home | cccs - o le sulu samoa · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma...

16
O LE SULU SAMOA O LE NUSIPEPA FAA-LE-LOTU NA FAAVAEINA I LE T.A. 1839 EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO SAMOA FAAVAEINA 1839 O LE SULU SAMOA APERILA 2014 email: [email protected] -Main Office: Ph. 24414, Ext 30 - website: www.cccs.org.ws Polokalame o le Fono Tele - itulau e 11 Faaauau e Faiaoga le Galuega tele sa faia e Faifeau ma o latou Faletua O se vaega tele o le galuega faafaifeau mai lava i le amataga, o le a’oa’oina lea o alo ma fanau a le atunuu i le tusitusi ma faitautusi. faaauau itulau e 2 O uluai tusi na fai mo lea faamoemoe, o le Pi Tautau, poo le alefapeta faa-Samoa, o le Pi Muamua, ma le Tusi Oti. O se mea fou lea mo o tatou tagata i na aso. Ua tatou le manatu mamafa iai i nei aso, a o aso ina ua faato’a faasino mai e misionare O ATA: Tama’ita’i pule o nisi o a tatou a’oga: Pito i luga itu agavale - Pule o le Kolisi a Leulumoega Fou - Fauolo Apevai Mataafa; luga - Pule o le Kolisi a Teine i Papauta - Rosita Lafi Esera; lalo - Pule o le Kolisi i Maluafou - Lasi Tavae. O le au’upega, poo le tusi sa faaaogaina e faifeau ma o latou faletua e a’oa’oina ai le Gagana Samoa, o le “Tusi ‘Oti”. O le igoa silasila itulau e 15 Ue! o le ‘oti O le Koniseti a Fetu o le Taeao ma Agelu Ai ua misi ia oe le koniseti a Fetu o le Taeao. O le aufaipese e iai ma le au agelu. Ae le tuua’iina oe pe afai e te le’i silasila pe faalogo iai. Aua o le toatele lava o tatou e le’i faaauau itulau e 15 Fea le Toeaina na avea le Taavale? silasila itulau e 8

Upload: others

Post on 01-Oct-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA O LE NUSIPEPA FAA-LE-LOTU NA FAAVAEINA I LE T.A. 1839

EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO SAMOA

FAAVAEINA 1839 O LE SULU SAMOA APERILA 2014email: [email protected] -Main Office: Ph. 24414, Ext 30 - website: www.cccs.org.ws

Polokalame o le Fono Tele - itulau e 11

Faaauau e Faiaoga le Galuega telesa faia e Faifeau ma o latou Faletua O se vaega tele o le galuegafaafaifeau mai lava i le amataga, ole a’oa’oina lea o alo ma fanau ale atunuu i le tusitusi ma faitautusi. faaauau itulau e 2

O uluai tusi na fai mo leafaamoemoe, o le Pi Tautau, poo lealefapeta faa-Samoa, o le PiMuamua, ma le Tusi Oti. O se mea fou lea mo o tatou

tagata i na aso. Ua tatou le manatumamafa iai i nei aso, a o aso ina uafaato’a faasino mai e misionare

O ATA: Tama’ita’i puleo nisi o a tatou a’oga:

Pito i luga itu agavale -Pule o le Kolisi a

Leulumoega Fou - FauoloApevai Mataafa; luga -

Pule o le Kolisi a Teine iPapauta - Rosita LafiEsera; lalo - Pule o le

Kolisi i Maluafou - LasiTavae.

O le au’upega, poo le tusi safaaaogaina e faifeau ma o latoufaletua e a’oa’oina ai le GaganaSamoa, o le “Tusi ‘Oti”. O le igoa silasila itulau e 15

Ue! o le ‘oti

O le Koniseti aFetu o le Taeaoma Agelu Ai ua misi ia oe le koniseti a Fetuo le Taeao. O le aufaipese e iai male au agelu. Ae le tuua’iina oe peafai e te le’i silasila pe faalogo iai.Aua o le toatele lava o tatou e le’i

faaauau itulau e 15

Fea le Toeainana avea leTaavale?

silasila itulau e 8

Page 2: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

2. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

mata’itusi, ma upu ua fau mai ai ole tatou gagana, ai lava se maofa oo tatou tagata. Ua liliu emisionare le tatou gagana tautala,i le gagana tusitusi, ma tatou faitauai. Ai lava se ofo o o tatou tagata,ma mimita foi pe a iloa faitau upuua tusia ai le tatou gagana tautala.Ou te manatua e a’u lo’u matuafiafia i le Tusi ‘Oti ma le tala i le‘oti oloo iai, ma ou fia vaai ai i seoti; ma le povi po’a; ma le tama naalu e saulupo. E le fiu e faitau letala i le ‘oti o le a oso, e oso i fea?E oso i le lua. O le ‘oti lea i le tusifaitau mo A’oga a Faifeau namafua mai ai le tatou upu: ‘Aueua ma le oti!’ Ma o le fiafia o tamaiti e faitaule Pi Muamua ma le Tusi Oti, o lefaatuputeleina foi lea o lo latoumalamalama i tusitusi ma faitau letatou gagana. Ma faasolo atu ai ile faitauina o le Tusi Paia matusitusiga manaia oloo tumu ai, matala i isi atunuu oloo ta’ua i le TusiPaia. E le’i taitai ona oo mai letelefoni! E le’i taitai ona oo maile leitio! E le’i taitai ona oo mai letelevise! E le’i taitai foi ona oomai le meapu’eata ma le digitalcamera ma le telefoni fe’avea’i! Ao le poto i faitau tusi ma tusitusi, ole uluai laasaga lava lea e ese maiai i le na ona tautala ma faalogoma iloa, o le faifeau ma lonafaletua na la faia. E ui lava o le faamoemoe autu ole a’oa’oina o le tusitusi ma faitautusi, ina ia iloa ai ona faitau le TusiPaia ma malamalama ai i le TalaLelei na aumaia e misionare,peitai, o le tatalaina lava lea ofaitoto’a o le poto salalau mo otatou tagata. Mai le amataga lava, se’ia oo maii le vai tausaga o a matouaugatupulaga a o matou talavoumatou, o le tatou Ekalesia lava sataulamua i le a’oa’oina o le gagana

tusitusi ma faitautusi. O le taimilea e tusa o le 56% ma ona tupu otagata Samoa, e lolotu LMS,(Lonetona Misionare Sosaiete), leaua ta’u nei o le EkalesiaFaapotopotoga Kerisiano Samoa -EFKS talu mai le tausaga e 1962. E ui lava sa iai a’oga a Malisi(Marist Brothers Schools) maa’oga Taupousa (St.Mary’sSchools) a le Ekalesia Katoliko, aena o Apia sa iai i na aso, safaaaogaina ai le Gagana Samoa male Gagana Peretania. A o Samoaatoa, sa tofu lava le alaalafaga male faifeau ma lona faletua. O la’uaia sa la a’oa’oina fanau a le nuu, ile faitau tusi, tusitusi, faitau TusiPaia, ma le malamalama i mataupuo le numera. E leai ni a’oga a le Malo sa iai inuu i tua. I le matou itumalo, na ole tasi pe lava le a’oga tulagaluasa iai. Faato’a a’ea’e tetele mai lefaatuina o a’oga tulagalua ialaalafaga i tua, ina ua amatainale faiga faa-sikolasipi lea na amataauina ai tama ma teine mai a’ogatulagalua, e a’o’oga i Niu Sila i letausaga e 1945. Ioe, o a tatou uluaisikolasipi e le’i o mai i ni kolisipoo ni a’oga maualuluga, aua e le’iiai ni a tatou a’oga faapea i na aso.Na su’e mai i a’oga tulagalua a nuuma nai a’oga a Ekalesia sa iai peio Maluafou e toatolu tama nafaasikolasipi mai ai i le 1945, oFaalaga Pita Lakisoe (Afoa), o letatou fuafanua pasi muamua leamai Niu Sila, Ailao Imo lea naavea ma se tasi o uluai foma’i pasimai Niu Sila a le tatou atunuu; maPunivalu, o le tatou uluai inisiniataavale (mechanic) muamua lea.Ma isi tamaiti na faasikolasipi maii A’oga a Faifeau. Sa faigofie ona a’oa’oina e lefaifeau ma lona faletua fanau a leatunuu, aua e leai ni mea faatosinasa iai e pei o leitio, televise, lakapi,netipolo ma isi, leai foi ni a’oga

tulagalua. E o uma lava tamaiti ile A’oga a le Faifeau, i le taeao male afiafi. E momoe ai nisi o fanauteine a le nuu i le maota e iai lefaifeau ma lona faletua, ma nisi otama e momoe i se fale i tua. E faile lotu ma le faitau Tusi Paia i leafiafi i le taimi o faigalotu; e faifoi le lotu i le taeao faato’a taapeai i o latou aiga. I lo’u manatu, ose igoa e tatau ona mitamita ai leEkalesia, le igoa, A’oga a leFaifeau. Sa silafia lelei lava e le faifeauma lona faletua tamaiti uma o lenuu ma o latou uiga, lelei pe leaga,vaivai pe malolosi faale-mafaufau.Aua o la’ua sa la si’isi’ia mafaatonutonu le faitau tusi ma letusitusi a tamaiti, mai lava i lo latoulaiti, seia oo ina tama ma teinematutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga afaifeau sa ou a’oga ai, sa iai matamaiti mai aiga Katoliko, sa o atue a’o’oga i le a’oga a le faifeau, ea’oa’o ai le latou faitau tusi matusitusi faa-Samoa. O tausaga iasa fai fai upu ai i tagata e le iloa“tautala faa-Papauta” fai mai e“faatau suta le latou gagana - “Eke alu i fea?” Se’i o kakou kapua’ii le Akua. O oukou uma ga e kakauoga pokopoko gagei i le kakoukalagoaga...” Sa aliali le gaganafaatau suta lea i felafolafoa’iga ale Palemene i ulua’i tausaga o leTutoatasi o Samoa, ma sa fai ai upua tagata faapea - “....leaga e le’ia’o’oga i A’oga a Faifeau.,,,” Ua oo mai la i nei aso, ua iaia’oga maualuluga a le Ekalesia -Maluafou, Leulumoega Fou,Tuasivi, Nuuausala, Papauta. Uasili i le 160 tausaga talu onafaatuina le Kolisi Faafaifeau iMalua. Ua iai foi ma le a’ogatusiata. O ia a’oga uma, e matuatele se tupe a le Ekalesia e alu ai.E latalata i le 50% o tupe o Taulagaa le Ekalesia i tausaga ta’itasi, ealu i le faatinoina o a’oga a leEkalesia. O se vaega tele foi o lea

Faaauau e Faiaoga le Galuega telesa faia e Faifeau ma o latou faletua

faaauau itulau e 4

Page 3: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 3.

