144

پرتو ماوراي بنفش 4ايـن ناحيـه شـامل . ناحيه فعال ماوراي بنفش، ناحيه نامرئي است كه در ناحيه زير طول موج آبي طيف مرئي قرار دارد

:باشد قسمت مي ؛) نانومتر320-400(ناحيه نور سياه . 1 ؛) نانومتر280-320(ناحيه اريتمال . 2 ؛)ومتر نان220-300(كش ناحيه باكتري. 3 ). نانومتر180-220(ناحيه مولد ازن . 4

گـردد از منابع مهم توليدكنندة آن خورشيد است، كه بخش مهمي از اين اشعه توسط اليه ازن استراتوسفري جذب مي منابع عمـده . رسد شود به زمين مي و در اثر تخريب اليه ازن، اين اشعه خطرناك كه ازدياد آن منجر به سرطان پوست مي

. ي جوشكاري و اشعه ليزر هستندها دستگاه ها، هاي پرفشار يا كم فشار بخار جيوه، فلورسنت كننده اين اشعه المپ دتولي

اين نور به بعـضي از مـواد نـور تأثيرشود و از العمل شيميايي مي ناحيه ماوراي بنفش نزديك يا نور سياه سبب عكس . گردد ايجاد مي

اي بنفش اثرات فيزيولوژيكي اشعه ماور-1 سرخي و سوختگي پوست) الف

عاليـم سـوختگي . شـوند نانومتر ابتدا سبب قرمزي پوست و سپس سبب سوختگي آن مـي 320هاي كمتر از طول موج برحـسب نـوع پوسـت بـدن ايـن . ممكن است از قرمز شدن تا تاول زدن پوست و يا پوسته پوسته شدن آن ادامه يابنـد

. دهند وستان نسبت به سفيدپوستان در برابر اين پرتوها مقاومت بيشتري از خود نشان ميپ ات متفاوت است مثالً سياهتأثير زايي سرطان) ب

زيرا اين پرتوها بـر . تواند منجر به سرطان پوست شود هرگاه پوست به مدت طوالني در معرض اين اشعه قرار گيرد، مي DNA اختماني و يا افرادي كه به مدت زيـاد در معـرض تـابش اين اثر در كشاورزان، كارگران س . گذارند مي تأثير سلول

145

. شوند نانومتر مشاهده مي320هايي با طول موج كوتاهتر از اين اثرات در تابش. اند، ديده شده است آفتاب بوده ها اثر بر چشم) پ

طـول . شـود تال مـي اگر چشم به مدت طوالني در معرض تابش اشعه ماوراي بنفش قرار گيرد، به ورم ملتحمه و قرنيه مب شديدترين آسيب تابش . توانند منجر به ورم ملتحمه شوند آورند، مي هاي پوستي را به وجود مي موج پرتوهايي كه آسيب

ريزش چشم و حساس شـدن بـه نـور نيـز از عاليـم سـوء آن آب. نانومتر به چشم رساند 228توان در طول موج را مي اثرات حاد اين اشعه در چشم، ورم ملتحمه و قرنيه بـوده و . اند رّات مشاهده شده اين عاليم نزد جوشكاران به ك . باشد مي

. اثرات مزمن آن بيماري كاتاراكت استل بدن را واين ناحيه از اشعه ماوراي بنفش، كلستر . شود سوختگي يا برونزه شدن پوست مي ناحيه اريتمال سبب آفتاب

. بسازدD تأميندارد تا وي به فعاليت وا ميهـاي آن امكـان آور است و از ويژگي ها مرگ كش براي تمامي ميكروارگانيزم ناحيه ماوراي بنفش دور يا ناحيه باكتري

. توليد نور در بعضي از مواد و ايجاد اريتم پوست است . كند كش توليد ازن مي انرژي ماوراي بنفش در زير ناحيه باكتري

. گردد گويند، سبب تغييرات شيميايي در پوست مي آن ناحيه طيفي اكتنيك مي نانومتر كه به 180-315پرتوگيري در ناحيه منابع انرژي ماوراي بنفش-2

انرژي طيف مرئي است؛ % 1، انرژي ماوراي بنفش ) درجه كلوين3000درجه حرارت (هاي ملتهب در المپ كنند؛ ومتر، تخليه جيوه منتشر مي نان2/365هاي فلورسنت، مقداري اشعه ماوراي بنفش به ويژه در طول موج المپ

برند؛ منابع روشنايي معمولي را به عنوان مولدهاي مؤثر جهت تشعشع ماوراي بنفش به كار مي

گردد؛ در اثر ايجاد قوس در محفظه جيوه، انرژي ماوراي بنفش همراه با نور منتشر مي

وع انرژي نوراني و مـاوراي بـنفش را در از مجم % 85اي با محفظه كوارتز در فشار كم در حدود هاي جيوه المپ كنند؛ طيف ماوراي بنفش توليد مي

روند؛ كار مي هاي كربن براي توليد اشعه ماوراي بنفش به قوس

. باشند هاي جوشكاري و تابش خورشيدي نيز از منابع توليد ماوراي بنفش مي تخليه بخار و گاز، قوسمنابع تابشي ش محافظت از اشعه ماوراي بنف-3

گيرنـد، محافظت چشم؛ براي كساني كه در معرض تشعشع مستقيم يا منعكس شده اشعه ماوراي بنفش قرار مـي در صورتي كه تشعشع شديد ). به ويژه اشعه ماوراي بنفش با طول موج كم (محافظت چشم امري ضروري است

عـدم توجـه سـبب تـورم و . هاي مخـصوص بـه كـار بـرد باشد و يا الزم باشد مدتي به آن خيره شد بايد عينك . شود هاي مختلف چشم مي هاي دردناك در قسمت آماس

و يـا محافظت پوست؛ براي كساني كه در معرض اين اشعه قرار دارند احتمال بروز سرطان پوست وجـود دارد ، اثراتـي در پوسـت UV-B) نـانومتر 280-315(هاي تشعشع در ناحيه طول موج . گردد منجر به اريتم پوست مي

. كند ايجاد ميD تأمينزدگي، اريتم، دراتيت گويند و همين تشعشع در بدن وي كند كه آن را آفتاب نسان ايجاد ميا

146

) نانومترUV-B) 315-280 ناحيه -4يابي حساسيت پوسـت انـسان بـه تشعـشع براي ارزش ):Erytheme minimum perceptible(اريتم كمينه محسوس . كند نانومتر اريتم محسوس را ايجاد مي279طول موج . شوند قائل مي“كمينه محسوساريتم ”اريتمالي حدي به نام

واحد كوچكتري از آن است كـه آن را . سازند واحد شدت روشنايي اريتمال را با وات اريتمال به مترمربع مشخص مي . گويند)finsen (فينسن

1 finsen = 10-1 × Wer × m-2 برنزه شدن پوست-5

.فينسن به مدت يك ثانيه الزم است 2500 يا mWer 250×−2 شدن پوست، تشعشع برابر براي برنزه و W= وات ( ، mWer×−2واحد شدت روشـنايي اريتمـال را بـا وات اريتمـال بـه مترمربـع مـشخص مـي سـازند

er= Erytheme . ( UV معالجه با اشعه -6

شعه ماوراي بنفش بايد تحت نظر پزشك باشد و الزم است شخص از عينك استفاده كند تا تورم چشم ناشـي معالجه با ا . از آن ايجاد نشود

