imp pan gdańsk, 28 czerwca 2011 r.€¦ · biogazownie, akwakultury, odpady fermowe projekt nowe...
TRANSCRIPT
Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny
IMP PAN Gdańsk, 28 czerwca 2011 r.
Janusz Gołaszewski
BKEE – uroczystość podpisania umowy konsorcjum
Dwór Artusa, Gdańsk, 12 czerwiec 2007
Koszalin
Olsztyn
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Gdańsk
Struktura powiąząń- jądro BKEE -
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Potencjalni beneficjenci
• producenci urządzeń i instalacji, stanowiących wyposażenie
technologiczne kompleksów agroenergetycznych i mikrosiłowni; w
tym przedsiębiorstwa innowacyjno-wdrożeniowe,
• plantatorzy roślin energetycznych, producenci biopaliw jako źródła
energii do zasilania kompleksów agroenergetycznych,
• jednostki samorządu terytorialnego (gminy, miasta, powiaty) poprzez
zaspokojenie potrzeb energetycznych mieszkańców, wzrost
zatrudnienia, wzrost dochodu z podatków i promocję regionu,
• małe i średnie przedsiębiorstwa zainteresowane redukcją kosztów
prowadzenia działalności gospodarczej oraz możliwością
rozwijania nowych sfer przedsiębiorczości na rynku energii
odnawialnej,
• społeczności lokalne,
• gremia naukowe.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Potencjalni beneficjenci
ZŁOTY TRÓJKĄT
samorządy,stowarzyszenia
naukaR&D
firmy
Regionalna Strategia Innowacji
Źródło: J. Buzek, J. Kiciński, Prezentacja podczas powołania BKEE, Gdańsk, Dwór Artusa, 2007
Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny- struktura, sygnatariusze 12 czerwca 2007 -
10
12
9
Sygnatariusze: 31 PODMIOTÓWCzłonkowie – założyciele
2 samorządy wojewódzkie
3 uczelnie wyższe
3 duże instytuty B+R
3 inne jednostki B+R
3 spółki energetyczne
4 przedsiębiorstwa obsługi energetyki
3 samorządy powiatowe,
1 stowarzyszenie gmin
5 gmin wiejskich i miejskich
2 agencje poszanowania energii
1 spółdzielnia mieszkaniowa.
6416
Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny- Rozwój, struktura -
Rozwój organizacyjny BKEE, 2007-2010
woj. pomorskie
woj. warmińsko-mazurskie
Struktura BKEE w regionach
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
2010
Jednostkiadministracyjne
i inne
Jednostki badawcze
Podmioty gospodarcze
Struktura podmiotów
2010
56 (70%)
16 (20%)
8 (10%)
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Partnerzy1 Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
2 Barton Sp. z o.o.
3 CADOR CONSULTING Sp z o.o.
4 CBR ENERGA Sp. z o.o.
5 CEDI Sp. z o.o. Nawojowa Góra
6 DES ART Sp. z o.o.
7 Diagnostyka Maszyn Sp. z o.o.
8 Dr inż. Jerzy Pasiński Sp. z o.o.
9 Ekoenergia Ola Łukaszek
10 ENERGA S.A.
11 EPT-ELECTRONICS Sp. z o.o.
12 EWA JASKULKE Sp. z o.o.
13 Fundacja Poszanowania Energii
14 Fundacja Rozwoju Michelin
15 Gmina Gniewino
16 Gmina Gołdap
17 Gmina Górowo Iławeckie
18 Gmina Kisielice
19 Gmina Słupsk
20 Implaser Centrum Technologii Laserowych Sp. z o.o.
Partnerzy21 Inhom Sp.z o.o.
22 Instytut Elektrotechniki Oddział w Gdańsku
23 Instytut Energetyki Oddział w Gdańsku
24 Instytut Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego PAN
25 Instytut Morski w Gdańsku
26 JaHuBaT Jacek Topolski Sp. z o.o.
27 JAMIR S.A.
28 KB Pomorze Sp. z. o.o.
29 KLIMAWENT S.A.
30 Koło Naukowe Studentów Fizyki Politechniki Gdańskiej
31 Kwidzyński Park Przemysłowo-Technologiczny Sp. z o.o.
32 Małe Elektrownie Wodne s.c. Kościerzyna
33 Miasto i Gmina Orneta
34 MPEC Sp. z o.o.Lębork
35 Naftoport Sp. z o.o.
36 OLMEX S.A.
37 Orneta Energia Sp z o.o
38 PBE Elbud Gdańsk S.A.
39 Politechnika Gdańska
40 Politechnika Koszalińska
Partnerzy41 Polski Rejestr Statków S.A.