O LE LAUGA

Matua: “A ‘ona o lau fetalaiga oute tuu ifo ai le upega”. - Luka 5:5

(mai le Sulu Samoa o Ianuari 1957

saunia e Isaia F.F.A (Maluafou)e sui ai le lauga mo Aperila 2014 e le’i taunuu mai

Ua sili lava ona taitaiina i tatou ise afioga totino lava a Keriso o leMatai (Ao) o le galuega manufaato’a tatou manava mai galuegatiga o lena tausaga, a o le a tatousauni atu foi mo fe’au fou o leneitausaga. Ua filifilia ai le faatonugasa fai e Iesu lava i ana uo atoa foima le tali lelei ua sauni atu e i latoulava ia te ia, na latou maua ai lemanuia. O lenei: “A ‘ona o laufetalaiga ou te tuu ifo ai le upega”. Sa sauni atu e Iesu se lauga leleia o ti’eti’e i le vaa o Simona Peteru.E moni lava sa faatatau i le motu otagata e toatele upu lelei e tele. Aeta’ape le toatele, ona ia faatatau ailea o upu lelei totino i ana uo uamasani. Ua faapea lava lanamasani, ua matua taua ma lelei analauga ua faasino i le toatele otagata, ae peitai, ua faatatau e iaupu pito silisili lava ma le matuaalofa naunauta’i i e sa masani maia ma alolofa ia te ia. Sa ia silafialava le puapuagatia o Peteru ma ena latou iai i le po atoa, o lea foina faatatau tonu ai ia te i latou naiai, upu alofa e faamafanafanainaai i latou sa tautiga i le po atoa. O i tatou ana uo, poo lana fanauua fesea’i i le vaomatua o lelalolagi nei ua puapuagatia ai. Iatatou mautinoa, ua alofa mai peaIesu ma fia fesoasoani mai ia te itatou ma fia faasino mai foi ia itatou le ala tatou te manuia ai. Ile, e ao ina mautinoa e i tatou o eua alolofa ia te ia. Ua lelei anaapoapoa’iga ma faamafanafanagamo isi e toatele, e ui i lea, a ua iaifoi se feau totino ua finagalo aiIesu e faasino tonu ia te oe poo i

tatou ta’ito’atasi. I le afai ua tatoulagona ma mautinoa, ua iai se feaufaapena ua tuuina mai e Iesu ia itatou - Fai loa! ‘Aua le faatamala!A lagona loa le siufofoga totino oIesu ia i tatou, usiusita’i loa, auaoloo iai le manuia. E pei ona salagona loa e Peteru le siufofoga oKeriso - “Ia tuutuu ifo le upega ile loloto” - Fai loa! E ui ina vaivai;o lea foi na faatutumuina ai o latouvaa i le mau i’a na tali masae ai lolatou upega. O i tatou o le ‘Au Kerisiano poole aufaigaluega a Iesu - o la tatoufe’au totino lenei: (a) Ia iloa le finagalo o Keriso. (e) Ia faia loa; aua oloo iai lemanuia.

1. O le fetalaiga a Keriso - o lePule aoao lea o le tagataKerisiano. Afai o se tasi ua tauto i luma o lemalo o le a avea ma fitafita poo setasi tofiga foi o le malo, o lea lavaaso ma lea lava itula e amata ai onanoatia ona manatu i lalo o le pulepoo le faatonuga a ona ta’ita’i, ole a taumafai e usitai i mea uma efaatonuina e ona ta’ita’i vasega. O i tatou le Au Kerisiano uaa’oa’oina foi i lenei itu. O le asona amata ai ona tatou ta’utino atui luma o le Atua poo matai faale-galuega o le a fai i tatou o anaauauna e usitai e fai lona finagalo,o lea lava le aso ua noatia ai o tatoumanatu. E soo se mea e aliali maiai le finagalo o Keriso poo sanafetalaiga, tatou te faia loa aua olana fetalaiga o le pule aoao lea ole loto o le Kerisiano.

E tasi le mea - e moni na faigataia i tatou ona matua mautinoa lefinagalo o Keriso - E moni nafaaali mai i le Tusi Paia, peitai, uafaigata nisi taofi e tele o le TusiPaia ona malamalama lelei ia itatou. A tatou tau su’esu’e atu iai,e peiseai e atili ai ona faigata ia itatou. Mautinoa foi, e leai se tasio e ua taumafai atu ia iloa lefinagalo o le Atua o le a aunoa male tagi atu pea - Le Alii e ua faigatalou finagalo ou te le mafaia. Uamaualuga ou te le ma taea. Ualoloto ou te le ma iloa. Ae poofaapefea? E ao ina tatou matuapunonou atu i luma o le Atua male tatalo naunauta’i. “O loufinagalo atoatoa ua iai i lau Afiogaou te le malamalama ai, ia e faailoama faapupula mai ia te au. E ui ilea, ou te talitonu iai ma le lotofaatuatua. E ui lava ina ua a’oa’olelei mai i le Tusi Paia. E ui foiina ua matua faasaga atu iai isuesuega ma le filiga, a ua faigatalava. Ou te le matua maua lava leatoatoa o le faatuatuaga o iai. Olenei, ou te faataatia atu a’umataupu i lalo o ou aao alofa lo’uMatai ma le faatuatua ia oumautinoa ai.” Aua o se tasi ua maua anaa’oa’oga mai le pule tauaso faale-tagata, o le a faaseseina ai o ia lava;aua ua ia maua mai mai ana uofaale-tagata lava. Ae peitai, o leua faataatia ona manatu uma i laloo le faatonuga a Keriso, e le masese - o le a sa’o atoatoa ai. Aua oKeriso o le Poto o le Atua efaatutumuina ai. O nisi aso ua o se mea faigatalava ia i tatou pe afai ua o eseesemataupu ua tatou tausisi iai faale-Tala Lelei, ma le taofi o nisi tagataua fia a’oa’o mai ai ia i tatou i nisimea ese o le tala ia Iesu, ona o nisifaatuatuaga fou. E ui lava ina matae aoga ia i tatou a ua tatoumautinoa e ta’ita’iina ai i tatou i lesese tele ma le valea. E le tataulava ona tatou fai atu: o le a tatoufai lena, ma auai i lena mea a ua faaauau itulau e sosoo ai

Page 4: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

4. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

O LE LAUGA

tatou iloa o se mea sese. O puapuaga poo soo se meafaigata e tupu mai ia i tatou, na omea faapena e ta’ita’iina ai i tatoui le ala sa’o ma ia ‘alo ese ai i meauma e sese. Se’i tatou taito’atasipea ma fai ane: “Lo’u Matai e, afaio le ala o le usiusita’i i lou finagaloo le a oo mai ai puapuaga e tele iate a’u ma maua ai mo a’u lesa’olotoga ia Keriso - poo letigaina i le mativa, poo le faale-alolofa o tagata, poo le tuua’iinapepelo e pei lava ona oo i le au usoanamua. Ua lelei, o le a ou talia epei o lau fetalaiga - soo se mea lavae te finagalo ai, o le a ou faia lava.” Sa fai ane Ioane Paniani i leFaamasino na faasino ia te ia: “Ole a ou tuu.”

2. O le fetalaiga a Keriso o lotatou faatonuga lea ua lavaatoatoa. (a) O lo tatou faatonuga i lefaatuatua ia te ia. O le faatonuga aKeriso, ia tatou faatuatua ia te ia.Ia matua faia ma usitai iai. E le nao tatou le ‘aufaigaluega, a uapoloaiina i tatou ina ia aoao atu itagata i nuu uma o le lalolagi. Ole feau totino a le Tala Lelei lenei:Ia outou o atu e fai nuu uma lavama soo i le Suafa o le Tolu TasiPaia. O le poloaiga foi lenei aKeriso. Ia outou faatuatua i leAtua. Ia faatuatua mai foi ia te au.A fesili ma faitio mai isi tagata -Pe aisea ea ona outou a’oa’o ai, iafaatuatua, ia faatuatua, tatou te taliatu - Na poloai mai le Tupu, iatatou faia faapea. I le o lanafetalaiga, o lo tatou faatonuga leaua lava atoatoa. (e) O lenei autu foi e mafai onafaatonu i nisi itu e pei o talosaga.Ua faatonuina pea nisi talosaga epei o le ‘Au Taumafai ma le ‘AuLeoleo. O nisi aso ua tauau lemuifo ina pa’u, ua le lagona se manuiaua aliali mai, ua pa’u lea sauniga

mai le itulau e 3

ma lea sauniga, ua fia malolo e peio le tali a Peteru. Ua aoina le po eleai ma se i’a e maua. Ioe, ua tatoumanava nei ua ao se’i malolo aneteisi. O lenei ua tatou toe lagonanei ua fetalai mai Iesu, Se’i toetuutuu atu lava le upega i le lolotoi lenei tausaga. Se’i tatou toe taliatu lava - Le Alii e, ua aoina le po,ua le fiafia tagata ua solomuli letoatele ua leai se fua e maua - “aeona o lau fetalaiga ou te toe tuuifo ai le upega.” (3) Ia tausia le fetalaiga a leMatai e maua ai le taui faamaoni. O i tatou ua galulue mo Iesu, uatatou iloa ua faaolaina i tatou, tatoute le taumate pe faaletonu pei o semea aitalafu. E leai, a o le atoatoao le alofa tunoa. O le na matuafaatuatua e faia mea uma e tusa male fetalaiga a Keriso, o le a maua eia le taui o le loto fuatiaifo e lelei. O le a lona uiga? O le a tatoumaua mai iina lava po ua tonu matusa ma le finagalo o le Atua, poua tatou sese foi. Poo le a le fiafiamai tagata, ma tutupu faalavelave,ae o le a tatou iloa lava i lo tatoufaamasino ifo, o le finagalo lavalea o lo tatou Matai, o le a tatoulagona lava pe faigata, fai pea, maia tauave pea e pei o se tasi vaegao le satauro faigata ua tatau ona

tauamoina e tagata Kerisiano uma.E sili mamao ina ia puapuagatiafaapena i le ala o le finagalo o leAlii, i le tasi ala o le faafiafia itagata. I le ma lea foi, e sili lenei - E leaise tasi na te faia atoatoa le finagaloo lona Matai o le a aunoa ma lemaua o le taui e silisili ona tele. O Simona Peteru na maua le tauitele ona o lona usitai i le fetalaigaa Keriso, o vaa na faatutumuina ii’a e tele lava. O loo iai le manuiafaula’i mai le Atua lava uafaatalitali mai mo i tatou lava, moisi uma foi pe a tatou usitai e aveale fetalaiga a Keriso mo lo tatouPule aoao. Le Ekalesia e, ma le au faitau,ua manava a tatou feau i lenatausaga. O le a tatou sauni foi etoe tali atu pe se a se si’ufofogamai lo tatou Matai i le tausaga nei.Pe iai se feau faapito mo i tatoutaitoatasi, se’i tatou sauni foi e taliatu, e ui ina sa tatou tautiga i legaluega fita, a ia tatou usiusita’ipea e tali atu: “Le Alii e, ua aoina le po e leaise mea e maua, a ona o lau fetalaigaou te tuu ifo ai le upega.” Ma iatatou faia loa; aua oloo iai lemanuia ua finagalo ai Iesu mo itatou uma ta’ito’atasi. Amene.

