hızlı okuma son

www.iccinternationalcoachingcenter.com.tr / www.koclukmerkezi.com

NDEKLER

1. GR VE ORYANTASYON

2. ANLAYARAK ETKN VE HIZLI OKUMAYI RENME

2.1. OKUMA NEDR?

2.2. HIZLI OKUMA NEDR?

2.3. NN HIZLI OKUMAK GEREKR?

2.4. KLASK OKUMA LE HIZLI OKUMANIN KARILATIRMASI

2.4.1. NE KADAR OKURUZ?

2.4.2. NEDEN YAVA OKUNUR?

2.4.3. YAVA OKURKEN BEYNNZDE NE OLUYOR?

2.4.4. HIZLI OKURSAK NELER OLUR?

3. HIZLI OKUMANIN TARH

4. OKUMA KLTRNZ

4.1. OKUMANIN NERESNDEYZ?

4.2. HERKES OKUMASINI GELTREBLRM ?

4.3. OKUMA POTANSYELMZ

5. OKUMA VE BEYN

5.1. BEYN

5.2. SA VE SOL LOB

6. GZ

6.1. NASIL GRRZ?

6.2. OKUMA VE GZ

6.3. GZLERMZ NASIL OKUR?

7. HIZLI OKUMANIN LKELER

8. HIZLI OKUMAYI ENGELLEYEN FRENLER VE ZMLER

8.1. KELME - KELME OKUMAK

8.2. GER DNLER YAPMAK

8.3. TEN SESLENDRME

8.4. PASF OKUMA

8.5. GZN DMANSIZLII

8.6. HIZLI OKURSAM ANLAYAMAM NANCI


9. OKUMA ORTAMI NASIL OLMALI

10. DAHA HIZLI OKUMA VE RENME LE LGL 10 YANLI NAN

11. HIZLI OKUMA ETMNN ESASLARI

12. HIZLI OKUMANIN AAMALARI

12.1. KELMELER TANIMA

12.2. KELMELER NET GRME

12.3. KISA SREL ANLAMA DNEM

12.4. DEAL ANLAMA DNEM

13. HIZLI OKUMAK N NERLER

14. OKUMANIN AMACI VE YNTEMLER

14.1. OKUMA ETLER

14.1.1. ESNEK OKUMA

14.1.2. SEMEL OKUMA

14.1.3. GZ GEZDRME

14.2. BIR METNIN KAYMAINI ALMA TEKN

14.3. YERN BULMA TEKN

15. ETKL OKUMA

15.1. OKURKEN DKKAT EDLECEK NOKTALAR

15.2. OKUMA NERLER

16. HIZLI OKUMADA BLG GEREKEN DER KAVRAMLAR NELERDR ?

16.1. SAPTAMALAR

16.2. GZ YELPAZES (AKTF GRME ALANI)

16.3. BR METN OKURKEN MEYDANA GELEN HIZ DEKLKLER

17. OKUMA HIZI NASIL LLR?

18. HIZLI OKUMA ALIMALARINDA KULLANILAN GRAFKLER

19. ANLAMA SEVYES (KAVRAMA ve BELLEK) NASIL LLR?


1. GR VE ORYANTASYON

Yeni yzylda bilim, teknoloji, eitim ve pek ok alanda byk gelimeler oldu. Teknolojik aletler ve zellikle de bilgisayar hayatmzn her alannda yerini ald. Tm gelimeler ile birlikte bilgi a

ve bilgi toplumu kavram ortaya kt. Bilgi toplumu oluturmann en byk yolu da, okumaktan

geiyor. Yaplan aratrmalarda bilginin en az yzde sekseninin okuyarak elde edildii tespit edilmitir. ok okumak iin bir zm bulmak gerekti. zm hzl okuma tekniklerini gelitirmekte bulundu.

Amerika ve ngiltere'de niversiteye kadar, renimin her safhasnda kurslar ald. renciler, i

adamlar, yneticiler, politikaclar bu kurslara devam etmeye baladlar. Bylece batda hzl okuma

yaygn hale geldi. Trkiye'de hzl okuma kavram hzla gelimektedir.

Yaam kalitenizi artrmann en kolay yolu okumaktr. Okumak yaamnz gelitirir ve deitirir. lkokul birinci snftan balayarak rendiiniz ve ayn alkanlk ile devam ettiiniz okuma alkanlnzn

zerine yeni okuma alkanl olan anlayarak hzl okuma tekniklerini renmek zaman zaman size

kolay gelmeyebilir. Ltfen hatrlayn ilkokul yllarnn o birinci snfndayken yeni yeni okumay skmek

de size hi kolay gelmemiti. Gnlerce aylarca alp okumay renmitiniz. stelik o zamanlarda

kck bir ocuktunuz. Anlayarak hzl okuma teknikleri ile okumay yeniden reneceksiniz ve bu o yllardaki kadar yorucu olmayacak sizin iin. Sabr gstererek 3 ile 6 ay sresince gnde yarm saatinizi bu ii renmeye ve gelitirmeye ayrrsanz yaam geliiminiz iin en byk adm atm olursunuz.

Hzl Okuma programn tamamladnzda;

Daha ok kitap okuyacak,

Daha iyi anlayacaksnz,

Daha az yorulacak,

Kendinize daha ok gvenecek,

Baarl bir insan olacaksnz.

2. ANLAYARAK ETKN VE HIZLI OKUMAYI RENME

2.1. OKUMA NEDR?

Okuma matbaann bulunuundan hatta yazdan bile nce balamtr. lkel insan hayatta kalabilmek

iin dnyay okumak zorunda kalmtr. Sonra yazmay renerek nne yeni bir dnya at. Yaz

sayesinde insan ilk defa kendinden uzaktaki insanlara dncelerini iletebildi.

Sonra kitap icat edildi. nceleri pek az kii kitaba sahip olabiliyordu ve bu yzdende herkes abucak okumay renemiyordu. Kitap ancak 1900lerde ynlara ulamaya balad.

Gnmzde artk renmek, bilgi edinmek, gnlk dertlerden uzaklap rahatlamak, hatta inanlarmz

pekitirmek iin okuyoruz. Okuma en yaygn etkinliklerden biri haline geldi.

Okumay renme aamasnda sesleri, harfleri ve szckleri tanmaya balarz. Daha sonra szck

gruplarn tanmay ve bu gruplardan anlam kartmay reniriz. Bu becerileri rahata kullanr hale

geldikten sonra da akc okuma sreci balar.


Sonraki aamada artk asl sorun okumay renmek deil, renmek iin okumaktr. Bu aamada

szckleri tanma zerinde deil, paragraflardan ve daha uzun paralardan anlam kartma zerine

younlarz. Akc okumaya gememiz ya da temel okuma becerileri dzeyinde kalmamz da bu

aamada belirlenir.

Okuma kelimesinin szck anlam, gzmzn beynimize ilettii sembollerin beynimiz tarafndan

alglanmas, anlamlandrlmas, nceki bilgilerle birletirilerek yorumlanmas ve hafzaya kaydedilmesi

srecidir.

1. Okuma yazarn anlatmak istediklerini anlamaktr.

2. Okumak yazl kelimeleri alglamaktr

3. Okumak yazl bilgilerin zmsenmesidir.

Okuma eylemi yaplrken organlarmzdan aktif olarak iki tanesi almaktadr.

Bunlardan birisi gz dieri ise beyindir.

Aadaki sorulara cevap arayalm:

1- Sembollerin beyne iletilme ilemini hangi organ yapyor?

Cevap: Gz.

2- Sembollerin alglanma ilemini hangi organ yapyor?

Cevap: Beyin

3- Sembollerin deerlendirilme ilemini hangi organ yapyor?

Cevap: Beyin

4- Sembollerin nceki kelimelerle ilikinin kurulmasn hangi organ yapyor?

Cevap: Beyin

5- Sembollerin btn parayla ilgisinin kurulmasn hangi organ yapyor?

Cevap: Beyin

6- Anlatlmak isteneni anlama ilemini hangi organ yapyor?

Cevap: Beyin

Sorularda da grld gibi okuma ileminin sembollerin beyne iletilmesi dndaki btn ilemi beyin

yapyor. Acaba beynimizin btn bunlar daha hzl olarak yapabilme gc var mdr? Elbette vardr. Bu muhteem organmzn hz dakikada 150-200 kelimeden ok daha fazladr. O halde niin 150-200 kelime okuyoruz? nk gzmze okutmaya alyoruz. Bu durumda da okuma hzmz dyor.

2.2. HIZLI OKUMA NEDR?

Hzl okuma, adndan da anlalaca gibi, normalden daha ksa sre iinde daha ok ey okuyabilmek

amacyla yaplan bir okuma eididir. Bu ynyle hzl okuma, kendisinden bahsedildii zaman


dinleyenlerde daima tereddtlere yol amakta ve tebessm uyandrmaktadr. Buna "Bir metni

normalden daha hzl okumaya alrsak okuduumuzu anlamakta glk ekeriz." endiesi sebep

olmaktadr.

Halbuki hzl okuma bunlarn tamamen aksine, dikkatin ve anlama gcnn ok yksek olduu, zihnin

son derece elstik bulunduu byk disiplin isteyen son derece yorucu bir okuma eklidir. rnek olarak

okuma hzn bir misline karan bir okuyucunun anlama derecesine % l2'lik bir art olduu

grlmtr.

Bir an iin kendimizi bir otomobilin direksiyonunda farz edin. Saatte 30 km'lik bir hzla giderken, otonuzu kullanmada ok byk bir dikkat harcamanz gerekmez. Rahata evrenizle ilgilenebilir,

yannzdaki kiiyle konuabilirsiniz. Bir de otomobili 150 km, hatta daha yksek bir hzla kullandnz

dnn. . Dikkatinizin ok daha youn olmas gerekir. Bu durumda yorgunluunuz elbette daha fazla olur.

Hzl okuma gzmzn kaslarn eitmeyi, gzmzn evik grmesini, grme alann geniletmeyi, okurken satrlarn stnde serseri gibi dolaan gzmze daha etkin bir ekilde ritim

kazandrma ve btn bunlar ile grme art alglama uyum salamay amalar.

Bunun yan sra iten seslendirmeyi kaldrmak hzl okumaya neden olur.

nemli olan hzl okumak deil, isterseniz k hznda okuyun. Hibir anlam yoktur. Bu eitimin temel hedefi daha hzl ve etkin grme ve alglamadr. Ksacas bu program grsel alglama dzeyimizi

gelitirerek okuma, alglama, anlama dzeylerimizi ykseltmeyi hedefleyen farkl bir teknik beceridir.

2.3. NN HIZLI OKUMAK GEREKR?

"Niin hzl okumaya ihtiya duyalm? Bu tr okumann yararlar nelerdir ?" Sorular sanrm herkesin

aklndan gemektedir.

Gnmz insan okumak konusunda mevcut kapasitesini btnyle kullanamamaktadr. Gnlk

yaynlarn younluu, bilim alanndaki gelimeler, retim srasnda okunmas gereken dokmanlarn her geen gn biraz daha artmas karsnda insanlar aresiz kalmakta; hepsini okuyacak zaman

bulamamaktadr.

Bu konuda yaplan aratrmalar, amz aydnnn ortalama olarak dakikada 500 kelime okumasnn

gerekli olduunu gstermitir. Bunun da tesinde bir okuma hzna ulamak, zellikle ynetici

kadrolarn ideali olmak zorundadr.

Biz 10 yanda okumaya balasak ve 60 yana kadar hi aksatmadan her hafta bir kitap okusak ki bunu yapabilenler yok denecek kadar azdr, bu 50 yllk sre iinde ancak 2600 kitap okuyabiliriz. Bu

ktphaneler dolusu kitap karsnda gln bir saydr. Kk bir ilkokulun kitaplnda bile bundan daha fazla kitap bulunur.

te btn bunlar, bizi hzl okumaya ynlendiriyor. Hzl okuma, bilgi ve kltr alannda kendimizi

amann yollarn hazrlyor.


2.4. KLASK OKUMA LE HIZLI OKUMANIN KARILATIRMASI

KLASK OKUMA HIZLI OKUMA

Grme ten Seslendirme Anlama Grme Anlama

2.4.1. NE KADAR OKURUZ?

oumuz dakikada 150-200 kelime okuruz. 200-300 kelime okuyanlar hzl okuyor saylr. Dakikada 120 kelime okuyan niversite mezunu insanlar var. imdi hzl okuma teknikleri sayesinde dakikada 500-600 kelime okunabilmektedir. Bunu 1000 kelimenin zerine karanlar vardr. Amerika

Cumhurbakanlarndan Kennedynin dakikada 2000 kelime okuduu sylenir.

2.4.2. NEDEN YAVA OKUNUR?

Yava okumamzn nedeni birtakm kt alkanlklarmz yzndendir. Nedir bu kt alkanlklarmz?

Gzmz idmanszdr.

Kelimeleri tek tek okuruz.

Okuduumuzu anlayamadmz endiesiyle gereksiz tekrarlara bavururuz.

Okuduumuz eylerde ayrntlara dalarz.

Okuduumuz esere kendimizi veremeyiimiz yani konsantre olamaymz.

Konuyu daha iyi anlamamz iin yava okumak gerektii inancnda oluumuz.

Bu ve buna benzer nedenler, kt okuma alkanlklarmzdan bazlardr. Patolojik bir kusur da yava

okuma nedenidir. Bu takdirde bir gz doktoruna gitmek gerekir.

