hoe diep is de crisis? 1. de amerikaanse huizencrisis 2. de huizencrisis wordt wereldwijde...
TRANSCRIPT
Hoe diep is de crisis?
1. De Amerikaanse huizencrisis
2. De huizencrisis wordt wereldwijde kredietcrisis
3. Kredietcrisis wordt bank- en beurscrisis
4. Een recessie op komst
5. Economische en financiële crisis wordt dollarcrisis
6. De verschuiving van de economische macht
7. Scenario's
1. De Amerikaanse huizencrisis1. De Amerikaanse huizencrisis2001: FED brengt rente op 1%. Goedkope leningen voor
aankoop huizen. Variabele rente na 2 jaar. Positief Positief zolang huismarkt stijgt + rente laag blijft
'Subprimes' aan arme, niet kredietwaardige gezinnen
Huizen als onderpand voor nieuwe leningen
– NegatiefNegatief als huismarkt daalt en rente stijgt (begin 2007)
Rente en leningen kunnen niet betaald worden
Verkoop huizen en ineenstorting huizenmarkt
6 miljoen subprime leningen - 2 à 3 miljoen slachtoffers – 'executieverkopen'
2. Wereldwijde kredietcrisis2. Wereldwijde kredietcrisisSubprimes worden valuta die verhandeld worden
onder banken en verkocht aan zakenbanken. Zakenbanken maken pakketjes volgens risico.
– Positief Positief wanneer alles goed loopt
Smeerolie voor economie en spreiding risicoleningen
Financiële sector schat zelf risico's in
– Negatief Negatief wanneer mechanisme spaakloopt
Leningen met hoogste risico verliezen snel waarde
Subprimes zijn wereldwijd verspreid
Staten zonder controle – banken vertrouwen mekaar niet
Bank
Gezin 1prime
Gezin 2non-prime
Gezin 3subprime
Financiële Markten
SPV : Special Purpose Vehicule
Hedge fund 1 Zakenbank Hedge fund 2
lening
MBS - CDO
MBO = Mortgage backed securities CDO = Collateralized debt obligations
$ 100 md
$ 6000 md
A AAA BB
AAA
Verzekeraar
3a. Bankcrisis 3a. Bankcrisis Banken trekken interbanken-rente op en schrijven
waardeloze leningen af (600-950 md $ ?). – Banken in moeilijkheden. Banken in moeilijkheden. JP Morgan Chase
New Century (VS) failliet. Bear Stearns, Northern Rock (VK), IKB en WestLB (Du) gered van failliet. Zware verliezen voor UCB (Zw), Citigroup, Merrill Lynch, Morgan Stanley, Crédit Agricole, BNP-Paribas (Fr), ING, ABN-Amro, Rabobank (Nl), Fortis...
Centrale banken komen massaal tussen met Centrale banken komen massaal tussen met goedkoop geld voor banken (dec.2007)goedkoop geld voor banken (dec.2007)
ECB 350 md €, FED, Bank of England, Duitse NB...Kapitaalverhogingen Kapitaalverhogingen
Midden-Oosten, Aziatische en Chinese fondsen (Morgan Stanley, Citigroup, UCB, Credit Suisse...)
Nationalisatie Northern Rock (17 febr.)Nationalisatie Northern Rock (17 febr.)
Jaar Crisis Schade1982 Ontwikkelingslanden $ 55 miljard1986-1995 Amerikaanse spaarbanken $ 189 miljard 1991-2003 Japanse banken $ 263 miljard2000-2003 Dotcoms (ICT) $ 93 miljard2007-? Subprime hypotheken $ 600-$ 945 miljard
3b. Beurscrisis 3b. Beurscrisis Maart 2007: Dow Jones – 2%
Juli : Europese en Aziatische beurzen onder druk
November: scherp dalende beurskoersen
Januari: beurzen lijken in vrije val
Dow Jones index
4. Recessie op komst4. Recessie op komstLatente crisis overproductie komt boven
Amerikaanse consumptie was motor voor 70% groei VS en 30% groei wereld:11 door stijging krediet en hypothecaire leningen22 door lage spaarquota33 door militaire uitgaven (+ begrotingstekort)
Stijging "consumer credit" van circa $ 800 miljard 1992 tot circa $ 2520 miljard 2007 (bron: FED).
1111
22
Effect tekort begroting op betalingsbalans:
• Aanwakkeren consumptie – invoer• Nood aan kapitaalinvoer
1 procentpunt toename tekort doet tekort lopende rekening met 0,21 procentpunt stijgen
33
Vertraging groei VS (4e trim: +0,6%), stijging werkloosheid tot 5%. Bouwsector -25%.
Beursdaling, waarde immobiliën, bankverliezen,...
Pensioenfondsen delen mee in de klappen IMF en Wereldbank voorspellen lagere groei.
