igitale nieuwsbrief van de organisten en kerkmusici jaargang 1 … · 2020-04-28 · en zijn...

uitgave van de KNOV en GOV-VvK

jaargang 1 | 2008

nummer 1 | juli

Digitale nieuwsbrief van de

Koninklijke Vereniging van

Organisten en Kerkmusici

jaargang 13 - 2020

nummer 01 - januari

Sweelinck-oeuvreprijs voor het Orgelpark

Het bestuur van de Stichting Jan Pieterszoon Sweelinckprijs heeft op advies van de jury be-sloten deze prijs toe te kennen aan het Orgelpark, omdat dit ini-tiatief uniek is in zijn opzet.

Het 0rgelpark beschikt over een bijzondere collectie orgels. Aparte vermelding verdient het Utopa-orgel met de digitale speeltafel en zijn uitgebreide speelmogelijk-heden.

Het Orgelpark is mede dankzij compositieopdrachten een broed-plaats voor nieuwe orgelmuziek en durft ongebaande wegen te kiezen. Het biedt een podium voor jong talent en vormt ook een verbinding met de wetenschap. Met dit alles levert het Orgelpark een grote bijdrage aan de Neder-landse orgelcultuur.De prijs wordt op zaterdagavond 9 mei 2020 tijdens een feestelijk concert uitgereikt. Aan dit concert werken eerdere winnaars van de Sweelinck-Mullerprijs mee: Jacob Lekkerkerker, Hugo Bakker en Laurens de Man.De jury werd gevormd door Klaas Stok en Hans Leenders.

www.orgelpark.nl

Ingebruiknemingvan het Monteverdi-orgelOp zondag 19 januari a.s. om 15.30 uur zal in de St.-Franciscus Xaveriuskerk (Amersfoort) tijdens een concert van het ensemble Le Nuove Musiche o.l.v. Krijn Koetsveld het zogenaamde ‘Monteverdi-orgel’ in gebruik worden genomen. Het instrument werd in opdracht van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF) gebouwd door de firma Klop uit Garderen. Pieter van Dijk heeft het NMF als extern advi-seur bijgestaan.

Gek genoeg was tot op heden niemand op het idee gekomen om een orgel te maken waarover Claudio Monteverdi in 1610 zo liefdevol spreekt: een orgel met houten pijpen (‘organo di legno’) met een prach-tige liefelijke (‘suave’) klank, die zo mooi samen-smelt met stemmen en instrumenten. Krijn Koets-veld kwam tijdens het opnemen van alle madrigalen met ensemble Le Nuove Musiche op dit idee dit or-gel te bouwen. Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, dat hoogwaardige muziekinstrumenten in bruikleen geeft aan professionele musici en conser-vatoriumstudenten, omarmde het project. Na een intensief en zorgvuldig traject van anderhalf jaar, is het orgel voltooid. Het instrument is gebouwd met open cipressenhou-ten pijpen, volgens een ontwerp naar voorbeelden van instrumenten en decoraties uit Venetië in de vroege zeventiende eeuw. Het orgel is in Italië door Michele Barchi voorzien van prachtige decoraties. De windvoorziening kan met de hand worden be-diend, waardoor een bijzondere rustige klank kan worden gerealiseerd.Tickets voor het concert, dat ca. 2,5 uur duurt: www.lenuovemusiche.nl. Toegang: € 23,50.

Een filmpje over het project: https://www.youtube.com/watch?v=0GPm-SI_tDk Ontwerptekening front Monteverdi-orgel

Het bestuur van de KVOK

en de redacties van

Het Orgel

en

Muziek & Liturgie

wensen u een goed en muzikaal 2020

Foto: Jan Smelik

2 NotaBene | Januari 2020

Nieuws

Borstbeeld Jan Zwart in OrgelmuseumOp zaterdag 21 december is tijdens een speciale middag in het Or-gelmuseum een borstbeeld onthuld van Jan Zwart (1877-1937). Hans Mudde, de oudste kleinzoon van Zwart, onthulde de buste. Het borstbeeld is vervaardigd door de Doornspijkse kunstenares Bea Roo-zendaal, die eerder voor het museum al een borstbeeld vervaardigde van Jan Pieterszoon Sweelinck. Dankzij donaties van een aantal stich-tingen en bijdragen van particulieren was het mogelijk dit borstbeeld te laten maken.Jan Zwart was organist van de Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk in Amsterdam van 1914 tot aan zijn dood. Hij was de eerste organist in Ne-derland die door reguliere bespelingen voor de radio een groot publiek wist te winnen voor het kerkorgel. Hij was ook een kundig pedagoog en orgelhistoricus. Een van zijn bekendste leerlingen was Feike Asma. Zwart schreef vele publicaties over het orgel en was een groot bewonderaar van compo-nist-organist-klavecinist Jan Pieterszoon Sweelinck, die mede door hem ook weer in de belangstelling kwam. Zwart componeerde zelf ook orgel-muziek, die geliefd was bij orthodox-protestanten.Na zijn dood is er rond zijn persoon en muziek een ware cultus ont-staan, die in bepaalde kringen tot op de dag van vandaag voortleeft. Vier van zijn zonen gingen ook de muziek in, een dochter trouwde met een organist, en momenteel zijn zes kleinzoons actief in de muziek, als organist, dirigent of musicoloog.

www.nationaalorgelmuseum.nl Hans Mudde onthult het borstbeeld van Jan Zwart Foto: Nationaal Orgelmuseum

