barajını aşmak için partilerin ittifaklar kurarak seçime girmeleri oldu. İlk ittifak AKP ile MHP arasında “Cumhur ittifakı” adı altında yapıldı. CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi de “Millet İttifakı” adı altında birleşerek seçime girdiler. İttifaklar nedeniyle ittifak yapan partiler yüzde 10 olan seçim barajına takılmadan aldıkları oy oranında milletvekili çıkardılar.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi sonucunda Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 52.59 oy oranıyla yeniden cumhurbaşkanı seçilmesinin yanı sıra, yeni sistemdeki ilk başkan olma hedefine de ulaştı. Aynı gün yapılan milletvekili genel seçimleri sonucunda ise Erdoğan’ın liderliğindeki AKP, yüzde 42.56 oy oranıyla TBMM’de 295 sandalye sahibi olarak, birinci parti konumunu korudu. Ancak bundan böyle 600 milletvekilinden oluşacak parlamentoda AKP’nin tek başına yasal düzenlemeleri hayata geçirmesinin, sandalye sayısı itibarıyla önceki yıllardaki kadar kolay olmayacağı gerçeğini de ortaya koydu. Bu noktada, yüzde 11.10 oy oranıyla 49 milletvekili sahibi olan MHP’nin yardımı ile seçim öncesindeki ittifak yapılanması gibi birlikte olmaları halinde AKP’nin yasama faaliyetlerini yönlendirmesi de mümkün olabilecektir. Genel seçimler sonucunda oy kaybı yaşadığı gözlemlenen ana muhalefet partisi CHP’de, liderlik konusundaki anlaşmazlık Haziran ayının son haftasında su yüzüne çıktı. Cumhurbaşkanı adayı olarak Muharrem İnce’nin yüzde 30.64 oy almasına karşın, parti olarak CHP’nin yüzde 22.65 oy oranda takılması nedeniyle Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı tartışılır hale geldi. Seçim sonuçlarının çizdiği tabloya göre, CHP’nin 146 vekil ile yer alacağı parlamentoda, HDP yüzde 11.70 oy oranıyla 67 milletvekili, İYİ Partinin ise yüzde 9.96 oy oranıyla 43 vekil ile temsil edileceği belirlendi. AKP listesinden Büyük Birlik Partisi (BBP) liderinin ve CHP listesinden de Saadet Partili adayların seçilmesiyle 24 Haziran seçimleri sonucunda TBMM’de uzun bir aradan sonra ilk kez yedi partinin temsilcisi yer aldı.

Seçim öncesindeki kampanya sürecine ilişkin Olağanüstü Hal (OHAL) altındaki siyasi parti kampanyalarına yönelik yasaklamalara ilaveten, yaşanan toplumsal gerilimin getirdiği olaylar ise raporumuzdaki gündelik kayıtlarda yerini aldı.

Haziran ayında Erdoğan’ın tekrar cumhurbaşkanı seçilmesi ve TBMM’nin 27. Dönemi’nin şekillenmesi dışında OHAL koşulları ve yargılama süreçleri de gündemdeki yerini korudu.

OHAL şartları altında eş zamanlı olarak genel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimi süreci Avrupa ülkelerinde Türkiye’ye yönelik eleştirilere kaynaklık etti. Seçim sürecini izlemekle yükümlü Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri ve Avrupalı parlamenterlerden oluşan heyet, 15 Haziran’da yayımladıkları ara raporda, muhalefet açısından adil olmayan kampanya koşullarına dikkat çekti. Raporda, Erdoğan’ın hali hazırda Cumhurbaşkanı olması nedeniyle devlet imkanlarına erişim kolaylığı ve medyadaki görünürlüğüne de vurgu yapıldı. Raporda, Erdoğan’ın “kutuplaştırıcı söylemlerine” ilişkin yapılan şikayetlere yer verilirken, muhalefet partilerinin seçmenleri ile bazı muhalefet

5


partilerine oy verenlerin terörist olarak suçlanmasına getirilen yaygın eleştiriler de göze çarptı. Bu arada muhalefet partilerinin eleştirilerinin hedefinde kamu yayıncılığı yapmakla

sorumlu TRT’nin olması Haziran ayındaki önemli gelişmelerden birisiydi. CHP ve İYİ Parti Cumhurbaşkanı adayları Muharrem İnce ve Meral Akşener, TRT’deki seçim konuşma haklarından kendilerine tanınan sürenin azlığı nedeniyle vazgeçtiler. HDP’nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ın ise, yasal konuşma hakkını kullanmak istemesi talebine, verilen olumlu cevap üzerine, ilk kez bir Cumhurbaşkanı adayının TRT ekranlarından cezaevinden konuşma yapabilmesi söz konusu oldu. Demirtaş’ın tutukluluğuna itiraz edilmesi ve dışarıda seçim kampanyası yürütmesi gibi konulardaki başvuruları reddeden Yüksek Seçim Kurulu (YSK), HDP adayının konuşması için TRT’nin Edirne Cezaevi’nde çekim yapması yönünde karar verdi.

Haziran ayında gazetecilik mesleği açısından işsizlik ve yargılama süreçleri ise olumsuz etkisini hissettirmeye devam etti. Doğan Medya Grubu’nu bünyesine kattıktan sonra ilgili medya şirketlerinde işten çıkarmalara imza atmaya başlayan Demirören Holding, ilk satın aldığı medya kuruluşu olan Milliyet’te de “küçülme” gerekçesiyle yönetici değişiklikleri ve işten çıkarmaları gerçekleştirdi. Bu arada işsiz gazeteciler için yeni iş olanağı anlamındaki TR Haber TV Kanalı ise, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’ndan (RTÜK) izin alamadığı gerekçesiyle yayın hayatına başlamadan sona erdirdi. Gazeteciler aleyhine yürütülen dava süreçleri bakımından İstanbul’da evine operasyon düzenlenerek gözaltına alınan Çağdaş Ses muhabiri Ece Sevim Öztürk’ün tutuklanmasının yanı sıra Cumhuriyet köşe yazarı Çiğdem Toker aleyhine milyon liralık talepler ile açılan davalar, Haziran ayının önemli gündem maddesini oluşturdu. Sadece yazılar, haberler değil karikatürler de yargılama süreçlerine konu oldular. Karikatürist Nuri Kurtcebe, 69 yaşında sağlık sorunları yaşamasına rağmen “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla tutuklandı. Sonuçta Haziran ayı boyunca yargılama aşamasında ve tutuklu olan gazeteci sayısında azalma gözlenmediği raporumuzda kayda geçti.

Sadece gazeteciler değil ifade özgürlüğü bakımından siyasetçiler, sanatçılar veya vatandaşlara da yönelik olarak sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek soruşturma açılması ve yargılanmalar da yine Haziran ayındaki gelişmeler arasındaydı.

İletişim araçlarına ve iletişimcilere baskı1 Haziran 2018 YeniYaşam Genel Yayın Yönetmeni Çağdaş Kaplan “örgüt üyeliği” iddiasıyla altı yıl

üç ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme Kaplan’ın, temyiz süresi boyunca yurt dışına çıkış yasağının uygulanmasına hükmederken, birlikte yargılanan diğer 18 sanığı da aynı suçlama nedeniyle her birini altı yıl üç ay hapis cezasına mahkum etti. KHK ile 2010 yılında kapatılan Dicle Haber Ajansı’nda muhabirlik yaptığı dönemde, kendisinin de öğrencisi olduğu Sakarya Üniversitesi’nde eğitim gören Kürt öğrencilere yönelik operasyonları haberleştirmiş ve ardından gözaltına alınmıştı. Kaplan ve beraberindeki öğrenciler hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla dava açılmıştı.1

Milliyet Ankara Temsilcisi Serpil Çevikcan ve yardımcısı Tolga Şardan’ın görevinden alındığı öne sürüldü. Çevikcan, 1987, Şardan 1988 yılından beri Milliyet’te çalışıyorlardı. Çevikcan’ın yerine Vatan’ın Ankara Temsilci Murat Çelik'in getirilmesinin beklendiği belirtildi.2

TR Haber, RTÜK’ten izin almadığı için yayına başlayamadı. İYİ Parti’ye yakın olduğu öne sürülen TR Haber, iddiaları gazeteci Recep Canpolat’ın “Biz bir haber kanalı kuruyoruz. Herhangi bir partiye yakın veya uzak olmamız söz konusu olamaz” açıklamasıyla reddettiği bildirildi. İsim ve logo değişikliğine ilişkin gerekli izinleri de alamadığı için yayın yapamayan

1 https://www.evrensel.net/haber/353818/gazeteci-cagdas-kaplana-6-yil-3-ay-hapis-cezasi

2 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806011033688089-milliyet-serpil-cevikcan-tolga-sardan/

6


TR Haber’in çalışanlarının işsiz kaldığı belirtildi.3

4 Haziran 2018 Karikatürist Nuri Kurtcebe, “Cumhurbaşkanına hakaret” gerekçesiyle tutuklandı.

Kurtcebe’nin, Aydınlık’ta 2011 yılında çizdiği karikatürler nedeniyle Fethiye 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından bir yıl iki ay 15 gün hapis cezasına çarptırılmıştı. Cezasının onanmasının ardından bir üst mahkemeye yapılan itirazın reddedilmesiyle 69 yaşındaki Kurtçebe’nin, Yalova’da tutuklanarak, cezaevine konulduğu bildirildi. Kurtcebe, 80’li yıllarda bir milyon tirajı olan Gırgır dergisinde “Gaddar Davut” karakterinin ve “maganda” kelimesinin yaratıcısıydı.4

5 Haziran 2018 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, kendisine

“Korumalarınızın silah çektiği iddiası var” sorusu yönelten muhabire tokat attı. 5 Gazeteci, Fakıbaba'nın korumaları tarafından da sözlü ve fiziksel şiddete maruz kaldı.6

KHK ile kapatılan dihaber muhabiri Selman Keleş’in “örgüt üyeliği” gerekçesiyle tutuksuz yargılandığı davada, yakalama kararı verildi. Erzurum’un Hınıs ilçesinde Keleş hakkında açılan yeni bir dava nedeniyle yeniden yakalama kararı çıkarıldığı bildirildi. Keleş, Van’da “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklanarak, cezaevinde geçirdiği sekiz ayın ardından tahliye edilmişti.7

Menemen Cezaevi İdaresi'nin, bir hükümlünün Cumhuriyet okuma isteğini, gazetenin “terörü övdüğü” gerekçesiyle geri çevirdiği ifade edildi. Hükümlü Cüneyt Arat'ın, gazetenin 17 Mayıs tarihli sayısını okumak istediğinde, cezaevi yönetiminin gazeteyi incelemeye aldığı ardından sakıncalı bulduğu belirtildi. Cezaevi yöneticilerinin gazeteyi engellemesinin sebepleri arasında, “devlet büyükleri ve kamu görevlileri hakkında aşağılayıcı ifadelere yer verilmesi” de gösterildi.8

6 Haziran 2018 Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Sağlık Bakanlığı'nın şikayeti üzerine Mersin Şehir

Hastanesi'yle ilgili haberleri nedeniyle FOX TV sunucusu Fatih Portakal ve FOX TV Sorumlu Müdürü İbrahim Onur Kumbaracıbaşı hakkında “devletin organlarını aşağılama, hakaret ve iftira” suçlarından soruşturma başlattı. Portakal, programında “Sizlerden çekinip de habercilik yapmayanın gözü kör olsun, dili tutulsun” dedi.9

7 Haziran 2018 Kırşehir E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda Evrensel ve BirGün gazetelerinin

“yasaklı” gerekçesiyle mahkumlara verilmediği, FOX TV gibi televizyon kanalların izlenmesine de müsaade edilmediği belirtildi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’ne (CİSST) mektup gönderen hükümlülerin, devamlı ilettikleri taleplerine rağmen, istedikleri gazeteleri okuyamadıkları iddia edildi. Bir hükümlü mektubunda, “Tarafsız medya organlarından yararlanamıyoruz. Mahkumlar “Evrensel ve BirGün gazeteleri OHAL gerekçesi ile verilmiyor. Fakat biz bu gazetelerin başka cezaevlerine girdiğini biliyoruz. FOX TV yayını bile kesilmiş durumda” diyerek şikayetlerini ilettiler.10

Van’ın Başkale ilçesinde asılan HDP flamaları özel harekât polisleri tarafından söküldü. Özel harekât polisleri, yol boyunca asılan HDP flamaların tamamını indirerek çöpe

3 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/986881/Yeni_kurulan_kanala_RTUK_vetosu.html

4 https://www.amerikaninsesi.com/a/gazetec%C4%B1lere-bask%C4%B1-suruyor-69-yas%C4%B1ndak%C4%B1-kar%C4%B1katur%C4%B1st-tutukland

%C4%B1/4423723.html5 https://www.dailymotion.com/video/x6l0ev6

6 http://www.yurtgazetesi.com.tr/gundem/akp-li-bakan-gazeteciyi-tokatladi-h96118.html

7 http://gazetekarinca.com/2018/06/gazeteci-selman-keles-hakkinda-yakalama-karari/

8 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/989832/Cumhuriyet_dusmanlari__Hem_yasak_hem_yalan.html

9 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806061033746816-fox-tv-mersin-devlet-hastanesi-haberi-sorusturma/

10 https://www.evrensel.net/haber/354348/kirsehir-cezaevinde-evrensel-birgun-ve-fox-tvye-ohal-yasagi

7


attı.11 Urfa Ceylanpınar’da da HDP mitingine polis tarafından benzer bir müdahale yapılmıştı.12 8 Haziran 2018 Gazeteci Ece Sevim Öztürk, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar

Bürosu'nca, Twitter üzerinden FETÖ lehine paylaşımlarda bulunduğu iddiasıyla gözaltına alındı. Çağdaş Ses Genel Yayın Yönetmeni Öztürk’ün Twitter hesabından yapılan açıklamada, "Gece iki buçuk sularında gazeteci Ece Sevim Öztürk gözaltına alınıp İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürülmüştür. Gelişmeleri ilerleyen saatlerde buradan aktaracağız" denildi. 13

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık personelinin Sözcü’ye erişimi engellendi. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı'nca personele duyurulan yasak kararına tepki gösteren Bakanlık çalışanları, “Muhalefetin cumhurbaşkanı adaylarının konuşmalarını en iyi şekilde Sözcü’den takip ediyorduk. Bunu engellediler” dediler. 14

Silivri cezaevinde tutuklu Rıza Özçolak’ın Evrensel’e gönderdiği mektubun okuma komisyonu tarafından fotokopisinin çekildiği ve sansürlendiği iddia edildi. Bahsi geçen mektubun sadece üç cümlesinin gazeteye ulaştığı belirtildi.15

11 Haziran 2018 Anadolu Ajansı, bir televizyon programında, ajansa ilişkin yaptığı eleştiriler nedeniyle

gazeteci Enver Aysever'e “kişilik haklarına basın yoluyla saldırı” gerekçesiyle 5.000 TL’lik tazminat davası açtı. Aysever “Bana dava açmışsınız @anadoluajansi Size hakaret ettiğim gerekçesiyle...” diye yazdığı mesajında gönderilen iddianameyi sosyal medya hesabından paylaştı. Yunus Nadi Roman Ödülü sahibi Aysever katıldığı bir televizyon programında, “Seçim gecesi AA ne tür tezgahlar çevirecek” demişti. AA’nın şimdiye kadar herhangi bir kişi veya kurum hakkında dava açtığı bilgisine rastlanmadı. 16

14 Haziran 2018 Kanal D ana haber Genel Yayın Yönetmeni Ramazan Kurnaz’ın program

“reytinglerinin düşük olması” nedeniyle işine son verildiği öne sürüldü. Kurnaz, bir buçuk ay önce genel yayın yönetmeni Süleyman Sarılar’dan görevi devralmıştı.17

Mardin Derik’te 13 köylünün öldürülmesi nedeniyle suçlanan Jandarma Komutan yardımcısı Musa Çitil’in şikayeti üzerine, haberi sosyal medyada paylaşan toplam yedi DİHA ve Özgür Gündem çalışanı hakkında dava açıldı. Diyarbakır Sur’daki operasyonla ilgili, “Kuşatmanın adı ‘Bayrak 12’, başındaki isim Musa Çitil” başlıklı haberi paylaştıkları için “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” gerekçesiyle, DİHA’nın Haber Müdürü Ömer Çelik, başta olmak üzere dört muhabir ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve gazetenin İmtiyaz sahibi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası istendiği bildirildi. Ayrıca, DİHA muhabiri Selman Çiçek’in hakkında sosyal medya paylaşımları sebebiyle “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası istendiği de belirtildi. Dava açılan gazetecilerin suçlarını reddettiği ve “Ulusal ve uluslararası yasalarda teminat altına alınan basın ve ifade özgürlüğü hakkını kullandıkları.” açıklamasını yaptıkları ifade edildi.18

17 Haziran 2018 İYİ Parti Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener'in konuk olacağı Sultanahmet'teki bir

parkta yapılacak olan “Uğur Dündar'la Halk Arenası” programı ilçe seçim kurulu tarafından yasaklandı. İYİ Parti basın bürosundan yapılan açıklamaya göre, programın yapılmasına daha

11 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/990947/Ozel_harek_t_polisleri_HDP_flamalarini_soktu.html

12 http://t24.com.tr/haber/polis-hdp-flamalarini-indirdi,645835

13 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806081033779830-ece-sevim-ozturk-feto-gozalti/

14 http://www.gercekgundem.com/medya/19013/bakanliktan-sozcuye-sansur

15 https://www.evrensel.net/haber/354368/cezaevinden-evrensele-gelen-mektup-sansurlendi-sadece-3-cumle-kaldi

16 https://www.evrensel.net/haber/354640/aa-gazeteci-enver-aysevere-hakaret-davasi-acti

17 http://www.abcgazetesi.com/kanal-dde-bir-isten-cikarma-daha-89548h.htm

18 http://gazetekarinca.com/2018/06/haber-paylastiklari-icin-musa-citilin-sikayetiyle-yedi-gazeteciye-dava/

8

http://gazetekarinca.com/2018/06/haber-paylastiklari-icin-musa-citilin-sikayetiyle-yedi-gazeteciye-dava/


önce İstanbul valiliği izin vermiş, AKP’li yetkililerin konuyla ilgili itirazını reddeden il seçim kurulu da programın söz konusu parkta yapılabileceği konusunda görüş bildirmişti. İYİ Parti yetkilileri ilçe seçim kurulunun tüm izinlere rağmen “Program yapılamaz” dediği alanda Ramazan ayında özel bir televizyon kanalı için din adamı Nihat Hatipoğlu'nun 30 gün boyunca program yaptığını belirttiler. Akşener'in katılacağı Halk Arenası programı aynı gün ve saatte Büyükçekmece Kültür Park'ına kaydırıldı.19

18 Haziran 2018 Evrensel yazarı Erol Aral’ın üç yıl önce yayınlanan “İlhan hangi dehlizin Yaşar’ı?”

başlıklı yazısına erişim engeli getirildi. İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin verdiği kararda, CNN Türk’te katıldığı programdaki görüşleri eleştirilen Prof. Dr. Yaşar Hacısalihoğlu için “aşağılama ifade eden isnatlarda bulunduğu ve özel hayatına ilişkin ispatlanması mümkün olmayan ve kanun yararı olmayan bilgi ve ifadelerin paylaşıldığı”na işaret edildi. Bu gerekçe ile Hacısalihoğlu’nun kişilik haklarının ihlal edildiği savunularak ilgili içeriğe yönelik “erişimin engellenmesi” kararının verildiği bildirildi.20

19 Haziran 2018 Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, bir yazısı nedeniyle aleyhine açılan 1.5 milyon

TL’lik tazminat davası ile ilgili duruşma sonrası yaptığı açıklamada, “Davanın, gözdağı ve yıldırma amacı taşıdığını” söyledi. Toker Rusya’ya yapılan domates ihracatına ilişkin haberi nedeniyle Ankara’da açılan davada yaptığı savunmada, “Bu dava sadece bana değil araştırmacı gazetecilik alanında çalışan bütün meslektaşlarıma yönelik bir yıldırma davasıdır. Davaya konu olan yazım tamamen ifade özgürlüğüyle ilgilidir. Bu konuda başka bir şey söylemek istemiyorum.” diye konuştu. Toker’in duruşması 6 Aralık tarihine ertelendi. Toker, DW ile yaptığı söyleşide ise söz konusu davaya ilişkin “Temel bir gazetecilik sorusunun bu kadar yüksek bir tazminat tutarına konu edilmesi gerçekten de asgari haberciliğe bile tahammül kalmadığını gösteriyor.” diye konuştu.21 Toker’e geçtiğimiz aylarda “ticari itibarlarının sarsıldığı” gerekçesiyle Agrobay Seracılık tarafından açılan davanın ardından Şenbay Madencilik firmasının da açtığı ikinci bir davanın eklenmesi üzerine, konunun toplamda üç milyon liralık manevi tazminat davasına dönüştüğü bildirildi. Toker, davalarına bakan hakimin de önündeki dosya sayılarının çokluğundan yakındığını hatırlatarak, “Yargıcın bu sözlerinin bile halkın haber alma özgürlüğünün ve yargının durumunu gösteriyor. Yargıç ‘madem bu kadar çok gazeteci burada, 75 asliye hukuk mahkemesi gerekiyor. 50 açığımız var. Bunları da dile getirirseniz sevinirim' diye ricası oldu” diye aktaran Toker’in duruşması Aralık ayına ertelendi.22

Bir yazısında eski Sakarya Valisi Hüseyin Avni Coş’a hakaret ettiği gerekçesiyle tazminat ödemeye mahkum olan ancak tazminat ödenmediğinden hakkında yakalama kararı verilen gazeteci Hakan Gülseven tutuklandı. Burhaniye Açık Ceza İnfaz Kurumuna gönderilen Gülseven işlemler sonrasında serbest kaldı.23

20 Haziran 2018 Suruç’ta AKP’li vekil yakınlarının saldırısı sonucu, dört kişinin yaşamını yitirdiği

olaya ilişkin sosyal medya hesabından paylaştığı haber ve yorumlar nedeniyle, Özgürüz muhabiri Sedat Sur hakkında soruşturma açıldı. “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, devletin kurum ve organlarını alenen aşağılama” iddiasıyla İzmir’de ifadesi alınan Sur, paylaştığı haberlerin gazetecilik faaliyeti olduğunu belirterek, yorumlarını, görevini ihmal eden devlet kurumlarına, bir yurttaş ve gazeteci olarak görevlerini hatırlatmak ve bir yanlışı göstermek amacıyla yaptığını, paylaşımlarının arkasında olduğunu söyledi. Sur daha sonar

19 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806171033891784-aksener-halktv-yasak/

20 https://www.evrensel.net/haber/355148/yazarimiz-erol-aralin-3-yil-onceki-kose-yazisina-erisim-engeli

21 http://www.dw.com/tr/çiğdem-toker-asgari-gazeteciliğe-bile-tahammül-yok/a-44284259

22http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1001841/Cigdem_Toker_in_ertelenen_davasinda_hakimden_haber_ricasi.html

23 https://www.evrensel.net/haber/355190/gazeteci-hakan-gulseven-tutuklandi

9


serbest bırakıldı.24

21 Haziran 2018 Gözaltına alınan gazeteci Ece Sevim Öztürk, “Örgüte üye olmamakla birlikte örgüte

yardım etmek” gerekçesiyle sevk edildiği mahkemece tutuklandı. Soruşturmayı yürüten savcılığın, Öztürk'ü FETÖ lehine paylaşımlarda bulunduğu ve bu eylemin süreklilik arz ettiği gerekçesiyle “örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlaması, ardından da tutuklanması talebiyle hakimliğe sevk ettiği bildirildi. Öztürk, Haziran ayının başında gözaltına alınmıştı.25

25 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın'ın, BBC Londra Radyosu'na verdiği

röportajda, bölücü terör örgütüne yönelik kullandığı ifadelerin programda sansürlendiğini söyledi. Terör örgütleri hakkında yaptığı yoruma yer verilmediğini ifade eden Kalın, söz konusu bölümde, Türkiye’nin PKK, FETÖ ve IŞİD olmak üzere üç terör örgütüyle eş- zamanlı olarak verilen mücadeleyi anlattığını belirtti. Kalın, sunucunun sorusuna verdiği cevapta, terör suçlarından tutuklu bazı örgüt mensuplarının “gazeteci” olarak adlandırılmasının da yanlış olduğunun altını çizdiğini ifade etti.26

CHP Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, seçim sonrası yaptığı basın toplantısına katılan TRT muhabir ve kameramanlarının “Mitinglerimi göstermeyen TRT’nin burada ne işi var” diyerek, salondan çıkmasını istedi. İnce, tepkisinin kişisel algılanmaması gerektiğini ifade ederek, duyduğu tepkinin, TRT’ye karşı kurumsal bir tavır olduğunu söyledi.27

27 Haziran 2018 Evrensel yazarı Kamil Tekin Sürek'e “Faşist diktatörlüklerde, iktidara en ufak eleştiri

getirdiğinizde hakkınızda davalar açılır” diye yazdığı bir yazısı yüzünden “cumhurbaşkanına hakaret” suçlaması ile dava açıldı. Sürek, yazısında iktidarı eleştirdiğinizde, “hakkınızda davalar açılır, işinizden olursunuz, hatta terörist ilan edilirsiniz. Ama, iktidar sahiplerinin her türlü yasalara aykırı fiilleri yargılanmaz. Bunları nereden biliyoruz? Tarihten. Hitler, Mussolini, Salazar, Franco, Pinoşe, Saddam, bin Ali vb. ülkelerini böyle yönetti” demişti.28

Sendika.org’un İstanbul Şişli’de bulunan bürosuna gece yarısı polis operasyonu düzenlendi. Büroda kimsenin olmadığı sırada kapıyı kırarak içeri giren polisin, arama yaptığı bildirildi.29 Haber sitesinin avukatları, site editörü Ali Ergin Demirhan’ın “sosyal medya paylaşımı” gerekçe gösterilerek operasyon yapıldığını ve Demirhan hakkında gözaltı ile telefonuna el koyma kararı alındığını belirttiler. 30

Milli Gazete, “Ahlak ‘sınırı’ aşılıyor” manşetiyle LGBTİ’lerin Onur haftası kutlamalarını eleştirerek, grubu “ ahlaksızlık kusmaya hazırlanmakla” nitelendirdi. Gazeteci Onur Şehmus Şahin imzasıyla yayınlanan yazıda, “Rezil etkinlikler”, “türlü sapkın ve ahlaksızlıklar” gibi nefret içeren söylemlere yer verildi. Haberde, “Bu … etkinliklerin bazılarının Çağlayan ve Anadolu Adliyesi gibi kamu binalarında gerçekleştirilecek olması da dikkat çekiyor” denildi.31

28 Haziran 2018 “Terör örgütü propagandası yapma, halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme” suçlarından

Türkiye’de yargılanmasına başlanılan Alman Die Welt muhabiri Deniz Yücel'in ifadesinin yurtdışından istinabe yoluyla alınacağı bildirildi. Duruşmada, “iddianamenin kolluk tarafından

24 http://sendika62.org/2018/06/ozguruz-muhabiri-sedat-sura-suruc-sorusturmasi-gazetecilik-yapmaya-devam-edecegiz-498392/

25 http://www.haberturk.com/ece-sevim-ozturk-feto-ye-yardimdan-tutuklandi-2024359

26 https://www.sozcu.com.tr/2018/dunya/bbcden-ibrahim-kalin-roportajina-sansur-iddiasi-2487044/

27 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/ince-trtyi-disari-cikardi-2486005/

28 https://www.evrensel.net/haber/355764/yazarimiz-kamil-tekin-sureke-fasist-diktatorluk-davasi

29 https://www.evrensel.net/haber/355787/sendika-org-burosuna-polis-baskini

30 http://sendika62.org/2018/06/sendika-org-editoru-ali-ergin-demirhan-hakkinda-gozalti-karari-gerekce-sosyal-medya-paylasimi-500049/

31 https://www.evrensel.net/haber/355740/milli-gazeteden-nefret-manseti-ahlak-siniri-asiliyor

