het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen
DESCRIPTION
Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen. Jan Doorakkers Utrecht, 25 maart 2014. Opzet presentatie. Voorstellen Vestigingsplaatsfactoren Buitenlandse bedrijven versus binnenlandse starters Verplaatsers / verhuizers Trends en ontwikkelingen Beleidsinvloeden Tot slot. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/1.jpg)
Het hoe, wat en waarom van
bedrijfsverplaatsingen
Jan DoorakkersUtrecht, 25 maart 2014
![Page 2: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/2.jpg)
Opzet presentatie
• Voorstellen• Vestigingsplaatsfactoren• Buitenlandse bedrijven versus binnenlandse starters• Verplaatsers / verhuizers• Trends en ontwikkelingen• Beleidsinvloeden• Tot slot
![Page 3: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/3.jpg)
Voorstellen
• Jan Doorakkers• Afgestudeerd planoloog• Ca. 25 jaar actief in ruimtelijk economisch veld• Werkgevers: adviesbureaus en ondernemersvereniging• Opdrachtgevers: van overheden (van ministeries tot stadsdelen), via
KvK’s en ROM’s tot ondernemersverenigingen en individuele bedrijven en vastgoedeigenaren• En u bent?????
![Page 4: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/4.jpg)
Vestigingsplaatstheorieën
• Drietal theorieën dominant:
• De klassieke of traditionele theorie: laagste kosten bepalen locatie; ondernemer als homo economicus.• De moderne of behaviorale theorie: kennis van de bedrijfsomgeving steeds
belangrijker; interpretatie van beschikbare informatie.• De institutionele benadering: bepalend zijn de formele instituties (o.a. wet-
en regelgeving) en niet-formele instituties (o.a. normen en waarden, conventies); locatie bepaald door investeringsstrategie.
• Nieuw: de evolutionaire theorie: levensfase van bedrijf speelt belangrijke rol.
![Page 5: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/5.jpg)
De traditionele vestiger
![Page 6: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/6.jpg)
De moderne vestiger
![Page 7: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/7.jpg)
De investeringsstrategie
![Page 8: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/8.jpg)
Vestigingsplaatsfactoren
• Het bekende rijtje:
• Bereikbaarheid en ligging• Arbeidsmarkt• Fysieke ruimte• Woon- en leefklimaat
• Sectorale verschillen• Verschillen door de uit te oefenen activiteiten
![Page 9: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/9.jpg)
Sectorale verschillen
• Industrie m.n kosten gedreven / kostenminimalisatie• Groothandel m.n. ligging ten opzichte van de markt (afnemers)• Transport en logistiek m.n. ligging ten opzichte van de markt:
toeleveranciers en afnemers / kostenminimalisatie• Dienstverlening m.n. ligging ten opzichte van de markt (klanten),
arbeidsmarkt en woon- en leefklimaat
![Page 10: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/10.jpg)
Type activiteiten
• Productie: kostenminimalisatie / loonkosten• Assemblage: kostenminimalisatie (loonkosten) en ligging t.o.v.
toeleveranciers en afnemers (transportkosten)• R&D: kennis en expertise; universiteiten; academische ziekenhuizen• Sales: dicht op de markt• Hoofdkantoor: wet- en regelgeving (m.n. fiscaal); politieke stabiliteit
![Page 11: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/11.jpg)
Besluitvormingsproces
• Drie fasen te onderscheiden:
• De oriëntatiefase• De selectiefase• De onderhandelingsfase
• Onderscheid nieuwe vestigers – verplaatsers / verhuizers
![Page 12: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/12.jpg)
Buitenlandse bedrijven
• Verloop zoekproces:
• Reden / aanleiding verplaatsing: • Verplaatsen (deel van de) activiteiten • Uitbreiding marktgebied• Overname / fusie
• Landenkeuze: locatie ten opzichte van markt:• Consumentenmarkt• Grondstoffenmarkt• Toeleveranciers / afnemers (B2B)• Kosten: loonkosten, fiscale mogelijkheden, investeringspremies, etc.