Okuma alkanlnn baarya katks

Dikkatin anlamaya ynelmesi ile kolay ve akc okuma salar.

Olaylar arasnda iliki kurabilme yetenei geliir.

nceki bilgilerle yeni renilen bilgilerin sentezlenmesi ile kolay anlamay ve kolay kavramay salar.

Okumann salad birikimler, neden-sonu ilikisi kurabilme becerisini gelitirir. Aratrma isteinin domasna neden olur, aratrmac kiilik geliimine yol aar.

Hzl, rahat, kolay okuma, ksa srede dev yapmay ve kolay alglamay salar. Kolay okuyup kolay anlama, kendine gven duygusunu gelitirir. Motivasyon salar.

Beyindeki sinir hcreleri arasnda iletiimin hzlanmas ile beynin geliimini ve etkili renmeyi salar.

Beyin, okuma, aratrma, dnme, ilem yapma ve problem zme ile zorlandka gelien bir organmzdr. Bylece beynimiz, uzun yllar gen kalacak ve retken olacaktr.


2.4.3. YAVA OKURKEN BEYNNZDE NE OLUYOR?

Bir sayfay okumaya baladnzda (zihninizde srekli bir yerlerde dolayor.) O an ki ruh halinize gre

farkl dnceler var. Yava okurken beyninizi yeteri kadar megul edemediimizden farkl eyler ile

urayor. nk siz hzl alan beyninize yava kelime gnderiyorsunuz. Yaramaz bir ocuk gibi siz

megul edemediiniz beynini yaamnzdaki gnlk ilere, yada yaplacanz ileri vb. Birok farkl

eyleri dnyor.

Beyniniz bu kadar ok konuyla megul durumdayken sizin okuduklarnz nasl o sayfann sonuna geldiinizde hatrlamay beklersiniz.

2.4.4. HIZLI OKURSAK NELER OLUR?

400 sayfalk bir kitapta yaklak 100.000 kelime bulunur. Yava okuyan bir okuyucu bir saatte yaklak

7.000 kelime okuyabilir. Bu da yaklak 15-16 saatte bitirecei anlamna gelir o kitab. Hzl okuma tekniklerini uygulayan bir kii ayn srede 2 ya da 3 kitap bitirebilir ve yava okuyan kiiden daha fazla anlar.

Snava hazrlanan bir renci normalde 180 soruyu 180 dk. da yetitiremedii halde anlayarak hzl okuma tekniklerini renirse yetitirmeyi bir yana brakp 45-60 dakikada bitirebilir.

Anlayarak hzl okuma tekniklerini renen bir okuyucu hzl okuyarak zihinsel gezintileri asgariye

indirmi olur. Bylece konsantrasyon artar ve bilgi kayd daha berrak olur. Dnce, alglama, deerlendirme kavram ve karar hz artar. Anlayarak hzl okuma tekniklerini bilen bir okuyucu okuma

iini monotonluktan karr zevkli ve elenceli bir hale getirir. Daha ksa srede daha fazla renme

frsat bulmu olur. Okumak iin vakit ayrmak gnmzde gittike daha g oluyor.

Etkin ve hzl okumak bir ayrcalk deil, zorunluluk bir ihtiya olmaya balyor.

HIZLI OKURSANIZ ;

Zahmetsiz ve akc biimde renirsiniz.

Okuduunuzu anlama yzdenizi arttrrsnz.

Zamandan tasarruf etmi olursunuz.

Gven kazanrsnz.

Okurken beyniniz daha iyi iliki kurar.

Okurken beyniniz hayal kurmaz ve btn grr.

Okuma daha zevkli hale gelir.

Okuma alkanl kazanmada byk bir adm atm olursunuz.

Szck hazinenizi ve genel bilgi birikiminizi arttrmanza yardmc olur.

Kiisel ihtiyalarnza bal olarak farkl avantajlar salar.


3. HIZLI OKUMANIN TARH

1900l yllarn banda gelitirilen bu tekniklerin uygulan ilk olarak 1. Dnya Savanda olmutur. Bu da ancak bir zorunluluun sonucunda gereklemitir.

2.Dnya Sava srasnda Alman hava kuvvetlerinin (Luftwafe) uaklar Londray bombalyordu. Bu esnada ngiliz ve alman uaklar birbirine karyor; ngiliz gzetleme kulelerinde grev yapan gzcler dman uaklarn kendi uaklarndan ayrt etmekte zorlanyorlard. Eer tehlike varsa uaksavar

nianclarnn halkn snaa gitmesi iin alarm zamannda vermesi gerekmekteydi. Gzlemciler, ok

defa amblemlerinden tanyabildikleri uaklar zamannda fark edip dost mu dman m olduklarn ayrt etmekte gecikiyor bu da ok nemli kayplara neden oluyordu.

Ayn yllarda gzn eviklii zerinde alan ABD Ohio niversitesinde Dr. Renshaw takistoskop denilen bir alet gelitirmitir. Bu aletin mercei saniyenin 1/25, 1/50 , 1/100 hznda alp kapanarak

eitli grntleri gz yanstmakta ve evikliini kademe kademe arttrabilmektedir. Pilot, nianclar ve gzetleme kulesi grevlileri Dr. Renshaw evik grme eitimlerinden getiler.

Bylelikle bombardman uaklar ok daha erken fark edildi. Bylelikle pilotlarn reaksiyon hzlar

artyor, gzcler halka daha abuk haber verebiliyordu.

Eitimin baarl olduu grlnce ABD, kara ve deniz kuvvetlerindeki ilgili personeline de evik grme

eitimleri verildi. nceleri evik grme almalar olarak balayan bu ilem 1950li yllarda insan

beyniyle ilgili bilgilerin birlemesiyle eitimciler tarafndan anlayarak ok hzl okuma eitimi olarak

gelitirilip sistemletirilerek okullarda uygulanmaya baland.

Amerika ve ngiltere de niversiteye kadar, renimin her safhasnda kurslar ald. renciler, i

adamlar, yneticiler, politikaclar bu kurslara devam etmeye baladlar.


Dnya hzl okuma ampiyonasnda dereceye girenler ve 1 dakikada okuma hzlar

Hzl Okuyucu Kelime lke

1. Sean Adams 3.850 ABD

2. Kjetil Gunnarson 3.050 Norve

3. Vanda North 3.000 ngiltere

4. Cris Van Aken 2.520 Hollanda

5. Mithymna Corke 2.100 Hollanda

6. Luc Van Hof 1.906 Hollanda

7. Michael j.Gelb 1.805 Hollanda

8. Cinnamon Adam 1.782 ABD

9. James Longworth 1.750 ngiltere

10. Frank Van der Poll 1.560 Hollanda

4. OKUMA KLTRNZ

Hzl okuyarak anlama konusunda kiinin zengin bir kelime daarc olmaldr. Hzl okuma dil, gzn ve

beynin abukluu nemlidir. Kelime hazinesi snrl olan okuyucular okurken zorluk yaarlar. yi

okuyucularn hepsinin kelime daarc genitir.

Hzl okurken anlama srasnda metinde karlatnz size yabanc gelen kelimeler taklmanza neden

olur. Okuma parasnda size yabanc gelen kelimeler ne kadar fazla olursa o kadar hznz der,

okumanz ekilmez hale gelir.

Szck daarcnz gelitirmek iin;

Deiik alanlarda farkl konular ieren kitaplar, dergiler vb. okumalsnz.

Frsat bulduka szck okumanz nerebiliriz, rendiiniz kelimeleri de gnlk hayatnzda kullann.

Okurken elinizin altnda szlk bulundurabilir, srekli okumalarnz szlkle yapabilirsiniz.

4.1. OKUMANIN NERESNDEYZ?

lkelerin kitaba verdikleri deerle bir ylda ayrdklar bte arasnda doru bir orant olduunu

grmekteyiz.

Bir Norveli kitaba ylda 137 dolar,

Alman 122 dolar,

sveli, Avustralyal ve Belikal 100 dolar,

ABDli 95 dolar harcarken,

Trk ylda kitap iin yalnz 0.45 dolar para ayryor.


Trkiye, bu konuda dnya ortalamas olan 1,3 dolarn bile ok altnda kalyor.

Dzenli okuma alkanl Japonya'da % 14,

Amerika Birleik Devletleri'nde yzde 12 iken,

Trkiye'de ise yzde sadece on binde 1dir.

Bir Japon ylda ortalama 25 kitap okurken,

6 Trk bir araya getirdiimizde ylda ancak 1 kitap okuyabiliyor.

Saylarla Trkiye ve Kitap

Cumhuriyet tarihinde en ok kitap 1973 ylnda, en az kitap ise 1996 ylnda yaymlanmtr.

70 milyon Trkten %94 TV seyrederken % 4,5i kitap okuyor.

Bir Japon ylda 25 kitap okurken, 6 Trk ancak bir kitap okuyor.

Bir Trk gnde ortalama 4 saat TV seyrederken ancak 12 saniye kitap okuyor.

Trkiyede 53 bin okul, 400 binden fazla kahvehane, 1.435 ktphane, 400 sinema vardr.

retmenlerin %33 dzenli, %63 bazen kitap okurken, % 3 hi okumuyor.

Trkiyede 1935 ylnda 1.741, 1939da 2.831, 1945te 2.621, 1973te 7.479, 1980de 4.318, 1996da 8.207 kitap baslmtr. ( Savalar ve siyasi gelimeler bu saylara direk etki ediyor.)

imdi okuma itahnz lelim.

4.2. HERKES OKUMASINI GELTREBLRM ?

Hzl Okuma Okuma beceri mi? Yoksa yetenek mi?

Yetenek: Bir kimsenin bir eyi anlamas, yapabilme nitelii. nsanda bulunan bir eyi yapabilme gc, ya da; bellek, alglama Vb. insann doutan gelen zihin glerinden herhangi biri.

Beceri : Bireyin fiziksel ve psikolojik aba gstererek bir ii kolaylkla ve ustalkla yapabilmesidir. Sonradan kazanlr.

Okumay yedi yanda ilkokulda rendiimize gre okuma bir beceridir. Okumay gelitirebilirsiniz.

Uygulamalarn 30 gn boyunca sadece 20- 40 dk. Hakkn vererek bu beceriyi kazanabilir ve ustalaabilirsiniz.

4.3. OKUMA POTANSYELMZ

Normal bir insan beyni 1 dakikada 1.000 kelime okuma potansiyeline sahiptir. Peki, siz u an potansiyelinizin neresindesiniz hi dndnz m?.

Hzl okuma tekniklerini uygulamam bir birey en iyi ihtimal ile dakikada 250 kelime hz ile

okumaktadr.

Diyelim ki siz 1 dakikada 250 kelime okuyorsunuz ve potansiyeliniz 1.000 kelime bu demektir ki potansiyelinizin sadece %25ini kullanyorsunuz ve geride 750 kelimelik bir boluk kalyor.


Geriye kalan bolukta beyninizin ne yaptn hi dndnz m? Tabi ki beyniniz bir ekilde bu

boluu dolduruyor siz farknda olmasanz dahi.

Can sklan beyin balyor baka eyler dnmeye. Sizin gzleriniz satrlarn zerinde dolarken aklnz

baka yerlere kayyor.

Bylelikle dikkatiniz okuduunuz yazdan uzaklayor. Sonra balyorsunuz geriye dnerek daha nce

okuduunuz cmleleri tekrar okumaya.

Mehter mar gibi 3 ileri 1 geri giderek tamamlamaya alyorsunuz okuduklarnz. zellikle niversite snav rencileri snavda uzun paragraf sorularnda byle bir durum ile karlatklarnda paragraf

bitiminde tekrar ayn paragraf okumak ihtiyac duyuyorlar ki dakikalarn ok nemli olduu snav annda bu onlar iin telafisi mmkn olmayan bir durum yaratabiliyor.

Hzl okuma tekniklerini uygulayan birey eer potansiyelini %100 kullanmay baarabilirse beynine can

sklaca bir zaman brakmayacak dolaysyla dikkatini tamamen okuduklarna verecek ve daha iyi

anlayacaktr. Hz dikkati ve anlamay arttran bir eydir.

Bunu araba kullanmaya benzetebilirsiniz. Yava araba kullanan birini dnn. Diyelim ki srcmz normalde 100 km hzla gidebilecei bir yolda %25lik bir kullanm ile 25km hzla gidiyor. Ne yapar.

Dikkatini tamamen yola vermesinin ok gerekli olmadn dnr. Sana bakar soluna bakar yanndaki ile konuur mzik aar radyo kanallarn ayarlar dikiz aynasndan kendine bakar vs.si. Arac hzl

kullansayd ne yapard. Ne olursa olsun dikkatini tamamen yola verirdi. Yanndaki konutuunda da ki gzn asla yoldan ayrmazd. Bisiklet kullanrken de ayn ey olmuyor mu? Hzl bisiklet kullanan sk

sk direksiyonu tutar ne olursa olsun gzn yoldan ayrmaz yle deil mi. Hzl okumada tpk bunlar gibi anlamay arttran bir eydir.


5. OKUMA VE BEYN

Normal bir insan beyni dakikada 1000 kelime anlayabilir demitik. Peki diyelim ki biz Trkiye ortalamasna gre olduka iyi saylabilen bir hz olan dakikada 250 kelime bir hzla okuyorsak ne olur.

