impact windenergie op noordzeemilieu: kansen & …...ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 •...
TRANSCRIPT
![Page 1: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/1.jpg)
12 maart 2019
Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & bedreigingen
IRO/CEDA lezing
Bert Wilbrink (ministerie EZK)
Suzanne Lubbe (RWS)
![Page 2: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud presentatie
‘Visie overheid op ecologische impact bouw windparken op zee’
• Algemeen windenergie op zee tot 2030
– Aanwijzen windenergiegebieden
– Tendersysteem
– Routekaart 2030
– Ruimtebeslag
– Vooruitblik
• Ecologie
– Ecologische effecten
– Onderwatergeluid
– Vogels en vleermuizen
• Effecten routekaart 2030
• Kansen: kunstmatig rif, natuurvriendelijk bouwen en meer
2 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 3: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/3.jpg)
Aanwijzen windenergiegebieden
• In het nationaal Waterplan (in 2009, 2014 en 2016)
• Zoekcriteria voor windenergie:– Kosteneffectiviteit
– Invloed op andere activiteiten: zandwinning en kabels/leidingen, etc.
– Behouden van de vrije horizon
– Afstand tot scheepvaart, olie/gas en luchtvaart
– Visserij
– Niet in natuurgebieden maar dat mogelijk veranderen
– Niet in defensie-gebieden
– Ruimte voor meervoudig ruimtegebruik
3 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 4: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/4.jpg)
Afstemming met andere belangen op zee
• Beleid in de beleidsnota Noordzee als onderdeel van het Nationaal Waterplan 2016-2021
4 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 5: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/5.jpg)
Overheid - TenneT Markt
Tender systeem
Kavel-besluit(en)
Net op zee (TenneT)
(Subsidie SDE+(+))
Onderzoeken bodem, water en
wind
Vergunning-(/subsidie-)
verlening
via tender
Windenergiegebieden
(2-5 jaar)Routekaart
Kavelbesluiten (incl. MER), net op zee
(incl. MER) en onderzoeken
(2-7 jaar)
Tender
(1 jaar)
Voorbereiding bouw
(4 jaar)
Exploitatie
(25 (+10?) jaar)
Verwijderen
(1 jaar)
5 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 6: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/6.jpg)
Routekaart windenergie op zee 2030
• Bestaande windparken (957 MW, 289 turbines):
– 2007 OWEZ (36 x 3 MW)
– 2008 Amalia (60 x 2 MW)
– 2015 Luchterduinen (43 x 3 MW)
– 2016 Gemini (2x75 x 4 MW)
• Routekaart 2030 (ca 1.000 x 10 MW):
– 2020 Borssele
– 2021/22 Hollandse Kust (zuid)
– 2023 Hollandse Kust (noord)
– 2024/25 Hollandse Kust (west)
– 2026 Ten noorden van de Waddeneilanden
– 2027-2030 IJmuiden Ver
6 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 7: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/7.jpg)
Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030
• Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2
• Bruto oppervlak nieuwe windparken tot 2030 circa 1.400 km2
• Samen circa 2,7% van 57.000 km2 Nederlandse deel Noordzee
De windparken die tussen nu en 2030 gebouwd worden, betreffen naar verwachting bij elkaar circa 1.000 windmolens van gemiddeld 10 MW:
• Scourprotection: bij 25 meter rondom paal: < 3 km2
• Uitsluiten visserij: bij 50 meter rond paal: < 10 km2
7 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 8: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/8.jpg)
Vooruitblik windenergie op zee
• Regeerakkoord: ca. 4 mton CO2 komt overeen met 11 GW in 2030
• Ontwerp-klimaatakkoord: minimaal 49 TWh komt overeen met 11 GW in 2030; verdere groei alleen bij concrete vraag:
– Huidige elektriciteitsverbruik ca 110-120 TWh / 365 dagen en 24 uur = ca 13-14 GW gemiddeld (+/- 3 GW), dus bij veel wind middernacht …
• Morgen, 13 maart, komt doorrekening van PBL ontwerp-klimaatakkoord
• Eerder al: PBL scenariostudie “Toekomst van de Noordzee”: scenario’s varieerden van 12 tot 60 GW windenergie op zee in 2050
• OFL traject: nieuwe balans tussen wind, natuur en visserij (noordzeeakkoord) rond de zomer
• Nationaal Programma Noordzee 2022-2027, mogelijk nieuwe windenergiegebieden aanwijzen
8 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 9: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/9.jpg)
A. Ecologische effecten: aard en omvang
O.b.v. effectrelaties tussen:
• activiteit (aanleg, exploitatie & afbraak) en
• gevoeligheid van mariene soorten en habitats voor die activiteit
Belangrijkste effecten:
• Verstoring en leefgebiedverlies door
– Onderwatergeluid
– Aanwezigheid turbines
• Aanvaringen soorten en turbines
9 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 10: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/10.jpg)
Verstoring zeehonden door heien
• Vermijding tijdens het heien
• Tot 25 km tot 83% lagere dichtheden
• Binnen 2 uur na stoppen heien dichtheden weer hersteld
10 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 11: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/11.jpg)
