history of south east asia

สงหวขอ พฤหสท 9 กนยายน 2557 หวขอใดตามความสนใจ เกยวกบ

ประวตศาสตรเอเชยตะวนออกเฉยงใต อยางนอย 15 แผน กระดาษฟลสแกปหรอ

กระดาษรายงาน สงวนสอบ Final

ปญหาโรฮงญา สงครามเวยดนาม ญปนกบการขยายอาณานคมในเอเชยตะวน

ออกเฉยงใตชวงสงครามโลกครงท 2 ปญหาเชอชาตในมาเลเซย กอนการนำาไปส

การแยกตวของประเทศสงคโปร อองซาน ซจ กบการตอสทางการเมองและการ

พฒนาประชาธปไตยในพมา

อทธพลของวฒนธรรมอนเดยในศลปะเขมร ปญหาชนกลมนอยในพมา การฆาลางเผาพนธของเขมรแดง

สมยก อนพระนคร ศลปะถาลาปรวต (Thala Bariwatt) ศลปะพนมดา (Phnom Da) ศลปะสมโบรไพรกก (Sambor Prei Kuk) ศลปะไพรกเมง (Prei Kmeng) ศลปะกำาปงพระ (Kompong Preah) ยคหวเลยวหวตอ (Transition Period) ศลปะกเลน (Kulen)

สมยพระนคร ศลปะพระโค (Preah K )ō ศลปะบาแคง (Bakheng) ศลปะเกาะแกร (Koh Ker) ศลปะแปรรป ศลปะบนทายศร (Banteay Srey) ศลปะเคลยง ศลปะบาปวน (Bapuan) ศลปะนครวด (Angkor Wat) ศลปะบายน (Bayon)

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในลาว

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในกมพชา

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในฟลปปนส

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในเวยดนาม

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในอนโดนเซย

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในมาเลเซย

ขบวนการชาตนยมและการเรยกรองเอกราชในตมอรตะวนออก

สงครามเยนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต สงครามมหาเอเชยบรพา การรวมกลมและปญหา, กรณพพาทระหวาง

กลมประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

กลมละ 5 คน อธบายหวขอรายงานตามความเขาใจ กรณา

อยามายนอานตามโพย

ไดรบเอกราช 4 มกราคม 2491 เมองหลวง เนปยดอ (Nay Pyi Taw) สกลเงน จาด (Kyat) การปกครอง สงคมนยมมประธานาธบด

เปนประมข ผนำาปจจบน พลเอก เตง เสง ภาษาราชการ พมา ประชากร ประมาณ 56 ลานคน

1. พระเจาอโนรธามงชอ ปฐมกษตรยราชวงศ พกาม

2. พระเจาบเรงนอง ฉายา "พระเจาชนะสบทศ" ราชวงศตองอ

3. พระเจาอลองพญา ปฐมกษตรยราชวงศอลองพญา

ไดรบเอกราช 19 กรกฎาคม 2492 เมองหลวง เวยงจนทร สกลเงน กบ (Kip) การปกครอง สงคมนยมคอมมวนสต

ประธานาธบดเปน ประมข และมนายกรฐมนตรบรหารประเทศ

ภายใตการชนำาของพรรคประชาชนปฎวตลาว

ผนำาปจจบน พลโทจมมะล ชยยะสอน ประธานประเทศ

ภาษาราชการ ลาว, เวยดนาม ประชากร ประมาณ 6.8 ลานคน

ไดรบเอกราช 31 สงหาคม 2506 9 สงหาคม 2508 แยกตวออกจากมาเลเซย

เมองหลวง สงคโปร สกลเงน สงคโปรดอลลาห การปกครอง ระบอบประชาธปไตย ม

ประธานาธบดเปนประมข นายกรบมนตรทำาหนาทบรหารประเทศ

ผนำาปจจบน โทน ตน เคง ยม ภาษาราชการ องกฤษ, จนกลาง, มลาย,

ทมฬ ประชากร ประมาณ 5.3 ลานคน

ไดรบเอกราช 31 สงหาคม 2500 เมองหลวง กวลาลมเปอร สกลเงน รงกต การปกครอง สหพนธรฐราชาธปไตย

ภายใตรฐธรรมนญ ผนำาปจจบน สมเดจพระราชาธบด

สลตานตวนก อบดล ฮาลม มอซซอม ชาห นายกรฐมนตรชอ นายนาจบ

ราซะก ภาษาราชการ มาเลย ประชากร ประมาณ 29 ลานคน

ไดรบเอกราช 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2489 เมองหลวง มะนลา สกลเงน เปโซฟลปปนส การปกครอง สาธารณรฐเดยวระบบ

ประธานาธบด ผนำาปจจบน เบนกโน อากโนท 3 ภาษาราชการ ภาษาฟลปโน, องกฤษ ประชากร ประมาณ 103 ลานคน

ไดรบเอกราช 1 มกราคม พ.ศ. 2527 เมองหลวง บนดารเสรเบกาวน สกลเงน ดอลลารบรไน การปกครอง สมบรณาญาสทธราชย ผนำาปจจบน สมเดจพระราชาธบดฮจญ

ฮสซานล โบลเกยห มอซซดดน วดเดาเลาะห

ภาษาราชการ มาเลย ประชากร ประมาณ 4.2 แสนคน

ไดรบเอกราช 17 สงหาคม พ.ศ. 2488 เมองหลวง จารกาตา สกลเงน รเปยห การปกครอง ประชาธปไตย

ประธานาธบดเปนประมข ผนำาปจจบน ซซโล บมบง ยโดโยโน ภาษาราชการ บาฮาซาร ประชากร ประมาณ 248 ลานคน

ไดรบเอกราช 9 พฤศจกายน 2496 เมองหลวง พนมเปญ สกลเงน เรยล การปกครอง ราชาธปไตยภายใต

รฐธรรมนญ ผนำาปจจบน สมเดจฮนเซน ภาษาราชการ เขมร ประชากร ประมาณ 15 ลานคน

ไดรบเอกราช 2 กนยายน พ.ศ. 2488 เมองหลวง ฮานอย สกลเงน ดอง การปกครอง คอมมวนสต ผนำาปจจบน เจอง เตน ซาง ภาษาราชการ เวยดนาม ประชากร ประมาณ 90 ลานคน

ไดรบเอกราช 28 พฤศจกายน พ.ศ. 2518

เมองหลวง ดล สกลเงน ดอลลารสหรฐ การปกครอง สาธารณรฐ ประธานาธบด

เปนประมข นายกรฐมนตรบรหารประเทศ

ผนำาปจจบน ตาอร มาตน รอก เปน ประธานาธบด ชานานา กฌ

เมา เปนนายรฐมนตร ภาษาราชการ ภาษาเตตมและภาษา

โปรตเกส ประชากร ประมาณ 1.1 ลานคน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต หมายถง อะไร ???

เอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ เอเชย อาคเนย เปนศพททางภมศาสตร หมาย

ถงดนแดน อนประกอบดวยประเทศ ตางๆ ดงน คอ พมา ไทย ลาว กมพชา

เวยดนาม มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนส และ บรไน

เอเชยกลาง เอเชยใต เอเชยตะวนออก

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนดนแดนทมลกษณะทางภมศาสตรเฉพาะตว

ในอดตเปนดนแดนทอยระหวางโลกอารยธรรมทเจรญแลว

เปนดนแดนทอยระหวางออารยธรรม สำาคญ 2 แหลงคอ จนและอนเดย

ในอดต จน เรยกเอเชยตะวนออกเฉยงใต วา นานยาง 南洋

ญปน เรยกวา นามโป แปลวา ดนแดนแหงทะเลใต

อนเดย เรยก ดนแดนแหงนวาสวรรณภม (ตามทกลาวไวในรามเกยรต)

, ยวภม, ยวทวป

ในยคลาอาณานคม ชาตตะวนตก เรยก เอเชยตะวนออกเฉยงใต ไวหลายชอ เชน

อนเดยไกล (Further India) เนองจากดนแดนนอยไกลจากอนเดยออกไปเลก

นอย และไดรบวฒนธรรมอนเดย อนเดยไพศาล (Greater India) จนนอย (Little China) เนองจากอยทาง

ตอนใตของจนและมอทธพลจากวฒนธรรมจน

– เอเชย มรสม

ศาสตราจารย ดจอ ฮอลล กลาววา เราควรหลก เลยงในการเรยกดนแดนนวา อนเดยนอย, จน

นอย, อนเดยไพศาล คำาเหลาน มความหมายไปในทางลบ โดย

เฉพาะจากการตความหมายชอโดยนกประวตศาสตรในสมยอาณานคมและนก

ประวตศาสตรชาตนยมอนเดย อนเดยนอย, จนนอย, อนเดยไพศาล = คำาใน

แงลบ แสดงถงการทดนแดนนเปนสวนหนงของ

อนเดย, จน

ในชวงยคลาอาณานคม ( ประมาณ C16) ดนแดนนเปนทางผานของชาตในยโรปและอเมรกาทตองการแสวงหาผลประโยชนทางการคาจากอนเดย, จน, ญปน

จากการแวะพกเรอทเอเชยตะวนออกเฉยง ใต หรอ จากการคาขายกบจน, อนเดย,

ญปน ทำาใหชาวตะวนตกทราบวา ดนแดนนม

ทรพยากรและสนคาทตนเองตองการ

ชาวตะวนตกเรยกดนแดนนวา หมเกาะ เครองเทศ (Spice Island) หรอหมเกาะ

โมลกกะ

คำาวา เอเชยตะวนออกเฉยงใต ถกใชครงแรก ชวงสงครามโลกครงท 2

ในชวงนน ระหวางป ค. ศ 1941 -1945 กองทพญปนไดเขามารกรานและยดครอง

เอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงขณะนนเปน อาณานคมของชาตตะวนตก อาท

- ชวา เปนอาณานคมของ เนเธอรแลนด - ฟลปปนส ของสหรฐอเมรกา - อนโดจน ของฝรงเศส - มาเลเซย, พมา เปนขององกฤษ

ฝายสมพนธมตร ตงกองบญชาการเพอ ตอสกบกองทพญปน ทเกาะลงกา (ศร

ลงกา) มชอวา

“ South – East Asia Command”

- มลอรดหลยซ เมาท แบทเทน เปนผ บญชาการ

พอสนสดสงครามโลกครงท 2 ประเทศตางๆทยอยกนไดรบเอกราช

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เขาส สงคราม เยน

อเมรกา เชอใน ทฤษฎโดมโน และตองการหยดยงอทธพลของโซเวยต, จน ในการเผยแพร

ลทธคอมมวนสตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต USA เขามาตงฐานทพ ใหความชวยเหลอทาง

เศรษฐกจ

ความสนใจในเอเชยตะวนออกเฉยงใต จง ทวขน

สหรฐอเมรกา ทมความสนใจใหกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยางมาก

อาท การเปดหลกสตรสอนวชาเอเชย ตะวนออกเฉยงใต ในมหาวทยาลย

คอแนลล, เยล, อลลนอยส, โอไฮโอ และ ฮาวาย เปนตน

ดานภมศาสตร เอเชยตะวนออกเฉยงใตม พนทแบงเปน 2 สวนคอ

1. สวนพนทบนแผนดนใหญ (Main land) 2. พนทสวนทเปนหมเกาะ (Island)

ความหลากหลายของสภาพทางภมศาสตร และความแตกตางกนของพนท สงผลใหมการตง ถนฐานทแตกตางกนของมนษย สงผลใหเรา

สามารถพบวฒนธรรมทหลากหลายของชนเผาหลายเผาในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เชน ชาวทงราบ, ชาวเขา, ชาวเล ชนเผาบางพวกหรอชนชนเมองบางพวกยงคงรกษาไวซง

วฒนธรรมของตนเอง เชน ชาวตองเหลอง, เงาะปา

ในพมามชาตพนธมากมาย เชน พมา, มอญ, กะเหรยง, ยะไข, โรฮงญา เปนตน

สวนพนทบนแผนดนใหญ (Main land) มกมทวเขาทอดยาว ประกอบดวย 3 เทอก

เขาคอ1. เทอกเขาอาระกน ( – เรมจากตอนใตของจนเบงกอล)2. เทอกเขาตะนาวศร ( – กนพรมแดนไทยพมา)3. เทอกเขาอนนม ( กนเวยดนามออกจากลาว

