ΑΑΑΝΝΝΘΘΘΟΟΟΛΛΛΟΟΟΓΓΓΙΙΙΟΟΟ

ΜΜΜΕΕΕΤΤΤΑΑΑΠΠΠΟΟΟΛΛΛΕΕΕΜΜΜΙΙΙΚΚΚΗΗΗΣΣΣ ΠΠΠΟΟΟΙΙΙΗΗΗΣΣΣΗΗΗΣΣΣ

Επιμέλεια

ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΟΝΑΡΔΟ

Αθήνα 2013

1

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ 1

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς 2

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανό 2

Ἡποίηση(Πρόλογος) 2

Μιλῶ 2

ΣῆςὝπαρξης 3

Πάλιὁοὐρανός 3

Δὲνεἴμαστεποιητές 4

Ἀκόμαδὲνμπόρεσα 4

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς 5

Ἀμοργός 5

Πάρετοδακτυλίδισου 11

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς 12

ΑὐτὸτὸἀστέριεἶναιγιὰὅλουςμαςIV

12

Αυτοβιογραφία 13

Νυχτερινόςάνεμος 13

Αὐτὸςποὺσωπαίνει 14

Καντάτα 15

Ἐκμυστήρευση 15

Σαξίδι 16

Γυμνὰχέρια 16

Περιμένονταςτὸβράδυ 17

Ὁμουσικὸς 17

υμφωνίαἄρ1 18

Ἀλλὰτὰβράδια 20

Ὁἐπίλογος 22

Ἐπίλογος(Υυσάει) 23

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς 25

ἩπληγωμένηἌνοιξη 25

Ἀστεροσκοπεῖο 25

Σὰ δῶρα 26

Ὁβυθός 26

Ἡπηγή 27

Ὁστρατιώτηςποιητής 27

Ὁκαθρέφτης 28

Ὁποιητής 28

Σὸχρυσάφι 29

Ὁσταθμός 29

Υθινόπωρο 30

ὉἘλεγκτής 30

Ξένε 31

Κάτωἀπότόνοὐρανό 31

ΗΑποκριά 32

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς 33

Ηαγάπηείναιοφόβος 33

131243 34

Ποιητική 35

ὉΟὐρανός 35

Ἐπίλογος 36

Επίλογος 36

Νέοιτηςιδῶνος 37

Φάρης1944 38

ΘεσσαλονίκηΜέρεςτοῦ1969μΦ 39

Σὸσκάκι 40

Υοβᾶμαι 41

Ποιήματαποὺμᾶςδιάβασεἕναβράδυὁ

λοχίαςΟttoV 42

Κιἤθελεἀκόμη 43

Μιλῶlt 44

If 45

ετίβοηθάλοιπόνlt 45

τονΝίκοΕlt1949 46

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς 47

Ποίηση1948 47

ΓιατονΛόρκα 48

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς 49

Οιφίλοι 49

ΠροσχέδιαγιατηΜακρόνησοΙ 49

Αμετάθετοόραμα 50

τάσεις 50

Επιστροφήενόςεξόριστου 51

Οφειλή 51

Μπροστάστουςνεκρούς 52

Σrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμε 52

τίχοι- 2 53

Ηπόληπουγεννήθηκα 53

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς 54

Hονάτατουεληνόφωτος 54

Salvador Dali Dali at the Age of Six

laquoἘπάγγελμά μου τὸ ἀκατόρθωτοraquo

Σάσος Λειβαδίτης

laquoΒαδίζεις σε μιαν έρημο Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει Όσο κι

αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο ωστόσο εσύ

είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο Αυτό είναι το

ποίημαraquo

Κική Δημουλά

Εικόνα εξωφύλλου Νίκος Εγγονόπουλος Ο Ποιητής και η Μούσα του

1

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ

Η αφορμή για τη σύνταξη αυτής της συλλογής ποιημάτων ήταν ο laquoδιάλογοςraquo

μεταξύτωνποιητώνΝίκουΕγγονόπουλουκαιΜανόληΑναγνωστάκησχετικάμετο

αν η ποίηση είχε θέση στα χρόνια του laquoεμφυλίου σπαραγμούraquo ήμερα καθώς η

Κατοχή (1941-1944) και ο Εμφύλιος (1946-1949) έδωσαν τη θέση τους σε μια

επίπλαστηευημερίαοlaquoεχθρόςraquoέχειαλλάξειμορφή Ηπολτοποίησητωναξιών η

έλλειψηοράματος σεσυνδυασμόμετηχειραγώγησητωνσυνειδήσεων συνθέτουν

μιαζοφερήκοινωνικήπραγματικότηταμεεξίσουολέθριεςσυνέπειεςΤπόαυτέςτις

συνήκεςηποίησηδύναταιναπροβληματίσειναδιδάξεικαιndashκυρίως- ναεμπνεύσει

Οι ποιητές που ανθολογούνται στην παρούσα συλλογή ίσως να δώσουν μια

απάντηση μέσω των έργων τους στο ερώτημα αυτό Όλοι τους ndashεκτός του

αραντάρη- ανήκουν στην πρώτη μεταπολεμική γενιά η οποία μεγάλωσε στις

στάχτες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 στον Μεσοπόλεμο και

φορτώθηκε με τα εφιαλτικά βιώματα δυο πολέμων ενός παγκόσμιου και ενός

ακόμαπιοαιματηρούεμφυλίουΠολλοίαπότουςποιητέςτηςμεταπολεμικήςγενιάς

φυλακίστηκαν για την αριστερή δράση τους όπως ο Αναγνωστάκης και ο

ΛειβαδίτηςΟιδυοτούτοιμάλισταέχονταςζήσειτηνεμπειρίατουμελλοθανάτου

κατά τοδιάστηματηςφυλάκισήςτουςέγραψανδυοποιήματαέκαστοςμετοντίτλο

laquoΕπίλογοςraquolt Άλλοι ομότεχνοί τουςαποτυπώνουν τηναπαισιοδοξία και τονφόβο

τουθάνατου που κυριαρχούσε κατά την εποχή τουςΟαχτούρης διατείνεται ότι

laquoδὲνἔχει γράψειποιήματα μόνοσταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνειraquoοΕγγονόπουλος

θεωρείότιοιποιητικέςδημιουργίεςείναιτόσοπένθιμεςlaquoωςαν ναγράφονταναπό

τηνάλλημεριάαγγελτηρίωνθανάτουraquoενώοΓκάτοςανησυχείότιlaquoἴδιαπαντοῦθά

῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτωνraquo

Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ποιητές καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και

εκφράζουν το όραμα μιας ολόκληρης γενιάς βγαίνοντας από τον Βrsquo Παγκόσμιο

ΠόλεμογιαπρόοδοδικαιοσύνηκαιευημερίαΔυστυχώςημεταπολεμικήπερίοδος

τουςδιαψεύδειώστεηαπογοήτευσήτουςείναιεμφανήςκαισταέργα τουςκατάτις

δεκαετίεςτουrsquo70καιτουrsquo80Γιαναεκφράσουντονπαραλογισμόπουχαρακτηρίζει

τον 20ό αιώνα οι μεταπολεμικοί ποιητές χρησιμοποιούν τον υπερρεαλισμό

γνωρίσματα του οποίου είναι ο συνειρμικός λόγος ο σύντομος ndashσυχνά

μονολεκτικός- στίχος όπου η κάθε λέξη έχει ξεχωριστήαξία και συναισθηματική

φόρτισηηέντονηεικονοπλασίαπουσυνδυάζειανομοιογενήστοιχείαηπεζολογία

καθώςκαιηέλλειψηστίξης

ημαντικήσυνεισφορά τωνποιητών της γενιάςαυτής είναι η ανανέωση όχι μόνο

των εκφραστικών μέσων της τέχνης τους αλλά η εστίαση στα καθημερινά

κοινωνικάπροβλήματατηςεποχήςτουςχωρίςναχάσουντηνσυναισθηματικότητά

τους Επίσης διερεύνησαν τη σημασία της ποίησης και τη δυνατότητά της να

εμπνεύσει αγώνες και κοινωνικά οράματα Σο στοιχείο αυτό είναιπου κάνει τους

ποιητές αυτούς ιδιαίτερα επίκαιρουςlt

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

1

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ 1

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς 2

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανό 2

Ἡποίηση(Πρόλογος) 2

Μιλῶ 2

ΣῆςὝπαρξης 3

Πάλιὁοὐρανός 3

Δὲνεἴμαστεποιητές 4

Ἀκόμαδὲνμπόρεσα 4

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς 5

Ἀμοργός 5

Πάρετοδακτυλίδισου 11

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς 12

ΑὐτὸτὸἀστέριεἶναιγιὰὅλουςμαςIV

12

Αυτοβιογραφία 13

Νυχτερινόςάνεμος 13

Αὐτὸςποὺσωπαίνει 14

Καντάτα 15

Ἐκμυστήρευση 15

Σαξίδι 16

Γυμνὰχέρια 16

Περιμένονταςτὸβράδυ 17

Ὁμουσικὸς 17

υμφωνίαἄρ1 18

Ἀλλὰτὰβράδια 20

Ὁἐπίλογος 22

Ἐπίλογος(Υυσάει) 23

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς 25

ἩπληγωμένηἌνοιξη 25

Ἀστεροσκοπεῖο 25

Σὰ δῶρα 26

Ὁβυθός 26

Ἡπηγή 27

Ὁστρατιώτηςποιητής 27

Ὁκαθρέφτης 28

Ὁποιητής 28

Σὸχρυσάφι 29

Ὁσταθμός 29

Υθινόπωρο 30

ὉἘλεγκτής 30

Ξένε 31

Κάτωἀπότόνοὐρανό 31

ΗΑποκριά 32

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς 33

Ηαγάπηείναιοφόβος 33

131243 34

Ποιητική 35

ὉΟὐρανός 35

Ἐπίλογος 36

Επίλογος 36

Νέοιτηςιδῶνος 37

Φάρης1944 38

ΘεσσαλονίκηΜέρεςτοῦ1969μΦ 39

Σὸσκάκι 40

Υοβᾶμαι 41

Ποιήματαποὺμᾶςδιάβασεἕναβράδυὁ

λοχίαςΟttoV 42

Κιἤθελεἀκόμη 43

Μιλῶlt 44

If 45

ετίβοηθάλοιπόνlt 45

τονΝίκοΕlt1949 46

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς 47

Ποίηση1948 47

ΓιατονΛόρκα 48

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς 49

Οιφίλοι 49

ΠροσχέδιαγιατηΜακρόνησοΙ 49

Αμετάθετοόραμα 50

τάσεις 50

Επιστροφήενόςεξόριστου 51

Οφειλή 51

Μπροστάστουςνεκρούς 52

Σrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμε 52

τίχοι- 2 53

Ηπόληπουγεννήθηκα 53

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς 54

Hονάτατουεληνόφωτος 54

Salvador Dali Dali at the Age of Six

laquoἘπάγγελμά μου τὸ ἀκατόρθωτοraquo

Σάσος Λειβαδίτης

laquoΒαδίζεις σε μιαν έρημο Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει Όσο κι

αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο ωστόσο εσύ

είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο Αυτό είναι το

ποίημαraquo

Κική Δημουλά

Εικόνα εξωφύλλου Νίκος Εγγονόπουλος Ο Ποιητής και η Μούσα του

1

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ

Η αφορμή για τη σύνταξη αυτής της συλλογής ποιημάτων ήταν ο laquoδιάλογοςraquo

μεταξύτωνποιητώνΝίκουΕγγονόπουλουκαιΜανόληΑναγνωστάκησχετικάμετο

αν η ποίηση είχε θέση στα χρόνια του laquoεμφυλίου σπαραγμούraquo ήμερα καθώς η

Κατοχή (1941-1944) και ο Εμφύλιος (1946-1949) έδωσαν τη θέση τους σε μια

επίπλαστηευημερίαοlaquoεχθρόςraquoέχειαλλάξειμορφή Ηπολτοποίησητωναξιών η

έλλειψηοράματος σεσυνδυασμόμετηχειραγώγησητωνσυνειδήσεων συνθέτουν

μιαζοφερήκοινωνικήπραγματικότηταμεεξίσουολέθριεςσυνέπειεςΤπόαυτέςτις

συνήκεςηποίησηδύναταιναπροβληματίσειναδιδάξεικαιndashκυρίως- ναεμπνεύσει

Οι ποιητές που ανθολογούνται στην παρούσα συλλογή ίσως να δώσουν μια

απάντηση μέσω των έργων τους στο ερώτημα αυτό Όλοι τους ndashεκτός του

αραντάρη- ανήκουν στην πρώτη μεταπολεμική γενιά η οποία μεγάλωσε στις

στάχτες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 στον Μεσοπόλεμο και

φορτώθηκε με τα εφιαλτικά βιώματα δυο πολέμων ενός παγκόσμιου και ενός

ακόμαπιοαιματηρούεμφυλίουΠολλοίαπότουςποιητέςτηςμεταπολεμικήςγενιάς

φυλακίστηκαν για την αριστερή δράση τους όπως ο Αναγνωστάκης και ο

ΛειβαδίτηςΟιδυοτούτοιμάλισταέχονταςζήσειτηνεμπειρίατουμελλοθανάτου

κατά τοδιάστηματηςφυλάκισήςτουςέγραψανδυοποιήματαέκαστοςμετοντίτλο

laquoΕπίλογοςraquolt Άλλοι ομότεχνοί τουςαποτυπώνουν τηναπαισιοδοξία και τονφόβο

τουθάνατου που κυριαρχούσε κατά την εποχή τουςΟαχτούρης διατείνεται ότι

laquoδὲνἔχει γράψειποιήματα μόνοσταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνειraquoοΕγγονόπουλος

θεωρείότιοιποιητικέςδημιουργίεςείναιτόσοπένθιμεςlaquoωςαν ναγράφονταναπό

τηνάλλημεριάαγγελτηρίωνθανάτουraquoενώοΓκάτοςανησυχείότιlaquoἴδιαπαντοῦθά

῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτωνraquo

Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ποιητές καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και

εκφράζουν το όραμα μιας ολόκληρης γενιάς βγαίνοντας από τον Βrsquo Παγκόσμιο

ΠόλεμογιαπρόοδοδικαιοσύνηκαιευημερίαΔυστυχώςημεταπολεμικήπερίοδος

τουςδιαψεύδειώστεηαπογοήτευσήτουςείναιεμφανήςκαισταέργα τουςκατάτις

δεκαετίεςτουrsquo70καιτουrsquo80Γιαναεκφράσουντονπαραλογισμόπουχαρακτηρίζει

τον 20ό αιώνα οι μεταπολεμικοί ποιητές χρησιμοποιούν τον υπερρεαλισμό

γνωρίσματα του οποίου είναι ο συνειρμικός λόγος ο σύντομος ndashσυχνά

μονολεκτικός- στίχος όπου η κάθε λέξη έχει ξεχωριστήαξία και συναισθηματική

φόρτισηηέντονηεικονοπλασίαπουσυνδυάζειανομοιογενήστοιχείαηπεζολογία

καθώςκαιηέλλειψηστίξης

ημαντικήσυνεισφορά τωνποιητών της γενιάςαυτής είναι η ανανέωση όχι μόνο

των εκφραστικών μέσων της τέχνης τους αλλά η εστίαση στα καθημερινά

κοινωνικάπροβλήματατηςεποχήςτουςχωρίςναχάσουντηνσυναισθηματικότητά

τους Επίσης διερεύνησαν τη σημασία της ποίησης και τη δυνατότητά της να

εμπνεύσει αγώνες και κοινωνικά οράματα Σο στοιχείο αυτό είναιπου κάνει τους

ποιητές αυτούς ιδιαίτερα επίκαιρουςlt

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ 1

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς 2

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανό 2

Ἡποίηση(Πρόλογος) 2

Μιλῶ 2

ΣῆςὝπαρξης 3

Πάλιὁοὐρανός 3

Δὲνεἴμαστεποιητές 4

Ἀκόμαδὲνμπόρεσα 4

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς 5

Ἀμοργός 5

Πάρετοδακτυλίδισου 11

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς 12

ΑὐτὸτὸἀστέριεἶναιγιὰὅλουςμαςIV

12

Αυτοβιογραφία 13

Νυχτερινόςάνεμος 13

Αὐτὸςποὺσωπαίνει 14

Καντάτα 15

Ἐκμυστήρευση 15

Σαξίδι 16

Γυμνὰχέρια 16

Περιμένονταςτὸβράδυ 17

Ὁμουσικὸς 17

υμφωνίαἄρ1 18

Ἀλλὰτὰβράδια 20

Ὁἐπίλογος 22

Ἐπίλογος(Υυσάει) 23

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς 25

ἩπληγωμένηἌνοιξη 25

Ἀστεροσκοπεῖο 25

Σὰ δῶρα 26

Ὁβυθός 26

Ἡπηγή 27

Ὁστρατιώτηςποιητής 27

Ὁκαθρέφτης 28

Ὁποιητής 28

Σὸχρυσάφι 29

Ὁσταθμός 29

Υθινόπωρο 30

ὉἘλεγκτής 30

Ξένε 31

Κάτωἀπότόνοὐρανό 31

ΗΑποκριά 32

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς 33

Ηαγάπηείναιοφόβος 33

131243 34

Ποιητική 35

ὉΟὐρανός 35

Ἐπίλογος 36

Επίλογος 36

Νέοιτηςιδῶνος 37

Φάρης1944 38

ΘεσσαλονίκηΜέρεςτοῦ1969μΦ 39

Σὸσκάκι 40

Υοβᾶμαι 41

Ποιήματαποὺμᾶςδιάβασεἕναβράδυὁ

λοχίαςΟttoV 42

Κιἤθελεἀκόμη 43

Μιλῶlt 44

If 45

ετίβοηθάλοιπόνlt 45

τονΝίκοΕlt1949 46

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς 47

Ποίηση1948 47

ΓιατονΛόρκα 48

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς 49

Οιφίλοι 49

ΠροσχέδιαγιατηΜακρόνησοΙ 49

Αμετάθετοόραμα 50

τάσεις 50

Επιστροφήενόςεξόριστου 51

Οφειλή 51

Μπροστάστουςνεκρούς 52

Σrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμε 52

τίχοι- 2 53

Ηπόληπουγεννήθηκα 53

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς 54

Hονάτατουεληνόφωτος 54

Salvador Dali Dali at the Age of Six

laquoἘπάγγελμά μου τὸ ἀκατόρθωτοraquo

Σάσος Λειβαδίτης

laquoΒαδίζεις σε μιαν έρημο Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει Όσο κι

αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο ωστόσο εσύ

είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο Αυτό είναι το

ποίημαraquo

Κική Δημουλά

Εικόνα εξωφύλλου Νίκος Εγγονόπουλος Ο Ποιητής και η Μούσα του

1

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ

Η αφορμή για τη σύνταξη αυτής της συλλογής ποιημάτων ήταν ο laquoδιάλογοςraquo

μεταξύτωνποιητώνΝίκουΕγγονόπουλουκαιΜανόληΑναγνωστάκησχετικάμετο

αν η ποίηση είχε θέση στα χρόνια του laquoεμφυλίου σπαραγμούraquo ήμερα καθώς η

Κατοχή (1941-1944) και ο Εμφύλιος (1946-1949) έδωσαν τη θέση τους σε μια

επίπλαστηευημερίαοlaquoεχθρόςraquoέχειαλλάξειμορφή Ηπολτοποίησητωναξιών η

έλλειψηοράματος σεσυνδυασμόμετηχειραγώγησητωνσυνειδήσεων συνθέτουν

μιαζοφερήκοινωνικήπραγματικότηταμεεξίσουολέθριεςσυνέπειεςΤπόαυτέςτις

συνήκεςηποίησηδύναταιναπροβληματίσειναδιδάξεικαιndashκυρίως- ναεμπνεύσει

Οι ποιητές που ανθολογούνται στην παρούσα συλλογή ίσως να δώσουν μια

απάντηση μέσω των έργων τους στο ερώτημα αυτό Όλοι τους ndashεκτός του

αραντάρη- ανήκουν στην πρώτη μεταπολεμική γενιά η οποία μεγάλωσε στις

στάχτες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 στον Μεσοπόλεμο και

φορτώθηκε με τα εφιαλτικά βιώματα δυο πολέμων ενός παγκόσμιου και ενός

ακόμαπιοαιματηρούεμφυλίουΠολλοίαπότουςποιητέςτηςμεταπολεμικήςγενιάς

φυλακίστηκαν για την αριστερή δράση τους όπως ο Αναγνωστάκης και ο

ΛειβαδίτηςΟιδυοτούτοιμάλισταέχονταςζήσειτηνεμπειρίατουμελλοθανάτου

κατά τοδιάστηματηςφυλάκισήςτουςέγραψανδυοποιήματαέκαστοςμετοντίτλο

laquoΕπίλογοςraquolt Άλλοι ομότεχνοί τουςαποτυπώνουν τηναπαισιοδοξία και τονφόβο

τουθάνατου που κυριαρχούσε κατά την εποχή τουςΟαχτούρης διατείνεται ότι

laquoδὲνἔχει γράψειποιήματα μόνοσταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνειraquoοΕγγονόπουλος

θεωρείότιοιποιητικέςδημιουργίεςείναιτόσοπένθιμεςlaquoωςαν ναγράφονταναπό

τηνάλλημεριάαγγελτηρίωνθανάτουraquoενώοΓκάτοςανησυχείότιlaquoἴδιαπαντοῦθά

῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτωνraquo

Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ποιητές καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και

εκφράζουν το όραμα μιας ολόκληρης γενιάς βγαίνοντας από τον Βrsquo Παγκόσμιο

ΠόλεμογιαπρόοδοδικαιοσύνηκαιευημερίαΔυστυχώςημεταπολεμικήπερίοδος

τουςδιαψεύδειώστεηαπογοήτευσήτουςείναιεμφανήςκαισταέργα τουςκατάτις

δεκαετίεςτουrsquo70καιτουrsquo80Γιαναεκφράσουντονπαραλογισμόπουχαρακτηρίζει

τον 20ό αιώνα οι μεταπολεμικοί ποιητές χρησιμοποιούν τον υπερρεαλισμό

γνωρίσματα του οποίου είναι ο συνειρμικός λόγος ο σύντομος ndashσυχνά

μονολεκτικός- στίχος όπου η κάθε λέξη έχει ξεχωριστήαξία και συναισθηματική

φόρτισηηέντονηεικονοπλασίαπουσυνδυάζειανομοιογενήστοιχείαηπεζολογία

καθώςκαιηέλλειψηστίξης

ημαντικήσυνεισφορά τωνποιητών της γενιάςαυτής είναι η ανανέωση όχι μόνο

των εκφραστικών μέσων της τέχνης τους αλλά η εστίαση στα καθημερινά

κοινωνικάπροβλήματατηςεποχήςτουςχωρίςναχάσουντηνσυναισθηματικότητά

τους Επίσης διερεύνησαν τη σημασία της ποίησης και τη δυνατότητά της να

εμπνεύσει αγώνες και κοινωνικά οράματα Σο στοιχείο αυτό είναιπου κάνει τους

ποιητές αυτούς ιδιαίτερα επίκαιρουςlt

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

Salvador Dali Dali at the Age of Six

laquoἘπάγγελμά μου τὸ ἀκατόρθωτοraquo

Σάσος Λειβαδίτης

laquoΒαδίζεις σε μιαν έρημο Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει Όσο κι

αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο ωστόσο εσύ

είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο Αυτό είναι το

ποίημαraquo

Κική Δημουλά

Εικόνα εξωφύλλου Νίκος Εγγονόπουλος Ο Ποιητής και η Μούσα του

1

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ

Η αφορμή για τη σύνταξη αυτής της συλλογής ποιημάτων ήταν ο laquoδιάλογοςraquo

μεταξύτωνποιητώνΝίκουΕγγονόπουλουκαιΜανόληΑναγνωστάκησχετικάμετο

αν η ποίηση είχε θέση στα χρόνια του laquoεμφυλίου σπαραγμούraquo ήμερα καθώς η

Κατοχή (1941-1944) και ο Εμφύλιος (1946-1949) έδωσαν τη θέση τους σε μια

επίπλαστηευημερίαοlaquoεχθρόςraquoέχειαλλάξειμορφή Ηπολτοποίησητωναξιών η

έλλειψηοράματος σεσυνδυασμόμετηχειραγώγησητωνσυνειδήσεων συνθέτουν

μιαζοφερήκοινωνικήπραγματικότηταμεεξίσουολέθριεςσυνέπειεςΤπόαυτέςτις

συνήκεςηποίησηδύναταιναπροβληματίσειναδιδάξεικαιndashκυρίως- ναεμπνεύσει

Οι ποιητές που ανθολογούνται στην παρούσα συλλογή ίσως να δώσουν μια

απάντηση μέσω των έργων τους στο ερώτημα αυτό Όλοι τους ndashεκτός του

αραντάρη- ανήκουν στην πρώτη μεταπολεμική γενιά η οποία μεγάλωσε στις

στάχτες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 στον Μεσοπόλεμο και

φορτώθηκε με τα εφιαλτικά βιώματα δυο πολέμων ενός παγκόσμιου και ενός

ακόμαπιοαιματηρούεμφυλίουΠολλοίαπότουςποιητέςτηςμεταπολεμικήςγενιάς

φυλακίστηκαν για την αριστερή δράση τους όπως ο Αναγνωστάκης και ο

ΛειβαδίτηςΟιδυοτούτοιμάλισταέχονταςζήσειτηνεμπειρίατουμελλοθανάτου

κατά τοδιάστηματηςφυλάκισήςτουςέγραψανδυοποιήματαέκαστοςμετοντίτλο

laquoΕπίλογοςraquolt Άλλοι ομότεχνοί τουςαποτυπώνουν τηναπαισιοδοξία και τονφόβο

τουθάνατου που κυριαρχούσε κατά την εποχή τουςΟαχτούρης διατείνεται ότι

laquoδὲνἔχει γράψειποιήματα μόνοσταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνειraquoοΕγγονόπουλος

θεωρείότιοιποιητικέςδημιουργίεςείναιτόσοπένθιμεςlaquoωςαν ναγράφονταναπό

τηνάλλημεριάαγγελτηρίωνθανάτουraquoενώοΓκάτοςανησυχείότιlaquoἴδιαπαντοῦθά

῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτωνraquo

Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ποιητές καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και

