5e jaargang _nummer

38losse verkoop > 0 00 euro

mensen, muziek en film

XS VERSIE8 pagina’s

Range Rover & Meridian Opera in de woestijn

Heeft u ook interesse in een Hifidelity Special, mail dan naar info@xingo.nl

Special

2

Wie Range Rover & MeridianWat eerste Trifield 3D-installatie voor auto

Waar ergens in de Woestijn

> reportage

Opera in de woestijn

Range RoveR&meridian

3

Laten we niet te veel over geld praten. De nieuwe genera-tie Range Rover is natuurlijk niet bepaald het koopje van de week. De prijslijst begin een stukje boven de ton, en als je in een topversie wilt rijden kan dat zomaar anderhalf tot twee keer hoger worden. Maar dan heb je ook wat, zoals het ge-zegde luidt. Over de auto zullen we het zo nog wel hebben, maar door de bril van de ‘audiofiel’ kijken we eerst naar de geluidsinstal-latie. Zoals we al eens hebben gezien, heeft moederbedrijf Land Rover een innige samenwerking met het Britse high endmerk Meridian. In de bestaande versies, zoals de Land Rover Evoque, is het resultaat al behoorlijk imposant, maar voor het nieuwe vlaggenschip van hun modellenlijn hebben de Britten in eendrachtige samenwerking een wereldpri-meur gecreëerd.Noem het de overtreffende trap van muziek luisteren. En tevens de overtreffende trap van de beschikbare audiotech-niek. Want naast het op zich al niet te bescheiden Meridian standaardsysteem en de luxere surroundversie is er nu ook het Meridian Signature Reference System. Een wereldpri-meur op wielen.

29 luidspRekeRsVoor het eerst wordt namelijk een speciaal ontwikkeld 3D surroundsysteem in een auto gebouwd. Het signalement van de techniek is zelfs op papier imposant. Er staat 1,7 kW versterkervermogen via een enorm aantal afzonderlijk door geluidsprocessoren ‘gecontroleerde’ kanalen klaar om een immense verzameling van 29 (!) luidsprekers op passende wijze aan te sturen.Ook dat aantal verraadt dat er hier iets heel bijzonders aan de hand is, want het Meridian-systeem voert de geluidsin-stallatie wel heel letterlijk naar nieuwe hoogten. Vier kleine en subtiel weggewerkte speakers in het dak – twee bij de bin-nenverlichting en twee achterin – verlenen het geluid een ef-fect van hoogte. Terwijl je ook in de achterkant van de stoe-len Meridian-speakers aantreft. Zes stuks om precies te zijn.

Ze dienen als ‘middenkanaal’ voor de passagiers achterin. “Zo is het nóg meer alsof je er daadwerkelijk bij bent, wan-neer je naar muziek luistert. Oók achterin de Range Rover,” verklaart een Meridian woordvoerder.

TRifield 3dOm dat allemaal akoestisch op elkaar af te stemmen, ge-bruikten de ontwikkelingstechnici Trifield 3D. Met geraf-fineerde DSP – digital sound processing – levert de installatie over een volle frequentierange een vervormingsarm geluid op álle zitplaatsen af. “Met Meridian Cabin Correction wordt dat voortdurend aan de specifieke omstandigheden in deze autocabine aangepast. Zodat een helder geluid ont-staat waarin de stemmen en instrumenten goed geplaatst worden. Ook in de hoogte dus.”Uiteraard combineren de technici het met al bekende snuf-jes, zoals een systeem dat de verstaanbaarheid van stem-men tijdens een handsfree telefoongesprek of luisteren naar een nieuwsuitzending op de radio optimaliseert.

kapeRs op de kusTMarokko, herfst 2012. Bij een biertje vertelt Jaguar en Land Rover engineering topman Bob Joyce tijdens de perspresenta-tie van de auto met smaak over de ontwikkeling van de bij-zondere installatie. Er waren bijvoorbeeld nogal wat kapers op de kust die Meridian de loef probeerden af te steken.Joyce: “We hadden natuurlijk al een uitstekend audiosysteem in de Range Rover, maar wilden dat voor het signature-sy-steem naar een nog veel hoger niveau tillen. Iets wat verder niemand kan bieden. Het hoort nu eenmaal bij onze filosofie dat deze auto dezelfde kopers aan kan spreken als bijvoor-beeld een Bentley.” Dat nieuws lokte kennelijk heel wat high end-audiomerken aan. Joyce meldt in elk geval glimlachend: “Er waren heel wat kandidaten – je kunt ze zelf wel bedenken – maar die haakten rap af toen duidelijk werd wat onze wen-senlijst was. Wat de installatie in huis moest hebben. We we-ten wat we precies willen en net zo belangrijk: wat de merken

tekst

rob van ginneken

fotografie

Land rover

De compleet nieuwe Range Rover wil het opnemen tegen de upper class. Chique limousines van het slag Mercedes S-klasse

en Bentley. Dat is tamelijk opmerkelijk als je weet dat hij niet alleen op de PC

Hooftstraat thuishoort, maar net zo gemakkelijk door woestijnzand ploegt. En het

verhaal wordt voor de liefhebber extra interessant als je weet dat er ook nog

een wereldprimeur op luistergebied aan boord is: Meridian ontwikkelde de eerste

Trifield 3D-installatie voor een auto.

