il i - iverieli: homedspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/113954/1/ilori_2010_… · ·...
TRANSCRIPT
quTaria -
kolxuri
miTologiis
gmiri
qarTvelobis gadasarCenad
# 73 (134) 29 ivnisi 2010 s a x alxo mo Zr ao b a “ “s a m e gr elos “ org a no 3 0 T eTri
www.ilori.ge
gazeTi gamodis 1999 wlidan
frTxilad qarTvelebo!
anu _ stumarTmoyvareoba
zogjer saxifaToa!
daviT SoTaZe,
koblenci, germania
gazeTi “ilori” uZRveba rubrikas “msoflios didi fexburTelebi”
12
8
megruli
poeziis
rafsodiapoeti
laSa
gaxaria 5
prusieli
MmkiTxavi3
7
dedadedarafiel gelantia
gorSi stalinis Zegli aiRes!mainc miaRwies sawadels nacionalebma da maTma beladma saakianma _
25 ivniss, RamiT, qurdulad, ramdenime specialurad miyvanili nacionalis
“taSis” grialSi aiRes goris centrSi wamomarTuli stalinis Zegli!
ara da, rogor ar eSvebian es udReuri politikuri mRilebi istoriis
udides moRvawes: jer iyo da nikita xruSCovma, RamiT, qurdulad ga-
moasvena stalinis neSti mavzoleumidan, axla ki, 49 wlis Semdeg, zus-
tad igive gaimeores qarTvelma neobolSevikma nacionalebma: jer kidev
2008 wlis agvistos provocirebuli omisas SeaZlies maT rus oficrebs
50.000 dolari stalinis Zeglis afeTqebaSi da sawadels rom ver miaR-
wies, qurdulad gaaSores qalaqis centrs WeSmariti beladis Zegli.
amiT nacionalebma da saakianma ori kurdReli daiWires: upirvelesad,
Seasrules maTi mTavari damfinanseblis, stalinis moZule uria soro-
sis davaleba, da rac mTavaria, sazogadoebis yuradReba gadaitanes
obama-medvedevis Sexvedris Sedegebidan, sadac kidev erTxel dadasturda,
rom amerikelebs saqarTvelo sulac fexebze hkidiaT da arc misi saer-
TaSoriso izolaciaSi yofna adardebT didad. miuxedavad zogierTi
wvrilmani uTanxmoebisa, rusebi da amerikelebi ise morigdnen erTma-
neTSi, rom “saqarTvelo” mxolod marginalur aspeqtSi moixsenies.
rogorc ityvian, saqarTveloSi somxuri ZaRlebi iyefebian, qaravani
ki Seuferxeblad miiwevs win!
gazeTis Semdeg nomerSi warmogidgenT werils imis Taobaze, Tu
ratom ebrZvian aseTi mondomebiT qarTveli nacionalebi da maTi
“beladi” mixeil saakiani ioseb stalinis aCrdils!
roland jalaRania 10
6
ratom imyofeba rezo
CxeiZe moskovSi?
jorj besti
franc binderi (bimbo)
deni blenCflaueri
ilori2 29 ivnisi 2010
gazeT “iloris” mkiTxvelebs vTava-
zobT nawyvetebs 2008 wels saqarTve-
los kulturis, ZeglTa dacvisa da
sportis saministrom da giorgi Cu-
binaSvilis saxelobis qarTuli
xelovnebis istoriisa da ZeglTa
dacvis kvlevis erovnulma centris
mier erToblivad gamocemul, profe-
siiT eqimis paata qurdovaniZis mier
qarTul-afxazur enebze Sesrulebul
ilustrirebul “qarTul-afxazuri
albomi”-dan, romelSic XIX saukunis
dasawyisSi qarTvelebisa da afxazebis
urTierTobaa aRwerili. werils Tan
erTvis unikaluri fotomasala, rac
kidev erTxel adasturebs, rom qar-
Tul-afxazuri urTierTobebis es pe-
riodi orive xalxisaTvis didi kul-
turul-istoriuli epoqis mniSvnelo-
vani monakveTi iyo.
giorgi dimitris Ze
SarvaSiZe-CaCba
“al. yifSiZe XIX saukunis meore nax-
evris cnobili qarTveli mecnieri,
sazogado moRvawe, afxazi xalxis
didi megobari da meistorie wers:
“Шарвашидзе, кн. Георгий Дмитриевич, быв-
ший Тифлисский губернатор происходит из аб-
хазских владетельных князей...
Во время происходивщих между членами
рода кн. Шарвашидзе смут из-за обладания
Абхазским княжеством, кн. Георгий Дмит-
риевич, потерявщий родителей, был взят пя-
тилетным ребенком на воспитание семьей то-
гдашнего Кутаисского генерал-губернатора Ко-
лубякина и тогда же отвезен в Россию, где и
протекала вся его молодость”.
unda aRiniSnos isic, rom giorgis
ruseTSi wayvanis dros, peterburgSi
iyo gawveuli giorgis bebia, samegre-
los mTavris meuRle nino bagrationi,
asuli giorgi meTormetisa. iqve iyo
damkvidrebuli biZamisic, dedis Zma, gen-
erali giorgi dadiani.
1869 wels giorgi SarvaSiZem mosko-
vis universitetis iuridiuli fakul-
teti daamTavra. es faqtic miuTiTebs
mis araordinalur midrekilebebs,
vinaidan aseTi maRali warmoSobis
aristokratebi ufro samxedro kari-
erisaken miiswrafodnen.
swavlis dasrulebis Semdeg is sam-
SobloSi mkvidrdeba da kavkasiis
mefisnacvlis kancelariaSi sagangebo
davalebaTa moxeled iwyebs samsaxurs.
erTxanobas momqmed armiaSic msax-
urobda da aqtiurad iyo Cabmuli
ruseT-TurqeTis 1877-1878 wlebis sabr-
Zolo dapirispirebaSi.
TbilisSi gadmosvlis Semdeg gior-
gi aleqsandre WavWavaZis ojaxs
dauaxlovda da male poetis umcrosi
asulis sofiosa da baron aleqsandre
nikolais qaliSvil mariamze daiwera
jvari. baroni nikolai ganaTlebuli,
progresulad moazrovne pirovneba
iyo, romelic wlebis ganmavlobaSi
kavkasiis mefisnacvlis administra-
ciaSi umniSvnelovanes Tanamdebobebze
msaxurobda. aseTma danaTesavebam
giorgi SarvaSiZe kidev ufro daaxlo-
va qarTveli aristokratiisa da in-
teligenciis ojaxebs.
1883 wlidan giorgi SarvaSiZe jer
Tbilisis vice-gubernatorad, xolo
1889 wlidan mis gubernatorad iqna
daniSnuli.
cxadia, am umniSvnelovanesi poli-
tikuri Tanamdebobis mflobels
ruseTis saimperatoro karis sruli
ndoba unda hqonoda damsaxurebuli.
mis yuradRebas dReniadag kavkasiis
politikuri situaciis irgvliv unda
etriala da saxelmwifo politikis
upirvelesi gamtarebeli unda yofil-
iyo.
imperator aleqsandre III-is
ukiduresad reaqciuli xasiaTis
mmarTvelobis miuxedavad, giorgi Sar-
vaSiZis sasaxelod unda iTqvas, rom
igi pirnaTlad asrulebda dakisrebul
movaleobas da, amasTanave, kavkasiis
mosaxleobis yvela fenisaTvis erT-
gul megobrad da Tanamdgomad miiC-
neoda. saxelmwifo RonisZiebebis aR-
srulebisas igi zedmiwevniTi mon-
domebiTa da pasuxismgeblobiT ekide-
boda saqmes, magram misTvis ucxo arc
erovnuli satkivari da arc saqvel-
moqmedo saqmianoba iyo.
burJuaziuli ganviTarebis gzaze
mdgari ruseTis imperiis ekonomikuri
potenciali arnaxulad gaizarda, ra-
mac saxelmwifoSi sazogadoebrivi
cxovrebis yvela sfero gamoacocxla.
cvlilebebi, bunebrivia, kavkasiasac
Seexo. rogorc etyoba, Tbilisis gu-
bernatori kargad iyenebda am gare-
moebas. naTqvamSi dasarwmuneblad sak-
marisia Tvali gadavavloT im Ro-
nisZiebebis sakmaod mozrdil Ca-
monaTvals, romelic misi mmarTvelo-
bis Jams ganxorcielda: dasrulda ba-
Tumi-Tbilisi-baqos rkinigzis xazis
mSenebloba; intensiurad mimdinare-
obda gzebis keTilmowyoba, Sendeboda
xidebi; damtkicda da ZalaSi Sevida
Tbilisis mmarTvelobis axali wes-
deba; gaixsna konkis pirveli ubani;
amuSavda satelefono sadguri;
ganaTlebis sistemam SeiZina araerTi
skola da samkiTxvelo; didi yu-
radReba mieqca mosaxleobis janm-
rTelobis dacvas _ gaixsna aleqsan-
dres saavadmyofo, balneologiuri
da cofis sawinaaRmdego sadguri,
moewyo qalaqis wyalgayvaniloba,
Catarda Savi Wirisa da qoleris saw-
inaaRmdegod seriozuli RonisZiebebi
da a.S.
ruseTis imperiam, marTalia, yvela
qarTuli saxelmwifo instituti gaauq-
ma da daundobeli sisastikiT CaaxSo
mosaxleobis politikuri winaaRmde-
goba, magram meore mxriv, qveyana ter-
itoriis, ekonomikis, kulturisa da
enis bazaze gaaerTiana. am um-
niSvnelovanesma faqtorma, dampyrob-
lisdauneburad, moulodneli Sedegi
gamoiRo. kuTxuri gankerZoebis moSlam,
kapitalisturi warmoebis danergvam,
komunikaciis ganviTarebam qarTvelTa
erTiani erovnuli cnobiereba
gaaaqtiura da XIX saukunis 60-70-iani
wlebisaTvis Cvens erovnul moRvaweebs
samSoblos xsnis sruliad axali
etapi wamoawyebina.
Tergdaleulebi ilia WavWavaZis
TavkacobiT, tradiciuli yofis Rrma
codnaze dayrdnobiT, mimdinare poli-
tikuri movlenebis Sefasebis taqtiT,
zomierad, magram gabedulad
daupirispirdnen saxelmwifo bi-
urokratias. maT SesaniSnavad hqondaT
gaazrebuli qarTvelTa da afxazTa
erovnuli cnobierebis gamoRviZeba,
sazogadoebis yvela fenisa da gansx-
vavebuli religiuri mrwamsis mqoneTa
erTiani interesis SekavSirebiT rom
miiRweoda. TergdaleulTa moRvaweo-
bis umniSvnelovanes mimarTulebad
qveyanaSi ganaTlebis sistemis farTo
da mZlavri qselis ganvrcoba da qar-
Tuli erovnuli kulturis gan-
viTarebisaTvis xelSewyoba gaxda.
am mxrivac mniSvnelovania giorgi
SarvaSiZis damsaxureba. swored misi
gubernatorobis Jams dasrulda sax-
azino (operis) Teatris mSenebloba
(1896 weli); gaixsna samxedro muzeumi
“didebis taZari”; moewyo kavkasiis
masStaburi sasoflo-sameurneo
gamofena; gamovida ramdenime axali
progresuli mimarTulebis gazeTi
(“Новое обозрение”, “Teatri”, “jejili”,
“kvali”, “moambe”); ganjidan 1893 wlis
25 aprils didi pativiT iqna gad-
mosvenebuli poet nikoloz
baraTaSvilis cxedari; 1895 wels aRin-
iSna krwanisis velze gmirulad dace-
mulTa asi wlisTavi; imave wlis 22 oq-
tombers sazogadoebam izeima poet
rafiel erisTavis moRvaweobis or-
mocdaaTi wlis iubile...
1887 wlis noembris TveSi, dimitri
yifianis dasaflavebisas, uTuod gior-
gi SarvaSiZis diplomatiuri niWis
wyalobiTac iqna Tavidan acilebuli
sazogadoebasa da xelisuflebas
Soris mosalodneli dapirispireba.
stavropolSi gadasaxlebuli, mxcovani
erovnuli moRvawe erT dilas Tavis
binaSi TavgaCexili ipoves. am tragedi-
iT SeZrulma qarTvelobam gadawyvita
veragulad mokluli dimitri yifiani
mTawmindaze Rirseulad daesaflave-
bina. mTavrobis ukiduresad negatiuri
damokidebulebis miuxedavad gasvene-
ba did erovnul demonstraciad iqca.
marTalia, bevrma cnobilma pirma ver
gabeda masSi monawileobis miReba, ma-
gram giorgi dimitris Zis sasaxelod
unda iTqvas, rom Tbilisis vice-gu-
bernatori bolo wuTamde gverdiT
edga ilia WavWavaZes, akaki wereTels,
valerian gunias da dakrZalvis sxva
organizatorebs. albaT am faqtmac
ganapiroba, rom policiam ver gabeda
samgloviaro procesiis Zaladobrivi
daSla.
profesori oTar WurRulia aR-
niSnavs: “giorgi dimitris Ze bevri
qarTveli mwerlisa da sazogado moR-
vawis megobari iyo. mas gansakuTre-
buli axlo urTierToba hqonda ilia
WavWavaZesTan da niko nikolaZesTan. es
dadasturebulia am mwerlebis epis-
tolur memkvidreobaSi, agreTve, gior-
gi dimitris Ze SarvaSiZis werilebSi
ilia WavWavaZisadmi”.
giorgi dimitris ZisaTvis arc po-
eturi gapaeqreba yofila ucxo. oTar
WurRuliam mis araerT leqss mi-
akvlia saqarTvelos mecnierebaTa
akademiis korneli kekeliZis saxelo-
bis xelnawerTa institutis fondebSi:
“1906 wlis 27 oqtombers giorgi
SarvaSiZem “Г.Ш.”-s xelmoweriT kopen-
hagenidan ilia WavWavaZes aseTi leqsi
gamougzavna:
Прими писатель именитый,
Надежда иверской земли
Привет, плохим стихом подбитый
И чувства прежния мои.
...g.d. SarvaSiZis meore leqsi msub-
uqi xasiaTis epigramas warmoadgens,
romelSic kidev ufro mkafiod Cans
maTi ara marto saqmiani megobruli
urTierToba, aramed Sexumrebac, axlo
Sinauruli damokidebuleba...
Едет Датская картинка
Не по небу, по земле:
Скандинавская блондинка
К черномазому илье.
...mesame baraTze gamosaxulia ele-
ganturad Cacmuli axalgazrdoba da
qvemoT ki aseTi warweraa:
Вставал отшельник и покуда
Сам на молитве он стоял,
Тот луч молитвенник держал.
Zneli misaxvedri ar aris, rom es
sityvebi amoRebulia ilia WavWavaZis
“gandegilidan”. es baraTic daniidan
aris gamogzavnili”.
(gagrZeleba Semdeg nomerSi)
kvlav erTad, kvlav erTmaneTis imediT...
giorgi dimitris Ze SarvaSiZe giorgi aleqsandres Ze romanovis sulis
mosaxsenebel panaSvidze. abasTumani, 1899 weli
bediis monasteri
ilori 329 ivnisi 2010
prusieli MmkiTxavi
69 wlis winaT, 1941 wlis 21 ivniss
faSisturi germania veragulad daes-
xa Tavs sabWoTa kavSirs. daiwyo didi
samamulo omi, romelic TiTqmis oTxi
weli gagrZelda. saqarTvelodan am
omSi 700.000 adamiani iRebda monawi-
leobas, romelTagan naxevari brZolis
velze darCa. maT Tavganwirvis kla-
sikuri magaliTi uCvenes mTel mso-
flios. swored am oms eZRvneba
mxatvrul-publicisturi werili:
nemani, nemani, nemani, cudadaa Cemi
saqme, daviRupe me da biWebi, vai, deda!
1941, 12 agvisto.
mezobel soflebSi qalebis kivili
da kacebis zmuili ar wydeba, mesame
biWi Camoasvenes frontidan.
1941, 28 agvisto.
soflis Tavebma Savi werili Se-
moitanes ezoSi. zuriko daRupula. min-
doda mekivla sxvebiviT, piri davaRe, xma
ar maqvs. mezoblis qalebma mTeli
sofeli Seyares. mama Cumad wevs da
Wers aSterdeba. Savebi Camacves.
meore dRes mamam mixmo. dawynardi,
zuriko cocxalia. xdeba ase, Cemi
Svilebi ar kvdebian, jiSi gvaqvs ase-
Tio. mec migloves, magram aq var. Cven
iq ar gvyavs mtrebi. germanelebi kar-
gi xalxia. adre maTac gadauares,
daCagres, daaqucmaces, axla Tavisas
moiTxoven, Tumca nametani mosdiT,
gadaayoleben amas.
hitlers metismeti mosdis, didi
egviptis faraoniviT wiTeli da TeTri
gvirgvini daidga Tavze erTbaSad,
bevri Setopa; mecodeba Tavisufali,
Sromismoyvare, moazrovne, ueSmako, sic-
ocxlisa da Wamis uzomod moyvare
xalxi. vnaxe me, omi maTi
erovnuli Rirsebis saqmea, kacebisa da
qalebis umetesoba oficeria, bavSvo-
bidan iwrTobian fizikurad. avadmyof
germanels ojaxis ufleba ara aqvs.
angela lamazi qalia...…
angela, germaneli, mkvlelebi,
gavbrazdi, maT Sen Svili mogikles!
mama icremleboda. mkvlelebi ger-
manelebi ar arian, sxvabia, faSistebia,
meuxeSa mama. omSi, iqneb, Seni naxevari
Zmac monawileobs, dac. megona evropaSi
wavidodiT, iq Sen saxli da miwa gaqvs,
amitomac viswavleT wyeuli ena!
SensaviT cisferTvaleba, qera, maR-
ali, qalia angela, dedaSensac hgavs
raRaciT. sami weliwadnaxevari mivl-
ida, mefereboda, sikvdils gadamarCina,
mesakuTre gamxada. didi codvaa
umaduroba, upatiebeli codva.
es metismetia, mamam dedas uRalata
Turme. SemezizRa mama. mTeli Rame ar
meZina, diliT deda damesizmra,
mawynarebda,_adamianebi ara, Svilo,
omia moRalateo.
1941, 28 agvisto.
guSin mariamoba iyo. gadamaviwyda.
mamas mkvdris feri adevs saxeze, sun-
Tqva uWirs. Tu mamac, ra meSveleba?
1941, 25 dekemberi.
mamas movefere. im ambis gagrZeleba
vTxove. gaxalisda.
...iq qalic sxvanairia, Tavisufali,
umorcxvo. Sevuyvardi, momendo, Tavis-
Tan damabinava. mec ar mqonda sxva gza,
tyve tyvea yvelgan. qvrivi iyo, savaWro
jixuri
hqonda, romelic me gadmomabara.
iq qalebi ufrosoben kacebze,
lamazi tan-fexi aqvT da lamis
titvlebi dadian. yvelaferi dagegmili
aqvT, Svilis gaCenac ki.
ase gaCnda ina, lamazi, cisferT-
valeba qera gogona, Semdeg iungi. Cemo
gvari misca dedamisma, kavkasieli
arielia, waadgebao.
mamam Seisvena, gauWirda gagrZeleba.
tyveebs dabrunebis ufleba misces.
angelam darCena SemomTavaza. me, wesiT
CvenTa, dabruneba varCie, dedaSens ver
mivatovebdi. ar vnanob.
mTeli kvira tiroda angela. mere
bavSvebTan erTad sadgurze gamacila.
mosacdelSi prusieli mkiTxavi ame-
kida, _ xelze bedisweris mkiTx-
avi. Cems gaSlil muWs Sexeda da Tavze
xelebi waiSina. angela ixmo, yava
moiTxova. (Savi siTxea, sasiamovno
surneliT, advilad eCvevi da Semdgom
mudam gaxsenebs Tavs).
mkiTxavma TvalebSi Semxeda da kat-
egoriulad miTxra, _ “ar waxvide. male
germaniaSi mze dabneldeba da cofi-
anebi movlen ufrosebad. didi
omi iqneba, milionebi gawydebian, gaxr-
wnilTa dammarxveli sanatreli gaxde-
ba. vinaidan erTi da yovelTa batoni
uflisgan ar aris dadgenili sofel-
sa zeda, gangeba mZlevels mouvlens
rqian moTikines da sisxlSi ganibane-
ba kacobrioba. didxans ver gaixdian
ZaZebs qalebi, gadaSendebian ukacod da
unayofod, mtvrad iqceva xeliTa qm-
nili yoveli.“
Sematyo, rom Zalian SemeSinda. Cemi
xelebi gulze daikrifa da ganagr-
Zo,_“miuxedavad Cveni momavali TeTr-
wiTeli mTavrobis borotebisa, ger-
maneli xalxi sxvebze naklebad dazar-
aldeba da maleve wamodgeba fexze,
amitomac darCi, raTa Sen gadarCe
aq, Senebi ki iq. ar Cadge sxvaTa cod-
vaSi”.
Tqva es da gaqra. angelam xmis
amoReba ver moaswro, verc me. eSeloni
Camodga da wamovedi. mapatie, rom adre
ar giTxari, biWebma ician, sasacilod
amigdes. mec meSinia!
1942, 21 ianvari.
zezvas Savi baraTi movida. goni
davkarge. mezoblebma miTxres, ra vqnaT,
zezva mecxrameteao sofelSi.
1942, maisi.
mamam ver gaiRviZa diliT, Riad
darCenoda Tvalebi. CemTvis sul erTi
gaxda yvela da yvelaferi.
martis TveSi iloris wminda gior-
gis eklesiaSi fexSiSvela wavidnen
qalebi. mec gavyevi. davmSviddi, mx-
olod me ar vyofilvar ubeduri. Cemi
da yvela biWis gadarCena Sevevedre ma-
mazeciers.
omis weliwadi gasrulda da Zmebis
werili ar mimiRia. arc giorgi wers.
sawerad vis scalia, mamSvideben
gogonebi. angela da mkiTxavi amekvia-
ta, Tavbru damesxa. ase xSirad memar-
Teba.
1943, seqtemberi.
cudad var. raRac minda vakeTo.
mezoblis qalebiviT mec yoveldRe
vWam miwas da biWebis gadarCenas veve-
drebi ufals.
skolaSi daviwye muSaoba, dawyebiTi
klasebi myavs.