Faaauau e Faiaoga le Galuega telesa faia e Faifeau ma o latou faletua

tupe, e alu i le totogi o faiaoga. O le faamaoni o le aufaigaluegai faifeau ma o latou faletua i lefaiga o A’oga a Faifeau i aso uamavae, sa matua fesoasoani tele ile atiinaeina o le poto ma le atamaii tupulaga o tama ma teine, o fanaua Samoa. O latou na asa le vaofilifili ma le gasu o le taeao omataupu tau a’oa’oga i lo tatouatunuu. Ua sea sea ona manatua eSamoa lea itu i nei aso o lea ua leleia’oa’oga. A o faifeau ma o latoufaletua, o latou lava o ulua’ifaia’oga i Samoa - amata mai i le

1840 pe a. O le mea foi lea ua outau faalogo ai i nisi o faapea, onao le faaletonu o le gagana Samoaa tamaiti i a’oga a le malo, aisea ele talosaga ai i faifeau e toea’oa’oina le Gagana Samoa ialatou a’oga? I lo’u lava talitonuga, o lefaaletonu o le Gagana Samoa atamaiti i a’oga i nei aso, e mafuamai ona ua leai ni a’oga a faifeaue pei ona iai i la aso. Ua le tutusale faiga o polokalame a a’oga afaifeau, poo a’oga foi a le malo, iaso nei, ma aso ua mavae. Ua faaauau itulau e 9

mai le itulau e 2

Page 5: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 5.

O le tausaga e 1513 na amatasu’esu’eina ai e Matini Luteru letusi o Salamo, ma o le amata ai foilea ona ia savali i le ala na ia mauaai se malamalama’aga na avea mamea e faasa’olotoina ai o ia. O leSalamo e 22 na talepeina lefaitoto’a ma amata maua ai semalamalama. Fai mai le Salamolea e 22: “Lo’u Atua e, lo’u Atuae, se a ‘ea le mea ua e tuulafoa’imai ai ia te a’u, e taumamao malo’u faaolataga, o upu foi o lo’ufaataio? Lo’u Atua e, ou te valaauia te oe i le ao, ae te le faafofogainamai; atoa foi ma le po, ua ou lemapu lava.” Na ofo Matini ina ua ia faitauinaupu ia. Na lagona foi e Iesu letuulafoa’iina o ia e le Atua, mavavae’eseina. Ua sui nei le ata leasa i le mafaufau o Matini e faapeao se Iesu e le alofa, ma oloo nofo oia ma faamasinoina le lalolagi maauina tagata i le malaia. Ua le ose Iesu nei e afio i le nofoalii o lefaamasinoga, a o se Iesu o tautau ile satauro. Lea la ua toetoe lava amalamalama atoatoa Matini i lefingalo o le Atua Silisiliese. Ua iailoa atu nei le alofa tunoa o le Atuana mafua ai ona tautau Iesu i lesatauro. Peitai, e le mafai lava ona alu esema lona mafaufau le ata o le Atuaamiotonu o ia faamasinoina tagatae le amiotonu, o tagata e le mafailava ona latou maua le amiotonu.Na ia malamalama e finagalo leAtua i le amiotonu, ae ui lava olea ua amata ona ia malamalama ile alofa o le Atua, ae a mafaufauatu o ia i le faamasinoga tonu a leAtua, ona tetemu ai lea o ia.

Na o le Faatuatua lava O lona faitauina o tusi a le

faaauau mai le masina o Mati

MATINI LUTERU1483 - 1546

O le Auupega o le Toe Fuata’iaposetolo o Paulo, na amata ai onamalamalama Matini i le uiga o leamiotonu faapea ma lefaamasinoga tonu a le Atua. Samatua su’esu’e o ia i tusi a Paulo,ma taumafai e vanevane mai olatou uiga moni. O se tasi o mea sa iloa i uiga oMatini, o lona faaaogaina lea otusitusiga pa’ia e su’esu’e ai vaegauma oloo le mautonu ai o ia. Naia ave ana fesili ma tuufaafeagaima tusitusiga a Paulo i tagataRoma ma Kalatia. O le vai taimi ile va o le 1515 ma le 1517, a ofaia’oga o ia i tusi ia e lua o le TusiPaia, na amata malamalama ai oia i le uiga moni o le amiotonu a leAtua. Ina ua faitau Matini i leRoma 5:1 lea e fai mai e ta’uamiotonuina le tagata i lefaatuatua, na oso a’e i luga lonaita. E le malamalama o ia i leamea. O lona naunauta’i ina iamalamalama o ia i le uiga moni olea mea, o lea na ia su’esu’e ai itusitusiga i le gagana Eleni e sailimai ai le uiga moni o le upuamiotonu. Na ia maua ai le uiga ole upu amiotonu, o le matuafaamamaluina lea o le tulafono mafaatino faasalaga, lea lava sa mua’italitonu o ia iai. E foliga mai lavala i le manatu o Matini Luteru, uamalaia lava la le tagata. Peitai o le uiga o le upu ta’uamiotonuina i le gagana Eleni, leaua maua ai e Matini se mapusaga.Ta’u amiotonuina e le tutusa male upu amiotonu. O le ta’uamiotonuina ua faamatala mai aise mea o fai a o faataatia ese sefaasalaga. O le ta’u amiotonuinao se faiga ina ia mafai ai ona toe‘apo mai le tagata i le Atua ma toefaaolaina. Lea la ua malamalama MatiniLuteru. E le’i saili le Atua e

faamalaia le tagata, ae ia faaola lefanau a tagata ma toe tuuina atuse avanoa mo latou. Ae sili atu i lo se isi lava mea, uamautinoa nei e Matini, e oo lava ilea faiga o le toe faafouina, ma lefaamoemoe i le faafouina, o le a leavea lava lea ma ala e talia ai letagata i luma o le Atua. Na o lefaatuatua. O le faatuatua o lemeaalofa, ma ona o le faatuatua ole tagata, lea ua ta’u amiotonuinaai o ia. E faigofie lava, na o loutalitonu i le galuega o lefaamagaloga na faia e Iesu, o le aavanoa ai lana amiotonu mo oe.Ua fai nei le leleiga o le tagata male Atua, e ala ia Iesu Keriso. O lefaatuatua i le galuega na faia e Iesui luga o le satauro ua lava lava leamo le fanau a tagata. O le Atua ole Uo mo tagata uma. O le tuu faatasi o ia talitonuga ile amiotonu a le Atua faapea matusitusiga pa’ia, “e ola le tagataamiotonu i le faatuatua”. -Roma1:17, ua tula’i mai ai semataupu silisili, peitai e le’i vaveona malamalama iai. O le tatalo,ma su’esu’e mo ni tausaga se fana faatupuina ai le malosi o leafaaaliga. Fai mai Matini Luteru: ‘O leala, ina ua te’a se taimi o talosaga, ile po ma le ao, faapea ma le alofama le agalelei o le Atua, na amataai ona ou malamalama, o e ua ta’uamiotonuina e ola i le meaalofa ale Atua ua ta’ua, o le faatuatua. Oina na ou lagona ai e pei ua ou toefanau mai ma ua ou ulu atu iparataiso i faitotoa ia ua tatalamai.”

I le Faleuila? O se vai taimi i le va o le tausagae 1518 ma le 1521, na oo mai ai iaMatini Luteru le faaaligamulimuli, ma o lea faaaliga naamata ai se tetee tele. A o o’u su’esu’e i le soifua o nisio Kerisiano faatuatua iloga, faapeama le mea moni na latou aumaia,ma le mana na latou galulue ai, ou faaauau itulau e sosoo ai

Page 6: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

6. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

MATINI LUTERUte talitonu e lelei pe a emalamalama, o le amataga o setetee tele, e mulimuli mai i mulivaeo le loto vaivai ma le mapuitiga.E pei ona oo ia Matini Luteru, pesailiili foi i tala i soifuaga o nisi ole au fai evagelia, o le toatele o ilatou ua toetoe tuu i le tuugamauae te’i ua toe oso mai le malosifaafouina ma latou faia ai ni meauiga ese i o latou toe taimi. Na faamatalaina e Matini Luteruaso nai luma mai o le tetee tele natula’i mai faapea na matuafaavaivai lava o ia. Se’i faaaogapea le upu na ia faaaogaina. Faimai a ia sa i le “cloaca” poo le ‘toi-let’ i le gagana Peretania, poo le“faleuila”. Na faaaogaina eMatini lea upu e faamatala ai onalagona i lea taimi. O i latou e tusia tala faasolopitolatou te ta’ua lea vaega o le olagao Matini o le taimi o se suiga maile le mautonu i le sa’olotoga, ma ole taimi lea o le mapuna a’e o faigafou faaevagelia. I lea lava vaitaimi, o le fuaitau “o le amiotonua le Atua”, ua maua mai ai sefiafiaga tele i le agaga, ae le o leita. E toetoe lava ina a e lagonainale filemu o le Atua i le loto o Matinia o ia tusia upu nei: Afai e iai moni sou faatuatua oKeriso lou Faaola, o le a e maua lefiafia o le Atua, aua e taitaiina atuoe e le Atua ma tatalaina ai lefinagalo o le Atua, ina ia e vaai ai ile alofa tunoa ma le alofaanoanoa’i o le Atua e le mafaamatalaina. O le a e maofa ai ile Atua, i le faatuatua, ma e vaavaaiatu ai i lona itu faatama, faauo e lemaua ai se ma’ema’ea poo seagaga to’atama’i. O ona popolega e uiga i tevolosa iai a o talavou o ia, ua fo’ia neiina ua ia maua se faamaninoga fou.O taua uma sa feagai ma ia ua gatanei i le satauro. Ua fai le satauroma mea na te iloa ai le alofa tunoa

o le Atua. I le satauro, ua ia iloaatu ai le manumalo o Keriso iaSatani ma ana temoni.

