Dergimizin bu sayısını, Bakanlık olarak ülke genelinde ve toplumun tüm kesimlerinde verimlilik kültürünü yaygınlaştırmak ve kamuoyu oluşturmak amacıyla geçtiğimiz ay organize ettiğimiz Verimlilik Haftasına ayırdık.

Verimlilik Haftası süresince çeşitli kuruluş ve işletmeler, eğitim kurumları, sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerinin temsilcileriyle birlikte, Verimlilik Genel Müdürlüğü uzmanlarının ve yöneticilerinin de konuşmacı olarak katıldığı çok sayıda toplantı, panel ve konferans gerçekleştirildi.

Hafta kapsamında gerçekleşen en önemli etkinliklerden birisi olan Verimlilik Proje Ödülleri programında ödüller sahiplerini buldu. Özel sektör ve kamu kesiminde verim artırma yolunda çaba gösteren kuruluşlar arasında büyük bir rekabetin yaşandığı yarışmada; Büyük (Ar-Ge, Sürdürülebilir Üretim, Süreç İyileştirme), Orta, Küçük ve Mikro Ölçekli İşletmeler ve Kamu kategorilerinde başarıyla uygulanmış örnek projeler ödül almaya hak kazandılar. Ödüllü projeleri tanıtacağımız bir bölümü bu aydan itibaren gelecek sayılarımızda da dergi içinde bulabilirsiniz.

Verimlilik Haftası kapsamında en çok ilgi gören organizasyonlardan bir diğeri Milli Eğitim Bakanlığı ve Vodafone işbirliğinde düzenlenen Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması oldu. Öğrencileri günlük hayatta karşılaştıkları olaylar karşısında gözlem yapmaya, yaşadıkları çevreye duyarlı bireyler olmaya ve toplumsal sorumluluk bilincinin artırılması için fikir üretmeye yönelten yarışmada başarılı olan ortaokul ve lise öğrencileri ödüllerini alırken büyüklere de ders alacakları mesajlar verdiler.

Hafta kapsamında 81 ilimizde Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri koordinasyonunda 200’ün üzerinde etkinlik gerçekleştirildi; verimlilik okullarda, işyerlerinde, sağlıktan tüketici haklarına, eğitimden bilişim teknolojilerine tüm alanlarda ve tüm boyutlarıyla gündemde oldu, tartışıldı.

Dergimizin bu sayısında, 25 Nisan 2016 tarihinde Ankara ATO Congresium Kongre Merkezi’nde açılışı gerçekleştirilen ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Müsteşar Prof. Dr. Ersan Aslan, milletvekilleri, üniversite rektörleri, kamu ve özel sektör kuruluşları, meslek kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının yöneticilerinin ve temsilcilerinin yanı sıra akademisyenlerin ve öğrencilerin de katıldığı 2016 Verimlilik Haftası faaliyetlerine ilişkin bilgiler ayrıntılı olarak yer almaktadır. Emeği geçen tüm çalışanlara ve işbirliğini gerçekleştirmemizde katkısı olan yöneticilere teşekkürlerimizi sunuyoruz.

HAZİRAN 2016

Anıl YILMAZGenel Müdür

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN

AYLIK YAYIN ORGANIDIR

HAZİRAN 2016 YIL: 28 SAYI: 330Bu dergi 6.500 adet basılmaktadır.

ISSN: 1300-2414Yayın Türü: Yerel Süreli

Türkçe - İngilizce

SAHİBİT.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADINA GENEL MÜDÜR

Anıl YILMAZ

GENEL KOORDİNATÖRDilek BİRBİL

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜCangül TOSUN

YAZI KURULU Dilek BİRBİL - Cangül TOSUN - Lütfiye BALKAYA

İNGİLİZCE SAYFA SORUMLUSUGülçin MANZAK AYDIN - Şirin Müge KAVUNCU

WEB SİTESİ SORUMLUSUAytunç AYHAN

FOTOĞRAFLARHakan CANBAKIŞ - Özgür YURDAKADİM

DAĞITIM SORUMLUSUMehtap EMRE

(312) 467 55 90 / 331 mehtap.emre@sanayi.gov.tr

Anahtar dergisinin PDF dosyalarını her aydüzenli olarak e-posta hesabınıza gönderilmesini

istiyorsanız, konu alanına Anahtar yazıp abone@sanayi.gov.tr adresine boş bir e-posta

atabilirsiniz.Dergide yayımlanan yazılardaki görüşler

yazarlarına aittir.

YÖNETİM YERİT.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜGelibolu Sokak No:5

Kavaklıdere 06690 ANKARA Tel: (312) 467 55 90 (10 Hat)

Faks: (312) 427 30 22Faks (Dergi): (312) 467 47 79 e-posta: vgm@sanayi.gov.tr

İnternet: http://vgm.sanayi.gov.trhttp://anahtar.sanayi.gov.tr

GRAFİK TASARIM VE UYGULAMAFulya KOÇ

BASKIELMA TEKNİK BASIM MATBAACILIK

İvedik OSB Matbaacılar Sitesi 1516/1 Sok. No:35 Yenimahalle-ANKARA

Tel:(312) 229 92 65 Faks:(312) 231 67 06

BASILDIĞI TARİHAnahtar dergisinin HAZİRAN 2016 sayısı

20.06.2016 tarihinde basılmıştır. 01

HAZİRAN 2016

İÇİNDEKİLER

15

22

04

05

11

14

15

20

21

22

23

2016 Verimlilik Haftası Açılış Töreni Gerçekleştirildi

Verimlilik Haftası Kapsamında “Verimliliğin Tüketim Boyutu” Paneli Gerçekleştirildi

Bilgi Teknolojileri ve Verimlilik Paneli

Sağlıkta Kalite ve Verimlilik PaneliProf.Dr. Binnur Önal

2016 Verimlilik Proje Ödülleri: Performans Değerlendirme Yönetim Sistemi (PDYS) Projesi

2016 Verimlilik Proje Ödülleri:Makine Ve Sürücü Verimliliğini Artırma Projesi

2016 Verimlilik Proje Ödülleri:Fonksiyonel Analiz Çalışma Grubu (FAÇG) Projesi

2016 Verimlilik Proje Ödülleri:Trambüs (Troleybüs) Projesi

Üniversite-Sanayi İşbirliği Ekseninde Kobi’lerde Dönüşüm: “Verimli Kobi Destek” ProjesiProf. Dr. Aysun SAĞBAŞ - Yrd. Doç. Dr. Doğan HASAN - Arş. Gör. Ozan ÇAPRAZ - Arş. Gör. Necip KARAKURT

24

04

02

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü Fikri Işık’tan Görevi Devraldı

03

23

46

34

43

38

50

46

54

57

58

61

62

63

64

2016 Verimlilik Haftası:Diğer İllerde Düzenlenen Etkinlikler…

2013 Yılı İçin Yıllık Verimlilik İstatistikleri Yayımlandı

Rekabetçi Sektörler Programında Odalar ve Borsalar ile Geliştirilen Projeler

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Alanında Güncel Gelişmeler

Temiz Üretim (Eko-Verimlilik)

Haber

Productivity Week 2016

Bölgesel Verimlilik İstatistikleriRegional Productivity Statistics

Sanayi Göstergeleri Industry Indicators

Bilim ve Teknoloji Göstergeleri Science and Technology Indicators

Ulusal ve Uluslararası Verimlilik İstatistikleri National and International Productivity Statistics

50

HAZİRAN 2016

Yeni Bir Sanayi Devriminin Eşiğinde Umut DEMİRTAŞ

MAYIS 2016

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI FARUK ÖZLÜ FİKRİ IŞIK’TAN GÖREVİ DEVRALDI

04

HAZİRAN 2016

HABER

alacağımız bu bayrağı, daha yükseklere taşımaya çalışacağız. Bakanlık mensubu arkadaşların, fedakarca çalıştıklarını biliyorum” ifadelerini kullandı.

Teknoloji Üretmeyen Bir Türkiye’nin Geleceği OlmazÖzlü, “Teknoloji üretmeyen bir Türkiye’nin, geleceğinin olmadığını” ifade ederek, “Türkiye’nin sattığı ve aldığı belli, arada ciddi bir açık var. Bizim petrol kuyularımız, doğal gaz yataklarımız yok, bu açığı nasıl kapatacağız? Bu açığı teknoloji üreterek, akılla kapatacağız. Sayın Bakanım, bıraktığınız yerden biz devam edeceğiz ve çalışacağız” değerlendirmesinde bulundu. Görevi devreden Işık ise, Özlü’nün sanayinin içinden geldiğini, bürokrasiyi çok iyi bildiğini, ülkesine ve milletine hizmet etmek için yola çıktığını dile getirerek, “Bu noktada gönlümüz gerçekten çok rahat. 25 Aralık 2014 gününden

bugüne kadar çok yoğun bir tempoyla çalıştık. Bayrağı devraldığımız bakan arkadaşımızın yürüyen hiçbir projesini bırakmadık, üzerine yeni çalışmalar yaparak, bakanlığımızın çıtasını biraz daha yükseltmenin gayreti içinde olduk” ifadelerini kullandı. Görevi döneminde Türk otomobili, PARDUS ve Bilişim Vadisi projelerini hayata geçirmek için gayret gösterdiklerini anlatan ve sürdürdükleri diğer çalışmaları anlatan Işık, bakanlığın tüm çalışanlarına özverileri dolayısıyla teşekkür ederek sözlerini şöyle bitirdi: “Türkiye’nin 10 yıl sonra nasıl olacağına bakmak istersek bugün Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının çalışmalarına bakmak durumundayız. Bu noktada işi çok iyi bilen, işin ehli bir arkadaşımızın bakanlık görevine getirilmiş olması benim açımdan büyük bir bahtiyarlık. Görevimi, Sayın Bakanımıza büyük bir gönül rahatlığıyla devrediyorum. Yeni dönemin ülke ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyorum.”

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, 65. Hükümette Milli Savunma Bakanı olan Fikri Işık’tan görevi devraldı.

Bakanlıkta gerçekleşen devir teslim töreninde konuşan Özlü, Bakan Işık ile istişare içinde olacaklarını, aynı kabinede çalışacaklarını belirterek, “Dolayısıyla ben bunu bir ayrılık olarak görmüyorum. Müştereken birlikte çalışacağız, güç birliği yapacağız, sizlerin deneyim ve fikirlerinden istifade edeceğiz” diye konuştu.

Özlü, Türkiye’nin bilimsel ve teknolojik geleceğinin şekillendirildiği ve yönlendirildiği bir bakanlıkta göreve geldiğini ve bunun bilincinde olduğunu söyledi. Kendisini bu göreve layık gören Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım’a teşekkür eden Özlü, “Bakanlığın faaliyetlerini takip ediyorum, Sayın Bakanımız ciddi bir hamle yaptı. İnşallah kendilerinden

MAYIS 2016

VERİMLİLİK HAFTASI2016 VERİMLİLİK HAFTASI AÇILIŞ TÖRENİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

genelinde 200’den fazla organizasyon gerçekleştirileceğini söyledi. Düzenlenecek etkinliklerle okullarda, üniversitelerde, organize sanayi bölgelerinde, fabrikalarda, verimlilik kavramının gündeme taşınmasını sağlayacaklarını dile getiren Bakan Işık, verimlilik alanında başarılı projelere imza atan işletmeleri de ödüllendireceklerini ifade etti.

Türkiye Hak Ettiği Seviyeye UlaşacakBu ödüllerle, verimlilik odaklı çalışmayı öne çıkarmayı, iyi uygulama örneklerini tanıtmayı, işletmeler arasındaki bilgi ve teknoloji paylaşımını artırmayı hedeflediklerini belirten Bakan Işık, jüri heyetinin, nihai değerlendirme sürecinde, adeta “eşitler arasından seçim” yapmak zorunda kaldığını vurguladı.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Işık, bu yıl verimlilik proje ödüllerinde öğrencilerin de sürece katılmasının kendilerini heyecanlandırdığını dile getirerek, “İnşallah yeni nesil, bilim ve teknoloji sevgisi, verimlilik bilinci gibi konularda, bizden çok daha iyi bir seviyede olacaktır. Çocuklarımızın, gençlerimizin bugün ve yarın yapacağı işler sayesinde, Türkiye, dünyada hak ettiği seviyeye ulaşacaktır” diye konuştu.

Verimlilik Herkesi İlgilendiriyorVerimliliğin, sadece sanayicileri ve iş dünyasını değil, 7’den 70’e herkesi ilgilendiren bir konu olduğuna işaret eden Bakan Işık, şunları kaydetti: “Verimliliğin bütün bir ülkenin hayatını etkileyip değiştirebilecek bir güce dönüşebilmesi, verimlilik hareketinin ülke geneline

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğünce organize edilen “2016 Verimlilik Haftası”, 25 Nisan – 1 Mayıs 2016 tarihleri arasında ülke genelinde çeşitli etkinliklerle kutlandı. Hafta’nın açılış töreni 25 Nisan 2016 tarihinde Ankara ATO Congresium Kongre Merkezi’nde gerçekleştirildi. Açılış törenine; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Müsteşar Prof. Dr. Ersan Aslan, milletvekilleri, üniversite rektörleri, kamu ve özel sektör kuruluşları, meslek kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri ve temsilcilerinin yanında akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Törenin açılışında konuşan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Verimlilik Haftası etkinliklerinin ulaştığı seviyeden memnuniyet duyduklarını, bu yıl Türkiye

Verimlilik Haftası Açılış Törenine Yoğun İlgi Gösterildi

HAZİRAN 2016

05

MAYIS 2016

yoğunlaşması gerekiyor. İkinci önemli konu ise Sanayi 4.0 diye isimlendirilen süreç. Yeni-nesil teknolojiler, üretim bantlarında ve fabrikalarda çok ciddi değişikliklere yol açacak. Stok yönetiminden sipariş takibine, tasarımdan montaja kadar üretimin her aşaması köklü bir şekilde değişecek. Bilhassa otomasyon teknolojilerinin devreye girmesiyle, üretimde hata payı en aza inecek, kalite artacak, kaynak kullanımı bugüne göre çok daha etkin bir hale gelecek. Bu sürece adapte olamayan firmalar ve ülkeler, küresel rekabet yarışında geriye düşecekler. Bakanlık olarak, bu konuyu

çok önemsiyoruz ve şu anda, bu süreçle ilgili bir eylem planı oluşturmak için yoğun bir gayret gösteriyoruz.”

85 Eylem GerçekleştirilecekTürkiye ekonomisinin son yıllarda yakaladığı büyümeye işaret eden Bakan Işık, bu performansın daha da yukarıya çekilmesi gerektiğini belirtti.

Bakan Işık, bu amaca yönelik, yeni dönemde temel özelliklerinin verimlilik

artışını, sadece nicelik alanında değil, nitelik alanında da hayata geçirmek olduğunu vurgulayarak, “Çünkü verimliliği, insan kaynağını, bilgiyi kullanma ve üretme kapasitemizi, Ar-Ge harcamalarını, nitelik ve niceliği birbirlerine çarpan etkisi yapacak biçimde, eş zamanlı olarak artırmalıyız. İş yapma tarzımız ile rekabet algımızı küresel gerçekleri de göz önünde bulundurarak, sürdürülebilirlik ilkesi ile yeniden gözden geçirmeli, eski köye yeni adetler getirmeliyiz” diye konuştu.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Verimlilik Stratejisi ve Eylem Planı ile 2018 sonuna kadar, 6 hedef alanda toplam 85 eylem gerçekleştirileceğini bildirdi. Işık, bu kapsamda, ekonomik ve ekolojik verimliliği bir arada sağlayacak “temiz üretim merkezleri”, yeşil organize sanayi bölgeleri de denilebilecek “Yeni Nesil Organize Sanayi Bölgeleri”kurulacağını, KOBİ verimlilik eğitimleri için “model fabrika” kurulacağını, verimli üretimin teşvik edileceğini kaydetti.

Anıl Yılmaz: Başarılı Örnekler Ödüllendirildi

2016 Verimlilik Haftası etkinliklerinin ev sahibi Verimlilik Genel Müdürü Anıl Yılmaz, açılışta yaptığı konuşmada, firmaların ve kamu kurumlarının verimliliğe dayalı uygulanmış, başarıya ulaşmış örnek projelerinin program kapsamında ödüllendirildiğini belirterek “Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğinde düzenlenen fikir ve kısa film yarışmasında da başarılı olan ortaokul ve lise öğrencilerine ödül vermekteyiz” dedi.

yayılmasıyla mümkün olacaktır. Kamu, iş dünyası, işçiler, sendikalar, eğitim kurumları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler ve diğer tüm paydaşlar, verimlilik seferberliğine aktif destek vermelidir. Bütün bu paydaşların uyum içinde çalışması büyük önem taşımaktadır. Böyle bir birliktelik, farklı çıkar grupları arasında bir denge oluşmasını sağlayacaktır.Böylece verimlilik, istihdam artışının sağlanması, yoksulluğun azaltılması, insan haklarının korunması, toplumsal barış ve demokrasinin güçlenmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması gibi amaçların hepsine birden hizmet edecektir.”

Bakan Işık’tan İş Dünyasına ÇağrıFikri Işık, günümüzde en önemli kaynağın bilgi olduğuna işaret ederek, bilgiye nasıl ulaşılacağı ve bilginin nasıl kullanılacağının kritik nitelik taşıdığını söyledi. İş dünyasının daha rekabetçi bir yapıya kavuşması, başta bilgi olmak üzere kaynakların etkin kullanılmasıyla gerçekleşeceğini vurgulayan Işık, şöyle konuştu: “Önümüzdeki dönemde, iş dünyamızın iki temel konuya çok büyük hassasiyet göstermesi gerektiğine inanıyorum: Yeşil Üretim ve Sanayi 4.0 Devrimi. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, tüketicilerin çevre dostu ürünlere olan talebi her geçen gün artıyor. İnsanlar, kullandıkları ürünün çevreye en az zarar vermesini istiyor. Bunun da ötesinde, o ürünün üretim sürecinin çevreye zarar verip vermediğini sorguluyor. Özel sektörümüzün, gelişmiş ülke pazarlarında daha etkin olması için yeşil üretimle ilgili süreçlere daha fazla

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri IŞIK

VERİMLİLİK HAFTASI

06

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

Verimlilik Temalı Fikir Yarışması 5, 6, 7, 8. Sınıflar (Ortaokul) Kategorisi:

Birinci Fikrin Adı: Bilinçli Trafik Işıkları Fikri Geliştiren Öğrenci: Ceren SayKategorisi: Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci ve Doğa SevgisiÖğrencinin Okulu: Tokat Bilim Sanat Merkezi 6. Sınıf

İkinci Fikrin Adı: KitapmaktikFikri Geliştiren Öğrenci: Beyza KayışKategorisi: Eğitimde, Öğretimde Verimlilik ve YenilikÖğrencinin Okulu: Giresun Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu 7. Sınıf

Üçüncü Fikrin Adı: Cebime DönüşsünFikri Geliştiren Öğrenci: Bedirhan Bekmezci Kategorisi: Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci ve Doğa SevgisiÖğrencinin Okulu: Beyşehir Toki Ortaokulu 5. Sınıf

Verimlilik Temalı Fikir Yarışması 9, 10, 11, 12. Sınıflar (Lise) Kategorisi:

Birinci Fikrin Adı: Aydınlat Yolları:PiezoFikri Geliştiren Öğrenci: Muhammed Burak AydınKategorisi: Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci ve Doğa SevgisiÖğrencinin Okulu: İnegöl Özel Nilüfer Hacı Kemal Fen Lisesi 10. Sınıf

İkinci Fikrin Adı: PosMacFikri Geliştiren Öğrenci: Mustafa Yalçın Kategorisi: Bilinçli Tüketici Olmak, İsrafın Önlenmesi ve Tüketici HaklarıÖğrencinin Okulu: İstanbul Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi 10. Sınıf

Üçüncü Fikrin Adı: Verimli İkincil Sifon (VİS) Fikri Geliştiren Öğrenci: Büşra Ayaz Kategorisi: Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci ve Doğa SevgisiÖğrencinin Okulu: Ayvalık Cunda Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 12. Sınıf

Verimlilik Haftası etkinliklerinin son 3 yıldır etki alanını ve niteliğini sürekli artırarak başarı oranı yüksek bir grafik ortaya koyduğunu ülke genelinde yaygın bir şekilde etkinliklerin gerçekleştiğini belirten Genel Müdür Yılmaz şunları söyledi: “Ülke olarak hedeflediğimiz gelişmişlik seviyesine, ancak verimlilik ve performans anlayışını her alanda hayata geçirerek ulaşabiliriz. 2016 Verimlilik Ödülleri’nin bu açıdan hayırlı olmasını diliyorum.”

Bakan Işık, Stand Alanını Gezdi2016 Verimlilik Haftası açılış ve ödül törenlerinin ardından Bakan Fikri Işık, Verimlilik Proje Ödülleri’nde finale kalan firmaların stantlarını gezerek, projelere ilişkin bilgi aldı.

VERİMLİLİK TEMALI FİKİR VE KISA FİLM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ2016 Verimlilik Haftası açılış törenlerini protokol konuşmalarının ardından Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması ödül törenine geçildi. Yarışmada dereceye giren öğrencileri tebrik ederek ödüllerini veren Bakan Işık, ödül törenine konu filmlerde gençlerin, ihmal edilen, hayatı zorlaştıran birçok konuya dikkati çekerek, büyüklere “öğütler” verdiğini ifade etti. Öğrencilerin yarışmaya gösterdiği ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getiren Işık, bu kısa filmler sayesinde belediye başkanlarından diğer yetkililere herkesin hayata gençlerin gözünden bakıp, onların işaret ettiği eksiklikleri gidermek için çalışacaklarına inandığını söyledi.

Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması’na, fikir kategorisinde 140, kısa film kategorisinde 68 başvuru yapıldı. Başvurular, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve Teknoloji Uzmanlarından oluşan seçici kurul tarafından değerlendirildi ve fikir kategorisinde altı eser, kısa film kategorisinde ise üç eser ödüle layık görüldü. Öğrencilerimize ödülleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık tarafından verildi.

Verimlilik Genel Müdürü Anıl YILMAZ

HAZİRAN 2016

07

MAYIS 2016

“Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması” Hakkında2016 Verimlilik Haftası Etkinlikleri kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte yürütülen çalışmalar çerçevesinde Türkiye geneli resmi ve özel tüm ortaokul (5,6,7,8. sınıf) ile lise ve dengi okulların (9,10,11,12. sınıf) öğrencilerine yönelik “Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması” açıldı. Yarışmanın amacı: • Öğrencileri, günlük hayatta

karşılaştıkları olaylar karşısında gözlem yapmaya, yaşadıkları çevreye duyarlı bireyler olmaya, toplumsal sorumlulukları doğrultusunda tüketici duyarlılığına sahip olmaya teşvik etmek,

• Öğrencilerin, tüketim alışkanlıkları ve ihtiyaçlarının doğa üzerindeki yıkıcı etkisini azaltmak için küresel ısınma, iklim değişikliği ve benzeri çevre sorunları sarmalında yapacakları bilinçli tercihlerle çözümün parçası olmalarını sağlamak,

• Öğrencilerin, engellilik konusunda bilinçlenmelerine katkıda bulunmak,

• Öğrencilerin, okuyan, araştıran, düşünen, sorgulayan, sorun çözen, zihinsel ve sosyal becerilere sahip bireyler olarak yetişmesini sağlamak,

• Öğrencileri, okuldaki başarılarına etki edecek, farkındalık yaratacak öneriler geliştirmeleri konusunda teşvik etmek, günlük hayatta ve okulda “Neleri daha iyi yaparak okul başarımızı ve eğitim verimliliğini artırabiliriz?” sorusuna yanıtlar aramalarını, doğru ve uygulanabilir çözüm önerileri geliştirmelerini sağlamak,

• Kişisel gelişmeyi özendirmek ve bu amaç doğrultusunda onlara yardımcı olmak

şeklinde belirlendi. Yarışmada ele alınan konular başlıklarda toplandı:

Verimlilik Temalı Kısa Film Yarışması

Birinci Seçilen Filmin Adı: Okul Yolu Düz GitmezFilmi Çeken Öğrenci: Gülnur KızılboğaKategorisi: Günlük Yaşamda Engelli Ortamların İyileştirilmesiÖğrencinin Okulu: Tunceli Cumhuriyet Ortaokulu 5. Sınıf

İkinci Seçilen Filmin Adı: Sevgili Günlük Filmi Çeken Öğrenci: Doğa Yücel Kategorisi: Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci ve Doğa SevgisiÖğrencinin Okulu: Ankara Özel Arı Okulları 7. Sınıf

Üçüncü Seçilen Filmin Adı: Verimli Ders ÇalışmaFilmi Çeken Öğrenci: Nevzat Burak Erciyas Kategorisi: Zamanı Verimli Kullanmak, Birlikte Çalışabilirlik Öğrencinin Okulu: Ankara Özel Arı Okulları 5. Sınıf

* “2016 Verimlilik Temalı Fikir ve Kısa Film Yarışması”nda ödül kazanan öğrencilerin eserlerine www.verimlilikhaftasi.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Dereceye giren öğrencilere ödülleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri IŞIK tarafından verildi

VERİMLİLİK HAFTASI

08

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

kılmak olan FATİH Projesi kapsamında eğitim kurumlarında öğrenci ve öğretmenlerin kullanımına sunulan teknolojik donanım ve imkânların eğitimde verimlilik düzeyinin artırılması amacıyla kullanımı,

• Enerjinin Verimli Kullanımı, Çevre Bilinci, Doğa Sevgisi: Öğrenci gözüyle doğanın güzelliklerini ve doğa-insan ilişkisini sergileme, çevre bilinci yaratarak sağlıklı bir çevrede yaşama hakkını savunma, çevre koruma anlayışını harekete geçirme, enerjinin ve tüm kaynakların etkin ve verimli kullanımına katkıda bulunma,

• Günlük Yaşamda Engelli Ortamların İyileştirilmesi: Toplumun engellilik konusunda farkındalığını artırma, engellilere yönelik tutum ve davranışları geliştirme, yaşamlarını

kolaylaştıracak ve toplumsal yaşama katılmalarını sağlayacak önlemler alma,

• Bilinçli Tüketici Olmak, İsrafın Önlenmesi, Tüketici Hakları: Bilinçli ve sürdürülebilir tüketicilik ile israftan kaçınma, tüketilenin çevre maliyetini düşünme, hak arama yollarını bilme.

Bütün eğitmenlerimize, öğrencilerimize ve bizimle iş birliği yaparak destek sağlayan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyoruz.

• Eğitimde, Öğretimde Verimlilik ve Yenilik: Eğitim sisteminin verimliliğini artırmaya yönelik öneriler, projeler, fikirler üretme, sorunları teşhis edip eğitim ve öğretimde yenilikçi çözümler geliştirme,

• Zamanı Verimli Kullanmak, Birlikte Çalışabilirlik: Eğitimde ve günlük hayatta geçirilen zamanın verimli kullanılmasına ve bunun öğrencilerde bir alışkanlık ve tutuma dönüştürülmesine yönelik çözümler geliştirme,

• Bilişim Teknolojileri ve İnternetin Verimlilik Amaçlı Kullanımı: Bilişim teknolojileri ve interneti eğitim aracı olarak bilinçli ve verimli kullanma, ders çalışmanın verimliliğine etkilerini öğrenme, amacı bilgi toplumu yaratmak, eğitimde teknolojiyi yararlı

2016 Verimlilik Proje Ödülleri sahiplerine Bakan Fikri IŞIK tarafından verildi

09

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

ÜÇÜNCÜ: Ergitme Fırınlarında Brülör Pilot Alevi İçin Yakma Havası Fan Motorunun Harcadığı Elektrik Enerjisini Azaltma Projesi (ASAŞ Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi)

BÜYÜK ÖLÇEKLİ İŞLETME- SÜREÇ İYİLEŞTİRME KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Asenkron Üretim Projesi (Tofaş Türk Otomobil Fabrikası Anonim Şirketi)İKİNCİ: Tedarik Süreci ve Stok Optimizasyonu Projesi (Çalık Denim Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi)ÜÇÜNCÜ: Tümosan Yalın Dönüşüm Projesi Projesi” (Tümosan Motor ve Traktör Sanayi Anonim Şirketi)

ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Seri Üretim Hattında İş Yükü Kısıtlı Montaj Hattı Dengeleme Modeli Geliştirilmesi Projesi (Technova Yapı ve Yalıtım Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi)İKİNCİ: Bilgi Teknolojileri Projelerinde Kanban Süreçlerinin Uyarlanması ile Verimlilik Sağlanması Projesi (Obase Bilgisayar ve Danışmanlık Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi)ÜÇÜNCÜ: Kaynağında Teknolojik Geri Dönüşüm Projesi (Poliner Plastik Ambalaj Geri Dönüşüm ve Deri Sanayi Ticaret Limited Şirketi)

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ İŞLETME KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Solvoyo Kapalı Çevrim Perakende Bütünleme Yönetim Platformu Projesi (Solvoyo Yazılım Araştırma Geliştirme Ticaret Limited Şirketi)İKİNCİ: Deri Sanayi Yarma Deri Atıklarının Et Ürünlerinde Kullanımına Yönelik Kolajen Kılıf Ürün ve Üretim Prosesinin Geliştirilmesi Projesi (Kazlı Çeşme Deri Ürünleri Araştırma Geliştirme Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)

ÜÇÜNCÜ: Akıllı Yönetim Sistemi Projesi (Yapı Kredi Teknoloji Anonim Şirketi)TEŞVİK ÖDÜLÜ: Yüksek Hızlı Beton Taşıma Kova Sistemi Projesi (Elkon İnşaat Makine Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)

MİKRO ÖLÇEKLİ İŞLETME KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Katma Değeri Yüksek Medikal İmplatlarının İthal İkamesi ve Kalite, Zaman, Maliyet, Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi (Nev Vakumlu Hassas Döküm Medikal Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)İKİNCİ: Akıllı Tasarım Programı Projesi (Mubitek Tasarım Bilişim Makina Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)ÜÇÜNCÜ: Destek Sacı Üretiminde, Kalıp Değiştirmeye Gerek Olmayan ve Plastik Doğrama Hattı ile Entegrasyonlu Çalışabilen Rollform Makinesi Projesi (Dilmesan Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)TEŞVİK ÖDÜLÜ: Otomotiv Sektörü İçin Zirkonya Esaslı Kaynak Pimlerinin Geliştirilmesi Projesi (Teknoceram İleri Teknoloji ve Karakterizasyon Ürünleri Ar-Ge Üretim Danışmanlık Madencilik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi)

KAMU KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Performans Değerlendirme Yönetim Sistemi Projesi (Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi)İKİNCİ: Makine ve Sürücü Verimliliğini Artırma Projesi (Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı)ÜÇÜNCÜ: Fonksiyonel Analiz Çalışma Grubu Projesi (Hava Kuvvetleri Komutanlığı)TEŞVİK ÖDÜLÜ: Malatya Trambüs (Troleybüs) Projesi (Malatya Büyükşehir Belediyesi)

VERİMLİLİK PROJE ÖDÜLLERİ2016 yılı Verimlilik Proje Ödülleri’ne 139 başvuru yapıldı. Başvurusu kabul edilen projeler öncelikle, üniversite, özel sektör, kamu kurumları ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden oluşan toplam 34 gönüllü bağımsız değerlendirici tarafından yerinde inceleme ziyaretleri yapılarak değerlendirildi.