42 Pomorski Urząd Marszałkowski
43 Pomorskie Stowarzyszenie Gmin Wiejskich
44 Powiat Kwidzyński
45 Powiat Lidzbark Warmiński
46 Powiat Nowomiejski (NM Lubawskie)
47 Przedsiębiorstwo Badawczo -Wdrożeniowe HYDRO-POMP Sp z o.o
48 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe EN-TECH Adam Dąbrowski
49 PSGaz.
50 Ren Ventures Sp. z o.o.
51 RenCraft Sp. z o.o.
52 RUDOPORT S.A. w Gdyni
53 Secespol Technology Spółka z o.o.
54 Simex Sp. z o.o. Gdańsk
55 SOLAR-LIVE.COM Tomasz Kurapiewicz
56 Spółdzielnia Mieszkaniowa VII Dwór
57 Sun Energy Sp. z o.o.
58 Talent Investment S.A.
59 Towarzystwo Ziemskie Sp.z o.o.
60 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Partnerzy61 Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego
62 Urząd Miejski w Kępicach
63 Vattenfall Poland Sp. z o.o.
64 Warmińsko – Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
65 WindProject Bartosz Kisielnicki Sp. z o.o.
66 Windvest-Żarnowiec Sp. z o.o.
67 Własnościowa SM im. A.M.Sopot
68 Zakład Automatyki Przemysłowej ELTA Tomasz Trocha
69
Zakład Energetyczny Płock - Multienergetyczne
Przedsiębiorstwo Sieciowe Sp. z o.o.
70
Zakład Innowacyjny Technik Energetycznych
PROMAT Sp. z o.o.
71 Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy Cezary Gudan
72 Zakłady Techniki Motoryzacyjnej POLMO w Kwidzynie sp. z o.o.
73 ZEC KOSPEC Sp. z o.o.
74 ZRE Gdańsk Sp. z o.o.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Partnerzy (od grudnia 2010)
75 TEHACO Sp. z o.o.
76 MARTIN PHU
77 Miasto Elbląg
78 Warmińsko Mazurska Agencja Energetyczna Sp. z o.o.
79 Polskie Stowarzyszenie Biogazu
80 Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
81 Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią, Kwidzyn
82 Gdańska Wyższa Szkoła Administracji
83 General Engineering Solutions, Słupsk
84 EDORADCA Sp. z o.o., Tczew
85 EC Euro Consulting Sp. z o.o., Olsztyn
86 ENERGO, Kwidzyn
87
Usługi projektowe i kosztorysowe, nadzór i wykonawstwo robót
budowlanych, Kwidzyn
88 Usługi projektowe Łukasz Dębek, Kwidzyn
89 DOMOTERMIKA, Kwidzyn
90 PHU EKOTEC S.C, Kwidzyn
91 Omega LOGISTICS S.C., Kwidzyn
92 Eko-energia Sp. z o.o, Kwidzyn
93 ALFA Sp. z o.o., Kwidzyn
94 Omega TRANS, Kwidzyn
95 PHU IGLOTECH Sp. J., Kwidzyn
96 DOMIS, Sadlinki
97 WERY, Kwidzyn
98 Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o., Sopot
99 Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Win-Con Sp. z o.o., Koszalin
100 Łebskie Towarzystwo Oświatowe, Łeba
101 POLCARGO - Rzeczoznawstwo i Kontrola Towarów Sp. z o.o., Gdańsk
Partnerzy (28 czerwca 2011 r.)
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Jaki scenariusz rozwoju BKEE?
Dania
Źródło: J. Buzek, Prezentacja podczas powołania BKEE, Gdańsk, Dwór Artusa, 2007
Örnsköldsvik, Szwecja
- pilotażowa biorafineria lignocelulozowa -
BSR INNONET
BSR INNONET
Misja BKEEwdrożenie idei szeroko rozumianej kogeneracji rozproszonej, tj. jednoczesnego
wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej w małej i średniej skali, w oparciu o
odnawialne źródła energii, zwłaszcza biomasę, a także energię wodną, słoneczną i
wiatrową.