ไทย และกมพชา)

เทอกเขา เปนตนกำาเนดของแมนำาทสำาคญ หลายสาย เชน แมนำาอระวด, แมนำาสาละวน,

แมนำาเจาพระยา และแมนำาแดง ซงเปนตนกำาเนดของการตงถนฐานของชาวพนเมองใน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เนองจากปจจยสำาคญในการตงถนฐานถาวรคอการเพาะปลก

นอกจากนเทอกเขายงมปาไมและแรธาตมากมายและเปนทกนพรมแดนธรรมชาต

นอกจากน พนทบนแผนดนใหญ (Main land) ยงประกอบดวย เขตทราบ 4 เขต

1. ทราบทางดานตะวนตกเฉยงเหนอ บรเวณดาน ตะวนตกของพมา มหบเขาอสสมทอดอย และม

แมนำาพรมบตรไหลผาน ตดกบอนเดย สงผลใหดนแดนแถบนสามารถรบอทธพลอนเดยได

โดยตรง มผอพยพจากอนเดยเขามาในพมามากในเขตน

2. ทราบบรเวณตอนกลางของพมา มแมนำาสาละ วนและแมนำาอระวดไหลผาน อดมสมบรณเหมาะ

แกการเพาะปลก สงผลใหอาณาจกรสำาคญของ พมามความเจรญรงเรองในบรเวณน อาท

พกาม, มอญ

3. ทราบลมแมนำาเจาพระยา มขนาดกวางใหญ ทสด แมนำาเจาพระยาไหลผาน รวมถงแมนำาโขง

ซงกนพรมแดนระหวางไทย ลาว กมพชา

4. ทราบแมนำาแดง อยในเขตเวยดนามเหนอ ทาง ตะวนออกของเทอกเขาอนนม ตดกบตอนใตของ

จน สงผลใหวฒนธรรมจนปรากฏเหนอยางเดน ชดในเวยดนาม

ไดแก บรเวณทเปนคาบสมทร, ประเทศ อนโดนเซย มหมเกาะมากทสดถง 13667 เกาะ

สวนฟลปปนสประกอบดวย 7100 เกาะ และมก จะประกอบดวยชองแคบหลายแหง อาท

ชองแคบลอมบอกชองแคบซนดาชองแคบมะละกา

แอนโทน รด กลาววา ภมภาคนตดตอกนไดทกหนแหงโดยทางนำา

และเปนดนแดนทไมเคยปดกนพอคา นกผจญ ภย ทเดนทางเขามาทางทะเล

ทะเลในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (บรเวณคาบสมทรมลายจนถงหมเกาะอนโดนเซย) ม

คลนลมทไมรนแรงมาก เปรยบไดกบทะเลเมดเตอรเรเนยน หนามรสมคอ พฤษภาคม – สงหาคม และ

ธนวาคม - มนาคม

ทำาใหชาวอาหรบ อนเดย เปอรเซย เรยกเอเชย ตะวนออกเฉยงใตวา ดนแดนใตลม เพราะลม

มรสมตามฤดกาลสามารถชวยใหเรอจากมหาสมทรอนเดยเดนทางเขามาได

เปนเสนทางลดในการเดนเรอ เปนการประหยดเวลาในการเดนทางไปมาระหวาง

มหาสมทรอนเดยและมหาสมทรแปซฟก

สงผลใหพอคาอนเดยสามารถเดนทางมา คาขายในเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดสะดวก

และเปนการทำาใหวฒนธรรมอนเดย รวมถงวฒนธรรมอสลามสามารถเขามาเผยแพรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในชวงทมการลาอาณานคม ชาวตะวนตกใชเสนทางดงกลาวในการเดนทางมาทเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต และตงสถานการคาขน เชนทเมองมะละกา, สงคโปร, ยะโฮห, อาเจะห

ในชวงลาอาณานคม ประเทศในยโรปสวนใหญ มกจะมเมองทาและอาณานคมของตนในอนเดย

อาท องกฤษ มเมองทาท กลกตตา (Kolkata),

บอมเบย (Bombay) และมทราส(Madras) โปรตเกส มเมองทาทกวร (Goa) ฝรงเศสมเมองทาท ปอนดเชอรน

(Pondicherry)

นกประวตศาสตรบางทานเรยก “ เสนทางสายไหมทางทองทะเล”

เปนดนแดนทตดตอและเขาถงไดยากในทาง บก

เอเชยตะวนออกเฉยงใตมความอดมสมบรณมา ตงแตอดต และเปนแหลงระบายสนคา รวมถง

แหลงวตถดบทสำาคญของการคาทางทะเลมานบตงแตสมยโบราณ

สงเกตไดจาก การเตบโตของรฐชายฝง หรอรฐ คาบสมทร ซงสามารถพฒนาจากเมองทาเลกๆ

กลายเปนอาณาจกรทมนคงและรำารวยได เชน เมองออกแกว ในกมพชา, อาณาจกรศรวชย,

มฌปาหต เปนตน

พจารณาจากสภาพทางภมศาสตร ภมภาคนอย ในเขตศนยสตร มฝนตกชก และมแมนำาสำาคญ

หลายสายเหมาะแกการเพาะปลก สงผลใหเปนแหลงผลตพชผลเขตรอนทสำาคญ

ของโลก ชาวตะวนตกในชวงคนพบเอเชยตะวนออก

เฉยงใต เรยกภมภาคนวา หมเกาะเครองเทศ หรอ เสนทางเครองเทศ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต (บรเวณหมเกาะอนโดนเซย) มชอเสยงในเรองเครองเทศมานาน

แลว กอนการเขามาของชาวตะวนตก หมเกาะโมลกกะ สนนษฐานวา มาจากภาษา

อาหรบ แปลวา ดนแดนทมกษตรยหลายพระองค เกาะทสำาคญ อาท - เกาะเตอรนาต (Ternate) - เกาะอมบน (Ambon)

เครองเทศเปนปจจยสำาคญทชาวตะวนตกเดน ทางเขามาใน เอเชยตะวนออกเฉยงใต

เครองเทศ หมายถง สวนตางๆของพช เชนเมลด, เปลอก, ราก, ผล, ใบ, ลำาตน ทนำามาตากแหงแลวสามารถใชเปนเครองปรงในอาหารเพอเพมรสชาต, กลน, สสน

อาท ดปล, ยหรา, ลกจนทร, กระวาน, กานพล, หญาฝรน, พรกไท, งา, อบเชย, มะกรด, พรก

ขาวเปน 1 ในสนคาสงออกหลกของภมภาคน และเปนทตองการของเศรษฐกจโลก บรเวณท

ปลกขาวกนมากในภมภาคน ไดแก 1. บรเวณทราบลมแมนำาเจาพระยา 2. บรเวณสามเหลยมปากแมนำาแดงในประเทศ

เวยดนาม 3. ทราบลมแมนำาอระวดตอนกลางและปาก

แมนำาสาละวนในพมา 4. บรเวณทะเลสาบเขมรและชายฝงแมนำาโขง 5. บางสวนของพนทราบลาดเขาบนเกาะ

ลซอนของฟลปปนส

นอกจากนยงม ยางดบ มะพราว ไมเนอเขง ไมตน ไมปาลม และไมไผ เปนวสดนยมทใชใน

การกอสราง แอนโทน รด กลาววา เปนทรพยากรทใชไมม

วนหมด ตางชาตตองการมาก

เอเชยตะวนออกเฉยงใตกลายเปนตลาดของปา แทนทยโรปและจน ในชวง C 16 เนองจาก

ปรมาณปาไมในยโรปและจนลดนอยลง อกทงเอเชยตะวนออกเฉยงใต มฝนตกชก

ตลอดป จงมปาดงดบทหนาแนน การเกบของปาขายเปนอาชพดงเดมของคนใน

ดนแดนนควบคกบการทำาไรเรอยรอย เปนสาเหตสำาคญททำาใหอาณาจกรโบราณพยายามผกขาดการขายของปาใหกบชาวตะวนตก

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ยงเปนแหลงแร ธาตทสำาคญทสดในภมภาคน และเปนทตองการ

ของประเทศอตสาหกรรม อาท แรดบกและวลแฟรม มาเลเซยผลตได 1 ใน 3 ของปรมาณการผลต

ทวโลก รองลงมาคอ อนโดนเซย

เปนแหลงผลตนำามนปโตรเลยม พบมากใน ประเทศอนโดนเซยทเกาะสมาตรา ชวา และ

บอรเนยว และในบรไน พบบางในประเทศพมา, มาเลเซย และอาวไทย

เปนแหลงประมงทสำาคญ เพราะแทบทกประเทศ มอาณาเขตตดทะเล ยกเวนประเทศลาว

ขาวและปลาเปนอาหารหลก บรเวณชนหนใตนำาซนดา (ชวงทะเลนำาตน

ตงแตอาวไทยจนถงทะเลชวา) เปนแหลงจบสตวนำาทอดมสมบรณมากทสดในโลก

แอนโทน รด กลาววา ปลาราเปนเครองปรงแตงขาวทสำาคญ

เปนแหลงยทธศาสตร โดยเฉพาะบรเวณ ชองแคบมะละกา

ชาวตะวนตกตองการมอำานาจเหนอดนแดนบรเวณดงกลาว

เปนจดยทธศาสตรทตะวนตกแยงชงกน อาท สงครามระหวางฮอลนดากบโปรตเกส ในชวงตน

ศตวรรษท 18 บรเวณชองแคบมะละกาและเกาะชวา

การเผยแพรอทธพลของจน สมยราชวงศหยวน(มองโกล) และราชวงศ หมง เพอใหอาณาจกรในเอเชยตะวนออกเฉยงใตยอมรบอำานาจของจน

ราชวงศหยวน (C13) พยายามใหอาณาจกรใน เอเชยตะวนออกเฉยงใตยอมรบอำานาจ เชน

1278 AD พระเจา เว อนทราวรมนแหง อาณาจกรจามปา ตองยอมรบอำานาจของ

ราชวงศหยวน 1288 AD อาณาจกรไดเวยต ตองยอมรบ

อำานาจราชวงศหยวน สโขทยและรฐเชยงใหม ยอมรบอำานาจราชวงศ

หยวนโดยมการสงทตไปมอบบรรณาการหลายครง

ยกเวนอาณาจกรเขมร

สมยลาอาณานคม เอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนแหลงยทธศาสตรทสำาคญของการแขงขนและแยงชงกน

พอฝรงเศสรบแพองกฤษในอนเดย จงเรมหนมา สนใจอนโดจน โดยเฉพาะบรเวณลมแมนำาโขง และแมนำาแดง เพอใชเปนเสนทางขนไปคาขาย กบจนทยนนาน

อเมรกาตองการใชฟลปปนสเปนทตงฐานทพและฐานผลตถานหนในการเดนเรอเปนเพอไป

คาขายในจนและฮองกง ฮอลนดาตองการควบคมชองแคบในบรเวณ

คาบสมทรเพอผกขนาดตลาดคาเครองเทศ

องกฤษตองการฐานทพ และตงสถานการคาใน การระบายสนคาระหวางจนและอนเดย สงคโปร

มความสำาคญมากสำาหรบองกฤษ โดยเฉพาะเมอ คลองสเอชถกเปดใชในป ค.ศ. 1859

ในชวงสงครามโลกครงท 2 ญปนมองวา ภมภาคนเปนแหลงยทธศาสตรและแหลงเสบยง

+ นำามนทสำาคญในการทำาสงครามและขยาย อาณาเขตของตน จงยดครองอาณานคมของ

ชาตตะวนตกทงหมด ไทยแลพมาเปนจดยทธศาสตรสำาคญในการ

เดนทพเขาไปในอนเดยของญปนเพอทำา สงครามกบจกรวรรดองกฤษ

หลงสงครามโลกครงท 2 ภมภาคนเปนยทธศาสตรสำาคญในการเผยแพรลทธการเมองท

สำาคญ 2 ลทธ คอ 1. เสรนยม 2. คอมมวนสต - เปนการชวงชงกนระหวางคายโลกเสรและ

คอมมวนสต- มสงครามตวแทนเกดขนและกนเวลานาน คอ

สงครามอนโดจน- เพอเปนการซอใจประเทศในเอเชยตะวนออก

เฉยงใต ประเทศตะวนตกโดยเฉพาะ USA จงยงไมละความสนใจในภมภาคน

แผนการโคลมโบ (Colombo Plan) เพอความรวมมอในการพฒนาเศรษฐกจในเอเชยใตและ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เสนอครงแรกในปค.ศ.1950 เพอยกระดบคณภาพชวตของประชากรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