Range RoveR&meridian

4

> reportage

5

‘We hadden natuurlijk al een uitstekend audiosysteem in de

Range Rover, maar wilden dat voor het signature systeem naar een nog

veel hoger niveau tillen.’

> reportage

6

in huis hebben en wat het prijskaartje is.” Er zit nogal wat lucht tussen wat marketingafdelingen roepen en wat er écht is. We kunnen de Brit via een handig ingelaste excursie naar de Audi A8 met zijn ‘geluidsprojectoren’ één voorbeeld ont-lokken. “Als je naar B&O kijkt, heb je het bij hun topsysteem over veel hogere bedragen en toch lagere specificaties.” samenweRkingHoe is deze installatie uiteindelijk tot stond gekomen? Joyce: “Voor een groot deel hebben we de techniek zelf in het nieu-we design van de Range Rover geïntegreerd. Maar we hebben natuurlijk niet voor niets voor een samenwerking met Meri-dian gekozen: zij zijn als geen ander in staat om de benodigde soundprocessing voor zo’n gecompliceerd systeem te ver-zorgen.” Uiteindelijk is het geheel in samenwerking tussen de Land Rover ontwikkelingsafdeling en die van Meridian ontstaan. “De hele afstelling is in metingen en luistersessies met hen en onze eigen audio specialist Matt Jones tot stand gekomen.” Zoals gebruikelijk houdt Range Rover de laatste details over de leveranciers onder de pet. In dit geval is dat een extra hin-dernis bij de beschrijving van het systeem, want eigenlijk kunnen we zo onder het rijden en zelfs op de parkeerplaats niet een-twee-drie de 29 luidsprekerunits lokaliseren. En een

plattegrondje is niet voorradig. Je vindt ze in ieder geval op het dashboard, tegen het autoplafond, in de vier deuren en op de rug van de voorstoelen stoelen.

subwoofeRMaar waar zit bijvoorbeeld de sub? Dat-ie aanwezig is, wist je meteen. Al was het maar omdat er kennelijk een collega in de testauto had gereden die van een instelling met het type ‘bonke bonke bonk’ houdt. Op zich is het zeker in een auto overigens een goed teken als je op het gehoor niet kunt plaatsen waar het laagste laag vandaan komt. De subwoofer is – zo meldt Joyce - ergens onderin in de kofferbak gebouwd.De grote lijnen van het systeem? Jones wil er wel iets over vertellen. Het front end – zeg maar de radio en speler zelf – van de geluidsinstallatie en informatietechniek komt van Harman. De soundprocessing vanzelfsprekend van Meri-dian, de versterkertechniek is geheel digitaal (Class D) naar ICE-ontwerp en de speakers komen van diverse bronnen. Een ervan is Meridian zelf. Wanneer we in het geluidsmenu duiken, wordt rap duidelijk dat je het kunt krijgen zoals je het hebben wilt. De sweet spot is met de menu-knop simpel naar voren en achteren te schui-ven. Wat daarbij trouwens ook opvalt, is het ontbreken van een stereostand. Volgens Range Rover een bewuste keuze. De

7

oveR hifi.nla/V platform voor de Benelux jaarlijks wordt HiFi.nl 4.4 miljoen keer bezocht door in totaal 1.8 miljoen verschillende mensen. www.hifi.nl

© 2013 Xingo / HiFi.nl

klassieke aanpak was in dit geval natuurlijk ook een beetje vloeken in de spreekwoordelijke kerk.