10

https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/ince-trtyi-disari-cikardi-2486005/


yapılan, hukuki olmayan tutanak ve belgeler esas alınarak düzenlendiğini” söyleyen avukat Veysel Ok, dosyada bulunan emniyet raporunun yasal olmadığı gerekçesiyle çıkarılmasını talep ettiği belirtildi. Ok, “Haklarında terör örgütü üyesi olduklarına ilişkin hiçbir karar bulunmayan kişiler, terör örgütü üyesi gibi gösterilmiş ve müvekkil de bunlarla görüşmüş diye suçlanmıştır. Bu davada Deniz'in dünyaya bakışı ve mesleği yargılanıyor. Haber yaptığı için yargılanıyor. Bir gazetecinin kimlerle görüşeceğini savcılık belirleyemez” diyerek, müvekkili hakkında beraat kararı verilmesini talep etti. Yücel, Şubat 2017'de gözaltına alınmış ve ayın sonunda çıkarıldığı mahkemece, “Terör örgütü propagandası yapma ve halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından tutuklanmıştı. Yaklaşık bir yıl tutuklu kalan Yücel hakkında savcılık, dört yıldan 18 yıla kadar hapis cezası talebiyle iddianame düzenlemişti. İddianameyi kabul eden İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesince Şubat ayında tahliyesine karar verilen Yücel tahliyesi ardından Almanya’ya gitmişti.32

29 Haziran 2018 Makro Market’in İstanbul ve Antalya’daki mağazalarını Migros’a devretmesinin

ardından işten çıkarıldıkları için eylem yapan işçilerle röportaj yapmak isteyen Evrensel muhabiri Elif Ekin Saltık’ın, Nakliyat-İş Genel Başkanı Ali Rıza Küçükosmanoğlu tarafından engellendiği iddia edildi. Küçükosmanoğlu’nun işçilere “Kimse Evrensel ile konuşmayacak.” diyerek söyleşiyi yasakladığı belirtildi.33

İfade özgürlüğüne ve gösteri hakkını kullanmak isteyenlere müdahale 2 Haziran 2018 CHP Ümraniye İlçe teşkilatı tarafından seçim çalışmaları için kurulan çadıra, kimliği

belirsiz kişilerce saldırı düzenlendi. Saldırıda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin fotoğraflarının bulunduğu afişlerin bıçakla kesilerek yırtıldığı belirtildi.34

Hakkari Valiliği, kent genelinde bir ay boyunca tüm eylem ve etkinliklerin yasaklandığını duyurdu. Valilikçe yapılan açıklamada, “30 gün süre ile mevzuat hükümleri doğrultusunda mahallin en büyük mülki idare amirinin iznine bağlanması, oturma eylemi, açlık grevi, çadır kurma, stant açma vb. türdeki eylem ve etkinliklerin aynı hükümler doğrultusunda Hakkari il merkezi ve ilçelerinde yasaklanmasına karar verilmiştir” denildi.35

3 Haziran 2018 İYİ Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener’in Gaziantep mitingi

sırasında yolunun kesilerek vatandaşların alana ulaşmalarında zorluk yaşadıkları ileri sürüldü. Gaziantep Belediye’sinin kamyonlarla miting alanına giden yolları kapatmasının ardından, Akşener “Yazıktır. Yazıklar olsun. Vali’ye yazıklar olsun, belediye başkanına yazıklar olsun” diyerek tepki gösterdi.36 Gaziantep İl Emniyet Müdürlüğü mitingler için belirlenen güvenlik önlemlerinin uygulandığını ifade ederken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Başbakan Binalı Yıldırım’ın mitinglerinde de aynı tedbirlerin uygulandığını söyledi.37 Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ise "Her şey rutin, her şey normal. Maalesef üzülerek söylüyorum ki, bir algı operasyonuyla karşı karşıyayız” açıklamasını yaptı.38

4 Haziran 2018 İstanbul Bakırköy Özgürlük Meydanı'nda oturma eylemi yapmak isteyen KESK üyesi

14 kişi gözaltına alındı. KHK ile haksız yere işten çıkarıldığı öne sürdükleri sendika üyelerine

32 http://www.hurriyet.com.tr/gazeteci-deniz-yucelin-ifadesi-yurtdisinda-ali-40880248

33 https://www.evrensel.net/haber/355880/nakliyat-is-baskani-iscilerin-haberinin-yapilmasini-engelledi

34 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/chp-standina-cirkin-saldiri-2445044/

35 https://www.evrensel.net/haber/353912/hakkaride-eylem-ve-etkinlikler-30-gun-boyunca-yasak

36 https://odatv.com/meral-aksenere-akilalmaz-engelleme-02061804.html

37 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/988357/Emniyet_ten_Aksener_e_engel_aciklamasi.html

38 http://www.haberturk.com/fatma-sahin-den-meral-aksener-e-fotografli-yanit-1998541

11


destek için eylem yapmak isteyen grup, polisin uyarısına rağmen, oturma eylemini sürdürdü. Polis tarafından gözaltına alınan 14 kişi emniyet müdürlüğüne götürüldü.39

“Milli Birlik ve Kardeşlik Federasyonu” Genel Başkanı Ahmet Kabadayı, 2. Ordu Komutanı Korgeneral İsmail Metin Temel için “Apoletlerini sökeceğim” diyen CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu. Kabadayı, Samsun Adliyesi'ne Muharrem İnce hakkında verdiği dilekçedeki suç duyurusunda “Cumhurbaşkanı adayı İnce yaptığı bir konuşmada 2. Ordu Komutanı Temel hakkında 'Cumhurbaşkanı olunca apoletlerini sökeceğim' demiştir. İnce bu sözlerle Türk Silahlı Kuvvetleri ve kahraman komutanını tehdit etmiştir. Terör örgütlerine karşı cesaret verici tahrik suçunu işlemiştir” dedi.40

Kırşehir’de seçim çalışmaları sırasında broşür dağıtan CHP Kırşehir Kadın Kolları Başkanı Necla Yenidünya, saldırıya uğradı. İddiaya göre E.E isimli bir vatandaş “PKK yandaşları burada gezemezsiniz” diyerek Yenidünya’ya yumruk atarak fiziksel şiddet uyguladı. Yenidünya, polis merkezine giderek şikayetçi oldu. Polis, saldırıda bulunduğu ileri sürülen E.E.’yi ifadesi alınmak üzere emniyete götürdü.41

5 Haziran 2018 HDP Bolu İl Örgütü'nün seçim çalışmalarına ilişkin il binasına bayrak asmak istemesi

üzerine çıkan olaylarda yaklaşık yüz kişinin HDP bayraklarını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın lehine sloganlar atarak yaktığı bildirildi. Bolu Güvenlik Şube Müdürü “Buraya bayrak asarsanız sizi gözaltına alırım. Yaşanacaklardan da ben sorumlu değilim” dedi. Polisin müdahale etmediği olaylarda, bayrakları yakanlar arasında MHP Bolu 1'nci sıra milletvekili adayı Adem Evcil ve Ülkü Ocakları Bolu İl Başkanı İsmail Akgün'ün de bulunduğu kaydedildi.42

İstanbul Maltepe'de Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı kolluk kuvvetleri Saadet Partisi'nin seçim çadırını söktüler. SP’liler, yeşil alana kurulması sebebiyle zabıtalar tarafından yapılan müdahale sırasında, AKP çadırının da yeşil alana kurulduğunu ve aynı müdahaleyi onlara da uygulamaları gerektiğini söyleyerek tepki gösterdi. Görevlilerin AKP çadırına bir şey yapılmayacağını söylediği kaydedildi. Yapılan itirazlara rağmen SP standı ve çadırının söküldüğü açıklandı. Genel Başkan Temel Karamollaoğlu Twitter üzerinden attığı mesajında “Bu taraflı tavırla AKP ülkeyi adil bir şekilde yönetemeyeceğini göstermiştir” dedi.43

İstanbul Gazi Mahallesi'nde duvarlara “su ısıtıcısı” resmi çizip 'Umut' ve 'HDP' yazan iki liseli genç, “örgüt propagandası yapmak” suçundan tutuklandı. Mahkemeye sevk edilen gençler konusunda Hakim duvarda keşif yapılması karar vermesine rağmen şüphelilerin tutuklanmasına hükmetti. İki gencin, “Ketıldan (su ısıtıcı) Gelen 1 Mesaj Vardır” yazdıkları ve “ketıl” resmini çizdikleri için tutuklandıkları ifade edildi. Odasında, tweet attığı şüphesi ile arama yapılan HDP Cumhurbaşkanı adayı tutuklu Selahattin Demirtaş, “Odamda çay için sadece kettle vardı ondan da tweet atılmayacağına kanaat getirildi, “ diye bir açıklama yapmıştı. 44

Emekli akademisyen Prof. Dr. Büşra Ersanlı'ya “Barış İçin Akademisyenler” tarafından yayınlanan “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladığı gerekçesiyle “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan bir yıl üç ay hapis cezası verildi. Ersanlı savunmasında, “Suçlamayı kabul etmiyorum” dedi. Avukatı ise bildirinin barış hakkı çerçevesinde yapıldığını, bu yüzden ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.45

39 http://www.hurriyet.com.tr/bakirkoyde-gerginlik-14-kisi-gozaltina-alindi-40857483

40 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/988846/Muharrem_ince_hakkinda_suc_duyurusu.html

41 http://haber.sol.org.tr/turkiye/chp-kadin-kollari-baskanina-saldiri-239250

42 http://gazetekarinca.com/2018/06/polis-mudahale-etmedi-boluda-erdogan-lehine-sloganlarla-hdpye-saldiri/

43http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/989207/SP_standina_zabita_baskini__Yan_taraftaki_cadira_neden_mudahale_etmiyorsunuz_.html

44 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/989885/Duvara__ketil__cizen_iki_liseli_tutuklandi.html

45 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/prof-dr-busra-ersanliya-1-yil-3-ay-hapis-cezasi-40858377

12


6 Haziran 2018 Seçim çalışmaları kapsamında, Ceylanpınar’a giden HDP Eş Genel Başkanı Sezai

Temelli ve HDP heyetinin etkinliğine izin vermeyen polis, gruba biber gazıyla müdahale ederek, iki kişiyi gözaltına aldı. HDP’nin milletvekili adayları göz altılara engel olmaya çalışılınca, adaylardan İsmail Kaplan tartaklandı. Polise tepki gösteren HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, “Kamu görevlilerine sesleniyorum, halka hizmet etmek için maaşınızı alıyorsunuz, engel olmak için değil” diye seslendi. Eş Genel Başkan Pervin Buldan ise Diyarbakır Silvan’da yaptığı mitingde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Diyarbakır mitinginde söylediği “Kürt sorunu yoktur” sözlerine, “Sizin görmediğiniz, anlamadığınız, bilmediğiniz bir sorun var. Bu sorun Kürtlerin sorunudur, bu sorun dil sorunudur, kimlik sorunudur. Eskiden Ankara’da ‘Kürt sorunu yoktur’ diyordunuz, Diyarbakır’da ‘Vardır’ diyordunuz. Biz Kürtler, bundan sonra hiçbir oyumuzun baş1. İstanbul Bağcılar’da Demirören grubunun bulunduğu binada eylem sırasında, partililerin, binanın önünde kurdukları projeksiyon ekranında Habertürk’te canlı yayına katılan Akşener’in görüntülerini yansıttıkları görüldü. Protestonun olaysız sona erdiği belirtildi.46

7 Haziran 2018 Bursa’nın Yıldırım ilçesine bağlı Hacivat mahallesinde evlerinin duvarına “HDP” ve

“Selo” yazdığı gerekçesiyle 13 yaşındaki Z.D adlı kız çocuğunun gözaltına alındığı belirtildi. Terörle Mücadele Şubesi Ekiplerince gözaltına alınan Z.D’nin, “Ailen senin yanında siyaset konuşuyor mu? Dikkatli ol, bunlar senin okul dosyanı etkiler” gibi ifadeler kullanıldıktan sonra, serbest bırakıldığı ifade edildi.47

Gazeteci Ece Sevim Öztürk gözaltına alındı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne götürülen Öztürk'ün, avukatlarıyla görüştürülmediği de habercilere aktarıldı.48

8 Haziran 2018 Yüksel Caddesi’nde 577 gündür devam eden “İşimizi geri istiyoruz” eylemine katılan

Nazan Bozkurt polisin müdahalesi sonucu yüzünden yaralanarak, hastaneye kaldırıldı. Bozkurt, Çankaya Kaymakamlığı Nüfus Müdürlüğü’ndeki görevinden iki yıl önce açığa alınmış, geçen ay Ocak ayında da KHK ile ihraç edilmişti.49

9 Haziran 2018 Diyarbakır Dicle Üniversitesi’nde “Çarda Şoreşê” adlı Kürtçe marşını, ıslıkla

çaldıkları iddiasıyla gözaltına alınan 12 öğrenci hakkında “örgüt propagandası yapmak”, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek”, ve “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyü1şleri Kanununa muhalefet” suçlarından sekiz yıldan 27.5 yıla kadar hapis istendi. Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada Mahkeme heyeti, müşteki olarak yer alan polislerin ifadesinin alınması için Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü’ne müzekkere yazılmasına karar vererek, duruşmayı Kasım ayına erteledi.50

Çocuklara evrimi anlatan boyama kitabı Bilbi ile Evrimi Öğreniyorum’un yazarları Seçkin Eroğlu ve Deniz Hasret, kitaplarına D&R tarafından sansür uygulandığını söyledi. Yazdıkları kitaplarının internet satışına, “kitap tükenmiştir” ibaresinin konulduğu belirtildi. Hasret, “Kitabın mevcut baskılarının tükenmiş olabileceğini düşündüğü için diğer internet satış noktalarına baktığını ve dağıtımcıyı arayarak tedarikte hiçbir sorunun olmadığını” bildirdi. Eroğlu açıklamasında, “D&R'ı aradık, müşteri temsilcisiyle konuştuk, neden 'tükendi' olarak belirtildiğini anlayamadığını söyledi. Diğer bütün internet sitelerinde sorunsuz satılan kitabın D&R’dan değişen yönetimi yüzünden kaldırıldığını düşünüyoruz” dedi.51

46 http://www.diken.com.tr/iyi-partililerden-demirerone-protesto-televizyonlarin-onunde-gosteri-yaptilar/

47http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/991649/Duvara_HDP_ve_Selo_yazan_13_yasindaki_cocuga_gozalti.html

48 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/06/08/gazeteci-ece-sevim-ozturk-gozaltina-alindi/

49 http://www.abcgazetesi.com/isini-geri-isteyen-nazan-bozkurtu-polis-hastanelik-etti-89033h.htm

50 http://t24.com.tr/haber/kurtce-islik-davasi-basladi,647389

51 http://haber.sol.org.tr/turkiye/drdan-cocuklara-evrimi-anlatan-kitaba-sansur-239686

13


Tutuklu Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ın, İsveç günlük gazetesi Dagens Nyheter’e verdiği röportajda ifade hürriyeti ve basın özgürlüğünün acilen sağlanması gerektiğini söyleyerek, “OHAL’den kaynaklı mağduriyetler mutlaka giderilmelidir” dedi. Demirtaş röportajda “Binlerce partilim de dahil haksız yargı kararlarıyla tutuklanmış olan herkes serbest bırakılmalıdır.” açıklamasını yaptı. Demirtaş, tutuklu olmasına rağmen pozitif mesajlar verdiğini böylece barış ve özgürlük umutlarını çoğalttığını da ifade etti. 52

İstanbul Kadıköy’de liseli gençlik örgütlerine mensup 30 öğrenci “Karneler sizin, gelecek bizim!” çağrısıyla yaptıkları eylem sırasında polis tarafından darp edilerek gözaltına alındı. Öğrencilerden biri, “Kafamı üç yerden yardılar, dudağımı patlattılar” diye konuştu. Gözaltıları protesto etmek için yeniden toplanan ikinci grubu da polisin dağıttığı bildirildi. CHP İstanbul Milletvekilleri Mahmut Tanal ve Barış Yarkadaş, Kadıköy Emniyet Müdürlüğü ve Karakol yetkililerinden eyleme ilişkin bilgi aldı. Yarkadaş basın açıklamasında, “Hiç kimse demokrasiden yana olan gençleri sahipsiz sanmasın. Konunun takipçisi olacağız” dedi. Gözaltına alınan çocuklardan M.E. beyin travması şüphesiyle tomografi çekilmesi için hastaneye götürüldü. Çocuk Şube Müdürlüğü'ne getirilen liseliler, ifadeleri sonrası serbest bırakıldılar.53

10 Haziran 2018 Saadet Partisi'nin seçim aracına yapılan saldırıda parti aracının tekerlekleri patlatıldı.

Milli Gazete Ankara Temsilcisi ve SP’nin Milletvekili adayı Mustafa Yılmaz, konuyla ilgili sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Balıkesir'de seçim aracımızın lastikleri bıçaklanarak patlatıldı. Bu arabalar hazine yardımları ile değil, alın teriyle yapıldı. Yazıklar olsun” ifadelerini kullanarak, saldırının fotoğraflarını paylaştı.54

13 Haziran 2018 İzmir'de sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek çok sayıda kişi gözaltına

alındı. Gözaltına alınanlar arasında ÖDP üyesi Yusuf Çakır’ın da yer aldığı belirtildi.55

14 Haziran 2018 Malatya’nın Hekimhan ilçesinde seçim çalışması yapan dört HDP’li, bir grubun

kendilerine sopa ve demir çubuklarla saldırıları üzerine, yaralandı. Milletvekili adayı Mehmet Tunceli, “Bizler emniyete gelip suç duyurusunda bulunduk. Saldırının planlı olduğu kanısındayım” diye konuştu.56 Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde de, stant açıp broşür dağıtan HDP'lilere düzenlenen saldırı sonucunda, beş partili aldıkları darbelerle yaralandı. Yaralananlar ambulanslarla hastaneye kaldırılırken, polis ekipleri kalabalığı dağıtarak olay yerinden uzaklaştırıldı. İl Başkanı Şahabettin Işık'ın kalça kemiğinin kırıldığı ve ameliyat olacağı öğrenildi. Olay sonrasında hastaneye gelen HDP Kocaeli eski Milletvekili Ali Haydar Konca, “Bugünkü olay açık bir şekilde provokasyondur. Parti yetkilerimiz halkla görüşmeye, ziyaret etmeye başladığı sırada, sayıları 40-50'yi bulan kişi çok açık bir şekilde saldırmış” dedi.57

15 Haziran 2018 Edirne'nin Keşan ilçesi Cumhuriyet Meydanı'nda toplanan yaklaşık 50 kişi, HDP'nin

seçim afişinin asılı olduğu ilan panosunun camını kırarak, afişlerini yırttı. Saldırganlar, şehrin üç farklı noktasında asılı olan HDP afişlerinin kaldırılmasından sonra dağıldı. Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde, dört kişinin öldüğü, sekiz kişinin de yaralandığı seçim kavgasına tepki gösteren kalabalık, PKK ve HDP aleyhine sloganlar attı. Keşan İlçe Emniyet Müdürünün araya girmesiyle şehir genelindeki panolarda asılı olan HDP afişleri polis tarafından toplandı.

52 https://www.evrensel.net/haber/354493/demirtas-alternatifi-erdogan-karsitligi-uzerinden-tarif-etmiyorum

53 http://t24.com.tr/haber/kadikoyde-karneler-sizin-gelecek-bizim-diyerek-eylem-yapan-lise-ogrencileri-serbest-birakildi,647221

54 http://www.abcgazetesi.com/bu-kez-de-saadet-partisi-aracina-saldiri-89110h.htm

55 https://www.birgun.net/haber-detay/izmir-de-sosyal-medya-operasyonu-219361.html

56http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/997709/HDP_lilere_sopa_ve_demir_cubuklarla_saldiri__4_yarali.html

57 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/997903/Golcuk_te_HDP_lilere_saldiri__5_yarali.html

14


Grup, daha sonra dağıldı.58

Şanlıurfa Suruç'ta AKP'li vekil ile yaşadıkları tartışma sonucu silahla vurularak öldürülen dört esnafın cenaze törenine, polis biber gazı ve tazyikli su ile müdahale etti. Polisin zırhlı araçlarla önlem aldığı mezarlığa, sadece aile bireylerinin alınmasına izin verildi. Cenazeye katılmak üzere mezarlığa gelen yurttaşlara izin vermeyen polis, uyarılara rağmen dağılmayan gruba müdahale ederek, kalabalığı önlemek amacıyla, yaklaşık bir kilometre mesafede barikat kurdu.59

16 Haziran 2018 İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu protesto eden üç üniversiteli, polisin gece yarısı

operasyonu ile gözaltına alındı. Soylu’nun katıldığı ve İstanbul Kocamustafapaşa’da gerçekleştirilen AKP mitingini protesto eden üniversiteliler, Vatan caddesindeki Emniyet’e götürüldü. Öğrenci Kolektifleri grubu, Soylu’nun katıldığı mitingi “AKP defol, bu sokaklar bizim!” ve “Hırsızlardan hesabı gençlik soracak!” sloganları ile protesto etmişti.60 Daha sonra üç öğrencinin gözaltına alınmasının ardından, sayı altıya yükseldi.61

AKP Manisa Gençlik Kolları üyesi bir grup, İYİ Parti afişlerine saldırdı. İYİ Parti Manisa Milletvekili Adayı Cenk Özatıcı, Twitter hesabından saldırı anına ilişkin videoyu paylaşarak tepki gösterdi.62

17 Haziran 2018 İstanbul Bakırköy’de HDP mitinginin yapıldığı alanda, aralarında yasadışı pankart ve

flama da taşıdığı gerekçesiyle, haklarında soruşturma açılmış olan14 şüpheli polis tarafından gözaltına alındı.63

HDP’nin Kasım 2016'dan bu yana tutuklu bulunan Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, Cezaevindeki hücresinden yaklaşık 20 ay sonra ilk kez kameraların karşısına çıkarak "Hakkımdaki suçlamaların tamamı sizlere yaptığım konuşmalardır. Başka da bir suçlama yoktur” dedi. TRT Haber'de 10 dakikalık seçim konuşması yayınlanan Demirtaş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimi kazanması durumunda olumsuzlukların artacağını ifade ederek "Bugün yaşadıklarınız, tek adam rejiminin fragmanıdır. Esas film henüz başlamadı bile" diye konuştu. Demirtaş devamla, seçmenlerin bu gidişatı değiştirebileceğini vurgulayarak, "Ülkemizi bu uçurumun kenarından kurtaracağız. Sandığa gidin oyunuzu kullanın ve sandıklarınıza sahip çıkın. Bizim farkımız budur işte. Bizi idamla tehdit edenlere boyun eğmeyeceğiz" açıklamasında bulundu. 64

18 Haziran 2018 Hatay’da bir hafta içerisinde iki kişinin “terör örgütü propagandası” iddiasıyla

tutuklandığı ve Kayseri’de bir kişinin de aynı iddiayla gözaltına alındığı açıklandı. İçişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre 1.422 sosyal medya hesabına ilişkin yapılan bir çalışma sonucunda, 251 kişi hakkında yasal işlem yapıldığı bildirildi.65

19 Haziran 2018 HDP Ağrı İl Örgütü’nün Patnos’da gerçekleştirdiği mitingde sahneye çıkan Koma

Rosida grubunun solisti Jiyan, söylediği şarkının içinde “Kürdistan” sözcüğünün bulunması nedeniyle “örgüt propagandası” iddiasıyla tutuklandı. Mitingde sunuculuk yapan Ali Ümran Daşkaya’nın da sunumu sırasında bir gruba yönelik “Demokrasi şehitleri” ifadesini kullandığı için gözaltına alındığı öğrenildi. Daşkaya adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, Jiyan’ın

58http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/998272/Suruc_gerilimi_Edirne_ye_sicradi..._Polis__HDP_afislerini_toplatti.html

59http://emedya.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/998638/Suruc_ta_yasamini_yitiren_esnaf_kardeslerin_cenazesinde_polis_mudahalesi.html

60 https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/06/16/soyluyu-protesto-eden-ogrenciler-gozaltinda/

61 http://ilerihaber.org/icerik/soyluyu-protesto-ettikleri-icin-gozaltina-alinan-ogrencilerin-sayisi-6ya-cikti-86567.html

62 http://www.haberalfa.com/akpliler-manisada-iyi-parti-afislerine-saldirdi

63 http://www.haberturk.com/hdp-nin-bakirkoy-mitinginde-14-gozalti-2019325

64 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-44511427

65 https://www.evrensel.net/haber/355149/bir-haftada-241-kisiye-yasal-islem-2-kisiye-sosyal-medya-tutuklamasi

15


Patnos cezaevine gönderildiği bildirildi.66

Sosyal medya paylaşımları nedeniyle İzmir, Hatay ve Şanlıurfa’da toplam 21 kişinin gözaltına alındığı belirtildi. İzmir’de 12, Hatay’da dört ve Şanlıurfa’da beş kişi olmak üzere gözaltına alan kişilerin emniyette sorgularına devam edildiği açıklandı. Söz konusu kişilere sabah saatlerinde eş zamanlı operasyon yapıldığı öğrenildi.67

20 Haziran 2018 Saadet Partisi’nin Ankara’da yol üzerinde asılı olan seçim afiş ve bayraklarının gece

saatlerinde polis tarafından indirildiği belirtildi. Olay yerine giden Saadet Partili vatandaşların “Sizin zorunuz ne. Ak Parti’nin her yerde bayrağı dururken bu bayrağı niye sökersin arkadaşım.” diyerek tepki gösterdiği ifade edildi.68

Ankara, Erzurum, İzmir, Bursa ve Şırnak’ta bazı evlere yapılan operasyonlarda, aralarında HDP ve DBP üyelerinin de bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı. Erzurum’da DBP üyesi Zeynel Mat’ın ve 10 kişi gözaltına alınırken, İzmir’de HDP üyesi Arife Çınar, “hakkında yakalama kararı” olduğu gerekçesi ile yakalandı. Bursa’da HDP’nin dört sandık görevlisi, Şırnak’ta dört HDP üyesi ve Ankara’da da üç HDP’linin evlere yönelik operasyonlarda polis tarafından gözaltına alındıkları bildirildi.69

21 Haziran 2018 İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu protesto eden altı öğrencinin bir haftadır gözaltında

tutulduğu belirtildi. Henüz ifadeleri alınmayan öğrencilerin, süre uzarsa oy kullanamayacağı ve müşahitlik yapamayacakları ifade edildi. Soylu’yu 14 Haziran’da ziyaret ettiği İstanbul Kocamustafapaşa’da protesto eden öğrencilerin ifadelerinin ne zaman alınacağının belli olmadığı bildirildi. Olaya tepki gösteren bir öğrenci, “Arkadaşlarımız, Soylu’yu protesto ettiği gerekçesi ile yedi gündür gözaltında tutuluyor. Bu süreçte AKP yalnızca kendi seçim çalışmasının yapılmasını istiyor. Muhalif olan herkes ya bıçaklı saldırıya uğruyor ya da gözaltına alınıyor. Ancak toplumsal muhalefeti susturamıyorlar” diye konuştu.70 Soylu’yu protesto eden gençler yedi günün ardından ifadeleri dahi alınmadan serbest bırakıldı.71

“Barış için Akademisyenler”in “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisine imza attığı için hakkında “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla dava açılan Marmara Üniversitesi’nden ihraç edilen Araştırma Görevlisi Emre Tansu Keten’e bir yıl üç ay hapis cezası verildi. Mahkeme heyeti hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına hükmetti. Keten “Ben bir suç işlemedim. Bu siyasi bir davadır, hukuki bir dava değil.” diye konuştu.72

28 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili seçimleri gecesi, Antalya Adliyesi önünde

Cumhurbaşkanı’na hakaret ettikleri gerekçesiyle beş kişi gözaltına alındı. Şüphelilerin, “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama”, “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama” suçlarından, evlerine düzenlenen eş-zamanlı operasyonlarla gözaltına alındıkları tespit edildi.73

Ağrı'nın Patnos ilçesinde, seçimlerin ardından çeşitli suçlara karıştıkları iddiasıyla gözaltına alınan 14 HDP'liden biri tutuklandı, diğerleri adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Alınan bilgiye göre, bu kişilerin “Mala zarar”, “Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet”, “Terör örgütü propagandası” ve “Polise mukavemet” suçlarından gözaltına

66 http://gazetekarinca.com/2018/06/sanatci-jiyan-kurdistan-dedigi-icin-tutuklandi/

