hiikkaa suuraa kgankabuut s · islaamummaa mul'isee, kufrii gara'atti dho-oyfatu kun...

1

Hiikkaa suuraa Kgankabuut

*Dura dursoo suuran tun{ suuratulkgank-abuut } je'amti .

*Isiin suuraa makkaati aayata{ 1 - 11} ma-lee sun ta madiina'aati,

* Aayanni isi'ii jahaatamii sagali {69}

*Lakkooysi isi'ii diiddamii sagali {29}.

*Isiin eega suuraturruumii buute

ijk * Jalqabni dubbi'ii maqaa rabbiitii .

r q l}*Jecha {alif laam miim} kana rnakgnaa isaa rabbumaatu beekha. ,

t s *Si namni ni seyaa,

v u *Akkanumaan dhiifamuu,

y x w *Matuma amanne jechu'uutin,

} | { z 2} *Kan hin mokkoromne, odoo wanni

iimaanni isaanii jabaa tayu'uufii laafaa tayuu adda baasu isaanitti hin argamne, akkas hin seyin addunyaan tun mana mokkoro'aatii, bakka daI aga'aatii, namni rabbiiti amane, balaa isa tuyxu, takkaa ilmaan isaa tuyxu, takkaa horii isaa tuy-xuun mokkoramuu hin ooIu, ammallee diliiIu :; bbuun jaallaturraa dhooww-amee waan akka zina'aa, waan gaarii Iubbuun jibitu kan akka jihaadaa horii ifii baasee nama haajamaa gargaaru'utti, ibaadaa adda addatti ajajamee, mokko-ramoo hin ooIu, aayanni tun jara amane kan kuffaari miidhef buute .

£ ¢ ¡ � ~¤ *Ummata isaan duraa warra amane mok-

korree jirraajarri sanuu obseeti, diin ifii qabatee irratti goggogee, jazaa warra obsee argatee isinis obsaa, mokkoramuun , aadaa warra amaneetii hanga kan iimaanni jaba'aatifii kuun adda beekkamutti, tanaaf jecha ni mokkoramtanii beekhaa,

§ ¦ ¥ *Duuba rabbiin nama dhuga'aan amane mul'isuuftaa'a

tS Suuraa Kgankabuut

2


« ª © 3} * Akkasuma warra iimaana keessatti

kijibu mulisu'uuf jiraata,maalif namni amanee mokkorame,yoo iimaanni isaa dhugaa taye ni obsa, yoo kaan hin obsuu takkaa ni kafaraa takkaa if ajjeesa .namni obse sawaaba namni biraa argatuu hin dandeenye ,argataa hin be-ekhuu.

± ° ® ¬ *Si warri dilii dalagu ni seyaa,

³ ² *Waan nuti isaan hin qixaan'e, kan nu du-raa bayan, seyanii?

¹ ¶ µ 4}*Yaanni, yookaa firdiin isaanii waa ba-du'uu sun rabbi jalaa baanaa yaadu'uu yo-okaa seyu'uu .

¾ ½ ¼ » º *Namni waan hamtu'uun Rabbii isaa arguu sodaatu, namni sawaaba rabbii argatuu khajeelu argaa rabbiitif haa qophaayuu wa-an gaarii dalagee, waan hamtuu dhiisu'u-rratti obsee,

Â Á À ¿Ã * Argaan rabbii dhiyo'otti dhuftii wanni dhufatti jim hundi dhiyo'oo

Å Ä *Rabbiin kan waan gabroottan isaa je'an hunda dhagayuu,

Ç Æ 5}*Kan waan isaan dalagan hunda beekhu.

É È *Namni qabsoo diinatiifii tan lubbu'uu tan sheyxaanan lolu'uu godhe kan jihaada itti godhe ,

Ì Ë ÊÍ *Dantaa isaatif qabsoo san godha dantaa rabbiitifii mitii, sheyxaanan loluun, waan inni je'u diduu ,

Ó Ò Ñ Ð Ï Î 6}*Rabbiin waan uume hundarraa dure-essaa namaafii, malaayka'aafii, jinni'iifii ibaadaa isaanirraa dureessa, ittin haajamu.

$ # " ! *Warri amanee, waan gaarii dalage, kan iimaanafii dalagaa gaarii akka salaataa wa-litti qabate

' & % *Sababaa dalagaa gaarii saniitii jenne eti, dilii isaanirraa hayn'a, takkaa cubbuu isaa-nii dhiifna,

- , + * ) ( 7} *Sawaaba waan isaan dalaganirra gaa-

3


ri'iiti isaanif kennina dachaa goonee, dal-agaa gaarii takkitti khudhanitti hisaabnefii.

1 0 / .2 *Ilma namaa haadhaa abaatti toIuu isaa dhaamnee jirra, harkaa fuuIan arga'aa jech-aan, waan diliin tayin keessatti dubbii isa-anii dhagayu'uun,

6 5 4 3 *Ammoo yoo haadhaa abbaan kee akka ati kafartee shariika naaf gootu,akka waan nan tayin, waan akka taabotaa, namaa .jinni'iin , mukaa, dhaga'aa ibaadu'utti si dirqan, tak-kaa jaatanii godhan akka ati kafartu,

; : 9 8 7 *Waan ati akka wanni sun Rabbi taate hin beyne,kan inumaa akka isiin rabbin tayin ragaa mul'ata'aan beytu yoo rabbii kee, kan waan hunda uume, dhiisii, waan isan tayin gabbari siin je'anii sitti jali abeessan,

= <> * Rabbitti diIaayuu san keessatti ,isaan hin dhagayin,haadhaa abbaa kee hin je'in

@ ? *Hundi keessan, duutaniiti, gara kiyya dee-bitanii ,

C B A E D 8} *Waan isin dalaydan hunda quban qa-baa isinitti odeessaa, kan gaarii dalagee .; jannata kenneetan kaan ibidda seensisaa beekhaa.

I H G F *Warra amanee, waan gaarii dalage,

M L K J 9}*Warra tole keessa isaan seensifna gu-yyaa qiyaama'aa wajji dirree qiyaama'aa dhufan. hanga qabrii keessa jiranil lee, lub-buun isaanii wajji jiraatti.

