historia do libro
DESCRIPTION
Breve historia do libro dende antigüidade ata os nosos días.TRANSCRIPT
![Page 1: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/1.jpg)
HISTORIA DO LIBRO1. SOPORTES DE ESCRITURA:
TABOÍNAS DE ARXILAPAPIROPERGAMIÑOTABOÍÑAS ROMANASPAPEL
2. FORMATO DOS DOCUMENTOS:ROLO DE PAPIROCÓDICE DE PERGAMIÑO
3. DIFUSIÓN DO LIBRO: CREACIÓN DE BIBLIOTECAS
4. CREACIÓN DA IMPRENTAINCUNABLESO LIBRO, UN OBXECTO COMÚN
5. O LIBRO DO S. XXI6. DÍA DO LIBRO
![Page 2: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/2.jpg)
TABOÍÑAS DE ARXILA
•
Taboíña de escritura cuneiforme, Mesopotamia 3000 a C.
•
Taboíña micénica, Grecia, 1500 a.C.
•Os primeiros documentos escritos fixéronse sobre arxila. O seu contido soía ser de carácter administrativo.
•Escribíase sobre a arxila aínda fresca e se deixaban secar. Ao non cocerse, estas “taboíñas”
podían reciclarse e volverse a utilizar, cando o seu contido xa non era
necesario.
![Page 3: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/3.jpg)
PLANTA DO PAPIRO (CYPERUS PAPYRUS)
•
Os primeiros textos literarios foron escritos sobre papiro.
![Page 4: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/4.jpg)
OBREROS EXIPCIOS FABRICANDO PAPIRO
•
O papiro producíase principalmente ás beiras do Nilo. •
A abundancia deste material favoreceu o desenvolvemento da biblioteca de Alexandría
![Page 5: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/5.jpg)
ELABORACIÓN DE UNHA FOLLA DE PAPIRO (SCHEDA)
Resultado:
![Page 6: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/6.jpg)
FOLLA DE PAPIRO (SCHEDA)
•
Fragmento da Ilíada, de Homero •
Fragmento da República de Platón
O papiro construíase en tiras longas que se enrolaban en volumes
![Page 7: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/7.jpg)
ROLO DE PAPIRO (VOLUMEN)
Base de rolo
•
A palabra volumen, derivaba do verbo volvo, que significaba “enrolar, envolver”
en latín.
![Page 8: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/8.jpg)
ROLOS: ABERTO E PECHADO
![Page 9: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/9.jpg)
CAIXA PARA GARDAR ROLOS (CAPSA)
A capacidade do papiro era reducida, polo que unha obra con frecuencia compúñase de varios rolos ou volumes, que se gardaban nunha caixa cilíndrica ou “capsa”.
![Page 10: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/10.jpg)
MOZO CON CAPSA
![Page 11: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/11.jpg)
ANDEIS PARA ROLOS (SCRINIA)
![Page 12: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/12.jpg)
LECTORES DE ROLOS
•
FILÓSOFOS •
MÉDICO
![Page 13: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/13.jpg)
TINTEIROS (ATRAMENTARIUM)
![Page 14: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/14.jpg)
TABOÍÑAS (TABELLAE)
•
As taboíñas eran de madeira ou marfil e se recubrían con cera (ceratae). Utilizábanse na escola ou como borrador para facer contas. Co calor do dedo polgar a cera volvíase alisar e quedaba lista par un novo uso
•
Á
parte da antiga Roma, tamén se usaron na Idade Media. Algnnhas
ordes monacais, como a de S. Benito, prohibían aos monxes posuílas sen permiso do abade.
![Page 15: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/15.jpg)
PUNZÓN (STILUS)
•
Co punzón escribíase sobre as taboíñas.
•
Para resaltar as letras afumábanse as taboíñas
![Page 16: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/16.jpg)
SAFO CON PUNZÓN E TABOÍÑAS
Fresco de Pompeia
![Page 17: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/17.jpg)
PAQUIO PRÓCULO E A SÚA ESPOSA CON TABOÍÑAS E ROLO
Fresco de Pompeia
![Page 18: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/18.jpg)
NA ESCOLA AVE, MAGISTER!
Relevo que documenta o uso de rolos na escola
![Page 19: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/19.jpg)
UN NOVO MATERIAL: O PERGAMIÑO
Debido a escaseza do papiro e ao monopolio de Exipto sobre este material, en Pérgamo creáse un novo material a partir da pel dos animais: o pergamiñoEste novo material é máis resistente que o papiro e acaba substituíndoo no s. IV a.C.
![Page 20: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/20.jpg)
APARICIÓN DO CÓDICE
•
Nun principio o pergamino
enrólase como o papiro.
•
Despois créase o códice, formado a partir de cadernos cosidos
![Page 21: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/21.jpg)
PASO DO ROLO AO CÓDICE (S. II-IV d.C.)