67http://t24.com.tr/haber/sosyal-medya-paylasimlari-nedeniyle-3-ilde-21-kisi-gozaltina-alindi,655052

68 https://odatv.com/saadet-partisi-bayraklarina-mudahale-20061811.html

69 http://sendika62.org/2018/06/hdp-ve-dbp-uyelerine-bircok-ilde-gozalti-498343/

70 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1004761/Muhalife_ya_saldiri_ya_da_gozalti.html

71 http://sendika62.org/2018/06/soyluyu-protesto-ettikleri-icin-gozaltina-alinan-6-universiteli-serbest-498839/

72 http://gazetekarinca.com/2018/06/emre-tansu-ketene-1-yil-3-ay-hapis-cezasi/

73 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/secim-gecesi-cumhurbaskanina-hakaret-edenlere-gozalti-2492158/

16

http://gazetekarinca.com/2018/06/emre-tansu-ketene-1-yil-3-ay-hapis-cezasi/

https://odatv.com/saadet-partisi-bayraklarina-mudahale-20061811.html

http://t24.com.tr/haber/sosyal-medya-paylasimlari-nedeniyle-3-ilde-21-kisi-gozaltina-alindi,655052

http://gazetekarinca.com/2018/06/sanatci-jiyan-kurdistan-dedigi-icin-tutuklandi/


alındıkları bildirildi.74

Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinin olduğu gece, Antalya Adliyesi önünde “Cumhurbaşkanına hakaret ettikleri” gerekçesiyle beş kişi gözaltına alındı. Adliye önünde toplanan grubun attığı sloganlara ilişkin soruşturma başlatıldığı belirtildi.75

Edirne'nin Keşan ilçesinde, sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınan C.D.E. adlı kişi tutuklandı.Keşan İlçe Emniyet Müdürlüğü Güvenlik Büro Amirliği ekiplerinin, internetten yapılan ihbarı değerlendirerek, sosyal medya üzerinden “Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret” gerekçesiyle operasyon başlattığı belirtildi.76

Milletvekilliği düşürülen HDP’li vekil Selma Irmak, “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla hakkında açılan davanın duruşmasında, konuşmasının ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu söyleyerek, davanın düşürülmesini talep etti. Duruşmadaki savunmasında Irmak, siyasetçi olduğunu, 24, 25 ve 26. yasama döneminde milletvekilliği yaptığını hatırlatarak, çözüm sürecinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Buzdolabına kaldırıldı” sözlerinin ardından çatışmaların başladığını ve cenaze haberlerinin geldiğini belirtti. Irmak, “konuşmasında Cumhurbaşkanının şahsına bir hakaretin söz konusu olmadığını, siyasetçilerin sert de olsa eleştirilere katlanması, sabır göstermesi gerektiğini” söyledi.77 Irmak’ın, “hakkında kesinleşmiş yargı kararı” nedeniyle geçtiğimiz Nisan ayında vekilliği düşürülmüştü.78

29 Haziran 2018 “Pucca” adıyla bilinen blog yazarı Selen Pınar Işık’ın, oğlu Batı’dan bahsettiği bir

yazısında “Batının uşağıyım” paylaşımı üzerine ailesinin evine operasyon düzenlendi. Babasının evine operasyon yapan polislerin “terör örgütü”ne ilişkin kanıt aradıklarını söyleyen Işık, “Batı oğlumun adı, OHAL altında bakalım ne olacak” diyerek tepkisini gösterdi.79

HDP’li Leyla Güven hakkında verilen tahliye kararına savcılığın itirazı üzerine, Güven’in tutukluluk halinin devamına karar verildi. “Örgüt yöneticiliği” ve “örgüt kurup yönetme” suçlamalarıyla altı ay önce tutuklanan Güven, Hakkari’den HDP adayı olarak gösterilmişti. Güven, 24 Haziran seçimlerinde milletvekilliğini kazanmasının ardından tahliye edilmesi konusunda Diyarbakır 9’uncu Ağır Mahkemesi’ne başvuru yapmıştı.80

İstanbul Valiliği, İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’nü “oluşabilecek muhtemel olumsuzluklar” gerekçe göstererek yasakladı. Onur Haftası Komitesi, yaptığı açıklamada “Valilik son iki yıldır Ramazan’a denk gelmeyen ve bu yıl hiçbir tehdit almamış yürüyüşümüzü yasaklayarak gösterdiği gerekçelerin sadece birer bahane olduğunu ve aslında kararlarının bizlere yöneltilen nefretin bir parçası olduğunu bir kez daha kanıtlamıştır” dedi.81 Ankara Valiliği, Komünist LGBT öncülüğünde gerçekleştirilecek “Onur” (Pride) isimli film gösteriminin “bazı kesimler tarafından tepki gösterilebileceği ve provokasyonlara neden olabileceği”ni ifade ederek yasaklandığını açıkladı. Yazılı gerekçede, “Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik edeceği” yorumuna dikkat çekilmiş, “bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkabileceği” değerlendirilmesi yapıldı.82

İstanbul'da planlanan, ancak Valilik tarafından yasaklanan LGBTİ+ Onur Yürüyüşüne, yönelik polis müdahalesinde, eylemcilerin, plastik mermi ve gaz atılması sonucunda dağıtıldığı

74 http://www.milliyet.com.tr/agri-da-secim-sonrasi-olay-cikaran-hdp-agri-yerelhaber-2890862/

75 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1011471/Cumhurbaskanina_hakaret_gerekcesi_5_gozalti.html

76 http://www.hurriyet.com.tr/cumhurbaskanina-hakaret-iddiasiyla-tutuklandi-40880290

77 https://www.evrensel.net/haber/355838/selma-irmak-cumhurbaskanina-hakaret-davasinin-dusurulmesini-istedi

78 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201804191033102334-baydemir-irmak-vekillik-dusuruldu/

79 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1012363/_Bati_nin_usagiyim_yazan_Pucca_nin_evine_polis_baskini.html

80 https://www.ntv.com.tr/turkiye/hdpli-guvenin-tahliyesi-iptal-edildi,OqgJ0Qk1MU-WsvfDIOYumg

81 https://bianet.org/bianet/lgbti/198764-valilik-ten-onur-yuruyusune-yasak-karari-yuruyus-komitesi-nden-cagri

82 https://odatv.com/ankara-valiliginden-skandal-gerekcelerle-yasak-karari-28061804.html

17


bildirildi. Eylemcilerden biri yaptığı açıklamada, “Bizleri engellemeye yönelik tüm beyhude çabalara rağmen onurumuzla buradayız ve bu yasakları tanımıyoruz” ifadelerini kullandı.83

30 Haziran 2018 TRT, “Terminatör: Genisys” isimli filmde oyuncu Sarah Conner'ın soyunurken duvara

yansıyan gölgesini buzlayarak, yayınladı. Laeta Kalogridis ve Patrick Lussier’in senaryosunu yazdığı, üç yıl önce gösterime giren ve “Terminatör” serisinin beşinci filmi olan “Terminator: Genisys”i TRT 1’de yayınlayan kanalın, oyuncuya uyguladığı sansür sosyal medya kullanıcıları tarafından, “Dünya tarihine geçecek sansür” şeklinde değerlendirildi.84

İfade ve basın özgürlüğüne yönelik müdahaleye yurtiçi ve yurtdışından gelen tepkiler

3 Haziran 2018 Uluslararası Af Örgütü, tutuklu rapçı Ezhel için “acil eylem” kampanyası başlattı. Af

Örgütünün başlattığı kampanyada, Ezhel’in tutuklanmasına neden olacak somut bir kanıt olmadığını, ifade özgürlüğünün barışçıl bir biçimde kullanıldığı dile getirildi. Örgüt, Ezhel’in suçlu bulunması halinde 10 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilebileceğini hatırlatarak, “derhal ve koşulsuz” olarak serbest bırakılmasını talep etti. Ezhel, 23 Mayıs’ta Emniyet’e ifade vermeye gitmiş, çıkarıldığı nöbetçi mahkemece “Uyuşturucu kullanımını özendirmek ve kolaylaştırmak” gerekçesiyle tutuklanarak Maltepe Cezaevi’ne gönderilmişti.85

TRT’nin CHP’nin reklam filmini yayınlamamasına tepki gösteren Milletvekili Tuncay Özkan, “Reklam filmimizi TRT denetimi kabul etmemiş. Paramızla reklam filmimizi yayınlamıyorlar” dedi. Özkan açıklamasında devamla, “OHAL, kalksın, hukukun üstünlüğü hakim olsun, keyfi uygulamalar son bulsun demek yasak. TRT senin denetimini sevsinler!” ifadelerini kullandı.86

4 Haziran 2018 DİSK Basın İş Genel Başkanı Faruk Eren, karikatürist Nuri Kurtcebe’nin

tutuklanmasına “Gazetecilere yönelik baskı sürüyor, Kurtcebe serbest bırakılmalı” sözleriyle tepki gösterdi. Eren, “Cumhurbaşkanına hakaret soruşturmalarında yargıçların tutuklamayı son çare olarak düşünmek yerine ilk önlem olarak değerlendirdiklerini” ifade ederek, “Bu kabul edilemeyecek bir durum. Basına yönelik baskılar devam ediyor. Kurtcebe’nin tutuklanması da bunun bir kanıtı. Üstelik tutuklanan karikatürist 69 yaşında ve hasta. Yargıçlar buna dahi dikkat etmiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ilgili hakaret soruşturmalarında yargıçların ilk aklına gelen hapse atmak oluyor.” dedi. Öte yandan Leman dergisinin de sosyal medya üzerinden #NuriKurtcebeyeÖzgürlük haştakiyle kampanya başlattığı bildirildi. Leman’dan yapılan açıklamada, “Türkiye’nin en önemli çizerlerinden biri olan Kurtcebe, Erdoğan’a hakaret iddiasıyla tutuklanmış. Özgürlük, demokrasi bir yana Nuri Abi’nin çok ağır bir sağlık sorunu vardır. Destek verin lütfen” denildi. Cumhuriyet davasında dokuz ay tutuklu kalan karikatürist Musa Kart da, “Anlaşılan bu iktidar, karikatüristleri hapis cezaları ile etkisizleştirme düşüncesinden vazgeçmiş değil. 25 Haziran'da mizah anlayışından yoksun bu siyasal iklimin değişeceğini umuyorum ve diliyorum. Baskı ve ceza tehditlerine karşı karikatüre ve mizaha yaslanmaya devam diyorum” dedi.87

CHP Milletvekili Utku Çakırözer, Maltepe Cezaevi’nde tutuklu Milletvekili Enis Berberoğlu, Silivri Cezaevi’ndeki gazeteciler ile Boğaziçi Üniversitesi öğrencileriyle buluştuğu ziyaretinde, düşündüğü ve yazdıkları için hiçbir gazeteci ve hak savunucusunun özgürlüğünden mahrum bırakılmaması gerektiğini söyledi. Shakespeare şiirleri ve oyunlarının bile cezaevi

83 https://ahvalnews6.com/tr/muhaliflere-baski/istanbuldaki-onur-yuruyusune-polis-mudahalesi

84 https://www.abcgazetesi.com/guncel/trtden-bir-skandal-daha-kadinin-golgesini-sansurlediler/haber-91816

85 https://www.birgun.net/haber-detay/uluslararasi-af-orgutu-ezhel-serbest-birakilsin-218248.html

86 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/988417/TRT_den_bir_sansur_daha.html

87 https://www.amerikaninsesi.com/a/gazetecılere-baskı-suruyor-69-yasındakı-karıkaturıst-tutuklandı/4423723.html

18


yönetimi tarafından yasaklandığını belirten Çakırözer, “Öğrenciler OHAL nedeniyle sınava giremiyor. Ara sınavlarını ve finallerini kaçırdılar. Başta ders notlarını vermediler, daha sonra İngilizce notlarına izin verildi. Ama ders notu dışında İngilizce kitabın girmesi yasaklandı” diye konuştu. Çakırözer devamla 356 gündür tutuklu bulunan CHP Milletvekili Berberoğlu’nun “Keşke ben de Türkiye’nin adalet ve demokrasi seçiminde yanınızda olabilseydim” mesajını ilettiği söyledi.88

5 Haziran 2018 Euronews, “Türkiye'de özgürlük mü? Aradığınız sonuç bulunamadı...” başlıklı

yazısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2017 referandumunda yeni başkanlık sistemiyle, gücünü sağlamlaştırdığını ifade etti. Yazıda İYİ Parti'nin, Google arama motorundaki reklam alanını kullanarak Türkiye'deki insan hakları tartışmalarına esprili bir dille dikkat çektiğine yer verildi. Ayrıca, internet üzerinden “özgürlük” kelimesi arandığında, İYİ Parti'nin “Aradığın Sonuç Bulunamadı- 25 Haziran'da Tekrar Deneyin” başlığıyla reklamının yer almasına da sosyal medyadan olumlu tepkiler geldiği belirtildi.89

İYİ Partili, yaklaşık bin kişi CNN Türk'ün, Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener ve partisine uyguladığı ambargoyu protesto etti. Ellerinde meşalelerle televizyon kanallarını protesto eden partililer, Habertürk'te Fatih Altaylı'nın sorularını yanıtlayan Akşener'in görüntülerini projektör ile duvara yansıttı. Akşener lehine slogan atan partililer, protestonun ardından olaysız şekilde dağıldı.90

7 Haziran 2018 İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Türkiye’de 24 Haziran’daki seçimlerin

olağanüstü hal şartları altında gerçekleştirileceğini söyleyerek muhalefet parti adaylarının zor bir siyasi ortamda mücadele verdiklerine dikkat çekti. Örgüt, hükümetin son iki yılda bağımsız medyaya çok fazla kısıtlamalar getirdiğini ve özel televizyon kanallarının hükümet yanlısı bir şirket tarafından satın alınmasının ardından iktidarın televizyon haberlerinin neredeyse tamamında kontrolü ele geçirdiğini bildirdi. HRW devamla, muhalefet partilerinin seçim kampanyasının medyada çok daha az verildiğini gösteren kanıtlar bulunduğunu da vurguladı. Örgütün Avrupa ve Orta Asya Direktörü Hugh Williamson, “Adil ve demokratik bir süreçte kendi parti ve adaylarını seçme hakkı, bütün oy kullananların insan haklarını korumakta kilit öneme sahiptir ve bu da bütün partilerin ve adayların seçmenlerine kendi görüşlerini sunma olanağını sağlayan adil bir kampanya gerektirir” dedi.91

8 Haziran 2018 “Türkiye'de bağımsız gazetecilik yapan medya kuruluşlarının hayatta kalma

mücadelesine katkı olmak amacıyla yardım kampanyası başlatan Avrupa’daki bazı gazetecilik örgütleri, mümkün olduğunca fazla sayıda insanı abone olmaya ikna edebileceklerine inandıklarını söylediler. Uluslararası Basın Enstitüsü öncülüğündeki, Pan-Avrupa Gazeteci Organizasyonu, Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF) Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN) ve PEN Almanya'nın desteğiyle Türkiye'de bağımsız basına destek için "Abone oluyorum" (I Subscribe) kampanyası konusunda IPI Direktörü Barbara Trifoni, Türkiye'de basın özgürlüğü konusunda hiç de iyimser olmadığını vurgulayarak, "Bağımsız gazetecilik hayatta kalma mücadelesi veriyor. Bağımsız medya kuruluşuna abone olmak somut bir adım. İnsanlar dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, yardım edebilirler” dedi. Konuşmacılar, mümkün olduğunca fazla sayıda insanı Cumhuriyet'e abone olmaya ikna edebilme temennisinde bulundular.92

10 Haziran 2018

88 https://www.birgun.net/haber-detay/shakespeare-de-yasak-218308.html

89 http://www.euronews.com/2018/06/05/searching-for-freedom-or-liberty-in-turkey-sorry-not-available-

90http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/989896/iYi_Partililer_den_Kanal_D_ve_CNN_Turk_onunde_protesto.html

91 https://www.amerikaninsesi.com/a/insan-haklari-izleme-orgutundan-secim-eledtirisi/4428804.html

92 http://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-bas%C4%B1n-%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC-i%C3%A7in-kampanya/a-44127040

19


Basın İş Sendikası Genel Başkanı Faruk Eren, 24 Haziran seçimleri ile ilgili olarak basını manipülasyon yapmakla eleştirdi. “Herkes kamu yayıncısı olduğu için TRT’yi konuşuyor. Ancak medya kuşatma altında” diyen Eren, “Hürriyet’in birinci sayfasına İYİ Parti Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener’i koymayın diye çalışanlara emir verildiğini” söyledi, “Medyaya ‘İyi Parti’nin haberlerini görmeyin’ diye emir veriliyor. Birinci sayfalar holdinglere gönderilip orada onaylanıyor, gazetelerin sayfaları yapıldıktan sonra holdinge gönderiliyor. Bir denetimden geçiyor. Holdingin istemediği haberler girmiyor, istediği başlıklar atılıyor. Daha önce de Demirören medyasında benzer şeyler yaşandı. Açıkça insanlara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dışındaki adayları az görün deniliyor. Bu konuda sendikamız bir çalışma hazırlıyor ve bunu tanıklıklarla yayımlayacağız. Gazeteler bazı adaylara toleranslı davranabilir hatta taraf da tutabilir ama bunu yönlendirme aracı olarak kullanamaz. Gazetecilik adına gerçekten utanç verici bir durum” diye konuştu.93

Uluslararası Af Örgütü, Kadıköy’de liselilere dönük “polis müdahalesi ve işkencesi” iddiası ile ilgili yaptığı açıklamada derhal soruşturma başlatılmasını ve sorumluların adalet karşısına çıkarılmasını istedi. İstanbul Kadıköy’de “Karneler sizin, gelecek bizim” diyerek yürüyüş yapmak isteyen liselilere dönük polis müdahalesine karşı tepki gösteren Uluslararası Af Örgütü Türkiye Strateji ve Araştırma Yöneticisi Andrew Gardner, işkence ve kötü muamelenin hem iç hukukta hem de uluslararası hukukta kesin bir şekilde yasak olduğunun altını çizdi ve “Yetkililerin, barışçıl gösteri hakkını, protestoya katılan öğrenciler de dahil, herkesin kullanabilmesini güvence altına almalı ve bu hakka saygı göstermelidir. Ayrıca, işkence ve diğer kötü muameleyi bir an önce kınamalıdır” dedi. 94

CHP Milletvekili Barış Yarkadaş, Hürriyet'in internet sitesinde yayınlanan “Muharrem İnce'ye peş peşe yalanlama” başlıklı habere, “Bu haber dili Hürriyet 'in ölümüdür! Hürriyet dün 13 bin daha tiraj kaybetti” sözleriyle tepki gösterdi. Yarkadaş, sosyal medyadan, “Kurumun yeni yöneticileri, “Kurumsal İletişim” adlı bir WhatsApp grubundan İnce aleyhine yayın yapılması ve 'YALANCI' denilmesi için sürekli talimat veriyor. Sonuç olarak da bu iğrenç haber dili ortaya çıkıyor” diye yazdı.95

12 Haziran 2018 CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'nin, İstanbul Kadıköy'de düzenlediği

mitinge katılanlara küfür edip, tehdit savuran Tuzla Evliya Çelebi Ortaokul Müdür Yardımcısı Aydın Şen, görev yaptığı okul önünde CHP'liler tarafından protesto edildi. Sosyal medya hesabından “15 Temmuz’da elimiz de, belimiz de boştu. Bu sefer elimiz de, belimiz de boş olmayacak” yazan öğretmenin tehditlerine eylemleri ile tepki gösteren veliler ve CHP’li grup daha sonra dağıldı.96

Kocaeli Demokrasi Girişimi isimli grup, İnsan Hakları Parkı’nda yaptığı eylemde, “16 yıl oldu ve biz çok sıkıldık” dedi. TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu yaptığı açıklamada, “Mesleki haklarımız ve meslek onurumuz için oy kullanacağız, oyumuza sahip çıkacağız” dedi. Girişimin sözcüsü Bekir Yurdagül, “Grevi gördüğü anda yasaklayan anlayıştan, kadın cinayetlerinin önünü açan yasaları çıkaran, hemen her gün kadınları aşağılayan anlayıştan sıkıldık. Savaştan, ölümlerden oy devşirmeye çalışan, barış diyeni hain ilan eden anlayıştan sıkıldık. Kendine muhalif gördüğü herkesi tutuklayan, belediye başkanlarını, milletvekillerini, gazetecileri hapse atan iktidardan sıkıldık. Polis şiddetinden, işkenceden sıkıldık. Tek sesli basından sıkıldık. Ülkenin her değerini satan, her şeyi ben bilirim diyen anlayıştan sıkıldık. Doğaya, hayata düşman olanlardan sıkıldık. Her gün televizyonda o da yetmedi gazetelerde onu görmekten, sesini duymaktan sıkıldık. Yolsuzluklardan, yalanlardan sıkıldık. Saray’dan, saltanattan sıkıldık. Her şeyimizle ilgili tek adamın karar

93 http://www.yenicaggazetesi.com.tr/iyi-partinin-haberlerini-gormeyin-emri-veriliyor-194999h.htm

94 http://sendika62.org/2018/06/uluslararasi-af-orgutunden-liselilere-iskence-icin-derhal-sorusturma-cagrisi-496852/

95 http://haber.sol.org.tr/medya/hurriyetin-muharrem-ince-haberine-tepki-239723

96 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/995420/ince_nin_mitingine_katilanlari_tehdit_eden_mudur_yardimcisina_protesto.html

20


vermesinden sıkıldık. 16 yıldır biz çok sıkıldık” sözleri ile tepki gösterdi.97

İstanbul Kadıköy’de eylem yapan öğrencilerin, gözaltında polis şiddetine maruz kalan arkadaşları için Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi önünde toplanan bir grup genç işkence uygulamasını protesto ettiler. Öğrencilerin sözcüsü, yaptığı açıklamada, gözaltına alınan bir arkadaşlarının işkence sonucu başının yarıldığını, hemen bütün öğrencilere elektroşok verildiğini ayrıca iki arkadaşlarının çıplak aramaya maruz bırakıldıklarını anlattı. “Karneler sizin gelecek bizimdir” diyerek Kadıköy Süreyya Opera binası önünde eylem yapmak isteyen öğrencilerin polis tarafından yerlerde sürüklenerek gözaltına alındıkları ve gözaltı aracında ve İskele Karakolu’nda şiddet uygulamasının devam ettiği öne sürülmüştü. Toplam 22 kişiden 16’sının liseli olduğu öğrenciler gözaltına alındıktan sonra, yaşı 18’den büyük olanların ise ifade işlemlerinin tamamlanmasından sonra serbest bırakıldıkları açıklandı.98

HDP’nin siyasi partilerin seçim kampanyasına yönelik saldırı ve engellemeler konusunda hazırladığı raporda, en yoğun saldırıya maruz kalan partinin HDP olduğu açıklandı. Son bir buçuk aylık dönemde en az 208 HDP’li gözaltına alınırken, 57 saldırının yapıldığının altı çizildi. HDP Hukuk Komisyonu, seçim kararının alındığı 18 Nisan 2018 tarihinden bu yana partilerine dönük saldırı ve engellemeleri günlük olarak raporlaştırdı. Raporda yer alan bilgilere göre gözaltına alınan 208 HDP’liden, 16’sı çıkarıldıkları mahkemelerce tutuklandı. Bu süreçte Türkiye’nin değişik bölgelerinde çalışma yürüten partililere yönelik saldırıların yanı sıra engelleme girişiminde bulunulduğuna da işaret edildi. Raporda Saadet Partisi ve CHP’lilerin de AKP ve MHP’liler tarafından uğradığı ileri sürülen saldırı ve maruz kalınan engellemelere de yer verildi.99

14 Haziran 2018 Aralarında Tilbe Saran, Neslihan Arslan, Şevket Çoruh, Erdem Akakçe, Özge Borak,

Melisa Birkan, Mert Fırat, Deniz Çakır, Berna Laçin, Fırat Tanış'ın da bulunduğu sanatçılar, milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimleri için sandık çağrısı yaptı. Sosyal medyada paylaşılan videoda “Gündüz #sandıkbaşına, akşam #sandıkpeşine” uyarıları yapıldı.100

İYİ Parti Propaganda ve Tanıtımdan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ başkanlığında İYİ Parti'li bir grup tarafından İstanbul Ulus'taki TRT binasının önünde protesto düzenlendi Binanın önüne haberlerde, bazı parti başkanlarının yerine uzun süre yer verilen Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un ve TRT logosunun basıldığı bir pankart ve kupa bırakıldı. TRT’nin seçim süreci boyunca İYİ Parti’ye yer vermemesine tepki göstermek amacıyla grubun bir araya geldikleri belirtildi.101

15 Haziran 2018 HDP milletvekilleri, Urfa adayları ve DBP Eş Genel Başkan Yardımcısı Hacer

Özdemir’den oluşan bir heyet, Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde AKP 'liler ile esnaf arasında silahlı çatışmanın yaşandığı yerde incelemelerde bulundu. HDP Diyarbakır milletvekili Nimetullah Erdoğmuş, “Suruç’taki olay iki parti arasında yaşanan bir kavga değil, iktidarın dilinin bir faturasıdır” dedi. Erdoğmuş devamla, “İktidar bu dilini derhal düzeltmelidir. Tahrikler asla bizi yanlışların içine sokamaz, ancak elbette ki bunun peşini de bırakmayacağız. İktidara çağrı yapıyoruz, bakın bu yaptıklarınızın haddi hesabı kalmadı, artık insanları kendi hesaplarınıza alet etmeyin” dedi.102

Dünya Kupası'nda Rusya, Suudi Arabistan maçını sunan TRT spikeri Erdoğan Arıkan, sahadaki top toplayıcı kızlara ilişkin yaptığı bir yorumda cinsiyetçi ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle sosyal medyada tepkilerle karşılaştı. Arıkan sunumu sırasında sahadaki top toplayıcıların kız olmaları sebebiyle topu oyuna geç sokabileceklerini bu nedenle anlayışlı

97 https://www.evrensel.net/haber/354750/kocaelide-sikildik-ve-tamam-sesleri-yukseldi

98 https://www.evrensel.net/haber/354697/kadikoyde-iskenceye-ugrayan-liselilerden-adliyede-aciklama

99 https://www.evrensel.net/haber/354691/secim-calismalari-boyunca-hdpye-yonelik-57-saldiri-gerceklesti

100 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/997067/Unlu_isimlerden_cagri___sandikpesine.html

101 https://www.birgun.net/haber-detay/iyi-parti-den-trt-ye-kim-jong-un-odulu-219522.html

102 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/998411/HDP_den_carpici_iddia__Suruc_ta_yasananlar....html

21


olmak gerektiğini söylemişti. Sosyal medya kullanıcılarının, “Top toplayıcı erkekler de hata yapıyor, sevgili TRT spikeri”, “Arıkan başarısız maç anlatımının yanına bir de cinsiyetçi yorum ekledi. Top toplayıcıları cinsiyetleri gereği yavaş kalabilir hata yapabilirlermiş”, “Arıkan’dan pes dedirten ayrımcılık” şeklindeki sözlerle tepki gösterdiği belirtildi.103

Diyarbakır’da çalışan bazı kadın gazeteciler, 24 Haziran seçimlerinde “mutlak bir değişimin olması gerektiğini” söyleyerek, “Yargının bağımsız olduğu, OHAL’in kaldırıldığı, KHK’lerin iptal edildiği ve basın özgürlüğünün oluşacağı demokratik bir ortamın hazırlanması gerektiğini” vurguladılar. Evrensel’in Diyarbakır muhabiri Serpil Berk, “Toplumun baskı altında tutularak yargıya ayar verildiği için onlarca meslektaşlarının haber yaptıkları için tutuklandığını” kaydederek, “Seçim var ama bizim televizyonlarımız kapatılıyor. Televizyonlara baktığımızda belli partiler dışında muhalif kesim medyada yer bulamıyor. Bu seçim hepimizin kaderini belirleyecek uçurum öncesi son çıkıştır” dedi. Jinnews editörü Roza Metina, “AKP iktidarı sürecinde kadın gazeteciler üzerindeki baskıların arttığını” öne sürerek, “Öncelikle basın üzerindeki bu baskıların kalkmasını istiyoruz. Bu yanlı medya, tekçi iktidarın korunması için özgür basını baskı ve şiddetle susturarak kendini korumaya alıyor. Bu nedenle basına yönelik yoğun bir saldırı var” diye konuştu. Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu üyesi Rojda Korkmaz da, “kadın gazetecilerin kadın kimliği nedeniyle hedef alındığını” söyleyerek, “Ya tek adam faşizmine evet denilecek ya da demokrasiden yana tutum takınılacak ve demokrasi kazanacak. Bu seçim kadınlar açısından da hayati bir önemi sahiptir” dedi.104