Borstbeeld van Jan Zwart Foto: Nationaal Orgelmuseum

Boek over Hessel de Harder

Recent verscheen het boek De blinde musicus uit Workum. Het betreft een biografie van Hessel de Harder (1915-1987), geschreven door zijn dochter Marie-Anne de Harder. Zij beschrijft de levensloop van haar va-der, die op zijn tiende jaar door een ongeluk blind werd. Vanaf dat moment was hij voor zijn verdere scholing aangewezen op de blindeninstituten. Daar werden de leerlin-

gen in de meeste gevallen opgeleid tot typische blindenberoe-pen, zoals matten vlechten en bezems maken. Hessel koos zijn eigen weg en werd musicus. Marie-Anne de Harder beschrijft zijn jeugd in Workum en de blindenzorg in die tijd. Zij volgt het leven van haar vader als organist, beiaardier, ambtenaar en muziekdocent. Ook vertelt ze een aantal persoonlijke herin-neringen aan haar vader. Hessel de Harder was lid van de Nederlandsche Organisten Vereniging. Met dit boek wil de schrijfster laten zien hoe bijzonder het was dat haar vader als blinde uiteindelijk een volwaardige plaats in de maatschappij wist te veroveren.Meer info: www.elikser.nl/de-blinde-musicus-uit-workum.htm

3NotaBene | Januari 2020

Nieuws

Bob van der Linde organist Martinikerk SneekBob van der Linde is met in-gang van 1 januari 2020 de nieuwe organist en kerkmu-sicus van de Martinikerk te Sneek (de Protestantse Ge-meente Sneek). Hij volgt Dirk S. Donker op, die vanaf 1963 organist was van de Martini-kerk. Van der Linde studeerde or-gel- en kerkmuziek bij Reitze Smits en Mark Lippe aan het HKU Utrechts Conservato-rium, waar hij in 2017 zijn Ba-chelor en in 2019 zijn Master of Music diploma behaalde. Zijn studie beiaard bij Frans Haagen aan de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort sloot hij in 2019 eveneens af met een Masterdiploma. Hij won als beiaardier diverse prijzen op internationale improvisatie- en in-terpretatieconcoursen te Goes (2015), Breda (2016) en Springfield-USA (2017). Vanaf 2018 is hij stadsbeiaardier van Arnhem.In zijn nieuwe functie in Sneek zal hij de wekelijkse diensten in de Oos-terkerk en Martinikerk spelen. Daarnaast speelt hij maandelijks een middagdienst in de Anglican Church van Zwolle.Website: http://bobvanderlinde.nl

Nieuw orgel voor Hersteld Hervormd Ridderkerk

J.L. van den Heuvel Orgelbouw heeft de opdracht gekregen voor de bouw van een nieuw tweeklaviers orgel in de Sionskerk van de Her-steld Hervormde Gemeente te Ridderkerk.

Het wordt het derde orgel dat de orgelbouwer voor Ridderkerk maakt. In 1972 werd het orgel van de hervormde Singelkerk (32/IIIP) in ge-bruikgenomen. In 1980 plaatste Van den Heuvel een Frans-romantisch getint orgel (34/IIP) in de Bethelkerk van de Gereformeerde Gemeente. De Sionskerk werd in maart 2015 in gebruik genomen. Daarvoor kwam de in 2004 ontstane Hersteld Hervormde Gemeente bijeen in de Gefor-meerde Kerk (vrijgemaakt) in Ridderkerk.

De in klassieke stijl in baksteen opgetrokken Si-onskerk, ontworpen door Architectenbureau Born, biedt plaatst aan zo’n 700 kerkgangers van deze streekgemeente. Het Van den Heuvel-orgel krijgt een plaats boven de

kansel. Het ontwerp van de orgelkas is, evenals dat van de preekstoel, in laat-negentiende-eeuwse, begin-twintigste-eeuwse stijl. Het orgel-meubel en de balustrade worden uitgevoerd in eiken.Het instrument krijgt 28 stemmen, verdeeld over Hoofdwerk, Zwelwerk en Pedaal. Naar verwachting wordt het orgel in 2021 opgeleverd.Website orgelbouwer: http://vandenheuvel-orgelbouw.nl

Ontwerptekening Van den Heuvel-orgel, Sionskerk, Ridderkerk

Orgelbusreis naar WestfalenVan dinsdag 26 t/m donderdag 28 mei 2020 (tussen Hemelvaart en Pinksteren) is er een driedaagse orgelbusreis naar Westfalen met de plaatsen Paderborn, Soest, Ostönnen en Oelinghausen. Het eerste orgelconcert op dinsdag is in de Domkerk van Paderborn, waar drie orgels staan: een torenorgel, een koororgel en een crypteorgel. Dom-organist Tobias Aehlig zal hier een concert geven. Aansluitend wordt de Abdinghofkerk achter de Hoge Dom bezocht, waar deelnemers het grote Emil Hammer-orgel kunnen bespelen.Op woensdag wordt de Sankt Petrikirche te Soest (Duitsland) bezocht, waar een Späth-orgel uit 2006 staat. Daarna gaat de reis door naar de St.Pauluskerk, waar zich een geheel origineel E.F.Walcker-orgel bevindt uit 1895. Op beide orgels zal mevr. Arnsmeier een concert geven. Ook hier kunnen de deelnemers de orgels bespelen. Op donderdag wordt het oudste bespeelbare orgel in Europa bezocht, dat in de Andreaskerk van Ostönnen staat en dat acht registers telt. Het grootste deel van de orgelpijpen dateert uit 1430. Gijsbert Lekker-kerker zal een programma spelen met orgelwerken uit die periode. De reis eindigt in de kloosterkerk van Oelinghausen met een prachtig oud orgel uit 1714 van Bernhard Klausing, waar, na het orgelconcert door Peter Volbracht, de vijftien deelnemers weer kunnen spelen.Er wordt overnacht in het Hanse Hotel in Soest. De reisleiding is in handen van Hennie Lekkerkerker. Informatie en aanmelden per mail bij Gijsbert Lekkerkerker: [email protected] of via www.orgelreizen.nl. Daar staat meer informatie en is een brochure te down-loaden.

