hoe veluws bent u? een onderzoek per ezel
DESCRIPTION
In juni 2009 trokken we als Stichting Veluvia met een ezel een maand lang de Veluwe over op zoek naar het Veluwegevoel. Dit boekje is het resultaat van onze ervaringen, plus het afstudeeronderzoek van Marjolein Benda over het Veluwegevoel van dorpsbewoners.TRANSCRIPT
Stichting
Veluvia
Hoe Veluws bent u?Een onderzoek per ezel
Maart 2010
Stichting Veluvia
Postbus 6186700 AP Wageningen
0317-465547
Tekst Marjel Neefjes, Marjolein Benda en Miranda Koffijberg(Bronnen: gesprekken, enquêtes en M. Benda: stageverslag en afstudeerscriptie ‘Het Veluwegevoel anno 2009 - Identiteit en eenheid voor de koppositie’, MSc Applied Communication Science, Wageningen University and Researchcentrum)
Vormgeving Aukje Gorter
Foto’s Stichting Veluvia en Bosbeeld.nl
Hoe Veluws bent u?Met trots presenteren wij u dit boekje, het eindproduct van het project ‘Hoe Veluws bent u?’ Bestaat het Veluwegevoel, en hoe kun je het bevorderen? Dat waren de grote vragen waarmee we op pad gingen. Toen we van 1 tot en met 29 juni 2009 met een ezeltje met huifkar kriskras de Veluwe overtrokken, hebben we vele gesprekken en enquêtes gehouden over het Veluwegevoel.
Marjolein Benda, student Toegepaste Communicatiewetenschappen, organiseerde de tocht bij wijze van stage. Vervolgens heeft ze ook
Een onderzoek per ezel
De Stichting Veluvia (Veluvia is de oud-Romeinse naam voor de Veluwe) heeft als doel het onderzoeken en bevorderen van het Veluwegevoel.
Stichting
Veluvia
haar afstudeeronderzoek over het Veluwegevoel gehouden, door literatuuronderzoek en diepte-interviews met bewoners van Veluwse dorpen.
Samen heeft dit een interessant inzicht opgeleverd in het Veluwegevoel, dat we graag met u willen delen.
Maart 2010, Stichting Veluvia
Marjel Neefjes en Marjolein Benda
Onderzoek per ezelAls in 2007 de Vrienden van de
Veluwe en de provincie Gelderland
een prijsvraag uitschrijven
voor het bevorderen van het
Veluwegevoel, willen wij daar wel
aan meedoen. Maar, bedenken we,
valt er wel iets te bevorderen? Is
er eigenlijk wel een Veluwegevoel,
en zo ja, waar bestaat dat dan
uit? Zo wordt het idee geboren om
dat Veluwegevoel eerst maar eens
te gaan onderzoeken. En dan op een
bijzondere manier: laagdrempelig,
ludiek en langzaam, om maar met zo
veel mogelijk mensen in gesprek te
raken. Met een ezeltje en huifkar
van 1 tot en met 29 juni 2009
kriskras de Veluwe bewandelen,
dat gaan we doen. Van camping
naar camping, langs Veluwse
landschappen, bezienswaardigheden,
festivals, markten, scholen en
bejaardentehuizen. In dit boekje
een verslag van onze zoektocht naar
het Veluwegevoel.
Veluwe moet vakantiebestemming nummer 1 in Nederland worden, zo vinden het Veluws Bureau voor Toerisme en de provincie Gelderland. Daarvoor is natuurlijk veel publiciteit nodig, om een aantrekkelijk imago te creëren. Maar een gebied echt goed op de kaart zetten, werkt alleen als de regio ook een sterke identiteit heeft. Pas dan lukt het om de aandacht te trekken in de grote stroom van alle (vakantie)bestemmingen.
Imago is het beeld dat toeristen hebben van de regio;Identiteit is wat de regio echt is: wat bewoners, bedrijven en bezoekers ervaren in de regio.
In het ideale geval vallen imago en identiteit dus samen.