องคการสนธสญญาปองกนภมภาคเอเชยตะวน ออกเฉยงใต (SEATO)

ประเทศสมาชกไดแก USA, ปากสถาน, ไทย, ออสเตรเลย, นวซแลนด, ฟลปปนส, องกฤษ, ฝรงเศส

กอตงทกรงมะนลา ประเทศฟลปปนส คลาย นาโต ในยโรป ใหความรวมมอดานกองกำาลงทหาร เพอปองกน

การขยายอำานาจของลทธคอมมวนสต

ชวง WWII โซเวยต ชวยสมพนธมตรปลดปลอย ประเทศในยโรปตะวนออก แตพอสงครามสงบ

ไมยอมถอนทพออก โซเวยต เปลยนประเทศเหลานนเปนประเทศ

คอมมวนสต ดนแดนนนถกเรยกวา มานเหลกของโซเวยต หลง WWII มการแบงเยอรมนออกเปน 4 สวนๆ

ทใหญทสดเปนของโซเวยต จนกระทงเยอรมนเหลอแค 2 สวนในเวลาตอมา

คอเยอรมนตะวนออกและเยอรมนตะวนตก

ในทวปเอเชย โซเวยตไดหมเกาะครรล ทาง ตอนเหนอของญปน

1949 AD พรรคคอมมวนสตจน นำาโดยเหมา เจอ ตง สามารถขบไลพรรคกกมนตง ของ เจยง

ไคเชก ใหไปตงรฐบาลใหมทเกาะใตหวน

1950 เกดสงครามเกาหล ซงเกาหลเหนอไดรบ การสนบสนนจากจนและสหภาพโซเวยต

เอเชยตะวนออกเฉยงใตมอกษรเรมใชเมอไร ??? ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมพฒนาการ

ทางประวตศาสตรมาอยางยาวนาน ยคประวตศาสตร เรมตนตงแต มนษยรจก

บนทก หรอ คดคนตวอกษรเปนของตนเองได นกวชาการหลายทาน เหนตรงกนวา อกษร

โบราณของภมภาคนไดรบอทธพลจากอกษรปล ลวะ จากอนเดยใต

อกษรดงกลาวเปนตนแบบของ อกษรขอมและอกษรมอญโบราณ

อกษรปลลวะ ถกเผยแพรเขามาในดนแดน เอเชยตะวนออกเฉยงใตในชวงพทธศตวรรษท

11 นกโบราณคด สนนษฐานวา อาณาจกรศรวชย

อาณาจกรทวารวดรบไปใชประมาณ 200 ปกอนทจะคดคนอกษรของตนเองได

การแบงยคในการศกษาประวตศาสตรเอเชย ตะวนออกเฉยงใต เปน ธรรมเนยมทเราไดมา

จากนกวชาการตางประเทศ โดยเฉพาะนกวชาการในสมยอาณานคม ในทางทฤษฎแลว การแบงยคทาง

ประวตศาสตร กระทำาขนเพอใหเราเขาใจถงจดเปลยนแปลงของเหตการณทสำาคญของเรองราวทเราศกษาอย

นกวชาการจงนยมแบงยคประวตศาสตร ตาม“การเปลยนแปลงทสำาคญ”

สมยกอนประวตศาสตร - ยคหน - ยคหนใหม - ยคสำารด - ยคเหลก

สมยประวตศาสตร - ยคตน Early Period - ยคกลาง Medieval Period - ยคปลาย (สมยใหม) Modern

Period

มลตน ออสบอรน (Milton Osborne) แบงยคทางประวตศาสตรของเอเชยตะวน

ออกเฉยงใต ออกเปน 4 ยค 1. สมยคลาสสก 2. สมยจารต 3. สมยอาณานคม 4. สมยใหม

แฮร เจ เบนดา แบงประวตศาสตรเอเชย ตะวนออกเฉยงใตออกเปน 6 ยค คอ

1. ยคคลาสสก 2. ยคหลงคลาสสก 3. ยคการเรมเขามาของชาวยโรป 4. ยคอาณานคมสมยใหม 5. ยคญปนยดครอง 6. ยคเอกราช

- แฮร เจ เบนดา และ มนตน ออสบอรน กลาววา ยคคลาสสก คอ

“สมยหนงในประวตศาสตรเอเชยตะวนออกเฉยงใตทกำาหนดเหนไดโดยสมฤทธผลทาง

ศลปกรรม สถาปตยกรรม และพฒนาการของรฐเหมอนกบประวตศาสตรกรกและโรมนกอนจะถง

ยคเสอมใน C15 และเปนยคทชใหเหนความ สำาคญของประเพณ วฒนธรรมของชาวเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต”

สมฤทธผลทางวฒนธรรม หมายถงอะไร

เปนยคทเอเชยตะวนออกเฉยงใตเจรญ เหมอน กบ ยคคลาสสกในยโรป

ยคคลาสสค ในยโรป หมายถงกรกและโรมนไมใชองกฤษ, ฝรงเศส ซงเปนมหาอำานาจของ

ยโรปในชวงลาอาณานคม ชวงยคคลาสสคของเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เมองใหญๆทมชอเสยง มมนตเสนหในปจจบนอยางลอนดอน, ปารส ไมไดเจรญมากนก

ลอนดอน, ปารส ในสมยยคคลาสสคของยโรป มฐานะเปนแคเมองอาณานคมเลกๆ ของ

อาณาจกรโรมน (หมบานเลกๆ) ลอนดอน = ลอนดนอม ปารส = ลเตเทย

มนตน ออสบอรน วเคราะหวา เอเชยตะวนออก เฉยงใตในชวงเวลาดงกลาวเจรญมาก ในขณะ

ท เมองลอนดอนขององกฤษ ยงเปนแคเมอง เลกๆ และมประชากร ไมกพนคน เทานน

ลอนดอนในชวง C9 มประชากรไมเกน35000 คนสภาพไรระเบยบและสกปรก

กมพชา ใน C9 มประชากรกวา 1 ลานคนสามารถทำานาหลอเลยงเมองหลวงได

กมพชามระบบชลประทานทซบซอน, เพาะปลก และเกบเกยวขาวไดถง 3 ครงตอป (ฤดแลงใน

กมพชา กนเวลา 6 เดอน) กมพชา ในชวง C9 มจารกจำานวนมาก ทแสดง

ใหเหนถงความเจรญรงเรองในอดต

สมฤทธผลของกร ก ดานศลปกรรม รปปนเทพเจา, รปปน

มนษยแบบ realistic ดานการปกครอง การปกครองแบบ

ประชาธปไตยกรกสถาปตยกรรม วหารพาเธนอน

สมฤทธผลของโรมนดานการปกครอง ปกครองแบบสาธารณรฐ,

กฎหมายสบสองโตะ,กฎหมายจสตเนยน

สถาปตยกรรม โคลอสซยม

สมฤทธผลในเอเชยตะวนออกเฉยงใต อาท - ดานสถาปตยกรรม ปราสาทหนนครวด, เจ

ดยชเวดากอง, ปโรพธโธ - ดานวรรณกรรม มหากาพย เชน

รามเกยรต, ตำาราพชยสงคราม - ดานการปกครอง แนวคดสมมตเทพ, เทว

ราชา - ศลปกรรม รปปน, รปสลก, พระพทธ

รป

Michael Aung-Thwin วเคราะหวา ยค คลาสสกในเอเชยตะวนออกเฉยงใต มกจะ

ครอบคลมตงแต C 9 – C 14 ซงเปนชวงเวลา ทรบโบราณยคแรก อาท พะโค, สโขทย, นคร

วด, ได เวยต, ศรวชย ถอกำาเนดขนและพฒนาไปเปนประเทศชาตในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตในปจจบน

ยคคลาสสก เปนยคทแสดงใหเหนเขตวฒนธรรม3 เขต คอ

1.เขตวฒนธรรมอนเดย2. เขตวฒนธรรมจน3. เขตวฒนธรรมฟลปปนส

สรป คำาวาคลาสสค ทถกใชเรยกเปนชอยคๆ หนงของเอเชยตะวนออกเฉยงใต แสดงใหเหน

วา นกวชาการตะวนตก ยอมรบวาครงหนงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตมความยงใหญเทยบไดกบยค คลาสสคของยโรป คอ กรก, โรมน

เรมตงแต C14 – C16 รฐโบราณในเอเชยตะวนออกเฉยงใตสวนใหญ

โดยเฉพาะรฐชายฝงทะเลไดรบอทธพลจาก ศาสนาอสลาม โดยเฉพาะบนเกาะชวา

ศาสนาพทธในเกาะชวา หมดความสำาคญลง รฐ ชายฝงทะเลาเรมใชตำาแหนงสลตานเปนประมข

ถงไมมการสรางพทธศาสนาสถาน อยาง บโร พทโธ อก

พวกอลามะ (Ulama) มอำานาจมากในราช สำานก บางครงขดแยงกบสลตานหรอกษตรย ทองถน

อลามะ = ชนชนของชาวมสลมทมการศกษา, ปราชญ, ราชบณฑต มกมอำานาจในการเปนทปรกษาราชการแผนดนแกสลตาน, เปนผพพากษา, เทศนาสอนศาสนา

ในเขตวฒนธรรมอนเดย ลทธพราหมณฮนด และศาสนาพทธมหายานถกแทนทดวย พทธ

นกายหนยาน และศาสนาอสลาม หนยาน ปฏเสธ แนวคดทวา กษตรยเปนสมมต

เทพ อำานาจรฐไมไดอยทตวกษตรย แตยงไมปฏเสธเรองบญบารม

ในสมยนจงมสงคราม การแยงชงอำานาจกนเปน กษตรยบอยครง เพราะสามญชนกสามารถเปน

กษตรยได หากบญบารมถง ศาสนาพทธนกายหนยานไดนำาหลกการ 3

ประการเขามาคอ 1. สงคมมความเทาเทยมกน (แตในการปฏบตไม

จรง) 2. พระสงฆมอทธพลเหนอกษตรยบาง 3. ภกษตองอยอยางเรยบงาย

รฐโบราณในเขตอทธพลอนเดย มลกษณะเปน จกรวรรดมากขน เชน กรงศรอยธยา, หงสาวด

เรมทำาสงครามขยายอำานาจ แนวคดเรองจกรพรรดราช (ราชาเหนอราชา)

มอทธพลในสงคม

ยคคลาสสก + หลงคลาสสก = ยคจารต ยคจารต หมายถง ระยะเวลาทโครงสราง

ดานตางๆของสงคมพนเมองไดรบการวาง รากฐาน ทงทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม

และวฒนธรรม อาท - การปกครอง แบบสมมตเทพ, มศนยกลาง

ของอำานาจและมการ ขยายตวของ หวเมอง

- สงคม การแบงชนชน มการกำาหนดหนาทของคนในสงคม อยางชดเจน

เรมชวง C17 – 18 ชาวตะวนตกเรมเขามาอทธพลโดยเฉพาะในดน

แดนคาบสมทร เชน มลาย, อนโดนเซย ครสตศาสนา เรมเขามาแทนทศาสนาอสลาม

บรเวณเกาะชวา และมลาย องกฤษบนคาบสมทรมลายสนใจการคามากกวา

เผยแพรศาสนา ฉะนนอทธพลอสลามทมลายจง ไดรบผลกระทบนอย

ตรงกนขามกบโปรตเกสและฮอลนดา ทเนนการเผยแพรศาสนาควบคกบการคา

ชวงกลาง C 19 ชวงลาอาณานคมเตมตวของชาตตะวนตก เรมเกดขบวนการชาตนยม อนเปนผลมาจาก

การกดขและการไดรบการศกษาจากตะวนตก

ชวงสงครามโลกครงท 2 ชาตตะวนตกสญเสยอาณานคมของตนเองใน

ภมภาคนใหแกญปน

ตงแตชวงหลงสงครามโลกครงท 2 มการใหเอกราชกบประเทศในภมภาคนโดย

ประเทศเจาอาณานคม

เอเชยตะวนออกเฉยงใตเคยเปนทตงของรฐ ตางๆ โดยมวธการกอตงมความเจรญรงเรองตาม

แบบฉบบของตนเอง เชน รฐฟนน, เจนละ, ศรวชย, พกาม, พย, มะทะรม, ศรวชย, มะละกา

รฐดงกลาวขางตน พฒนาจนกระทงถง C14 จง เสอมลง และมอาณาจกรใหมเขามาแทนท

ยกเวน ฟลปปนส ทไมพบหลกฐานพฒนาการของรฐโบราณเลย

ฟลปปนส ไมเคยผานยคคลาสสก หรอยคจารต เขตฟลปปนส จงมสภาพเปนการรวมตวของหม

บานเลกๆ ทเรยกวา บาลงไกส (Barangays) เปนหนวยปกครองเลกๆ ม ดาต (Datu) เปนผนำา

รฐตางๆ มไดกำาเนดขนพรอมกนหรอมการ ܀พฒนาการแบบเดยวกนทวทงภมภาค / กระบวนการเกดรฐขนอยกบปจจยภายใน ܀ภายนอก

มความเจรญขนพนฐานในระดบชมชนเมองทพรอมจะปรบระดบสงคมของตนใหสงขนหรอเจรญกาวหนาตอไป มทำาเลทตงทเหมาะสมอยในเสนทางคมนาคม คาขาย ใกลชายฝงทะเล สามารถเปนแหลงทพกเรอสนคา เมองทา หรอชมชนทอยบรเวณลมแมนำาทมทางออกตดตอทะเลยภายนอกได ทำาใหสะดวกตอการตดตอคาขายกบชมชนโพนทะเลทมความเจรญและอารยธรรมสงกวาได มการสงสมความรจากการทไดรบทราบความเจรญกาวหนาของชมชนโพนทะเล โดยเฉพาะจากอนเดยซงเปนแหลงวฒนธรรมระดบสง ทมแนวคดแบบแผนทเปนระบบ สามารถอธบายได ไมวาจะเปนหลกศาสนา ระบบกษตรย กฎหมาย ภาษาวรรณคด ตลอดจนศลปวทยาการตางๆ เทาทมโอกาสไดรบรตลอดชวงเวลาของการมปฏสมพนธและคาขายระหวางกน

ในฐานะเปนอดมการพนฐานทตอบสนองวตถประสงคหรอเออประโยชนในทางใด

ทางหนงแกชมชน บานเมอง

แนวคดเชงววฒนาการ แนวคดเชงโครงสราง แนวคดเชงวฒนธรรม

เบนเนธ บรอนสน เสนอวา เปนเพราะความตองการทจะปรบสงคมบานเมองของตนใหเจรญ

กาวหนาขนอกระดบหนง เนองจากบานเมองขยาย ตวจากการเพมขนของประชาการ หรอบานเมองม

– เศรษฐกจการเกษตร การคาขยายตวมากขน จงจำาเปนตองจดระเบยบสงคมการเมองเสยใหมดวยการหยบยมแนวคดวฒนธรรมอนเดยทสงกวาเขา

ไวและเกดพฒนาการขนเปนรฐในทสด

พอล วตล เหนวา กระบวนการพฒนาไปสความ เปนรฐ เปนการเปลยนแปลงเชงโครงสรางทสวนตางๆ

ของสงคมมความสมพนธกนอยางซบซอนมากขน ทง ทางการเมอง เศรษฐกจ สงคมและวถชวต อนเนองมา

จาก ความเตบโตและการขยายตวทางเศรษฐกจการ – คา การเกษตรและจำานวนประชากรทเพมมากขน

นำาไปสความจำาเปนทตองใชอำานาจเขาไปจดการ เชนการทตองใชอำานาจรฐเขาไปจดการระบบนำาใหม

ประสทธภาพ เพอเพมผลผลตใหมากขน และเออตอการใหอำานาจสวนกลางเขาไปแสวงหาผลประโยชน

ไดมากขนในรปของสวน / บรรณาการ ทำาใหเกด บรณาการเชงโครงสรางทางสงคม เศรษฐกจและ

อำานาจการเมองขน

โดยกระบวนการเปลยนแปลงอาจเรมจาก ผนำาพนเมอง (ซงอยในระดบบนของโครงสราง

ของสงคม) ตองการยกสถานภาพความเปนผนำา พนเมองของตนขนเปนราชา / กษตรย ทมาก

ดวยอำานาจ / บญบารม เพอใหเกดความชอบ ธรรมและการยอมรบจากกลมชนตางๆ โดยการ

เลยนแบบความยงใหญและความศกดสทธของราชสำานกแบบอนเดยมาใช เพอความยงใหญในอำานาจแหงตนและใชอำานาจในการจดการบาน

เมองใหเกดประสทธภาพ และเพอประโยชนทาง เศรษฐกจในรปของสวย / บรรณาการ

เคนเนธ ฮอล ไดสนบสนนแนวคดน โดยยก ตวอยางกรณการเกดรฐฟนนวา เกดจากการรวมตว

ของชมชนคาขายแถบชายฝงทะเลกบชมชนภายในท เปนแหลงเกษตรกรรม อาศยการขยายตวของการคา

กระตนใหเกดการรวมตวเปนรฐ โดยผนำาพนเมองได สรางอำานาจรฐขน ยกสถานภาพตนเองเขาสระบบ

กษตรย เพอแสวงหาความชอบธรรมและการยอมรบจากดนแดนภายใน

– การปรบเปลยนเชงโครงสรางเศรษฐกจ การเมองนเอง ไดพฒนาไปสกำาเนดรฐ โดยการหยบ

ยมแนวคดทางการเมองแบบอนเดยมาจดระบบรฐของ ตน และนำาไปสพฒนาการดานอนๆ ตอไป

รศ. ศรศกร วลลโภคม เสนอวา กระบวนการเกด รฐ อาจเพอการบรณาการทางวฒนธรรมและการเมอง

เนองจากสภาพของทองถนในภมภาคทมความหลาก หลายของกลมชน วฒนธรรม ภาษา กระจายกนอยเปน

กลมๆ อยางอสระ แมจะมความสมพนธทางเศรษฐกจ การคาและสงคมระหวางกนอยบาง แตกไมอาจรวมกน

เปนกลมชนใหญทเปนเอกภาพ ฉะนน จงตองอาศยวฒนธรรมอนเดยเขามาเปนบรรทดฐานรวมกนของ

สงคม ปลกฝงความคดความเชอ ความจงรกภกด ประเพณใหเปนแบบอยางเดยวกน ซงจะทำาไดกโดย

การยกระดบผนำาทองถนของตนใหสงขนเปนศนยรวม แหงอำานาจและศนยกลางการบรหาร โดยสถาปนา

ระบบกษตรยและพธกรรมราชสำานกขนเปนฐานรองรบอำานาจและเพอสรางความชอบธรรมทางการปกครอง

แบบอนเดยพฒนาไปสรฐในทสด

๐ กำาเนดรฐ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต สมพนธ โดยตรงกบการหยบยมแนวคด รปแบบ วฒนธรรม อนเดยทสงกวาไวในฐานะเปน อดมการพนฐานท

ถกนำามาใชดวยสาเหตปจจยตางๆ กน เพอยกระดบความเจรญกาวหนาของบานเมอง

เพอสรางเอกภาพของกลมชนภายใตบรรทดฐานเดยวกนทางวฒนธรรม – ความเชอ

เพอตอบสนองความตองการของทองถนในการพฒนาการเมอง เศรษฐกจ

หรอเพอตอบสนองความตองการในหลายๆ ดานพรอมกน

๐ การรบวฒนธรรมอนเดยจงถอวา เปนความจำาเปน ของสงคมเอเชยตะวนออกเฉยงใต และนาจะเปนการรเรมโดยชาวพนเมองมากกวา๐ การรบวฒนธรรมอนเดยอาจเกดขนโดยผนำาทอง

ถนเชอเชญพราหมณ นกปราชญ จากอนเดยเขามา เพอสถาปนาระบบกษตรยใหแกตน โดยการทำาพธ

บรมราชาภเษกให รวมทงพธกรรมตางๆ เพอรองรบ อำานาจและความชอบธรรมแกตน ทงยงใหพราหมณ

เขามาเปนทปรกษา ราชการแผนดนตลอดจนรบ ราชการอยในราชสำานก จนหลอมรวมเปนกลมเดยว

กบชนชนปกครองรวมกบกษตรย ขนนาง ทเปน ศนยกลางอำานาจตามระบบอำานาจรฐแบบใหม พฒนา

ไปสความเปนรฐในทสด

รฐโบราณ ܀ หมายถง ศนยรวมของชมชนหนงๆ ทม ศนยกลางอำานาจเพยงแหงเดยว ครอบคลม

ปรมณฑลทมอาณาบรเวณพอสมควร และม โครงสรางรฐทแตกตางอยางสนเชงกบรฐชาต

(Nation State) ในปจจบน เพราะ ไมมขอบเขตอำานาจ / เสนแบงเขตแดนทาง ภมศาสตรทชดเจนแนนอน ตายตว แตม

แบบแผน / การจดการระบบรฐแบบจารต -ไมมศนยกลางอำานาจทชดเจนแนนอนตายตวเพยงแหงเดยว- ประชากรรฐมความสำาคญอยางยงและถกควบคมโดยรฐ

1. มการจดผงเมองและระบบรฐตาม แผนภมคต เรองโลก - จกรวาล

2. มการจดองคกรทางการปกครอง 3. มองคกรทางศาสนา 4. มชนชนทเดนชดทางสงคม 5. มระบบเศรษฐกจพนฐาน

มองคประกอบทสำาคญ คอ

๐ ใหความสำาคญแก “ ”ราชธาน ในฐานะเปนแกน กลางของอำานาจรฐ เทยบเคยง “ ” เขาพระสเมร ท

เปนศนยกลางจกรวาล๐ ราชธานถอเปนศนยกลางอำานาจ (Ring of Power) และเปนเครองหมายแหงรฐ

๐ ราชธานถอเปนศนยกลางอนศกดสทธ เปนทตงของเทวสถานทประทบของเทพเจาทกษตรยทรง

นบถอ / เปนทตงของพระราชวงแหงสมมตเทพ (ใน พธบรมราชาภเษก กษตรย จะตองทำาพธเสดจเลยบพระนครดวย๐ มการจดลำาดบความสำาคญของเมองลกหลวง หว