εκφράζουν το όραμα μιας ολόκληρης γενιάς βγαίνοντας από τον Βrsquo Παγκόσμιο

ΠόλεμογιαπρόοδοδικαιοσύνηκαιευημερίαΔυστυχώςημεταπολεμικήπερίοδος

τουςδιαψεύδειώστεηαπογοήτευσήτουςείναιεμφανήςκαισταέργα τουςκατάτις

δεκαετίεςτουrsquo70καιτουrsquo80Γιαναεκφράσουντονπαραλογισμόπουχαρακτηρίζει

τον 20ό αιώνα οι μεταπολεμικοί ποιητές χρησιμοποιούν τον υπερρεαλισμό

γνωρίσματα του οποίου είναι ο συνειρμικός λόγος ο σύντομος ndashσυχνά

μονολεκτικός- στίχος όπου η κάθε λέξη έχει ξεχωριστήαξία και συναισθηματική

φόρτισηηέντονηεικονοπλασίαπουσυνδυάζειανομοιογενήστοιχείαηπεζολογία

καθώςκαιηέλλειψηστίξης

ημαντικήσυνεισφορά τωνποιητών της γενιάςαυτής είναι η ανανέωση όχι μόνο

των εκφραστικών μέσων της τέχνης τους αλλά η εστίαση στα καθημερινά

κοινωνικάπροβλήματατηςεποχήςτουςχωρίςναχάσουντηνσυναισθηματικότητά

τους Επίσης διερεύνησαν τη σημασία της ποίησης και τη δυνατότητά της να

εμπνεύσει αγώνες και κοινωνικά οράματα Σο στοιχείο αυτό είναιπου κάνει τους

ποιητές αυτούς ιδιαίτερα επίκαιρουςlt

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

1

ΕΕΙΙΑΑΓΓΩΩΓΓΗΗ

Η αφορμή για τη σύνταξη αυτής της συλλογής ποιημάτων ήταν ο laquoδιάλογοςraquo

μεταξύτωνποιητώνΝίκουΕγγονόπουλουκαιΜανόληΑναγνωστάκησχετικάμετο

αν η ποίηση είχε θέση στα χρόνια του laquoεμφυλίου σπαραγμούraquo ήμερα καθώς η

Κατοχή (1941-1944) και ο Εμφύλιος (1946-1949) έδωσαν τη θέση τους σε μια

επίπλαστηευημερίαοlaquoεχθρόςraquoέχειαλλάξειμορφή Ηπολτοποίησητωναξιών η

έλλειψηοράματος σεσυνδυασμόμετηχειραγώγησητωνσυνειδήσεων συνθέτουν

μιαζοφερήκοινωνικήπραγματικότηταμεεξίσουολέθριεςσυνέπειεςΤπόαυτέςτις

συνήκεςηποίησηδύναταιναπροβληματίσειναδιδάξεικαιndashκυρίως- ναεμπνεύσει

Οι ποιητές που ανθολογούνται στην παρούσα συλλογή ίσως να δώσουν μια

απάντηση μέσω των έργων τους στο ερώτημα αυτό Όλοι τους ndashεκτός του

αραντάρη- ανήκουν στην πρώτη μεταπολεμική γενιά η οποία μεγάλωσε στις

στάχτες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 στον Μεσοπόλεμο και

φορτώθηκε με τα εφιαλτικά βιώματα δυο πολέμων ενός παγκόσμιου και ενός

ακόμαπιοαιματηρούεμφυλίουΠολλοίαπότουςποιητέςτηςμεταπολεμικήςγενιάς

φυλακίστηκαν για την αριστερή δράση τους όπως ο Αναγνωστάκης και ο

ΛειβαδίτηςΟιδυοτούτοιμάλισταέχονταςζήσειτηνεμπειρίατουμελλοθανάτου

κατά τοδιάστηματηςφυλάκισήςτουςέγραψανδυοποιήματαέκαστοςμετοντίτλο

laquoΕπίλογοςraquolt Άλλοι ομότεχνοί τουςαποτυπώνουν τηναπαισιοδοξία και τονφόβο

τουθάνατου που κυριαρχούσε κατά την εποχή τουςΟαχτούρης διατείνεται ότι

laquoδὲνἔχει γράψειποιήματα μόνοσταυροὺς σὲ μνήματα καρφώνειraquoοΕγγονόπουλος

θεωρείότιοιποιητικέςδημιουργίεςείναιτόσοπένθιμεςlaquoωςαν ναγράφονταναπό

τηνάλλημεριάαγγελτηρίωνθανάτουraquoενώοΓκάτοςανησυχείότιlaquoἴδιαπαντοῦθά

῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτωνraquo

Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ποιητές καταπιάνονται με τον Εμφύλιο και

εκφράζουν το όραμα μιας ολόκληρης γενιάς βγαίνοντας από τον Βrsquo Παγκόσμιο

ΠόλεμογιαπρόοδοδικαιοσύνηκαιευημερίαΔυστυχώςημεταπολεμικήπερίοδος

τουςδιαψεύδειώστεηαπογοήτευσήτουςείναιεμφανήςκαισταέργα τουςκατάτις

δεκαετίεςτουrsquo70καιτουrsquo80Γιαναεκφράσουντονπαραλογισμόπουχαρακτηρίζει

τον 20ό αιώνα οι μεταπολεμικοί ποιητές χρησιμοποιούν τον υπερρεαλισμό

γνωρίσματα του οποίου είναι ο συνειρμικός λόγος ο σύντομος ndashσυχνά

μονολεκτικός- στίχος όπου η κάθε λέξη έχει ξεχωριστήαξία και συναισθηματική

φόρτισηηέντονηεικονοπλασίαπουσυνδυάζειανομοιογενήστοιχείαηπεζολογία

καθώςκαιηέλλειψηστίξης

ημαντικήσυνεισφορά τωνποιητών της γενιάςαυτής είναι η ανανέωση όχι μόνο

των εκφραστικών μέσων της τέχνης τους αλλά η εστίαση στα καθημερινά

κοινωνικάπροβλήματατηςεποχήςτουςχωρίςναχάσουντηνσυναισθηματικότητά

τους Επίσης διερεύνησαν τη σημασία της ποίησης και τη δυνατότητά της να

εμπνεύσει αγώνες και κοινωνικά οράματα Σο στοιχείο αυτό είναιπου κάνει τους

ποιητές αυτούς ιδιαίτερα επίκαιρουςlt

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

2

ΓΓιιώώρργγοοςς ααρρααννττάάρρηηςς (1908-1941)

Ἔχω δεῖ τὸν οὐρανό

Ἔχωδεῖτὸνοὐρανὸμὲτὰμάτιαμου

Μὲτὰμάτιαμουἄνοιξατὰμάτιατου

Μὲτὴγλῶσσαμουμίλησε

Γίναμεἀδελφοὶκαὶκουβεντιάσαμε

τρώσαμετραπέζικαὶδειπνήσαμε

ὰννὰἦτανὁκαιρὸςὅλοςμπροστάμας

Καὶθυμᾶμαιτὸνἥλιοποὺγελοῦσε

Πούγελοῦσεκαὶ δάκρυζεθυμᾶμαι

Ἡ ποίηση (Πρόλογος)

Δὲμπορῶνὰβρῶπιάτί θέλεινὰπεῖποίησηΜοῦδιαφεύγειΣὸἤξεραἀλλὰτώρα

μοῦδιαφεύγειἊνκάποιοςμοῦρωτήσειαὐτὴτὴστιγμήθὰντροπιαστῶΓιατὶ

ἐξακολουθῶνὰεἶμαιἐνδόμυχαβέβαιοςπὼςἡποίησηεἶναιμιὰοὐσία

ἀπαράλλαχταὅπωςκαὶἡζωήΚαὶκρύβωκρύβομαικάτικρύβωἀπὸκάποιον

κρύβομαιὰν᾿ἀρχίζωνὰγίνομαιτρελόςκαὶνὰντρέπομαι

Ἀλλὰ ἡ ποίησηΚάποιοςθὰ σταθεῖ ἱκανὸςνὰ πεῖ στοὺςἄλλουςὄχισ᾿ ἐμέναποὺ ἂν

καὶ τὸ ξέρωφεύγωτίεἶναιποίηση

Μιλῶ

Μιλῶγιατὶὑπάρχειἕναςοὐρανὸςποὺμὲἀκούει

Μιλῶγιατὶμιλοῦντὰμάτιασου

Καὶδὲνὑπάρχειθάλασσαδὲνὑπάρχειχώρα

Ὅπουτὰμάτιασουδὲμιλοῦν

Σὰμάτιασουμιλοῦνἐγὼχορεύω

Λίγηδροσιὰμιλοῦνκιἐγὼχορεύω

Λίγηχλόηπατοῦντὰπόδιαμου

Ὁἄνεμοςφυσᾶπούμᾶςἀκούει

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

3

Σῆς Ὕπαρξης

Ὕπαρξη

Δῶροστὴνἁγνήμαςοὐσία

Γέλιοποὺχαράζει

Σὴνπαντοτινὴνύχτα

Πάνωστὶςλεῦκες

Ἀπαράτησετὸστεφάνισου

Υέρεστὸ κοιμισμένοδάσος

Σὸ θρόισματοῦ ὀνείρου

Ποὺ ἐμᾶςτοὺςσιωπηλοὺς

Ἐξύπνησε

Πάλι ὁ οὐρανός

Πάλιὁ οὐρανὸςἀνοίγειἐδῶ τὴνπύλη

Πάλισηκώνειτὴ σημαία

Ἐμεῖςμπαίνουμεχωρὶςφόβο

Σὰ μάτιατὰ πουλιὰ μαζίμαςμπαίνουν

Ἀστράφτειἡ πολιτείαἀστράφτειὁ νοῦςμας

Ἡ φαντασίατοὺςκήπουςπλημμυράει

Εἶναιπαιδιὰ ποὺ στέκονταιστὶςβρύσες

Κορυδαλλοὶ στοὺςὄρθρουςἀκουμπᾶνε

τὶςλεμονιὲςἄγγελοιχορτάτοι

Εἶναιἀηδόνιαποὺ παντοῦ ξυπνᾶνε

Υλογέρεςπαίζουνἔντομαβουίζουν

Εἶναιτραγούδιαἡ στάχτητῶννεκρῶν

Καὶ οἱ νεκροὶ κάπουἀναγεννιοῦνταιπάλι

Ὁλοῦθεμᾶςμαζεύειὁ Θεὸς

Ἔχουμεχέριακαθαρὰ καὶ πᾶμε

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

4

Δὲν εἴμαστε ποιητές

Δὲνεἴμαστεποιητὲς

ημαίνειἐγκαταλείπουμετὸν ἀγῶνα

Παρατᾶμετὴ χαρὰ στοὺςἀνίδεους

Σὶςγυναῖκεςστὰ φιλιὰ τοῦ ἀνέμου

Καὶ στὴ σκόνητοῦ καιροῦ

ημαίνειπὼςφοβόμαστε

Καὶ ἡ ζωήμαςἔγινεξένη

Ὁ θάνατοςβραχνάς

Ἀκόμα δὲν μπόρεσα

Ἀκόμαδὲνμπόρεσανὰ χύσωἕναδάκρυ

πάνωστὴνκαταστροφὴ

δὲνκοίταξαἀκόμακαλὰ τοὺςπεθαμένους

δὲνπρόφτασανὰ δῶ πὼςλείπουνε

ἀπὸ τὴ συντροφιάμου

πὼςἔχασαντὸνἀέραποὺ ἐγὼ ἀναπνέω

καὶ πὼςἡ μουσικὴ τῶνλουλουδιῶν

ὁ βόμβοςτῶνὀνομάτωνποὺ ἔχουνετὰ πράγματα

δὲνἔρχεταιστ᾿ αὐτιάτους

ἀκόμαδὲνχλιμίντρισαντ᾿ ἄλογα

ποὺ θὰ μὲ φέρουνπλάιτους

Νὰ τοὺςμιλήσω

νὰ κλάψωμαζίτους

καὶ ὕστερανὰ τοὺςσηκώσωὄρθιους

ὅλοινὰ σηκωθοῦμεσὰνἕναςἄνθρωπος

σὰντίποτανὰ μὴνεἶχεγίνει

σὰνἡ μάχηνὰ μὴνεἶχεπεράσειπάνωἀπὸ τὰ κεφάλιαμας

Ο ποιητής Γιώργος Σαραντάρης αν και ανήκει στην παλαιότερη ποιητική Γενιά του rsquo30

ανθολογείται διότι τα θέματά του παρουσιάζουν ομοιότητες με αυτά των ποιητών της

πρώτης μεταπολεμικής γενιάς

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

5

ΝΝίίκκοοςς ΓΓκκάάττσσοοςς (1911-1992)

Ἀμοργός

Κακοὶ μάρτυρες ἀνθρώποισιν ὀφθαλμοὶ

καὶ ὦτα βαρβάρους ψυχὰς ἐχόντων

HPAKΛEITO

Μὲτὴνπατρίδατουςδεμένηστὰπανιὰκαὶτὰκουπιὰστὸνἄνεμοκρεμασμένα

Οἱναυαγοὶκοιμήθηκανἥμεροισὰνἀγρίμιανεκρὰμέσαστῶνσφουγγαριῶντὰ

σεντόνια

Ἀλλὰτὰμάτιατῶνφυκιῶνεἶναιστραμέναστὴθάλασσα

Μήπωςτοὺςξαναφέρειὁ νοτιᾶςμὲτὰφρεσκοβαμέναλατίνια

Κιἕναςχαμένοςἐλέφανταςἀξίζειπάντοτεπιὸπολὺἀπὸδυὸστήθιακοριτσιοῦποὺ

σαλεύουν

Μόνον᾿ἀνάψουνεστὰβουνὰοἱστέγεςτῶνἐρημοκκλησιῶνμὲτὸμεράκιτοῦ

ἀποσπερίτη

Νὰκυματίσουνετὰπουλιὰστῆςλεμονιᾶςτὰκατάρτια

Μὲτῆςκαινούργιαςπερπατησιᾶςτὸσταθερὸἄσπροφύσημα

Καὶτότεθά῾ρθουνἀέρηδεςσώματακύκνωνποὺμείνανεἄσπιλοιτρυφεροὶκαὶ

ἀκίνητοι

Μὲςστοὺςὁδοστρωτῆρεςτῶνμαγαζιῶνμέσαστῶνλαχανόκηπωντοὺςκυκλῶνες

Ὅταντὰμάτιατῶνγυναικῶνγίνανκάρβουνακιἔσπασανοἱκαρδιὲςτῶν

καστανάδων

Ὅτανὁθερισμὸςἐσταμάτησεκιἄρχισανοἱἐλπίδεςτῶνγρύλων

Γι᾿αὐτὸλοιπὸνκιἐσεῖςπαλληκάριαμουμὲτὸκρασὶτὰφιλιὰκαὶτὰφύλλαστὸ

στόμασας

Θέλωνὰβγεῖτεγυμνοὶστὰποτάμια

ΝὰτραγουδῆστετὴΜπαρμπαριὰὅπωςὁξυλουργὸςκυνηγάειτοὺςσκίνους

Ὅπωςπερνάειἡὄχεντραμὲςἀπ᾿τὰπεριβόλιατῶνκριθαριῶν

Μὲτὰπερήφαναμάτιατηςὀργισμένα

Κιὅπωςοἱἀστραπὲςἁλωνίζουντὰνιάτα

Καὶμὴγελᾶςκαὶμὴνκλαῖςκαὶμὴχαίρεσαι

Μὴσφίγγειςἄδικατὰπαπούτσιασουσὰνὰφυτεύειςπλατάνια

ΜὴγίνεσαιΠEΠPΨMENON

Γιατίδὲνεἶναιὁσταυραητὸςἕνακλεισμένοσυρτάρι

Δὲνεἶναιδάκρυκορομηλιᾶςοὔτεχαμόγελονούφαρου

Οὔτεφανέλαπεριστεριοῦκαὶμαντολίνοουλτάνου

Οὔτεμεταξωτὴφορεσιὰγιὰτὸκεφάλιτῆςφάλαινας

Εἶναιπριόνιθαλασσινὸποὺπετσοκόβειτοὺςγλάρους

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

6

Εἶναιπροσκέφαλομαραγκοῦεἶναιρολόιζητιάνου

Εἶναιφωτιὰσ᾿ἕναγύφτικοποὺκοροϊδεύειτὶςπαπαδιὲςκαὶνανουρίζειτὰκρίνα

ΕἶναιτῶνΣούρκωνσυμπεθεριὸτῶνΑὐστραλῶνπανηγύρι

ΕἶναιλημέριτῶνΟὔγγρων

Ποὺτὸχινόπωροοἱφουντουκιὲςπᾶνεκρυφὰκιἀνταμώνουνται

Βλέπουντοὺςφρόνιμουςπελαργοὺςνὰβάφουνμαῦρατ᾿αὐγάτους

Καὶτόνεκλαῖνεκιαὐτὲς

Καῖνετὰνυχτικάτουςκαὶφοροῦντὸμισοφόριτῆςπάπιας

τρώνουνἀστέριακαταγῆςγιὰνὰπατήσουνοἱβασιλιάδες

Μὲτ᾿ἀσημένιατουςχαϊμαλιὰμὲτὴνκορώνακαὶτὴνπορφύρα

κορπᾶνεδεντρολίβανοστὶςβραγιὲς

Γιὰνὰπεράσουνοἱποντικοὶνὰπᾶνεσ᾿ἄλλοκελλάρι

Νὰμποῦνεσ᾿ἄλλεςἐκκλησιὲςνὰφᾶντὶςἍγιεςΣράπεζες

Κιοἱκουκουβάγιεςπαιδιάμου

Οἱκουκουβάγιεςοὐρλιάζουνε

Κιοἱπεθαμένεςκαλογριὲςσηκώνουνταινὰχορέψουν

Μὲντέφιατούμπανακαὶβιολιὰμὲπίπιζεςκαὶλαγοῦτα

Μὲφλάμπουρακαὶμὲθυμιατὰμὲβότανακαὶμαγνάδια

Μὲτῆςἀρκούδαςτὸβρακὶστὴνπαγωμένηκοιλάδα

Σρῶνετὰμανιτάριατῶνκουναβιῶν

Παίζουν κορῶνα-γράμματατὸδαχτυλίδιτ᾿Ἅη-ΓιαννιοῦκαὶτὰφλουριὰτοῦἈράπη

Περιγελᾶνετὶςμάγισσες

ΚόβουντὰγένιαἑνὸςπαπᾶμὲτοῦΚολοκοτρώνητὸγιαταγάνι

Λούζονταιμὲςστὴνἄχνητοῦλιβανιοῦ

Κιὕστεραψέλνονταςἀργὰμπαίνουνξανὰστὴγῆκαὶσωπαίνουν

Ὅπωςσωπαίνουντὰκύματαὅπωςὁκοῦκοςτὴχαραυγὴὅπωςὁλύχνοςτὸβράδυ

Ἔτσισ᾿ἕναπιθάριβαθὺτὸσταφύλιξεραίνεταικαὶστὸκαμπαναριὸμιᾶςσυκιᾶς

κιτρινίζειτὸμῆλο

Ἔτσιμὲμιὰγραβάταφανταχτερὴ

τὴντέντατῆςκληματαριᾶςτὸκαλοκαίριἀνασαίνει

Ἔτσι κοιμᾶταιὁλόγυμνημέσαστὶςἄσπρεςκερασιὲςμίατρυφερήμουἀγάπη

Ἕνακορίτσιἀμάραντοσὰμυγδαλιᾶςκλωνάρι

Μὲτὸκεφάλιστὸνἀγκώνατηςγερτὸκαὶτὴνπαλάμηπάνωστὸφλουρίτης

Πάνωστὴνπρωινήτουθαλπωρὴὅτανσιγὰσιγὰσὰντὸνκλέφτη

Ἀπὸτὸπαραθύριτῆςἄνοιξηςμπαίνειὁαὐγερινὸςνὰτὴνξυπνήσει

Λένεπὼςτρέμουντὰβουνὰκαὶπὼςθυμώνουντὰἔλατα

Ὅτανἡνύχταροκανάειτὶςπρόκεςτῶνκεραμιδιῶννὰμποῦνοἱκαλικάντζαροιμέσα

Ὅτανρουφάειἡκόλασητὸνἀφρισμένομόχθοτῶνχειμάῤῥων

Ἢὅτανἡχωρίστρατῆςπιπεριᾶςγίνεταιτοῦβοριᾶκλωτσοσκούφι

ΜόνοτὰβόδιατῶνἈχαιῶνμὲςστὰπαχιὰλιβάδιατῆςΘεσσαλίας

Βόσκουνἀκμαῖακαὶδυνατὰμὲτὸναἰώνιοἥλιοποὺτὰκοιτάζει

Σρῶνεχορτάριπράσινοφύλλατῆςλεύκαςσέλιναπίνουνεκαθαρὸνερὸμὲςστ᾿

αὐλάκια

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

7

Μυρίζουντὸνἱδρώτατῆςγῆςκιὕστεραπέφτουνεβαριὰκάτωἀπ᾿τὸνἴσκιοτῆςἰτιᾶς

νὰκοιμηθοῦνε

Πετᾶτετοὺςνεκροὺςεἶπ᾿ὁἩράκλειτοςκιεἶδετὸνοὐρανὸνὰχλωμιάζει

Κιεἶδεστὴλάσπηδυὸμικρὰκυκλάμινανὰφιλιοῦνται

Κιἔπεσενὰφιλήσεικιαὐτὸςτὸπεθαμένοσῶματουμὲςστὸφιλόξενοχῶμα

Ὅπωςὁλύκοςκατεβαίνειἀπ᾿τοὺςδρυμοὺςνὰδεῖτὸψόφιοσκυλὶκαὶνὰκλάψει

Σίνὰμοῦκάμειἡσταλαγματιὰποὺλάμπειστὸμέτωπόσου

Σὸξέρωπάνωστὰχείλιασουἔγραψεὁκεραυνὸςτ᾿ὄνομάτου

Σὸξέρωμέσαστὰμάτια σουἔχτισεἕναςἀητὸςτὴφωλιάτου

Μὰἐδῶστὴνὄχτητὴνὑγρὴμόνοἕναςδρόμοςὑπάρχει

Μόνοἕναςδρόμοςἀπατηλὸςκαὶπρέπεινὰτὸνπεράσεις

Πρέπειστὸαἷμανὰβουτηχτεῖςπρὶνὁκαιρὸςσὲπροφτάσει

Καὶνὰδιαβεῖςἀντίπερανὰξαναβρεῖςτοὺςσυντρόφουςσου

Ἄνθηπουλιὰἐλάφια

Νὰβρεῖςμίανἄλληθάλασσαμίανἄλληἁπαλοσύνη

ΝὰπιάσειςἀπὸτὰλουριὰτοῦἈχιλλέατ᾿ἄλογα

Ἀντὶνὰκάθεσαιβουβὴτὸνποταμὸνὰμαλώνεις

ΣὸνποταμὸνὰλιθοβολεῖςὅπωςἡμάνατοῦΚίτσου

Γιατίκιἐσὺθά῾χειςχαθεῖκιἡὀμορφιάσουθά῾χειγεράσει

Μέσαστοὺςκλώνουςμιᾶςλυγαριᾶςβλέπωτὸπαιδικόσουπουκάμισονὰστεγνώνει

Πάρ᾿τοσημαίατῆςζωῆςνὰσαβανώσειςτὸθάνατο

Κιἂςμὴλυγίσειἡκαρδιάσου

Κιἂςμὴνκυλήσειτὸδάκρυσουπάνωστὴνἀδυσώπητητούτηγῆ

Ὅπωςἐκύλησεμιὰ φορὰστὴνπαγωμένηἐρημιὰτὸδάκρυτοῦπιγκουίνου

Δὲνὠφελεῖτὸπαράπονο

Ἴδιαπαντοῦθά῾ναιἡζωὴμὲτὸσουραύλιτῶνφιδιῶνστὴχώρατῶνφαντασμάτων

Μὲτὸτραγούδιτῶνληστῶνστὰδάσητῶνἀρωμάτων

Μὲτὸμαχαίριἑνὸςκαημοῦστὰμάγουλατῆςἐλπίδας

Μὲ τὸμαράζιμιᾶςἄνοιξηςστὰφυλλοκάρδιατοῦγκιώνη

Υτάνειἕναἀλέτρινὰβρεθεῖκιἕναδρεπάνικοφτερὸσ᾿ἕναχαρούμενοχέρι

Υτάνειν᾿ἀνθίσειμόνο

Λίγοστάριγιὰτὶςγιορτὲςλίγοκρασὶγιὰτὴθύμησηλίγονερὸγιὰτὴσκόνη

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴἥλιοςδὲνἀνατέλλει

Μόνοσκουλήκιαβγαίνουνενὰκοροϊδέψουντ᾿ἄστρα

Μόνοφυτρώνουνἄλογαστὶςμυρμηγκοφωλιὲς

Καὶνυχτερίδεςτρῶνπουλιὰκαὶκατουρᾶνεσπέρμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴδὲβασιλεύειἡνύχτα

Μόνοξερνᾶνοἱφυλλωσιὲςἕναποτάμιδάκρυα

Ὅτανπερνάειὁδιάβολοςνὰκαβαλήσειτὰσκυλιὰ

Καὶτὰκοράκιακολυμπᾶνσ᾿ἕναπηγάδιμ᾿αἷμα

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴτὸμάτιἔχειστερέψει

Ἔχειπαγώσειτὸμυαλὸκιἔχειἡκαρδιὰπετρώσει

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

8

Κρέμονταισάρκεςβατραχιῶνστὰδόντιατῆςἀράχνης

κούζουνἀκρίδεςνηστικὲςσὲβρυκολάκωνπόδια

τοῦπικραμένουτὴναὐλὴβγαίνειχορτάριμαῦρο

ΜόνοἕναβράδυτοῦΜαγιοῦπέρασεἕναςἀγέρας

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Κιἂνθὰδιψάσειςγιὰνερὸθὰστίψουμεἕνασύννεφο

Κιἂνθὰπεινάσειςγιὰψωμὶθὰσφάξουμεἕναἀηδόνι

Μόνοκαρτέρειμίαστιγμὴν᾿ἀνοίξειὁπικραπήγανος

N᾿ἀστράψειὁμαῦροςοὐρανὸςνὰλουλουδίσειὁφλόμος

Μὰεἶτανἀγέραςκιἔφυγεκορυδαλλὸςκιἐχάθη

ΕἶταντοῦΜάητὸπρόσωποτοῦφεγγαριοῦἡἀσπράδα

Ἕναπερπάτημαἐλαφρὺσὰσκίρτηματοῦκάμπου

Ἕναφιλὶτῆςθάλασσαςτῆςἀφροστολισμένης

Ξύπνησεγάργαρονερὸἀπὸτὴρίζατοῦπεύκουνὰβρεῖςτὰμάτιατῶνσπουργιτιῶν

καὶ νὰ τὰ ζωντανέψεις ποτίζοντας τὸ χῶμα μὲ μυρωδιὰ βασιλικοῦ καὶ μὲ

σφυρίγματασαύραςΣὸξέρωεἶσαιμίαφλέβαγυμνὴκάτωἀπὸτὸφοβερὸβλέμμα

τοῦἀνέμου εἶσαι μίασπίθα βουβὴμέσαστὸ λαμπερὸπλῆθος τῶνἄστρωνΔὲ σὲ

προσέχεικανεὶςκανεὶςδὲσταματᾶν᾿ἀκούσειτὴνἀνάσασουμὰσὺμὲτὸβαρύσου

περπάτημαμὲςστὴνἀγέρωχηφύσηθὰφτάσειςμίαμέραστὰφύλλατῆςβερυκοκιᾶς

θ᾿ἀνέβειςστὰλυγερὰκορμιὰτῶνμικρῶνσπάρτωνκαὶθὰκυλήσειςἀπὸτὰμάτια

μιᾶςἀγαπητικιᾶςσὰνἐφηβικὸφεγγάριὙπάρχειμίαπέτραἀθάνατηποὺκάποτε

περαστικὸς ἕνας ἀνθρώπινος ἄγγελος ἔγραψε τ᾿ ὄνομά του ἐπάνω της κι ἕνα

τραγούδιποὺδὲντὸξέρειἀκόμακανεὶςοὔτετὰπιὸτρελὰπαιδιὰοὔτετὰπιὸσοφὰ

τ᾿ ἀηδόνια Εἶναι κλεισμένη τώρα σὲ μιὰ σπηλιὰ τοῦ βουνοῦ Ντέβι μέσα στὶς

λαγκαδιὲς καὶ στὰ φαράγγια τῆς πατρικῆς μου γῆς μὰ ὅταν ἀνοίξει κάποτε καὶ

τιναχτεῖ ἐνάντια στὴ φθορὰ καὶ στὸ χρόνο αὐτὸ τὸ ἀγγελικὸ τραγούδι θὰ πάψει

ξαφνικὰἡβροχὴκαὶθὰστεγνώσουνοἱλάσπεςτὰχιόνιαθὰλιώσουνστὰβουνὰθὰ

κελαηδήσει ὁ ἄνεμος τὰ χελιδόνια θ᾿ ἀναστηθοῦν οἱ λυγαριὲς θὰ ριγήσουν κι οἱ

ἄνθρωποιμὲτὰκρύαμάτιακαὶτὰχλωμὰπρόσωπαὅτανἀκούσουντὶςκαμπάνεςνὰ

χτυπᾶνμέσαστὰραγισμένακαμπαναριὰμοναχέςτουςθὰβροῦνκαπέλαγιορτινὰ

νὰφορέσουνκαὶφιόγκουςφανταχτεροὺςνὰδέσουνστὰπαπούτσιατουςΓιατὶτότε

κανεὶςδὲθ᾿ἀστιεύεταιπιὰτὸαἷματῶνρυακιῶνθὰξεχειλίσειτὰζῷαθὰκόψουντὰ

χαλινάριατουςστὰπαχνιὰτὸχόρτοθὰπρασινίσειστοὺςστάβλουςστὰκεραμίδια

θὰπεταχτοῦν ὁλόχλωρες παπαροῦνες καὶ μάηδες καὶ σ᾿ ὅλα τὰ σταυροδρόμια θ᾿

ἀνάψουν κόκκινεςφωτιὲς τὰμεσάνυχτα Σότεθὰ ῾ρθοῦν σιγὰ-σιγὰ τὰφοβισμένα

κορίτσια γιὰ νὰ πετάξουν τὸ τελευταῖο τους ροῦχο στὴ φωτιὰ κι ὁλόγυμνα θὰ

χορέψουντριγύρωτηςὅπωςτὴνἐποχὴἀκριβῶςποὺεἴμαστανκιἐμεῖςνέοικιἄνοιγε

ἕναπαράθυροτὴναὐγὴγιὰνὰφυτρώσειστὸστῆθοςτουςἕναφλογάτογαρύφαλο

Παιδιὰἴσωςἡμνήμητῶνπρογόνωννὰεἶναιβαθύτερηπαρηγοριὰκαὶπιὸπολύτιμη

συντροφιὰ ἀπὸ μία χούφτα ροδόσταμο καὶ τὸ μεθύσι τῆς ὀμορφιᾶς τίποτε

διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν κοιμισμένη τριανταφυλλιά του Εὐρώτα Καληνύχτα λοιπὸν