Ua ia Tu’itu’i i le Faitoto’a o leMalumalu lana Faaaliga Ina ua amata ona vaai Matini ile faaaliga ma le moni o lefaamagaloga a le Atua, ona ia iloaai loa lea o le sese o le EkalesiaKatoliko. Na matua faanoanoa oia i uiga sese ma le pi’opi’o, o leana ia ta’utino ai loa, o le a iataumafai e ta’ita’iina mai leEkalesia i le malamalama, mata’utino foi o le a ia tautala malosima taumafai e liliu’ese mai tagatamai le ala sese lea ua latou ui ai. Sa ou faatusaina muamua ia in-dulgences o se faamaoniga o sefaatau ua fai poo se lisiti o sefaatauga.(INDULGENCE = o ni tupe, poose mea e faia, poo se galuega efaia e le tagata ina ia faaitiitia ai,pe faamagaloina ai, lana agasala.O le a faaaogaina le upuTOGISALA). O le maua o le Togisala o le maualea o se pepa ua tusia e faaalia aipe o le a le tulaga siitia ua oo iai leTogisala, e faalagolago i le mea nafai e le tagata ina ia maua ai. A ole mea lava e masani ai, e faia e letagata se galuega ina ia maua ai leTogisala. O taimi e mana’omiatele ai, e pei o le tau sailia o ni tupemo Crusades (Taua Pa’ia), nafaatauina atu ai Togisala i tagata eaunoa ma ni galuega e latou te faiae pei o le asiasi atu lea i Roma.Seia oo i le taimi o Pope Leo X,lea na ia matua faaaogaina ai leafaiga ina ia saili ai ni tupe mo lefausia o le malumalu ta’uta’ua iRoma o le St. Peter’s Basilica. Namoomoo Leo ina ia avea o ia mapope na te faamae’aina leamalumalu. O le malumalu e matuataugata ma e na matua maualugaai lava aitalafu a le Vatikano. Natofia e Leo le akiepikopo fou o le

aai o Brandenburg na te faia lefaatauina atu o Togisala. Onafilifilia ai lea e le akiepikopo lepatele o Tetisele, e lelei i meafaapisinisi, na te vaaia lea itu. Samalaga o ia e pei o se tupu i letaavale solofanua teuteuinamanaia, ae taumulimuli atu aitagata, seia oo ina taunuu le solotele i le ogatotonu o le aai. O ina efaatu ai i luga e Tetisele se koluselapo’a oloo faapipii ai lefaamaufaailoga a le pope, maamata ona lauga e faapea, e tasi letotogi ae mafai ai e le aiga onafaasa’oloto mai o latou aiga uamaliliu ma oloo i pulekatolio. E alaga o ia, “Ua valaauina outoue le Atua ma Sagato Peteru.Manatu i le faaolataga o o outouagaga ma o outou aiga ua maliliu.Tou te le popole, ona o le maufaaosoosoga, ina ne’i te’i ua tou lesao i le lagi? Faalogo i le alalagamai o o outou aiga ua maliliu: “Namatou fanaua outou, fafaga outou,tausi outou, fai a matou mavaegae tuuina atu ai le tele o le ‘oa mooutou. Tou te le alolofa mai mafaasa’oloto matou maipulekatolio?” O le tala a Tetiselesa fai e faapea: “O le taimi lava etatagi ai tupe i le pusatupe, eosooso fiafia ai le agaga ipulekatolio. Na matua popole Matini ina uaia iloa lenei mea. I lea taimi e le’itetee malosi o ia i Togisala, ona ele’i atoatoa lona malamalama i leamea i lea taimi, ae ui lava i lea, ele’i fiafia o ia i le faia o ia mea. O le mea lea, na tumau pea lonafaamaoni i talitonuga o le Ituaigao Aukusitino (Augustinian Order)lea e iai o ia, soo se galuega lava efaia e pei o le Togisala, poo leta’uta’u o agasala, e tatau onafaavae i luga o le salamo. E tataulava ona faamaoni le salamo o letagata i ana agasala. O le mea lea,o le faatonuga mai le pope, (papalbull), lea ua faataga ai Tetisele na tefaatauina atu Togisala e aunoa ma lesalamo, ua misia ai e tagata se vaega silasila itulau e sosoo ai

Page 7: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 7.

A Page for YouthITULAU MO TUPULAGA TALAVOU

MATINI LUTERUtaua o le faaleleiga ma le Atua, o lesalamo lea i agasala ua fai. O le faavevesiina o le mafaufau oMatini e mea ia ua fai e Tetisele,faapea ma le faaaoga sese e le pope olona tofiga, o lea na amata tusitusia ailoa e Matini itu taitasi uma, ma fesili,e uiga i le faaaogaina o Togisala. Emae’a ane lea faamaumauga, ua atoale 95 le aofa’i. E ui lava e le’i atoatoaona ia manino i faavae faale-TusiPaiao nisi o ona talitonuga, a ua le toefaatali Matini a ua alu ua faapipii i lefaitotoa o le Malumalu o Castle iWittenburg. E le o se mea uiga ese lea mea na iafaia. O se faiga lava e masani ai tagata

mai le itulau e 6 ona latou faia pe a latou mananao e tosinamai tagata e faatalatalanoa ma finauina nimataupu e tula’i mai. Sa le popole Matinii lona le malamalama lelei i nisi itu o meana ia faapipii, ae ua faia lava ma lonatalitonuga, e lelei lea e faaali mai aifinagalo o tagata ma saoloto ai efelafolafoa’i i ia mataupu taua. O le a avealea ma mea e maua ai le mea tonu ma lesa’o. E le’i iai lava ma se masalosaloga oMatini, o le mea ua ia faia, o le a avea o selu’itau tele o le a luluina ai le EkalesiaKerisiano atoa, talu mai vai taimi o Iesuma le ‘au aposetolo. faaauau i le Sulu o Me

Na fuafuaina e se faiaoga i NiuIoka o le a ia faia se faaeaea i anatamaiti a’oga sinia uma, efaailogaina ai le taua tele o o latoutagata ta’ito’atasi. Na ia valaauinata’ito’atasi tamaiti a’oga i luma ole vasega, ma ia fai atu iai le aafiao lona tagata i ni uiga lelei mailana vasega. Ona ia tuuina atu leai tamaiti ta’ito’atasi uma, se lipineo tusia ai i mata’itusi auro upu nei:“O lo’u ituaiga tagata e maua maiai se suiga.” Mulimuli ane ona faia ai lea e lefaia’oga se poloketi, e sailia ai peo le a se aafiaga o tagata o le nuupe a faalauiloa e taua i latou. Naia tuuina atu i tamaiti a’ogata’ito’atasi uma ni lipine se tolu,ma faatonuina i latou e o loa maamata faalauiloa le latoutaumafaiga. A mae’a lea ona latoutoe saili lea i mea na latou faia pe

o le a se tulaga ua oo iai, pe a te’ase vaiaso se tasi. Na alu se tasi o tama a’oga mafeiloa’i atu i se sui pule i se tasikamupani e lata ane, ma tuuina atuiai se tasi o lipine e faailogaina aile taua o le mea na ia fesoasoani aii le tama i le fuafuaina o sa nagaluega mo le lumana’i. Na iafaapipii le lipine i le ‘ofu i lumatonu o le fatu o le sui pule. Na iatuuina atu foi isi lipine e lua mafai i le sui pule, e alu e saili se isina te faia iai le mea lea ua ia faiaia te ia, a uma ona tuu foi lea iai lelipine o totoe ma fai iai e alu e faile mea lea i se isi tagata. Se asolata mai ona ta’u mai lea i le tamape o le a se mea ua tupu. I se taimi mulimuli ane i le asolea, na alu ai le sui pule i lona pule,o se tagata saua ma le palauvalema faa’u’u, ma fai iai e ese lonafiafia i mea e fai e le pule mo leaufaigaluega, oloo iloa ai lonaalofa i tagata faigaluega, lona potoma lona faautauta. Na aliali lavale te’i o le pule. Na fai atu le suipule pe na te talia lana lipine eavatu e faapipii i lona fatafata e

faailoa ai lona fiafia i mea o ia faiamo le latou kamupani. Fai mai lepule, “Ia ua lelei!” Ona tago lea o le sui pule i le isilipine ua tuu atu i le pule ma faiatu iai, “E mafai ona e ave le lipinelea ma avatu i se isi e te filifilia,ma e fai iai tala ia na ou fai atu neiia oe, ma fai iai o le poleketi atamaiti a’oga e saili ai pe o le a leaafiaga o tagata ia latou faigalipine nei.” O le po o le aso lena na taunuuai le pule i lona aiga ma feiloai malona atalii e 14 tausaga ma fai atuiai, “E te iloa Sailui, e uiga ese lemea na oo ia te a’u i lo’u ofisa i leaso. Na sau le sui pule talavou mafai mai ia a’u e ese lo’u poto malo’u lelei i le pulea ma faafoe ogaluega a la matou kamupani. Onaia tuuina mai ai lea o le lipine lea epipii i le fatafata o lo’u ofu, fai maie faailoga ai le amana’iaina e leaufaigaluega o o’u uiga lelei male alofa ia latou. Tuu mai foi male isi lipine lea ma fai mai ou tealu e fai i se isi tagata.” “A o o’u foi mai i lo tatou aigaina ua uma galuega, na ou taumafaufau ai poo ai ou te tuuina atuiai le lipine lea na aumai e le suipule talavou ia te a’u. Ona oumanatua ai lea o oe. “O le tele o aso ou te fo’i mai ilo tatou aiga ma lo’u mata ita male le fiafia. Tele lava ina ou taunuumai loa o’u ‘ote, faitau la’u pepaae leai se taimi e faaavanoa mo oe,na o lo’u leotele pe a faaletonu outogi i le a’oga. Ae leai lava sa’umea e fai ou te fesoasoani atu ai iaoe ma lou tina. A o le po lenei,tasi lava le mea lea ua ou mafaufauiai, o lo’u sau lea ta te nofonofoma ta talatalanoa fiafia e uiga i laua’oga poo faapefea mai. Ma oufaaali atu ia oe lo’u atalii, e ese lo’ualofa ia oe, ma o oe le tagata eaupito sili ona ou alofa iai i lelalolagi, faapea ma lou tina.Faamagalo mai a’u pe afai na olo’u ‘ote, ‘ote, ‘ote, ae leai sa’ufesoasoani e fai mo oe. O le mea

Faatali! ‘Auale maumaualou ola!

faaauau itulau e sosoo ai

Page 8: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

8. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

A Page for YouthITULAU MO TUPULAGA TALAVOU

lea ou te mana’o ai e faapipii lelipine lea i lou fatafata e fai mafaailoga o le taua o oe i lo’u olaga.E le mafai ona ou ola e aunoa maoe ma lou tina.” Na te’i le tamaitiiti i tala a lonatama, ona amata tagi ai lea, ma ooina tete ona tino ma ua matua tagilava. Na vaai atu o ia i lona tamama loimata o tafe ifo i ona alafau,ma fai atu i lona tama, “Papa, otaeao lea na ou fuafua ou te puleai i lo’u ola, ‘ona e faapea a’u e te

mai le itulau e 7

Faatali! ‘Auale maumaualou ola!

le alofa ia a’u ma lo’u tina ona ena o lou ‘ote, ‘ote, ‘ote lava ma eita ia ma’ua pei ma te le alolofa iaoe, ma leai ni mea lelei ma te faiamo oe. Faapea oe ou te le iloa lousaua ia Mama, ma e sasaina lo’utina i le tele o aso, ae na o le tagi olo’u tina ma faato’ese ia oe ae failava. E te le iloa foi ‘ou te alu ma‘ou faapuna i se potu ma ou tagi aiona o lou soona fasi o Mama. Onisi foi aso ou te tagi ai ma ‘outautau ia oe ma ou fai atu ua lava,Papa, Papa, ua lava se ‘aua lesasaina Mama, ae te fasi lava lo’utina. A o lea la ua ou iloa e te alofaia a’u ma Mama. O le a ou le pulefoi la i lo’u ola. Faafetai Papa! Oute alofa foi ia oe! Ou te matuaalofa lava ia oulua ma Mama!” Ona alu atu ai lea o le tamaitiiti

ua fusi mai lona tama, ma lafetagisi faatasi. La te le iloa atuMama o tu mai i fafo o lefaamalama, o maligi foi onaloimata, ua savali mai, ma latoufusifusi faatasi.