Bu ziyaretler sonrasında başarılı bulunan 38 proje ödül jürisi tarafından nihai olarak değerlendirildi. Yapılan değerlendirmelerin sonunda 20 işletme ve 4 kamu kuruluşu 2016 Verimlilik Proje Ödülü’nü almaya hak kazandı.

Bakan Işık Verimlilik Proje Ödüllerini kazanan 24 kurum ve işletme temsilcisine ödüllerini verdi. Ödül kazanan kamu kurumları ve işletmeler ile kategorileri şöyledir:

BÜYÜK ÖLÇEKLİ İŞLETME- ARGE KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Yüksek Verimli Gazlı Pişirici Yanıcı Tasarımı Projesi (Arçelik A.Ş. Pişirici Cihazlar İşletmesi)İKİNCİ: Endüstriyel Malzeme ve Yedek Parçaların Yerlileştirilmesi Projesi (Ford Otosan Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi Yeniköy Fabrikası)ÜÇÜNCÜ: Isıl İşlem Fırınlarında Dinamik Optimizasyon ile Verimlilik Artışı Projesi (Norm Civata Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi)

BÜYÜK ÖLÇEKLİ İŞLETME-SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM KATEGORİSİ

BİRİNCİ: Çok Katmanlı Üretim ile Hurda ve Boya Maddesi Tasarrufu Projesi (Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri Anonim Şirketi)İKİNCİ: Cargo Aracının Şasisinde Kullanılan Sac Malzeme Hurda Oranının Azaltılması Projesi (Ford Otosan Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi/ Gölcük Fabrikası)

10

VERİMLİLİK HAFTASI

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

PANELVERİMLİLİK HAFTASI KAPSAMINDA “VERİMLİLİĞİN TÜKETİM BOYUTU” PANELİ GERÇEKLEŞTİRİLDİBilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ile Hacettepe Üniversitesi TÜPADEM, Tüketici Dernekleri Federasyonu iş birliği ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün katkılarıyla gerçekleştirilen Panelde “Tüketici Hakları, Bilinçli ve Verimli Tüketim” tartışıldı.

Verimlilik Haftası etkinlikleri kapsamında, verimliliğin tüketim boyutu tartışıldı. 27 Nisan 2016 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Salonu’nda “Verimliliğin Tüketim Boyutu: Tüketici Hakları, Bilinçli ve Verimli Tüketim” başlığıyla düzenlenen panel; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü (VGM), Hacettepe Üniversitesi TÜPADEM, Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) iş birliği ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün katkılarıyla gerçekleştirildi. Panele; VGM uzmanları, TÜDEF yöneticileri, Tüketici Hakları Derneği Genel Merkez ve Şube Yöneticileri, Hacettepe Üniversitesi İİBF Tüketici ve Aile Ekonomisi Bölümü öğrencileri katıldı.

Açılış konuşmalarıyla başlayan panelde ilk sözü Hacettepe Üniversitesi TÜPADEM Müdürü Prof. Dr. Arzu Şener aldı. Prof. Dr. Arzu Şener, açılış konuşmasında, gelişmiş ülke ekonomilerine bakıldığında, gelişmişliğin verimlilik artışlarıyla sağlandığının görüldüğünü, bununla birlikte bu ülkelerde tüketicilerin bilinç düzeylerinin de son derecede yüksek olduğunu belirterek “Dolayısıyla, verimli üretim yanında, kaynakların rasyonel, bilinçli kullanımının sağlanması için bilinçli tüketim, bilinçli tüketicilik kültürünün de yerleştirilmesi, geliştirilmesi gerektiği ortaya çıkıyor.

Yapılan çalışmalara baktığımızda, bilinçli tüketim argümanında sivil toplum kuruluşlarının, devlet kuruluşlarının, üniversitelerin önemli rol aldığını görüyoruz” dedi.

Daha sonra söz alan VGM Genel Müdür Vekili Dilek Birbil konuşmasında, verimliliğin bir de tüketim boyutu olduğunu, Genel Müdürlük olarak tüketim boyutunun da ısrarla ve özellikle çalışılmasının gerekliliğini vurgulayarak, bu konuda bir öz eleştiri yapmak gerektiğini belirtti. Birbil, “Tüketim boyutuna bakmadan sadece üretim boyutuna bakmak, çok da anlamlı olmayabilir. Aslında üretim, tüketimden gelen geri bildirimlerle daha iyiye gitmek zorundadır” dedi.

Açılışta, TÜDEF adına konuşan Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar ise konuşmasında verimliliğin; kullanılan üretim teknolojisi, kullanılan yöntemler, kullanılan girdi, malzemelerin; tüketicilerin, çalışanların

güvenlik ve sağlığını olumsuz yönde etkilememesi; çıktı ve atıkların, suyu, toprağı, çevreyi kirletmemesi, biyoçeşitliliği tahrip etmemesi, ülkeye katma değer bırakması yönleriyle tartışılması gerektiğini söyledi. Çakar konuşmasında özetle, gelinen noktada bir takım üretim yöntem ve teknolojilerinin sürdürülemez olduğunu, dolayısıyla insanlık, tüketici hakları, sağlık, güvenlik, çevre açısından zararlı olmayan bir verimlilik anlayışı üzerinde birleşilmesi gerektiğini vurgulayarak “O nedenle bugün, burada, başta Bakanlığımız ve üniversitelerimiz olmak üzere, verimliliği yeniden gözden geçirelim ve yeni bir tanımla önümüzü açalım. Bu daha sürdürülebilir ve daha insanlığa uygun bir verimlilik olsun” dedi.

Daha sonra Hacettepe Üniversitesi İİBF ve TÜPADEM Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Müberra Babaoğul’un yönetiminde gerçekleştirilen panele geçildi. Panelde ilk sözü alan Hacettepe Üniversitesi İİBF Aile ve Tüketici Bilimleri

Soldan Sağa; Bayram UZUNOĞLAN, Dr. Esna Betül BUĞDAYProf. Dr. Müberra BABAOĞUL, Ferda HEKİMCİ

11

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Esna Betül Buğday “Bilinçli Tüketimin Boyutları” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Dr. Esna Betül Buğday konuşmasında günümüzde, bireylerin tüketim davranışlarının hayatın her yönünü etkilediğini, “tüketim için tüketmek” anlayışının ön plana çıktığı tüketim toplumunda, bireylerin sorumsuzca ve düşünmeden tüketmesinin insanları çevresel, toplumsal ve etik açıdan birçok risk ve problemle karşı karşıya getirdiğini; tüketim toplumundaki sınırsız tüketim anlayışının, insanın doğa ile uyumlu yaşaması yerine, kaynakların kötü kullanımına ve israfa yol açtığını belirtti. Dr. Buğday şöyle devam etti: “Diğer yandan tükettiğimiz besinlerin içerdiği katkı maddeleri, genetiği değiştirilmiş gıdalar, toplumsal eşitsizlikler sonucu bazı ülkelerde açlık, bazı ülkelerde ise obezite olarak kendini gösteren sağlık sorunları insanların aşırı tüketiminin bir sonucu olarak kendi eliyle oluşturduğu problemlerdendir. Daha fazla tüketimin gerçekleştirilebilmesi için özellikle az gelişmiş ve gelişmemiş ülkelerde, üretim faaliyetlerinde çocuk işçilerin çalıştırılması, işçilerin kötü çalışma koşullarında ve düşük ücretlerle çalışmak zorunda bırakılması, işçi sağlığı ve iş güvenliğinin hiçe sayılması ve böylece emeğin sömürülmesi, aşırı tüketimin yol açtığı toplumsal sorunların başında gelmektedir. Hem bireylerin ihtiyaçlarını karşılayarak yaşam düzeylerini yükseltebilmek hem de toplumun kalkınması için bilinç, sorumluluk ve etik temelli yeni bir tüketim anlayışının oluşmasına gerek vardır. Bilinç kavramı insanın kendisini ve çevresini tanıma yeteneğidir. Tüketim olgusu da bilinç ile birlikte ele alındığında kontrol edilebilir bir davranış haline gelir. Bilinçli tüketim davranışı sosyal, çevresel, etik ve sade tüketim boyutlarından oluşan çok boyutlu bir kavramdır. Bu davranış kendini aşırı tüketim karşıtlığı, sürdürülebilir tüketim davranışı, zehirli atıkların en aza indirilmesi gerekliliği, kaynak kullanımında tasarruf, lüks ürünlerin kullanımından kaçınma, sosyal sorumluluğa önem veren ve topluma

faydalı işletmelerin ürünlerini satın alma, topluma zarar veren işletmelerin ürünlerini satın almaktan kaçınma, gerektiğinde etik, çevre dostu ve sosyal sorumlu davranmayan firmaları boykot etme gibi davranışlar şeklinde göstermektedir.”

Verimlilik Genel Müdürlüğü Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Ferda Hekimci “Verimlilik, Kalite, Tüketici Hakları ve Tüketici Bilinci” başlıklı sunumunda; verimlilik kavramı, gelişimi ve felsefesi ile ilgili bilgi verdi. Hekimci, ekonominin kısaca tüketim ile üretim arasındaki neden-sonuç ilişkilerini ele aldığını; nedenin ‘tüketim’, sonucun ise ‘üretim’ olduğunu; tüketicinin mal ve hizmet talebindeki tutum ve davranışlarının ekonomik eylemin nitelik ve niceliğini belirleyen, onun yönünü çizen en önemli unsurların başında geldiğinin hiç unutulmaması gerektiğini vurguladı. Konuşmasında, Tüketici Hareketi ve Evrensel Tüketici Hakları üzerinde duran ve günümüzde, tüm dünyada tüketicilerin; yasal, yönetsel, sosyo-ekonomik açıdan “özel olarak” korunmakta olduklarını anlatan Ferda Hekimci, bir toplumda bulunan herkesin tüketici olduğunu, sanayici, tacirin dahi tüketici olduğunu belirtti. Giderek tüketicilerin ihtiyaç ve tercihlerine, üreticilerin de piyasaya sunduğu mal ve

hizmetlerin fiyat ve kalitesine dayanan pazar ekonomisinde artık tüketici hakları ve tüketicinin korunması olgularının, evrensel ve yadsınamaz değerler olarak yer aldığını vurgulayan Hekimci, Türk tüketici mevzuatına göre; tüketici haklarına aykırı ayıplı üretim ve ticari etkinliklerin, “bir seri ayıplı mal”ın toplatılmasına kadar vardığını; piyasada, “tüketicinin yanıltılıp aldatılması” karşısında çok ağır para cezalarının ödenmesi söz konusu olduğunu; yasal ve yönetsel olarak “Güvensiz Ürün”e pazar şansı tanınmadığını; tüketici hakları ve tüketiciyi koruma olguları evrensel olgular olduğu için küreselleşen pazarda rekabet edebilmenin “olmazsa olmazını” oluşturduğunun altını çizdi. Konuya verimlilik ve kalite açısından da değinen Hekimci devamla, verimliliğin kalite ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini anlattı ve şunları söyledi: “Kaynaklar ne kadar verimli kullanılırsa kullanılsın, kaliteli çıktıya (ürüne) ulaşılamazsa verimliliğin bir anlamı kalmadığı ve kaliteyi geliştirerek verimliliği artırmanın en iyi yol olduğu kabul edilmiştir. Kalitesiz üretim pazarsız bir ürün demek olup mevcut kaynaklarla daha çok üretmek yerine, ek kaynak tüketimine neden olarak verimliliği düşürmektedir. ‘Yeni Kalite’ anlayışına göre önemli olan, müşteriye sorunu yansıtmadan, her aşamada çözmek

PANEL

HAZİRAN 2016

12

MAYIS 2016

anlayışı son tahlilde kalitesizliğin maliyeti ve verimsizlik olarak geri dönecektir” dedi.

Gelinen noktada, ‘Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim’ anlayışının artık tüketim ve üretimde sınırlı kaynakların daha etkin, yararlı, verimli kullanılmasını zorunlu kılmakta olduğuna işaret eden Ferda Hekimci, bu durumun ‘Verimlilik’ anlayışında ‘Eko Verimlik’, ‘Enerji’, ‘Su Verimliliği’ gibi yeni açılımları da beraberinde getirdiğini vurguladı ve “Bugün artık gelinen noktada ‘Verimlilik’ yaklaşımlarında ‘Çevre’ ve ‘Tüketim’ alanlarının da önemle değerlendirmesi gereği olarak ortaya çıkmaktadır” dedi.

Ferda Hekimci sunumunun sonunda, kalkınma ve verimlilik arasındaki pozitif ilişkiye değinerek; gelişmiş batı ülkelerinde ekonomik kalkınmanın “Verimlilik Artışlarıyla” gerçekleştirildiğini anlattı. Diğer yandan dünyanın en güçlü ilk üç ekonomisi olan ABD, Japonya ve Almanya örneklerine bakıldığında, bu ülkelerin verimlilik artışlarıyla kalkındıklarının ortaya çıktığına da değinen Hekimci; “Yine bu ülkelerde ekonomik eyleme yön veren dünyanın en bilinçli tüketicilerinin olduğu görülecektir. ‘Bilinçli Tüketicilik’ argümanı özellikle de Japon ve Kore verimlilik hareketinde önemle ele alınmıştır. Hatta 1960’lı yıllarda Japonya’da ilk tüketici örgütlerinin kurulması Japon Verimlilik Merkezinin önderliğinde gerçekleştirilmiştir. Esasen ‘tüketicinin talep ve beklentilerini karşılayacak ürün ve hizmetlerin üretilmesi verimliliği artıracak tek yoldur’… OECD’ye göre ise; ‘… daha iyi hizmet sunumunu talep eden tüketicilerden gelen baskılar, kamuyu verimli olmaya ve kaliteli hizmet vermeye zorlayan faktörlerin başında gelmektedir.’ Güçlü, nitelikli, rekabetçi ve verimli bir ekonomi için bilinçli tüketicilerce şekillenen talep, üretime yön veren önemli faktörlerden biridir. Tüketiciler, bilinç düzeyleri arttığı oranda ucuz, kaliteli mal ve hizmeti talep edecek, yerli ürünü tercih edecek bu konuda yönlendirici olacaklardır.

Bu sayede üretimin niteliği, kalitesi ve verimliliği artacak, daha rekabetçi, sürdürülebilir ve çevreye saygılı bir üretim gerçekleştirilebilecek; tüketimde de yurt kaynakları etkin ve verimli kullanılacaktır. Böylece gerek aile ekonomisine, gerekse milli ekonomiye önemli kazanımlar sağlanabilecektir” ifadelerini kullandı.

Panelde son olarak söz alan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Bayram Uzunoğlan ise Genel Müdürlüğünün çalışmalarını “Tüketicinin Korunmasına Ait Faaliyetler” başlıklı sunumu üzerinden anlattı. Bayram Uzunoğlan bilinçli tüketici olmanın yolunun, kısaca “Tükenmeden Tüketmek” başlığı altında toplanabileceğini belirtti. Genel Müdürlük olarak Türkiye çapında gerçekleştirilen, Tüketicinin Korunması, Tüketicilerin Hak Arama Yolları ve Tüketici Hakem Heyetleri etkinlikleri hakkında katılımcılara geniş bilgi sundu. Tüketicilerin 81 ilde 919 ilçede, 1011 Hakem Heyeti ile belli parasal sınırlar içerisinde, basit, masrafsız ve kısa yönden sorunlarının çözümlendiğini anlatan Bayram Uzunoğlan, tüketicilerin 2015 yılında Hakem Heyetlerine yaptığı 5,4 milyon başvurudan %94’ünde tüketicilerin haklı çıktığını; Genel Müdürlük olarak tüketicinin bilinçli, tacirin ise basiretli olması gerektiğine inandıklarını söyledi. Uzunoğlan son olarak, Genel Müdürlüğün çalışmalarının, alışverişte tüketiciye saygılı bir kültürün oluşması ve vatandaşlarımızın tüketici olarak haklarını bildiği, haklarını kullanabildiği, mağduriyetlerin olması halinde ise hak arama yolundaki bir piyasa düzeninin oluşturulmasını amaçladıklarını vurguladı.

Panel, panelistlere sertifika ve plaketlerinin sunulması ve anı fotoğrafı çekilmesiyle sona erdi.

ve sürekli gelişme içerisinde sıfır hatalı mal ya da hizmet üretmektir. Ne kadar çok ve ne kadar düşük maliyetli üretilirse üretilsin ürün kaliteli değilse o üretimin verimliliğinden bahsetmek olası değildir. Çağımızda kalite artık ‘müşteri mutluluğu’ ile birlikte anılmaktadır. Diğer yandan bilinçli tüketici ise kaliteyi denetleyen tüketicidir… Giderek ekonomiyi rekabete zorlayıp verimliliğe yöneltecek olandır… Verimlilik kavramının içeriğinde; ‘insanın yararı doğrultusunda ve insan için, eldeki kaynaklarla en fazla kazanımı sağlamak’ vardır. Bilinçli Tüketici ise ‘Bir mal ya da hizmeti satın alırken, ondan azami derecede yarar sağlamayı amaçlayacaktır.’ Verimlilik ile kaynaklar etkin bir şekilde kullanılacak, kaliteli, yararlı ürün elde edilecek ve israf önlenecektir. Verimlilik düzeyi artan bir ekonomi ise, daha düşük maliyetlerde üretim yaparak, daha ucuz ve kaliteli mallarla, dünya piyasalarında rekabet şansını artıracaktır” dedi. Çağımızda ekonomik eyleme giren tüketicinin mal ve hizmet talebindeki tutum ve davranışları, beklenti ve gereksinimleri, talebi; pazarı yaratan, ekonomik eylemin nitelik ve niceliğini belirleyen, onun odağını oluşturup yönünü çizen en önemli unsur olduğuna da işaret eden Ferda Hekimci “Özellikle de günümüzün küreselleşen ekonomisinde, ‘tüketiciyi’ ihmal eden üretim, ‘talebi ve pazarı da ihmal etmiş’ demektir ki; böylesi bir üretimin sonucu da kalitesizlik ve verimsizlik olacaktır. Mülga Milli Prodüktivite Merkezi kaynaklarına göre Bilinçli Tüketici; ‘kalitesi, standardı yüksek, sağlıklı, güvenli, çevreci ürünü seçme ve kaliteyi denetleme yetisinde olan, benzerleri arasında yerli ürünleri tercih eden giderek ekonomiyi verimliliğe yöneltecek olan yadsınmaz bir sosyo-ekonomik unsurdur” dedi.

Hekimci, daha sonra güncel yaşamda gerçekleştirilen tüketici hak ihlallerinin yasal ve yönetsel olarak nasıl engellendiğini örnekleriyle anlattı ve “tüketici haklarına aykırı bir üretim

HAZİRAN 2016

13

MAYIS 2016

Ayakta kalmak için Dijital Strateji artık kurumların genel stratejisi oluyor. İyi bir dijital strateji hem verimliliğimizi hem de hızımızı çok artıracak. Yıkıcı teknolojilere karşı dayanaklı olunacak. İşte bunun ilk adımı tüm kurumsal şirketlerimizin CDO ataması yapmasından geçiyor.

CDO’lar şirketlerde ya yönetim kurullarında ya icracı pozisyonda ya da dijital konsey olarak karşımıza çıkıyor. Birçok şirketimiz henüz CDO olarak konumlandırabileceği bir yönetici bulamadığı için bu konuda danışmanlık alarak ilerliyor. Çok geç kalmadan şirketlerimize Dijital Dönüşüme hız vermeleri gerektiğini söylüyoruz ve bu yönde çalışmalarımızı artırarak sürdürüyoruz.

Panel’de ayrıca Ceyda Süer “4,5G’nin İşletmelerde Verimliliğe Etkisi”, Yrd. Doç. Dr. Ziya Karakaya “Bulut Bilişim ve Verimlilik”, Mehmet Demir “Akıllı Üretim Nedir? Nasıl Uygulanmalıdır?”, Aykut Dalyan “İşletmelerin, M-İşletme Dönüşümünde 4,5G’nin Getireceği Yenilikler” başlıklı sunumları gerçekleştirmişlerdir.

Panelin değerlendirme bölümünde “Verimlilik için verimlilik değil de insan için verimliliğin altını her zaman çizmemiz gerekiyor. Verimlilik insanların sadece üretmesi için değil  kararında ve ölçüsünde tüketmesi ve bu sayede yeniden üretici kılınması için de ele alınmalı. Yani verimliliği tüketimden ayrı tutmamamız gerekiyor. Kaliteli üretim için insanları yaratıcı kılmak, yaratıcı kılmak içinse eğitim, birlikte çalışma, dinlenme, tüketme ve eğlenmek gerekli” vurgulaması yapılmıştır.

çıktılara dönüştürme yeteneği…” Sanki burada verimlilik değil de bilgi işlem süreci  tanımlanmış. John Keynes ise verimlilik için uzun vadede her şeydir diyor.

Buhar, elektrik, programlanabilir elektronikten sonra gelen 4.0 Sanayi Devrimi veya diğer adıyla  Endüstri 4.0 bize bilgi işlemlerin iş süreçlerinden hangi süreçlere doğru değiştiğinin de bir anlatımı aslında. Artık bilgi işlemlerde şu değişimler görülmektedir.

A dan Z’ye üretim süreçlerine karışıyor.Her anı (girdi, çıktı, maliyet ve ilgili ekosistem) olarak en verimli şekilde yönetiyor.

Nicelik dışında niteliği otomatize ediyor,  kişiye özel tasarıma olanak sağlıyor.Üretimin kas ve bilgiyle üretilmesinden bilgece üretilmesine geçişi olanaklı kılıyor.Niteliği verimlileştiriyor.

Konuşmacılardan Bülent Kutlu, Dijital Dönüşüm Liderlerinin İşletmelerin Verimliliğine Etkileri başlıklı konuşmasında özetle şunlardan bahsetmiştir: Son zamanlarda özellikle şirketler için bir pozisyon çok önemli olmaya başladı. Dijital Dönüşüm Lideri ya da İngilizce kısaltmayla CDO (Chief Digital Officer). “CDO kimdir?” Müşteriyi çok iyi tanıyan, dijital operasyonları çok iyi bilen, stratejiye ortak olan yeni bir yönetici profili. Dijital bir çağdayız bu çağın kurallarını bilerek gelişimimizi sürdürmeliyiz. Yıkıcı teknolojiler hayatımızı her yönden etkilemeye başladı. Artık daha hızlı ve daha verimli olmak zorundayız.

80 çalışanlı Whatsapp şirketi Türkiye’nin en köklü 3 büyük kurumundan daha değerli hale geldi. Dijital stratejisi olmayan birçok kurum önümüzdeki dönemlerde olmayacak.

PANEL

14

HAZİRAN 2016

2016 Verimlilik Haftası kapsamında Ankara’da yapılan Bilgi Teknolojileri ve Verimlilik Paneli Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Koray Özer’in yöneticiliğinde, Vodafone Türkiye Kamu Satış Kıdemli Müdürü Ceyda Süer, Atılım Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ziya Karakaya, CDO Türkiye İcra Kurulu Başkanı Bülent Kutlu, Smart Manufacturing Türkiye İcra Kurulu Başkanı Mehmet Demir, Turkcell Kamu İş Geliştirme Müdürü Aykut Dalyan’ın katılımıyla gerçekleşmiştir.

Bilişim Teknolojileri ve İşletmelerde Verimlilik Dönüşümleri başlıklı konuşmasında Koray Özer şunları vurgulamıştır: Son 25 yıldaki değişim özellikle bilgi işlemlerle başladı, bilgi işlemler geliştikçe kamu da özel sektör de değişti ve dönüştü. 25 yıl önce ortalama 5-6 kişi olan bilgi işlemleri, bugün ortalama 50-100 çalışana ulaştı. Başlangıçta stok, insan kaynakları, finans ve tahakkuk listeleri almak için kullanılan sistemler  şimdi temel Kurumsal Kaynak Planlaması dışında sektörel çözümler, veri analizi, güvenlik, internet hizmetleri, sosyal medya, altyapı, nesnelerin interneti  gibi çeşitli iş gruplarına hizmet eder hale geldi. Pek çok donanım, yazılım, veri tabanı  teknolojisi gelişti, amaca yönelik yeni diller ortaya çıktı. Veri arttı, entegrasyon ihtiyacı en yüksek noktaya ulaştı, bulut bilişim, büyük veri, nesnelerin internetiyle yeni ve farklı bir bilgi işlem çağı başladı…  Geldiğimiz noktada, Endüstri 4.0 kavramı  ile bazı işlerin değil bütün üretimin bilgi işlem aracılığıyla yapılması  gerektiği ortaya kondu. Buradaki  gereklilik veya itici güç de verimlilik oldu.

Charles Wheelan (Çıplak Ekonomi-Pegasus) adlı kitapta neden verimlilik, diye soruyor. Yanıt: “Çünkü verimlilik bizi zenginleştiriyor ve öne geçiriyor.” Verimlilik için başka bir tanım da “girdileri

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE VERİMLİLİK PANELİ

MAYIS 2016

ve İzmir’in bazı sağlık teknoloji ve şirketlerinin lojistik merkezi haline gelmesinin Proje’nin beklenen sonuçları olduğundan bahsetti.

Prof. Dr. Alpay Azap ise konuşmasında atık yönetimi konusunda kurumsal deneyimlerinden bahsetti. Atık yönetiminde dikkat edilmesi gereken noktalardan söz eden Azap, “Atık dediğimizde, ihtiyaç duymadığımız ve uzaklaştırmak istediğimiz her türlü maddeyi tanımlıyoruz. Sağlık kuruluşlarında atıkları kabaca 3 grupta inceliyoruz. Birincisi hastanelerde üretilen evsel atıklar, ikincisi enfekte atık ya da daha yaygın ama biraz yanlış tanımı ile tıbbi atık, üçüncüsü de ambalaj atık. Aslında atık yönetiminde en çok üzerinde durulması gereken şey atığın önlenmesi konusu. Ama ne yazık ki günlük pratik içerisinde atığı önlemekten çok, doğrudan bertaraf etmekle yetiniliyor. Hâlbuki önleyemeseniz bile en azından azaltma şansınız var, azaltamadığınız kadarın bir kısmını tekrar kullanma şansınız var, geri dönüşüme gönderme şansınız var” şeklinde devam etti.

Atıkla ilgili 2872 sayılı Çevre Kanunu’nda da idari yaptırımlar oldukça geniş tanımlandığını, atıkların uzaklaştırılmasında gerçekleştirilecek hatalar konusunda ciddi yaptırımları da içerdiğini belirten Prof. Dr. Alpay Azap, “Yine bu kanundaki önemli bir diğer başlık da, kirletenin ödemesi mantığı. İşte tasarruf burada devreye giriyor. Belediyeler insan sağlına ve doğaya zarar vermeyecek şekilde, çoğu zaman gömme yöntemi ile veya yakarak uzaklaştırma yoluna gidiyor. Dolayısı ile bunun parası da aslında hastanelerden dolayısıyla devletin kendi kasasından çıkmış oluyor” dedi.

sektörü açısından da büyük önem arz ederken konunun bir diğer boyutunun da, çalışanlara değer katmak olduğunu belirten Karyağdı, bir organizasyonda tüm süreçleri bilmek ve anlamanın o organizasyon üzerindeki kontrolü elde tutmanın en önemli yollarından birisi olduğunu vurguladı.

VGM Verimlilik Politikaları ve Araştırma Daire Başkanı Dilek Birbil, VGM olarak üç yıldır Verimlik Haftası kutlamaları yaptıklarını, şimdi çok daha geniş katılımlı olarak ve tüm Türkiye’de bu kutlamaları sürdürdüklerini belirterek, verimliliğin de, kalite gibi tüm kesimleri içine alan bir kavram olduğuna dikkat çekerek “Paneli düzenleyen Sağlık Bakanlığı’na, KalDer’e ve izin verirseniz Prof. Dr.Binnur Önal’a özellikle teşekkür etmek istiyorum” dedi.

Prof. Dr. Adile Öniz konuşmasında, Dokuz Eylül Tıp Fakültesi Biyofizik Ana Bilim Dalı’nda hem beynin nasıl çalıştığını bulmak hem de bir cihaz geliştirmek üzere ekipleri bulunduğunu aynı zamanda Teknoloji Geliştirme Bölgesi Depark’ta ve bir üst şemsiye projesi olan Bioİzmir Projesi’nde yapılanları özetledi ve şöyle devam etti, “Tüm ulusal ve uluslararası teknoloji geliştirme şirketleri, kamu kurum ve kuruluşları, bakanlıklarımız, sağlık kümelerinin oluştuğu yapılar, TÜBİTAK ve fon sağlayıcılar, birlikte uyumlu çalışmak zorundayız; Hız kazanmak, verimliği artırmak ve israfı önlemek için.”

Öniz, faydalı model ve patent sayılarının artmasının, özel sektörde bulunan Ar-Ge birimlerinin artmasının ve bunlarla üniversite arasında entegrasyonun olmasının, ulusal klinik araştırmalar bilişim merkezinin oluşturulmasının

PANEL

15

HAZİRAN 2016

SAĞLIKTA KALİTE VE VERİMLİLİK PANELİ

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü (VGM) ile Türkiye Kalite Derneği Ankara Şubesinin iş birliğinde düzenlenen “Sağlıkta Kalite ve Verimlilik Paneli” 25 Nisan 2016 tarihinde ATO Congressium’da gerçekleştirildi.