Foto: http://bobvanderlinde.nl


Nieuws

NotaBene is de digitale nieuwsbrief van de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici, opgericht op 12 decem-ber 2008 te Leeuwarden

Adres bestuur Hans Beek | Klipper 49 | 9801 MT Zuidhorn | 0594 50 78 76 | [email protected]

© KVOK 2020ISSN 1876-2921

EindredactiePeter Ouwerkerk (even maanden) Schweitzerstraat 116 | 2131 RJ Hoofd-dorp

Jan Smelik (oneven maanden) | H. van Steenwijckstraat 10 | 8331 KK Steenwijk

E-mailadres [email protected]

CorrectorKees Kugel, Noordhorn

AgendaConcertaankondigingen in de Agenda kosten € 2 per concert. Opgave van concerten kan uitsluitend geschieden via het aanmeldformulier op www.hetorgel.nl.

Advertenties Bureau van Vliet B.V. | Postbus 20 | 2040 AA Zandvoort | 023-5714745 | contactpersoon: Luciène Paap | [email protected] | website: www.bureauvanvliet.com

AbonnementenHans Beek | Klipper 49 | 9801 MT Zuidhorn | 0594 50 78 76 | [email protected]

colofonMasterclass over De Klerk/AndriessenDe kleine Oud-Katholieke Organisten Vereniging houdt op 16 mei haar jaarvergadering in Haarlem. Ze heeft Gonny van der Maten bereid gevonden om een masterclass te geven over de kleinere werken van Andriessen (bijv. Intermezzi) en Albert de Klerk (bijv. Inventionen). Al eerder gaf Gonny van der Maten zo’n masterclass, op de KVOK-studiedag Andriessen/De Klerk in 2017. Door het samenvallen van allerlei andere activiteiten op orgelgebied en deze studiedag in de Oud-Katholieke Kerk hebben mogelijk belangstellende organisten deze masterclass gemist. Leden van de KVOK kunnen aan de masterclass meedoen voor een geringe vergoeding van € 5. De master-class wordt in twee gedeelten, ’s ochtends en ’s middags, gegeven in de St. Josephkerk. Op het orgel van deze kerk speelden Andriessen en de Klerk. Aanvang half elf. U kunt zich opgeven bij Kees Blijdorp: [email protected]

Hendrik Andriessen en Albert de Klerk in 1977 Foto: archief familie De Klerk

Prestigieuze Duitse prijs voor organist Ben van OostenDe prestigueuze Opus Klassik 2019 werd zaterdag 7 december 2019 in het Amsterdamse Orgel-park uitgereikt aan organist Ben van Oosten door Manfred Görgen (GeneralManager MDG). Van Oosten krijgt de onderscheiding vanwege zijn uitmuntende opname van het orgelwerk van César Franck (1822-1890). Na het verschijnen (2018) werd de Franck-box (4 cd’s), opgenomen op het fameuze Aristide Cavaillé-Coll-orgel in de Saint-Ouen te Rouen (Frankrijk), reeds bekroond met de Preis der Deutschen Schallplattenkritik.In 2010 werd Ben van Oosten (1955) benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Frankrijk eerde Van Oosten vanwege zijn verdiensten voor de Franse orgelcultuur. Zo werd hij driemaal onderscheiden door de Parijse Société Académique Arts, Sciences et Lettres. De Franse regering benoemde hem in 1998 tot Ridder en bevorderde hem in 2011 tot Officier in l’Ordre des Arts et des Lettres. Zijn cd-opnamen van het Franse symfonische orgelrepertoire werden met vele internationale prijzen onderscheiden (o.a. Choc du Monde de la Musique, Preis der Deutschen Schallplattenkritik, Diapason d’Or). Zijn Dupré-integrale werd in 2011 bekroond met de prestigi-euze Echo Klassik Preis 2011.

Ben van Oosten na de uitreiking van de Opus Klassik 2019

Foto: Pieter Baak


Nieuws

Grote Kerk Drachten viert een jaar lang 200-jaar Hillebrand-orgelDe Grote Kerk van Drachten viert in 2020 een jaar lang het tweehon-derdjarig bestaan van het orgel dat de Duitse orgelbouwer Johan Adolf Hillebrand (1786-1846) in 1820 bouwde. Een commissie heeft op verzoek van de Protestantse Gemeente van Drachten en de Stichting Vrienden van de Grote Kerk te Drachten een uitgebreid feestprogram-ma samengesteld.

Het jubileumjaar begint met een concert van De Nederlandse Bachaca-demie op zaterdag 22 februari 2020. Het koor van professionele zangers, getalenteerde amateurs, muziekvakstudenten en koorschoolleerlingen o.l.v. Hoite Pruiksma zingt cantates voor de veertigdagentijd. Het orgel wordt bespeeld door Jochem Schuurman. Op deze avond vindt ook de opening plaats van het Hillebrand-jaar, door Marjan Sijperda, wethouder Kunst en Cultuur van de gemeente Smallingerland.Door het jaar heen zijn er orgelconcerten door organisten als Everhard Zwart (13 maart), Minne Veldman (24 april), Eeuwe Zijlstra (5 mei), Gert van Hoef (5 juni), Euwe de Jong en Sybolt de Hong (12 september) en Martin Mans (6 november). De reeks wordt afgesloten met een advents- en kerstconcert op vrijdag 11 december, waaraan het koor Choral Voices uit Groningen meewerkt.Een van de hoogtepunten van het jubileumjaar is de voorstelling ‘Polle de Orgeljongen’. Alle kinderen van de groepen 4, 5 en 6 van de basisscholen en de leerlingen van de scholen voor speciaal onderwijs in Smallinger-land worden uitgenodigd om tussen 14 en 25 september met hun klas deze voorstelling te bezoeken. Organist Eeuwe Zijlstra en theaterspeler Frank Belt nemen de kinderen mee op een muzikaal avontuur waarbij ze van alles leren over het orgel en ervaren wat muziek met je kan doen. In