Zala ar maqvs, moval saxlSi da
mivegdebi loginze. mciva, vkankaleb, ver
viZineb, ZilSi ar meSvebian angela da
mkiTxavi. martoyofnis meSinia.
1945, 15 maisi.
omi damTavrda. zeimia. iRbliani bi-
Webi brundebian. iRimebian adamianebi.
mRerian bavSvebi, kiskiseben gogonebi.
Cemebze kvlav araferi ismis. komisari-
atSi sjeraT, rom gamoCndebian. imeds ar
vkargav, virwmune saswauli. isev vWam mi-
was, raTa Cemebi ar ar SeWamos miwam.
velodebi, neta, vin daakakunebs karze
pirveli?
es giorgi mainc sadRaa, rogor min-
da movides, oRond isev ar wamepotinos,
ver gavuZleb,
1946, maisi.
gamarjvebis wlisTavs zeimoben.
cekvis maswavleblobac SemomTavazes.
bavSvebic mexvewebian. ara. me cudad var,
arc vici rogor daviZino, sadRac
davfrinav, landebSi var, maviwydeba
dReebi, saxelebi, dRe-Rame mereva.
wuxel Rors goWebi dauyria, ai, rac
damrCa. gaCena uxariaT.
1946, agvisto.
SabaT-kviras ilorSi viyaviT.
yuliskarSi wasvla mirCies mezobleb-
ma. ver wavedi. mzis da sinaTlis
meSinia, biWebis xma Camesmis, _ mexvewe-
bian, miSveleo.
saSineleba mesizmra, _ Cemi giorgi
iungma mokla, yeli gamoWra da Tavi
sarze wamoacva, tani mdinareSi gadaag-
do. gameRviZa, oflSi vcuravdi.
iungi da ina mkvlelebi arian, yvela
germaneli mkvlelia, Wama ar minda,
wyalzec mereva guli, an ra saWiroa.
sikvdili minda.
ilorSi davifice, yovel Cems Zmas xuTi
weliwadi davelodebi, giorgisac xuTi,
Tu ar movlen, me waval maTTan. netavi
Wleqi ar damemarTos, rogorc bevr sx-
vas, unda gavuZlo. ezodan ar gaval,
movlen, da aq davxvdebi, saxls ar mi-
vatoveb. werac mezareba, minda marto
viyo, sul marto, ar gaTendes da ar
daRamde.
1950, 9 maisi.
marto var, sul marto. pionerebi
movidnen, ezo-kari da saxli daalages.
bavSvebic mezizRebian, maRizianebs
maTi sicili. wuxel frTebi mqonda da
germaniaSi gavfrindi. angela urcxvad
Camexuta. didi ZuZuebi hqonda. tiroda.
iungi nemanTan mouklavT omis pirvel
Rames, ina rusebs dauxvretiaT. sul
marto iyo, Semecoda.
gameRviZa. frTebi ar maqvs, viRac
CaquCs mirtyams TavSi, safeTqeli
mibzuis, mgoni aTasi krazana SemiZvra,
guli amoxtomas cdilobs. ase memar-
Teba xSirad, avad var!
nuTu giorgis SeefeTa iungi? axali
sadardebeli gamiCnda. magaria Cemi
giorgi, izamda magas.
1951, 9 maisi.
zauri ar dabrunda. esec ase. axla
zurikos velodebi. ar minda skolaSi
wasvla, vacden. direqtorma SeniSvna
momca. ratom mTvlian me cocxlebSi?
ar vwer, ar vkiTxulob, xalxSi ar var
rad minda?
ezoSi kataa, knutebi dauyria. raSi
mWirdeba?
1956, 9 maisi.
arc zuriko movida. axla zviadis
davelodebi, sityva maqvs micemuli. sam-
saxurSi ar waval, iqneb amcdes, saxl-
Si viqnebi, davjdebi WiSkarTan, davjde-
bi qvasaviT da davelodebi.
wuxel deda da mama mesizmra.
namdvili megona, _ saZile arteriebi
hqondaT gadaWrili da gadaxsnilidan
sisxli skdeboda, moTxupnulan. vecade
Semexvia, gamibrazdnen, Sens Tavs mixede,
Cven mkvdrebi varTo!
vzivar WiSkarTan munjad, mezoblis
qalebi modian, raRacas mekiTxebian, me
ar vici ra undaT Cemgan. minca bebia
movida, eweva, papirosi momawoda, mome-
wona. minca bebia yoveldRe modis da
TuTuni moaqvs.
1961, 9 maisi.
zezvac ar is modis. ra davaSave. mec
aravis vWirdebi. iqneb mkvdari var da
ar meubnebian. bevri vaSlia ezoSi,
Rorebsac ar undaT.
axlobelma biWebma saxuravi Sec-
vales. Camoqceula, ar vicodi. cudad
vxedav, yvelaferi mtkiva, Tma damcviv-
da, muceli damimZimda, Zlivs davdivar,
ras vgavar!
mova giorgi da, _ wava, aba ras izams
Cemi Semxedvare. iqneb icis Cemze da ar
modis.
mezoblis bavSvebma raRac saxeli
Semarqves, damcinian, qvebsac mesvrian
xandaxan.
wuxel angelozi gavxdi da samoTx-
eSi gavfrindi. deda da mama vaSlis
xeebis qveS isxdnen, irgvliv irmebi da
Svlebi darbodnen. deda icinoda, mama
mReroda. mere biWebi movidnen TeTr
Sarvlebsa da perangebSi. lamazebi iyv-
nen. angela, inga da iungic movidnen. ra
kargi iyo, bevri dalies, icines, imReres.
mec vicekve. Cemi giorgi ar movida,
guli damwyda. viTom, biWebis Sercxva?
gareT var, isev vzivar WiSkris
lodze, gzas gavyureb. axali avtobusi
modis da midis, xalxi adis da Camodis,
ise, rogorc sizmarSia. Cemebi sadRa ar-
ian netavi?
werac damaviwyda. fanqari xelidan
miZvreba, TiTebi mikankalebs. cudi
bavSvia nana, ujrebiani rveuli momitana,
xaziani daenana. fanqaric ar wers,
danas ver vpoulob.
saRamos mdinareze gavedi, axali
xidi gaukeTebiaT. wyalSi Cavixede. ras
vgavar, im sazizRar eqims sul dauZria
kbilebi, TiTqos kudiani beberi var,
TiToRa dautovebia.
Cemebs sizmarSic davaviwydi, ar
modian. giorgi gamocndeba xandaxan,
vcekvavT Cumad. misi ar meSinia, ar mr-
cxvenia, xelsac vkideb, ra kargia
giorgi.
1965, 7 maisi.
wuxel wvimda Turme, me arc gamigia,
mdinare gadareula. ra kargi ramea, hop
da, CayvinTav, hop da, amoyvinTav, gacurav
da gamocurav, iqidan patara zRvaze
gaxval, pataridan did zRvaSi, iqidan ki
kidev nemanze. arc ise Sorsaa nemani.
iq giorgia, nemans icavs, marto icavs
sacodavi, Tanac rogor melodeba,
lqsebs miwers.
1965, 8 maisi.
ar unda wavsuliyavi im dawyevlili
memorialis gaxsnaze, ra oci wlisTavi
autydaT, ras merCian, ra davaSave! es-
eni mTlad gagiJdnen, mkvdrebSi Cauwe-
riaT Cemi Zmebi, Tanac ra grZeli
Sinelebi CaucvamT Cemi kopwia biWe-
bisTvis...
iq Cemi Ggiorgic daxates, Tanac
boloSi. eh, eh, eh... ar ician Cemi Zmebis
ambavi, ar ician, rom giorgis veravin mo-
ereva! ra amRerebT da acekvebT am
gadareulebs. kidev kargi, rom gamoviqe-
ci iqidan, Tumca waviqeci da Tavi
davartyi qvaze.
1965, 8 maisi.
magrad mtkiva, autanlad mtkiva Tavi,
ase arasdros mtkenia. .saxlSi var,
namdvilad aq var, mamaCemis saxlSi. me
davbrundi, _ ar arian biWebi, ar aris
giorgi da, mgoni, martoka var cocxleb-
Si!
RmerTo Cemo, ra momdis, karis ukan
mkiTxavia, prusieli mkiTxavi, aq ra
unda!
ara, ase ar xdeba, ase ar unda
moxdes Se prusielo kaxpav! me ar
mjera Seni, mamas ar sjeroda Seni.
gamotydi, rom angelam gTxova mamikos
motyueba. . .
nuTu Sen gaimarjve kudiano, axda
Seni nabodvari? ar mjera, ara, unda wa-
vide, Tavad vnaxo!
es ra xmebia, saidan! ezoSi wi-
wilebia, yviTeli wiwilebi, kruxs
gamoqcevian mezoblis Robidan. iqve
patara biWia, ar acvia da ar rcxvenia,
wiwilebs eZaxis. ra kargi vinmea, visia
netavi. futkrebic bzuian Zveleburad,
mwvane kabebi CaucvamT xeebs...
isev mkiTxavi. me axlave waval bi-
WebTan, giorgisTan waval, gavcurav md-
inares, zRvas, mere gadaval nemanze, mec
minda lamazi biWi...
Tumca ara, aq ara, ar SeiZleba warT-
meuli sicocxliT cxovreba. rac
sxvisia, Cemi ar aris. madroveT cotac,
movdivar, movukideb TuTuns da
wamoval...…
* * *
sizmariviT maxsovs, 1965 welis 9
maisi ar aRniSnula sofelSi, aravis
ecala samagisod, giJ-angelas da-
stirodnen, Sinidan wausvlelad Sin-
mousvlel qals, romelic gamTeniisas
badeSi gaxlarTuli ipoves meTevzeeb-
ma.
rafiel gelantia
sergei kremliovi
beria _ XX saukunis saukeTeso
menejeri Targmani roland jalaRaniasi
4 ilori29 ivnisi 2010
sudoplatovma imasac gausva xazi,
rom beria srulyofilad laparakob-
da rusulad, SesamCnevi qarTuli kilo-
Ti, Tanamosaubris mimarT ki xazgasmiT
Tavaziani iyo.
sainteresoa, rom sxva adgilze su-
doplatovma Semdegi ram Cawera:
“beria xSirad Zalian uxeSi iyo mis
daqvemdebarebaSi myofi maRalCinos-
nebis mimarT (roca isini, rogorc
mesmis, amas imsaxurebdnen _ s.k.), rigi-
Ti TanamSromlebis mimarT ki, rogorc
wesi, yovelTvis Tavaziani da Tbili
iyo. rogorc Semdeg davrwmundi,
politbiuroSic ki did simkacres
avlendnen xelmZRvanelebis mimarT,
maSin, roca bevrad met siTbosa da yu-
radRebas iCendnen rigiTi TanamSrom-
lebis mimarT”.
SevniSnav, rom stalini, rogorc wesi,
yvelas “TqvenobiT” mimarTavda, rac
mogvianebiT xruSCoviseulma “Sen”-ma
gaaZeva kremlis leqsikidan. breJnevis,
gansakuTrebiT ki gorbaCovis dros
ukve sabolood iyo damkvidrebuli mi-
marTva “Sen”. Tu gaviTvaliswinebT
maTi kulturis dones, sxvagvarad war-
moudgenelic ki iyo.
Sexvedris dasasruls _ da es niSan-
doblivi iyo lavrenti beriasaTvis _
man sudoplatovs xuTdRiani Sve-
buleba misca, raTa moenaxulebina
deda qalaq melitopolSi da meuRlis
mSoblebi qalaq xarkovSi. cil-
ismwamebelTa mier “monstrad” war-
modgenili beria sinamdvileSi yu-
radRebiani da mzrunveli iyo masTan
erTad momuSave adamianebis mimarT.
magram Cemi am sityvebis gaproteste-
ba SeuZlia im mkiTxvels, romelic kar-
gad icnobs im periodis dazvervis
memuarul nawarmoebebs. berias
Tavazianobaze SeuZlia sawinaaRmdego
azri wamoayenon maT, romlebic gac-
nobili arian Tadarigis general-
maior elisei tixonis Ze sinicinis
mogonebebs, romelsac 60-70-iani wlebis
mijnaze ekava ssrk uSiSroebis sax-
elmwifo komitetis pirveli mTavari
sammarTvelos (sadazvervo) ufrosis
moadgilis Tanamdeboba.
sabWoTa kavSir-fineTis omis dawye-
bis win igi legaluri rezidenti
gaxldaT fineTSi, romelic amofare-
buli iyo sakmaod maRal Tanamdebobas
_ igi iyo sagareo saqmeTa sagangebo
rwmunebuli. aRniSnuli Tanamdeboba
droebiT CamoarTves sagareo saqmeTa
saxalxo komisariatis Statian Tanam-
Sromels da iq sinicini daniSnes.
msgavsi situacia Cven ukve aRvwereT
_ didi sabWoTa mzveravi ribkini (Cven
male gavecnobiT mis meuRles zoia
ribkina-voskresenskaias) 1938 wlis
zafxulSi stalinis piradi gankar-
gulebiT igi sagareo saqmeTa saxalxo
komisariatis saxeliT awarmoebda mo-
laparakebebs finelebTan igive
Tanamdebobas amofarebuli, romelic
droebiT CamoarTves sabWoTa sagange-
bo rwmunebuls asmuss.
sinicini ganaTlebiT inJineri iyo
(1934 wels daamTavra moskovis qimiuri
manqanaTmSeneblobis instituti). igi
SinsaxkomSi saxkom eJovis mier gamocx-
adebuli “partiuli mobilizaciis”
Sedegad moxvda, daamTavra gansakuTre-
buli daniSnulebis skola, SeniRbulad
muSaobda lvovis sabWoTa sakon-
suloSi, vidre es qalaqi sabWoTa
kavSiris SemadgenlobaSi Semovidoda.
sinicini, ra Tqma unda, beriam gaagza-
vna, misi legaluri Sefi ki molotovi
iyo. da moulodnelad sinicini Rebu-
lobs depeSas: “saswrafod CamodiT
moskovSi moxsenebis gasakeTeblad.
molotovi”.
“saswrafod” ar niSnavs “dauy-
ovnebliv”. amasTan, sinicini, misive
sityvebiT rom vTqvaT, gaocebuli dar-
Ca imiT, Tu ratom ibarebda mas
moskovSi molotovi, da ara beria. ma-
gram im dResve Caalaga bargi,
gamoeSura moskovSi da mivida ara lu-
biankaze mdebare SinsaxkomSi, aramed
siridonicskis quCaze _ sagareo
saqmeTa saxalxo komisariatSi...
moxseneba rom moismina, molotovma
sinicini daiTxova (mas igi icnobda ro-
gorc eliseevs) da uTxra, rom SeuZlia
“wavides amxanag beriasTan”. Semdeg me
gTavazobT uSualod sinicinis
monaTxrobs:
“molotovTan gakeTebuli moxs-
enebidan aTi wuTis Semdeg me ukve
viyavi fitinTan (Sinsaxkomis ucx-
oeTis sammarTvelos ufrosTan) da Se-
vamCnie, rom igi raRaciT iyo uaRresad
aRelvebuli”.
_ sad daseirnob da ratom maSinve
ar moxvedi SinsaxkomSi? _ mkiTxa
gaborotebulma fitinma.
me axsna daviwye... moulodnelad do-
mofonSi gaisma ara laparaki, aramed
Rrenis xma:
_ movida es briyvi?
am xmis gagonebisTanave fitini sadg-
isnaCxvletiviT wamovarda fexze da up-
asuxa:
_ movida!
_ oriveni erTad SemodiT CemTan...
roca kabinetSi Sevidnen, dainaxes
rom beria tyavis savarZelze iyo
wamoSxlarTuli da pensnedan Cumad,
almacerad umzerda maT (sxvagvarad
rogor unda emzira axlomxedvel
adamians?). Semdeg samuSao magidasTan
mivida, skamze mosxletiT daeSva da
moulodnelad miyvira:
_ Sen Tu ici, vina xar? _ mcire
pauzis Semdeg daamata, _ Sen briyvi xar!
me vdumdi.
albaT mas moeCvena, rom me arasak-
maod vreagirebdi mis amgvar Sefase-
baze, fanqari aiRo xelSi da ufro
mWaxed miyvira:
_ Sen sruli araraoba xar!
amasTan, fanqriT qaRaldze gamoiy-
vana didi noliani. Zlieri dawolis-
agan fanqari gadatyda, romelic Semdeg
xelis mkveTri moZraobiT Cemsken gamo-
tyorcna. maSinve mivxvdi Tu ra iyo
misi ganrisxebis mizezi. mxolod is,
rom me moxsenebiT molotovTan mivedi.
mindoda amexsna, Tu ratom moxda es, ma-
gram fitinma fexze fexi damabija da
mimaxvedra, rom Cumad unda vyofil-
iyavi...”
me Sevwyvet am nawyvetis Txrobas
sinicinis mogonebidan, raTa mkiTxvelis
yuradReba mivaqcio Semdegs... imis aR-
niSvna, rom beriam misi mimarTulebiT
fanqari styorcna, memuarists ar davi-
wynia. faqtia, rom sxva mxares beria
fanqris gatyorcnas ver SesZlebda,
radgan sinicini mis cxvirwin idga. ma-
gram imis aRniSvna, rom beriam igi da
fitini magidasTan miiwvia (berias
cxvirwin xom ar daabijebda fitini
fexs sinicins). memuarists ratomRac
daaviwyda! gasagebia ratomac _ maSin
Zneli iqneboda lavrenti berias, ro-
gorc uxeSi da uzrdeli adamianis
portretis Seqmna...
gavagrZeloT memuaris kiTxva:
“me ar CavTvale marTebulad, rom ux-
mod momesmina berias mier gad-
mofrqveuli lanZRva-gineba da vuTxari,
rom molotovisaTvis ar momixsenebia
guSinwin piradad Cems mier agentisagan
miRebuli informacia kareliis re-
gionSi arsebuli mdgomareobisa da
fineTis armiis axali iaraRiT aR-
Wurvis Taobaze.
beriam raRac ucnaurad Semomxeda
da kvlav mWaxed damiyvira:
_ momiyevi yvelaferze, rac molo-
tovisaTvis ar mogixsenebia!
beriam yuradRebiT momismina da
Semdeg kbilebSi gamoscra:
_ gaxsovdes, rom Sen mxolod erTi
saxkomi gyavs!
kabinetidan gamovediT da fitinma
damrigeblurad miTxra:
_ albaT mixvdi _ berias ganrisxe-
ba imiT iyo gamowveuli, rom Sen
moxsenebiT molotovTan mixvedi da ara
masTan. yvela SemTxvevaSi Sen pirvelad
sakuTar saxkomTan unda misuliyavi da
ara molotovTan. aRar gaimeoro aseTi
Secdoma...”
maS ase, beria marTlac aseTi
SezRuduli gonebis mqone adamiani
iyo? magram, ager ar aris amis uSualo
mowme? Tanac, ara vinme antonov-
ovseenko, aramed saxelmwifo uSiS-
roebis generali. magram, marTlac ase
martivad idga sakiTxi?
sinicini 1995 wlis 21 martSi gar-
daicvala (86 wlis asakSi), misi memuare-
bis beWdva ki 1996 wlis 29 noembers
daiwyes, avtoris sikvdilidan TiTqmis
erTi wlis Semdeg. amasTan, wignze mi-
TiTebulia standartuli sagamomcem-
lo Stampi imis Taobaze, rom “gamom-
cemloba pasuxs ar agebs memuarebSi
moyvanili faqtebis realobaze”. Wk-
vianurad ki aris gaTvlili yovelive
_ Tu rameSi eWvs SeitanT, wadiT da
micvalebuls edaveT! Cven arafer
SuaSi varT!
magram Cvenc Wkvianurad moviqceviT,
Tu wignSi moyvanil zogierT faqts
frTxilad mivudgebiT. Tundac, marT-
la damnaSave iyo sinicini berias
winaSe?
namdvilad!
mas wamoscda, rom mxolod molo-
tovTan gamoZaxebis Semdeg mivida
moxsenebiT Tavis saxalxo komisar be-
riasTan. moskovSi Camosvlis zusti
TariRis Taobaze ki Setyobineba
gaugzavna ara ssrk Sinsaxkoms, aramed
sagareo saqmeTa saxalxo komisariats
da amitomac daxvdnen mas sadguris
baqanze ara Cekistebi, aramed sagareo
saxkomis skandinaviis ganyofilebis
TanamSromlebi.
ra, molotovis miwvevis miRebis
Semdeg sinicins ar SeeZlo amis
Taobaze Setyobineba gaegzavna lu-
biankaze da im dResve (rac man gaake-
Ta kidec) gamomgzavrebuliyo
moskovSi? ar SeeZlo, rom Camosvlis-
Tanave wasuliyo lubiankaze da
upirvelesad beriasaTvis moexsenebina
yovelive da Semdeg wasuliyo molo-
tovTan?
saxelmwifo uSiSroebis kapitans
sinicins es mxolod ki ar SeeZlo, igi
valdebulic ki iyo ase moqceuliyo!
sagareo saqmeTa saxalxo komisariati
misTvis cxovrebiseuli profesiuli
saqmianobis dekoracia iyo, Sinsaxkomi
ki misi samuSao adgili! fineTSi igi
molotovma ki ara, beriam gaagzavna. da
yvela arasaStato situaciis saqmis
kursSi, rogorc minimumi, saqmis kursSi
unda yofiliyo Tundac Sinsaxkomis
sagareo saqmeTa ganyofilebis ufrosi
fitini!