PROJEKT SIŁOWNIE WIATROWE
TANI WIATRAK
PROJEKT MICROSIECI –”MICROGRIDS”
PROJEKT NISKOSPADOWA ENERGETYKA
WODNA
PROJEKT MIKROSIŁOWNIE
KOGENERACYJNE NA OŹE
PROJEKT BIOGAZOWNIE, AKWAKULTURY,
ODPADY FERMOWE
PROJEKTNOWE MATERIAŁY
DLA OŹE
PROJEKT OGRANICZENIE EMISJI
GAZÓW CIEPLARNIANYCH
PROJEKT CENTRUM WIEDZY I TECHNOLOGII
WODOROWYCH BKEE
PROJEKT WODOROSTRADA, REFORMING
METANOLU
Pakiet projektów B+R- uwzględniający specyfikę makroregionu -
PROJEKT KOMPLEKSY AGROENERGETYCZNE
PROJEKT SŁONECZNE DACHY POWIŚLA
PROJEKT
BIORAFINERIA, BIOMASA
LIGNOCELULOZOWA
PROJEKT SIŁOWNIE WIATROWE
TANI WIATRAK
PROJEKT MICROSIECI –”MICROGRIDS”
PROJEKT NISKOSPADOWA ENERGETYKA
WODNA
PROJEKT MIKROSIŁOWNIE
KOGENERACYJNE NA OŹE
PROJEKT BIOGAZOWNIE, AKWAKULTURY,
ODPADY FERMOWE
PROJEKTNOWE MATERIAŁY
DLA OŹE
PROJEKT BIORAFINERIA, BIOMASA
LIGNOCELULOZOWA
PROJEKT OGRANICZENIE EMISJI
GAZÓW CIEPLARNIANYCH
PROJEKT CENTRUM WIEDZY I TECHNOLOGII
WODOROWYCH BKEE
PROJEKT WODOROSTRADA, REFORMING
METANOLU
Pakiet projektów B+Rrealizowane – nie realizowane
PROJEKT KOMPLEKSY AGROENERGETYCZNE
PROJEKT SŁONECZNE DACHY POWIŚLA
Misja BKEEwdrożenie idei szeroko rozumianej kogeneracji rozproszonej, tj. jednoczesnego
wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej w małej i średniej skali, w oparciu o
odnawialne źródła energii, zwłaszcza biomasę, a także energię wodną, słoneczną i
wiatrową.
Kompleksy agroenergetyczne
1. Biogazownia, skala mała (gospodarstwo rolne) i średnia (grupa rolników, gmina) utylizacja odpadów zwierzęcych – naturalne!
zagospodarowanie odpadów przemysłu rolno-spożywczego: gorzelnia, mleczarnia, cukrownia, przetwórnia owocowo-warzywna, masarnia, etc.
dedykowana produkcja roślin energetycznych
2. Biorafineria różny surowiec wejściowy (celulozowy, skrobiowy, olejowy,
uwodniony, etc.)
3. Lokalne jednostki CHP (skala: gospodarstwo rodzinne, obiekt użyteczności publicznej, kompleks agroenergetyczny) różny surowiec wejściowy (celulozowy, skrobiowy, olejowy,
uwodniony, etc.)
4. Peleciarnia, brykieciarnia, prażenie biomasy (stała lub mobilna) – poziom lokalnego pozyskiwania i wykorzystania paliw celulozowe pozostałości leśne, rolnicze i przemysłowe
Biorafineria
RAFINERIA BIORAFINERIA
Kamm B., Gruber P.R., Kamm M. 2010. Biorefineries – Industrial Processes and Products. Status Quo and Future Directions. Wiley-VCH Verlag GmBH & Co. KGaA.
Biorafineria – integracja procesów konwersji do paliw i energii
Biomasa
Piroliza Zgazowanie
Olej pirolityczny Zgazowanie Gaz syntezowy
BIOPALIWA II Gen.
• diesel F-T
• metanol
• etanol
• dimetyloeter
• …
Bioprocesy
Scenariusz rozwoju
rynku biopaliw i energii 2020
2010
I generacjaudoskonalenie procesów produkcji EtOH (etanol), ETBE (eter etylowo-t-butylowy) FAME
(estry metylowe kwasów tłuszczowych) i FAEE (estry etylowe kwasów tłuszczowych), etc.