samenwerking met schouwburg De Lawei is ook een randprogramma samengesteld. Op de zaterdagen 5 en 12 september kunnen de kinderen – met ouders, grootouders en andere belangstellenden – het orgel van dichtbij bekijken en ook bespelen. Op vrijdag 9 oktober verzorgt ‘orgelmeneer’ Jelle de Jong een concert en op dinsdag 13 oktober verzorgt ‘De Lawei op locatie’ vijf keer de workshop Orgel bouwen van Orgelkids.Op 22 oktober 1820 werd het Hillebrand-orgel ingewijd. Dat wordt gevierd met een feestweekend, dat begint op donderdag 22 oktober 2020 met een orgelconcert van Eeuwe Zijlstra, gevolgd door een open orgelavond op vrijdag 23 oktober, een concert van stemkunstenares Greetje Bijma en organist Hayo Boerema op zaterdag 24 oktober en een kerkdienst met als thema ‘Met hart en ziel’ op zondag 25 oktober.

Presentatie uitkomsten Choral Evensong-onderzoek (UK & NL)Hoe komt het dat de Choral Evensong zo populair is en steeds meer bezoekers trekt, zowel in Engeland als in het post-seculiere Nederland? Wie is nu eigenlijk die trouwe bezoeker van de Choral Evensong? En waarom komen mensen hiernaartoe? Wat motiveert hen? Wat is hun muzikale en (al dan niet) kerkelijke achtergrond? Deze vragen staan centraal in het onderzoek 'Choral Evensong Experiences'.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door dr. Hanna Rijken van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) en parallel in Engeland aan Oxford University door Kathryn King. Op donderdag 13 februari 2020 presenteren ze in de Lutherse Kerk in Utrecht de voorlopige uitkomsten.Voorafgaand aan de officiële presentatie houdt dr. Jonathan Arnold een lezing over het onderwerp ‘Sacred Music in a Post-Secular Age’. Arnold was, voordat hij geordineerd werd, professioneel zanger in St. Paul’s Cathedral Choir en zong vele opnames met The Sixteen, Polyphony, het Ga-brielli Consort en The Tallis Scholars. Zijn latere werkzaamheden zijn Dean of Divity en fellow van Magdalen College Oxford, director of communi-ties and partnerships Canterbury en auteur van diverse boeken waaronder Music and Faith. Conversations in a Post-Secular Age (2019).

ProgrammaHet programma bestaat uit twee delen. Tot 16.00 uur is de voertaal Engels, na 16.00 uur zal dr. Hanna Rijken een publiekspresentatie geven in het Nederlands.

13.30-14.00 uur Inloop met koffie en thee14.00-14.10 uur Welkom en inleiding door prof. dr. Marcel Barnard (PThU Amsterdam)14.10-14.40 uur Lezing: Music & Faith in A Post-Secular Age – dr. Jonathan Arnold 14.40-14.45 uur Muziek: Engelse hymn14.45-15.00 uur Gelegenheid voor vragen en gesprek

Foto: Stichting Vrienden van de Grote Kerk Drachten


Nieuws

15.00-15.15 uur Pauze

15.15-15.45 uur Presentatie voorlopige uitkomsten onderzoek: Choral Evensong Experiences (UK), Kathryn King MA (PhD student Ox-ford University); Choral Evensong Experiences (NL), dr. Hanna Rijken (PThU Amsterdam)15.55- 16.00 uur Muziek: Engelse hymn16.00 -16.30 uur Vervolg presentatie Choral Evensong & Festival of Lessons and Carols Experiences (NL)16.30-17.00 uur Gelegenheid voor vragen en gesprek17.00-17.05 uur Muziek: Engelse hymn17.05-17.15 uur Afsluiting

19.00-20.00 uur (facultatief) Choral Evensong & Pub Choral Evensong in de Domkerk Utrecht gezongen door het Kampen Boys Choir o.l.v. Rintje te Wies. Met Revd. dr. Jonathan Arnold en Revd. prof. Marcel Barnard. Toegang vrij, collecte bij de uitgang.

Na afloop mogelijkheid tot ontmoeting in de pub.

DeelnameDe deelnamekosten van het symposium bedragen € 10, inclusief consumptie (studenten € 5). Graag vooraf aanmelden via: https://www.pthu.nl/actueel/agenda/!/8310/presentatie-uitkomsten-onderzoek-choral-evensong-experiences

Kampen Boys Choir o.l.v. Rintje te Wies Foto: Facebook Kamper Boys Choir

DEZE MAAND IN Het ORGEL

• Orgelgebruik in de protestantse kerkdienst tussen 1886 en 1938. Deel 6 (slot): De betekenis van (orgel)muziek in de liturgie - Jan Smelik

• Franse renaissancefronten (1): Het orgel in de Église Saint-Chaffre van Le Monastier-sur-Gazeille (Haute-Loire) - Auke H. Vlagsma

• Vormgevend gebruik van klank en dynamiek, toegelicht vanuit het perspectief van musiceren op orgel - Klaas Hoek

• De vrijwillige organist: een gave Gods of iemand met een arbeidsovereen-komst? En heeft de organist recht op vakantiedagen? - Harrie den Besten

• Het werk van de orgelmakers Brammertz en Gilman in Nederland en het gebruik ervan (1) - Frans Jespers

• De intonateur (1): Kleur aan klank en klank aan kleur. Een portret van Olav Oussoren - Frans Brouwer

• Besprekingen

• Ontvangen bladmuziek

• De Achterplaat: Een aanbeveling van Franz Liszt - Frits Zwart

Nabestellen: [email protected]


Nieuws

Albert Schweitzer-orgel in ZwolleNa een jaar van weinig orgelklanken in Academiehuis de Grote Kerk van Zwolle klinkt sinds begin december weer een groot orgel: op za-terdag 14 december 2019 werd het tijdelijke orgel Kerk in gebruik genomen. Met een gevarieerd concert door organist Toon Hagen en saxofoonkwartet Nomen Nominandum kon het publiek kennismaken met dit orgel, ook wel het Albert Schweitzer-orgel genoemd.