βλέπωσωροὺςπεφτάστερανὰσᾶςλικνίζουντὰὄνειραμὰἐγὼκρατῶστὰδάχτυλά

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

9

μου τὴ μουσικὴ γιὰ μία καλύτερη μέρα Οἱ ταξιδιῶτες τῶν Ἰνδιῶν ξέρουνε

περισσότερανὰσᾶςποῦνἀπ᾿τοὺςΒυζαντινοὺςχρονογράφους

Oἄνθρωποςκατὰτὸνροῦντῆςμυστηριώδουςζωῆςτου

Κατέλιπενεἰςτοὺςἀπογόνουςτουδείγματαπολλαπλᾶκαὶἀντάξιατῆςἀθανάτου

καταγωγῆςτου

Ὅπωςἐπίσηςκατέλιπενἴχνητῶνἐρειπίωντοῦλυκαυγοῦςχιονοστιβάδαςοὐρανίων

ἑρπετῶνχαρταετοὺςἀδάμανταςκαὶβλέμματαὑακίνθων

Ἐνμέσῳἀναστεναγμῶνδακρύωνπείνηςοἰμωγῶνκαὶτέφραςὑπογείωνφρεάτων

Πόσοπολὺσὲἀγάπησαἐγὼμονάχατὸξέρω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομμένοτριφύλλι

Μαύρημεγάληθάλασσαμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

Ἕνακαράβιμπαίνειστὸγιαλὸἕναμαγγανοπήγαδοσκουριασμένοβογγάει

Μιὰτούφαγαλανὸςκαπνὸςμὲςστὸτριανταφυλλὶτοῦὁρίζοντα

Ἴδιοςμὲτὴφτερούγατοῦγερανοῦποὺσπαράζει

τρατιὲςχελιδονιῶνπεριμένουνενὰποῦνστοὺςἀντρειωμένουςτὸκαλωσόρισες

Μπράτσασηκώνουνταιγυμνὰμὲχαραγμένεςἄγκυρεςστὴμασχάλη

Μπερδεύουνταικραυγὲςπαιδιῶνμὲτὸκελάδηματοῦπουνέντε

Μέλισσεςμπαινοβγαίνουνεμὲςστὰρουθούνιατῶνἀγελάδων

Μαντήλιακαλαματιανὰκυματίζουνε

Καὶμίακαμπάναμακρινὴβάφειτὸνοὐρανὸμὲλουλάκι

ὰντὴφωνὴκάποιουσήμαντρουποὺταξιδεύειμέσαστ᾿ἀστέρια

Σόσουςαἰῶνεςφευγάτο

ἈπὸτῶνΓότθωντὴνψυχὴκιἀπὸτοὺςτρούλλουςτῆςΒαλτιμόρης

Κιἀπ᾿τὴχαμένηἉγια-οφιὰτὸμέγαμοναστήρι

Μὰπάνωστ᾿ἀψηλὰβουνὰποιοὶνά῾ναιαὐτοὶποὺκοιτᾶνε

Μὲτὴνἀκύμαντηματιὰκαὶτὸγαλήνιοπρόσωπο

Ποιᾶςπυρκαγιᾶςνά῾ναιἀντίλαλοςαὐτὸςὁκουρνιαχτὸςστὸνἀγέρα

ΜήναὁΚαλύβαςπολεμάειμήναὁΛεβεντογιάννης

ΜήπωςἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Οὐδ᾿ὁΚαλύβαςπολεμάεικιοὐδ᾿ὁΛεβεντογιάννης

ΟὔτεκιἀμάχηἐπιάσανενοἱΓερμανοὶμὲτοὺςΜανιάτες

Πύργοιφυλᾶνεσιωπηλοὶμίαστοιχειωμένηπριγκίπισσα

Κορφὲςκυπαρισσιῶνσυντροφεύουνεμίαπεθαμένηἀνεμώνη

Σσοπαναρέοιἀτάραχοιμ᾿ἕνακαλάμιφλαμουριᾶςλένετὸπρωινότουςτραγούδι

Ἕναςἀνόητοςκυνηγὸςρίχνειμίαντουφεκιὰστὰτρυγόνια

Κιἕναςπαλιὸςἀνεμόμυλοςλησμονημένοςἀπ᾿ὅλους

Μὲμίαβελόναδελφινιοῦράβειτὰσάπιατουπανιὰμοναχόςτου

Καὶκατεβαίνειἀπ᾿τὶςπλαγιὲςμὲτὸνκαράγιαληπρίμα

ὍπωςκατέβαινεὁἌδωνιςστὰμονοπάτιατοῦΦελμοῦνὰπεῖμίακαλησπέρατῆς

Γκόλφως

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

10

Φρόνιακαὶχρόνιαπάλεψαμὲτὸμελάνικαὶτὸσφυρὶβασανισμένηκαρδιάμου

Μὲτὸχρυσάφικαὶτὴφωτιὰγιὰνὰσοῦκάμωἕνακέντημα

Ἕναζουμπούλιπορτοκαλιᾶς

Μίανἀνθισμένηκυδωνιὰνὰσὲπαρηγορήσω

Ἐγὼποὺκάποτεσ᾿ἄγγιξαμὲτὰμάτιατῆςπούλιας

Καὶμὲτὴχαίτητοῦφεγγαριοῦσ᾿ἀγκάλιασακαὶχορέψαμεμὲςστοὺς

καλοκαιριάτικουςκάμπους

Πάνωστὴθερισμένηκαλαμιὰκαὶφάγαμεμαζὶτὸκομένοτριφύλλι

Μαύρημεγάλημοναξιὰμὲτόσαβότσαλατριγύρωστὸλαιμὸτόσαχρωματιστὰ

πετράδιαστὰμαλλιάσου

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

11

Πάρε το δακτυλίδι σου

Στη μνήμη της Μαρίας Νομικού

τηφωτιάτουματιούσουθαχαμογέλασεκάποτεοΘεός

Θακλεισετηνκαρδιάτηςηάνοιξησαμιάςαρχαίαςακρογιαλιάς

μαργαριτάρι

Σώρακαθώςκοιμάσαιλαμπερός

τουςπαγωμένουςκάμπουςπουοιαγράμπελες

Γίνανβαλσαμωμέναφτεράμαρμάριναπεριστέρια

Βουβάπαιδιάτηςαπαντοχής-

Ήθελανάρθειςμιάβραδιάσαβουρκωμένοσύννεφο

Άχνητηςπέτραςπάχνητηςελιάς

Γιατίστοαγνόσουμέτωπο

Κάποτεθάβλεπακιεγώ

Σοχιόνιτωνπροβάτωνκαιτωνκρίνων

Μαπέρασεςαπτηζωήσανέναδάκρυτηςθάλασσας

αλαμπηδόνακαλοκαιριούκαιστερνοβρόχιτουΜάη

Κιαςείσουνμιάφοράκιεσύέναγεράνιοκύματης

Έναπικρόβότσαλότης

Έναμικρόχελιδόνιτηςσέναπανέρημοδάσος

Φωρίςκαμπάνατηχαραυγήχωρίςλυχνάριτοαπόβραδο

Μετηζεστήσουκαρδιάγυρισμένησταξένα

ταχαλασμέναδόντιατηςάλληςακρογιαλιάς

ταγκρεμισμένανησιάτηςαγριοκερασιάςκαιτηςφώκιας

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

12

ΣΣάάσσοοςς ΛΛεειιββααδδίίττηηςς (1921-1988)

Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας IV

Ναὶἀγαπημένημου

ἐμεῖςγι᾿αὐτὰτὰλίγακιἁπλὰπράγματαπολεμᾶμε

γιὰνὰμποροῦμενά῾χουμεμίαπόρταἕν᾿ἄστροἕνασκαμνὶ

ἕναχαρούμενοδρόμοτὸπρωὶ

ἕναἤρεμοὄνειροτὸβράδι

Γιὰνά῾χουμεἕνανἔρωταποὺνὰμὴμᾶςτὸνλερώνουν

ἕνατραγούδιποὺνὰμποροῦμενὰτραγουδᾶμε

Ὅμωςαὐτοὶσπᾶνετὶςπόρτεςμας

πατᾶνεπάνωστὸνἔρωτάμας

Πρὶνποῦμετὸτραγούδιμας

μᾶςσκοτώνουν

Μᾶςφοβοῦνταικαὶμᾶςσκοτώνουν

Υοβοῦνταιτὸνοὐρανὸποὺκοιτάζουμε

φοβοῦνταιτὸπεζούλιποὺἀκουμπᾶμε

φοβοῦνταιτὸἀδράχτιτῆςμητέραςμαςκαὶτὸἀλφαβητάριτοῦπαιδιοῦμας

φοβοῦνταιτὰχέριασουποὺξέρουννὰἀγγαλιάζουντόσοτρυφερὰ

καὶνὰμοχτοῦντόσοἀντρίκια

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺλέμεοἱδυόμαςμὲφωνὴχαμηλωμένη

φοβοῦνταιτὰλόγιαποὺθὰλέμεαὔριοὅλοιμαζὶ

μᾶςφοβοῦνταιἀγάπημουκαὶὅτανμᾶςσκοτώνουν

νεκροὺςμᾶςφοβοῦνταιπιὸπολύ

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

13

Αυτοβιογραφία

Ἄνθρωποιποὺ δὲ γνώρισαποτὲ μοῦ δώσαντὸ αἷμαμουκαὶ

τrsquoὄνομάμου

στὴνἡλικίαμουχιονίζειχιονίζειἀδιάκοπα

μιὰ κίνησηπάντασὰ νἄθελανὰ προφυλαχτῶ ἀπὄνα

χτύπημα

δίψασαγιὰ ὅλητὴ ζωήκιὅμωςτὴνἄφησα

γιὰ νrsquoἁρπαχτῶ ἀπrsquoτὰ πελώριαἀγκάθιατῆςαἰωνότητας

ἡ σάρκαμουἕναςἐπίδεσμοςγύρωἀπrsquoτὸ αὐριανόμου

τίποτα

κανεὶςδὲνμπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσειστὸνπόνομου

ἐκτὸςἀπrsquoτὸνἴδιομουτὸνπόνο ⎯ εἶμαιἐδῶ ἀνάμεσάσας

κιὁλομόναχος

κrsquoἡ ποίησησὰ μιὰ μεγάληἀλήθειαποὺ τὴνἀνακαλύπτεις

ὕστερrsquoἀπὸ χρόνια

ὅτανδὲνμπορεῖ νασοῦ χρησιμέψειπιὰ σὲ τίποτα

Ἐπάγγελμάμουτὸ ἀκατόρθωτο

Νυχτερινός άνεμος

Κάποτεθαεγκαταλείψωόλεςτιςπροσδοκίεςμουγιαναγεννηθεί

έναςλόγοςαληθινός

οινύχτεςμουαγρύπνησανπάνωστοστήθοςτωναγαλμάτων

κιάξαφναέναςτρελόςφώναζεκιέβγαινεοκούκοςτουφεγγαριού

είμαιλυπημένοςσανμιαμικρήάρρωστηπουτηςαρνήθηκαντονκήπο

καιφυσικάερχόταναπόπολύμακριάόπωςκάθεκίνδυνος

ενώτογέλιοτηςγυναίκαςκελάρυζεαπαλάσανβυζαντινότροπάριο

παιδικέςικεσίεςγραμμένεςστονάνεμο

ωλησμονιά

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

14

Αὐτὸς ποὺ σωπαίνει

Σὸσούρουποἔχειπάντατὴθλίψη

ἑνὸςἀτέλειωτουχωρισμοῦ

Κιἐγὼἔζησασὲνοικιασμέναδωμάτια

μὲτὶςσκοτεινὲςσκάλεςτους

ποὺὁδηγοῦνε

ἄγνωστοποῦlt

Μὲτὶςμεσόκοπεςσπιτονοικοκυρὲς

ποὺἀρνοῦνται

κλαῖνελίγο

κιὕστεραἐνδίδουν

καὶτ᾿ἄλλοπρωί

ἀερίζουντὸσπίτι

ἀπ᾿τοὺςμεγάλουςστεναγμούςlt

τὰπαλαιικὰκρεβάτια

μὲτὰπόμολαστὶςτέσσεριςἄκρες

πλάγιασανκιὀνειρεύτηκαν

πολλοὶπεραστικοὶαὐτοῦτουκόσμου

κιὕστεραἀποκοιμήθηκαν

γλυκεῖςκιἀπληροφόρητοι

σὰντοὺςνεκροὺςστὰπαλιὰκοιμητήρια

Ὅμωςἐσὺσωπαίνειςlt

Γιατίδὲμιλᾷς

Πέςμου

Γιατίᾔρθαμεἐδῶ

Ἀπὸποῦἤρθαμε

Κιαὐτὰτὰἱερογλυφικὰτῆςβροχῆςπάνωστὸχῶμα

Σίθέλουννὰποῦν

Ὤἂνμποροῦσεςνὰτὰδιαβάσεις

Ὅλαθὰἄλλαζανlt

Ὅταντέλοςὕστεραἀπὸχρόνιαξαναγύρισαlt

δὲβρῆκαπαρὰτοὺςἴδιουςἔρημουςδρόμους

τὸἴδιοκαπνοπωλεῖοστὴγωνιάlt

Κιὁλόκληροτὸἄγνωστο

τὴνὥραποὺβραδιάζειlt

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

15

Καντάτα

Ἕναπερίεργοἐπεισόδιοδιαβάζαμετελευταίαστὶςἐφημερίδες

ἕναςἄντραςπῆγεσ᾿ἕναἀπ᾿αὐτὰτὰlaquoσπίτιαraquo

πῆρεμιὰγυναῖκα

μὰμόλιςμπαίνουνστὸδωμάτιο

ἀντὶνὰγδυθεῖκαὶνὰἐπαναλάβειτὴναἰώνιακίνηση

γονάτισεμπροστάτηςλέεικαὶτῆςζητοῦσε νὰτὸνἀφήσει

νὰκλάψειστὰπόδιατηςἘκείνηβάζειτὶςφωνές

laquoἐδῶἔρχονταιγιὰἄλλαπράγματαraquo

οἱἄλλοιἀπ᾿ἔξωδώστουχτυπήματαστὴνπόρτα

Μὲτὰπολλὰἄνοιξανκαὶτὸνδιώξανεμὲτὶςκλωτσιὲς

mdash ἀκοῦςἐκεῖδιαστροφὴνὰθέλεινὰκλάψειμπρόςσεμιὰγυναῖκα

Ἐκεῖνοςἔστριψετὴγωνίακαὶχάθηκεκαταντροπιασμένος

Κανεὶςδὲντὸνξανάδεπιά

Καὶμόνοἐκείνηἡγυναῖκα

θὰ᾿ρθεῖἡἀναπότρεπτηὥραμιὰνύχταποὺθὰνοιώσειτὸντρόμοξαφνικά

πῶςστέρησετὸνἑαυτὸτῆςἀπ᾿τὴνπιὸβαθιά

τὴνπιὸμεγάληἐρωτικὴπράξη

μὴνἀφήνονταςἕνανἄντρανὰκλάψειστὰπόδιατης

Ἐκμυστήρευση

Κιμιὰμέραθέλωνὰγράψουνστὸντάφομουἔζησεστὰσύνορα

μιᾶςἀκαθόριστηςἡλικίαςκαὶπέθανεγιὰπράγματαμακρινὰποὺ

ltltεἶδεκάποτεσ᾿ἕναἀβέβαιοὄνειρο

ΣάσοςΛειβαδίτηςἀπὸτὴσυλλογὴΣὰχειρόγραφάτουφθινοπώρου(1990)

Ἐπιστροφὴἀπ᾿τὸφαρμακεῖο

υνέβηχωρὶςποτὲνὰκαταλάβωπῶςmdash ἡμητέραεἶχεπονοκέφαλο

ltltθυμᾶμαικαὶμ᾿ἔστειλανστὸφαρμακεῖο

στὸγυρισμόεἶναιἡἀλήθειαχάζεψαλίγοκορόιδεψαἕνανγέρο

ltltτρόμαξαμὲμιὰπέτρα δύοπουλιὰ

κιὥσπουνὰστρίψωπάλιτὸδρόμο

οὔτεσπίτιοὔτενεότηταπιά

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

16

Σαξίδι

Στὴ Λοῦλα ποὺ δὲ θὰ τὸ διαβάσει

ltltΖοῦσετὴντελευταίατουὥρατὸσταθμόνύχταπερίμενετὸτρένοποὺθὰ

᾿πέφτεμπροστάτουνὰτελειώνειἌξαφναἀπὸμιὰπαλιὰξεχασμένηπαρόρμηση

ἀνέβηκεστὴγραμμὴνὰπερπατήσειὅπωςἄλλοτεποὺἦτανἕνααἰώνιοπαιδίΣότε

μ᾿ἔκπληξηεἶδετὴμικρὴπεθαμένηἐξαδέλφηνὰπερπατάειστὴνἄλληγραμμή

ἀπλώνονταςτοῦτὸχέριγιὰνὰκρατηθοῦνπιὸστέρεαπάνωἀπ᾿τ᾿ὄνειρο

ltltΠερπάτησανὥραχαμογελώνταςὁἕναςστὸνἄλλονκιὅτανπέρασετυφλὸτὸ

τρένοβουίζονταςτὰδύοπαιδιὰχειροπιασμένασυνέχιζαννὰπροχωρᾶνεπάνωστὶς

ρᾶγες

ltltἐνῷτὸπτῶμαἑνὸςἄντρακείτοντανπιὸἐκεῖ

Γυμνὰ χέρια

ltltΚανεὶςδὲθὰμάθειποτὲμὲπόσεςἀγρυπνίεςσυντήρησατὴζωήμουγιατί

ἔπρεπενὰπροσέχωκινδυνεύονταςκάθεστιγμὴἀπ᾿τὴνκαταχθόνιαδύναμηποὺ

κρατοῦσεαὐτὴντὴνἀδιατάρακτητάξηφυσικάὅπωςἤμουνφιλάσθενοςτέτοιες

προσπάθειεςμὲκούραζανπροτιμοῦσαλοιπόνπλαγιασμένοςνὰβλέπωκρυμμένο

τὸμυστικὸποὺφθείρουμεζώνταςκαὶπῶςθὰἐπιστρέψουμεμὲἄδειαχέρια

ltltκαὶσυχνὰἀναρωτιόμουνπόσοινὰὑπάρχουνἀλήθειαστὸσπίτικαμιὰφορᾷ

μάλισταμετροῦσατὰγάντιατουςγιὰνὰτὸἐξακριβώσωμὰἤξεραπὼςἦτανκιοἱ

ἄλλοιποὺπονοῦσανμὲγυμνὰχέριαἄλλοτεπάλιἔρχοντανξένοιποὺδὲν

ξανάφευγανκιἂςμὴντοὺςἔβλεπαἔβλεπαὅμωςτοὺςἁμαξάδεςτουςποὺ

γερνοῦσανκαὶπέθαινανἔξωστὸδρόμο

ltltὥσπουβράδιαζεσιγὰσιγάκιἀκουγότανἡἅρπαποὺἴσωςβέβαιακαὶνὰμὴν

ἦτανἅρπαἀλλὰἡἀθάνατηαὐτὴθλίψηποὺσυνοδεύειτοὺςθνητούς

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

17

Περιμένοντας τὸ βράδυ

Δὲνξέρωπῶςδὲνξέρωποῦδὲνξέρωπότεὅμωςτὰβραδιὰ

κάποιοςκλαίειπίσωἀπὸτὴνπόρτα

κιἡμουσικὴεἶναιφίλημαςndash καὶσυχνὰμέσαστὸνὕπνο

ἀκοῦμετὰβήματαπαλιῶνπνιγμένωνἥπερνοῦνμὲς

στὸνκαθρέφτηπρόσωπα

ποῦτὰεἴδαμεκάποτεσ᾿ἕναδρόμοἡἕναπαράθυρο

καὶξανάρχονταιἐπίμονα

σὰνἕναἄρωμαἀπ᾿τὴνιότημᾶςndash τὸμέλλονεἶναιἄγνωστο

τὸπαρελθὸνἕνααἴνιγμα

ἡστιγμὴβιαστικὴκιἀνεξήγητη

Οἱταξιδιῶτεςχάθηκανστὸβάθος

ἄλλουςτοὺςκράτησε γιὰπάντατὸφεγγάρι

οἱκαγκελόπορτεςτὸβράδυἀνοίγουνεμ᾿ἕναλυγμὸ

οἱταχυδρόμοιξέχασαντὸδρόμο

κιἡἐξήγησηθὰ᾿ρθεῖκάποτε

ὅτανδὲνθὰχρειάζεταιπιὰκαμίαἐξήγηση

Άπόσαρόδαστὸἡλιοβασίλεμαndash τίἔρωτεςΘέεμουτίἡδονὲς

τίὄνειρα

ἂςπᾶμετώρα νὰἐξαγνιστοῦμεμὲςστὴλησμονιά

Ὁ μουσικὸς

ltltυχνὰτὴνύχταχωρὶςνὰτὸκαταλάβωἔφτανασὲμιὰἄλληπόληδὲνὑπῆρχε

παρὰμόνοἕναςγέροςποὺὀνειρευότανκάποτενὰγίνειμουσικόςκαὶτώρα

καθότανμισόγυμνοςμὲςστὴβροχὴndash μὲτὸσακάκιτοῦεἶχεσκεπάσειπάνωστὰ

γόνατατοῦἕναπαλιόφανταστικὸβιολίlaquoτὸἀκοῦςraquoμοῦλέειlaquoναίτοῦλέωπάντα

τὸἄκουγαraquo

ltltἐνῷστὸβάθοςτοῦδρόμουτὸἄγαλμαδιηγότανστὰπουλιὰτὸἀληθινὸταξίδι

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

18

υμφωνία ἄρ 1

Ὕστεραεἴδαμεπὼςδὲνἤτανεπρόσωπα

μὰοἱσιωπηλὲςχειρονομίεςτοῦἡλιοβασιλέματοςlt

σὰνἕναςθεὸςποὺτὸνξέχασανκιἀπὸτὸβάθοςτοῦχρόνου

καλοῦσεβοήθεια

Ὁοὐρανὸςἀμίλητοςκαὶσταχτὺς

τὸἴδιοἀδιάφοροςκαὶγιὰτοὺςνικητὲςκαὶγιὰτοὺςνικημένους

Εἶδεςποτέσουμὲςστὰμάτιατῶννικημένωνστρατιώτων

τὴνπικρὴθέλησηνὰζήσουν

Ἡδυστυχίασὲκάνειπάντανὰἀναβάλειςndash ἔφυγεἡζωή

οἱφίλοιεἶχανχαθεῖ

κιοἱἐχθροὶἦτανμικρόψυχοιγιὰνὰμπορεῖςνὰτρέφεσαιἀπ᾿τὸμῖσοςσουlt

ltκαὶτὰμάτιασουβουρκώνουνθαμπωμέναξαφνικὰ

ἀπὸτοὺςπαλιοὺςλησμονημένουςθεοὺςκαὶτὶςπαντοδύναμες

παιδικὲςεὐπιστίεςlt

Πάνωστὰὑγρὰτσαλακωμένασεντόνιαμαραίνονταντὸγέλιο

τῶνἀγέννητωνπαιδιῶνlt

καὶσμίγουνκαὶχωρίζουνοἱἄνθρωποι

καὶδὲνπαίρνειτίποταὁἕναςἀπ᾿τὸνἄλλον

Γιατίὁἔρωταςεἶναιὁπιὸδύσκολοςδρόμοςνὰγνωριστοῦν

Γιατίοἱἄνθρωποισύντροφεζοῦνἀπὸτὴστιγμὴ

ποῦβρίσκουνμιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Καὶτότεκατάλαβεςγιατίοἱἀπελπισμένοι

γίνονταιοἱπιὸκαλοὶἐπαναστάτες

Καὶμένουμεἀνυπεράσπιστοιξαφνικάσὰνἕνανικητὴ

μπροστὰστὸθάνατο

ἥἕνανικημένονἀντίκρυστὴναἰωνιότηταlt

Μεγάλεςλέξειςδὲλέγανπιὰτίποτακαὶτὶςπετοῦσανστοὺς

ὀχετούς

Άἐσὺδὲνεἶδεςποτὲτὸἴδιοτὸχέρισουνὰσὲσημαδεύειἀλύπητα

ἀπ᾿τὸβάθοςτῶνπερασμένων

ltΘέμουπόσοἦτανὄμορφη

σὰνἕναφωτισμένοδέντρομιὰπαλιὰνύχτατῶνΦριστουγέννωνlt

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

19

υχώραμέἀγάπημουποὺζοῦσαπρὶννὰσὲγνωρίσω

Μισῶτὰμάτιαμουποὺπιὰδὲνκαθρεφτίζουντὸχαμόγελόσουlt

Ἡπλατεῖαθὰμείνειἔρημη

σὰμιὰζωὴποὺὅλατάδωσεκιὅτανζήτησεκιαὐτὴ

λίγηἐπιείκεια

τῆςτὴνἀρνήθηκαν

Φωρὶςὄνειρανὰμᾶςξεγελάσουνεκαὶδίχωςφίλουςπιὰ

νὰμᾶςπροδώσουνlt

Γιατίοἱἄνθρωποιὑπάρχουνἀπ᾿τὴστιγμὴποὺβρίσκουνε

μιὰθέση

στὴζωὴτῶνἄλλων

Ή

ἕναθάνατο

γιὰτὴζωὴτῶνἄλλωνlt

Ἀπόσπασματα+

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

20

Ἀλλὰ τὰ βράδια

Καὶνὰποὺφτάσαμεἐδῶ

Φωρὶςἀποσκευὲς

Μὰμ᾿ἕνα τόσοὡραῖοφεγγάρι

Καὶἐγὼὀνειρεύτηκαἕνανκαλύτεροκόσμο

Υτωχὴἀνθρωπότηταδὲνμπόρεσες

οὔτεἕνακεφαλαῖονὰγράψειςἀκόμα

ὰσανίδαἀπὸθλιβερὸναυάγιο

ταξιδεύειἡγηραιάμαςἤπειρος

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Βέβαιαἀγάπησε

τὰἰδανικάτηςἀνθρωπότητας

ἀλλὰτὰπουλιὰ

πετοῦσανπιὸπέρα

κληρόςἄκαρδοςκόσμος

ποῦδὲνἄνοιξεποτὲμίανὀμπρέλα

πάνωἀπ᾿τὸδέντροποὺβρέχεται

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Ὕστεραἀνακάλυψαντὴνπυξίδα

γιὰνὰπεθαίνουνκιἀλλοῦ

καὶτὴνἀπληστία

γιὰνὰμένουννεκροὶγιὰπάντα

Ἀλλὰκαθὼςβραδιάζει

ἕναφλάουτοκάπου

ἥἕναἄστροσυνηγορεῖ

γιὰὅλητὴνἀνθρωπότητα

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Καθὼςμένωστὸδωμάτιόμου

μοῦ᾿ρχονταιἄξαφναφαεινὲςἰδέες

Υοράωτὸσακάκιτοῦπατέρα

κιἔτσιεἴμαστεδύο

κιἂνκάποτεμ᾿ἄκουσαννὰγαβγίζω

ἦτανγιὰνὰδώσω

ἕνανἀέραἐξοχῆςστὸδωμάτιο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

21

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Κάποτεθὰἀποδίδουμεδικαιοσύνη