“droebiT rwmunebul” sinicins
molotovi did pretenziebs ar uyeneb-
da. amasTan, molotovis moTxovna
“saswrafod” ar niSnavda “dauy-
ovnebliv”da sinicins Tavisuflad
SeeZlo jer sakuTari “ojaxi”
Caeyenebina saqmis kursSi, aTi wuTis
Semdeg ki wasuliyo sagareo saqmeTa
saxalxo komisariatSi. magram, ro-
gorc me vvaraudob, sinicins surda
Tavi moewonebina molotovisaTvis...
xom SeiZleba sagareo saqmeTa saxalxo
komisariatis “droebiTi” statusis
mqone TanamSromlidan uceb iqce Sta-
tian TanamSromlad? xom SeiZleba
rom viaCeslav mixeilis Zes igi moe-
wonos da misi Tavi waarTvas berias
uwyebas? sagareo saqmeTa saxalxo
komisariatSi xom meti simSvidea, Tanam-
Sromlebi meti SeRavaTiT sarge-
bloben....
ase rom, roca sinicini am Soreuli
warsulis Tavgadasavals ixsenebda,
maSinalurad gadaxara samarTlianobis
sasworis pina berias Rirsebis saw-
inaaRmdegod.
sinicinis Sefasebebs Zalian frTx-
ilad unda movekidoT, radgan, misi
mravali kolegis msgavsad, igic ahyva
“demokratebs” berias Sefasebisas da am
adamianis sakmaod bundovani, xelovnu-
rad gamuqebuli portreti Seqmna...
igi Tavad wers, rom lvovis sakon-
suloSi muSaobisas, germania-
poloneTis omis dawyebis Semdeg Tu
rogor foriaqobdnen adgilobrivi
mcxovrebni da erTmaneTs gaogneb-
ulebi eubnebodnen: “Cveni aRsasrulis
dRe dadga. ratom unda sabWoTa
kavSirs, rom Cveni Tavi germanelebs
gadasces?”. da masve (an iqneb mis
politkoreqtorebs) eyo sindisi daew-
era, rom ar icoda, “rom Cvens jarebs
poloneTSi agzavnidnen misi aR-
mosavleT savoevodoebis miwebis das-
apyrobad, rac gaTvaliswinebuli iyo
stalinsa da hitlers Soris gaforme-
buli xelSekrulebiT”. da amasve am-
bobs is sinicini ukrainis mier
ukrainelebisa da belorusiis mier be-
lorusTa SemoerTebis Taobaze, rac
kanonzomierad scno Tavad imperial-
istma kerzonma 1919 wels, da daamtki-
ca antantis umaRlesma sabWom 1920
wels.
ase rom, yovelive es “movida es
briyvi?”, “tyavis savarZelze iyo
wamoSxlarTuli”, “moulodnelad miyvi-
ra”, da sxva “mamxilebeli” frazebi mx-
olod berias uaryofiT personaJad
warmoCenis surviliT aris nakarnaxe-
vi.
is, rom lavrenti pavles Zem simkacre
gamoavlina sinicinis mimarT da sruli
araraoba uwoda mas, es me mjera! amis-
Tana faqtis TiTidan gamowova marT-
lac Znelia...
marTlac, im konkretul SemTxvevaSi
sinicinma didi sibriyve gamoavlina.
amitom, mis tvinamde es yvelaferi
saswarfod unda daeyvanaT _ swrafad
da rac SeiZleba mkacrad. berias da
sinicins xom kidev did xans unda
emuSavaT erTad, misma qveSemrdomma ki
aSkarad Seuferebeli saqcieli Caid-
ina.
amasTan, miiRo ra misgan mniSvnelo-
vani informacia, beriam saswrafod
moxsenebis gasakeTeblad sinicini
stalinTan waiyvana! amgvarad, arc is
versia mtkicdeba, rom berias piradad
surda stalinisagan Seqebis miReba da
politikuri qulebis dawera da rom
TiTqos sinicinma am ganazraxis Ses-
rulebaSi xeli SeuSala, roca berias
gverdis avliT mivida molotovTan. be-
ria rom naZirala yofiliyo, da poli-
tikuri qulebis mopoveba moendomebi-
na, maSin sinicins stalinTan ar waiy-
vanda, TviTon eaxleboda belads da
sinicinisagan miRebul faseul in-
formacias sakuTar monapovrad
gaasaRebda. is, rom amgvari faseuli in-
formacia Camoitana sinicinma, aravin
icoda, Tavad molotovmac ki.
magram beriasaTvis umTavresi iyo
saqme. mTavari ki is gaxldaT, rom
stalins yvelaferi miesmina uSualod
informaciis pirvelwyaro sinicinis-
agan, da ara romelime gafuWebuli
telefonis meSveobiT. amitomac waiy-
vana man sinicini stalinTan...
5ilori 29 ivnisi 2010
megruli poeziis rafsodia
mara iSen vemmagoru,
Tolwkurilcg Tolq mumarTg,
so _ fulu do so _ Surencg,
mu durumcg inomarTg?!
varT eSe re, varTg _ gime,
tyureli re wgme jina,
iSen so re Te xvameli, _
muSen vanWu Tol do nina?
RoronT, RuruSi abarwaSe
qumacali ginojina,
muri Tolo doblantida...
saxeli vara qgdifCina!
yorofaSa mis gagine,
mu zimuncg iS Ronesg?!
brel iwvales mencarefqg,
mara... iSen miRoresg.
andanero uCxirkesg,
oS saxeli migonesg,
amdRar dRaSa vauCquna,
tyuraT mu Wa inkoresg!
vewvalaTg, mencarefi,
vegnirTaTg daZicalo,
sole murcu yorofani...
vagegine ZaTanZalo,
muS SaraSa miaSqviTg _
vegiabinaT yoryelc Zvalo,
lagvaniS qvinj mus alebe
yumenuli maWarcalo?!
RoronTq TiSen uxutolu
arTiancg Zrab do boSi _
WaraS maWar madgingd,
We Sxvaneri uRud xoSi!
ma, egeba, fCgirTgqgda,
(qummoforeT noyorc norSi),
mara, ina vaCirTgdg,
goluafiro iS oroSi.
varT CglaTe: mu miWare
gurc gofalir yorofaSa!
vaarT oSquru golofaSa
do varT xolo WorofaSa!
koTakonkis muluancg,
qimiaRdga dudqu jaSa,
Ruris xolo vawarine
Te RoronTiS WyolofaSa!
gazeTi “ilori” agrZelebs leqsebis ciklis beWdvas cnobili qarTveli
poetis laSa gaxarias wignidan “iriaToni” (beqilia-nabordiSa).
magram veRar mivakvlie,
brmas Tvalebi amiWrelda,
mainc sad ars Cafluli da
ra morevSi Caxveula?!
arc maRlaa da arc dabla,
win gaxedvac amaoa,
mainc sad ars dalocvili,
rad ar wvdeba Tvali, ena?
RmerTo, Seno aivnidan
damacade gadaxedva
da Tu sadme davinaxe
saxels mainc getyviT misas.
siyvaruls vin ras gaugebs,
vin gazomos Zala misi.
swavlulebmac bevri cades
moityues Tavi Tvisi.
bevri Cxrikes, bevri weres,
ra saxeli ar daarqves,
dRemde mainc ar ician,
sul tyuilad coxnes Cala.
nu iwvalebT swavlulebo,
nu gaxdebiT dasacini,
is saidan mobrZandeba
ver gaigebT, ZalisZalad.
is Tavisi gziT gauSviT,
yelSi Zvlad nu daadgebiT,
qvevris fskersa vin daivlis
mowyurebul maWariviT.
RmerTma mitom Seawyvila
erTmaneTsa gogo-biWi.
bedis maWars daewafa,
sxvanairi hqondaT xaTri.
iqneb vcdebi, maSin yvelam
amafareT pirze xeli,
magram is ar Secdeboda.
Semovevle me Crdils misas.
araferi Seedreba
gulSi gaSlil siyvarulsa,
arc gvalvisa eSinia,
arc Worofas uSindeba.
kenweromde moeqceva
Tu ki xemde miaRwia.
sikvdilic ver daudgeba
maRal RmerTis am wyalobas.
indoeTSi radiaciiT 55
adamiani moiwamlaindoeTSi atomur eleqtrosadgur `kaigas~ Tanam-
Sromlebma sasmeli wylis avtomatidan dasxiveba
miiRes. sadguris reaqtoridan radiaciis gaJonva
ar dafiqsirebula, garemosa da xalxs safrTxe ar
elis. specialuri Semowmebis Sedegad irkveva, Tu
rogor moxvda sasmel wyalSi wyalbadis radi-
aqtiuri izotopi.
radiaqtiurobis donis momateba mTel rig Tanam-
Sromlebs jer kidev 25 noembers Cveulebrivi Se-
mowmebis dros gamouvlindaT. Semdgomma gamoZiebam
aCvena, rom amis mizezi erT-erT avtomatSi wylis
mowamvla gaxda. rogorc indoeTis presa iuwyeba, am
avtomatidan wylis dalevis Sedegad 55 adamiani
dazaralda. indoeTis atomuri energiis komisiis
yofilma xelmZRvanelma anil kakodkarma telein-
terviuSi aRniSna, rom yvelafris mizezi sadguris
jerjerobiT ucnobi TanamSromlis `mavnebloba~
gaxda.
atomur eleqtrosadgur `kaigaSi~ 220-megavatiani
sami energobloki muSaobs, meoTxis eqsploataciaSi
gaSveba uaxloes momavalSi igegmeba.
kuba amerikis mogeriebaSi
varjiSobskubaSi gaimarTa samxedro swavlebebi, romelTa
mizanic aSS-is mxridan SesaZlo agresiis mogerieba
iyo. manevrebSi aTasobiT adamianma miiRo monaw-
ileoba, maT Soris iyvnen rogorc samxedro mosam-
saxureebi, aseve samoqalaqo pirebi.
es 2004 wlisa da fidel kastros komandanteobidan
gadadgomis Semdeg yvelaze masStaburi samxedro
swavlebebi iyo, romelze daswrebis uflebac ucx-
oel Jurnalistebs ar misces. saxelmwifos meTau-
rma da SeiaraRebuli Zalebis umaRlesma sardalma
raul kastrom qveynis jaris sabrZolo mzadyof-
nasTan dakavSirebiT kmayofileba gamoTqva.
kubis xelisufleba acxadebs, rom respublika mzad
unda iyos aSS-is mxridan SesaZlo agresiisTvis.
TeTri saxli am mtkicebebs absurduls uwodebs da
bolo dros vaSingtonsa da havanas Soris
gaumjobesebul urTierTobebze laparakobs.
kubis jari sayovelTao sajaro valdebulebis sa-
fuZvelze yalibdeba. jarSi gawveva 17 wlis asaki-
dan iwyeba da msaxureba 3 wels grZeldeba. garda
amisa, qveyanaSi aris teritorialuri miliciis
gasamxedroebuli formirebebi, romlebic samo-
qalaqo pirebisagan kompleqtdeba.
rusebi samyaros RvTaebriv
warmoSobas aRiarebsrusebis daaxloebiT naxevari kreacionizmis kon-
cefciis, anu samyaros RvTaebrivi warmomavlobis
erTgulia. amgvari Sedegi miiRo sazogadoebrivi
azris kvlevis centrma 20-21 noembers Catarebuli
gamokiTxvis Sedegebis Sejamebisas. qveynis
mosaxleobis 35 procenti Carlz darvinis evolu-
ciuri Teoriis momxrea. rusebis 22 procents ki aR-
niSnul sakiTxTan mimarTebaSi calsaxa
damokidebuleba ar gaaCnia.
sainteresoa is faqti, rom kreacionistTa Soris
adamianis RvTaebrivi warmomavlobis mxolod 86
procents sjera. darvinizmis momxreTa 77% da krea-
cionistTa 8% Tvlis, rom adamiansa da maimuns
saerTo winapari hyavT. darvinistTa 12%-is azriT
ki, adamiani ufalma Seqmna. sul adamianis RvTismier
warmomavlobas rusebis 48 procenti emxroba.
unda aRiniSnos, rom am organizaciam analogiuri
kvleva gazafxulzec Caatara. maSin evoluciis
Teorias respodentTa 19% emxroboda, adamianis Rv-
Taebriv warmomavlobas ki _ 23%.
safrangeTma meRvineobis
lideroba daibruna2009 wels safrangeTma daibruna msoflioSi Rvi-
nis umsxvilesi mwarmoeblis tituli, romelic 2007
wels italias dauTmo.
`International Organisation of Vine and Wine~-is (O-IV)
monacemebiT, 2009 wels safrangeTSi awarmoes 45,7
milioni heqtolitri Rvino, rac 0,2 milioni heq-
tolitriT aRemateba italiis imave maCvenebels.
SarSandeli monacemebiT, italiam 47 milioni heq-
tolitri Rvino awarmoa da amiT Tavissave
SarSandel maCvenebelsac ajoba.
sul msoflioSi 2009 wels `O-IV~-is monacemebiT 268
milioni heqtolitri Rvino iwarmoeba, rac, faqtiu-
rad, ar gansxvavdeba SarSandeli maCveneblisgan.
evropaSi Rvinis mwarmoebelTa pirvel sameulSi
safrangeTsa da italiasTan erTad espaneTic Sedis.
Semdegia portugalia, rumineTi da saberZneTi.
I N F O I N F O I N F O I N F O I N F O
ilori6 29 ivnisi 2010
ratom imyofeba rezoCxeiZe moskovSi?
ukve ramdenime Tvea didi
qarTveli kinoreJisori, ukvdavi mx-
avtvruli kinonawarmoebebis av-
tori moskovSi imyofeba. Cven
telefoniT davukavSirdiT konore-
Jisors da davadgineT ruseTis
dedaqalaqSi misi ase xangrZlivad
yofnis mizezi.
ukve ramdenime weliwadia rac
“jariskacis mamis”, “Rimilis biWe-
bis”, “don-kixotisa” da msoflio
kinos oqros fondSi Sesuli sxva
ukvdavi kinonawarmoebebis Semqm-
nelma rezo CxeiZem gadaiRo mx-
atvruli filmi “macxovris
saflavze danTebuli sanTeli”.
Tavad filmis saTauri mianiSnebs,
rom igi eZRvneba qarTuli marTl-
madidebluri sulis zeobas, roca
cxovrebis eSxiTa da silamaziT
damTvrali, sakmaod ganebivrebuli
axalgazrda adamiani moulod-
nelad qristianTa meqad qceul
ierusalimSi aRmoCndeba qristes
wminda saflavze danTebuli
sanTlis mcvelad da miznad aqvs
dasaxuli am sanTlis Cauqroblad
saqarTveloSi Camotana.
filmSi dramatuladaa asaxuli
qarTveli axalgazrdis gancda,
mis mier samSoblomde ganvlili
uZnelesi gza, vidre anTebul san-
Tels saqarTveloSi RvTis zeci-
uri madlic Semoayola da
saqarTvelo gaabrwyina.
bunebrivia, am filmis sazoga-
doebisaTvis miwodeba xels ar
aZlevs Cvens xelisuflebas, romel-
ic yoveli Zalisa da saSualebis
gamoyenebiT ebrZvis marTlma-
dideblur sarwmunoebas, magram
aseve yoveli Zalisa da
saSualebis gamoyenebiT axalisebs
yoveli juris mkrexelebsa da
qristes Zvlis mkvnetelebs.
maTTvis mTavaria gamoscen Cveni
bavSvebis sulis sawamlavi okul-
turi “hari poteri” da buRaZe-
deisaZisTana gadagvarebul av-
torTa najRabnebi, riTac bneleTis
msaxurebi atyveveben umecar adami-
anebs. rezo CxeiZis filmi ki afx-
izlebs satanis klanWebSi mo-
qceul adamianebs da maT RvTism-
saxurTa rigebSi aerTianebs.
SeiZleba iTqvas, rom rezo Cx-
eiZem kapik-kapik Seagrova am
filmis gadasaRebi Tanxa da
sawadeli didi wvalebis Semdeg
aisrula. miuxedavad aseTi mwiri
SesaZleblobebisa, amouwuravi re-
Jisoruli fantaziis wyalobiT
rezom miaRwia imas, rom filmi
Zlieri emociuri muxtis matare-
beli gamovida, rogorc Sinaarso-
brivad, aseve vizualurad. faqtiu-
rad es gaxlavT saqarTvelos re-
ligiuri oda, kinos ekranze
gadanacvlebuli agiografiuli
nawarmoebi.
magram, samwuxarod, filmis mon-
taJis damTavrebis Semdeg, batonma
rezom kinonawarmoebis gax-
movanebisaTvis saWiro Tanxa veR-
ar iSova da mas daxmarebis xeli
rusebma gauwodes _ erT-erTi
bankis mesveurebma sakmao Tanxa
gamouyves saimisod, rom filmi
rusul enaze gaxmovandes.
bednierebaa, rom es didebuli na-
muSevari ar daikarga, magram Cveni
didi sircxvilia, rom films pirve-
lad qarTul ki ara, rusul enaze
ixilavs qarTveli mayurebeli.
Tumca, madlobis meti ra gveTqmis
im rusi biznesmenebisaTvis,
romelTac saxsrebi ar daiSures
saintereso filmisaTvis ekranebze
gzis gasakafad.
rezo CxeiZis filmi imis kidev
erTi miniSnebaa, rom swored ek-
lesiam gadaarCina qarTveli eri
ganadgurebisagan da dResac
gadaarCens. amitomac ar swyalobs
saqarTvelos aSkarad araqarTuli
da aramarTlmadidebluri xelisu-
fleba gulanTebul did qarTvel
patriotsa da uRalato ma-
muliSvils rezo CxeiZes!
rogorc ityvian: “aseTia
“CarecxilTa” bedi”!..
eWvi ar mepareba, rom fulis tom-
rebad qceuli amerikelebi da
maTi qarTveli damqaSebi Tanxas ar
daaxarjavdnen qarTveli adamian-
isaTvis istoriulad sanukvar im
marTlmadideblobis aRorZinebis
saqmes, romelsac daundoblad
ebrZvian mosyiduli ujiSo da
sulSeryvnili qarTvelebis, an
gaqarTvelebuli “ucxo Teslis”
xeliT, radgan kargad ician, rom
saqarTvelos ise ver mouReben bo-
los, Tu misi mravalsaukunovani
religiuri mrwamsi ar
gaanadgures.
axla, Tavad gansajeT, vin arian
qarTuli sulierebis, marTlma-
dideblobisa da Cveni sax-
elmwifoebriobis mtrebi _ ruse-
bi Tu amerikelebi!
ar unda iyos mTlad Zneli am
kiTxvaze pasuxis gacema!
uaRresad yuradsaRebi da sain-
tereso gaxlavT isic, rom qalaq
quTaisSi “nacionalebis” mier van-
dalurad afeTqebuli, erT-erTi ni-
Wieri moqandakis mier Seqmnili
meore msoflio omis monawileTa
da masSi daRupulTa didebis memo-
rialis nacvlad moskovSi Sende-
ba axali analogiuri Zegli,
romelic iq mcxovreb qarTvelTa
iniciativiT idgmeba. am Zeglis
fundamentis sazeimod Cayris pro-
cesias eswrebodnen ruseTis
xelisuflebis warmomadgenlebi
qveynis premier-ministris vladimer
putinis xelmZRvanelobiT. Ro-
nisZiebis msvlelobisas naCvenebi
iqna nawyvetebi rezo CxeiZis mier
gadaRebuli mxatvruli filmidan
“jariskacis mama”.
iq myofni kargad xedavdnen, Tu
rogor cdilobdnen vladimer pu-
tini am filmis amaRelvebeli
kadrebis xilviT mowolili crem-
lebis damalvas.
asea, roca WeSmariti muzebi Ra-
Radeben, iq zarbaznebis xma aRar
ismis!
roland jalaRania“fazisis” akademiis
namdvili wevri.
ukve meramdene weliwadia, arakeTilsin-
disieri politikosebis Wirveulobisa da
or qveyyanas Soris arsebul urTierTo-
baTa xelovnurad daZabvis Sedegad,
Sewyvetilia aviareisebi saqarTvelosa da
ruseTs Soris, rac did problemebs uqmnis
ruseTSi lukma-puris saZebrad gadaxvewil
Cvens erT milionamde Tanamemamules.
gasakviri aq araferia, radgan sakuTar
samSobloSi xelisuflebis “zrunvis”
Sedegad gaZvaltyavebuli qarTvelebi io-
lad pouloben samuSaos da Tavis rCenis
saSualebas ruseTSi da Tu maT
saqarTveloSi iolad Camosvlis saSuale-
ba gauCndebaT, ar aris gamoricxuli, rom,
rogorc uzrunvelyofilma adamianebma,
daurideblad gamoxaton TavianTi
damokidebuleba saqarTvelos mosomxo
xelisuflebis mimarT, romelTa ZiriTad
mizans saqarTvelos qarTvelebisagan da-
cla warmoadgens.
Tanac, ruseTsa da saqarTvelos Soris
sahaero mimosvla amJamad ZiriTadad xor-
cieldeba erevnis gavliT, rac damatebiT
Semosavlebs uCens somxebs samSoblos
danatrebuli qarTvelebis xarjze.
Zneli dasajerebelia, rom es SemTxvevi-
Ti movlenaa!
swored ruseTSi ekonomikurad da re-
ligiurad moZlierebuli qarTvelebisad-
mi SiSis gamo iqmneba samSobloSi
dasabrunebel maT gzaze xelovnuri bari-
erebi!
magram, rogorc ityvian, navsi gatyda da
imedic gaCnda...
saqarTvelo-ruseTs Soris sahaero mi-
mosvlis dawyebis moTxovniT, ruseTis
aviakompania “sibirma” saqarTvelos erT-
ian satransporto administraciaSi gancx-
adeba Seitana. erTiani satransporto ad-
ministraciis nebarTvis safuZvelze avi-
akompania moskovi-Tbilisi-moskovis mi-
marTulebiT Carterul reisebs
Seasrulebs. Tumca, ucnobia reisebis Ses-
rulebis konkretuli ganrigi.