Tabi ki dakikada 1000 kelime hz anlayan Beyinimizin arta kalan 750 kelimelik bo zamanda can sklaca iin baka eyler dnmeye balayacak. Durumuna gre evdekileri dnecek arkadalarn , evresindekilerin sylediklerini, vs. vs..

Buradan da anlayacamz zere hzl okumak sanlann aksine anlamay zorlatrmaz . Aksine hzl okuyan kii okuduklarn daha fazla hatrlar nk beynine can sklmas iin gereken zaman

brakmamtr. Dolaysyla okuduklarnda ok daha fazla bilgi hafzasnda kalmtr.

5.1. BEYN

Beynin st ksm yani korteks denilen blm dnmek ve duyular yoluyla anlamak iin kullandmz

blmdr. Yaplan bir iin bilincine varmay buras salar. Tm duygularmz, dncelerimiz bir

nrondan dierine iletilen elektriksel ve kimyasal sinyallerle ortaya kar. Beyinde byk bir ehri

kurmaya yetecek potansiyelde atom enerjisi mevcuttur. Beyindeki her hcre dier hcreyle olan

iletiimini protein molekllerini sentezleyerek gerekletirir. Bu sayede kendisinden sonra gelen

100.000 beyin hcresine birbirlerine balanmalar iin olanak salar. Her bir nron dier nrona 10

milisaniyeden daha ksa zamanda ular. ( Gz krpma sresinden 10 kat daha hzl) Kulaklarmzda sesleri iitiyoruz. Bu durum gerekleirken ses beynimize bir mesaj iletmeden nce bu her iki kulakta

da molekler titreimler en ince ayrntlarna kadar alglanmaktadr. Bu i iin yaklak 24.000 balant

lifi kullanlmaktadr. Beynimize ulaan bir kokuyu havadaki younluu trilyonda bir olan koku

molekln alglayarak koklarz. Her gn milyonlarca vcut hcresi lr fakat yerine yenisi retilir.

Fakat beyin hcreleri vcut hcrelerine gre daha az ve yava lr. Yerine de yeni bir hcre retilmez.

Bu nedenle 70 yanda bir adam ocukluk hatralarn kolayca hatrlar.

Ortalama bir insan beyni iki yumruk byklnde 1.400 gr arlndadr.

Duygu ve dncelerimiz deiirken beyindeki nronlarn elektriksel etkileimiyle olur.

Tm vcudun ancak %2sini oluturur.

Vcudun ihtiyac olan oksijenin %25 ini kullanr.

Vcuttaki kann %15ini kullanr.

Alnan gdalardaki kalorinin %20sini kullanr.

Beyindeki nron (hcre) says yaklak olarak 12 trilyondur.

NASIL ALIIR?

Beyindeki nronlar yani sinir hcreleri ok sayda kolu olan ahtapota benzer. Baz beyin hcrelerinin

binlerce kolu vardr. Bu nronlarn her biri dieriyle balant kurarak grme, duyma, dokunma, tat

alma ve dokunma ilemini gerekletirir. Zihinsel becerileri belirleyen temel faktr beyindeki hcre

says deil nronlarn birbirleriyle yaptklar balant saylardr. Bu balantlar genel olarak doumdan

sonra ilk 6 ayda gerekleir. Bilim adam P.Russel beyin hcrelerini ve balantlarn telefon

ebekelerine benzetir. Beynin 1 gramnda bulunan nronlarn balantlarnn dnyadaki telefon ana


e deerde olduunu belirtir. Duyu organlarmz araclyla alglanan dnceler ve eylemler bir nrondan dierine aktarlan elektriksel ve kimyasal sinyallerle ortaya kar. Aktarma ilemi akson

(aktarc) ve dentrit (toplayc) vastasyla gerekleir. Bunlar sayesinde bir bilgi bir hcreden dierine

saniyenin 1/100 gibi ok ksa bir zamanda iletilir.

nsan vcudunda 500 bin dokunma detektr 200 bin s detektr ve 4 milyon acya duyarl olan bir

a srekli olarak beynin ilgili birimlerine bilgi aktarmaktadr. Beynin 1 cm2sinde, 1 trilyon balantl 100

milyar nron bulunmaktadr. Bu nronlar arasnda saniyede 10 milyon kere uyar gereklemektedir.

Prof. Dr. Mark Rusonweige insan beynine saniyede 10 yeni bilgi yklense ve bu bir mr srse bile

ancak hafzann yarsndan azn doldurulabileceini belirtir. nsan beyni kesinlikle yorulmaz.

Seminerlerde ska sorulan bir sorudur: Beyin yorulur mu? Beyin kapanma dmesi olmayan

televizyon gibidir. Srekli grntlerle, seslerle alr, durur. Bunu engellemek isteseniz de

yapamazsnz. Uyurken bile almaya devam eder. Rya grmek bile beynin iidir. 7 gn 24 saat sadk

bir kle gibi alr durur. Gzler ve baka organlarmz kas sistemiyle alt iin yorulur fakat beyin

elektrokimyasal sistemle alr. Bu nedenle yorulmaz.

5.2. SA VE SOL LOB

Beyin zerine aratrmalar yapan ngiliz uzman Tony Buzan beynin sa ve sol lob olmak zere iki

ksmdan olutuunu belirtir. Sa beyin matematikseldir. Grntlerle dnr, yzleri hatrlar,

vcudun sol tarafn kontrol eder. Sol beyin ise verilerle hareket eder. simleri hatrlar ve kelimelerle

dnr. Bu iki lob birbirini tamamlar niteliktedir. Her iki yarm krenin farkl ilevleri vardr. Bu arada

ikisi ayn oranda kullanlmamaktadr. Bir blm daha arlkl kullanlr. Yeni yeni deitirmeye

altmz ezberci eitim sistemi bizi tamamen sol beynimizi kullanmaya yneltti. Okula balamam bir ocuktan aa resmi yapmasn isteseniz size rengrenk meyveleri olan olduka yaratc bir hayal

gcyle aa resmi yapar. Bu resmi hayal gcnn arlkl kullanld sa lobu kullanarak tasarlar.

Okula balayan ve bu yeteneini ezberci sistem karsnda yitiren renci ise size ancak standartlara

dayal okuldaki am aalarnn resmini yapar. Sradan ve sade am aalar. Bunun nedeniyse sol

lobda belli standartlardaki referans bilgilerini kullanarak yapmasdr.

6. GZ

Gzn insan vcudunda ileyen en mkemmel organ olduunu biliyor muydunuz? Bu mthi organn

artc muhteemliini, hassasiyetiniz ve ileyiini biliyor olsaydnz eminim etrafa bu kadar rahat

bakamazdnz. svireli bilim adamlar yaptklar aratrmalar sonucunda gzn ileyiine uygun bir

aletin yaplmasn tasarladklarnda bunun 68 milyon dolara patlayacan belirttiler. stelik bu gz

sabit bir ekilde dururken kaplad alan ancak bir evin byklnde olacakt. 8 gram gemeyen bu

organ 80 metre uzaklktaki bir cismin ne olduunu ayrt edebilecek kadar hassas bir yapdadr. Gecenin

bir vakti yrdnzde yaklak 30 metre uzanzdaki bir mum n bile grebilirsiniz. Ortalama bir

insan gzn hayat boyunca 300 milyondan fazla krpar (bu saynn bayanlarda daha fazla olduu

sylenir) Gz on milyondan fazla rengi ayrt edebilir. Uyum iinde alan k alclarnz, bir

Saniyeden daha az bir srede, milyarlarca bilgi paras ieren bir grnty, kesin bir dorulukla deifre edebilir. Baz durumlarda gz bebeklerimiz n younluuna ve nesnenin yaknlna gre

byyp klr. Ik ne kadar parlak ve baklan nesne ne kadar yakn ise, gz bebei de o kadar


klr. Tabi bu durum duygulara bal olarak da deimektedir. Bir eye ilgiyle baktnzda gz

bebeklerinizi byr. rnein bir delikanlnn gen ve gzel bir bayan grp ona vurulduu anda gz

bebekleri son derece bymesi gibi.

O anda btn detaylaryla grdklerini beynine aktarr. inli tccarlar eskiden bir mal mteriye satacaklar zaman onun gz bebeklerine dikkat ederlermi. Eer mal gsterdikleri anda mterinin gz

bebekleri byyorsa mteriye o mal satabileceklerini anlyorlarm. Okuma esnasnda da durum

bundan farkszdr. ayet ilgilendiiniz bir yazy okuduunuzda bu sizin iin ok nemliyse tabir uygunsa gzlerinizi drt aarsnz Yani dikkat ve odaklanma seviyeniz en st dzeyde olur. Hzl okuyucu olarak, bir eyi okuyorsanz, okuduunuz blgeye gz bebeklerinizden ieriye daha fazla k girmesini

salayacak ekilde bakmalsnz. Baka bir deile, bir eyle ne kadar ilgiliyseniz, beyniniz gzlerinizin

arkasndaki perdeleri daha fazla kaldracaktr. Bylece ek bir aba harcamadan gzlerinizin dolaysyla

beyninizin bir saniyede ald veri miktar da artacaktr.

6.1. NASIL GRRZ?

Grdmz bir nesneyi yle zannettiiniz kadar kolay grmyoruz aslnda. Grnen nesnenin

grnts birok aamadan geerek bize grnyor. Baktmz nesne nce gzmzn a tabakas da

denilen retinaya urar. A tabaka yani retina 130 Milyon k alcsndan (foton) oluur. Bu k alc

hcreler enerjilerini ktan alrlar. Bunlar grnty elektrona dntrerek beyine iletilmesini salar.

Fakat beyinin grme merkezine varmadan nce n, dentrit ve akson denilen sinir hcrelerinden geer.

Bu hcreler birbirlerine baldr ve gelen mesajlar ynlendirirler. Elektrik akm olarak gelen mesaj

algladktan sonra grntleme merkezine ynlendirir. Bu ekilde bir nesneyi grm oluruz. Yani

grnt gzde deil beyinde oluur. Beyinin grme merkezi tabi ki gzlerin tam arkasnda deildir.

Kafatasnn tam arka ksmndadr. Bunca uzun uzadya anlatlan grme ilemi tabi ki saniyenin neredeyse otuzda biri kadar srede gerekleir.

6.2. OKUMA VE GZ

GZN OKUMA SIRASINDAK HAREKETLER


GZN KT OKUMA SIRASINDAK HAREKETLER

GZN Y OKUMA SIRASINDAK HAREKETLER

Okurken gzlerin her satrn bandan sonuna kadar kayarak gittiini ve satrn sonunda tek bir

hareketle bir sonraki satra geldiini dnrz. Ancak kesinlikle byle deildir. Gzlerimiz okurken

kk ve dzenli sramalar yapar. Sramalar, bir duraklama noktasna doru olur ve her bir

duraklama noktas arasnda genelde bir kelimeden daha fazla kelime olur. Yani gzler sayfa zerinde

akan bir biimde hareket etmez. Soldan saa kk sramalarla ilerler. Her sramadan sonra ksa bir

sre bekler. Bu bekleme sresi ierisinde saptamay gerekletirir. Yani grd kelime veya kelimeleri

tanma ilemini gerekletirir.

Gz hareket ediyor ve duraklyorken, okunan bilgiler duraklama annda alglanr. Zaten okuma

sresinin byk ounluunu bu duraklamalar oluturur. Her bir duraklama eyrek saniye ile bir buuk saniye arasnda deiir. Zaten okuma hzn artrmak iin yaplan bir alma da bu duraklamalara

ayrlan srenin ksaltlmasdr. Daha ksa srede daha fazla kelime alglayabilme yetisinin gelitirilmesi

okuma hzn artran nemli bir faktrdr.

Gz her srama ve saptamay dzenli olarak gerekletirmez. Baz durumlarda zerinden getii bir

kelimeyi iyi anladndan emin olmad iin tekrar okuma ihtiyac hisseder. Bulunduu satrdan geriye

dnerek o kelimeden itibaren tekrar okumaya balar. Bu zayf bir okuyucunun genel olarak yapt bir

davrantr. Her okuma srasnda bunu tekrarladmz varsayarsak nmze iki nemli sakncal durum

kyor. Birincisi matematiksel olarak hesaplayacak olursak bir sayfada en az be defa geri dn

yapldn varsayalm. Her geri dnn bizim 2 saniyemizi aldn dnelim. Bu, 300 sayfalk kitapta

nerden baklsa 3.000 saniye demektir. Yani sadece geri dnler 300 sayfalk bir kitapta ortalama 1

saate mal oluyor.


Gzlerimiz aslnda bir bakta bir kelimeden daha fazlasn grr. imdi bir deney gerekletirelim.

Yukardaki satrlardan birinde bulunan 3.000 yazsn grelim ve sadece ona bakalm. Bu ilemi 5

saniye kadar yapalm. Dikkat ederseniz bu kelimenin etrafnda yer alan dier kelime gruplarn da ister

istemez gryor ve anlamlandrabiliyorsunuz. Fakat srekli olarak kelime kelime ve hece hece

okumaya artlandmz iin bu durumu deerlendiremiyoruz. Gzn aktif grme alan dediimiz bu

alan deerlendiremediimiz iin daha fazla zaman harcamak zorunda kalyoruz.

Gz yandaki ekilde olduu gibi her satrn bandan sonuna doru kayarak ilerlemez. Biz

okurken byle zannetsek de okuma ilemi kesinlikle bu ekilde gereklemez.