μ᾿ἕναἄστροἥμ᾿ἕναγιασεμὶ

σὰνἕνατραγοῦδιποὺκαθὼςβρέχει

παίρνειτὸμέροςτῶνφτωχῶν

Ἀλλὰτὰβράδιατίὄμορφα

ποῦμυρίζειἡγῆ

Δῶςμουτὸχέρισου

Δῶςμουτὸχέρισου

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

22

Ὁ ἐπίλογος

Κιἂνἔφτασατόσομακριάἦτανγιὰνὰμὴνἀκούσωποὺδὲμοῦἀποκρίθηκαν

κιἄχπλανήθηκαπολὺσὲδρόμουςἀκολουθώνταςτοῦτοἡἐκεῖνοκληρονόμοςμιᾶς

ἀνεξήγητηςὥραςτότεποὺὅλαθὰἐξηγηθοῦν

ltltχωρὶςλόγιαἥκαὶχωρὶςνὰὑπάρχουμεκανmdash ὅταντέλοςξαναγύρισαἡπόλη

εἶχελεηλατηθεῖτὰβαγόνιαἀναποδογυρισμένα

ltltἡἐξέγερσηἦτανπιὰπαρελθὸνκιὅσοιἀπομενανὄρθιοιπυροβολοῦσανἀκόμα

γιὰἕναφτωχὸἔπαθλο στὰὑπαίθριασκοπευτήρια

ltltκαὶτὸβράδυlaquoτίὥραεἶναιraquoρωτᾷςlaquoὀχτώraquoσουἀπαντᾶνεμὲτέτοιεςἄθλιες

βεβαιότητεςζοῦμε

καὶκανεὶςδὲνεἶδετὸἔγκλημαmdash ἀφοῦτὸτέλειοἔγκλημαἔγινε

ltltἐκεῖποὺδὲνμπορεῖπιὰτίποτανὰσυμβεῖὍμωςἐγὼὑπῆρξαἀνυπόμονος

σὰνκάποιονποὺἀνοίγειτὴνὀμπρέλατουσὲκαιροὺςξηρασίας(ἴσωςγιατίδὲθέλει

νὰξεχάσει)

ltltἥκάποιονποὺντύνεταιγυναῖκαγιὰνὰπεῖἕναψέμαἀκόμαπαιδικὸmdash

μὴμ᾿ἀδικεῖτελοιπόνἂνἔκλεισατὰμάτιαἦτανγιὰνὰὑπερασπίσωτὸνκόσμο

ltltἥθυμόμουντὰχέριατῆςμητέραςκαθὼςἔβαζαντὴσκοῦπαπίσωἀπ᾿τὴ

χαλαρωμένηπόρτα

ltltmdash στερεώνονταςἴσωςκάτιπιὸμακρινό

ltltἐνῷτὸκοιμητῆριἀντίκρυθρόιζεἁπαλάσὰντὸσύντομοἐπίλογοἑνὸς

μυστηρίου

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

23

Ἐπίλογος (Φυσάει)

ἮτανἕναςνέοςὠχρόςΚαθότανστὸπεζοδρόμιο

Φειμῶναςκρύωνε

Σίπεριμένειςτοῦλέω

Σὸνἄλλοναἰῶναμοῦλέει

Ποῦνὰπάω

Ὅσογιὰμέναἔμειναπάνταἕναςπλανόδιοςπωλητὴςἀλλοτινῶνπραγμάτων

ἀλλάltἀλλὰποιὸςσήμεραν᾿ἀγοράσειὀμπρέλεςἀπὸἀρχαίουςκατακλυσμούς

Φρωματίζωπουλιὰκαὶπεριμένωνὰ κελαηδήσουν

Ἀλλὰμιὰμέραδὲνἄντεξα

Ἐμέναμὲγνωρίζετετοὺςλέω

Ὄχιμοῦλένε

Ἔτσιπῆρατὴνἐκδίκησήμουκαὶδὲστερήθηκαποτὲτοὺςμακρινοὺςἤχους

Σραγουδάωὅπωςτραγουδάειτὸποτάμι

Κιὕστεραστὸνοσοκομεῖοποὺμὲπῆγανβιαστικάlt

Σίἔχετεμοῦλένε

ἘγώἘγὼτίποτατοὺςλέωΜόνοπέστεμουγιατίμᾶςμεταχειρίστηκαν

μ᾿αὐτὸντὸντρόπο

Σὸβράδυἔχωβρεῖἕνανὡραῖοτρόπονὰκοιμᾶμαι

Σοὺςσυγχωρῶἕναν-ἕνανὅλους

Ἄλλοτεπάλιθέλωνὰσώσωτὴνἀνθρωπότητα

ἀλλὰἐκείνηἀρνεῖται

Ὅμωςἀπόψεβιάζομαιἀπόψε

νὰπαραμερίσωὅλητὴλησμονιὰ

καὶστὴθέσητῆςν᾿ἀκουμπήσω

μιὰμικρὴἀνεμώνη

Κύριεἁμάρτησαἐνώπιόνσουὀνειρεύτηκαπολὺ

μιὰμικρὴἀνεμώνηἜτσιξέχασανὰζήσω

Μόνοκαμιὰφορᾷμ᾿ἕναμυστικὸποὺτὸ᾿χὰμάθειἀπὸπαιδί

ξαναγύριζαστὸνἀληθινὸκόσμοἀλλὰἐκεῖκανεὶςδὲμὲγνώριζε

ὰντοὺςθαυματοποιοὺςποὺὅλητὴμέραχάρισαντ᾿ὄνειραστὰπαιδιὰ

καὶτὸβράδυγυρίζουνστὶςσοφίτεςτοὺςπιὸφτωχοὶκιἀπ᾿τοὺςἀγγέλους

Ζήσαμεπάντοτεἀλλοῦ

Καὶμόνοὅτανκάποιοςμᾶςἀγαπήσειἐρχόμαστεγιὰλίγο

κιὅτανδὲνπεθαίνειὁἕναςγιὰτὸνἄλλονεἴμαστεκιόλαςνεκροί

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

24

Sos sos sos sos

Υυσάειἀπόψεφυσάει

τρέχουνοἱδρόμοιλαχανιασμένοιφυσάει

κάτωἀπὸτὶςγέφυρεςφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Υυσάειἀπόψεφυσάει

μὲςστὶςκιθάρεςφυσάει

Δώσ᾿μουτὸχέρισουφυσάει

δώσ᾿μουτὸχέρισου

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

25

ΜΜίίλλττοοςς ααχχττοούύρρηηςς (1919-2005)

Ἡ πληγωμένη Ἄνοιξη

ἩπληγωμένηἌνοιξητεντώνειτὰλουλούδιατης

οἱβραδινὲςκαμπάνεςτὴνκραυγήτους

κιἡκάτασπρηκοπέλαμέσαστὰγαρίφαλα

συνάζειστάλα-στάλατὸαἷμα

ἀπ᾿ὅλεςτὶςσημαῖεςποὺπονέσανε

ἀπὸτὰκυπαρίσσιαποὺσφάχτηκαν

γιὰνὰχτιστεῖἕναπύργοςκατακόκκινος

μ᾿ἕναρολόγικαὶδυὸμαύρουςδεῖχτες

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕνασύννεφο

κιοἱδεῖχτεςσὰσταυρώνουνθά῾ρχεταιἕναξίφος

τὸσύννεφοθ᾿ἀνάβειτὰγαρίφαλα

τὸξίφοςθὰθερίζειτὸκορμίτης

Ἀστεροσκοπεῖο

Διαρρῆχτεςτοῦἥλιου

δὲνεἶδανποτέτουςπράσινοκλωνάρι

δὲνἄγγιξανφλογισμένοστόμα

δὲνξέρουντίχρῶμαἔχειὁοὐρανὸς

ὲσκοτεινὰδωμάτιακλεισμένοι

δὲνξέρουνἂνθὰπεθάνουν

παραμονεύουν

μὲμαῦρεςμάσκεςκαὶβαριὰτηλεσκόπια

μὲτ᾿ἄστραστὴντσέπητουςβρωμισμέναμὲψίχουλα

μὲτὶςπέτρεςτῶνδειλῶνστὰχέρια

παραμονεύουνσ᾿ἄλλουςπλανῆτεςτὸφῶς

Νὰπεθάνουν

ΝὰκριθεῖκάθεἌνοιξηἀπὸτὴχαράτης

ἀπὸτὸχρῶματουτὸκάθελουλούδι

ἀπὸτὸχάδιτουτὸκάθεχέρι

ἀπ᾿τ᾿ἀνατρίχιασμάτουτὸκάθεφιλὶ

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

26

Σὰ δῶρα

ήμεραφόρεσαἕνα

ζεστὸκόκκινοαἷμα

σήμεραοἱἄνθρωποιμ᾿ἀγαποῦν

μιὰγυναίκαμοῦχαμογέλασε

ἕνακορίτσιμοῦχάρισεἕνακοχύλι

ἕναπαιδὶμοῦχάρισεἕνασφυρί

ήμεραγονατίζωστὸπεζοδρόμιο

καρφώνωπάνωστὶςπλάκες

τὰγυμνὰποδάριατῶνπεραστικῶν

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκανεὶςδὲντρομάζει

ὅλοιμείνανστὶςθέσειςποὺπρόφτασα

εἶναιὅλοιτουςδακρυσμένοι

ὅμωςκοιτάζουντὶςοὐράνιεςρεκλάμες

καὶμιὰζητιάναποὺπουλάειτσουρέκια

στὸνοὐρανό

Δυὸἄνθρωποιψιθυρίζουν

τίκάνειτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ναὶτὴνκαρδιάμαςκαρφώνει

ὥστελοιπὸνεἶναιποιητής

Ὁ βυθός

Ἕναςναύτηςψηλὰ

στὰκάτασπραντυμένος

τρέχειμέσ᾿στὸφεγγάρι

Κιἡκοπέλαἀπ᾿τὴγῆς

μὲτὰκόκκιναμάτια

λέειἕνατραγούδι

ποὺδὲφτάνειὡςτὸναύτη

Υτάνειὡςτὸλιμάνι

φτάνειὡςτὸκαράβι

φτάνειὡςτὰκατάρτια

Μὰδὲφτάνειψηλὰστὸφεγγάρι

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

27

Ἡ πηγή

Υεγγάριπεθαμένομου

γιὰξαναβγὲςκαὶπάλι

θέλωνὰδῶτὸαἷμασου

δὲνἔκαιγεςλυχνάρι

φώτιζες

τὸφοβισμένοπρόσωπο

θέλωνὰδῶ

τὸφοβισμένοπρόσωπο

τώρα

πάλικαὶπάλι

τότε

ὅλοτὸσῶμαμουἦταν

μιὰπληγὴ

φεγγάρι

μιὰπηγὴ

καὶφώτιζε

τῆςνύχταςτὸσκοτάδι

Υεγγάριπεθαμένομου

θέλωνὰ δῶ τὸ αἷμασου

τώρα

πάλικαὶ πάλι

Ὁ στρατιώτης ποιητής

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

μέσασεκρότους

μέσασεκρότους

κύλησεἡζωήμου

Σὴμιὰνἡμέραἔτρεμα

τὴνἄλληνἀνατρίχιαζα

μέσαστὸφόβο

μέσαστὸφόβο

πέρασεἡζωήμου

Δὲνἔχωγράψειποιήματα

δὲνἔχωγράψειποιήματα

μόνοσταυροὺς

σὲ μνήματα

καρφώνω

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

28

Ὁ καθρέφτης

Στὴ Νόρα Ἀναγνωστάκη

ὰγύρισεὁκαθρέφτηςμου

στὸνοὐρανὸ

φάνηκε

ἕναφεγγάριμισοφαγωμένο

ἀπὸτὰκόκκιναμυρμήγκια

τῆςφωτιᾶς

κιἕνακεφάλιπλάιτου

νὰκαίεικιαὐτὸμέσασεπύρινη

βροχὴ

νὰλάμπειτὸκεφάλι

νὰφέγγει

καθὼςτὸἔπαιρνετὸἔκανεκάρβουνο

ἡφωτιὰ

νὰψιθυρίζει

-Σὰδέντρακαῖνεφεύγουνεσὰντὰμαλλιὰ

ὁἄγγελοςχάνεταιμὲκαψαλισμένα

τὰφτερὰ

κιὁπόνος

σκύλοςμὲσπασμένοπόδι

μένει

μένει

Ὁ ποιητής

ὰθὰμὲβροῦνεπάνωστὸξύλοτοῦθανάτουμου

γύρωθά῾χεικοκκινίσειπέραγιὰπέραὁ οὐρανὸς

μιὰὑποψίαθάλασσαςθὰὑπάρχει

κιἕν᾿ἄσπροπουλίἀπὸπάνωθ᾿ἀπαγγέλλειμέσα

σ᾿ἕνατρομακτικὸτώρασκοτάδιτὰτραγούδιαμου

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

29

Σὸ χρυσάφι

Κάποτε

θὰσταματήσουμε

σὰμιὰγαλάζιαἅμαξα

μέσ᾿στὸχρυσάφι

δὲθὰμετρήσουμετὰμαῦρα

ἄλογα

δὲθά῾χουμετίποταν᾿ἀθροίσουμε

δὲθά῾χουμεπιὰτίποτα

γιὰνὰμοιράσουμε

κρατώντας

ἕναξύλο

θὰ περάσουμε

μέσ᾿ ἀπ᾿ τὴ μαύρητρύπα

τοῦ ἥλιου

ποῦ θὰ καίει

Ὁ σταθμός

μνήμη Guillaume Apollinaire

Μέσαστὸνὕπνομουὅλοβρέχει

γεμίζειλάσπητ᾿ὀνειρόμου

εἶναιἕνασκοτεινὸτοπίο

καὶπεριμένωἕνατραῖνο

Ὁ σταθμάρχηςμαζεύειμαργαρίτες

ποὺ φύτρωσανπάνωστὶςράγιες

γιατὶ ἔχειπολὺνκαιρὸ νἄρθῃ

τραῖνοσ᾿ ἐτοῦτοντὸ σταθμὸ

καὶ ξάφνουπέρασαντὰ χρόνια

κάθομαιπίσωἀπ᾿ ἕνατζάμι

μάκρυναντὰ μαλλιά

τὰ γένειασὰ νἆμαιἄρρωστοςπολὺ

κιὅμωςμὲ παίρνειπάλιὁ ὕπνος

σιγὰ-σιγὰ ἔρχεταιἐκείνη

κρατάειστὸ χέριἕναμαχαίρι

μὲ προσοχὴ μὲ πλησιάζει

τὸ μπήγειστὸ δεξίμουμάτι

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

30

Φθινόπωρο

Σίγυρεύειτὸκορίτσι

στὸσκοτάδιτῆςκαρέκλας

γρήγορα

καθὼςνυχτώνειτὸφθινόπωρο

γδύνεται

μὲσύννεφαμπροστὰστὰμάτια

μὲτὴβροχὴμέσ᾿στὸκεφάλι

μὲτὴβελόναστὴνκαρδιὰ

βγάζειτὶςκάλτσες

βγάζειτὰλουλούδια

πετάειτὸφωτοστέφανο

ἔξωτὰφύλλατοῦκαιροῦβάφονταιμέσ᾿στὸαἷμα

Ὁ Ἐλεγκτής

Ἕναςμπαξὲςγεμάτοςαἷμα

εἶν᾿ὁοὐρανὸς

καὶλίγοχιόνι

ἕσφιξατὰσκοινιάμου

πρέπεικαὶπάλινὰἐλέγξω

τ᾿ἀστέρια

ἐγὼ

κληρονόμοςπουλιῶν

πρέπει

ἔστωκαὶμὲσπασμέναφτερὰ

νὰπετάω

Μακάρινὰβρεῖπέννακαὶχαρτὶἐκεῖποὺπάει

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

31

Ξένε

Ξένε

μὲτὸμαῦροκοστούμισου

ποὺχτυπᾶςτὴνπόρταμου

καὶμοῦδείχνειςτ᾿ἄσπρααὐτὰπιάτα

ποῦἔχειςκρύψειτὸπιστόλισου

ποῦἔχειςκρύψειτὸμαχαίρισου

ἔχειςἕν᾿ἄστροκόκκινομέσ᾿τὸκεφάλισου

καὶψευδίζεις

θέλειςτὰχρήματα

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸαἷμακαὶχαθῆκαν

τὰχρήματαποὺσμίξανμὲτὸνὕπνοκαὶχαθῆκαν

ἱκετεύεις

φύγε

φύγεξένε

μέσ᾿τὴνκαρδιάμουἔχωἕναἥμεροπουλὶ

ἂντ᾿ἀφήσωνὰβγεῖ

τὰδόντιατουθὰσὲκατασπαράξουν

Κάτω ἀπό τόν οὐρανό

Μέσ᾿τὸδωμάτιο

μιὰβροχὴἀπὸκάτουρο

πετοῦνἁγνὲςκοπέλεςμὲφτερὰ

ψοφίμιαμὲρὸζστὴνκαρδιάτουςοὐρανὸ

κιἄνθρωποιμ᾿οὐρανὸγεμάτοσάπιοαἷμα

κρέμονταικιἀνεμίζουντ᾿ἄσπραπόδιατους

ἀπὸτὰμάτιατουςβγαίνουνεμαχαίρια

τεράστιεςμαῦρεςἀνεμῶνεςφυτρώνουνε

στὸστῆθοςτους

καθὼςπετᾶνεσφάζουνκιἀγκαλιάζονται

οἱἁγνὲςκοπέλεςτὰψοφίμιαοἱσάπιοι

ἄνθρωποι

κάτωἀπὸἕνανκατουρημένοοὐρανό

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

32

Η Αποκριά

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

τογαϊδουράκιγύριζεμεςστουςέρημουςδρόμους

όπουδενανέπνεεκανείς

πεθαμέναπαιδιάανέβαινανολοέναστονουρανό

κατέβαινανμιαστιγμήναπάρουντουςαετούςτους

πουτουςείχανξεχάσει

έπεφτεχιόνι

γυάλινοςχαρτοπόλεμος

μάτωνετιςκαρδιές

μιαγυναίκαγονατισμένη

ανάστρεφεταμάτιατηςσανεκρή

μόνοπερνούσανφάλαγγεςστρατιώτεςενδυο

ενδυοπαγωμέναδόντια

Σοβράδυβγήκετοφεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτομίσος

τοδέσανκαιτοπέταξανστηθάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριάσrsquoένrsquoάλλοκόσμογίνηκεαυτή

ηαποκριά

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

33

ΜΜααννόόλληηςς ΑΑννααγγννωωσσττάάκκηηςς (1925-2005)

Η αγάπη είναι ο φόβος

Ηαγάπηείναιοφόβοςπουμαςενώνειμετουςάλλους

Ότανυπόταξαντιςμέρεςμαςκαιτιςκρεμάσανεσαδάκρυα

Ότανμαζίτουςπεθάνανεσεμιανοικτρήπαραμόρφωση

Σατελευταίαμαςσχήματατωνπαιδικώναισθημάτων

Καιτικρατάτάχατοχέριπουοιάνθρωποιδίνουν

Ξέρεινασφίγγειγεράεκείπουολογισμόςμαςξεγελά

Σηνώραπουοχρόνοςσταμάτησεκαιημνήμηξεριζώθηκε

αμιανεκζήτησηπαράλογηπέρααπόκάθενόημα

(Κιαυτοίγυρίζουνπίσωμιαμέραχωρίςστομυαλόμιαρυτίδα

Βρίσκουνετιςγυναίκεςτουςκαιταπαιδιάτουςμεγάλωσαν

Πηγαίνουνεσταμικρομάγαζακαιστακαφενείατηςσυνοικίας

Διαβάζουνεκάθεπρωίτηνεποποιίατηςκαθημερινότητας)

Πεθαίνουμετάχαγιατουςάλλουςήγιατίέτσινικούμετηζωή

Ήγιατίέτσιφτύνουμεένα-ένατατιποτένιαομοιώματα

Καιμιαστιγμήστοστεγνωμένονου τουςπερνάμιανηλιαχτίδα

Κάτισαμιαθαμπήνανάμνησημιαςζωικήςπροϊστορίας

Υτάνουμεμέρεςπουδενέχειςπιατιναλογαριάσεις

υμβάνταερωτικάκαιχρηματιστηριακέςεπιχειρήσεις

Δεβρίσκειςκαθρέφτεςναφωνάξειςτόνομάσου

Απλέςπροθέσειςζωήςδιασφαλίζουνμιανεπικαιρότητα

Ανίαπόθοιόνειρασυναλλαγέςεξαπατήσεις

Κιανσκέφτομαιείναιγιατίησυνήθειαείναιπιοπροσιτήαπότηντύψη

Μαποιοςθαρθεινακρατήσειτηνορμήμιαςμπόραςπουπέφτει

Ποιοςθαμετρήσειμια-μιατιςσταγόνεςπρινσβήσουν στοχώμα

Πρινγίνουνέναμετηλάσπησαντιςφωνέςτωνποιητών

Επαίτεςμιαςάλληςζωήςτηςτιγμήςλιποτάχτες

Ζητούνεμιαώρααπρόσιτητασάπιατουςόνειρα

Γιατίησιωπήμαςείναιοδισταγμόςγιατηζωήκαιτοθάνατο

34

131243

Θυμᾶσαιποὺσοῦ῾λεγα

Ὅτανσφυρίζουντὰπλοῖαμὴνεἶσαιστὸλιμάνι

Μὰἡμέραποὺἔφευγεἤτανεδικιάμας

καὶδὲθὰθέλαμεποτὲνὰτὴνἀφήσουμε

Ἕναμαντήλιπικρὸθὰχαιρετᾶτὴνἀνίατουγυρισμοῦ

Κιἔβρεχεἀλήθειαπολὺκιἤτανεἔρημοιοἱδρόμοι

Μὲμιὰλεπτὴνἀκαθόριστηχινοπωριάτικηγεύση

Κλεισμέναπαράθυρακιοἱἄνθρωποιτόσολησμονημένοι-

ΓιατίμᾶςἄφησανὅλοιΓιατίμᾶςἄφησανὅλοι

ΚιἕσφιγγατὰχέριασουΔὲνεἶχετίποτατ᾿ἀλλόκοτοἡκραυγήμου

Θὰφύγουμεκάποτεἀθόρυβακαὶθὰπλανηθοῦμε

Μὲςστὶςπολύβοεςπολιτεῖες καὶστὶςἔρημεςθάλασσες

Μὲμιὰνἐπιθυμίαφλογισμένηστὰχείλιαμας

Εἶναιἡἀγάπηποὺγυρέψαμεκαὶμᾶςτὴνἀρνήθηκαν

Ξεχνοῦσεςτὰδάκρυατὴχαρὰκαὶτὴμνήμημας

Φαιρετώνταςλευκὰπανιὰπ᾿ἀνεμίζονται

Ἴσωςδὲμένειτίποτ᾿ἄλλοπαρὰαὐτὸνὰθυμόμαστε

ΜὲςστὴνψυχήμουσκιρτᾶτὸἐναγώνιοΓιατί

Ρουφῶτὸνἀγέρατῆςμοναξιᾶςκαὶτῆςἐγκατάλειψης

Φτυπῶτοὺςτοίχουςτῆςὑγρῆςφυλακῆςμου

καὶδὲνπροσμένωἀπάντηση

Κανεὶςδὲθ᾿ἀγγίξειτὴνἔκτασητῆςστοργῆς

καὶτῆςθλίψηςμου

Κιἐσὺπεριμένειςἕναγράμμαποὺδὲνἔρχεται

Μιὰμακρινὴφωνὴγυρνᾶστὴμνήμησουκαὶσβήνει

Κιἕναςκαθρέφτηςμετρᾶσκυθρωπὸςτὴμορφήσου

Σὴχαμένημαςἄγνοιατὰχαμέναφτερά

35

Ποιητική

-ΠροδίδετεπάλιτὴνΠοίησηθὰμοῦπεῖς

ΣὴνἱερότερηἐκδήλωσητοῦἈνθρώπου

Σὴχρησιμοποιεῖτεπάλιὡςμέσονὑποζύγιον

Σῶνσκοτεινῶνἐπιδιώξεώνσας

Ἐνπλήρειγνώσειτῆςζημιᾶςποὺπροκαλεῖτε

Μὲτὸπαράδειγμάσαςστοὺςνεωτέρους

-Σὸτί δ ὲ ν π ρ ό δ ω σ ε ς ἐ σ ὺ νὰμοῦπεῖς

Ἐσὺκιοἱὅμοιοίσουχρόνιακαὶχρόνια

Ἕναπρὸςἕνατὰὑπάρχοντάσαςξεπουλώντας

τὶςδιεθνεῖςἀγορὲςκαὶτὰλαϊκὰπαζάρια

Καὶμείνατεχωρὶςμάτιαγιὰνὰβλέπετεχωρὶςἀφτιὰ

Ν᾿ἀκοῦτεμὲσφραγισμέναστόματακαὶδὲμιλᾶτε

Γιὰποιὰἀνθρώπιναἱερὰμᾶςἐγκαλεῖτε

Ξέρωκηρύγματακαὶρητορεῖεςπάλιθὰπεῖς

ἜναὶλοιπόνΚηρύγματακαὶρητορεῖες

ὰνπρόκες πρέπεινὰκαρφώνονταιοἱλέξεις

Νὰμὴντὶςπαίρνειὁἄνεμος

Ὁ Οὐρανός

Πρῶτανὰπιάσωτὰχέριασου

Νὰψηλαφίσωτὸσφυγμόσου

Ὕστερανὰπᾶμεμαζὶστὸδάσος

Ν᾿ἀγκαλιάσουμετὰμεγάλαδέντρα

Ποὺστὸνκάθεκορμὸἔχουμεχαράξει

Ἐδῶκαὶχρόνιατὰἱερὰὀνόματα

Νὰτὰσυλλαβίσουμεμαζὶ

Νὰτὰμετρήσουμεἕνα-ἕνα

Μὲτὰμάτιαψηλὰστὸνοὐρανὸσὰνπροσευχή

Σὸδικόμαςτὸδάσοςδὲντὸκρύβειὁοὐρανός

Δὲνπερνοῦνἀπὸδῶξυλοκόποι

36

Ἐπίλογος

Κιὄχιαὐταπάτεςπροπαντός

Σὸπολὺπολὺνὰτοὺςἐκλάβειςσὰδυὸθαμποὺς

προβολεῖςμὲςστὴνὁμίχλη

ὰνἕναδελτάριοσὲφίλουςποὺλείπουν

μὲτὴμοναδικὴλέξηζῶ

laquoΓιατὶraquoὅπωςπολὺσωστὰεἶπεκάποτεκιὁφίλοςμουὁΣίτος

laquoκανένας στίχος σήμερα δὲν κινητοποιεῖ τὶς μᾶζες

κανένας στίχος σήμερα δὲν ἀνατρέπει καθεστῶταraquo

Ἔστω

ἈνάπηροςδεῖξετὰχέριασουΚρῖνεγιὰνὰκριθεῖς

Επίλογος

Οιστίχοιαυτοίμπορείκαιναrsquoναιοιτελευταίοι

Οιτελευταίοιστουςτελευταίουςπουθαγραφτούν

Γιατίοιμελλούμενοιποιητέςδεζούνεπια

Αυτοίπουθαμιλούσανεπεθάνανόλοινέοι

Σαθλιβεράτραγούδιατουςγενήκανεπουλιά

εκάποιονάλλονουρανόπουλάμπειξένοςήλιος

Γενήκανάγριοιποταμοίκαιτρέχουνεστηθάλασσα

Καιτανεράτουςδενμπορείςναξεχωρίσεις

ταθλιβεράτραγούδιατουςφύτρωσεέναςλωτός

Ναγεννηθούμεστοχυμότουεμείςπιονέοι

37

Νέοι της ιδῶνος

Κανονικὰδὲνπρέπεινἄχουμεπαράπονο

Καλὴκιἐγκάρδιαἡσυντροφιάσαςὅλονιάτα

Κορίτσιαδροσερά- ἀρτιμελῆἀγόρια

Γεμάταπάθοςκιἔρωταγιὰτὴζωὴκαὶγιὰτὴδράση

Καλάμὲνόημακαὶζουμὶκαὶτὰτραγούδιασας

Σόσομὰτόσοἀνθρώπινασυγκινημένα

Γιὰτὰπαιδάκιαποὺπεθαίνουνσ᾿ἄλληνἬπειρο

Γιὰἥρωεςποὺσκοτωθῆκανσ᾿ἄλλαχρόνια

ΓιὰἐπαναστάτεςΜαύρουςΠράσινουςΚιτρινωπούς

ΓιὰτὸνκαημὸτοῦἐνγένειπάσχοντοςἈνθρώπου

Ἰδιαιτέρωςσᾶς τιμᾷτούτηἡσυμμετοχὴ

τὴνπροβληματικὴκαὶστοὺςἀγῶνεςτοῦκαιροῦμας

Δίνετεἕναἄμεσοπαρὼνκαὶδραστικό- κατόπιντούτου

Νομίζωδικαιοῦσθεμὲτὸπαραπάνω

Δυὸδυότρεῖςτρεῖςνὰπαίξετενὰἐρωτευθεῖτε

Καὶνὰξεσκάσετεἀδελφέμετὰἀπὸτόσηκούραση

(ΜᾶςγέρασανπροώρωςΓιῶργοτὸκατάλαβες)