اي هاي جيوه المپ-7 . كنند نانومتر را منتشر مي300اشعه ماوراي بنفش باالتر از ) اتمسفر20(ها با فشار داخلي زياد اين المپ

هاي فلورسنت المپ-8ها از جنس مخصوصي ساخته شده و امكان تشعشع ماوراي بـنفش شيشه اين المپ . روند الجات پزشكي به كار مي در مع . دهد نانومتر را مي280

تشعشعات خورشيدي-9 . باشد فينسن مي3 تا 2 متري از سطح دريا براي قرمز شدن پوست 1000تشعشعات خورشيدي در تابستان در ارتفاع

اوراي بنفش كاربرد اشعه م-10 كشي اثرات باكتري) الف

اي هـاي تخليـه جهت كاربرد آن از المـپ . ها را از بين ببرند ها و ويروس توانند باكتري هاي كوتاه اين اشعه مي طول موج ها براي گندزدايي كردن هـوا، آب، از اين المپ . شود كنند، استفاده مي نانومتر توليد مي 250اي كه طول موج حدود جيوه . توان استفاده كرد مايعات و جامدات نيز ميسطح اثرات درماني) ب

افرادي كه نسبت به نـور . توان استفاده كرد هاي عفوني مي ها و زخم از اين اشعه براي تقويت پوست و نيز معالجه جوش . آفتاب شديداً حساس هستند، نبايد با اين اشعه درمان شوند

UV-Cكش ناحيه باكتري) پ. هـا دارد ها و ميكروب اين اشعه اثر مهلكي بر باكتري . باشند كش مي نانومتر باكتري 300 تا 180هاي ول موج تشعشع به ط

نـانومتر 260ها بـه طـول مـوج تعداد بيشتري از باكتري ). O3(اين اثر ممكن است به طور مستقيم و يا با ايجاد ازن باشد

147

باشـند، نـامومتر مـي 7/253 داخلي كم كه داراي طول موج بيشينه اي كوارتزي با فشار هاي جيوه المپ. باشند حساس مي . تر هستند كشي مناسب براي ميكروبكشي بـوي ازن عالوه بر ميكروب . شود كنند كه ازن توليد مي نانومتر نيز منتشر مي 185ها تشعشع طول موج اين المپ

. برد بد هوا را نيز از بين مي عوارض ازن) تشود و تنفس زياد آن ازن سبب ترشيدن مواد چربي مي. اي هوا ممكن است عواقب وخيمي داشته باشدج دار كردن بي ازن

. رساند به اورگانيزم بدن انسان ضرر مي كش انواع المپ باكتري)ث

: كش داريم دو نوع المپ باكتري .كند المپي كه ازن زياد منتشر مي . كند المپي كه ازن كم منتشر مي

. گردد در نوع دوم اين تشعشع با شيشه المپ جذب مي. دهد نانومتر را مي185ه المپ اجازه عبور تشعشع در نوع اول شيش

باشند عمـر هاي فلورسنت معمولي مي هايي با كاتد گرم را نام برد كه به شكل المپ توان المپ كش مي از منابع باكتري هـا توليـد ازن در ايـن المـپ . شـوند وات سـاخته مـي 20ان ساعت بوده و به تو5000 تا 4000ها با كار ممتد اين المپ

. شود و يا مقدار آن خيلي كم است نمي 12000كنند و عمرشان بـه طـور متوسـط آمپر كار مي ميلي 420 و 200هاي ديگري كه با كاتد سرد و با جريان المپ

. ساعت است كش هاي باكتري كاربرد المپ) ج

محافظت شخصي؛ .محافظت محصوالت

. رود هاي ناشي از آلودگي هوا به كار مي در محافظت شخصي، تشعشع به منظور محافظت انسان در برابر عفونتدر محافظت محصوالت با تشعشع ماوراي بنفش از آلودگي و فساد غذاها، داروها و ساير محـصوالت جلـوگيري بـه

). ها آلودگي ناشي از كپك و ساير ميكروارگانيزم(آيد عمل ميالمپ بايد در سطحي بـاالتر از . دهند هاي تهويه قرار مي كش را در اتاق يا در كانال محافظت شخصي المپ باكتري در . مترمربع تنظيم شود ميكرووات بر سانتي5/0شدت تشعشع بايد فقط در زير . قرار گيرد) تابش غيرمستقيم(چشم

استريليزه كردن مايعات) چكاربرد مهم . يابد اي كاهش مي به وسيله تشعشع اشعه ماوراي بنفش به طور قابل مالحظههاي داخل مايعات ميكروارگانيزم

. باشـد هـا مـي هـا، آشـپزخانه ها، شيرخوارگاهها، كلينيـك هاي جراحي، بخش ها در اتاق اشعه ماوراي بنفش در بيمارستان ها و جاهايي كه رطوبت زيـاد ا، نانوايي ه ها از مواد درون يخچال كش به وسيله متوقف كردن رشد كپك هاي باكتري المپ

. كنند است، محافظت ميهـا و ها، پالسماي خون، استريليزه كـردن مايعـات جهـت گنـدزدايي در نوشـيدني اين اشعه همچنين در تهيه واكسن

148

. رود كار مي ساختن محلولهاي دارويي به تشعشع ماوراي تأثير ساعت تحت 7توان به مدت مترمربع، مي ميكرووات بر سانتي 1/0مدت با اشعه براي كار طوالني . بنفش قرار گرفت

اشعه مادون قرمز

از مشخصات پرتو مادون . متر است ميلي1 نانومتر تا 760قسمتي از پرتوهاي الكترومغناطيسي است كه طول موج آن بين ون قرمز، مـنعكس، جـذب و يـا از اشعه ماد . گويند قرمز، ايجاد حرارت است و به همين علت به آن تشعشع حرارتي مي

هاي ملتهب منابع المپ. گردد گردد در آن به حرارت تبديل مي قسمتي از اين اشعه كه جذب جسم مي. كند جسم عبور مي . باشند مؤثري براي ايجاد اشعة مادون قرمز مي

كاربردهاي اشعه مادون قرمز-1 در طب؛ .در صنعت

كاربرد طبي انرژي مادون قرمز) الفتوان عمل تشعشع مادون قرمز به بدن انـسان هاي آن به تشعشع مادون قرمز شفافيت دارند مي چون پوست انسان و بافت :را به سه ناحيه تقسيم كرد

اين اشعه قابليت نفوذ بيـشتري داشـته و . نانومتر باشد 1400 تا 700تشعشعي كه طول موج آن بين : IR-Aناحيه • اثـر مطلـوب عمـق را در Aفقـط در ناحيـه . باشد متر مي آن بيشتر از يك سانتي شدت آن زياد بوده و عمق نفوذ

. كنند معالجات طبي منظور مياين اشـعه بـه آسـاني در پوسـت نفـوذ . نانومتر باشد 3000 تا 1400تشعشعي كه طول موج آن بين :IR-Bناحيه •