Panel’inin açılış konuşmasını gerçekleştiren Türkiye Kalite Derneği Ankara Şubesi Başkanı Nazmi Karyağdı, KalDer’in kurulduğu 1990 yılından bu yana sağlık sektöründe gerçekleştirmiş olduğu projelerden bir örnekle; mükemmellik modeli ile birlikte bir doğum hastanesinde bebek ölüm oranlarının dünyadaki en iyilerle yarışır hale geldiğini vurguladı ve dünyaca ünlü kalite öncülerinden Deming’in “hatalar insanlara ait değildir, sistemlere aittir” sözünü hatırlattı. Sürekli iyileştirme ve verimli hale getirmenin işimizin özü olduğuna, yani yönetim kalitesinin ek çalışmalar değil, tam tersine işimizin temeli olduğuna vurgu yaptı. Sağlık sektörünün, kalitesizlik maliyetlerine, sıfır toleransı olan bir sektör olduğunu belirten

Karyağdı bugün, yönetim kalitesi için de paydaş kavramına bakıldığında, tüm paydaşların, sağlık çalışanlarının dengeli memnuniyetinin anlaşıldığını çünkü mutsuz sağlık çalışanının, mutsuz hasta ve hasta yakını anlamına geldiğini, mutsuz hasta ve hasta yakınının mutsuz sağlık yöneticilerine neden olduğunu, mutsuz tedarikçilerin mutsuz sağlık çalışanlarına sebep olduğunu özetle bu mutsuzluğun domino etkisinin paydaştan paydaşa aktarıldığını belirterek sistemlerimizi tüm paydaşları dengeli memnun edecek şekilde tasarlamak zorunda olduğunu ve hekimlik sanatının yanına, yönetim sanatının da eklenmesi gerektiğini belirtti. Katma değer yaratan üretimin, sağlık

1Prof.Dr. Binnur Önal

1BST Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğünün panel deşifre kayıtlarından derlenmiştir.

tanımladık. Çünkü geri dönüşümleri ambalaj atığı olarak kullanıyoruz. Bunlar klinik veya laboratuvar olarak şüpheli veya kanıtlanmış enfeksiyonu olmayan hastalardan kaynaklanan atıklar. Öte yandan, enfeksiyonu olan hastaların da bütün vücudu, bütün materyalleri, salgıları, idrarı, balgamı, teri, enfekte değil. Enfekte mikro organizma, örneğin idrar kültüründe ürüyor dolayısıyla hastanın sadece idrarıdır enfekte atık olan, eğer enfekte değilse ve kan içermiyorsa onu evsel atığa ayırmış olduk, yine bilimsel olarak biliyoruz ki eğer idrar kanlı değilse Hepatit B veya C veya HIV bulaştıracak bir materyal değildir dolayısıyla bunun tıbbi atık olması gereksizdir” şeklinde açıklamalarda bulunan Azap, Atık Komisyonu çalışmalarından, kaydettikleri ilerlemelerden, hastaneye sağlanan katkılardan bahsederek konuşmasını tamamladı.

Zeynep Baysal yalın hastane deneyimlerinden bahsettiği konuşmasında “Yalın hastane israfları yok ederek, değer katmayan süreçleri ortadan kaldırarak daha kısa sürede, daha az maliyetle, daha

kaliteli sağlık hizmeti vermektir. Yalın hastane aslında çoğu, az ile yapmaktır” dedi.

Bolu Abant İzzet Baysal Fizik ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, Bolu Abant İzzet Baysal Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde ve Bolu Abant İzzet Baysal Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yalın hastane uygulamalarına değinen Baysal, bu uygulamalar sonrasında elde ettikleri kazanımları dile getirdi.

İkinci oturumun açılışını Türkiye Kamu Hastaneleri Başkan Yardımcısı Dr. Muhammet Örnek yaptı. Açılış konuşmasının ardından “Klinik Kalite ve Tanı Hataları, Akıllı Karar Destek Sistemleri Çözüm mü?” başlıklı sunumunda Acıbadem Üniversitesi Sağlık Yönetimi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Haluk Özsarı, klinik kalite ve tanı hataları ile ilgili etkililik, verimlilik ve hakkaniyet konularının önemine değinerek şöyle devam etti, “Etkinlik dediğimiz zaman, hedeflediğimiz yere, sonuca ulaşma

PANEL

16

“Tıbbi atıkların kontrolü yönetmeliğinde atıklar üç ana grupta toplanıyor. Bunlar enfeksiyon yayılımını önlemek için taşınması ve imhası özel koşullara bağlanmış olan atıklar ki bunlar daha çok mikrobiyoloji atıkları, kan ve kan ürünleri ile kirlenmiş materyaller, kullanılmış ameliyat giysileri, diyaliz atıkları, karantina atıkları, bakteri veya virüs içeren hava filtreleri ve enfekte deney hayvanları, leşleri, organlar vb. Patoloji atıkları patoloji ünitelerinde incelenen hasta materyallerinin hepsi, ayrıca iğne ucu, bistüri gibi kesici ve delici aletler. Yönetmeliğin yorumlanması ile ilgili sağlık kuruluşlarının şöyle bir yaklaşımı var, hastaya temas eden her şey enfeksiyoz atık sınıfına dâhil ediliyor! Biz literatürle birlikte ‘yurt dışında bu iş nasıl yapılıyor, gelişmiş bilimsel merkezler bu sorunu nasıl çözüyor’ şeklinde bir araştırmaya girdik ve sonunda tıbbi atıklar dediğimiz atıkların hastaya dokunan her şey olmadığını ortaya koyduk ve sonrasında buna yönelik düzenlemelerle tıbbi atıklarımızı azalttık. Evsel atıkları kontamine olmayan veya geri dönüşümsüz atıklar olarak

HAZİRAN 2016

17

derecemizi; verimlilik dediğimiz zaman, en az girdiyle en çok çıktıyı elde edebilmeyi, hakkaniyet dediğimiz zaman ise eşitliği değil ihtiyaç anlamında, hizmete erişim anlamında eşitliği anlıyoruz.”

Özsarı konuşmasında “Sağlık sisteminde başarı faktörleri olarak, hastaya odaklanmanın, kalite ve iyileştirme programları uygulanmasının, insan kaynaklarının, enformasyon teknolojisi kullanımının, sonuçların ölçülmesi ve performans değerlendirmesi yapılmasının ve stratejik planlamanın; anahtar başarı faktörlerini oluşturduğunu görüyoruz. Kalitenin temel bileşenlerini yapı, süreç ve sonuç diye ayırdığınızda, belli ölçümlerle bunu izlememiz gerektiği ortaya çıkıyor” dedi.

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Verimlilik ve Kalite Daire Başkanı Dr. İsmail Kaya “Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Verimlilik Karnesi Uygulama Modeli, Ölçme ve Değerlendirmenin İyileştirilmesi Sürecine Etkisi” konulu sunumunu gerçekleştirdi. Kaya, konuşmasında Verimlilik Karnesinin amacından, mevzuatından, bu karnenin içerisindeki gösterge kartlarından, hastaneler ile birlikte oluşturdukları birlik karnesi denilen karne ile bu karnenin yayınlanma sürecinden ve iyileştirici etkisinden bahsetti.

Kaya, “Karnemizin asıl amacı, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin ulaşılabilir, etkili, verimli sunulmasını sağlamak üzere, verilen hizmetlerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi idi. Ölçme yaparken dört ana başlığımız var: sağlık hizmetlerinin yönetimi, mali hizmetlerimizin yönetimi, idari hizmetlerin yönetimi ve yerinde değerlendirme dediğimiz, ekiplerimiz tarafından gidip yerinde görülerek, belli kriterlere göre değerlendirilen, yerinde değerlendirme puanından meydana geliyor. Yerinde değerlendirmeci arkadaşlarımız için bir Genel Hastane, Ruh ve Sinir

çizmişler, çapı çok büyük olmayan bir çember. İsrafı arayan kişiyi bu çemberin ortasına oturtmuşlar, orda dikilmesini sağlamışlar. Üretim bandının ya da üretimin karşısında dikilerek saatlerce oradaki israfı bulmaları istenmiş. Değer akışı nedir? Belli bir ürünü, mal, hizmet ya da ikisinin birleşimi şekline gelen bir ürünü, 3 kritik yönetim şeklinden geçirmek için oluşturulan eylemlerin bütünü. Öncelikle hastanın sorununu çözmek, o iş ile ilgili enformasyon yönetimi ve hastanın hastane içindeki fiziksel seyri. Hasta izlemede dünyada ‘patient tracer’ metodu kullanılarak, hasta ne kadar süre bekliyor, beklenen çıktıya ulaşabiliyor mu, verimsiz süreçler devrede var mı, gözlenebiliyor. Ayrıca bu gözlemler için dijital kameralar, akıllı bileklikler, anlık veri aktaran aktif, pasif cipli kolluklar da kullanılabilir. Değer akış haritaları mevcut durumu belgelemek için değil, mevcut süreci iyileştirmek için yapılır. Yürüme ve israf edilen hareketler, bireylerin kendi tercihi değildir, hastanenin kötü fiziksel yerleşiminden kaynaklanır.”

Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü Sağlık Bilimi Ana Bilim Dalından Prof.Dr. Serdar Kula “Hekim Gözü ile Hastane Bilgi Sistemleri (HBYS); küçük adımlar, büyük kazançlar” konulu sunumunda şu başlıkları vurguladı: Bu alanda yabancı çalışmaların çok fazla olduğu ancak yerli çalışmaları olmadığı ve asıl meselenin yerli çalışamalar gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade eden Kula, “Biz ‘Devouro’nun altı şapkası’ ile öğrencilere düşünmeyi öğretiyoruz. Tıp öğrencilerine yani doktor adaylarına “kırmızı şapka önyargılarınız, o önyargılar ve kötü algılarımızı yitirmenin tek yolu beyaz şapka ile veriler sunmak, beyaz şapka ile verileri elde etmenin tek yolu da kendi çalışmalarınızı planlamak ama hiçbir zaman her şeyi güllük gülistanlık göstermeyin, sarı şapkada olduğu gibi HBYS’ler mükemmeldir diye HBYS’lerin ya da elektronik sağlık kayıt sistemlerinin sorunları da dezavantajları da olduğunu,

HAZİRAN 2016

Hastalıkları Hastanesi, Ağız ve Diş Sağlığı Hastalıkları Hastanesi, Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi olmak üzere dört ayrı rehberimiz var. Bunların ‘soru’ setleri var. Toplam 2553 unsuru, 883 soruda değerlendirip bir yerinde değerlendirme puanı oluşturuyoruz. Bu da yine hastanelerimiz ve birliklerimizin performansına etki ediyor. 2015 yılında Türkiye’deki sağlık tesislerimizin %86’sını, 11 ilimiz hariç değerlendirdik. 326 sağlık tesisimiz, 900 ile 1000 arasında bir puan almış. En düşük puanımız 550 civarında 550-600 arasında üç hastanemiz var. Kamu Hastaneleri Birlikleri 2012 yılında kuruldu. Ortalama %50 civarında, hasta sevkini azaltmış olduk. Stok oranlarımızı yine %25 civarında azalttık. Acil servise müracaat oranlarımızda %16’lık azalma oldu. Hastaları daha verimli hizmet alabilecekleri, poliklinik alanlarına yönlendirmeye neden oldu. Donör sayımızda, doku organ nakli verici sayısında %9’luk artış oldu, ortalama muayene bekleme süreleri %15 civarında, hastalara daha hızlı hizmet vermiş olduğumuzu gösteriyor” dedi.

Özel Koru Hastanesi Genel Müdür Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ali Özen, “İsraf nasıl bulunur, süreç ve değer akışlarını analiz etmek” konulu sunumunda şu hususlara değindi: “Özel sektörde israfın bulunması, giderlerin doğru yönetilmesi, son derece kritik bir konu. Belki de hastanenin ayakta kalmasını sağlayan yegâne konu. Peki, israfı nasıl buluruz? Tek bir cümle ile söylemek gerekirse, giderleri görerek buluruz. Bizim israfı bulmak için yaptığımız bir ortak toplantımız var, en önemlisi süreci devamlı yürütebilmek. Ama ana nokta, hiçbir zaman israf masa başındaki toplantılarla, raporlarla, çalışmalarla bulunmaz, yerinde gidip görerek bulunur. Burada ‘Ohno çemberi’nden bahsetmek lazım; Ohno yöneticileri, Ohno mühendisleri çok basit bir yöntem belirlemişler.Bir çember

MAYIS 2016

son anda katılamayan Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Hüseyin Çelik’in geçen yılki toplantı açılış konuşmasında kalitenin gönüllülükten öte olduğunu özellikle bu sözcükle vurguladığına atıfta bulundu. Ve kısaca, ülkemizde kamuda akredite ilk tıp kliniği olan SB Ankara Dışkapı Eğitim Araştırma Hastanesi Patoloji Kliniğinin 2001-2005 yılları arasında ISO 17025 formatında yeniden yapılandırılması ve European Accreditation (EA) ile TÜRKAK tarafından birlikte akreditasyonu sürecinde ‘üst yönetici’ olarak deneyimini aktardı.

Prof. Dr.Önal, sağlıkta verimlilik ve kalitenin hekimlik kalitesi, yöntemlerin

bazen eylemleri ile seçiyorlar. Çoğu kurum yöneticisi kurumunu çok iyi tanımıyor, kurumunda dolaşıp sistemin nasıl işlediğini görmüyor sadece mevzuatlar ile ilgileniyor. 400 doktor ve 61 farklı HBYS üzerinde yapılmış olan bir çalışma, en büyük sıkıntının faturalama üzerinde olduğunu gösteriyor, mevzuattaki tikleri atabilmek için harcanan zaman yaklaşık olarak 48 dakika. Bilişim süreçlerini planlayan kişiler, aktif sağlık hizmeti sunan hekimler olmalıdır” dedi.

Telekonferans oturumunun açılışını yaparken salona “değerli kalite gönüllüleri, kalite sevdalıları” olarak hitap eden Prof.Dr. Binnur Önal, bu yılki panele

kullanıcıya söylemelisiniz bu, birtakım tehlikeler konusunda onu uyarmak demektir ve yeşil şapka ile birlikte çözüm yollarını üreteceğiz, diyoruz. Bakın her hastanın bize maliyeti 10 dakika, her hasta için de 5 dakikamızı sadece HBYS’e veri girmekle harcıyor ve hastaya 5 dakikalık bir zaman kalıyor. Ayrıca çocuk doktorları yetişkin doktorlardan daha farklı veri isterler çünkü çocukların yaşa göre verileri değişir; onların kullanacağı ara yüzler daha farklı olmalıdır. Birtakım gizli tehditlere de değinmeden de geçemeyeceğim, bu gizli tehditler belirli standartlarımızın olmaması. Tecrübesiz HBYS’yi seçen hastane idarecileri genellikle maliyet yönüyle seçiyorlar

PANEL

HAZİRAN 2016

18

MAYIS 2016

sürelerini yaklaşık 11.2 günden ortalama 4,5 güne indirdiklerini söyledi. Bu iki örnekten hareketle bunu nasıl yaptıklarına ve fikirsel temeline girmeye çalıştı. Birincisi bir koçluk sistemi yaratmışlar, bir lider koçu kendisi eğitmiş, sonra bu uzman koç, birkaç tane lider koçu eğitmiş, sonrasında da daha büyük yani genişleyen halkalar şeklinde daha fazla sayıda koçu eğiterek bilfiil sahada iyileştirmelerini sağlamışlar. Bu eğitimde bir similasyon modeline dayalı eğitim verdiklerini söylüyor. Yaklaşık 3 gün süren simülasyon modelinde de bilfiil Legolar kullanarak bir süreci simile ettiklerini söylüyor. Bu süreçler sonrasında da, sahaya çıkıp iyileştirmelerini gerçekleştirmişler. Ayrıca değişim için, fikirsel veya felsefi boyutta Paris modeli denilen bir modelden bahsetti bilgi, içerik ve durumun farkındalığına dayanan bir felsefi boyut ve takım çalışmasının öneminden bahsetti.

uğraştığınız hızdan daha da hızla geri gelmeye başlıyor. 2015 yılında yayınlanan Anderasa isimli bir İtalyan’ın yazdığı makalede, yalın süreçle ilgili 280 tane link projesinden bahsediliyor ancak sadece 3 hastanede sistematik bir yönetim değişimi ile desteklendiğini söylüyor yani projenin ötesine geçilmiş ve yönetim sistemi de yalınlaştırılmış” şeklinde anlattı.

Prof. Dr. Kurt, Yalın’ı sürdürülebilir ve sürekli iyileştirilebilir hale getirenin temel yolunun lider desteği değil, lider katılımı olduğunu bilfiil sahaya çıkan, gören, sürecin içinde olan, anlayan bir lider olmadan bu işlerin çok uzun soluklu olmadığını vurguladı. Oturumun son konuşması için ABD Oxford’dan Missisippi Üniversitesi Sağlık Merkezinden Patoloji Profesörü ve Lean International’ın eğiticisi Dr.Stephan Raab’la video konferans bağlantı kuruldu. Prof.Raab’ın ekrandaki İngilizce sözlü sunumu ile eş-zamanlı barkovizyon perdesinde, Türkçeye tercüme edilen slide’lar, Prof. Dr. Binnur Önal tarafından modere edildi.

Stephan Raab yalın sürece iki şekilde yaklaştı; birincisi, gerçekleştirdikleri somut çalışmalara değindi. Sağlık Bilimleri Merkezi (Health Sciences Center) denilen büyük bir hastanede taburculuk sürecinde ve bir laboratuvar sürecinde yaptıkları hızlı iyileştirme süreçlerinden bahsetti. Hastaların yatış sürelerini, ciddi anlamda düşürmüşler, cerrahi operasyonların iptal sürelerini %86 oranında azaltmışlar ve acilden kliniğe çıkmak için bekleyen hasta sürelerini ortalama 2 saat azaltmışlar. Yatış sürelerini azaltmanın kurum ekonomisine etkisi çok büyük çünkü ABD’de yatış maliyetleri büyük rakamlar, 1100 Dolar olarak açıkladı günlük yatış harcamasını, 6,5 milyon Dolarlık da bir tasarruf ettiklerini söyledi. İkinci örnek, bir patoloji laboratuvarında yaptıkları bir çalışmaya yönelikti. O patoloji laboratuvarındaki iyileştirme çalışmalarıyla, raporlama

kalitesi, hasta bilgi düzeyi ve mevzuat olmak üzere 4 bileşeni olduğuna ve optimal dengenin bu 4 bileşenin toplamı değil çarpımı ile sağlandığına, çarpanlardan birisinin değeri sıfır olduğunda tüm sonuçların sıfırlanacağına dikkat çekti.

Oturumun eş-başkanlığını yapan Uludağ Üniversitesi Yalın Hastane Proje Yürütücüsü Prof.Dr. Ayberk Kurt, Uludağ Üniversite hastanelerinin kalite yolculuğunda önce İSO sonra 2007’de JCI süreçlerindeki aktif görevlerinin ve 2011- 2015 arasında yürüttükleri bir yalın proje deneyimlerini “Hasta güvenliği, çalışan güvenliği, dökümantasyon yapısında gerçekten etkin feelback sistemleri kurduk ama hasta memnuniyeti veya daha önemlisi çalışan memnuniyetlerine baktığımızda gözle görülür çıktılar elde edemediğimizi fark ettik. Oysa Bursa’daki üretim sektörünün yalın sürecin çok iyi uygulayıcıları olduğunu biliyorduk, yönetim süreçleri açısından en az 15-20 yıl sağlık sektörünün önündeler; yaklaşık 7,8 endüstriyel kuruma gidip ne kadar etkin süreç yönettiklerini gördük ve arabalara verilen değerin, bizim hastalara verdiğimiz değerden çok daha fazla olduğunu acı bir şekilde öğrendik. Sonra bir araştırma projesi yazdık. Önce bir pilot faz düşündük, 3-4 alanda israfı yok etmeye çalıştık yani her 100 Kuruşun 47’sini, iyimser olursak 30 Kuruşunu israf eden bir sektör olduğumuzu gördük. Pilot projelerimizle farklar yarattık. Örneğin polikliniklerde hasta bekleme sürelerini % 46 azaltabildik, bunu yaparken bir doktorun iş yükünü hiç arttırmadan %34 fazla hasta bakmasını sağlayabildik, personelin günde 2 km daha az yürümesini sağladık. Poliklinik yeniden dizayn edildi ve çalışan memnuniyeti de %9 arttı. Hasta memnuniyeti %25 gibi arttı. Burada kritik diğer bir sorun, toplumdaki hızlı talep artışının sağlık çalışanında yarattığı baskı. Öte yandan gözlemim; siz sahadan çekildiğinizde, proje yavaş yavaş soğumaya başladığında eski alışkanlıklar,

HAZİRAN 2016

19

2016 VERİMLİLİK PROJE ÖDÜLLERİ

20

HAZİRAN 2016

PERFORMANS DEĞERLENDİRME YÖNETİM SİSTEMİ (PDYS) PROJESİ(T.C. POSTA VE TELGRAF TEŞKİLATI ANONİM ŞİRKETİ)

2016 Verimlilik Proje Ödülleri Kamu Kategorisi

Birincilik Ödülü

Performans Değerlendirme Yönetim Sistemi Projesi, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Performans Değerlendirme Yönetim Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar 04/08/2015 tarih ve 253 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile kabul edilerek aynı tarih itibarıyla uygulamaya başlanmıştır.

Performans Değerlendirme Yönetim Sistemi Projesi hayata geçirilirken kurumsal hedeflerin gerçekleşmesine katkı sağlayan personelin bireysel performansının ölçülmesi ve değerlendirilmesi, iş gücü verimliliğinin artırılması, daha adil bir ücret sisteminin kurulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda dağıtım ve gişe hizmetlerinde, yaklaşık 30.000 personelin yapmış olduğu iş ve işlemler her ay ölçülmekte ve değerlendirmeye tabi tutulmaktadır.

Projenin devreye alındığı 1 Ağustos 2015 tarihinden bu yana Pttbank gişe işlem adetlerinde %12,76 artış sağlanmıştır. Söz konusu dönem içerisinde toplam performans puanındaki artış oranı %25 olarak gerçekleşmiştir.

Posta gönderilerinin en hızlı ve güvenli şekilde dağıtım ve teslimi müşteri memnuniyetinin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. PDYS uygulamaya konulduğundan bu yana bahse konu işlemlerde kayda değer ilerlemeler gerçekleşmiş olup tebligat gönderilerinin hedeflenen sürede teslim oranlarında %100 oranında artış sağlanmıştır.

Beş aylık süre zarfında toplam 4.526 İdari Hizmet Sözleşmeli personele 2.452.460 TL performans ücreti ödenmiş olup gişe ve dağıtım/teslim hizmetlerinde çalışan tüm personelin İdari Hizmet Sözleşmeli personel statüsünde olması halinde performans ücreti alacak personel sayısı 18.087, ödenecek performans ücreti ise 9.294.890 TL olarak gerçekleşecekti.

2016 Verimlilik Proje Ödülleri Kamu Kategorisi İkincilik Ödülü

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından geliştirilen “Makine ve Sürücü Verimliliğini Artırma Projesi” ile birimlerin anlık araç ve sürücü taleplerini karşılayacak, atıl makine ve sürücü kapasitesini minimize edecek, makine ve sürücü kullanımının izlenmesine imkân verecek, verimliliği artıracak yönetim bilgi sisteminin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir. Proje, Bursa Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yer alan tüm makine (araç ve iş makinesi) ve sürücüleri kapsamaktadır. Projenin devreye alınması sürecinde 1. etabı binek araçlar, 2. etabı iş makineleri oluşturmaktadır.

21

HAZİRAN 2016

MAKİNE VE SÜRÜCÜ VERİMLİLİĞİNİ ARTIRMA PROJESİ (BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ)

Projenin Amacı:• Talep, planlama, görevlendirme,

görev birleştirme, izleme ve analiz etme işlemlerini yönetim bilgi sistem üzerinden yaparak araç, yakıt, zaman ve personel tasarrufu sağlamak,

• Makine ve sürücü taleplerini anlık karşılamak,

• Atıl makine ve sürücü kapasitesini minimize etmek,

• Sürücü görevlendirmelerini adil ve hakkaniyete uygun planlayarak personel motivasyonu artırmak.

Elde Edilen Sonuçlar;• Makine ve sürücü kullanım kapasitesi

%27 artmıştır.• Makine&sürücü talep işlem süresi 25

dakikadan 1 dakikaya indirilmiştir.

• Saha amirliklerinin talepleri anlık karşılama oranı %85’ten %95 çıkarılmıştır.

• Araç planlama rotası ile gerçekleşme rotası karşılaştırılarak, amaç dışı kişisel kullanımın önüne geçilmiştir.

• 4 adet saha amirliğinin kapatılması ile yıllık 480.000 TL personel tasarrufu sağlanmıştır.

• Şehir içi/şehir dışı şoför görevlendirmeleri sistemin ürettiği objektif verilere göre yapılarak sürücü motivasyonu artırılmıştır.

• Atıl araç/şoför kapasitesi sıfırlanmıştır.• Araç ve sürücü performansları anlık

izlenebilir ve analiz edilebilir düzeye getirilmiştir.

22

HAZİRAN 2016

Hava Kuvvetleri Komutanlığının (Hv.K.K.lığı ) ana muharip unsurları olan iki kolordu (1’inci ve 2’nci Hava Kuvveti Komutanlıkları) seviyesindeki komutanlıkları tek bir komutanlık çatısı altında toplamak ve Hv.K.K.lığının operatif seviye harekât faaliyetlerini yeni kurulacak komutanlık çatısı altında yönetmek, yeni teşkil edilen komutanlık ile Hv.K.K.lığı karargâhı arasındaki görev, yetki ve sorumluluk paylaşımını yapmak amacıyla Fonksiyonel Analiz Çalışma Grubu (FAÇG) oluşturulmuştur.

FAÇG, mesleğinde temayüz etmiş kurmay subaylar ile analiz konusunda asgari yüksek lisans akademik eğitimine sahip

personelden oluşmuştur. Yalın altı sigma teknikleri kullanılarak çalışma icra edilmiş olup sonucunda;• %29 kadro tasarrufu sağlanmış,• Muharip unsurların kullanımına ve

eğitimine yönelik ihtiyaç duyulan kararların alınma süresi, günlük/haftalık zaman dilimlerinden aynı gün içerisinde dakikalık/saatlik zaman dilimlerine düşmüş,

• Maddi değeri oldukça yüksek, ileri teknoloji barındıran ve kısıtlı olan kaynakların tek merkezden etkin kullanımı sağlanmış,

• Hv.K.K.lığı karargâhı (150 şube) ile Muharip Hava Kuvveti K.lığı karargâhı (50 şube) arasındaki iş bölümü ve rol paylaşımı net olarak gerçekleştirilmiş,

• Hava Kuvvetleri karargâhındaki vazife ve görevler, Hv.K.K.lığı vazifesinden Şube Müdürlüğü seviyesine kadar birbiriyle hiyerarşik olarak ilişkilendirilmiş,

• Aynı görevi yapan çalışanlara ait iş tanım formları %100 standart hale getirilmiş,

• İş tanım formunda yer alacak özne ve fiiller ayrı ayrı yalın ve basit olarak standartlaştırılmış,

• İş tanım formunda yer alan görev metinlerinin karakter sayısı 250-450’den 150 ve altına düşürülmüş,

• 205.000 görev metni yaklaşık %81 oranında azaltılarak 38.000 seviyesine indirilmiş,

• Karargâhlarda Şube Müdürlüklerinin icra ettiği idari ve ortak görevler standartlaştırılmış,

• İş tanım formunda yer alan görev metinleri, ölçüme imkân verecek şekilde 11 fiilden oluşan standart fiil paketi ile tamamlanmış,

• 11 adımlık FAÇG yöntemi, 6 adımlık vazife ve 11 adımlık görev yazma ölçütü oluşturulmuş,

• Görevler Şube Müdürlüğü bazında müdür ve personel seviyesine kadar gruplanarak kullanıma sunulmuştur.

2016 VERİMLİLİK PROJE ÖDÜLLERİFONKSİYONEL ANALİZ ÇALIŞMA GRUBU (FAÇG) PROJESİ(HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI)

2016 Verimlilik Proje Ödülleri Kamu Kategorisi Üçüncülük Ödülü

Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından geliştirilen “Trambüs (Troleybüs) Projesi”nin amacı günlük yaklaşık 50.000 yolcunun kullandığı Malatya Şehirlerarası Otobüs Terminali ile İnönü Üniversitesi arasındaki (gidiş – dönüş) 38 km’lik güzergâhta daha güvenli, daha hızlı, daha konforlu ve daha temiz bir toplu taşıma sistemi kurarak yolcuların memnuniyetini artırmak, özel araç kullanıcılarını toplu taşıma araçlarına yönlendirip trafik yoğunluğunu azaltmaktır.

Ayrıca, çevreye zararı çok fazla olan ve yüksek maliyet oluşturan fosil yakıtların aksine yerelde çevreye hiçbir zararı olmayan elektrik enerjisini kullanarak hem doğaya hem de ekonomiye katkı sağlayan bir sistem kurmaktır.

Kentin en büyük arterinde gidiş – dönüş 38 km’lik hat uzunluğuna sahip güzergâhta 10 adet 24,7 metre uzunluğunda Trambüs (troleybüs) aracı ile toplu taşıma hizmeti verilmektedir.

Projeye Ait Bazı İmalat Kalemleri:• Trambüs Bakım Onarım ve Kontrol

Merkezi,• 9 adet trafo merkezi,• 55 istasyon,• 55 adet data haberleşme panosu, • 55 adet istasyon elektrik panosu, • 145 adet IP kamera, • 42 adet yolcu bilgilendirme panosu,

Projede Elde Edilen Sonuçlar;• 10 araçla günlük 25 – 30 bin bandında

yolcu taşınmaktadır.12 aylık işletme sürecinde 6 Milyon yolcu taşınmıştır.

• 60 – 70 dbA gürültü seviyesinde en sessiz toplu taşıma aracı olması dolayısıyla yüksek yolcu memnuniyeti sağlanmıştır.