•
O CÓDICE FOI O PREDECESOR DO LIBRO MODERNO
![Page 22: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/22.jpg)
O CÓDICE TRIUNFA COMO FORMATO ECLESIÁSTICO
![Page 23: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/23.jpg)
CÓDICE (CODEX)
•
CÓDICE CALIXTINO
s. XII Santiago de Compostela.•
Trátase dun manuscrito iluminado (con debuxos) que constituía unha guía de peregrinos.
![Page 24: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/24.jpg)
O PAPEL
•
Os chineses foron os inventores do papel, frabicándoo
a partir de
residuos vexetais (cánabo principalmente) xa no s.I d.C.
•
A técnica segreda
da súa fabricación foi coñecida polos árabes e extendida
polo Islam no
s. VIII
![Page 25: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/25.jpg)
O PAPEL
•
O papel chega a europa
a través dos árabes de Al-Ándalus, creándose sobre o ano 1000 asprimeiras
fábricas de papel en Córdoba.
•
A partir do s. XII o papel comezou a utilizarse nos códices
Fabricación de papel en Al-
Ándalus.
Córdoba, Casa Andalusí
![Page 26: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/26.jpg)
CREACIÓN DE BIBLIOTECAS
•
Xa existían na civilización sumeria, no 4.000 a.c.•
No seu sentido máis moderno xorden na época helenística, no s. III a. C., no ámbito da cultura grega (nos territorios que foran conquistados por Alexandre Magno)
•
Destacan sobre todas, a biblioteca de Alexandría e a de Pérgamo
![Page 27: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/27.jpg)
BIBLIOTECA DE ALEXANDRÍA•
Nas bibliotecas, ademais de copiar as obras dos autores clásicos, facíanse estudos
superiores.•
A biblioteca de Alexandría sufriu numerosos incendios. Nos s. IV e V o cristianismo persegue aos sabios e queima gran cantidade de libros.
•
Foi totalmente destruída no 642 polos árabes
![Page 28: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/28.jpg)
BIBLIOTECAS•
Os romanos construíron bibliotecas, coma un edificio público máis das cidades.
•
Calquera cidadán tiña acceso a elas.
•
Biblioteca de Hadriano, en Atenas
Biblioteca de Celso, en Éfeso
![Page 29: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/29.jpg)
OS MOSTEIROS
•
Co declive do imperio romano, a literatura clásica quedou en mans da Igrexa.
•
O legado literario conservouse nas bibliotecas dos mosteiros a pesares de ser pagán, xa que pola súa gran calidade seguía considerándose como modelo a imitar.
![Page 30: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/30.jpg)
A IMPRENTA
•
Cara o 1450 Johannes
Gutenberg
inventa a imprenta de tipos móbiles
•
Unha das primeira obras que se imprime é
a chamada Biblia de Gutenberg
![Page 31: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/31.jpg)
INCUNABLES
•
Denomínanse incunables (do latín “in cuna”) aos primeiros libros impresos, é
dicir, os libros publicados entre o 1.450 e o 1.500
•
Biblia de Gutenberg
![Page 32: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/32.jpg)
O LIBRO, UN OBXECTO COMÚN
•
Ao longo dos séculos, a imprenta foi facendo o libro accesible a sectores cada vez máis amplos da poboación.
•
No s. XX as edicións de bolsillo
popularizan o libro, facéndoo asequible
a calquera persoa.
![Page 33: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/33.jpg)
O LIBRO NO S. XXI
•
Hoxe en día temos outros formatos de libro ademais do papel, como o dixital. Podemos descargar de internet unha gran cantidade de obras
![Page 34: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/34.jpg)
O LIBRO NO S. XXI
•
Os e-books
ou libros electrónicos
necesitan dun dispositivo (PC ou PAD) para ser lidos. A cambio aforran espazo
e proporcionan luz para a lectura.
•
Acabarán
suplindo ao tradicional libro de papel?
![Page 35: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/35.jpg)
DÍA DO LIBRO
•
O 23 de abril comézase a conmemorar nos anos 20 do século pasado como día do libro, por ser coincidir a data da morte de William
Shakespeare
e Miguel
de Cervantes no 23 de abril de 1616.•
(En realidade non foi o mesmo día, xa que naquela época en Inglaterra rexía aínda o calendario xuliano e a data da morte de Shakespeare
era en realidade
o 5 de maio do noso, xa reformado, calendario gregoriano.)
![Page 36: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/36.jpg)
DÍA DO LIBRO•
Neste día entrégase en Alcalá
de Henares
o premio Cervantes, máximo galardón en literatura castelá.
•
En Catalunya celébrase o día de
san Jordi, e é
costume regalar unha rosa e un libro.
•
Juan Marsé, novelista español, premio Cervantes 2009
![Page 37: Historia do libro](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022013115/5591f1161a28abdb278b46ac/html5/thumbnails/37.jpg)
•
Feito por Susana Losada, IES de Melide (A Coruña), baseado nunha presentación de Gabriel Laguna Mariscal