HBTCHBTCHHasta asta BBaşı aşı TTest est CCihazı(POCT)ihazı(POCT)

Kullanım,Temizlik,KalibrasyonKullanım,Temizlik,Kalibrasyon

Atasam Hastanesi Kalite Atasam Hastanesi Kalite BirimiBirimi

HBTC kan gazı cihazlarını ve HBTC kan gazı cihazlarını ve glukometreyi içerir.glukometreyi içerir.

Glukometre Nedir?Glukometre Nedir?

Bir laboratuvar cihazı olmasına rağmen Bir laboratuvar cihazı olmasına rağmen hastanenin servis katlarında veya ev hastanenin servis katlarında veya ev kullanıcılarının da kullandığı küçük cep kullanıcılarının da kullandığı küçük cep tipi glukometreleri vardır.Bu cihazların tipi glukometreleri vardır.Bu cihazların yanında şeker ölçüm stripleriyle yanında şeker ölçüm stripleriyle birlikte bir adet kalibratör verilir ve o birlikte bir adet kalibratör verilir ve o kutudaki şeker striplerinin ölçümleri bu kutudaki şeker striplerinin ölçümleri bu kalibratörle ayarlanır.Kullanıcılar bu kalibratörle ayarlanır.Kullanıcılar bu işlemi yapınca cihazlarının vereceği işlemi yapınca cihazlarının vereceği sonucun da doğru olacağına inanırlar sonucun da doğru olacağına inanırlar

Oysa bu aslında sadece elektronik bir Oysa bu aslında sadece elektronik bir ayardır ve cihazın elektronik yönden ayardır ve cihazın elektronik yönden doğru çalıştığının teyididir.Test doğru çalıştığının teyididir.Test sonucunun doğru olması için şeker sonucunun doğru olması için şeker stribinin de doğru çalışmalı yani stribinin de doğru çalışmalı yani üretim hatası olmamalı, son kullanım üretim hatası olmamalı, son kullanım süresi geçmiş olmamalı, kapağı açık süresi geçmiş olmamalı, kapağı açık ve nemli ortamda kalıp bozulmuş ve nemli ortamda kalıp bozulmuş olmamalıdır olmamalıdır

Bu tip cihazla yapılan ölçüm ile Bu tip cihazla yapılan ölçüm ile laboratuar da yapılan ölçümden laboratuar da yapılan ölçümden farklıdır. Farkın en önemli sebebi farklıdır. Farkın en önemli sebebi glukometre ile parmak ucundan glukometre ile parmak ucundan alınan tam kandaki seker düzeyinin alınan tam kandaki seker düzeyinin ölçülmesidir ölçülmesidir

Laboratuvarlar da ise kan genellikle Laboratuvarlar da ise kan genellikle koldaki damardan alınır,kanın koldaki damardan alınır,kanın eritrosit,lökosit,trombosit dediğimiz eritrosit,lökosit,trombosit dediğimiz şekilli elemanları ayrılır ve sıvı kısmı şekilli elemanları ayrılır ve sıvı kısmı olan plazmadaki seker düzeyi olan plazmadaki seker düzeyi ölçülür.Bulunan değerler evde ölçülür.Bulunan değerler evde okunanlardan % 10-15 düzeyinde okunanlardan % 10-15 düzeyinde daha yüksek olabilir, tokluk kanında daha yüksek olabilir, tokluk kanında bu fark daha da artabilir bu fark daha da artabilir

Acil olarak kan şekerini ölçen bu küçük Acil olarak kan şekerini ölçen bu küçük cihazlarında kalibrasyonları,merkez cihazlarında kalibrasyonları,merkez laboratuarda ki otoanalizör ile aynı laboratuarda ki otoanalizör ile aynı kontrol kanı cross çalışarak kontrol kanı cross çalışarak yapılmalıdır . Minimum ayda bir kez yapılmalıdır . Minimum ayda bir kez düzenli yapılan bu kontrol sonuçları düzenli yapılan bu kontrol sonuçları hastanenin antetli kağıdına yazılarak hastanenin antetli kağıdına yazılarak sorumlu Biyokimya uzmanı hekim sorumlu Biyokimya uzmanı hekim tarafından kaşe/imza ile kayıt altına tarafından kaşe/imza ile kayıt altına alınıp arşivlenmelidir alınıp arşivlenmelidir

Bu küçük mobil cihazlar Bu küçük mobil cihazlar numaralandırılarak takip edilmeli, numaralandırılarak takip edilmeli, şayet ölçüm sonuçları arasında % 10 şayet ölçüm sonuçları arasında % 10 dan büyük fark var ise cihaz dan büyük fark var ise cihaz “Kullanım Dışı” olarak tasnif edilerek “Kullanım Dışı” olarak tasnif edilerek depoya kaldırılmalıdır. depoya kaldırılmalıdır.

Kabul Kriteri: Kabul Kriteri: Koldan venöz kan alınarak bakılan plazma Koldan venöz kan alınarak bakılan plazma

glikozu açlıkta 80-100 mg/dl normal glikozu açlıkta 80-100 mg/dl normal değerler olarak kabul edilir. değerler olarak kabul edilir.