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) Türkiye’de 24 Haziran’da gerçekleşmesi planlanan seçimlere ilişkin yayınladığı ara raporda, Türkiye’de çok sayıda medya kuruluşunun bulunmasına rağmen, bunların kutuplaşmış durumda olduğunu ve medya ortamının hükümet ile bağlantılı olduğuna işaret edildi. Raporda, İçişleri Bakanlığı’nın verilerine dayanarak sosyal medya üzerinden 643 kişinin “terör örgütü propagandası yaptığı, devletin bölünmez bütünlüğüne ve toplumun can güvenliğine kast ettiği ve nefret söylemlerinde bulunduğu” iddiasıyla suçlandığı açıklandı. Ayrıca, AGİT Medya Özgürlüğü Temsilcisi’nin de “gazetecilik çalışmalarını suç sayan kanunda köklü reformlara gidilmesi” önerisinde bulunduğu ifade edildi.105

17 Haziran 2018 Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre, Ceza İnfaz Kurumları’ndaki hükümlü ve tutuklu

öğrenci sayısı 70 bine yükseldi. Bu sayının, 36 bin 33’ünü, lise ve dengi okullar ile önlisans ve lisans programlarına kayıtlı öğrenciler oluştururken, açıköğretim programlarına kayıtlı tutuklu ve hükümlü öğrenci sayısının ise 33 bin 268’e ulaştığı kaydedildi. Bakanlık açıklamasında, cezaevlerinde 2013 yılı itibarıyla 2.776 olan tutuklu ve hükümlü öğrenci sayısı dört yılda 25 kat artarak 69,301’e yükseldiğine işaret edildi. Tutuksuz yargılanan ve yargılaması devam eden öğrencilerle birlikte, sayının 100 bini aştığının tahmin edildiği de ifade edildi. Hapishanelerdeki öğrencilerin karşılaştığı sorunların başında, yeni eğitim ve öğretim yılında kayıtlarını yenileyememek gibi bir açmazın geldiği ifade edildi. Binlerce tutuklu veya hükümlü öğrencinin, maddi imkansızlık nedeniyle eğitim masraflarını karşılayamadığı için eğitimlerine devam edemediğine dikkat çekilen açıklamada, devam zorunluluğu olan derslere, mahkumiyetleri nedeniyle katılamayan öğrencilerin, zorunlu devamsızlık nedeniyle birçok dersten kaldıkları bilgisine de yer verildi.106

19 Haziran 2018 İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Suruç’a gitmek isteyen sivil toplum kuruluşları için

“Diyarbakır Barosunu suçlayarak, Baronun PKK'yı destekleyici bir kuruluş olduğunu ileri sürdü. Soylu, bütün eylemlerimizde olaylarımızda hukuka dâhil olan bütün konularda PKK sesini çıkarmadığı zaman Diyarbakır Barosu sesini çıkartır” diye konuştu. Diyarbakır Baro

103 https://www.gercekgundem.com/medya/20027/trt-spikerinin-cinsiyetci-sozlerine-tepki-yagiyor

104 https://www.evrensel.net/haber/354976/kadin-gazeteciler-demokratik-bir-anlayis-iktidara-gelmeli

105 https://www.osce.org/odihr/elections/turkey/384600?download=true

106 https://www.birgun.net/haber-detay/cezaevlerinin-3-te-1-ini-ogrenciler-dolduruyor-219734.html

22


Yönetim Kurulu ise, Soylu’nun açıklamalarına "Baromuz hak, hukuk ve toplumsal meselelerde üyelerinin cesur ve fedakâr mücadelesiyle ödediği ağır bedeller neticesinde edindiği bu müstesna ve görkemli duruşuyla, geçmişte olduğu gibi bugün de tehdit eden bu dile boyun eğmeyecek ve sessiz kalmayacaktır” diyerek tepki gösterdi. Ankara Baro Başkanı Hakan Canduran, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Nefret dolu bu açıklamayı şiddetle kınıyor, savcıları göreve davet ediyorum” dedi. Canduran devamla “Barolar savunmanın yılmaz temsilcileridir. Hiç kimse, hele de ülkenin İçişleri Bakanı, baroları, avukatları töhmet altında bırakamaz. Kimse İçişleri bakanına bu yetkiyi vermemiştir” açıklamasında bulundu.107

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, yaptığı açıklamada, seçim sürecinde doğru ve tarafsız haberciliğin önemine işaret ederek, halkın vergileriyle yayın yapan TRT`nin tüm siyasi partilere eşit uzaklıkta ve adil davranması gerektiğini vurguladı. Açıklamada devamla, “Topluma karşı kamu görevini yerine getirirken ihtiyaç duyduğu mali kaynak, iktidarlar tarafından değil, bütünüyle ve doğrudan halkımız tarafından sağlanmaktadır. TRT, iktidarların güdümüne girmemesi için bütçeden bağımsız gelir kaynaklarına, dolayısıyla mali özerkliğe sahiptir. Yani, yerine getireceği kamu hizmeti için iktidarlara karşı değil, sadece ve sadece topluma karşı sorumludur. Bir siyasi partinin, grubun veya çıkar çevresinin menfaatlerine alet olmamalıdır” denildi.108 EMO Yönetim kurulu açıklamasını Cumhuriyet tam sayfa yayınlandı.

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Özgürlük için Basın çalışma grubu tarafından yayınlanan Mayıs ayı ifade ve basın özgürlüğü raporunda, “seçim sürecinde gazetecilik adına kötü bir sınav verildiği, çok sayıda gazetecinin işten çıkarıldığını ifade ederek, kamu yayıncılığı yapmakla sorumlu TRT’nin yayın politikasını gözden geçirmesi çağrısında” bulundu. Türkiye’nin kendi demokratik geleneği bakımından özgürce seçimler yapması gerektiğini söyleyen Bilgin, “Raporumuzda detaylı şekilde aktarıldığı üzere, OHAL koşulları altında gerçekleşen seçim sürecinde muhalefet sıklıkla engellemeleri gündeme taşımaktadır. Bu noktada kamu yayıncılığı yapmakla sorumlu TRT’nin eleştirilerde hedef haline geldiği görülmekte olup RTÜK’ün verileri itibariyle de TRT’nin muhalefet partileri ve adaylarına çok az yer verdiği teyit edilmektedir. Ülkemizde uzun yıllar seçim öncesi tartışma programlarıyla, haberleriyle seçim süreçlerindeki tempoyu iktidarı ve muhalefetiyle ekranlara taşıyan TRT’nin tek taraflı yayıncılık ile anılmasını üzüntüyle karşılıyoruz” dedi. Geçtiğimiz dönemde Türkiye’nin en büyük medya yapılanmalarından birisi olan Doğan Medya Grubu’nun el değiştirmesi konusunda endişelerini kamuoyuna açıkladıklarını hatırlatan Bilgin, “Raporumuzda derlenen gelişmeler incelendiğinde artık Demirören Holding’in bünyesindeki Hürriyet, CNN Türk gibi medya kuruluşlarında yönetim değişiklikleri ardından çok sayıda işten çıkarmaların olduğu görülmektedir. Bu durum sadece son yıllarda hızlıca artmış işsiz gazeteci sayısına yeni eklemeler olması anlamına gelmenin yanı sıra, medyada çoğulculuk, çok seslilik açısından yaşanan erozyona da işaret etmektedir” ifadelerine yer verdi. Gazeteciler Cemiyeti’nin “kamu yararı” için faaliyet gösteren bir meslek örgütü olarak eleştirel ve denetleyici görüşlerini iktidarı ve muhalefetiyle Türkiye için ifade ettiğini söyleyen Bilgin, kamuya hizmet etmeyi gazetecilik mesleğinin temel amacı olarak kabul ettiklerini vurguladı. Özgürlük için Basın projesiyle, Türkiye’ye ve geleceğine hizmet verildiğini belirten Bilgin, Mayıs ayı raporunda da ülkedeki basın ve ifade özgürlüğüne ilişkin tüm gelişmeleri derli toplu şekilde kamuoyuna tarafsızlık ilkesine bağlı kalarak sunduklarını açıkladı.109

HDP’nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) tahliye talebini reddettiği haberinin doğru olmadığını söyleyerek, “AYM, dosyamı ele almaya korkar hale getirildi. Halen ölü taklidi yapıyor” dedi. Demirtaş sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “AYM, avukatlarımın tahliye başvurusunu henüz görüşmedi bile. AKP kardeşi kardeşe, komşuyu komşuya düşman eden bir dili halen ısrarla sürdürüyor. Bana ve partime oy

107 https://www.amerikaninsesi.com/a/stk-lardan-bakan-soylu-ya-tepki/4445014.html

108 http://www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=123996&tipi=3&sube=0

109 https://www.evrensel.net/haber/355205/gazeteciler-cemiyeti-ifade-ozgurlugu-raporu

23


vermeyen herkes, partililerim kadar kardeşimdir” dedi.110

İstanbul Ataşehir’de, AKP ve HDP’li bir grup arasında broşür dağıtma nedeniyle çıkan kavgada, iki kişinin yaralandığı, sekiz kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Yaralıların durumunun iyi olduğu gözaltına alınanların da emniyete götürüldüğü açıklandı.111

CHP Genel Başkan yardımcısı Tuncay Özkan, CHP'nin verdiği reklamları yayınlamadığı gerekçesiyle TRT yöneticileri hakkında, Yüksek Seçim Kurulu, RTÜK ve Ankara Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunacaklarını bildirdi. Özkan düzenlenen basın toplantısında, “TRT'nin Anayasa ve kendisini bağlayan yasayı hiçe sayarak, CHP ve diğer muhalefet partilerinin dünya kupası maçları sırasında verilmesini talep ettiği reklamları yayınlamadığını” söyledi. “TRT'nin kamusal yayıncılık geleneğini yıkarak parti kurumu haline dönüştüğünü ve Recep Tayyip Erdoğan televizyon ve radyo kurumu haline geldiğini ileri süren Özkan, “TRT'ye 52 maçta reklam yeri satın almak için başvuruda bulunduk. İsveç-Güney Kore maçına CHP reklamlarının girmesi için yer satın aldığımız halde bu süreçte sekiz AKP, altı MHP reklamı verilirken CHP'ye hiç yer ayrılmadı. Bizim reklamlarımızı, az izleyicilerin olduğu saatlerde koyuyorlar” dedi.112

20 Haziran 2018 Sınır Tanımayan Gazeteciler ve Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi’nin

aralarında bulunduğu 17 uluslararası ifade özgürlüğü kuruluşu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yazdıkları açık mektupta Türkiye’de son iki yılda ifade özgürlüğünün büyük ölçüde gerilediğini ifade etti. Türkiye’de basın özgürlüğü ve bağımsız gazeteciliğin güçlenmesi için tutuklu bulunan bütün gazeteciler hakkında açılan davaların düşürülmesi gerekliliğine işaret edilen mektupta, ifade özgürlüğüne engel oluşturan Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Yasasında reform yapılması gerektiğine de dikkat çekildi. Mektupta, medya kuruluşları üzerinde bulunan devlet yönetimi ve baskısının kaldırılması gerektiği de savunulurken, “Basın yasasının ve medyayı ilgilendiren düzenlemelerin gazetecilik kurumları, basın temsilcileri ile akademisyenler tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yönetmelikleriyle uyumlu haliyle uygulanması sağlanmalı” ifadesine yer verildi. Basında özgür ve adil bir ortam olması için gerekli yasal, siyasi ve idari adımların atılması önerisinde bulunulan mektupta, RTÜK ve BTK gibi kurumların şeffaf olması konusunun da altı çizildi.113

25 Haziran 2018 TRT spikerinin Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlere yönelik “Trakya ve Ege'de bir de

Tunceli'de yarışı önde götürüyoruz” sözleri sosyal medyada vatandaşlar tarafından eleştirildi.114

FOX TV sunucusu İsmail Küçükkaya, CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce tarafından kendisine gelen bir mesajı canlı yayında paylaşmasına yöneltilen “hata yaptı” şeklindeki eleştirilere, “İnce’nin mesajını canlı yayında paylaşmam bir gazetecilik faaliyetidir” sözleriyle savundu. Twitter hesabından açıklama yapan Küçükkaya, “Seçim gecesi canlı yayındayım. Saatler 00.37 olmuş. Herkes konuşmuş, İnce susuyor. Kayıp. Herkes merak ediyor ‘nerede' diye sorular geliyor. Kendisine bu sorulara ilişkin bir mesaj gönderdiğim, verdiği yanıtta ‘Adam kazandı’ dedi. Elbette bunun haber değeri var… Herkes İnce'nin ne diyeceğini merak ediyor. Bu haberdir. Seçimin sonucunu 00.37'de kabul etmiş. Haber değil mi? Ayrıca hemen hemen aynı dakikalarda İnce gibi CHP genel başkan yardımcısı Bülent Tezcan da canlı yayında birbirine çok yakın açıklama yapıp, sağduyu çağrısında bulundular. Böyle bir açıklamayı seçim gecesi duyurmayacak kişiye, gazeteci denir mi? O kadar bekledi, sustu, kayboldu. Kabahati şimdi niye başkasında arıyorsun” paylaşımında bulundu.115

BBC seçimlere ilişkin bir haberinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a oy

110 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1002433/_AYM_h_l__olu_taklidi_yapiyor_.html

111 http://www.hurriyet.com.tr/atasehirde-brosur-kavgasi-2-yarali-40872017

112 http://www.yeniasya.com.tr/gundem/chp-den-trt-ysk-ve-rtuk-hakkinda-suc-duyurusu_465104

113 https://ecpmf.eu/news/press-releases/an-open-letter-for-the-attention-of-the-future-president-of-the-republic-of-turkey

114 http://www.gercekgundem.com/medya/21600/trt-spikerinden-canli-yayinda-skandal-sozler

115 http://www.yenicaggazetesi.com.tr/ismail-kucukkayadan-inceye-cevap-196435h.htm

24

https://ecpmf.eu/news/press-releases/an-open-letter-for-the-attention-of-the-future-president-of-the-republic-of-turkey


verenler için tutuklu gazetecilerin hiçbir önemi olmadığını ancak yapılan gösterişli havalimanlarının, köprülerin ve yolların daha değerli görüldüğü yorumunu yaptı. Medyanın neredeyse yüzde 90’ının hükümet yanlısı olduğunun ileri sürüldüğü yazıda, seçimlerin OHAL altında yapılmasına, muhalif gazeteciler ile akademisyenlerin tutuklanmasına ve protestoların engellenmesine rağmen Erdoğan’ın ülkenin sadece yarısının desteğini alabildiğine dikkat çekildi. Haberde CHP Milletvekili Selin Sayek Böke’nin “Faşist bir rejim altında yaşıyoruz. Ancak faşist rejimler seçimleri yüzde 53 oy oranıyla değil yüzde 90’la kazanırlar. Bu da bize ilerici değerlerin hala var olduğunu ve yükselebileceğini gösteriyor.” yorumuna yer verildi. Erdoğan’ın yeni sistemdeki yetkileri nedeniyle Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ten bu yana ülkenin en güçlü lideri olduğu iddia edilen yazıda, darbe girişiminden sonra aralarında askerin, polisin, hakimlerin ve öğretmenlerin bulunduğu 107 bin kamu çalışanının ihraç edildiği ve 50 binden fazla insanın da tutuklu yargılandığına işaret edildi.116

26 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan Recep Tayyip Erdoğan’ın seçmenlerine

teşekkür etmek için yaptığı balkon konuşmasında, Amerika’da oy kullanan Türkleri rencide eden bir dil kullanmasına, Amerika’da yaşayan Türkler sosyal medyadan tepki gösterdiler. AKP Genel Merkezi'ndeki balkon konuşmasında Erdoğan, “Nereye kaçtılar? Amerika’ya. Şimdi ölçüye bakıyorum. Amerika’daki oylara bakıyorum. Oradaki oylarda, evet oradan ana muhalefete bayağı oy gelmiş” diye konuşmuştu. CHP’nin ABD Temsilcisi Yurter Özcan, ABD’de yaşayan Türklerin 2014 yılında yapılan ilk cumhurbaşkanlığı seçiminden itibaren tercihlerini Erdoğan ve AKP’den yana kullanmadıklarını ifade ederek, “Erdoğan’ın ABD’deki oy kullanan Türk seçmenleri Gülen hareketi sempatizanı olarak ilan etmesinin kabul edilemez” olduğunu söyledi.117

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin gazeteci, yazar, anket şirketleri ve akademisyenleri eleştiren ilanının, “Basın özgürlüğünü özümsememek anlamını taşıdığını, bunun gazetecileri hedef gösterdi anlamına geldiğini belirterek, tepki gösterdi. Bilgin açıklamasında, “Bu ülkeyi yönetmeye talip olanlar basın özgürlüğünün anayasal bir hak olduğunu bilmelidir. Basın özgürlüğü aynı zamanda demokrasinin yaşayıp yerleşmesinin de temel ögesidir. Basının yüzde 90’ına yakınının tek elde toplandığı basın özgürlüğünün rafa kaldırılmak istendiği bir dönemde böyle bir ilanın verilmesi talihsizliktir. Gazetecinin suç işleme özgürlüğü yoktur. Ancak ortada bir suç varsa bunun hesaplaşma yeri paralı gazete ilanları değildir. Hele gazetecileri hedef göstermek asla değildir. Bu tutumu şiddetle kınıyoruz ve bu fikrin ve metnin uzun yıllardır siyaset yapan Devlet Bahçeli’ye ait olmamasını umuyoruz” ifadelerine yer verdi.118 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Yönetim Kurulu da ilgili ilana, “MHP’nin haber ve yorumlarını beğenmediği 59 gazeteci isminin yer aldığı bir gazete ilanı yayınlaması kabul edilemez” sözleriyle tepki gösterdi. TGC, “Bu tutum kabul edilemez. Siyasi parti temsilcilerinin, beğenmedikleri haber ve yorumları yazan gazeteci ve yazarların listesini tutar ve bunu hedef göstererek ilan olarak yayınlarsa bu ülkede demokrasiden söz edemeyiz. Demokratik toplumlarda iktidar ve siyasi partiler gazetecileri hedef göstermek, kara listeye almak değil, özgür basın anlayışına hizmet etmekle sorumludur. Listede ismi yer alan ve hedef gösterilen bir bölümü üyemiz olan 59 gazetecinin can güvenliğinin korunmasının her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gibi iktidarın sorumluluğunda olduğunu hatırlatıyoruz” açıklamasında bulundu.119

30 Haziran 2018 “Basına Yönelik Hak İhlalleri” raporunun Haziran ayına ilişkin verilerini açıklayan

CHP'nin gazeteci kökenli eski milletvekili Barış Yarkadaş, “gazetecilerin yargılandığı davalarda, kanunların açıkça ihlal edildiğini” söyledi. Medya çalışanlarının Haziran ayında da

116 https://www.bbc.com/news/world-europe-44599224

117http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/dunya/1009188/ABD_deki_Turklerden_Erdogan_in_balkon_konusmasina_tepki.html

118 http://www.24saatgazetesi.com/bilgin-mhp-genel-baskaninin-gazetelere-verdigi-ilani-kinadi/

119 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/tgc-gazeteci-hedef-gosterme-kabul-edilemez-40878330

25


çeşitli baskılarla karşı karşıya kaldığını belirten Yarkadaş, “24 Haziran seçim süreci, baskıları daha da artırdı. Cezaevindeki gazeteci sayısı 182’ye yükseldi. 60 gazeteci, MHP lideri Devlet Bahçeli ile organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı tarafından tehdit edildi. Meslektaşlarımızın, tutuklandıklarında canlarını kurtarabildikleri için sevinecekleri bir döneme girdiğimiz görülüyor. Çakıcı yedi gazeteciyi açıkça ölümle tehdit ediyor. AKP'ye destek veren Karar çalışanlarının tehdit edilmesi olağan karşılanıyor. Bahçeli, gazetecilerin isimlerini 'kara liste' haline getirerek yayınlıyor. Gazeteciler, karanlık bir dönemin içinden geçiyor. Gerçeği söylemenin, eleştirmenin, yorum yapmanın bedelinin ağır bir şekilde ödetileceği açıkça ilan ediliyor. Üç gazeteci tutuklandı. Üç gazeteci de gözaltına alındı. Dört gazeteciye soruşturma açıldı. Bir gazeteci darp edildi. Sekiz gazeteciye dava açıldı. Bir gazeteciye tazminat davası açıldı. Bir köşe yazısına ve bir habere erişim yasağı getirildi. Söz konusu haber 26 siteden silindi. Dört gazete ve bir televizyon kanalı cezaevlerinde sansüre uğradı. Bir gazeteci öldürüldü. Bir filmin ise gösterimi yasaklandı” dedi.120

RTÜK cezaları1 Haziran 2018 Radyo Televizyon Üst Kurulu'nun, CHP kontenjanından seçilen iki üyesi, TRT Genel

Müdürü İbrahim Eren'in, “taraflı davrandığı” iddiası ile görevden alınması için Yüksek Seçim Kurulu'na başvurdu. RTÜK üyeleri İlhan Taşçı ve İsmet Demirdöğen tarafından yapılan başvuruda, TRT'nin 24 Haziran seçim döneminde tarafsız kalması gerekirken böyle davranmayarak, anayasayı ihlal ettiği ifade edildi. Dilekçede, “2954 sayılı TRT Kanunun 13. maddesinde, 'tarafsızlığın ihlal edildiği hallerde TRT Genel Müdürü görevden alınır' hükmü yer almaktadır... veriler göz önüne alındığında TRT Genel Müdürü Eren, yasa uyarınca gecikmeksizin görevinden derhal alınmalıdır” denildi.121 Taşçı, seçim döneminde TRT'nin Recep Tayyip Erdoğan’a 67 saat yer verirken, CHP’nin adayı Muharrem İnce’ye altı saat, İYİ Parti ve adayı Meral Akşener’e 12 dakika, Temel Karamollaoğlu’na sekiz dakika, Doğu Perinçek’e iki dakika, HDP ve Demirtaş'a ise sıfır dakika ayırdığını bildirdi. Taşçı devamla seçimlerde Erdoğan’ı destekleyeceğini açıklayan HÜDA-PAR’a TRT6 (Kurdi) kanalında 23 dakika süre ayrıldığına da dikkat çekti. 122

7 Haziran 2018 RTÜK, sanatçı Rihanna’nın “Wild Thoughts” isimli şarkısını yayınlayan müzik

kanalları NR1, Dream TV ve Power TV'ye 17.065 TL para cezası verdi. Söz konusu cezayı köşesine taşıyan Hürriyet yazarı Cengiz Semercioğlu, “DJ Khaled’nin Rihanna’yla birlikte söylediği Wild Thoughts şarkısının klibi neredeyse bir yıldır yabancı müzik klibi yayınlayan kanallarda dönüyor... Şarkının sözlerinden dolayı ceza kesilmiş. İngilizce sözler Türkçeye çevrilip ceza kesilmeye başlanırsa ne radyolarda çalacak yabancı şarkı kalır ne de televizyonlarda yayınlanacak klip” diye yazdı.123

9 Haziran 2018 RTÜK’ün CHP’li iki üyesinin TRT’nin taraflı yayın yaptığı gerekçesiyle, ceza

verilmesine ilişkin talebi, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından reddedildi. “Seçim döneminde radyo ve televizyonları denetleme yetkimiz KHK ile elimizden alındı” gerekçesiyle istemi reddeden YSK kararında, “Yüksek Kurulca belirlenecek esaslara aykırı yayın yapılması halinde uygulanacak ‘cezalar’ belirlenmiş iken Şubat 2017 tarihli OHAL kapsamında çıkarılan KHK’larla yürürlükten kaldırılmıştır. Radyo ve Televizyon yayınlarından eşit olarak yararlanılması konusunda düzenlemeler yasalarımızda yer aldığı halde aykırı hareketler OHAL kapsamında KHK’ların yürürlüğe girmesiyle müeyyidesiz bırakılmıştır. Müeyyidesiz olan bir

120 https://www.birgun.net/haber-detay/baris-yarkadas-basina-yonelik-hak-ihlalleri-raporunu-acikladi-221441.html


122 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/rtuk-uyesi-trtnin-secim-karnesini-acikladi-2445878/

123 https://www.superhaber.tv/rtukten-rihannaya-kotu-haber-haber-115915

26


durumla ilgili kurulumuzca cezai işlem yapılması mümkün değildir” denildi. RTÜK’ün CHP’li üyeleri İlhan Taşçı ve İsmet Demirdöğen, “TRT’nin seçim döneminde tarafsız davranmayarak, anayasayı ihlal ettiği” gerekçesiyle genel müdür İbrahim Eren’in görevden alınması için YSK’ya başvurmuştu.124

21 Haziran 2018 RTÜK uzmanlarının hazırladığı seçim dönemindeki TRT Haber yayınlarını inceleyen

raporda, TRT Haber’in yaptığı yayınlarda Yüksek Seçim Kurulu’nun seçimler için belirlediği tarafsızlık ve doğruluk ilkelerini ihlal ettiği belirtildi. Raporda, TRT Haber’de yayımlanan söz ve yorum programlarına ilişkin “AK Parti temsilcilerinin konuk olarak alındığı; ancak seçime katılacak diğer siyasi parti temsilcilerine yer verilmediği” ifade edildi.125 RTÜK Üst Kurulu’nca onaylanan raporda, AKP’ye her gün ortalama bir buçuk saat zaman ayrıldığı saptanırken, HDP’ye, kanalda hiç yer verilmediğine de dikkat çekildi.126

RTÜK, Sakarya'da ayakları kesilen yavru köpeğin görüntülerinin medyada “mozaikleme” kullanılmaksızın verilmesinin, hayvan hakları ve yayınları izleyen çocukların ruhsal gelişimleri açısından yanlış olduğunu belirterek, medya kuruluşlarına yayınlarında “daha duyarlı davranma” çağrısı yaptı. Üst Kurul, son dönemde televizyonlarda hayvanlara yönelik şiddet haberlerinin arttığına işaret ederek, hayvanlara işkence ile acı çektirilen görüntülerin medyada yer almasından üzüntü duyduğunu bildirdi. RTÜK yetkilileri, “hayvanlara kötü davranmanın, acımasız ve zalimce işlem yapmanın yasak olduğunu” hatırlatarak, RTÜK Yayın İlkeleri Rehberi'nde de “Haberlerde yer alan aşırı şiddet görüntüleri flulaştırılma veya mozaikleme teknikleri ile verilmelidir” dediler. 127

22 Haziran 2018 RTÜK’ün İletişim Merkezine gelen bildirimlere yönelik hazırladığı rapora göre, 18

Nisan-18 Haziran tarihlerinde kuruma vatandaşlardan iletilen toplam 9.517 şikayet arasından 209'unun seçim yayınları kaynaklı olduğu açıklandı. Seçim yayınları şikayetlerinin önemli bir bölümünün, “siyasi parti/demokratik gruplarla ilgili tek yönlü taraf-tutar nitelikte yayın ve seçim yasaklarına aykırı yayınlar” başlıklı kriterleri altında tasniflendiği belirtildi. Şikayetlerde, “Siyasette üslup’ başlığı altında 80'li yılları anlatarak yanlı yayın yapılıyor. Demirtaş'ı överek ön plana çıkarıyorlar, İYİ Parti Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener'in partisine ait faaliyetler gösterilmiyor, ‘Oyunuzu CHP'ye verin’ diyorlar. Bundan şikayetçiyim, AKP'nin reklamını yapıyorlar. Övüyorlar” şeklinde ifadelerin yer aldığı bildirildi.128