“sibiri” pirveli rusuli aviakompani-
aa, romelmac saqarTvelosTan sahaero mi-
mosvlis dawyebis nebarTva iTxova.
aRniSnuli aviakompania qarTul
mxaresTan mWidrod TanamSromlobda. igi
meore rusuli aviakompania iyo “aeroflo-
tis” Semdeg, romelic Tbilisi-moskovis mi-
marTulebiT frenas axorcielebda.
cnobisaTvis: saqarTvelos da ruseTs
Soris sahaero mimosvla 2006 wels Sewy-
da. 2008 wels, marTalia, qveynebs Soris avi-
amimosvla ganaxlda, Tumca 2008 wlis
agvistos movlenebis Semdeg ruseTTan sa-
haero mimosvla kvlav SeCerda da aravis
ufiqria misi aRdgena. rusuli aviakompa-
nia “sibiri” warsulSi frenebs Tbilisis
garda qalaqebSi baTumsa da quTaisSic ax-
orcielebda. 2008 wlidan dRemde ruseT-
Tan frenebs kompania “airzena” periodu-
lad axorcielebda. amJamad, “airzenas”
ruseTTan aviareisebi ivlisis da-
sawyisamde aqvs licenzirebuli.
sakuTari informacia
P.S. didma kinoreJisorma mtkice piroba mogvca, rom
mimdinare wlis dasasruls, roca igi moskovidan
Camova filmis gaxmovanebaze muSaobis damTavrebis
Semdeg, samegrelos raionebSi moewyoba “rezo Cx-
eiZis dReebi” mis mier gadaRebuli am da sxva ki-
nofilmebis farTod CvenebiT.
male rusuli aviakompania “sibiri” saqarTvelos mimarTulebiT Carterul reisebs Seasrulebs
aqaoda, msoflio savaluto birJebi Seiryaoes ki gaxlavT simarTle, magram isic WeSmaritebaa, rom, rom arCevnebSi “gamarjve-
bis” Semdeg qveyanaSi ukve Riad saubrobdnen imaze, rom nacionalebi aucileblad
gamoisrodnen raRac “somxur abrunda” da adgilobrivi mmarTveloebis organoebis
arCevnebze daxarjul milionebs qarTveli xalxis kisridan amoiRebdnen.
ise agixdeT yvela ocneba, rogorc xalxis es varaudi axda!
jer erTi, miuxedavad msoflio birJebze navTobis fasis permanentuli klebisa,
saqarTveloSi aseve permanentulad izrdeba sawvavis fasi, rac pirdapir aisaxeba pirve-
ladi moxmarebis sagnebisa da sursaT-sanovagis Rirebulebaze.
rac Seexeba dolaris kurss, niu-iorkis birJaze mniSvnelovnad daeca evros kur-
si dolarTan mimarTebaSi. rogorc eqspertebi ganmartaven, dolaris gamyareba amerikis
SeerTebuli Statebis Sromis departamentis “dasaqmebis Sesaxeb” pozitiuri angari-
Sis molodinma gamoiwvia, romelsac qveynis ekonomikis aRdgena unda daedasturebi-
na. amave specialistebis proognoziT, axali samuSao adgilebis raodenoba 536 aTasi
unda yofiliyo. magram es angariSi amerikisaTvis damaxasiaTebeli “TaRliTonomikis”
nawili aRmoCnda da ara iseTi pozitiuri movlena, rogorc analitikosebi elodnen.
realuri suraTi ki aseTia: jer kidev gasuli wlis bolos StatebSi umuSevrobam
10,2 procents miaRwia. es ki imas niSnavs, rom wina Tvis maCvenebelTan SedarebiT 0,4%-
iT moimata. amis Sesaxeb amerikis Sromis saministro iuwyeboda. es 1983 wlis Semdeg
rekorduli da 1930-iani wlebis didi depresiis dasawyisidan dRemde erT-erTi yve-
laze cudi maCvenebelia.
erTi Tvis ganmavlobaSi qveyanaSi samuSao adgilebis raodenoba 190 aTasiT Sem-
cirda. sawarmoo da momsaxurebis sferoebSi 61-61 aTasi adgili daikarga, samSeneblo
sferoSi ki _ 62 aTasi. TanamSromlebs aTavisufleben finansur sferoSic, erT TveSi
maTi saerTo raodenoba qveynis masStabiT 8000-iT Semcirda.
Tvis Sedegebi analitikosebis mier navaraudevze uaresi aRmoCnda, eqspertebi mx-
olod 175 aTasi samuSao adgilis dakargvas elodnen.
faruli umuSevrebis, anu im adamianTa raodenobam, romlebmac ukve dakarges sam-
saxuris povnis imedi an droebiT muSaoben, aseve rekordul zRvars _ 17,5 procents
miaRwia.
umuSevroba Seexo amerikis absoluturad yvela eTnikur da socialur jgufs.
TeTrkanianTa umuSevrobam 0,5 procentiT moimata da 9,5%-s gautolda, SavkanianTa Soris
mateba 0,3%-ia, samagierod umuSevarTa raodenoba 15,7%-s Seadgens. laTinoamerikelTa
Soris axla 13,1%, anu 0,4 procentiT meti dausaqmebeli moqalaqea. recesiam asakobriv
jgufebSi yvelaze metad axalgazrdoba daazarala. 20 wlamde asakis amerikelTa 27,6
procenti dausaqmebelia.
rogorc Cans, blefia isic, rom aSS-s Sromis departamentis monacemebiT, mimdinare
wels, soflis meurneobis sferos gamoklebiT, 431 aTasi samuSao adgili Seiqmna.
amerikelTa SeSfoTebas is iwvevs, rom maTi didi nawili droebiTi samuSao adgilia.
kerZod, aSS-Si 2010 wels mosaxleobis axali aRwera tardeba da xelisuflebam am Ro-
nisZiebis Casatareblad moqalaqeebi droebiT daiqirava. am qveyanaSi kerZo seqtor-
ma maisSi 41.000 samuSao adgili Seqmna, romelTagan didi nawili aseve droebiTia da
is servisis sferos ganekuTvneba.
da aseTi areul-dareuli qveynis daxmarebis imediT suldgmulobs saqarTvelos
xelisufleba...
axla, rac Seexeba amerikelTa mier dolaris kursiT varirebas. rogorc wesi,
saqarTvelosa Tu dolars mijaWvuli sxva qveynebis ekonomikur maxasiaTeblebze
dolaris kursis gamyareba damRupvelad moqmedebs da cxovrebis gaZvirebas iwvevs.
es bunebrivicaa, radgan mTlianad importze damokidebuli saqarTvelo, romelic ucx-
oeTSi yvelafers dolarebze iZens, iZulebuli xdeba gaaZviros fasebi produqtebze.
swored maSin Sedis ZalaSi amerikuli “daxmarebis” programa, rac gamoixateba mZ-
ime ekonomikur mdgomareobaSi aRmoCenili qveynebisaTvis Tundac SeRavaTiani kred-
itebis gamoyofas. amis Semdeg, valis kabalaSi CaTreuli Raribi qveynebi kidev ufro
Raribdebian, amerikelebi ki kidev ufro mdidrdebian.
bolo SemTxvevaSi saqarTvelos erovnul banks ki gaaCnda imis saSualeba, rom
dolaris kursi SeenarCunebina, magram maSin xelisufleba im fuls sammagad ver
amoiRebda, rac arCevnebSi daixarja.
amitom ar adardebs xelisuflebas is ambavi, rom pirveladi moxmarebis sagnebisa
da kvebis produqtebis fasi 20-30 procentiT gaizarda da purze fasis zrdac mosa-
lodnelia.
d. kobaxiZe
ilori 729 ivnisi 2010
quTaria - kolxuri miTologiis gmirikidev erT leqsze SevaCereb mkiTxve-
lis yuradRebas, romelic “jansulos”
saxeliTaa cnobili (“qarTuli xal-
xuri sityviereba”, t. I “megruli
teqstebi”, gv. 20) aqac yoveli striqo-
nis Semdeg misamReria “jamsulo” (mi-
TiTebulia “jansulo”) da mog-
viTxrobs oTxi gaabragebuli gordis
(gombeSos) ambavs. Txroba TiTqos sa-
xumaroa, TavSesaqcevi, magram Tamamad
SeiZleba iTqvas, rom nawarmoebi ale-
goriulia da ueWvelad moepoveba pro-
totipebi aramarto imdroindel, ara-
med dRevandel cxovrebaSic da ena-
Tesaveba saqarTveloSi kargad cnobil
yvaryvares da yvaryvarizms, magram es
ukve sxva Temaa da masze saubars ar ga-
vagrZeleb. imis aRniSvna ki aucilebe-
lia, rom aqac gamoCnda ZvelTaZveli
gmiris quTarias saxe misamRer “jam-
suloTi”. quTarias mier Tavis droze
Zleuli eSmakeuli Seicvala sxva bo-
rotebiT, oTxi gombeSoTi, dedamiwas
rom azanzareben, adamianT scemen, ebrZ-
vian da a.S. am leqssac moepoveba va-
riantebi, gamoqveynebulic da ga-
mouqveynebelic, rac mis did popula-
robaze miuTiTebs.
dadga dro, gavarkvioT, Tu risi aRm-
niSvnelia misamReri “jamsulo” (“jan-
sulo”), romelic mraval leqss-sim-
ReraSi figurirebs, rogorc aucile-
beli elementi da, erTis SexedviT, kol-
xur iers ar atarebs.
megruli folkloris yvela ga-
moqveynebuli nimuSi imeorebs misam-
Rerad sityvas – “jansulo”.
mravali raionuli da TviTmoqmedi
koleqtivisTvis momismenia, mraval sa-
gundo xelmZRvanelTan da solist-
SemsrulebelTan misaubria am Temaze,
magram es refreni “jansulo” aravis
daudasturebia da CemTvis gaugebaria
misi arseboba. xazgasmiT vambob – zug-
didis raionuli ansambli “Cela” da
Cxorowyus raionuli ansambli, rom-
lebic cnobili arian “jamsulos”
(jaTuseuli da “a” variantebis) sau-
keTeso SesrulebiT, erTxmad, yo-
velgvari gamonaklisis gareSe, mReri-
an refrens “jamsulo” (arsebobs sa-
Tanado video da radio masala).
da es asec unda iyos mTeli rigi mi-
zezis gamo:
sityva “jamsulo” kompozitia:
“jam+sulo”. kompozitis pirvel nawi-
lad vvaraudobT mamakacis kolxur sa-
xels “jamu”, xolo kompozitis meore
nawilad migvaCnia Tandebuli “Soro”,
rac ase gamoiTqmis – “jamuSoro” da
niSnavs: jamusaviT, jamusnairad, jamus
msgavsad.
vinaa jamu?
quTarias winamorbedi, misive wina-
pari, kaci falavani, devgmiri, borote-
bis winaaRmdeg mebrZoli raindi, iqneb
mefeT-mefe, RmerTkaci! (jondo gavix-
senoT, jondoruli!)
jamu, jaTu, jaku, jaxu, jaga, jogo,
jvebe, jege da mravali sxva uZvelesi
kolxuri saxelebia, qristianobamdeli,
dRemde cocxali. zogierTi am saxelis
sityvieri mniSvnelobis dadgena Se-
saZlebelia.
“jamuSoro” kompozitia da ori na-
wilisagan Sedgeba: “jamu+Soro”, magram
kompozitSi pirveli nawilis bolo
xmovani sustad ismis, naxevarxmovnad
iqceva, rac Cveulebrivia kolxur me-
tyvelebaSi, gansakuTrebiT sonor
TanxmovanebTan (v,m,n,r,l). “jamuSoro”,
mReris dros, metyvelebisas, ismis ro-
gorc “jam‚Soro” (an saerTod ar is-
mis), naxevarxmovani ugulvebelyofi-
lia da sityva aRiqmeba roogrc “jam-
Soro”. saubarSi iTqmis “jampatoni” da
ara “jamupatoni” (mimarTvis forma).
aseve iTqmis “mal wyari” – mdinare wya-
li da ara “malu wyali”, “Rumwyari”
(“Rum wyari”) da ara “Rumu wyari” (Ro-
mis wyali); mosalodneli da marTe-
bulia “RumuSi wyari”. am ukanasknel
SemTxvevaSi mTlianad Seikveca sityvis
naxevari. rogorc vxedavT, warmodgenil
magaliTebSi “u” bgera yvelgan naxe-
varxmovniT icvleba, rac gabmul mety-
velebaSi, miT umetes, mRerisas, TiTqmis
ar igrZnoba.
“jamuSoro” kompozitidan, rodesac
daviwyebas mieca misi warmoSobis mo-
tivi, Tavdapirveli gaazreba, mosa-
lodnelia, migveRo axali msgavsi si-
tyva “jamuSuro” – “jamSuro”.
megruli sityva “Suri” qarTuli
“sulis” Sesatyvisia. mas Semdeg, rac
moxda qristianuli eklesiis qarTi-
zacia kolxeTSi, afxazeTis samefoSi
(saerTod dasavleT saqarTveloSi),
sadac manamde wirva-locva ucxo ena-
ze – berZnulze sruldeboda (X sauk-
unemde), am didebulma qarTulma si-
tyvam mtkiced daimkvidra xalxSi ad-
gili, Tumca “Suri” sityvam dRemde
SeinarCuna sicocxle.
“jamsulos” miRebis gza ase gvesa-
xeba: jamuSoro – jam‚ Soro – jam-
Suro – jamsulo.
gamoqveynebuli teqstebis Camwerebi
ratom ase dabejiTebiT afiqsireben
“jansulos” da ara “jamsulos”, roca
uklebliv yvela momReralTa ko-
leqtivSi aSkarad amboben “jamsu-
los”?
Zneli saTqmelia.
sxva Tu ara, kalistrate samuSia ma-
Ralkvalificiuri folkloristi
gaxldaT da igi TviTnebur Sesworebas
ar dauSvebda. migvaCnia, rom aq mTqmel-
Ta da avtormTqmelTa Secdoma ufro
Cans, aseve “jan” elementis gavlenac,
rac erTdros uaRresad popularuli
iyo qarTul metyvelebaSi (mxedvelo-
baSi maqvs me-20 saukunis Suaxanebis
Tbilisi). ucxo sityva “jan”, armeniz-
mi kolxur metyvelebaSi, calkeulma pi-
rovnebam miiRo, magram xalxma ara.
xalxma Semoinaxa pirvandeli gageba
kompozitis pirveli nawilisa da dRe-
sac ase mReris, xolo kompozitis
meore nawilis gaqarTuleba ga-
mowveulia “Soro” Tandebulis iersa-
xis meqanikuri SecvliTa da sityva
“Suris” siZlieriT, popularobiT, pro-
duqtiulobiT, romelmac droTa gan-
mavlobaSi ganicada qarTizacia da mi-
viReT “jamsulo”, bundovani sityva, gau-
gebari kompoziti.
moxda daaxloebiT ise, rogorc po-
pularul simReraSi “erexeli”, sadac
kavSiri “var‚da” (ki ara, rom ara, Tu
ara) gagebul iqna rogorc qarTuli
“var da” (“erexeli var da merexeli”,
“qveri var da axali qveri”, rac sru-
li uazrobaa), ramac gza gauxsna qar-
Tuli metyvelebis nimuSebs da ga-
moiwvia simReris teqstis sruli ga-
bundovaneba, Sinaarsis ignorireba.
“erexels” sagangebo gamokvleva mi-
vuZRveni, rac gamoqveynda iv. javaxiS-
vilis sax. Tbilisis saxelmwifo uni-
versitetis literaturuli almana-
xis “pirveli sxivis” me-18 wignSi da
specialistTa mowoneba daimsaxura.
daaxloebiT aseTive mdgomareobaa
simRera “jamsuloSi”.
kidev erT arapirdapir arguments
moviSvelieb Cemi Tvalsazrisis sa-
sargeblod. martvilis raionSi iyvnen
koleqtivebi, romlebic misamRers amgva-
rad ityodnen: “jamsulo, jamgulo”.
qarTulma sityvam “suli” gza gauxsna
“guls”. uneburad gvagondeba erTi,
adre popularuli simReris teqsti:
“sulimjan, gulimjan, jan, sulimjan, su-
lim, gulim, daCagruli, jan, sulimjan”.
ra aris am simReraSi qarTuli?
mxolod calkeuli sityva!
amgvar gzagavlilad gvesaxeba si-
tyva “jansulo”. esaa Sinaarsdaclili
somxur-qarTuli misamReri, romelsac
araviTari daniSnuleba ar gaaCnia, -
arc teqstologiuri, arc miTologiu-
ri, arc musikaluri.
kidev erT arapirdapir arguments
moviSvelieb.
quTarias rols xSirad vaJurad
Cacmuli gogonebi asrulebdnen da
roca mayurebels Tavs ukravdnen mad-
lobis niSnad, mxolod maSin iSo-
rebdnen boxoxs an yabalaxs, Tavsab-
uravs, rac mayurebelTa ovacias
iwvevda. esaa nimuSi imisa, Tu droTa vi-
TarebaSi rogor ikargeba folklo-
ruli masalis daniSnuleba da Si-
naarsi.
mainc vinaa quTaria?
rodindeli, sadauri?
upirveles – quTaria kolxi raindia,
borotebis, ukeTurebis winaaRmdeg
mebrZoli saxalxo gmiri.
quTaria gvarsaxelad Cans dRes, ma-
gram ufro gmiris sadaurobaze miu-
TiTebs. igi iseTive warmoebisaa, ro-
goricaa gvari xunwaria (xunweli, sof.
xunwis mkvidri, martvilis r.). xunwaria
kolxuri gaformebisaa, xunwelia – qar-
Tuli gaformebis, mniSvnelobiT
erTgvari. aseTivea paraleluri for-
mebi – quTaria – quTelia, quTaTeli –
quTaTelaZe. warmodgenili gvarebi
(Tavis droze sadaurobis mimaniSnebe-
li sityvebi, pirsaxeli) dakavSirebuli
didi kolxeTis uZveles qalaqTan, de-
daqalaqTan, quTaiasTan (quTaia, quTe-
Si, igive quTaTi). quTaia, quTeSi, quTaTi
paraleluri formebia da kolxeTis
istoriis, kolxuri enis ganviTarebis
sxvadasxva periods unda ukavSirde-
bodes iseve, rogorc tbilisi, tfili-
si, Tbilisi.
“quTaTelaZe, imereTSi farTod
gavrcelebuli es gvari samegreloSic
gvxvdeba... adg. variantia quTaia, top.
lequTare – ubani abaSis napiras, sadac
cxovrobdnen quTaTelaZeebi (boboTi),
quTelia. top. saquTelio – ubani
squrdilis xeobaSi (obuji)... saquTe-
lio – yofili dasax. ubani ergetaSi...
naquTelu – borcvi bebas marj. mxares
(Taia)” (p. cxadaia “gvarebi da gvarTa
dasaxlebani samegreloSi”, 141-142).
quTelia iseTive warmoebisaa, ro-
gorc xonelia – xoneliZe, xobelia da
sxv.
dRevandel megrulSi “ari” bolos-
arTi pirovnebis sadaurobaze miuTi-
Tebs. sof. kiwiis mcxovrebze iTqmis ki-
wiari, axuTis mcxovrebze – axuTari
da a.S. quTariac msgavsi warmoebisaa da
quTas – quTaias mcxovrebs niSnavs. mig-
vaCnia, rom quTaria aris amosavali
forma quTaTelaZisa da quTaTelisT-
vis.
mainc rodindeli gmiria quTaria?
imdroindeli, roca quTaia didi
kolxeTis dedaqalaqi gaxldaT.
sxvas vis unda eCvenebina qveynisTvis,
xalxisTvis Tavdadebis magaliTi, Tu
ara dedaqalaqels! sxva vin unda yo-
filiyo upirvelesi vaJkaci, Tu ar de-
daqalaqeli!
sxvas vis unda ebrZola borotebi-
sa da moZaladeTa winaaRmdeg, Tu ar
dedaqalaqels!..
dedaqalaqels hbaZavdnen yovelTvis
da hbaZaven dResac.
dedaqalaqi iZleoda cxovrebisa da
brZolis nimuSs da dedaqalaqeloba
erovnuli sulisa da keTilSobilebis,
vaJkacobisa da Tavdadebis gamovlineba
iyo yovelTvis.
rogorc vxedavT, gvaqvs safuZveli
quTaria davakavSiroT Zvel quTaiss,
didi kolxeTis Zlevamosil dedaqa-
laqs, romelic Tavis droze, kolxu-
rad metyvelebda da axlac siamayiT
atarebs uZveles kolxur saxels qu-
Taiselisas – quTaTuri (quTas jiSi-
sa).
quTaTuri gaxldaT quTaria, devebis,
alqajebis, “oCokoCebis”, borotebis wi-
naaRmdeg mebrZoli devgmiri.
aTaseuli wlebidan gvexmianeba igi,
sikeTisaTvis mebrZoli kolxi kaci.
ra erqva mas?
iqneb uZvelesi kolxuri saxeli
jondo?
ar viciT...
visi STamomavalia igi?
iqneb jamu devgmirisa, romlis xse-
nebiTac amxnevebs xalxis mterTan
mebrZols? mas mamac cocxali hyavs,
Zmac, magram jamu ar udgas gverdiT –
misi saxelovani winapari, romelic,
iqneb, ukeTurebas Seewira, legendad
qceuli? vin icis...
miTiuri samyaros mimqrali sura-
Tebi Cvens winaSe fermkrTaldebian da
jerjerobiT metis Tqmis sababs aRar
gvaZleven.
omar xuxua,
“fazisis” akademiis namdvili wevri
omar xuxuas leqsebi
Cqimi Conguri
Cqimi Conguri jgiri Conguri,
sqani kiseri xaxuteli
Ce guri eSaxuWuWeli,
Cqimi natriSi maCuali,
mabiralo mokvanwili,
ogamalo quCuCeli!
si req Cqimi wkirwkumali,
ma-lari xeSa eSnaxeSa,
sqani Ce guriSi genabira
gvala Suri veSamiRa,
Ce ciraSi maWuali,
We leqinas mevoqeSanq!
P H
he, Conguri, Cqini rina...
he, Conguri, Cqini rina
muzma Wyana momCamudani,
miSe vare genarjgina,
Tizma momCamudani Wkua.
nite qeSersebudani
Cqimi do sqani genabira.
donwyualas qianaSi
vorjgvenuaT bira Cqini,
arTiani ginojogafue
xes qignoifuConuanq,
koCiSi dudi do folos mara,
naragadi qumarCqili.
Cqimi do sqani Carcxieba
vemindomas miTinq vara,
he, Conguri, Cqini rina
varT breliSe genarjgina!,,,
akocensu Te qiana,
RoronTiSi dunanwyua
aTejgua Cqimi rinas
aTejgua Cqimi rinas,
jgiriSeni gorafa do
RoronTume, Rura ujgu,
cqvafa miRu furiSeni
muT moWiruni, koCiSi xeSe
arZaq Toli gelamiRu
bediSi genaWaraq muCu.
Cqim najgiraSi guriSeni.
ganiSe Tiqu domidirTu
RoronTi, xvale sqani mendo
misuT guri guunwyini,
muJamiSax vorda xolo,
miT lubaSa milebxune,
dRas qumorWiSafuno
misuT Rvini muuWyini.
Rvinsu osxunues Txolo?
miS ofares ekuoWua
uSinu gemafoforu do
oSiSax nacodila guri,
miferuans jimaSoro,
SxvaSa muTa maragade,
ferafiSeni ferafi do
muJams mRalatensu Turi.
ginuarTeo oko woro?!