S R Q P O N *I1maan namarraa kan afaanin amanee je'u kan gara'aan kaafiraatu jira, namni afaanin islaamummaa mul'isee, kufrii gara'atti dho-oyfatu kun munaafiqa je'amaa,

W V U T *Munaafiqni sun hoggaa kuffaarri islaamu-mmaa inni afaanin mul'iseef, isa cinqe , ka-numa gara'aan kaafiraa,

\ [ Z Y X *Cinqii kuffaaraa san, akka azaaba rabbi godheeti sodatee dubbii kuffaaraa dhag-ayee kafara,

4


a _ ] *Yoo mooyannaan orma islmatiif rabbi keetirraa argatee, horii boojiyan ,

b *Ormi munaafiqaa, ormi islaamatiin akki je'u:

e d cf *Nuti islaarnumrnaa keessatti isiniin wajji jirraa, horii kuffaararraa argatta n nuun ga-yaa je'an, duuba rabbiin akki je`e .

n m l k j i h g 10}*Si rabbiin waan qalbii gabroota isaa keessajiru kan beekhu hin taanee? ni bee-kha jechu',wanni qalbii isaanii keessa jim, iimaana tayuu, kufrii tayuu .

r q p o *Rabbiin akka inni warra qalbi'iin amane beekhu, mul'isu'uuf jiraata,

u t s 11} * Akkuma warra afaanin amane kan gara`aan kaafiraa beekhuu isaa mul'isu'uu jiraatu, saaxil isaan baasee, rabbiin haala mu'minaatifii haala munaafiqaa muI'iseeti, namuufuu wa an inni haqa godhatu kenna.

z y x w v *Ormi kuffaaraa, orma islaamatiin akki je'e:

| { *Kharaa keenya deemaa, diin keenya qaba-dhaa diinaa kiristaanaa tayuu kan yahuu-da'aa tayuu ,

~ } *Yoo nu jala deemun dilii qabaate, dilii te-essan nuutu isinirraa ba'ataa, duuba rabbiin akki je'e

¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡ �§ *Waa takka wanni dilii isaanirraa ba'a tan hinjirtu,

ª © 12}*Isaan akkasje'an sun kijibootaa.

° ® ¬ «± * Jarri kaafiraa sun,qixaaxa dilii isaanit iifii, qixaaxa dilii nama isaan jala deemeti ba'a-tan, namni wahitti nama qajeelche, akka waan ifii dalageetii ,

¹ ¶ µ ³ ² 13}*Ormi sun guyyaa qiyaama'aa waan akkas je'anii kijibanirraa gaafatamu'uuf taa'an.

¾ ½ ¼ » º *Dhugumaan nabi {nuuhg} ummata isa tti erginee jirra, isaa umriin isaa afurtamaa

5


Å Ä Ã Â Á À ¿ *Duuba bara dhibba sagaliifii shantama ummata isaa keessa taa'e, isaa diinaa Rab-bitti isaan yaamu,duuba amanuu didanii ki-jibsiisani

Ç Æ *Bishaan guddaan dachii hunda liqimse, waan biraa dhiisii gaarenillee liqimse, Sun isaan liqimsee dhuman

Ê É È 14}*Isaanii cubbuu dalagu, isaanii kaafiraa

# " ! *Duuba nuuhgifii warra isaan wajji safii-naa yaabbate bishaan jalaa nagaya baafne

' & % $ *Safiinaa san alaamaa, yookaa gorsa,warra

isaan booda dhufuuf goone, akka yoo ergamoota isaanii kijibsiisan akkasitti qixaaxamnaa irra beekhaniif, {nuuhg} eega bishaan kana atii bara jahaatama yookaa sanii oli taa'e, hanga namni dachii tanarratti heddommaatetti

+ * ) ( *Waan ibraahiim ummata isaatin je'e dub-badhu, wanni inni isaaninje'e;

. - ,/ *Rabbi ibaadaa,tokkummaa isaa yaadaa, azaaba isaa sodadhaa, waan inni ji'u dha-gayu'uun,

2 1 0 *Santu isiniif irra caalaa, taabota ibaaduu dhiisaa,

4 3 6 5 16}*Yoo waan isinii tolu kan beytan taatan.

; : 9 8 7 *Wanni isin rabbii achitti gabbartan ,waan faaydaa qabaatii mitii ,

< "Waan mukaafii,dhaga'aafii, waan birarraa tolchitan gabbartanii ,

> =? *Kijiba if biraa kaaftanii, wanni sun rabbitti qixxooyti jettanii ibaaddan,

E D C B A @ Wanni isin rabbi godhattanii, rabbii achitti gabbartan sun,

I H G F *Waa takka isinii godhuu hin dandayan ,rizqii isinii hiruu hin dandayan, isin hin ra-zaqan,

M L K J *Rizqii rabbii isin uumerraa barbaadadhaa ,

N *lsurna ibaadaa tokkummaa isaa yaadaa

6


P OQ *Galata isaaf galchaa,

T S R 17}*Eega duutanii gara isaati deeffamtanii ,waan isin dalaydanirraa isin gaafataa be-ekhaa .

V U *Yoonif ergamaa keessan kijibsiiftan

[ Z Y X W\ *Ummanni isin dura dabre ergamaa isaanii kijibsiisanii jiranii, sun waan ergamaa kee-nya miidhuu miti,

c b a _ ] 18}*Maalif? wanni ergamaa rabbirra jiru waan Rabbiin isaan erge, dirree baasee ib-see ummata isatti geessu', yoo geessee irraa qeebalan, tolte, yoo kijibsiisan balaan isa geessu hin jirtu.

i h g f e d *Si ormi kutfaaraa kan qabriii kaafamanii, azaaba, yookaa jannata, seenuu hin dhug-o'oomsine sun, akka rabbi in waan uumu jalqabee uumu hin laalanii? Yookaa hin beynee?

k jl *Kan eegasii akka jalqabee uumetti dee-bisee uumu .