![Page 13: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/13.jpg)
Buitenlandse bedrijven
• Keuze regio of gemeente:• Bereikbaarheid / ligging: aanvoer / afvoer van goederen / producten• Beschikbaarheid ruimte• Arbeidsmarkt: beschikbaarheid en opleidingsrichting en -niveau• Woon- en leefklimaat, o.a. onderwijs en gezondheidszorg voorzieningen, woningaanbod• “gevoel en beleving”
• “Het onderste uit de kan”:• Gemeentelijke dienstverlening• Geen loze beloften• Inzetten op totaalpakket
![Page 14: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/14.jpg)
Binnenlandse starters
• Eigenlijk geen sprake van zoekproces:
• Woonplaats = vestigingsplaats• Woonplaats is vaak:
• Gemeente waar de opleiding is genoten / ‘nieuw’ sociaal netwerk• Gemeente waar het ouderlijk huis staat / ‘oud’ sociaal netwerk
![Page 15: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/15.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• Jaarlijks verplaatst ca. 7% van alle bedrijven • Bedrijf verplaatst bij voorkeur niet:• Vraagt investering: grond, pand, verhuiskosten• Reactie personeel• Bedrijfsproces komt stil te liggen
• Verplaatsing vaak gerelateerd aan levensfase bedrijf• Grote sectorale verschillen• Verplaatsing gerelateerd aan huur dan wel eigendom bedrijfspand• Verplaatsingen onder invloed van overheidsbeleid
![Page 16: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/16.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• 80 – 90% van alle verplaatsers blijft binnen de eigen gemeente• 15 – 20% van de verplaatsers blijft binnen de regio• Max. 5% komt van buiten de regio
• Percentage verplaatsers binnen eigen gemeente neemt toe!!!• Bedrijven van buiten regio zijn op zoek naar specifieke locatie• Meeste aandacht voor incidentele vestigers m.n. vanwege nieuwe
banen
![Page 17: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/17.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• Pushfactoren:1977 1988 1999 2008
Gebrek aan uitbreidingsruimte Gebrek aan uitbreidingsruimte Gebrek aan uitbreidingsruimte Gebrek aan uitbreidingsruimte
Organisatorische overwegingen Organisatorische overwegingen Organisatorische overwegingen Organisatorische overwegingen
Slechte staat Moeilijke plaatselijke Optimistische Optimistische
bedrijfsruimte verkeerssituatie toekomstverwachting toekomstverwachting
Dreigende onteigening/
huuropzegging Slechte staat bedrijfsruimte Geen representatief gebouw Geen representatief gebouw
Geen representatieve omgeving Geen representatief gebouw Slechte staat bedrijfsruimte Slechte staat bedrijfsruimte
![Page 18: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/18.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• Pullfactoren:1977 1988 1999 2008
Mogelijkheid tot uitbreiding Gunstige verkeersligging Gunstige verkeersligging Gunstige verkeersligging
Organisatorische overwegingen Mogelijkheid tot uitbreiding Representatief gebouw Representatief gebouw
Aanwezigheid bedrijfsruimte Gunstige plaatselijke verkeerssituatie Mogelijkheid tot uitbreiding Aanwezigheid bedrijfsruimte
Gunstige verkeersligging Lage prijs grond en gebouwen Aanwezigheid bedrijfsruimte Lage prijs grond en gebouwen
Gunstige plaatselijke Betere bereikbaarheid voor afnemers Meer parkeergelegenheid Representatieve omgevingverkeerssituatie
![Page 19: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/19.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• Opvallende afwezigen in rijtjes push- en pullfactoren:
• Arbeidsmarkt• Overheid
• Relatie met geringe verplaatsingsafstand als verklaring?!
![Page 20: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/20.jpg)
Verplaatsers / verhuizers
• Doorslaggevende keepfactor:
• Arbeidsmarkt, arbeidsmarkt, arbeidsmarkt, …….
![Page 21: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/21.jpg)
Trends en ontwikkelingen
• Afname aantal medewerkers per bedrijf: alle sectoren• Afname aantal vierkante meters bedrijfsruimte: NIET alle sectoren• Afname milieucategorie• Technologische innovaties: m.n. automatisering, robotisering, 3D-
printing• Vervaging onderscheid B2B en B2C• Van koop naar huur• Onderscheid tussen woon- en werkuren vervaagt
![Page 22: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/22.jpg)
Trends en ontwikkelingen
• Bindingspercentage neemt af: aandeel van de werkgelegenheid dat zich bevindt op bedrijventerreinen onder de 30%• Beleidsmatig wordt nog te vaak ingezet op regionale
bedrijventerreinen en kantoorontwikkeling op stationslocaties• Bedrijventerreinenmarkt is vragersmarkt• Kwaliteit in plaats van kwantiteit• Hanteer segmentering die aansluit bij optiek ondernemers• Flexibiliteit en meerwaarde voor het bedrijventerrein centraal in
bestemmingsplan
![Page 23: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/23.jpg)
Beleidsinvloeden
• Scheiding wonen en werken o.i.v. volksgezondheid• Van solitaire bedrijfsvestigingen naar bedrijventerreinen: van private
rol naar publieke rol• Scheiding wonen en werken beleidsmatig nagestreefd• Leefbaarheid woongebieden centraal• Nationaal stimulerings- en spreidingsbeleid, incl. investeringspremies,
vanuit optiek maakbare samenleving
![Page 24: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/24.jpg)
Beleidsinvloeden
• Bedrijfsruimtemarkt werd ‘veranderd’ in aanbodmarkt• Bedrijventerreinontwikkeling werd domein ruimtelijke ordenaars• Wet- en regelgeving meer en meer dominant• Bestemmingsplannen ‘gedomineerd’ door achterhaalde SBI-codes en
milieucategorieën• Segmentering o.b.v. enerzijds kwalificaties (hoogwaardig, zwaar) en
anderzijds sectoren (logistiek)
![Page 25: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/25.jpg)
Beleidsinvloeden
• Nu beleidsmatig ingezet op werklandschappen• Omschakeling van monofunctioneel naar multifunctioneel• Levendigheid en reuring op bedrijventerrein centraal• Pas op: meerwaarde voor bedrijventerrein moet centraal staan• Ga bij segmentering uit van functionele eisen bedrijven:• Bedrijventerreinen voor grootschalige bedrijven• Werklandschappen voor kleinschalige en middelgrote bedrijven• Sector niet relevant, maar ‘gedrag’ / functioneren van het bedrijf
![Page 26: Het hoe, wat en waarom van bedrijfsverplaatsingen](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070403/568139ae550346895da14929/html5/thumbnails/26.jpg)
Tot slot
• Vraag naar bedrijfsruimte is een vragersmarkt!• Nabijheid wordt een steeds belangrijkere factor• Gastvrijheid / optimale dienstverlening• Niet nee, tenzij maar ja, mits• Zet in op behoud reeds gevestigde bedrijven