II generacja:z biomasy lignocelulozowej: EtOH (etanol), SynDiesel (diesel
syntezowy), DME (dimetyloeter), SNG (paliwo syntetyczne), etc.
Uniwersalny nośnik energii(wodór, prąd elektryczny)
bioetanol
wskaźnik
inkorporacji
mtoe % rynku
biodiesel
Popyt na biodiesel i bioetanol oraz indeks inkorporacji na rynku paliw w krajach UE(27) do 2020 r.
a rozwój zrównoważony.Źródło:
1. Gołaszewski J. 2007. Kierunki i perspektywy rozwoju badań nad odnawialnymi źródłami energii. Wyd. UWM.
2. The impact of a minimum 10% obligation for biofuel use in the EU-27 in 2020 on agricultural markets. Impact assessment of the Renewable Energy Roadmap - March 2007. EUROPEAN
COMMISSION. DIRECTORATE-GENERAL FOR AGRICULTURE AND RURAL DEVELOPMENT. Directorate G. Economic analysis, perspectives and evaluations. G.2. Economic analysis of EU
agriculture. AGRI G-2/WM D(2007)
3. www.choren.com
Paliwa kopalne
Scenariusz rozwojowy biorafinerii, generacje biopaliw
Gołaszewski J. 2011. Biorafineria, procesy konwersji biomasy lignocelulozowej do bioetanolu i innych bioproduktów. (w druku)
Bioetanol lignocelulozowy
– skok jakościowy od biopaliw I do II generacji
– integracja źródeł biomasy
Ob
rób
ka
wstę
pn
a
Ko
nw
ers
ja d
o c
ukró
w
pro
sty
ch
Fe
rme
nta
cja
Bioetanol
De
sty
lacja
Cukry
proste
Ligno-
eluloza
Surowiec Proces Produkt
Skrobia
FER – wartość energetyczna netto
~ 9 – trzcina cukrowa
~ 1 – ziemniak
~ 1.4 – kukurydza
~ 5-10 – wierzba
Gołaszewski J. 2011. Biorafineria, procesy konwersji biomasy lignocelulozowej do bioetanolu i innych bioproduktów. (w druku)
Działalność projektowa
ProjektyŹródło finansowania
Stan realizacji
Modelowe kompleksy agroenergetyczne jako przykład
kogeneracji rozproszonej opartej na lokalnych i
odnawialnych źródłach energii (ok. 41 mln zł)
POIG
Realizowany
Rozwój energetyczny gmin z zgodzie z natura
(0.3 mln EUR)
EOG i Mechanizm norweski
Realizowany
Poszanowanie energii bez granic – współpraca polsko-ukraińska
oparta na standardach skandynawskich
(ok. 0.4 mln EUR)
EOG i Mechanizm norweski
Realizowany
Projekt promujący wykorzystanie bioenergii w regionie Morza
Bałtyckiego. Bioenergy Promotion
(ok. 5 mln EUR)
Program Regionu Morza
Bałtyckiego 2007-2013
Realizowany
PEA – Alternatywna energia dla sektora publicznego
zrównoważone strategie energetyczne szansą rozwoju
regionalnego (łącznie ok. 3 mln EUR)
Program Regionów 2007-
2013
Realizowany
Działalność projektowa
ProjektyŹródło finansowania
Okres realizacji
Science to Business - Inkubator Przedsiębiorczości
(ok. 19 mln zł)
PO IG
Realizacja
Program strategiczny. Zaawansowane technologie
pozyskiwania energii. Zadanie nr 4. Opracowanie
zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z
biomasy, odpadów rolniczych i innych. (110 mln zł)
NCBiR i sfera gospodarcza
Realizacja
COACH BioEnergy Strengthening the energetic use of biomass
in Central and Eastern Europe by establishing a standardised
transnational consulting net for regions
(ok. 3 mln EUR)
INTEREG IVC
Realizacja
EuroBioRef
(ok. 28 mln EUR)
7FP
Realizacja
„Wsparcie tworzenia i rozwoju powiązań kooperacyjnych w
Klastrze Kluczowym Województwa Pomorskiego - Bałtyckim
Klastrze Ekoenergetycznym” BKEE
RPO – pomorskie
Działalność projektowa
ProjektyŹródło finansowania
Okres realizacji
Rozwój BKEE polegający na opracowaniu strategii i promocji
klastra na terenie województwa pomorskiego
RPO – pomorskie
zrealizowany
BSR INNONET
Ministerstwa Gospodarki
Krajów Bałtyckich
2008-2009 – zakończony
INNONET
- udział BKEE typowany przez Departament Rozwoju Gospodarki Ministerstwa
Gospodarki
- koordynacja projektu – szwedzka agencja rządowa VINNOVA.