n m *Dura jalqabee uumu'uufii, eegasii dee-bisuun,

r q p o 19} * Rabbirratti laafa'aa , akkamitti uumaa

duraa eehamanii? rabbiitu jalqabee uumee dhugo'oomsanii, deebisee uumuu dhugo'oomsuu didan? odoo waan hin jirre uumun waan bade deebisu'urra jabaattu, akka namatti ,am moo rabbi biratti wal qixaa.

y x w v u t sz{

*Warra kaafamuun guyyaa qiyaama'aa hin jim je'uun akka jettu: mee biyya lafaa ke-essa yaa'aadhaa, akka rabbiin warra isin duraa uumaa isaanii itti jalqabee eegasii ajj-eese laalaa ,

¡ � ~ } |¢ *Duuba Rabbiin isaan uumee ajjeese sun lammada guyyaa qiyaama'aa uumaa biraa isaan uuma,lafe'eefii biyyee isaan taya-nirraa,

© § ¦ ¥ ¤ £ 20}*Rabbiin waa hundarratti dandaya ', waan inni dandayurraa warra du'e jiraa-

7


chisu'

¬ « ª *Rabbiin nama qixaaxuu fedhe ni qixaaxa

° ®± *Nama rahgmata isaaf godhuu fedheef ni rahgmata .

³ ² 21} *Isin hundi gara isaati deeffamtan.

¶ µ *Isin rabbi hin dadhabsiiftanii, isin dha-qqaba,

½ ¼ » º ¹¾ *Dachi'iifii samii keessattillee isin isan da-dhabsiiftan, jalaa hin baatan jechu'u,

Å Ä Ã Â Á À ¿ *Rabbii achitti waliyyii nama azaaba rab-birraa isin dhoowwu hin qabdan ,

È Ç Æ 22}*Nama isinii tumsee azaaba isaa isin-irraa dhowwu hin qabdan .

Ì Ë Ê É *Warri qur'aana rabbii morome,

Í *Warri qabri'ii kaafamanii rabbii arguu morome,

Ï Î *Isaan garaa muratan ,

Ñ Ð *Rahgmata kiyyarraa, jannata kiyyarraa khajeellaa muratan, waan ittin amanneef jecha,

Ö Õ Ô Ó Ò 23} *Isaan sun, warra ibiddi isaan laalessu isaanif qopheeffame, rabbi in qissaa nabi ibraahiimitti deebi'e akki je'e

$ # " ! *Ummanni ibraahiim, inni karaa rabbitti isaan yamnan, waan bira isaaf hin deebifne,

* ) ( ' & % *Nama kana ajjeessaa takkaa gubaa jechuu malee, waan biraa hin jenne, duuba isa gu-bu'urratti walii galanii ibiddatti darban .

. - , +/ *Duuba rabbiin ibidda isaan itti darban isanirraa nagaya isa baase, akkan gubne go-dhee,

3 2 1 0 *Ibidda sanirraa nagaya isa baasuu keessa guddina ibidda saniitin wajji dhaamsee ak-kan gubne godhee, bakka isaa san yaroo xi-qqoo keessatti caffe magarsuu keessa gors-aatu jira,

8


6 5 4 24} *Warra amantii qabu, kan tokkummaa rabbiitifii dandeytii isaa dhugo'oomsuf, go-rsaatu keessajira

7 *Nabi ibraahiim eega ibidda sanirraa nag-aya bayee, ummata isaa, kan mukgjizaa san argee amanuu dideen akki jere

8 < ; : 9 *Wanni isin rabbii achitti rabbi godhattanii gabbartan ,yookaa ibaaddan

= *Sanamaa waan isin dhaga'aafii waan bir-arraa tolchitanii rabbi jettanii gabbartan

B A @ ? >C *Akka bakka itti wal geessanii wal jaala-ttan isinii tayuuf,addunyaa tanarratti wanni waan san ibaaddaniif akka bakka jaalalaan itti wal geessan isinii tayuufi malee, waan biraatifii miti

I H G F E D *Ammoo guyyaa qiyaama'aa jaalalti isin ji-ddu'uu baatii, gariin keessan garii keessa-nitti kafaree moroma ,

L K J *Gariin keessan garii keessan abaara, siitu rabbitti na kafarsiise je'ee

N M *Hunda keessan aakhira'atti manni isaa ibi-dda, bakkeen isin booda itti aantanibidda,

S R Q P O 25} *Namni ibidda sanitti gubatu'urraa isin dhowwu, takkaa jalaa isin baasu hin jiru je'een nabi ibraahiim .

XW V U T *Duuba {Iuux} ilmi obboleesa ibraahiim nabi ibraahiimitti amane, akka inni nabiyyii taye dhugo'oomse,

Y *Nabi ibraahiim warri biyya isaa kan { kgi-raaq}itti amanuu dinnaan, akkije'e:

] \ [ Z *An biyya Rabbiin kiyya itti godaani naan je'ettan godaana je'ee, kgiraaqirraa shaam-itti godaanee { hgarraan } qubate ,eegasii {Falasxiin}saara'aafii {luuxin}wajji qubate

c b a _ 26}* Rabbiin jabaa hikmaa qabu, tanaafuu hijraa bayi, naan je'ee, namni dura dursoo biyya kufri'irraa goda anuun karaa godha-meef nabi ibraahiimi gaafas umriin isaa to-rbaatamii shani {75} .

9


f e d *Nabi ibraahiimif eega ismaa'iilii ishaag kennine,

g *Ammallee ilma ilma isaa {yakgquub} ilma ishaag isaa kennine ,

k j i h *Eega nabi ibraahiimii nabiyyii hunda ilm-

aan isarraa goone,nabiyyiin eega isaatii dhufi ,takkaa ilmaan ishaag ilma ib-raahiimitti deebi'aa, isaan heddu'uu, takkaa ilmaan ismaa'iil i1ma ibraahiimitti deebi'a sun nabi muhammad qofaa nageenyi isarratti haa jiraatuu,

l *Kitaabban eega Ibraahiirnii buufames, il-maanurna isaa qofarratti gabaabsine, tanaaf ibraahiirn abbaa anbiyaadhaa jedhaniin,

p o n mq *Nabi ibraahiimif addunya'arrarti galata isaaf galchinee jirra sun namni hundi isa faarsu'uu warri diinaa qabna je'u hundi isa jaalalaaf nuti karaa isarra jirra je'ee dha-addata,

w v u t s r 27} *Nabi ibraahiim aakhira'atti warra tole kan darajaa yookaa sadarkaa guddoo ol aantuu argaturraayi .