Herziening groeiprognoses Europese Unie.,... Speculanten storten zich op grondstoffen en
voedselproducten. De speculatiebubbel werkt deze keer tegen de groei: koopkracht daalt.
IAO-rapport: “Werkers zullen de rekening IAO-rapport: “Werkers zullen de rekening betalen met + 5 miljoen werklozen in 2008”betalen met + 5 miljoen werklozen in 2008”
5. Dollarcrisis 5. Dollarcrisis De subprimes-bubble
tegen achtergrond van dollar-bubble1971: val Bretton-Woods - loskoppeling $/goud – $ reservemunt – betaling petroleum in $
$ = 86% van handel in deviezen
$ = 55% van buitenlandse handel (70% in 2004)
$ = 64% deviezenreserves van centrale banken
Dollarkraan open – consumptie VS wordt betaald door buitenland
Lopende rekening in het rood vanaf jaren '80– Elk ander land met lopend tekort zou munt zien
ontwaarden. VS-status als reservemunt en wereld-handelsmunt verhindert dit. Hoelang nog?
VS 1
De lopende rekening:De lopende rekening:
• Handelsbalans of goederenrekening
• Dienstenrekening
• Inkomensrekening (overboekingen van rente, loon, winst en dividend...)
• Inkomensoverdrachtenrekening (ontwikkelingshulp, een erfenis of geld dat naar familieleden wordt gestuurd...).
VS 2
China : 24% van totale tekort op lopende rekening VS
CH 1
Stijgende lijn
VS 4
De kapitaal- en financiële rekening : De kapitaal- en financiële rekening :
De kapitaalrekeningkapitaalrekening : De kapitaaloverdrachten en de koop en verkoop van niet-geproduceerde, niet-financiële activa. Bv. patenten, gronden, goodwill, ...
De financiële rekeningfinanciële rekening : Directe investeringen, portefeuillebeleggingen, andere investeringen en reserves.
Betalings-Betalings-balans in balans in evenwichtevenwicht
“Obviously there is a limit to the extent that obligations to foreigners can reach. The dollar's decline to its lowest since 1997 may be an indication America is approaching this limit.” (Greenspan - 22.10.2007)
Meer dan 1/2 van staatsobligaties (2,2 biljoen dollar van de 4,3 biljoen) zijn in buitenlandse handen.
Daarvan is zowat 60 % in officiële handen, vnl. centrale banken.
CH 2
Chinese officials signaled plans to diversify the nation's $1.43 trillion of foreign-exchange reserves in response to a falling U.S. currency. “We will favor stronger currencies over weaker ones, and will readjust accordingly,” Cheng Siwei, vice chairman of China's National People's Congress, told a conference in Beijing. “The dollar is losing its status as the world currency,'' Xu Jian, a central bank vice director, said at the same meeting.
In de volledige Amerikaanse kapitaalmarkt bedraagt het aandeel van niet-Amerikanen ongeveer 15 procent, dit is heel wat minder dan in de markt vanoverheidsobligaties. Ze hebben 10 procent van de Amerikaanse aandelen en 20 procent van de bedrijfsobligaties in handen.
De toename in de totale hoeveelheid van alle lange-termijn investeringsinstrumenten in de VS kwam tussen 2000 en 2005 bijna volledig in buitenlandse handen.
6. Nieuwe krachtsverhoudingen6. Nieuwe krachtsverhoudingen
Einde dollar als reservemunt ?Einde dollar als reservemunt ?Financiële en economische macht Financiële en economische macht
naar Oostennaar OostenGeldreserves, economisch groeipotentieel
Contracten in Midden-Oosten, Afrika, Latijns-Amerika
Opkopen banken, bedrijven, investeringen in Westen door staatsfondsen China, Rusland, Koeweit, Saoedi-Arabië, Singapore en Zuid-Korea (3.000 miljard $)
Invloed stijgt internationale instellingen Militaire avonturen VS uitzichtloos. Militaire avonturen VS uitzichtloos.
Politieke weerslag: Mc Cain/Obama ?Politieke weerslag: Mc Cain/Obama ?
7. Scenario's7. Scenario's1. Gedaan met de dollar-bubbles
DW-schuldbubble en crisis in jaren '80 Aziatische bubble en crisis in 1997 Technologische bubble en crisis 1999 Immobiliën bubble en crisis in 2007
2. Rampscenario dollar – cfr VPRO-reportage
3. Gecontroleerde landing ?Dilemma: groei stimuleren = dollar verzwakken. Dollar doen dalen is goed voor export maar brengt dollar nog meer in diskredietTussenkomst ECB tvv dollar? Dreiging inflatie?Aziatische landen als motor? Als kapitaalbuffer?
4. Versnelde internationale machtsverschuiving leidt tot nieuwe Amerikaanse militaire avonturen