Het grote Schnitger-orgel in het Acade-miehuis de Grote Kerk staat inmiddels een jaar leeg, in af-wachting van een ingrijpende restau-ratie. Omdat dit meerdere jaren gaat duren, is gezocht naar een tijdelijk ver-vangend orgel. Het tijdelijke orgel is af-komstig uit gebouw de Leeuwenbergh te Utrecht. Het werd daar gebouwd door Dirk Andries Flen-trop, die tegelijkertijd de vorige restauratie van het Schnitger-or-gel in Zwolle (1953-1956) uitvoerde. Aan het Leeuwenbergh-orgel is te horen hoe Flentrop zich voor zijn eigen orgels liet inspireren door het Schnitger-orgel. In Utrecht was Flentrop aanbevolen door de bekende arts/theoloog Albert Schweitzer. Ook in Zwolle had Schweitzer contacten. In 1932 gaf hij een concert op het Schnitger-orgel Hij logeerde in Zwolle bij de bekende dominee Gerardus Horreüs de Haas.

In de Leeuwenberghkerk zijn vele orgelconcoursen gehouden. Ook wer-den er examens afgenomen op het orgel. Veel Nederlandse organisten hebben daar herinneringen aan. Maar vorig jaar werd het orgel uit de Leeuwenbergh verwijderd in verband met een nieuwe bestemming voor het gebouw. Juist op dat moment werd in Zwolle besloten dat de pijpen uit het Schnitger-orgel verwijderd moesten worden om ze te bescher-men tegen bouwstof. Na de verbouwing zou er behoefte zijn aan een tijdelijk orgel. Overplaatsing van het orgel uit de Leeuwenbergh naar Zwolle was daarmee een win-win situatie geworden.

Inmiddels zijn de plannen in Utrecht gewijzigd. Het Albert Schweitzer-orgel gaat te zijner tijd terug naar de Leeuwenbergh. Maar voor het zover is, zal het enkele jaren te horen zijn in Zwolle. De klank komt volledig tot zijn recht in de prachtige akoestiek van de Grote Kerk. Voor het komende seizoen is een concertserie in ontwikkeling, waarbij het orgel in allerlei combinaties gebruikt gaat worden. Het Academiehuis wil daarmee een nieuw publiek bereiken. Maar ook voor de liefhebbers van pure orgelmuziek zal er veel te genieten zijn.

Website: www.academiehuis.nl

Richard Bot veertig jaar kerkmusicusOp zondag 13 oktober 2019 vierde Richard Bot dat hij veertig jaar kerkmusicus was in Voorschoten, eerst in de parochiekern Moeder Gods en later in de samengevoegde parochiekern St.-Laurentius, die inmiddels deel uitmaakt van de parochie H. Augustinus. Naar aan-leiding hiervan schreef Ben Hillen onderstaand artikel dat in het de-cembernummer van het Gregoriusblad gepubliceerd werd.

In een plechtige eucharistieviering in de St.-Laurentiuskerk te Voor-schoten, met als hoofdcelebrant mgr. A. van Luyn sdb, oud-bisschop van Rotterdam, werd onder leiding van Richard Bot, met Louise Hillen als organist, het Amsterdams Blazersensemble en het parochiekoor H. Laurentius de feestelijke Missa Brevis in Bes van Christopher Tambling ten gehore gebracht. Mgr. van Luyn sprak Richard Bot toe en dankte hem voor zijn inzet van veertig jaar als kerkmusicus en speldde hem daarvoor de gouden Gre-goriusmedaille op.Tijdens de receptie na de viering werd Richard Bot toegesproken door Hans Speetjes, secretaris van het Hoofdbestuur van de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging (NSGV). Hij memoreerde dat Richard al vanaf de jaren 1977/78 lid was van het Diocesaan bestuur van de NSGV. Richard Bot is sinds 2008 Algemeen Voorzitter van de NSGV en vanaf 2016 voorzitter van de Diocesane Instelling Sint-Gregorius voor litur-gische muziek in het Bisdom Rotterdam. Daarnaast is hij al vele jaren redacteur van het Gregoriusblad.Voor de geschiedenis van de Nederlandse kerkmuziek is hij belangrijk. In zijn ‘Dikke Bot’ heeft hij als promotieonderzoek de geschiedenis van de katholieke kerkmuziek beschreven tot medio de jaren zestig. Ook is Richard Bot docent Gregoriaans & Katholieke Kerkmuziek aan het Conservatorium van Amsterdam sinds 1990. Vanaf 1986 werkt Richard voor het Bisdom Rotterdam als medewerker Liturgie & Kerk-muziek en sinds 2015 als diocesaan referent voor Kerk, Interieur en Kerkelijke Kunst. Voor zijn buitengewoon grote verdiensten voor de Nederlandse katholie-ke kerkmuziek is Richard daarom onderscheiden met het Ereteken voor Bijzondere Verdiensten van de Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging.Richard kreeg van de parochiekern St. Laurentius de Laurentiuspen-ning uitgereikt door de locatie-referent Dirk Gudde die hem uitgebreid toesprak. Voor Richards vrouw Yvonne en zijn dochter Esmée waren er uiteraard bloemen.