suRRoundmenu’sWél is er weer de keuze uit diverse surround-instellingen, waaronder de speciale Meridian-stand. Die we uiteindelijk ook kozen. Het valt niet mee om tijdens testritten door een land als Marokko – deels onverhard rijdend – in de fijnere details van het geluid te duiken, maar het staat buiten kijf dat het een lekker relaxed musicerende installatie is die in de absolute top van de carfi meedoet. Vooral voorin, want daar valt het geluidsplaatje toch het best op zijn plaats. Het is absoluut knap waar de processoren met de door Meridian ontwikkelde software toe in staat zijn. Van-zelfsprekend komt dvd-geluid en andere goed opgenomen hoogwaardige muziek fraai door. Maar je staat er toch van te kijken wat zoiets ‘klassiek stereo’ als The Doors met Riders on the storm ook opeens ruimtelijk klinkt, en zelfs een hoogte effect teweeg brengt. Range Rover heeft enorm zijn best gedaan om ook de achter-passagiers geweldig te verwennen. Het geluid is daar prima, maar als we zo vrij mogen zijn: toch niet helemaal zo strak als voorin. Dat wordt wellicht goedgemaakt door verwennerij als een zee van ruimte, fraaie elektrisch verstelbare fauteuils, massagetechniek in de stoelen en de mogelijkheid van viér afzonderlijk instelbare airco’s. Zodat je ook achterin links en rechts afzonderlijk kunt instellen.Daar vind je natuurlijk ook eigen bedieningspanelen van audio, dvd-speler en infotainment met eigen beeld. Vanzelf-sprekend heeft ook deze telg van de Land Rover familie een beeldscherm voorin dat door slimme optische techniek een ander beeld geeft aan de bestuurder dan aan de passagier. Die kan zonder de navi te verstoren een filmje meepikken. Met diezelfde filosofie kunnen passagiers een speciale hoofd-telefoon gebruiken. Het hoort allemaal bij de ontwerpbriefing van de nieuwe auto. Die moet namelijk ook Aziatische markten gaan ver-overen en daar – u voelt hem al – zit meneer de directeur meestal achterin.

Range RoveR lightTot slot nog even de eerste indrukken van de Range Rover zelf. Hij is vijf meter groot, manshoog en heeft een uniek karakter. Je kunt er het terrein mee induiken, maar net zo makkelijk bij de opera of het Amstel Hotel komen voorrij-den. Zonder uit de toon te vallen tussen de chique Mercedes-sen, Bentleys, Porsches en dikke BMW’s. Dat is beslist knap, want in de binnenlanden van Marokko ontpopt hij zich ook als een zeer getalenteerd terreinauto. We slaan vanaf het asfalt bij een Range Rover-routepijl rechtsaf en duiken een paar meter stijl omlaag een greppel in. Omdat daar volgens de mensen van Landrover nu eenmaal de leukste route ligt. We crossen vervolgens dwars door woestijngebied en over hoge zandduinen heen. We doorwaden een riviertje dat later bijna een meter diep blijkt te zijn en tokkelen tot onze ver-bijstering ook nog even door een rotsachtig landschap. Het is verbluffend wat deze gigant in huis heeft.

De Range Rover is niet alleen bijzonder fraai ingericht, maar heeft ook alle mogelijke techniek aan boord om routes te volgen waar zelfs menig terreinautorijder nog een tweede keer over na zou denken. Zijn vierwielaandrijving, vering, en motormanagement kennen net als het audiosysteem tal-loze maatwerkstanden. Zo beschikt de auto over een spe-ciale stand voor ‘kruipsnelheid’ en de luchtvering tilt hem waar nodig hoog van de grond, zodat je overal moeiteloos overheen hobbelt. Soms met drie wielen aan de grond. Of twee. Bij nadere bestudering blijkt dat de Britten de auto van ‘nul’ af nieuw hebben ontwikkeld. Uiteraard zonder het karakte-ristieke uiterlijk al te veel te veranderen. Des te opvallender is het dat hij – onder andere door een geheel uit aluminium op-getrokken koetswerk – niet minder dan 420 kilogram minder weegt. Een wereld van verschil voor het rijplezier, de presta-ties en natuurlijk ook het verbruik. Al is het met 2.160 kilo nog steeds geen vedergewicht.Er is een keuze uit grote V8-diesel- en benzinemotoren, maar ook de ‘basismotor’ doet het naar onze smaak al fenomenaal. Wat heet basis? Het is een 3-liter V6 dieselmotor met een enorme trekkracht van (voor de kenners) 600 Nm. Dat is gekoppeld aan een 8-versnellingsautomaat. Het zal duidelijk zijn dat je daarmee als een raket vooruit gaat, en toch ook lek-ker rustig kunt cruisen. Met je favoriete muziek lekker hard. De prijs van de Meridian Signature Reference installatie? In het veen kijkt men niet op een turfje. Feitelijk behoort een steeds betere versie van de Meridian-installaties tot de com-fortpakketten die in de topversies worden geleverd. Niemand bestelt zoiets afzonderlijk, want het hoort bij de aankleding van een Range Rover op niveau. Bob Joyce verwacht dat fijn-proevers die het vlaggenschip van Land Rover bestellen dat doen in een uitvoering inclusief de wereldprimeur van Me-ridian. Het is wat je noemt een unique selling point. De prijs-lijst loopt van 113 mille voor een aardig chique 3.0 TDV6 tot 202 mille voor de 510 pk sterke V8 met een 5-liter compres-sormotor in de absolute topversie Autobiography. Nog even doorsparen dan maar?