hyrje ne sistemet politike nacionale10
TRANSCRIPT
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
1/20
Njohje m Politikn Vendore(Austri, Kapacitetet e Pushtetit Vendor)
Unit 10:
N qendr t pushtetit:Presidenti, Qeveria dhe Burokracia
17/12/2009
Franz Fallend
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
2/20
Prmbajtja
Prsritje: Lloji i Sistemit Politik Ekzekutuesit Politik:
Presidenti Federal Qeveria Federale
Burokracia
2
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
3/20
Prsritje :Lloji i sistemit Politik
Austria = sistemi parlamentar meelemente presidenciale Presidenti Federal i zgjedhur drejtprdrejt,
Mirpo, Jo shef i qeverise ne t njjtn kohe dhe presidenti I dobt (Weak)
3
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
4/20
4
Krijimi i institucioneve politike
Populli
Kshilli Federal Kshilli Kombtar
Presidenti FederalQeveria Federale
zgjedhzgjedh
ParlamentetProvinciale
zgjedh
delegat
mbanprgjegjs
PushtetiPushteti
legjislativlegjislativ
PushtePushtetiti
EkzekuEkzeku
tivtiv
Cakton
Partit Politike
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
5/20
Presidenti Federal :
Historiku
Kushtetuta 1920: Presidenti Federal i zgjedhur nga Asambleja
Federale Pshm., dy dhomat e Parlamentit se bashku
Amendamenti Kushtetues 1929: forcon ekzekutuesit politik (viza vij Kshillit
Kombtar), pshm., dispozita t reja n lidhje mePresidentin Federal: Zgjedhja e drejtprdrejt komandant suprem i forcave t armatosura t drejt pr t shprndar Kshillin Kombtar t drejtn pr t caktuar qeverin
5
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
6/20
Presidenti Federal :
Statusi
Zgjedhje e drejtprdrejt, pr 6 vjet Largimi i mundshm:
me referendum kombtar (pas nj vendimi t
Asambles Federale, thirrur nga 2 / 3 e votaven Kshillin Kombtar)
me vendim t Gjykats Kushtetuese (n rast tshkeljes s Kushtetuts, krkohen 2 / 3 e
votave n Asamblen federale)n praktik, i pa largueshm
6
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
7/20
Presidenti Federal :
Kompetenca 1
Gam t gjer t kompetencave megjithat,shumica t kufizuara dhe/ose t varura ngapropozimet e qeveris, dmth.: Komandant suprem i forcave t armatosura(pa
autoritet ushtarak) mund t shprndaj Kshillin Kombtar (krkohet propozimi i
qeveris)
Aprovon ligjet (kufizuar n procedurat formale ) emron npunsit civil, pshm, gjyqtart, drejtort e
shkollave, zyrtart e ushtris (kryesisht t deleguar tministrave)
7
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
8/20
Presidenti Federal :
Kompetenca 2 Kompetencat m t rndsishme:
Prfaqson republikn jasht: nnshkruan traktatet ndrkombtare (t negociuara nga
ministrat) NUK prfaqsoj Austrin n Kshillin Evropian (por Kancelari
Federal) Nevojitt propozimi qeveritar
emron Kancelarin Federal - dhe n propozimin etij/saj- antart tjer t qeveris
plotsisht i lir juridikisht - q t nominoj mandatarin epartis shumic q t formoj qeverin varet nga shumicat politike n parlament
8
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
9/20
Presidenti Federal :
Kompetenca 3
9
Presidenti Federal ThomasKlestil, betohet nKoalicionin e VP-FP(04/02/2000)
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
10/20
Presidenti Federal :
Kompetenca 4
Rolet informale: figura integruese n krye paansia (president i t gjith austriakve')
ndrmjetsues mes partive politike gjatkonflikteve apo krizave
autoritet moral
10
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
11/20
Qeveria Federale:
Struktura
vendimet kryesore, dmth. Projektligjet eqeveris, t marra nga kshilli i ministrave
parimin e 'kabinetit qeveritar': parimi i
unanimitetit pshm, do ministr dhe do parti qeveritare ka
t drejt t vetos n vendimet e qeveris
11
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
12/20
Qeveria Federale:
Alokimi i Portofolave modele t prdorura shpesh n koalicionin
qeveri-tar: Shprndarja sipas fuqive parlamentare t partive
qeverisse alokimi sipas interesave t partis dominuese dmth, shtjet ekonomike shkojn tek Partia
Popullore (VP), shtjet sociale tek PartiaSocial-Demokratike (SPO)
ndarjen e portofolave t ndjeshme dmth., arsimimi(n shkolla dhe universitete), siguria (n
sigurin e brendshme dhe mbrojtjes)
12
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
13/20
Qeveria Federale:
Vendim-marrja
vendimet e mdha, si edhe ato qprfshijn disa ministri, t prgatitura nkoalicion apo komitetet kabineteve pr
politika specifike me pasoj q takimet e kabinetit t
reduktohen n rutin formale
autonomi e lart e ministrave individual kultura e "jo-ndrhyrjes" n punt e kolegve
qeveritar (prve n shtjet e rndsis slart).