vERENIGINGSNIeuws

Afdelingen

DRENTHE - Leo Ridderbos | Ballastweg

15 | 7741 ZM Coevorden | 0524-51

74 61 | [email protected]

FRYSLÂN - Jelle Rollema | Buorren 29

| 9014 CD | Tersoal | 0515-521261 |

[email protected]

GELDERLAND - Danny Koschinski |

Nachtegaalstraat 108 | 7481 AV

Haaksbergen | 053-5742980 |

[email protected]

GRONINGEN - Ties Wildeboer |

Wethouder Huismanlaan 34 |

9902 LR Appingedam | 0596-682956

| [email protected]

LIMBURG - Huub Geurten | Hofstraat

12 | 6121 ZE Born | 046-4857919 |

[email protected]

NOORD-BRABANT - Rens Swart |

Perzikgaarde 7 5103 EH Dongen |

0162 31 31 91 |

[email protected]

NOORD-HOLLAND - Sybren Boukes |

Roelat 50 | 1906 VG Limmen | 072-

505 48 50 | [email protected]

OVERIJSSEL - Bastiaan Nuijen |

Pastoor Schnei derstraat 7 | 7545 CM

Boekelo | 053-4303029 |

[email protected]

UTRECHT en FLEVOLAND ZUID-OOST

Leendert Verduijn | Johann de

Wittlaan 19 | 2805 CM | Gouda|

[email protected]

ZEELAND - Bert Geleijnse |

Torenstraat 45 | 4353 AB |

SEROOSKERKE | Tel.: 0118 591016 |

[email protected]

ZUID-HOLLAND-NOORD - Jan van der

Spek | Gerrit van Heemskerkstraat

21 |2671 AT NAALDWIJK | Tel.: 070-

3662493 | [email protected]

ZUID-HOLLAND-ZUID - Peter van de

Minkelis | Rijshoutstraat 33 |

3361 ET SLIEDRECHT | apvdminkelis@

hetnet.nl

LimburgVerslag van de Hauptwerksessie op 21-11-2019 in Sittard.De laatste jaren hebben in Lim-burg veel organisten, zowel amateurs als professionals, voor Hauptwerk gekozen. Daarbij speelden de kosten, de mogelijk-heden en het klankresultaat een rol.Na onder leden gepolst te heb-ben of er behoefte bestond aan een bredere kennismaking met Hauptwerk, besloot het bestuur vorig jaar deze in de activiteiten van dit jaar op te nemen. Als je thuis een digitaal orgel hebt, waar bijna altijd Midi op zit, en een redelijke geluidsinstallatie, is Hauptwerk heel eenvoudig aan te sluiten. De voorganger van het A.G. in Sit-tard stelde belangeloos de hal en de verwarmde (!) zaal ter beschik-king. Edwin van Stee (APGen.), bekend met de geluidsappara-tuur en de beamer in de kerk, had met Huub Geurten alles vooraf in-gesteld en uitgeprobeerd en was ook aanwezig. Met een geleend keyboard met Midi, een laptop van Huub en boxen van Edwin was al snel dui-delijk hoe eenvoudig Hauptwerk te installeren is, ook in samen-spel met het Kramer-pijporgelAls extra bijzonderheid was Henk Kooiker, voorzitter van de KVOK-afdeling Brabant aanwe-zig, die een geheel door hemzelf gebouwd digitaal Hauptwerk-kistorgel had meegenomen, een juweel om te zien, te horen en te bespelen.Henks zoon gebruikt het als con-tinuo-orgel en neemt dat overal mee naar toe. Het kan eenvou-dig in een andere toonhoogte en stemming gezet worden en past in een enigszins ruime personen-auto.Huub Geurten had voor deze in-teractieve sessie een mooie PPS-compilatie gemaakt van teksten, foto’s en plaatjes en internet-links. Ook werd alles per onder-werp door hem toegelicht, waarbij

In memoriam Henk Oving (14-05-1945 - 06-11-2019)

Op 6 november 2019 overleed plotseling ons KVOK-lid Henk Oving. Henk was bestuurslid van de afdeling Drenthe en een trou-we bezoeker van onze orgelexcursies. Muziek betekende veel in het leven van Henk. Hij zong graag, o.a. bij het mannenkoor Valerius uit Emmen en hij speelde orgel tij-dens de erediensten in zijn woonplaats Schoonebeek. Henk was bij nagenoeg elke activiteit van de KVOK-Drenthe aanwezig. Hij was oprecht geïnteresseerd in mensen en hij was een fijn mens om mee om te gaan. Hij was bescheiden, trad nooit op de voor-grond, maar hij kon echt genieten van de orgelexcursies en van de muziek die tijdens de excursies gemaakt werd.Als organist was Henk vooral autodidact. De laatste jaren werkte hij enkele kerkmuziekmodules door om zich verder te bekwamen. Henk bereidde de kerkdiensten altijd heel consciëntieus voor en zijn orgelspel was precies en verzorgd. Hij wist wat hij kon als or-ganist en bleef in zijn muziekkeuze ook altijd binnen deze grens.Op 12 november hebben we in de Dorpskerk van Schoonebeek afscheid genomen van Henk Oving.Het mannenkoor Valerius heeft tijdens de afscheidsdienst enkele liederen gezongen en de samenzang werd begeleid door Henks collega-organisten van de Dorpskerk.Het was een waardig afscheid.Centraal stonden de woorden uit 1 Korintiërs 13 vers 13: ‘Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daar-van is de liefde.’ Dezelfde woorden hebben ruim 50 jaar eerder ook geklonken tijdens de huwelijksinzegening van Henk en zijn echtgenote.We wensen de echtgenote en de kinderen en kleinkinderen van Henk veel sterkte toe om dit grote verlies te kunnen dragen.Wij gedenken Henk met respect en waardering. Moge hij in vrede rusten nu hij in vertrouwen op God is heengegaan.LEO RIDDERBOS