Mai le Faatonu: Ua tele sailiiliga ua faia e uiga ifaafitauli i le va o matua ma a latoufanau, ua maua ai, o le leai o setaimi o matua e talatalanoa ai mamafuta ma a latou fanau, faapea letuufau o tamaiti e o i mea latou temananao iai e aunoa ma se vaaigalelei, ma le tuulafoa’i o tamaiti enonofo na o latou i le fale ae omatua i mea e mananao iai, o nisiia o mafuaaga o faafitauli e tula’imai i le va o matua ma a latoufanau. O tamaiti e le mafutafelata’i ma matua, ma le vaaia lelei,o tamaiti ia e oo ina tula’i mai aifaafitauli e faanoanoa ai. ###

Fea le Toeaina na aveale Taavale?

Na fesuia’i kia o le loli tele e 65 futu le umi, ela’u ai penisini, o le loli oloo aveina e le tama’ita’io Linda. Ua uma ona tuu le uta, a o lea ua aga atunei i le nofoaga o tane tetele e teu ai le suauu mole toe faatumuina o lana taavale ma fo’i ai i lemea na amata mai ai lana malaga. O le Aso oTama, 19 Iuni 1993. Na ia faalogoina le manogimama o le savili mai le sami o latalata mai, ualelelelea ai lona laulu e gata i ona tau’au le uumi,o ufiufi ifo i lona pulou faa-kaupoe. Faato’a luavaiaso talu ona savali i luma i se sauniga faa-evagelia, ma ofoina atu lona ola mo Keriso. Oloone’ene’e pea ona lagona ona o lona fiafia i le meaua ia faia mo Keriso. Ina ua amata saoasaoa le taavale a le tama’ita’ie 33 ona tausaga, ona uli atu ai lea o lana taavalei le laina i totonu o le motouei (motorway). Aepeitai, e le’i atoa se lua maila talu ona oso atu i lelaina pito i totonu, ae faalava ane i ona luma setaavale taugata saoasaoa, o le Jaguar, mafaalavelave i lana taavale. Na vave lava ona oso i le ita lagona o Linda,‘o’omi vave le taofi ne’i lavea, vili i lalo le

faamalama o lana taavale ma valaau atu i letamaloa o aveina le Jaguar, “Valea! E te le iloa eono tupu se faalavelave i lau mea lena na fai?”Ae ailoga o lagona mai e le tamaloa lana valaau!Na toe uli tutu le loli tele a Linda i le isi laina otaavale ma avea ma mea ua taufai ‘e’e mai ai pu otaavale, aua e sa ona oso mai faapea lana taavalei le motouei. Na ona soso atu lava i luma o letaavale a Linda toe uli tutu loa i luma o le Jaguarlea e iai le ulugalii, ma taofi tutu loa le loli tele.Ua taufai ‘i’i taofi o taavale, ae manatua ai loa eLinda lana folafolaga ia Iesu o le a tuuina atulona ola mo ia. Na manavanava tetele Linda, ma faato’ese i leAlii, “Le Alii e, ua ou sese. Faamagalo mai a’u.”Na uli ese mai mai tua o Linda le Jaguar, maalamu vave atu i luma ma nimo atu ai. O le taimilena na vaai atu ai Linda i lana faata, o tuu mai aini leoleo auala se toalua o ti’eti’e mai ia la uilaafi,ma o la pulou uilaafi, ua mulimuli mai ia ia. “Oise mala paga! E le taumate na iloa lelei mai eleoleo auala la’u mea na fai.” Na te’i Linda ua oso mai i se fale lata ane i le

auala se leoleo a le Highway Patrol a Kalefonia,ma faasino mai e afe atu lana loli lapo’a i autafama ui atu i le nofoaga o lata mai e suesue ai eleoleo taavale. E tu lana taavale ae afe atu foi male isi taavale a leoleo ma tu atu i ona tua, mapupuni ai le ala. Na tatalo Linda, “Faamolemole le Atua e, o le asaisai a’u e leoleo.” Na savali mai le isi leoleoma fesili mai ia Linda, “Faamatala mai lau meana fai i le motouei.” “O le a le uiga o lau fesili, leoleo?” “Na e feosofa’i solo i le motouei ma ono laveveaai taavale, lau taavale ma le Jaguar ma feoti ainisi.” “E mo’i, e iai se ma feeseeseaiga ma leavetaavale o le Jaguar, ae na toe faaoso lana taavalema alu saoasaoa ae le’i tu mai.” Na valaau atu le leoleo lea i isi leoleo le la etutu mai a la uilaafi i luma o le fale. Na mafaufauifo Linda, na te le’i vaai i leoleo ia i le motouei. Ele taumate o leoleo ia o le a molimau nei i lanamea na fai i le taimi na ita ai i le avetaavale o leJaguar. Na savali mai le isi leoleo tino’ese, ma tuma pipii mai i lona faitoto’a, ma tilotilo mai itotonu. Toetoe lava a maulu mai i totonu lonatino lapo’a, ma faanunumi ona mata ma lonamuaulu, ma fai mai, “Fea o iai? Fea le tamaloa?”

Page 9: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 9.

Fea le Toeaina na avea le Taavale?

“Leoleo, o le a lau fesili?” “Fea le tamaloa lea sa avea le loli suauu lenei?E le taumate na tu lau taavale i se mea ma faasolale tamaloa na aveina lau loli suauu. E le o oe naiai i le foeuli.” “Faamolemole lau Susuga, na o a’u sa avea leloli suauu. Ou te le avea foi ni pasese.” Ua lulu nei le ulu o le leoleo, ua faaletonu poole a le mea a fai aua na vaai mai lava i le lolisuauu o le tamaloa oloo i le foeuli. “O le tamaloa sa avea lau loli, e ulusina, mauumi lana ava e sina foi.” O le taimi lea e pei uataavili ai le mafaufau o Linda, ma ofo, ma ‘ata’ata.Na mafaufau ifo, sa i lalo le faamalama o lonafaitotoa, e tatau lava ona iloa lelei mai ai e leleoleo o ia o le fafine, e uumi ma uliuli lona lauulu,ma o ia sa avea le loli suauu. Fai mai le leoleo, “Ia, malie lou loto, ua sese

le vaai faapea au o se tamaloa ulusina lea sa aveale loli. Ua lelei, manuia le aso.” “Faafetai! Manuia foi le Aso o Tama.” o letala lea a Linda i le leoleo ma vili i luga lefaamalama o lona faitotoa, ma oomi lona vaepenisini. Na toe oo loa i luga o le motouei, amata maligiona loimata. Ua oso a’e nei i lona mafaufau, o le

Alii moni lava lea sa avea lana taavale. E leai lavama se isi faamatalaga o lea mea. O le Alii monilava. Ua toe afe lana taavale i autafa-ala, ma tagiai ma mafaufau. Ua tafe ifo ona loimata ma matafiai ana vali, ma talitonu, na lavea’i o ia e lona Alii. Na fai lana tatalo, “Lo’u Alii e, e faapefea onaou le alofa ia te Oe i lo’u olaga o totoe? A’oa’omai a’u ina ia ou iloa ona onosai ma taofiofi lo’uita. O le aso lenei, ou te toe tuuina atu ai lo’utagata i lau Afio. Alofa faamagalo mai a’u.” tusia e Jane Rumph faamatalaina e Afemata T. Apelu Aiavao

OccupationA little lad paused at the window for a last look at the starry heavensbefore he said his good-night prayers. “Mommy, will I go to heaven

some time?” “Yes, dear, if you love Jesus.” “And will you bethere?” he asked again. “I hope so, and Daddy’ll be there, too.” The

little fellow shook his head emphatically, “My Daddy won’t bethere; he couldn’t leave the store.”

malosi foi le u’una’ia o lea’oa’oina o le Gagana Peretania,aua o le gagana faava-o-malo, uaaafia ai le Gagana Samoa, faapeama isi gagana laiti a le lalolagi. Male isi, ua tele lava foi ina tatoutautala i le gagana Peretania i otatou aiga. E taape mai foi tamaitimai a latou a’oga, ua le tautala i legagana Samoa, a ua tautala mai ile Igilisi. Sa faasasa foi ona tautalai le gagana Samoa i nisi tausagaua mavae, e pei ona sa faia i leKolisi o Samoa. E tele le galuega sa feagai mafaifeau ma o latou faletua i lea’oa’oina o alo ma fanau a leatunuu i tausaga ua mavae ae le’iiai ni a’oga se tele e pei ona iainei. I nei aso, o lea galuega teleua lafo atu nei i faia’oga a le tatouEkalesia (ma isi Ekalesia ma a’ogaa le malo) latou te faia. E mamafa,aua ua le na o le Tusi Paia ma leGagana Samoa, a o le Matematika,le English, le Social Science, Com-puter Studies, Economics, History,

Science, Commerce, Physics maisi mataupu. Ae faamoemoe leEkalesia, i le faamaoni o anafaia’oga i le faatinoina o a latougaluega. Manatua, o tupe oTaulaga i le Atua, lea e totogi aitatou uma oloo faigaluega i leEkalesia. E le aoga le tusi pasi faafaia’oga;e le aoga le tikeri tele - le BA, MA,poo le a lava le ituaiga tikeri o iate oe; e le aoga, pe a e le faamaonii le faiga o le galuega faafaiaoga. Ua matauina i lipoti le matuafaamaoni o le toatele o faiaoga, maua siisii ai i luga le tulaga o a latoua’oga. Faamalo! Tou te lagonalava e outou le fiafia ona o lo outoufaia lelei o a outou galuega. A oloolipotia ai foi ma nisi e matua lefaamaoni lava, ma avea ma mea eaafia ai le lelei o a’oga a tamaiti. Ou te fiafia i se faaaliga na faimai ia te a’u e se isi o tamalii ilogao le atunuu, o se faia’oga foi, efaapea, na ala ona vave onafeoloolo la’u nanu, ona naa’oa’oina lelei la’u faa-Samoa -

faitau tusi ma tusitusi, i A’oga aFaifeau. Ma o la’u foi mau lea,ana le lelei la’u a’oga i le A’oga ale Faifeau, ou te le maua le tele omanuia ua ou maua i nei aso. A oA’oga a Faifeau i la aso, e amatamai ia Fepuari se’ia oo i masina oNovema/Tesema, i tausaga uma. Eta le pate i le taeao, toe ta i le afiafi,mo le A’oga a le Faifeau, AsoGafua e oo i le Aso Faraile, Fepuarie oo ia Tesema. E masani ona luapate e ta, o le isi e ta ta’i tasitasi; ao le isi e taolo tatope. A o maatusima penimaa sa faaaogaina, e leaini ‘api ma ni penitala safaaaogaina. A uma ona tusi a tamataupu i le maa, ma uma ona togi,ona tape lea ae toe faaaoga mo leisi mataupu. O le mea lea, a lelei ona a’oa’ole tamaitiiti i le A’oga a le Faifeau,pe afai o ave iai, e solosolo leleifoi ana a’oga, i a’oga a le Malo,poo a’oga foi a le Ekalesia. Toelelei ai ma lana amio, ma manuiaai lona olaga i tausaga mulimuliane. Afemata Tunumafono Apelu Aiavao Faatonu Sulu Samoa

Faaauau e Faiaoga le Galuega telesa faia e Faifeau ma o latou faletua

mai le itulau e 4

Page 10: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

10. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

O le Mafuaaga o le Pese: “O Love That Will Not Let Me Go”

(O le alofa na te le tuulafoa’iina a’u.)