2. saat tokluk değerleri 80-140 mg/dl 2. saat tokluk değerleri 80-140 mg/dl arasındaki değerler sağlıklı insan normal arasındaki değerler sağlıklı insan normal değerleridir. değerleridir.

Sağlıklı insanda kan sekerinin düşük Sağlıklı insanda kan sekerinin düşük olduğunun kabul edildiği değer 60 ve altıdır. olduğunun kabul edildiği değer 60 ve altıdır. 60-80 aralığı güvenlik aralığıdır. Pek çok 60-80 aralığı güvenlik aralığıdır. Pek çok laboratuvar açlık kan sekerini 60-100, laboratuvar açlık kan sekerini 60-100, tokluk kan sekerini ise 60-140 arasında alır.tokluk kan sekerini ise 60-140 arasında alır.

HBTC KURALLARIHBTC KURALLARI Ölçülebilir bilesenler/objektif kanıtlar:Ölçülebilir bilesenler/objektif kanıtlar: Point of Care Test (Glukometre, kan gazı cihazı Point of Care Test (Glukometre, kan gazı cihazı

vs)vs) Klinikte her hasta bası test cihazı için bir klinik Klinikte her hasta bası test cihazı için bir klinik

yetkilisibelirlenmeliyetkilisibelirlenmeli Görev tanımı yapılmalıGörev tanımı yapılmalı Klinik yetkilisine egitim;Klinik yetkilisine egitim; Preanalitik, analitik ve postanalitik evreler,Preanalitik, analitik ve postanalitik evreler, Kalite kontrol degerlendirme kuralları,Kalite kontrol degerlendirme kuralları, Cihazın temizligi ve bakımı,Cihazın temizligi ve bakımı, Güvenlikle iliskili unsurlar vb.Güvenlikle iliskili unsurlar vb.

Hasta bası test cihazlarının kalibrasyon ve iç Hasta bası test cihazlarının kalibrasyon ve iç kalite kontrol sonuçlarıkalite kontrol sonuçları

saklanmalısaklanmalı Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarında bir Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarında bir

uygunsuzluk tespit ettiğindeuygunsuzluk tespit ettiğinde Arıza durumunda sorunun çözümlenmesi için ilgili Arıza durumunda sorunun çözümlenmesi için ilgili

firmayla iletisime geçmeli ve konu hakkında firmayla iletisime geçmeli ve konu hakkında labratuvarın hasta bası cihaz yetkilisinilabratuvarın hasta bası cihaz yetkilisini

bilgilendirmelibilgilendirmeli Çalısılmıs olan tüm hasta sonuçları kayıt altında Çalısılmıs olan tüm hasta sonuçları kayıt altında

tutulmalıtutulmalı

Hasta Başı Test Cihazlarının (HBTC) Hasta Başı Test Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidirkullanımı düzenlenmelidir

HBTC’nın kullanıldığı bölümlerde HBTC’nın kullanıldığı bölümlerde sorumlular belirlenmelidir.sorumlular belirlenmelidir.

HBTC’nın envanteri tutulmalıdır.HBTC’nın envanteri tutulmalıdır. HBTC’nin bakımı ve temizliği HBTC’nin bakımı ve temizliği

yapılmalıdır.yapılmalıdır. HBTC için kalibrasyon ve kalite HBTC için kalibrasyon ve kalite

kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt altına alınmalı,altına alınmalı,

Kalite kontrol sonuçlarında Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır. başlatılmalıdır.

HBTC’yi kullanacak çalışanlara;HBTC’yi kullanacak çalışanlara;

Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, gereken hususlar,

Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, değerlendirilmesi,

Cihazın temizliği ve bakımı hakkında Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir eğitim verilmelidir

HBTC'de çalışılmış olan tüm test HBTC'de çalışılmış olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıtsonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir.edilmelidir.

Kan Şekeri Cihazı Günlük Kan Şekeri Cihazı Günlük TemizliğiTemizliği

Cihazın kısımlarını sıcak yüzeyle temas Cihazın kısımlarını sıcak yüzeyle temas ettirmeyiziniz.ettirmeyiziniz.

Cihaz özel bir bakım gerektirmez.Cihaza Cihaz özel bir bakım gerektirmez.Cihaza kan veya solüsyon bulaşmadıkça kan veya solüsyon bulaşmadıkça temizlikte gerektirmez.temizlikte gerektirmez.

Cihaza ve test yerine kir,toz,kan Cihaza ve test yerine kir,toz,kan bulaşmasını önleyiniz.bulaşmasını önleyiniz.

Her kullanım sonrası kabında muhafazaHer kullanım sonrası kabında muhafaza

ediniz.ediniz.

Cihazın dışını nemli sabunlu bezle Cihazın dışını nemli sabunlu bezle silebilirsiniz.silebilirsiniz.

Cihaz hassas olduğu için gereken Cihaz hassas olduğu için gereken önemi gösteriniz.önemi gösteriniz.