RTÜK Başkanı İlhan Yerlikaya, bazı basın ve yayın organlarınca “RTÜK bile dayanamadı. RTÜK'ün atanmış bürokratı da seçilmiş başkanı da TRT'nin adaletsiz yayın yaptığına karar verdi” şeklinde haberlerin “yanıltıcı” olduğunu söyledi. Yerlikaya, haberlere konu olan söz konusu raporda, “Üst Kurul Başkanı ve AKP kontenjanından seçilen üyelerin, siyasi partiler ve adaylar arasındaki fırsat eşitliğinin sağlandığı ve bu nedenle ihlal olmadığı yönünde oy kullandıklarını” ifade ederek, “Üst Kurul toplantısında, CHP kontenjanından seçilen üyelere, kanunun açık hükmüne rağmen, TRT ile ilgili olarak taraf olmaya başladıkları, tarafsızlıklarını yitirdikleri, basına verdikleri demeçlerle bu kuruluşla ilgili olarak ihsası rey’de bulundukları hatırlatılmıştır” dedi.129

28 Haziran 2018 RTÜK, Halk TV'ye konuşan yazar Ataol Behramoğlu'nun Erdoğan için söylediği

“Zafer konuşmasını tabii izledim. Bu bir çete reisinin, bir darbecinin konuşmasıdır. Bu, demokratik seçimle iş başına gelmiş bir devlet adamının konuşması değildir” sözlerini “kişi ya

124 http://www.diken.com.tr/yskdan-trtye-ceza-isteyen-rtuk-uyelerine-yetkimiz-khkyla-elimizden-alindi/

125 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1004750/RTUK_un_AKP_li_yoneticileri_bile_TRT_ye_isyan_etti.html

126 https://www.birgun.net/haber-detay/trt-nin-tarafliligi-tescilledi-220412.html

127 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/rtukten-medyaya-hayvan-haklari-uyarisi-/1180838

128 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/rtukten-secim-yayinlari-raporu/1182319

129 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/rtuk-baskani-yerlikayadan-chpli-uyelere-tarafsizlik-uyarisi/1182254

27


da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez” hükmünü ihlal ettiği gerekçesiyle kanala idari para cezası kesti. TGRT Haber'de yayınlanan bir programda İnce'nin eşi Ülkü İnce'ye söylenen, “...Sayın Ülkü İnce, Muharrem İnce'nin saygıdeğer eşi. Mezhebi bu kadar geniş mi? Nasıl bunu hazmedebiliyor? Yani kadınlık onuru çok önemlidir hakikaten” şeklindeki ifadeleri de değerlendiren kurul, aynı gerekçeyle kanala idari para cezası uygulanmasına karar verdi.130

Diğer gelişmeler1 Haziran 2018 FOX TV’de Mersin Şehir Hastanesi’ne ilişkin yayınlanan habere dönük yalanlamalara

Ana Haber spikeri Fatih Portakal tepki göstererek “Biz haber yapıyoruz, haberimizin arkasındayız” dedi. Portakal devamla “Sadece aksaklıkların yaşandığı yerde bu aksaklıkları hissettirelim, yetkililer önlem alsın diye haber yaparken, birileri bizi yalancılıkla birilerinin adamı olmakla suçluyor. Türkiye’de gazetecilik unutulduğu için biz bunu yaptığımız için onursuzca davranıyorlar. Toplumsal haberleri yapmakla mükellefiz” diye konuştu. FOX TV’nin yaptığı haberde söz konusu hastaneye, hastaların ulaşımlarının yetersiz olduğu ayrıca hastane içinde de hastaların dolaşımının zorlukla yapıldığı program süresince hastaların şikayetlerine yer verilerek iddia edilmişti. 131

Konya’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşması öncesinde yayınlanan yerel gazetelerin yarısının Erdoğan’ın sloganı olan “Vakit Konya Vakti” manşetini kullandığı belirtildi.132

OHAL kapsamında KHK ile kapatılan televizyon ve radyo çalışanlarının bir araya gelerek oluşturduğu 1HaberVar Platformu, bir buçuk yıllık yayın hayatını sonlandırdı. Platform tarafından yapılan yazılı açıklamada, bundan sonra da “ötekilerin sesi” olmak için çalışmaların sürdürüleceği ifade edildi. Kapatılma kararının açıklamasında gerekçeye yer verilmedi.133

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Deutche Welle’ye verdiği televizyonda da yayınlanan röportajında programın sunucusu Tim Sebastian’la tartışarak, Türkiye’de demokrasi ve insan hakları ihlalleri yaşandığına ilişkin iddiaların doğru olmadığını söyledi. Sebastian’ın Avrupa ülkeleriyle Türkiye’nin ilişkileri hakkındaki sorusuna Çavuşoğlu’nun cevap verdiği sırada ikinci bir soru eklemek istemesi üzerine Çavuşoğlu “Sorunuzu sormalısınız, yorumunuzu yapmalısınız ve benim yanıt vermemi beklemelisiniz. Eğer Türk Dışişleri Bakanı’nı küçük düşürmeye çalışıyorsanız bu böyle olmaz.” sözleriyle tepki gösterdi.134

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın FETÖ’nün TSK yapılanmasına ilişkin soruşturma kapsamında 18 ilde gerçekleşen eşzamanlı operasyonlarda haklarında gözaltı kararı verilen ve aralarında muvazzaf askerlerin de bulunduğu 38 şüpheliden 20'si yakalandı.135

Sözcü yazarı Can Özçelik Yüksek Seçim Kurulu’nun 24 Haziran'daki seçimlere yönelik TRT ve özel televizyonlar ile radyoların “adil ve tarafsız yayın” yapıp yapmadığını tespit edilmesi kararını, zamanında almadığı için RTÜK’ün bir ay boyunca denetleme yapmadığını söyledi. RTÜK üyesi İlhan Taşçı konuya ilişkin “YSK bu yaklaşımıyla kendi belirlediği ilkelere uymayan radyo ve televizyonların fırsat eşitliğine aykırı, taraflı, tek yönlü yayınlarına da göz yummuştur. Yayıncılardan adil olmalarını isteyen YSK seçime giren parti ve Cumhurbaşkanı adaylarının eşit koşullarda yarışmasının zeminini hazırlamaktan kaçınmıştır” dedi.136

2 Haziran 2018

130http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1012168/RTUK_ten_cumhurbaskani_adaylarina_hakarete_ceza.html

131 https://www.evrensel.net/haber/353932/fatih-portakal-haberimizin-arkasindayiz

132 http://www.diken.com.tr/hayaldi-gercek-oldu-konyada-yerel-gazeteler-ayni-ilk-sayfayla-cikti/

133 http://gazetekarinca.com/2018/06/1habervar-platformu-yayin-hayatini-sonlandirdi/

134 https://tr.sputniknews.com/avrupa/201805311033666353-cavusoglu-almanya-dw-conflict-zone-tepki/

135 https://www.ntv.com.tr/turkiye/son-dakika-tskda-feto-operasyonu20-gozalti,QfgfD2MVaki3j5oTDRvDKw

136 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/ysk-rtukun-tvleri-denetlemesini-engelledi-2442682/

28


Bursa’da, Emirsultan meydanında yan yana seçim standı kuran İYİ Partili’ler ile MHPli’ler arasında çıkan kavgada altı kişi yaralandı. Yaralılar hastaneye sevk edilirken, çevik kuvvet ekipleri bölgede güvenlik önlemi aldı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldığı öğrenildi.137

Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin “2018 Seçimleri Sürecinde TRT İzleme Çalışması” adlı raporunda, TRT'nin ana haber programlarında cumhurbaşkanı adayları ve partilere Mayıs ayı içerisinde “ayrılan eşitsiz süreler”e işaret edilerek siyasi yelpazeyi “bütün çeşitliliğiyle yansıtma” çağrısı yapıldı. Raporda, partilere ayrılan sürelerin, AKP’ye 147 dakika, CHP ve MHP’ye 25’er dakika, İYİ Parti’ye 14 dakika, Saadet Partisine beş dakika, Büyük Birlik Partisine beş dakika, Vatan Partisine iki dakika olurken, HDP’ye ise sıfır dakika olduğu ifade edildi.138

İstanbul Emniyeti’ne bağlı Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü (TEM) ekiplerince IŞİD’e yönelik yapılan operasyonlarda 51 şüpheli gözaltına alındı. Şüphelilerin YTS (Yabancı Terör Savaşçısı) olarak adlandırıldığı ifade edildi. 139

3 Haziran 2018 CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin, Ülke TV sunucusu Turgay

Güler’in “Sıra Dışı” programına katılmak istediği ve "soruları belirlemek" şartı getirdiği iddiası İnce tarafından yalanlandı. İnce "Bu kişiyi tanımıyorum, kendisiyle hiç görüşmedim” dedi. Twitter hesabından yaptığı açıklamada İnce “Kendisine haber yollamadım. Zaten yandaş medya dediğin tam da budur. Beni (Cumhurbaşkanı) Recep Tayyip Erdoğan ile karıştırıyor!" ifadelerini kullandı.140

Gezi eylemleri sırasında Eskişehir’de beş yıl önce öldürülen Ali İsmail Korkmaz’ı anmak için yapılan “Yaşam Ödülü” töreninde HDP Milletvekili adayı gazeteci Ahmet Şık ile “Savaş temel hak sağlığı sorunudur” diyen Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi ödüle layık görüldüler.141

4 Haziran 2018 HDP milletvekili İdris Baluken, Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) Elazığ İl

Örgütü’nün altı yıl önce ikinci Olağan Kongresi’nde yaptığı konuşma nedeniyle hakkında açılan davadan beraat etti. Mahkeme’nin, Baluken’in davaya konu olan sözlerini “ifade özgürlüğü” kapsamında değerlendirdiği bildirildi. Elazığ 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, “örgüt propagandası yapma, suçu ve suçluyu övme ve halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme” gerekçeleriyle suçlanan Baluken’in azami 10 yıl hapis ile cezalandırılması talep edilmişti. İddianamede, Baluken’in 2012 yılında yaşanan güncel ve siyasal olaylar, Kürt sorunun demokratik çözümü ve PKK Lideri Abdullah Öcalan’a uygulanan “tecride ilişkin” yaptığı konuşmaların suç unsuru olarak gösterildiği belirtildi. Duruşma savcısının, davanın esası hakkında verdiği mütalaada, “Baluken’in sözleri dikkate alındığında, siyasetçi olması nedeniyle sözlerinin ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı, bu nedenle üzerine atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle beraatını talep ettiği” bildirildi.142

5 Haziran 2018 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca, Hacettepe Teknokent ile ilgili yürütülen

FETÖ/PDY soruşturması kapsamında yedi kişi hakkında gözaltı kararı verilmesinin ardından dördü yakalandı.143

6 Haziran 2018 Edirne'de 20 aydır tutuklu bulunan HDP cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş,

137 http://www.cumhuriyet.com.tr/zaman_tuneli/988366

138 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806011033684708-trt-demirtas-erdogan/

139 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/istanbulda-isid-operasyonu-51-gozalti-2-2445296/

140 http://t24.com.tr/haber/ulke-tv-programcisi-sorulari-belirlemek-istiyor-dedi-muharrem-inceden-yalanlama-geldi-beni-erdoganla-karistirdi,642372

141 http://gazetekarinca.com/2018/06/ali-ismail-korkmaz-yasam-odulleri-ahmet-sik-ve-ttbye/

142http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/988631/Mahkemeden_Baluken_karari__Konusmasi_ifade_ozgurlugu_kapsaminda.html

143 https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/hacettepe-teknokentte-feto-sorusturmasinda-7-gozalti-karari/1165956

29


sosyal medya üzerinden görüntülü seçim konuşmasında “Türkiye bir bütün olarak yarı açık cezaevine dönüştürüldü maalesef. Bununla tam bir korku toplumu, korku imparatorluğu oluşturmak istiyorlar” dedi. Kendisi ve arkadaşları hakkında adil yargılama yapılmadığını söyleyen Demirtaş, "Bununla birlikte elim kolum bağlıyken her gün televizyonlarda, gazetelerde hükümet yetkilileri bana yönelik iftira kampanyalarına hız kesmeden devam ediyorlar. Cevap hakkını dahi kullanamadığını söyleyen Demirtaş, hakkında, her türlü karalamanın yapıldığından şikayet etti.144

Polis Akademisi'nin 2012 yılındaki Giriş Sınavı sorularının sınav öncesi elde edilerek FETÖ'ye mensup kişilere verildiğine ilişkin 62 sanıklı davada, 55 sanık bir yıl altı ay ile dokuz yıl yedişer ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.145

7 Haziran 2018 Halkın Kurtuluş Partisi Genel Başkanı Nurullah Ankut, “Cumhurbaşkanı'na hakaret”

suçlamasıyla, “Bu iktidar tepesinden tırnağına kadar suça batmıştır” sözleri nedeniyle İstanbul Savcılığında ifade verdi. Ankut, daha önce hakkında açılan davanın duruşmasında, AKP lilere yönelik adliye önünde yaptığı bir açıklamada “Asla bizi yargılayamazlar! Her seferinde biz onları yargılarız! Çünkü onlar eninde sonunda bu mahkemelere gelecekler, işledikleri bütün suçların yaptıkları bütün ihanetlerin, en tepesindeki Kaçak Saraylı dahil, il, ilçe başkanları, gençlik kolları dahil, hepsi gelecek burada yargılanacak” ifadelerini kullanmıştı.146

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde öğrencilere verdiği sahurda, bir öğrencinin “basının özgür olmasını istiyorum” sözlerine, Erdoğan, “Cumhurbaşkanı mekanında bu soruyu soracak kadar özgürsün” cevabı verdi. Gazetecilik öğrencisi olan genç, “Ben Türkiye’de medyanın özgür olmadığını düşünüyorum. Ben gazetecilik mesleğini özgürce yapacak bir gazeteci olmak istiyorum, gazetecilerin ve basının özgür olmasını istiyorum. Bir cumhurbaşkanının her türlü eleştiriye açık olması gerekir diye düşünüyorum.” demesi üzerine başlayan tartışmada, Erdoğan öğrenciye “cumhurbaşkanın kendi mekanında böyle bir soruyu soracak kadar özgürsün değil mi?” yanıtını verdiği bildirildi. Öğrencinin gazeteci ve sunucu İrfan Değirmenci’nin siyasi sebeplerden dolayı Kanal D’deki işinden çıkartılmasına karşı olduğunu belirtmesi üzerine, Erdoğan “Kanal D patronu atmıştır. Bizimle ne alakası var.” açıklamasını yaptı.147

HDP Bolu İl Başkanlığı binasının kapısına yanıcı madde dökülerek yakma teşebbüsünde bulunulduğu belirtildi. Son üç günde üçüncü kez saldırıya uğradıklarını ifade eden HDP Bolu İl Başkanı, “Bunu yapan Bolu halkı değil. Bolu halkı bizi seviyor. Bunu yapan çete ve artıklarıdır. Barış, demokrasi ve beraberliği istemeyenlerdir. Önce parti bayraklarımızı yaktılar. Sonra kadın milletvekili adayımıza yönelik saldırı oldu. Bu olaylar AKP ve MHP’nin teşvikiyle yapıldı. Bizi baraj altında bırakmak için yapıyorlar ancak provokasyonlara karşılık vermiyoruz. Can güvenliği istiyoruz” dedi.148

8 Haziran 2018 Doğan Holding’den 2018 yılında 890 milyon dolarlık ödemeyle Doğan Medya

Grubunu satın alan Demirören Holding kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Erdoğan Demirören hayatını kaybetti. Oto sanayi sektöründe faaliyet gösteren Demirören Holding, 2011'de Milliyet ve Vatan gazetelerini Doğan Holding'den alarak medya sektörüne adım atmıştı. Demirören Grubu, son alarak Doğan Grubu'nun medya varlıklarını satın almıştı. Anlaşmayla birlikte Aydın Doğan'a ait Hürriyet, Kanal D, Posta, Fanatik, CNN Türk, DHA, D-Smart ve D&R gibi markalar Erdoğan Demirören'in sahibi olduğu Demirören Grubu'na geçti.149

Darbe girişiminden önce açılan 75 sanıklı "FETÖ/PDY çatı davası"nda, aralarında eski


145 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806061033748208-2012-polis-akademi-sinav-soru-feto/

146http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/991180/HKP_Genel_Baskani_na_Cumhurbaskanina_hakaret_davasi.html

147 http://www.milliyet.com.tr/cumhurbaskani-erdogan-den-gazeteci-adayi-ankara-yerelhaber-2850605/

148 https://www.artigercek.com/hdp-bolu-il-binasi-atese-verilmek-istendi?t=1528384562


30


Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca, eski milletvekili İlhan İşbilen, kapatılan Zaman eski İmtiyaz sahibi Alaeddin Kaya’nın da yer aldığı dört sanık ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edildi. "Anayasa'yı ihlale teşebbüs" suçundan mahkum edilen dört kişinin dışında, tutuklu yedi sanığın da İstanbul’dan Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilen davasında, mahkeme, tutuklu bu sanıklar hakkında "silahlı terör örgütü üyesi olmak" suçlaması ile 10 yıl altışar ay hapis cezasına hükmetti. Gazeteci Mümtaz'er Türköne, Ali Bulaç, Mustafa Ünal ve Şahin Alpay gibi eski Zaman yazarlarının olduğu 11 sanık hakkındaki duruşma ise ileri bir tarihe ertelendi.150

Anayasa Mahkemesi (AYM) eski Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olduğu sırada sosyal paylaşım sitesi Twitter üzerinden bir kadın kullanıcıya hakaret ettiği iddiası ile 2013'de “edepsizsinmelihgokcek” etiketiyle açılan hesaba Eyüp Hanoğlu, “Tamam Melih Gökçek edepsizdir, Ankara'nın yarısından fazlası buna şahit zaten, yetmez mi” mesajını yazmıştı. Gökçek tarafından hem tazminat, hem de ceza davasıyla karşı karşıya kalan ve aldığı tazminat cezasını AYM'ye taşıyan Hanoğlu’nun başvurusunu, Yüksek Mahkeme, Gökçek için “Edepsiz”, “Terbiyesiz” denilmesini, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirerek Hanoğlu lehine karar verdi.151

9 Haziran 2018 Kadıköy Bahariye Caddesi'nde "Karneler sizin, gelecek bizim" sloganıyla toplanan ve

polisin sert müdahalesiyle gözaltına alınan öğrenciler sabaha karşı serbest bırakıldı. Öğrenciler, serbest kalmalarının ardından yaptıkları açıklamada "Milyonlarca liselinin geleceksizliğine, üniversite sınavlarında hayatının çalınmasına karşı bir araya geldik ve bir eylem kararı almıştık" dediler. Öğrenciler devamla "Bizler en temel hakkımız geleceğimize sahip çıkma hakkımızı kullandık ve o sokaklarda olduk. Bizler lise ve gençlik örgütleri olarak yarın o sokaklarda olmaya devam edeceğiz. Bizleri, ne yaptıkları işkencelerle, ne söyledikleri küfürlerle yıldırabilirler” şeklinde konuştular.152

HDP’nin Ankara’da yapılması planlanan mitingine Ankara Valiliği izin vermedi. Gerekçe olarak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 19 Mayıs Stadyumu’nda yapacağı miting gösterilerek, "her iki mitingin aynı gün olmasının güvenlik sıkıntısı yaratabileceği" kaydedildi.153

“Bu Düzen Değişmeli Platformu” İstanbul bağımsız milletvekili adayı, Aydemir Güler, AKP adayı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak hakkında suç duyurusunda bulundu. Albayrak’ın tüm seçmenlere telefon yoluyla gönderdiği mesajları, propaganda yaptığı gerekçesiyle tepki çekmişti. Güler “kişisel verilerin izinsiz paylaşılmasının ve kullanılması”nın suç olduğunu belirterek, tüm yurttaşları suç duyurusunda bulunmaya çağırmıştı.154

11 Haziran 2018 BirGün yazarı Aziz Çelik, “Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC)

tarafından yayımlanan Küresel Sendikal Hak İhlalleri Raporu’nda Türkiye’nin en kötü 10 ülke arasında yer aldığını” açıkladı. Çelik, “Türkiye'nin Haziran ayının ilk haftasında iki büyük sendikal hezimet ile karşı karşıya kaldığını” ileri sürerek, “söz konusu hezimetleri Memur-Sen’in Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) delegesi olarak atanmasının, teşkilatın kurallarına uygun olmadığı yönündeki, Yetki Tespit Komitesi kararına” da yazısında yer verdi, dedi. İLO söz konusu kararında, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, Haziran ayında Cenevre’de toplanan, teşkilatın en yüksek organı olan 107. Uluslararası Çalışma Konferansı’na Türkiye’den işçi delegesi olarak Memur-Sen’in katılmasına Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK ve Kamu-Sen’e danışmadan tek başına karar verdi. ILO normlarının açıkça ihlali olan bu karara

150 http://tr.euronews.com/2018/06/08/eski-stv-genel-muduru-karaca-ya-muebbet-hapis-cezasi-

151 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806081033779227-aym-melih-gokcek-edepsiz-ifade-ozgurlugu/

152 http://www.dw.com/tr/kad%C4%B1k%C3%B6yde-g%C3%B6zalt%C4%B1na-al%C4%B1nan-liseliler-serbest-b%C4%B1rak%C4%B1ld%C4%B1/a-

44141356153

http://t24.com.tr/haber/valilik-erdoganin-mitingi-icin-hdp-mitingini-iptal-etti,647388154

http://www.abcgazetesi.com/berat-albayrak-hakkinda-suc-duyurusu-yaptigi-yasadisi-89054h.htm

31


diğer sendikal konfederasyonların itirazı üzerine, yapılan toplantıda da Bakan itirazları dikkate almadı ve keyfi tutumunu sürdürdü. Sarıeroğlu, hukukla ve uluslararası normlarla inatlaşarak Türkiye’nin uluslararası alanda zaten parlak olmayan sendikal siciline bir eksi puan daha yazdırmış oldu” dedi.155

Çanakkale 18 Mart Üniversitesi mezuniyet töreninde, İYİ Partili Gökçeada Belediye Başkanı Ünal Çetin’e sansür uygulandığı ileri sürülerek, törende kaymakam ve okul yöneticisinin konuşma yaptığı ancak Çetin’e söz hakkı verilmediği bildirildi. Çetin sosyal medya hesabından “Yazıklar olsun…! 18 Mart Üniversitesi Gökçeada MYO ve UBYO mezuniyet törenini siyasallaştırarak, şahsımı yok sayamazsınız. Siyasetten gücünü alarak süslü cübbe giyerek, pozitif ilim ve bilim ile aydınlık Türkiye'nin aydınlık gençliğini yetiştiremezsiniz.” Açıklaması ile tepki gösterdi. Başkan Çetin, geçen yıl MHP’den istifa ederek İYİ Parti’ye geçmişti.156

12 Haziran 2018 Şırnak'ın İdil ilçesinde hendek-barikat operasyonları sırasında bulunduğu evin

aranmasına izin vermediği iddiasıyla hakkında açılan davada, HDP'nin başka bir suçtan tutuklu eski milletvekili, Ferhat Encü, 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Savunmaların ardından karar açıklayan mahkeme, Encü'ye, “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini, devletin yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılamak” suçlaması nedeniyle verdiği 10 ay hapis cezasını para cezasına çevirdi.157

Ankara Gar saldırısı ile ilgili davada, savcı 19 tutuklu sanığın dokuzu hakkında 101 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, 10’u hakkında ise çeşitli suçlardan süreli para ???cezası istedi. Duruşma öncesi saldırıda hayatını kaybedenlerin aileleri, yaralılar ve insan hakları savunucuları yaptıkları basın açıklamasında yargılamanın 19 sanık ile sınırlı kalmaması gerektiğini, ihmali olan kamu personellerinin de yargılanmasını talep ettiler. Ankara’da 10 Ekim 2015’te Barış Mitingi'ne yönelik IŞİD tarafından düzenlenen bombalı intihar saldırısıyla ilgili açılan davanın Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen dokuzuncu duruşmasına sanıklar elleri kelepçeli getirilirken, yaklaşık 60 Jandarma da sanıkların etrafında çember oluşturarak güvenlik önlemi aldı. Mahkeme kararı sonrasında aileler, mütalaaya tepki göstererek “103 kişinin kanında boğulun”, “Bunlar nasıl cezalar”, “sanıkları koruyacağınıza bizi korusaydınız sakat kalmazdık” diye konuştular. 158

Kadıköy Bahariye’de okulların kapandığı gün, “Karneler sizin, gelecek bizim” çağrısıyla eylem yaptıkları sırada polis saldırısına maruz kalan ve gözaltına alınan 22 öğrenciden 18 yaş altı sekiz çocuk bugün savcılığa verdiği ifadede, işkenceye maruz kaldıklarını belirtti ve polis memurlarından şikâyetçi oldu. Savcılığa ifade veren gençler terör örgütü propagandası yaptıklarına dair suçlamaları kabul etmeyerek, herhangi bir terör örgütünün üyesi ya da sempatizanı olmadıklarını, eğitim sisteminden memnun olmadıkları için demokratik haklarını kullanarak eylem yaptıklarını söyledi. Polise mukavemet etmediklerini ve "Dağılın" ihtarında bulunulmadığını ifade eden çocuklar ayrıca, gözaltına alındıkları sırada işkenceye maruz kaldıklarını belirterek, polis memurlarından şikâyetçi oldu. İfadelerinin ardından serbest bırakılan çocukların avukatı Tamer Doğan, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, polis saldırısına maruz kalan öğrencilerin Haydarpaşa Numune Hastanesi’nden darp raporu aldıklarını söyledi.159

Hürriyet Okur Temsilcisi Faruk Bildirici Günahlarımızda Yıkandık - Örneklerle Gazetecilik Meslek Etiği başlıklı kitabıyla ilgili söyleşisinde, “Gazetelerin sipariş manşetlerle basın bültenine dönüştürüldüğünü, gazetecilere ise sipariş soru gönderildiğini” söyledi. Bildirici, kitabında, “uçak gazeteciliği” olarak yer verdiği bölümde, “Bir kadro var hep aynı 155

http://t24.com.tr/haber/turkiye-isci-haklari-acisindan-en-kotu-10-ulke-arasinda,648875156

https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/iyi-partili-baskani-yok-saydilar-2459775/157

http://www.hurriyet.com.tr/hdpnin-tutuklu-eski-vekiline-10-ay-hapis-cezas-40865360158

http://www.dw.com/tr/10-ekim-davas%C4%B1nda-savc%C4%B1-m%C3%BCtalaas%C4%B1n%C4%B1-verdi/a-44189467159

http://www.dw.com/tr/kad%C4%B1k%C3%B6yde-g%C3%B6zalt%C4%B1na-al%C4%B1nan-liselilerden-i%C5%9Fkence-su%C3%A7lamas%C4%B1/a-44182037

32


isimleri görüyoruz uçakta. Eskiden uçağa davet edilenler de gazetecilik yapardı. Ancak şimdi uçağa davet edilmek bir ‘ödül’ gibi değerlendiriliyor ve ‘itibara mazhar gazeteci’ konumuna gelenler, cezalandırmamak için gerekeni yapıyor, tanık olduklarını yazmıyor” dedi. Faruk Bildirici devamla, “Gazeteler basın bültenine dönüştürülüyor. Medyanın bir bölümü bağımlı, iktidar tarafından yönetilebilir bir hale getirilirken, diğerlerine de sürekli baskı uygulanıyor. Siyasetçiler şunu bilmeli, gazeteciler gerçek işlevini yerine getiremediğinde, yani yazıp çizemediği, sorgulayamadığı zaman uzun vadede bundan siyasetçinin bizzat kendisi zarar görür” görüşlerine de kitabında yer verdi.160

Darbe girişiminin ardından tutuklanan ve Anayasa Mahkemesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin, hakkında hak ihlali kararı vermesine karşın serbest kalamayan gazeteci Mehmet Altan’ın avukatları, istinaf mahkemesine her gün dilekçe verme eylemi yapacaklarını açıkladı. Avukatların, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi’ne her gün bırakacakları dilekçelerle müvekkillerinin tahliye edilmesini talep edecekleri bildirildi. AYM, “Anayasayı ihlal ettiği” gerekçesiyle bir yıl dokuz aydır tutuklu bulunan Altan hakkında geçtiğimiz yıl Ocak ayında “oyçokluğu ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine” karar vermişti. Yargılamayı yapan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi ise, tahliye talebini reddetmişti.161