O se tasi lenei o pese na tusia ile tau faai’ui’uga o le seneturi e19, e aupito sili ona fiafia i ai le‘Au Kerisiano. O lenei pese ematua loloto ma faamomoi lotoona lagona. Ae a tatou mafaufauatu i le tagata na ia tusia, e tauaso!E matua tauaso lava. Na maua i nisio ana tusitusiga oloo ia faapea ai,o lenei pese “o ni fua ia o onamafatiaga ma puapuaga.” Na fanau Siaosi Mafesone(George Matheson) i Sikotilani ile aso 27 Mati, 1842. Sa tau iloamea i lana vaai i le taimi o lonalaitiiti. Mulimuli ane ina ua iaulufale i le Iunivesite o Kalasikau(University of Glasgow), na amataai ona faasolosolo ina mou atu lanavaai ae faato’a 18 ona tausaga. Aeui lava i ia mafatiaga, ae le’i taofiaai le avea o ia ma se tama a’ogaatamai, ma i’u mai ai i le Iunivesitema le A’oga Faafaifeau a leEkalesia Sikotilani ma ni ona pasimaualuluga na faaeaina ai o ia. O le tausaga e 1886 na avea ai oia ma faifeau o le St. Bernard Par-ish Church i Etiniporo, o se aulotue 2000 le toatele o ona tagata. Naoo ina lauiloa o ia o se tasi o faifeauma failauga ta’uta’ua o Sikotilani,aemaise lava i Etiniporo lea satumutumu atu iai tagata i anasauniga uma i le fia faalogologo iana lauga. E le’i faaipoipo SiaosiMafesone i lona olaga atoa, ae salagolagosua lona tuafafine i anagaluega ma taui ia, ma oo ina iaa’oa’o ai gagana Eleni, Latina male faa-Eperu ina ia fesoasoani ai ile galuega a lona tuagane tauaso. E tele lava taumatematega na faii le mafuaaga na ala ai ona tusia elenei faifeau lenei pese. Ae mafulilava masalosaloga i le manatu, namafua ona ua fulitua mai lana uoteine ia te ia, ina ua ia iloa o le aoo ina po atoa le vaai a Siaosi. Eui lava la e le’i faamaonia atoatoa

lea talitonuga, ae iai vaega i le pesee aliali mai ai fesoota’iga o ona tigai le fulitua mai o lana uo teine i letaimi o lona faanoanoa ona o le atauaso. E pei o le “sulu toetoe amate”, ma le “o le ‘ave na nonoinamai”, ma le “o le nuanua i le timu”,ma le “satauro” i le fuaiupumulimuli. Ae fiafia ona na ia tusiase tala i le mafuaaga na ia tusia ailenei pese, ma e fai mai a ia: “O la’u pese na fatuina i le maotai Inelani, i le afiafi o le aso 6 Iuni1882. Na o a’u i le taimi lea. O leaso lea o le faaipoipoga a lo’utuafafine, ma e na faatasitasi umamai ai lo matou aiga i Glasgow. Eiai se mea na tupu ia te a’u, na oa’u na ou iloa, ma e na ou matuamafatia ai lava. O le pese o le fualea o ia mafatiaga ma atugaluga.O le tusiga o le pese o se galuega

lea na matua vave lava ona ou faiai lo’u olaga atoa. Na iai lo’u lagonae peisea’i na musumusuina mai a’ue se isi a o o’u tusia le pese, ae le oa’u na tusia. Ou te talitonu e na ole lima minute na tusia ai le pese,ma e le’i toe faia iai nifaasa’osa’oga poo ni fesuia’iga. Oisi pese uma na ou tusia, sa fatuina.A o le pese lenei, e pei na pupunaa’e mai se mana e sili atu ia te au.Ou te le’i toe oo lava i ia lagona iaso mulimuli ane na ou tusia ai isia’u pese ma solo.” Na ulua’i lomia lenei pese i lemekasini o le Life and Work a le LotuSikotilani ia Ianuari 1883. O upu autu o lenei pese, “O LoveThat Will Not Let Me Go”, o le Alofa,Malamalama, Olioli, Satauro. O neiupu ua faatino ai le faamalieina atoatoao le loto o le tagata faatuatua ua tuuinaatoatoa lona tagata e faia le finagalo ole Atua. E matua loloto lava le uiga onei upu e fa.

O le Pese:

“O Love That Will NotLet Me Go”

O love that will not let me go,I rest my weary soul in Thee;I give Thee back the life I owe,That in Thine ocean depths its flowMay richer, fuller be.

O Light that full’west my way,I yield my flick’ring torch to Thee,My heart restores its burrowed ray,That in Thy sunshine’s blaze its dayMay brightt-er, fair-er be.

O Joy that seek-est me thru pain,I cannot close my heart to Thee;I trace the rainbow thru the rain,And feel the promise is not vainThat morn shall tearless be.

O Cross that liftest up my head,I dare not ask to fly from Thee;I lay in dust life’s glory dead,And from the ground there blossoms red Life that shall endless be.

Stop Prayingand just do itA farmer whose barnswere full of corn was ac-customed to pray that theneedy be supplied; butwhen any one in needycircumstances asked for alittle of his corn, he saidhe had none to spare.One day after hearing hisfather pray for the poorand needy, his little sonsaid to him, “Father, Iwish I had your corn.” “What would you dowith it?” asked the father.The child replied, “Iwould answer yourprayer.”

Page 11: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 11.

FAASOLOGA FONO TELE 2014MALUA, ASO 12 - 23 ME

O LE ALOFA, O LE FA’ASINOMAGA LEA O LE EKALESIA.“Love, the EFKS Vision and Mission”

“E le sili lava le alofa o se tasi i lenei alofa, ia tu’uina atu e se tasi lona ola mo ana uo.”[Ioane 15:13]

ASO TAIMI KOMITI & SAUNIGA NOFOAGA

ASO GAFUA 10.00am Komiti Faatonu Fale Mafutaga12/05/14 7.00am Asiasiga Komiti o Atina’e Atina’e

1.00pm Fono Komiti o Atiina’e Fale Senetenari 7.00pm Lotu Talosaga Au Toeaina Fale o Tina

Ta’ita’i: Tumama Vili FT Niu Sila i Saute

ASO LUA 8.00am Komiti Au Toeaina Fale Fono13/05/14 Komiti o Aoga Fale Senetenari

9.00am Faletua Au Toeaina Fale o Tina 7.00pm Komiti Faamisionare Fale Mafutaga

ASO LULU 8.00am Komiti o Feau Eseese Fale Senetenari14/05/14 Komiti Au Taumafai Fale Mafutaga

9.00am TPT: Tautua Puapuaga o TagataFale o Tina 2.00pm Komiti o Feau Eseese Fale Mafutaga 7.00pm Lotu Au Taumafai Fale o Tina

Ta’ita’i: Iona Paniani FS Aana

ASO TOFI 8.00am Komiti o Tupe Fale Senetenari15/05/14 Komiti Au Leoleo Fale Mafutaga

9.00am Lotu Mafutaga Tina Fale o Tina 3.00pm Fono Mafutaga Tina Fale o Tina 1.30pm TPT. Teine Papauta Tuai Fale o Tina 7.00pm Lotu o Nuu Ese Fale o Tina

Ta’ita’i: Fa’atausau Onesemo FS Apia i Sasa’e

ASO FARAILE 5.00am Lotu Au Leoleo Fale o Tina16/05/14 Taitai: Moli Moli FS Apia i Sasa’e

9.00am Fono Mafutaga Tina Fale o Tina Komiti o Tupe Fale Mafutaga

2.00pm Komiti o Tupe Fale Senetenari7.00pm Fono Malua Tuai Fale Senetenari

ASO TOONAI 9.00am SAUNIGA O LE FAAUUGA Fale o Tina17/05/14 Taitai: Popo Su’a FT Niu Sila i Saute Faitau Tusi Paia: Eti Tamati FT Malua

Tatalo: Asotasi Time FT Apia i Sasa’eFaaeelima: Toese P. Toailoa FT Ta’ita’ifono KAT Popo Su’a FT Niu Sila i Saute

Kerita Reupena FT Kuiniselani Lucky R. Slade FT Aukilani

Page 12: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

12. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

Tavita Anesone FT Faleata Tautiaga Senara FT A’anaTu’uina atu o A’oa’o mo le Fa’au’uga: Kerisiano Soti FT Failautusi KAT

2.00pm Lotu mo Tupulaga Fale o TinaTa’ita’i: Luapene Nepo FS (Malua)

7.00pm TUFA FAILA A USUFONO Fale Fono

ASO SA 9.00am LOTU TAEAO/FA’AMANATUGA Fale Fono18/05/14 Ta’ita’i: Peteru Tone FT (Apia i Sasa’e)

LOTU TAEAO/FAAMANATUGA Fale o TinaTaitai: Senetenari Iupeli FT (Niu Sila i Saute)

6.00pm LOTU AFIAFI Fale FonoTa’ita’i: Faapaia Tariu FS (Faleata )

LOTU AFIAFI Fale o TinaTa’ita’i: Iakina Alefaio FS ( Falealili i Sisifo )

19 - 23, USUIA LE FONO TELE

ASO GAFUA 7.45am Tapua’iga Amata19/05/14 Ta’ita’i: Tavita Roma FT (Ta’ita’ifono)

9.00am Pepa: Aukilani Tuiai FS (Kolisi Faafaifeau Malua)10.00am Taualumaga o le Fono Tele.12.00pm Malologa mo Taumafataga o le Aoauli. 2.30pm Fa’aauau Taualumaga o le Fono. 5.30pm Malolo le Fono 7.00pm Pesepesega Fa’aleagaga

ASO LUA 7.45am Tapua’iga Amata20/05/14 Ta’ita’i: Mafi Olo’apu FT ( Penisione )

8.00am Pepa: Popo Su’a FT ( Au Toeaina ) 9.00am Taualumaga o le Fono Tele.12.00pm Malologa mo Taumafataga o le aoauli. 2.30pm Fa’aauau Taualumaga o le Fono 5.00pm Malolo le Fono 7.00pm Disability (Matagaluega Tina, Atiina’e & Aga Feso’ota’i)

ASO LULU 7.30am SAUNIGA ALOAIA MO LE AU PENISIONE21/05/14 Ta’ita’i: Tavita Roma FT - (Ta’ita’ifono)

1.45pm Tapuaiga Amata:Ta’ita’i: Fereti Moenoa FT - (Penisione)

2.00pm Pepa: Rosetta Senetenari (Mafutaga Tina) 3.00 pm Amata Taualumaga o le Fono Tele 5.30pm Malolo le Fono 7.00pm Disability (Faaauau)

ASO TOFI 7.45am Tapuaiga Amata22/05/14 Ta’ita’i: Ilai Tupuola FS (Penisione)

8.00am Pepa: (Tiakono) Tuiloma F. Alolua (Aukilani)

Page 13: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 13.