Het zou mooi zijn als bewoners van de Veluwe een gevoel over hun gebied uitstralen dat toeristen herkennen als echt. Het beeld over de regio dat wordt neergezet om toeristen te trekken, moet daarom wel goed passen bij de betekenis die de bewoners zelf aan hun regio of gebied geven. Zij zijn bewust en onbewust de ambassadeurs van de plek waar ze wonen. Het gevoel dat zij uitstralen maakt dat bezoekers een eenduidig beeld van het gebied krijgen – liefst een aantrekkelijk beeld natuurlijk.
Hoe zit het voor de Veluwe met die relatie tussen imago en identiteit? Hoe beleven de bewoners van de Veluwe hun regio? Hebben zij een gezamenlijk Veluwegevoel? Kan dat gevoel aangewakkerd worden, en hoe dan?
In dit boekje vindt u korte antwoorden op deze vragen. Ze zijn gebaseerd op literatuuronderzoek en op de verhalen van Veluwebewoners, die verzameld zijn via interviews en enquêtes tijdens en na onze ezeltjestocht.
Veluwe imago en identiteit
Een plaatsgevoel bestaat volgens wetenschappers uit verschillende factoren: plaatsidentiteit, plaatsverbondenheid en plaatsafhankelijkheid. Vertaald naar ons onderzoeksgebied hangt het Veluwegevoel van mensen dus af van:1 in hoeverre zien bewoners de Veluwe als onderdeel van hun identiteit, hoezeer voelen ze
zich Veluwenaar?2 hoe verbonden zijn bewoners met de Veluwe, hoezeer voelen ze zich er thuis?3 hoe afhankelijk zijn bewoners van de Veluwe, qua inkomen en sociale omgeving?
Alle (geraadpleegde) bewoners van Wageningen tot Harderwijk, van Ermelo tot Beekbergen, praten in positieve bewoordingen over de Veluwe. Iedereen wil er graag blijven, aan verhuizen wordt eigenlijk niet gedacht. Maar, als ze aan buitenstaanders moeten aangeven waar zij precies wonen en welke identiteit ze dragen, zeggen ze niet snel ‘op de Veluwe’. Dat lijkt zelfs niet populair voor veel bewoners; het roept associaties op met de als streng-christelijk getypeerde gemeenschap. De meeste bewoners voelen zich vooral Nederlander of identificeren zich vooral met hun dorp of stad.
Waar alle bewoners de Veluwe mee associëren is de grote natuurwaarde van het gebied, en hoe ze die beleven. De woorden rust, stilte, gezondheid, ontspanning komen steevast terug. Ook de gemoedelijkheid wordt veel genoemd en geroemd; de aanwezigheid van veel natuur zal daar zeker aan bijdragen. De eerste bouwstenen voor een ‘Veluwegevoel’ zijn dus vooral de natuur en de beleving daarvan.
Veluwegevoel Van tevoren hebben we een
enquête opgesteld, met vijf
multiplechoicevragen over het
Veluwegevoel. “Voelt u zich
Nederlander/Gelderlander/
Veluwenaar?”, “Stel u wint een
miljoen, zou u dan op de Veluwe
blijven wonen?”, dat soort vragen.
Met tot slot een open vraag
over wat de Veluwe voor mensen
betekent. Deze enquête nemen we
af bij mensen die we tegenkomen,
bij de campingeigenaren, bij de
juffen en meesters van de scholen
die we bezoeken. De bakker,
de vrachtwagenchauffeur, de
politieagent, ouderen, jongeren,
allemaal beantwoorden ze onze
vragen. Met pingpongballetjes in
de Veluwemeter houden we hun score
bij, tussen de 0 en de 10. Maar ook
delen we papieren enquêtes uit, en
roepen mensen op om de vragenlijst
op onze site in te vullen. Na 29
dagen hebben we een aardige indruk
van dat Veluwegevoel.