• Trambüsler fosil yakıtlı araçlara göre işletme sürecinde ortalama %75 oranında yakıt tasarrufu sağlamıştır.

• Aylık ortalama doğaya 6,6 Ton CO2 salınımı engellenmektedir. Bir yıllık işletme sürecinde ortalama 79,2 Ton CO2 salınımı engellenmiştir.

• Elektrikli klima sistemi sayesinde olumsuz mevsim şartlarında ısı konforu sağlayarak yolcu memnuniyeti ve sistemin tercih edilebilirliği artmıştır.

23

HAZİRAN 2016

TRAMBÜS (TROLEYBÜS) PROJESİ(MALATYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ)

2016 Verimlilik Proje Ödülleri Kamu Kategorisi Teşvik Ödülü

MAKALE

24

ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ EKSENİNDE KOBİ’LERDE DÖNÜŞÜM: “VERİMLİ KOBİ DESTEK” PROJESİProf. Dr. Aysun SAĞBAŞ - Yrd. Doç. Dr. Doğan HASAN - Arş. Gör. Ozan ÇAPRAZ - Arş. Gör. Necip KARAKURT Namık Kemal Üniversitesi - Endüstri Mühendisliği Bölümü

HAZİRAN 2016

KOBİ’ler için çok ivedi olarak ele alınması ve uygulamaya başlanması gereken mutlak bir gereklilik olarak görülmektedir.

Ülkemiz genelinde imalat sanayi alanında faaliyet gösteren mikro işletmeler ve sanayici KOBİ düzeyindeki üretim işletmelerinde var olan sorunlarının ve ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla, ulusal ve bölgesel bazda araştırma makalelerin ve bilimsel yayınların incelenmesi sonucunda (Albayrak ve Erkut (2010); Baltacı vd., (2012); Can (2013); mikro ve sanayici KOBİ düzeyindeki üretim işletmelerinin; teknoloji düzeylerinin düşüklüğü ile yeterli ve etkin olmayan Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) harcamaları,

1. Projenin Amacı ve KapsamıVerimlilik arttırma ve süreç iyileştirme çalışmalarının üretim ve hizmet sektöründeki yeri ve önemi günümüzün rekabetçi koşullarında artarak devam etmektedir. Rekabetin yüksek olduğu özellikle mikro işletmeler ve KOBİ’ler için, bir hayatta kalma stratejisi olan verimlilik; israfın ve kayıpların en aza indirilerek ya da önlenerek, daha az maliyetle daha çok üretimin sağlanması yani aynı girdi ile daha fazla üretimin gerçekleştirilmesi için öncelikli çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Verimli sistemlerin tasarlanması ve bu sistemlerin sürdürülebilir hale getirilmesi ülkemiz ekseninde değerlendirildiğinde; ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel taşları olan

yönetim yapısından kaynaklanan sorunlar (kurumsallaşma, örgüt ve örgütlenme sorunları, uzmanlaşma, nitelikli personel bulunamaması vb.), pazarlama sorunları (pazar ve çevre) olarak belirlenmiştir (TrakyaKA, 2013a). Yukarıda açıklanan bilgilere ek olarak TR 21 Trakya bölgesi özelinde; Trakya Kalkınma Ajansı Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne illerini kapsayan sektörel rekabet analizi (TrakyaKA, 2011; 2013a; 2013b), 2014 yılı bölge planı, KOSGEB 2008 Tekirdağ ili rekabetçilik raporları da bölgenin iç dinamikleri ve ihtiyaçları konusunda verimlilik arttırma projelerinin yapılmasını gerekli kılmıştır. Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Endüstri Mühendisliği Bölümünün, Üniversite-Sanayi iş

Şekil 1. “Verimli KOBİ Destek” Proje Süreci

25

HAZİRAN 2016

kapasitesi denkleştirmesi ve geleceğe yönelik projeksiyonlar konusunda önemli sorunlara haiz olduğu tespit edilmiştir.

KOBİ’lerde verimlilik artırma çalışmalarının yürütülmesi amacıyla; NKÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü ile Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) arasında 14 Şubat 2015 tarihinde “Verimli KOBİ Destek” protokolü, daha sonra 4 Mart 2016 tarihinde ise Çorlu TSO ile T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, T.C. Tekirdağ Valiliği, Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğü, Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreterliği ve Namık Kemal Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. arasında “Verimli Sanayi ve KOBİ Destek” protokolü imzalanmıştır. Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odasına bağlı KOBİ ‘ler için verimlilik artırma

projelerinin gerçekleştirilmesi amacıyla da benzer bir protokolün Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası ile Şubat 2017 yılında imzalanması planlanmakta olup bu kapsamda çalışmalar devam etmektedir (Şekil 1).

Türkiye’nin ve Trakya Bölgesi’nin en güçlü sanayi bölgeleri etrafında konumlanmış ve kuruluşundan beri “Üretken Üniversite” olma yolunda ilerleyen Namık Kemal Üniversitesi, Üniversite-Sanayi işbirliği eksenindeki çalışmalarını ve projelerini; NKÜ Endüstri Mühendisliği Bölümünün KOBİ’lerde verimliliğin artırılması kapsamında bölgedeki TSO’ları ile verimlilik protokolleri imzalayarak Üniversite-Sanayi iş birliği projelerinin yaygınlaştırılarak yürütülmesi ekseninde sürdürmektedir. Trakya Bölgesi’nin

farklı sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren Ticaret ve Sanayi Odaları ile imzalanan tüm protokoller için “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin “Üniversite, KOBİ ve Ticaret Sanayi Odası” iş birliği ekseninde gerçekleştirilmesi öngörülmüştür (Şekil 2).

Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası ile imzalanan protokol çerçevesinde yürütülen “Verimli KOBİ Destek” Projesi; NKÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü tarafından Çerkezköy TSO’ya bağlı olarak imalat sanayi alanında faaliyet gösteren işletmelerin üniversite bakış açısıyla KOBİ’lerin “üretimde verimlilik” ekseninde mevcut durumlarının analiz edilmesi, ihtiyaçlarının tespit edilmesi, çözüm önerilerinin sunulması ve verimliliklerinin artırılması yolunda sistematik yaklaşımların uygulanması faaliyetlerinin planlı bir şekilde yürütülmesi, sonuçlandırılması ve sürdürülebilirliğinin

birliği Projesi kapsamında Tekirdağ ili Çerkezköy sanayi bölgesinde faaliyet gösteren KOBİ düzeyindeki işletmeler için yaptığı mevcut durum ve ihtiyaç analizi, sorunlar ve çözüm önerileri “Check-Up” programı sonuçlarına göre; mikro ölçekte ve KOBİ düzeyindeki işletmelerin yenilikçilik kapasitelerinin düşük olması, kaynakların etkin kullanılamaması nedeniyle maliyetlerin yüksek olması ve rekabet güçlerinin düşük olması, sistem kurgusuna dayanmayan bir yapıda üretim ve yönetim yapısı, üretim ve yönetim sistemlerinde özellikle ham madde, sipariş, stok konularında ölçme, izleme ve değerlendirme sistemlerinin olmaması ve bu nedenle yeni iş fırsatlarının yeterince iyi değerlendirilememesi, planlama ve yönlendirme stratejilerinde görülen eksiklilere bağlı olarak talep ve üretim

Şekil 2. “Verimli KOBİ Destek” Projesi İşbirliği Kurgusu

MAKALE

HAZİRAN 2016

26

artırma çalışmalarının uygulanması, sürdürülebilirliğin ve kurumsallaşmasının sağlanmasıdır. “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin gerçekleştirmeyi hedeflediği

amaçlar aşağıdaki gibi açıklanabilir:• Üniversite bakış açısıyla KOBİ’lerde

verimlilik kapsamında mevcut durum analizi gerçekleştirmek ve problemlere

Endüstri Mühendisliği sistematik yaklaşımlarını ve verimlilik artırma tekniklerini uygulayarak çözüm sağlamak.• İmalat sanayi işletmelerinde maliyetleri ve üretim esnasında yapılan israfları azaltmak.• İşletmelere sektörel rekabet gücü kazandırmak.• İşletmelere sürdürülebilir sürekli iyileştirme sistematik yaklaşımlarını kazandırmak.• KOBİ’lerde dönüşüm gerçekleştirmek amacıyla verimlilik projelerini uygulamak.• İşletmelerin kurumsal kapasitelerini artırmak.• “Verimli KOBİ Destek” Projesi sonuçlarını paylaşmak ve yaygınlaştırmak.

2. “Verimli KOBİ Destek” Projesi Uygulama Sistematiği2.1. Mevcut Durum Analizi (Check-Up)Verimli KOBİ Destek” protokolünün ilk aşamasının Şubat 2015 yılında imzalanması sonrasında; “Verimli KOBİ Destek” Projesi, Çerkezköy TSO Konferans Salonunda, Çerkezköy TSO’ya bağlı olarak faaliyet gösteren imalat işletmelerine yönelik tanıtım ve bilgilendirme

sağlanması temelinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların yürütülmesindeki ve sürdürülmesindeki temel amaç ise işletmelerde Kaizen felsefesiyle verimlilik

Şekil 3. “Verimli KOBİ Destek” Projesi Adımları

ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ EKSENİNDE KOBİ’LERDE DÖNÜŞÜM: “VERİMLİ KOBİ DESTEK” PROJESİ

27

HAZİRAN 2016

“Verimli KOBİ Destek” Projesi katılımcısı işletmelerin sektörel dağılımı ise Şekil 4’te verilmiştir.

“Verimli KOBİ Destek” Projesi’nde verimlilik çalışmalarının başlatıldığı işletmelerde 8D problem çözme yöntemleri bakış açısı altında işletme özelinde problem tespitleri yapılmış ve Endüstri Mühendisliği verimlilik artırma teknikleri ile iyileştirmeler sunularak uygulamaya geçirilmiştir. “Check-Up” adı verilen ve herhangi bir ücret talep edilmeden gerçekleştirilen ziyaretlerde, işletme özelinde olmak üzere akademik bakış açısıyla SWOT analizi çalışmaları gerçekleştirilerek işletmelerin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulmuş ve iyileştirme önerileri ile birlikte bir rapor halinde işletmelerle paylaşılmıştır. Bu raporların hazırlanması için işletme

özelinde gerçekleştirilen ziyaretlerde örnek olarak verilen sorulara cevaplar aranmıştır.• İmalattaki her iş için tanımlanmış

standart süreler var mı?• Makinelerinizin duruş oranı nedir?• Stoklarınızdan şikâyetçi misiniz?• Kapasite kullanım oranınızı biliyor

musunuz?• İmalatınızdaki sorunlarla nasıl

ilgileniyorsunuz?• Her iş istasyonu için ayrı ayrı fire

oranlarınızı biliyor musunuz?• İmalatınız yeterince düzenli mi?• İş istasyonu bazında veriminizi biliyor

musunuz?

Çerkezköy TSO’ya bağlı olarak faaliyet gösteren işletmelerin “Check-Up” işlemi “Teşhis ve Tedavi” ekseninde

sunumunun yapılmasının ardından başvuruların alınması ile başlanmış olup devamında mevcut durum analizinin gerçekleştirilerek işletmelerin bugünkü fotoğraflarının çekilmesi amacıyla gerçekleştirilen “Check-Up” işlemi için talepte bulunan işletmelere NKÜ Endüstri Mühendisliği proje ekibi tarafından ziyaretlerin gerçekleştirilmesi ile devam edilmiştir. “Check-Up” raporu sonucuna göre verimlilik projesinin başlatılması konusunda NKÜ Endüstri Mühendisliği Bölümüne görüş bildiren işletmelerde ise verimlilik artırma projelerinin uygulaması başlatılmıştır. “Verimli KOBİ Destek” Projesinin adımları Şekil 3’te gösterilmiştir. “Verimli KOBİ Destek” Projesi katılımcısı işletmeler ile ilgili sayısal bilgiler Tablo 1’de gösterilmiştir.

Tablo 1. “Verimli KOBİ Destek” Projesi Katılımcı İşletme Bilgileri

“Verimli KOBİ Destek” projesi tanıtım sunumuna gelen işletme sayısı

39 işletme

“Check-Up” talep eden işletme sayısı

24 işletme

“Check-Up” programı kapsamında ziyaret edilen işletme sayısı

24 işletme

Verimlilik projesinin başlatılması kapsamında Endüstri Mühendisliği Bölümüne görüş bildiren işletme sayısı

7 işletme

Verimlilik projesinin başladığı işletme sayısı

2 işletme

Verimlilik projesinin tamamlandığı işletme sayısı

2 işletme

Şekil 4. “Check-Up” Programına Başvuran İşletmelerin Sektörel Dağılımı (%)

MAKALE

28

HAZİRAN 2016

2.2. “Verimli KOBİ Destek” Projesinin Uygulanması“Verimli KOBİ Destek” Projesi Şubat 2015 yılında başlamış olup bugüne kadar

geçen süre içinde PVC kapı ve pencere sistemleri üreten bir işletmede ve ısı yalıtım malzemeleri üreten bir işletmede olmak üzere toplam 2 işletmede başarıyla tamamlanmış ve maddi kazanımı önemli sayılabilecek sonuçlar elde edilmiştir. “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin uygulandığı 2 işletmeden biri; PVC kapı pencere sistemleri imalatı yapmakta olup 17 çalışana sahip orta büyüklükte kurumsallaşma konusunda istekli bir işletmedir. Bu işletmede “Check-Up” süreci sonucunda gözlemlenen problemler Tablo 4’de verilmiştir.

Şekil 5’te PVC kapı pencere sistemleri imalatı yapan işletmede yerleşim planının belirli bir sistematiğe göre oluşturulmaması nedeniyle düzensiz stoklama görülmektedir.

Projenin uygulama zaman periyodu; Ağustos 2015-Kasım 2015 tarihleri arasında olup yaklaşık 4 aylık bir zaman dilimini kapsamaktadır. Projenin uygulanması sürecinde israfı yaratan ve maliyetleri artıran noktalar irdelenmiş olup, yerleşim planları, stok sistemi, arıza ve kayıp zamanlar, fire oranları çok detaylı bir şekilde incelenip iyileştirilme potansiyelleri değerlendirilmiştir. İşletmenin üretim sistemi etüt çalışması yapılarak kapasite planlama çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, işletmelerde harcanan katma değersiz işleri ortaya çıkarır niteliktedir. Projenin uygulandığı PVC kapı pencere imalatı yapan işletmede verimlilik çalışmaları sonunda elde edilen sonuçlar Tablo 5 ve Tablo 6’daki gibidir.

gerçekleştirilmiş olup elde edilen bulgular ve projenin uygulanması halinde olası kazanımlar Tablo 2 ve Tablo 3’te sunulmuştur.

Performansa yönelik bulgular• İş etüdü çalışmalarının olmaması.• Çalışan ve makine performanslarının ayrı ayrı günlük bazda takip edilmiyor olması.• Üretimin sevk ve idaresinin ve verim çıktılarının genellikle ustabaşıya bırakılmış olması.• Kapasite planlama çalışmalarının olmaması.• İşçi veya makine beklemelerinin olması ve dengeleme yapılmamış olması.

Arıza ve duruşlara yönelik bulgular• Arızaların kayıt edilmiyor olması. • Arıza tekrarını engelleyici bir sistematik olmaması.

Kaliteye yönelik bulgular• İmalat firelerinin kayıt edilmiyor olması ve tekrarını engelleyici bir sistematik olmaması.

Stok yönetimine yönelik bulgular• İstasyonlar arası stokların planlanmamış olması.• Stok yönetimi uygulanmaması

İsraflara (operasyonel kayıplar ve taşıma kayıpları) yönelik bulgular• İmalatta düzene dayalı bir çalışma yapılmamış olması.• Malzeme akışının düzenli olmaması.• İstasyonlar arası taşıma mesafelerinin uzun olması.• Katma değersiz iş oranının yüksek olması.• Üretimlerde yerleşim planlamasının herhangi bir sisteme göre yapılmamış olması.

Tablo 2. “Check-Up” Programı Sonucu Genel Olarak Elde Edilen Bulgular

• Bakım sisteminin kurulması ile arızaların azaltılması.

• Ayar ve değişiklik sürelerin iyileştirilmesi.

• İstasyonların dengelenerek beklemelerin azaltılması.

• Etkin bir yerleşim planı ile malzeme akışının iyileştirilmesi, taşımaların azaltılması.

• İş etüdü ile katma değersiz işlerin tespiti ve bertarafı.

• Günlük olarak imalat verilerinin takibi, fire, duruş, performans takibi.

• İmalatta düzenin 5S ile sağlanması.

• Kapasite planlama ile günlük haftalık aylık üretim hedefleri oluşturulması.

Tablo 3. “Verimli KOBİ Destek” Projesinin Uygulanması Sonucu Elde Edilebilecek Kazanımlar

ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ EKSENİNDE KOBİ’LERDE DÖNÜŞÜM: “VERİMLİ KOBİ DESTEK” PROJESİ

29

HAZİRAN 2016

Tablo 5. PVC Kapı Pencere İmalatı Yapan İşletmede Proje Sonucu Elde Edilen Kazanımlar

• Standart taşıma arabaları kullanımı ile elle taşımalar kaldırılmış, taşıma süreleri minimize edilmiş ve çalışanların ergonomik ihtiyaçlarına uygun olarak rahat çalışabilmeleri sağlanmıştır.

• Yeni yerleşim planının yapılması sonucu ara stoklar minimize edilmiş, bekleme süreleri azaltılarak taşıma süreleri kısaltılmıştır.

• Her istasyonda malzeme akışını engellemeyecek şekilde stok yerleri belirlenmiş, karışık stoklama önlenmiş, malzeme akışı kolaylaştırılmıştır.

• Yapılan 5S çalışmalarıyla düzenli bir çalışma disiplini sağlanmıştır.

• Üretim süreçlerindeki kayıpların azaltılması, beklemelerin ve taşıma sürelerinin minimizasyonu ile üretim hızı artırılmıştır.

• Gerçek operasyon sürelerinin tespitiyle belirlenen kapasite kullanım oranları kullanılarak istasyonlar dengelenmiş beklemeler minimize edilmiştir.

• Yeni görev tanımlamaları yapılmış, çalışanlar yetenekleri doğrultusunda görevlendirilmiş, belirlenen iş organizasyonuna uygun çalışma koşulları sağlanmıştır.

• Ham madde stok alanında yapılan 5S çalışmaları ve yeni yerleşim planı uygulanması sonucu kullanıma uygun bir çalışma düzeni sağlanmıştır.

• Çapak temizleme istasyonunda görülen standart arızalar yapılan bakımlar sonucu önlenmiş, üretim süreçlerinin aksamasının önüne geçilmiştir.

• Ham madde stok alanında malzeme taşıma ve stoklama sisteminin olmaması ve taşımanın el ile yapılması.

• İstasyonlar ve stoklar arası taşımaların uygun olmayan yöntemlerle yapılması.

• Profil paketleme operasyonunda standart bir paketleme sisteminin olmaması.

• Üretim sürecinde etkin bir yerleşim planı, malzeme taşıma ve stoklama sisteminin olmaması.

• Üretim sürecindeki makine ve personel çevrim zamanlarının dengelenmemiş olması.

• Üretim sürecinde görev tanımları ve iş akışlarının net tanımlanmamış olması.

• Kapasite planlaması için altyapının oluşturulmamış olması.

• Makinelerin sabitlenmemiş olması ve bundan kaynaklı değişken bir yerleşim planı olması.

• Sık yaşanan arızi durumlar nedeniyle duruşlar yaşanması.

• Malzemelerin hazır bulunurluğunda yetersizlik yaşanması.

Tablo 4. “Check-Up” Sonunda PVC Kapı Pencere İmalatı Yapan İşletmede Elde Edilen Bulgular

Şekil 5. PVC Kapı Pencere Sistemleri İmalatı Yapan İşletmedeki Stok Alanındaki Düzensizlik

Tablo 6. PVC Kapı Pencere Sistemleri İmalatı Yapan İşletmede Fayda Maliyet Analizi

1. Alternatif: Mevcut kapasiteyi korumak kaydıyla işçilik tasarrufuMevcut durum Önerilen durum

İşçi sayısı 17 kişi 14 kişi

Toplam iyileştirme faydası (3 kişi tasarruf bedeli) ~69.660 TL/yıl

Zaman içerisinde kademeli olarak 2 kişi daha tasarrufu sağlanabileceği tespit edilmiştir ~116.100 TL/yıl

2. Alternatif: İlave bir makine ve ilave 2 kişinin istihdamı ile kapasite artışı sağlanmasıÜretim kapasitesinde %46,81 artış sağlanması

MAKALE

30

HAZİRAN 2016

alanında lider işletmelerden biri olup orta büyüklükte yeniliklere açık, Üniversite-Sanayi ortaklığında projelerin uygulanması konusunda istekli bir işletmedir. İşletmenin 3 önemli iş istasyonu için verimlilik artırma ve iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Projenin uygulama zaman periyodu; Nisan 2015-Temmuz 2015 tarihlerini arasında olup yaklaşık 4 aylık bir zaman dilimini kapsamaktadır. Projenin uygulandığı bu

işletmede “Check-Up” süreci sonucunda gözlemlenen problemler Tablo 7’de verilmiştir.

Isı yalıtım malzemesi imalatı yapan işletmede verimlilik projesinin uygulanması sonucunda elde edilen sonuçlar Tablo 8 ve Tablo 9’da verilmiştir. İşletmede elde edilen maddi ve yüzdesel kazanımlar Tablo 10 ve Tablo 11’de verilmiştir.

Üniversite, sanayi ve TSO ortaklığında başarıyla yürütülen “Verimli KOBİ Destek” projesi yoğun ve iş birliği ekseninde gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda ilk meyvelerini vermeye başlamıştır. Proje uygulama sonuçlarının alınması sonrası, ısı yalıtım malzemeleri imalatı alanında faaliyet gösteren işletme T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen 2016 yılı Verimlilik Proje Ödülleri için başvurusunu yapmış ve orta büyüklükteki işletmeler kategorisinde birincilik ödülünü kazanmıştır.

Üniversite-Sanayi iş birliği bakış açısı altında yapılan tüm bu çalışmaların özünde, üniversitedeki bilimsel potansiyelin sanayiye aktarılması ve üniversitedeki akademisyen ile sanayici arasında karşılıklı güvene dayalı ve sürdürülebilir iş birliğinin sağlaması sistemi mevcuttur.

Ayrıca, işletmenin önerilen durumu tasarlanırken yeni üretim tesisine taşınması durumu göz önüne alınmıştır. İşletmenin mevcut ve önerilen durumda yerleşim planları sırasıyla Şekil 6 ve Şekil 7’de verilmiştir.

“Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin uygulandığı bir diğer işletme ise; inşaat sektörü için ısı yalıtım malzemesi imalatı yapmakta ve

Şekil 6. Proje Uygulanmadan Önce PVC Kapı Pencere Sistemleri İmalatı Yapan İşletmenin Yerleşim Planı

ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ EKSENİNDE KOBİ’LERDE DÖNÜŞÜM: “VERİMLİ KOBİ DESTEK” PROJESİ

Tablo 7. “Check-Up” Sonunda Yalıtım Malzemesi İmalatı Yapan İşletmede Elde Edilen Bulgular

• İstasyonlar arasında etkin bir malzeme taşıma ve stoklama sisteminin olmaması.

• İş istasyonları arasında uzun taşıma süreleri ve boşta beklemeler olması.

• Firelerin üretime tekrar katılımını mümkün kılan makineye firelerin geç taşınması sebebiyle içerisinde kir ve toz birikimi olması.

• Tüm iş istasyonları için katma değersiz işlemler, yeni görev tanımları ihtiyacı, iş akışlarının ve hat dengeleme çalışmalarının eksikliği.

• Üretim sisteminin tek parça akış sistemi olmaması.

• İş istasyonunda boşta beklemelerin fazla olması ve hat dengelemesi ve görev tanımlarındaki eksiklikler.

VERİMLİLİK ÖDÜLLERİ 2016ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME KATEGORİSİ

BİRİNCİLİK ÖDÜLÜFirma Adı: Technova Yapı ve Yalıtım Malzemeleri San. Tic. A.Ş. Proje Adı: Seri Üretim Hattında İş Yükü Kısıtlı Montaj Hattı Dengeleme Modeli

MAKALE

31

HAZİRAN 2016

Şekil 7. Proje Uygulandıktan Sonra PVC Kapı Pencere Sistemleri İmalatı Yapan İşletmenin Yerleşim Planı

Mevcut durum Önerilen durum

Ara ürün stoklama sistemi • Karışık stoklama • Yeni bir ürün stoklama sistemi ve sonucunda standart kalitede malzeme girişi

2.istasyon • Uzun ürün taşıma mesafeleri • Kısa ürün taşıma mesafeleri

3.istasyon

• Uzun ürün taşıma mesafeleri• İşçilerin boşta beklemesi• Gereksiz paletleme ve taşıma işlemleri• Geri dönüşüm malzemelerinin geri kazanım

problemi

• Kısa ürün taşıma mesafeleri• Hat dengelemesi, yeni görev tanımları• Gereksiz işlemlerin ortadan kaldırılması• Geri dönüşüm malzemelerinin kirlenmesinin

önlenmesi

4.istasyon • İşçilerin boşta beklemesi • Hat dengelemesi, yeni görev tanımları

Tablo 8. Isı Yalıtım Malzemeleri İmalatı Yapan İşletmede Projenin Uygulanması Sonucu İstasyon Bazlı Kazanımlar

Tablo 9. Projenin Isı Yalıtım Malzemeleri İmalatı Yapan İşletmede Uygulanması Sonucu İşletme Genelinde Elde Edilen Kazanımlar

• Önerilen yeni stoklama sisteminin uygulanmasıyla yeterli bekleme süresinin uygulanması sonucu standart kalitede malzeme girişi sağlanmıştır.

• Ürün taşıma mesafeleri minimize edilmiştir.

• Katma değersiz aktiviteler azaltılmıştır.

• Hat dengeleme işlemi yapılarak iş gücü ve kaynak kullanımı verimli hale getirilmiştir.

• Yeni görev tanımları ve proses dizaynıyla iş dengelemesi sağlanmıştır.

• Üretim prosesleri standartlaştırılıp izlenebilir hale getirilmiştir.

• Taşıma işlemleri, tasarlanan taşıma arabalarıyla ergonomik kurallara uygun hale getirilerek çalışanların daha az yorulması sağlanmış, iş gücü verimliliği artırılmıştır.

• Yeniden işlenen malzemelerin zarar görme sorunu çözülerek, israf edilmeleri önlenmiştir.

32

MAKALE

HAZİRAN 2016

• Toplam verimli bakım altyapısının kurulması.

• Kanban sistemi için gerekli altyapının oluşturulması.

• İstasyon hızlarında iyileştirme sağlayacak 8D çalışmalarının devam ettirilmesi planlanmaktadır.

Isı yalıtım malzemeleri üreten işletmede ise;• Önleyici ve periyodik bakım sisteminin

kurulması,• Verimlilik takip sisteminin kurulması

(fire, duruş, performans verileri ve raporlanması),

• Günlük verim raporlaması,• Günlük iyileşme potansiyeli tespiti,

önlemlerin alınması,• Aylık, haftalık ve günlük kapasite

planlaması,• Depolama sisteminde ve uygun

istasyonlarda devam niteliğinde yapılacak 8D çalışmaları ile verimlilikte artışlar sağlanması

çalışmalarının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca Çorlu TSO ile

yapılan “Verimli Sanayi ve KOBİ Destek” protokolü kapsamında; Mayıs 2016 tarihinden itibaren projenin “Check-Up” ve proje uygulama aşamalarının uygulanmasının gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

4.Projenin Yaygınlaştırılması ve ÖnerilerKOBİ’ler değişen piyasa koşullarına hızlı uyum yetenekleri, esnek üretim yapıları, işsizliğin azaltılması ve yeni iş alanlarının yaratılması katkıları gibi bir dizi olumlu etkileri nedeniyle, ekonomik ve sosyal kalınmanın temel taşlarıdır. Ülkemizde toplam işletmelerin %99,77’sini oluşturan KOBİ’ler, toplam istihdamın %78’ini toplam katma değerin %55’ini toplam satışların %65,5’ini toplam yatırımların %50’sini toplam ihracatın %60,1’ini gerçekleştirmektedir (Ergün, 2012). Bu kapsamda değerlendirildiğinde; KOBİ düzeyindeki işletmelerde yapılacak verimlilik artırma çalışmaları hem istihdama katkı sağlayacak hem de ülke ekonomisinin büyümesinde önemli rol oynayacaktır. Verimli KOBİ Destek Projesi’nin başlangıcından bugüne kadar

3. Gelecek ÇalışmalarVerimlilik artırma çalışmalarında gerçekleştirilen iyileştirmeler bir Kaizen ve sürekli iyileştirme sistematiği olarak düşünüldüğünde; verimlilik projelerinin üretimin her aşamasında ve tüm zaman periyotlarında artarak devam etmesi kaçınılmaz bir gerçektir ve mutlak bir gerekliliktir. Bu eksende Tekirdağ ili Çerkezköy sanayi bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler için “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin uygulandığı 2 işletmede projenin devamı olarak işletmelerden gelen talepler doğrultusunda Ağustos 2016 tarihinde verimlilik artırma projesinin 2. kısmının uygulanmasına karar verilmiştir. “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin uygulandığı PVC kapı ve pencere imalatı yapan işletmede projenin gelecek çalışması olarak;• Verim takip sisteminin kurulması

(fire, duruş, performans verileri ve raporlanması).

• Günlük verim raporlaması.• Aylık, haftalık ve günlük kapasite

planlaması.

ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ EKSENİNDE KOBİ’LERDE DÖNÜŞÜM: “VERİMLİ KOBİ DESTEK” PROJESİ

Tablo 10. Projenin Uygulanması Sonucu Isı Yalıtım Malzemeleri İmalatı Yapan İşletmede Fayda-Maliyet Analizi

Toplam iyileştirme maliyeti ~45.000 TL/yıl

Toplam iyileştirme faydası (4 kişi tasarruf bedeli) ~92.880 TL/yıl

Zaman içerisinde kademeli olarak 1 kişi daha tasarrufu sağlanabileceği tespit edilmiştir. ~116.100 TL/yıl

Gözlemlenen problemler Mevcut durum Yeni durum Kazanç

Blok presleme istasyonundan çıkan ürünlerin stok alanına taşınması ve yerleştirilmesi için harcanan süre 85 Saniye 45 Saniye %47

Kesme istasyonunda ürünlerin aranması ve taşınması için harcanan süre 168 Saniye 70 Saniye %58

Yatay kesme istasyonunda çalışan kişi sayısı 2 Kişi 1 Kişi %50

Dikey kesme istasyonunda çalışan kişi sayısı 2 Kişi 1 Kişi %50

Yeniden işleme istasyonunda çalışan kişi sayısı 1 Kişi 0 Kişi %100

Kesme istasyonundan çıkan ürünlerin paletleme ve paketlemeye taşınma işlemleri için harcanan süre 80 Saniye 0 Saniye %100

Paketleme istasyonu çevrim süresi 20 Saniye 19 Saniye %5

Paketleme istasyonunda çalışan sayısı 4 Kişi 3 Kişi %25

Tablo 11. Projenin Uygulanması Sonucu Isı Yalıtım Malzemeleri İmalatı Yapan İşletmede Elde Edilen İyileştirmeler (%)

33

HAZİRAN 2016

kıyaslama yapma imkânı sunacak ortamlarda paylaşımının sağlanması.

4.Tanıtım eksikliği: Verimlilik ekseninde Türkiye’nin farklı sanayi bölgelerinde uygulanan başarılı proje sonuçlarının diğer bölgelerde de yaygınlaştırılması amacıyla, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü, Kalkınma Ajansları, KOSGEB, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İl Müdürlükleri, Üniversiteler, Ticaret Sanayi Odaları gibi kurumlarca hem desteklenmesi hem de sürdürülebilirliğinin sağlanması çok büyük önem arz etmektedir.

Teşekkür“Verimli KOBİ Destek” Projesi kapsamında imzalanan “Verimlilik Protokolleri”nin imzalanması sürecinde katkı ve desteklerinden dolayı T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğüne, T.C. Tekirdağ Valiliğine, Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğüne, Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreterliğine, KOSGEB Tekirdağ İl Müdürlüğüne, Namık Kemal Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. Genel Müdürlüğüne, Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası ve Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetimine teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, “Verimli KOBİ Destek” Projesi’nin uygulama sonuçlarının ilgili kurum ve kuruluşlara duyurulması ve yaygınlaştırılması konusundaki çok değerli katkılarından ve desteklerinden dolayı Tekirdağ Bilim Sanayi İl Müdürü Fahrettin AKÇAL’a sonsuz teşekkürlerimizi arz ederiz.

geçen sürede ziyaret edilen, “Check- Up” çalışması yapılan ve proje uygulanan KOBİ’ler için “Verimli KOBİ Destek Projesi”ni uygulama konusundaki en önemli problemler ve çözüm önerileri aşağıda sunulmuştur.

1. Finansman Sorunu: Rekabetin çok hızlı bir şekilde arttığı günümüz koşullarında kıt kaynakları en iyi şekilde değerlendirerek maliyetleri azaltmanın ve kurumsallaşmanın gerekliliği konusunun üretim sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin önemli bir bölümünün farkında olduğu, Verimli KOBİ Destek Projesi’nin uygulanma sürecinde tecrübe edilmiştir. Ancak, verimlilik artırma projelerinin fon sağlanması konusunda KOBİ düzeyindeki işletmelerin başvurabileceği fon kaynakları kısıtlıdır. Çözüm Önerisi: Verimlilik odaklı farklı fon kaynaklarının en kısa zamanda devreye alınmasının mutlak bir gereklilik olduğu düşünülmektedir.

2. İnanç Eksikliği: Üniversite-Sanayi iş birliği tecrübelerinin olumsuz olduğu algısı geçmişten günümüze sanayicide oluşmuş olsa da, son 10 yılda Üniversite-Sanayi iş birliği ekseninde gerçekleştirilen başarılı ve sonuç odaklı çalışmalar neticesinde bu sorun daha azalmış durumdadır. Çözüm Önerisi: Somut çıktıları olan başarılı projelerin sayısının artması ve sürdürülebilirliğin sağlanması.

3. Farkındalık Oluşturulamaması: KOBİ’ler verimlilik artırma projelerinin önemini, sonuçlarını ve kazanımlarını tam olarak analiz edemedikleri için, bu projelerin uygulanması konusuna yeterince zaman, enerji ve kaynak ayırmak istememektedirler. Çözüm Önerisi: Verimlilik odaklı proje sonuçlarının KOBİ’ler ile paylaşılması ve iyi uygulama örneklerinin ve başarı hikayelerinin sanayi, kamu ve üniversitenin ilgili birimlerinin yer alacağı toplantılar aracılığıyla verimliliğin sürekli ve bir yaşam felsefesi olduğunu KOBİ’lere

Verimlilik artırma çalışmaları ile; işletmen daha sağlam, daha verimli ve daha sistemli bir şekilde gelecek nesillere taşınması mümkündür…

Kaynaklar

1. Baltacı A., Burgazoğlu H., Kılıç S., “Türkiye’nin Rekabetçi Sektörleri ve Trakya Bölgesi’nin Payı”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1): 1-19, 2012.

2. Albayrak, A.N., Erkut, G., “Türkiye’de il ve bölgelerin rekabet gücü analizi”, itüdergisi/A, mimarlık, planlama, tasarım, 9(2): 155-165, 2010.

3. Can, Y., “Trakya Bölgesinin İşgücü Piyasası Analizi”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 200-209, 2013.

4. Ergün, N., “KOBİ’ler ve Girişimcilerin Türk Ekonomisindeki Yeri ve Önemi”, Anahtar, 287, 2012.

5. (TrakyaKA), “Trakya Bölgesi Rekabet Analizi”, 2011.

6. Trakya Kalkınma Ajansı (TrakyaKA), “Kobiler-Esnaf ve Sanatkârlar Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, 2013a.

7. Trakya Kalkınma Ajansı (TrakyaKA), “TR21 Trakya Bölgesi Mevcut Durum Analizi”, 2013b.

8. http://vgm.sanayi.gov.tr/

9. www.trakyaka.org.tr

10. http://www.kosgeb.gov.tr

MAYIS 2016

34

MAKALE

HAZİRAN 2016

Bu stratejilerin ilk örneği ise Almanya’dan geldi. 2011 yılında, Almanya’da iş adamlarından, politikacılardan, yapay zeka uzmanlarından ve akademisyenlerden oluşan “Sanayi 4.0” girişimi, Alman imalat sanayinin rekabet gücünü korumaya ve geliştirmeye dönük bir strateji hazırladı. Bu strateji, Alman Hükümetinin 2020 yılına dönük ileri teknoloji stratejisinin bir parçası olarak benimsendi. Söz konusu girişim önce bir çalışma grubuna daha sonra endüstrinin ön ayak olmasıyla “Platform Sanayi 4.0” adıyla daha geniş ve kalıcı bir iş

birliği platformuna dönüşerek uygulamaya dönük önerilerin geliştirildiği ve atılacak somut adımların kararlaştırıldığı bir merkez haline geldi. Almanya’nın hemen ardından diğer ülkelerde de mevcut eğilimleri dikkate alan öngörüler yapılarak sanayinin geleceğinde söz sahibi olmaya dönük stratejiler geliştirilmeye başlandı. “Sanayi 4.0”, bu öngörülerde ortaya çıkması beklenen yapıyı ifade eden yaygın bir

terim haline gelmiş olmakla birlikte, bu çalışmalar diğer ülkelerde “Endüstriyel Nesnelerin İnterneti”, ‘İleri İmalat’, ‘Akıllı Sanayi’, ‘Geleceğin Fabrikası’ gibi çeşitli isimler altında sürdürülüyor.

Küresel finans krizi sonrasında gelişmiş ülkeler, imalat sanayi politikalarına yeniden ağırlık verdi ve mevcut eğilimlerden

hareketle dördüncü sanayi devrimini şekillendirmeye koyuldu.

Sanayide yaşanması öngörülen dönüşümün özünde gömülü sistemlerden siber fiziksel sistemlere doğru ‘evrimsel’ nitelikte bir teknolojik gelişme süreci yer alıyor. Algılayıcıları sayesinde sanal ve gerçek dünyaları birleştiren akıllı nesnelerin giderek bağımsızlaşmaları ve ağ üzerinden insanlarla, sistemlerle ve birbirleriyle iletişim kurabilmeleri belki de bu gelişme sürecinin en belirleyici unsuru.

Bu süreç, günümüzde kimi uygulamalarla başlamış durumda ve aşağıda aktarmaya çalışacağımız teknolojilerin çoğu da

kavramsal olarak ortaya yeni çıkmış değil. Dolayısıyla yeni bir devrimin eşiğinde olunmadığı, sadece elektronik ve otomasyonla simgelenen ve halen içinde bulunduğumuz bir önceki (üçüncü) sanayi devriminde paradigma değişimini sağlayacak olgunluğa ulaşıldığı da düşünülebilir. Ancak ‘devrim’ nitelemesini birçok farklı teknoloji alanındaki hızlı gelişmelerin yarattığı ortak bir beklenti

Birinci Bölüm: Üretim Teknolojisindeki Gelişmeler

Buharlı makinalar ve mekanizasyon; elektrikli makinalar ve montaj hatlarında uzmanlaşma; elektronik makinalar ve artan otomasyon… Bunlar, son iki yüzyılda sanayide devrim yaratan gelişmelerdi. Bugünlerde ise siber-fiziksel sistemler ve nesnelerin interneti gibi kavramlardan bahsediliyor.

Yaşanan bu tür teknolojik gelişmeler, ekonomileri bütünüyle dönüştüren süreçlerdi. İlk aşamalarından itibaren bu süreçlerin içinde olabilenler erken davranmanın mükâfatını aldılar. İmalat sanayi giderek gelişirken, hizmetler sektörü zaman içinde daha da hızlı gelişti. Öyle ki, yaklaşık 30 yıldır yaratılan toplam katma değer içinde hizmetlerin payı giderek artarken imalat sanayinin payı ise giderek düşmekte. Son dönemlerde yaşanan bir diğer gelişme ise imalat sanayinin gelişmiş ülkelerden özellikle ucuz iş gücü avantajıyla öne çıkan gelişmekte olan ülkelere kayması oldu. 2008 yılında yaşanan küresel finansal kriz sonrasındaysa gelişmiş ülkeler, imalat sanayinin ulusal istihdama ve büyümeye katkısını anımsama ihtiyacı duydu. Böylece hükümetler gerçekleşmekte olan teknolojik gelişmeleri de dikkate alarak bu yönde yeni strateji ve politika arayışlarına girdi. Makroekonomik politikalar içinde yenilikçi sanayi stratejileri yeniden ön plana çıkmaya başladı.

YENİ BİR SANAYİ DEVRİMİNİN EŞİĞİNDE

Akıllı fabrikalar, enerji ve ulaştırma altyapıları, karar sistemleri, sosyal ağlar, ürünler ve elbette insanlar birbiriyle iletişim halinde olacak.

Umut DEMİRTAŞ / Sanayi ve Teknoloji Uzmanı (Verimlilik Genel Müdürlüğü)

MAYIS 2016

35

HAZİRAN 2016

konunun geniş bir açıdan ele alınması ve gerekli görülen adımların atılması önem taşıyor. Bu sürece ilişkin farkındalığın artırılması da yapılması gerekenlerin başında geliyor.

Bundan hareketle hazırlanan yazı dizisinin bu ilk bölümünde, teknolojinin geldiği nokta ve öngörüler ile bu öngörülerin gerçekleşmesinin önündeki olası teknik engeller kısaca ele alınacak. Sonraki bölümde teknolojik gelişmelerin beklenen etkilerine genel olarak değinilecek. Devamında ise konu sosyal etkiler de dâhil olmak üzere daha geniş bir açıdan ve Türkiye özelinde ele alınmaya çalışılacak.

Sanayi 4.0, en yalın ifadesiyle üretimin tüm unsurlarının akıllanması ve

iletişim halinde olmasıdır.

En yalın şekliyle yeni sanayi devrimi; üretimin tüm maddi unsurlarının ‘akıllandığı’ ve ‘ağ üzerinde birbirine bağlandığı’ bir yapıyı ifade ediyor. İmalat sanayinde yaşanmakta olan evrimsel teknolojik gelişme sürecinin ve öngörülerin işaret ettiği bu yapıyı, onu oluşturan parçaları ayrı ayrı ele alarak irdelemek mümkün. Bunun için en uygun başlangıç noktası da gömülü sistemler. Gömülü sistemler, günümüzde kullanılan birçok ürün ve cihazın içinde (gömülü) bulunan işlemcili birimlerdir. Dünyada üretilen işlemcilerin %98’inden fazlasının bu amaçla kullanıldığı tahmin ediliyor. Parçası

oldukları araç ya da cihaza özgü bir dizi işlevi yerine getirmek üzere veri işleyen gömülü sistemler, otomobillerden akıllı telefonlara, ev aletlerinden fabrikalardaki üretim araçlarına hemen her alanda kullanılmakta. Cihazların zekâsını temsil eden bu işlemciler, dış dünyayla

çeşitli algılayıcılar ve harekete geçiriciler yoluyla iletişim kuruyordu. Çeşitlenen ve sayısı sürekli artan algılayıcıların kaydettiği çok yüksek hacimde veri, gömülü sistemler tarafından kolaylıkla işlenebilmekteyken, insanların bu hıza yetişmeleri mümkün olmamaya başladı. İşte bu nedenle üretimin belirli alanlarında gömülü sistemlerin birbirleriyle doğrudan iletişim kurabilmesi birçok süreci daha verimli, daha esnek ve daha az maliyetli kılabilecekti. Gömülü sistemlerin birbirleriyle ve internetle artan bir şekilde bağlantılı hale gelmeleri ise üretim teknolojisinde yaşanan evrimin yeni bir basamağını oluşturdu.

Siber fiziksel sistemler, teknolojik evrimin gömülü sistemlerden sonra gelen basamağını oluşturuyor. Algılayıcılarla donatılmış gömülü sistemlerin internetin sunduğu tüm olanaklarla buluştuğu siber fiziksel sistemlerle, sanal dünya ile fiziksel dünya giderek daha da bütünleşmekte. Siber fiziksel sistemler algılayıcılarıyla derlediği ya da ağ üzerinden iletilen ham veriyi kullanarak karmaşık analizler gerçekleştirir ve bu süreç sonucunda yararlı bilgi elde eder. Burada karmaşık olayların ve kritik durumların ayırt edilebilmesi için farklı algılayıcıların kaydettiği değerlerin bütünleştirilmesi, bunların yorumlanması ve bu bulgulara dayanarak bir sonraki işlemin planlaması adımları söz konusudur. Dolayısıyla siber fiziksel sistemler, ham veriden çıkardıkları bilgiye dayanarak bağımsız ya da yarı bağımsız olarak hareket

olarak görmek gerekiyor. Her bir gelişme alanında günümüzde ‘sıçrama’ noktasına gelindi ve birbirleriyle etkileşerek toplamlarından daha büyük –paradigma değiştiren şiddette- bir etki yaratma potansiyelleri çok büyük. Sonuçta yeni bir sanayi devrimi beklentisi oldukça makul görünüyor. Buradan hareketle, ‘dördüncü sanayi devrimi’ veya ‘yeni sanayi devrimi’ gibi ifadelerin kullanılmasının yerinde olduğu söylenebilir.

Verimlilikte sıçrama yaratan önceki sanayi devrimleri geçmişe dönük analizlerle ortaya konmuş ve dolayısıyla bu devrimler oluştuktan sonra adlandırılmıştı. Öncekilerden farklı olarak, dördüncü sanayi devrimi ise henüz oluşmadan öngörülmekte, deyim yerindeyse şekillendirilmektedir. Yeni sanayi devriminin bu özelliği, kişiler ve kuruluşlara olduğu kadar hükümetlere de bu gelecekteki yerini hazırlama olanağı sunuyor. Diğer yandan bu yöndeki çalışmaların, gelişmiş ülkelerin -gelişmekte olan ülkeler açısından farkında olunması ve yarattığı fırsat ve tehditlerle birlikte değerlendirilmesi gereken- geleceğe dönük bir projeksiyonu olduğunu gözden kaçırmamak gerekir. Düşük maliyetli üretim bölgelerine ilişkin ezberler şimdiden bozulmaya başladı bile. ABD’nin uzun bir süre sonra üretim yapmak açısından Çin ile neredeyse aynı maliyet avantajına kavuşması bunun bir göstergesi. Yeni sanayi devrimi gelişmekte olan ülkelerin mevcut avantajlarını elinden alabilecek gibi görünüyor. Diğer yandan dördüncü sanayi devrimi sadece üretim yapılarını, ürünlerin doğasını ve bunların sunuluş biçimlerini değiştirmekle kalmayacak, örneğin çalışma yaşamını da çok önemli bir şekilde etkileyecek. Bu nedenle gelişmekte olan ülkelerde

%99.99 oranında havadan oluşan metalik mikrörgü, bir karahindibanın üzerinde duracak kadar hafif. Yoğunluğu havaya yakın olan bu malzeme çok dayanıklı, darbe emici ve sıkıştırıldıktan sonra özgün

formuna dönebiliyor.

MAYIS 2016

36

MAKALE

HAZİRAN 2016

Siber fiziksel sistemler, nesnelerin interneti, akıllı fabrikalar, akıllı ürünler, gelişmiş malzemeler,

eklemeli üretim, robotik, büyük veri, bulut bilişim ve analitik yazılımlar

dördüncü sanayi devriminin en önemli kavramları arasında yer alıyor.

Diğer yandan malzeme teknolojisindeki gelişmeler, -akıllı olsun olmasın- daha işlevsel, daha dayanıklı, daha hafif, daha karmaşık vb. ürünler üretilebilmesini olanaklı kılacak. Gelişmiş malzemelere, hafif ancak yüksek dayanımlı metaller ve yüksek performanslı alaşımlar ya da biyoplastik gibi malzemeler örnek verilebilir. Grafen gibi geniş uygulama alanı olan malzemeler birçok alanda büyük bir gelişme sağlama potansiyeline sahip. İleri teknoloji ürünler ve üretim araçlarında olduğu kadar, enerji ve ulaştırma sektörlerinde de yaygın şekilde kullanılacak olan bu türden yeni malzemelerin geliştirilmesi önem kazanacak.

Akıllı ürünlerin derleyip ilettiği büyük miktardaki veri, tedarikten pazarlamaya birçok işlevin gerçek zamanlı olarak uyarlanabilmesini sağlayacak. Ürünler daha çok veri derleyip iletir hale geldikçe tüketiciye sağladıkları değer yanında üreticiye sağladıkları değer de ön plana çıkacak. İş birliği, geribildirim, büyük veri, bulut bilişim ve analiz kavramları bu bakımdan önemli. İstatistiksel yöntemler ve matematiksel modellemelerle derlenen verilerden geleceğe ilişkin çıkarımlar yapılmasına dönük analizler yoğunlaşacak ve yaygınlaşacak. Hâlihazırda kalite, tedarik, dağıtım, tüketici davranışı vb. alanlarda kısmen kullanılmakta olan bu yöntemin yeni sanayi devriminde değer zincirinin nesnelerin internetiyle bütünleşmesi sonucunda çok daha önemli hale gelmesi bekleniyor. Örneğin piyasaya çıkmış ve tüketici tarafından kullanılmakta olan ürünler, tasarım ve geliştirme süreçlerine doğrudan ve anlık

veri aktarabilecek. İnsan beyninin çalışma şeklini taklit eden nöromorfik işlemciler çok daha az enerjiyle muazzam miktarda veriyi işleyebilecek güce sahip olacağı gibi ‘öğrenme’yi de mümkün kılacak. Nesnelerin internetiyle ortaya çıkan büyük veri, böylece çok önemli fırsatlar sunacak.

Üç boyutlu yazdırma ya da eklemeli üretim, üç boyutlu model verisi kullanan ‘yazıcıların’ ince katmanları birbiri üzerine ekleyerek son ürünü ortaya çıkardığı bir üretim biçimi. Eklemeli üretim yöntemi, kesme, oyma/çıkartma ve şekillendirme yöntemlerinin bazı darboğazlarını aşıyor. Küçük miktarlarda yapılan üretim ya da prototip yapımında maliyet, hız, karmaşıklık düzeyi gibi birçok unsur bakımından eklemeli üretim yöntemi çok daha avantajlı. Yazıcılarda kullanılan malzemelerin geliştirilmesi, hassasiyetin artırılması ve yazıcıların ucuzlaması yönündeki eğilim, bu yöntemle üretilebilecek ürünlerin çeşitliliği ve niteliğini de artırmakta. Örneğin, kolajen ve kulak hücreleri içeren organik protez kulaktan, dünyanın en büyük jet motorunun verimliliğini artıran karmaşık yapılı egzozlara, önceden üretilemeyen ürünler artık kullanıma sunulmak üzere. Hatta dört boyutlu yazdırmayla ısı ve nem gibi çevresel faktörlere göre şekil değiştiren ürünler de üretilebilecek. Eklemeli üretimin bu avantajları, tüketicilerin tasarım aşamasına katılımını kolaylaştırırken kişiselleştirilmiş ürünlerin düşük maliyetle ve hızla piyasaya sunulmasını sağlamakta.

Sürecin merkezinde yer almasa da robotik alanında yaşanan gelişmeler de toplam etkiye katkı yapacak türden. Robotlar öteden beri üretimde güç ve hassasiyet gerektiren birçok iş için kullanılmaktaydı. Önceden programlanması gereken, yere sabitlenen ve işçilere zarar vermesin diye etrafı kafesle çevrilen bu robotlar maliyeti nedeniyle büyük ölçekli üretime özgüydü. Fakat yeni nesil robotlar daha yetenekli, esnek, güvenli ve ucuz. ABD’de insanlarla

eder ve fiziksel unsurlara komuta eder. Merkezi kontrole bağımlı, belirli bir grup işlevi yerine getiren gömülü sistemler içeren mevcut imalat yapısından, etrafını algılayabilen, bağımsız karar verebilen, yeni durumlara adapte olabilen, internet üzerinden iletişim yeteneğine sahip siber fiziksel sistemlere geçiş, beklenen sanayi devriminin önemli bir simgesidir.

Nesnelerin interneti, siber fiziksel sistemlerin güvenliği sağlanmış yerel ağlar, internet ve bazı özgün iletişim protokollerinden oluşan iletişim altyapısında bir araya gelerek etkileşmesini ifade ediyor. Öngörülere göre imalat sürecinde yer alan tüm üretim araçları (makineler, robotlar, taşıyıcılar, depolama sistemleri vb.) ile enerji ve ulaştırma altyapıları, karar sistemleri, sosyal ağlar, ürünler ve elbette insanlar, birbiriyle iletişim halinde olacak.

Akıllı fabrikalar, siber fiziksel sistemler ve nesnelerin interneti kavramlarının ima ettiği yeni ve akıllı üretim ortamlarıdır. Akıllı fabrikalar, birbirleriyle ve dış dünyadaki diğer sistemlerle iletişim halindeki akıllı malzemeler, makinalar, üretim, taşıma ve depolama sistemlerini içeren yapılar olacak. Üretimin diğer unsurları gibi, üretilen ürünlerin doğasında da önemli bir dönüşüm gerçekleşecek ve akıllı ürünler ön plana çıkacak. Örneğin, bir yarı ürün, daha üretim aşamasında kendi üzerinde hangi işlemin yapılacağını bildirebilecek, dolayısıyla üretim sürecinin bir kısmını yarı bağımsız bir şekilde kontrol edebilecek. Üretim aşamasının ötesinde hangi koşullar altında en uygun şekilde çalışacağını bilen, üzerinde oluşan eskime ve yıpranmayı algılayan, tüketicilerin kullanımına ilişkin bilgileri depolayan, iletişimde olduğu diğer sistemlere bu bilgileri iletebilen, diğer akıllı ürünlerle haberleşerek otonom davranabilen ürünler de öngörülmekte.

YENİ BİR SANAYİ DEVRİMİNİN EŞİĞİNDE

MAYIS 2016

37

HAZİRAN 2016

Gelişmelerin önündeki teknik engeller; veri iletim ve saklama altyapıları, iletişim protokol ve standartları ile siber güvenlik gibi alanlarda

yoğunlaşıyor.

Diğer yandan, değer zincirinin tüm unsurlarının nesnelerin interneti üzerinden haberleşebilmesi ve veri alış verişi yapabilmesi için tüm bu sistemlerin deyim yerindeyse ortak bir platformda buluşarak aynı dilden konuşmaları gerekiyor. Veri standartları ve iletişim protokolleri belirli firmaya veya belirli bir grup sisteme ya da belirli bir coğrafyaya özgü kaldığı sürece bu mümkün olmayacak. Örneğin, RFID etiketiyle üretim bandında ilerleyen bir akıllı malzeme, aynı frekansa ayarlanmadığı için yayınlanan bilgiyi alamayan bir siber fiziksel üretim sisteminin önüne geldiğinde üretim durabilir. İletişim kurabilme ve bağımsız hareket edebilme niteliklerinin hayata geçebilmesi için gerekli teknik iletişim protokol ve standartlarının geliştirilmesi, en önemli çalışma alanlarından birisi.

Büyük veri ancak hangi verilerin derleneceği, nasıl derleneceği ve nasıl analiz edileceğine ilişkin çalışmaların başarısı ölçüsünde yararlı olabilecek. Üretim sürecinden bir örnek vermek

gerekirse, algılayıcıların mümkün olan her veriyi değil, sadece kalite ve verimliliği doğrudan etkileyen ilgili veriyi toplamasının sağlanması dahi önemli miktarda emek gerektirmekte. Ayrıca, algılayıcılar yoluyla derlenen verinin amaca uygun bir biçimde yorumlanabilmesi, yararlı bilgi elde edilebilmesi için kritik bir başarı faktörü. Öncelikle, toplanan

muazzam miktardaki veriyi işleyebilecek etkin algoritmaların üretilebilmesi gerekli. Diğer yandan yararlı sonuçlar üretecek analitik yazılımların geliştirilebilmesi önem kazanacak. Örneğin siber fiziksel sistemlerden yalnızca veri kaydetmeleri ve sıralayabilmeleri değil aynı zamanda ‘durumu kavramaları’ beklenmekte. Bu noktaya varabilmek için, geleceğin fabrika yazılımının da belirli bir üretimdeki tüm işlemleri, ortaya çıkabilecek durumları ve olayları net bir biçimde tanımlamış olması gerekiyor. Elbette, toplanan muazzam miktar ve çeşitlilikteki veri, yeni ve öngörülmeyen hizmetleri de mümkün kılabilecek. Diğer yandan küresel ölçekte verinin kim tarafından toplandığı ve kime ait olduğu da önemli bir tartışma alanı olacak gibi görünüyor. En azından, değer zinciri dağınık hale gelip bu zincirde yer alanlar arasında büyük hacimli veri alış verişi başladığında, ortakların bu verinin onaylamadıkları şekilde kullanılmaması açısından birbirlerine güvenebilmeleri gerekecek.

Gelecek Ay: Teknolojik Gelişmelerin Beklenen Etkileri

güvenli bir şekilde yan yana çalışabilen bir robot üretildi ve satışa sunuldu. Bu robotun yapması istenen işler için önden programlanması gerekmiyor. Bunun yerine kollarının yapması gereken işe uygun olarak hareket ettirilmesi yeterli oluyor. Taşıma, paketleme gibi basit işleri yapan bu robotun maliyeti, küçük ölçekli üretimde de yaygınlaşmasını sağlayacak kadar düşük. Robotlar insanlarla yan yana çalışmaya başlarken, diğer yanda artırılmış gerçeklik uygulamalarıyla çalışanlar dijital bilgiyle donatılıyor.

Elbette tüm bu gelişmelerin öngörüldüğü gibi gerçekleşmesi bazı ön koşulları gerekli kılıyor. Nesnelerin interneti ve siber fiziksel sistemlerin potansiyeline ulaşabilmesi için veri iletim ve depolama sistemleri, analiz yöntemleri, iletişim protokol ve standartları, siber güvenlik gibi alanlarda yoğun araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılması gerekmekte.

Örneğin, internet fiziksel altyapısının milyarlarca nesne tarafından üretilen çok büyük hacimli verinin kesintisiz ve hızlı iletimini sağlayabilecek nitelikte olması, teknik bir ön koşul. Fiziksel ve siber güvenlik de bir diğer potansiyel sorun alanı. Fiziksel yedekleme önem kazanırken, siber saldırıların da gelişmeler ölçüsünde kolaylaşması, alınması gereken önlemlerin niteliğinin de değişmesini gerektiriyor.

Baxter, insanlarla yan yana çalışabilen mevcut robotlara bir örnek. Çalışanlar, sadece kollarını hareket ettirerek yapması istedikleri işi ona kolayca öğretebiliyor.