13
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
14/20
Qeveria Federale:
Roli i shefit t Qeveris
Kancelari federal zyrtarisht vetm primusinter pares(= i pari mbi t barabartt) pshm., mungon pushteti pr t udhzuar ministrat
n realitet, sidoqoft, pozit dominuese : zakonisht kryesues i partis (s madhe)qeverisse
'kandidat kancelar' i partis Prezenc e lart e medieve
n qeverit e koalicionit pr ndarjen epushtetit me zvends-kancelarin pshm., kryesues i partnerit t koalicionit
14
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
15/20
Burokracia:
Struktura 1
ndarja pushteteve zyrtarisht e qart parlamenti kalon ligje, q do t ekzekutohen
nga administrata (nn udhheqjen e qeveris)
n realitet, projektligjet, e prpunuara m mir nga
burokracia se sa nga ministrat, antar tparlamentit apo partit politike
marrdhnie t afrta / dialog n vend thierarkis midis ministrave dhe npunsve tlart civil
15
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
16/20
Burokracia:
Struktura 2
Sistemi hierarkik: nivelet m t larta me autoritet drejtues mbi
nivelet m t ulta n shtjet financiare,
personelit dhe shtjeve substanciale (meministrat n krye) formalisht jasht, por t pajisur me ndikim t
madh: zyrat politike (kabinetet)e ministrave=stafi i kshilltarit personal zakonisht t prbr nga miqt e ngusht t partis
apo t ekspertve q vijn nga partia apoorganizatave t lidhura m interesin e partis
16
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
17/20
Burokracia:
Struktura 3
tradita e shrbimit civil "profesional" (sikundrshtim tek t emruarit "politik")
dedikuar vetm ligjit dhe t 'mirave t
prbashkta" ka mbajtur pozita t larta n shrbime civile pr t mbrojtur npunsit civil nga intervenimet e
partis politike dhe pr t garantuar
"ekzekutimin objektiv t ligjeve parimi i ligjshmris: pshm, npunsit civil jan t lejuar t veprojn
vetm n baz t nj autorizimi t veant ligjor
17
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
18/20
Burokracia:
Drejtues Politik
Ministrat kan disa instrumente ndispozicion t tyre pr t drejtuarnpunsit civil:
liri organizative politikn e rekrutimit (kufizuar n pozita jo t
prhershme) Kshilltart personal Urdhrat m shkrim ekspertizn e jashtme (ofruar nga organizatat
m interes gjat shqyrtimit t projekt-ligjeve tqeveris, kshillat kshillimore, opinionet eekspertve ...)
bindje paraprake e shum npunsve civile 18
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
19/20
Burokracia:
Reforma Administrative
imazh negativ i publikut i npunsve civile: paragjykime: privilegjuar, dembel, korruptuar rritur nga kompleksiviteti i problemeve
administrative,mungesa e transparencs,
skandalet Reformimin e iniciativave:
Privatizimi
decentralizimi (krijimin e 'one-stop shops) Manaxhement i Ri Publik: i prket sektorit publik
si "qendr shrbimi", ka pr qllim rritjen eefikasitetit t vet, forcon kontrollin, shnimin-etaps etj.
19
-
8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale10
20/20
Literatura Mller, Wolfgang C. (1996). Political Institutions, in:
Volkmar Lauber(ed.): Contemporary Austrian Politics,Boulder/Oxford, 2358.
Mller, Wolfgang C. (2000). Austria: Tight Coalitions andStable Government, in: Wolfgang C. Mllerand KaareStrm (eds.): Coalition Governments in Western Europe,Oxford, 86125.
20