Okuma ilemi

Gzn duru noktalar Kayp alan Gzn aktif grme alan

Yukardaki okuma biimiyle gz, srama ve saptama yoluyla bir bakta ancak bir kelimeyi grp

anlamlandryor. Ayrca gereksiz geri dnler yapyor, satrlarn ve okunan materyalin dnda baka

yerlere de bak atarak dikkatin dalmasna neden oluyor. Btn bu hatalar yaparken bir de iten

seslendirmeyi de eklediimizde okuduumuzu neden anlayamadmz anlayabiliriz.

Doru okuma

Yukardaki okuma biimiyle gz, yine srama ve saptama yoluyla bir bakta birden fazla kelimeyi

grp anlamlandrabiliyor. Geri dnlerin olmamas, kelimelerden baka srama- saptama noktas

Yanl okuma


olmamas okuma ilemini daha hzl ve salkl klyor. Gzn bu ekilde okumaya almas bir sre eitilmesi ile gerekleebilir. Bunun iin de kiinin en azndan bir hzl okuma kitabnn okunmas veya

seminerine katlmas gerekmektedir.

7. HIZLI OKUMANIN LKELER

1) Okuma performans gelitirilebilir

2) Hz dikkati artrr

3) Dikkat anlamay kolaylatrr

4) Neye inanrsanz o mmkn olur

5) nce hz sonra anlam

6) Grsel alglama iitsel alglamadan hzldr

7) nemli olan kelimeler deil anlamdr

8) Okumak sabit bir kurala, ynteme ve hza smaz

9) Zihin, okumak iin bir hazrlk ister

10) Ynlendiriciyle okumak hz yavalatmaz

8. HIZLI OKUMAYI ENGELLEYEN FRENLER VE ZMLER

Hzl okuma tekniklerini renmeden nce hzmz engelleyecek frenleri renmemiz, ncelikle bizi

yavalatan bu frenlerden kurtulmamz gerekmektedir. Bu frenler imdiye kadar yanl rendiimiz

okuma bilgileridir. Bu yanl alkanlklarmz terk etmeden okumamz hzlandrmamz ok g

olacaktr. Bunlar birer alkanlk olduu iin birden deitiremeyiz.

Okuma hzmz yavalatan frenler:

Kelime kelime okuma

Fazla geri dnler yapmak.

ten seslendirme yapmak

Pasif okuma

Gzn idmanszl

Hzl okursam anlayamam inanc

8.1. KELME - KELME OKUMAK

Okuma hzmz dren, anlamay azaltan, gz gereinden fazla yoran frenlerden biri de kelime

kelime okumaktr. Kelime kelime okuduunuzda gz her kelimede duraklamalar ve kaslmalar yapar;

bunun sonucunda da ksa zamanda yorulur.

Aslnda okumay skc bir i haline getiren de bu ilkel okuma tarzdr. Eskiden bize tane tane oku,

anlayarak oku telkinleri yaplrd. Oysa bu son derece yanl bir anlaytr. nemli olan paray deil


btn anlamaya almaktr. Muhteem bir tarihi yapy seyrederken onu bir btn olarak

algladmzda ancak ondan keyif alabiliriz. Tek tek onu meydana getiren talara bakarak keyif

alamayz.

Aada bir araya getirerek okumann kelime kelime okumaya gre fark resmedilmitir.

Kelime kelime okumak;

Gzn abuk yorulmasna neden olur.

Okurken beynin sklmasna, dikkatin dalmasna ve hayal kurmasna neden olur.

Kelimeleri tek tek anlamaya alrken okuduumuz metnin anlam btnln yakalamakta zorlanrz.

Ana fikri yakalayamayz. Konudan uzaklarz.

Okuma hznz ve anlamamz olumsuz etkiler, Geri dnler yaanr.

Tek tek kelimeleri okurken anlamlarn dnlrken btn yakalamaktan zorlanrken konsantrasyonun dalmasna neden olup okuma hznz drmektedir.

nsanlar tek tek kelimeleri okuyarak en yksek 400 kelimeye ulaabilir.

8.2. GER DNLER YAPMAK

Hzl okumay engelleyen en nemli sorunlardan biri de geri dnler yapmaktr. Bunun da en nemli

nedeni yava okumaktr. Kelime odakl okuduumuz zaman bir kelime kardmzda okuduumuzdan

hibir ey anlamayacamz dnerek kelimelere gereinden fazla hassasiyet gsterebiliriz. Oysa biz

kelimeler iin deil cmlelerin oluturduu anlam iin okumalyz. Amacmz okuduumuz paradaki

dnceyi kavramak olduundan kardmz birka szcn paradaki dnceyi anlamamz

engellemeyeceini unutmamalyz. Yabanc dilde bir kitap okurken iinde anlamn bilmediiniz


kelimeler olabilir. Bu okuduunuz kitab anlamadnz anlamna gelmez. Ksaca kelime odakl deil

dnce odakl okumamz hzl okumann ilk admlarndan biri niteliindedir.

Bazen dikkatimizi eken, houmuza giden bir szck olabilir ve onun iin geri dnebiliriz. Bu gayet

normaldir. Problem olan geri dnlerin bir alkanlk haline gelmesidir. Bazen de sayfalarca okuruz da okuduumuzdan hibir ey anlamayz. O srada baka eyler

dnyoruzdur nk. Bunun nedeni beynimizin alma sistemiyle ilgilidir. Beynimiz dakikada 1.000 kelimelik bir bilgiyi alglayabilecek anlayp deerlendirebilecek bir yapya sahiptir. Eer dakikada bu

rakamdan daha az kelime okuyorsanz beynimiz bu boluu hayal kurarak, baka dnceler reterek

deerlendirir. Bu yzden zaman zaman gzleriniz okurken beyniniz farkl eyler dnr. Bu da

okumann verimini drr. Hzl okuyanlarda beyin btn enerjisini okumaya harcadndan baka

eyler dnmeye frsat bulamaz ve bu sayede okuma verimi de artar.

Hz yapmak trafikte tehlikeli olabilir, ama okumada hem okumann keyfini artrmakta hem de

verimliliini arzuladnz seviyelere ykseltmektedir.

Geri dnler ;

zgven eksikliinden kaynaklanr.

Metnin ieriinin, dilinin, anlatm biiminin, zor olan metinlerden olumas geri dnler yapmamza

neden olur.

Gzn ritim eksiklii

Pasif okumak geri dne neden olur.

Okuma hznn yava olmas geri dnlere neden olur.

Geri dnleri engellemek iin ilk nce yapmamz gereken elinize, gznze klavuz olmas iin kalem

vb. almanz ve onun yardmyla okumanzdr, kesinlikle geri dnmeden. lk zamanlarda sorun olabilir;

ama ksa bir sre iinde geri dnlerden kurtulmu olursunuz. Ayn zamanda okumaya balamadan

net bir ama belirlerseniz, n okuma da yaparsanz geri dnmeyi engellemi bylece okuma ve

anlamanz artrm olursunuz.

Kelime odakl okuduumuz zaman bir kelime kardmzda okuduumuzdan hibir ey

anlamayacamz dnerek kelimelere gereinden fazla nem veririz. Oysa biz kelimeler iin deil

cmlelerin oluturduu anlam iin okumalyz. Amacmz okuduumuz metindeki dnceyi anlamak

olduundan kardmz bir ya da birka kelimenin paradaki dnceyi anlamamz engellemeyeceini

bilmeliyiz. Ksacas kelime odakl deil dnce odakl okumamz hzl okumamz salar.

Geriye Dnp Tekrar Okumadan Kurtulmaya Yardmc Olacak Kurallar;

1. nce metnini btnne bakarak gz gezdirerek okuyun.

2. Baa dnmeden nce paragraf ve sayfay sonuna kadar okumay bekleyin.

3. Cmlenin ortasnda asla durmayn.


4. Kavrama yeteneinizin iyi olduuna inann.

5. Kendinizi zorlayn parmanzla takip edin.

8.3. TEN SESLENDRME

Okurken her kelimeyi azmzla tekrar okuma ilemidir. Bu durum kelimeleri birer sembol olarak

grmememizden kaynaklanmaktadr.

seslendirme okuma hzmz olduka yavalatmaktadr. nk ok hzl konuan biri olsak bile

dakikada 200-250 kelimeden fazlasn seslendiremeyiz. Oysa kelimeleri sembol gibi grdmzde grme hzyla ok daha fazla kelime okuyabiliriz.

Yava okuyucular okuduklarn anlamalar iin iten seslendirme alkanla bamldrlar. Yava

okuyucunun iten seslendirme yapmamas okuduklarn anlamamas demektir.

ses birden kaybolmamaktadr. Bunu baarmamz iin biraz uramamz gerekecektir. sesi

engellemek iin yapabileceimiz birka uygulama vardr: okurken sakz inemek, dilerimizin arasna

bir kalem sktrmak, enstrmantal mzik eliinde okumak gibi...

Ancak bunlar geici yntemlerdir. Sadece bu alkanl yok etmek amacyla bir sreliine uygulanabilir.

Egzersizleri uygulamaya baladnzda isesiniz okuma hznza yetimek iin kendisini zorlayacak ve bir

mddet sonra da size yetiemeyecei iin doal olarak ortadan kaybolacaktr.

8.4. PASF OKUMA

Pasif okumann kapsaml tanm yaparsak; beynimiz okuma srasnda megul edemediinizden

beynimiz de farkl eyleri ile uramaya balar. Sonuta biz anlamayz . Bu tr okumaya biz pasif

okuma diyoruz. Okuyacanz yazya zihninizi ynlendirmeden, ana fikir, yazarn dnce ve olaylara

bak biimini, slubunu anlamadan yaplr.

Beynimiz 7 gn 24 saat kesintisiz alyor. Okuma srasnda beynimizi hedef gstermezsek o da hayaller kuruyor. Bu durumda kendi iimizden olduumuzdan darda olan kapal oluyoruz. Karmzda

kiiye bakyoruz grmyoruz, okuyoruz ama okuduklarmzdan hibir ey anlamyoruz, okuma hznz

ve anlamanz olumsuz etkileniyor.

Okuma konusunda zel bir eitim almam ve bu becerisini gelitirmeyen ve zel aba sarf etmeyen

hemen herkes pasif okuyucudur. Aktif okuyucular ise okuma amacn belirlerler, okuduunuzu yazy

n okuma yaparlar, ne aradklarn bilen kiilerdir.

8.5. GZN DMANSIZLII

Okurken gzmzn duraklama ve srama yaptn biliyorsunuz. Gzler satr zerinde dzensiz ve

kontrolsz sramalar yapar. Srama ve duraklamalar uzun zaman alr.

Okuma esnasnda gz kaslar youn bir alma temposuna maruz kalyor. Srama ve saptama ilemini

gerekletirirken binlerce kelimeyi gryor, saptyor ve tekrar sryor.


Gzler bu sramalar farkl kaslar ile yapar. Eitimsiz gzler satr zerinde yava- yava sramalar yaparken, temelinde bu gz kaslarnn tembellii yatar.

Okurken her ne kadar beynimizde gereklese de bu esnada gzlerimizi de etkin bir ekilde

kullanmaktayz.

Eitimsiz gz kelimeleri tek tek beyne gndermek iin satrlardaki dnce kesintiye urar ve bilgiler

aradaki kopmalarn yaanmasna neden olur. Belli bir hzda okumada zorlansa da, alkn olmad hzda

almak gz kaslarn gerecek ve ac oluturacaktr. Dolaysyla gzn tembel olmasnn yava yava

srarl egzersizlerle giderilmesi gerekir.

8.6. HIZLI OKURSAM ANLAYAMAM NANCI

Daha nce de sylediimiz gibi hzl okumayla ilgili herhangi bir bilginiz olmadan hzl okumaya

altysanz bunu baaramam ve bu durum sizde hzl okuma konusunda negatif bir kan oluturmu

olabilir.

Unutmayalm ki hzl okuma zamanla gelitirebileceimiz bir alkanlktr. Ayrca okuma hz kiiden

kiiye deiir. Eer ok okuyan bir bireyseniz okuma hznz da doal olarak yksektir. Bizim

tespitlerimize gre Trkiyede okuma hz dakikada 80 ile 250 arasnda deimektedir. Dakikada 250

kelime okuyan da okuduunu ok iyi anlamaktadr. Burada gstereceimiz teknikleri uygulayarak

dakikada 80 kelime okuyan biri okuma hzn % 100 artrarak dakikada 160 kelimeye, hatta daha da

fazlasna karabilir. Dakikada 250 kelime okuyabilen bir arkadamzn bile bu almadan sonra okuma hzn artrmas mmkndr.

Hzl okumak, baz arkadalarmzn gznde bytt kadar baarlmas mucize bir i deildir.

Gznz ve beyniniz bu potansiyele sahiptir. Yapacanz ey kararl olmak ve yapacanz egzersizlerle

bu potansiyeli aa karmaktr. Seminerlerimize katlarak hzl okumay renip kendine hem SSde

hem de yaamda byk avantaj salam binlerce rencimiz hzl okursam anlayamam

nyargsndan kurtulmak iin tek bana yeterli bir kanttr.