Verstoring bruinvissen door heien: leefgebiedverlies
• Vermijding van heilocatie
• Tot circa 20-30 km
• Duur: enkele uren tot dagen
11 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 12: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/12.jpg)
Verstoring zeevogels door aanwezigheid: leefgebiedverlies
• Soorten die omvliegen
• Soorten die niet meer in de parken komen
12 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 13: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/13.jpg)
Aanvaringen tussen vogels & turbines
• 13 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 14: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/14.jpg)
Aanvaringen tussen vleermuizen en turbines
• Batdetector offshore
– Tijdens migratie: ruige dwergvleermuis richting VK
– Afhankelijk van weersomstandigheden
14 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 15: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/15.jpg)
Aanvaringen tussen vleermuizen en turbines
15 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 16: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/16.jpg)
B. Routekaart – ecologische effecten in besluitvorming
Kader Ecologie en Cumulatie (KEC)
Cumulatieve effecten van 11 GW bepaald
• Inzicht in cumulatieve effecten alsgevolg van uitrol routekaart 2030 –strategisch advies
• Evaluatie van verwachte effectiviteitvan mitigerende maatregelen
• Advies over maatregelen envoorschriften in het kavelbesluit
• Overzicht van kennisleemtes – basis voor het monitoringsprogramma
16 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 17: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/17.jpg)
Routekaart – conclusies ecologische effecten
Knelpunten:
• Onderwatergeluid irt bruinvissen
• Aanvaringsslachtoffers onder meeuwensoorten
• Aanvaringsslachtoffers onder vleermuizen
Daarom: mitigerende maatregelen opnemen in de voorschriften
17 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 18: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/18.jpg)
Voorschriften in kavelbesluiten
Turbine aantal & grootte (minimum grootte 4,6 or 8 MW tot 2023)
Nieuwe kavelbesluiten: grotere turbines >10 MW
Wind turbine bladen uit de wind bij ‘massamigratie’ (soortsbeschermingspoor)
Cut in speed naar 5 m/s in najaar (aug-sept) gedurende de nacht
Nieuwe kavelbesluiten: aangevuld met windrichting en temperatuur
Permanente schade door onderwatergeluid voorkomen
Flexible norm voor onderwatergeluid obv seizoen en # turbines
Nieuwe kavelbesluiten: iets hogere geluidsnormen toegestaan
Inspanningsverplichting versterking van een gezonde zee?
Meewerken aan het Windenergie op zee ecologisch programma
18 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 19: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/19.jpg)
Windenergie op zee ecologisch Programma
Doelen van het Wozep programma
• Verminderen van onzekerheden in
kennisleemtes in MER/PB
• Verminderen van onzekerheden tbv
opschaling windenergie >2030
• Effectiviteit en noodzakelijkheid van
mitigerende maatregelen
• 19 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 20: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/20.jpg)
Kennis in besluitvorming
• Beter inzicht in de omvang van de effecten (bv vlieggedrag vogels onderzoeken)
• Beter inzicht in de ernst van de effecten voor populaties van beschermde soorten (bv populatiemodellering)
• Beter inzicht in verandering van omvang en ernst effecten over tijd
• Beter inzicht in de noodzaak tot en omvang van maatregelen
• Beter inzicht in effectiviteit maatregelen
• Geïnformeerde & kosteneffectieve beleidskeuzen t.a.v. nemen van maatregelen
• 20 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 21: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/21.jpg)
C. Kansen – ‘kunstmatig rif’
• Introductie hard substraat – komen ‘nieuwe’ soorten op af
• Voorzichtig herstel zacht substraatsoorten
• Kabeljauw wordt aangetrokken
• Refugium??
21 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 22: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/22.jpg)
• Voorschrift in kavelbesluit: “Versterken van nature voorkomende soorten in de Noordzee”
– Platte oester
– Zeebaars
• Pilot studies
Natuurvriendelijk bouwen
22 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 23: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/23.jpg)
Kansen
• bruinvis
Current BiologyVolume 24, Issue 14, Pages R638-R639 (July 2014) DOI: 10.1016/j.cub.2014.06.033
• zeehond
23 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat
![Page 24: Impact windenergie op Noordzeemilieu: kansen & …...Ruimtebeslag windenergie op zee in 2030 • Bruto oppervlak bestaande windparken 133 km2 • Bruto oppervlak nieuwe windparken](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022063001/5f1310064e09fb79c304c7bf/html5/thumbnails/24.jpg)
Vragen?
24 14 maart 2019Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Rijkswaterstaat