.گردد متري جذب مي ها در عمق يك ميلي كند و مقدار زيادي از آن در بافت ميايـن اشـعه در بـشره پوسـت جـذب . نانومتر باشـد 6000 تا 3000 آن بين تشعشعي كه طول موج :IR-Cناحيه •

وات بر مترمربع بر روي پوست مريض 2700در معالجات طبي اين تشعشع، اشعه مادون قرمز با شدت . گردد مياالرونده تدريجي را در نسوج بـه عمـل در مرحله اول حرارت ب . گيري دو مرحله دارد مدت اشعه . شود اعمال مي

در رومـاتيزم، . كننـد آورند و سپس تعـادل حرارتـي را در دمـاي معينـي در ناحيـه تحـت معالجـه اجـرا مـي مي . كاربرد دارد... سرماخوردگي، گريپ، دردهاي كمر و

كاربرد اشعه مادون قرمز در صنعت) ب درجـه 2200هاي تنگستني با درجه حرارت ده و منبع آن المپ از اين اشعه براي گرم و خشك نمودن صنعتي استفاده ش

:توان براي آن بيان نمود كاربردهاي زير را مي. باشد نانومتر مي1400كلوين با طول موج در خـشك كـردن لعـاب، چـسب و سـاير . ها كـه احتيـاج بـه گرمـاي زيـاد دارد در خشك كردن و پختن رنگ

هاي محافظتي در زمان كوتاه؛ پوشش ريزي و يا شكل دادن؛ گرم كردن و آماده ساختن مواد ترموپالستيكي براي قالب پيشدر

149

در گرم كردن قطعات فلزي براي چسباندن و جوشكاري؛

گري؛ در گرفتن آب از منسوجات، كاغذ، چرم، گوشت، سبزيجات و كوزه

اي و موضعي اجسام موردنظر؛ در گرم كردن نقطه

گيري براي شناسايي و تعيين مقدار؛ ندازهي اها دستگاه در آزمايشگاهها و

تواند گرماي مناسب را با كنترل شدت انرژي تابيـده شـده و مشخـصات هاي سرد اشعه مادون قرمز مي در محيط كند؛تأمينجذب محيط و ميزان گرماي هدررفته

چادرهـاي بـزرگ، در . كننـد هاي بزرگ، بعضي از فضاهاي محدود را با المپ مادون قرمـز گـرم مـي در كارخانه روهاي سرپوشيده، ايستگاههاي اتوبوس ها، تئاترها، استخرهاي شنا، پياده ها، متل راهروهاي ساختمان اداري، مغازه

. توان از المپ مادون قرمز براي گرم كردن استفاده كرد و سكوهاي انتظار مي :شدت تشعشع به عوامل زير بستگي دارد

هرچه كار بدني بيشتر باشد درجه حرارت كمتري الزم است و به نوع لباس درجه فعاليت بدن برحسب نوع كار؛ بستگي دارد؛

درجه فارنهايت باشد؛20ترين درجه حرارتي كه براي انجام كار راحت و آسوده الزم است، نبايد كمتر از پايين

مايـل 10 تا 5ا سرعت بيش از رود؛ در مورد باد ب جا شده كه با اعمال شدت انرژي باالتر از بين مي اثر هواي جابه در آن صورت موانع بادي مثل پرده بهتـر از افـزايش مقـدار و . درجه فارنهايت باشد 30در ساعت، دما نبايد زير

. باشد سطح تشعشع مي

مربع در سطح مچ دست براي يك واحد داخلي تا بيشتر وات بر فوت10اي از مقدار انرژي براي گرم كردن منطقه . كند روها و يا چادرهاي بزرگ تغيير مي مربع براي پياده بر فوت وات100از

عوارض اشعه مادون قرمز-2 كند؛ كند و احتماالً بر عدسي چشم اثر كرده و بيماري آب مرواريد ايجاد مي به قرنيه چشم صدمه وارد مي

. آن بر شبكيه چشمتأثير

حفاظت از مادون قرمز-3 حفاظت قرنيه و عدسي) الفپرتوگيري از اشـعه مـادون قرمـز ) بيماري آب مرواريد (ي اجتناب از صدمات قرنيه و اثرات احتمالي بر عدسي چشم برا)( mnm µλ 3770 pp 2بايـد بـه ) ثانيه و باالتر 1000(هاي طوالني هاي خيلي گرم در مدت زمان در محيطcm

mW 10 . محدود شود

حفاظت شبكيه) بكه خارج از طيف نور مرئي قـرار دارد، مقـدار ) near IR( المپ حرارتي مادون قرمز يا هر منبع مادون قرمز نزديك براي

)( يا مادون قرمز نزديك IR-Aتابندگي nmnm 1400770 pp λرسد در محدودة رابطه ذيل براي مدت كه به چشم مي . ثانيه قرار گيرد10تر از زمان طوالني

150

∑ ≤∆1400

770

6.0.a

L λλ

. تعيين شده استmm 7 اين حد براساس قطر مردمك

151

اين دسـته از . شوند پرتوهايي كه انرژي كافي جهت يونسازي را نداشته باشند، تحت عنوان پرتوهاي غيريونساز ناميده مي مثالً افرادي كـه . ن داشته باشند توانند اثرات سوئي بر روي سالمت انسا پرتوها هرچند خاصيت يونسازي ندارند، ولي مي

كنند، به عوارضي از قبيل سردرد، فشارهاي عصبي، خستگي، اضطراب و اسـترس هاي فشار قوي كار مي در اطراف كابل . شوند مبتال مي

مقررات پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش-1 حدود مواجهه با پرتو مادون قرمز-1-1

. انتخاب شده استACGIHكتاب از و ماوراي بنفش شغلي پرتوهاي مادون قرمزحدود مواجهه مطابق با حد تماس حفاظت قرنيه و عدسي-1-1-1

پرتـوگيري از اشـعه مـادون ) هاي آب مرواريـد بيماري(براي اجتناب از صدمات قرنيه و اثرات احتمالي بر عدسي چشم )(قرمز mnm µλ 3770 pp 2بايد به ) ثانيه و باالتر 1000(هاي طوالني انهاي خيلي گرم در مدت زم در محيطcm

mW . محدود شود10 حفاظت شبكيه-1-1-2

كه خارج از طيف نور مرئـي قـرار دارد مقـدار ) near IR(براي المپ حرارتي مادون قرمز يا هر منبع مادون قرمز نزديك )( يا مادون قرمز نزديك IR-Aتابندگي nmnm 1400770 pp λرسد در محدوده رابطه ذيل براي مدت كه به چشم مي

. تعيين شده استmm 7اين حد براساس قطر مردمك . ثانيه قرار گيرد10تر از زمان طوالني

∑ ≤∆1400

770

6.0.a

L λλ

اثرات بيولوژيكي پرتو مادون قرمز-1-2باشد و ادامه آن سبب بـاال ك اثر حرارتي است، مي اثرات سوء تابش مستقيم اين پرتو شامل انبساط عروق كه ي ) الف

152

شود كـه در مـورد امـواج بـا هايي روي پوست مي عضله، ضايع شدن نسج و سوختگيپوسترفتن متابوليسم در افتد؛ ميكرون اتفاق مي5/1هاي كوتاهتر از طول موج