{ z y x *Waan nabi {Iuux} ummata isaatin je'e du-bbadhu wanni inni isaanii je'ee:

~ } | *Isin dalagaa fokkattuu dalaydanii isin dhi-irti walitti ida'amuu wal fuudhu'uu ,

§ ¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡ � 28}*Dalagaa badduu tana, namni isin dura dalage jinni'iifii namarraa hin jiru.

ª © *Si isin dhiiratti dhuftanii ,

¬ « *Nama karaa yaa'uu kuttanii waan badduu

itti dalagu'uun, hanga namni karaa isaanii yaa'uu dhiisetti, maalif namuu isa-anirraa, cirracha qori'itti naqateeti, kara'arra taa'anii, nama il maltuu deemu ,kan karaa san dhufe namuu cirracha, yookaa dhagaa bii mbe'ee saniin dar-bata ,duuba nama dhagaan isaa irra bu'eetu nama san fuudha, waan inni qabu irraa fudhatee, qaadi'is if biraa qabanii, akkanatti waan hamtuu tana dalag-u'uun, karaa murtanii

± ° ®² *Dachaa yookaa bakka teessanii haasooy-

tanitti waan fokkattu dalaydanii? walitti ida'amu'uun? waan kana dhiisaa, wa-an rabbiin jibuu, dhalaa inni isiniif uume fuudhaa, yoommoo diddanii, badii teessan itti fuftan rabbiin balaa isinitti buusaa beekhaa je'een

10


¶ µ ³ * Jennaanin wanni ummanni isaa isaaf de-ebise ,waan biraa hin taanee,

½ ¼ » º ¹ *Waan dalaynu hin dhiifnuu , mee balaa jettu nutti fidi ,

Â Á À ¿ ¾ 29} *Yoo kan dhugaa dubbattu taate, je-chuu malee waan biraa hin deebifneef.

É È Ç Æ Å Ä Ã 30}*Isaan akkas jennaanin yaa rabbi naa dirmadhuu, na gargaarii azaaba isaan bar-baadan kana itti buusii warra ba daa kana lafarraa fixi, je'een, duuba rabbiin luuxif kadhaa isaa qeebaleef, yookaa dhagayeef.

% $ # " ! *Tanaaf jecha rabbiin, malaaykaa ergee hoggaa nabi ibraahiim ilma ishaaq je'am-uun , ammallee ilma irma isaa yakgquubin garnrnachiisu'uuf itti mayxe

& *Malaaykonni nabi ibraahiim ilmaanin ga-mmachiifte sun akki jetteen

+ * ) ( ', *Nuti warra ganda {luux} kana fixu'uu ya-a'u, je'aniin

1 0 / . - 31}*Warri biyya sanii kuffaaraa.

5 4 3 26 * Jennaan.nabi ibraahiim akki je'een: ganda san keessa nabi luuxitu jira je'eeni,

; : 9 8 7< *Jennaan malaaykonni sun, akki je'een nuti nama ganda san keessa jiru ni beynaa ,

> = *Luuxifii warra isaa nagaya baafna,

@ ? * Jaartii isaa ta kaafiraa malee,

D C B A 32} *Isiin warra azaaba keessatti hafu ta-yuun rabbii biratti, dabree jiraa.

I H G F E *Duuba malaaykonni hoggaa biyya {luux} dhufee {luuxin} wal argan ,

K J *Sabahaa isaanitiifrifate

N M L *Isaanif qalbiin isaa rakkatte , waan isaan suuraa nama babbareeda'aatin, keessum-maa tayanii dhufaniif, umm anni isaa isaa-nitti ka'uu sodaate, hoggaa san isaan mala-aykaa tayuu beysisanii.

11


S R Q P OT *Hin sodaatin, hin yaaddawin,

W V U *Nuti siifii, maatii tee,nagaya baafnaa,

] \ [ Z Y X 33} * Jaartii tee dullattii, kaafirtittii malee, isiin akka warra azaaba keessatti hafurraa taate, firdiin itti muramtee jirtii.

d c b a _ f e

*Nuti warra ganda kanatti azaaba sami'ii buusu`uu deemnaa

j i h g 34} *Sababaa isaan kara'arraa bayaniif.

o n m l k *Dhugumaan araddaa ganda sanii mul'atu milikkataaf yookaa gorsaaf dhiifne, arad-daa yookaa manootii isaanii kan ummata kanarraa warri dura arge .

r q p 35} *Warra aylifatee.isi'iin gorfamuuf harti {hara luux} je'aniin hanga ammaati jirti, tan bakka gandi sun irraa baderra teessu,tan waa keessatti hin jiraanne, hanga bahara du'aa je'anii yaamanitti .

v u t s *Warra {madyan} je'amutti obboleessa

isaanii{shukgayb }erginee jirra isaan ilmaan madyan ilma ibraahiim, shukg-aybis gosuma sanirraayi, akaakiyyeen isaanii {madyani} ilmaan nabi ibra-ahiim afur: ismaakgiil, ishaaq, madyan, mudaayin

z y x w *Duuba shukgeybi ummata isatti dhaqee , yaa ummata kiyya rabbii tokkicha ibaadaa ,waan rabbii tokkicha hin tayin hin gabb-arinaa,

| { } *Azaaba guyyaa qiyaama'aa sodaadhaa,

¤ £ ¢ ¡ � ~ 36} *Dilii dalaydanii dachii hin balleessina

¥ *Duuba dubbii isaa dhagayuu didanii inu-maa kijibsiisan,

§ ¦ *Hoggaa san jibriil isaanitti iyyee, dachiin isaanin sossootee,onneen isaanii dhootee

¬ « ª © 37}*Akkasitti bakka jiranitti jilbiinfatanii dhuman .