8 ilori29 ivnisi 2010
frTxilad qarTvelebo! anu _ stumarTmoyvareoba
zogjer saxifaToa!stumarTmoyvareoba rom qarTvelTa erT-
erTi genetikuri, Tandayolili Tvisebaa,
amaSi Tu vinmes eWvi Seepareba _ igi au-
cileblad samkurnaloa da mas qarTuli
stumarTmoyvareoba ar uSvelis!
aqve, dasawyisSive unda ganvacxado _ stu-
marTmoyvareoba zogjer saxifaTocaa!
saqme exeba, arc Tu iSviaTad, qarTuli stu-
marTmoyvareobis sapasuxod, maspinZelTa
mimarT upativcemulo damokidebulebas,
romelic, isev maspinZlebis moridebulo-
bis gamo, xSirad „SeumCneveli“ rCeba da
uneblie Secdomad kvalificirdeba ucx-
oelTaTvis!
saubari im ucxoelebze maqvs, romlebic
saqarTveloSi diplomatiuri egidiT
Camodian da ara imaTze, romlebic dedami-
was mxolod imisTvis arian modebulni,
rom samSobloSi (am SemTxvevaSi germani-
aSi!) dabrunebulebma mxolod im saWm-
lebis gansakuTrebulebaze mouyvnen
nacnob-mezoblebs, romlebic aqamde ar
ugemniaT!
samwuxarod, saqarTveloSi Camosuli
diplomatiuri samsaxuris TanamSromelTa
didi umravlesoba, msuye kerZebisTvis
msoflios modebuli germanelebis dones
ver scdeba da kiTxvebic adgilobrivi, qar-
Tuli mosaxleobisadmi maTi damokide-
bulebis Sesaxeb, SemTxveviT ar gaCenila.
is, rom saelCoebis da sakonsuloebis
damokidebuleba adgilobrivi mosaxleo-
bis im nawilisadmi, visac saqmiani Tu tur-
istuli miznebiT ucxoeTSi unda gasvla,
umeteswilad ironiiT, undoblobiT, damam-
cirebeli SekiTxvebiT da uariT
mTavrdeba!.. xSir SemTxvevaSi ki germaneli
„Behörde“-ebis (saxelmwifo moxele) uars,
Segnebulad, gamamwvavebeli ieri dahkravs,
romelic sazogadoebis, isedac saeWvo
damokidebulebas „SevardnaZe-germaniis
urTierTobebisadmi“ kide ufro amwvavebs!
Cveni kiTxvebic swored aqedan modis: vis
da risTvis Wirdeba, isedac gaubedure-
buli mosaxleobis gamwareba maSin, rode-
sac, TiTqos mTeli garesamyaro Cveni
bednierebisTvis zrunavs?!.
ratom uCndeba gaumarTlebeli eWvebi
germaniis konsuls qarTuli folk-
loruli Teatris axalgazrduli dasis
wevrebis mimarT da vizis gacemaze uaris
TqmiT maT folkloris saerTaSoriso fes-
tivalSi monawileobis gzas uketavs?
ratom xdeba, rom yvela kriminali up-
roblemod iRebs vizas zemoTxsenebul
sakonsuloSi, xolo isini, vinac
saqarTvelo unda asaxelos da saxeli
gauTqvas ucxoeTSi, uariT gamodian?
xom ar aris am kerZo SemTxvevaSi Taname-
drove, germanuli midgoma, romelic
xSirad msmenia uamravi germanelisgan _
„bevri ram marTla mosawonia Tqvens
qveyanaSi, magram eklesiisadmi fanatikuri
damokidebuleba Suasaukuneebisaken eqaCeba
Tqvens xalxs da aq reforma aucilebe-
lia!“- folklormoZuleobis da folk-
loris Teatris dasisadmi vizis gacemaze
uaris Tqmis mizezi?
mkiTxveli rom ar daibnes, aqve unda gan-
vmartoT ras gulisxmobs Tanamedrove
„demokrati“ germaneli (ara marto ger-
maneli, Cveni Wkuis saswavleblad Camo-
suli ingliselic, frangic, holandielic,
amerikelebze arafers vambob Segnebulad!
da sxva...) „eklesiisadmi fanatikur
damokidebulebaSi“, mokled da konkretu-
lad mogaxsenebT _ homoseqsualebis, les-
boselebis da ieRovelebis uflebebis
Selaxvas, rac Turme antidemokratiulia
da maTi TqmiT _ aseTi mentalitetis
xalxs arc natoSi migviReben da arc evro-
gaerTianebaSi!
ar SemiZlia xmamaRla ar vusayveduro
Cems samSoblos da Cems qarTvel xalxs
(sxva eris warmomadgenel saqarTvelos mo-
qalaqeebs vin Sehbedavs msgavs raimes!) _
kmara, gamaognebeli, monuri dumili yvela
im sibinZurisadmi, romelsac Segnebulad
Tesaven Cvens qveyanaSi da isic mxolod
qarTuli mosaxleobis mosamkelad!
sagangebod davinteresdi avstria-es-
paneTSi dakavebuli 80 qarTveli garewris
kriminaluri saqmianobiT da yvelaferTan
erTad TvalSi, swored germaniis sakonsu-
los mier maTze gacemuli vizebi meca!
yovelive amis Semdeg, amjerad me miCndeba
kiTxva _ iqneb gangvimarton zemoTxseneb-
uli samsaxuris ufrosebma, yyvelaferi es
SemTxveviTobaa Tu Segnebulad daSvebuli
Secdoma?
germaniis konsulma kargad icis, rom qar-
Tuli folkloruli Teatris axalgazr-
duli dasi versad iCivlebs (kidec rom
uCivlos, festivali didi xnis Cavlili
iqneba, sanam pasuxs aRirsebdnen e.w. ger-
maneli „Behörde“ebi!) da arc aravin gamoe-
qomageba mas! magram, igive situaciaSi rom
aRmoCndes berlinSi „geiparadze“ mimavali,
evro-amerikuli skolis aRzrdili
qarTveli pidarastebi, qveyana daingreva
imdeni mosarCle gamouCndeba ucxouri
diplomatiuri warmomadgenlobebidan Tu
maTive Seqmnili da dafinansebuli arasam-
Tavrobo organizaciebidan da advili
SesaZlebelia, samagaliTod dasajon
sakonsulo da saelCo, rogorc _
arademokrati da adamianis uflebebis dam-
rRvevebi!
ise sworia _ folklori da aTaswlo-
vani kultura yvelas sakuTrebaa, sakuTari
sajdomi da misi mimdebare „teritoriebi“
ki kerZo sakuTrebaa da misi xelyofa
(marto xelyofa?) marTlac adamianis
uflebebis mZime darRvevaa!!!
me adrec didi moridebiT vwerdi am
problemaze da vfiqrobdi vinme yurad
iRebda Cvens qarTul wuxils, Cveni xalx-
isadmi agdebuli, Seuracxmyofeli
damokidebulebis gamo, magram mwared
Sevcdi. Cemi „qarTuli diplomatia“, gaq-
suebuli ucxoeli diplomatebisaTvis
arafers niSnavs. maTTvis, saqarTvelosTan
mimarTebaSi, umTavresi qveynis damaqcevari
prezidentebis Tanadgomaa mxolod, rom-
lebTan erTadac Sexmatkbilebulad
qafavdnen da qafaven dolarebs, funt
sterlingebs da evrokavSiris (fui eSmaks!
_ yoveli misi xseneba avadsaxsenebel
ssrk-s magonebs!) evroebs!
yovelves gasaxseneblad, marto german-
uli „simens-SavardnaZis“ da daumTavre-
beli me-9 blokis istoriac kmara, (rom
araferi vTqvaT _ gorbaCovi-SevardnaZe da
koli-genSeris yvela drois udides ko-
rufciul garigebaze!), romelsac, rogorc
amboben 600 milioni marka daaxarjes da
uwyvetad erTi welic ar umuSavia!
am Temaze sxva dros visaubroT, axla ki,
folklorul Teatrs mivubrundeT:
_am ramdenime wlis win germanel stum-
rebTan erTad momiwia saqarTveloSi
Camosvlam. Cveni erTkviriani programis
gasamSveniereblad, erTma Cemma megobarma, am
Teatris speqtaklis naxva SemogvTavaza. pi-
radad CemTvis es winadadeba marTlac
saintereso iyo, magram ramdenad moi-
wonebdnen Cemi evropeli stumrebi wminda
qarTul folklors, aman damafiqra! miuxe-
davad Cemi skeptikuri damokidebulebisa,
mainc gadavwyviteT migveRo es winadadeba
da ase movxvdiT rusTavelze, erT lamaz
Tbilisur sardafSi, sul raRac 50 adg-
ilian darbazSi. sagangebo simyudrove da
Teatraluri intimi SesvlisTanave gveca
TvalSi, rac Semdgom nanaxma saerTod
zRaprad gviqcia da dasi da mayurebeli
erT sxeulad gvaqcia! ar vici, rodis, ma-
gram mainc gamaxsenda Cemi profesiuli
samsaxuri _ Tarjimnoba, romelic aq
saWiro ar iyo da momeCvena, germaneli stu-
mari ufro mets xvdeboda da igebda vidre
nebismieri qarTveli, romelic odesme
moxvedrila am darbazSi, rasac Taviseburi
axsna aqvs. _ CvenTvis, qarTvelebisTvis, sce-
naze nanaxi TiTqmis yoveldRiuri cxovre-
baa, amitomac mis detalebs ar vaqcevT
yuradRebas. evropeli stumrisaTvis
(romelsac, sakuTar qveyanaSi, ori qalis da
ori mamakacis urTierToba samruSo sare-
cels agonebs mxolod da es miaCnia
„demokratiad da Tanasworobad“) am dar-
bazSi nanaxi scenebi, qalis da mamakacis, im
ucnob da daxvewil urTierTobebs aCvenebs,
rac maT qveynebSi didi xania miviwyebulia!
miviwyebuli da uaryofilia maT qveynebSi
is, rac uxsovari droidan safuZvlad edo
klasikuri literaturis, musikis da zog-
dad _ xelovnebis nimuSebis Seqmnas!..
or saaTze metxans gagrZelda warmod-
gena, romelic simRera, cekva da musikaSi
gamoixata. am mcire darbazSi mogvatara
mTeli msoflio, aTaswleulebs gadawvda
da SeumCnevlad, isev am patara darbazSi
dagvabruna. aravis dasWirvebia axsna-gan-
marteba, Targmna, Tu ra da ratom xde-
boda... warmodgena damTavrda. darbazidan
didxans ar daZrula sxvadasxva enaze
mometyvele mayurebeli. mec, Cemi Tanamema-
muleTa warmatebuli gamosvliT gaxare-
buli viyavi da maxsovs batonebis doqtor
rainer gaisleris da doqtor herbert vi-
denis aRfrTovanebuli saxeebi da SeZax-
ilebi _ xom geubnebodiT, rom es saswauli
iqneboda, Tu gvinda adamianebi keTilSo-
bilni iyvnen es warmodgena mTelma
evropam aucileblad unda ixiloso!
samwuxaroa, ramdenime wliT
saqarTveloSi diplomatiur samsaxurSi
Camosuli germaniis konsuli da misi
TanamSromlebi ukacravad arian im
sulieri simdidreebis mimarT, maspinZeli
qveyana _ saqarTvelo rom sTavazobT,
radgan maT isini, rogorc ician Tqma _
Vorschrift-ebSi ar uweriaT! da romc eweroT
kidec, yvelaferi es wmindad privatulia
da maT veravin aiZulebs homoseqsualuri
da lesboseluri samyarodan „Zvelmodur“
tradiciasa da folklorSi gadainacvlon!
amitomac ar sjera germaniis konsuls, qar-
Tuli folkloruli dasis, profesiuli
mizniT, evropaSi voiaJisa da ankaraSi agza-
vnis maT vizis misaRebad, romlis martivad
mogvareba aqve SesaZlebelia, araferi rom
vTqvaT damatebiT xarjebze!
SeiZleba vinmem ifiqros, marto germaniis
saelCo da sakonsuloa aseTio!.. ara bato-
nebo _ igive damamcirebeli damokidebu-
lebisani arian inglisis, amerikis,
safrangeTis, italiis, saberZneTis da sxva
qveynebis sakonsuloebic saqarTvelos mo-
qalaqeebis, gansakuTrebiT ki qarTvelTa
mimarT!
didi xnis win „iloris“ furclebze
maqvs wakiTxuli am problemis da qarTve-
lebis mimarT, sagangebo kontrolis dawe-
sebis Sesaxeb, romelic veragul gegmis
erT-erTi mTavari nawilia, romlis gan-
xorcielebac SevardnaZem daiwyo saqar-
TveloSi da warmatebiT agrZelebs misi
memkvidre da sulieri Svili „miSamagaria“,
rac SemdegSi mdgomareobs:
_saqarTvelos moqalaqes, gansakuTrebiT
ki mis qarTul nawils, unda gaurTuldes
zemoTxsenebul sakonsuloebSi vizis mi-
Reba, rom isini iZulebuli gaxdnen gayi-
don yvelaferi da iyidon qveynidan
gasasvleli viza im imediT, rom iqneb
lukma puris Sovnis saSualeba gauCndeT!
fuliT ki, saubaria qarTuli standarte-
bisaTvis seriozul fulze!., yvelafris
yidvaa SesaZlebeli, maT Soris _ germaniis,
inglisis, amerikis, safrangeTis, italiis, sa-
berZneTis da kidev sxva qveynebis vizebisa!
_da kidev, vinme rom ar Semogvedavos, aqve
ganvmartavT _ am qveynebis rigSi ruseTs
Segnebulad ar vaxsenebT, radgan viciT
ruseT-saqarTvelos Soris, SevardnaZe-
saakaSvilis mier „dalagebuli“ urTier-
Tobis Semdeg rogori mdgomareobaa!
es sxva Temaa da Cven mas sxva dros
mivubrundebiT safuZvlianad. amjerad
„miSamagarias“ anegdotad qceuli „megob-
ari qveynebis“ qarTvelebisadmi damokide-
bulebaze SevCerdeT.
axali wlidan moyolebuli,
gansakuTrebiT gamwvavda damokidebuleba
evropis qveynebSi saqarTvelos moqalaqee-
bis mimarT. am mxriv, rogorc ityvian,
polonelebma yvelas „gadaujokres“!
RmerTma acxonos maTi aviakatastrofaSi
daRupuli prezidenti, magram marTla
katastrofuli iyo misi mTavrobis
damokidebuleba Cveni qveynis moqalaqee-
bisadmi. ara aqvs mniSvneloba, rogor iyo
iq is xalxi Casuli da ras akeTebda!
arcerTi qveynis kanonmdebloba ar iTval-
iswinebs legalurad Tu aralegalurad
Casuli adamianebisadmi ukiduresad damam-
cirebel damokidebulebas, rac mudmivad
Tan sdevdaT im dReebSi yvela iq
moxvedril saqarTvelos moqalaqeebs...
Segnebulad arafers vambob aSS-s sakon-
suloze, radgan „vaSingtoni“ axali
„moskovia“ saqarTvelosTvis, mxolod erTi
patara gansxvavebiT _ adre moskovidan
imarTeboda da iniSneboda saqarTvelos
mTavroba, axla igi „vaSingtonma“ Secvala.
sakuTar mTavrobaze ganawyenebuli mo-
qalaqe saCivlelad moskovSi Cadioda (da
xSirad samarTalsac poulobda!), axali ba-
tonis xelSi ki versadac ver Caxval, vidre
ar gayidi ded-mamis, babua-bebiis datove-
bul qonebas da ar iyidi aSS-s vizas, mere
ki jandabamdis gza gqonia!..
gadasarevi urTierToba Camouyalibebia
inglisis saelCos Tavis „momxmarebelTan“,
amboben _ 25 wlamde asakisas SedarebiT
iolad aZleven Turme vizebs. 25-is zeviT
ki yovel zedmet weliwads zedmeti sir-
Tuleebi ukavSirdeba da iciT ratom?
pasuxi friad martivi da Tavzardamcemia
_ 25 wlamde asakis axalgazrdebi sakmaod
iolad manipulirebadebi arian da isini
saTanado wvrTvnis Semdeg daunaneblad
emSvidobebian „dromoWmul qarTul adaTs
da tradiciebs“, sanacvlod ki niWier da
erTgul kosmopolitebad yalibdebian
uiliam Seqspiris samSobloSi!
ar dagaviwydes mkiTxvelo _ es is kon-
servatori, tradiciebis erTguli in-
glisia, romlis dedofalmac am ramdenime
wlis win cnobil musikoss (cnobils ara
marto musikiT!), elton jons _ jer
lordis wodeba mianiWa, mogvianebiT ki,
roca ser elton joni gaTxovda, pirvelma
swored dedofalma miuloca mas bed-
niereba da gamravleba usurva!..
aseTi qveynebis da maTi warmomadgenlebis
magaliTze unda gaizardos Cveni qveynis
momavali _ qarTveli axalgazrdoba!..
vai Cvens patrons ubedurs!!!
rogorc Tbilisidan macnobes, am dReebSi
mTeli saqarTvelo fexburTiT cxovrobs
da es bunebrivicaa. arc germaniaa am mxriv
gamonaklisi, magram saqarTvelosgan gansx-
vavebiT mas amis mizezi gaaCnia _ kargad
Tu cudad germanelebis nakrebi, msoflio
Cempionatebis, TiTqmis yvela gaTamaSebis
monawilea da mudmivad favoritebSi
moixsenieba.
mere, saqarTvelos ra aqedan? ikiTxavs
normaluri adamiani!
ra, da, _ gamoTayvanebuli axalgazrdobis
kidev erTi didi nawili, romelTa um-
ravlesoba am gziT fiqrisgan ganaiaraRes
da isini qveynis damaqcevari prezidentisa
da mTavrobisaTvis saSiSni aRar arian!..
ise, verc me avcdebi am Temas, rogorc
vatyob da raxan es marTla ase Cans, pir-
dapir getyviT:
fexburTi rom romelime qveynis, an
xalxis erTpirovnuli kuTvnileba ar aris
inglisi _ alJiris matCis SedegiTac
dadasturda!
tofik baxramovis sastveni daswyevlos
RmerTma, Torem ingliselebi verasodes
gaxdebodnen msoflios Cempionebi!
SeiZleba romelime „fanklubeli“ Semo-
medavos da inglisuri safexburTo klube-
bis warmatebebi iSiSvlos sapirispiro
argumentad. maT Sevaxseneb, rom saklubo
gundebis warmatebebi ara ingliselebze,
aramed milionebad nayid ucxoelebze
(samwuxaroa, rom am ucxoelebSi wili
qarTvelebs ar udevT, rasac Tavisi mizezi
aqvs!) modis da sayuradReboa, rom, arcerTi
maTgani im qveynebis Svili ar aris, sadac
kacis kacze da qalis qalze qorwinebas
qadageben da es miaCniaT „demokratiad“, ka-
cobriobis „naTel momavlad“!
batonebo, Cven SegveSviT, TqvenTvis
daitoveT cxovrebis es wesi da ori ma-
makacidan, romelsac geneboT xan in-
glisuri „qvini“ da xanac kidev qarTuli
„dedofali“ uZaxeT!
sinanuliT aRvniSne zemoT, qarTvelebs
ar udevT-meTqi wili inglisuri klubebis
warmatebebSi! sakuTari wes-Cveulebis
uarmyofeli da ZaliT gaevropelebuli
(isic, yvela im sibinZuris gadmomRebi,
rasac, uSedegod, magram TviT evropelebive
ebrZvian sakuTar saxlSi!) qarTveli vera-
sodes gaxdeba romelime dargSi angariS-
gasawevi Zala. Tu ase gavagrZelebT, ar
gamovricxav TiTo orola SemTxvevebs,
“SeiZleba sadme qarTvelmac gaibrwyinos”,
magram ara tradiciulSi, aramed, rogorc
es gasul wels moxda _ geikonkursze!
daviT SoTaZe, koblenci, germania
P.S. qarTveli „fanklubelebis“ sayu-
radRebod: 1978-79-80-81-82 wlebSi Tbilisis
dinamo, sufTa, qarTuli jiSis Semadgen-
lobiT, epaeqreboda da jabnida germaniis,
inglisis, italiis, safrangeTis, holandiis,
belgiis da kidev, uamrav aWia-baWia
safexburTo qveynebis grandebs!
1962 wlis msoflio Cempionatebidan
dawyebuli _ mesxi, metreveli, xurcilava,
siWinava, daraselia, gucaevi, yifiani da
sxvebi im ucxoeli safexburTo „qor-vaWre-
bis“ samizneze iyvnen ayvanilni, romelTa
ZalisxmeviT, mxolod ucxoeli
fexburTelebis xarjze brwyinavdnen da
brwyinaven zemoTCamoTvli, evropuli
safexburTo grandebi!
damisaxeleT, Tundac erTi samxre-
Tamerikuli safexburTo klubi, romelsac
evropeli, an romelime sxva kontinentidan
Camoyvanili fexburTelis wyalobiT mieR-
wios seriozuli warmatebisTvis!
adre, didi xnis win, evropaSi, aseTi
qveynebi, mxolod ukraina da saqarTvelo
iyo, romelTa klubebTan kievis da Tbili-
sis dinamoelebTan paeqrobas agebda mi-
unxenis „baierni“ da adre wagebuli matCis
gamo „prestiJis Serkinebas“ gaurboda
yvela drois, saklubo turnirebis risxva
„fexburTis samSoblod“ wodebuli ingli-
sis „liverpuli“!
9ilori 29 ivnisi 2010
უკრაინასთან სავიზო რეჟიმს ევროკავშირი აუქმებს, საქართველოსთან –ირანიუცხოური პრესა საქართველოს მიმართ
აშშ-ს პრეზიდენტის ადმინისტრაციისმხარდაჭერის შესუსტებასა და რუსეთისგააქტიურებაზე ობამას პრეზიდენტადარჩევიდან ძალიან მალე ალაპარაკდა.
„საქართველო ნატო-ში გაწევრიანებასცდილობს, მაგრამ გერმანიამ დასაფრანგეთმა უღალატეს ყოფილიპრეზიდენტის, ჯორჯ ბუშისვალდებულებას საქართველოს ნატო-შიგაწევრიანებასთან დაკავშირებით“, - წერსWorldNetDaily.
ობამა უკვე ხმამაღლა აცხადებს, რომრუსეთთან ურთიერთობაში საქართველოამერიკისთვის ხელისშემშლელი ფაქტორიაღარ იქნება. რას ნიშნავს ამერიკის პირველიპირის ეს განცხადება? დატოვა თუ არადასავლეთმა საქართველო რუსეთისპირისპირ და გახდება თუ არა ობამასპოლიტიკა რუსეთისთვის სტიმულისაქართველოს შიდაპოლიტიკაში ჩასარევად?რა ვერ გათვალა საქართველოსხელისუფლებამ და როგორ შეიცვალამსოფლიოს ხედვა გეოპოლიტიკურიმიდგომების მიმართ?