เมอง เมองบรวาร / ประเทศราช รายรอบราชธานทเปนศนยกลาง

๐ ราชธานถอเปนศนยกลางทางวฒนธรรม เปนตน แบบของวฒนธรรมทเรยกวา วฒนธรรมหลวง

๐ รายรอบศนยกลางราชธาน จะมเมองลกหลวง เมองบรวาร เมองประเทศราช เรยงรายตาม

ลำาดบความสำาคญและความสมพนธ ทมตอศนยกลางราชธาน

๐ มสถาบนกษตรย (Kingship) เปนศนยกลางเชน เขาพระสเมร ในฐานะผมอำานาจสงสด / เปนเจา

แผนดน มสถานภาพกงเทพหรอสมมตเทพ แวดลอม ดวยพระบรมวงศานวงศและขาราชสำานก ไดแก

ขนนาง ขาราชการ ทคดเลอกมาจาก กำาเนดใน ตระกลทมเชอสายหรออยใกลชดแวดลอมกษตรย

มากกวาการพจารณาคดเลอกจากเหตผลทาง คณวฒ ความสามารถ (ยกเวนรฐเวยดนามทมระบบ

คดเลอก ขาราชการแบบจน)๐ บรรดาขาราชการจะมลำาดบชนตาม ตำาแหนง /

บทบาท / หนาท / ความสำาคญ ในฐานบรวารทแวดลอมสถาบนกษตรยทเปนศนยกลาง

๐ เปนสอกลางประสานใหเกดความคดความเชอ รวมกนและ เปนไปในแนวทางเดยวกนของ

สงคม๐ แมในบางรฐ ผปกครองกบประชาชนมได นบถอศาสนาเดยวกน เชน เขมรสมยพระนคร

แตศาสนาพราหมณ - ฮนดกสงเสรมสนบสนนตออำานาจของกษตรยเทวราชาจนเกดการยอมรบใน

หมประชาชน มชนชนทเดนชด ซงเกดจากการแบงหนาทกนทำางาน

มระบบเศรษฐกจพนฐาน ทขนกบการเกษตรกรรม เพาะปลกขาว และการคาขายกบชมชนโพนทะเล /

ชมชนใกลเคยง

รฐแรกเรม รฐจกรวรรด

๐ อำานาจรฐมอยเฉพาะบรเวณทเปนศนยกลางราชธานและอาณาบรเวณโดยรอบ

เมองหลวงเทานน๐ กษตรยมอำานาจคอนขางจำากด เฉพาะราชธานและอาณาบรเวณโดยรอบ

๐ สภาพการเมองในระยะแรกของเอเชย ตะวนออกเฉยงใตจงประกอบไปดวย

ศนยกลางอำานาจหลากหลาย (Multiplicity of Centers) ในลกษณะนครรฐ / แวน

แควน

๐ รฐและอำานาจรฐทขยายออกไปนอก บรเวณศนยกลาง ราชธานไปยงดนแดน

ชายขอบและ / หรออาจขยายออกไปครอบคลมเหนอศนยกลางอำานาจอนทเลก

กวา หรอทอยขางเคยงได และผนวกรวมดนแดนเหลานนใหกลายสภาพเปนหวเมองหรอเมองลกหลวงของตน

๐ ขยายอำานาจออกไปยงบานเมอง / ศนยอำานาจอนทไกลออกไปใหตกอยในฐานะประเทศราชทตองยอมสวามภกดหรอสง

บรรณาการให หรอยอมเปนพนธมตรดวย

๐ ผนำาตองการเปนใหญสงสดเพยงองคเดยว ในฐานะจกรวรตน (กษตรยทยงใหญเหนอกษตรยทงหลาย) ทำาให ผนำา / กษตรย ตองขยายอำานาจออกไปนอกเหนอดนแดนแหงอำานาจของตน

๐ ตองการขยายอำานาจออกไปใหกวางไกลทสดจนม ขอบเขตจรดทองทะเล มหาสมทร ซงสามารถตอบ

สนองความตองการตามอดมคตและความเปนจรงได อยางลงตว• ตามอดมคต สอดคลองกบคตโลก - จกรวาล ท

ถอวา ทะเล มหาสมทร เปนจดสนสดของจกรวาล• ในความเปนจรง เปนทยอมรบวา ฝงทะเล

มหาสมทร มกเปนทตงของเมองทาคาขาย เปนแหลงเศรษฐกจทสำาคญและเปนศนยรวมวทยาการ

ความรจากอนเดย ซงจะยงประโยชนแกผไดไวใน ครอบครอง อนหมายถง อำานาจสงสด โภคทรพย

ความเจรญของบานเมองในเวลาเดยวกน ดวยเหตน การขยายอำานาจรฐจรดทองทะเล มหาสมทร ไดกลายเปนประเพณทถกกลาวไวใน

จารกของวรกษตรยทงหลายในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

๐ การขยายอำานาจเพอสรางรฐจกรวรรดท ยงใหญกระทำาไดหลายวธ อาท การใช

สงครามขยายอำานาจ / ใชศาสนาเปนเครอง มอเพอสรางการยอมรบอยาสนต / สราง

ความสมพนธทางเครอญาตกบศนยอำานาจ อน / การแลกเปลยนประโยชน / การให

ความคมครองเมอมภย

๐ ความยงใหญของจกรวรรดทสามารถหลอม รวม / ผนวกดนแดนตางๆ ไวในอำานาจของตน

มไดดำารงอยอยางถาวรยงยนตลอดยคสมยแหงรฐจกรวรรด๐สถานภาพของรฐจกรวรรดเปนเชนไร

O.W.Wolter กลาวถงรฐจกรวรรด วา “มขอบเขต/ ปรมณฑลอำานาจรฐ ในลกษณะแกวง

ไกว หรอมสถานภาพยดและหดได คลายหบเพลง โบราณ ขนอยกบอำานาจบารม ของผนำาแตละรฐ

วามมากนอยเพยงใดตอหวเมอง/ ประเทศราช ทจะทำาใหเกดการยอมรบนบถอ/ยอมสวามภกด/สง

”บรรณาการใหและใหการสนบสนนยามสงคราม

๐ ผทมความโดดเดนเปนพเศษจนเปนทยอมรบ / ยอมสวามภกด / ยอมเปนพนธมตรดวย ซงจะตอง

แสดงพระองคใหเปนทประจกษในทางใดทางหนง หรอหลายดานพรอมกน เชน• มความโดดเดนเปนพเศษในการรบ การสงคราม

จนเปนทเกรงกลว

จงจะเปนทยอมรบ / ยอมอยใตอำานาจจากบรรดา รฐ / ศนยอำานาจอนๆ๐ อำานาจบารมนเองกอใหเกดเครอขายความจงรก

ภกดและการเปนพนธมตร (Network of Royalty) จนกษตรยผมากดวยอำานาจบารม ทรงมพระราช

อำานาจแผไพศาลในฐานะ “ ”จกรวรรด และ รฐของพระองคกกลายเปนรฐจกรวรรดทยงใหญ

• เปนกษตรยผทรงคณธรรม / ศรทธา / อปถมภศาสนาอยางจรงจง• เปนกษตรยนกปราชญ / รอบร / ทรงภมปญญา

ในลกษณะเชนน O.W.Wolter เหนวา รฐ จกรวรรดนาจะมสถานภาพใกลเคยงกบมลฑล

(Mandala) ของอนเดยมากกวา เพราะวา การดำารงอยของรฐจกรวรรดมได เปนสถานภาพทอยคงทนถาวร แตขนอยกบอำานาจ

บารมของกษตรยทศนยกลางแหงรฐจกรวรรดทม ไปถง หรอมเหนอหวเมอง / เมองประเทศราชนนๆ

ผลทตามมากคอ การหดตวของขอบเขตอำานาจรฐจกรวรรดทครงหนงเคยมในชวชวตของผนำาทเขมแขง

อำานาจบารมนอาจรวมถงความสมพนธสวน ตว / การสรางความสมพนธเครอญาตระหวางกน /

การแลกเปลยนผลประโยชนจากการไดรบความคมครองปลอดภย แตเมอผนำาทมากดวยอำานาจบารมสนชพลง

เครอขายความสมพนธ / จงรกภกดกอาจสนสดลง

O.W.Wolter กลาววา อำานาจรฐอยใน ลกษณะของการเปนมณฑลมากกวา เพราะ

ขอบเขตของปรมณฑลแหงอำานาจของกษตรยจะมอยเขมขนเฉพาะทศนยกลางราชธาน

เทานน ไกลออกไปจากนน อำานาจทศนยกลางมอยคอนขางคลมเครอไมชดเจน

Milton Osbon กมแนวคดทสอดคลองกน ได เสนอตวแบบ (Model) อำานาจรฐจกรวรรดไวโดยใช

วงกลมเปนสญลกษณแทนวาขอบเขตและอำานาจรฐเปนเชนวงกลมรวมศนยขนาด

ใหญ แตเฉพาะทวงกลมศนยกลางของวงกลมใหญเทานนทกษตรยทรงม

อำานาจอยางแทจรง ไกลออกไปจากวงกลมศนยกลางอำานาจของกษตรยจะลดลงอยางเปนสดสวนกบระยะทางทหางไกลออกไปคลายดงแสงเทยน

“ ” มระบบโครงสร างท อ อนแอและเปราะบาง นนคอ แมรฐจกรวรรดจะมขอบเขต

ปรมณฑลอำานาจทกวางใหญ แตกไมมเอกภาพ เพราะขอบเขตอำานาจทขยายใหญนนประกอบดวย

บานเมองทเปนรฐบรรณาการเลกๆ ทพรอมจะเปน อสระ เมอผนำาหรอกษตรยทศนยกลางราชธาน

ออนแอหรอดอยอำานาจบารมลง และเมอใดทรฐบรรณาการมกษตรยทเขมแขงกจะพยายามปฏเสธสถานภาพทตนตองตกเปนบรวารและพยายามแยก

ตนเปนอสระ สรางเครอขายพนธมตรของตนขนมา เมอมโอกาส และยอมหมายถง ความเสอมสลาย

ของรฐจกรวรรดเดม

สภาพเชนน ทำาใหการเมองในอดตของเอเชยตะวนออกเฉยงใตสมยโบราณเตมไปดวย

สงคราม / มศนยอำานาจทงใหญและเลกอย มากมาย / มศนยกลางอำานาจทเปลยนแปลงไป

มา โดยศนยอำานาจทเกดขนใหมอาจขยาย ขอบเขตออกไปเหลอมลำา / ทบซอนขอบเขต

ศนยอำานาจเดมกได

เปนองคประกอบสำาคญของรฐทกษตรยตองการ ܀ควบคมไวยงกวาดนแดนประชากรเปนแรงงานทงในภาคเศรษฐกจ ܀ การ

ทำามาหากน / การสงคราม /การกอสรางงาน ศลปะ / สถาปตยกรรมตางๆ܀ ประชากรมอสระในการอพยพโยกยายถนทอยได เสมอ เพอคณภาพชวตทดกวาหรอหนภยสงคราม

๐ ชกชวน ใหเขามาตงหลกแหลงเปนพลเมอง๐ ควบคม ออกมาตรการควบคมภายใตระบบ

การเกณฑแรงงาน / ระบบไพร๐ กวาดตอน - จากรฐทแพสงคราม(เทครว)

แตละรฐจงหามาตรการ ܀ เพอควบคมและเพม จำานวนประชากร ดวยวธการตางๆ อาท

๐ กวาดจบ - สงกองทพไปไปกวาดจบชาวปา ชาวดงมาเปนแรงงาน หรอทาสรบใช

เปนขาของแผนดน ܀

ตองยอมถกเกณฑ ܀แรงงาน܀ ตองเปนทหารยามสงคราม܀ ตองเสยภาษ

1. เขตวฒนธรรมอนเดย 2. เขตวฒนธรรมจน 3. เขตวฒนธรรมฟลปปนส

ม 2 รปแบบ 1. รฐชลประทานภายในแผนดน 2. รฐชายฝงทะเล

อยในเขตแผนดนใหญ อาท นครวด, มะทะรม, พกาม, สโขทย, อยธยา เปนตน

การดำารงอยของรฐขนอยกบการทำาการเกษตรและการทำาชลประทาน

ประชากรไมมกรรมสทธในทดน, ตามทฤษฎ เปนของกษตรย

ผลผลตทไดจากการใชประโยชนจากทดน ตองสงใหรฐในรปแบบบรรณาการ

เปนสงคมทมการแบงชนชน, ความเหลยมลำา ทางชนชนสง

การเมองการปกครอง ซบซอน, ปกครองโดยกษตรย

กษตรยมอำานาจสงสดแคทางทฤษฎ ในทางปฏบตม ขนนางคานอำานาจ กษตรยไม

ไดมอำานาจเบดเสรจ

นกประวตศาสตรชอ วทโฟเกล (Karl August Wittfogel) เรยกสงคมลกษณะนวา เผดจการ

ตะวนออกหรอทรราชตะวนออก ( Oriental Despotism)

การมองสงคมเอเชยตะวนออกเฉยงใต ใน ลกษณะดงกลาว ถอวาไมตรงกบขอเทจจรง

100 % เปนการใชทศนะตะวนตกมองโลกตะวนออก กษตรยรฐโบราณในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