Het Veluwe- gevoel
Bewoners voelen zich over het algemeen geen Veluwenaar. Zij die dat wel vinden, geven als reden dat ze in de regio geboren zijn en daardoor vanzelfsprekend die identiteit bij zich dragen. Of ze voelen een sterke binding met de natuur van de regio. Een groot deel van de bevraagde bewoners wil zich liever niet identificeren met de beschrijving van de Veluwenaar zoals ze denken dat buitenstaanders die geven: als streng-christelijke gemeenschap. Uit weinig blijkt dat de Veluwenaar veel trots over hun regio kennen – wat ertoe zou kunnen leiden dat ze zich graag met deze naam identificeren. Mensen voelen zich wel dorpeling – inwoner van een specifiek dorp. De binding met het eigen dorp is vaak hecht; iemand heeft daar veelal zijn of haar sociale netwerk.
Toch, vinden ze, zijn ‘Veluwenaren’ wel te onderscheiden van anderen. Veluwenaren zijn anders door de hechtheid van hun gemeenschappen, en de belangrijke rol van religie. Bewoners zetten hun anders-zijn wel op verschillende wijzen af. Zo maken ze onderscheid tussen: U de kerkse gemeenschap ten opzichte van de restU de Noord-Veluwe ten opzichte van de restU de verschillen tussen de Veluwse dorpen onderling U bewoners van het landelijk gebied en van de stad (‘in een dorp leeft men rustiger, zijn de mensen behulpzamer en is minder materiële competitie’).
Ook zijn er bepaalde eigenschappen die de Veluwenaar typeren: onderling saamhorig, afstandelijk naar nieuwe bewoners en behoudend tegenover nieuwigheden. Zij hebben een positieve houding naar toeristen; ze zijn er van oudsher aan gewend dat het gebied veel bezoekers ontvangt.
VeluwenarenZelf wonen we vooral in Wageningen
en Arnhem, op de rand van de Veluwe
dus. Een soort van Veluwegevoel
hebben we wel, maar voelen wij ons
eigenlijk ook Veluwenaar? Hmm,
tsja, dat associëren we toch een
beetje met streng-christelijk en
ietwat behoudend, en willen we
daar wel bij horen? Maar dat mooie
landschap, de natuur, het wild,
die rust, die ruimte, dat trekt
ons natuurlijk wel. En dat geldt
voor veel bewoners, zo blijkt uit
de enquêtes en de gesprekken die
we houden. De centrale ligging is
ook een groot voordeel, vinden
velen. Die vraag of mensen op de
Veluwe willen blijven wonen als
ze een miljoen winnen, daarop komt
bij vrijwel iedereen een volmondig
“ja”. Of ze nou op de Veluwe
geboren zijn of niet, dat maakt dan
niet uit. Sterker nog, de import
is daar vaak nog veel stelliger in:
ze willen nooit meer weg! Maar zich
Veluwenaar voelen, dat geldt maar
voor een beperkt clubje.
Veluwenaar?
ThuisOp een grote camping waar we
met Julia overnachten, komen de
medegasten een praatje maken
en de ezel even wat lekkers
toestoppen. De stacaravans worden
permanent bewoond, veelal door
gepensioneerden uit de Randstad.
De mensen uit de stad praten
graag, zowel over zichzelf als
over de Veluwenaren. Ze vertellen
honderduit over hoe mooi het hier
is en hoe graag ze hier wonen.
Ze hebben bewust gekozen voor dit
gebied om zijn rust en ruimte en
het is duidelijk dat ze hier nooit
meer weg willen. De verbondenheid
met de Veluwe is bijzonder sterk.
Een sterk Veluwegevoel én een
Amsterdams accent, verrassend
genoeg gaat deze combinatie op de
Veluwe prima samen.
Verbondenheid, of mensen zich thuis voelen op de Veluwe, dat is iets anders dan of ze zich Veluwenaar voelen (identiteit). Als je vanuit Heerenveen in Breda gaat wonen, kun je je daar heel goed thuis voelen, maar toch voel je je geen Brabander. Verbondenheid verwijst naar het ervaren van een sociale eenheid, wat ontstaat als mensen het gevoel hebben dat ze bij elkaar horen. Hoe zit dat op de Veluwe, als geheel gezien?