12


® *Ummata {kgaadifii}ummata{ thamuud}

je'amu fin'ee jirra, {kgaad} bitti isaanii yaman hadaramawtifii umaan jiddu'u, isaan iramis ni je'aman akkuma oromoo je'arnan, ummanni {thamuud} je'a-mu shannyuma kgaadii, haa tayuu bitti isaanii eega yamanirraa godaananii madiina'aafii shaam jiddu'u , bakka diyaar sgaalihg je'amu, su'uudii keessaa,

³ ² ± °µ *Akka aadifii thamuud itti fin 'e,manneen isaanirraa, beytanii jirtan, ona{ kgaad } kan yamanitti argamuufii, ona {thamuud} kan biyya sa'uudi'ii hijritti argamurraa beytan ,

º ¹ ¶ * Jara fin'e san sheyxaanni kufrii isaanii itti mi'eysee bareechee,

½ ¼ » *Karaa haqarraa isaan dhoowwe,

À ¿ ¾ 38} *Isaan warra aylii qabu turan, haa ta-yuu aylii isaanii jala deemuu didanii ja-llatan.

# " !$ * Akkasuma qaaruunifii, firkgawnafii, ha-maanis fin'ee jirra,

( ' & % *Jara fin'ee san odoo hin fixin dura, mu-usan mukgjizaa mul'attu'uun isaanitti dhu-fee karaa haqatti isaan yaamee,

+ * ) * Addunyaa tanarratti ibaadaa rabbirraa if guddisanii kafaran,

/ . - , 39} *Isaan azaaba keenya jalaa hin baane.

2 1 03 * Jara fin'ee san hunda,dilii isaanitiin isaan qabnee, isaan qixaan'e ,

8 7 6 5 4 *Warra fin'e sanirraa, nama qilleensa jabaa dhagaan keessa j iru itti ergineetu jira, kan akka ummata {Iuux} ,

< ; : 9 *Isaanirraa nama iyyansi dachii sossoosu fixeetu j ira,kan akka ummata {sgaalihg}

A @ ? > = *Isaanirraa nama dachiin liqimsiteetu jira kan akka qaaruun ,

D C BE *Isaanirraa nama bishaanin fin'eetu jira kan akka ummata {nuuhg} kan akka firkgaw-nafii ummata isaa,

13


I H G F *Rabbiin kan dilii malee isaan fixu hin taan

N M L K J 40} *Haa tayuu isaanumaatu dilii dalagee akka badan if godhee if miidhe.

U T S R Q P O *Warri taabota {asnaama} rabbii godhatee rabbii tokkicha achitti gabbaru kan asnaa-mni sun nu fayyaddii yaadu,wanni isaan fa-kkaatan

W V *Sharariitii yookaa saapha phuu,

Y XZ *Sharariitii mana jaaratte, mana roobafii adu'uufii qabanaafii ow'aafii waan isii mii-dhu irraa hin dhowwine,

_ ] \ [ *Irra laafan manaa, mana sharariiti'iiti du-uba warri asnaama{taabota} gabbaru yoo-kaa ibaadu kan nu fayyadaa yaadu haalli isaanii akka haala sharariiti'iiti tan mana isi-'ii hin fayyanne jaarattu,

d c b a 4 1}*Odoo san beekhanii silaa waan san hin ibaadan.

m l k j i h g f en *Rabbiin waan rabbii achitti ibaadan ni beekha, waa takka isarraa hin dhokhatuu, isaan qixaaxu'uu jiraata,

r q p o 42}*Rabbiin jabaa waa hunda injifatu kan kuffaara qixaaxu, kan waan maluu malee hin dalayne.

t s *Fakkeessaa qur'aana keessatti dubbanne san hunda

v uw *Namaaf dubbii ibsu'uu goone takkaa finne

| { z y x 43}*Maymaaka san, namni aylifatu hin jiru ,warra waa beekhu, kan dubbii gad qa-bee laalu malee.

¢ ¡ � ~ }£ *Rabbiin sarni'iifii dachii haqaan uume,

§ ¦ ¥ ¤ *Waan san uumuu keessa ragaa rabbiin da-ndayaa tayuu garsiisutu jira ,

© 44} *Warra rabbii dhugo'oomsuf.

14


° ® ¬ « ª *Qur'aana rabbiin kee sirratti buuse qara'I dubbisi, deddeebisii gara rabbii keetii dhiy-aadhu, siifii ummanni keetis,

² ±³ *Salaata shaman guutii salaati sharuuxafii arkaanafii, adaba isi'ii eeggatu'uun wajji , salaanni utubaa diin islaamii, namni salaatu diin isaa jaare, namni salaata dhiise diin isaa diige ,

¹ ¶ µ º»

*Salaanni waan hamtu'uufii waan fokkat-tuu hundarraa nama dhoowite sun salaata guutanii salaatanii keessatuu waan salaata keessa jiraniin waan hamtuu hin dalagan,

¾ ½ ¼¿ *Zikrii rabbiitu gosuma zikrii rabbi hunda-atu ibaadaa bira hundarra caala takkaa dar-ajaa guddata,

Ä Ã Â Á À 45} *Rabbiin waan is in dalaydan mara dhooysitanuu mul'iftanuu ,qeessitanuu ,gu-ddiftanuu, ni beekhaa quba qabaa, galata isinii galcha, takkaa qoricha isinii qota .

! ( ' & % $ # " )

*Warra kitaaba qabu, yahuuda'aafii nasg-aaraa,karaa gaari'iin malee jecha gaariiin malee arnantiitti hin yaaminaa suuta waan aylii seenu itti hima'aa, raga waan jettanii fida'aa, kan humna hin goone, karaa islaa-mni haqaa isaan beekhuu dandayaniin isla-amatti yaamaa.

- , + *. *Warra isaanirraa isiniin lolu,kan biyya

islaarnaa keessatti, heera islaamni.isa itti bulchu qabatuu didee islaama dura dhaabbate malee, san afaan jaba'aan islaamatti yaamaa, didu humnaan itti yaamaa, maalif ? Roorroo dalaguu isaatiif jecha.