بـر شـبكيه و عدسـي چـشم نيـز از ها و مواد رنگي پوست، سوزش، ورم ملتحمه و سرانجام اثر افزايش پيگمان ) بچنانچه چشم به مدت طوالني در معرض اين پرتوها قـرار گيـرد، سـبب تيرگـي . عوارض پرتو مادون قرمز است هـاي الكتريكـي گري و نيز افرادي كه با فلزات مذاب و قوس كارگران شيشه . شود عدسي چشم و آب مرواريد مي

. شوندسروكار دارند، ممكن است به اين عارضه مبتال ULTRAVIOLET RADIATION) ((UVR) حدود مواجهه با پرتو ماوراي بنفش -2 مقادير حد تماس شغلي-2-1

دهنده شرايطي است كه نانومتر، نشان400 و 180در ناحيه طيفي بين ) UV(مقادير حد تماس شغلي با پرتو ماوراي بنفشسـرخي (آوري نظيـر اريتمـا مايند بدون آنكه اثرات زيان تحت آن شرايط شاغالن ممكن است به طور مكرر پرتوگيري ن

اين مقادير . بر سالمتي آنان عارض شود) Photo keratitis(و التهاب قرنيه چشم در مواجهه با پرتو ماوراي بنفش ) پوستبراي پرتوگيري چشم يا پوست از منابع تابشي ملتهب، فلورسنت، تخليـه بخـار و گـاز، قوسـهاي جوشـكاري و تـابش

گيرد مقادير تعيين شده بـراي كننده ماوراي بنفش مورد استفاده قرار نمي خورشيدي كاربرد دارد، ولي براي ليزرهاي تابش كننده گيري در تماس با عوامل حساس گيري ماوراي بنفش دارند و يا افرادي كه همراه با پرتو افراد حساس به نور كه پرتو

مقادير پرتوگيري تعيين شده براي چـشم افـراد بـدون ). توجه شود 3به تذكر شماره (اند، كاربرد ندارد به نور قرار گرفته ). به حدود تماس شغلي روشنايي و پرتوهاي مادون قرمز نزديك مراجعه شود(شود استفاده نمي) Aphakic(عدسي

1/0 زمان پرتوگيري بيش از گيري از منابع تابشي پيوسته كه طول مقادير مذكور به عنوان راهنمايي از جهت كنترل پرتو . گيرد ثانيه است مورد استفاده قرار مي

مقادير مواجهه با پرتو ماوراي بنفش با توجه نواحي طيف ماوراي بنفش-2-2 )A) :UV-A Spectral Region 315 to 400nm ماوراي بنفش ناحيه طيفي -2-2-1

: مقادير ذيل فراتر رودپرتوگيري چشم بدون حفاظ از پرتوهاي ماوراي بنفش نبايد از 2cmدوز جذب شده

J 1ثانيه؛ 1000گيري كمتر از براي مدت پرتو 2cmدوز جذب شده چگالي كل شار تابشي

mW 1 ثانيه و بيشتر از آن1000 براي مدت پرتوگيري . حـد ) 1( بـه جـدول (قادير مـشخص فراتـر رود ميزان دوز جذب شده در پوست يا چشم بدون حفاظ نبايد از م

). مراجعه شودACGIHتماس شغلي پرتوهاي ماوراي بنفش )to 315nm Actinic Spectral Region 180: ( ناحيه طيفي اكتينيك-2-2-2

.گيري آن تغييرات شيميايي در پوست توليد شود منظور طول موجي است كه در اثر پرتو :توجه

sJ

1 = 1 W

2mJ

10 =2cmJ

1

153

:تذكراتهـاي پوسـتي ناشـي از احتمال بروز سرطان پوست بستگي به عوامل مختلفي از قبيل رنگدانه پوست، سابقه تـاول . 1

آفتاب سوختگي و باالخره دوز تجمعي پرتو ماوراي بنفش دارد؛كنند، ممكـن اسـت در ايـام درجه كار مي ±40و در مناطق با عرض جغرافيايي كمتر از ي كه در محيط باز شاغالن. 2

دقيقه در مدت كوتاهي پرتوگيري بيش از مقدار حد تماس شغلي داشته باشند؛5تابستان در حوالي ظهر در حد از جمله برخي از مواجهه با پرتوهاي ماوراي بنفش همزمان با تماس عمدي و غيرعمدي با مواد شيميايي مختلف . 3

در معرض دوز ماوراي بنفش به مقدار كمتر شاغلدر صورتي كه . داروها ممكن است منجر به اريتم پوستي گردد دهد و اين واكنش را قبالً نشان نداده است، حساسيت گيرد و واكنش پوستي نشان مي از حد تماس شغلي قرار مي

تواند حـساسيت شـديد بـه پرتـو مـاوراي ين صدها عاملي كه مي در ب . بيش از حد وي بايد مورد توجه قرار گيرد ماننـد تتراسـيكلين، (هـا بيوتيـك توان برخـي از گياهـان و مـواد شـيميايي نظيـر برخـي آنتـي بنفش ايجاد كند مي

هاي ، برخي از داروهاي مخدر، مواد آرايشي، داروهاي بيماري)پرامين مانند امي(ها بخش و برخي آرام) سولفاتيازول را نام برد؛Limeoilسنگ ها و زغال رواني، مشتقات قطران، برخي از رنگ

. شود نانومتر در هوا توليد مي250ازن در اثر تابش ماوراي بنفش با طول موج كمتر از . 4ppm 0.05) =TWA-TLV(

ن قرمـز و مـاوراي بـنفش يك از كاركنان در مواجهه با پرتوهاي مادو شركت بايد اطمينان حاصل نمايد كه هيچ -80 ماده . باشند بيشتر از مقادير مجاز تعيين شده فوق نمي

گيري و ارزيابي پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش اندازه-3

گيـري، هـاي انـدازه گيري و ارزيابي پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش، شـناخت كامـل نـسبت بـه روش براي اندازه گيـري و ين نكاتي كه بايد قبل از اقدام بـه انـدازه تر مهم. جهه كاركنان اهميت دارد خصوصيات محيط كار وچگونگي موا

:ارزيابي در نظر گرفته شود شامل گيري؛ تعيين هدف اندازه) الف آوري اطالعات دقيق از كارگاه؛ گرد) ب ؛شاغالنگردآوري اطالعات نحوه مواجهه ) پ گيري؛ تعيين روش مناسب اندازه) ت گيري؛ له مناسب اندازهانتخاب وسي) ث كاليبراسيون؛) ج .شاغالنشناخت استاندارد مواجهه ) چ

گيري تعيين هدف اندازه-3-1 :شود گيري پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش دنبال مي اهداف زير در اندازه

مواجهـه بـا ايـن هاي كاري و دستيابي به حـداقل ميـزان شناسايي پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش محيط ) الف

154

پرتوها؛ ها و ضايعات ناشي از مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش؛ پيشگيري از آسيب) ب پيشگيري و كاهش ضايعات احتمالي ناشي از مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش؛) پ الي؛هاي مالي وارده به شركت در اثر ضايعات احتم پيشگيري از ضرر و زيان) ت شناسايي شرايط ناايمن و انجام اقدامات براي برطرف نمودن آنها؛) ث .ارائه راهكارهاي اصالحي و پيشگيرانه) ج