38

Χάρης 1944

Ἤμαστανὅλοιμαζὶκαὶξεδιπλώναμεἀκούραστατὶςὧρεςμας

Σραγουδούσαμεσιγὰγιὰτὶςμέρεςποὺθὰ῾ρχόντανε

φορτωμένεςπολύχρωμαὁράματα

Αὐτὸςτραγουδοῦσεσωπαίναμεἡφωνήτου

ξυπνοῦσεμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦσαντὴνιότημας

Μερόνυχταἔπαιζετὸκρυφτὸμὲτὸθάνατο

σὲκάθεγωνιὰκαὶσοκάκι

Λαχταροῦσεξεχνώνταςτὸδικότουκορμὶνὰχαρίσει

στοὺςἄλλουςμίανἌνοιξη

Ἤμαστανὅλοιμαζὶμὰθαρρεῖςπῶςαὐτὸςἦτανὅλοι

Μιὰμέραμᾶςσφύριξεκάποιοςστ᾿ἀφτίlaquoΠέθανεὁΦάρηςraquo

laquoκοτώθηκεraquoἥκάτιτέτοιοΛέξειςποὺτὶςἀκοῦμεκάθεμέρα

ΚανεὶςδὲντὸνεἶδεἮτανσούρουπο

Θά῾χεσφιγμένατὰχέριαὅπωςπάντα

τὰμάτιατουχαράχτηκενἄσβησταἡχαρὰ

τῆςκαινούριαςζωῆςμας

Μὰὅλααὐτὰἦτανἁπλὰκιὁκαιρὸςεἶναιλίγος

Κανεὶςδὲνπροφταίνει

ΔὲνεἴμαστεὅλοιμαζίΔυὸτρεῖςξενιτεύτηκαν

Σράβηξενὁἄλλοςμακριὰμ᾿ἕναφέρσιμοἀόριστο

κιὁ Φάρηςσκοτώθηκε

Υύγανεκιἄλλοιμᾶςᾖρθανκαινούριοιγεμίσανοἱδρόμοι

Σὸπλῆθοςξεχύνεταιἀβάσταχτοἀνεμίζουνεπάλισημαῖες

Μαστιγώνειὁἀγέραςτὰλάβαρα

Μὲςστὸχάοςκυματίζουντραγούδια

Ἂνμὲςστὶςφωνὲςποὺτὰβράδιατρυποῦνεἀνελέητατὰτείχη

ΞεχώρισεςμίαΕἶν᾿ἡδικήτουἈνάβειμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦν

τὴνἀτίθασηνιότημας

Εἶν᾿ἡδικήτουφωνὴποὺβουίζειστὸπλῆθος

τριγύρωσὰνἥλιος

Π᾿ἀγκαλιάζειτὸνκόσμοσὰνἥλιος

ποὺσπαθίζειτὶςπίκρεςσὰνἥλιος

Ποὺμᾶςδείχνεισὰνἥλιοςλαμπρὸςτὶςχρυσὲςπολιτεῖες

Ποὺξανοίγονταιμπρόςμαςλουσμένες

στὴνἈλήθειακαὶστὸαἴθριοτὸφῶς

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

35

Ποιητική

-ΠροδίδετεπάλιτὴνΠοίησηθὰμοῦπεῖς

ΣὴνἱερότερηἐκδήλωσητοῦἈνθρώπου

Σὴχρησιμοποιεῖτεπάλιὡςμέσονὑποζύγιον

Σῶνσκοτεινῶνἐπιδιώξεώνσας

Ἐνπλήρειγνώσειτῆςζημιᾶςποὺπροκαλεῖτε

Μὲτὸπαράδειγμάσαςστοὺςνεωτέρους

-Σὸτί δ ὲ ν π ρ ό δ ω σ ε ς ἐ σ ὺ νὰμοῦπεῖς

Ἐσὺκιοἱὅμοιοίσουχρόνιακαὶχρόνια

Ἕναπρὸςἕνατὰὑπάρχοντάσαςξεπουλώντας

τὶςδιεθνεῖςἀγορὲςκαὶτὰλαϊκὰπαζάρια

Καὶμείνατεχωρὶςμάτιαγιὰνὰβλέπετεχωρὶςἀφτιὰ

Ν᾿ἀκοῦτεμὲσφραγισμέναστόματακαὶδὲμιλᾶτε

Γιὰποιὰἀνθρώπιναἱερὰμᾶςἐγκαλεῖτε

Ξέρωκηρύγματακαὶρητορεῖεςπάλιθὰπεῖς

ἜναὶλοιπόνΚηρύγματακαὶρητορεῖες

ὰνπρόκες πρέπεινὰκαρφώνονταιοἱλέξεις

Νὰμὴντὶςπαίρνειὁἄνεμος

Ὁ Οὐρανός

Πρῶτανὰπιάσωτὰχέριασου

Νὰψηλαφίσωτὸσφυγμόσου

Ὕστερανὰπᾶμεμαζὶστὸδάσος

Ν᾿ἀγκαλιάσουμετὰμεγάλαδέντρα

Ποὺστὸνκάθεκορμὸἔχουμεχαράξει

Ἐδῶκαὶχρόνιατὰἱερὰὀνόματα

Νὰτὰσυλλαβίσουμεμαζὶ

Νὰτὰμετρήσουμεἕνα-ἕνα

Μὲτὰμάτιαψηλὰστὸνοὐρανὸσὰνπροσευχή

Σὸδικόμαςτὸδάσοςδὲντὸκρύβειὁοὐρανός

Δὲνπερνοῦνἀπὸδῶξυλοκόποι

36

Ἐπίλογος

Κιὄχιαὐταπάτεςπροπαντός

Σὸπολὺπολὺνὰτοὺςἐκλάβειςσὰδυὸθαμποὺς

προβολεῖςμὲςστὴνὁμίχλη

ὰνἕναδελτάριοσὲφίλουςποὺλείπουν

μὲτὴμοναδικὴλέξηζῶ

laquoΓιατὶraquoὅπωςπολὺσωστὰεἶπεκάποτεκιὁφίλοςμουὁΣίτος

laquoκανένας στίχος σήμερα δὲν κινητοποιεῖ τὶς μᾶζες

κανένας στίχος σήμερα δὲν ἀνατρέπει καθεστῶταraquo

Ἔστω

ἈνάπηροςδεῖξετὰχέριασουΚρῖνεγιὰνὰκριθεῖς

Επίλογος

Οιστίχοιαυτοίμπορείκαιναrsquoναιοιτελευταίοι

Οιτελευταίοιστουςτελευταίουςπουθαγραφτούν

Γιατίοιμελλούμενοιποιητέςδεζούνεπια

Αυτοίπουθαμιλούσανεπεθάνανόλοινέοι

Σαθλιβεράτραγούδιατουςγενήκανεπουλιά

εκάποιονάλλονουρανόπουλάμπειξένοςήλιος

Γενήκανάγριοιποταμοίκαιτρέχουνεστηθάλασσα

Καιτανεράτουςδενμπορείςναξεχωρίσεις

ταθλιβεράτραγούδιατουςφύτρωσεέναςλωτός

Ναγεννηθούμεστοχυμότουεμείςπιονέοι

37

Νέοι της ιδῶνος

Κανονικὰδὲνπρέπεινἄχουμεπαράπονο

Καλὴκιἐγκάρδιαἡσυντροφιάσαςὅλονιάτα

Κορίτσιαδροσερά- ἀρτιμελῆἀγόρια

Γεμάταπάθοςκιἔρωταγιὰτὴζωὴκαὶγιὰτὴδράση

Καλάμὲνόημακαὶζουμὶκαὶτὰτραγούδιασας

Σόσομὰτόσοἀνθρώπινασυγκινημένα

Γιὰτὰπαιδάκιαποὺπεθαίνουνσ᾿ἄλληνἬπειρο

Γιὰἥρωεςποὺσκοτωθῆκανσ᾿ἄλλαχρόνια

ΓιὰἐπαναστάτεςΜαύρουςΠράσινουςΚιτρινωπούς

ΓιὰτὸνκαημὸτοῦἐνγένειπάσχοντοςἈνθρώπου

Ἰδιαιτέρωςσᾶς τιμᾷτούτηἡσυμμετοχὴ

τὴνπροβληματικὴκαὶστοὺςἀγῶνεςτοῦκαιροῦμας

Δίνετεἕναἄμεσοπαρὼνκαὶδραστικό- κατόπιντούτου

Νομίζωδικαιοῦσθεμὲτὸπαραπάνω

Δυὸδυότρεῖςτρεῖςνὰπαίξετενὰἐρωτευθεῖτε

Καὶνὰξεσκάσετεἀδελφέμετὰἀπὸτόσηκούραση

(ΜᾶςγέρασανπροώρωςΓιῶργοτὸκατάλαβες)

38

Χάρης 1944

Ἤμαστανὅλοιμαζὶκαὶξεδιπλώναμεἀκούραστατὶςὧρεςμας

Σραγουδούσαμεσιγὰγιὰτὶςμέρεςποὺθὰ῾ρχόντανε

φορτωμένεςπολύχρωμαὁράματα

Αὐτὸςτραγουδοῦσεσωπαίναμεἡφωνήτου

ξυπνοῦσεμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦσαντὴνιότημας

Μερόνυχταἔπαιζετὸκρυφτὸμὲτὸθάνατο

σὲκάθεγωνιὰκαὶσοκάκι

Λαχταροῦσεξεχνώνταςτὸδικότουκορμὶνὰχαρίσει

στοὺςἄλλουςμίανἌνοιξη

Ἤμαστανὅλοιμαζὶμὰθαρρεῖςπῶςαὐτὸςἦτανὅλοι

Μιὰμέραμᾶςσφύριξεκάποιοςστ᾿ἀφτίlaquoΠέθανεὁΦάρηςraquo

laquoκοτώθηκεraquoἥκάτιτέτοιοΛέξειςποὺτὶςἀκοῦμεκάθεμέρα

ΚανεὶςδὲντὸνεἶδεἮτανσούρουπο

Θά῾χεσφιγμένατὰχέριαὅπωςπάντα

τὰμάτιατουχαράχτηκενἄσβησταἡχαρὰ

τῆςκαινούριαςζωῆςμας

Μὰὅλααὐτὰἦτανἁπλὰκιὁκαιρὸςεἶναιλίγος

Κανεὶςδὲνπροφταίνει

ΔὲνεἴμαστεὅλοιμαζίΔυὸτρεῖςξενιτεύτηκαν

Σράβηξενὁἄλλοςμακριὰμ᾿ἕναφέρσιμοἀόριστο

κιὁ Φάρηςσκοτώθηκε

Υύγανεκιἄλλοιμᾶςᾖρθανκαινούριοιγεμίσανοἱδρόμοι

Σὸπλῆθοςξεχύνεταιἀβάσταχτοἀνεμίζουνεπάλισημαῖες

Μαστιγώνειὁἀγέραςτὰλάβαρα

Μὲςστὸχάοςκυματίζουντραγούδια

Ἂνμὲςστὶςφωνὲςποὺτὰβράδιατρυποῦνεἀνελέητατὰτείχη

ΞεχώρισεςμίαΕἶν᾿ἡδικήτουἈνάβειμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦν

τὴνἀτίθασηνιότημας

Εἶν᾿ἡδικήτουφωνὴποὺβουίζειστὸπλῆθος

τριγύρωσὰνἥλιος

Π᾿ἀγκαλιάζειτὸνκόσμοσὰνἥλιος

ποὺσπαθίζειτὶςπίκρεςσὰνἥλιος

Ποὺμᾶςδείχνεισὰνἥλιοςλαμπρὸςτὶςχρυσὲςπολιτεῖες

Ποὺξανοίγονταιμπρόςμαςλουσμένες

στὴνἈλήθειακαὶστὸαἴθριοτὸφῶς

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

36

Ἐπίλογος

Κιὄχιαὐταπάτεςπροπαντός

Σὸπολὺπολὺνὰτοὺςἐκλάβειςσὰδυὸθαμποὺς

προβολεῖςμὲςστὴνὁμίχλη

ὰνἕναδελτάριοσὲφίλουςποὺλείπουν

μὲτὴμοναδικὴλέξηζῶ

laquoΓιατὶraquoὅπωςπολὺσωστὰεἶπεκάποτεκιὁφίλοςμουὁΣίτος

laquoκανένας στίχος σήμερα δὲν κινητοποιεῖ τὶς μᾶζες

κανένας στίχος σήμερα δὲν ἀνατρέπει καθεστῶταraquo

Ἔστω

ἈνάπηροςδεῖξετὰχέριασουΚρῖνεγιὰνὰκριθεῖς

Επίλογος

Οιστίχοιαυτοίμπορείκαιναrsquoναιοιτελευταίοι

Οιτελευταίοιστουςτελευταίουςπουθαγραφτούν

Γιατίοιμελλούμενοιποιητέςδεζούνεπια

Αυτοίπουθαμιλούσανεπεθάνανόλοινέοι

Σαθλιβεράτραγούδιατουςγενήκανεπουλιά

εκάποιονάλλονουρανόπουλάμπειξένοςήλιος

Γενήκανάγριοιποταμοίκαιτρέχουνεστηθάλασσα

Καιτανεράτουςδενμπορείςναξεχωρίσεις

ταθλιβεράτραγούδιατουςφύτρωσεέναςλωτός

Ναγεννηθούμεστοχυμότουεμείςπιονέοι

37

Νέοι της ιδῶνος

Κανονικὰδὲνπρέπεινἄχουμεπαράπονο

Καλὴκιἐγκάρδιαἡσυντροφιάσαςὅλονιάτα

Κορίτσιαδροσερά- ἀρτιμελῆἀγόρια

Γεμάταπάθοςκιἔρωταγιὰτὴζωὴκαὶγιὰτὴδράση

Καλάμὲνόημακαὶζουμὶκαὶτὰτραγούδιασας

Σόσομὰτόσοἀνθρώπινασυγκινημένα

Γιὰτὰπαιδάκιαποὺπεθαίνουνσ᾿ἄλληνἬπειρο

Γιὰἥρωεςποὺσκοτωθῆκανσ᾿ἄλλαχρόνια

ΓιὰἐπαναστάτεςΜαύρουςΠράσινουςΚιτρινωπούς

ΓιὰτὸνκαημὸτοῦἐνγένειπάσχοντοςἈνθρώπου

Ἰδιαιτέρωςσᾶς τιμᾷτούτηἡσυμμετοχὴ

τὴνπροβληματικὴκαὶστοὺςἀγῶνεςτοῦκαιροῦμας

Δίνετεἕναἄμεσοπαρὼνκαὶδραστικό- κατόπιντούτου

Νομίζωδικαιοῦσθεμὲτὸπαραπάνω

Δυὸδυότρεῖςτρεῖςνὰπαίξετενὰἐρωτευθεῖτε

Καὶνὰξεσκάσετεἀδελφέμετὰἀπὸτόσηκούραση

(ΜᾶςγέρασανπροώρωςΓιῶργοτὸκατάλαβες)

38

Χάρης 1944

Ἤμαστανὅλοιμαζὶκαὶξεδιπλώναμεἀκούραστατὶςὧρεςμας

Σραγουδούσαμεσιγὰγιὰτὶςμέρεςποὺθὰ῾ρχόντανε

φορτωμένεςπολύχρωμαὁράματα

Αὐτὸςτραγουδοῦσεσωπαίναμεἡφωνήτου

ξυπνοῦσεμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦσαντὴνιότημας

Μερόνυχταἔπαιζετὸκρυφτὸμὲτὸθάνατο

σὲκάθεγωνιὰκαὶσοκάκι

Λαχταροῦσεξεχνώνταςτὸδικότουκορμὶνὰχαρίσει

στοὺςἄλλουςμίανἌνοιξη

Ἤμαστανὅλοιμαζὶμὰθαρρεῖςπῶςαὐτὸςἦτανὅλοι

Μιὰμέραμᾶςσφύριξεκάποιοςστ᾿ἀφτίlaquoΠέθανεὁΦάρηςraquo

laquoκοτώθηκεraquoἥκάτιτέτοιοΛέξειςποὺτὶςἀκοῦμεκάθεμέρα

ΚανεὶςδὲντὸνεἶδεἮτανσούρουπο

Θά῾χεσφιγμένατὰχέριαὅπωςπάντα

τὰμάτιατουχαράχτηκενἄσβησταἡχαρὰ

τῆςκαινούριαςζωῆςμας

Μὰὅλααὐτὰἦτανἁπλὰκιὁκαιρὸςεἶναιλίγος

Κανεὶςδὲνπροφταίνει

ΔὲνεἴμαστεὅλοιμαζίΔυὸτρεῖςξενιτεύτηκαν

Σράβηξενὁἄλλοςμακριὰμ᾿ἕναφέρσιμοἀόριστο

κιὁ Φάρηςσκοτώθηκε

Υύγανεκιἄλλοιμᾶςᾖρθανκαινούριοιγεμίσανοἱδρόμοι

Σὸπλῆθοςξεχύνεταιἀβάσταχτοἀνεμίζουνεπάλισημαῖες

Μαστιγώνειὁἀγέραςτὰλάβαρα

Μὲςστὸχάοςκυματίζουντραγούδια

Ἂνμὲςστὶςφωνὲςποὺτὰβράδιατρυποῦνεἀνελέητατὰτείχη

ΞεχώρισεςμίαΕἶν᾿ἡδικήτουἈνάβειμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦν

τὴνἀτίθασηνιότημας

Εἶν᾿ἡδικήτουφωνὴποὺβουίζειστὸπλῆθος

τριγύρωσὰνἥλιος

Π᾿ἀγκαλιάζειτὸνκόσμοσὰνἥλιος

ποὺσπαθίζειτὶςπίκρεςσὰνἥλιος

Ποὺμᾶςδείχνεισὰνἥλιοςλαμπρὸςτὶςχρυσὲςπολιτεῖες

Ποὺξανοίγονταιμπρόςμαςλουσμένες

στὴνἈλήθειακαὶστὸαἴθριοτὸφῶς

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

37

Νέοι της ιδῶνος

Κανονικὰδὲνπρέπεινἄχουμεπαράπονο

Καλὴκιἐγκάρδιαἡσυντροφιάσαςὅλονιάτα

Κορίτσιαδροσερά- ἀρτιμελῆἀγόρια

Γεμάταπάθοςκιἔρωταγιὰτὴζωὴκαὶγιὰτὴδράση

Καλάμὲνόημακαὶζουμὶκαὶτὰτραγούδιασας

Σόσομὰτόσοἀνθρώπινασυγκινημένα

Γιὰτὰπαιδάκιαποὺπεθαίνουνσ᾿ἄλληνἬπειρο

Γιὰἥρωεςποὺσκοτωθῆκανσ᾿ἄλλαχρόνια

ΓιὰἐπαναστάτεςΜαύρουςΠράσινουςΚιτρινωπούς

ΓιὰτὸνκαημὸτοῦἐνγένειπάσχοντοςἈνθρώπου

Ἰδιαιτέρωςσᾶς τιμᾷτούτηἡσυμμετοχὴ

τὴνπροβληματικὴκαὶστοὺςἀγῶνεςτοῦκαιροῦμας

Δίνετεἕναἄμεσοπαρὼνκαὶδραστικό- κατόπιντούτου

Νομίζωδικαιοῦσθεμὲτὸπαραπάνω

Δυὸδυότρεῖςτρεῖςνὰπαίξετενὰἐρωτευθεῖτε

Καὶνὰξεσκάσετεἀδελφέμετὰἀπὸτόσηκούραση

(ΜᾶςγέρασανπροώρωςΓιῶργοτὸκατάλαβες)

38

Χάρης 1944

Ἤμαστανὅλοιμαζὶκαὶξεδιπλώναμεἀκούραστατὶςὧρεςμας

Σραγουδούσαμεσιγὰγιὰτὶςμέρεςποὺθὰ῾ρχόντανε

φορτωμένεςπολύχρωμαὁράματα

Αὐτὸςτραγουδοῦσεσωπαίναμεἡφωνήτου

ξυπνοῦσεμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦσαντὴνιότημας

Μερόνυχταἔπαιζετὸκρυφτὸμὲτὸθάνατο

σὲκάθεγωνιὰκαὶσοκάκι

Λαχταροῦσεξεχνώνταςτὸδικότουκορμὶνὰχαρίσει

στοὺςἄλλουςμίανἌνοιξη

Ἤμαστανὅλοιμαζὶμὰθαρρεῖςπῶςαὐτὸςἦτανὅλοι

Μιὰμέραμᾶςσφύριξεκάποιοςστ᾿ἀφτίlaquoΠέθανεὁΦάρηςraquo

laquoκοτώθηκεraquoἥκάτιτέτοιοΛέξειςποὺτὶςἀκοῦμεκάθεμέρα

ΚανεὶςδὲντὸνεἶδεἮτανσούρουπο

Θά῾χεσφιγμένατὰχέριαὅπωςπάντα

τὰμάτιατουχαράχτηκενἄσβησταἡχαρὰ

τῆςκαινούριαςζωῆςμας

Μὰὅλααὐτὰἦτανἁπλὰκιὁκαιρὸςεἶναιλίγος

Κανεὶςδὲνπροφταίνει

ΔὲνεἴμαστεὅλοιμαζίΔυὸτρεῖςξενιτεύτηκαν

Σράβηξενὁἄλλοςμακριὰμ᾿ἕναφέρσιμοἀόριστο

κιὁ Φάρηςσκοτώθηκε

Υύγανεκιἄλλοιμᾶςᾖρθανκαινούριοιγεμίσανοἱδρόμοι

Σὸπλῆθοςξεχύνεταιἀβάσταχτοἀνεμίζουνεπάλισημαῖες

Μαστιγώνειὁἀγέραςτὰλάβαρα

Μὲςστὸχάοςκυματίζουντραγούδια

Ἂνμὲςστὶςφωνὲςποὺτὰβράδιατρυποῦνεἀνελέητατὰτείχη

ΞεχώρισεςμίαΕἶν᾿ἡδικήτουἈνάβειμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦν

τὴνἀτίθασηνιότημας

Εἶν᾿ἡδικήτουφωνὴποὺβουίζειστὸπλῆθος

τριγύρωσὰνἥλιος

Π᾿ἀγκαλιάζειτὸνκόσμοσὰνἥλιος

ποὺσπαθίζειτὶςπίκρεςσὰνἥλιος

Ποὺμᾶςδείχνεισὰνἥλιοςλαμπρὸςτὶςχρυσὲςπολιτεῖες

Ποὺξανοίγονταιμπρόςμαςλουσμένες

στὴνἈλήθειακαὶστὸαἴθριοτὸφῶς

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

38

Χάρης 1944

Ἤμαστανὅλοιμαζὶκαὶξεδιπλώναμεἀκούραστατὶςὧρεςμας

Σραγουδούσαμεσιγὰγιὰτὶςμέρεςποὺθὰ῾ρχόντανε

φορτωμένεςπολύχρωμαὁράματα

Αὐτὸςτραγουδοῦσεσωπαίναμεἡφωνήτου

ξυπνοῦσεμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦσαντὴνιότημας

Μερόνυχταἔπαιζετὸκρυφτὸμὲτὸθάνατο

σὲκάθεγωνιὰκαὶσοκάκι

Λαχταροῦσεξεχνώνταςτὸδικότουκορμὶνὰχαρίσει

στοὺςἄλλουςμίανἌνοιξη

Ἤμαστανὅλοιμαζὶμὰθαρρεῖςπῶςαὐτὸςἦτανὅλοι

Μιὰμέραμᾶςσφύριξεκάποιοςστ᾿ἀφτίlaquoΠέθανεὁΦάρηςraquo

laquoκοτώθηκεraquoἥκάτιτέτοιοΛέξειςποὺτὶςἀκοῦμεκάθεμέρα

ΚανεὶςδὲντὸνεἶδεἮτανσούρουπο

Θά῾χεσφιγμένατὰχέριαὅπωςπάντα

τὰμάτιατουχαράχτηκενἄσβησταἡχαρὰ

τῆςκαινούριαςζωῆςμας

Μὰὅλααὐτὰἦτανἁπλὰκιὁκαιρὸςεἶναιλίγος

Κανεὶςδὲνπροφταίνει

ΔὲνεἴμαστεὅλοιμαζίΔυὸτρεῖςξενιτεύτηκαν

Σράβηξενὁἄλλοςμακριὰμ᾿ἕναφέρσιμοἀόριστο

κιὁ Φάρηςσκοτώθηκε

Υύγανεκιἄλλοιμᾶςᾖρθανκαινούριοιγεμίσανοἱδρόμοι

Σὸπλῆθοςξεχύνεταιἀβάσταχτοἀνεμίζουνεπάλισημαῖες

Μαστιγώνειὁἀγέραςτὰλάβαρα

Μὲςστὸχάοςκυματίζουντραγούδια

Ἂνμὲςστὶςφωνὲςποὺτὰβράδιατρυποῦνεἀνελέητατὰτείχη

ΞεχώρισεςμίαΕἶν᾿ἡδικήτουἈνάβειμικρὲςπυρκαγιὲς

Φιλιάδεςμικρὲςπυρκαγιὲςποὺπυρπολοῦν

τὴνἀτίθασηνιότημας

Εἶν᾿ἡδικήτουφωνὴποὺβουίζειστὸπλῆθος

τριγύρωσὰνἥλιος

Π᾿ἀγκαλιάζειτὸνκόσμοσὰνἥλιος

ποὺσπαθίζειτὶςπίκρεςσὰνἥλιος

Ποὺμᾶςδείχνεισὰνἥλιοςλαμπρὸςτὶςχρυσὲςπολιτεῖες

Ποὺξανοίγονταιμπρόςμαςλουσμένες

στὴνἈλήθειακαὶστὸαἴθριοτὸφῶς

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

39

Θεσσαλονίκη Μέρες τοῦ 1969 μΧ

τὴνὁδὸΑἰγύπτου-πρώτηπάροδοςδεξιά

ΣώραὑψώνεταιτὸμέγαροτῆςΣράπεζαςυναλλαγῶν

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

Καὶτὰπαιδάκιαδὲνμποροῦνεπιὰνὰπαίξουνεἀπὸ

τὰτόσατροχοφόραποὺπερνοῦνε

Ἄλλωστετὰπαιδιὰμεγάλωσανὁκαιρὸςἐκεῖνοςπέρασεποὺξέρατε

Σώραπιὰδὲγελοῦνδὲνψιθυρίζουνμυστικάδὲνἐμπιστεύονται

Ὅσαἐπιζήσανἐννοεῖταιγιατὶᾔρθανεβαριὲςἀρρώστιεςἀπὸτότε

Πλημμύρεςκαταποντισμοίσεισμοίθωρακισμένοιστρατιῶτες

Θυμοῦνταιτὰλόγιατοῦπατέραἐσὺθὰγνωρίσειςκαλύτερεςμέρες

Δὲν ἔχεισημασίατελικὰἂνδὲντὶςγνώρισανλένετὸμάθημα

οἱἴδιοιστὰπαιδιάτους

Ἐλπίζονταςπάντοτεπὼςκάποτεθὰσταματήσειἡἁλυσίδα

Ἴσωςστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶντουςἣστὰπαιδιὰτῶνπαιδιῶν