5 4 3 2 1 0 / *Nasgaara`aafii yahuudan yoo kitaaba

isaarirraa waa isrrutti odeessan .warri jettaniin, nuti kitaaba nurratti bu'etti amanne ,ammallee waan rabbi in isinirratti buusetti amanne, je'aa, ammon hin dhugo'oomsina'aa ammallee hin kijibsiisina'aa itti dhiisaa.

8 7 6 *Ammas wanni isaanin jettan, rabbiin {wa-aqni} keenyafii waaqni keessan tokko, kan fakkaataa hin qabne,

15


< ; : 9 46} *Nuti rabbii tokkichatti amanna, dubbii isaati dhageenya. waan inni itti nu ajaje da-layna.

= * Akkuma towraatifii kitaabban biraa isaa-nirratti buufue,

@ ? >A *Qur'aana sirratti buufue

D C B *Warri kitaaba towraat kennineefii itti da-lagan kan akka abdullaahii ilma salaam , kan akka mootii habasha'aa,

F EG * Qur'aanatti ni amanan, ni dhugo'oomsan,

L K J I HM *Warra kitaaba hin qabne , kan qur'aana dura kitaabni irratti hin bu'in kan akka or-ma arabarraayis warra qur'aanatti hoggaa inni bu'u san amanuutu jira,

S R Q P O N 47}*Warra rabbitti kafare malee, namni bi-raa quraana keenya hin moromu,warri eega qur'aanni haqaa namni inni irratti bu'e haqa dubbataa beekee, eegasii qeebaluu, yookaa fudhatuu dide sun kuffaara moromaadhaa deemu.

Z Y X W V U T *Yaa ergamaa kiyya Muhammad,ati odoo qur'aanni sirratti hin bu'in, waan kitaaba taye , kan qaraatun hin taane,

] \ [ *Akkasuma odoo qur'aanni sirratti hin bu-'in , waa takka hin katabdu, waa qara'uufii waa katabuu hin beytu ,

_ *Silaa odoo waa katabu'uufii qara'uu beytee

*Ni shakka, ni mama. .

b a 48}*Ormi yahuuda'aa,Muhammad, kan to-wraat keessatti dubbatame, hin qara'uu , hin katabuu, kun ni katabaa ni qar a'aa waa isaa miti je'aniiti shakkan.

f e d c *Qur'aanni ati dhufteen sun aayaata mu-l'ataa mukgjizaa mul'attuu.

16


k j i h gl *Kan qoma warra waa beekhuu keessatti tiyfamu,

o n m *Aayaata keenya hin moromu, qur'aana hin didu,

r q p 49} *Warra dilaayuu keessa ,wasanaa baye malee.

s *Kuffaarri wanni je'e: .

y x w v u tz *Maalif mukgjizaan quraana hin tayin tan akka ulee muusa'aa , gaala saalihg, Muha-mmadirratti hin buufamne je'an ... duuba rabbiin wanni nabi uhammadiin je'e:

� ~ } | { *Mukgjizaan hundi Rabbi birajirtii .isaatu akka fedhetti,waytii fedhe,abba fedherratti buusaa, ajaja namaatin rabbiin hin deemu,

¥ ¤ £ ¢ ¡ 50}*An ergaa isaa kan isin dinniinu kan di-rree bayee azaaban isin sodaachisee, waan inni naan erge isinitti geessee, akka aman-tan isin godhu, an rabbiitu na dalaysiisa malee, an isan dalaysiisu ji'iin .

« ª © § ¦ *Si nuti qur'aana sirratti buusun, mukgji-za'aaf, isaanii hin gayuu? maalifmukgjizaa biraa barbaadan?

® ¬ *Qur'aana zalaalamii isaanirratti qaraamu, kan hin moofoyne, kan hin dhumne, mu-kgjizaan bira hundi ni dhumti, mukgjizaan qur'aanaa hin dhumtu,duuba mukgjizaa ak-kanaa dhiisaniiti mukgjizaa dhumtu bar-baadanii?

² ± ° *Qur'aana keessa,

³ *Rahgmataatu jira, waan jallinarraa qajeel-lo'otti baasutu jira, sun qananii guddo'oo ra-hgmata bal'aadhaa

*Gorsaatu qur'aana keessajira,

¶ µ 51}*Warra rabbitti amaneef warra waan ati dhufteen dhugo'oomsuf .

17


¾ ½ ¼ » º ¹¿ *Wanni orma kuffaaratiin jettu akkan an ergamaa haqaan isinitti dhufe taye, rabbiin naafii isin jiddu'utti, ragaa tayuun ni gayaa, ragaan biraa hin barbaadamu ,

Ä Ã Â Á ÀÅ *Rabbiin waan sami'iifii dachii keessa jiru hunda beekhaa, waa takka isarraa hin dho-kattu, tanaaf jecha haalli kiyyaafii keessan, isarraan dhukhatuu odo'on kijiba isarra kaa-yee na qixaaxa, akkuma isin qixaaxu ji'iin .

È Ç Æ *Warri waan kijibatti amane sun warra ra-bbi dhiisee waan isan tayin kan akka mu-kaa kan akka jinni'ii kan akka namaa kan akka taabotaa gabbaruu, yookaa ibaaduu,

Ê É *Rabbi isaan uumetti kafaranii moromanii .

Î Í Ì Ë 52}*Warri Rabbi dhiisee waan biraa gab-baru sun isaan warra addunya'aafii aakhir-a'atti khasaaramee hoongaye ,waan iima-ana dhiisanii kufrii filataniif.