بـراي . گيري ميزان مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش بايد هدف كار معلـوم گـردد قبل از اقدام به اندازه . باشد ابي متفاوت ميدستيابي به هر هدف، روش، دستگاه و نحوه ارزي

گيري ميزان پرتوهاي مادون قرمز و يا ماوراي بـنفش يـك دسـتگاه معـين، گيري صنعتي؛ براي اندازه اندازه: 25 تبصره .يابي يا بازرسي فني عيب .گيري محيطي؛ به منظور تعيين ميزان پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش در سطح كارگاه اندازه: 26 تبصره .شاغالنگيري فردي؛ براي مشخص نمودن ميزان مواجهه اندازه:27 تبصره .گيري به منظورتعيين روش و چگونگي كنترل ميزان پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش اندازه: 28 تبصره

.ي استاندارد استفاده نمايدها دستگاه گيري پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش بايد از شركت در اندازه-81 مادهگيري بايد از صحت و دقت كار لذا قبل از هر بار اندازه. شركت بايد از كاليبراسيون دستگاه اطمينان حاصل نمايد-82 ماده

دقت دستگاه به نوع دستگاه و مشخصات آن بستگي دارد، بنابراين در هنگام استفاده بايد . گيري مطمئن شود دستگاه اندازهگيري، آن را بـا ولي براي اطمينان از صحت كار دستگاه بايد قبل از اقدام به اندازه . ددستگاه با دقت مناسب راانتخاب نمو

باشند، الزم است براي هر از آنجا كه عوامل متعددي در كار دستگاه مؤثر مي . كاليبره نمود ) كاليبراتور(اي استاندارد وسيله . ل شودبار استفاده از دستگاه قبالًً از كاليبره بودن آن اطمينان حاص

لذا، اولين مرحلـه . آوري اطالعات الزم از محيط كار اقدام نمايد گردآوري اطالعات؛ شركت بايد نسبت به جمع -83 مادهآوري اطالعات الزم از محيط كار و گيري و ارزيابي مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش، جمع از فرايند اندازه

: در اين مرحله.باشد نحوة مواجهه كاركنان مي . گيري كنيد، تهيه نماييد هايي كه بايد پرتوها را اندازه اي از كارگاه، محيط كار، دستگاه و يا محل نقشه ساده: 29 تبصره . را مشخص كنيد) طبيعي يا مصنوعي(روي نقشه منابع توليد اين پرتوها : 30تبصره . رگاه انتخاب شودگيري در نقاط مختلف كا هاي اندازه تعداد محل: 31 تبصره . اطالعات مربوط به محل تردد و توقف كاركنان معلوم گردد: 32 تبصره . ساعات مواجهه هر گروه از كاركنان با اين پرتوها مشخص گردد: 33 تبصره . اوقات تغيير شيفت معلوم گردد: 34 تبصره . ت گرددها ثب كاري، كار گردشي و مرخصي اطالعات مديريت مانند اضافه: 35 تبصرههاي بناي كارگاه بـه فهرسـت اطالعـات مشخصات فني سازه ) اهداف كنترل اين پرتوها (در صورت لزوم : 36 تبصره

. اضافه گردد

155

. مشخص گردد) مصنوعي يا طبيعي(نوع منابع نور : 37 تبصرهگيري در هر كارگاه هاي اندازهتعداد و محل ايستگاه. گيري اقدام نمايد شركت نسبت به تعيين ايستگاههاي اندازه -84 ماده

. گيري دارد بستگي به هدف اندازهگيري هاي اندازه گيري مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش كارگاهها بايد تعداد محل براي اندازه:38 تبصره

. طبق نقشه در نقاط مختلف كارگاه انتخاب شود مترمربعي مشخص شود؛ سانتي90هاي ارگاه به مربعگيري از طريق تقسيم سطح ك هاي اندازه محل. 1 . ميزان پرتو در وسط هر مربع با دستگاه قرائت شود. 2

گيري هاي اندازه روش-3-2هاي زير گيري و ارزيابي، به يكي از روش گيري براساس اهداف اندازه هاي اندازه شركت بايد توجه كند كه روش-85 ماده

:گردد انتخاب ميگيري و ارزيابي محيطي؛ هدف مشخص نمودن ميزان مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بـنفش و ازهاند) الف

باشد؛ هاي خطر در كارگاه و همچنين تعيين منابع اصلي براي كنترل ميزان اين پرتوها مي محدودههـاي مواجهـه ايط كار، ويژگي ؛ براي نيل به اين هدف براساس شر شاغالنگيري به منظور ارزيابي مواجهه اندازه) ب

:گردد هاي زير استفاده مي با اين پرتوها و عوامل مرتبط ديگر از يكي از روششاغالن با پرتوهاي مادون قرمز و يا ماوراي بنفش يك منبع؛شاغالنگيري مواجهه اندازه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش در محيط؛شاغالنگيري مواجهه اندازه هاي معين؛ در مدتشاغالنگيري مواجهه اندازه .هاي نامعين در مدتشاغالنگيري مواجهه اندازه

بنـدي، مـشخص نمـودن نـواحي مختلـف كارگـاه براسـاس ضروري است كه شركت براي تهيه نقـشه ناحيـه -86 ماده . ندهاي تعيين شده با توجه به مساحت و امكانات، تعداد معين و محدودي ناحيه انتخاب ك محدوده

. گيري شدت پرتو، در مركز تمام نواحي نتايج روي نقشه درج گردد پس از اندازه: 39 تبصرهگيري دقت گردد تا مانعي در سر راه منـابع توليـد ضروري است شركت اطمينان حاصل كند كه در هنگام اندازه -87 ماده

. وجود نداشته باشدگيري در محلي كه كاركنان بيـشترين مواجهـه را دارنـد كه اندازه ضروري است كه شركت اطمينان حاصل كند -88 ماده

. اي قرار گيرد كه شاغل در آنجا مواجهه بيشتري دارد گيري دستگاه در نقطه بدين ترتيب كه سلول اندازه. انجام شودگيري در نقـشه ه ضروري است شركت اطمينان حاصل كند كه مقادير مربوط به ميزان اين پرتوها را پس از انداز -89 ماده

. نمايند ثبت ميگيـري ، اندازه شاغلگيري به منظور تعيين حدود مواجهه ضروري است شركت اطمينان حاصل كند كه در اندازه -90 ماده

اي كه بيـشترين تمـاس را دارد، و در محلي كه بيشترين مواجهه را دارد و يا در نقطه اوهاي توقف يا تردد صرفاً در محل .انجام گردد

هاي كاري كه كاركنان بيشتر از حد استاندارد در مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بـنفش در تمام محيط -91 ماده

156

. گيري شده است هستند، شركت بايد اطمينان حاصل نمايد كه ميزان اين پرتوها اندازه . ق با يك روش استاندارد انجام شده استگيري اين پرتوها مطاب شركت بايد اطمينان حاصل كند كه اندازه-92 مادهصنعتي مواجهه با پرتوهاي مادون قرمـز و / ضروري است كه شركت اطمينان حاصل كند كارشناس بهداشت كار -93 ماده