9.00am Amata Taualumaga o le Fono Tele12.00pm Malolo mo Taumafataga o le aoauli 2.30pm Fa’aauau taualumaga o le Fono 5.30pm Malolo le Fono 7.00pm Feiloaiga Au Toeaina & Aufaigaluega Faifeau.

ASO FARAILE 7.45am Tapuaiga Amata23/05/14 Ta’ita’i: Tavita Roma FT (Ta’ita’ifono)

8.00am Pepa: Fotu Perelini & Au Talavou. (Manukau)9.00am Amata Taualumaga o le Fono Tele.

TAUALUMAGA O LE FAASOLOGA O LE FONO TELE:1 Fa’amaonia I’ugafono Fono Tele 2013.2 Mau Tu’u Sa’o mai Matagaluega.3 Mau Tu’u Sa’o mai Komiti Tetele e Ono a le Ekalesia:5 Fa’amaonia Galuega a Komiti. i. Komiti o Tupe ii. Komiti o Fe’au Ese’ese iii. Komiti o A’oga iv. Komiti o Atiina’e v. Komiti Fa’amisionare vi. Komiti Au Toea’ina.6 Palota Sui Ta’ita’ifono.7 Palota Teutupe

FAILAUTUSI AOAO

Fesoota’iga i Aso uaMavae ma nei ona po

E le toe faailoa pe fesiligia leaoga ma le taua o fesoota’igamo le faaleleia o soo seauaunaga ma atina’e eseese ilo tatou Malo, o pisinisi, leEkalesia ma le atunuu lautele. O le faanaunauta’iga i soo semalo, o le faia lea o atiina’e emanuia ai ona tagata. Peitaisoo se mea lava, e tele itu leleie maua ai, ae le ‘asa lava foivaega e maua ai faaletonu maaga e le manuia. O lenei pepa e aga’i tonu i leautu o le Mafutaga. Faatasi aima le faasoa a le Matagaluegaina ia fesoasoani i le mataupu,e aofia ai soliga tulafono i le

faaaogaina o auala ofesoota’iga faa-tekonolosi.

Fesoota’iga i aso ua mavae e oomai i nei ona po: O le a taumafai e otooto atuauala eseese o fesoota’igaamata mai le vai taimi o le 1970seia oo mai nei, ina ia faigofieai ona malamalama i suiga.

Matafaioi a le Matagaleuga oFesootaiga ma FaamatalagaTekonolosi: Ua manino le matafaioi alenei matagaluega pei onafaatulagaina ai i le Tulafono oGaluega tau Meli ma

Fesoota’iga 1999. E aofia ai leatina’eina o faiga faavae taufesoota’iga, tuuina atu ofautuaga tau faiga faavae,mata’ituina o ia faiga faavae,atoa ma le uuna’ia o galuegalelei tau fesoota’iga matekonolosi faaneionapo ina iaatina’eina alamanuia mo tagatauma e ala i fesoota’iga aupitolelei.

Faiga Faavae mo mataupu tauInitaneti ma Imeli (Internet andE-mail) Ua faamaonia e le KomitiFaafoe o Fesoota’iga Faa-tekonolosi le pepa o FaigaFaavae mo Mataupu Tau-Initaneti ma Imeli. O le pepaoloo aiaia ai le faaaogaina tataue tagata faigaluega uma a lemalo, o le auaunaga initanetima imeli. O le faamoemoe ia

Pepa Mafutaga Matagaluega Faleata - 17 Iulai 2013

faaauau itulau e 14

Page 14: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

14. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

Fesoota’iga i Aso uaMavae ma nei ona po

amata mai i le malo, le pulealelei o le faaaogaina o neifesoota’iga, ina ia tuuitiitia ai letele o faafitauli e aliali mai ai. O nisi o mataupu oloo iai ilenei faiga faavae e fesoasoanii le faafitauli oloo talanoaina neie aofia ai le:* tatalaina ma faasalalau maio tala mataga mai le initaneti;* faaaogaina o le gaganamasoa ma le tau faamata’u iluga o imeli;* tatalaina o ata ma tifagamataga mai le initaneti, teuina,poo le faasalalauina atu o ia atai nisi tagata faigaluega;* tusia o faasalalauga mafe’au faapisinisi taufaasese mafaafoliga, ma faasalalauina atui nisi tagata mo se faiga efaamanuiaina ai poo se taui foi;* faaaogaina faamalosi otuatusi imeli a le isi tagata eaunoa ma se faatagaga;* faaaogaina o taaloga fai tupema faasalalau atu i nisi tagata ise faiga faatosina;* faatupuina ma lefaasalalauina o siama vailusi(virus).

Suiga ma Aoga o TelefoniFe’avea’i* vave ai ona fesootai aiga iSamoa nei ma atunuu mamao;* vave ai fesoota’iga i le maloma pisinisi, Ekalesia mafaalapotopotoga tuma’oti;* faasaoina le tupe pe a ave letext nai lo le talanoa i le telefoni;* mafai ona siaki ai paleni oteugatupe;* siaki ai le tala o le tau mofuafuaga a le tagata lava ia;* siaki ai tala fou ma mea otutupu e le gata i Samoa a oatunuu mamao;

* mafai ona faaaoga mo leauaunaga o le mobile money;* sefe ai le tau malaga mamaomai i Apia ae ua tolo semataupu;* vave ai galuega lavea’i i taimio faalavelave matuia;* e faamanatu ia te oe le taimio lau fono poo se sauniga,faapena le kalena;* e pu’e ai se talanoaga mapu’e ai ata;* o le moli uila pe a pe leeletise.

Solitulafono i luga o Fesoota’igafaa-tekonolosi (cybercrime) O ia soli tulafono oloofaatinoina e nisi o tagata efaaaogaina ai fesoota’igavavave faatekonolosi e ala imasini komepiuta, initaneti,telefoni feavea’i, ma nisi lavamasini faaneionapo mofesoota’iga i leo, ata, ma upu.

SPAM (unsolicited E-mails) Ole spam ua faamatalaina oni feau tusitusia taufaasese iluga o telefoni ma masinikomipiuta, e faaaogaina aifesootaiga initaneti. Ma o segaoioiga faasolitulafono uaaafia ai nisi o tagatanuu o Sa-moa. Ua molimau mai nisikamupani lafo tupe i totonu o leatunuu, le faaseseina pea otatou tagata i nei melitaufaasese, ma ua leiloa atu aitupe a nisi. O le fautuaga faigofie, a mauase feau faapea, titina loa, aua ele o ni mea moni. Pe sau i lautelefoni poo lau imeli, o le tuulava i le lapisi le tali vave.Manaia le feau faalauiloa a leWestern Union i luga o le leitio2AP e uiga i feau tau faasese faimai ua e malo i se Lotto, ae e te

le’i taalo ai lava.Aafiaga ona o Suiga: O solitulafono e faaaogaina aifaiga faatekonolosi ua aafia aitupulaga aemaise o le fanauiti.O lenei faafitauli ua matauinalona faatupula’ia ma ua aafia aile siosiomaga saogalemu o le vanonofo ai o aiga aemaise o leva o matua ma fanau. O le meamoni, ua tele se aafiaga o agafesoota’i talu fesuia’iga ofesoota’iga. O isi ua lelei ona ole faaaoga tatau mo mea e aogamo le aiga, galuega faapeaa’oa’oga. Peitai o nisi, ua matuafaaletonu lava ona ua le leleiona faaaoga ma le fuafua leleima ua afaina ai le olaga i asofai soo.

Nisi o amioga ma aga uamatauina:* tatagi o telefoni ma tali i taimio tapua’iga;* tatagi o telefoni a o fai sesauniga poo se fonotaga;* free text a kamupani telefoniua faaalu ai le taimi o fanau aele faia suesuega ma mea a’oga;* ua nana pe gaoi e fanau tupemo credit, e-charge ma top up;* ua fiafia fanau e pu’e ata mafaasalalau i uo, aemaise letaugofie o nisi telefoni e mafaiona maua ai le initaneti;* o text ma suaga ua i’u ai inatutupu ai vevesi ma misa i le vao aoga;* ua fai ma vaisu a nisi lefacebook ua pei se mea emalolo iai i taimi uma, ae galoai ua lafo ni tala sa le tatau onatuuina i luga o upega ofaamatalaga. (O lenei pepa na saunia e leSusuga Lealiiee TapuaiMautanoa Tua’imalo Asamu AhSam, OFISA SILI O PULEGA.Oloo ua lolomi atoa atu nisivaega o le pepa na fai, ae oloootooto atu nisi vaega).

mai le itulau e 13

Page 15: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

O LE SULU SAMOA Aperila 2014 15.