NotaBene | Januari 2020

vERENIGINGSNIeuws

9

Henk Kooiker en Henk Boven waar nodig ondersteuning gaven.Voor velen ook belangrijk: een overzicht van mogelijkheden met erbij behorende kosten, waarbij er altijd rekening mee gehouden moet worden dat de ketting zo sterk is als de zwakste schakel.Voor Henk Kooiker is die vooral luidsprekers, de duurste zijn niet altijd de beste…Aan het eind speelde Henk Kooi-ker koraalvariaties van Pachel-bel, waarbij hij de vele mogelijk-heden van dit Hauptwerk-kist-orgel demonstreerde, ook met klavierdeling.Huub stuurt alle deelnemers een overzicht van de door hem ont-worpen sessie, om thuis de grote hoeveelheid informatie nog eens rustig te kunnen doornemen, ook voor het geval de wens bestaat Hauptwerk te kopen.In dat laatste geval lijkt het mij raadzaam om wanneer je niet goed in deze materie thuis bent, kundige hulp in te roepen.Van de 23 aanmeldingen waren 21 personen aanwezig.De beschikbare tijd was eigenlijk onvoldoende, want er was nog genoeg te melden en tebespre-ken.Na afloop bleek dat er veel inte-resse was gewekt, want tijdens de nazit werd er nog uitvoerig over Hauptwerk gesproken, waar-uit te concluderen valt dat het een geslaagde sessie is geweest.Er was zelfs geen tijd om na af-loop op het L.J.Kramer-orgel te spelen, maar ieder die dat wil, kan met Jo Canten een afspraak maken, tel. 046-4510834 en 06-51598388.JO CANTEN

Zuid-Holland ZuidAd Trouw 50 jaar organistOp 1 november 1969 is Ad Trouw een betrekking aangegaan als or-ganist in de dr. Daniel den Hoed kliniek (Oncologisch Centrum) en het Zuiderziekenhuis in Rot-terdam Zuid. Later, doordat zie-kenhuizen zijn samengegaan, bij het Erasmus Medisch Centrum

en tot op de dag van vandaag bij het Maasstadziekenhuis in Rot-terdam.Op 24 november 2019 heeft Ad in het Maasstadziekenhuis zijn 50-jarig organisten jubileum ge-vierd. Bij die gelegenheid heeft hij het draaginsigne in goud op-gespeld gekregen. De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer van de PKN (Landelijk bureau) heeft dit draaginsigne met oor-konde toegekend.Wij willen Ad als KVOK-afdeling Zuid-Holland Zuid van harte feli-citeren met dit jubileum en hopen dat hij nog vele jaren de lofzang gaande mag houden. Zeker in het ziekenhuis is dat zeer dankbaar werk!

Bijeenkomst januariOp 25 januari zijn we te gast in de Dorpskerk in Capelle aan den IJssel (Kerklaan 2, 2903 BE). De bijeenkomst begint om 14.00 uur. Het eerste onderdeel van deze bij-eenkomst is de jaarvergadering. Naast de terugkerende huishou-delijke zaken bespreken we de toekomst van de afdelingen in Zuid-Holland. We hopen daarbij ook op uw inbreng, denkkracht en creativiteit! Tijdens het tweede deel van de middag maken we kennis met het Van Dam-orgel uit 1904 dat in deze kerk te vinden is. Gastheer is de organist van de kerk, Cees van der Slik.

OverijsselHet programma in 2020 ziet er als volgt uit:08-02-2020: Den Ham: in de Her-vormde Kerk, muziek uit de eerste helft van de negentiende eeuw, met Peter van Dijk04-04-2020: Bezoek Orgelbouwer Reil16-05-2020: Hoofdhofkerk in Zwolle-Berkum - Minimal Music met Toon Hagen10-10-2020: Orgeldag Emme-loord en Urk28-11-2020: Nieuwleusen, Reho-bothkerk met het nieuwe Kögler-orgel.

Vincent Hildebrandt ontvangt Haagse StadspenningTijdens een drukbezocht slotconcert van de serie Orgelconcerten bij Kaarslicht in de Abdijkerk te Den Haag-Loosduinen door de Parijse or-ganist Olivier Penin is op zaterdag 30 november gevierd dat Vincent Hil-debrandt, de hoofdorganist van deze kerk, 50 jaar geleden bij de toen-malige Loosduinse Hervormde Gemeente tot organist werd benoemd. De thans 65-jarige Hildebrandt was dus pas vijftien jaar oud, toen de kerkvoogden hem de sleutel van kerk en orgel toevertrouwden.Daarvan hebben ze nooit spijt gekregen. Zodra de restauratie van de kerk voltooid was in 1974, nam de inmiddels tot arts in opleiding uit-gegroeide student het initiatief om deze monumentale kerk op talloze manieren onder de aandacht te brengen. Hij schreef een boekje over de geschiedenis van de kerk en zorgde ervoor dat liturgie en kerkmuziek in dit acht eeuwen oude gebouw op orde kwamen. Een cantorij werd opgericht en omwonenden konden vanaf die tijd ieder jaar op een se-rie orgelconcerten rekenen. Met name na de restauratie van het ruim twee eeuwen oude orgel in 2006 kreeg die serie nog meer gewicht, nadat de mede door Hildebrandt opgerichte Arie Molenkamp Stichting de concertcyclus uitbreidde met een gevarieerde reeks van klassieke concerten, gegeven door diverse ensembles, instrumentalisten en ko-ren. Vanaf 2009 is er sprake van meer dan twintig concerten per jaar, waardoor de Abdijkerk met name voor Den Haag Zuidwest een belang-rijk concertpodium is geworden.Naast de wekelijkse inbreng van Hildebrandt als organist bij de inmid-dels ontstane PKN-gemeente van Loosduinen-centrum heeft de jubila-ris zich ontpopt als een betrokken adviseur bij de restauratie van het