. ماوراي بنفش را شناسايي كرده و اقدامات پيشگيرانه را توصيه نموده استها، ارزيابي و پيشنهادات مستند شده و به شيوه صحيح گيري ه ضروري است كه شركت اطمينان حاصل كند انداز -94 ماده

. شوند نگهداري مي ضروري است شركت اطمينان حاصل كند اگر در محيط كار نوسازي، تعمير يا تغييري ايجاد شود و يا تجهيزات -95 ماده

ميـزان مواجهـه بـا پرتوهـاي جديدي به محيط كار اضافه شود و يا فرايندي در محيط كار اصالح گردد، به نحوي كه بر . گيري خواهد شد اي داشته باشد، ميزان اين پرتوها مجدداً اندازه قابل مالحظهتأثيرمادون قرمز و ماوراي بنفش

گيري مواجهـه بـا پرتوهـاي مـادون شركت بايد اطمينان حاصل نمايد كه تمام نواحي، حداقل سالي يكبار اندازه -96 ماده . ده باشدقرمز و ماوراي بنفش ش

برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش-4

چنانچه مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش از حد استاندارد بيشتر باشد، شركت بايـد يـك برنامـه -97 ماده . حفاظت براي مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش ايجاد كند

بايد يكي از كاركنان متخصص و مطلع را به عنوان سرپرست، براي نظارت بـر اجـراي صـحيح برنامـه شركت -98 ماده . حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش انتخاب كند

شركت بايد برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمـز و مـاوراي بـنفش را مـدون كـرده و آن را بـه روز -99 ماده . ري نمايدنگهدا شركت بايد اطمينان حاصل كند كه برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمـز و مـاوراي بـنفش، شـامل -100 ماده

. باشد گيري و ارزيابي مواجهه شغلي افراد با اين پرتوها مي هاي مورد استفاده براي اندازه ها و دستورالعمل روشكه برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش، شامل انواع شركت بايد اطمينان حاصل كند -101 ماده

. باشد هاي استفاده شده براي كنترل اين پرتوها مي روش شركت بايد اطمينان حاصل كند كه در برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و مـاوراي بـنفش تهيـه -102 ماده

. گيرد نقشه مدنظر قرار مي شركت بايد اطمينان حاصل كند كه در برنامه حفاظت مواجهـه بـا پرتوهـاي مـادون قرمـز و مـاوراي بـنفش، -103 دهما

. شود هاي خطرناك با عاليم هشداردهنده گنجانده مي مشخص نمودن محل مجـاز شركت بايد اطمينان حاصل كند كه در برنامه حفاظت، آموزش كاركنان درباره مخاطرات بـيش از حـد -104 ماده

كـارگيري اقـدامات كنترلـي مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش و استفاده صحيح از وسـايل حفـاظتي و بـه . گنجانده شده و الزامي گرديده است

شركت بايد اطمينان حاصل كند كه در برنامه حفاظت در برابر پرتوهاي مادون قرمز و مـاوراي بـنفش، انجـام -105 ماده

157

. شود اي و موردي گنجانده مي زشكي دورهمعاينات پ شركت بايد اطمينان حاصل كند كه كليه مستندات برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مـادون قرمـز و مـاوراي -106 ماده

. شوند بنفش ايجاد شده و به شيوه صحيح نگهداري مي بندي گرديده و مطابق آن اقدامات الزم به عمل شركت بايد اطمينان حاصل كند كه بازنگري برنامه حفاظتي زمان-107 ماده . آيد مي . شركت بايد هر سه سال يكبار برنامه حفاظت مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش را بازنگري نمايد-108 ماده

معاينات پزشكي -5

و پوسـت را الزامـي ) عدسـي و شـبكيه قرنيه،(اي كاركنان، انجام معاينات چشم شركت بايد در معاينات دوره -109 ماده . نمايدتأخير در انجام آزمايش براي . شركت بايد معاينات چشم و پوست را براي كاركنان در بدو استخدام انجام دهد -110 ماده . ماه باشد6گونه افراد نبايد بيش از اينو ماوراي بنفش بيشتر از حد مجاز قـرار دارنـد شركت بايد كاركناني را كه در مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز -111 ماده

هاي خاص قرار دهد و حداقل فواصل معاينات چشم و پوست را براي آنهـا شناسايي نمايد و مطابق برنامه تحت مراقبت . در نظر گيرد

. شود شركت بايد اطمينان حاصل كند كه معاينات چشم و پوست، توسط فرد آگاه و باصالحيت انجام مي-112 ماده . شود شركت بايد اطمينان حاصل كند كه نتايج معاينات چشم و پوست تا پايان اشتغال فرد نگهداري مي-113 ماده شركت بايد اطمينان حاصل كند كه نتايج معاينات چشم و پوست فرد محرمانه بوده و بدون اجازه مكتوب وي -114 ماده

. گيرد در اختيار افراد بدون صالحيت قرار نمي شركت بايد اطمينان حاصل كند كه نتايج معاينات چشم پزشكي و پوست به دست آمده، مورد تجزيه و تحليل -115 هماد

. آيد گيرد و مطابق آن اقدامات اصالحي و پيشگيرانه به عمل مي قرار مي

كنترل مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش -6كنتـرل (هاي كنترل مديريتي ش، براي كنترل اثرات آن بر كاركنان بوده و شامل روشكنترل پرتو مادون قرمز يا ماوراي بنف

. و كنترل فني است) زمان مواجهه و پايش سالمتي كنترل فني-6-1

هاي عمومي كنترل به يكي از سه شيوه هاي عمومي كنترل فني، شركت بايد اطمينان حاصل كند كه روش روش-116 ماده :گيرد زير انجام مي

كنترل مبتني بر سازه؛ . 1 كنترل مبتني بر دفاع در برابر پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش؛. 2 .حفاظت فردي. 3

158

كنترل مبتني بر سازه-6-1-1 :مهندس كنترل مراحل زير را بايد مدنظر قرار دهد. چنانچه شركت از روش كنترل مبتني بر سازه استفاده نمايد-117 ماده

ر منبع توليد پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش؛ كنترل د. 1 كنترل در مسير انتشار پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش؛. 2 .حفاظت پرسنل از طريق پناهگاه. 3 :كنترل در منبع توليد پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش) الفيد اصوالً از طراحي دستگاه و يا منبع توليد آن شـروع شركت كنترل پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش را با -118 ماده

يي استفاده نمايد كه وسايل كنترل اين پرتوها بر روي آنها نصب شـده و ها دستگاه ها و تواند از روش كرده و در عمل مي . امكان نشر آن به محيط وجود ندارد و استاندارد باشند

. كار برده و آن را درست انتخاب نمايد با فرايند توليد، دقت الزم را به شركت بايد در انتخاب نوع پرتو متناسب -119مادهتوليد و انتخاب نوع پرتو، بايـد مشخـصات پرتـو مـورد لـزوم آن دسـتگاه و فرآيند شركت در هنگام طراحي -120 ماده

و هـا دستگاه د نياز در يك كارگاه را مدنظر قرار دهد و در مرحله احداث صنعت، مشخصات پرتو مور ها دستگاه مجموع . كارگاه را مورد بررسي قرار دهد