Bewoners zien de Veluwe niet als een territoriale gemeenschap. Dat associëren ze met het spreken van dezelfde taal, het hebben van een volkslied of andere duidelijk te onderscheiden gewoonten en tradities. Op de Veluwe is dit er niet. Bewoners vinden het lastig om iets gemeenschappelijks te benoemen.
Saamhorigheid wordt beïnvloed door een aantal factoren: de omvang van de gemeenschap, de interactie en de mate van gelijkheid of het hebben van gemeenschappelijke opvattingen. De Veluwse gemeenschap is behoorlijk groot: negenhonderdduizend bewoners. Onderlinge interactie is er nauwelijks buiten de eigen subgroepen. Een gemeenschap ontstaat vaak door je af te zetten tegen de buitenwereld, maar op de Veluwe gebeurt dat niet. Mensen beschrijven eerder bepaalde groepen bínnen de regio die van elkaar verschillen, op het punt van religie en van de mate van hechtheid van het dorp. De Veluwe bestaat uit veel verschillende sociale groepen en er is ook rivaliteit tussen de dorpen; ze lijken weinig met elkaar te hebben.
Er lijkt dus weinig eenheid ervaren te worden. Maar er zijn veel overeenkomsten in wat bewoners zo waarderen aan hun regio, waardoor ze zich er ook mee verbonden weten: op de Veluwe wonen geeft ze een gevoel van veiligheid en van rust en ruimte. Dit geeft ze een toch een duidelijke regio-verbondenheid.
Thuis op de Veluwe?
Banen, huizen, bandenOnderweg overnachten we bij
campings en een enkel pension.
Altijd weten we wel ergens een
plekje te vinden voor ezel Julia:
een weitje, of gewoon op het
kampeerveld bij de tent, aan een
lang touw, ze vindt het allemaal
best. Dat betekent natuurlijk dat
we met veel recreatieondernemers
in gesprek komen over hun
Veluwegevoel. Sommigen zijn geboren
en getogen op de Veluwe, zijn
een minicamping begonnen op het
boerenbedrijf dat al generaties
lang in de familie zit. Anderen
zijn de drukke Randstad ontvlucht
en op een mooie locatie een camping
gestart. Allemaal werken ze op
de Veluwe, zijn afhankelijk van
het gebied. Maar ook bewoners die
buiten de Veluwe werken voelen zich
verbonden, door familie, vrienden,
hobby’s, verenigingen, of gewoon
door de schoonheid om hen heen.
Of iemand een plaatsgevoel heeft, loopt ook via het spoor van ‘het afhankelijk zijn van’, omdat hij of zij er een baan heeft, familie, bezigheden.
De geraadpleegde bewoners zijn ‘toevallig’ op de Veluwe terecht gekomen: omdat hun wieg er stond, hun partner er woonde, ze er een baan vonden. Ze zijn er vervolgens min of meer afhankelijk van geworden: de regio voorziet in een deel van hun levensbehoeften. Alle respondenten geven aan graag op de Veluwe te blijven wonen, denken niet aan verhuizen. Het wonen op de Veluwe biedt namelijk veel voordelen, vinden ze. De centrale ligging in Nederland geeft een gevoel van vrijheid en zorgt er tegelijk voor dat de bewoners zich niet afgezonderd voelen. Ze kunnen dicht bij de natuur wonen die ze zo waarderen, en toch goed bereikbaar zijn voor anderen van buiten. Veel bewoners wijzen er ook op dat het wonen in een dorp hen een beschermd gevoel geeft.
De combinatie van natuur, centrale ligging en geborgenheid maakt blijkbaar dat bewoners op de Veluwe een hoge levenskwaliteit ervaren.
Hangen aan de Veluwe?
Als bewoners van verschillende dorpen op de Veluwe wordt gevraagd om de grenzen van de regio Veluwe aan te geven, dan ontstaat er een zeer gevarieerd beeld. In eerste instantie refereren ze aan de groene kleur op de kaart, die de natuurgebieden aangeeft. Vervolgens bepaalt de plek waar ze zelf wonen hoe ze de grenzen trekken. Bewoners van Ermelo halen de grens naar het noorden toe, bewoners van Beekbergen wijden uit naar het oosten. Ze zijn het eens over het meest centrale deel: dat is in elk geval de Veluwe.