Silivri Cezaevi'nde yedi aydan fazla süredir tutuklu bulunan Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurduğunu” açıkladı. Kavala'nın uzun tutukluluk uygulamasına tepkisini belirten mektubunda, “İddianamenin hazırlanmasını bekliyoruz. Tahliye taleplerimiz reddedildi. Emniyet sorgusunda gösterilenler somut delil mahiyetinde olmadığından, açıklama yapabilmek için, eğer varsa, dosyamda bulunan benimle ilgili delilleri görmek istemiştim. Bu talebe de cevap alamadık. Anayasa Mahkemesi'nden sonra, AİHM’ye başvurduk. Benim AİHM'e başvurum -benim durumumda olan birçok başvuru gibi- haksız bulunan bir mahkeme kararına itiraz değil, mahkeme olmadan, uzun tutuklama uygulamasına itiraz. Bu durum masumiyet karinesinin tanınmamasıyla ve her şeyden önce insan özgürlüğüne verilen değerle ilgili. AİHM'e başvurmak güven veren bir hak olsa da, vatandaşı olduğunuz devletin özgürlüğünüze değer vermediğini beyan etmiş olmak insanın ağırına gidiyor” ifadelerine yer verildi.162

13 Haziran 2018 Anayasa Mahkemesi (AYM), 2006 yılında mesai arkadaşlarıyla gittiği lokantada

Kürtçe şarkı çalması nedeniyle işletme sahibini darp ettiği belirtilen polis hakkında, beraat kararı verilmesini “hak ihlali” saydı. Polisin daha hoşgörülü olması gerektiğine yer veren mahkeme kararında lokanta sahibine 15 bin TL tazminat ve iki bin 186 TL yargılama giderinin ödenmesini kararlaştırdığı bildirildi.163

Habertürk yazarı Nagehan Alçı, bir programda eşi Rasim Ozan Kütahyalı, gazeteci Ümit Zileli ve kendisinin "Diyarbakır Cezaevi'nde işkence yapıldı" dedikleri için 105 gün hapis cezası aldıklarını duyurdu. Alçı, "Belki size inanılmaz geliyor ama burası Türkiye ve bu ülkede bu da yaşandı" diye konuştu. Alçı ayrıca, “İşkenceye dair utanç verici bir karar” başlıklı yazısında “1980-82 arası Diyarbakır Cezaevi'ndeki 'üstün hizmet'lerinden ötürü utanç değil devlet övünç madalyaları alan dönemin Cezaevi müdürü binbaşı Esat Oktay gibi bir 'yüce insan'a biz gazetecilerin 'işkenceci' demesi ne haddimize!!" dedi.164

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti senatörü Roger Wicker, ABD Kongresi’ne sunduğu tasarıda, rahip Andrew Brunson'ın durumundan dolayı Türk yetkililere karşı yaptırımlar uygulanmasını önerdi. Tasarıda, ABD Başkanı Donald Trump’ın dini özgürlükleri koruma görevi olduğuna değinilerek, FETÖ üyesi olduğu iddiasıyla

160 http://t24.com.tr/haber/hurriyet-okur-temsilcisi-gazeteler-siparisle-basin-bultenine-donusturuluyor,649478

161 http://www.yeniasya.com.tr/gundem/altan-icin-her-gun-dilekce-eylemi_464481

162 https://www.artigercek.com/osman-kavala-tutukluluk-suremle-ilgili-aihm-e-basvurduk

163 http://www.haberturk.com/son-dakika-aymden-polis-siddetine-15-bin-tl-tazminat-2013604

164 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806131033846355-nagehan-alci-hapis-cezasi/

33


Türkiye’de tutuklu yargılanan "ABD'li rahip Andrew Brunson’un bu durumundan sorumlu olan Türk yetkililere, ülkeye giriş yasağı konulması ve mali yaptırımlar uygulanması" talep edildi.165,166

İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ partiyi temsilen, Halk Tv ile TELE1 televizyonunu ziyaret ederek, iki kuruma da, 2018 Seçimleri Basın Özgürlüğü Ödülü verdi.167 Özdağ, “Türkiye’de, az da olsa sayıları hala hukuk devletine ve demokrasiye inanan yayın kuruluşları var. Bu iki kurum, bunların en önde gelenleri. İstanbul İl Başkanlığımız, 2018 Basın Özgürlüğü ve Demokrasi Ödülü’nü Halk Tv ile TELE1 kanalıyla paylaşma kararı aldı” dedi.168

Cumhuriyet ile BBC Türkçe’nin ortak yayın yapması konusunda “içerik işbirliği anlaşmasına” imza attığı açıklandı. BBC Türkçe Editörü Murat Nişancıoğlu “BBC’nin içerik ortaklığı ailesine Cumhuriyet’i de dahil etmekten çok memnunuz. Bu işbirliğinin iki taraf için de verimli olacağını umuyoruz” dedi. Cumhuriyet Dijital Medya Koordinatörü Bülent Mumay ise söz konusu işbirliği hakkında “Cumhuriyet’in güçlü haberciliğini, BBC’nin özgün içerikleriyle daha zengin hale getireceğiz.” diye konuştu.169

Avrupa Konseyi ile Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ortak toplantısında, AİHM’nin 15 Temmuz sonrası yaygınlaşan uzun tutukluluk meselesine çözüm üretmediği öne sürülerek, bu konudaki şikayetlere yer verildi. AYM’nin “etkin olmadığını” savunan MLSA genel koordinatörü Veysel Ok, "Demirtaş kararıyla, KHK kararıyla, kendi iki üyesinin tutuklanmasıyla, siyasi baskı nedeniyle ve Şahin Alpay ve Mehmet Altan kararlarında gördüğümüz gibi, verdiği kararlar uygulanmayan bir AYM var, AİHM bu gerçeği dikkate almalı” diye konuştu. Türkiye'de kurulan komisyon bir yargı yolu değil, bir idari kurul, bağımsız çalışmıyor ve oraya yapılan başvurulardan sonra yargı süreci başlasa bile en az yedi sekiz yıl insanlar işsiz kalacak, sivil ölüme mahkum edilecek. AİHM de buna katkı sağlıyor” dedi. Gazeteci ve hukukçulardan oluşan MLSA’yı 2017 yılında kurduklarını hatırlatan dernek yöneticisi Barış Altıntaş ise hedeflerinin “tehdit altında olan veya cezaevindeki gazetecilere hukuki destek sağlamak” olduğunu ve “’cezaevindeki 10 gazeteciyi temsil ettiklerini” belirtti. İnsan Hakları Dairesi bölümünden bir konuşmacı ise AİHM’nin birçok dava başvurusunu, iç hukuk yolları tüketilmediği gerekçesiyle geri çevirdiğini, bu yolların etkin olmadığının ortaya çıkması halinde tutumunu yeniden gözden geçirmesi gerektiğine işaret etti. 170

15 Haziran 2018 Aralarında Le Monde, Le Figaro gazeteleri ile Le Point dergisinin temsilcilerinin yer

aldığı bir grup Fransız gazeteci, Cumhuriyet’e verdikleri röportajda, “24 Haziran seçimlerinin adaletsiz bir ortamda yürütüldüğünü” söylediler. Gazeteciler, Erdoğan’ın son zamanlarda aldığı kararlar ve uygulamaların hem Avrupa’ya oldukça uzak hem de Türkiye ve Avrupa için oldukça “güçlü ve tehlikeli biri” olduğunu iddia ettiler. Gazeteciler, “Türkiye’de gazetecilik yapmak oldukça riskli ve tehlikeli bir durum. Objektif bir gazeteci olduğunuzda hapse atılıyorsunuz, mesleki ve yaşam hakkınız elinizden alınıyor. Türkiye’de yüzlerce gazetecinin hapiste olması bizleri endişelendiriyor. Şu an Türkiye’de medyanın neredeyse tamamını Erdoğan yönetiyor. Muhalif medya yok gibi olanlar da zaten baskı altında” değerlendirmelerinde bulundu.171

Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün her yıl yayımladığı dijital haber raporunun 2018 yılı verilerine göre, “Türkiye’nin en çok güvenilen haber kaynağı FOX TV olurken, gazeteler arasında Cumhuriyet, Sözcü, Habertürk ve Hürriyet olduğu ifade edilerek, resmi haber ajansı Anadolu Ajansı’nın ise, güven sıralamasında 10. sırada yer aldığı”

165 https://tr.sputniknews.com/abd/201806131033845211-abd-turkiye-tasari-yaptirim/

166 https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-kongresi-nde-turkiye-yi-hedef-alan-tasari-sunuldu/4435987.html

167 http://halktv.com.tr/halk-tvye-basin-ozgurlugu-odulu-323337

168 http://www.abcgazetesi.com/tele1-kanalina-basin-ozgurlugu-odulu-89493h.htm

169 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/998008/Dunyanin_iki_saygin_medya_kurulusu_yan_yana.html

170 http://www.dw.com/tr/t%C3%BCrk-sivil-toplumu-aihmyi-sorguluyor/a-44225986

171http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/998795/Fransiz_gazeteciler_degerlendirdi___Secimler_adaletsiz_.html

34

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/998008/Dunyanin_iki_saygin_medya_kurulusu_yan_yana.html


açıklandı. Ocak ve Şubat aylarında Türkiye’den 2.019 kişinin katıldığı araştırmada, “Türkiye’deki okurların haber kaynaklarına yönelik güveninin son rapordan bu yana yüzde yedi oranında azalırken, ilk kez medyaya güvenmeyenlerin oranının (yüzde 40) güvenenlerin (yüzde 38) üzerine çıktığı” kaydedildi. Habere güven konusunda Türkiye’nin 37 ülke arasında 27’nci sırada yer aldığına dikkat çekilen araştırmada, raporun yazarı Nic Newman, Türkiye’nin Freedom House tarafından ilk kez ‘özgür olmayan ülke’ kategorisine alındığını hatırlatarak, başarısız darbe girişimi sonrası medyanın sindirildiği ve muhaliflerin hapsedildiğini söyledi. Raporda ayrıca Türkiye’de basın özgürlüğünün Doğan Medya Grubu’nun iktidara yakın Demirören Grubu’na satışı ile daha da kısıtlandığına dikkat çekilerek, yeni yasalar ile birlikte internet yayınlarına da bazı kısıtlamaların getirildiği belirtildi.172

Şanlıurfa Suruç'ta AKP’li Milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız’ın esnaf ziyareti sırasında, dört kişinin öldüğü, sekiz kişinin de yaralandığı olaya ilişkin soruşturmada, HDP milletvekili adayı İsmail Kaplan'ın da aralarında olduğu 19 kişi gözaltına alındı.173

16 Haziran 2018 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), seçim sürecine ilişkin ara raporunda,

Cumhurbaşkanlığı seçimi kampanyasında “çatışmacı atmosfer”, genel kutuplaşmayı yansıtıyor görüşüne yer verdi. Raporda, “Mevcut Cumhurbaşkanı sıklıkla diğer adaylar ve partileri terörizm destekleyicisi olarak işaret ediyor” denilerek 28 Mayıs da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın CHP adayı Muharrem İnce aleyhine bir seçim kampanyası konuşması nedeniyle dava açtığına da işaret edildi. Raporda, “İçişleri Bakanlığı’nın verileri itibariyle 28 Mayıs – 11 Haziran tarihleri arasında 1199 sosyal medya kullanıcısı hakkında terör propagandası yaptığı, nefret söylemi kullandığı, devletin bütünlüğü ve toplumsal bütünlük aleyhine olduğu tespiti yapılırken, bu kişilerden 643’üne yasal ceza verildiği” bilgisi aktarıldı. Raporda ayrıca, “Anayasa’nın ifade özgürlüğü hakkını genel anlamda koruma altına aldığı ancak medya üzerinde Terörle Mücadele Yasası ve internet ortamına ilişkin yasal düzenlemelerle bazı sınırlamalar getirildiği” vurgulandı.174

17 Haziran 2018 Anadolu Ajansı, HDP'nin cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş'ın TRT'de yaptığı

propaganda konuşmasıyla ilgili haberi “dünya demokrasi tarihinde bir ilk” şeklinde servis etti. Ajans, ilgili haberin spotunda “HDP'nin cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş'ın propaganda konuşmasının TRT'de yayınlanmasıyla tutuklu bir cumhurbaşkanı adayı dünya demokrasi tarihinde ilk kez devlet televizyonunda konuşma imkanı bulacak” ifadelerine yer verdi.175

Şanlıurfa Suruç’ta, babası ve kardeşlerinin hayatını kaybettiği olayda yaralanan Fadıl Şenyaşar, tedavi gördüğü hastaneden taburcu edilmesinin ardından gözaltına alınarak, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Suruç’ta AKP Milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız’ın seçim gezisinde bir esnafın, “Size verecek oyumuz yok” sözleri üzerine başlayan tartışmanın kavgaya dönüşmesinin ardından aynı aileden dört kişi hayatını kaybetmiş, sekiz kişi de yaralanmıştı.176 Bu arada Suruç ilçesindeki olaylarla ilgili, olarak, Diyarbakır’dan ilçeye gitmek isteyen sivil toplum örgütü üyesi 33 kişi, yola çıkmak üzereyken “can güvenlikleri olmadığı” gerekçesiyle engellendi. Diyarbakır Otobüs Terminali önünde basın açıklaması yapan Diyarbakır Barosu Başkanı STK’ların demokratik, adil ve eşit bir seçim yaşanması, seçim güvenliğinin sekteye uğramaması için sandık başında olacaklarını söyledi.177 HDP üyesi Neşe Erbil, benzer saldırıların daha önce de gerçekleştiğini belirterek "Bir arkadaş beş bıçak darbesi bir arkadaş bir bıçak darbesi alıyor. Bayrakların yakıldığı yerden yaralı arkadaşlar gelirken,

172 http://t24.com.tr/haber/turkiyede-medyaya-guvenmeyenlerin-orani-ilk-kez-guvenenleri-gecti,652375

173http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1000069/Suruc_ta_babasi_ve_kardesleri_oldurulen_Fadil_Senyasar_tutuklandi.html

174 https://www.amerikaninsesi.com/a/agit-raporunda-secim-oncesi-erdogan-a-elestiriler/4441271.html

175 https://www.birgun.net/haber-detay/aa-ya-gore-demirtas-in-trt-konusmasi-demokrasi-tarihinde-bir-ilk-219804.html

176http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1000069/Suruc_ta_babasi_ve_kardesleri_oldurulen_Fadil_Senyasar_tutuklandi.html

177 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/999901/STK_lerin_Suruc_a_gitmesi_engellendi.html

35


bıçaklayanlar da peşlerinden geldi. Bu sırada polis de gelip yaralıları yere yatırdı. Hatta bıçak darbesi aldığı ensesinden ayağıyla bastırıp yere yatırdı. Ambulans çağırdık, ambulans yaklaşık bir saat sonra geldi. Ada sakinleri motorla bir grup gencin geldiğini ve talimat aldıklarını söyleyerek bu saldırı hakkında konuştuklarını duymuş. Adanın dışından adaya şu anda özellikle HDP'ye saldırmak için gelenler var. Emniyet de şu anda bayağı kollama durumunda. Müdahale eden arkadaşlara tutuklanma tehdidi yapıldı" dedi.178 Gelişmelerle ilgili araştırma yapmak üzere ilçeye gitmeye karar veren başta Baro, Ticaret ve Sanayi Odaları, olmak üzere bazı sendikalar, meslek odaları, insan hakları dernekleri gibi çok sayıda sivil toplum kuruluşu engelleyen polisin ayrıca Diyarbakır’daki STK temsilcilerinin şehirden çıkışlarına da izin vermediği bildirildi. Grup adına açıklama yapan Diyarbakır Baro Başkanı, “Tüm STK’ların seyahat özgürlüğü şu anda engellenmiş durumda, hiçbir idari ve adli karar olmaksızın, anti demokratik bir uygulama yapılmakta. Türk demokrasisi açısından büyük kayıp, insan hak ve özgürlüklerinin yara aldığı, sekteye uğradığı, seyahat özgürlüğünün askıya alındığı bir uygulamayla karşı karşıyayız” dedi.179

18 Haziran 2018 Adıyaman’da aralarında HDP sandık kurulu üyelerinin de bulunduğu beş kişi

“PKK/KCK terör örgütüne yardım ve yataklık” gerekçesiyle, jandarma ekiplerince gözaltına alındı. Yapılan operasyonda terör örgütüne ait örgütsel doküman, dijital materyaller, bir adet tabanca, üç adet av tüfeğinin ele geçirildiği bildirildi.180

Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, yaptığı açıklamada, seçim sürecinde doğru ve tarafsız haberciliğin önemine işaret ederek, halkın vergileriyle yayın yapan TRT`nin tüm siyasi partilere eşit uzaklıkta ve adil davranması gerektiğini vurguladı. Açıklamada devamla, “Topluma karşı kamu görevini yerine getirirken ihtiyaç duyduğu mali kaynak, iktidarlar tarafından değil, bütünüyle ve doğrudan halkımız tarafından sağlanmaktadır. TRT, iktidarların güdümüne girmemesi için bütçeden bağımsız gelir kaynaklarına, dolayısıyla mali özerkliğe sahiptir. Yani, yerine getireceği kamu hizmeti için iktidarlara karşı değil, sadece ve sadece topluma karşı sorumludur. Bir siyasi partinin, grubun veya çıkar çevresinin menfaatlerine alet olmamalıdır” denildi.181 EMO Yönetim kurulu açıklaması Cumhuriyet gazetesinde tam sayfa yayınlandı.

19 Haziran 2018 Ezhel adıyla tanından ünlü rapçi Sercan İpekçioğlu şarkılarında “uyuşturucu

kullanımını özendirdiği” iddiasıyla yargılandığı davadan beraatine karar verilerek tahliye edildi. “Geceler” isimli parçasında uyuşturucu maddelerden bahsedilmediğini, gecenin karanlığını ve gizemini anlattığını söyleyen İpekçioğlu, sosyal medya üzerinden paylaştığı Hint keneviri fotoğrafına ilişkin ise “Ankara Kızılay'da bir arkadaşımın giyim mağazasına arada bir giderim. Orada otururken bahçede bitki gördüm. Hint keneviri olduğunu anladık. Söktük. O ara aklıma bu bitkiyle resim çektirmek geldi. Resim çektirdim, altına da eski bir şarkı sözünü paylaşarak, esrar perdesi adlı şarkı sözünü yazdım ardından muziplik olsun diye paylaştım.” açıklamasını yaptı.182

Berlin'deki Maxim Gorki Tiyatrosu'nda HDP’nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş için düzenlenen dayanışma etkinliğinde “Demirtaş, unutturulmak istendiği için cezaevinde tutuluyor. Erdoğan hâlâ Demirtaş’tan, cezaevinde olmasına rağmen korkuyor" denildi. Almanya'daki Yeşiller partisinin eski eş başkanı Cem Özdemir, “Avrupa, özgürlüğün kıtası ise herkes için demokrasi ve ifade özgürlüğü talep etmek gerek" diye konuştu.183

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu

178 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806171033893533-buyukada-hdp-saldiri/

179 https://www.amerikaninsesi.com/a/stklara-suruc-yasagi/4442457.html

180 http://beyazgazete.com/haber/2018/6/18/adiyaman-da-teror-operasyonu-aciklamasi-5-gozalti-4543890.html

181 http://www.emo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=123996&tipi=3&sube=0

182 http://www.haberturk.com/son-dakika-ezhel-beraat-etti-2021494

183 http://www.dw.com/tr/berlinde-demirta%C5%9Fla-dayan%C4%B1%C5%9Fma-etkinli%C4%9Fi/a-44300504

36


hakkında, terör örgütü propagandası yaptığı iddiasıyla fezleke düzenledi. Fezlekede, Tanrıkulu'nun 2017'de, sosyal medya hesabından, gözaltına alınan ve tutuklanan PKK'lılara ait toplu fotoğrafı paylaşarak, “Bu fotoğraf hiç unutulmaz ve insan hakları ihlalleri sabıka kaydınıza hiç silinmeyecek şekilde yazılacak” ifadelerini kullandığı belirtildi. Fezlekede ayrıca Tanrıkulu'nun, TSK tarafından düzenlenen “Zeytin Dalı Harekât” sırasında sosyal medya hesabından “Savaşa hayır” paylaşımında bulunduğu da belirtildi. Tanrıkulu'nun dokunulmazlığının kaldırılması için TBMM Başkanlığı'na sunulmak üzere Adalet Bakanlığı'na gönderildiği belirtildi. Yasama dokunulmazlığının kaldırılması halinde Tanrıkulu hakkında, “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan bir yıldan beş yıla kadar hapis istemiyle dava açılacağı bildirildi.184

20 Haziran 2018 Tunceli'de düzenlenen Grup Yorum konserinde slogan attıkları gerekçesiyle 10 ay

hapis cezasına çarptırılan iki gencin ifade özgürlüklerinin ihlal edildiği şikayetinin ardından, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'yi 10 bin euro tazminat ödemeye mahkûm etti. Hapis kararının Yargıtay tarafından onaylanmasının ardından cezaevine giren gençlerin avukatı Barış Yıldırım, müvekkillerinin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini ve buna karşılık başvurulacak iç hukuk yollarının tükendiğini belirterek AİHM’ye başvurmuştu. Dosyayı görüşen AİHM, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10'uncu maddesinde yer alan ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiğini belirterek, barışçıl bir toplantıda başvurucuların şiddet içeren bir eylemde bulunmaksızın, slogan atılmasının ifade özgürlüğü çerçevesinde ele alınması gerektiğini ifade etti. Yıldırım, mahkeme sonrası yaptığı açıklamada kararın emsal niteliğinde olduğunu ve benzer davalarda da dikkate alınacağını söyledi.185

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu katıldığı bir televizyon programında medyanın bağımsızlığı için medya çalışanlarının tamamının sendikalı olması gerektiğini söyledi. Basın patronlarının tek işinin medya olması gerektiğini söyleyen Kılıçdaroğlu “Medya işi olan sadece onunla uğraşacak. Başka işleri olduğu zaman siyasi iktidarın denetimine rahatlıkla giriyor.” dedi. Türkiye’de demokrasi, basın özgürlüğü ve can güvenliğinin olmadığını belirten Kılıçdaroğlu, ülkede oluşan “korku duvarının” 24 Haziran’da yıkılacağını ifade etti.186

Bianet ve Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün birlikte hazırladığı “Medya Sahipliğini İzleme Raporu”unda, Türkiye’nin en büyük 40 medya kuruluşunun, büyük çoğunluğunun medya dışı sektörlerde de faaliyet gösterdiği ve devletle ticari ilişkilerinin olduğuna dikkat çekildi. Raporda, Reklamcılar Derneği’nin yaptığı araştırmaya değinilerek, 3.662 milyon TL hacmindeki reklam yatırımının yüzde 14.75’i gazetelere, yüzde 22.07’si dijitale ve yüzde 2.27’si radyoya yapıldığına işaret edildi. Medya organlarının bağımsızlığının ve özgürlüğünün eleştirildiği raporda Türkiye’de televizyon seyircisinin yarısından fazlasının hükümete yakın kanalları izlediğine dikkat çekildi. TRT’nin tarafsızlığının eleştirilmesinin özellikle seçim dönemlerinde gündeme geldiğinin altının çizildiğinin raporda, cumhurbaşkanı adaylarının propagandaları için ayrılan sürelerin eşitsiz olması sebebiyle ayrımcılık tartışmalarının başladığı görüşüne de yer verildi. Türkiye’de yazılı basın ve internet yayıncılık sektörlerinde yüksek oranda yatay yoğunlaşma gözlendiğine de değinilen araştırmada, bu oranın televizyon ve radyo sektöründe yüzde 44 ile orta derecede risk taşıma ihtimaline işaret edildi.187

Tutuklu HDP Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş, New York Times için yazdığı bir makalede, Türkiye’de tutuklu insan sayısının her gün arttığını ifade ederek kendisi için. “Ben siyasi bir rehineyim” dedi. Bir yıl sekiz aydır tutuklu olduğunu hatırlatan Demirtaş,

184 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1001827/Sezgin_Tanrikulu_hakkinda_fezleke.html

185 https://tr.sputniknews.com/avrupa/201806201033936779-aihm-turkiyeyi-tazminat-odemeye-mahkum-etti/

186http://www.yenicaggazetesi.com.tr/kilicdaroglu-ihaleler-5-firma-arasinda-pay-ediliyor-196040h.htm

187 https://turkey.mom-rsf.org/tr/medya/tv/

37

https://turkey.mom-rsf.org/tr/medya/tv/

http://www.yenicaggazetesi.com.tr/kilicdaroglu-ihaleler-5-firma-arasinda-pay-ediliyor-196040h.htm


Cumhurbaşkanı adayı olarak parmaklıklar arkasındayken bu yarışa katılmasının, seçimlerin meşruluğunu tartışmaya soktuğuna işaret etti. Demirtaş, sadece halkın demokratik mücadelesinin yargı ve basın üzerindeki otorite ve korkuyu yok edebileceğini belirterek, AKP’nin evrensel demokrasi değerleri hiçe saydığını ve bu yaklaşımın ülkeyi politik ve ekonomik felaketlere sürüklediğini söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dışında bütün cumhurbaşkanı adayları hakkında “İdeolojik farklılıkları göz ardı edip serbest bırakılmamı savundular, çünkü hükümetin beni kendi politik çıkarı için tuttuğunu biliyorlar.” diye konuşan Demirtaş, OHAL rejimi altında normalleştirilen ceza tedbirlerince hedef gösterilen binlerce muhalif arasında kendisinin de yer aldığına dikkat çekti.188

Reuters, yaptığı bir haberde Türkiye’de medyanın neredeyse yüzde 90’ının hükümet yanlısı olduğunu ileri sürdü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP’ye geçtiğimiz ayda televizyon kanallarında 67 saat yayın süresi ayrıldığının hatırlatıldığı haberde, İYİ Parti’ye sadece 12 dakika yayın süresi verildiği ifade edildi. Haberde, Türkiye’nin basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasından 157’inci olduğuna işaret edilirken, 120’den fazla gazetecinin tutuklu ve 180 medya kuruluşunun kapatıldığı vurgulandı. Gazeteci HDP milletvekili adayı Ahmet Şık’ın “Medya üzerinde çok ağır bir baskı var. Ana-akım medyanın, şimdiki haliyle ya hükümet yanlısı ya da hükümet önünde diz çökmüş durumda.” şeklindeki yorumların da hatırlatıldığı haberde, OHAL altında yapılacak olan 24 Haziran seçimlerinin adil olmayacağına ilişkin eleştiriler bulunduğuna işaret edildi.189

Amasya'da İYİ Parti'nin seçim standına saldırıda bulunan iki kişi, polis tarafından gözaltına alındı. İddiaya göre, partililer stant önünden geçen iki kişiye, parti broşürü uzattı ancak broşürü ret eden kişiler ile partililer arasında tartışma başladı. Tartışmanın büyümesi üzerine olay yerine gelen polis ekipleri, parti standına saldırı girişiminde bulunduğu iddia edilen şüphelileri gözaltına alarak ifade için emniyete götürdü. Partililerin şikayetçi olmadığı şüpheliler, ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.190

CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “dershanede yöneticilik yaptığı yıllarda öğretmenlerin sigorta primini yatırmamasına” ilişkin iddiasının ardından İnce’nin verdiği yanıta erişim engeli getirildi. Erdoğan’ın oğlu, Burak Erdoğan’ın mahkemeye başvurarak İnce’nin açıklamalarının yer aldığı haberlere erişim engeli getirilmesini talep ettiği ve İstanbul 9. Sulh Ceza Hakimliği’nin söz konusu talebin ardından İnce’nin sözlerinin yer aldığı haberlere yasak getirdiği belirtildi. İnce, “Tam 20 sene öncesine gitmişler. Dershanelerde iki türlü öğretmen çalışır. Emekliler için prim ödenir ama bunun hiçbir faydası yoktur. Emekliler o paranın kendisine verilmesini isterler. Erdoğan eski defterleri açma bak ben de açarsam altında kalırsın. İstersen gel bir de Sevim Tanürek cinayetini araştıralım. Açtırma ağzımı” demişti. Ses sanatçısı Tanürek, 20 yıl önce İstanbul’da bir trafik kazasında yaşamını kaybetmiş, bu kazaya Burak Erdoğan’ın sebep olduğu iddia edilmişti.191