14 Soruda Okuma alkanlklarnz tanyn

ounlukla Ara sra Nadiren

1.Okuma zamanlarm dzensiz mi? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

2.Okurken dikkatim dalr m? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

3.Okurken uykunuz gelir mi? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

4.Okurken sklr veya dalar msnz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

5.Okuduunuz yeri unutup tekrar okur musunuz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

6.Okuduunuz yerleri gerektike tekrar eder misiniz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

7.Anlamak iin sesli okumay m tercih edersiniz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )


8.Baladnz kitab yarm brakr msnz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

9.D sese kar ar hassasiyetiniz var m? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

10.Okuma hznzdan memnun musunuz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

11.Okurken kendinizi yorgun hisseder misiniz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

12.Anlk kararlarla m okursunuz? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

13 Genelde okuduklarnz zorunluluklarnzdan m? 3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

14 Bir haftadan daha uzun sre okumadan geebiliyor mu?

3 ( ) 2 ( ) 1 ( )

Deerlendirme

14-21 puan: Mkemmel; Kendinizle gurur duyabilirsiniz. Bu konuda kendinizi ne kadar martsanz azdr. nk gnmzde bu disiplin ve vasflara sahip bir okuyucu bulmak zor. Tebrikler..

22-28 puan: yi; Okuma verimliliiniz baz zel durumlarnz olmasa ok daha iyi olacak. Herhalde bu geici bir durum. Kendinizi zirvelere tamak iin hep aba m harcarsnz?

29-35 puan: Okuma ile ilgili sorunlu olduunun farkna varmayan gruba giriyorsunuz daha iyi olabilirdi yaklam sizi kurtarabilir. Byk bir ihtimalle zamannda iyi bir okuyucu iken imdi biraz bo

vermilik iindesiniz. Bunun iin sululuk duygusu yayor olabilirsiniz. te size bir frsat haydi imdi

bunu sorumluluk duygusuna evirin!

36-42 puan: Gereki bir yaklam daha klar iaretlerken mutsuzluunuzu hissedebiliyorum. Siz zorunlu okuyucu snfndan olmalsnz. Her iin kolayna kaan ve balad ii zorunlu olmadka

bitirmeyenlerden.. Yine de byle bir testi iaretlediinize gre sizi tebrik ediyorum. kmayan candan

mit kesilmez!

9. OKUMA ORTAMI NASIL OLMALI

A. DURGUN VE SESSZ BR ORTAMDA OKUYUNUZ. Mmkn olduu kadar sessiz ve hareketsiz bir ortamda okumak, dikkati datmamak asndan ok nemlidir. Bu, ayn zamanda uzun sre

okuyabilme gcde verir.

B. RAHATA OTURUNUZ. Arla kamadan rahatnza baknz. Hzl okumaya iddetle ihtiya duyulan zamanlarda, beyin dinamizminin bedenen de diri bir destekle glendirilmesi gerekir. Bu

bakmdan ok fazla gevemek, yatar gibi bir vaziyet almak hzl okumak iin olumsuz bir ortam

oluturur. Eer okuma srasnda sk sk bir eyler not etmek gerekiyorsa, bir masann nnde oturmak daha uygundur.

C. UYGUN BR AYDINLATMA SALAYINIZ. Aydnlatma iki trl yaplabilir. Btn mekann aydnlatlmasn salayan bir k kayna kullanlabilecei gibi, yalnz okuma alannn aydnlatlmasyla

yetinilebilir. Btn bir oday aydnlatmak yerine, yalnz okunan yzeyi aydnlatmak hzl okuma

almalar iin ok daha uygundur.


deal bir aydnlatma iin l udur :

a) Ik kayna sol omuzumuzun arkasnda olmaldr. b) Ik demeti dorudan doruya okunan yzey zerine dmelidir. c) Gzmze dorudan ynelmi baka bir k kayna bulunmamaldr. d) 1x2 metrekarelik bir alma masasn aydnlatan k kayna 40W gcnde olmaldr. e) Koltukta yaplan okumalarda k demeti sol omuzun hemen arkasnda gelecek ekilde 25W

olmaldr.

GZLERNZE ZEN GSTERNZ. imdi biraz da okumak iin en fazla yklendiimiz organmzn, gzlerimizin korunmasndan; iyi okuyabilmek iin bu organmza gstermemiz gereken ihtimamdan sz

edelim. Gzlerinizin yorulmamas ve bakm iin u tlerimize mutlaka uyunuz:

a) Mmkn olduu kadar gn nda okuyunuz. b) Floresan ampullerle aydnlatlan yerlerde uzun sre okumaktan kannz. c) Yetersiz k altnda veya fazla aydnlatlm bir yerde okumaynz. d) Gznze dorudan k gelen bir ortamda okumaynz. e) ok kk harflerle yazlm metinleri uzun sre okumaynz. f) Byte veya benzeri aletlerle uzun sre okumaynz. g) Okuduunuz yzeyi gzlerinizden 30 cm kadar uzakta tutunuz. Daha yaknda veya uzakta

tutmak ihtiyac duyuyorsanz, bir doktora grnnz. h) Doktor tarafndan verilmi bir gzlnz varsa, bunu okuma srasnda mutlaka kullannz. i) Gzleriniz yorulunca okumaya bir sre ara veriniz. Gz yuvarlaklarnda arlar duyuyorsanz;

akaklarnz, alnnz ve elmack kemiklerinizin zerini hafife ovunuz. Bylece gzlerinizi

evreleyen kaslara masaj yapm olursunuz. j) Gzlerinizi dinlendirebilmeniz iin bir baka yntem daha vardr. Biz buna "Palming" veya

"Avu ii ile dokunma" diyoruz. Avu ilerini gz yuvarlaklarna fazla bastrmadan, fakat tam

karartma salayacak ekilde gzlerinizin stne koyunuz. Avu ilerinizin ss gzlerinize bir

geveme duygusu verecektir. Bu ileme baladnzda, karanln iinde gzlerinizin nnde

k prltlarnn getiini greceksiniz, bu prltlarn kaybolmasn bekleyiniz. Prltlar

kaybolduktan ve 10 saniye kadar bekledikten sonra gzlerinizi anz ve okumaya devam ediniz.

10. DAHA HIZLI OKUMA VE RENME LE LGL 10 YANLI NAN

1. Anlama iin yava okumak gerekir!

2. Kelime kelime okumak gerekir!

3. Her okuduumu anlamalym!

4. Okuduklarmn hepsini hatrlamalym!

5. Anlamn kardm yerleri dnp hzla tekrar okumalym!

6. Parmakla takip okuma hzm yavalatr!

7. Okuma hz deimez!

8. Okuma hz arttka anlama seviyemiz der!


9. Hzl okumak gzlerimizi ve beynimizi yorar!

10. Anlamak iin kelimelere odaklanmalym!

11. HIZLI OKUMA ETMNN ESASLARI:

Daha hzl okuyamayacanz nyargsn bir kenara brakn. Kendinizi snrlandrmayn.

Gznz hzl grmeye altrmak iin kitap ayrac ile stten kapatarak ve yava yava hzlanarak okuyun. Gznz ayracn altndaki satrlara odaklansn hznz arttka ayracn hzn da arttrn.

Ynlendiricinizi kullann ( parmak veya kalem). Gznz baz kelimelere taklmak isteyecektir ancak byle devam ettike daha az taklmaya balar.

Grme pencerenizi her gn 15 dakika kadar uygulayn. Gznz pencerenin iine odaklayn ve elinizle grme pencerenizi sal sollu, yukar aa srekli kesintisiz hareket ettirin ve her dakika

yeni bir sayfaya geerek devam edin. Skldnz zaman ksa bir sre ara verip tekrar dnn ancak bu almay mmkn olduu kadar uzun srdrn.

Okurken dudak kprdatyorsanz artk bundan bilinli bir ekilde vazgemelisiniz. Zaten yukardaki altrmalar yaparken dudaklarnz hareket ettiremezsiniz.

Anlamadnz zaman hemen durmayn. Paragraf taklmadan okumay alkanlk haline getirin. Bunu bir sre byle srdrrseniz zamanla bir defada anlamaya alrsnz.

Dikkatiniz dank, isteksiz veya baka eylerle megul olurken okuma alkanlndan vazgein sonra bu davrannz istediiniz zaman da dikkatinizi vermeyi engelleyebilir.

Kt Okuma Alkanlklarn Krmak in pular

1) Okurken dudak kprdatyorsanz, Dilerinizin arasna bir kalem tututurun. 2) Okuduunuz kelimeyi veya cmleyi anladnz halde bir daha okuma eiliminiz varsa; Beyaz bir

kat kesin, okuduunuz ksmlar bununla rtn ve okuduka kaydrn, okuduklarnz annda

kapatn. 3) Aklnz dalyor, okuduklarnzdaki anlam sk sk karyorsanz birka satr okuduktan sonra

ana fikri durup dnn ve sonra devam edin. 4) Dikkatinizi uzun sre tutamyorsanz nceleri 10 dakika kesintisiz okuyarak zamanla bunu 40

dakikaya karn. Altka dayankllnz da artacaktr. 5) Okumaya balamadan nce masanzda dikkatinizi datma ihtimali olan eyleri kaldrn. Satrlar

bulank gryorsanz 6) Mmkn olduu kadar hep ayn saatlerde aln. Bylece o saatte konsantre olmak daha kolay

olacaktr. 7) Ses ve grltye kar ar hassasiyetiniz varsa. Mziin sesiniz normalden daha fazla an veya

walkman takn bu ekilde okumak zorlaacaktr. Ancak bir sre bu ekilde okumaya balamanz dikkatinizi zorlayaca iin ayn zamanda gelitirecektir de.

8) zellikle ders alma veya test zme gibi ciddiyet gerektiren okumalar hep ayn mekanlarda gerekletirin bu almay daha zevkli hale getirecektir.


9) Okumalarnz sreyle gerekletirin. Bunun anlam kitab elinize aldnzda ne kadar alacanz ve ngrdnz sreyi belirleyin ve bu plana sadk kaln.

10) Beyninizin younlat eyi, baka bir konuya kaymasna frsat vermede uzantl bilgileri zincirleme gndererek kontrol edin. Daha sonra hz ve anlama dzeyinizi kolaylkla

ykseltirsiniz.

12. HIZLI OKUMANIN AAMALARI

12.1 KELMELER TANIMA

Tanma abukluu beynimizin hzyla ilgilidir. Beynimizin arad kelimeyi, bulabilme hz abukluu

oluturur. Beyin, sembolleri sinirler yoluyla gzlerden aldktan sonra hafzada mevcut sembolleri

taramaya balar ve bulduu her sembolle ald sembol karlatrr. Tam olarak arad sembol bulduunda tanma gerekleir. te bu arada yavatr. Baz beyinlerde bu sre daha uzundur. Onlar

da ksalmtr.

Hzl okumann bu aamasnn temel hedefi gznze ritim ve eviklik kazandrmaktr. Kelimeler

tanma aamasnda zihniniz tembeldir ama ilerleyen aamalarda beyin ile gzn uyumu salanacaktr.

Gznzn ritimsiz bir ekilde satrlarn stnde gitmesini dzeltmek arasnda yanl renilen okuma alkanlklarnn bir ksmnda kurtulmay hedefler. Beyninizi daha hzl altrmaya altrmak iin ilk adm bu aamada gerekleir. Ortalama 7 10 gn sren bu ksm sadece hz odakl okumaya nem verilmelidir ve hz odakl okumada satrlar ilk bata olduu kadar flu ( belirsiz ) olmasna dikkat

etmelisiniz, satr stnde klavuzunuz hzl bir ekilde giderken gznzle takip etmeye almal ve

gz hareketleri yapmalsnz. Bu blmde ritim almalar ( hz odakl okuma ), % 40 kapsamldr. %

60 ise gz hareketleriniz olmaldr. Bu aamada gz kaslarnz gelitirmek daha nemlidir. Bu aamada sadece bu almalarn hepsini hobi olarak yapmak sizin iin istenilen sonuca ulamanz

kolaylatracaktr. Gnlk hayatnzdaki okumalarnz eski yava okuma alkanlnz kullann. Gnlk

hayatnzdaki okumalar yava okumanzla yaparken gznzn okurken hzl sramalar yapmas, bu

sizin almalarnzn iyiye gittiin bir kantdr. Ritim almasnda sorun yaayabilirsiniz ( hz odakl

okumada) Ama unutmayn hzl okuyamayan kii yoktur. Sadece pes eden insanlar vardr. Ritim

almalarnda(hz odakl okuma) ilk bata gznz klavuzun ritmine ayak uyduramaz ama bu

aamann sonunda gznz istenilen ritmi kazanm olur. Bu aamada nemli olan hz odakl okumadr. Bu aamada alma etkin yaplrsa 2 kat art salanr.


Kelimeleri tanmada hz odakl bir okuma hedef olduundan okumanz hzlandka okuma-anlama sreci bundan olumsuz etkilenecektir. nk beyniniz yava almaya alk durumdadr dolaysyla

bu aksaklklar yaamanz doal.

Bu aamada daha hzl yol almak istiyorsanz metinleri tersten hz odakl okuma yapmanz daha etkili

sonular yaratr. Daha da etkili sonu almak istiyorsanz bilgisayar programlarm kullanabilirsiniz.

12.2. KELMELER NET GRME

lk aamada gznz yeterli dzeyde olmadndan sadece flu (belirsiz) olarak grdnz kelimeleri

net grmeye balamsnzdr. Beyninizle gznz arasndaki uyum istenilen dzeyde deildir ama gz kaslarnz istenilen performansa ulamaya balamtr. Beyniniz daha istenilen dzeyde hzl olmad

iin hz odakl okuma almasna devam edilmelidir. Bu yzdendir ki anlama yzdeniz drlp ritim

almalarnn ( hz odakl okumalarn ) temposu arttrlmaldr. Gz hareketlerini ve egzersizleri yaptnz iin gz kaslarn hzlanmaya devam eder. Bu aamann sonunda gz kaslarnz ok fazla

evikleir. Okuma hznzda 2 kat belirgin bir art olmutur.