" !# *Ormi kuffaaraa qishna'aaf si xiqqeessu-'uuf , dafii azaaba nutti fidi yoo wanni dhu-fteen haqa taye, dhagaa samiidhaa nutti bu-usi, takkaa azaaba nu laalessu nutti fidi siin je'an ,

& % $ *Rabbiin akki je'e: odoo yaroon azaabni isii keessa isaanitti bu'uudhaf godhamte, yookaa maqaa dhawamte, jiraatuu baattee

( ' *Silaa azaabni isaan barbaadan isaanitti dhufa ,haa tayuu waytii santu hin gayinii, tanaaf isaanirraa booda aane,

* ) * Ammoo gaafa waytiin isaa geese ,dinga-tatti ,tasatti azaabni isaanitti dhufa

. - , + 53}*Isaanii ifirraa quban qabne, isaanii wa-ytii inni dhufu hin beyne,

0 / *Isaan azaaba addunya'atti nutti fidi je'anii, akka waan azaabni isaanirraa fago'otti si jarjarsiifatan,

18


5 4 3 2 1 54} *Odoo ibiddi jahannam kaafiraan mar-see jiruu, guyyaa qiyaama'aa kan bakka itti jalaa bayan hin qabne

8 7 6 *Guyyaa azaabni isaan hagoogu,

: 9 *Isaan gubba'aan itti dhufee,

= < ; *Ammallee miila isaanii jalaan itti dhufee, isaan hagoogu .

> *Gaafas kuffaaran rabbiin ni je'a karaa rna-laayka'aatin

C B A @ ? 55}*Qixaaxa waan addunya'arratti dalaguu turtanii dhandhamaa nu jalaa hin baatanii.

F E D *Yaa gabroottan kiyya, kanneen natti amane,

I H G *Dachiin tiyya bal'oodhaa,bakka itti ibaa-daa tiyya mul'isuu dadhabdanirraa, biyya taanitti godaana'aa,

L K J 56}*Achitti na ibaadaa dua sodaaaf.cinqii sodaaaf jaalala biyyaatif, bakka diinni kee-ssan itti is in miidhu hin taa'inaa,du'aniituu biyyaa ammallee waanjaalatan keessaa nu-ma bayanii

P O N MQ *Lubbuun hundi,du'a dhan dhamtii ,du'a-rraa hafiinsi hin jiruu, du'a soda'aaf, diin ke-essan guddisuu hin dhiisinaa

U T S R 57} *Eega duutanii qabri'ii isin kaafneti, gara keenya deebitanii.

Y X W V *Warra rabbitti amanee,waan gaarii dalage

Z *Ni qubsiifna, qubsiisuu hin oollu

] \ [ *Jannata keessa bakka ol aantuu seensifna,

a _ *Jannata masnoo isi'ii keessa manneen isi'ii jala laggeen olii gad yaa'u .

c bd * Kan zalaalamii jannata san keessa jiraatan.

h g f e 58} *Sawaabni warra dalagatee waa tolee, sun jannataa

19


j i *Warri sawaaba gaarii san argatu, warra ibaadaa rabbirratti obse,warra dili'irraa obse , warra balaa isaan tuyxurratti obse,

n m l k 59}* Warra rabbii isaan irratti irkatu, nama obsee Rabbitti irkate.rabbiin bakka inni hin beynee isa razaqa.

v u t s r q p owx

*Bineensa lafarra yaa'u takkaa bararu mee-qaatamiitu jira kan waan jiratun dalagatuu hin dandeenye laafinaaf kan boruuf waa ol

kaayatuu hin beyne. kan waan inni jiraatun hunda isaa hiru kan isi'iifii isinil-le'ee razaqu rabbi, waaqa duuba mu'minni dhuga'aa hiyyummaa soda'aafbakka itti midhamurraa, deemee, biyya birratti galuu hin sodaatu, rabbiitu bakka dha-qetti isa razaqaa, bineensa waan beyne, laalaa sanuu isumaatu razaqaa .. wanni aayanni tun buutef: gaafa dura islaamni dhufe, warri makkaa, kuffaarri warra amane akkaan cinqe hanga diin ifii rnul'isuu dadhaban takkatti, hoggaa san ra-bbiin achirraa godaanaa, biyya diinaa keessan itti mul'isuu dandeessanitti galaa je'een, hoggaa san narnni gariin, biyya horii keessaan qabne, kan sinqii ifiin wajji fudhatuu hin dandeenye keessa akkamiin jiraanna jete, jennaan rabbiin hin sodaatinaa, naatu isin razaqaa, bineensa lallaafa'aayuu, ana atu razaqaa, rabbitti irkadhaa, waan feetan isa khadhadhaa je'een ,duuba akkasurnatti isaan razaqe,

z y *Rabbiin kan waan is in jettan dhagayuu,

| { 60}*Kan waan isin gara'aa qabdan hunda beekhuu .

~ } *Yoo orma kuffaaraa gaafatte,

£ ¢ ¡ � *Eenyu narnni sami'iifii dachii uurne? Je-ttee gaafatte.

¦ ¥ ¤ *Yoo eenyu namni adu'uufii ji'a namaaf laaffisee, akka namaaf ifsan godhe? Jettee gaafatte,

§© *Narnni waan san uume kan akkas dalage rabbi je'an,

¬ « ª 61} *Duuba eega kana beekanii, tokkum-maa isaa yaadu'urraa,isa qofa ibaadu'urraa, eessa mayfaman,yookaa goran .

20


³ ² ± ° ® *Rabbiin gabroottan isarraa , narnaa fedh-eef rizqii baI'isa,isa rnokkoru'uuf galata gal-chaaf moo hin gaIchuu laalu'uuf ,duuba na-ma galata isaa galcheef ni ida'aa kaan irraa mura.

¶ µ *Rabbiin abbaa fedhetti gabroottan isarraa ,rizqii dhiphisa ni obsa moo, hin obsuu laa-lu'uuf . nama obseef jannata kannaa ,kaan azaaba seensisa .