ყველა ამ კითხვაზე პრესა.გე ფილოსოფოსკახა კაციტაძეს ესაუბრა.
– თქმა, რომ დასავლეთმა მიგვატოვა დაკატასტროფული დასკვნების კეთება იმაზემეტყველებს, რომ ჩვენ არ გვაქვსსრულყოფილი კონცეპტუალური აპარატი,რათა გავიაზროთ რა ხდება მსოფლიოში.ამის ნაცვლად, წლების განმავლობაში, ე.წ.პოლიტოლოგები სახელისუფლებო სქემებს„მოდელირებული ქრონიკით“ უდებდნენთავში ადამიანებს. ერთ–ერთ ამერიკულგამოცემასთან, აგვისტოს ომზე ერთიქართველი ამბობს – „სულ ცას შევყურებდი,როდის გამოჩნდებოდა ჰაერში ნატოსვერტმფრენები“. აგვისტოს დღეებში კი,ერთი არც–თუ დაბალი რანგის ჩინოვნიკიმიმტკიცებდა, რომ ნატოს ტექნიკა არისთურქთის ტერიტორიაზე დაშემოშლიგინდებიან ჩვენს დასახმარებლადო.ანუ, წლების მანძილზე, ჩვენ შევქმენითრაღაც ილუზიები, რომელიც ახლა იმხვრევადა აღიქმება ისტერიულ წივილად.
ეს ილუზიები თავად ბუშისადმინისტრაციიდან არ იღებდა სათავეს?ასმუსიც თავის წიგნში ამბობს, რომ ბუშისადმინისტრაცა 4 დღის განმავლობაშიგანიხილავდა როკის გვირაბზე საჰაეროშეტევას.
– გეთანხმებით, ეს განხილვა იყო –შეიძლებოდა თუ არა ფრთოსანი რაკეტაყოფილიყო გამოყენებული და სხვათაშორის, სამხედრო ტექნიკურად ესშესაძლებელია, ანუ ხმელთაშუა ზღვისაღმოსავლეთ ნაწილიდან გამოშვებულფრთოსან რაკეტას შეეძლო როკი დაენგრია.ამიტომ, მე არ ვიტყოდი, რომ მოლოდინებიმხოლოდ ერთი მხარის შექმნილი იყო.თუმცა, ბუშის ადმინისტრაციაში რა ძალებმარა პოზიცია დაიკავეს ამას ისტორიაგაარკვევს. ფაქტია, რომ ბუშისადამინისტრაციაც ერთგვაროვანი დაჰომოგენური არ იყო.
თუმცა, ეს განვლილი დროა და მასისტორიკოსები გამოუტანენ განაჩენს, ახლასულ სხვა ეპოქა მოდის, ხოლო ჩვენ კიდევაჩემებული გვაქვს მოვლენები თბილისისთვალთახედვით შევაფასოთ. აბა ახლაშევხედოთ გლობალური თვალთახედვით რახდება.
მაინც, რა ხდება?– ის ხდება, რომ ამერიკამ მიიღო
გადაწყვეტილება მოკავშირეებთან,პარტნიორებთან მოლაპარაკების შედეგადდა მსოფლიო წესრიგი მთლიანად იცვლება.
ეს ნიშნავს, რომ პოლარიზაცია არ იქნება?– დღე–დღეზე ობამა გამოქვეყნებს
ეროვნული უსაფრთხოების სტრატეგიას დაიგი პრინციპულად შეიცვლება. ეს იქნება ის,რაც ჩვენმა ფარჩაკებმა ხელისუფლებაშივერ გათვალეს. ესენი თვლიდნენ, რომარსებობს მარადიული გეოპოლიტიკურიდაპირისპირება ატლანტისტებს დაევრაზიელებს შორის, რითაც ჩვენი ჭკუისკოლოფები არაფრით არ განსხვავდებიანდუგინსგან, უბრალოდ დუგინისთვისევრაზიელები არიან კარგი ტიპები დაჩვენთვის პირიქით. მე ყოველთვის ბოდვადმიმაჩნდა სქემა, რაღაც მარადიულიგეოპოლიტიკური კატეგორიებზე, რის გამოცსახელმწიფოები იომებენ და რაცგანსაზღვრავს გეოპოლიტიკურ ქცევებს.გეოპოლიტიკის ეს ხანა დასრულდა და ესუნდა გავიაზროთ.
მსოფლიო ყოველთვის ცვალებადი იყო,მაგრამ რუსეთის იმპერიული გამოხტომებიარასოდეს იცვლებოდა. ობამას განცხადებებიხომ არ გამოიწვევს რუსეთის წაქეზებას?
– მოდით ასე ვთქვათ, ამერიკელები არარიან ისეთი გულუბრყვილოები, რომრუსეთის მოქმედებების გარეშე რაღაცაზეპირ განცხადებებს ენდონ. რუსეთსმოუწევს რეალური მოქმედებებით იმისდადასტურება, რომ ის ეწერება იმურთიერთობების სისტემაში და იღებს იმთამაშის წესებს, რასაც ვაშინგტონისთავაზობს პარტნიორებს. მოცემულმომენტში კი ეს შეთავაზე ასეთია – არალიდერი და ჰეგემონი, არამედ პირველითანასწორთა შორის. ანუ მსოფლიო წესრიგიიერარქიზებულ ხასიათს მიიღებს და მეტ–ნაკლებად, ადგილები ყველას მიერ იქნებაგანსაზღვრული.
მე ყოველთვის ვამბობდი, რომ ამწესრიგის მთავარი მტერი იქნება არარუსეთი, არა ჩინეთი, ან რომელიმესახელმწიფო, არამედ მარგინალური დაქაოტურობის მატარებელი ძალა.საქართველოში კი ტრაგიკომიკურისიტუაციაა, რადგან საქართველოს უნდოდაყოფილიყო ამერიკის პირველი მოკავშირე დაახლა ირანის გვერდით აღმოჩნდა.
ქართული მხარის ეს ნაბიჯი რას ნიშნავს,ეს გამოწვევაა ამერიკის შეერთებულიშტაბების და მთელი მსოფლიოს მიმართ, თუჩვენ, ჩვეულებრივი მოკვდავნი ვერვწვდებით ჩვენი ხელისუფლების „შორსგათვლილ“ სტრატეგიას?
– რასაკვირველია გამოწვევაა. მე მქონდასაუბარი რამდენიმე მიშისტთან დარამდენიმე მათგანი მიმტკიცებს, რომ ესარის გენიალური სვლა. ეს ძალიან სასაცილოახსნაა, რადგან ეს არის წყენისგამოხატულება და მეტი არაფერი. ახლა კი,დიდ წარმატებად საღდება, რომ ირანთანსავიზო რეჟიმი უქმდება სამ თვეში.
ავიღოთ მაგალითად უკრაინა, ამქვეყანასთან სავიზო რეჟიმს სამ თვეშიევროკავშირი აუქმებს, ხოლო ჩვენთან –ირანი. რომელი უფრო წარმატებაა? ჩვენსხელისუფლებას რომ ჰკითხოთ გეტყვით – რათქმა უნდა ირანი.
წარმატებას თავი დავანებოთ, მაგრამრამდენად სერიოზული საფრთხის ქვეშდააყენა ამით ხელისუფლებამ ქვეყანა?
– ეს იქნება კიდევ ერთი ნაბიჯისაქართველოს იზოლაცისკენ, რომელიცისედაც ძალიან მაღალი დონის არის. მევხუმრობ, რომ საქართველოს შიგნით წავაასეთი შინაარსის პროპაგანდა: „ისეთიპატრიოტები, როგორებიც იყვნენ ვარსქენპიტიახში, შადიმან ბარათაშვილი,ყოველთვის ირანთან ურთიერთობისმომხრენი იყვნენ“. ასე რომ, მე რა
გამიკვირდება ასეთი ტიპის პიარი რომწავიდეს და მორიგ „მოდელირებულქრონიკაში“ ამაზე იყოს საუბარი.
ხუმრობა და ვიღაცის ავადმყოფურიფანტაზიები ერთია, მაგრამ რეგიონშისაფრთხეების გაზრდას რამდენად დაუშვებსდასავლეთი და კონკრეტულად ამერიკა.ირანთან დაახლოების გამო, მოხდება თუარა, ირიბი, ან პირდაპირი ჩარევასაქართველოს შიდაპოლიტიკაში?
– ჯერ ამერიკელებს უფრო სერიოზულისაქმეები აქვთ, ვიდრე საქართველო. ჩვენუნდა დავივიწყოთ ავადმყოფურიგეოპოლიტიკური ილუზია, რომგეოპოლიტიკური ცენტრია საქრთველო დაამიტომ, სულ მსოფლიოს ყურადღებისცენტრში იქნება. ეს არის ისეთივეამოწურული თემა, როგორცპოსტინდუსტრიულ სახელმწიფოშიმარქსისტული კატეგორიებით რაღაცეებისგააზრება. ვთქვათ, კაპიტალი და საქონელირჩება, ანუ, გეოგრაფიული მდებარეობარჩება, მაგრამ წარმოებითი ურთიერთობებიდა კომუნიზმი აღარ მუშაობს დღეს.
ის, რომ მთელი ამ ხნის განმავლობაშივამაყობდით ჩვენი გეოგრაფიულიმდგომარეობით და თვლიდით, რომ ესგვაძლევდა უპირატესობას, დღეს დერეფანმადაკარგა მნიშვნელობა?
– გეოგრაფიული მდგომარეობა რა ქრება,მაგრამ ცალსახად ეს არ არისგანმსაზღვრელი მსოფლიო პოლიტიკის დაამას უნდა შევეჩვიოთ. უნდა გავიაზროთ,რომ არსებობს მთელი სიმრავლეფაქტორებისა, მაგრამ ჩვენ ეს სიმრავლედაგვყავდა ერთ ფაქტორზე– რომ ჩვენშეგვინახავს ჩვენი გეოგრაფიულიმდგომარეობა.
თავად რუსეთი რამდენად არის მზად,რომ მიიღოს მსოფლიოს ახალი თამაშისწესები?
– ეს რუსეთის პრობლემაა.ფსიქოლოგიურად მართლა გაუჭირდებათ,მაგრამ თუ ამოვარდებიან ამ წესრიგიდან,მათთვის ეს არ იქნება სასურველი არჩევანი.მაგრამ მე ვერ დავიჯერებ, რომ„როსაბარონექსპორტისთვის“ და სამისამრეწველო სამხედრო ორგანიზაციისთვისამერიკული სანქციების მოხსნა მოხდალამაზი გარანტიებისთვის. რაღაც რეალურიპროცესები მიდის და ჩვენ ისევ ბრიყვულსიტუაციაში ვართ, რადგან ეს ყველაფერისინამდვილეში, ირანის წინააღმდეგ იქნებამიმართული. ჩვენ კი, ამ დროს ირანის მხარესვდგებით.
როგორ ფიქრობთ რუსეთს რა პოზიციაექნება საქართველოს მიმართ, ახალი თამაშისწესებში ალბათ, არ ჯდება სუვერენულსახელმწიფოზე თავდასხმა, რაზეც ასეხშირად საუბრობს ხელისუფლება.
– როგორც მე ვხვდები, რა თქმა უნდა ესმხოლოდ ვარაუდია, რუსეთისაქართველოსთან ერთპიროვნულად არითამაშებს. აქტივობა ვისი უფრო იქნებასაკითხავია, მაგრამ რუსეთისგადაწყვეტილება რომ იქნება შეთანხმებულივაშინგტონთან და ბრიუსელთან, ამაშიდარწმუნებული ვარ. ეს პოლიტიკა რომდაეყრდნობა კონსესუსს დიდსახელმწიფოებს შორის და არადაპირისპირებას, როგორც ადრე იყო, ესეცნათელია.
რუსეთს ახლა ოკუპაცია არაფერშისჭირდება თუ მაინც მოხდა მისიპროვოცირება ეს იქნება პარალელურად,ვაშინგტონის და ბრიუსელისპროვოცირებაც. ამ ხელისუფლებას ამისრესურსი თუ აქვს არ ვიცი, მაგრამ ირანს ამისთავი აქვს. რას მიიღებს სხვა საქმეა, მაგრამ
მას ყოველთვის ჰქონდა თავი, რომდასავლეთთან სულ ასე პროვოკაციულრეჟიმში ყოფილიყო. ხელისუფლებისმომხრეები ავრცელებენ ინფორმაციას,თითქოს ირანთან მოლაპარაკებითვისსანქცია ვაშინგტონიდან არის მიღებული,მაგრამ ეს ისეთი ზღაპრებია, რომლისსერიოზულად განხილვაც არ ღირს.
ყოველივე ამის ფონზე, როგორ ფიქრობთ,რა მიზანი აქვს ხელისუფლების მიერრუსეთთან ენის გამონახვის მცდელობას?
- პოლიტიკის შეცვლას რომ არ აპირებენცხადია, თუმცა ამათ პოლიტიკა არცარასოდეს ჰქონიათ. უნდათ ხელისუფლებისშენარჩუნება. მე არ დამავიწყდება ისკითხვარი, რომელიც 2004 წელს,პოლიტიკურ მეცნიერებებში მომუშავეძალიან ბევრ ადამიანს დაურიგდა. მასში იყოერთ–ერთი ასეთი კითხვა – იქნება თუ არა ესხელისუფლება 80 წლის განმავლობაშიხელისუფლების სათავეში? ამასთავისუფლების ინსტიტუტი სერიოზულადგანიხილავდა, მაგრამ ვინ დატოვებს 80წელი ამერიკა თუ რუსეთი, ამას მათთვისმნიშვნელობა არ აქვს.
ჩევნი ოპოზიციის ხელში არც ამისგამორიცხვა შეიძლება.
– გეთანხმებით. თუ ხელისუფლებისმიმართ საგარეო პოლიტიკის გამო ჩნდებაკითხვა – გასაგებია, რომ არიან იდიოტები,მაგრამ არიან თუ არა მოღალატეები?ოპოზიციის მიმართ ჩნდება კითხვა –გასაგებია, რომ არიან იდიოტები, ოღონდარიან თუ არა გამყიდველები დასააკაშვილის ხელისუფლებისგან აქვს თუარა ხეირი? და ეს არ ეხება მხოლოდ ჯიბისოპოზიციას. თუმცა, ის გლობალურიპროცესები, რომელიც 3–4 თვეში დაიწყება,შიდა წვრილმან საკითხებს გადაფარავს.
ჩვენს ხელისუფლებას დასავლეთმასაყრდენი გამოაცალა, რუსეთთან არმიესვლება, მარტო შეძლებს ძალაუფლებისგანმტკიცებას და საერთოდ, ეს პროცესებიშიდა პოლიტიკაზე როგორ იმოქმედებს?
– აღმოსავლეთი ხომ დარჩა. რა გითხრათ,ჩვენი ოპოზიციის უსუსურობიდანგამომდინარე შეიძლება არავითარიზემოქმედება ამან არ მოახერხოს. შესაძლოა,ყველაფერი ისევ ისევ დარჩეს, მაგრამმეეჭვება საზოგადოებამ მოითმინოსვითარების ასე გაუთავებლად გაგრძელება.
ანუ, „ცხელი ზაფხული“ და „ცხელიშემოდგომა“ ისევ აქტუალურია?
– ზაფხულის რა მოგახსენოთ, პირიქით,იმედი მქონდა, რომ ზაფხულში ნორმალურიოპოზიცია ჩამოყალიბდებოდა. ახლა ამისდიდი იმედიც არ მაქვს. არის რაღაცინდიკატორები, რომელიც უნდა აჩვენებდეს,რომ ნორმალური ოპოზიციისჩამოყალიბების პროცესი დაიწყო, ღმერთმაქნას ვცდებოდე, მაგრამ ჯერ ასეთინდიკატორებს ვერ ვხედავ. ერთი რამ, რაცნამდვილად ვიცი, ასეთი ტიპის რეჟიმებიცუდად ამთავრებენ და ეს იმდენადპოლიტიკური პროგნოზი არ არის,რამდენადაც პოლიტიკურიმეცნიერებებიდან აღებული დასკვნა.შესაძლოა, ამ რეჟიმის დასრულებაშისრულიად მოულოდნელმა საბაბმა ითამაშოსროლი. ვიფიქრებდით როდესმე, რომ„მოდელირებული ქრონიკა“ გაჩნდებოდადა ამხელა რეზონანსი ექნებოდა? ამხელისუფლების წარმოსახვა, არცთუდალაგებული, იქეთ მიდის, რომ ისეთიმოულოდნელობა შეიძლება შემოგვთავაზოს,ვერცერთი ექსპერტი წინასწარ ვერგანჭვრეტს. ანუ, ხელისუფლებამ ჩაიდინოსქმედება, რომელიც მათვე დაანგრევს.
როზი ჯღამაია
aSS xelisufleba rus samxedroebs
Tavisi birTvuli obieqtebis inspe-
qtirebis nebas aZlevs. winaswar Se-
Tanxmebas amis Taobaze aSS saxelmwifo
mdivnis _ hilari klintonisa da ruseTis
sagareo saqmeTa ministr sergei lavro-
vis moskovuri Sexvedrisas miaRwies.
birTvul sferoSi msgavs daTmobebs
aSS aqamde arasdros daTanxmebula, ax-
landeli SeTanxmebis mixedviT ki, ruse-
bi ara Tu daiSvebian amerikis birTvul
obieqtebze, aramed iq arsebul birTvul
Wurvebsa da raketmzidebs gadaiTvlian.
SegaxsenebT, rom strategiuli
TavdasxmiTi iaraRis Semcirebisa da
SezRudvis Sesaxeb 1994 wlis 5 dekem-
bridan ZalaSi Sesul SeTanxmebas ssr
kavSirma da Statebma 1991 wlis 31
ivliss moaweres xeli. SeTanxmebis mo-
qmedebis vada 2009 wlis 5 dekembers
iwureba, Semdeg ki is SeiZleba xuTi
wliT gagrZeldes an axali SeTanxmebiT
Seicvalos, magram orive SemTxvevaSi mo-
laparakebebi amis Taobaze, sul mcire,
erTi wliT adre unda daiwyos.
SeTanxmeba TiToeul mxares avalde-
bulebs, 40%-iT Seamciros birTvuli
Wurvebis raodenoba (6 aTas erTeu-
lamde) da 30%-iT _ maTi strategiuli
mzidebis raodenoba (1600 erTeulamde).
2001 wlisTvis amerikam da ruseTma es
valdebulebebi Seasrules.
6 ivliss moskovSi ruseTisa da aSS
prezidentebma xeli moaweres CarCo-
xelSekrulebas, romelic strategiuli
TavdasxmiTi SeiaraRebis axali
xelSekrulebis safuZveli gaxdeba.
moskovuri samitis pirvel dRes xel-
moweril dokumentSi ruseTica da
amerikac kisrulobs valdebulebas,
birTvuli Wurvebis raodenoba 1500-1675-
mde Seamciron, raketmzidebisa ki _ 500-
1100-mde. monacemebi Semdgom etapebze
sabolood dakonkretdeba.
axali molaparakebebis procesSi
mTavari sakamaTo punqti gaxda Semcire-
baSi moyolili Wurvebis sakiTxi. ruseT-
Si maT anadgureben, amerikaSi ki Slian.
energetikis saministrosTan arsebuli
birTvuli usafrTxoebis erovnuli sam-
marTvelos TanamSromelTa gancxadebiT,
Wurvebis likvidacias 15 weliwadi
dasWirdeba, maTgan darCenili plutonis
atomuri eleqtrosadgurebis sawvavad
gadamuSavebaze ki _ 21 weliwadi.
gasanadgurebeli Wurvebis zusti rao-
denoba gasaidumloebulia. rogorc spe-
cialistebi varaudoben, monacemebi
daaxloebiT 4200-is farglebSi meryeobs.
garda amisa, pentagons aqvs 2700 oper-
atiulad daSlili da 2500 sarezervo
Wurvi. isini sawyobebSi inaxeba da
saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba
uswrafesad dayendes aviabombebze an
balistikur raketebze.
sergei lavrovTan zemoxsenebuli
moskovuri molaparakebebis Semdeg hi-
lari klintonma ganacxada, rom aSS aR-
niSnul sakiTxebSi gamWvirvale iqneba,
ramdenadac es SesaZlebelia. axla
moskovsa da vaSingtonSi frTxilad ime-
dovneben, rom strategiuli TavdasxmiTi
SeiaraRebis Zveli xelSekrulebis vadis
gasvlamde, anu 5 dekembramde, SesaZloa,
axal SeTanxmebasac moeweros xeli.
sak. infor.
aSS rus samxedroebs birTvul obieqtebze SeuSvebs
10 ilori29 ivnisi 2010
dedarva weli gavida, rac Cvens gverdiT
aRar xar, magram, TiTqos guSin gagv-
Sordi samudamod...
saocari sicariele damCemda, rasac
verc gulSematkivari Svilebi mivseben
da verc galavaniviT mojaruli
SvilisSvilebi!
viRac ityvis _ Se dalocvilo, Tu
Svilebica gyavs da SvilisSvilebic, Tu
samocdaaT wels xar miRweuli, raRa
dros dedis amgvari sevdiani monatre-
baao!
araa ase saqme _ Tu deda da mama ar
gaxsovs, verc Sens im daniSnulebasac
gaixseneb, risTvisac mogavlines am
codvil dedamiwaze Senma mSoblebma.
Cemi da Cemnairi adamianebis gancda mi-
uwvdomeli iqneba im deisaZeebis, TuT-
beriZeebis, TevzaZeebisa da sxva
ujiSoebisaTvis, romlebic sxva gadag-
varebulTa saameblad, ormoci vercxlis
fasad, mzad arian lafSi amoTxvaron
sakuTari dedebi, sajarod gakicxon
isini da kaxpebi da meZavebi uZaxon!
kidev kargi, sawyali dedaCemi veRar
moeswro am ujiSoTa aRzevebas
saqarTveloSi, Torem siberis siZabune
da mZime avadmyofoba ki ara, maTi Tun-
dac erTxel mosmena mouRebda bolos.