τῶνπαιδιῶντους

Πρὸςτὸπαρόνστὸνπαλιὸδρόμοποὺλέγαμεὑψώνεται

ἡΣράπεζαυναλλαγῶν

- ἐγὼσυναλλάσσομαιἐσὺσυναλλάσσεσαιαὐτὸςσυναλλάσσεται-

Σουριστικὰγραφεῖακαὶπρακτορεῖαμεταναστεύσεως

-ἐμεῖςμεταναστεύουμεἐσεῖςμεταναστεύετεαὐτοὶμεταναστεύουν-

ὍπουκαὶνὰταξιδέψωἡἙλλάδαμὲπληγώνειἔλεγεκιὁΠοιητὴς

ἩἙλλάδαμὲτὰὡραῖανησιάτὰὡραῖαγραφεῖα

τὶςὡραῖεςἐκκλησιὲς

ἩἙλλὰςτῶνἙλλήνων

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

40

Σὸ σκάκι

Ἔλανὰπαίξουμε

Θὰσοῦχαρίσωτὴβασίλισσάμου

Ἦτανγιὰμέναμιὰφορὰἡἀγαπημένη

Σώραδὲνἔχωπιὰἀγαπημένη

Θὰσοῦχαρίσωτοὺςπύργουςμου

Σώραπιὰδὲνπυροβολῶτοὺςφίλουςμου

Ἔχουνπεθάνειἀπὸκαιρὸ

πρὶνἀπὸμένα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Ὁβασιλιὰςαὐτὸςδὲνἤτανεποτὲδικόςμου

Κιὕστερατόσουςστρατιῶτεςτίτοὺςθέλω

Σραβᾶνεμπρὸςσκυφτοὶδίχωςκἂνὄνειρα

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Ὅλαὅλακαὶτ᾿ἄλογάμουθὰστὰδώσω

Μονάχαἐτοῦτοτὸντρελόμουθὰκρατήσω

ποὺξέρειμόνοσ᾿ἕναχρῶμανὰπηγαίνει

δρασκελώνταςτὴνμίανἄκρηὡςτὴνἄλλη

γελώνταςμπρὸςστὶςτόσεςπανοπλίεςσου

μπαίνονταςμέσαστὶςγραμμέςσουξαφνικὰ

ἀναστατώνονταςτὶςστέρεεςπαρατάξεις

Ἔλανὰπαίξουμε

Κιαὐτὴδὲνἔχειτέλοςἡπαρτίδα

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

41

Φοβᾶμαι

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἑφτὰχρόνιαἔκανανπὼςδὲνεἶχανπάρειχαμπάρι

καὶμίαὡραίαπρωίαμεσοῦντοςκάποιουἸουλίου

βγῆκανστὶςπλατεῖεςμὲσημαιάκιακραυγάζονταςlaquoδῶστετὴχούνταστὸλαόraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺμὲκαταλερωμένητὴφωλιὰ

πασχίζουντώρανὰβροῦνλεκέδεςστὴδικήσου

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺσοῦκλείναντὴνπόρτα

μὴντυχὸνκαὶτοὺςδώσειςκουπόνιακαὶτώρα

τοὺςβλέπειςστὸΠολυτεχνεῖονὰκαταθέτουνγαρίφαλακαὶνὰδακρύζουν

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺγέμιζαντὶςταβέρνες

καὶτὰσπάζανστὰμπουζούκιακάθεβράδυκαὶτώρατὰξανασπάζουν

ὅταντοὺςπιάνειτὸμεράκιτῆςΥαραντούρηκαὶἔχουνκαὶlaquoἀπόψειςraquo

Φ ο β ᾶ μ α ι τοὺςἀνθρώπουςποὺἄλλαζανπεζοδρόμιοὅτανσὲσυναντοῦσαν

καὶτώρασὲλοιδοροῦνγιατὶλέειδὲνβαδίζειςἴσιοδρόμο

Φ ο β ᾶ μ α ι φοβᾶμαιπολλοὺςἀνθρώπους

Υέτοςφοβήθηκαἀκόμηπερισσότερο

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

42

Ποιήματα ποὺ μᾶς διάβασε ἕνα βράδυ ὁ λοχίας Οtto V

I

ὲδυὸλεπτὰθὰἀκουστεῖτὸπαράγγελμαlaquoἘμπρόςraquo

Δὲνπρέπεινὰσκεφτεῖκανέναςτίποτεἄλλο

Ἐμπρὸςἡσημαίαμαςκιἐμεῖςἐφ᾿ὅπλουλόγχηἀπὸπίσω

Ἀπόψεθὰχτυπήσειςἀνελέητακαὶθὰθὰχτυπηθεῖς

Θὰτραβήξειςμπροστὰτραγουδώνταςρυθμικὰἐμβατήρια

Θὰτραβήξειςμπροστὰποὺμαντεύονταιχιλιάδεςἀνήσυχαμάτια

Ἐκεῖποὺχιλιάδεςχέριασφίγγονταιγύρωἀπὸμίαἄλλησημαία

Ἕτοιμανὰχτυπήσουνκαὶνὰχτυπηθοῦν

᾿ἕναλεφτὸπρέπεινὰμᾶςδώσουντὸσύνθημα

Μιὰλεξούλαμικρὴποὺσὲλίγοἐξαίσιαθὰλάμψει

(Κιἐγὼποὺἔχωμίαψυχὴπαιδικὴκαὶδειλὴ

Ποὺδὲνθέλειτίποτεἄλλονὰξέρειἀπὸτὴνἀγάπη

ΚιἐγὼπολεμῶτόσαχρόνιαχωρίςΘέμουνὰμάθωγιατί

Καὶδὲβλέπωμπροστὰτόσαχρόνιαπαρὰμόνοτὸδίδυμοἀδερφόμου)

II

ὲτούτητὴφωτογραφίαἤμουνανέοςκοντὰ22

χρονῶἐδῶεἶναιἡγυναῖκαπ᾿ἀγαποῦσαἡ

γυναῖκαμου

ΣὴλέγανεΜάρθαἔσφιγγετὸγιόμουμὲλαχτάρα

στὴνἀγκαλιάτης

Δὲμοῦ῾πεlaquoχαίρομαιποὺπᾶςνὰπολεμήσειςraquo

Ἔκλαιγεσὰνἕναμικρὸκοριτσάκι

Κιἐδῶκάποιοσπίτιπαλιὸμ᾿ἕνανκῆποστὴμέση

καὶμ᾿ἄνθη

Θυμᾶσαιὅτανἤμαστανπαιδιὰεἴχαμεἕναξύλι-

νοἄλογοκαὶμίαγυαλιστερὴτρομπέτα

Σὰβράδιαξαγρυπνούσαμεστὰβιβλίαμὲτὶςἀρ-

χαῖεςἡρωικὲςἱστορίες

Σὸνἀθῷομαςὕπνοτυράννησανοἱἀντίλαλοιτῶν

φημισμένωνπολεμιστῶν

Ὕστερατὰξεχάσαμεὅλααὐτὰσὲμίαγωνιὰγε-

λώνταςγιὰτὰπαιδιάστικακαμώματα

Ἴσωςαὔριομιὰτόσητρυπίτσαμοῦχαράξειτόμέ-

τωπο

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

43

Ὢμίατρυπίτσαποὺχωρᾷὅλοτὸνπόνοτῶνἀν-

θρώπων

ΠοιὸςεἶμαιΠοῦβρίσκομαικίστετὰροῦχα

μουἐδῶμπροστὰστὸστῆθος

Ἴσωςθὰβρεῖτεἀκόματ᾿ὄνομάμουσκαλισμένο

Ποιὸςτὸθυμᾶται

ΧάξτετὰροῦχαμουἀκόμαἘδῶἤμουνανέος

22μόλιςχρονῶ

Κιἐδῶμιὰγυναῖκαποὺσφίγγειμὲλαχτάραἕνα

παιδὶστὴνἀγκαλιάτης

(Ἔκλαιγεἀλήθειαὅτανἔφευγασὰνἕναμικρὸκο-

ριτσάκι)

Κι ἤθελε ἀκόμη

ΚιἤθελεἀκόμηπολὺφῶςνὰξημερώσειὍμωςἐγὼ

ΔὲνπαραδέχτηκατὴνἧτταἜβλεπατώρα

Πόσακρυμμένατιμαλφῆἔπρεπενὰσώσω

Πόσεςφωλιὲςνεροῦνὰσυντηρήσωμέσαστὶςφλόγες

Μιλᾶτεδείχνετεπληγὲςἀλλόφρονεςστοὺςδρόμους

Σὸνπανικὸποὺστραγγαλίζειτὴνκαρδιάσαςσὰσημαία

Καρφώσατεσ᾿ἐξῶστεςμὲσπουδὴφορτώσατετὸἐμπόρευμα

ἩπρόγνωσίςσαςἀσφαλήςΘὰπέσειἡπόλις

Ἐκεῖπροσεχτικάσὲμιὰγωνιάμαζεύωμὲτάξη

Υράζωμὲσύνεσητὸτελευταῖομουφυλάκιο

Κρεμῶκομμέναχέριαστοὺςτοίχουςστολίζω

Μὲτὰκομμένακρανίατὰπαράθυραπλέκω

Μὲκομμέναμαλλιὰτὸδίχτυμουκαὶπεριμένω

Ὄρθιοςκαὶμόνοςσὰνκαὶπρῶταπεριμένω

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

44

Μιλῶhellip

Μιλῶγιὰτὰτελευταῖασαλπίσματατῶννικημένωνστρατιωτῶν

Γιὰτὰκουρέλιαἀπὸτὰγιορτινάμαςφορέματα

Γιὰτὰπαιδιάμαςποὺπουλᾶντσιγάραστοὺςδιαβάτες

Μιλῶγιὰτὰλουλούδιαποὺμαραθήκανεστοὺςτάφουςκαὶτὰσαπίζειἡβροχὴ

Γιὰτὰσπίτιαποὺχάσκουνεδίχωςπαράθυρασὰνκρανίαξεδοντιασμένα

Γιὰτὰκορίτσιαποὺζητιανεύουνδείχνονταςστὰστήθιατὶςπληγέςτους

Μιλῶγιὰτὶςξυπόλυτεςμάνεςποὺσέρνονταιστὰχαλάσματα

Γιὰτὶςφλεγόμενεςπόλειςτὰσωριασμένακουφάριασοὺςδρόμους

Σοὺςμαστρωποὺςποιητὲςποὺτρέμουνετὶςνύχτεςστὰκατώφλια

Μιλῶγιὰτὶςἀτέλειωτεςνύχτεςὅταντὸφῶςλιγοστεύειτὰξημερώματα

Γιὰτὰφορτωμένακαμιόνιακαὶτοὺςβηματισμοὺςστὶςὑγρὲςπλάκες

Γιὰτὰπροαύλιατῶνφυλακῶνκαὶγιὰτὸδάκρυτῶνμελλοθανάτων

Μὰπιὸπολὺμιλῶγιὰτοὺςψαράδες

Π᾿ἀφήσανετὰδίχτυάτουςκαὶπήρανετὰβήματάΣου

ΚιὅτανΑὐτὸςκουράστηκεαὐτοὶ δὲνξαποστάσαν

ΚιὅτανΑὐτὸςτοὺςπρόδωσεαὐτοὶδὲνἀρνηθῆκαν

ΚιὅτανΑὐτὸςδοξάστηκεαὐτοὶστρέψαντὰμάτια

Κιοἱσύντροφοίτουςφτύνανεκαὶτοὺςσταυρῶναν

Κιαὐτοίγαλήνιοιτὸδρόμοπαίρνουνεπ᾿ἄκρηδὲνἔχει

Φωρὶςτὸβλέμματουςνὰσκοτεινιάσειἥνὰλυγίσει

Ὄρθιοικαὶμόνοιμὲςστὴφοβερὴἐρημίατοῦπλήθους

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

45

If

Ἂν- λέωἄν

ἂνὅλαδὲσυνέβαιναντόσονωρὶς

ἡἀποβολήσουἀπ᾿τὸΓυμνάσιοστὴνΕ´τάξη

μετὰΦαϊδάριἍι-τράτηςΜακρονήσιἸτζεδίν

ἂνστὰ42σουδὲνἤσουνμὲσπονδυλοαθρίτιδα

ὕστεραἀπὸτὰεἴκοσιχρόνιατῆςφυλακῆς

μὲδυὸδιαγραφὲςστὴνπλάτησουμιὰδήλωση

ἀποκηρύξεωςὅτανσ᾿ἀπομονῶσανστὸΧυχιατρεῖο

ἂν- σήμεραλογιστὴςσ᾿ἕνακατάστημαἐδωδίμων-

ἄχρηστοςπιὰγιὰὅλουςστιμμένολεμόνι

ξοφλημένηπερίπτωσημὲἰδέεςἀπὸκαιρὸξεπερασμένες

ἂν- λέωἄν

μὲλίγηκαλὴθέλησηἐρχόντανὅλακάπωςδιαφορετικὰ

ἥἀπὸμίατυχαίασύμπτωσηὅπωςσὲτόσουςκαὶτόσους

συμμαθητέςφίλουςσυντρόφους- δὲλέωἀβρόχοιςποσὶ

ἀλλὰἄν

(ΥτάνειΜ᾿αὐτὰδὲγράφονταιτὰποιήματαΜὴνἐπιμένεις

Ἄλλονἀέραθέλουνγιὰν᾿ἀρέσουνἄλληlaquoμετουσίωσηraquo

Σὸπαραρίξαμεστὴθεματογραφία)

ε τί βοηθά λοιπόνhellip

ετίβοηθάλοιπόνηποίηση

(Αυτήεδώηποίηση λέω)

ταυψηλάσουιδανικά στησυνείδησητουχρέους

τομεγάλοπέρασμααπότονκαταναγκασμό

τιςσυνθήκεςτηςελευθερίας

ετιβοηθάλοιπόνηποίηση

- Αυτό έστω πουεγώποίησηονομάζωndash

(Αςζήσουμελοιπόνκαιμrsquoαυτάήμόνομrsquoαυτά)

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

46

τον Νίκο Εhellip 1949

Υίλοι

Πουφεύγουν

Πουχάνονταιμιαμέρα

Υωνές

Σηνύχτα

Μακρινέςφωνές

Μάναςτρελήςστους έρημουςδρόμους

Κλάμαπαιδιούχωρίςαπάντηση

Ερείπια

αντρυπημένεςσάπιεςσημαίες

Εφιάλτες

τασιδερένιακρεβάτια

Όταντοφωςλιγοστεύει

Σαξημερώματα

(Μαποιοςμεπόνοθαμιλήσειγιαόλααυτά)

Ο Μανόλης Αναγνωστάκηςπαρότι δεν το παραδέχτηκε ποτέ δημοσίως με το

παραπάνω ποίημα φέρεται να απαντά στο ακόλουθο του Νίκου Εγγονόπουλου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

47

ΝΝίίκκοοςς ΕΕγγγγοοννόόπποουυλλοοςς (1910-1985)

Ποίηση 1948

τούτηηεποχή

τουεμφυλίουσπαραγμού

δενείναιεποχή

γιαποίηση

κιάλλαπαρόμοια

σανπάεικάτι

να

γραφή

είναι

ωςαν

ναγράφονταν

απότηνάλλημεριά

αγγελτηρίων

θανάτου

γιαυτόκαι

ταποιήματάμου

είντόσοπικραμένα

(καιπότε- άλλωστε- δενείσαν)

κιείναι

- προπάντων-

και

τόσο

λίγα

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

48

Για τον Λόρκα

una accion vil y disgraciado

ητέχνηκιηποίησηδενμαςβοηθούνναζήσουμε

ητέχνηκαιηποίησιςμαςβοηθούνε

ναπεθάνουμε

περιφρόνησιςαπόλυτη

αρμόζει

σrsquoόλουςαυτούςτουςθόρυβους

τιςέρευνες

τασχόλιαεπίσχολίων

πουκάθετόσοξεφουρνίζουν

αργόσχολοικαιματαιόδοξοιγραφιάδες

γύρωαπότιςμυστηριώδικεςκιαισχρέςσυνθήκες

τηςεκτελέσεωςτουκακορρίζικουτουΛόρκα

υπότωνφασιστών

μαεπίτέλουςπιαοκαθείςγνωρίζει

πως

απόκαιρότώρα

―καιπροπαντόςσταχρόνιαταδικάμαςτασακάτικα―

είθισται

ναδολοφονούν

τουςποιητάς

Νίκος Εγγονόπουλος Εμφύλιος Πόλεμος

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

49

ΣΣίίττοοςς ΠΠααττρρίίκκιιοοςς (1928-)

Οι φίλοι

Δενείναιηθύμησητωνσκοτωμένωνφίλων

πουμουσκίζειτώρατασωθικά

Είναιοθρήνοςγιατουςχιλιάδεςάγνωστους

πουαφήσανεσταράμφητωνπουλιών

τασβησμέναμάτιατους

πουσφίγγουνεσταπαγωμέναχέριατους

μιαφούχτακάλυκεςκιαγκάθια

Σουςάγνωστουςπεραστικούςδιαβάτες

πουποτέδεμιλήσαμε

πουμόνοκάποτεγιαλίγοκοιταχτήκαμε

ότανμαςέδωσαντηφωτιάτουτσιγάρουτους

στοβραδινόδρόμο

Σουςχιλιάδεςάγνωστουςφίλους

πουέδωσαντηζωήτους

γιαμένα

Προσχέδια για τη Μακρόνησο Ι

Μετομελτέμισουπουδυναμώνειτηνύχτα

μετηνύχτασουπουδυναμώνειτησιωπή

καιμένασυρματόπλεγματριγύρωστηνκαρδιάσου

Νησίπουκανείςσεισμός

δεθασεκαταπιεί

μακρύσανπέτρινημαγνητικήβελόνη

ναδείχνειςτοβοριάκαιτονότο

τηςπορείαςμας

τηςιστορίας

τουχρόνου

Κηθάλασσακυλάεικαιφεύγει

κυλάεικαιφεύγει

δενταντέχειαυτάταβράχια

κυλάεικαιφεύγει

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

50

Αμετάθετο όραμα

Καιμ όλεςτιςαναστολέςπουπήρανταόνειράμας

πάνταθασκέφτομαιμιανυψικάμινοπολύξερη

μεχιλιάδεςεργάτεςνατηςκαθαρίζουνταδόντια

νατηνταίζουνσίδεροκαικάρβουνο

Μιανυψικάμινοπουθακαπνίζει

όσοδενκαπνίσαμεόλατατελευταίαχρόνια

πουδεθακόβειτοτσιγάροτηςσταδυο

πουδεθ αφήνειτηλαχτάρατηςστημέση

κιόλοθαβγάζειατσάλι

ναδένονταιοιμεγάλεςσκαλωσιές

πουπανναφτάσουνετονουρανό

τάσεις

Απότηστάσημου

προςτηζωή

βγαίνουν

ταποιήματάμου

Μόλιςυπάρξουν

ταποιήματάμου

μιαστάσημουεπιβάλλουν

αντίκρυστηζωή

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

51

Επιστροφή ενός εξόριστου

rsquo έναχαράκωμαζήσαμεχρόνια

στριμωγμένοιάγρυπνοιπάνταέτοιμοι

γιατίαπόπαντούερχότανοεχθρός

Καικάθεμέραπληθαίνανοινεκροί

Αλλοισκοτώνονταναπότιςσφαίρες

άλλοιπεθαίναναπαρρώστειες

άλλοιχάνοντανσεμυστικέςαποστολές

δενξανακούγοντανποτέ

Κιόμωςείχαμεσυνηθίσει

τενόςοχώροςπολύςοθάνατοςμεγάληηπίστη

οικινήσειςσχεδόνκαθορισμένες

οισυνομιλίεςχαμηλόφωνεςμαπροσιτές

ισοπεδωμένεςανάγκεςκιαπολαύσεις-

Και τώραεδώπώςξαναρχίζεις

rsquo αυτήτηνάπλαπουσεπνίγει

εδώμέσαστοπλήθοςπουβασιλεύειημοναξιά

πουοιχειρονομίεςείναιαπεριόριστες

καιδενυπάρχειπαραλήπτης

άοπλοςαβοήθητοςχωρίςτοσώμα

έστωκαιτουνεκρούσυντρόφουσουπουσεπροφύλαγε

μεςστιςατέλειωτεςεπιθυμίες

καιτουςπολύπλοκουςκοινωνικούςμηχανισμούς

Εδώστηνπόληαυτήπώςσυνηθίζεις

Οφειλή

Μέσααπότόσοθάνατοπουέπεσεκαιπέφτει

πολέμουςεκτελέσειςδίκεςθάνατοκιάλλοθάνατο

αρρώστειαπείνατυχαίαδυστυχήματα

δολοφονίεςαπόπληρωμένουςεχθρώνκαιφίλων

συστηματικήυπόσκαψηκέτοιμεςνεκρολογίες

είναισαναμουχαρίστηκεηζωήπουζω

Δώροτηςτύχηςανόχικλοπήαπτηζωήάλλων

γιατίησφαίραπουτηςγλύτωσαδεχάθηκε

μαχτύπησετοάλλοκορμίπουβρέθηκεστηθέσημου

Ετσισαδώροπουδενάξιζαμουδόθηκεηζωή

κιόσοςκαιρόςμουμένει

σανοινεκροίναμουτονχάρισαν

γιανατουςιστορήσω

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

52

Μπροστά στους νεκρούς

Μέσαστασπασμέναλαρύγγιατωννεκρώνμας

μένουνακόμαάλυωτεςοιτελευταίεςτουςλέξεις

Ζήτωοτάλιν

Ζήτωοτάδεαρχηγός

Ζήτωητάδεαπόφαση

Ποιοςέχειτοκουράγιοτώραμπροστάτουςνασταθεί

καινατουςπει- αυτόςπουέζησε

Μαυτόςέζησεεμείςζήσαμεπώςνασαςπούμεγιαταλάθη

σόσουςταξέρατεήδενταξέρατετινασαςπούμε

καιφεύγατεμεςστηνπικρήσαςπερηφάνεια

χωρίςούτεένακούνηματουκεφαλιού

Σrsquo αστέρια που ονειρευτήκαμε

Δενήσανπεραστικοίκομήτες

ούτεκανστιγμιαίοιδιάττοντες

τrsquoαστέριαπουονειρευτήκαμεndash

τοπολύκαύτρεςμέσαστηνύχτα

απrsquoτατσιγάραπουτινάζαμε

κιηπύρινητροχιάτους

μόλιςπουπρόφταινεναλάμψει

Αυτότολίγοήτανπουγέμιζετηζωήμας

κιανκάποτεμιλούσαμεγιαθάνατο

μεσιγουριάτονβάζαμεγιrsquoαργότερα

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

53

τίχοι- 2

τίχοιπουκραυγάζουν

στίχοιπουορθώνονταιτάχασανξιφολόγχες

στίχοιπουαπειλούντηνκαθεστηκυίατάξη

καιμέσαστουςλίγουςπόδεςτους

κάνουνηανατρέπουντηνεπανάσταση

άχρηστοιψεύτικοικομπαστικοί

γιατίκανέναςστίχοςσήμεραδενανατρέπεικαθεστώτα

κανέναςστίχοςδενκινητοποιείτιςμάζεςlt

(ΠοιεςμάζεςltΜεταξύμαςτώρα

ποιοισκέφτονταιτιςμάζεςlt

Σοπολύμιαλύτρωσηατομική-ανόχιανάδειξη)

Γιαυτόκιεγώδενγράφωπια

γιαναπροσφέρωχάρτιναντουφέκια

όπλααπόλόγιαφλύαρα καικούφια

Μόνομιανάκρητηςαλήθειαςνασηκώσω

ναρίξωλίγοφωςστηνπλαστογραφημένημαςζωή-

όσομπορώκιόσοκρατήσω

Η πόλη που γεννήθηκα

Αγγίζωτουςτοίχουςτωνσπιτιών

δεναποκρίνεταικανείς

Βρέθηκασεμιαπόληδίχωςόνομα

Χάχνωτονουρανόναβρωτοστίγματης

καιμετυφλώνουνρεκλάμες

Ηπόληπουγεννήθηκα

είχεδυοαπλέςσυντεταγμένες

Βόρειοπλάτοςαίμα

Βόρειομήκοςθάνατο

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

54

ΓΓιιάάννννηηςς ΡΡίίττσσοοςς (1909-1990)

H ονάτα του εληνόφωτος

(Ανοιξιάτικο βράδι Μεγάλο δωμάτιο παλιού σπιτιού Μία ηλικιωμένη γυναίκα ντυμένη

στα μαύρα μιλάει σ έναν νέο Δεν έχουν ανάψει φως Απ τα δυο παράθυρα μπαίνει

ένα αμείλικτο φεγγαρόφωτο Ξέχασα να πω ότι η γυναίκα με τα μαύρα έχει εκδώσει

δυο-τρεις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές θρησκευτικής πνοής Λοιπόν η Γυναίκα

με τα Μαύρα μιλάει στον Νέο)

ΆφησεμεναlsquoρθωμαζίσουΣιφεγγάριαπόψε

Είναικαλότοφεγγάρι- δεθαφαίνεται

πουάσπρισανταμαλλιάμουΣοφεγγάρι

θακάνειπάλιχρυσάταμαλλιάμουΔεθακαταλάβεις

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Ότανέχειφεγγάριμεγαλώνουνοισκιέςμεςστοσπίτι