orgel in 2006 en kunnen kerkeraad en kerkelijke ge-meente in tal van opzich-ten op hem rekenen als het gaat om de totstand-koming van de wekelijkse liturgie. De ac-tiviteiten van

de eerdergenoemde Arie Molenkamp Stichting draaien op zijn solide invulling van het secretariaat. Naast een voortreffelijke website waarop een groot gedeelte van het Parijse orgelbestand is gedocumenteerd zijn op een aantal door hem ontwikkelde sites de verschillende protestantse kerken van Den Haag Zuidwest op het wereldwijde web aanwezig.Deze voortreffelijke staat van dienst was voor de Gemeente Den Haag aanleiding om tijdens het hierboven jubileumconcert de ijverige jubila-ris een bezoek te laten brengen door de wethouder van het stadsdeel Loosduinen, mevr. Kavita Parbhudayal. Na een gloedvolle speech over-handigde zij aan de heer Hildebrandt de Haagse Stadspenning, com-pleet met een fraaie oorkonde. Hierop volgde een door velen bezochte receptie waar velen van de aanwezigen gebruik maakten om de jubilaris te feliciteren. Hildebrandt werd in 2009 al benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau en mocht in 2016 in Parijs een hoge Franse onder-scheiding (Médaille d’Argent) van de Société Académique ‘Arts-Scien-ces-Lettres’ in ontvangst nemen voor zijn verdiensten voor de Franse orgelcultuur.HENK LEMCKERT

Foto: Pieter Baak


vERENIGINGSNIeuws

(Henrick Huss), in 1735 werd het vervolgens gerestaureerd door A.A. Hinsz, waarbij de kleurstel-ling, die nu weer teruggekeerd is bij de restauratie, is aangebracht. Deze kleurstelling stond vervol-gens model voor de kleurstelling van het orgel van de Martinikerk te Groningen (1740). In 1803 is het binnenwerk van het Rugwerk vernieuwd door H.H. Freytag. Na wijzigingen door Van Oeckelen in 1864 is het orgel in de jaren 1958-1966 gerestaureerd vol-gens de toenmalige inzichten door de Fa. van Vulpen, onder advies van Cor Edskes. Van 2017-2019 is het orgel zoveel als moge-lijk teruggebracht in toestand van 1803 door de Bakker en Timmen-ga onder advies van Stef Tuinstra. Uitgebreide informatie vindt u op:

Zuid-Holland NoordOp zaterdag 18 januari vindt de belangrijke jaarvergadering plaats. Belangrijk, omdat daar af-spraken zullen worden gemaakt over hoe we verder gaan na het aftreden op deze dag van de twee bestuursleden.Deze vergadering vindt plaats in de Vredeskerk in Katwijk, Baljuw-plein 1. Dit is de muzikale thuis-haven van de na vele jaren trouwe dienst aftredende penningmees-ter Rob van Efferink. Maar de keu-ze is ook op deze kerk gevallen vanwege het prachtige Bätzorgel (1765). 2020 is het Bätzjaar. Rob zal ons informeren over de familie Bätz, in het bijzonder over de bou-wer Johann Heinrich Hartmann en hij zal het orgel demonsteren. Daarna is er gelegenheid om zelf te spelen.We beginnen om 14.00 uur. Er is gelegenheid gratis te parkeren.

http://www.orgelnieuws.nl/orgel-loppersum-weer-in-gebruik-na-restauratie-en-reconstructie/ Na het huishoudelijke gedeelte zal Jaap Brouwer een inleiding gaan houden over de vorige res-tauratie van het orgel van Lop-persum in de jaren zestig en zal hij ingaan op de zaken die daarbij mis zijn gegaan. Uiteraard wordt het orgel ook gedemonstreerd. We hebben Gerwin Hoekstra be-reid gevonden om het orgel voor ons te demonstreren.U bent van harte welkom !TIES WILDEBOER

Loppersum , orgel Petrus en Pauluskerk Foto: Stef Tuinstra

Nijverheidstraat 21 | Leerdam (0345) 61 01 55 | www.gbs.nl

Nieuw: Psalmboek metnotenschrift bij alle verzen

PsalmboekPsalmboek in de

berijming van 1773met notenschrift

bij alle verzen;12 x 17,7 cm;

kunstleer, kleursnee

P10€ 27,50

Elders in deze NotaBene wordt aandacht besteed aan het 50-ja-rig organistenjubileum van Vin-cent Hildebrandt.JAN VAN DER SPEK

GroningenOp zaterdag 25 januari zal de KVOK-afdeling Groningen haar jaarvergadering houden. De stuk-ken voor deze vergadering wor-den u nog toegezonden via de mail. Deze keer is gekozen voor de Petrus-en-Paulus-kerk te Lop-persum, adres: Kerkpad 4, 9919 HG Loppersum. Aanvang 14:00 uur. Er is gekozen voor deze loca-tie omdat het afgelopen jaar het historische orgel in deze kerk is opgeleverd na restauratie door de firma Bakker en Timmenga.Het orgel werd in eerste aanleg gebouwd in 1562 door Andreas de Mare, in 1665 is het orgel verbouwd door Hendrik Huisz

igitale nieuwsbrief van de organisten en kerkmusici jaargang 1 … · 2020-04-28 · en zijn...

Documents