XXI saukune imiT Seiqna gamorCeuli,
rom kacobriobis gamanadgurebel epi-
demiasaviT moedo dedamiwas uamravi
codvili, rac gausaZlisad aZnelebs
Cvens isedac mZime yofas. Cven xom im
Taobas vekuTvniT, romelTaTvisac qali
_ qali iyo da kaci _ kaci, deda ki
arcerT am kategorias ar ekuTvnoda, igi,
ubralod, iyo deda!
Cveni siymawvilisas versad gaigonebdi
“Cemi deda...”-s, radgan CvenTvis deda Rv-
Taeba gaxldaT, gansakuTrebiT imaTTvis,
visac mamebi did samamulo omSi
dagveRupa da yoivelnairad dedebze
viyaviT mindobili.
mamis daRupvis furceli ar mogvsvlia
_ “ugzo-ukvlod daikargao”, iuwyeboda
samxedro komisariatis mier gamogza-
vnili baraTi. im dros yvelam kargad
icoda, Tu ra moxda qerCSi, sadac sard-
lobis danaSaulebrivi qmedebisa Tu
umecrebis mizeziT ramdenime dReSi
170.000 qarTveli meomari daiRupa. isic
icodnen, Tu ras niSnavda qerCis
frontze jariskacis “ugzo-ukvlod”
dakargva, magram mainc arsebobda erTi
minavlebuli, magram mainc imedi _ iqneb
marTla daikarga da odesme gamoCndeba?
swored es imedi asuldgmulebdaT omSi
wasulTa momlodineebs.
iq ki, sadac aris imedi, yovelTvis aris
sulieri da zneobrivi simtkice,
Seuryeveli morali, momavali Tao-
bisadmi siyvaruli da rwmena...
deda mamas eloda ara rogorc od-
abadedan Sors gadaxvewil da
mousavleTSi CaCexil adamians, aramed
rogorc ojaxis ufross, romelic
diliT gavida ojaxidan da saRamos
ueWvelad unda dabrundes saxlSi.
amitom, erTxel, TbilisSi gazrdil 12
wlis biWs gamomicxada: “Cemi sircxvili
iqneba, mama rom dabrundeba da Seityobs
_ megruli ar ici, amitom, yvela sazafx-
ulo ardadegebs samegreloSi
gaatarebo”.
ase viswavle megruli!
SeiZleba cidan varskvlavebs ar vwyvet,
magram, imdeni megruli mainc vici, rom
sxvebis saubris arsi gavigo!
swored es gaxlavT, Cemi mxridan,
mSoblebis xsovnisadmi Rrma pativis-
cema!
ai, aseT atmosferoSi vizrdebodiT
Cven, xolo gvzrdidnen ara daqirave-
buli gadiebi, aramed dedebi, romlebic
TavauReblad muSaobdnen, raTa CvenTvis
araferi moekloT da mamiT obloba ar
egrZnobinebinaT.
amitomac gamoirCeva Cemi Taobis war-
momadgenelTa absoluturi umetesoba
zneobrivi da moraluri mdgradobiT,
winaparTa xsovnisadmi pativiscemiT,
erovnuli tradiciebisadmi lamis fa-
natiuri erTgulebiT...
axlandelma xelisuflebam ki upirve-
lesad momavlis imedi mouspo sazoga-
doebas, raTa igi jer gaeTiTokacebina,
Semdeg ki zafxulis mzis gulze dagde-
buli plasteliniviT moqnili da
iolad dasamorCilebeli gaexada. visi
gaxrwnac moawres, isinic sakmarisni
arian saimisod, rom qveyanas samudamod
mouspon momavali.
Cvennairi xalxi am xelisuflebas ar
sWirdeba, maT mxolod sakuTari dedis
maginebeli da kaxpad amaRiarebeli
deisaZeebi sWirdebaT, magram isic faq-
tia, rom amgvari arakacebis dedamiwis
zurgze movlineba im dedebis bralia,
romelTac sakuTari pirmSos erT
moferebas gare-gare wanwali da Ramis
klubebSi gavis qneva urCevniaT.
yvela normaluri Svili imaze nanobs,
rom Tundac asi wlis asaks miRweuli
deda sikvdilisagan ver ixsna, raTa
kidev ramdenime dRiT mainc hyoloda
gverdiT. es ujiSoebi ki sakuTar dedas
dReSi ramdenjerme hklaven. sikvdilze
meti sasjeli ar aris dedisTvis, Svili
rom sajarod kaxpad da meZavad gamoacx-
adebs!
rogorc amboben: vaSli vaSlis xidan
Sors ar ecema!
avadsaxsenebeli erekle deisaZe (ara
da, rogori kacis saxels arcxvens es
marTla gadagvarebuli), romelsac axla
did propagandas uweven telearxebi
“rusTavi-2”, “imedi” da sibinZuris msax-
uri sxva saSualebebi, zustad im xis
qveS Camovarda, rasac misi mSoblebi,
naTesaoba da samezoblo hqvia da, daTa
TuTaSxiasi ar iyos, maTze ukeTesi
ratom unda gamosuliyo neta?!
ras verCiT im deisaZes, romelmac
Tavis ubadruk nawarmoebSi misive
ubadruki mSoblebisa da naTesavebis
orgiuli yofa aRwera?
ase esmis kacs samyaros gadmoZaxili
da marTla Sua saukuneebSi xom ar vcx-
ovrobT, amnair ubadruk deisaZeebs Ta-
vianTi najRabnebi SemovulagoT
garSemo, cecxli wavukidoT da “auto-
da-fe” movuwyoT?
mas sakuTari balRami da arakacoba
mouRebs bolos, Tu manamde sxva nor-
maluri adamianebi ar gaisarjnen!
me da Cems Tanatolebs ki is gvadard-
ebs, rom, rac ufro met sibinZuresa da
arakacobas vawydebiT, miT ufro gvr-
cxvenia dedis xsovnisa da danaSauls
vgrZnobT mis winaSe, rom adreve ar
gavuWyliteT Tavi im garewars, romelic
Tavisi binZuri kalmiT, faqtiurad, yvela
dedas ayenebs did Seuracxyofas.
magram, albaT male yvela patiosani
qarTveli adamiani aisrulebs
guliswadils da saTanado pasuxs
gascems qarTuli sulierebis SembRalav
arakacebs...
axla nugeSad isRa damrCa, rom dedis
saflavze moZalebul balaxs vebrZolo
da Zirianad amovTxaro xolme.
magram, mainc amodis!
amodis da TiTqos meubneba: ras merCi
Se dalocvilo, me xom im mkerdis
anaorTqliT var nasazrdoebi, Sen rom
ToToobisas gkvebavdao.
albaT marTalicaa, magram mainc ve-
brZvi im balaxs, romlis fesvebmac
araraobad unda aqcion CemTvis usay-
varlesi adamianis sxeuli.
suli ki mudam CvenTan darCeba, radgan
swored mSobeli dedis mier STaberili
suli gaxlavT Cveni moralisa da zneo-
bis qvakuTxedi.
marTlac rom sacodavia is, vinc es ar
icis!
roland jalaRania
narkodilerebi kokains wyalqveSa navebiT ezidebiankolumbieli narkomovaWreebi kokains ezidebian 20-metriani sub-
marinebiT, romelTac 10 tonamde narkotikuli nivTierebis zidva SeuZlia.
narkotikebis gadasatanad pirveli wyalqveSa navebi ramdenime wlis winaT
Seiqmna da dReisaTvis gadaWriT SeiZleba iTqvas, rom aSS-Si kolumbiidan
Setanili narkotikebis didi nawili swored amgvari mcuravi obieqtebis
damsaxurebaa.
navebs minaplastikisagan awyoben, SigniT oTxkaciani ekipaJisaTvis xis
uxeSi skamebia ganTavsebuli. mTel danarCen adgils Zlieri Zrava ikavebs.
raRa Tqma unda, kokainis tomrebisaTvis adgili gaTvaliswinebulia.
amgvari submarina okeaneSi Zalze Zneli aRmosaCenia, magram Tu SemTxve-
viT mainc mohkra vinmem Tvali, navi mizanmimarTulad daeSveba fskerisak-
en da sanapiro dacvis samsaxurs SerCeba mxolod zedapirze motivtive
ekipaJis wevrebi, romelTac verafers moedavebian. Tu 10-dan erTi navi mainc
miaRwevs daniSnulebis adgilamde, es mainc Rirs wvalebad. erTi amgvari
wyalqveSa navis aSeneba milioni dolari jdeba, ekipaJs 150 aTasi unda
gadauxadon, bazarze Casuli 9 tona kokaini ki, sul mcire, 200 milionis
momtania.
narkotikebTan mebrZoli amerikuli samsaxuris mtkicebiT, wyalqveSa nave-
bi erTjeradi gamoyenebisaa. rogorc Cans, sul male narkotikebs namdvili
wyalqveSa navebiT gadaitanen da maTi mSeneblobisTvis am udides bizness
arc gamocdili inJinrebisa Tu muSaxelis daqiraveba gauZneldeba.
saqarTvelos ki, kokainis tranzitiT gasatareblad arc wyalqveSa nave-
bi sWirdebaT da arc mZlavri aviacia _ sakmarisia Semoitano jarTis
garkveuli raodenoba, romelSic kokainis aseve garkveuli raodenoba iqne-
ba SefuTuli. marTlac Zneli warmosadgenia, ase iolad Semoitano
narkotikebis didi partia, maSin, roca msoflios yvela saxelmwifoSi
narkotikebis moZraobaze sastiki kontrolia dawesebuli.
magram, yvelaferi “genialuri” xom uaRresad martrivia!
rom ara partniorebze ganawyenebuli narkokurieri, albaT is 190 kilo-
grami kokainic miaRwevda daniSnulebis adgils. Tumca adre ramdeni rao-
denobis kokainma gaiara trasa kolumbia-saqarTvelo-evropa, aravin icis
da albaT verc veravin verasodes daadgens.
amitom dgas mTel msoflioSi sakralurad qceuli sakiTxi _ ra unda
iRonon samarTaldamcavebma iseTi, rom Tu srulad ara, nawilobriv mainc
aRmofxvran am momakvdinebeli tvirTis moZraoba!
sak. inform.
berlinis kedlis aRebis iubiles obamas gareSe izeimeben9 noembers berlinSi berlinis kedlis dangrevidan 20 wlis iubiles
izeimeben, aSS prezidenti barak obama ki dResaswauls ver daeswreba. amis
mizezad drois uqonloba saxeldeba _ 11 noembers obama didi xnis winaT
dagegmil aziur turneSi unda gaemgzavros. germaniis xelisufleba acx-
adebs, rom gagebiT moekidebian amerikis prezidentis gadawyvetilebas.
samagierod, barak obamas nacvlad amerikidan dResaswaulze saxelmwifo
mdivani hilari klintoni gaemgzavreba. rogorc ukve gaxda cnobili, qal-
batoni hilaris am vizitis drosac ar eyoleba gverdiT eqs-prezidenti
meuRle bil klintoni.
sxvaTa Soris, barak obama prezidentobis periodSi erTxelac ar Ca-
sula berlinSi, Tumca 2009 wlis ivnisSi is drezdenSi imyofeboda da
moinaxula buhenvaldis yofili sakoncentracio banakis memoriali.
rac Seexeba angela merkels, germaniis kancleri barak obamas 3 noem-
bers vaSingtonSi kongresSi sityviT gamosvlisas Sexvdeba.
sak. inform.
ruseTi avRaneTidan amerikuli jaris gasvlis momxreakremli kmayofilia avRaneTSi amerikuli kontingentis 30 aTasi adami-
aniT gazrdis Taobaze obamaseuli gegmebiT. ruseTis sagareo saqmeTa samin-
istros gancxadebiT regionis stabilizacia mis interesebSicaa.
bolo periodSi gaxSirda avRaneTis rusi veteranebis gancxadebebic.
magaliTad, saxelmwifo uSiSroebis komitetis specdaniSnulebis eli-
taruli qvedanayofis `alfas~ yofili meTauris genadi zaicevis gancx-
adebiT, meti jariskaci, ubralod, met micvalebuls niSnavs. avRaneTSi nabr-
Zoli generali igor rodionovi sabWoTa gamocdilebaze dayrdnobiT amt-
kicebs, rom kontingentis Semdgomi gazrda uazrobaa.
moskovSi obamas gancxadebasTan dakavSirebiT urTierTsawinaaRmdego
damokidebulebaa. ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi ruseTSi amerikelebis
avRanur warumateblobebze garkveuli kmayofilebiTac saubrobdnen. mi-
uxedavad am yvelafrisa, operaciis CaSliT ruseTi namdvilad araa dain-
teresebuli, sxva Tu araferi, am qveyanasTan uSualo mezoblobis gamo.
magram ra elis avRaneTs amerikuli jaris gasvlis Semdeg? sabWoTa
kavSirma qveynidan wasvlis Semdeg iq Tavisi `erTguli vasali~ najibu-
la datova da stabiluri mxardaWeris Sedegad ramdenime welsac gaaZ-
lebina. `axla dasavleTs meore najibulas msgavsi viRac sWirdeba~, _ am-
bobs Jurnalis `ruseTi globalur politikaSi~ mTavari redaqtori fio-
dor lukianovi, romelic eWvobs, rom am rolisTvis avRaneTis axlande-
li prezidenti hamid karzai gamodges.
sak. inform.
В Южной Осетии воевали украинские националистыВ ходе вооруженного конфликта на территории Южной Осетии в период с 8 по
11 августа 2008г. на стороне грузинских вооруженных формирований принимали уча-стие наемники из числа представителей украинской националистической организа-ции “УНА-УНСО”, действовавшие против интересов России.
Вербовка и финансирование наемников были организованы сотрудниками МВДГрузии, сообщает пресс-служба Следственного комитета при прокуратуре РФ.
В сообщении говорится, что Главным следственным управлением при прокура-туре РФ в ходе расследования уголовного дела о геноциде и массовых убийствахграждан РФ на территории Южной Осетии в августе 2008г. получены доказатель-ства совершения грузинскими военнослужащими других преступлений.
Были выявлены и задокументированы факты нарушений норм международногогуманитарного права и свобод человека и гражданина со стороны грузинских во-енных в отношении мирного населения Южной Осетии и российских миротворцев.
Кроме того, получены доказательства умышленных убийств и похищения мирно-го населения, применения насилия в отношении военнопленных и задержанных граж-данских лиц, использования тяжелого наступательного вооружения неизбирательно-го действия и запрещенных международными конвенциями кассетных боеприпасови 500-килограммовых авиабомб против гражданского населения Южной Осетии.
В ходе следствия установлен факт нападения на российских миротворцев и уч-реждения, которые пользуются международной защитой. В результате вооруженнойи ничем не спровоцированной агрессии Грузии погибли 10 военнослужащих рос-сийского миротворческого батальона, причинен вред здоровью различной степени тя-жести 40 военнослужащим-миротворцам, полностью уничтожена инфраструктура рос-сийских миротворческих сил, чем причинен значительный имущественный ущерб Рос-сийской Федерации.
На основании полученных доказательств возбуждено уголовное дело.
11ilori 29 ivnisi 2010
nebismieri politikosi Tu rigiTi
moqalaqe, vinc saakaSvilis samsaxurSi
Cadgeba, saqarTvelos mteria!
ukrainaSi ianukoviCis gaimarjvebiT,
feradi revoluciebis talRa
sabolood dasruldeba.
bolo dros ganviTarebuli
movlenebis Taobaze gvesaubreba cno-
bili mecnieri da publicisti, profe-
sori elizbar javeliZe.
_ batono elizbar, TqvenTvis, albaT,
moulodneli ar iyo is isterika, rac
amas winaT rezo amaSukelis, nodar
wuleiskirisa da Tqvens dajildoebas
mohyva daviT aRmaSeneblis premiiT; mw-
vave gancxadebebi movismineT Tqveni
kolegebis _ mwerlebis, poetebis, pub-
licistebisa da sxvadasxva sferoSi
moRvawe cnobili adamianebisgan. maT
erTxmad aRniSnes: aseTi premiis miRe-
baze arasodes davTanxmdebiTo... Tqven
ratom dasTanxmdiT da ras upasuxebT
im xalxs, vinc miiCnevs, rom es eris
Ralatis tolfasia?
_ roca qveyanaSi uzneoba batonobs,
roca xelisuflebis saTaveSi ucxvir-
piro adamianebi arian, Sefasebis kri-
teriumebi icvleba da zneobrivs uz-
neos uwodeben, uzneos ki _ piriqiT;
megobars mtrad racxaven, mters mego-
brad da a.S. es Zalian martivi da prim-
itiuli sqemaa _ yvela, vinc saakaSvil-
sa da mis reJims upirispirdeba,
saqarTvelos mtrad cxaddeba; xolo
isini, vinc, bodiSi da, mas erT adgils
ulokaven, patriotebi arian...
amaTTvis mniSvneloba ar aqvs, visTan
da ra kategoriis adamianebTan daiW-
eren saqmes, mTavaria, sargebeli naxon...
rodesac CamohyavT makkeini, maT Zalian
kargad ician, rom is garewari kacia, Ca-
denili aqvs uamravi danaSauli,
boroteba (bavSvebsa da qalebs xocavda,
gaxveuli iyo korufciaSi); roca daw-
inaurda, avadmyof cols gaSorda da
milioneris qaliSvili SeirTo, rom-
lis wyalobiTac moxvda senatSi... is,
rom Cveni xelisufleba mas `wmida
giorgis~ ordeniT ajildoebs, kidev
erTxel cxadyofs, vin aris amaTTvis
mteri da vin _ megobari...
me ara erTxel ganvacxade, rom ar
mainteresebs, vin ras ityvis, vis ra
moswons, imitom, rom dRes Cvens
qveyanaSi adamianebs ayefeben. gamovida
viRac gogibedaSvili (defi Tu raRac
magdagvari hqvia), arc vici, vin aris da
`feesbes~ agentebad gamogvacxada. Tvi-
Ton ras warmoadgens? Tavi rom mwer-
lad moaqvs, ra dauweria, ra gaukeTebia?
kacs rom miaweren, es mweraliao,
damTavrebulia misi ambavi, ese igi ar-
avin icnobs da aravis gaugonia misi
saxeli... es aris kaci, romelsac, mikvirs,
rogor ar gaucvda ena am xelisu-
flebis warmomadgenelTa sajdomebis
lokviT. an riT ar mobezrdaT mas da
misnairebs mudmivad erTi da imave
Temaze _ kremlis agentebze laparaki?!..
Tu am xelisuflebis winaaRmdeg br-
Zola eris Ralatia, maSin ki, batono,
moRalate var, vinaidan me mTeli Cemi
principulobiT, SegnebulobiT vebrZvi
am xelisuflebas; am xelisuflebam
daaqcia da gaanadgura es qveyana _ mo-
spo sofeli, gaaCanaga mrewveloba,
mcire Tu saSualo biznesi saerTod
aRar arsebobs, gaiyida yvela strate-
giuli obieqti da Tanac yvelaferi
rusebze. mokled, saakaSvilma kentavrs
daamsgavsa qveyana _ TaviT (politik-
iT) unda viyoT amerikasTan da tan-fex-
iT (ekonomikurad) _ ruseTTan... aseTi
ram ar xdeba bunebaSi, Tu Tavi
gaTiSuli gaqvs, fexebi ar moZraobs; an
fexi moZraobs da Tavi ar marTavs _
ase fons ver gaxval, nabijsac ver
gadadgam, gzas ascdebi da sabolood
ufskrulSi gadaiCexebi. es amaT ar
esmiT, an ar undaT, rom esmodeT da
qveyanac iRupeba, ingreva, sul male
saqarTvelosgan aRaraferi darCeba.
amitom, sanam droa, xalxma xma unda aRi-
maRlos. sxva gamosavali ar vici, Tu
Cumad viqnebiT, amaTac es undaT _
rasac aqamde erTis ambiTa da xmauriT
akeTebdnen, uCumrad, sazogadoebisTvis
SeumCnevlad izamen da erT mSvenier
dRes rom gagveRviZeba, davinaxavT, rom
samSoblo aRar gvaqvs...
_ bolo dros xelisuflebam
metismetad mwvave isterika atexa ruse-
Tumeebis Temis garSemo; Tqven rogor
fiqrobT, safuZvliania nacebis SiSi, Tu,
im Segonebisa ar iyos: `melas rac
agondeboda, is elandebodao~, marTla
iseTi SeSinebulebi arian Cveni
bedovlaTi xelisufalni, rom yvelgan
bunti da ucxo qveynis agentebi
elandebaT?
_ es aris amaTi politikis gegmis
nawili _ sazogadoebaSi undaT daTe-
son terori, raTa TiToeul moqalaqes
mudmivad hqondes imis SiSi, rom vinmem
cili ar daswamos da eris moRalat-
ed ar Seracxos. me pirdapir vambob:
yvelaze didi moRalateebi eseni ari-
an da vinc amaT gverdiT dgas, Segneb-
ulad Tu Seugneblad, ebrZvis da
spobs yovelive qarTuls. kudianebic
TviTon arian da agentebic. isini Ta-
vianTi gafuWebuli bunebis mixedviT
azogadeben yvelafers da amitomac
hgoniaT, rom, Tu kaci Tavisi qveynis
sakeTildReod mezobel qveyanasTan, am
SemTxvevaSi ruseTTan, saerTo enis ga-
monaxvis momxrea, moRalated da mtrad
unda gamocxaddes. ase ar aris... sx-
vaTaSoris, soso jaWvlianma Tqva Za-
lian kargad: me yvelgan var saqarTve-
los agenti, magram eseni visi agente-
bi arian, neta, gamarkvevinao... is is-
terika, romelmac, rogorc Tqven aR-
niSneT, moicva mTeli saxelisuflo
speqtri, ganpirobebulia imiT, rom es-
eni xedaven, rogor eclebaT xelidan
Zalaufleba. grZnoben, rom maTi as-
parezoba damTavrebulia, magram Cveni
mTavari amocana is ki ar unda iyos,
rom rogorme es xelisufleba gavuS-
vaT, aramed unda vecadoT, movides
iseTi xalxi, romelsac Tavis erze da
qveyanaze fiqri aqvs. SeiZleba veraferi
gaakeTos, magram Rame ar eZinos; aseTi
me uamravi adamiani vici...
_ swored es aris is sakvanZo sak-
iTxi, romelic sazogadoebas yvelaze
metad ainteresebs. dRes yvela svams
kiTxvas, ra an vin iqneba saakaSvilis
Semdeg? opoziciam jerjerobiT ver
gasca am kiTxvaze amomwuravi pasuxi...