21 Haziran 2018 HDP Ankara milletvekili adayı Veli Saçılık, özgürlük için uçurtma uçurma eylemi

düzenleyerek başta haksız yere cezaevinde tutulan bebekler ve AKP’ye biat etmeyen tutuklu gazeteciler için uçurtmaları gökyüzüne bırakıyoruz” dedi. Ankara Batıkent'te özgür bir ülke için uçurtma uçurduğunu söyleyen Saçılık, “Haksız yere cezaevlerinde tutulanlar için, cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş için, cezaevlerinde tutulan 700 bebek için, AKP’ye biat etmeyen tutuklu gazeteciler ve emekçiler için, işçiler için, kadın hakları için, cezaevlerinde tutulan 70 bin öğrenci için bütün insanlar için” diyerek eylemini adlandıran Saçılık, “AKP nin bir oyluk canı var bize oy verirseniz bize bu baskı ortamını yaşatanlar diz çöker” dedi.192

188 https://www.nytimes.com/2018/06/20/opinion/president-turkey-elections-demirtas.html

189 https://www.reuters.com/article/us-turkey-election-media/erdogans-election-rivals-struggle-to-be-heard-in-turkeys-media-idUSKBN1JG23Z

190 http://www.hurriyet.com.tr/amasyada-iyi-parti-standina-saldiri-girisimi-i-40872895

191http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1002720/Erdogan_in_oglu_Muharrem_ince_nin_konusmasini_yasaklatti.html

192http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1004489/HDP_Ankara_Milletvekili_adayi_Sacilik_tan_ozgurluge_ucurtma_eylemi.html

38

https://www.nytimes.com/2018/06/20/opinion/president-turkey-elections-demirtas.html


CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin, İzmir'deki mitinginde internet yayını kesilirken, İstanbul Maltepe'deki mitinginde de canlı yayının durdurulduğu bildirildi. İnce'nin mitinginin televizyon kanallarında kısa süre yer aldığı TÜRKSAT canlı yayın frekansına ise sabotaj yapıldığına ilişkin bir haber İnce tarafından aktarıldı.193

22 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimlerini izlemek için 34 ayrı ülkeden 635

yabancı basın mensubunun, Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’ne (BYEGM) akreditasyon yaptırdığı açıklandı. Pazar günü yapılacak olan yabancı basın mensuplarının seçim sonuçlarını takip edebilmesi için BYEGM tarafından Ankara, İstanbul ve Diyarbakır’da basın merkezleri kurulacağı belirtilerek söz konusu alanlardaki ekranlardan, BYEGM ve Anadolu Ajansı iş birliğiyle sağlanan bilgilerle seçim sonuçlarının anında takip edilebileceği ifade edildi.194

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Anadolu Ajansı (AA) hakkında “seçime ilişkin yönlendirme” yaptıkları nedeniyle suç duyurusunda bulundu. Savcılığa yapılan şikayetle ilgili partinin Hukuk Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, “Basın ve ifade özgürlüğü, halkın doğru haber almasıyla ilgilidir. Basın yönetenler için değil, yönetilenler için vardır. Bir yerde topluma yalan yanlış bilgi hem de bilinçli biçimde verilmeye çalışılıyorsa orada demokrasiden bahsedilemez. Milletin ve devletin değil, iktidarın haber ajansı konumuna gelmiş bir kurumun, daha önceki yaptıkları ortadayken, aktardıklarına nasıl güveneceğiz? Kurum yöneticileri şunu çok iyi bilmeli, bu ülkede yaşayan her partiye oy vermiş yurttaşların vergileriyle bir kişinin emrinde hareket edemezsiniz. Bu Anayasal bir suçtur. Anayasanın 133’üncü maddesi, ‘devletçe kamu tüzel kişiliği olarak kurulan, radyo ve televizyon kurumu ile kamu tüzel kişilerinden yardım gören haber ajanslarının tarafsızlığının esas olduğunu belirtmiştir. Buradan da anlaşılacağı gibi AA, Anayasayı bile ihlal etmektedir. Şüpheli kurum yöneticileri, görevlerini kötüye kullanmışlardır” dedi.195

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Parlamenter Asamblesi, seçimler için görevlendirilen iki AGİT gözlemcisinin Türkiye’ye alınmamasından “üzüntü duyduğunu” belirtti. Parlamenter Asamblesi, Almanya’da Sol Parti’ye mensup Andrej Hunko ve İsveç’teki Çevre Partisi üyesi Jabar Amin’in, “kamuoyu önünde ifade ettikleri siyasi görüşlerinden dolayı” Türkiye’ye alınmadığını bildirdi. Ülkelerine geri dönen iki AGİT üyesi, “Türklerin hangi gözlemcilerin ülkeye girebileceğine karar veremeyeceğini” ifade etti. 196

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu başkanı Roger Wicker Türkiye’ye ilişkin birtakım ciddi kaygılar duyduklarını söyledi. ABD Kongresi’nde Türkiye’nin dini özgürlükleri ihlal etmekle suçlayan ve Başkan Donald Trump’ı bu ülkelere karşı harekete geçmeye çağıran tasarıyla ilgili söz alan Wicker, “Rahip Andrew Brunson bence adil olmayan biçimde yargılanıyor. Bu olay, Amerika’da gerek farklı dinlere mensup gerekse herhangi bir dine bağlı olmayan kişilerden oluşan geniş yelpazedeki kesimlerce kınanan, dini özgürlüklerin ihlali konusunda fevkalade kötü bir örnek” diye konuştu. Kongrede yer alan tasarıda, Trump’tan, Türkiye’yi Azerbaycan ve Rusya’yla birlikte dini özgürlükleri ağır ihlalden dolayı “Özel Olarak İzlenen Ülkeler Listesi”ne alması talep edildi.197

İnsan Hakları Derneği ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın ortak açıklamasında, seçim sürecinde HDP’ye 93, İYİ Parti ve CHP’ye 12, Saadet Partisi’ne sekiz ve AKP’ye iki saldırı yapıldığı bildirildi. Söz konusu saldırılarda HDP’de 49, İYİ Parti’de 24, Saadet Partisi’nde ikisi ağır olmak üzere toplam beş, CHP’de sekiz ve AKP’de üç yaralama olayı meydana geldiği açıklandı. Raporda, OHAL kanun hükmünde kararnameleri ile 170’in üzerinde basın ve yayın kuruluşunun kapatıldığı hatırlatılırken, medyada muhalefet parti ve adaylarına daha az yer 193

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1006313/ince_nin_mitingine_canli_yayin_sabotaji.html194

https://www.aksam.com.tr/guncel/34-ulkeden-635-yabanci-gazeteci-secimleri-takip-etmek-icin-turkiyede/haber-747439195

https://www.toplumsal.com.tr/gundem/kilicdaroglu-ndan-anadolu-ajansi-na-suc-duyurusu-h25540.html196

https://www.amerikaninsesi.com/a/agit-iki-g%C3%B6zlemcimizin-t%C3%BCrkiye-ye-al%C4%B1nmamas%C4%B1-%C3%BCz%C3%BCnt%C3%BC-verici-/4450483.html197

https://www.amerikaninsesi.com/a/amerikali-senator-turkiye-nin-gidisatindan-kaygiliyiz/4450074.html

39


verildiğine ve buna bağlı olarak halkın bilgi alma ve partilerin propaganda yapma haklarına engeller konulduğuna dikkat çekildi.198

23 Haziran 2018 İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, Suruç’a gitmek isteyen sivil toplum kuruluşlarını

hedef alan sözleri üzerine Diyarbakır’daki insan hakları örgütleri suç duyurusunda bulundu. Soylu’ya yönelik suç duyurusunun, İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi, başta olmak üzere birçok sivil toplum örgütü tarafından "Halkı kin ve düşmanlığa tahrik, görevi kötüye kullanma, suç uydurma, iftira, suçu saklama, yargılamayı etkilemeye teşebbüs" suçlarını işlediği iddiasıyla açıldığı bildirildi. 199

İzmir'de, Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'nin, miting öncesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a küfrettikleri iddiasıyla gözaltına alınan altı kişinin tutuklandığı bildirildi. Miting başlamadan bazı kişilerin Cumhurbaşkanı aleyhine tezahürat yaptıkları görüntülerin sosyal medyada yer alması üzerine harekete geçen polis, tezahüratın yapıldığı eğlence mekanını tespit ederek soruşturma kapsamında şüphelileri gözaltına aldı. Emniyetteki işlemlerin ardından adliyeye sevk edilen altı şüpheli çıkarıldıkları mahkemece "devlet büyüklerine hakaret" suçundan tutuklandı.200

Demirören Holding'e satılan Doğan Gazetecilik Anonim Şirketi'nin unvanı, Demirören Gazetecilik Anonim Şirketi olarak değiştirilmesinin ardından kamuoyunun Doğan Haber Ajansı olarak bildiği ajansın ismi Demirören Haber Ajansı olarak değiştirildi. Değişikliğin ardından DHA’nın internet sitesi ve sosyal medya hesaplarının isimleri de “Demirören Medya Ajansı” olarak değiştirildi.201

Hürriyet okur temsilcisi Faruk Bildirici, kaçırdığı genç kızı öldüren bir hükümlünün sulh ceza hakimliğine, “hakkındaki haberlerin mağduriyet yaratacağı” gerekçesiyle yaptığı başvurusunun üzerine, haberlerin engellendiğini bildirdi. Bildirici, Bursa 2. Sulh Ceza hâkiminin, Ceyhun Özçimen adlı hükümlünün “gelecekteki hayatını olumsuz etkileyeceği” gerekçesiyle yaptığı başvuruyu kabul ederek “Bursa’da korkunç intikam” ve “İntikam için öldürdü” başlıklı haberlere erişim engelleme kararı verdiğini yazdı. Kararın gerekçesinde, “Basın özgürlüğü ve kişinin yaşamış olduğu mağduriyet birlikte değerlendirildiğinde kişi tarafından yaşanan mağduriyetin daha fazla olduğu açıktır” sözlerinin yer aldığına işaret eden Bildirici, “Kararda ‘eşe karşı kasten öldürme ve ortak çocuklarından’ bahsediliyor, oysa Hürriyet, Milliyet, Sabah, Evrensel ve Bianet’te yayımlanan ve erişimi engellenen haberlere göre hükümlü Özçimen, eşini değil, kaçırdığı 18 yaşındaki Kimya Kırbıyıklı adlı genç kızı, dört kurşun sıkarak öldürmüş, ortak çocukları da yok!” diye yazdı.202

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı için verilen tahliye emrine, gelen tepkiler sonucu TBMM Başkanlığı’nın, tahliye işlemlerini bir süreliğine ertelediği bildirildi. Kararda, “Mimar Sinan Üniversitesi’nin, sınav dönemini tamamlamamış olması ve taşınılacak yerin tespit edilmesi amacıyla yapmış olduğu tahliyenin makul bir süre erteleme talebi, Başkanlığımız tarafından uygun görülmüş ve tahliye işlemi Beşiktaş Kaymakamlığı tarafından bir süreliğine ertelenmiştir” denildi. Üniversite yönetimi, öğrenciler, mezunlar, veliler ve sanatçılar tarafından, change.org’ta “İstanbul Devlet Konservatuarı Binamıza Dokunma” başlığıyla başlatılan kampanyaya bir günde 100 bini aşkın imza verilmişti. TBMM Başkanlık Divanına seslenen kampanyada, “MSG Üniversitesi İstanbul Devlet Konservatuarı’nın eğitim faaliyetlerinde bulunduğu tarihi binadan T.B.M.M Başkanlık Divanı kararına binaen tahliyesi istenmektedir. Geçmişle gelecek arasında bağ oluşturduğuna inandığımız binamızın, öğrenciler olarak elimizden alınmasını istemiyoruz” ifadelerine yer

198 http://www.ihd.org.tr/secim-sureci-ihlalleri-ve-oy-guvenligi-konusu/

199 https://www.amerikaninsesi.com/a/soylu-ya-suc-duyurusu/4450302.html

200 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806231033985674-izmir-ince-miting-erdogan-kufur-tutuklama/

201 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806231033982795-dha-demiroren-haber-ajansi/

202 http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/faruk-bildirici/kacirdigi-kizi-olduren-magdurmus-40875607

40


verilmişti.203 24 Haziran 2018 İstanbul Kağıthane’deki bir ilkokulda, AKP’li olduğu bildirilen bir grubun, İYİ Parti

Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ’a, partinin ilçe başkanına ve gazeteci Vedat Yener’e saldırıda bulunduğu ileri sürüldü. İddiaya göre, İYİ Parti üyesi bir yurttaşın kullandığı oyun “usulüne uygun olmadığı'” gerekçesiyle sandık başkanı tarafından reddedilmesi üzerine sandığa gelen Özdağ ile beraberindekilere, AKP üyelerinin saldırması üzerine İYİ Parti üyesi iki kişi olayda yaralandı, saldırganlardan altı şüpheli gözaltına alındı.204

Ankara Sincan’daki bir ilkokulda “Oy ve Ötesi” müşahitlerine, AKP’li ve MHP’li oldukları iddia edilen yaklaşık 150 kişilik bir grup tarafından saldırı düzenlendi. Saldırının, “Oy ve Ötesi” müşahitlerinin, bir yurttaşın yaşından dolayı oy kullanması sırasında sandık görevlilerinin kabine girmesine itiraz etmesi üzerine meydana geldiği belirtildi. “Recep Tayyip Erdoğan” sloganları atan grup, Sincan Belediye Başkanı Murat Ercan’ın okula gelmesinin ardından dağıldı.205

Şanlıurfa’nın Suruç ilçesindeki bir okulda oy kullanmaya giden iki grup arasında çıkan silahlı kavgada, üç kişinin yaralandığı bildirildi. İddiaya göre, oy kullanmak için okulda bulunan iki grup arasında bilinmeyen bir nedenle tartışma çıktı. Kısa sürede büyüyen olayda iki grup birbirine tabanca ile ateş açıp, bıçakla saldırdı. Polislerin müdahalesiyle sonlandırılan kavgada, yaralanan üç kişi tedavi için hastaneye kaldırılırken, kavgaya karışan bazı kişilerin de gözaltına alındığı kaydedildi.206

CHP Milletvekili Murat Emir, Şanlıurfa’da müşahitlerin, sandıkların olduğu okullara girişinin engellendiğini, sabah erken gidip okullara giren müşahitlerin ise darp edilerek sandık başından uzaklaştırıldıklarını elindeki belgeleri göstererek açıkladı. Sandık güvenliği için CHP tarafından Şanlıurfa’da görevlendirilen Emir, müşahitlere yönelik darp ve tehditler nedeniyle, başta şehir merkezine bağlı Eyyübiye ve Halliye köyleri olmak üzere pek çok köyde müşahitleri geri çekmek zorunda kaldıklarını söyledi. Urfa Valisi'yle durumu bizzat görüştüğünü, Vali'nin önlem alacağını söylediğini kaydeden Emir, “Ancak şimdiden sandıklar boşaltılarak, blok oy kullanmaya hazır hale getirildi. Biz tutanakları tuttuk. Gerekli itirazları yapacağız” dedi.207

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinde gözlemci olarak görev yapmak amacıyla Türkiye'ye giden üç Alman, üç Fransız ve dört İtalyan olmak üzere toplam 10 yabancının gözaltına alındığı belirtildi. DPA, Dış İşleri Bakanlığı’ndan alınan bilgilere dayandırdığı haberinde Almanya’dan Türkiye’ye giden üç vatandaşının Şırnak'ta polis tarafından gözaltına alındığını duyurdu. Söz konusu üç Alman vatandaşının, resmi gözlemci olmadığı, HDP’nin çağrısıyla gönüllü müşahit olarak Türkiye'ye giden 11 kişilik bir grubun üyesi oldukları kaydedildi. Gözaltına alınan kişilerden birinin ajansa yaptığı açıklamada, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ile Avrupa Konseyi seçim gözlemcilerinin olmadığı Uludere'ye gittiklerini söyledi. Anadolu Ajansı da seçimler sırasında toplam 10 yabancının gözaltına alındığını bildirmişti. İçişleri Bakanlığı yetkililerine dayandırılarak verilen haberde, Ağrı'da üç Fransız, Şırnak'ta üç Alman, Batman'da bir ve Diyarbakır'da üç İtalyan olmak üzere 10 yabancı uyruklu kişi hakkında "seçimlere müdahale girişiminde bulundukları" gerekçesiyle yasal işlem başlatıldığı bildirilmişti. 208

HDP'nin seçim etkinliklerine destek veren Kürt kökenli Alman vatandaşı Hozan Cane’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle gözaltına alındığı bildirildi. Şarkıcı Cane’in sosyal medya paylaşımlarında "terör propagandası yapmak" iddiasıyla yakalandığı belirtildi.

203 https://www.evrensel.net/haber/355500/tepkiler-sonuc-verdi-mimar-sinanin-tahliyesi-ertelendi

204 https://www.birhaberoku.com/suruc-ta-havaya-ates-acilarak-durdurulan-otomobilde-4-cuval-oy-pusulasi-ele-gecirildi-22992.html

205 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video_haber/1007293/Oy_ve_Otesi_ne_linc_girisimi.html

206 http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/1007424/Suruc_ta_sandik_basinda_silahli_kavga__3_yarali.html

207 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/chp-vekilden-sok-iddia-2483489/

208 http://www.dw.com/tr/se%C3%A7imler-s%C4%B1ras%C4%B1nda-10-yabanc%C4%B1-g%C3%B6zalt%C4%B1na-al%C4%B1nd%C4%B1/a-44373544

41


Alman Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada İstanbul Başkonsolosluğu ve Edirne fahri konsolosunun Türk makamlarıyla temasa geçtiği belirtildi.209

Ağrı’da gözaltına alınan Fransız Komünist Partisi (PCF) mensubu senatör Christine Prunaud, ile Bas-Rhin Bölge Sekreteri Hülya Turan ve partinin Dış İlişkiler Komisyonu Üyesi Pascal Torre serbest bırakıldı. Fransız senatör konuyla ilgili yaptığı açıklamada “serbest bırakıldıklarını ve otellerinde kalmalarının istendiğini” açıkladı. Prunaud, "Durumum iyi ve bize iyi davranıldı. Ancak konsolosluk yetkilileri yeni bir tutuklama olmaması için sessiz kalmamızı istedi" diye konuştu. Fransız medyasında yer alan bazı haberlerde “Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı ve genel seçimleri gözlemci sıfatıyla izlemek üzere Ağrı kentine giden PCF delegasyonu gözaltına alınmış ve bu sabah savcılığa çıkarılmıştır. Türk hükümeti seçimlerdeki kitlesel hile girişimlerinin tespit edilmesini engellemek için bu tutuklamalarda bulunmuştur” denildi.210

CHP Sözcüsü Bülent Tezcan, TRT Yönetim Kurulu üyeliğine atanan Mustafa Akış'ın seçim günü yaptığı paylaşım nedeniyle derhal gözaltına alınarak hakkında işlem yapılması gerektiğini söyledi ve suç duyurusunda bulunduklarını belirtti. Akış, 15 Temmuz darbe girişiminde, darbecilerin ateş açması nedeniyle hayatını kaybeden başçavuş Ömer Halisdemir'in fotoğrafını, "Belki şehit olamayacağız, hele senin gibi namlı bir şehit hiç olamayacağız. Ama bugün biz de senin gibi vatan için ateş edeceğiz. Haydi Bismillah…" ifadesiyle paylaşmıştı. 211

Erzurum’da oy sandığı başında iki grup arasında çıkan silahlı kavgada, İYİ Parti İlçe Başkanı Mehmet Sıddık Durmaz’ın hayatını kaybettiği, bir vatandaşın da yaralandığı bildirildi. İYİ Parti Sözcüsü Aytun Çıray, Erzurum valiliğinden bilgi aldığını ifade ederek İYİ Parti’li Durmaz’ın ölüm haberini doğruladı. 212

Bursa'nın Yıldırım ilçesinde, sayımı tamamlanan oyların mühürsüz çuvallara konularak getirildiğini öne süren bir grup, İlçe Seçim Kurulu önünde toplanarak tepki gösterdi. Oyları getiren gruptan bir kişi tartaklanırken, polis, Seçim Kurulu'na girmek isteyen kalabalığa da izin vermedi. Kalabalığın artması üzerine, İlçe Seçim Kurulu'nda polisin aldığı önlemler arttırıldı. Yolu ulaşıma kapatan gruptakilerle polis arasında tartışmaların da yaşandığı kaydedildi.213

CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, seçimlerdeki oy kullanma sırasında bir çok ilde usulsüzlük yapıldığını söyleyerek, “Suruç ilçesinde silahlı kişiler seçim ortamını tehdit eder vaziyette, ayan beyan geziyorlar. Sandıklarda görev yapmak engellenirken, vatandaşın üzerine seçim günü korkuyla, baskıyla, tehditle terör havası estirilmektedir. Orada kamu görevlilerini, güvenlik kuvvetlerini, seçim güvenliğini sağlamaları konusunda dikkatli davranmaya çağırıyoruz” dedi.214 Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcısı ilçede usulsüz oy kullanmaya çalıştığı tespit edilen dört kişinin, oy pusulalarıyla birlikte gözaltına alındığını bildirdi. Doğan, açıklamasında, “Suruç İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından bazı iddiaların araştırılması için Cumhuriyet Başsavcılığımıza suç duyurusunda bulunulmuştur. Bu hususlar ile oyların kullanımı ve bir okulun çevresinde yaşanan yaralama olayıyla ilgili gerekli soruşturma işlemleri başlatılmıştır. Usulsüz oy kullanan ve yaralama olayına karışanların yakalanması için gerekli talimat en hızlı şekilde verilmiştir. Bundan sonraki iddiaları da yine titizlikle değerlendirmeye devam edeceklerdir” dedi.215

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ, AA'nın yayınladığı seçim sonuçlarına ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Anadolu Ajansı beklediğimiz manipülasyonu yapıyor. Aynı şeyi referandumda da yaşamıştık. İnanmayın ve bekleyin. Bu 209

http://www.dw.com/tr/alman-%C5%9Fark%C4%B1c%C4%B1ya-t%C3%BCrkiyede-sosyal-medya-g%C3%B6zalt%C4%B1s%C4%B1/a-44369300210

https://www.amerikaninsesi.com/a/frans%C4%B1z-politikac%C4%B1lar%C4%B1n-tutuklanmas%C4%B1na-pcf-den-tepki/4452349.html211

https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806241033992435-chp-bulent-tezcan-trt-suc-duyurusu/212

http://www.diken.com.tr/erzurumda-sandik-yolunda-kavga-iyi-parti-ilce-baskani-hayatini-kaybetti/213

https://www.cnnturk.com/turkiye/bursada-muhursuz-cuvalla-oy-tasima-iddiasi214

http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video_haber/1007365/Tezcan_dan_Suruc_aciklamasi.html215

http://www.haberturk.com/sanliurfa-haberleri/15781514-sanliurfa-cumhuriyet-bassavcisi-sadi-dogan-suructa-secimle-ilgili-iddialar-usulsuz-oy

42


utanç AA 'ya yeter” paylaşımında bulundu.216 25 Haziran 2018 İzmir'in Bayraklı ilçesinde, İlçe Seçim Kurulu'nun bulunduğu okul önünde toplanan

yaklaşık bin kişi, seçim sonuçlarını “Mustafa Kemal'in askerleriyiz”, “İzmir uyuma, ışıkları aç, kapa” sloganları atarak protesto etti. Gruba, çevredeki apartmanlarda yaşayan bazı vatandaşlar da balkonlara çıkıp, tencere tava çalarak ve evlerinin ışıklarını açıp kapatarak destek verdi. Polisin biber gazlı müdahalesine rağmen dağılmayan grup, İzmir Marşı'nı söyleyerek, protestoya devam etti. Vatandaşlarla görüşen CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, grubun içinden 30 kişinin, sayım işlemlerini izlemeleri için içeri alınmalarını sağladı.217

Anadolu Ajansı’nın (AA) Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine yönelik yayınladığı sonuçlara tepki gösteren CHP İstanbul İl Başkanı “Anadolu Ajansı, AKP ve MHP’nin ağırlıkta olduğu sandıkları girerek manipülasyon yapıyor. AA’ya rağmen seçim yürütüyoruz” dedi. Kaftancıoğlu, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “teröristler kaybetti” yönündeki açıklamalarının anımsatılması üzerine de, “Duyduğuma hiç şaşırmadım. Tüm Türkiye halkı biliyor ki kardeşliği, özgürlüğü hakça paylaşalım isteyen hiç kimse terörist değildir. Bu memleketi en büyük zararı verenler teröristtir” yanıtını verdi.218

Beşiktaş İlçe Seçim Kurulu önünde açıklama yapan İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ, “Tutanakları alıyorum ama benim inancım bu seçimler, ne adil ne de dürüst oldu. Değişik manipülasyonlar gerçekleştirildi” dedi. Bazı vatandaşların ilçe seçim kurulu önünde gece geç saatlere kadar bekleyerek, slogan ve alkışlarla seçim sonucunu protesto ettikleri bildirildi.219

Gazeteci Sina Koloğlu, Milliyet yazarı Ahmet Maranki’nin tehdit edici sözleri üzerine yapılan şikayetler ve yaptırım çağrılarının, RTÜK’ün gündemine olmadığını bildirdi. Koloğlu, konuyu RTÜK’e sorduğunu, “Maranki konusu konuşuldu ama gündemde yok” cevabı aldığını aktardı. Maranki, AKP seçimlerde başarısız olursa “Belgrad ormanında… gömdükleriyle sokağa çıkacağını” söylemiş ve sosyal medyada tepkiye neden olmuştu.220

Star yazarı Ahmet Kekeç, seçim sonuçlarını değerlendirdiği yazısında, CHP Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’den bahsederek, “Neredeyse bütün “klinik” ve “kriminal” kesim, medya araç ve gereçleriyle birlikte Muharrem İnce’nin arkasında” ifadelerini kullandı. Sosyal medyada “Açık hedef gösterdiği” iddia edilen Kekeç, yazısının devamında Karar hakkında da “Karar gazetesi de katıldı koroya, Erdoğan sövgüsü ve Muharrem İnce güzellemeleriyle...” diye bir yorumda bulundu.221

26 Haziran 2018 Hürriyet yazarı Ertuğrul Özkök, Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin mesajını

seçim canlı yayınında paylaşan FOX TV sunucusu İsmail Küçükkaya’nın doğru yaptığını belirterek olayı, “Gazetecilik refleksi” diye nitelendirdi. Özkök, bu konuda eleştirilen Küçükkaya’nın yerinde olsa aynı şeyi yapacağını yazmıştı.