Ue! o le ‘oti - ‘Ai a oso - Ina oso ia!lea ua lauiloa ai lea tusi i neitausaga e tele talu ona lomia ua silima le selau tausaga talu ai, a o lonaigoa moni lava - “Ole Tusi aTamaiti”. Ou te ofo lava a’u i tala malie nafilifilia e misionare ma o tatoutua’a i na aso o le popogi o le taeaoo le Tala Lelei. Ou te manatua leleilava e a’u lo’u matua fiafia e faitautala oi le Tusi Oti. A o le faitauinao ia tala, o le a’oina lava lea o legagana tusitusi ma faitau tusi atamaiti, poo tagata Samoa. O tala i mea masani, ma taatele.E pei o le tala oloo i le amataga ole Tusi Oti: - “Ua alu a’e le la. Inasau ia ‘oe. Ua sau nei le paa maile lua. Ua gau le vae o le moa. Ofua mai le vao e ‘ai ai. Ua loa onasau o ia.” Ma le tala la i le ‘oti le manu e lemaua i Samoa ae o lea ua igoa ailava le tusi ona o le fiafia o tagatae faitau ai: Ue! o le ‘oti. O le a

oso foi o ia. Pe oso ‘ea le ‘oti?Ioe, e oso. E oso i le lua, e oso foii le pa. Poo a mea na te ‘ai ai? E‘ai e ia lau vao. E inu foi o ia i levai. A ‘uma ona ‘ai a ‘uma onainu fo’i, ona oso atu lea o ia i leamea ma lea mea. Ua tu nei le i’u.Ai a oso. Ina oso ia! Matua manaia lava le tala faa-koniseti a teine Papauta lea e fai ile tama’i pusi lea e nofonofo mai ile Tusi ‘Oti. A miau le pusi a teinePapauta, ua fia tagi faapusi uma atuai lava ma le ‘au maimoa. Fai maile tala oloo i le Tusi ‘Oti: O le pusi lena ua nofo mai. Uanofo o ia i luga o le fala. E petifo’i le pusi; aua ua ia ‘ai ‘imoa, pea sau se tasi i le mea o iai o ia. Popole lava le pulega o a’oa’ogai Samoa ona o le faaletonu o legagana Samoa a tamaiti. Ae iailo’u talitonuga, a fo’i a’oga e toeamata mai i le Tusi ‘Oti, mafaaaoga le Tusi ‘Oti, ma ‘aua le

manatu mama i le Tusi ‘Oti, e vavelava ona faaleleia le Gagana Sa-moa a fanau a le atunuu. Manaia foi le faiga lea e ta’u ole multiple choice, lea e tusi maiai ni fesili ma aumai ai ma o latoutali i lalo o se tala. E faitau letamaitiiti i le tala, ona vaai lea ifesili ua tuu mai lalo o le tala, matali pe fa pe tolu o se fesili, onafilifili lea e le tamaitiiti le tali sa’oma ia faasa’oina e faailoa ai le taliua ia manatu o le tali sa’o lea o lefesili. E faigofie tele lea faiga mofaia’oga, ona e le tau faitau ai nitali e tusia e le tamaitiiti lava ia,ma alu ai le tele o le taimi. A o le faalavelave, ua ave’ese aile avanoa mo le tamaitiiti efaamatala ai i ana lava upu le talio le fesili, ma avea ma mea ea’oa’o, ma lelei ai, lana gagana. Afemata T. Apelu Aiavao Faatonu Sulu Samoa

mai le itulau muamua

O le Koniseti a Fetu ole Taeao ma Agelu

faaauau itulau e sosoo ai

amana’iaina. O le koniseti ua ta’ua, o pesegaia na faia i le taimi o le foafoaga.O le ‘aufaipese na tuu faatasi ai le‘au agelu ma fetu o le taeao. Tatoute le iloa upu o a latou pese, poo alatou viiga. Tasi le mea tatou teiloa, na alalaga ma le fiafia maolioli i latou. Tafefe i le leo teteleo pesega! Tatou te le iloa foi peto’a fia le aofa’i o agelu, peitai safetalai Iesu i le to’a sefulu afe o ilatou. Afai o le toatele lena, ae letaulia ai fetu, tafefe i se pese ina aleo tele! Tafefe i le fetalia’i o lelafoia mai le isi tafa’ilagi i le isitafa’ilagi! Fai mai le afioga a le Atua ia Iopue pei ona tusia i le Iopu 38:2-7: “O

ai ea lenei ua na faapouliuligia la’upule i upu e le o iai le poto? Inafusi ia lou sulugatiti e pei o letagata malosi; ou te fesili atu foiia te oe, ina faailoa mai ia ia te a’u.O i fea sa e iai ina o o’u faavaeinale lalolagi? Ina faaali mai ia peafai ua e iloa mafaufau. O ai ea naia fuafuaina ai, pe afai ua e iloa?O ai foi ua na faata’oto iai le fua?Ua tuuina ea ona faavae i luga o leea? O ai ea foi na na tuuina ifolona maa tulimanu; ina o pepesefaatasi fetu o le taeao, ma alalagafiafia atalii uma o le Atua.” Ae le na o le pepese le mea elauiloa ai le au agelu. O i latou foio avefe’au a le Atua,ma a tatouagelu tausi. E ifo i latou ma tapua’ii le Atua, ma faia lona finagalo. E

le iloa lava e le toatele, ae iai i latoui faiga malo; e fesoasoani iEkalesia, e taui atu foi ia i latou ofili o le Atua. Oloo ta’ua ia galuegauma a le ‘au agelu i le Tusi Paia:(Neemia 9:6; Salamo 34:7;103:20; Faaaliga 1:1; 2:1; 16:1. Ao le mea e aupito sili ona lauiloaai le ‘au agelu, o musika. O lepepese. O a latou pesega! I le taimi o le taeao popogi o lefoafoaga, sa pepese faatasi ai le ‘auagelu ma fetu. Ina ua folafola maifoi e le Atua lana foafoaga fou, ole fanau mai lea o Keriso, sapepese ai foi agelu. E faaalia maiai i inei, le fiafia o le ‘au agelu epepese ma faailoa atu ia latoupesega, foafoaga fou e faia e leAtua. Na ta’ua foi e Iesu le isitaimi na pepese ai le ‘au agelu. Naia faaupu faapea: “Ou te fai atu iate outou, ua faapea le olioli i lumao agelu a le Atua, ona o le tagataagasala e toatasi ua salamo.” -

Page 16: Home | CCCS - O LE SULU SAMOA · 2017. 8. 17. · matutua ma faasolo ai i le faa-taulele’a, ma nototane ma faiava. Ou te manatua e a’u, i a’oga a faifeau sa ou a’oga ai, sa

16. O LE SULU SAMOA Aperila 2014

O E UA MALILIUFaafua Faamaile

Semua Ierome3 Mati 1924-13 Tesema 2013

Ia e faamaoni seia oo i le oti, onaou avatu ai lea ia te oe o le pale ole ola (Faaaliga 2:10) O le tiakono tamaitai, a o le tinamatua o le EFKS, Grey Lynn. Nasoifua mai Faamaile i le aso 3 oMati 1924, ae faamalolo e lonaMatai i le aso 13 o Tesema 2013.E to’a ono ona uso, ae toatasi lonatuagane, o ia o le ulumatua o lefanau. O le 1972 na malaga maiai i Niu Sila, ma faaee lona tofitiakono i le Ekalesia i Grey Lynn.E to’alua lana fanau, o LeinatiFaualo Nomani ma SemuaMomo’e. O Faamaile o se tasi o toe ulutaiai totonu o le matou Ekalesia. Maile amataga o le ma galuegafaafaifeau i Grey Lynn, ou te le iloase taimi na ou le vaaia ai i sesauniga lotu i Aso Sa. Pau le AsoSa na ou le vaai ai ia Faamaile, ole taimi na faata’otolia ai i lefalema’i, ma amia ai e lona Matai. O Faamaile o se poutu toa o lematou galuega. O se matafale

galue malosi, e taulamua i soo semea e fai a le aulotu. E fiafiaFaamaile e foa’i mo le Alii ma faimea sili mo lana Ekalesia. Poo lea se umi o se matou fono faale-aulotu, e nofo mai lava Faamaile.I taimi malulu e faatutugata ai letoatele, e le faavaivai Faamaile. Ose tina tausaafia ma loto alofa,aemaise le pele ia te ia o fanau ale aulotu. O le a misia e le A’ogaAso Sa aua e auai mai lava i meae fai a le A’oga Aso Sa, aemaise leLotu a Tamaiti. E agalelei mafaaaloalo i le faifeau ma lonatoalua. O lona toe sauniga nafaia lava i le malumalu o lanaEkalesia sa tautua ai i Grey Lynn,i le aso 19 Tesema 2013. O leSusuga Fiatepa Faaee FT sa taitai,Susuga Iosefa Rimoni FS nafaaulufaleina lona sa, SusugaFuatai Misiaita FS na faitauina leTusi Paia, ma le Susuga VagataiVaaelua FS na tatalo. O molimauna saunia e le Susuga FaamaluaPeteru, faapea le Susuga i leFaifeau Toeaina Penisione, LaauIoritana Tanielu. Na sosoo ai male molimau a le Afioga iaFaaolotoi Fatialofa Reupena Pogi,le Konesula o le Malo Samoa iAukilani, Niu Sila. Na molimau

le Afioga i le Tiakono Tamaitai iaLeinati Faualo Nomani faapea maSemua Momo’e e fai ma sui o lefanau, ona faaiu lea i la’u molimaui lona soifua tautua i le Ekalesia.O le upu faamafanafana na saunoaai le Susuga Fetuliaina Pama AMma faaopooo le taitai. Ona oufaaiuina ai lea o ona toe sauniga ilona nofoaga mau i le WaikumeteCemetery Grounds, Glen Eden. Le auauna lelei e ma lefaamaoni, ulufale mai ia i le fiafiao lou Alii. Faamafanafana le Agaga o leAtua i le Konesula ma le paia oaiga, faapea le Ekalesia i GreyLynn. Peniamina Leota FS

O le Koniseti aFetu o le Taeaoma Agelu

O le Silafaga a le AliiSalamo 139: 13-16; 23-24:

O le Salamo a Tavita Aua sa ia te oe o’u manatunatu; na e ufiufi ia te a’u i le

manava o lo’u tina. Ou te vivii atu ia te oe, aua na faia a’u eala ai ona mata’utia ma ofo tele ai; o mea na e faia o mea

mamana ia; ua ou matua iloa e a’u nei mea; e le’i lilo lo’u tinoia te oe, ina ua faia a’u i le mea lilo, ina ua saunia a’u i mealoloto i le lalolagi. Na silasila mai ou fofoga i o’u tino uma

ina o afuafua; ua tusia foi uma lava i lau tusi, o ona aso foi nafaia ai, a o leai ni o’u tino....... Le Atua e, ia e su’esu’e mai iate a’u, ma ia e silafia lo’u loto; tofotofo mai ia te a’u, ma ia esilafia o’u manatunatu; ma ia e silafia poo ia te a’u se ala e

tiga ai; ma ia e ta’ita’iina mai a’u i le ala o le faavavau.(O le mataupu lenei o le Salamo e aupito sili ona fiafia iai leAo Mamalu o le Malo - Afioga Tui Atua Tupua Tamasese Efi)

Luka 15: 10. Ae fai mai le Salamo e 19:1-4:“Ua tala mai e le lagi le mamalu ole Atua; ua faaalia foi e levanimonimo le galuega a ona aao.Oloo ta’u atu le upu e le tasi aso ile tasi aso, oloo faaalia foi le potoe le tasi po i le tasi po. E leai segagana, e leai foi ni upu, e lelagona o latou leo. Ua oo atu lolatou leo i le lalolagi uma lava, maa latou upu i tulu’iga o le atulaulau.” ###