αόραταχέριατραβούντιςκουρτίνες

έναδάχτυλοαχνόγράφειστησκόνητουπιάνου

λησμονημέναλόγια- δεθέλωνατακούσωώπα

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

λίγοπιοκάτουωςτημάντρατουτουβλάδικου

ωςεκείπουστρίβειοδρόμοςκαιφαίνεται

ηπολιτείατσιμεντένιακιαέρινηασβεστωμένημεφεγγαρόφωτο

τόσοαδιάφορηκιαϋλη

τόσοθετικήσανμεταφυσική

πουμπορείςεπιτέλουςναπιστέψειςπωςυπάρχειςκαιδενυπάρχεις

πωςποτέδενυπήρξεςδενυπήρξεοχρόνοςκηφθοράτου

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Θακαθίσουμελίγοστοπεζούλιπάνωστούψωμα

κιόπωςθαμαςφυσάειοανοιξιάτικοςαέρας

μπορείναφαντάζουμεκιόλαςπωςθαπετάξουμε

γιατί πολλέςφορέςκαιτώραακόμηακούωτοθόρυβοτουφουστανιούμου

σαντοθόρυβοδυοδυνατώνφτερώνπουανοιγοκλείνουν

κιότανκλείνεσαιμέσασαυτόντονήχοτουπετάγματος

νιώθειςκρουστότολαιμόσουταπλευράσουτησάρκασου

κιέτσισφιγμένοςμεςστουςμυώνεςτουγαλάζιουαγέρα

μέσασταρωμαλέανεύρατουύψους

δενέχεισημασίαανφεύγειςήανγυρίζεις

ούτεέχεισημασίαπουάσπρισανταμαλλιάμου

55

(δενείναιτούτοηλύπημου- ηλύπημουείναιπουδενασπρίζεικηκαρδιάμου)

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Σοξέρωπωςκαθέναςμοναχόςπορεύεταιστονέρωτα

μοναχόςστηδόξακαιστοθάνατο

ΣοξέρωΣοδοκίμασαΔενωφελεί

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Σούτοτοσπίτιστοίχειωσεμεδιώχνειndash

θέλωναπωέχειπαλιώσειπολύτακαρφιάξεκολλάνε

τακάδραρίχνονταισεναβουτάνεστοκενό

οισουβάδεςπέφτουναθόρυβα

όπωςπέφτειτοκαπέλοτουπεθαμένου

απrsquoτηνκρεμάστραστοσκοτεινόδιάδρομο

όπωςπέφτειτομάλλινοτριμμένογάντιτηςσιωπήςαπrsquoταγόνατάτης

ήόπωςπέφτειμιαλουρίδαφεγγάριστηνπαλιάξεκοιλιασμένηπολυθρόνα

Κάποτευπήρξενέακιαυτή- όχιηφωτογραφίαπουκοιτάςμετόσηδυσπιστίαndash

λέωγιατηνπολυθρόνατόσοαναπαυτική

μπορούσεςώρεςολόκληρεςνακάθεσαι

καιμεκλεισμέναμάτιαναονειρεύεσαιότιτύχει

- μιαναμμουδιάστρωτήνοτισμένη στιλβωμένηαπόφεγγάρι

πιοστιλβωμένηαπrsquoταπαλιάλουστρίνιαμουπουκάθεμήνατα

δίνωστοστιλβωτήριοτηςγωνιάς

ήέναπανίψαρόβαρκαςπουχάνεταιστοβάθος

λικνισμένοαπrsquoτηνίδιατουανάσα

τριγωνικόπανίσαμαντίλιδιπλωμένολοξάμόνοσταδυο

σανα μηνείχετίποτανακλείσει

ήνακρατήσειήνrsquoανεμίσειδιάπλατοσεαποχαιρετισμόΠάνταμου

είχαμανίαμεταμαντίλια

όχιγιανακρατήσωτίποταδεμένο

τίποτασπόρουςλουλουδιώνήχαμομήλιμαζεμένοστουςαγρούς

μετολιόγερμα

ήνατοδέσωτέσσεριςκόμπουςσαντοσκουφίπουφοράνε

οιεργάτεςστοαντικρινόγιαπί

ήνασκουπίσωταμάτιαμου- διατήρησακαλήτηνόρασήμου

ποτέμουδενφόρεσαγυαλιάΜιααπλήιδιοτροπίαταμαντίλια

Σώραταδιπλώνωστατέσσερασταοχτώσταδεκάξι

νrsquoαπασχολώταδάχτυλαμου καιτώραθυμήθηκα

πωςέτσιμετρούσατημουσικήσανπήγαιναστοΨδείο

μεμπλεποδιάκιάσπρογιακάμεδυοξανθέςπλεξούδες

- 8 16 32 64 -

κρατημένηαπrsquoτοχέριμιαςμικρήςφίληςμουροδακινιάς

όλοφωςκαιροζλουλούδια

(συγχώρεσέμουαυτάταλόγιαndash κακήσυνήθεια)ndash 32 64 -

κrsquoοιδικοίμουστήριζαν

56

μεγάλεςελπίδεςστομουσικόμουτάλαντο

Λοιπόνσουlsquoλεγαγιατηνπολυθρόναndash

ξεκοιλιασμένηndash φαίνονταιοισκουριασμένεςσούστεςταάχεραndash

έλεγανατηνπάωδίπλαστοεπιπλοποιείο

μαπουκαιρόςκαιλεφτά καιδιάθεσηndash τιναπρωτοδιορθώσεις-

έλεγαναρίξωένασεντόνιπάνωτης- φοβήθηκα

ταrsquoάσπροσεντόνισετέτοιοφεγγαρόφωτοεδώκάθισαν

άνθρωποιπουονειρεύθηκανμεγάλαόνειρα

όπωςκιεσύκιόπωςκιεγώάλλωστε

καιτώραξεκουράζονταικάτωαπrsquoτοχώμα

δίχωςναενοχλούνταιαπrsquoτηβροχήήτοφεγγάρι

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΘασταθούμελιγάκιστηνκορφήτηςμαρμάρινηςσκάλαςτrsquoΑιΝικόλα

ύστεραεσύθακατηφορίσειςκιεγώθαγυρίσωπίσω

έχονταςστrsquoαριστερόπλευρόμουτηζέστα

απrsquoτοτυχαίοάγγιγματουσακακιούσου

κιακόμημερικάτετράγωναφώτααπόμικράσυνοικιακάπαράθυρα

κιαυτήτηνπάλλευκηάχνααπrsquoτοφεγγάρι

πουlsquoναισαμιαμεγάλησυνοδείαασημένιωνκύκνωνndash

καιδεφοβάμαιαυτήτηνέκφρασηγιατίεγώ

πολλέςανοιξιάτικεςνύχτεςσυνομίλησαάλλοτε μετοΘεόπουμουεμφανίστηκε

ντυμένοςτηναχλύκαιτηδόξαενόςτέτοιουσεληνόφωτος

πυρπολημένηαπrsquoταrsquoαδηφάγαμάτιατωναντρών

κιαπrsquoτηδισταχτικήνέκστασητωνεφήβων

πολιορκημένηαπόεξαίσιαηλιοκαμένασώματα

άλκιμαμέληγυμνασμέναστοκολύμπιστοκουπίστοστίβο

στοποδόσφαιρο(πουέκαναπωςδενταlsquoβλεπα)

μέτωπαχείληκαιλαιμοίγόναταδάχτυλακαιμάτια

στέρνακαιμπράτσακαιμηροί(κιαλήθειαδενταlsquoβλεπα)

- ξέρειςκαμιάφοράθαυμάζονταςξεχνάςότιθαυμάζεις

σουφθάνειοθαυμασμόςσου-

θέμουτιμάτιαπάναστρακιανυψωνόμουν

σεμιαναποθέωσηαρνημένωνάστρων

γιατίέτσιπολιορκημένηαπrsquoέξωκιαπόμέσα

άλλοςδεμουlsquoμενεπαράμονάχαπροςταπάνωήπροςτακάτωndash

Όχιδεφτάνει

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣοξέρωηώραείναιπιαπερασμένηΆφησέμε

γιατίτόσαχρόνιαμέρεςκαινύχτεςκαιπορφυράμεσημέριαέμειναμόνη

ανένδοτημόνηκαιπάναγνη

ακόμηστησυζυγικήμουκλίνηπάναγνηκαιμόνη

γράφονταςένδοξουςστίχουςσταγόνατατουΘεού

στίχουςπουσεδιαβεβαιώθαμείνουνε σαλαξευμένοισεάμεμπτομάρμαρο

πέρααπrsquoτηζωήμουκαιτηζωήσουπέραπολύδεφτάνει

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

57

Σούτοτοσπίτιδεμεσηκώνειπια

Δεναντέχωνατοσηκώνωστηράχημου

Πρέπειπάνταναπροσέχεις

ναστεριώνειςτοντοίχομετομεγάλομπουφέ

ναστεριώνειςτονμπουφέμετοπανάρχαιοσκαλιστότραπέζι

ναστεριώνειςτοτραπέζιμετιςκαρέκλες

ναστεριώνειςτιςκαρέκλεςμεταχέριασου

ναβάζειςτονώμοσουκάτωαπrsquoτοδοκάριπουκρέμασε

ΚαιτοπιάνοσαμαύροφέρετροκλεισμένοΔεντολμάςνατrsquoανοίξεις

ΌλοναπροσέχειςναπροσέχειςμηνπέσουνμηνπέσειςΔεναντέχω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Σούτοτοσπίτιπαρrsquoόλουςτουςνεκρούςτουδενεννοείναπεθάνει

Επιμένειναζειμετουςνεκρούςτου

νααπrsquoτουςνεκρούςτου

ναζειαπrsquoτηβεβαιότητατουθανάτουτου

καινανοικοκυρεύειακόμητουςνεκρούςτουσrsquoετοιμόρροπακρεβάτιακαιράφια

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Εδώόσοσιγάκιανπερπατήσωμεςτηνάχνατηςβραδιάς

είτεμετιςπαντούφλεςείτεξυπόλητη

κάτιθατρίξει- ένατζάμιραγίζειήκάποιοςκαθρέφτης

κάποιαβήματαακούγονται- δενείναιδικάμου

Έξωστοδρόμομπορείναμηνακούγονταιτούταταβήματα-

ήμεταμέλειαλένεφοράειξυλοπάπουτσα-

κιανκάνειςανκοιτάξειςσrsquoαυτόνήστονάλλονκαθρέφτη

πίσωαπrsquoτησκόνηκαι τιςραγισματιές

διακρίνειςπιοθαμπόκαιπιοτεμαχισμένοτοπρόσωπόσου

τοπρόσωποσουπουάλλοδεζήτησεςστηζωή

παράνατοκρατήσειςκαθάριοκιαδιαίρετο

Σαχείλητουποτηριούγυαλίζουνστοφεγγαρόφωτο

σανκυκλικόξυράφιndash πώςνατοφέρωσταχείλημου

όσοκιανδιψώ- πώςνατοφέρω- Βλέπεις

έχωακόμηδιάθεσηγιαπαρομοιώσεις- αυτόμουαπόμεινε

αυτόμεδιαβεβαιώνειακόμηπωςδελείπω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Υορές-φορέςτηνώραπούβραδιάζειέχωτηναίσθηση

πωςέξωάπrsquoταπαράθυραπερνάειοαρκουδιάρης

μετηνγριάβαριάτουαρκούδα

μετομαλλίτηςόλοαγκάθιακαιτριβόλια

σηκώνονταςσκόνηστοσυνοικιακόδρόμο

έναερημικόσύννεφοσκόνηπουθυμιάζειτοσούρουπο

καιταπαιδιάέχουνγυρίσεισπίτιατουςγιατοδείπνο

καιδενταφήνουνπιανα βγουνέξω

μόλοπούπίσωαπτούςτοίχους

58

μαντεύουντοπερπάτηματηςγριάςαρκούδαςndash

κηαρκούδακουρασμένηπορεύεταιμεςστησοφίατηςμοναξιάςτης

μηνξέρονταςγιαπουκαιγιατίndash

έχειβαρύνειδενμπορείπιαναχορεύεισταπισινάτηςπόδια

δενμπορείναφοράειτηδαντελένιασκουφίτσατης

ναδιασκεδάζειταπαιδιάτούςαργόσχολουςτουςαπαιτητικούς

καιτομόνοπουθέλειείναιναπλαγιάσειστοχώμα

αφήνονταςνατηνπατάνεστηνκοιλιάπαίζονταςέτσιτοτελευταίοπαιχνίδιτης

δείχνονταςτηντρομερήτηςδύναμηγιαπαραίτηση

τηνανυπακοήτηςστασυμφέροντατωνάλλων

στουςκρίκουςτωνχειλιώντηςστηνανάγκητωνδοντιώντης

τηνανυπακοήτηςστονπόνοκαιστηζωή

μετησίγουρησυμμαχίατουθανάτου- έστωκενόςαργούθανάτου-

τηντελικήτηςανυπακοήστοθάνατομετησυνέχειακαιτηγνώσητηςζωής

πουανηφοράειμεγνώσηκαιμεπράξηπάνωαπτησκλαβιάτης

Μαποιοςμπορείναπαίξειωςτοτέλοςαυτότοπαιχνίδι

Κηαρκούδασηκώνεταιπάλικαιπορεύεται

υπακούονταςστολουρίτηςστουςκρίκουςτηςστα δόντιατης

χαμογελώνταςμετασκισμέναχείλιατηςστιςπενταροδεκάρες

πουτιςρίχνουνεταωραίακαιανυποψίασταπαιδιά

(ωραίαακριβώςγιατίείναιανυποψίαστα)

καιλέγονταςευχαριστώΓιατίοιαρκούδεςπουγεράσανε

τομόνοπουέμαθανναλένεείναιευχαριστώευχαριστώ

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣούτοτοσπίτιμεπνίγειΜάλισταηκουζίνα

είναισαντοβυθότηςθάλασσαςΣαμπρίκιακρεμασμέναγυαλίζουν

σαστρόγγυλαμεγάλαμάτιαπίθανωνψαριών

ταπιάτασαλεύουναργάσαντιςμέδουσες

φύκιακαιόστρακαπιάνονταισταμαλλιάμου

ndash δενμπορώναταξεκολλήσωύστερα

δενμπορώνrsquoανέβωπάλιστηνεπιφάνειαndash

οδίσκοςμουπέφτειαπrsquoταχέριαάηχος- σωριάζομαι

καιβλέπωτιςφυσαλίδεςαπrsquoτηνανάσαμουνrsquoανεβαίνουννrsquoανεβαίνουν

καιπροσπαθώναδιασκεδάσωκοιτάζονταςτες

κιαναρωτιέμαιτιθαλέειανκάποιοςβρίσκεταιαπόπάνωκαιβλέπειαυτέςτις

φυσαλίδες

τάχαπωςπνίγεταικάποιοςήπωςέναςδύτηςανιχνεύειτουςβυθούς

Κιαλήθειαδενείναιλίγεςοιφορέςπουανακαλύπτωεκεί

στοβάθοςτουπνιγμού

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιθησαυρούςναυαγισμένωνπλοίων

απρόοπτεςσυναντήσειςκαιχτεσινάκαισημερινάκαιμελλούμενα

μιανεπαλήθευσησχεδόναιωνιότητας

κάποιοξανάσασμακάποιοχαμόγελοαθανασίαςόπωςλένε

μιανευτυχίαμιαμέθηκιενθουσιασμόνακόμη

59

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιζαφείρια

μονάχαπουδενξέρωναταδώσωndash όχιταδίνω

μονάχαπουδενξέρωανμπορούνναταπάρουνndash πάντωςεγώταδίνω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Μιαστιγμήναπάρωτηζακέταμου

Σούτοτονάστατοκαιρόόσοναlsquoναιπρέπει ναφυλαγόμαστε

Έχειυγρασίαταβράδιακαιτοφεγγάρι

δεσουφαίνεταιαλήθειαπωςεπιτείνειτηνψύχρα

Άσενασουκουμπώσωτοπουκάμισοndash τιδυνατότοστήθοςσου

τιδυνατόφεγγάρι- ηπολυθρόναλέω

ndash κιότανσηκώνωτοφλιτζάνιαπrsquoτοτραπέζι

μένειαπόκάτωμιατρύπασιωπήβάζωαμέσωςτηνπαλάμημουεπάνω

ναμηνκοιτάξωμέσα- αφήνωπάλιτοφλιτζάνιστηθέσητου

καιτοφεγγάριμιατρύπαστοκρανίοτουκόσμουndash μηνκοιτάξειςμέσα

είναιμιαδύναμημαγνητικήπουσετραβάειndash μηνκοιτάξειςμηνκοιτάχτε

ακούστεπουσαςμιλάωndash θαπέσετεμέσαΣούτοςοίλιγγος

ωραίοςανάλαφροςndash θαπέσεις-

έναμαρμάρινοπηγάδιτοφεγγάρι

ίσκιοισαλεύουνκαιβουβάφτεράμυστηριακέςφωνέςndash δεντιςακούτε

Βαθύβαθύτοπέσιμο

βαθύβαθύτοανέβασμα

τοαέρινοάγαλμακρουστόμεςστrsquoανοιχτάφτεράτου

βαθιάβαθιάηαμείλικτηευεργεσίατηςσιωπής-

τρέμουσεςφωταψίεςτηςάλληςόχθης

όπωςταλαντεύεσαιμεςστοίδιοσουτοκύμα

ανάσαωκεανούΨραίοςανάλαφρος

οίλιγγοςτούτος- πρόσεξεθαπέσειςΜηνκοιτάςεμένα

εμέναηθέσημουείναιτοταλάντευμαndash οεξαίσιοςίλιγγος

Έτσικάθεαπόβραδο

έχωλιγάκιπονοκέφαλοκάτιζαλάδες

υχνάπετάγομαιστοφαρμακείοαπέναντιγιακαμιάνασπιρίνη

άλλοτεπάλιβαριέμαικαιμένωμετονπονοκέφαλόμου

νακούωμεςστουςτοίχουςτον κούφιοθόρυβο

πούκάνουνοισωλήνεςτουνερού

ήψήνωένανκαφέκαιπάντααφηρημένη

ξεχνιέμαικετοιμάζωδυο- ποιοςνατονπιειτονάλλον-

αστείοαλήθειατοναφήνωστοπερβάζινακρυώνει

ήκάποτεπίνωκαιτονδεύτεροκοιτάζοντας

απτοπαράθυροτονπράσινογλόμποτουφαρμακείου

σαντοπράσινοφωςενόςαθόρυβουτραίνουπουέρχεταιναμεπάρει

μεταμαντίλιαμουτασταβοπατημέναμουπαπούτσια

τημαύρητσάνταμουταποιήματάμου

χωρίςκαθόλουβαλίτσες- τινατιςκάνεις-

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)

56

μεγάλεςελπίδεςστομουσικόμουτάλαντο

Λοιπόνσουlsquoλεγαγιατηνπολυθρόναndash

ξεκοιλιασμένηndash φαίνονταιοισκουριασμένεςσούστεςταάχεραndash

έλεγανατηνπάωδίπλαστοεπιπλοποιείο

μαπουκαιρόςκαιλεφτά καιδιάθεσηndash τιναπρωτοδιορθώσεις-

έλεγαναρίξωένασεντόνιπάνωτης- φοβήθηκα

ταrsquoάσπροσεντόνισετέτοιοφεγγαρόφωτοεδώκάθισαν

άνθρωποιπουονειρεύθηκανμεγάλαόνειρα

όπωςκιεσύκιόπωςκιεγώάλλωστε

καιτώραξεκουράζονταικάτωαπrsquoτοχώμα

δίχωςναενοχλούνταιαπrsquoτηβροχήήτοφεγγάρι

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΘασταθούμελιγάκιστηνκορφήτηςμαρμάρινηςσκάλαςτrsquoΑιΝικόλα

ύστεραεσύθακατηφορίσειςκιεγώθαγυρίσωπίσω

έχονταςστrsquoαριστερόπλευρόμουτηζέστα

απrsquoτοτυχαίοάγγιγματουσακακιούσου

κιακόμημερικάτετράγωναφώτααπόμικράσυνοικιακάπαράθυρα

κιαυτήτηνπάλλευκηάχνααπrsquoτοφεγγάρι

πουlsquoναισαμιαμεγάλησυνοδείαασημένιωνκύκνωνndash

καιδεφοβάμαιαυτήτηνέκφρασηγιατίεγώ

πολλέςανοιξιάτικεςνύχτεςσυνομίλησαάλλοτε μετοΘεόπουμουεμφανίστηκε

ντυμένοςτηναχλύκαιτηδόξαενόςτέτοιουσεληνόφωτος

πυρπολημένηαπrsquoταrsquoαδηφάγαμάτιατωναντρών

κιαπrsquoτηδισταχτικήνέκστασητωνεφήβων

πολιορκημένηαπόεξαίσιαηλιοκαμένασώματα

άλκιμαμέληγυμνασμέναστοκολύμπιστοκουπίστοστίβο

στοποδόσφαιρο(πουέκαναπωςδενταlsquoβλεπα)

μέτωπαχείληκαιλαιμοίγόναταδάχτυλακαιμάτια

στέρνακαιμπράτσακαιμηροί(κιαλήθειαδενταlsquoβλεπα)

- ξέρειςκαμιάφοράθαυμάζονταςξεχνάςότιθαυμάζεις

σουφθάνειοθαυμασμόςσου-

θέμουτιμάτιαπάναστρακιανυψωνόμουν

σεμιαναποθέωσηαρνημένωνάστρων

γιατίέτσιπολιορκημένηαπrsquoέξωκιαπόμέσα

άλλοςδεμουlsquoμενεπαράμονάχαπροςταπάνωήπροςτακάτωndash

Όχιδεφτάνει

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣοξέρωηώραείναιπιαπερασμένηΆφησέμε

γιατίτόσαχρόνιαμέρεςκαινύχτεςκαιπορφυράμεσημέριαέμειναμόνη

ανένδοτημόνηκαιπάναγνη

ακόμηστησυζυγικήμουκλίνηπάναγνηκαιμόνη

γράφονταςένδοξουςστίχουςσταγόνατατουΘεού

στίχουςπουσεδιαβεβαιώθαμείνουνε σαλαξευμένοισεάμεμπτομάρμαρο

πέρααπrsquoτηζωήμουκαιτηζωήσουπέραπολύδεφτάνει

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

57

Σούτοτοσπίτιδεμεσηκώνειπια

Δεναντέχωνατοσηκώνωστηράχημου

Πρέπειπάνταναπροσέχεις

ναστεριώνειςτοντοίχομετομεγάλομπουφέ

ναστεριώνειςτονμπουφέμετοπανάρχαιοσκαλιστότραπέζι

ναστεριώνειςτοτραπέζιμετιςκαρέκλες

ναστεριώνειςτιςκαρέκλεςμεταχέριασου

ναβάζειςτονώμοσουκάτωαπrsquoτοδοκάριπουκρέμασε

ΚαιτοπιάνοσαμαύροφέρετροκλεισμένοΔεντολμάςνατrsquoανοίξεις

ΌλοναπροσέχειςναπροσέχειςμηνπέσουνμηνπέσειςΔεναντέχω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Σούτοτοσπίτιπαρrsquoόλουςτουςνεκρούςτουδενεννοείναπεθάνει

Επιμένειναζειμετουςνεκρούςτου

νααπrsquoτουςνεκρούςτου

ναζειαπrsquoτηβεβαιότητατουθανάτουτου

καινανοικοκυρεύειακόμητουςνεκρούςτουσrsquoετοιμόρροπακρεβάτιακαιράφια

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Εδώόσοσιγάκιανπερπατήσωμεςτηνάχνατηςβραδιάς

είτεμετιςπαντούφλεςείτεξυπόλητη

κάτιθατρίξει- ένατζάμιραγίζειήκάποιοςκαθρέφτης

κάποιαβήματαακούγονται- δενείναιδικάμου

Έξωστοδρόμομπορείναμηνακούγονταιτούταταβήματα-

ήμεταμέλειαλένεφοράειξυλοπάπουτσα-

κιανκάνειςανκοιτάξειςσrsquoαυτόνήστονάλλονκαθρέφτη

πίσωαπrsquoτησκόνηκαι τιςραγισματιές

διακρίνειςπιοθαμπόκαιπιοτεμαχισμένοτοπρόσωπόσου

τοπρόσωποσουπουάλλοδεζήτησεςστηζωή

παράνατοκρατήσειςκαθάριοκιαδιαίρετο

Σαχείλητουποτηριούγυαλίζουνστοφεγγαρόφωτο

σανκυκλικόξυράφιndash πώςνατοφέρωσταχείλημου

όσοκιανδιψώ- πώςνατοφέρω- Βλέπεις

έχωακόμηδιάθεσηγιαπαρομοιώσεις- αυτόμουαπόμεινε

αυτόμεδιαβεβαιώνειακόμηπωςδελείπω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Υορές-φορέςτηνώραπούβραδιάζειέχωτηναίσθηση

πωςέξωάπrsquoταπαράθυραπερνάειοαρκουδιάρης

μετηνγριάβαριάτουαρκούδα

μετομαλλίτηςόλοαγκάθιακαιτριβόλια

σηκώνονταςσκόνηστοσυνοικιακόδρόμο

έναερημικόσύννεφοσκόνηπουθυμιάζειτοσούρουπο

καιταπαιδιάέχουνγυρίσεισπίτιατουςγιατοδείπνο

καιδενταφήνουνπιανα βγουνέξω

μόλοπούπίσωαπτούςτοίχους

58

μαντεύουντοπερπάτηματηςγριάςαρκούδαςndash

κηαρκούδακουρασμένηπορεύεταιμεςστησοφίατηςμοναξιάςτης

μηνξέρονταςγιαπουκαιγιατίndash

έχειβαρύνειδενμπορείπιαναχορεύεισταπισινάτηςπόδια

δενμπορείναφοράειτηδαντελένιασκουφίτσατης

ναδιασκεδάζειταπαιδιάτούςαργόσχολουςτουςαπαιτητικούς

καιτομόνοπουθέλειείναιναπλαγιάσειστοχώμα

αφήνονταςνατηνπατάνεστηνκοιλιάπαίζονταςέτσιτοτελευταίοπαιχνίδιτης

δείχνονταςτηντρομερήτηςδύναμηγιαπαραίτηση

τηνανυπακοήτηςστασυμφέροντατωνάλλων

στουςκρίκουςτωνχειλιώντηςστηνανάγκητωνδοντιώντης

τηνανυπακοήτηςστονπόνοκαιστηζωή

μετησίγουρησυμμαχίατουθανάτου- έστωκενόςαργούθανάτου-

τηντελικήτηςανυπακοήστοθάνατομετησυνέχειακαιτηγνώσητηςζωής

πουανηφοράειμεγνώσηκαιμεπράξηπάνωαπτησκλαβιάτης

Μαποιοςμπορείναπαίξειωςτοτέλοςαυτότοπαιχνίδι

Κηαρκούδασηκώνεταιπάλικαιπορεύεται

υπακούονταςστολουρίτηςστουςκρίκουςτηςστα δόντιατης

χαμογελώνταςμετασκισμέναχείλιατηςστιςπενταροδεκάρες

πουτιςρίχνουνεταωραίακαιανυποψίασταπαιδιά

(ωραίαακριβώςγιατίείναιανυποψίαστα)

καιλέγονταςευχαριστώΓιατίοιαρκούδεςπουγεράσανε

τομόνοπουέμαθανναλένεείναιευχαριστώευχαριστώ

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣούτοτοσπίτιμεπνίγειΜάλισταηκουζίνα