12.3. KISA SREL ANLAMA DNEM

Anlayarak hzl okumann en zor dnemidir. Eer sadece gerekenleri yaparsanz ve egzersiz

programnzn tamamnz yaparsanz, ok ksa srede bu dnemi geersiniz. 3 5 kat ideal anlama gerekleir. Bu kitaptakilerden fazlasn yaparsnz sorun yaamanz kanlmaz bir sonutur. rnein;

inanmazsanz, acabalarnz olursa almanzda ancak 2 katlk bir artla kar karya kalrsnz. Anlama

konusunda sorun yaarsnz. Gnlk hayatnzda etkin olarak kullanamazsanz bu aamada, almadan

vazgeersiniz. Geici sorunu kalc hale getirisiniz ve eer kendinize biraz deer veriyorsanz

yaplanlarn sonunu getirirsiniz. Bunu yapmak sizin iin seeneklerden biridir ve en kolay

12.4. DEAL ANLAMA DNEM

Verilen program gerei gibi yaptysanz 3 5 kat hzl okursunuz ve anlarsnz . Bu aamadan sonra gnlk okuma zamanlarnz olmal ve bu alkanl daha etkili hale getirmeye almalsnz. Eer bu

aamann sonunda ne gzel hzl okuyorum derseniz okumay brakrsanz dler kanlmazdr.

yle bir rnek bu aamann sonrasn ok iyi aklayacak. Arkadalarla sohbet ediyorduk ben de ehliyet

iin kursa balamtm. Sohbet arasnda ehliyetinin olduunu ama araba kullanamadn syledi

arkadam. Ben de arkadaa sanrm ehliyetini evlerindeki misafir odasnda ss olsun diye mi aldm

sorarak takldm. Siz de hzl okuma kitab iin misafir odasnda gzel bir yer bulabilirsiniz, isterseniz

Bu kitap bir sreten gemitir ve hzl okuma alkanln kazanrsnz. Bundan sonra ise alkanl etkin kullanma sresi balayacaktr. Hepimiz gnde 15 dakika kitap ya da bir eyler okuruz Eer

bundan sonraki srete kendinize gnlk 15 dakika okuma zaman ayrrsanz okumanz daha, iyi bir

dzeye getirecektir. Bunu 1 ay kadar devam ettirirseniz alkanlnz hayatnzn tamamnda kullanr

hale gelebilirsiniz.

Tanma abukluu beynimizin hzyla ilgilidir. Beynimizin arad kelimeyi, sembol bulabilme hz

abukluu oluturur. Beyin, sembolleri sinirler yoluyla gzlerden aldktan sonra hafzada mevcut sembolleri taramaya balar ve bulduu her sembolle ald sembol karlatrr. Tam olarak arad


sembol bulduunda tanma gerekleir. te beyin iin bu abukluu arada geen sre artk daha

da ksalmtr. Daha hzl kavrayabilmek iin kelime daarcnz gelitirmelisiniz.

13. HIZLI OKUMAK N NERLER

A. OKURKEN SES IKARMAYINIZ :

Yalnz gzlerle yaplan bir okuma ile sesli okuma arasnda hz bakmndan byk fark vardr. Kendi

tecrbelerimizle de seslendirmeden yaplan bir okumann daha hzl olduunu biliriz. Bu zellik, bizim

dayanak noktalarmzdan birini oluturacaktr.

Birok kii sessiz okuduunu sand bir srada bile, aslnda sesli okuduunun farknda deildir. Okurken ya dudaklarn kmldatr ya da hafife ses kartr. Okurken dudaklarmzn oynamas bir yana,

grtlamzn oynamas bile yalnz gzlerimizle okumadmz gsterir. Byle bir okuyu bizi ok

yavalatr. ncelikle, byle bir alkanlmz varsa, bundan kurtulmalyz.

B. KELMELER ZHNNZDEN TEKRAR ETMEYNZ :

Yine hemen hemen hepimiz, sessiz okurken, okuduumuz her kelimeyi zihnimizde tekrarlarz. Buda

okumay yavalatr. Gzmzn grdkleri sinirler tarafndan beyne iletilir ve idrak edilir. Bizim bunlar

tekrar zihnimizden geirmemiz bo bir abadr. Nitekim grdmz manzaralar, insanlar, eyalar

zihnimizde tekrar etmeden idrak ederiz. Hi bir insann grd bir aa iin "Bu grdm bir

aatr." tarznda bir tekrara ihtiyac yoktur. Ancak, bu, ok zor unutabileceimiz kt bir alkanlktr. Bundan kurtulma ok almay gerektirir. Bu kt alkanl yenebilecek olanlar olaanst bir okuma

hzna ularlar.

C. HARF HARF, HECE HECE OKUMAK :

Bizi yavalatan frenlerden biri de, okuduklarmz ayrntlaryla daha iyi kavrayabilmek endiesiyle harfi

harfine heceleyerek okumaktr. Halbuki kelimeler iindeki harflerle birlikte bir btn olarak

alglanmaldr. "Masa" kelimesi, bir bakma stilize edilmi bir masa resmidir. Masa resmini

grdmzde nasl bir btn olarak alglyorsak, masa kelimesini de yle alglamamz gerekir. Bu, biraz da okumayla ilgilidir. Bir kelime ile daha nceleri ne kadar ok karlamsak, onu bir grte, bir

btn olarak alglama ansmzda o kadar artar.

D. METN ELMZLE VEYA KALEMLE TAKP ETMEYNZ :

Okumay yavalatan bir baka kt alkanlk da metni okurken parmak veya kalemle satrlarn altn

taramaktr. Bu kt alkanlktan derhal vazgemeliyiz.

E. OKURKEN ASLA GER DNMEYNZ :

Dikkate almanz gereken kt alkanlklarn sonuncusu geri dnlerdir. oumuz bir metni okurken

anlamadmz bir kelimeyle karlatmzda veya bir kelimeyi anlamakta glk ekince derhal baa dner, en son okuduumuz cmleyi batan alrz. Bu da okumay son derece yavalatan sebeplerden

biridir. Bu kt alkanlmda unutmamz gerekiyor. Ne olursa olsun, geri dnmeyeceiz. Brakn metin iyi anlalmasn hzl okuma almalarnn balangcnda hzllk gelitirmek esastr. Anlama, daha sonra

kendiliinden gelecektir. Bu bakmdan balangta anlama konusunda fedakarlkta bulunabiliriz.


Okumadaki kt alkanlklarmz brakmak, zannedildii kadar kolay deildir. ncellikle belli bir yaa

gelmi insanlar iin bu iin zorluu artar. lkokul sralarndan balanarak kazanlm ve uzun yllar

boyunca kemiklemi kt alkanlklar bir rpda terk edilemez. Tek are, srarl almalarla bu kt

alkanlklarn yerini alacak iyi alkanlklarn gelitirilmesidir. Ylmamak, kolay baarlar beklememek

gerekiyor. nemli olan belli bir metni ksa bir srede okumak deildir. Hzl okumak, bizim normal

okuma alkanlmz haline gelmelidir. Bu salanmadka tam baar elde edilemez.

nsan ksa bir sre uraarak bir metni hzl okuyabilir. zel bir aba sarf etmeden, uzun sre hzl

okuyabilmek gerekir. Buda ancak hzl okumann bizim normal okuma alkanlmz haline

getirilmesiyle mmkndr.

14. OKUMANIN AMACI VE YNTEMLER

Okumann da amac ve yntemi olur mu diye dnmeyin. Gnlk bir gazeteyi okuma amacnzla son

derece nemli bir raporu okuma amacnz doal olarak farkldr. Lise rencisi bir arkadan

sevgilisinden cep telefonuna gelen bir ksa mesaj okuduu itahla annesinin eline tututurduu

alveri listesini farkl niyetlerle okur. Amacmz bilirsek okuyacamz materyal zerindeki

younlama oranmz da ona gre belirlemi oluruz. Okuma yntemleri maksadna gre drde

ayrlyor.

1) Gz atma

Genel olarak ok da nemli grmediimiz materyalleri bu ekilde okuruz.. Dikkatimizin az youn

olduu ve gzn mmkn olduunca az okuma yapt atlamal okuma dediimiz bir okuma eklidir. Telefon rehberinde btn numaralar grrz fakat ihtiyacmz olan numaray bulur ve okuruz. Ya da

panoya aslm bir listede kendi admz ararken bu isimlerin hepsine bakarz fakat sadece bizim

admzn olduu satr okuruz.

2) Semeli Okuma

imize yararl olabileceini dndmz bilgileri almak iin yaptmz okuma biimidir. Gnlk

gazetede birok haber ierisinden ilgimizi eken haberleri okumamz farknda olmadan yaptmz bir

semeli okumadr. Bir rencinin ders kitabnda sadece snavdan sorumlu olaca konular okuyup

almas da semeli okumaya iyi bir rnektir.

3) Normal Okuma

Herhangi bir maksat gtmeden sadece gayri ihtiyari bir ekilde yaplan okuma yntemidir. Burada

ama verilen metni okumak ve bitirmektir. Zaman sknts ya da anlayamama gibi sorunlarn

olabilecei dnlmemektedir. Son gnlerin gzde romanlarndan birini okuyorsanz bu normal bir

okumadr.

4) Detayc Okuma

Elinizde kalem, nemli yerlerin altn izerek, entik iaretleri koyarak yaptnz okuma biimine

detayc okuma denir. Okuduunuz bir metnin belirli bir yerini ezberlemek zorundaysanz buray

iaretler ya da not alrsnz. Bu durumda yazl szckler sizin iin altn deerindedir. O nedenle


olabildiince detayl bir ekilde okursunuz. Bir hukuk fakltesi rencisinin ders kitabnda ald notlar,

ya da yapt iaretlemeler detayc okumaya rnek gsterilebilir. Ya da okuduunuz bir kiisel geliim

kitabnn retilerini uygulama niyetiyle okumanz yine detayc okumaya rnek gsterilebilir.

OKUNAN METNN YAPISI

Parann karmakln anlarsanz btnn karmakln daha iyi anlarsnz. Btnn

karmakln anlarsanz anlama ve zmseme beceriniz artar.

Tony Buzan

Genelde gz atarken ve okurken paragraflarn yapsna gre bu durum hzl ya da yava olur. Yani

hzmz belirleyen bir dier faktrde paragrafn yapsdr. eriinin nasl olutuunu biliyor olmamz

nasl okumamz gerektii konusunda bize yardmc olur. Paragraflar yerine ve yapsna gre ikiye ayrlr. Yapsna gre paragraflar da ksmda incelenir. Bunlar aklayc paragraf, betimleyici

paragraf ve balayc paragraftr.

Bulunduu Yere Gre Paragraf

Bilinmesi gereken en nemli husus genelde gazete ve dergilerdeki makalelerde en nemli bilgiler

ilk ve son paragraflarda olur. Ortadaki ksmlarda ise detayl bilgiler vardr. ayet okuduunuz materyal bu trdense tarama yaparken balang ve sonu blmlerine dikkat etmelisiniz. Baz

yazlardaysa balang ksmlar yazya snma aamasdr. Bu nedenle ilk blmler botur. Bu

yazlarda nc ve drdnc paragraflara dikkat etmelisiniz.

Yapsna Gre Paragraf

a) Aklayc Paragraf

Yazar bir gr aklar. Dier paragraflardan farkll ok rahata anlalr. lk cmleleri nesin

aklandn, son cmleleri ise sonucu kapsar. Paragrafn ortas ise detaylarla ilgilidir. Hangisine

ihtiyacnz varsa dikkatinizi o dorultuda younlatrabilirsiniz.

b) Betimleyici Paragraf

Kelimelerden resimler izer. Genellikle ssl bir anlatm hakimdir. Gereksiz kelimeler ok fazla olur. Bu nedenle dier paragraflara gre daha nemsizdir. Anlatlan ey bizim iin nemliye bununla ilgili

betimlemeler nemli olabilir. Bu durumlar istisna olarak kabul edilebilir. Betimleyici paragraf ile ilgili

bir dier nemli zellii kendisinden nce verilen dnceleri daha geni aklamasdr.

c) Balayc Paragraf

Dier paragraflar birbirine balar. Genel olarak konunun ana temasn bu paragraflardan alabiliriz.

nk kilit roln stlenen paragraflar zetlerler. rnein: Son zamanlarda yaplan aratrmalar

yukarda bahsedildii gibi cep telefonlarnn vcuda verdii zararlar ve sonularn bize gsteriyor. Bu

nedenle balayc paragraflar n izlemede ve gz gezdirmede de son derece iimize yarayan yerlerdir.


14.1. OKUMA ETLER

14.1.1. ESNEK OKUMA

Esnek okuma; yaznn ieriine ve okuma amacna gre okuma hzn belirlemeye esnek okuma denir.

Okumanz, yol durumuna gre ayarlarsnz ; toprak yolda, ehir iinde, otoban da vb. yerlerde ayn hzla gitmezsiniz.

Bir ilgi alannzla ilgili bir yaz ile bilimsel ierikli bir yazy ayn hzla okumazsnz farkl okuma hzlar ile

okursunuz. Okuma hznz n okuma ile yaznn ieriini, okuma amacnz belirginletirdikten sonra belirleyebilirsiniz.