บางพระองคไมไดมอำานาจลนแผนดน หรอม อำานาจเบดเสรจในการกดขประชาชน

เนองจากหลกศลธรรม อาท ทศพธราชธรรมเปนตวแปรสำาคญในการกำาหนดพระราชอำานาจ

กษตรยในทางปฎบต

รฐในแหลมคาบสมทรมลาย, เกาะชวา, เกาะสมาตรา, เกาะบอรเนยว

อาท ศรวชย รายไดของรฐขนอยกบการคาขาย เปนรฐทมลกษณะ โตงาย ตายเรว เสนทางการคาเปลยนเมอใด รฐขาดรายได มโอกาสรบวฒนธรรมตางแดนไดมากกวารฐใน

แผนดนใหญ เนองจากมการเขามาของคนหลาย ชาตพนธ ทเปนพอคาเดนทะเล อาท พอคา

อนเดย, พอคาอาหรบ, พอคาตะวนตก ทำาใหความหลากหลายทางเชอชาตมมาก

ศาสนาอสลามจงแพรหลายไดเรวกวาในแผนดนใหญ

พอคา เปนกลมทมอำานาจทางการเงน กษตรยมอำานาจนอยกวากษตรยทอยในรฐแผน

ดนใหญ กษตรยตองพงพาพอคาในการนำารายไดเขารฐ,

ความรวมมอในการเสยภาษ และตองออกกฎหมายทเออกบการคาขายของบรรดาพอคา

พนททำาการเกษตรกรรม จำากด หากประชากร เพมขนอยางรวดเรว ไมสามารถมอาหารเพยง

พอทจะบรโภคในอาณาจกรได

เขตตอนเหนอของเวยดนาม, อนนม และอาวตง เกย อาท ได เวยต, จามปา เปนตน

ไดรบอทธจากวฒนธรรมจนโดยตรง เนองจากสภาพทางภมศาสตรทมพรมแดนตดตอกน

ลทธขงจอ แนวคดโอรสสวรรค, พระจกรพรรด ธรรมเนยมการสบราชสมบต

อาณาจกรฟนน อาณาจกรเจนละหรออาณาจกรเขมร อาณาจกรจามปา อาณาจกรเวยดนาม อาณาจกรลงกาสกะ อาณาจกรมอญ อาณาจกรพกาม

อาณาจกรฟนน อาณาจกรเจนละ (โจฬะ) อาณาจกรขแมร อาณาจกรจตรมข อาณาจกรละแวก

ฟนนเปนรฐโบราณในกมพชา จดอยในยคกอน พระนคร (Pre Angkhorian Period)

พอล ยจน เพลลออต (Paul Eugène Pelliot ) เปนนกวชาการชาวฝรงเศสทานแรกๆทเขยน

บทความเกยวกบรฐฟนนในชวงตน C20 พอล เขยนบทความ เรอง Le Fou nan ในป

1903 โดยอางองจากหลกฐานจนโดยเฉพาะ จากจดหมายเกตสามกก

การตพมพบทความดงกลาวในฝรงเศสทำาใหเกดการสำารวจแหลงโบราณคดในกมพชาและเวยดนามใตมากขน

ตะวนออกจรดดนแดนจามปาของเวยดนาม ตะวนตกกนพนททราบลมแมนำาเจาพระยา ภาคใตมอำานาจเหนออาณาจกรลงกาสกะ และ

เมองตามพรลงค

ประวตศาสตรกระแสหลกกลาววาเปน อาณาจกรเรมแรกของพวกเขมร ตงแต C1 –

C5 ตามหลกฐานจน หลกฐานโบราณคด ระบวา มคนตงถนฐานใน

บรเวณภาคใตของเวยดนามและกมพชาตงแต500 – 400 BC

เหมอนกบรฐโบราณในแผนดนใหญทวไป ท พฒนาจากสงคมเผา มาเปนสงคมรฐ (จาก

หมบาน เปนรฐ) ตงอยทราบลมแมนำาโขงตอนลาง เปนรฐชลประทานในแผนดนใหญทประชาชน

ดำารงชพดวยการเกษตร มเทคโนโลยในการจดการระบบชลประทาน

เชน ขดคลองกนนำา มเมองทาคอ เมองออกแกว เมองหลวงชอเมอง วยาธประ ใกลกบ จงหวด

เปรเวง ในกมพชาปจจบน คำาวา วยาธประ แปลวา เมองแหงกษตรยนาย

พราน

คำาวา ฟนน มาจากหลกฐานประเภทบนทกการ เดนทางของชาวจน 扶南

หมายถงดนแดนทอยทางตอนใตของจน โดย เฉพาะบรเวณทราบลมสามเหลยมปากแมนำาโขง

( เวยดนามใต – กมพชาในปจจบน) ยอรจ เซเดส (George Coedes)

นกโบราณคดชาวฝรงเศสในชวง C19 สนนษฐานวา คำาวา ฟนน มาจากภาษาเขมร

โบราณแตถกบนทกและอานออกเสยงดวย ภาษาจน

เซเดส สนนษฐานวา คำาวา ฟนน มาจากคำาวา พนม แปลวา ภเขา

ตอมานกจารกทชอวา โคด จาค (Claude Jacques) ไดแยงวา เซเดส ตความคำาวาฟนน

ผด กลาวคอ เซเดส ตความ คำาวา ฟนน จาก ภาษาสนสฤกต ทปรากฏในจารกสมยพระเจา

ภววรมนท 1 (Bhavavarman I) พระเจาภววรมนท 1 มชวตในชวง C6 หางจาก

สมยการตงรฐฟนนประมาณ 500 กวาป โคว จาค อางวา คำาวา พนม ตรงกบภาษาเขมร

สมยใหม ซงแปลวาภเขา ฉะนนคำาวา พนม ในภาษาเขมรโบราณนาจะมอกความหมายหนง

คำาวา นน (nan) หรอ นาม (นาม) ในหลกฐาน ของจน หมายถง ดนแดนทางใต เชนเดยวกบคำา

วา อนนม, โชนน เปนตน คำาวา ฟนน ตามการตความของคนจนในสมย

กอน นาจะหมายถง ดนแดนทางแปซฟกใต(South Pacific)

คำาวาสวรรณภมในหลกฐานอนเดย นาจะหมาย ถง ฟนน

โคด จาค ยงเสนอวา เราไมควรใชคำาวาฟนนในการใชเปนชอของเมอง, หรอชออาณาจกร

สำาหรบชอเมองหลวง วยาธประ = เมองนาย พราน (City of Hunter) ผเสนอชอนเปนทาน

แรกคอยอรซ เซเดส โคด จาค โตแยงวา คำาวา วยาธะ ไมนาจะแปล

วานายพรานในภาษาเขมรและสนสกฤต แตนา จะแปลวา นกวางกบดก (Trapper)

กษตรยฟนน นยมสรางวดและปราสาทไวตามยอดเขา

จดหมายเหตบางฉบยของจน เชน จดหมายเหต ราชวงศฮน จงใหสมญานาม กษตรยฟนน วา

เจาแหงภเขา พระนามของกษตรย จะลงทายดวยคำาวา วรมน คำาวา วรมน แปลวา ผอยใตอปถมภ เปนภาษา

สนสกฤต ซงนาจะไดรบอทธพลมาจากพระนามของกษตรยอนเดยโบราณ

ชาตพนธอาจจะเปนไดทงขอม-เขมร- มอญ และ พวกจาม

สงคมนาจะเปนพหสงคมทประกอบดวยคนหลายเชอชาต

นกวชาการหลายคน อาท ไมเคล วเคอร(Michael Vickery) ไมสามารถหาขอสรปไดวา

ประชากรในฟนนใชภาษาใดในการสอสารกน ศาสนาเปนฮนดแบบไวศวะนกาย เนองจากพบ

เทวรปของพระวษณ (นารายณ)มากกวาเทวรปฮนดอนๆ

นกายไวศวะถอวาพระวษณเปนเทพเจาทสำาคญทสดในตรมรต

เปนลทธทสอดคลองกบความตองการของทองถนเพราะเชอวาพระวษณทรงอวตารมาเปนมนษยเพอปกครองคนทองถนและวรรณกรรม

อนเดยจำานวนมากกลาวถงการอวตารดงกลาว อาท ภควากตา, มหากาพยมหา ภารตะ, มหา

กาพยรามายนะ ศาสนาพทธนกายมหายานนาจะเปนศาสนาของ

ประชาชนควบคไปกบการนบถอผ

“ ” การอวตาร แปลวา การลงมา คอการลงมาเกด “ ” เปนมนษยหรอ การเขาในรางของมนษย

หมายถง พระวษณเสดจลงมาเกดบนโลกมนษย เปนภาคเปนตอนตาง ๆ กนเพอปราบยคเขญใน

โลกใหหมดสนไป ถอเปนปฏบตการอนสำาคญยง ของพระวษณ เมอมยคเขญเกดบนโลกมนษย

พระวษณกจะอวตารลงมาชวยขจดปดเปาเสย

มบนทกจนเกยวกบพระภกษ 2 รปจากฟนนเดนทางไปทจนเพอแปลคมภรพทธจากภาษา

บาล สนสกฤตเปนภาษาจน ตามหลกฐานจน ฟนนนาจะเปนรฐเดยวท

ประกอบดวยเมองเลกๆตางๆรวมเขาดวยกน, ผคนนยมการสก

หลกฐานโบราณคด ทำาใหเราทราบวา ฟนนนา จะเปนรฐทเปนศนยกลางการคาทสำาคญในชวง

C1-C5 เนองจากพบโบราณวตถทเปนสนคาจน, สนคาโรมนทเมอง ออกแกว (Oc Eo)