Overigens geldt ook voor beleidsmakers dat de grenzen van de Veluwe niet vastliggen. Elk kaartje van de Veluwe ziet er weer anders uit: werkgebied Veluws Bureau voor Toerisme, Nationaal Landschap Veluwe, Natura 2000-gebied, Veluwe 2010, het is allemaal net weer anders. Horen de IJsselvallei en de Gelderse Vallei er bij of niet? Vallen de steden Arnhem, Ede en Apeldoorn er onder of niet?
Wat opvalt is dat bewoners op verschillende topografische schaalniveau’s over de Veluwe praten. Gaat het over de voorzieningen en activiteiten van de Veluwe, dan gaat dat vrijwel alleen over het eigen dorp. Vertellen zij aan familie en vrienden over de Veluwe, of gaan ze na wat de Veluwe voor hen betekent, dan refereren sommigen aan de hele Veluwe, maar de meesten ook aan de eigen directe omgeving.
Het kan zijn dat ‘de Veluwe’ een te grote regio is om een gevoel van eenheid te ervaren. De ondervraagde bewoners lijken allemaal een ‘eigen Veluwe’ rondom hun woonplek te hebben. Praten ze over Veluwe, dan bedoelen ze daar eigenlijk dat stukje Veluwe mee. In elk geval zijn de grenzen van de Veluwse regio niet gezamenlijk gedeeld.
Eén Veluwe?Als we met mensen praten, als ze
ezel Julia een aai over haar bol of
een worteltje komen geven, merken
we het al: er is niet zoiets als
één Veluwe. Ook de tekeningen die
kinderen maken op een van de tien
scholen die we bezoeken, maken
dat duidelijk. Bij het Veluwemeer
hebben bewoners het over het water
en ‘het achterland’, als ze het
over de Veluwe hebben. En in de
buurt van Rheden wonen mensen
niet op de Veluwe, nee, dat is de
Veluwezoom. In de Gelderse Vallei
echter willen recreatieondernemers
juist graag bij de Veluwe horen.
Een Valleiboer echter is heel
uitgesproken: hij woont op de
klei, en de Veluwe begint pas aan
de andere kant van de A30, waar
het zand ligt. Meer centraal op de
Veluwe geven de kindertekeningen
uit Otterlo en Garderen wel het
bekende beeld van de Veluwe:
herten, zwijnen, wat zand, wat
heide, en vooral heel veel bos.
Met her en der een ezeltje, dat dan
weer wel!
De grenzen van ‘de Veluwe’
De bewoners staan positief ten opzichte van het beleidsdoel om van de Veluwe de binnenlandse vakantiebestemming nummer 1 te maken. Ze beseffen dat toeristen en recreanten belangrijk zijn voor het voortbestaan van hun dorp. Ze staan ook positief tegenover de toeristen op zich, ondanks dat die in het seizoen behoorlijk wat drukte met zich meebrengen. Dat houdt het dorp ook dynamisch: toeristen laten het dorp in het seizoen bruisen. Die toerist is volgens de bewoner wel een ander type mens dan zijzelf.Bewoners vrezen wel de schaduwkanten van meer toerisme. De natuur en de kleinschalige bebouwing mogen niet verloren gaan, en ook de rust niet die zoveel betekenis geeft aan de Veluwe. Ze wensen dat de toeristen niet het hele jaar rond in grote aantallen aanwezig zijn.
Bewoners maken zelf minder vaak gebruik van alle activiteiten voor toeristen. Een bezoek aan een markt is vooral gezellig omdat ze dan mensen uit hun sociale netwerk ontmoeten. Het sociale netwerk wordt ook versterkt door dorpse evenementen. Opvallend is dat de bewoners niet verwijzen naar activiteiten in andere dorpen. De economisch-functionele betekenis van de recreatiesector bekijken ze voornamelijk op de voor- en nadelen voor het eigen dorp. Wat de betekenis van deze sector is op regionaal niveau valt over het algemeen buiten hun referentiekader. Het wel of niet hebben van een Veluwegevoel berust dus niet op het feit dat bewoners antigevoelens hebben ten opzichte van deze toeristensector.