Etkili okumada okuyucu, her artta uygun okuma yapabilmelidir. Uygun okuma yapabilmesi iinde,

esnek okumay yapmaldr. Eer okuduunuz gereince okumasn bilmezseniz, ok eyi karrsnz,

nemli bilgileri edinemeyiz . Daha az zaman da yapacanz okumay, daha fazla zaman harcayarak yaparsnz, okuduunuz okuma parasndan istediklerimizi ulaamazsnz. Okuma hzn ve yntemini,

okuma amacna ve okuma parasnn zelliklerine gre ayarlayabilensiniz. Esnek okuma yapabilen bir okuyucu en ksa zamanda, en ok bilgiye ulaabilir.

Okunacak para farkl trde olduundan, bunlar okuma amacmz da deiir. Farkl hzda okumak zorunluluu gelir. Esnek okuyucu, nasl okuyacana karar verirken, metinin trn de dikkate alarak

zaman zaman okuma hzn deitirebilir. Okuma parasnn, ak bir dille yazlm ve izlenmesi kolay bir anlatm olduunda, hzl bir okuma yapar. Ancak okuma paras ak bir dille yazlmam, anlatm

kolayca anlalmaya elverili olmadnda dikkatli bir okuma yapar. Eer bu ekilde esnek okumazsak,

hedefinize ulaamadmz gibi zamanmz da boa harcarsnz.

14.1.2. SEMEL OKUMA

Semeli okumada okuma parasnn tamamn okumuyoruz. Okuma parasnn sadece ana fikrinin

odakland kelimeleri veya paragraflar yakalyoruz. Semeli okumada okuma hzmzn 7-8 bin kelime/dakikaya kmas mmkndrSemeli okuma yapacanz okuma paralarnda genellikle belli

bir soruya cevap aryoruzdur. Bilimsel almalarda belli bir sorunun cevabn ararken tm okuma

paras iimize yaramayabilir. Hedefiniz olan bilgiye odaklanrsnz. Eer okuduunuz para ok youn bilgi ve dnce ierii tayorsa semeli okuma yapmay zorlatrr. Okuma parasnn bilgi

deeri ve younluu azaldka seme yapma yapmanz kolaylatrr. Burada hedefimiz, okumaya

ayrdmz zaman daha verimli kullanabilmek, ksa zamanda daha ok bilgi edinebilmektir. Bu hedefe

ulaabilmek, hzl ve seici olmay gerektiriyor. Aslnda her okumada seici olunmal. Ancak hzl

okurken buna daha ok ihtiyacmz var.

Okumada nemli olan, yazarn iletmek istedii mesaj, okuyucunun yazl szckler arasndan bulup

karmasdr. Tm ayrntya girmeden, daha az szck okuyarak, yazarn dnce btnln

yakalamay hedeflemelisiniz. Burada nemli olan herhangi bir okuma parasn incelemek deil, paray

genel hatlaryla bilmektir.

14.1.3. GZ GEZDRME

Hzl okuyucular , okuma parasnn zelliklerine gre hzn ayarlayabildii gibi, her okuma parasnn


ilgili ihtiya ve hedefinin farkl olduunu bilir. Hedef belirledikten sonra metnin btnne ynelik

yapt Gz Gezdirme ile dikkatli bir okuma yapar ve ksa bir srede hedefine ulaabilecek bilgileri

yakalar. Gz gezdirme ile ok yksek hz da okuyabilirsiniz. Neye ve nasl gz gezdireceimizi iyi

belirleyebilirsek, bu hzmz da drmemi olur.

Gz gezdirme, bir metni okumaya balamadan nce yaplan n okumadan farkldr. Gz gezdirmede amacmz belirli olduu iin, daha dikkatli bir inceleme yaparz. Okunan metin ok kolay ve okuyucunun

bildii konuyu ieriyorsa gz gezdirme ile yeterli bilgi edinilebilir.

14.2. BIR METNIN KAYMAINI ALMA TEKN :

Bu teknikte bir nceki semeli okumadan farkl olan husus, metnin baz blmlerinin hi okunmadan

geilmesidir. Tekniin temel ilkesi, metnin genel anlamna zarar vermeksizin okunan szck saysn

azaltmaktr.

Gz yelpazemiz yalnzca enine bir genilie sahip deildir. Dey olarak ta bir ykseklii vardr. Biz bir satra bakarken onun altndaki ve stndeki satrlar da ksmen grrz. Bundan yararlanmak gerekir.

Bir metnin kayman almak iin :

a. Metnin temel dncesini kavramak gerekir.

b. nemli dnceler btnyle okunmaldr.

c. Ayrntl cmlelerin zerinden hzla geilerek atlanmaldr.

zellikle her satrn ilk ve son kelimeleri okunmadan sadece orta blm okunduu takdirde yeteri

kadar baarl olduu grlecektir. Okumadmz kelimeler akln kvrakl sayesinde kavranabilir.

Kurallara uygun olarak dzenlenmi cmlelerde "zne" en bata, "yklem" en sonda yer alr. Ykleme

en yakn olarak bata, "yklem" en sonda yer alr. Ykleme en yakn olarak sylenmi e, en nemli

edir. Bundan yararlanmalyz.

Cmlelerin ilk kelimesi ile sonda yer alan iki kelimesini okumak, o cmlede belirtilen fikri anlamada

esas olacaktr. Dikkat bu kelimelerde younlatrlrsa, bu kelimelerden bazlar okunmadan geebilir.

14.3. YERN BULMA TEKN :

Hepimizin zaman zaman uygulad bir teknik de budur. Kayman alma tekniinde, balangta neyin

aratrldn tam olarak bilinmeden, metnin verdii mesaj alnmaya allyordu. Bu teknikte ise, uzun

bir metin iinden, sadece, iinde var olduunu bildiimiz zel bilgiyi aramak sz konusudur.

rnek olarak, herhangi bir kelimeyi ararken btn szl okumaz, yalnz aradmz kelimeyi buluruz.

Bu zel ilem her trl metinde kullanlabilir. Bunun iin neyin arandn iyice bilinmelidir.

Eer okunan kitap veya metin bir fihrist blm tayorsa, bu bize byk lde kolaylk salayacaktr. Bu yoksa metnin hzla taranmas ve bu arada aradmz bilgi iin metnin hangi blmnde

bulunabileceine dair tahminler yaplmaya allmaldr.

Aranan szcklerle karlaldnda, ilgili cmlelerin altnn izilmesi ok yararldr. Tecrbeli


okuyucular sayfa kenarlarna notlar alrlar. Hatta sayfa kenarlarna alnan bu zel notlar iin ayrca zel bir fihrist hazrlanp kitabn ba tarafna konmasnda byk yarar vardr.

Burada bir eye daha dikkat ekmek gerekiyor. Ele alnan metin, aratrlan konuya uygun olduu halde,

metinde aratrlan kelimeye rastlanmayabilir. Yazar bizim kullandmz kelimeleri kullanmak zorunda

deildir. Deiik bir kelime hazinesine sahip olabilir. Bunun iin aranan szcklerle ayn anlama gelen baka szckleri belirleyerek ie balamak yerinde olacaktr.

15. ETKL OKUMA

Etkin okumada en bilinen yntemlerden birisi... 1960'larda psikoloji profesr Robinson tarafndan

gelitirilen bu yntem bugne kadar geerliliini korumay baarmtr.

Etkili okuma 5 aamadan oluur.

1) TARAMAK: Blm iinde neler olduu konusunda bir fikir edinmek iin ana balklar, alt balklar, ekil, resim ve grafikler, giri ve sonu blmlerine hzla (3-4 dakikada) n okuma yap.

2) SOR : n okuma aamasnda konu ile ilgili sorular oluturun. Neler renmeyi bekliyorsun? " Kim, Ne, Nasl, Nerede, Ne zaman ?" sorularn gz nnde bulundur.

3) OKU : Kafanzda oluan sorular cevaplamak iin okumaya balayn. Sorularn cevab olan ksmlarn yanna iaret koyun (hangi soruya cevap olduunu belirtin.) Tanm, benzerlik, farkllk

belirten ksmlar izin, nemli ksmlara farkl iaretler koyun, ana fikri saptayn, not almay

unutmayn. 4) ANLAT : Kitab/okuma parasn kapatarak, gerekirse notlarnza bakarak anlatn, nce sorulara

bakn ve cevaplarn verin. nemli ksmlar aklayn. Konuyu anlatarak tekrarn yapn. 5) TEST ET : Okuma parasna ya da notlara bakmadan kendinizi test edecek sorular sorun ve

yantlayn. Bu uygulamadan sonra : ana fikrin, anahtar szcklerin, oluturulan sorularn ve

cevaplarn zincirleme olarak arm yapar hale gelmi olmas gerekir.

KT OKUYUCU

1. Grmek iin okur.

2. Kelime - kelime okur.

3. Btn kavrayamaz ayrntlarda boulur.

4. Pasiftir ve ne yaptn bilmez.

5. ten seslendirmeyi srekli kullanr.

6. Geriye dnmek anlama yzdesini arttrmak iin kulland en byk silahdr. nk gvensiz okur.

7. Kelimelere taklr.

8. Bir eyler okurken dikkat kt okuyucu iin lkstr. Dikkati abuk dalr.

9. Beyni hayal kurduu iin odaklanamaz. Bu da anlama yzdesini drr.

10. Gz satr zerinde daha ok duru yapar. Bu da abuk yorulmasna neden olur.


11. Zorunlu olduu iin okur.

Y OKUYUCU

1. Anlamak iin okur.

2. Kelime gruplarn okur.

3. Btn kavramaya alr.

4. Seri ve heyecanl okur.

5. ten seslendirme yapmamaya alr.

6. Geriye dnmez. nk kendine gvenir.

7. Kelimelere taklmaz.

8. ok dikkatlidir. nk en nemli ey okuduu eydir.

9. Saatlerce yorulmadan okuyabilir.

10. Esnek okur.

11. Ne istediini bilir.

12. Gnll okur.

15.1. OKURKEN DKKAT EDLECEK NOKTALAR

Kelime-kelime okumayn.

Geriye dnmeyin. Srekli ileri dnn.

Kelimelere taklmayn. Takldnzda kelimeyi atlayn. Kelimelerin anlamlarn paragraf iinde karn.

lk aamada ana fikri bulmaya ve anlamaya aln.

Hzl okumaya artlann.

Dikkatli, heyecanl, ihtirasl okuyun.

Okuduklarnza deil okuyacaklarnza odaklann.

Kelimelere deil dncelere odaklann.

Kendinize telkin verin.

15.2. OKUMA NERLER

Okuyacanz yaz ile gzleriniz arasnda 40 50 cm aralk brakmaya ve sayfaya kubak egemen olmanz salayacak bir a ile bakmaya zen gsterin. Bylece kelime gruplarna

odaklanmanz kolaylar.

almak iin en verimli k gn dr.

Srt st yatarak, yzkoyun uzanarak okumayn.

Oturduunuz yer ok yumuak veya ok sert olmamal, arkas dz olmaldr.


Zihinle beden paralel almaktadr. Zihniniz okumaya hazr deilse bedeninde hazr olmamas doaldr.

Okuma pozisyonuz u ekilde olmaldr : Her iki ayanz da yere paralel uzanmal, srtnz dik olmal ve kaslarnz fazla gerilmemelidir.

Okuma pozisyonunuzun dzgn olmas u faydalar salar :

Beyninize oksijen ve kan ak kolay biimde ular.

Gzlerinizin gr asndan tam faydalanrsnz.

Vcudunuz rahatszken beyninizde rahatsz olur.

Omuriliinize ynelen elektrik enerjisi akm beyin gcnz arttrmanz salar.

Dalgnken okuma yapmayn.

Okuyacanz her trl yazy, nce n okuma ile okuyun. Ana fikri, yazm biimi, ieriini, yazarn

yazma amacn aln ve zihni aktif biimde uyararak, okuma amacn net bir biimde belirleyin, neyi

nerede arayacanz bilerek okumaya balayn.

nce nemli yerlerin sonra, ayrntlarn geldiini unutmayn.

Her okunan ezberlemeye kalkmayn.

Neyi, niin okuduunuzu bilin. Neyin peinde olduunuzu bilmezseniz, bulduunuzu fark edemezsiniz.

Kitap okumann bo zamanda okunacak kadar nemsiz bir olay olmadnn farkna varn.

Okurken 8 10 dakikada bir , birka saniyelik duraklama dnemi yaanr. Bu doaldr, bu dnemden hemen sonra okumaya kararl bir ekilde devam edin yoksa hayal kurmaya

balarsnz.

Okuma srenizi nceden belirleyin. Bu sreye kararl bir Trk gibi balamal ve sonuna kadar bir ngiliz gibi bitirmelisiniz.

Hatrlamay veya tekrar etmeyi deer bulduunuz yerleri renkli kalemler iaretleyin. Ya da not aln.

Okurken vcut hareketleri ve sindirim sistemimiz zayflalar. Az ve yava nefes almaya balarsnz.

Anlam kartrlan kelimelerle ok sk karlayorsanz hznz yavalatn.

Okurken farkl eyler ile megul olmaktan vazgein. imdiye odaklann.

Okuma esnasnda ortamn ssnn 20 dereceyi gemesi bedenin gevemesine ve uykunuzun gelmesine neden olur. Okuma esnasnda 18-19 derecelik scaklk uygundur.