- koordynacja grupy klastrów ekoenergetycznych – Norwegia.
- partnerzy w grupie klastrów ekoenergetycznych
- PROCESSUM BIOREFINERY INTERACTIVE AB (Szwecja),
- SVERIGES LANTBRUKS-UNIVERSITET, SLU (Szwecja),
- RKEA AND MATIS (Islandia)
- THE CLEANTECH CLUSTER – LAHTI SCIENCE AND BUSINESS PARK Ltd.
(Finlandia)
- ARENA BIOENERGY INNLAND (Norwegia)
- INNOVATION NORWAY – agencja rządowa (Norwegia)
- VINNOVA – agencja rządowa(Szwecja).
Wykonawcy:
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Projekty flagowe BKEE
„Modelowe kompleksy agroenergetyczne jako przykład kogeneracji rozproszonej opartej na lokalnych i odnawialnych źródłach energii” – POIG
„Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliwa z biomasy, odpadów rolniczych i innych”, w ramach Programu Strategicznego „Zaawansowane Technologie Pozyskiwania Energii” – NCBiR + sektor gospodarki
„Rozwój Bałtyckiego Klastra Ekoenergetycznego poprzez opracowanie strategii i promocję na terenie województwa pomorskiego” – RPO
„Wsparcie tworzenia i rozwoju powiązań kooperacyjnych w Klastrze Kluczowym Województwa Pomorskiego - Bałtyckim Klastrze Ekoenergetycznym” – RPO
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 r.
(Dz.U. Nr 94, poz. 551)
• określa cele w zakresie oszczędności energii, z uwzględnieniem
wiodącej roli sektora publicznego,
• ustanawia mechanizmy wspierające
• ustanawia system monitorowania i gromadzenia danych
• wdrożenie zapisów Dyrektywy 2006/32/WE w sprawie
efektywności końcowego wykorzystania energii i usług
energetycznych
• przepisy ustawy wchodzą w życie z dniem 11 sierpnia 2011 r.
Nowe (stare) wyzwanie - efektywność
energetyczna
W końcowym etapie negocjacji w Brukseli jest uruchomienie projektu w
ramach 7PR dot. efektywności energetycznej w rolnictwie
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Wyróżnienia BKEE
BKEE – klastrem
kluczowym województwa
pomorskiego
Gdańsk, Filharmonia Bałtycka,
14 grudnia 2009 r.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
II Forum Ekoenergetyczne
(Polkowice, wrzesień 2010 r.)
BKEE wyróżniony statuetką Zielonego Feniksa
za działalność w sferze wdrażania idei ekoenergetyki
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
Benchmarking klastrów w Polsce – 2010
Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny – Raport Dedykowany
• BKKE w grupie 23% największych klastrów w kraju, 13% największego zatrudnienia
• realizuje „holenderski” model klastra – ścisła współpraca B+R z przedsiębiorcami
• faza wzrostu (uporządkowana struktura, konkretne cele, mierzalne sukcesy)
• sformalizowana strategia
• cel gospodarczy – opracowanie i wdrożenie nowych technologii OZE
• we wszystkich obszarach benchmarkingu BKEE sytuuje się powyżej średniej
(strategia, zasoby, procesy, wyniki, potencjał)
Rekomendacje
BKEE, Gdańsk - 28 czerwca 2011 r.
• Aktywność w budowaniu relacji z władzami publicznymi
• Zacieśnianie współpracy między partnerami – wzajemne powiązania
i budowanie jednego podejścia
• Wprowadzenie rozwiązań umożliwiających uniezależnienie się od
zewnętrznych źródeł finansowania
• Zapewnienie wykwalifikowanych kadr w zakresie OZE (edukacja)
Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU Com
o 70% większa efektywność
Integracja potencjału administracyjnego,
gospodarczego i naukowego
makroregionu
=Większa efektywność
działania
Podsumowanie