MAYIS 2016

38

2016 VERİMLİLİK HAFTASI

HAZİRAN 2016

ARTVİN• Hopa Küçük Sanayi Sitesi Etkinlik -

Elektrik Motorlarında Enerji Verimliliği Bilgilendirme Toplantısı - 29 Nisan 2016

• Artvin Çoruh İlköğretim Okulu - Verimli Ders Çalışma Eğitimi - 29 Nisan 2016

AYDIN• Adnan Menderes Üniversitesi

Konferans Salonu - Başarı Hikâyelerinin Ardındaki Gerçek; Verimlilik ve İş Hayatındaki Etkileri Paneli - 27 Nisan 2016

BALIKESİR• Verimlilik Konulu Cuma Vaazı ve

Hutbesi - 29 Nisan 2016• Üniversite Öğrencileri İle Teknik Gezi -

Balıkesir OSB - 27 Nisan 2016• Verimlilik Projesi Ön Değerlendirme

Toplantısı - 28 Nisan 2016• Balıkesir Valiliği - Verimlilik

Konusunda Görüşme – 26 Nisan 2016BARTIN• Bartın Üniversitesi Konferans Salonu

- Verimli Enerji Verimli Üretim Konferansı – 24 Mayıs 2016

• Bartın Kültür Merkezi- Beyaz Eşyalarda Verimlilik Konferansı - 26 Nisan 2016

• Tasarruf ve İsraf Konulu Cuma Vaazı ve Hutbesi - 29 Nisan 2016

• Borsa Ortaokulu - Verimlilik ve Verimli Ders Çalışma Teknikleri - 25 Nisan 2016

• Bartın Kültür Merkezi- Tasarruf, İsraf Ve Verimlilik Temalı Resim Ve Kompozisyon Yarışması - 29 Nisan 2016

• Teklas Kauçuk San.ve Tic. A.Ş. Bartın Şubesi - Verimlilik ve Uygulamalarına Yönelik Teknik Gezi – 11 Mayıs 2016

• Hendekyanı Ortaokulu - Verimlilik ve Verimli Ders Çalışma Teknikleri - 26 Nisan 2016

BATMAN• Batman Teknik ve Endüstri Meslek

Lisesi - Verimlilik Artırma Teknikleri Konferansı - 25 Nisan 2016

• BOSB Bilim Teknik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi - Verimlilik Artırma Teknikleri Konferansı - 26 Nisan 2016

BAYBURT• Bayburt Üniversitesi - Verimlilik

Bilincinin Artırılması Semineri - 25 Nisan 2016

• Verimlilik Bilincinin Oluşturulması Konferansı (Ortaokul) - 28 Nisan 2016

• Verimlilik Bilincinin Oluşturulması Konferansı (İlkokul) - 27 Nisan 2016

• Verimlilik Bilincinin Oluşturulması Konferansı (Lise) - 29 Nisan 2016

BİLECİK• Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Öğrencilerine Yönelik - Bilecik Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. Fabrikasına Teknik Gezi - 26 Nisan 2016

BİNGÖL• Bingöl Üniversitesi Öğrencilerine

Yönelik Bingöl Organize Sanayi Bölgesi Teknik Gezi ve İş Sağlığı ve Güvenliği Toplantısı - 3 Mayıs 2016

BİTLİS• Tasarruf Konulu Hutbe – 28 Nisan 2016BOLU• Bolu Valisi Aydın BARUŞ’u Ziyaret - 25

Nisan 2016• Verimlilik Broşür ve VGM Yayınları

Dağıtılması için Stant Kurulması - 26 Nisan 2016

• İnkılap Ortaokulu - Verimlilik ve Verimliliğin Önemi Sunumu - 27 Nisan 2016

• Abant İzzet Baysal Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Öğrencilerine Yönelik - Yorim Cam Merkezi Sanayi ve Ticaret A.Ş. Teknik Gezi - 28 Nisan 2016

ADANA• Verimlilik Bilincini Oluşturmak İçin

Stand Kurulması – 29 Nisan 2016• Verimlilik Hakkında Bilinçlendirme

Ziyareti - Hacı Sabancı OSB – 27 Nisan 2016

• Verimlilik Hakkında Bilinçlendirme İçin Kamu Spotları Sunumu - Optimum Avşar Sinemaları - 29 Nisan 2016

ADIYAMAN• Adıyaman Sanayi ve Ticaret Odası -

26 Nisan 2016 - İşletmelere Yönelik Verimlilik Konferansı

• Kahta Küçük Sanayi Sitesi Ziyareti ve Bilgilendirme Toplantısı - 27 Nisan 2016

• Adıyaman Üniversitesi Öğrencilerine Yönelik Teknik Gezi – 28 Nisan 2016 – Firma Ziyareti.

AFYON• Enerji Etiketlerinin İçeriği ve Enerji

Verimliliği Konulu Eğitim - 25 Nisan 2016

AĞRI• Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi - Ağrı

Nanoteknoloji ve Yenilenebilinir Enerji Günleri - 2-3 Mayıs 2016

AKSARAY• Üniversite Öğrencilerine Yönelik -

Yenilenebilir Enerji / Temiz Üretim Tesislerine Yönelik Teknik Gezi - 25 Nisan 2016

AMASYA• Amasya Teknik ve Endüstri Meslek

Lisesi - Meslek Seçiminde Daha Bilinçli Olma Semineri - 28 Nisan 2016

• Amasya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Konferans Salonu - Verimlilik Bilinci Konferansı – 25-27 Nisan 2016

• OSB Müdürlüğü İşletmelerine Teknik Gezi - 27 Nisan 2016

ARDAHAN• Halitpaşa Anadolu Lisesi Toplantı

Salonu - Başarı Hikayelerinin Anlatıldığı Konferans – 2 Mayıs 2016

DİĞER İLLERDE DÜZENLENEN ETKİNLİKLER…

MAYIS 2016

39

HAZİRAN 2016

DENİZLİ• Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve

İdari Bilimler Fakültesi - Verimlilik İşimiz, Yorumladık Hepimiz Paneli - 09 Mayıs 2016

DİYARBAKIR• Aliemiri Anadolu Lisesi - İMKB

Hattat Hamit Aytaç Orta Okulu - Vali Gökhan Aydıner Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi - Verimlilik Bilincinin Geliştirilmesi” Konferansı – 25 -26 - 27 Nisan 2016

• “Ar-Ge Reform Paketi” ve Karacadağ Kalkınma Ajansının “GAP Bölgesinde Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Pilot Uygulamaları Mali Destek Programı” Konferansı - Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi Toplantı Salonu - 28 Nisan 2016

• İl Müdürlüğü ve Göç İdaresi İl Müdürlüğü Personeline Yönelik “Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hakkında hizmet içi eğitim - 29 Nisan 2016

• Girişimcilik Eğitimi - 4-15 Nisan 2016 ile 18 – 26 Nisan 2016

EDİRNE• Öğrencilere (Fen Lisesi/Anadolu Lisesi)

Yönelik Trakya Teknopark ve Teknoloji Transfer Ofisi, Bilime İlgi Duymak ve Bilgilenmek ile Verimlilik Artırma Etkinliği Teknik Gezisi - 27 Nisan 2016

ELAZIĞ• Kamu Kurumları, İşyerleri, Ortaokullar

- Enerji Verimliliği Kapsamında Aydınlatma ve Elektrikli Ev Aletleri Projesi – 25-29 Nisan 2016

ERZİNCAN • Verimlilik Bilinci Çocukluktan Başlar

Projesi Sonuçlarının Açıklanması - 25 Nisan 2016

ERZURUM• Pasinler Erkal Elektrik İnşaat Taahhüt

Ticaret Limited Şirketi - Enerji Verimliliğini Bilinçlendirme Teknik Gezisi - 24 Nisan 2016

ESKİŞEHİR• Yunus Emre Teknik ve Endüstri Meslek

Lisesi Konferans Salonu - Verimli Ders Çalışma Yöntemleri ve Zaman Yönetimi” Konulu Konferans - 25 Nisan 2016

• Atatürk Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Konferans Salonu - Verimli Ders Çalışma Yöntemleri ve Zaman Yönetimi” Konulu Konferans – 27 Nisan 2016

• Yunus Emre Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerine Yönelik - Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş’ye Teknik Gezi - - 25 Nisan 2016

• Atatürk Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerine Yönelik - TÜLOMSAŞ (Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş.)’ye Teknik Gezi - 27 Nisan 2016

GAZİANTEP• Şehit Mustafa Mercan İlkokulu -

Genç Nesillerin Verimlilik Bilincinin Artırılması Sunumu - 25 Nisan 2016

• Genç Nesillerin Verimlilik Bilincinin Artırılması ve Verimlilik Gönüllüleri Portalı İçin Altyapı Çalışması Projesi

• Gaziantep Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu – Verimlilik Bilinci ve Enerji Verimliliği Eğitimi - 27 Nisan 2016

GİRESUN• Giresun Teknik ve Endüstri Meslek

Lisesi Öğrencilerine Yönelik - Girsan Silah Fabrikası Teknik Gezi - 26 Nisan 2016

• Giresun Üniversitesi Görele Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu – Zamanı Verimli Kullanma Konferans - 29 Nisan 2016

• Şebinkarahisar Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu - Zamanı verimli Kullanma Konulu Sunum Yarışması - 2 Mayıs 2016

• Çanakçı Çok Programlı Anadolu Lisesi - Zamanı Verimli Kullanma - 4 Mayıs 2016

• Giresun Kale Mesleki ve Teknik Anadolu Meslek Lisesi - Verimlilik

BURDUR• Bucak Mesleki ve Teknik Anadolu

Lisesi Elektrik, Endüstriyel Bakım Onarım ve Elektronik Bölümü Öğrencilerine Yönelik - Verimlilik ve Temiz Üretim Sunumu, Zamanın Verimli Kullanılması ve Verimli Çalışma Anketi - 27 Nisan 2016

• Bucak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Elektrik, Endüstriyel Bakım Onarım ve Elektronik Bölümü - Yenilenebilir Enerji - Temiz Üretim Tesislerine Teknik Gezi - 27 Nisan 2016

BURSA• M.Kemal Coşkunöz Mesleki ve Teknik

Anadolu Lisesi Öğrencilerine Yönelik - Durmazlar Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş, Durmazlar Durmaray Raylı Sistemler A.Ş ve Bursa Büyükşehir Belediyesi Bilim ve Teknoloji Merkezine Teknik Gezi - 4 Mayıs 2016

ÇANAKKALE• Biga Ticaret ve Sanayi Odası - Ar-

Ge Reform Paketinin Verimlilik Metodolojisi ile İlişkisi Paneli - 26 Nisan 2016

• Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası - Ar-Ge Reform Paketinin Verimlilik Metodolojisi ile İlişkisi Paneli - 27 Nisan 2016

ÇANKIRI• Sumitomo Rubber AKO Toplantı Salonu

- Verimlilik Konusunda İyi Uygulama Örneği Paneli - 25 Nisan 2016

ÇORUM• Çorum Merkez Mesleki ve Teknik

Anadolu Lisesi - ECE Banyo Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. ve ARMOR Isı Transfer San.ve Tic. A.Ş’ye Teknik Gezi - 26 Nisan 2016

• Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğrencilerine Yönelik OSB Müdürlüğü, KOSGEB Müdürlüğü ve TSE Belgelendirme Müdürlüğü Ziyareti - 27 Nisan 2016

• Sungurlu Anadolu Konferans Salonunda ve Sungurlu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde - Enerjinin Verimli Kullanılması Konferansı - 28 Nisan 2016

40

2016 VERİMLİLİK HAFTASI

HAZİRAN 2016

Haftası Kapanış Toplantısı - 5 Mayıs 2016

HAKKARİ• Hakkari Üniversitesi Öğrencilerine

Yönelik - Kurşun, Çinko, Maden Flotasyon Tesisine Teknik Gezi – 27 Nisan 2016

• Merkez Anadolu Lisesi – Verimlilik Topolantısı – 28 Nisan 2016

HATAY• İskenderun Organize Sanayi Bölgesi

Müdürlüğü Konferans Salonu - Enerji Verimliliği ve Endüstri 4.0 Paneli - 26 Nisan 2016

IĞDIR• Aras Mesleki ve Teknik Anadolu

Lisesi - Verimli Ders Çalışma ve Stres Yönetimi Semineri - 29 Nisan 2016

• Bir Tebessüm de Sen Et Kampanyası çerçevesinde Çalpala Köyü İlköğretim Okulu – Verimlilik Eğitimi – 22 Nisan 2016

ISPARTA• Süleyman Demirel Üniversitesi -

Güneş Enerjisi Konferansı - 25 Nisan 2016

• Isparta Hızırbey Ortaokulu - Verimlilik Bilincinin Arttırılması Eğitimi - 26 Nisan 2016

İSTANBUL• Sancaktepe Eyüp Sultan Mesleki

Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerine Yönelik Teknik Gezi - Pelsan Aydınlatma – 28 Nisan 2016

• İkitelli Organize Sanayi Bölgesi - İkitelli OSB Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerine Yönelik Teknik Gezi – 29 Nisan 2016

İZMİR• Yaşar Üniversitesi - Aydınlatmada LED

Teknolojisi Semineri ve Panel - 21 Nisan 2016

• Yaşar Üniversitesi - CEMDAĞ Aydınlatma San. Tic. A.Ş.’ye Teknik Gezi - 21 Nisan 2016

KAHRAMANMARAŞ• Şehit İdari Ataşe Galip Özmen Mesleki

ve Teknik Anadolu Lisesi - Kariyer

Günü - 6 Mayıs 2016• Verimlilik Haftası Kurumlar arası Tenis

Turnuvası - 2-6 Mayıs 2016 • Sütçü İmam Üniversitesi İnşaat

Mühendisliği - As Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş’ye Teknik Gezi - 5 Mayıs 2016

KARABÜK• Çok Programlı Anadolu Lisesi,

Cumhuriyet Lisesi ve Demir Çelik Lisesi – Verimlilik Konferansı - 28 – 29 Nisan 2016

• Karabük Ticaret ve Sanayi Odası - Elektrik Motorlarının Verimli Elektrik Motorları ile Değiştirilmesi Konferansı - 29 Nisan 2016

KARAMAN• Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi - Hayatımızdaki Verimlilik Kavramına Farklı Bakışlar Panel - 28 Nisan 2016

• Temizel Ünlü Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi – Verimlilik Farkındalığı Oluşturma Ziyareti - 29 Nisan 2016

KARS• Verimlilik Bilincinin Artırılması ve

Farkındalık Oluşturulması Konferansı - Kars Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü - 25 Nisan 2016

• Halit Paşa Ortaokulu ve İlkokulu ve Cumhuriyet Lisesi – Verimlilik Konferansı - 26 -27 Nisan 2016

KASTAMONU• Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası -

Küreselleşme Sürecinde Kastamonu İşletmelerinin Rekabetçi Vizyonu Olarak Verimlilik Paneli - 28 Nisan 2016

KAYSERİ• Kayseri Organize Sanayi Bölgesi

Konferans Salonu - Sanayide Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü Toplantısı - 26 Nisan 2016

• Erciyes Üniversitesi Öğrencilerinin Kaydöksan, Isısan ve Meysu Firmalarına Teknik Gezisi - 27 Nisan 2016

• Kilim Sosyal Bilimler Lisesi ve Kayseri OSB Meslek ve Teknik Eğitim Merkezi Lisesi - Verimlilik ve Temiz Üretim ve Endüstri 4.0 Sunumları - 29 Nisan 2016

• “Kanal 38” Yerel TV Kanalı - Verimlilik Hakkında Kamuoyunu Bilinçlendirme Amaçlı TV Programına Katılım Etkinliği - 29 Nisan 2016

• Verimlilik Hakkında Kamuoyunu Bilinçlendirme Amaçlı Basın Açıklamaları Etkinliği - Yerel Gazeteler - 23 Nisan-26 Nisan 2016

KIRIKKALE• Üretimde Eko -Verimlilik Semineri –

25 Nisan 2016• Okullarda Verimlilik Semineri – 26-29

Nisan 2016• Örnek İşletme Ziyareti – 27 Nisan 2016• MKE Mühimmat Fabrikasına Teknik

Gezi – 30 Nisan 2016• Üniversitede Panel Düzenlenmesi – 28

Nisan 2016• Afiş ve Broşür Basımı, Tanıtım

Materyallleri Dağıtılması - 20-25 Nisan 2016

KIRKLARELİ• Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerine

Yönelik - Ceta Makine ve Migiboy Tekstil Firmalarındaki İyi Verimlilik Örnekleri Konulu Teknik Gezi - 27 Nisan 2016

• Kırklareli Fen Lisesi ve Kırklareli Anadolu Lisesi – Verimlilik Farkındalığı Oluşturma Sunumları – 28-29 Nisan 2016

KIRŞEHİR• Ortaokul - Zamanı Etkili ve Verimli

Kullanma Eğitimi - 25-26 Nisan 2016• KİLİS• İlkokul - Ortaokul - Lise - Günlük

Hayatımızda Verimlilik – 25-27 Nisan 2016

• 7 Aralık Üniversitesi - Günlük Hayatımızda Verimlilik Konferansı – 29 Nisan 2016

KOCAELİ• Gebze Teknik Üniversitesi - Mesleki

ve Teknik Eğitim Veren Ortaöğretim

41

HAZİRAN 2016

Gemicioğlu Ortaokulu - Zaman ve Verimlilik, Verimli Ders Çalışma Yöntemleri, Elektrik Enerjisini Verimli Kullanma Eğitimi - 29 Nisan 2016

MARDİN• Her Alanda; Suda, Enerjide Ve

Zamanda Verimlilik Konferansı – 25-27-29 Nisan 2016

MERSİN• Mezitli İmam Hatip Ortaokulu ve

Mezitli Ahmet Hocaoğlu Ortaokulu Öğrencilerine Yönelik - Verimli Ders Çalışma Teknikleri ve Enerji Verimliliği Seminerleri - 25 – 26 Nisan 2016

MUĞLA• Muğla Ticaret ve Sanayi Odası - Enerji

Verimliliği Semineri - 26 Nisan 2016• Muğla ve Gazi Anadolu Lisesi - Etkili

ve Verimli Çalışma Teknikleri – Sınav Stresi ile Başa Çıkma Yolları Semineri - 25 Nisan 2016

• Kanuni Sultan Süleyman Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve Turgutreis Anadolu Lisesi - Uygulamalı Fen Bilimleri Eğitimi - 27 Nisan 2016

MUŞ• Muş OSB Özel Bilim, Meslek ve

Teknoloji Anadolu Lisesi - Çevre Bilincinin Oluşturulması ve Verimli Ders Çalışma Konferans - 27 Nisan 2016

NEVŞEHİR• Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

- Verimlilik ve Temiz Üretim Konferansı - 29 Nisan 2016

NİĞDE• Yeşil Gölcük Kasabası - Tarımsal

Sulamada Suyun Verimli Kullanılması Konulu Konferans ve Panel - 27 Nisan 2016

• Niğde Kent Meydanı - Verimlilik Konulu Stand Açılması- 26 Nisan 2016

ORDU• Fatsa Mesleki Eğitim Merkezi -

“Verimlilik” Sunumu - 26 Nisan 2016• Perşembe Cumhuriyet İlkokulu –

Verimlilik Bilinci Oluşturma - 28 Nisan 2016

• Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Öğrencilerine Yönelik - Sanset Gıda San. ve Tic. A.Ş’ye Teknik Gezi - 29 Nisan 2016

OSMANİYE• Kadirli Organize Sanayi Bölgesi Emta

Kablo Konferans Salonu - Verimlilik Konferansı- 28 Nisan 2016

• Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi Konferans Salonu - Verimlilik Konferansı - 29 Nisan 2016

RİZE• Rize Mesleki Eğitim Merkezi - Ömür

Boyu Verimli Olmak Konferansı - 26 Nisan 2016

• Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Rize Gençlik Merkezi - Ömür Boyu Verimli Olmak Konferansı - 27 Nisan 2016

• Rize Tevfik İleri Anadolu Meslek Lisesi - Ömür Boyu Verimli Olmak Konferansı - 29 Nisan 2016

• Tevfik İleri Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Öğretmen ve Öğrencilerine Yönelik Çaykur A.Ş. Cumhuriyet Çay Fabrikasına Teknik Gezi - 17 Mayıs 2016

SAKARYA• Sakarya Üniversitesi - Sanayide

Verimlilik ve Başarılı Örnekler

Konferansı - 26 Nisan 2016

• Sakarya Üniversitesi Öğrencilerine

Yönelik - Asaş Alüminyum Fabrikası

Ziyareti - 27 Nisan 2016 • Şen Piliç Mesleki ve Teknik Anadolu

Lisesi Öğrencilerine Yönelik - Sakarya Mahmudiye Kaynak Suyu Fabrikası Ziyareti - 4 Mayıs 2016

• Sakarya Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Öğrencilerine Yönelik - Fikir ve Tasarım Yarışması - 26 Nisan 2016

SAMSUN• KOSGEB Toplantı Salonu - Sistematik

ve Yaratıcı Problem Çözme ve Verimlilik Etkinliği Eğitimi – 25 Nisan 2016

Öğrencileri için Enerji Verimliliği Semineri ve Teknik Gezi – 25 Nisan 2016

KONYA• Lise - Verimlilik Temalı Seminer - 28

Nisan 2016• Necmettin ERBAKAN Üniversitesi

Konferans Salonu - Verimlilik Temalı Seminer - 27 Nisan 2016

• Enerji Verimliliği ve Yalın Üretim Paneli - 26 Nisan 2016

KÜTAHYA• DPÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü -

Vaka Analizi Yarışması - 25 Nisan 2016• Kütahya 19 Mayıs Ortaokulu’nda

Öğrencilere Yönelik - Verimlilik Semineri - 25 Nisan 2016

• DPÜ Mühendislik Fakültesi - Kokteyl Verilmesi - 26 Nisan 2016

• Dumlupınar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Sanayicilere ve Öğrencilere Yönelik -- Verimlilik Semineri - 25 Nisan 2016

• Kütahya Lala Hüseyin Paşa İlkokulu’nda Öğrencilere Yönelik - Verimlilik Semineri - 27 Nisan 2016

• Kütahya Vali Ziyareti ve Valilik Binası Önünde Verimlilik Farkındalık Standı Açılması – 25 - 28 Nisan 2016

MALATYA• Yunus Emre Mesleki ve Teknik Anadolu

Lisesi Elektrik Bölümü - Malatya Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Depolama Tesisi ve İnönü Üniversitesi Güneş Enerji Santrali Teknik Gezi - 28 Nisan 2016

• Hafize Özal Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Tekstil Bölümü - Çalık Denim-Gap Güneydoğu Anadolu Tekstil San. ve Tic. A. Ş.’ye ait Ar-Ge Merkezi ve Fabrika Ziyareti - 29 Nisan 2016

MANİSA• Maxıon Jantaş Jant San. ve Tic. A.Ş.,

Selkasan San. ve Tic. A.Ş. ve Polinas Plastik San. ve Tic. A.Ş.’ye DIMON – Etkin Enerji Yönetim Sistemi Tanıtım Toplantıları - 27 Nisan 2016

• Manisa Şehitler Ortaokulu ve Avni

42

HAZİRAN 2016

2016 VERİMLİLİK HAFTASI• Erbaa – Turhal - Sektör Sorunlarının

Tespiti ve Ortak Çözüm Arayışları İnceleme Gezisi – 26 Nisan 2016

• Gaziosmanpaşa Üniversitesi Konferans Salonu - Hassas Tarım Teknolojileri Çalıştayı - 25 Nisan 2016

• Tokat Ticaret Lisesi - Etkili ve Hızlı Okuma Teknikleri Konferansı - 25 Nisan 2016

• Tokat Valiliği Toplantı Salonu - Yönetici Lider ve Yönetimde Verimlilik Konferansı – 29 Nisan 2016

• Artova Adoçim A.Ş. Tesisleri - İşletmelerde Verimlilik Uygulamaları Teknik Gezisi - 29 Nisan 2016

TRABZON• Kadın ve Demokrasi Derneği Trabzon

Temsilciliği - Çalışma Yaşamında Kadın ve Verimlilik Odak Grup Toplantısı - 25 Nisan 2016

• Karadeniz Teknik Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi - Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Verimliliğin Artırılması Odak Grup Toplantısı - 28 Nisan 2016

• Arsin ve Beşikdüzü OSB - Verimliliğin Artırılmasında Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Önemi: 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı Örneği” Semineri - 29 Nisan 2016

• Trabzon Hasan Tahsin Kırali İlköğretim Okulu - Enerji Verimliliği Konferansı - 25 Nisan 2016

• Trabzon Özel İpekyolu Ortaokulu - Zamanın Verimli Kullanımı Konferansı - 25 Nisan 2016

TUNCELİ• Okullar- Zamanın Verimli Kullanılması

Eğitimi – 27 Nisan 2016UŞAK• Uşak Üniversitesi Mühendislik

Fakültesi Öğrencilerine - Tüprag Kışladağ Altın Madenine Teknik Gezi - 27-28-29 Nisan 2016

• Uşak Üniversitesi - Verimlilik ve Verimliliğin Önemi Toplantısı - 28 Nisan 2016

VAN• Van Ticaret ve Sanayi Odası - Verimlilik

Sempozyumu - 26 Nisan 2015 • Verimlilik Temalı Resim Yarışması - 26

Nisan 2016• Kitap Fuarında Verimlilik Standı

Açılması - 22 – 29 Nisan 2016• Tuşba Halk Eğitim Müdürlüğü - Verimli

Aile Sunumu - 28 Nisan 2016 YALOVA• Atatürk İlköğretim Okulu - Verimlilik

Ajanları Görev Başına ve İlimizde Geri Dönüşüm Faaliyetleri ve Önemi Sunumu - 26 – 28 Nisan 2016

• Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi - İş Hayatında Verimlilik, Bakanlığımızın Sanayi de Elektrik Motorları Dönüşüm Programı, KOSGEB Destekleri Konferans ı – 29 Nisan 2016

YOZGAT• Yozgat Milli Eğitim Vakfı Okulu, Yunus

Emre Ortaokulu - Verimlilik Geliştirme - 27-28 Nisan 2016

• Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği (KÜSİ) Çalışma Grubu Üyelerine Yönelik Yozgat Organize Sanayi Bölgesine Teknik Gezi - 25 Nisan 2016

ZONGULDAK• Zonguldak Merkez Yayla Mesleki ve

Teknik Kız Anadolu Lisesi - Okullarda Verimlilik Temalı Plan Paneli - 26 Nisan 2016

• Çaycuma Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi - Okullarda Verimlilik Temalı Plan Paneli - 28 Nisan 2016

• Zonguldak Fen Lisesi - Okullarda Verimlilik Temalı Plan Paneli - 26 Nisan 2016

• Devrek Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Okullarda Verimlilik Temalı Plan Paneli – 29 Nisan 2016

SİNOP• Sinop Organize Sanayi Bölgesi

Sanayicilere Yönelik - KOBİGEL Destek Programları Sunumu

• Köy Okulları Ziyaretleri - Verimlilik Bilinci Oluşturma

SİVAS• Sigarayı Bırakmanın Sağlık ve Ekonomi

Açısından Önemi Konulu Eğitim – 25 Nisan 2016

• Personelimize Zaman Yönetimi ve Stres Konulu Etkinlik Konulu Eğitim – 26 Nisan 2016

• Resmi Yazışma Kuralları Eğitimi – 27 Nisan 2016

ŞANLIURFA• Harran Üniversitesi Mühendislik

Fakültesi - Başarı Hikâyeleri Konulu Toplantı - 27 Nisan 2016

• Harran Üniversitesi Gıda Mühendisliği ve Makine Mühendisliği Öğrencilerine Yönelik - Sanayi İşletmelerine Teknik Gezi – 25- 27 Nisan 2016

• Şanlıurfa Teknokent Toplantı Salonu - Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği Buluşması Toplantısı - 28 Nisan 2016

TEKİRDAĞ• Özel Çerkezköy Organize Sanayi

Bölgesi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve Çorlu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencilerine - Verimlilik ve Temiz Üretim Sunumu 25 -27 Nisan 2016

• Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası - Verimlilik Bilgilendirme Toplantısı - 28 Nisan 2016

TOKAT• Gaziosmanpaşa Üniversitesi Doğa

Bilimleri ve Mühendislik Fakültesi - İşletme Gelişimi ve Karlılığın Artırılması - Verimsiz Elektrik Motorlarının Dönüşümü - Ar-Ge Reform Paketi Tanıtımı - 22 Nisan 2016

• Tokat Kültür Sarayı - Türkiye’nin 2023 Hedeflerine Bir Adım, Gelecek İçin Bakış Konferansı – 21 Nisan 2016

• Erbaa-Zile Ortaöğretim Kurumu - Verimlilik Söyleşileri - 25 Nisan 2016

43

HAZİRAN 2016

“Sanayi ve Hizmet” sektörlerini kapsayacak şekilde 843 farklı faaliyet kolu için hesaplanan yıllık verimlilik istatistikleri, sektörler bazında incelendiğinde aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

2013 yılı için çalışan kişi başına katma değer verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek değer 87708,55 TL olarak “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Bilgi ve İletişim” sektörü 76318,33 TL, “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri” sektörü 35717,23 TL, “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü 34828,39 TL, “İmalat” sektörü 27122,08 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışan kişi başına katma değer verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en düşük değer 3642,99 TL olarak “Diğer Hizmet Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri” sektörü 9488,45 TL, “İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri” sektörü 11515,49 TL, “Eğitim”

sektörü 12340,48 TL, “İnşaat” sektörü 13788,61 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışan kişi başına katma değerin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek artış %21,34 olarak “Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu ““İmalat” sektörü %13,81, “Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı” sektörü %10,84, “Ulaştırma ve Depolama” sektörü %9,41, “İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri” sektörü %9,41 ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışan kişi başına katma değerin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek azalış %18,31 olarak “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektörü (%9,53), “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü (%6,21), “Bilgi ve İletişim” sektörü (%3,03) ile takip etmektedir.

2003 yılından bu yana RİP (Resmi İstatistik Programı ) kapsamında yer alan “Yıllık Verimlilik İstatistikleri”, her yıl Haziran ayının son iş gününde yayımlanmaktadır; ancak bu yıl farklı olarak söz konusu istatistikler 9 Mart 2016 Çarşamba günü saat 10:00’da yayımlanmıştır. Bu kapsamda 3 temel başlıkta toplanan istatistikler “Çalışan Kişi Başına Katma Değer”, “Çalışılan Saat Başına Katma Değer”, “Birim Emek Maliyeti” bunların endeksleri ve önceki yıla göre değişimlerini kapsamaktadır. İstatistiklere Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının web sitesinden ulaşılabilmektedir.

İstatistiklerin hesaplanmasında, çıktı değişkeni olarak “Faktör Maliyetiyle Katma Değer”, girdi değişkenleri olarak “Çalışanlar Sayısı”, “Çalışılan Saat”, “Emek Maliyeti” kullanılmaktadır. Bu değişkenler TÜİK tarafından yayımlanan “Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri” altında yer almaktadır.