_ Cemi pozicia aseTia: jerjerobiT
ara, magram, roca saakaSvilis reJimi
aRar iqneba, Cven unda SevcvaloT
saprezidento mmarTveloba saparla-
mentoTi. oRond es unda moxdes nor-
maluri, adamianuri, samarTliani
(demokratias Segnebulad ar vambob, ar
miyvars es sityva imitom, rom gaabaxes)
arCevnebiTo, rac dResdReobiT am
xelisuflebis pirobebSi, faqtobrivad,
SeuZlebelia...
_ ise, kuluarebSi imasac amboben, mo-
maval prezidentad gigi ugulavas
amzadebeno...
_ amaTgan yvelaferi mosalodnelia,
magram saboloo jamSi mainc xalxzea
damokidebuli, ra iqneba da vin iqneba.
dRes Cveni sazogadoeba Zil-quSSia,
virtualur samyaroSi cxovrobs. bevrs
hgonia, rom yvelaferi kargadaa. am
dros qveyana Tavze gvengreva da, Tu 2013
wlamde ase gagrZelda, saqarTvelo
aRar iqneba ara mxolod politikur
rukaze, aramed _ fizikur rukazec.
_ gamosavals raSi xedavT?
_ gamosavali, rogorc giTxariT, mx-
olod erTia _ es xelisufleba unda
wavides da qveynis saTaveSi erovnuli
Zalebi movidnen. es procesi, SeiZleba
iTqvas, ukve dawyebulia da, ukrainaSi
ianukoviCis gamarjvebiT CaTvaleT, rom
feradi revoluciebis talRa
sabolood damTavrda. im qveyanaSi,
sadac es revoluciebi gacilebiT adre
moxda, dRes xalxi warsuls mistiris.
ai, CauSeskuze rom acxadebdnen, despoti,
tirani, mkvleliao da batoni SevardnaZe
rom Cavida iq da xalxs miuloca, diq-
tatori mokaliTo, dRes is adamianebi,
vinc mas aginebdnen da mosaklavad das-
devdnen, maqvs informacia, rom maRa-
ziebSi Tavisuflad ver Sedis. es imitom,
rom iq sazogadoebam dainaxa vin vin
aris da ras warmoadgens. dRes Cven-
Tanac daaxloebiT igive procesebi
midis da ai, swored es aris im is-
terikisa da Sokis, skandalis mizezi,
romelsac xelisufleba awyobs. swored
amis gamo arian eseni aseTi aRrenilebi
da yvelaferSi gadatrialebis safrTx-
es xedaven...
_ ise, rac marTalia, _ marTalia.
bolo dros, cota ar iyos, ucnaurad
alaparakdnen opozicioneri poli-
tikosebi, maTi umetesoba uceb
prorusuli gaxda...
_ uZRebi Svili Tu dabrundeba, mas
zurgi ar unda aqcio _ maT kargad
icodnen, rom nato kargs arafers
mogvitanda, piriqiT, swored am natosa
da katos Zaxilma dagvRupa. ar daRupu-
la azerbaijani da ar daRupula
somxeTi. ratom? imitom, rom maT ipoves
TavianTi gza da WkuiT arian.
dResdReobiT nato formaluri or-
ganizaciaa. man, didi xania, dakarga
Tavisi funqcia da, faqtobrivad,
amerikis policias warmoadgens. ver
damisaxelebT verc erT magaliTs, rom
mas romelime qveyana gaemTlianebinos
an romelime konfliqti moegvarebinos.
daSliT _ ki, batono, bevri qveyana
daSala...
mivesalmebi, Tu Cvens politikosebs
azrovneba SeecvalaT da Tvali am mkv-
dradSobili organizaciisken ar gau-
rbiT. Tumca ruseTis xelisuflebam
unda dainaxos, rom am politikosTa
Soris arian iseTebic, romlebic dRes
amboben: `gaumarjos amerikas!~, xval ki
ityvian: `gaumarjos ruseTs!~, anu maTi
poziciebi aramdgradia da mudmivad
icvleba imisda mixedviT, Tu rogor
warimarTeba procesebi saerTaSoriso
politikur asparezze. aseTi adamianebi,
ra Tqma unda, ar arian sando da maTi
imediT Cven, bunebrivia, ver viqnebiT.
Tavis mxriv, arc ruseTis xelmZR-
vanelobisTvisaa xelsayreli iseT
xalxTan saubari, vinc poziciebs wara-
mara icvlis _ xan erTs acxadebs, xan
_ meores.
_ dasasrul, zviad gamsaxurdias
sikvdilis mizezTa sagamoZiebo komisi-
azec gkiTxavT. Tqveni azriT, SeZlebs
Tu ara es komisia simarTlis dadge-
nas da, saerTod, ramdenad mizanSe-
wonilad migaCniaT dRevandel viTare-
baSi am gamoZiebis Catareba?
_ me mesmis koko gamsaxurdias
gulistkivili. is zviadis Svilia da
cdilobs, ise moiqces, rogorc saWiroa.
magram man Zalian kargad icis
saakaSvilis xasiaTi. roca Camovida,
jer kidev maSin Tqva, saakaSvilma
gadamagdoo... dRes xelisuflebas
sWirdeba es gamoZieba. amiT saakaSvili
erovnuli Zalebis mozidvas cdilobs
da sazogadoebis TvalSic viTom
erovnul saqmes akeTebs. sinamdvileSi
ki, ra Tqma unda, sul ar ainteresebs,
ras daadgens es komisia; romc daadgi-
nos, ra mohyveba Sedegad? _ araferi.
ra mohyva rostovSi Catarebul
eqspertizas, romelmac daamtkica, rom
zviad gamsaxurdias Tavi ki ar
mouklavs, aramed igi mokles!
araferi!
rad unda didi gamoZieba imas, rom
gamsaxurdia SevardnaZisa da misi
garemocvis nebiT daamxes da mokles?
es aris saakaSvilis dadgmuli spe-
qtakli. da amis erTaderTi Sedegi mo-
rigi tyuili iqneba, amitom, miTqvams da
kvlav vimeoreb, nebismieri adamiani
(politikosi Tu rigiTi moqalaqe),
vinc saakaSvilis samsaxurSi Cadgeba,
saqarTvelos mteria da am qveynis mo-
mavals angrevs...
esaubra
jaba Jvania.
Tu am xelisuflebis winaaRmdeg brZola eris Ralatia, maSin moRalate var!
amerikeli eqspertebisa daskvniT,
roca saerTaSoriso finansuri orga-
nizacia `al-qaidas~ finansuri mdgo-
mareoba calsaxad uaresdeba,
radikaluri moZraoba `Talibani~ ay-
vavebis xanaSia.
aSS finansTa saministros dokume-
tebSi aRniSnulia, rom `Talibani~
fuls opiumis momSenebel avRanel
fermerebs sZalavs. garda amisa,
eqstremistebi biznesis `dacvisTvis~
gadasaxads sTxoven qveynis
mosaxleobas, romelic kanonier
mewarmeobas eweva. avRaneTSi aSS spe-
cialuri warmomadgenlis _ riCard
holbrukis gancxadebiT, Talibebi
mniSvnelovan Tanxas arTmeven
sparseTis yuris qveynebSi mvxovreb
kerZo pirebsac.
amasTan, teroristebi Cabmulni ari-
an Semosavlis Semomtan kanonsawinaaR-
mdego qmedebebSi. magaliTad, moZraoba
`hizbalaxis~ wevrebi sigaretis kon-
trabandas ewevian, yidian audio da
videoproduqciis, aseve, kompiuteruli
programebis ulicenzio aslebs.
rogorc koenma aRniSna, Talibebis
mier ukanonod miRebuli saxsrebi ukve
CarTulia msoflio finansur sistemaSi.
garkveuli periodiT adre avRaneTSi
`ISAF~-is jarebis meTauri stenli
makristali ambobda, rom udidesi fi-
nansuri nakadebi, riTac `Talibani~
sargeblobs, mokavSireebs maT mimarT
winaaRmdegobaSi xels uSlis.
amave dros, finansTa saministros
monacemebiT, `al-qaida~ saerTaSoriso
arenaze lideris poziciebs kargavs da
finansur problemebs ganicdis. mimd-
inare wlis pirveli eqvsi Tvis gan-
mavlobaSi organizaciis liderebma
oTxjer mimarTes saxalxod
Tanamoazreebs da materialuri dax-
mareba sTxoves. eqspertebis azriT, am-
Jamad `al-qaidas~ yvelaze seriozuli
finansuri problemebi aqvs. rogorc
cnobili gaxda, jer kidev SemorCenil
damfinanseblebs teroristuli orga-
nizaciis liderebma ukve acnobes, rom
finansuri sirTuleebi aucileblad
aisaxeba mebrZolebis momzadebis
doneze. mdidari sponsorebis moiZebis
SemTxvevaSi ki `al-qaida~ swrafad
daibrunebs gavlenas.
oriod dRis winaT cnobili gaxda,
rom amerikis administraciam gadawyvi-
ta, avRaneTSi sakuTari samxedro
kontingentis ricxovnobis mniSvnelov-
nad gazra. martSi aSS prezidenti acx-
adebda, rom avRaneTSi 21 aTas
amerikel jariskacs gagzavnis, axla iq
kidev 13 aTass agzavnian.
ase rom, avRaneTSi amerikuli kontin-
genti sul 34 aTasiT gaizrdeba. sten-
li makristali daaxloebiT 40 aTass
iTxovda, winaaRmdeg SemTxvevaSi ki
amerikis SeerTebuli Statebis arnax-
uli kraxi gardauvalad miaCnda.
`al-qaida~ kotrdeba, `Talibanis~ dafinanseba ki izrdeba
ilori
iumori
avtorebs ekisrebaT
pasuxismgebloba faqtebisa da
monacemebis sizusteze
redaqciis misamarTia:
Tbilisi,
zandukelis quCa #1
sareg.#01018002930
www ilori.gee-mail:[email protected]
reklamis ganTavseba
8 9 3 - 5 1 - 0 1 - 7 1
8 9 9 - 3 4 - 3 7 - 2 7
mTavari redaqtori: roland jalaRania
mT. redaqtoris moadgile: daviT qobalia
teqnikuri redaqtori: mixeil CodriSvili
gazeTis menejeri: zurab qobalia
gazeTi “ilori” uZRveba rubrikas “msoflios didi fexburTelebi”
jorj besti
daibada 1946 wlis 22 maiss, CrdiloeT irlandiaSi.
TamaSobda klubebSi: “manCester iunaitedi”, “ful-
hemi” (inglisi), “haiberiani” (Sotlandia), “tampa-bei-
raudizi” (aSS).
SeiZleba iTqvas, rom jorj besti inglisis yvela
drois saukeTeso fexburTeli iyo. amdenad, sawyenia,
rom misi kariera metad xanmokle iyo imasTan Se-
darebiT, ra SeiZleba yofiliyo. amitomac daarqves
mas metsaxelad “Wirveuli geniosi”, romelic fex-
burTelisaRvis uCveulod tandabali gaxldaT, magram,
maradonas msgavsad masac amouwuravi safexburTo ar-
senali gaaCnda. misi burTidan “gadagdeba” praqti-
kulad gamoricxuli iyo, radgam myarad inarCunebda
wonasworobas, uZlieresad urtyamda orive fexiT, xte-
boda saocrad maRla, iyo absoluturad civsisxliani,
maSinac ki ar gamoxatavda emocias, roca ulamazes
gols gaitanda xolme...
besti orjer gaxda inglisis Cempioni “manCester
iunaitedis” SemadgenlobaSi. 1968 wels ki daeufla
evropis CempionTa Tass da, amave wels, aRiarebuli
iqna evropis saukeTeso fexburTelad. swored wres-
gadasuli didebis gamo miatova man ramdenjerme didi
fexburTi, Tumca kvlav ubrundeboda xolme moedans.
samwuxarob, es didi sportsmeni ramdenime wlis win
daavadda alkoholizmis mZime formiT da gardaic-
vala.
franc binderi (bimbo)
daibada 1911 wlis 1 dekembers, avstriaSi.
TamaSobda avstriis klubebSi “sanqt-peltiensa”
da venis “rapidSi”.
binderi universaluri fexburTeli gaxldaT,
radgan igi gamodioda rogorc centrforvardi da
rogorc marjvena insaidic. igi yvelasagan gamor-
Ceuli bombardiri iyo. did brazeliel fexburTel
pelemde igi gaxldaT erTaderTi fexburTeli, vinc
maRali donis matCebSi gaitana aTasi goli. bombom
1950 wels daaneba Tavi aqtiur fexburTs da venis
“rapidis” mwvrTnelad dainiSna. swored maSin gaxda
cnobili, rom mas 756 matCSi aTasi goli gautania.
binderi meoce saukunis ocdaaTiani wlebis “ra-
pidis” udidesi fexburTeli iyo. igi ocjer gamovida
avstriis nakrebis SemadgenlobaSi, 1938 wlis anS-
lusis Semdeg ki 9-jer iTamaSa germaniis safexburTo
nakrebis SemadgenlobaSi. binderis yvelaze Sedegiani
matCi gaxldaT “rapidis” gamarjveba “SalkesTan” 1941
wels gamarTul didi germaniis CempionatSi (4:3), sa-
dac man sami goli gaitana. rogorc mwvrTneli, igi
saTaveSi edga ara mxolod venis “rapids”, aramed avs-
triis safexburTo nakrebsac.
deni blenCflaueri
daibada 1926 wlis 10 Tebervals, CrdiloeT ir-
landiaSi.
TamaSobda inglisis safexburTo klubebSi:
“barnsli”, “aston vila” da “totenhemi”.
taqtikurad metad cbieri blenCflaueri Crdi-
loeT-irlandiis nakrebis SemadgenlobaSi gamodioda
1958 wels SveciaSi gamarTul msoflio CempionatSi.
SeiZleba iTqvas, rom swored misma Tavganwirvam da
mondomebulma TamaSma aqcia “totenhemi” inglisis
erT-erT udides safexburTo klubad.
1958 wels am klubma “dubls” miaRwia, roca moigo
inglisis safexburTo Tasi da, amave dros, daeufla
evropis Tasis mflobelTa Tassac. blenCflaueris
inteleqtualuri sportuli monacemebi SesaniSnavad
iyo Serwymuli meore gverdiTi naxevarmcvelis deiv
makkeivis uZlieres flangur garRvevebTan. maSin, roca
fexburTelebi naklebad Cndebodnen teleekranebze,
SeiZleba iTqvas, rom blenCflauers mudam jgrod das-
devdnen teleJurnalistebi, radgan misi yoveli in-
terviu iyo maRalprofesiuli, WeSmaritebasTan axlo
mdgomi da saintereso. rogorc es xSirad emarTebaT
xolme uZlieres fexburTelebs, misi samwvrTnelo ka-
riera “CelsiSi” didad Sedegiani ar gamodga.
deni blenCflaueri gardaicvala 1993 wels.
giorgi jalaRania
msoflios didi fexburTelebi
* * *
buzi Tavis SvilTan erTad
melot Tavze daseirnobs:
_ Svilo, Senxela rom viyavi,
aq uRrani tye iyo...
* * *
guruli qalis filosofia:
_ gaTxoveba mxolod imiza
Rirs, nena, rom geigo, ratom ar
Rirs gaTxoveba!
* * *
kaci mkiTxavTan mivida.
mkiTxavma banqoSi Caixeda da
eubneba:
_ vaime, didi ubedureba ge-
lodeba, or dReSi coli mo-
gikvdebaT!
_ eg vici, Sen is miTxari, da-
miWeren Tu ara...
* * *
wignis bazrobaze myidveli
ekiTxeba gamyidvels:
_ ra Rirs es wignebi?
_ erTi, 25 lari, meore ki _
50 lari.
_ ki magram, isini xom zus-
tad erTnairebi arian, raSia
gansxvaveba?
_ fasSi, batono, fasSi!
* * *
maro mixos ekiTxeba:
_ mravalferovneba rasa
niSnavs?
_ es niSnams mayvalasa, eli-
kosa, merisa...
_ gasagebia, ese igi _ mituai,
zaqroi, petai...
_ qalo, Sena mravalferov-
nebasa bozobaSi nu urev...
12 29 ivnisi 2010
9771987896009
Cai, Txili Tu Wyinti simindi?ukve didi xania, Cai da ci-
trusi samegrelos mosaxleo-
bis marCenali aRar aris, ami-
tomac xalxma interesi da-
karga da mTeli yuradReba
Txilze gadaitana. garkveuli
drois ganmavlobaSi Txilma
Caanacvla kidec Cai da ci-
trusi, Tumca amJamad aRarc
isaa momgebiani.
axla samegreloSi Txilis
plantaciebis gaSenebis bumia;
Sendeba yvelgan _ saxnav-saTes
Tu naCaiar farTobebze, ramac
simindis marcvlis warmoebis
Seamcira da, Sesabamisad, ka-
tastrofulad gazarda misi
sabazro Rirebuleba. zugdi-
dis bazrebSi simindis Sar-
Sandeli mosavali ukve aRar-
sadaa, xolo wlevandeli, jer
kidev Wyinti marcvali, fuTi
17-18 lari Rirs.
samwuxarod, ganadgurebu-
lia Cais kulturac, dRemde
darCenili farTobebi ki mouv-
lelobis gamo gavelurebulia.
arada, marto zugdidis
raionSi mTliani Semosavlis
80% meCaieobaze modioda da am
dargSi 25 000-ze meti adamiani
iyo dasaqmebuli. am sferoSi
Seqmnili savalalo mdgoma-
reobis gamo isini umuSevrad
darCnen.
qarTuli Cais gadarCenis
perspeqtivebze TavianT mo-
sazrebebs gviziareben am dar-
gis profesionali specialis-
tebi: vaJa fifia, geno Todua
da Tamaz canava.
vaJa fifia, eqsperti me-
Caieobis dargSi: meCaieobaSi
da Cais mrewvelobaSi ganxor-
cielebulma privatizaciam sa-
surveli Sedegi ver mogvca,
radgan saxelmwifos mxridan
mZlavri finansuri daxmarebis
gareSe meCaieobis dargis
mTlianad aRdgena SeuZlebe-
lia. Turme meCaieobis arcerT
qveyanaSi es dargi libera-
luri sabazro principebis
gamoyenebiT ar imarTeba. qvey-
nis bazari gajerebulia
ucxouri dabali xarisxis Cais
produqciiT, xolo Cveni me-
Caieebi usaxsrobis gamo vera-
fers akeTeben. sanam sul ar
gadaSenebula Cais kultura,
mdgomareobis sasikeTod Se-
mobruneba nawilobriv mainc
SeiZleba, risTvisac aucile-
belia, saqarTvelos mTavrobam,
soflis meurneobis saminis-
trom venaxTan erTad Cais
kulturis mimarTac gamoav-
linon saxelmwifoebrivi po-
zicia da meCaieobis raione-
bisTvis prioritetad aRia-
ron.
geno Todua, soflis meur-
neobis mecnierebaTa doqtori,
profesori: meCaieobis aRdge-
nisa da dargis gadarCenisaT-
vis saxelmwifos mxridan dax-
mareba aucilebelia. swored
saxelmwifom unda itvirTos
axali teqnologiebis SemuSa-
vebac, raTa Cvenma Caim daak-
mayofilos saerTaSoriso baz-
ris moTxovnilebebi.
Tamaz canava, saqarTvelos
subtropikuli meurneobis ins-
titutis profesori: Cemi sa-
mecniero saqmianoba dakavSi-
rebuli iyo Cais kulturasTan,
misi meqanizaciis donis amaR-
lebasTan, mosavlianobis
gazrdasTan. amJamad Cai kerZo
seqtoris sakuTrebaa, magram
usaxsrobis gamo Znelia misi
movla-patronoba. Cven, dargis
specialistebs, gvaqvs winada-
deba, romelic SesaZlebels
gaxdis meCaieobis aRorZinebas.
Cais farTobi 3-dan 5-heqtramde
unda gadaeces fermerul meur-
neobebs, romlebic mokrefil
Cais foTols TavianT plan-
taciebTan axlos agebul Cais
minifabrikebSi gadaamuSaveben.
aseTi minifabrika 50 000 la-
ramde dajdeba. es Tanxa maT 4-
5-wliani kreditis saxiT
saxelmwifom unda gamouyos.
fermerebi garkveuli vadiT
unda gaTavisufldnen gada-
saxadebisganac.
lado qiria
zugdidi
mas Semdeg, rac me-19 saukuneSi ingliselebma
aRadgines sportis uZvelesi saxeoba, msoflios
yvela qveyanaSi ibadebodnen didi fexburTelebi,
romlebic qmnidnen mTel epoqas da maTi miRwe-
vebi oqros asoebiT iwereboda planetis spor-
tul istoriaSi. isini gvxiblavdnen Taviani sa-
fexburTo saSemsruleblo ostatobiT. es xde-
boda maSin, roca fexburTi is-is iyo idgamda
fexs msoflioSi da jer kidev arsad ar iyo aSe-
nebuli, aramc Tu giganturi, aramed aTasmayu-
rebliani stadionebic ki. magram swored maTma
ostatobam daudo saTave sportis am ulamazes
saxeobas, romelsac dRes lamis mTeli msoflio
eTayvaneba. mas Semdeg uamravi didi fexburTeli
moevlina samyaros, magram Cveni rubrika mainc win
ayenebs im didi sportsmenebis xsovnas, romelTac
msoflios ganaxlebuli saxiT uZRvnes jer ki-
dev Cvens welTaRricxvamde didi xniT adre Ci-
neTSi Sobili sanaxaobrivi sporti _ fexburTi!
male dainteresebul pirTa viwro wreSi aRia-
rebuli es sanaxaoba masiur RonisZiebad iqca, ra-
mac warmoqmna Sesabamisi sportuli bazebis aSe-
nebis aucilebloba. swored warsulis didi fex-
burTelebis damsaxurebaa, rom gvaqvs SesaniSnavi
sportuli kompleqsebi “marakana”, “acteka”, “nou
kampi”, “santiago bernabeu”, “luJnikebi”, “olim-
piaStadioni”, “hempden parki” da sxva da sxva. swo-
red am sportul “monstrebs” avseben pirTamde
dRevandeli fexburTis “grandebi”, romlebic mon-
domebiTa da warmatebiT agrZeleben TavianTi
didi winaprebis saqmeebs.
am rubrikiT Cven gagacnobT msoflios fex-
burTis pionerebsac da im did Tanamedrove fex-
burTelebsac, romlebic qmnian msoflio fex-
burTis istorias.