είναισαντοβυθότηςθάλασσαςΣαμπρίκιακρεμασμέναγυαλίζουν

σαστρόγγυλαμεγάλαμάτιαπίθανωνψαριών

ταπιάτασαλεύουναργάσαντιςμέδουσες

φύκιακαιόστρακαπιάνονταισταμαλλιάμου

ndash δενμπορώναταξεκολλήσωύστερα

δενμπορώνrsquoανέβωπάλιστηνεπιφάνειαndash

οδίσκοςμουπέφτειαπrsquoταχέριαάηχος- σωριάζομαι

καιβλέπωτιςφυσαλίδεςαπrsquoτηνανάσαμουνrsquoανεβαίνουννrsquoανεβαίνουν

καιπροσπαθώναδιασκεδάσωκοιτάζονταςτες

κιαναρωτιέμαιτιθαλέειανκάποιοςβρίσκεταιαπόπάνωκαιβλέπειαυτέςτις

φυσαλίδες

τάχαπωςπνίγεταικάποιοςήπωςέναςδύτηςανιχνεύειτουςβυθούς

Κιαλήθειαδενείναιλίγεςοιφορέςπουανακαλύπτωεκεί

στοβάθοςτουπνιγμού

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιθησαυρούςναυαγισμένωνπλοίων

απρόοπτεςσυναντήσειςκαιχτεσινάκαισημερινάκαιμελλούμενα

μιανεπαλήθευσησχεδόναιωνιότητας

κάποιοξανάσασμακάποιοχαμόγελοαθανασίαςόπωςλένε

μιανευτυχίαμιαμέθηκιενθουσιασμόνακόμη

59

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιζαφείρια

μονάχαπουδενξέρωναταδώσωndash όχιταδίνω

μονάχαπουδενξέρωανμπορούνναταπάρουνndash πάντωςεγώταδίνω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Μιαστιγμήναπάρωτηζακέταμου

Σούτοτονάστατοκαιρόόσοναlsquoναιπρέπει ναφυλαγόμαστε

Έχειυγρασίαταβράδιακαιτοφεγγάρι

δεσουφαίνεταιαλήθειαπωςεπιτείνειτηνψύχρα

Άσενασουκουμπώσωτοπουκάμισοndash τιδυνατότοστήθοςσου

τιδυνατόφεγγάρι- ηπολυθρόναλέω

ndash κιότανσηκώνωτοφλιτζάνιαπrsquoτοτραπέζι

μένειαπόκάτωμιατρύπασιωπήβάζωαμέσωςτηνπαλάμημουεπάνω

ναμηνκοιτάξωμέσα- αφήνωπάλιτοφλιτζάνιστηθέσητου

καιτοφεγγάριμιατρύπαστοκρανίοτουκόσμουndash μηνκοιτάξειςμέσα

είναιμιαδύναμημαγνητικήπουσετραβάειndash μηνκοιτάξειςμηνκοιτάχτε

ακούστεπουσαςμιλάωndash θαπέσετεμέσαΣούτοςοίλιγγος

ωραίοςανάλαφροςndash θαπέσεις-

έναμαρμάρινοπηγάδιτοφεγγάρι

ίσκιοισαλεύουνκαιβουβάφτεράμυστηριακέςφωνέςndash δεντιςακούτε

Βαθύβαθύτοπέσιμο

βαθύβαθύτοανέβασμα

τοαέρινοάγαλμακρουστόμεςστrsquoανοιχτάφτεράτου

βαθιάβαθιάηαμείλικτηευεργεσίατηςσιωπής-

τρέμουσεςφωταψίεςτηςάλληςόχθης

όπωςταλαντεύεσαιμεςστοίδιοσουτοκύμα

ανάσαωκεανούΨραίοςανάλαφρος

οίλιγγοςτούτος- πρόσεξεθαπέσειςΜηνκοιτάςεμένα

εμέναηθέσημουείναιτοταλάντευμαndash οεξαίσιοςίλιγγος

Έτσικάθεαπόβραδο

έχωλιγάκιπονοκέφαλοκάτιζαλάδες

υχνάπετάγομαιστοφαρμακείοαπέναντιγιακαμιάνασπιρίνη

άλλοτεπάλιβαριέμαικαιμένωμετονπονοκέφαλόμου

νακούωμεςστουςτοίχουςτον κούφιοθόρυβο

πούκάνουνοισωλήνεςτουνερού

ήψήνωένανκαφέκαιπάντααφηρημένη

ξεχνιέμαικετοιμάζωδυο- ποιοςνατονπιειτονάλλον-

αστείοαλήθειατοναφήνωστοπερβάζινακρυώνει

ήκάποτεπίνωκαιτονδεύτεροκοιτάζοντας

απτοπαράθυροτονπράσινογλόμποτουφαρμακείου

σαντοπράσινοφωςενόςαθόρυβουτραίνουπουέρχεταιναμεπάρει

μεταμαντίλιαμουτασταβοπατημέναμουπαπούτσια

τημαύρητσάνταμουταποιήματάμου

χωρίςκαθόλουβαλίτσες- τινατιςκάνεις-

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)

57

Σούτοτοσπίτιδεμεσηκώνειπια

Δεναντέχωνατοσηκώνωστηράχημου

Πρέπειπάνταναπροσέχεις

ναστεριώνειςτοντοίχομετομεγάλομπουφέ

ναστεριώνειςτονμπουφέμετοπανάρχαιοσκαλιστότραπέζι

ναστεριώνειςτοτραπέζιμετιςκαρέκλες

ναστεριώνειςτιςκαρέκλεςμεταχέριασου

ναβάζειςτονώμοσουκάτωαπrsquoτοδοκάριπουκρέμασε

ΚαιτοπιάνοσαμαύροφέρετροκλεισμένοΔεντολμάςνατrsquoανοίξεις

ΌλοναπροσέχειςναπροσέχειςμηνπέσουνμηνπέσειςΔεναντέχω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Σούτοτοσπίτιπαρrsquoόλουςτουςνεκρούςτουδενεννοείναπεθάνει

Επιμένειναζειμετουςνεκρούςτου

νααπrsquoτουςνεκρούςτου

ναζειαπrsquoτηβεβαιότητατουθανάτουτου

καινανοικοκυρεύειακόμητουςνεκρούςτουσrsquoετοιμόρροπακρεβάτιακαιράφια

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Εδώόσοσιγάκιανπερπατήσωμεςτηνάχνατηςβραδιάς

είτεμετιςπαντούφλεςείτεξυπόλητη

κάτιθατρίξει- ένατζάμιραγίζειήκάποιοςκαθρέφτης

κάποιαβήματαακούγονται- δενείναιδικάμου

Έξωστοδρόμομπορείναμηνακούγονταιτούταταβήματα-

ήμεταμέλειαλένεφοράειξυλοπάπουτσα-

κιανκάνειςανκοιτάξειςσrsquoαυτόνήστονάλλονκαθρέφτη

πίσωαπrsquoτησκόνηκαι τιςραγισματιές

διακρίνειςπιοθαμπόκαιπιοτεμαχισμένοτοπρόσωπόσου

τοπρόσωποσουπουάλλοδεζήτησεςστηζωή

παράνατοκρατήσειςκαθάριοκιαδιαίρετο

Σαχείλητουποτηριούγυαλίζουνστοφεγγαρόφωτο

σανκυκλικόξυράφιndash πώςνατοφέρωσταχείλημου

όσοκιανδιψώ- πώςνατοφέρω- Βλέπεις

έχωακόμηδιάθεσηγιαπαρομοιώσεις- αυτόμουαπόμεινε

αυτόμεδιαβεβαιώνειακόμηπωςδελείπω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Υορές-φορέςτηνώραπούβραδιάζειέχωτηναίσθηση

πωςέξωάπrsquoταπαράθυραπερνάειοαρκουδιάρης

μετηνγριάβαριάτουαρκούδα

μετομαλλίτηςόλοαγκάθιακαιτριβόλια

σηκώνονταςσκόνηστοσυνοικιακόδρόμο

έναερημικόσύννεφοσκόνηπουθυμιάζειτοσούρουπο

καιταπαιδιάέχουνγυρίσεισπίτιατουςγιατοδείπνο

καιδενταφήνουνπιανα βγουνέξω

μόλοπούπίσωαπτούςτοίχους

58

μαντεύουντοπερπάτηματηςγριάςαρκούδαςndash

κηαρκούδακουρασμένηπορεύεταιμεςστησοφίατηςμοναξιάςτης

μηνξέρονταςγιαπουκαιγιατίndash

έχειβαρύνειδενμπορείπιαναχορεύεισταπισινάτηςπόδια

δενμπορείναφοράειτηδαντελένιασκουφίτσατης

ναδιασκεδάζειταπαιδιάτούςαργόσχολουςτουςαπαιτητικούς

καιτομόνοπουθέλειείναιναπλαγιάσειστοχώμα

αφήνονταςνατηνπατάνεστηνκοιλιάπαίζονταςέτσιτοτελευταίοπαιχνίδιτης

δείχνονταςτηντρομερήτηςδύναμηγιαπαραίτηση

τηνανυπακοήτηςστασυμφέροντατωνάλλων

στουςκρίκουςτωνχειλιώντηςστηνανάγκητωνδοντιώντης

τηνανυπακοήτηςστονπόνοκαιστηζωή

μετησίγουρησυμμαχίατουθανάτου- έστωκενόςαργούθανάτου-

τηντελικήτηςανυπακοήστοθάνατομετησυνέχειακαιτηγνώσητηςζωής

πουανηφοράειμεγνώσηκαιμεπράξηπάνωαπτησκλαβιάτης

Μαποιοςμπορείναπαίξειωςτοτέλοςαυτότοπαιχνίδι

Κηαρκούδασηκώνεταιπάλικαιπορεύεται

υπακούονταςστολουρίτηςστουςκρίκουςτηςστα δόντιατης

χαμογελώνταςμετασκισμέναχείλιατηςστιςπενταροδεκάρες

πουτιςρίχνουνεταωραίακαιανυποψίασταπαιδιά

(ωραίαακριβώςγιατίείναιανυποψίαστα)

καιλέγονταςευχαριστώΓιατίοιαρκούδεςπουγεράσανε

τομόνοπουέμαθανναλένεείναιευχαριστώευχαριστώ

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣούτοτοσπίτιμεπνίγειΜάλισταηκουζίνα

είναισαντοβυθότηςθάλασσαςΣαμπρίκιακρεμασμέναγυαλίζουν

σαστρόγγυλαμεγάλαμάτιαπίθανωνψαριών

ταπιάτασαλεύουναργάσαντιςμέδουσες

φύκιακαιόστρακαπιάνονταισταμαλλιάμου

ndash δενμπορώναταξεκολλήσωύστερα

δενμπορώνrsquoανέβωπάλιστηνεπιφάνειαndash

οδίσκοςμουπέφτειαπrsquoταχέριαάηχος- σωριάζομαι

καιβλέπωτιςφυσαλίδεςαπrsquoτηνανάσαμουνrsquoανεβαίνουννrsquoανεβαίνουν

καιπροσπαθώναδιασκεδάσωκοιτάζονταςτες

κιαναρωτιέμαιτιθαλέειανκάποιοςβρίσκεταιαπόπάνωκαιβλέπειαυτέςτις

φυσαλίδες

τάχαπωςπνίγεταικάποιοςήπωςέναςδύτηςανιχνεύειτουςβυθούς

Κιαλήθειαδενείναιλίγεςοιφορέςπουανακαλύπτωεκεί

στοβάθοςτουπνιγμού

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιθησαυρούςναυαγισμένωνπλοίων

απρόοπτεςσυναντήσειςκαιχτεσινάκαισημερινάκαιμελλούμενα

μιανεπαλήθευσησχεδόναιωνιότητας

κάποιοξανάσασμακάποιοχαμόγελοαθανασίαςόπωςλένε

μιανευτυχίαμιαμέθηκιενθουσιασμόνακόμη

59

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιζαφείρια

μονάχαπουδενξέρωναταδώσωndash όχιταδίνω

μονάχαπουδενξέρωανμπορούνναταπάρουνndash πάντωςεγώταδίνω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Μιαστιγμήναπάρωτηζακέταμου

Σούτοτονάστατοκαιρόόσοναlsquoναιπρέπει ναφυλαγόμαστε

Έχειυγρασίαταβράδιακαιτοφεγγάρι

δεσουφαίνεταιαλήθειαπωςεπιτείνειτηνψύχρα

Άσενασουκουμπώσωτοπουκάμισοndash τιδυνατότοστήθοςσου

τιδυνατόφεγγάρι- ηπολυθρόναλέω

ndash κιότανσηκώνωτοφλιτζάνιαπrsquoτοτραπέζι

μένειαπόκάτωμιατρύπασιωπήβάζωαμέσωςτηνπαλάμημουεπάνω

ναμηνκοιτάξωμέσα- αφήνωπάλιτοφλιτζάνιστηθέσητου

καιτοφεγγάριμιατρύπαστοκρανίοτουκόσμουndash μηνκοιτάξειςμέσα

είναιμιαδύναμημαγνητικήπουσετραβάειndash μηνκοιτάξειςμηνκοιτάχτε

ακούστεπουσαςμιλάωndash θαπέσετεμέσαΣούτοςοίλιγγος

ωραίοςανάλαφροςndash θαπέσεις-

έναμαρμάρινοπηγάδιτοφεγγάρι

ίσκιοισαλεύουνκαιβουβάφτεράμυστηριακέςφωνέςndash δεντιςακούτε

Βαθύβαθύτοπέσιμο

βαθύβαθύτοανέβασμα

τοαέρινοάγαλμακρουστόμεςστrsquoανοιχτάφτεράτου

βαθιάβαθιάηαμείλικτηευεργεσίατηςσιωπής-

τρέμουσεςφωταψίεςτηςάλληςόχθης

όπωςταλαντεύεσαιμεςστοίδιοσουτοκύμα

ανάσαωκεανούΨραίοςανάλαφρος

οίλιγγοςτούτος- πρόσεξεθαπέσειςΜηνκοιτάςεμένα

εμέναηθέσημουείναιτοταλάντευμαndash οεξαίσιοςίλιγγος

Έτσικάθεαπόβραδο

έχωλιγάκιπονοκέφαλοκάτιζαλάδες

υχνάπετάγομαιστοφαρμακείοαπέναντιγιακαμιάνασπιρίνη

άλλοτεπάλιβαριέμαικαιμένωμετονπονοκέφαλόμου

νακούωμεςστουςτοίχουςτον κούφιοθόρυβο

πούκάνουνοισωλήνεςτουνερού

ήψήνωένανκαφέκαιπάντααφηρημένη

ξεχνιέμαικετοιμάζωδυο- ποιοςνατονπιειτονάλλον-

αστείοαλήθειατοναφήνωστοπερβάζινακρυώνει

ήκάποτεπίνωκαιτονδεύτεροκοιτάζοντας

απτοπαράθυροτονπράσινογλόμποτουφαρμακείου

σαντοπράσινοφωςενόςαθόρυβουτραίνουπουέρχεταιναμεπάρει

μεταμαντίλιαμουτασταβοπατημέναμουπαπούτσια

τημαύρητσάνταμουταποιήματάμου

χωρίςκαθόλουβαλίτσες- τινατιςκάνεις-

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)

58

μαντεύουντοπερπάτηματηςγριάςαρκούδαςndash

κηαρκούδακουρασμένηπορεύεταιμεςστησοφίατηςμοναξιάςτης

μηνξέρονταςγιαπουκαιγιατίndash

έχειβαρύνειδενμπορείπιαναχορεύεισταπισινάτηςπόδια

δενμπορείναφοράειτηδαντελένιασκουφίτσατης

ναδιασκεδάζειταπαιδιάτούςαργόσχολουςτουςαπαιτητικούς

καιτομόνοπουθέλειείναιναπλαγιάσειστοχώμα

αφήνονταςνατηνπατάνεστηνκοιλιάπαίζονταςέτσιτοτελευταίοπαιχνίδιτης

δείχνονταςτηντρομερήτηςδύναμηγιαπαραίτηση

τηνανυπακοήτηςστασυμφέροντατωνάλλων

στουςκρίκουςτωνχειλιώντηςστηνανάγκητωνδοντιώντης

τηνανυπακοήτηςστονπόνοκαιστηζωή

μετησίγουρησυμμαχίατουθανάτου- έστωκενόςαργούθανάτου-

τηντελικήτηςανυπακοήστοθάνατομετησυνέχειακαιτηγνώσητηςζωής

πουανηφοράειμεγνώσηκαιμεπράξηπάνωαπτησκλαβιάτης

Μαποιοςμπορείναπαίξειωςτοτέλοςαυτότοπαιχνίδι

Κηαρκούδασηκώνεταιπάλικαιπορεύεται

υπακούονταςστολουρίτηςστουςκρίκουςτηςστα δόντιατης

χαμογελώνταςμετασκισμέναχείλιατηςστιςπενταροδεκάρες

πουτιςρίχνουνεταωραίακαιανυποψίασταπαιδιά

(ωραίαακριβώςγιατίείναιανυποψίαστα)

καιλέγονταςευχαριστώΓιατίοιαρκούδεςπουγεράσανε

τομόνοπουέμαθανναλένεείναιευχαριστώευχαριστώ

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

ΣούτοτοσπίτιμεπνίγειΜάλισταηκουζίνα

είναισαντοβυθότηςθάλασσαςΣαμπρίκιακρεμασμέναγυαλίζουν

σαστρόγγυλαμεγάλαμάτιαπίθανωνψαριών

ταπιάτασαλεύουναργάσαντιςμέδουσες

φύκιακαιόστρακαπιάνονταισταμαλλιάμου

ndash δενμπορώναταξεκολλήσωύστερα

δενμπορώνrsquoανέβωπάλιστηνεπιφάνειαndash

οδίσκοςμουπέφτειαπrsquoταχέριαάηχος- σωριάζομαι

καιβλέπωτιςφυσαλίδεςαπrsquoτηνανάσαμουνrsquoανεβαίνουννrsquoανεβαίνουν

καιπροσπαθώναδιασκεδάσωκοιτάζονταςτες

κιαναρωτιέμαιτιθαλέειανκάποιοςβρίσκεταιαπόπάνωκαιβλέπειαυτέςτις

φυσαλίδες

τάχαπωςπνίγεταικάποιοςήπωςέναςδύτηςανιχνεύειτουςβυθούς

Κιαλήθειαδενείναιλίγεςοιφορέςπουανακαλύπτωεκεί

στοβάθοςτουπνιγμού

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιθησαυρούςναυαγισμένωνπλοίων

απρόοπτεςσυναντήσειςκαιχτεσινάκαισημερινάκαιμελλούμενα

μιανεπαλήθευσησχεδόναιωνιότητας

κάποιοξανάσασμακάποιοχαμόγελοαθανασίαςόπωςλένε

μιανευτυχίαμιαμέθηκιενθουσιασμόνακόμη

59

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιζαφείρια

μονάχαπουδενξέρωναταδώσωndash όχιταδίνω

μονάχαπουδενξέρωανμπορούνναταπάρουνndash πάντωςεγώταδίνω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Μιαστιγμήναπάρωτηζακέταμου

Σούτοτονάστατοκαιρόόσοναlsquoναιπρέπει ναφυλαγόμαστε

Έχειυγρασίαταβράδιακαιτοφεγγάρι

δεσουφαίνεταιαλήθειαπωςεπιτείνειτηνψύχρα

Άσενασουκουμπώσωτοπουκάμισοndash τιδυνατότοστήθοςσου

τιδυνατόφεγγάρι- ηπολυθρόναλέω

ndash κιότανσηκώνωτοφλιτζάνιαπrsquoτοτραπέζι

μένειαπόκάτωμιατρύπασιωπήβάζωαμέσωςτηνπαλάμημουεπάνω

ναμηνκοιτάξωμέσα- αφήνωπάλιτοφλιτζάνιστηθέσητου

καιτοφεγγάριμιατρύπαστοκρανίοτουκόσμουndash μηνκοιτάξειςμέσα

είναιμιαδύναμημαγνητικήπουσετραβάειndash μηνκοιτάξειςμηνκοιτάχτε

ακούστεπουσαςμιλάωndash θαπέσετεμέσαΣούτοςοίλιγγος

ωραίοςανάλαφροςndash θαπέσεις-

έναμαρμάρινοπηγάδιτοφεγγάρι

ίσκιοισαλεύουνκαιβουβάφτεράμυστηριακέςφωνέςndash δεντιςακούτε

Βαθύβαθύτοπέσιμο

βαθύβαθύτοανέβασμα

τοαέρινοάγαλμακρουστόμεςστrsquoανοιχτάφτεράτου

βαθιάβαθιάηαμείλικτηευεργεσίατηςσιωπής-

τρέμουσεςφωταψίεςτηςάλληςόχθης

όπωςταλαντεύεσαιμεςστοίδιοσουτοκύμα

ανάσαωκεανούΨραίοςανάλαφρος

οίλιγγοςτούτος- πρόσεξεθαπέσειςΜηνκοιτάςεμένα

εμέναηθέσημουείναιτοταλάντευμαndash οεξαίσιοςίλιγγος

Έτσικάθεαπόβραδο

έχωλιγάκιπονοκέφαλοκάτιζαλάδες

υχνάπετάγομαιστοφαρμακείοαπέναντιγιακαμιάνασπιρίνη

άλλοτεπάλιβαριέμαικαιμένωμετονπονοκέφαλόμου

νακούωμεςστουςτοίχουςτον κούφιοθόρυβο

πούκάνουνοισωλήνεςτουνερού

ήψήνωένανκαφέκαιπάντααφηρημένη

ξεχνιέμαικετοιμάζωδυο- ποιοςνατονπιειτονάλλον-

αστείοαλήθειατοναφήνωστοπερβάζινακρυώνει

ήκάποτεπίνωκαιτονδεύτεροκοιτάζοντας

απτοπαράθυροτονπράσινογλόμποτουφαρμακείου

σαντοπράσινοφωςενόςαθόρυβουτραίνουπουέρχεταιναμεπάρει

μεταμαντίλιαμουτασταβοπατημέναμουπαπούτσια

τημαύρητσάνταμουταποιήματάμου

χωρίςκαθόλουβαλίτσες- τινατιςκάνεις-

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)

59

κοράλλιακαιμαργαριτάριακαιζαφείρια

μονάχαπουδενξέρωναταδώσωndash όχιταδίνω

μονάχαπουδενξέρωανμπορούνναταπάρουνndash πάντωςεγώταδίνω

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

Μιαστιγμήναπάρωτηζακέταμου

Σούτοτονάστατοκαιρόόσοναlsquoναιπρέπει ναφυλαγόμαστε

Έχειυγρασίαταβράδιακαιτοφεγγάρι

δεσουφαίνεταιαλήθειαπωςεπιτείνειτηνψύχρα

Άσενασουκουμπώσωτοπουκάμισοndash τιδυνατότοστήθοςσου

τιδυνατόφεγγάρι- ηπολυθρόναλέω

ndash κιότανσηκώνωτοφλιτζάνιαπrsquoτοτραπέζι

μένειαπόκάτωμιατρύπασιωπήβάζωαμέσωςτηνπαλάμημουεπάνω

ναμηνκοιτάξωμέσα- αφήνωπάλιτοφλιτζάνιστηθέσητου

καιτοφεγγάριμιατρύπαστοκρανίοτουκόσμουndash μηνκοιτάξειςμέσα

είναιμιαδύναμημαγνητικήπουσετραβάειndash μηνκοιτάξειςμηνκοιτάχτε

ακούστεπουσαςμιλάωndash θαπέσετεμέσαΣούτοςοίλιγγος

ωραίοςανάλαφροςndash θαπέσεις-

έναμαρμάρινοπηγάδιτοφεγγάρι

ίσκιοισαλεύουνκαιβουβάφτεράμυστηριακέςφωνέςndash δεντιςακούτε

Βαθύβαθύτοπέσιμο

βαθύβαθύτοανέβασμα

τοαέρινοάγαλμακρουστόμεςστrsquoανοιχτάφτεράτου

βαθιάβαθιάηαμείλικτηευεργεσίατηςσιωπής-

τρέμουσεςφωταψίεςτηςάλληςόχθης

όπωςταλαντεύεσαιμεςστοίδιοσουτοκύμα

ανάσαωκεανούΨραίοςανάλαφρος

οίλιγγοςτούτος- πρόσεξεθαπέσειςΜηνκοιτάςεμένα

εμέναηθέσημουείναιτοταλάντευμαndash οεξαίσιοςίλιγγος

Έτσικάθεαπόβραδο

έχωλιγάκιπονοκέφαλοκάτιζαλάδες

υχνάπετάγομαιστοφαρμακείοαπέναντιγιακαμιάνασπιρίνη

άλλοτεπάλιβαριέμαικαιμένωμετονπονοκέφαλόμου

νακούωμεςστουςτοίχουςτον κούφιοθόρυβο

πούκάνουνοισωλήνεςτουνερού

ήψήνωένανκαφέκαιπάντααφηρημένη

ξεχνιέμαικετοιμάζωδυο- ποιοςνατονπιειτονάλλον-

αστείοαλήθειατοναφήνωστοπερβάζινακρυώνει

ήκάποτεπίνωκαιτονδεύτεροκοιτάζοντας

απτοπαράθυροτονπράσινογλόμποτουφαρμακείου

σαντοπράσινοφωςενόςαθόρυβουτραίνουπουέρχεταιναμεπάρει

μεταμαντίλιαμουτασταβοπατημέναμουπαπούτσια

τημαύρητσάνταμουταποιήματάμου

χωρίςκαθόλουβαλίτσες- τινατιςκάνεις-

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)

60

Άφησεμεναlsquoρθωμαζίσου

laquoΑφεύγειςΚαληνύχταraquoΌχιδεθαlsquoρθωΚαληνύχτα

ΕγώθαβγωσελίγοΕυχαριστώΓιατίεπιτέλουςπρέπει

ναβγωαπαυτότοτσακισμένοσπίτι

Πρέπειναδωλιγάκιπολιτεία- όχιόχιτοφεγγάριndash

τηνπολιτείαμεταροζιασμέναχέριατηςτηνπολιτείατουμεροκάματου

τηνπολιτείαπουορκίζεταιστοψωμίκαιστηγροθιάτης

τηνπολιτείαπουόλουςμαςαντέχειστηνράχητης

μετιςμικρότητέςμαςτιςκακίεςτιςέχτρεςμας

μετιςφιλοδοξίεςτηνάγνοιαμαςκαιταγερατειάμας-

νακούσωταμεγάλαβήματα τηςπολιτείας

ναμηνακούωπιαταβήματάσου

μήτεταβήματατουΘεούμήτεκαιταδικάμουβήματαΚαληνύχτα

(Το δωμάτιο σκοτεινιάζει Φαίνεται πως κάποιο σύννεφο θα lsquoκρυβε το φεγγάρι

Μονομιάς σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ

ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη

σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η laquoΣονάτα του Σεληνόφωτοςraquo μόνο το πρώτο μέρος Ο

νέος θα κατηφορίζει τώρα μ ένα ειρωνικό κ ίσως συμπονετικό χαμόγελο στα

καλογραμμένα χείλη του και μ ένα συναίσθημα απελευθέρωσης Όταν θα φτάσει

ακριβώς στον Αϊ-Νικόλα πριν κατεβεί τη μαρμάρινη σκάλα θα γελάσει -ένα γέλιο

δυνατό ασυγκράτητο Το γέλιο του δε θ ακουστεί καθόλου ανάρμοστα κάτω απ το

φεγγάρι Ίσως το μόνο ανάρμοστο να lsquoναι το ότι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο Σε λίγο

ο Νέος θα σωπάσει θα σοβαρευτεί και θα πει laquoη παρακμή μίας εποχήςraquo Έτσι ολότελα

ήσυχος πια θα ξεκουμπώσει πάλι το πουκάμισό του και θα τραβήξει το δρόμο του Όσο

για τη γυναίκα με τα μαύρα δεν ξέρω αν βγήκε τελικά απ το σπίτι Το φεγγαρόφωτο

λάμπει ξανά Και στις γωνιές του δωματίου οι σκιές σφίγγονται από μιαν αβάσταχτη

μετάνοια σχεδόν οργή όχι τόσο για τη ζωή όσο για την άχρηστη εξομολόγηση Ακούτε

το ραδιόφωνο συνεχίζει)