องกอร โบราย (Ankhor Borai) นาจะเปนศนยกลางของอาณาจกรหรออาจจะเปนแหลงตง

ถนฐานแรกๆของประชากรในรฐน

นอกเหนอจาก หลกฐานทางโบราณคด เชนพระพทธรป, เงนตรา, ถวยชาม, เทวรป และ

ศลปวตถแบบอมราวด (ศลปะอนเดยใต) เราพบตำานานพนเมอง และเอกสารบนทกของ

ชาวจน ตามตำานาน ฟนน กำาเนดราว พทธศตวรรษท 6 บางตำานานกลาววา พทธศตวรรษท 10

อวบ ยงไมมทรวดทรง องคเอว ยงไมมรายละเอยดของกลามเนอ เหมอนศลปะ

แบบคปตะ เนนความสำาคญของเพศแม

เงนตราสมยฟนนเปนเหรยญเงนกลมแบน ทำา ดวยการหลอจากแมพมพ ดานหนงเปนรป

พระอาทตยครงดวงเปลงรศม อกดานเปนรปสญลกษณมงคลเกยวกบคตความเชอในศาสนาพราหมณหรอฮนด

กษตรยองคแรก ชอ ฮวนเถยน แลนเรอมา จากอนเดยมาทฟนน แลวถกนางหลวเย

นางพญาของฟนนปลนเรอ ฮวนเถยน ทำาการ ตอสจนนางยอมแพและแตงงานดวย

ตำานานท 2 มพราหมณผหนง เดนทางมาจากอนเดย

พรอมธนวเศษ มายงชายฝงกมพชา มธดา พญานาคพายเรอมารบ พราหมณ ยงธนใส

ทำาใหนางกลวและยอมแตงงานดวย พญานาค ชวยดมนำาทะเลจนทะเลแหง แลวสรางเมองให

ปกครอง ชอวาเมอง กมโพช

พราหมณชอ โกณธญญะ แลนเรอมาจาก อนเดย ในราวพทธศตวรรษท 10 แลวแตงงาน

กบเจาหญงนาค ซงเปนธดาของพญานาค สตวเทพเจาทชาวพนเมองฟนนนบถอ

ตำานาน เชอถอไดยาก แตแสดงใหเหนถงการทฟนนไดรบอทธพลจากอนเดยซงผสมผสานกบความเชอทองถน

มนกประวตศาสตรไดแสดงขอคดเหนเกยวกบ ตำานานของฟนนหลายทาน อาท

เคนเนธ อาร ฮอลล วเคราะหวา การใชตำานาน เกยวกบพราหมณ เปนการอางเรองราวเพอ

ความศกดสทธของสถาบนกษตรย หรอตวกษตรยเอง

มลตน ออสบอรน วเคราะหวา เรองตำานานนา จะเปนเรองทเลาสบตอกนมาและบดเบอน เพอ

หวงผลทางปฏบตอยางสง สำาหรบคนระดบทเปนผปกครองรฐ

ตำานาน ใชเพอสรางความชอบธรรมใหกษตรย

หลกฐานจนทเกาทสดทบนทกเกยวกบฟนนคอ จดหมายเหตสามกก (S nguó zhìā ) โดย เฉน

โซว (Chén Shòu) นกประวตศาสตร ของราช วงศจน หลงจากสมาเจยน สามารถรวมจนให

เปนแผนดนเดยวกนได - บนทกเกยวกบการทฟนนสงทตมาทมณฑล

หนงในตอนใตของจน - บนทกเกยวกบ กษตรยกกงอของจน สงทตไป

ทฟนน

บนทกของชาวจน ชอ คงไถ

บนทกของชาวจน บรรยายรายละเอยดของ ชาวฟนนวา มผวดำา ผมหยก ลาหลง ทำา

กสกรรมแบบบรรพกาล ถอสจจะ ผคนโอบออม อาร นบถอผ ตามตำานานไทใหญ เรยก ชาวฟ

นนวา พวกยกษ หรอ ผเสอ

นอกจากนนบรรยายถง สภาพของเมองฟนน เชน มกำาแพงลอมรอบ มปราสาทราชวง

ในเรองตวอกษร บนทกจนกลาววา มอกษรใช ลกษณะคลายกบพวกฮ (คลายอกษรอนเดย

โบราณ) มทาสและเชลยศก การพจารณาคด เชน ดำานำาลยไฟพสจน ใชโซ

คลองมอแลวเดนไป 7 กาว รวมถงบรรยายเรองการทดนำา เพอการเพาะ

ปลก ผคนทอฝายและหลอมโลหะได

จดหมายเหตราชวงศถง บรรยายถงการพาย แพของชาวฟนนตอเจนละ (โจฬะ) ทางตอน

เหนอ ทำาใหกษตรยฟนน ตองอพยพหนลงทางใตซงนกประวตศาสตรไดขอสนนษฐานถงการลมสลายของฟนนจากจดหมายเหตราชวงศถง

ฟนนสามารถพฒนาจาก สงคมเผา มาเปน สงคมรฐได เมอราว C1

สงคมฟนนประกอบดวย หมบาน หลายๆแหง แลวขยายออกไป เนองจากประชากรเพมขน จง

ตองขยายททำาการเกษตรออกไป ฉะนน ปจจยสำาคญทกอใหเกดรฐฟนนกคอ

ความสามารถในการขยายททำาการเกษตรจนสามารถรองรบการเพมขนของประชากรได

อกปจจยหนงคอ ความสามารถในการทำา ชลประทาน เพอสนบสนนการทำาเกษตร เชน

ทำานบนำา อางเกบนำา คลองชลประทานสงนำาแลวระบายไปไรนาตางๆ

ตามคมภร อรรถศาสตร ของ เกาฎลยะ ท ปรกษาราชการแผนดนของพระเจาจนทรคปต

ของราชวงศโมรยะ ในอนเดยราว C1 กลาวไว วา การดำารงอยของรฐ นอกจากความเขมแขง

ของกษตรยและกองทพแลว ตองอาศย การทำาชลประทานเพอการทำาเกษตร

อกปจจยหนง คอความสามารถในดานการคา อาณาจกฟนน มเมองทาชอเมองออกแกว

(ใกลๆแหลมญวน)

นกโบราณคดชาวฝรงเศส Louis Mallaret เปนคนแรกทขดคนทออกแอว เมอเดอน

กมภาพนธ พ.ศ. 2485 เมองออกแกวเปนเมองสำาคญทางการคาเมอง

หนงในสมยโบราณ มหลกฐานตะวนตกทกลาวถงเมองออกแกว โดย

เฉพาะบนทกโดยนกภมศาสตรทสำาคญของพระ เจาอเลกซานเดอรมหาราชแหงมาซโดเนย ทชอ

วา ปตอเลม (Ptolemy) ชาวโรมนเรยกเมองออกแกววา คตตการา

(Kattigara) คตตการา นาจะเปนภาษาสนสกฤตทแปลวา

เมองทแขงแกรง เปนเมองตดทะเลใกลปากแมนำาโขงทถกเชอม

ดวยคลองหลายๆสายในกมพชาและตอนใตของ เวยดนาม

ฟนน สงเรอสนคาไปคาขายกบจน และมการสง ทตไปเจรญสมพนธไมตรกบจน อาท

พ.ศ. 1027 ถวายเจดยงาชาง แกจน พ.ศ. 1096 ถวายพระพทธรปทำาดวยปะการง

แกจน เมองออกแกว เปนเมองทาสำาคญ ทแวะจอดเรอ

พกสนคาของพอคาอนเดย และนาจะเปนแหลงททำาใหวฒนธรรมอนเดยเขามาเผยแพรในฟนน

ตงแตชวง C3 เปนตนมา เมองออกแกวเปนตวกระตนใหเกดการผลตเพม

ขนในดนแดน เพอสนองความตองการสนคา ของพอคาทแวะมา

ในชวง C4 เสนทางการคาเปลยนจากอาวไทยและเมองออกแกวไปทเกาะสมาตราและ

อาณาจกรศรวชย รวามถงจนพยายามผกขาด การคาทางทะเลมากขน

ทำาใหเมองออกแกวถกลดความสำาคญทางการ คาลง จนเศรษฐกจของฟนนซดเซา

ชวง C6 ฟนนถกผนวกเขาเปนสวนหนงของอาณาจกเจนละทอยทางตอนกลางของกมพชาคอนไปทางตอนใตของเวยดนาม

ฟนน ไมใช อาณาจกร (Kingdom) จรงอยทอาณาเขตของอาณาจกรฟนนกวาง

ขวาง เอกสารจน แสดงใหเหนถงความผดพลาดใน

การใชคำาศพท คำาวา อาณาจกร หรอKingdom

การมองฟนนวาเปนอาณาจกร หรอ Kingdom เปนการใชมมมองตะวนตก ในการมอง สงคม

ตะวนออก ตามสภาพความเปนจรงของรฐโบราณในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต ฟนนเปนเพยงการรวมเผา ตางๆเขาดวยกน

หวหนาเผาๆหนงอาจจะมอำานาจเหนอเผา ทงหมด แคเพยงชวอายคนและตองอาศยความ

สามารถในการรบ

การแบงชนชนทางสงคม ยงไมเปนโครงสราง ทซบซอนเหมอนรฐสมยหลงๆ ทมความเปนรฐ

จารต เชน นครวด, หงสาวด, อยธยา การสบสนตตวงศ ยงไมเกดขน

ในเรองความสามารถในการจดการเรองเกษตรกรรมและการชลประทานเพอเลยงด

ประชากรทมจำานวนมาก กถกทาทายโดยนก วชาการ เชน ดบบลว เจ แวนเลอ

อางเกบนำาทพบ อาจใชในพธกรรมทางศาสนา เพอความชอบธรรมของลทธเทวราชา มากกวา

ใชเปนแหลงชลประทาน รฐไมไดมการทำาชลประทานขนาดใหญมากนก

กลบกน การทำาชลประทานเปนสงทประชาชน ทำากนเอง

การปลกขาวยงคงอาศยฤดกาลทางธรรมชาต

รงเรองระหวาง C6-C9 เปนอาณาจกรเรมแรกของอาณาจกรเขมร

เปนอาณาจกรทไดรบอทธพลอนเดยจาก อาณาจกรในอนเดยใต อาท จากราชวงศปลลา วะและราชวงศชารกยะ

เปนรฐเดยวทรวม ชมชนเมองทถกปกครองดวย ชนเผาตางๆ ในบรเวณเวยดนามใต, กมพชา,

ดนดอนสามเหลยมปากแมนำาโขง, ทราบสงบรเวณเมอกเขาพนมดงรกในภาคอสานของประเทศไทย

ศนยกลางของเจนละยงไมสามารถหาขอสรปได นกวชาการบางทานเสนอวาอยบรเวณแควน

จำาปาศกดบรเวณภาคกลางของลาว

การศกษาประวตศาสตรอาณาจกรเจนละโบราณตองอาศยหลกฐานทเปนจารกสนสกฤต

และหลกฐานจากจดหมายเหตจน (จดหมายเหตราชวงศสย)

โดยรวมจะมเรองราวเกยวกบกษตรยทองถน, ตำานานการสรางเมองตางๆ รวมถงการอภเษก

สมรสระหวางเชอพระวงษในหวเมองตางๆของเจนละ

จดหมายเหตราชวงศสยระบวา เจนละ เคยเปน ประเทศราชของฟนน ปลดแอกตนเองออกจาก

การฟนนไดในชวง C6 โดยมปฐมกษตรยคอ พระเจาภววรมนท 1

พระเจาภววรมนท 1 ทรงมเชอสายมาจาก พระเจารทรวรมน (Rudravarman) กษตรย

ของฟนน (สนนษฐานวานาจะเปนหลาน) ตอมาพระเจามเหนทรวรมน

(Mahendravarman) (จตเสน) ผเปนพระ อนชาไดขนครองราชยแทน พระองคเปนแมทพ

ทรบเกงตงแตสมยพระเจาภววรมนท 1 อาณาเขตทขยายตวอยางกวางขวางของเจนละมาจากการทำาสงครามของพระองค

ตอมาในสมยของพระเจาอสานวรมน (C7) พระ ราชโอรสของพระเจามเหนทราวรมน ทรงขยาย

อำานาจไปทางดานตะวนตกของกมพชาและได ตงเมองหลวงใหมทเมองอสานประ ใกลกบสม

โบร ไพรกก ( จงหวดกำาปม ธม ในปจจบน) กษตรยองคตอมาคอ พระเจาภววรมนท 2 และ

ตามมาดวยพระเจาชยวรมนท 1

แหลงโบราณคดสำาคญทเมองอสานประอยท แหลงโบราณคดสมโบรไพรกก (Sambor Prei

Kuk) อยทางดานทศเหนอของจงหวดกำาปง ธม ในประเทศกมพชาปจจบน

ในชวง C8 หลงจากรชสมยของพระเจาชยว รมนท 1 เกดปญหาภายในเจนละจนทำาให

อาณาจกรเจนละถกแบงออกเปน 2 สวนคอเจนละบก-เจนละนำา

1. เจนละบก จดหมายเหตของจน ระบวาศนยกลางคอตอนบนของวดภ(แควนจำาปาศกดของลาว) เรยกวา เวนตน หรอ โพเลยว

2. เจนละนำา อยทางใตถกลอมรอบดวยทะเล และเตมไปดวยแมนำา ทะเลสาบ หนอง บง ตางๆ

ประกอบดวยแควนสำาคญตางๆ อาท - แควนพาลาทตยประ - แควนศมภประ - อศานประ (แควนเดมทมเชอสายกษตรยเจนละ

ยคเรมแรกปกครอง) ตอมาเจนละทงสามแควน รวมตวกนภายใต

การนำาของเจาชายปษกรโดยการสมรสระหวางพระองคกบเจาหญงแควนศมภประ

- พระเจาราเชนทรวรมนท 1 เปนปฐมกษตรยเจนละนำาทรวมเปนแผนดนเดยวกน

C8 ประวตศาสตรกระแสหลก วเคราะหวา พวก ชวาจากอาณาจกรมะทะรม (ราชวงศไศเลนทร)