¾ ½ ¼ » º ¹ 62} *Rabbiin kan waa hnda hunda beekhu

kan nama yoo itti bal'ise qajeelu, kan yoo itti dhiphise jallatu ,kan yoo itti dhiphise qajeelufii,kan yoo itti balise jallatu hunda addaan beekhu , kan waan gabroottan isaatii tolu beekhu Rabbi {waaqa} wanni gabroottanirra jiru waan Rabbiin dalage jaalatu'u

Å Ä Ã Â Á À ¿ *Orma kuffaaraa yoo eenyu namni bishaan roobaa sami'ii buuse ? jettee gaafatte,

Ë Ê É È Ç Æ *Kan rooba saniin dachii goggoydee duute jiraachisee ,akka waa magarsitu godhe? eenyu jettee gaafatte,

Í ÌÎ *Namni san dalage waaqa je'an, duuba ak-kamitti rabbii yookaa waaqa waan san uumetti, waan biraa qixxeessan

Ñ Ð ÏÒ *Wanni isaanin jettu galanni kan rabbiiti kan haqa mul'ise. kan afaanuma kees saniin ifitti masakkartan yookaa ragaa baatan

× Ö Õ Ô Ó 63}*Haa tayuu irra hedduun isaanii aylii hin qaban,dubbiin isaanii wal diiydi ,kan waa hunda rabbiitu uumee isaatu razaqa, jecha'aa waan rabbin tayin ibaadan, waan isan tayin gabbaran

" ! $ # *Jiruun addunya'aa waan biraatii miti

& % *Waan nama dagu, kan faaydan isi'ii daflee dhabamtu.

'( *Waan taphaa, kan faaydan takka keessan jirre. ammoo wanni akka tawhiidaa zikrii

ibaadaaa, waan aakhi ra'aati jeamaa isatti rarra'anii dalaguun, tapha hin jeamu . waan kana hin tayinitti rarraanii dalagu'uutu tapha jeama.waan dafee arga-mee

21


, dafee, dhabamu. akkuma tapha joolleee kan walitti qabamanii , taphat anii , waa xiqqo booda adda facean jiruun addunyaaa akkasi

+ * ) *Ammoo jiruun aakhira 'aa, manni aakhira`aa.

- ,. *Isi'i jiruun zalaalamiii tan dhabamne . tan cinqiin keessan jirre .

2 1 0 / 64}*Odoo silaa beekhanii aakhiraaaf dala-guu maraxatan, haa tayuu jiruun aakhira`aa

jiruu addunyaarra caaltii hin beekhanii, tanaaf addunyaaaf dalaguu malee, aakhiraaaf dalaguu dhiisan namni aylii qabu , nama waan faaydaa aakhira'aa qabuufii, waan faaydaa addunyaaa qofa qabu ,adda baree,hanga addunyaa ta-narra jiru,waan faaydaa aakhiraaa isaaf qabu, dalagu. addunyaan tun , rabbi biratti goflaa bookheee hin miizaantuu.

6 5 4 3 *Ormi kuffaaraa , kan rabbi achitti , nam-aafii muka faa gabbaru. hoggaa doonii yaa-bbatanii,balaan isaanii bahara keesa jiru itti argamte tan akka qilleensa jabaa , doonii gara qalchuu faan .

8 7 ; : 9 *Yaa Rabbi nu baasi jeaniiti, rabbii tok-kicha kan waa hunda uume khadhatan diin isaaf qulqulleessanii. kan nam tokkollee isaan wajji hin yaamanne

? > = < *Duuba hoggaa rabbiin,waa hunda uume sun, balaa isaanirraa qabee, bahara keessaa nagayaan lafatti isaan baase

C B A @ 65} *Isaan rabbitti waa qindeessan ,yookaa qixxeessan waan isa hin tayin gabbaranii.

F E D *Nikgmaa yookaa qananii nuti isaanii ke-nninetti kafaru'uu yookaa isii moromu'uu jecha ,bakka isaaf galata galchan itti kaf-aran jechu' ,

GH *Sanama yookaa taabota gabbaru'urratti wal gayanii gammadu'uuf, rabbitti waa qin-deessan, takkaa jarri sun sanamarratti wal gayanii haa qanani'anii

K J I 66} *Qixaaxa isaan mudatu, beekhu'uuf taa'anii .

22


Q P O N M L *Si kuffaarri makkaa hin beynee? akka nuti biyya isaanii {makka} harama yookaa ba-kka nagayaa goone,

U T S RV *Kan namni isaan maddi'ii boojiyamu kan

kuun ajjeefarnu, kan ormi arabaa kan biyoota naannoo isaanii jirt utti,wal fixu,kan isaan waan san hundarraa najaa bayan, kan balaan umma nni biraa keessajiru, isaan hin geenye, waan rabbi in makka keessatti wal ajjeessu'uufii, wal boojiyuu haraam godheef,

X W *Si isaan odoo kana hunda arganuu sana-matti amananii taabota yookaa nama rabbi godhatanii,

\ [ Z Y 67}*Nikgmaa rabbiitifii,Rabbii qananii isa-anii kennetti kafaranii? qananii isaa moro-manii? waan rabbi hin tayin gabberanii?

c b a _ ] *Eenyu namni, nama kijiba rabbirra kaay-erra, dilii, yookaa cubbuu dalage? Namni nama rabbiin hiriyaa qaba je'ee, kijiba rab-birra kaayerra dilii dalage hin jiru jechu'

h g f e di *Takkaa nama nabiyyii isatti dhufe kijib-siise, kan qur'aana kij ibsiiserra eenyutu cu-bbuu dalage? kan isarra cubbuu dalage hin jiru jechu' {haqqiin} nabii, yookaa kit-aabaa,

o n m l k j 68} *Si ibidda jahannam keessa bakkeen kuffaarri qubatu hinjirtuu? nijirti jechu'u.

r q p *Wrri qabsoo nuu jecha godhe , lubbuu ifi-itin wajji qabsoo godhee,dubbii rabbi fudh- rabbii fudhachiisee, sheyxaanan wajji qabsoo godhee,waan inni isatti baree-chu fudhatuu didee,kuffaaran wajji qabsoo godhee, isaanif gad je'uu didee, nama karaa rabbii keessatti qabsoo rabbumaa je'ee godhe, lubbu'uun godhuu, hori'iin godhuu, qalamaan godhuu, afaanin godhuu,

t su *Karaa nu biraan, rahgmata keenyan isaan gayu, isaan qajeelchina.isaanif laaffifna, isaanii tumsinee, gargaarree

z y x w v 69}*Rabbiin warra dalagaa islaamaa tolche wajjiinjira, gargaarsa isaatin .

hiikkaa suuraa kgankabuut s · islaamummaa mul'isee, kufrii gara'atti dho-oyfatu kun...

Documents