از آنجا كه امكان انتشار پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش در محيط كـار بـا طـول عمـر دسـتگاه افـزايش -121 ماده :يابد، لذا شركت بايد اقدامات زير را كه داراي اهميت است انجام دهد مي

پرتو؛نگهداري صحيح دستگاه يا منبع آن. 1 سرويس به موقع دستگاه؛. 2

تنظيم به موقع قطعات؛. 3

.تعويض قطعات فرسوده. 4

شركت بايد نسبت به محل و نحوه استقرار دستگاه يا منبع توليد پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بـنفش توجـه -122 ماده مواجهه با آن از اهميت بااليي برخوردار گيري براي كاهش نمايد، زيرا محل نصب دستگاه و يا منبع توليد و موقعيت قرار

توانند از انتشار اين پرتوها جلوگيري نمايند، در اين مرحله بايد مـدنظر در ضمن كلية عواملي كه به عنوان مانع مي . است . قرار گيرند

آيد، شركت جود مي از آنجا كه هرجا پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش توليد شود احتمال مواجهه نيز به و -123 ماده . بايد همزمان آنها را در محيط كار پايش نمايد

هاي انتشار پرتوهاي مادون قرمز و مـاوراي بـنفش بـر روي دسـتگاه دهنده شركت بايد نسبت به نصب كاهش -124 ماده . كه از حساسيت بيشتري برخوردارند بايد توجه بيشتري شودها دستگاه براي برخي. اقدام نمايد

:رل در مسير انتشاركنت) بتوان آن را در مسير انتشار كنترل كرد يا از اگر كنترل پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش در منبع ميسر يا مؤثر نباشد، مي

. باشد انتقال و انتشار آن جلوگيري كرد، اين روش مبتني بر ايزوالسيون مي

159

:ها نفش از ساير محلمجزا نمودن منبع اصلي پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي ب • شركت بايد نسبت به ديواركشي اطراف دستگاه توليد پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش كه باعـث ايزولـه -125 ماده

ديوارها بايد تا سقف ادامه داشته و پوشش ديوارها و . كردن آن شده و در كنترل انتشار اين پرتوها نقش دارد، اقدام نمايد . باشدسقف متناسب با نياز

:هاي كارگاه هايي كه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش كار دارند از ساير بخش جداسازي بخش •هايي كه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش مواجهه دارند، از ساير شركت بايد نسبت به جداسازي قسمت-126 ماده

. كند ري جلوگيري مياين كار از مواجهه غيرضرو. هاي كارگاه اقدام نمايد بخش :كنترل مواجهه با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش مبتني بر جذب آنها •

. هاي مناسب استفاده كند تا مانع انتشار آنها گردد تواند در اين روش از جاذب شركت مي-127 ماده : كنترل مبتني بر ايزوالسيون پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش •

اي استفاده كند كه از انتقال تواند از موانع براي جلوگيري از انتشار اين پرتوها به گونه در اين روش مي شركت -128 مادهپرتوها از يك قسمت كارگاه به قسمت ديگر، يا از يك بخش دستگاه به بخش ديگر و از يك كارگـاه بـه كارگـاه ديگـر

. جلوگيري شود :شاغلايجاد پناهگاه براي •

در كنار منـابع توليـد پرتوهـاي شخصيد اطمينان حاصل كند در جايي كه نياز مبرم و دائم به وجود شركت با -129 ماده . هاي مؤثر به كار رود حل تواند به عنوان يكي از راه مادون قرمز و ماوراي بنفش نيست اين روش مي

:سازي حفاظت پرسنل از طريق پناهگاه) پ يك روش معمول و مؤثر كنترل مواجهه با پرتوهاي مـادون قرمـز و مـاوراي شاغالنسازي براي ايجاد پناهگاه يا محفظه

. بنفش استهـايي اگر امكان اجراي موارد كنترل در منبع و يا مسير انتشار نباشد و نيز براي دستيابي به نتيجه بهتر در مكـان -130ماده

تواند از فاصله دورتـري هـدايت ند كار مي كه لزوم كنترل در مجاورت دستگاه محرز نيست، همچنين در مواردي كه فراي . هاي كنترل استفاده نمايد تواند از اتاقك گردد، شركت مي

اي صورت گرفته كـه كليـة لـوازم و ابـزار كنتـرل شركت بايد اطمينان حاصل كند كه طراحي پناهگاه به گونه -131 ماده . بيني شده است پروسه در آن پيش

حفاظت فردي-6-1-2شركت بايد بداند كه حفاظت فردي آخرين راه براي كنترل مواجهه با پرتوهاي مادون قرمـز و مـاوراي بـنفش -132 ماده

. باشد حل كمكي يا موقت مي است و حفاظت فردي همواره به عنوان يك راهمادون قرمز و ميزان پرتوهاي ) بيش از حد استاندارد( حفاظت فردي ترجيحاً براي ساعاتي كه شاغل با بيشترين -133 ماده

انـد مجـاز شـمرده هاي كنترل منابع به طور موقت از كار افتاده ماوراي بنفش مواجهه داشته باشد و يا در زماني كه سيستم . شود مي در طرح كنتـرل مواجهـه بـا پرتوهـاي مـادون قرمـز و شاغل شركت بايد به مشكالتي كه مانع ادامه همكاري -134 ماده

160

ين آنها، ايجـاد عـوارض پوسـتي در تر مهم. گردد، توجه نمايد فاده از وسايل حفاظت فردي مي ماوراي بنفش ناشي از است . باشد اطراف چشم، يا عوارض گرما و حساسيت در پوست مي

. شركت بايد در انتخاب وسايل حفاظت فردي كمال دقت را معمول دارد-135 مادهت و راحتي، شركت بايد دقت نمايد كه وسيله تناسب كافي بـا در انتخاب وسايل حفاظت فردي عالوه بر كيفي -136 ماده

. شرايط محيط و مشخصات اين پرتوها را داشته باشد در انتخاب وسايل حفاظت فردي، شركت بايد دقت نمايد كه جنس مواد به كار رفتـه بـراي وسـيله حفاظـت -137 ماده

. ر پوست ننمايد بر چشم و حساسيت دتأثيرچشم و پوست از نوعي باشد كه ايجاد هاي الزم جهت استفاده مطلوب از وسـايل حفاظـت فـردي را بـه كاركنـان داده باشـد و شركت بايد آموزش -138 ماده . هاي بازآموزي را برقرار نمايد دورهتواند از انواع حفاظ استاندارد استفاده نمايدكه شـامل انـواع عينـك و ماسـك و لبـاس مخـصوص شركت مي -139 ماده . شدبا مي شركت بايد اطمينان حاصل كند كه انتخاب حفاظ مناسب با مشخصات توزيع پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي -140 ماده

كـارايي هاي شـدت مـوردنظر باشد، به طوري كه در محدوده گيري شده هماهنگ مي هاي اندازه بنفش كارگاه در محدوده . شود اظ استاندارد استفاده ميمطلوب را داشته باشد و متناسب با اين شرايط از حف

هاي مختلـف مقـادير شركت بايد بداند كه حفاظ چشم و پوست، براساس مشخصات فني خود در طول موج -141 ماده . دهد متفاوتي را كاهش مي