2013 yılına ilişkin olarak, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması Nace Rev.2 ’ye göre

VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ

Şekil 1. 2013 Yılı İçin Çalışan Kişi Başına Katma Değer ve Bir Önceki Yıla Göre Değişimi

2013 YILI İÇİN YILLIK VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ YAYIMLANDI

44

HAZİRAN 2016

2013 yılı için çalışılan saat başına katma değer verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek değer 41,42 TL olarak “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Bilgi ve İletişim” sektörü 36,21 TL, “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri” sektörü 16,97 TL, “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü 16,35 TL, “İmalat” sektörü 12,74 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışılan saat başına katma değer verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en düşük değer 1,74 TL olarak “Diğer Hizmet Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Konaklama ve Yiyecek Hizmeti

Faaliyetleri” sektörü 4,48 TL, “İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri” sektörü 5,50 TL, “Eğitim” sektörü 6,15 TL, “İnşaat” sektörü 6,58 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışılan saat başına katma değerin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek artış %22,66 olarak “Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “İmalat” sektörü %15,44, “Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motosikletlerin Onarımı” sektörü %12,99, “İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri” sektörü %12,40, “Ulaştırma ve Depolama” sektörü %12,35 ile takip etmektedir.

2013 yılı için çalışılan saat başına katma değerin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek azalış %17,81 olarak “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektörü (%8,94), “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü (%5,51), “Bilgi ve İletişim” sektörü (%2,03) ile takip etmektedir.

Şekil 2. 2013 Yılı İçin Çalışılan Saat Başına Katma Değer ve Bir Önceki Yıla Göre Değişimi

VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ

45

HAZİRAN 2016

Şekil 3. 2013 Yılı İçin Birim Emek Maliyeti ve Bir Önceki Yıla Göre Değişimi

2013 yılı için birim emek maliyeti verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek değer 3,93 TL olarak “Diğer Hizmet Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu Eğitim sektörü 2,14 TL, Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri sektörü 1,89 TL, “Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor” sektörü 1,67 TL, “İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri” sektörü 1,61 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için birim emek maliyeti verileri ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en düşük değer 0,63 TL olarak “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Bilgi ve İletişim” sektörü 0,67 TL, “İmalat” sektörü 0,92 TL “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü 0,92 TL, “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve

İyileştirme Faaliyetleri” sektörü 0,93 TL ile takip etmektedir.

2013 yılı için birim emek maliyetinin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek artış %32,36 olarak “Su Temini; Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı” sektörü %23,28, “Madencilik ve Taş Ocakçılığı” sektörü %13,44, “İnşaat” sektörü %6,37, Eğitim sektörü %6,26 ile takip etmektedir.

2013 yılı için birim emek maliyetinin bir önceki yıla göre değişimi ana faaliyet kısımları itibarıyla incelendiğinde en yüksek azalış %3,25 olarak “İmalat” sektöründe gerçekleşmiştir. Bunu “Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor”

sektörü %2,44, “Ulaştırma ve Depolama” sektörü %2,44, “İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri” sektörü %2,23, “Gayrimenkul Faaliyetleri” sektörü %0,34 ile takip etmektedir.

46

HAZİRAN 2016

bütçesi 81 milyon Avro olan bu projeler; araştırma ve uygulama merkezlerinden lisanslı depolara, ortak kullanım atölye ve tesislerinden laboratuvarlara kadar farklı alanlardaki yatırımlardan oluşuyor. Rekabetçi Sektörler Programı, sanayi ve ticaret odaları ile borsaların bölgelerinde ihtiyaç duydukları altyapı, tedarik ve uzun dönemli danışmanlık hizmetlerini bu desteklerle karşılıyor.

Araştırma Merkezleri ve LaboratuvarlarRize Ticaret ve Sanayi Odasının sunduğu Rize Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Projesi ile Ar-Ge, inovasyon ve

teknoloji altyapısı sağlanarak KOBİ’lere yüksek kalitede hizmet sunuluyor. Çay endüstrisinin rekabet edebilme gücü artırılırken, çay üreticisi KOBİ’lerin ürün

Avrupa Birliği – Türkiye ilişkilerinin en önemli boyutlarından birisini “mali iş birliği” alanı oluşturuyor. Avrupa Birliği, 2007–2013 programlama döneminde aday ve potansiyel aday ülkelere farklı araçlarla sağladığı mali yardımları Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) adıyla tek bir çerçeve altında topladı. Bu aracın iki temel amacı bulunuyor; birincisi aday ülkeleri üyeliğe hazırlık yönünde desteklemek, ikincisi ise bu ülkelerin üyelik sonrası kullanacakları Birlik Fonlarının (Yapısal Fonlar ve Uyum Fonu) programlama, yönetim ve uygulama süreçlerine hazırlanmasına yardımcı olmak.

IPA sisteminin önemli araçlarından biri olan Rekabetçi Sektörler Programı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Rekabetçi Sektörler Programı’nın birinci döneminde 60’a yakın proje desteklenmiş olup hâlihazırda bu projelerin 40’ı uygulamaya geçmiş bulunuyor. Programın birinci dönemindeki projelerin 10 tanesi, odalar ve borsaların ortaklığı ile geliştirilen projeler olup dokuz tanesi uygulama aşamasında. Yaklaşık

PROJELERREKABETÇİ SEKTÖRLER PROGRAMINDA ODALAR VE BORSALAR İLE GELİŞTİRİLEN PROJELER

47

HAZİRAN 2016

yönelik metal test laboratuvarı, metroloji ve kalibrasyon test laboratuvarı, kontrol laboratuvarı olmak üzere üç ana laboratuvardan oluşan merkez kuruluyor. Laboratuvar merkezinin, eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile kurumsal yönden desteklenerek etkin bir şekilde çalıştırılması amaçlanıyor.

Lisanslı Depolar Giresun Ticaret Borsasının sunduğu Fındık Lisanslı Deposu ve Fındık Borsası Projesi ile ülkemizin en yoğun fındık üretiminin yapıldığı illerden biri olan Giresun’da örnek bir lisanslı depo kuruluyor. Depolara ek olarak proje kapsamında fındık borsasının da hayata geçirilmesi tasarlandı. Proje ile fındık işleyen KOBİ’lerin rekabet güçlerinin artırılmasına ve depolama koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlanması bekleniyor.

Şanlıurfa Ticaret Borsasının sunduğu Şanlıurfa Hububat Borsası ve Lisanslı Depo Projesi ile Şanlıurfa ilinde yaklaşık 90 bin tonluk lisanslı hububat deposu kuruluyor. İdari binanın inşası, deponun verimli bir şekilde işletilmesi için ihtiyaç duyulan iş planları ve hizmet kılavuzlarının oluşturulması, depoya kabulün gerçekleştirilmesi için bir laboratuvarın kurulması, KOBİ’lerin ihtiyaçlarının analiz edilmesi ve buna göre eğitim-danışmanlık faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin sunduğu Şanlıurfa Pamuk Borsası ve Lisanslı Depo Projesi ile Şanlıurfa ilinde 25 bin ton kapasiteli bir lisanslı pamuk deposunun ve laboratuvarının tesis edilmesi ve elektronik ürün senedinin tesisi için bilgi işlem altyapısının kurulması amaçlanıyor.

kalitelerinin ve pazarlama kapasitelerinin artırılması için gerekli olan çalışmalar hayata geçiriliyor. Bu bağlamda rekabet edebilirlik analizleriyle yürütülecek olan plan ve stratejiler geliştiriliyor. Bu merkezde ayrıca, Ar-Ge hizmetlerinin uygulanması, eğitim-danışmanlık hizmetleri ve stratejik araştırma çalışmaları da yürütülmesi planlanıyor. Çay işleme, paketleme ünitesi, deposu ve yönetim için gerekli olan binalar inşa ediliyor. Bu tesislere yönelik; pilot siyah çay üretim ünitesi alınması, çay paketleme makineleri tedarik edilmesi ve bir laboratuvar oluşturularak analiz için gerekli ortamın sağlanması da proje faaliyetleri arasında yer alıyor.

Samsun Ticaret ve Sanayi Odasının sunduğu Samsun Uluslararası Akredite Metal Metroloji ve Kalibrasyon Laboratuvarı Projesi ile metal sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmelere

48

HAZİRAN 2016

yarı mamullerinin üretilmesi, yarı mamul ürünler üzerindeki teknik işlemlerin yapılması gibi hizmetler sunulacak.

Antakya Ticaret ve Sanayi Odasının sunduğu Hand Made in Hatay Projesi (Hatay Mobilyacılar için Ortak Kullanım Atölyesi Projesi) ile Hatay ilinde el işçiliği ile üretim yapan, mobilya ve ahşap işleme faaliyetinde bulunan KOBİ’lerin ortak kullanımına yönelik olarak teknolojik imkânlara sahip bir atölye tesis ediliyor. Ayrıca Proje ile el işçiliği üretimini tekrar canlandırmak, niş pazarlar için ürün oluşturmak, KOBİ’lerin rekabet gücünü artırmak amacıyla eğitim-danışmanlık, tanıtım, promosyon ve pazarlama çalışmaları da yapılıyor.

Amasya Esnaf ve Sanatkârlar Odalarının sunduğu Amasya’da Mobilya ve Otomotiv Sektöründe Ortak Kullanım Tesisi ve Küçük İşletmelere Danışmanlık Hizmeti Merkezi Sağlanması Projesi’nin amacı; Amasya’daki mobilya üreticisi ve otomobil tamircisi mikro girişimcilerin rekabet edebilirliğini artırmak ve böylece Amasya’nın sosyo-ekonomik gelişmişliğine katkıda bulunmak. Proje kapsamında Amasya’daki mobilya üreticileri ve araba tamircilerinin ortak kullanımlarına yönelik atölyelerin kurulması hedefleniyor.

KOBİ’lere Hizmet Eden Diğer ProjelerimizTürkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin sunduğu Avrupa-Türkiye İş Merkezleri Ağının Genişletilmesi Projesi ile Sivas, Hatay, Batman ve Van illerimizde ABİGEM’ler (Avrupa Birliği İş Geliştirme

Ortak Kullanım AtölyeleriKastamonu Ticaret Borsasının sunduğu Endüstriyel Orman Ürünleri İçin Ortak Kullanım İşleme Tesisi Projesi, orman ürünlerinin işlenmesi için bir ortak kullanım atölyesinin kurulması ve atölye yönetim ve otomasyon sisteminin oluşturulmasını amaçlıyor. Yaklaşık bütçesi 10 milyon Avro olan proje ile ayrıca gerekli tüm araç, makine ve bilişim teknolojilerini barındıran, bilgi ve danışma ofislerinin de yer alacağı tesisin, verimliliğe dayalı üretimle yerel ekonominin dönüşümüne katkı sağlaması bekleniyor. Ortak kullanım tesisi KOBİ’ler tarafından verilecek siparişler üzerinden işleyecek. Parasını ödeyerek siparişini veren işletmelere doğrudan ham madde temini, masif ve lamine ahşap malzemelerin birinci sınıf

PROJELER

49

HAZİRAN 2016

Oldukça başarılı sonuçların elde edildiği proje sayesinde bölgedeki ABİGEM’lerin teknik kapasiteleri de geliştirildi.

Yozgat Ticaret ve Sanayi Odasının sunduğu Yozgat İş Destek Merkezi Projesi ile Yozgat’ta yeni bir yatırım destek

ofisi kurularak bu ilde faaliyet gösteren KOBİ’lere ihtiyaç duyacakları danışmanlık hizmetlerinin sunulması planlanıyor. Böylelikle ildeki işletmelerin rekabet edebilirliğini artırmak ve girişimciliği teşvik etmek amaçlanıyor.

Merkezleri) desteklenerek, KOBİ’lerin kuruluş süreçlerinde yaşadığı sorunları azaltmak ve kurulduktan sonra rekabet edebilirliğini artırmak amaçlanıyor. Ayrıca proje ile bölgedeki KOBİ’lere sürdürülebilir çevre ve kadın istihdamı konusunda eğitim ve danışmanlık hizmeti de veriliyor.

REKABETÇİ SEKTÖRLER PROGRAMINDAOdalar ve Borsalar ile Birlikte Geliştirilen Projeler

Avrupa-Türkiye İş Merkezleri Ağının Genişletilmesi Projesi,Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB),8,5 milyon Avro (Sivas, Hatay, Batman, Van).

Rize Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Projesi,Rize Ticaret ve Sanayi Odası,10 milyon Avro (Rize).

Fındık Lisanslı Deposu ve Fındık Pazar Yeri Kurulması Projesi,Giresun Ticaret Borsası,9,5 milyon Avro (Giresun).

Şanlıurfa Hububat Borsası ve Lisanslı Depo Projesi,Şanlıurfa Ticaret Borsası,9,5 milyon Avro (Şanlıurfa).

Endüstriyel Orman Ürünleri İçin Ortak Kullanım İşleme Tesisi Kurulması Projesi,Kastamonu Ticaret Borsası,10 milyon Avro (Kastamonu).

Hatay Mobilyacılar için Ortak Kullanım Atölyesi,Antakya Ticaret ve Sanayi Odası,7,4 milyon Avro (Hatay).

Amasya’da Mobilya ve Otomotiv Sektöründe Ortak Kullanım Tesisi ve Küçük İşletmelere Danışmanlık Hizmeti Merkezi Kurulması Projesi,Amasya Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanlığı,5,4 milyon Avro (Amasya).

Samsun Uluslararası Akredite Metal Metroloji ve Kalibrasyon Laboratuvarı Projesi,Samsun Ticaret ve Sanayi Odası,8,3 milyon Avro (Samsun).

Şanlıurfa Pamuk Borsası ve Lisanslı Depo Projesi,Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB),10 milyon Avro (Şanlıurfa).

Yozgat İş Destek Merkezi Projesi,Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası,2,6 milyon Avro (Yozgat).

50

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİBİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ ALANINDA GÜNCEL GELİŞMELER*Tesla’nın Ekonomik Fiyatlı Elektrikli Otomobili Model 3 TanıtıldıTesla Motors’un kitlesel pazara yönelik ekonomik elektrikli otomobili Model 3 sonunda tanıtıldı. Şirketin Hawthorne, Kaliforniya’da bulunan tasarım stüdyosunda gerçekleşen etkinlikte sahne alan şirket CEO’su Elon Musk, 35 bin Dolarlık başlangıç fiyatına sahip otomobilin yaklaşık 346 km (215 mil) yol yapabildiğini söyledi. Musk, teslimatların 2017 sonuna kadar başlayacağını ve 35 bin Dolara bundan daha iyi bir otomobil satın almanın mümkün olmayacağını ifade ediyor. Ayrıca kendisine göre Tesla Model 3 dünyanın en güvenli otomobillerinden biri olacak.

Tesla şimdiye kadar 130 binden fazla ön sipariş (1000 Dolar kapora ödenmesi gerekiyor) aldıklarını ve bu sayının artmaya devam edeceğini söylüyor. Otomobilin baz modeli 0’dan 100 km hıza 6 saniyede çıkabilirken diğer versiyonları bunu çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirebiliyor. Menzil aralığı 346 km olacak ama Tesla arabaya son şeklini verirken bu rakamları aşmayı umuyor. Tüm Model 3 versiyonları Tesla’nın Supercharging ağ desteğini içerecek. Tesla Motors, Model 3’ün piyasaya sürüleceği 2017 sonu itibarıyla Supercharger istasyonları sayısının 7.200’e çıkacağını ve bugünkü mevcut rakamı ikiye katlayacaklarını söylüyor. Model 3 de Model S gibi arkadan itişli ve dört teker çekişli versiyonları ile gelecek ve içerisinde 15 inç yatay dokunmatik ekran yer alacak. Model S ve X’de ise 17 inçlik dikey konumlandırılmış ekran yer alıyor. Model 3’le birlikte otomatik pilot standart donanım olarak sunulurken tüm güvenlik özellikleri otomatik olarak aktif hale gelecek. Otomobile beş kişinin rahatlıkla oturabileceği belirtiliyor. Aracın

* Bu sayfalar; Avrupa Birliği Uzmanları Sadık Çiçekli, R.Zeynep Sümer, Utku Macit ve Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Halil Arslan tarafından hazırlanmıştır.

daha fazla otomobil satmak için çok daha ucuz bir seçeneğe ihtiyacı vardı. Model 3 bu anlamda şirketin geleceği adına büyük önem taşıyor. Maalesef ki otomobile kısa süre içerisinde sahip olunamayacak. Model 3’ün 18 aydan kısa bir süre içinde yani 2017 sonlarına kadar üretime girmesi beklenmiyor. Tesla 1000 Dolar ön ödemeli sipariş almaya devam edecek. Şirket daha fazla satış yapmak ve tüm otomobillerini vitrine çıkarmak için gelecek yılın sonuna kadar bayi ve servis ağının büyüklüğünü

üst kısmının ön camdan bagaja kadar komple cam tavan olması dikkat çekiyor. Ayrıca Model S gibi depolama için ön ve arka kısımlarda bagajlara sahip olacak. Musk, herhangi bir benzinli araçla aynı boyutlara sahip otomobilin daha fazla bagaj kapasitesi sunduğunu söylüyor. Şu anda mevcut iki Tesla otomobili Model S ve Model X son derece pahalı fiyat etiketlerine sahip. Hatta vergi teşvikleriyle bile her iki araba da rahatlıkla 100 bin Dolar seviyelerine çıkıyor. Tesla’nın on kat

HAZİRAN 2016

iki katına çıkarmayı planlıyor. Model 3’le karşılaştırılabilecek en büyük rakip olarak Chevy Bolt modeli gösteriliyor. General Motors elektrikli otomobilin fiyatının vergi teşviklerinden sonra 30 bin Dolar civarında olacağını ve 321 km menzil sunacağını söylüyor (http://www.donanimhaber.com/otomobilteknolojileri/haberleri/Teslanin-ekonomik-fiyatlielektrikli-otomobili-Model-3-nihayet-tanitildi.htm.).

Görme Engellilere Okuma Kolaylığı Sağlayan Bileklikİstanbul Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesinden 4 öğrenci, görme engellilerin braille alfabesini okumasını kolaylaştırıyor.

Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin hazırladığı proje, Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansının (BEBKA) ve Türk Hava Yollarının (THY) ana sponsorluğunda Merinos Parkı’nda gerçekleştirdiği “THY 5. Bursa Bilim Şenliği” kapsamında “Genç Mucitler” kategorisinde finale kaldı.

Elektronik bileklik, engelli bireylerin titreşimler sayesinde yazıları hissedip okumasını kolaylaştırıyor. Cihaz, kişinin renkleri de aynı sistemle algılayabilmesine yardımcı oluyor.

51

Geliştirilen sistemde, önce okuma yapacak kişi bilekliği eline geçiriyor. Görme engelli birey, ekrandaki herhangi bir yazıya dokunduğu zaman bu bileklikte braille alfabesini temsil eden 6 noktadaki motorlar çalışmaya başlıyor. Kişinin elini dokunduğu yazının braille alfabesindeki hali, titreşimli olarak kişinin bileğinde hissediliyor. Böylece herhangi bir kabartmaya gerek kalmadan elektronik ortamda yazıya elini sürterek okumuş oluyor. Eğitimin yüzde 80’i görmeyle yapıldığı düşünülürse, görme engelli bireylerin daha iyi bir eğitim almasının hedeflendiği bir proje geliştirilmiştir.

Projenin prototipinin 30 Liralık maliyetle üretildiği ve seri üretime geçildiğinde bu miktarın azalabileceği ifade edildi (http://www.ensonhaber.com/gorme-engellilere-okuma-kolayligi-saglayan-bileklik-2016-05-10.html).

Bilim İnsanları Ömür Boyu Kullanılabilen Pil İcat Ettiler Yıllardır bilim insanları daha geniş yüzey alanları ve daha yüksek iletkenlikleri sebebiyle nanotelleri pil üretiminde kullanmaya çalışmakta. Bu şekilde üretilebilen piller günümüzdeki lityum-iyon türevlerinden iki kat daha fazla kez şarj edilebiliyor. Ancak pillerin şarj edilmesi ve boşalması sürecinde genişleyip büzüşmesi, yapısının zayıflamasına yol açtığından ve nanotellerin yapısının ileri derecede kırılgan olmasından dolayı nanotel bazlı piller hiçbir zaman ticarileşme aşamasına gelememişti.

Kaliforniya Üniversitesi (UCI) bu sorunun üstesinden gelmek için bir çözüm üretmiş olabilir. Araştırmacılar, altın nanotelleri manganez-dioksit bir kabukla kaplayarak ve propilen-karbonat adı verilen pleksiglas benzeri bir jelle çevreleyerek, nanotellerin yapısal bütünlüğünü genişleme ve

HAZİRAN 2016

ömründen çok daha fazla bir süre boyunca kullanılabilmelerini sağlayabilir (http://www.trymodern.com/article/624/100k-battery-lifetime).

Fındığın Yağından Sonra Boyası da OlduDüzce Üniversitesince (DÜ) yürütülen “Eko-Boya” projesi kapsamında fındık artıklarından tekstil ürünlerinde kullanılabilecek boya üretildi. DÜ Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Halil İbrahim Uğraş, yaptığı açıklamada, bölgenin fındık üretimi anlamında zengin olduğunu fakat ürünün sadece içinin kullanıldığını görünce “Eko-Boya” projesini hayata geçirmeye karar verdiklerini söyledi.

Projenin üniversite ve TÜBİTAK’tan destek görmesinin ardından çalışmalara başladıklarını anlatan Uğraş, yaklaşık 3 yıldır fındığın sert ve yeşil kabuğu ile yapraklarından doğal boya çalışmalarını yürüttüklerini vurgulayarak, şöyle devam etti: “Mikro seviyede bu tarımsal

artıklardan elde ettiğimiz boyalarla kumaşı renklendirdik. Kaliteli bir ürün ortaya çıktı. Bölümümüzde ekibimizle birlikte yaklaşık 3 yıllık çalışma sonucunda fındık yaprağı, çotanağı ve kabuğundan kahverengi, yeşil ve sarının 15 farklı tonunu içeren eko-boya ürettik. Elde ettiğimiz boyaların antibakteriyel, antimikrobiyal etkiye sahip olduğunu gördük. Bu sevindirici bir haber. Ülkemiz tarımsal artıklarını ne yazık ki son yıllara kadar neredeyse hiç kullanılmadan sadece yakılarak veya çevre problemi şeklinde etrafa atılarak değerlendiriliyordu. Tarımsal artıkları, değerli ürün haline getirmeye çalışıyoruz. Boya da bunlardan biri.” Tekstil sektörünün neredeyse tamamında sentetik boya kullanıldığına işaret eden Uğraş, sentetik boyaların kanserojen olabildiğini, fındık artıklarından elde edilen ürünlerin ise tamamen doğal içeriğiyle öne çıktığını kaydetti (http://www.trthaber.com/haber/bilim-teknik/findigin-yagindan-sonra-boyasi-da-oldu-248335.html).

büzüşme aşamasında koruyabilmesini sağladılar. Örnek vermek gerekirse bugün cep telefonlarında ve diz üstü bilgisayarlarda kullanılan lityum iyon piller süreç içerisinde bozunmayla birlikte 300 ila 1200 arası şarj döngüsüne izin veriyor. Nanotel kapasitörlerde bu değer 5000 ila 7000 arasına çıkabiliyor ancak yapısal bütünlüklerini çok kısa sürede kaybediyorlar. UCI Araştırmacıları ise yapısal stabiliteyi başladıkları seviyede koruyarak üç ay içerisinde 200000 döngü kapasitesine ulaşmayı başardılar. Bu durum pillerin kapasite problemlerini çözmese de, enerji depolama kapasitelerinde herhangi bir azalma olmaksızın kullanıldıkları aletlerin

52

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ

HAZİRAN 2016

Bağırsak ameliyatları, organın yumuşak, kaygan ve delinmeye müsait yapısı nedeniyle en zor cerrahi müdahaleler arasında yer alıyor.

Washington’daki Ulusal Çocuk Hastanesi ve John Hopkins Üniversitesi araştırmacıları, üç boyutlu görüntüleme ve son derece gelişmiş sensörlere sahip robotun cerrahi araç gereçleri ustalıkla kullandığına işaret etti. Araştırmacılar STAR’ın sahip olduğu özellikleri son derece zor olan yumuşak doku ameliyatında başarıyla kullandığını rapor etti.

Geleneksel ameliyat yönteminin robotik cerrahi ile karşılaştırıldığı raporda araştırmacılar gözetimindeki otonom STAR sistemi tarafından yapılan ameliyatın çok daha başarılı olduğu kaydedildi. Raporda, Hollywood sinemasının bilgisayarla görsel efekt yaratmak için kullandığı yüz tarama programlarına benzer bir yazılımla donatılan robotun, ileri teknoloji görüntüleme ve algılama sistemleri sayesinde yumuşak doku üzerinde çok hassas ameliyatları bile yapabildiğine vurgu yapıldı.

Raporu yayımlayan Amerika Bilimsel Gelişim Derneğine (AAAS) göre, robot cerrahlar, her yıl sadece ABD’de yapılan 45 milyon yumuşak doku ameliyatında insan hatası ve komplikasyonları azaltarak daha güvenli ve etkili bir iş çıkarabilir. Gelecekte ameliyatların tecrübeli cerrahların gözetiminde robotlar tarafından yapılabileceği umudunu artıran STAR, bilim dünyasında da heyecanla karşılandı. Robot cerrahların, özellikle uzay istasyonları gibi zor ortamlarda insan cerrahların yerini alabileceği düşünülüyor (http://www.aktuel.com.tr/saglik/2016/05/06/robot-cerrah-devrimi).

Robot Cerrahtan En Zor Ameliyat: Bağırsak Ameliyatı Bilim adamları, çoğunlukla bağımsız hareket eden bir robotun en zor müdahale edilen organlardan biri olan bağırsak dokularını dikmeyi başardığını duyurdu. ‘Science Translational Medicine’ dergisinde yayımlanan raporda, “STAR (Smart Tissue Autonomous Robot-Akıllı Doku Otonom Robot)” adı verilen robotun laboratuvarda canlı bir hayvanın bağırsakları üzerinde başarılı bir operasyon gerçekleştirdiği belirtildi.

53

HAZİRAN 2016

MAYIS 2016

54

“İMALAT SANAYİNDE SU YÖNETİMİ:GIDA SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ” ÇALIŞTAYI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

TEMİZ ÜRETİM (EKO-VERİMLİLİK)

HAZİRAN 2016

Verimlilik Genel Müdürlüğü, işletmelerin sürdürülebilir üretim faaliyetlerinin desteklenmesi görevi kapsamında, bilinçlendirme ve kapasite geliştirme çalışmalarını sürdürmektedir. Bu kapsamda, sanayinin sürdürülebilir büyümesine ve uluslararası rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlanması yönünde önemli bir uygulama aracı olması öngörülen, “Ulusal Temiz Üretim/Eko-Verimlilik Programı” ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından koordine edilen “Verimlilik Stratejisi ve Eylem Planı”nda da yer alan “Sanayi sektöründe su tasarrufuna yönelik tedbirler artırılacaktır” eylemi doğrultusunda, imalat sanayinde su yönetimine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.

Bu çerçevede, 25 Nisan-1 Mayıs 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen 2016 yılı “Verimlilik Haftası” etkinlikleri

kapsamında, 27-28 Nisan 2016 tarihlerinde İzmir’de “İmalat Sanayi’nde Su Yönetimi Çalıştayı: Gıda Sektörü Örneği” başlıklı çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştayda, öncelikle gıda sanayinde etkin su yönetimi kültürünün yaygınlaştırılabilmesi için kamu, özel sektör, akademi ve sivil toplum kuruluşları arasındaki iletişim ve iş birliğinin artırılmasını sağlamak, ortak akıl yoluyla sürdürülebilir su yönetimine ilişkin fırsatları ve engelleri belirlemek ve bunun sonucunda ortak strateji ve aksiyon planları hazırlanmasına zemin oluşturmak amaçlanmıştır.

Çalıştaya, su yönetimi alanında görev ve sorumlulukları bulunan Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kalkınma Ajansları gibi kamu kurumlarının temsilcileri;

bu alanda çalışan akademisyenler ve İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, WWF Türkiye gibi sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile gıda ve içecek sektöründe faaliyet gösteren özel sektör temsilcilerinden oluşan yaklaşık kırk kişi katılım sağlamıştır. Çalıştayın organizasyonuna sanayide suyun verimli kullanılmasına yönelik çalışmaları da bulunan Coca Cola İçecek A.Ş. de katkıda bulunmuştur.

Çalıştayda, Verimlilik Genel Müdürü Anıl Yılmaz’ın açılış konuşmasının ardından; Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü ile birlikte yürütülen “Sanayide Kaynak Verimlilik Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi” ve su ve gıda sektörü perspektifinde Genel Müdürlüğümüz tarafından yayınlanan “Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri” hakkında Verimlilik Genel Müdürlüğü Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Özlem Durmuş tarafından bir

55

HAZİRAN 2016

sunum yapılmıştır. Sonrasında İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneğinden Konca Çalkıvik de “Türk İmalat Sanayinde Suyun Durumu ve Su Yönetimi” başlıklı bir sunum gerçekleştirmiştir. Çalıştayın ikinci gününde ise Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi ve Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü Dr. Tamer Atabarut “AB Su Çerçeve Direktifinin Sanayiciye ve Kamu Kurumlarına Getirdikleri” başlıklı

sunuşuyla katılımcıları ve ilgili tarafları bilgilendirmiştir.

Verimlilik Genel Müdürlüğü Sanayi ve Teknoloji Uzmanları tarafından moderasyonu yapılan ve bir buçuk gün süren çalıştayda öncelikle katılımcılardan imalat sanayi ve gıda sektörü özelinde su yönetimine ilişkin sorun alanlarının tespit edilmesi istenmiştir. Üreticilerden

kaynaklı sorunlar, idari ve hukuki düzenlemelerden kaynaklı sorunlar, teknik ve finansal desteklere ilişkin sorunlar ile iş birliği ve koordinasyondan kaynaklı sorun alanları katılımcılar tarafından ortaya koyulmuştur. Bununla birlikte imalat sanayinde su yönetimi alanındaki fırsatlar da katılımcılar tarafından yeni Su Kanunu tasarısı, AB üyelik süreci, beşeri-teknik kapasite ve donanım perspektifiyle ele alınmıştır. Çalıştayın ikinci gününde ise paydaş grupları bazında oluşturulan ekiplerle, önümüzdeki dönemde, başta gıda sektöründe olmak üzere, imalat sanayinde su yönetimi ve su verimliliği alanında nelerin yapılabileceğine ilişkin bir yol haritası çıkarılmasına yönelik üretimler gerçekleştirilmiştir.

Ülkemizde önümüzdeki dönemde suyun yönetimi ve verimli kullanımına yönelik olarak gerçekleştirilecek çalışmalar açısından yol gösterici olacağına inanılan çalıştayın çıktıları doğrultusunda Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalar sürdürülecektir.