Recreëren op de Veluwe Er is van alles te doen op de
Veluwe, naast fietsen, wandelen
en paardrijden. Het begint
natuurlijk al op ezelboerderij
De Koperen Ezel, ons startpunt,
waar mensen een uur of een dag
een ezeltje kunnen huren met of
zonder huifkarretje. of lekker op
het terras kunnen zitten terwijl
de kinderen zich vermaken op de
kinderboerderij. Verder bezoeken
we musea, een klimbos, ‘t Veluws
zandsculpturenfestijn. Allemaal
activiteiten die niet alleen
toeristen trekken, maar zeker ook
bewoners. Bij de zandsculpturen
bijvoorbeeld maken we een praatje
met twee langgerokte dames uit
Barneveld. Ze vinden het prachtig,
de sculpturen, en voelen zich volop
Veluwenaar.
Veluwe en recreatie
De bewoners van het gebied dat de provincie Gelderland als ‘de Veluwe’ beschouwt, blijken amper over een gedeeld gevoel te beschikken over hoe zij de Veluwe beleven – ‘het Veluwegevoel’.
Er zijn echter wel degelijk elementen om het Veluwegevoel inhoud te geven: de vele natuur van hoge kwaliteit, het echt kunnen beleven van die natuur, de rust, de gemoedelijkheid, de hoge kwaliteit van leven, de centrale ligging, de sterke dorpsgemeenschappen, mensen die saamhorig zijn, naar buitenstaanders misschien een beetje afstandelijk, maar die toeristen wel een welkom gevoel willen geven.
Heel onduidelijk zijn nog de grenzen van de Veluwe: er is een groen centraal deel maar hoever reikt dat naar het oosten of westen, en hoeveel zuid- en noordwaarts? Een gezamenlijk definitie daarvan is nodig, maar ontbreekt.
De grootste ‘bottleneck’ voor het Veluwegevoel lijkt de sterke dorpscultuur op de Veluwe. Dat leidt ertoe dat bewoners de Veluwe als veel kleinschaliger beleven dan de regio feitelijk is. Het leven speelt zich af in het dorp en niet op de Veluwe. Anders uitgedrukt: op de Veluwe is de dorpsidentiteit veel sterker aanwezig dan de regionale identiteit.
Toch heeft de Veluwe toeristen genoeg te bieden. Op relatief korte afstand bos, heide, water (Veluwemeer, Rijn, IJssel) en veel recreatiemogelijkheden voor als het slecht weer is. Als je naar de Noordzee gaat heb je alleen maar zee, en bijvoorbeeld in Drenthe is een stuk minder te doen.
Conclusies Perfect VeluwegevoelIn de aanloop naar onze tocht zijn
we nog op zoek gegaan naar een
Veluws volkslied. Het enige wat we
gevonden hebben is ‘Kriskras de
Veluwe’ van de Veluwse troubadour
Frans Nieuwenhuis, maar die is
helaas als artiest met pensioen,
evenals het grootste deel van
zijn publiek. En - het andere
uiterste - ‘De Vale Ouwe’ van de
folkmetalband Heidevolk, jongens
in Germaanse kleding die ‘zingen’
over mythologie en, inderdaad,
de Veluwe. Maar iets wat de
streek bindt, wat Normaal voor de
Achterhoek is, de Elfstedentocht
voor Friesland, Feyenoord voor
Rotterdam, Bløf voor Zeeland,
Grolsch voor Twente, waar de hele
streek trots op is, dat is voor
de Veluwe toch moeilijk te vinden.
Wat maakt de Veluwe nou bijzonder?
Die rust, ruimte en natuur heb je
in Drenthe ook, of op de Wadden.
Ook de afwisseling is niet uniek.
Zelfs qua centrale ligging heeft
de Veluwe nog concurrentie, van de
Utrechtse Heuvelrug bijvoorbeeld.