شود، زيرا نكتـه مهـم در انتخـاب شركت بايد اطمينان حاصل كند كه به كيفيت حفاظ در انتخاب آن توجه مي -142 ماده تأييـد فاظ چشم و پوست كيفيت آن است و در صورتي كه مشخصه فني كنترل چشم و پوست در آنها اعالم و يـا بـه ح

.مراجع رسمي نرسيده باشد ارزش حفاظتي ندارندباشـد كـه حفاظ بينايي يك جسم نرم سخت و در عين حال مؤثر در كنترل رسيدن اين پرتوها به چشم مي : 40 تبصره

. گردد حفاظ پوست يك لباس از جنس خاص است كه مانع رسيدن پرتو به پوست مي. گيرد مقابل چشم قرار ميهاي چشم و پوسـت ضروري است كه شركت به اين موضوع توجه نمايد كه نكته اساسي در استفاده از حفاظ -143 ماده

. ورد استفاده قرار گيردباشد و به طور مشترك با سايرين نبايد م رعايت بهداشت فردي و نحوه استفاده از آن ميبراي نتيجه مطلـوب اسـتفاده كـرد؛ حفـاظ تـوأم، توان از حفاظ توأم شركت بايد بداند كه در صورت لزوم مي -144ماده

. استفاده همزمان از عينك و ماسك را گويند و استفاده از آن مطلوبتراست توصيه شده باشد، در انتخـاب حفـاظ چـشم و شركت بايد اطمينان حاصل كند كه براي هر موردي كه حفاظ -145 ماده

:پوست موارد زير رعايت شده است با پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش قبالً انجام شده باشد؛شاغلارزيابي دقيقي از مواجهه . 1هايي از شدت و طول موج پرتوهـاي مـادون قرمـز و مـاوراي بـنفش با چه سطحي از خطر و چه محدوده شاغل. 2

ه دارد؛مواجه

شدت كلي پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش، طول زمان مواجهه روزانه و آناليز شدت ايـن پرتوهـا در پـست . 3

161

. به عنوان حداقل اطالعات مورد نياز استشاغلكاري

هاي چشم و پوست از نظـر افـت انتقـال حفاظ كارايي ضروري است شركت توجه نمايد كه تشخيص قطعي -146 مادها تست فني ميسر است و در غير اين صورت استاندارد بودن و داشتن جدول يا نمودار مشخصات فنـي، ضـروري فقط ب . است كافي براي كارايي شركت بايد اطمينان حاصل كند كه حفاظ عالوه بر داشتن شاخص مناسب افت كلي انتقال، -147 ماده

. ادون قرمز و ماوراي بنفش مشخص شده را داشته باشدكاهش شدت اين پرتوها، كه در آناليز مواجهه با پرتوهاي م شركت بايد اطمينان حاصل كند كه براي كاربرد مؤثر حفاظ به شدت و طول مـوج پرتوهـاي مـادون قرمـز و -148 ماده

. شود با آنها دارد توجه ميرا بيشترين مواجهه شاغلماوراي بنفش كه تـوان اسـتفاده كـرد و در آن هاي چشم و پوست مـي ابي كيفي حفاظ از دو روش محاسباتي ذيل براي ارزي : 41 تبصره

. دارد يا خيرشاغلتوان تصميم گرفت كه حفاظ چشم و پوست قابليت الزم را با توجه به ارزيابي مواجهه صورت مي روش محاسبات؛. 1 .روش نسبت كاهش شدت. 2 يك حفـاظ، آزمـايش آن در كارايين براي آزمون ضروري است كه شركت توجه نمايد كه راه منطقي و مطمئ -149 ماده

. شرايط محيط كار است، ابتدا شدت كلـي شاغلراه ساده براي تست حفاظ چشم و پوست در محل كار اين است كه در محل كار : 42 تبصره

لبـاس گيري شود و در همانجا مجدداً با حفاظ چـشم، نورسـنج و يـا بـا پرتوهاي مادون قرمز و ماوراي بنفش اندازه كـارايي گيـري در ايـن دو حالـت بـرآوردي از تفاضل اندازه. گيري را احاطه نمايند مخصوص، سنسور دستگاه اندازه

. حفاظ خواهد بود هاي مديريتي كنترل-6-2 اقدامات مديريتي نظير كاهش مواجهه، گردشي نمودن شغل و تغيير شغل-6-2-1

مديريتي براي كنترل مواجهه با پرتوهاي ماوراي بنفش و مـادون قرمـز هاي شركت بايد نسبت به اعمال روش -150ماده . اقدام نمايد

شركت بايد از طريق نصب عاليم هشداردهنده، براي كاهش تماس با پرتوهاي ماوراي بنفش و مـادون قرمـز، -151ماده . سازي كاركنان اقدام نمايد نسبت به آگاه

لي براي كاهش مواجهه با پرتوهاي ماوراي بنفش و مادون قرمز تا حدود در صورت عدم كفايت اقدامات كنتر -152ماده . مجاز، شركت بايد زمان كار را كاهش دهد

هاي ديگـر كارگـاه كـه تجهيـزات توليـد پرتوهـاي براي كاهش مواجهه، شركت بايد دفاتر كاري را از قسمت -153ماده . ماوراي بنفش و مادون قرمز در آنجا مستقر هستند، جدا كند

ي توليـد پرتوهـاي مـاوراي بـنفش و مـادون قرمـز بـا ديگـر ها دستگاه شركت بايد طوري عمل نمايد تا بين -154ماده . هاي كارگاه ارتباطي وجود نداشته باشد قسمت

ي توليد پرتوهاي مـاوراي بـنفش و مـادون قرمـز از ها دستگاه شركت بايد نسبت به دور كردن و ايجاد فاصله -155ماده

162

. ريزي و مديريت نمايد راي كاهش مواجهه از قبل برنامهكارگاه ب شركت بايد گردشي نمودن و تغيير شغل كاركناني را كه با پرتوهاي ماوراي بنفش و مادون قرمز تماس دارنـد -156ماده

. ريزي و مديريت نمايد از قبل برنامهماوراي بنفش و مـادون قرمـز تمـاس دارد از شركت بايد مدت زمان توقف شاغل را در سمتي كه با پرتوهاي -157ماده

. قبل مشخص و مديريت نمايدكاري و گردش كاري كاركناني را كه بـا پرتوهـاي مـاوراي شركت بايد اوقات تغيير شيفت، مرخصي و اضافه -158ماده

.بنفش و مادون قرمز در تماس هستند با دقت بيشتري ثبت و گردآوري نمايد با پرتوهاي ماوراي بنفش و مادون قرمز كار به روش مناسب انجام گيـرد، بـه طـوري كـه براي كاهش تماس -159 ماده

. ها و بقيه بدن حين كار محافظت شوند و همچنين انتقال پرتو از ابزار پرتوزا به شاغل به حداقل ممكن كاهش يابد دست اقدامات پزشكي-6-2-2

وارض ناشي ازمواجهه با پرتوهاي ماوراي بنفش و مادون قرمـز را تواند ع انجام يك برنامه مراقبت پزشكي هوشيارانه مي . حذف نمايد