HDP'nin Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş'ın avukatı, serbest seçim hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM'e başvuracaklarını duyurdu. Avukatı Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda “Tutukluluk şartlarında seçime giren, tahliye talepleri reddedilen ve bu konudaki bireysel başvurusu da AYM tarafından, seçim süreci içinde ele alınmayan Demirtaş’ın “serbest seçim hakkının” ihlal edildiği tespiti talebiyle AİHM’e başvuru yapılacaktır” dedi. Demirtaş, sosyal medyadaki mesajında seçim sonuçlarını değerlendirirken, seçim kampanyasını cezaevi koşullarında yapmak zorunda olmasının, seçimin en büyük adaletsizliği olduğunu belirtmiş ve bu yönüyle sonuçların meşruiyetinin tartışılacağını dile 216

http://haber.sol.org.tr/turkiye/iyi-partiden-anadolu-ajansi-aciklamasi-bu-utanc-aaya-yeter-240974217

http://www.diken.com.tr/izmirde-ilce-secim-kurulu-onunde-toplananlara-polis-biber-gaziyla-saldirdi/218

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1008399/CHP_de_AA_tepkisi.html219

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1008386/Ozdag__Bu_secimler_ne_adil_ne_de_durust_oldu.html220

http://www.gazeteciler.com/haber/akit-tvdeki-sozleri-tepki-cekmisti-milliyet-yazari-marankiyi-rtuke-sordu/319487221

http://www.star.com.tr/yazar/nefret-siyasetinin-sonu-yazi-1357409/

43

http://www.cumhuriyet.com.tr/etiket/se%C3%A7im




getirmişti. Demirtaş, seçim öncesi yaptığı açıklamada, "AYM, avukatlarımın tahliye başvurusunu henüz görüşmedi bile. Halen ölü taklidi yapıyorlar. AYM, dosyamı ele almaya korkar hale getirildi" demişti.222

Dışişleri Bakanlığı'ndan AGİT Seçim Gözlem Heyeti’nin seçim sürecine dair tespitlerinin yer aldığı rapor için "Seçim süreciyle sınırlı olmayan, bağımsız ve tarafsız gözlem ilkeleriyle bağdaşmayan örneklere raporda yer vermesi üzüntüyle karşılanmıştır” denildi. Açıklamada İlk Bulgular ve Sonuçlar Raporu için “AGİT Seçim Gözlem Heyeti’nin teyit edilmemiş bazı istisnai ve münferit olaylardan abartılı olumsuz çıkarımlara yönelmesi ve genellemeler yapması misyonun çalışma metotları bakımından soru işaretlerine yol açmıştır” açıklamasında bulunuldu.223

Edirne’nin Enez ilçesinde, sosyal medya üzerinden “terör örgütü propagandası yaptığı” gerekçesiyle gözaltına alınan “Hozan Cane” lakaplı şarkıcı Saide İnaç, adliyeye sevk edildi. Emniyetteki işlemlerinin ardından çıkarıldığı mahkemece tutuklanan Alman vatandaşı İnaç’ın, verdiği ifadede PKK militanlarıyla çektirdiği fotoğraflar konusunda, “Film çekiyorduk, bu nedenle onlarla fotoğraf çektirdim” dediği aktarıldı.224

Kayseri’de sosyal medya üzerinden “terör propagandası” yaptığı iddiasıyla tutuksuz yargılanan vatandaş Ahmet G.’nin bir yıl üç ay hapis cezasına çarptırıldığı açıklandı. Ahmet G. “Kesinlikle propaganda yapmadım. Suçsuzum. Beraatimi istiyorum.” diye konuştu. Mahkeme heyetinin hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verdiği öğrenildi.225

26 Haziran 2018 CHP, Malatya'nın Battalgazi ilçesindeki 10 sandıkta sonuçlara itiraz etti, başvurunun

seçim kurullarınca değerlendirmeye alındığı bildirildi.226 27 Haziran 2018 Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine bağlı Yanyurt köyünde bakkal Mevlüt Bengi’nin

elektrik direğine bağlanmış cesedinin bulunmasının ardından bölgede beş gün süreyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Köyün çevresindeki yaklaşık 10 bölgede geniş çaplı operasyon başlatıldığı bildirildi.227

YSK'nin belirlediği seçim takvimine göre, Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimi'nin ardından sandık kurulu tutanakları ve kararlarına karşı itirazlar, ilçe seçim kurullarına yapıldı. Buna göre, Düzce, Malatya, Aydın, Hatay, Elazığ, Edirne, Burdur, Niğde, Bartın, Muğla, Balıkesir, Muş ve Hakkâri’de milletvekili seçim sonuçlarına itiraz edildi. Kütahya'nın Gediz ilçesinde ise cumhurbaşkanı seçiminde bir sandıkta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın aldığı oyların eksik yazıldığına ilişkin itiraz geldi. İtirazı kabul eden ve inceleme yapan İlçe seçim kurulu, birleştirme tutanağına sıfır olarak girilen oyun 204 olması gerektiğini belirledi ve bu şekildeki düzeltmeyi yaptı.228

Seçimler için Türkiye’de bulunan, Uluslararası gözlem heyetinin hazırladığı ilk bulgular raporunda “Temel hak ve özgürlüklerin Anayasa ve kanunlar ile tam olarak garanti altına alınmadığı, OHAL kapsamında valiliklerin aldığı kararlar ile kısıtlandığı” bildirildi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri, “Kısıtlayıcı yasal çerçeve ile devam etmekte olan OHAL kapsamında verilen güçler medyada da olmak üzere toplanma ve ifade özgürlüklerini kısıtlamıştır. Yine de vatandaşlar kampanya mitinglerine yoğun katılımları ve seçim gününde demokrasiye bağlılıklarını göstermişlerdir” açıklamasında bulundular. Toplantıda söz alan AGİT PM Heyeti Başkanı Peter Osusky, “karmaşık bir ortamda gerçekleşen erken seçimlerde kutuplaşmış bir siyasi yapıyla karşı karşıya geldiklerini” ifade

222 http://www.dw.com/tr/demirta%C5%9F-aihmye-ba%C5%9Fvuracak/a-44396670

223 https://tr.sputniknews.com/turkiye/201806261034016967-turkiye-disisleri-24-haziran-agit-raporu/

224 http://www.diken.com.tr/teror-propagandasiyla-suclanan-alman-vatandasi-sarkici-tutuklandi/

225 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/sosyal-medyada-pkk-propagandasina-1-yil-3-ay-hapis-2488820/

226 http://www.posta.com.tr/malatyada-10-sandikta-sonuclara-itiraz-2017398

227 http://www.haberturk.com/dogubayazitta-cinayetin-islendigi-koy-ve-cevresinde-5-gun-sokaga-cikma-yasagi-2034724

228 http://www.haberturk.com/tv/gundem/haber/2034085-son-dakika-haberi-ysk-nin-secim-sonuclarinin-aciklamasinin-ardindan-14-ilde-oylar-yeniden-sayiliyor

44


https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/sosyal-medyada-pkk-propagandasina-1-yil-3-ay-hapis-2488820/


ederek “Seçmenlere geniş tercihler sunuldu fakat kısıtlı yasal çerçeve ve OHAL’den dolayı temel hak ve özgürlüklerin tam olarak uygulanamadığını gördük” dedi. Medyadaki taraflı kampanyalara yer verme eğiliminin gelecekte değiştirilmesi gerektiğini ve bunun insanların tam demokratik bir şekilde seçimlerde tercih yapabilmesinin önemli bir koşulu olduğunu ifade eden Osusky, YSK’nın heyetin iki üyesini engellemesinden üzüntü duyduklarını da söyledi. Gözlem Heyeti Başkanı ise Türkiye’de tarafsızlığa yönelik insan hak ve özgürlüklerini koruyan yasal bir çerçevenin olmayışının eksiklik olduğunu belirterek “Siyasi partilere ve cumhurbaşkanı adaylarına medyada eşit bir şekilde yer verilmeyerek yanlı bir şekilde görevdeki cumhurbaşkanı ve onun partisi haberleri yayınlandı. Medyanın asli hizmet yeri partiler değil seçmenlerdir” diye konuştu. 229

28 Haziran 2018 Anadolu Ajansı Genel Müdürü Şenol Kazancı, kamuoyunu bilgilendirme görevini

başarıyla yerine getirdiklerini ileri sürerek, "Uluslararası alanda faaliyet yürüten milli ajansımız, Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimlerinin sonuçlarını hızlı ve doğru şekilde Türkiye'ye ve dünyaya duyurmuştur." diye konuştu.230

Başbakan Binali Yıldırım’ın çocuklarının Malta belgelerinde isimlerinin geçmesini haber yaptığı için oğulları tarafından Odatv’ye açılan 500 bin liralık tazminat davası İstanbul Anadolu 28. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce reddedildi. Yıldırım Ailesi "kişilik haklarına saldırıda bulunulduğu" gerekçesiyle Odatv İmtiyaz Sahibi Soner Yalçın ve Sorumlu Haber Müdürü Barış Terkoğlu'dan şikayetçi olmuştu.231

Economist, "Erdoğan, Türkiye'de yeni bir siyasi dönemi başlattı" başlıklı makalesinde seçim sonuçları ile ilgili "Kemal Atatürk tarafından kurulan eski cumhuriyetin son günü" ifadesini kullandı. "Bağımsız olmasına rağmen adil olmayan bir seçimdi" yorumunun yapıldığı makalede, HDP ve İYİ Parti Cumhurbaşkanı adayları Selahattin Demirtaş ve Meral Akşener'in basın organlarında yer almadığı, CHP adayı Muharrem İnce'nin TRT'de Erdoğan'a kıyasla çok az bir süre gösterildiği ve kendisinin yüz binlerce kişinin gittiği son mitinginin TRT tarafından dikkate alınmadığı aktarıldı. "Erdoğan için bu zafer, ülkenin kurucu babası Atatürk tarafından devreye konulan parlamenter sistemin başkanlık sistemiyle değiştirilmesi yolunda yapılan anayasa değişikliğinin son adımını oluşturuyor" denilen makalede Erdoğan'ın yürütme üzerinde bütünüyle kontrolünün olacağı iddia edildi. 232

29 Haziran 2018 HDP, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik

ettiği” gerekçesi ile suç duyurusunda bulundu. HDP'nin dilekçesinde, “Soylu, HDP ve Eş Genel Başkanı Pervin Buldan’ı, ‘Size artık yaşama hakkı yok’ şeklinde açıkça ölümle tehdit etmiştir. Ayrıca sözlerinin devamında ‘O köyde taş taş üstünde bırakmayacağım’ diyerek bütün Ağrı halkını 2015’te Sur, Cizre ve Nusaybin’de yapılanlara sebep olmakla tehdit ederek, hem partiyi hem üyelerini hem de oy veren seçmenlerini bir insanın öldürülmesinden sorumlu tutmuştur” denildi. Soylu’nun, Ağrı'da Mevlit Bengi isimli vatandaşın PKK tarafından öldürüldüğü iddiasının hükümete yakın bazı medya organlarında yer almasından sonra Buldan’ı arayarak, “Sizi CHP bile kurtaramayacak, diye konuştuğu öğrenildi.233 Ayrıca Soylu'nun, şehit cenaze törenlerine CHP'lilerin katılamayacağına ilişkin sözlerine tepki gösteren CHP Diyarbakır İl Başkanı Mehmet Sayın, “Ne kadar kaygı olursa olsun, bir saldırı da olsa, törene katılacağız. Ama umarım o protokollerin olmayacağı bir Türkiye yaşarız” dedi. Sayın, “Şehitlerimiz arasında ayrım yapan anlayış, şimdi de şehit cenazeleri üzerinde milleti bölmek peşindeler. Şehitlerimiz siyasi partilerin değil, milletimizin evlatlarıdır” dedi.234

229 http://www.24saatgazetesi.com/turk-halki-demokrasiye-bagliligini-gosterdi/

230 https://www.birgun.net/haber-detay/aa-genel-muduru-kazanci-kamuoyunu-bilgilendirme-gorevimizi-basariyla-yerine-getirdik-221102.html

231 https://odatv.com/binali-yildirim-kaybetti-odatv-kazandi-28061817.html

232 https://www.economist.com/europe/2018/06/30/erdogan-inaugurates-a-new-political-era-in-turkey

233http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/1012361/Suleyman_Soylu_hakkinda_bir_suc_duyurusu_daha.html

234http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1012683/CHP_Diyarbakir_dan_Suleyman_Soylu_ya_sert_tepki.html

45

https://www.economist.com/europe/2018/06/30/erdogan-inaugurates-a-new-political-era-in-turkey


CHP Parti Meclisi Üyesi ve eski İstanbul Milletvekili Eren Erdem "Silahlı terör örgütü içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek", "Gizli tanığı deşifre etmek" ve "Soruşturmanın gizliliğini ihlal" suçlarıyla gözaltına alınarak tutuklandı. İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından "kaçma şüphesi bulunduğu" gerekçesiyle tutuklanan Erdem hakkında dokuz buçuk yıldan 22 yıla kadar hapis cezası isteniyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, basın toplantısında, Erdem'in haksız ve hukuka aykırı bir şekilde tutuklandığını söyledi. Tezcan, "Erdem'in tutuklanması, başından sonuna kadar kurgulanmış siyasi bir operasyondur. Bu tutuklama Türkiye'de hiç kimsenin can ve mal güvenliğinin, hukuki güvenliğinin olmadığının kanıtıdır" dedi. Erdem, daha önce Artı TV'de yaptığı açıklamada, kendisini geçmişte Zaman gazetesine CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun gönderdiğini, MİT tırları ile ilgili tutanakları kendisine Tezcan'ın verdiğini söylemişti. Tezcan'ın Erdem'e yanıtı ise “O dönem Eren Erdem gazeteciydi. Belgeleri isteyen gazetecilere verdik” şeklinde olmuştu.235 “Dokunulmazlığım kalktığından bu yana 38 defa yurtdışına çıktım. Suçlu olsam kaçmayı düşünürdüm belki ama ben suçsuzum neden kaçayım. Eğer Karşı gazetesine FETÖ'den tek kuruş girdiyse özel olarak ben idamımı istiyorum” dedi. 236

HDP tarafından hazırlanan Seçim İhlalleri Raporu'na göre seçim sürecinde 114 saldırı ve 394 gözaltının yapıldığı, çıkan olaylarda sekiz kişinin yaşamını yitirdiği ve 54 kişinin yaralandığı ifade edildi. Türkiye’nin seçimlere OHAL koşulları altında girdiği vurgulanarak, seçim sonuçlarının manipüle edildiği öne sürüldü. Raporda sandık birleştirme kararları ile yaklaşık 200 bin oyu etkileyecek sandığın yerlerinin değiştirildiğine işaret edildi. Kayyum atanan belediyelerin kaynaklarının açılış ve mitinglere lojistik destek için seferber edildiği iddia edilen raporda "Kamusal bir hizmet olan toplu taşıma hizmeti bile çoğu yerde AKP-MHP ittifakının emrine verilmiştir" denildi. Seçim günü birçok yerde müşahitlerin ulaşımı engellenmiş veya müşahitler görevlerini tehdit, saldırı veya baskı altında yapabildiği ileri sürülerek TRT’de, yasadan kaynaklı zorunlu konuşmalar hariç HDP’ye hiç yer verilmediği de dile getirildi. 237

Organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı’nın, “Erdoğan’a küstah sözler” başlığı ile açıklamasını haberleştiren Karar çalışanlarını hedef alan açıklamasında gazetenin patronu başta olmak üzere altı gazeteci için ölüm tehdidinde bulundu. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin ziyaretiyle gündeme gelen ve son günlerde yaptığı tehdit içerikli açıklamalarla medyada yer alan Çakıcı’nın, gazetenin yazarlarından Elif Çakır için ise, “kadın olduğu için ona dokunmayın” diye konuştuğu belirtildi. Çakıcı’nın avukatı tarafından yapılan açıklamada ise "Karar gazetesinin bir gün önce yapılan açıklamayı yayınladığı ve doğru çizgiye geldiği" belirtilerek, Çakıcı’nın yedi çalışana yönelik ölüm tehdidinin üç aylığına askıya alındığını söylediğini aktardı. 238

29 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomi başdanışmanlarından Yiğit

Bulut’un seçim öncesinde “Mahfi Eğilmez sistematik bir şekilde ‘krize girdik-gireceğiz’ havası yaymaya çalışıyor.” diyerek hedef gösterdiği NTV’nin ekonomi yazarı Eğilmez, yaklaşık 20 yıldır bünyesinde yer aldığı NTV’den ayrıldı. Eğilmez sosyal medyadan duyurduğu kararında izleyicilerinee bugüne kadar gösterdikleri ilgiden ve verdikleri destekten dolayı teşekkür etti.239

30 Haziran 2018 Rus haber ajansı Sputnik’in Kürtçe yayınını sonlandırdığı bildirildi. Sputnik “Sevgili

okurlarımız, size mümkün olan en iyi hizmeti verme odaklı çalışıyoruz, ancak Kürtçe haber servisimizin yayınını sonlandırmak zorundayız. Son gelişmelerden haberdar olmak için


236 https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/eski-chp-milletvekili-eren-erdem-gozaltina-alindi/1190403

237 https://www.amerikaninsesi.com/a/hdpden-secim-ihlalleri-raporu-1%CC%87%CC%87%CC%8714-saldiri-3%CC%87%CC%8794-gozalti%CC

%87/4459865.html238

http://t24.com.tr/haber/alaattin-cakicinin-avukatindan-karar-gazetesi-yazarlarina-yonelik-olum-tehdidiyle-ilgili-yeni-aciklama,663598239

http://sendika62.org/2018/06/yigit-bulutun-hedef-aldigi-ekonomi-yazari-mahfi-egilmez-ntvden-ayrildi-500201/

46

http://t24.com.tr/haber/alaattin-cakicinin-avukatindan-karar-gazetesi-yazarlarina-yonelik-olum-tehdidiyle-ilgili-yeni-aciklama,663598

https://www.amerikaninsesi.com/a/hdpden-secim-ihlalleri-raporu-1%CC%87%CC%87%CC%8714-saldiri-3%CC%87%CC%8794-gozalti%CC%87/4459865.html

https://www.amerikaninsesi.com/a/hdpden-secim-ihlalleri-raporu-1%CC%87%CC%87%CC%8714-saldiri-3%CC%87%CC%8794-gozalti%CC%87/4459865.html

https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-44652277


bölgenizdeki diğer Sputnik yayınlarını takip edebilirsiniz.” açıklamasını yaptı. Sputnik Kürtçe servisinin eski çalışanları, düzeltilmiş Rusya ve Türkiye ilişkilerinin sonucu olarak Türkiye’nin isteği üzerine Kürtçe yayına son verildiğini ileri sürdü. 240

Oxford Üniversitesi Reuters Institute for Study of Journalism (Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü) tarafından yayınlanan araştırmada, Türkiye’deki gazetecilerin tamamının insan hakları ihlali haberi yaparken “yargılanma” korkusu yaşadığını ve oto-sansürün zirveye yerleştiğini gösterdi. Türkiye’deki gazetecilerle yapılan ankette, gazetecilerin yüzde 94’ünün Türkiye’de yaygın insan hakkı ihlalleri yaşandığını düşündüklerini, bu görüşe katılmayan gazetecilerin oranının ise sadece yüzde 1.5 olduğu nakledildi. Yaşanan bu ihlallere ilişkin haber yaparken yargılanmaktan korktuğunu belirten gazetecilerin oranının ise yüksek çıktığına dikkat çekildi. Gazetecilerin yüzde 43.6’sı bu korkuyu “çok sık” duyduklarını belirtirken yüzde 31’i “sık”, yüzde 14’i “bazen”, yüzde 10.5’u ise “nadiren” yargılanmaktan korktuğunu açıkladı. “Yargılanmaktan hiç korkmuyorum” seçeneğini işaretleyen gazeteci ise olmadı. 241

Olumlu gelişmeler1 Haziran 2018 Aracında Özgürlükçü Demokrasi taşıdığı için “örgüt üyeliği ve örgüt propagandası”

gerekçesiyle yargılanan gazeteci İbrahim Coşkun’un, “üzerine atılı suçun maddi unsurlarının oluşmadığına kanaat getirilerek” beraatine karar verildi. Manisa 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmada, İstanbul Cumhuriyet Savcılığından gelen yazıda, “25 Ağustos 2016 tarihli (aracında ele geçirilen) 104 adet gazeteler için herhangi bir toplatma kararı olmadığına” kararda yer verildi.242

2 Haziran 2018 YSK’dan Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’a görüntülü ve görüntüsüz

propaganda yapma izni çıktı. Fox TV’de yayınlanacak olan “Liderler Fox” ta programına haftalık telefon görüşme hakkını kullanarak bağlanması talebi reddedilen Demirtaş’ın TRT ekranlarına çıkabileceği ifade edildi ancak, propaganda kaydının nasıl yapılacağı konusunda görüş ayrılıkları bulunduğuna dikkat çekildi. YSK, TRT ekibinin Edirne Cezaevinde çekim yapması gerektiğini ifade ederken HDP Demirtaş’ın TRT stüdyolarında çekim yapabilmesini ve buna ilişkin kararın Adalet Bakanlığı’ndan çıkmasını beklediklerini bildirdi. YSK kararına göre Cumhurbaşkanı adaylarının birinci turda onar dakikalık iki konuşma hakları olacak. Eğer seçimler ikinci tura kalırsa, adaylarla ilgili aynı hakkın süreceği belirtildi.243

5 Haziran 2018 Van Erciş'te üç farklı okuldaki cinsel istismar olaylarını ortaya çıkaran gazeteciler

İdris Yılmaz ve Erhan Akbaş'ın haklarında “iftira ve yalan haber yapmak” iddiasıyla açılan davadan beraat ettikleri bildirildi. Savunmalarında “Biz gazetecilik yaptık” diyen gazeteciler hakkında, üzerlerine atılı suçu işlediklerinin sabit olmaması sebebiyle beraat kararı verildiği ifade edildi.244

6 Haziran 2018 Aralarında Viyana merkezli Uluslararası Basın Enstitüsü’nün ( IPI ) de bulunduğu

sekiz basın örgütü, Türkiye’de bağımsız gazeteciliği desteklemek için “I Subscribe (abone Oluyorum) kampanyası başlatarak, dünyanın dört bir yanındaki okurlarına “Cumhuriyet’e abone ol” çağrısında bulundu. Norveç PEN, Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi, Uluslararası PEN, gibi medya kuruluşlarınca desteklenen kampanyanın öncülüğünü

240 http://www.diken.com.tr/eski-calisanlar-sputnikin-kurtce-yayini-turkiyenin-istegiyle-kaldirildi/

241 https://www.birgun.net/haber-detay/medya-raporu-insan-haklari-haberlerinde-yargilanma-korkusu-var-oto-sansur-zirvede-221440.html

242 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/987919/Gazeteci_ibrahim_Coskun_beraat_etti.html

243 https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/demirtasa-yskdan-propaganda-izni-cikti-2445732/

244 http://gazetekarinca.com/2018/06/erciste-cinsel-istismari-ortaya-cikaran-gazeteciler-beraat-etti/

47


yapan IPI direktörü Barbara Trionfi, “Türkiye’de bağımsız gazetecilik hayatta kalma mücadelesi veriyor” diyerek aboneliğin somut bir yardım yöntemi olduğuna işaret etti. Kampanyaya ilişkin basın açıklamasında, “Ülke medyasının tahminen yüzde 90’ı hükümet etkisi altında. 2016’daki darbe girişiminden bu yana 180’i aşkın haber merkezi zorla kapatıldı. 1 Haziran 2018 itibariyle Türkiye’de en az 153 gazeteci cezaevinde, yüzlercesi mahkemelerde yargılanmakta. Hükümeti açıkça desteklemeyen gazeteler hem kamu hem özel reklam gelirlerinden mahrum kalıyor. Hükümet yetkililerinin, bağımsız medyaya reklam vermemeleri için şirketlere baskı yaptığına ilişkin kanıtlar var. Gazetelerin bu koşullar altında çalışabilmek için bağımsız finansmana, dolayısıyla okur aboneliğine ihtiyaçları var. 1924’te kurulan ve Türkiye’nin en eski gazetelerinden olan Cumhuriyet, devlet baskısının ana hedeflerinden biri. Cumhuriyet, yasal ve mali baskıların altında ezilmesine karşın eleştirel ve laik yayın çizgisini muhafaza etti. Önümüzdeki aylarda Web sitesinde İngilizce içeriğini büyük oranda artıracağı belirtilen gazetenin, ayrıca Türkiye gündemine ilişkin analizleri dünya kamuoyunun bilgisine sunacak” denildi.245

Zeytin Dalı Harekâtı ile ilgili "İşgalin, katliamın lokumu olmaz” pankartının açıldığı protesto gösterisinde, yer aldıkları gerekçesiyle tutuklanan Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerin tamamı, adli kontrol şartı ve yurt dışı yasağıyla tahliye edildi. Toplam 22 öğrenciden 14'ü tutuklu Boğaziçi Üniversitesi öğrenciler hakkındaki kararın, Çağlayan İstanbul Adliyesi 32. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmasında Ekim ayına ertelendiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Boğaziçi Üniversitesi öğrencileriyle ilgili olarak "Bu üniversitenin içinde bu tür teröristler olduktan sonra onlar bu markaya leke sürüyor. Şu anda üzerine üzerine gidiyoruz, bu terörist öğrencileri bulup çıkarıp gereğini yapacağız" demişti. 246

20 Haziran 2018 İstanbul Okmeydanı'nda kahvehaneleri dolaşarak laiklik için mücadele çağrısı yapan

Halkevleri üyeleri Ayşegül Başar ve Hamit Dışkaya beraat etti. İstanbul’da Reina katliamının ardından laiklik çağrısı yaptıkları için “Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” suçunu işledikleri iddiasıyla, bir yıldan üçer yıla kadar hapis cezasıyla yargılanan dört sanıktan ikisi beraat etti. Başar ve Dışkaya Nisan 2017'deki ilk duruşmada tahliye edilmişlerdi.247

21 Haziran 2018 Uluslararası Kadınların Medya Vakfı (IWMF), 2018 Gazetecilikte Cesaret Ödülü'nü,

bir yıldan aşkın bir süre Diyarbakır Cezaevi'nde tutulan gazeteci ve ressam Zehra Doğan'a verdi. Doğan, “Bu ödülü haberleri nedeniyle parmaklıklar ardında bulunan tüm gazeteciler adına kabul ediyorum” dedi. Doğan, bu ödülün yalnızca kendisine değil, siyasi nedenlerle Diyarbakır Cezaevi'nde bulunan diğer kadınlara da moral verdiğini söyleyerek dışarıda kendisine gösterilen dayanışma için teşekkür etti. IWMF'in 1990 yılından beri dağıttığı ödül, ikinci defa Türkiye'den bir kadın gazeteciye verilmiş oldu. Yaklaşık 30 yıldır hapis, yargılanma ve saldırı gibi tehlikeleri göze alıp haber yapan kadın gazetecilere verilen ödülün bir diğer sahibi Libya’da köle pazarında satılan mültecileri görüntüleyen CNN Sudan Muhabiri Nima Elbagir oldu. Doğan’ın kurucu kadrosunda bulunduğu JINHA haber ajansı kanun hükmünde kararnamelerle 2016’da kapatılmış, kendisi de yaptığı resimler ve haberler nedeniyle “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla geçtiğimiz yıl tutuklanmıştı.248249

27 Haziran 2018 Yerel mahkemece ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılan gazeteci Mehmet

Altan tahliye edildi. Altan hakkında yurt dışına çıkış yasağı konulurken, haftanın bir günü ikametinin bağlı bulunduğu zabıta amirliğine imza vermek suretiyle adli kontrol altına

245http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/989993/Dunya_basin_orgutlerinden_Cumhuriyet_cagrisi__Ozgurluge_ve_demokrasiye_abone_olun_.html

246 https://www.bbc.com/turkce/live/haberler-turkiye-44381207

247http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1002868/Laiklik_icin_mucadele_cagrisi_yapan_Halkevleri_uyeleri_beraat_etti.html

248 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1003781/Tutuklu_Zehra_Dogan_a_Gazetecilikte_Cesaret_Odulu.html

249http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1003781/Tutuklu_Zehra_Dogan_a_Gazetecilikte_Cesaret_Odulu.html

48

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1003781/Tutuklu_Zehra_Dogan_a_Gazetecilikte_Cesaret_Odulu.html


alınmasına hükmedildiği bildirildi. Tahliye sonrası açıklama yapan Altan, “Türkiye'nin en yüksek mahkemesi Anayasa Mahkemesi, Avrupa'nın en yüksek mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'dir. Bana ağırlaştırılmış müebbet cezası veren İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki dosyanın en son halini inceleyerek benim gözaltına bile alınamayacağıma karar verdi. Tahliye olmamdan ziyade gözaltına alınmam hukuksuzdu, sonraki süreç de hukuksuzdu ve iki sene yattım. Aynı zamanda 30 yıl hocalık yaptığım, 1993'ten beri profesör olduğum İstanbul Üniversitesi'nden de atıldım. Tahliyemden ziyade Türkiye'nin ve Avrupa'nın en yüksek mahkemelerinin mevcut dosyanın son halini inceleyerek gözaltına bile alınamayacağımın incelenmesi gerekir” dedi. Altan, “15 Temmuz darbe girişiminden bir gün önce katıldığı televizyon programında darbe çağrışımıyla subliminal mesaj içeren söylemlerde bulunduğu” gerekçesiyle 22 Eylül 2016 yılında tutuklanmıştı. Öte yandan Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan 78'liler Girişimi Sözcüsü ve HDP parti meclisi üyesi Celalettin Can için de tahliye kararının verildiği belirtildi.250

250 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mehmet-altan-icin-flas-tahliye-karari-40879248

49

İçindekiler - media4democracy.orgmedia4democracy.org/.../uploads/reports_5345563.docx · web...

Documents