Tja, de meest onderscheidende
factor is toch de grootte: op de
kaart van Nederland al te zien
als grote groene vlek. Maar dat
maakt het tegelijkertijd moeilijk
er sociaal gezien een geheel van
te maken. Hoewel, wij weten nog
wel een manier: ga een maandje
wandelen, met een ezeltje, en je
bagage in een huifkar. Hartstikke
leuk en een gegarandeerd perfect
Veluwegevoel!
Als je de Veluwe nog beter dan nu wilt positioneren als vakantie-bestemming, is het jammer dat er niet echt een gemeenschappelijk ‘Veluwegevoel’ bestaat bij bewoners. Om zo’n Veluwegevoel op te bouwen, zijn er de volgende mogelijkheden: U het creëren van een duidelijke betekenis van de Veluwe die de
bewoners met elkaar delen (het tijdschrift De Nieuwe Veluwe is in dit opzicht een goed medium)
U het uitdragen van een boodschap met ‘wij’ erin, waarin bewoners zich herkennen (een poster- en advertentiecampagne)
U zorgen voor eenheidsvormende symbolen, die draagvlak hebben bij de bewoners (bij gebrek aan een band of voetbalclub, zou de nadruk hier kunnen liggen op de natuur en de voor ons land zo bijzondere omvang van het gebied)
U zorgen dat bewoners elkaar ontmoeten zodat zij zich bewust worden van het feit dat symbolen een Veluwebrede betekenis hebben (zie hieronder)
De provincie zou in al het beleid, van recreatie tot infrastructuur en van drinkwater tot zorginstellingen, consequent de Veluwe als geheel aan moeten spreken, in plaats van dorpsgerichte communicatie. Het kan er voor zorgen dat een ruimere gemeenschap op de Veluwe betrokken raakt bij de beleidsplannen. Dat kan voordelig zijn voor de bewoners zelf. Meer onderling contact kan goed zijn, om gezamenlijk grip te houden op de ontwikkelingen in de recreatie- en toeristensector op de hele Veluwe.
Het belangrijkst is om meer interactie tussen de bewoners (de dorpsgemeenschappen) van de Veluwe te laten ontstaan. Ideeën hiervoor zijn:
• Culturele Veluwe-brede evenementen waarbij meerdere dorpen samenwerken: 1 Een Veluwse lichtjesroute: jaarlijks organiseren vijf of meer
dorpen samen een lichtjesroute. Bewoners en bezoekers kunnen die ’s avonds in het donker al wandelend, fietsend of met de auto volgen.
2 De Veluwse dorpententoonstelling: een jaarlijks feestweek van dorpen in steeds één deel van de Veluwse regio – waar diverse dorpen samenwerken, met feesten, markten, optreden, versierde straten, waarbij de dorpen hun bijzondere kenmerken naar voren laten komen.
3 Een grote uitvoering van muziek en dansverenigingen van meerdere dorpen
• Sportieve Veluwe-brede evenementen, zoals de Ronde van de Veluwe: een wielerwedstrijd voor amateurs, waaromheen de dorpen activiteiten organiseren.
• De website ‘DeVeluwe.nl’ meer benutten voor inbreng van bewoners: met verhalen en tips van hen voor bezoekers, en een forum waar zij met elkaar in discussie kunnen gaan over de recreatiemogelijkheden.
Het Veluwegevoel aanwakkeren
Foto: De Stentor | Cees BaarsIdee 1: een Veluwse lichtjesroute. Beeld: Pieter van de Pol, beeldend kunstenaar
Veluwe, bedankt!Graag willen wij van de Stichting Veluvia iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan het slagen van ons project.