Çalıştay raporunahttp://temizuretim.gov.tr/h030516.aspx ve http://vgm.sanayi.gov.tr/NewsDetails.aspx?newsID=23405&Ing=tr adreslerinden ulaşılabilir.

MAYIS 2016

DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ

56

HAZİRAN 2016

ulaşmaması için, her zamankinden daha fazla insanın, artan baskıyı önlemek amacıyla harekete geçmesini amaçlamaktadır. 2016 yılı Dünya Çevre Günü teması, “Vahşi Yaşamdaki İllegal Ticarete Karşı Savaş” olarak belirlenmiştir. İllegal ticaret, biyoçeşitliliği yok etmekte ve ayrıca fil, gergedan ve daha bir çok türün yaşamını tehdit etmektedir. Ayrıca ekonomileri, toplumları ve güvenliği zayıflatmaktadır. Bu yılın sloganı olarak belirlenen “Vahşi Yaşam İçin Harekete Geç! - Go Wild for Life!”, sizi doğal yaşamdaki suçları ve bunun zararlarını duyurmanız ve çevrenizdeki herkese bunu önlemek için neler

yapabileceklerini göstermeniz konusunda teşvik etmektedir.

Doğal Hayattaki İllegal Ticaret İçin Sıfır ToleransYasa dışı ticaret; filleri, gergedanları, kaplanları, gorilleri ve deniz kaplumbağalarını tehlikeye sokmaktadır. 2011 yılında Vietnam’da Javan gergedanının bir türünün soyu tükenmiştir. Aynı yıl, Kamerun’da son siyah batı gergedanı yok olmuştur. Daha az bilinen türler arasında yer alan miğferli guguk kuşu, karıncayiyen ve yaban orkideleri de tehlike altında bulunmaktadır.

Bu türleri korumak için gösterilen çabalar, bazı başarılara ulaşmıştır. Fakat uluslararası kampanyalara ve yatırımlara karşın, çok sayıdaki diğer tür risk altındadır.

Bu durumu değiştirmek için daha fazla insanın; çevreye, ekonomilere, topluluklara ve güvenliğe zarar getiren yasa dışı bu olayın farkına varması gerekmektedir. Ayrıca, alışkanlıkların ve davranışların yasal olmayan vahşi yaşam ürünlerine olan talebi azaltacak şekilde değiştirilmesine ihtiyaç vardır. Farkındalığın artırılması, hükümetlerin ve uluslararası kuruluşların, daha zorlayıcı yasalar uygulamasını sağlayacaktır.

Bu yıl Dünya Çevre Günü, tehlike altındaki türlere karşı harekete geçmenizi ve bu türleri gelecek kuşaklar için korumanızı teşvik etmektedir. Bu durum, yaşadığınız yerde, ulusal ve küresel düzeyde tehlike altındaki bitki ve hayvan türleriyle ilişkili olabilir. Çok sayıdaki yerel tükenme, nihayetinde küresel düzeyde türlerin yok olmasında neden olacaktır. Kim olursanız olun, nerede yaşarsanız yaşayın, vahşi yaşamdaki yasa dışı ticaret için sıfır tolerans gösterin ve bir fark yaratın.

Detaylı bilgiye http://web.unep.org/wed/2016 adresinden ulaşılabilir.

Dünya Çevre Günü, Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP), çevremizi korumak amacıyla dünya çapında farkındalığı artırmak ve harekete geçmek için belirlediği en önemli günüdür. 1974 yılından bu yana büyüyerek küresel bir platforma dönüşmüş olup 100’ün üzerinde ülkede kutlanmaktadır.

Her yıl farklı bir ülkenin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Dünya Çevre Günü, bu yıl Angola’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilecektir.

2016 Dünya Çevre GünüDünya Çevre Günü; dünyanın doğal sistemlerinin kırılma noktasına

TEMİZ ÜRETİM (EKO-VERİMLİLİK)

MAYIS 2016

PROJELER

57

Uygulamalı KOBİ Verimlilik Eğitim Merkezi (Model Fabrika) Projesi Yurt Dışı Teknik Gezisi 3 – 7 Mayıs 2016 tarihleri arasında Venedik ve Darmstadt şehirlerinde gerçekleştirildi. Geziye, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Sadrettin Karahocagil, Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Musa Ertunç, Gaziantep Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Yusuf İzzet İymen, Kalkınma Bakanlığı’ndan uzman Mehmet Cansız, Verimlilik Genel Müdürü Anıl Yılmaz, Verimlilik Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mustafa Kemal Akgül, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan sanayi ve teknoloji uzmanlarıı, UNDP ve McKinsey firması personeli toplam katıldı.

Ziyaret programı kapsamında, 5 Mayıs 2016 tarihinde İtalya’nın Venedik bölgesindeki Lean Experience Factory ve 6 Mayıs 2016 tarihinde ise Almanya’nın Frankfurt am Main bölgesinde yer alan Darmstadt Teknik Üniversitesi kampüsündeki Center for Industrial Productivity (CiP) Model Fabrika ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Bu ziyaretlerde;

• Model fabrika uzmanları model fabrika konusunda genel bilgilendirme sunumları yapmışlardır.

• Fabrika yöneticileri, uzmanları, eğitmenler ile model fabrika kurulumu, finansman şekli ve sürdürülebilirliği hakkında görüşmeler yapılmıştır.

• Her bir model fabrikada üretim

hatları, hat yerleşimleri, iş akışları ve üretim sistemleri detaylı olarak incelenmiş; farklı üretim sistemlerinin uygulanmasıyla ortaya çıkan deneysel öğrenme hakkında bilgi edinilmiştir.

• Bu ziyarete katılan heyet, eğitim simülasyonu olarak sunulan uygulamalara iştirak etmiş ve uygulamaların geri bildirimlerine katkı sağlamıştır.

• Fabrikalarda üretim süreçlerinin tamamen dijitalleştirilmesi bir simülasyon uygulaması olarak gözlemlenmiş ve dijitalleştirilen verilerin analizinin yapılması ve interaktif olarak sunulması izlenmiştir.

Bakanlığımız tarafından Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile teknik iş birliği içerisinde yürütülmekte olan Uygulamalı KOBİ Verimlilik Eğitim Merkezi Projesi’nin genel hedefi; Türkiye’de uygulamalı KOBİ yetkinlik merkezi olarak işlev görecek Model

Fabrika’nın kurulmasında, takip edilmesi gereken iş planı ve maliyet boyutunu da içeren iş modelinin tespit edilmesidir. Bunun yanında bu merkezin kurulması ve işletilmesi için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın (Verimlilik Genel Müdürlüğü) kurumsal kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedefi gerçekleştirmek için aşağıdaki eylemler yürütülmektedir:

• Model Fabrika’nın hedeflemesi gereken sektörlerin, Model Fabrika’nın vermesi gereken

yetenek geliştirme hizmeti türlerinin ve Türkiye’de model fabrikaların kurulabileceği muhtemel yerlerin tespit edilmesi.

• Türkiye’de Model Fabrika kurmak için uygun modelin tespit edilmesi.

• Yatırım maliyeti tahminlerini de içeren ayrıntılı iş planının geliştirilmesi ve Model Fabrika’nın işletilmesi için gereken eğitim modüllerinin (2 modül için eğitim materyali içermek üzere) hazırlanması.

Projenin sıralanan bu aşamalarından birincisi olan ihtiyaç analizi tamamlanmış olup ikinci aşama olan Model Fabrika’nın kurulmasına yönelik modelleme çalışması başlatılmıştır. Bu kapsamda alternatif modellerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

HAZİRAN 2016

UYGULAMALI KOBİ VERİMLİLİK EĞİTİM MERKEZİ PROJESİ YURT DIŞI TEKNİK GEZİSİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ

HABER

58

PRODUCTIVITY WEEK 2016

SUMMARY

HAZİRAN 2016

“Productivity Week 2016”, organized by Directorate General for Productivity, has been launched between the dates 25th April-1st May 2016 by various activities around the country. The opening ceremony took place with the honoring of the Minister of Science, Industry and Technology Fikri Işık, Undersecretary Prof. Dr. Ersan Aslan, members of the parliament, rectors, and heads and representatives of public and private institutions, occupation organizations and non-governmental organizations as well as by the attendance of academicians and the students.

In the framework of the week, winners of “productivity-themed idea and short-film competition” took their awards. Besides many private sector firms compete for “Productivity Project Awards” in different categories. This volume is devoted to the successful projects under “Public Sector Category”. For this category, the first award has gone to “Post and Telegraph Organization Company” (PTO) for its “Performance Assessment Management System Project”. PTO was followed by “Bursa Metropolitan Municipality” and the name of its project was “Machine and Driver Productivity Enhancing Project”. The third award has gone to “Turkish Air Forces” for its “Functional Analysis Working Group Project”. Last but not the least; promotion award has gone to “Malatya Metropolitan Municipality” for its Malatya Trolleybus Project.

Performance Assessment Management System ProjectThe aim of the “Performance Assessment Management System Project” is to assess personal performance that contributes to productivity improvement and to establish a fair wage system depending on this assessment. In this framework, assignments of nearly 30.000 personnel

were assessed. Since the launch of the Project, the number of assignments has risen by 12.76% and the performance score has increased by 25%. Besides improvements in customer satisfaction due to fast and secure delivery are achieved in this period.

Machine and Driver Productivity Enhancing ProjectThe aim of the Project is to realize a management information system that would meet vehicle and driver demands, minimize idle vehicle and driver capacity, let the municipality monitor the process and thus increase productivity. By the Project, the capacity has risen by 27%, vehicle and driver demand processing time has declined from 27 minutes to 1 minute. Assignments are shared according to objective criteria which increases the motivation of the drivers.

Functional Analysis Working Group ProjectWithin the framework of the “Functional Analysis Working Group Project”, two army corps are gathered together and new responsibility, authority and duty areas are regulated accordingly. At the end of the Project, saving on the personnel employed for certain task is achieved, decision making time is diminished to minutes enabling the working group to take action during the day, and expensive, high technology and scarce equipment could be efficiently organized by a single unit.

Consumption Dimension of the ProductivityIn addition to Project Awards, a total of 85 activities took place in all 81 provinces in the country within the framework of “Productivity Week”. One of them was the panel discussing “consumer rights, and conscious and productive consumption”. In the opening of the panel, the manager

of Hacettepe University, The Center of Consumer and Market Research Consulting Test and Education (TÜPADEM) Prof. Dr. Arzu Şener has pointed out the significance of non-governmental organizations, public institutions and universities regarding conscious consumption. Head of Productivity Policies and Research Department, Dilek Birbil has emphasized the relation between consumption and production and the importance of the former since it shapes the latter. Moreover, Head of the Consumer Rights Association, Turhan Çakar has suggested the extension of the “productivity” concept so that it includes the effects of the production techniques on consumers, employees and on the environment.

The first panelist was Dr. Esna Betül Buğday, Research Assistant in the Department of Family and Consumer Sciences, and she described the characteristics of the consumption society and its implications for our lives. Industry and Technology Expert Ferda Hekimci has underlined the broad scope of the “consumer” concept including industrialists and traders and stated that a production approach ignoring consumption side would also be ignoring demand and market and thus would lead poor quality and low levels of productivity. Lastly Bayram Uzunoğlan, Vice General Director of General Directorate for Protection of Consumer and Market Monitoring in Ministry of Customs and Trade, has mentioned their activities as an institution.

Workshop on Water Management in Manufacture of Food Products Moderated by Industry and Technology Experts from Directorate General for Productivity, the workshop aimed to find out problematic areas regarding

59

HAZİRAN 2016

water management especially in food products manufacturing. Problems were categorized in four; such as problems due to producers, executive and legal regulations, technical and financial supports and lastly, cooperation and coordination. On the other hand, Water Law Draft, European Union Full Membership Process, technical and human capacity was set as main opportunities for manufacture industry. Last but not the least, a road map regarding water management was produced at the end of the workshop.

Annual Productivity Statistics for 2013 are Published According to 2013 “value added per person employed” calculations, among the main sectors “Electricity, gas, steam and air conditioning supply” has the highest productivity value. This sector was followed by “Information and communication”, “Water supply; sewerage; waste management and remediation activities” and then “Mining and quarrying”. “Manufacturing” arrived as the fifth main sector according to this category. As for the productivity values’ change compared to the previous year, the rank of “Manufacturing” was better off as it was the second after “Arts, entertainment and recreation”.

Similarly, 2013 “value added per hours worked” figures showed that manufacturing took the fifth place regarding its productivity level again after the same sectors in the same order. The remarking difference between the two categories –namely “value added per person employed” and “value added per hours worked”- has been the fact that the former level is high above the latter. Moreover, productivity values’ change compared to the previous year for this indicator again reached a similar outcome for “Manufacturing”, as being the second main sector after “Arts, entertainment and recreation”.

Last but not the least, the unit labor cost levels of 2013 for “Manufacturing” has the third lowest level among all main sectors and it also showed the highest decrease in terms of the value indicating the change compared to the previous year.

60

HAZİRAN 2016

61

BÖLGESEL VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ / REGIONAL PRODUCTIVITY STATISTICSİB

BS T

R Dü

zey

2 bö

lgel

erin

de E

kono

mik

faal

iyet

kısım

ların

a gö

re ç

alış

an b

aşın

a ci

ro e

ndek

si ö

ncek

i yıla

gör

e de

ğişi

mi b

azın

da e

n yü

ksek

üç

sekt

ör, 2

013

(%) (

Nac

e Re

v. 2

) Th

e hi

ghes

t thr

ee se

ctor

s bas

ed o

n ch

ange

s in

the

inde

x of

turn

over

per

em

ploy

ee v

alue

com

pare

d to

the

prev

ious

yea

r ac

cord

ing

to e

cono

mic

act

ivity

sect

ions

in N

UTS

2 re

gion

s, 2

013

(%) (

Nac

e Re

v. 2

)

İBB

S TR

Düz

ey 2

Böl

ge S

ınıfl

amas

ı -

NU

TS L

evel

2 R

egio

nal C

lass

ifica

tion

NAC

E R

ev.2

San

ayi v

e H

izm

et S

ektö

rleri

Sını

flam

ası

- N

ACE

Rev

. 2 In

dust

rial a

nd S

ervi

ce S

ecto

r Cla

ssifi

catio

n TR

10

İsta

nbul

TR

71

Kırı

kkal

e, A

ksar

ay, N

iğde

, Nev

şehi

r, K

ırşeh

ir B

M

aden

cilik

ve

taş

ocak

çılığ

ı M

inin

g an

d qu

arry

ing

TR21

Te

kird

ağ, E

dirn

e, K

ırkla

reli

TR72

K

ayse

ri, S

ivas

, Yoz

gat

C

İmal

at

Man

ufac

turin

g

TR

22

Bal

ıkes

ir, Ç

anak

kale

TR

81

Zong

ulda

k, K

arab

ük, B

artın

D

El

ektr

ik, g

az, b

uhar

ve

iklim

lend

irme

üret

imi v

e da

ğıtım

ı El

ectri

city

, gas

, ste

am a

nd a

ir co

nditi

onin

g su

pply

TR

31

İzm

ir TR

82

Kas

tam

onu,

Çan

kırı,

Sin

op

E Su

tem

ini;

kana

lizas

yon,

atık

yön

etim

i ve

iyile

ştirm

e fa

aliy

etle

ri W

ater

sup

ply;

sew

erag

e, w

aste

man

agem

ent a

nd re

med

iatio

n ac

tiviti

es

TR

32

Ayd

ın, D

eniz

li, M

uğla

TR

83

Sam

sun,

Tok

at, Ç

orum

, Am

asya

F

İnşa

at

Con

stru

ctio

n

TR33

M

anis

a, A

fyon

, Küt

ahya

, Uşa

k TR

90

Trab

zon,

Ord

u, G

iresu

n, R

ize,

Art

vin,

Güm

üşha

ne

G

Topt

an v

e pe

rake

nde

ticar

et; m

otor

lu k

ara

taşı

tların

ın v

e m

otos

ikle

tlerin

ona

rımı

Who

lesa

le a

nd re

tail

trade

; rep

air o

f mot

or v

ehic

les

and

mot

orcy

cles

TR41

B

ursa

, Esk

işeh

ir, B

ileci

k TR

A1

Erzu

rum

, Erz

inca

n, B

aybu

rt

H

Ula

ştırm

a ve

dep

olam

a Tr

ansp

orta

tion

and

stor

age

TR42

K

ocae

li, S

akar

ya, D

üzce

, Bol

u, Y

alov

a TR

A2

Ağrı,

Kar

s, Iğ

dır,

Arda

han

I K

onak

lam

a ve

yiy

ecek

hiz

met

i faa

liyet

leri

Acco

mm

odat

ion

and

food

ser

vice

act

iviti

es

TR51

An

kara

TR

B1

Mal

atya

, Ela

zığ,

Bin

göl,

Tunc

eli

J B

ilgi v

e ile

tişim

In

form

atio

n an

d co

mm

unic

atio

n

TR

52

Kon

ya, K

aram

an

TRB

2 Va

n, M

uş, B

itlis

, Hak

kari

L G

ayrim

enku

l faa

liyet

leri

Rea

l est

ate

activ

ities

TR61

An

taly

a, Is

part

a, B

urdu

r TR

C1

Gaz

iant

ep, A

dıya

man

, Kili

s M

M

esle

ki, b

ilim

sel v

e te

knik

faal

iyet

ler

Prof

essi

onal

, sci

entif

ic a

nd te

chni

cal a

ctiv

ities

TR

62

Adan

a, M

ersi

n TR

C2

Şanl

ıurf

a, D

iyar

bakı

r N

İd

ari v

e de

stek

hiz

met

faal

iyet

leri

Adm

inis

trativ

e an

d su

ppor

t ser

vice

act

iviti

es

TR63

H

atay

, Kah

ram

anm

araş

, Osm

aniy

e TR

C3

Mar

din,

Bat

man

, Şırn

ak, S

iirt

P Eğ

itim

Ed

ucat

ion

Q

İnsa

n sa

ğlığ

ı ve

sosy

al h

izm

et fa

aliy

etle

ri H

uman

hea

lth a

nd s

ocia

l wor

k ac

tiviti

es

R

Kül

tür,

sana

t, eğ

lenc

e, d

inle

nce

ve s

por

Arts

, ent

erta

inm

ent a

nd re

crea

tion

S

Diğ

er h

izm

et fa

aliy

etle

ri O

ther

ser

vice

act

iviti

es

TR21

TR10

TR22

TR41

TR42

TR31

TR33

TR32

TR

61

TR82

TR81

TR51

TR83

TR72

TR

71

TR52

TR62

TR63

TRC1

TRB1

TRC2

TR90

TRA1

TRA2

TRB2

TRC3

97,9

60,1

23,7

SB

M

136,5

46,1

35,7

JL

S

83,7

12,2

10,2

RJ

Q

42,8

42,7

27,9

QM

B

894,1

84,9

50,6

EJ

H

97,9

29,7

23,2

EH

M

53,5

15,1

8,0

HQ

N

50,2

46,5

41,4

JD

N

235,0

83,4

26,6

SH

E 91,7

71,1

50,4

JD

E

59,0

26,5

17,8

LM

J

55,5

32,8

25,9

HM

P

55,1

35,5

22,9

EI

M

102,8

38,8

30,5

CM

H

76,2

39,0

34,8

BD

M

73,4

27,5

17,8 M

NB

96,4

57,0

28,2

SH

F

60,4

32,5

25,3

SQ

F

112,3

81,1

43,9

MS

F

53,6

47,9

16,8

HM

J

161,9

58,4

51,2

BF

G

41,6

36,7

35,2

MQ

S

45,1

37,2

28,5

SF

I

75,2

72,8

70,8

HM

D

114,9

35,0

33,3

BE

M

Kayn

ak: T

ÜİK

, VG

M-B

ölge

sel V

erim

lilik

İsta

tistik

leri

S

ourc

e : T

urkS

tat,

VGM

-Reg

iona

l Pro

duct

ivity

Sta

tistic

s

TR D

üzey

2 b

ölge

lerin

in ç

alış

an k

işi

başı

na c

iro e

ndek

si b

ir ön

ceki

yıla

gör

e de

ğişi

m d

eğer

leri

(%) (

Sekt

örle

r Top

lamı)

The

chan

ges i

n th

e in

dex

of tu

rnov

er p

er e

mpl

oyee

val

ue c

ompa

red

to th

e pr

evio

us y

ear

of N

UTS

2 re

gion

s (%

) (To

tal S

ecto

rs)

%

0 -

7 %

21

- 28

%

(-3

) - (

0 )

% (-

12 )

- ( -9

)

% 7

- 14

%

28

- 35

%

(-6

) - (

-3 )

%

(-15

) - (

-12

)

% 1

4 - 2

1

%

(-9

) - (

-6 )

93,3

51,5

35,0

DM

L

İBBS

TR D

üzey

2 Bö

lgeler

inde E

kono

mik

Faali

yet K

ısım

larına

Gör

e Çalı

şan B

aşına

Ciro

Ende

ksi Ö

ncek

i Yıla

Gör

e Değ

işim

i Baz

ında E

n Yük

sek Ü

ç Sek

tör, 2

013 (

%) (

Nace

Rev

. 2)

The H

ighest

Three

Secto

rs Ba

sed on

Chan

ges i

n the

Inde

x of T

urnov

er Pe

r Emp

loyee

Value

Comp

ared t

o the

Prev

ious Y

ear A

ccordi

ng to

Econ

omic

Activ

ity Se

ction

s in N

UTS 2

Regio

ns, 2

013 (

%) (

Nace

Rev.

2)

HAZİRAN 2016

MAKALE DEĞERLENDİRMEfgfgfgfgflkglfglfkgflkglfkglklfkglfkglk-gflkgflglgklkglfgkflgkflkgl

62

SANAYİ GÖSTERGELERİ / INDUSTRY INDICATORSSanayi Üretim Endeksi (2010 Ort.=100) - İmalat Sanayi Üretim Endeksi (2010 Ort.=100)

Industrial Production Index (2010 Avg.=100) - Manufacturing Industry Production Index (2010 Avg.=100)

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (%)Capacity Utilization Rate of Manufacturing Industry (%)

Kaynak: TÜİK - Source: TurkStat

Kaynak: Merkez Bankası - Source: Central Bank of The Republic of Turkey

Kaynak: TÜİK - Source: TurkStat

98,9 98,3

88,6 100,0

110,1

112,9 116,3

120,5

124,5

119,2

134,0 130,1

136,2

116,5

120,1

133,2

100,0 98,5

87,3

100,0

110,5 113,0

117,5 121,3

122,6

119,8

137,4 133,1

138,3

115,2

121,6

136,6

70

75

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

130

135

140

145

Sanayi Üretim Endeksi -Industrial Production Index

İmalat Sanayi Üretim Endeksi -Manufacturing IndustryProduction Index

Sanayi Üretim Endeksi (2010 Ort.=100) - İmalat Sanayi Üretim Endeksi (2010 Ort.=100) Industrial Production Index (2010 Avg.=100) - Manufacturing Industry Production Index (2010 Avg.=100)

HAZİRAN 2016

63

BİLİM VE TEKNOLOJİ GÖSTERGELERİ / SCIENCE and TECHNOLOGY INDICATORSTürkiye ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde 1000 Çalışan Başına Araştırmacı Sayısı (Tam zaman eşdeğeri) (2014) Total Researchers Per Thousand Total Employment in Turkey and Selected OECD Countries (Full time equivalent) (2014)

Türkiye ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde Toplam Araştırmacı Sayısı Yıllık Büyüme Oranı (Tam zaman eşdeğeri) (2014) Total Researchers Annual Growth Rate in Turkey and Selected OECD Countries (Full time equivalent) (2014)

Türkiye’ de ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde Toplam Araştırmacı Sayısı (Tam zaman eşdeğeri) (2002 - 2014)Total Researchers in selected OECD Countries and Turkey (Full time equivalent) (2002 - 2014)

Türkiye’ de Toplam Araştırmacı Sayısı Yıllık Büyüme Oranı (Tam zaman eşdeğeri) (2014)Total Researchers Annual Growth Rate in Turkey (Full time equivalent) (2014)

Kaynak: TÜİK, OECD MSTI - Source: TURKSTAT, OECD MSTI

Kaynak: TÜİK, OECD MSTI - Source: TURKSTAT, OECD MSTI

Kaynak: TÜİK, OECD MSTI - Source: TURKSTAT, OECD MSTI

-10,0%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

1000 Çalışan Başına Araştırmacı SayısıTotal ResearchersPer Thousand Total Employment

Araştırmacı Sayısı Yıllık Büyüme OranıTotal Researchers Compound Annual Growth Rate

Türkiye ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde 1000 Çalışan Başına Araştırmacı Sayısı (Tam zaman eşdeğeri) (2014) Total Researchers Per Thousand Total Employment in Turkey and Selected OECD Countries (Full time equivalent) (2014)

Türkiye ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde Toplam Araştırmacı Sayısı Yıllık Büyüme Oranı (Tam zaman eşdeğeri) (2014) Total Researchers Annual Growth Rate in Turkey and Selected OECD Countries (Full time equivalent) (2014)

Alm

anya

G

erm

any

Avru

pa B

irliğ

i (28

Top

lam

) EU

28 to

tal

Belç

ika

Belg

ium

Çek

Cum

huriy

eti

Czec

h Re

publ

ic

Fran

sa

Fran

ce

Holla

nda

Net

herla

nds

İngi

ltere

U

nite

d Ki

ngdo

m

İrlan

da

Irela

nd

İspa

nya

Spai

n

İtaly

a Ita

ly

Japo

nya

Japa

n

Kana

da

Cana

da

Kore

Ko

rea

Mac

aris

tan

Hung

ary

Mek

sika

M

exic

o

Polo

nya

Pola

nd

Port

ekiz

Po

rtug

al

Slov

ak C

umhu

riyet

i Sl

ovak

Rep

ublic

Türk

iye

Turk

ey

Yuna

nist

an

Gre

ece

HAZİRAN 2016

64

İmalat Sanayi Verimlilik Değişimleri (Yıllık ve Üç Aylık) ve Üç Aylık için EğilimlerProductivity Changes in Manufacturing Industry (Annually and Quarterly) and Trends for Quarterly Data

Seçilmiş Avrupa Ülkeleri Son Dört Çeyrek Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi Ortalaması ve Ortalama Yıllık Değişim Oranları /Index of Production Per Person Employed; Average of Last Four Quarters and Annual Average Rate of Growth For Selected European Countries

Kaynak: Türkiye Ulusal Verimlilik İstatistikleri - Source: National Productivity Statistics of Turkey

Kaynak: Türkiye Ulusal Verimlilik İstatistikleri ve EUROSTAT - Source: National Productivity Statistics of Turkey and EUROSTAT

70

75

80

85

90

95

100

105

110

115

120

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

1.Ç

- Q1

2.Ç

- Q2

3.Ç

- Q3

4.Ç

- Q4

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

İmalat Sanayi Verimlilik Değişimleri (Yıllık ve Üç Aylık) ve Üç Aylık için Eğilimler Productivity Changes in Manufacturing Industry (Annually and Quarterly) and Trends for Quarterly Data

Yıllık Çalışan Kişi Başına Katma Değer Endeksi (2005=100) / Annual Value Added Per Person Worked

Yıllık Çalışan Kişi Başına Katma Değer Endeksi (2009=100) / Annual Value Added Per Person Worked

Üç Aylık İmalat Sanayi Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2010 Ort.=100) / Quarterly Index of Manufacturing Production Per Person Worked

Eğilim; Üç Aylık İmalat Sanayi Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2005 1.Ç-2008 2.Ç) / Trend; Quarterly Index of Manufacturing Productin Per Person Worked (2005 1.Q-2008 2.Q)

Eğilim; Üç Aylık İmalat Sanayi Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2009 1.Ç-2011 4.Ç) / Trend; Quarterly Index of Manufacturing Production Per Person Worked (2009 1.Q-2011 4.Q)

Eğilim; Üç Aylık İmalat Sanayi Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2012 1.Ç-2015 4.Ç) / Trend; Quarterly Index of Manufacturing Production Per Person Worked (2012 1.Q-2015 4.Q)

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

-20,00

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

Slov

akya

- Sl

ovak

ia

Make

dony

a - M

aced

onia

Roma

nya -

Rom

ania

Eston

ya -

Eston

ia

Polon

ya -

Polan

d

Sırb

istan

-Ser

bia

Maca

ristan

-Hun

gary

Leton

ya -

Latvi

a

Slov

enya

- Sl

oven

ia

Norve

ç - N

orwa

y

Lüks

embu

rg -

Luxe

mbou

rg

Porte

kiz -

Portu

gal

Avus

turya

- Au

stria

Finlan

diya -

Finl

and

TÜRK

İYE

- TUR

KEY

İspan

ya-S

pain

Alma

nya -

Ger

many

Malta

- Ma

lta

İsveç

- Sw

eden

Yıllı

k Orta

lama

Verim

lilik

Deği

şim O

ranı

(200

5 O

rt.- 2

015 O

rt. )

Av

erag

e Rate

of A

nnua

l Pro

ducti

vity C

hang

e (20

05 O

rt. -

2015

Ort.

)

İmala

t San

ayi S

on D

ört Ç

eyre

k (20

15 I -

2015

IV) Ç

alışa

n Kişi

Baş

ına Ü

retim

End

eksi

(2

010 O

rt.=1

00)

M

anufa

cturin

g Ind

ustry

Inde

x of P

rodu

ction

Per

Per

son E

mploy

ed A

vera

ge of

Last

Four

Qua

rters

(201

5 I -

2015

IV) (

2010

Ave

.=10

0)

Seçilmiş Avrupa Ülkeleri Son Dört Çeyrek Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi Ortalaması ve Ortalama Yıllık Değişim Oranları / Index of Production Per Person Employed; Average of Last Four Quarters and Annual Average Rate of Growth For Selected European C

İmalat Sanayi Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi İmalat Sanayi Yıllık Ortalama Verimlilik Değişim Oranı

Resmi �statistikKalite Belgesi

ULUSAL VE ULUSLARARASI VERİMLİLİK İSTATİSTİKLERİ NATIONAL and INTERNATIONAL PRODUCTIVITY STATISTICS

HAZİRAN 2016