ไดยกทพมาตเจนละ และทำาใหเจนละอยภายใตอำานาจของชวาในชวงระยะเวลาหนง

เรามกจะเขาใจผดวาการรวมเจนละบกและเจน ละนำา เปนอาณาจกรพระนคร (Angkhor

Empire) เกดจากการทกษตรยราชวงศไศเลนทรแหงอาณาจกรศรวชยยกทพเขามาทำา

สงครามกบเจนละ แตปกครองไดไมนานกถก พระเจาชยวรมนท 2 ขบไลออกไป จนสามารถ

ตงอาณาจกรพระนครขนได อาณาจกรศรวชยอยบนเกาะชวา หางไกลจาก

กมพชามาก การคาขายในชวงนศนยกลางและเสนทางการ

คาจากอนเดยสจนอยทเกาะชวา จงไมมเหตผลใดทกษตรยชวาจะตองยกทพมา

ทเจนละ

โดยทวไปเรามกจะเขาใจวาเจนละเปนรฐทแยกออกมาจากฟนนหรอไมกสามารถปลดแอกจาก

การเปนประเทศราชของฟนนได สนนษฐานใหมๆเกยวกบเจนละ คอ เจนละเปน

พฒนาการของรฐฟนน

คำาวาเจนละ เปนคำาทออกเสยงตาม บนทกของ ชาวจน

นกวชาการบางสวน ถอวาเจนละ = อาณาจกร กมพชา

คำาวากมพชา สนนษฐานวานาจะตงตามชอของ ฤาษตนหนงของอนเดยทมชอวา กมพ สวายะภ

วะ (Kambu Swayambhuva)

ยอรซ เซเดส เสนอวา เจนละเปนรฐทไดรบอทธพลอนเดยและสนนษฐานวานาจะมศนยกลางอยบรเวณทราบตอนกลางของแมนำา

โขง ซงอยทางทศเหนอของรฐฟนนเดม นกวชาการสวนใหญมกจะสนนษฐานวากษตรย

เจนละเปนผผนวกเอาฟนนเปนสวนหนงของเจน ละ

เซเดส ยงตงสมมตฐานเพมเตมโดยอางจากหลก ฐานจนวา พระเจาภววรมนท 1 ของเจนละได

อภเษกสมรสกบเจาหญงจากฟนนจนทำาใหฟนนและเจนละเปนทองแผนเดยวกน

บางหลกฐานกระบวาศนยกลางการปกครองอยทเมองเชษฐาประทางฝงตะวนออกเฉยงเหนอ

ของทะเลสาบเขมร (โตนเลสาบ)

ค.ศ.802 – 1431 ศนยกลางของรฐอยทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

มชอวา เมองพระนคร (Angkor) มศาสนสถานทสำาคญคอ นครวด ( หลงจาก

C15 – C17 เรมพบประตมากรรมทางพทธศาสนาในตวปราสาท)

นครวดถกคนพบโดยชาวฝรงเศสใน ค.ศ.1850

ปฐมกษตรยของอาณาจกรกมพชาสมยพระนคร คอใคร ยงไมสามารถระบไดในปจจบน

นกวชาการสวนใหญในอดต มกสนนษฐานวา เปน พระเจาชยวรมนท 2 โดยศกษาจากศลา

จารกภาษาเขมรโบราณทปราสาทสตอก กอก ธม

จารกทสดอก กก ธม เกยวกบ การทำาพธ สถาปนาเปนสกลกษตรย ของพระเจาชยวรมนท

2 อยางไรกตาม พระเจาชยวรมนท2 และพระเจา

ชยวรมนท 3 ไมเคยทงจารกใดๆไว จารกทสดอก กก ธม เปนจารกทมอายในชวง

C11 ( ค.ศ.1050)

โคลด จาค เสนอวา พระเจาชยวรมนท 2 เสดจ กลบจากดนแดนทเรยกวา ชวา

บางจารกใน C 10 ระบวา พระเจาชยวรมนท2 ทรงประกอบพธกรรมพเศษทภเขากเลน ทำาให

ชวา ไมสามารถ ควบคมกมพชาไดอกตอไป โอ ดบบลว วอเตอร และ โคล จาค ไดเสนอเพม

เตมวา พระเจาชยวรมนท 2 ทรงเสดจทำาศกทว กมพชาเพอเปนการรวบรวมแวนแควนตางๆ

กษตรยองคตอมา คอ พระเจาชยวรมนท 3 ตามจารก ระบวา พระองคทรงเปนกษตรยนก

ลาชาง สวนพระราชกรณยกจอนๆไมมบนทกปรากฏมากนก

พระเจาชยวรมนท 3 ทรงจดการเกยวกบ เทวาลยและจารกทหรหราลย เพอสรางความ

ชอบธรรมในฐานะทพระองคสบเชอสายมาจาก ชายาของพระเจาชยวรมนท 2

กษตรยองคตอมาคอ พระเจาอนทรวรมน (ค.ศ.877 – 889)

จารกระบวา ทรงเปนผทำานบำารงระบบ ชลประทาน (อนทรทะทะกะ)

ทรงรบสงใหขดบาราย (สระนำาขนาดใหญ) กวางประมาณ 650 เอเคอร ท หรหราลย เพอ

ใชรองนำาฝนและเพอบชาเทพเจาลำานำา

นอกจานนทรงสรางเทวรปขนเพอ แสดงความ เคารพตอ พระราชบดา และ พระราชมารดา ไว

ทปราสาทพะโค และปราสาทบากอง ใกลกบ เมองหรราลย

พระเจาอนทรวรมนยงทรง ขยายอำานาจออกไป อยางกวางขวาง โดยเฉพาะบรเวณภาคอสาน

ของไทย พระราชโอรสของพระองค ทรงพระนามวา พระ

เจายโศวรมน (ค.ศ.889 – 910) ขนครองราชยโดยการทำาสงครามกบพระราชอนชา

ตามจารกสดอก กก ธม ระบวา ทรงตงเมองยโศ ประ เปนราชธาน (ทศเหนอของเสยมเรยบใกล

นครธม) เปนศนยกลางจนถง C14 อกพระนามหนงคอ กษตรยเรอน (The Leper

King)

จารกประมาณ 6 หลก ทพบทางดานตะวนออก เฉยงใตของกมพชาระบวา พระองคทรงอางวา

พระราชมารดาของพระองคทรงสบเชอสายมาจากกษตรยฟนน

ซงนอกจากจะเพอสรางความชอบธรรมแลว ยงสะทอนถงประเพณของกษตรยกมพชาในการ

เคารพญาตฝายมารดา จารกประมาณ 12 หลก ระบวา พระองคทรง

สรางศาสนาสถาน (ปราสาทหน) ประมาณ 100 แหง ทกแหงจะมทพกใหกบกษตรยเวลาเดนทาง

มา พระองคสรางปราสาทโลเลย เพอเปนรำาลกถง

พระราชบดาและพระราชมารดาโดยเปนเทวาลย มนำาลอมรอบ (ปจจบนไมคอยสมบรณเพราะพง ทลายลงในป พ.ศ.2511)

มการสรางบาราย ชอ ยโศทะทะกะ

นอกจากปราสาทโลเลย จารกสดอก กก ธม ยง ระวาถง การสรางเทวาลยทเมองหลวงใหม

บรเวณพนมกนดาล (ปราสาทพนมบาเกง)

พระองคเปนผสราง ปราสาทเขาพระวหารบรเวณพรมแดนประเทศกมพชาและประเทศไทย

ในปจจบน การสรางปราสาทนอกจากสะทอนถงความ

เจรญของศาสนาฮนด-พทธในกมพชาและความปรชาสามารถของกษตรยในการควบคมกำาลง

พล ยงสะทอนถงการเกณฑเชลยจากหวเมองตางๆ

ซงอาจจะกอใหใหเกดชนชนชางฝมอในสงคม เขมรสมยพระนคร

นอกจากนจารกในสมยนยงระบ ถง การเกบ ภาษ (จงกอบ) อยางเปนระบบในอาณาจกรของ

พระองค หรอการเสยคาปรบของคนในสงคม เปนไหม

สวนเรองการเมองไมคอยมจารกใดกลาวถง

ตอมาสมยของพระเจาชยวรมนท 4 (ค.ศ.928 – 942)

โดยทวไปประวตศาสตรกระแสหลกจะระบวา พระองคยายเมองหลวงไปทเมองเกาะแกร

(โฉกครรยาร) เพราะ ยโศธรประ เกดอทกภย เมองเกาะแกร มกจะเปนเมองหลวงทถกลมของ

อาณาจกรเขมรสมยพระนคร

จากการศกษาจารก นกวชาการ เชน เฮอรมน กลเก (Hermann Kulke) สนนษฐานวา

พระองคเปนกษตรยเขมรองคแรกทอางตนวา เปนรางอวตารของพระศวะ (พระองคทรงนบถอ

ไศวนกาย) กลเก เสนอตอวา พระองคประกาศตนเปน

กษตรยหลงจากทระบบเทวราชาทเมองหลวงเกา(ยโศธรประ) เรมเสอม

กษตรยเขมรองคตอมาจงอางตนวาอวตารมา จากพระศวะ ตามพระองค

ทเมองเกาะ แกร พบศวลงก ทมขนาดใหญทสด ในกมพชา

เพอเปนการแสดงพระราชอำานาจ พระองคได สรางปราสาทธมขนทเกาะ แกร ซงถอวาเปนสง

กอสรางทสงใหญทสดในอาณาจกรเขมรใน กรณทไมนบปราสาทนครวด

ปราสาทธม ถกออกแบบคลายกบพรามด ใน อยปต

พระองคทรงโปรดใหมตำาแหนง famrvac (อาจ จะอานวา ตำารวจ) เปนผเกบสวยในอาณาจกร

เขมร โดยสามารถจายเปนรปแบบของขาว, ปลา, พชผลผลต และ เหรยญกได

เดวด แซนดเดอร ผเขยนหนงสอประวตศาสตร กมพชา เสนอวาคำาวา famrvac ตรงกบ ภาษา

เขมรโบราณ ซงนาจะแปลวา ผเกบสวยจากราช สำานก

ผครองราชยตอจากพระเจาชยวรมนท 4 คอ พระราชนดดา พระนามวาพระเจาราเชนทรว

รมน 2 (ค.ศ.944 – ค.ศ.968) ซงมราย ละเอยดในจารกกลาวถงนอยมาก

พระเจาราชเชนทรวรมน 2 ทรงโปรดใหยาย เมองหลวงกลบไปท เมอง ยโศธรประ โดยทรง

ใหมการบรณะเมองขนใหม

ยคสมยของพระเจาราเชนทรวรมนท 2 = ยคแหงสนตสข

ทรงทำาสงครามชนะอาณาจกรจามปาทางตะวน ออก

จารกทปราสาทแปรรป กลาวถง การขยายตว ทางการคาเขาไปทางตะวนตก (หมายถงภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอของไทย) - ระบถงการทพระองคทรงมขนตธรรมตอ

พทธศาสนาและการศกษาพระพทธศาสนาของ พระองค

ตอมา พระเจาชยวรมนท 5 ทรงขนครองราชย เปนผสรางปราสาทบนทายสร

หลงจากสมยของพระเจาชยวรมนท 5 (ค.ศ.1001) อาณาจกรเขมรเกดสงครามภายใน ซงนาจะเปนการแยกตวออกของแควนตางๆ

ในชวงน จารกตางๆระบวา มเจาชายจากตอน เหนอของกมพชา สามารถทำาสงครรมและ

รวบรวมอาณาจกรเปนหนงเดยวได เจาชาย องคน เมอขนครองราชย ทรงพระราม

วาสรยวรมนท 1 ในราว ค.ศ.1003 พระองคทรงขยายอาณาเขตมาในอาณาจกร

ละโว (ปจจบนคอประเทศไทย) ทรงตงราชธานทเมองยโศธรประดงเดม ซง

จารกระบ ถงการทพระองครบสงใหขาราชการ มากกวา 4000 คน มาทำาพธสาบานตน

ทรงรเรมใหมการคาขายกบอาณาจกรตางแดน โดยการนำาเอา ขาว วว ควาย ทาส ของปา ไป

แลกกบสนคาอนๆทไมมในกมพชา นกประวตศาสตรวเคราะหวาพระองคทรงทำาให

สภาบนกษตรยเขมแขงขน โดยพจารณา จาก การขยายอาณาเขตและการใชขาราชการ

นอกจากนน ในสมยพระองคยงกอใหเกดสถาบนศาสนา, สถานบนขนนางขนดวย ซงทง2 สถาบนตางมผลประโยชนรวมกนอยางลงตว

มการกระจายอำานาจใหกบขาราชการตามหว เมองตาง

บงคบใหมการเกณฑแรงงาน โดยใหสงกดกบ ขาราชการทองถน