Bedankt voor jullie bijdragen:• De Koperen Ezel, Ard en Dianne Westerink – voor
het ter beschikking stellen van ezel Julia en voor alle steun
• Provincie Gelderland, Bea Claessens – voor de subsidie en voor het openen van de ezeltocht
• Aukje Gorter grafisch ontwerper – voor het meelopen en de prachtige vormgeving
• Communicatiebureau de Lynx, alle medewerkers – voor het meelopen en alle organisatorische ondersteuning
• Veluws Bureau voor Toerisme – voor de publiciteit• Drukkerij Mulder – voor het drukwerk• ROC A12, Diederick van Brenk, Hanno van Dijk en
Paksha Tullner – voor het bouwen van de website• CODA Museum Apeldoorn, Sylvia van Os – voor
het in ontvangst nemen en tentoonstellen van de Veluweslinger
• Hendrik Ribot, kunstenaar - voor het meelopen en het leuke filmpje op YouTube:
(zie wwww.hoeveluwsbentu.nl)
Bedankt voor de overnachtingen en de gastvrijheid:• Camping Bankenburg, Heerde• Boerderijcamping ‘t Heeterveen, Wezep• Minicamping de Eikenhof, Oosterwolde• Camping Landgoed Old Putten, Elburg
• Recreatiecentrum De Witte Wieven, Nunspeet• Camping De Peperkamp, Hierden• Camping Kantine Konijnenberg, Harderwijk• Recreatiecentrum de Paalberg, Ermelo• Boerderijcamping Klein Emelaar, Uddel• Natuurcamping Hoog Soeren, Hoog Soeren• Minicamping De Bosrand, Beekbergen• Camping De Marshoeve, Loenen• Camping Boszicht, Laag Soeren• Natuurcamping Beekhuizen, Velp• Pension Warnsborn, Arnhem• Buitengoed Hooge Veluwe, Arnhem• Otterlo Actief, Otterlo• Camping De Rimboe, Lunteren• Camping Oldenhove, Ede• Bos en Heide Camping Zuid Ginkel, Ede• SVR Camping Het Binnenland, Bennekom
Bedankt dat we langs mochten komen:• Veluws Streekmuseum, Epe• Scheperij Veluvia, Harderwijk• Klimbos, Ermelo• ‘t Veluws Zandsculpturenfestijn, Garderen• Museum Het Aardhuis, Hoog Soeren• Museum Collectie 40-45, Beekbergen• Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem• Nationaal Park Hoge Veluwe• Woon-zorgcentrum Eureka, Otterlo • Kaasboerderij De Groote Voort, Lunteren• IJssalon Antonio, Wageningen
Bedankt voor de ontvangst en artistieke medewerking:• Basisschool De Bron, Wezep• Basisschool CBS Prins Willem Alexander,
Oostendorp• School met de Bijbel, Hierden• Basisschool De Tweede Stee, Loenen• Basisschool ‘t Schaddeveld, Laag Soeren • Dorpsschool Rozendaal, Rozendaal • Ericaschool, Otterlo• Basisschool OBS De Sprong, Lunteren• Nijenoordschool, Wageningen • Montessorischool, Wageningen
Bedankt voor het meelopen:• Piet van Looijengoed (auteur ‘Op de hoogte van de
Veluwe’)• Statenlid Luuk van der Veer (Partij voor de Dieren)• Statenlid Eppie Klein (SGP)• Arjin Jans (Foeniks Kringloop en Re-integratie)• Aleid (brommerjongere)
Bedankt voor de lezing:• Jac. Gazenbeek Stichting ’Veluwse Vertelavond’ • Ruud Hamel over ‘De historie van de Veluwe’
Het was een onvergetelijke junimaand!
Stichting Veluvia,Marjolein Benda en Marjel Neefjes
Sponsoren van het project:
Apeldoorn
Barneveld
Putten
Vaassen
Hattum
Heerde
Voorthuizen
Loenen
Uddel
Rozendaal
Hoenderloo
Nationaal Park De Hoge Veluwe
Otterlo
Kootwijk
*
*
**
*
*
*
*
*
*
*
**
*
*
*
*
**
*
*
*
*
Laag Soeren
Veluwe meer
Twello
IJssel
Rijnwww.hoeveluwsbentu.nl
a50
a50
a12
a1
a28
a50
Beekbergen
Hoog SoerenGarderen
Oosterwolde
Hierden
Ermelo
Harderwijk
Wapenveld
Elburg
Nunspeet
Epe
Wezep
Arnhem
Lunteren
Wageningen
Ede