Yemekten 30-45 dakika sonra okumaya balayn.


Okuma esnasndaki temel hedefiniz ana dnceyi yakalamak olmal. . Okuma esnasnda nemli fikir tayan cmlenin en nemli kelimesine bir iaret koymalsnz.

ok ar metinlerde her paragrafn sonunda biraz duraklayp hatrlama yaplmaldr.

Uzun sreli Okumalarnzda yada egzersizler blmndeki egzersizleri yaparken gznz arrsa gzlerinizi dinlendirebilirsiniz. zellikle egzersiz blmndeki egzersizleri yaparken gzlerinize yklendiiniz iin (gzleriniz sulanyor, aryor olabilir) yorulabilir. Ancak bu durum

egzersizleri yaparken ortalama 3-4 gn srer. Bundan dolay endielenmenize gerek yoktur.

Gznz dinlendirmek unlar yapabilirsiniz.

Gzlerinizi kapatabilirsiniz ve hayal kurabilirsiniz. Gemite kendinizi ok rahat hissettiiniz bir yeri veya zamana gidebilirsiniz ve zihninizde canlandrabilirsiniz.

Bir konu zerinde ok uzun sre kalmak beyini skar ve ayn zamanda gz sinirlerinizin kaslmasna sebep olur. Gznzn yorulduunu hissettiinizde okumakta olduunun konuyu deitirin. Okuduunuz materyallerden baka bir yere duvardaki saate, bir aaca

veya uzanzdaki herhangi bir nesneye bakn.

ki elinizin avu ilerini birbirine srterek elektriklendin. Ksa bir sre sonra avu ilerinizi gzlerinizin zerine fazla bastrmadan, ancak gzlerinize tam bir karartma

salayacak biimde koyunuz. Gz kapaklarnzn zerine ellerinizin avu ii ile yumuak oval

hareketler yapn. Bylece avu ilerinizin enerjisi yorulmu gzlerinizi dinlendirecek ve gzlerinize bir geveme duygusu verecektir.(20 saniye), kadar devam edin.

Gz kapaklarnz kapatp souk suyla ykamak da yorulan gznz dinlendirir

16. HIZLI OKUMADA BLG GEREKEN DER KAVRAMLAR NELERDR ?

16.1. SAPTAMALAR :

Biz okurken, gzlerimizin satr boyunca kesintisiz bir ekilde sona doru kaydn sanrz. Gzlerimiz

fotoraf makinesi ile ayn prensipler iinde alr. Aslnda gzlerimizin satr zerindeki yer deitirme

hareketi kesintisiz deildir. Kesik kesik sramalar halinde satr sonuna doru ilerler. Gzlerimizi bu

bakmdan ok geni bir manzarann resmini objektifine bir kerede sdramayp, birka kerede eken bir

fotoraf makinesine benzetebiliriz. Birok insan, okurken hece zerinde gzlerini bir kere durdurarak

satr boyunca gereksiz birok sramalar yapar. Bir satr boyunca gzlerimiz ne kadar az srama yapyor, ne kadar az duraklyor, biz bir bakta ne kadar geni bir satr parasn grebiliyorsak; o kadar

hzl okuruz. Bir bakta bir satrn mmkn olduu kadar geni bir blmn grmeliyiz.

Biz gzn satr zerindeki her srayna "saptama" adn veriyoruz.

BR SAPTAMA SIRASINDA GRLEN EY:

rnek olarak "ova" kelimesini okuyan bir gz, merkez olarak "v" harfini alarak 1-2 mm aasna bakacaktr. Bu durumda "v" harfinin sa ve solunda kalan dier iki harf kolayca okunabilir. yleyse

"ova" kelimesi her hece iin ayr bir saptama yapmadan tek bir saptamada okunabilir. Fotoraf


makinesinde tek bir film harcanabilecek bir yerde iki poz harcamaya gerek yoktur.

"Ova" kelimesi harften olutuu iin bir saptamada kolayca okunabiliyor. Ya daha uzun bir kelime

olsayd ne olacakt ? rnek olarak "ovalarndan" kelimesini ele alalm. Bu kelimede 11 harf vardr. Biz

gzmz ortada yer alan "r" harf ine ayarladmzda kelimenin tamamn okuyabiliyorsak hzmz yksek olacaktr. Normal okuyucu bunu baaramaz. Hele bir metni okurken bu ok zordur. Tek bana

bu kelime zerinde alan kiiler bile tek bir saptamayla bu kelimeyi okumakta glk ekerler.

16.2. GZ YELPAZES (AKTF GRME ALANI) :

Gzmzn bir saptama srasnda satr zerinde aktif olarak grebildii iaretlerin geniliine "gz

yelpazesi" veya "aktif grme alan" adn veriyoruz. Bu alan elips eklindedir.

Yukarda sz geen delikli kartonla yaplan almada gz yelpazesini geniletmeye alyoruz. Aama

aama harfli kelimelerden balayarak kartonun penceresinden geen kelimeleri bir tek saptamayla

okuyoruz. Yava yava kelimelerin harf saysn artrarak gz yelpazemizi geniletiyoruz.

Gz yelpazemizin genilii orannda hzl okuyabiliriz.

Ayrca iyi bir hzl okuyucu yan yana gelen aktif grme alanlarn st ste aktrmamaldr. Bylece yararlanlmayan alanlar ortadan kalkar, daha hzl okunabilir.

RTM KAZANMAK N DAMA LERYE BAKMAK GEREK :

Gzlerinizi daima ileriye bakmaya zorlaynz. Okuyamadnz veya tam kavrayamadnz blmler

olursa, asla geriye dn yapmaynz. Hzl okuma almalarnda balangta anlama, okuma hzna

feda edilebilir. Anlayamasanz bile hzl okuyunuz. Zamanla anlama seviyeniz normal okumada

olduundan daha yksek seviyeye kacaktr.

Bunun iin balang almalarnda daima kolay metinleri seiniz. Bu metinler ayn zamanda yazma

kurallarna uygun olsun. Devrik cmlelerin ska yer ald metinlerden kannz.

GZN GRD KELMEY BM ARACILII LE ANINDA KAVRAMASI :

Bir kelimeyi meydana getiren harfler, bir bakma onun resmi gibidir. Biz bu kelimeyi daha nceleri o

kadar ok okumu, o kadar ok grmzdr ki onu tanmakta hi bir glk ekmeyiz. ok iyi

tandmz bir insan grm gibiyizdir. O insan tanmak iin derinden derine bir inceleme gerekmez. zerindeki elbiseler deise bile tanrz. Kelimeler de eitli ekler alsalar bile bir bakta kolayca

tannrlar. Biz de bundan yararlanmalyz. Hece hece okumak yerine, kelimeleri bir btn olarak

grmeye aln

BENZER KELMELER KARITIRMA TEHLKES :

Gzlerin grme ustal okumay dorudan etkiler. Gzmzn benzer siluetli kelimeleri birbiriyle

kartrmamas iin, ok alkn, ok dikkatli olmak gerekir. Bu konu, yaplan hzl okuma almalar

oaldka geliecektir.

AKLI UYARAN ARETLER :


DEVAM ET ARET :

Bu iaretler fikir ak iinde bir deiiklik olmayacan, yaznn okunmasna hzla devam edilmesi

gerektiini bildirir.

"ve hem, daha, bundan baka, buna ilaveten, ayn zamanda, buna paralel olarak, bunun gibi, ayn ekilde vb." byle kelimelerdir.

Devam et iaretlerinin bir ksm tamamlayc, kapatc mahiyettedir. Hzl okumaya devam edilmesini

belirtirken, ayn zamanda yaknda fikrin sona ereceini, konunun balanacan gsterirler.

DNCE DEYOR ARET :

Bu kelimeler dnce aknn deieceini, daha ncekilere zt eyler syleneceini belirtirler. "ama fakat lakin hlbuki ancak... vb." byle kelimelerdir.

DAHA NCE SYLENENLER GEERSZDR ARET :

Bu kelimeler daha nce sylenen sz ve fikirleri geersiz klarlar. "buna ramen bilkis, buna karn,

mamafih... vb." byle kelimelerdir.

SEBEP AIKLANACAK ARET :

Daha nce sylenenlerin sebebinin aklanacan gsterir. "nk" bu maksatla kullanlr.

SONU VE TEKRAR : Hzl okuma konusunda u, hi akllardan kmayacak bir husustur: " ANLAMADAN, KAVRAMADAN HIZLI OKUNMAZ." Bu ynyle hzl okuma, nemli bir lde bilgi

seviyemize, kltrmze baldr. Kelime hazinesi ok dar olan insanlar hzl okuyamazlar. Eski, yeni,

yerli, yabanc, gnmzde kullanlan; kitaplara, dergilere, gazetelere giren her kelimeyi bilmek gerekir.

Hzl okumak isteyenler her eyden nce kelime hazinelerini geniletmelidirler.

a. Hzl okuma iin uygun bir ortam hazrlaynz.

b. almalarnz kolaydan zora giden metinler zerinde yapnz.

c. Asla geriye dnler yapmaynz.

d. Okurken aznz veya baka bir organnz oynamasn.

e. Okuduklarnz zihninizden tekrarlamaynz.

f. Gz yelpazenizi geniletmeye alnz.

g. Saptama saylarn azaltnz. Gz yelpazeleri mmkn olduu kadar st ste binimesin.

h. Aklnz daima nde gitsin, zihnen uyank bulunun.

. Delikli karton ile gerekli gnlk almay yapn.

j. Satr aralama almas yapn.

k. Her hafta bir kez, rnek bir metin zerinde alarak lm yapnz.

16.3. BR METN OKURKEN MEYDANA GELEN HIZ DEKLKLER :


yi bir okuyucu, ele ald metnin deiik blmlerinde deiik okuma hzlar kullanarak, metni daha ksa

zamanda daha iyi zmleyebilir. Genellikle metnin dikkat noktalar ve son taraflarda toplanmtr.

Bilhassa metinlerin sonu blmleri bakmdan en nemli blmleridir.

Paragraflar halinde yazlm bir metinde, her paragrafn balang ve biti cmleleri, o paragrafta

verilmek istenen mesaj belirleyen cmlelerdir. Bu dikkat noktalarn bilen okuyucu bunlarn dnda

kalan blmlerde okuma hzn ok artrabilir, hatta baz blgeleri okumadan geebilir. Sadece dikkat

noktalarn okuyarak metni % 100'e yaklaan oranda anlayabiliriz. Hele dnce tarzna altmz, tandmz bir yazar okurken bu i daha kolay olur.

SELEN ANAHTAR KELMELERDEN YARARLANMA : yi bir okuyucu ele ald metinle ilgili olarak bir takm anahtar kelimeler belirler. Bu belirleme ya metnin balangcnda, ya da giri blmnde yaplan aklamalara gre olabilir. Daha sonra metin hzla okunurken dikkat bu kelimelerin getii blmler

zerinde younlatrlr.

METNN NCEDEN NCELENMES : yi bir okuyucu, okuyaca metini nceden inceleyerek metin hakknda bilgi sahibi olur ve uygulayaca okuma tekniklerini belirler. Bu inceleme ksa metinlerden

ziyade, uzun metinler ve kitaplar iin yaplmaldr.

Metnin incelenmesinde daima akl ve dnce nde olmaldr. Bylece ok zaman kazanabiliriz. Metin

ok hzl bir ekilde gzden geirilir, nemli balklara dikkat edilir. Bir yandan da "Bu metni tmyle

okumak benim iin yararl mdr? Hangi okuma tekniini uygulamalym? Yazarn amac nedir? gibi

sorularn cevaplandrlmasna allr.

Bu sorulara cevap bulabildike metin seme, hzmz ayarlama ve gereksiz blmleri atlama imkn

elde edilir. u prensibi asla unutmaynz: "HER EY AYNI HIZDA OKUMA ALIKANLIINA SAHP

OKUYUCULAR, AZ HIZLI OKUYUCU OLARAK KALIRLAR. "

14.2. BR METNN KAYMAINI ALMA TEKN :

Bu teknikte bir nceki semeli okumadan farkl olan husus, metnin baz blmlerinin hi okunmadan

geilmesidir. Tekniin temel ilkesi, metnin genel anlamna zarar vermeksizin okunan szck saysn

azaltmaktr.

Gz yelpazemiz yalnzca enine bir genilie sahip deildir. Dey olarak ta bir ykseklii vardr. Biz bir satra bakarken onun altndaki ve stndeki satrlar da ksmen grrz. Bundan yararlanmak gerekir.

Bir metnin kayman almak iin :

a. Metnin temel dncesini kavramak gerekir.

b. nemli dnceler btnyle okunmaldr.

c. Ayrntl cmlelerin zerinden hzla geilerek atlanmaldr.

zellikle her satrn ilk ve son kelimeleri okunmadan sadece orta blm okunduu takdirde yeteri

kadar baarl olduu grlecektir. Okumadmz kelimeler akln kvrakl sayesinde kavranabilir.


Kurallara uygun olarak dzenlenmi cmlelerde "zne" en bata, "yklem" en sonda yer alr. Ykleme

en yakn olarak bata, "yklem" en sonda yer alr. Ykleme en yakn olarak sylenmi e, en nemli

edir. Bundan yararlanmalyz.

Cmlelerin ilk kelimesi ile sonda yer alan iki kelimesini okumak, o cmlede belirtilen fikri anlamada

hızlı okuma son

Documents