hazir çorba üretİmİ - · pdf filehazır çorba hammaddeleri sebze...

41
HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ ALT KONU BAŞLIĞI

Upload: lythuy

Post on 07-Feb-2018

239 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

HAZIR ÇORBA ÜRETİMİALT KONU BAŞLIĞI

Page 2: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Hazır Çorba Hammaddeleri

Sebze çorbaları pratik kullanımları ve yüksek besin değerlerinden ötürü

günümüz koşullarında çok tüketilen gıda ürünlerindendir. Kurutulmuş,

konserve edilmiş yada dondurulmuş halde tüketiciye sunulan çorba

miksleri içinde kurutulmuş çorbalar daha az hacim kaplamaları

maliyetlerinin düşük, depo ömürlerinin fazla olması nedeniyle en çok

kullanılanlarıdır.

Hazır çorba bileşimine giren maddeler;

1. Et. tavuk ve deniz ürünleri 2. Sebzeler

3. Un. nişasta ve kıvam vericiler 4. Tat ve aroma maddeleri

5. Yağlar 6. Şekerler

7. Süt ve yumurtalar

Page 3: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

1. Et. Tavuk ve Deniz ürünleri:

Sığır ve tavuk etleri hazır çorbalarda en çok kullanılan etlerdendir.

Etlerin kullanım şekilleri çorba çeşidine göre değişmektedir.

Konsantre çorbalarda pişirilip püre haline getirilmiş sığır veya tavuk

eti kullanılmaktadır.

Aynı tip çorbalarda etlerin diğer bir kullanılış şekli ise et suyudur.

Kuru çorba mikslerinde ise, kurutulmuş etler kullanılır.

Page 4: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Kurutulmuş tavuk eti bu alanda en çok kullanılan

hammaddelerdendir.

Tavuklar basınçlı kazanlarda pişirildikten sonra etler el ile ayıklanır,

mekanik parçalayıcılarda ufak parçalara bölünür ve sıcak hava

sirkülasyonlu kurutucularda kurutularak çorba mikslerine ilave edilir.

Pişirme sırasında elde edilen sıvı kısım ise, istenen kuru madde elde

edilene kadar koyulaştırılır veya un ve tuz karıştırılıp kurutularak

değerlendirilir.

Page 5: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Kıyma haline getirilip kurutulan sığır ve koyun etleri, böbrek ve ciğertozu, kıyılmış hindi eti diğer kurutulmuş et ürünleridir.

Kurutulmuş etlerde kesinlikle kemik parçaları bulunmaz.

Nem içeriği %3.4'den fazla olmaz.

Kurutulacak etlerde yağ miktarı kurutmayı engellediğinden, yağolmaması istenir.

Dondurarak kurutma ile elde edilen et ürünleri çorba miksindekullanılmaya daha uygun oldukları halde, diğer kurutma yöntemlerinegöre maliyetin fazla olması kullanımı azaltmaktadır.

Et ürünleri miksin besin değerini yükseltirken tat ve aroma dakazandırmaktadır. Tadın iyileştirilmesinde en etkili et ürünü tavukderisidir. Tavuk yağı ise miksi aroma yönünden zenginleştirir.

Page 6: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

2. Sebzeler:

Sebzeler hazır çorbalarda en önemli bileşenlerdir.

Hazırlanan çorba miksine göre sebzeler pulp, emülsiyon, haşlanmış

parçalar veya kurutulmuş olarak kullanılmaktadır. Konsantre çorba

karışımlarında sebzeler genellikle pulp ya da emülsiyon haline getirilip

kullanılmaktadır. Bu tip çorbalarda parça sebzeler kullanıldığında

konserve kutularına dolum yapılırken homojen bir karışım

sağlanamadığından haşlanmış sebze parçaları önce kutulara

konmakta, üzerine sıvı kısmı ilave edilmektedir. Kurutulmuş sebzeler,

kuru çorba mikslerinde çeşitli formlarda bulunurlar.

Page 7: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Çeşitli Sebzelerin Kurutulmuş Olarak Kullanılacakları Formlar

Kuşkonmaz Toz

Taze fasulye İnce dilim

Lahana Pulp

Havuç Ufak küp. toz, pul

Kereviz Pulp toz

Pırasa Pulp toz

Mantar Pulp ince dilim

Soğan Toz. ince dilim

Sarımsak Ufak Küp, pul

Bezelye Toz. bütün. Pul

Biber Pul

Patates Grandi, pul. Ufak küp

Ispanak İnce dilim, Toz

Domates Toz. Pul

Turp Ufak küp, pul

Page 8: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

İşletme içinde kurutulmuş sebzelerde veya kurutulmuş olarak satın alınan sebzelerde istenen özellikler kalite faktörleri adı

altında sıralanabilir.

a) Yabancı Madde Miktarı: Sebzelerde bulunan yabancı maddeler

kurutulmuş sebzelerin yenebilir kısımları haricindeki bütün maddeler

olarak tanımlanır.

Yanmış, rengi değişmiş sebze parçaları böcek ve kimyasal madde

kalıntıları başlıca yabancı maddelerdir. Kurutulmuş sebzelerde renk

kararması görülen parçaların oranı % 0.2'yi geçmemelidir.

Page 9: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

b) Fiziksel Durum: Kurutma öncesi sebzelerin boyutları kullanılacak forma

göre 0,32-0,48 cm’den büyük olmamalıdır. Nem oranı kurutulmuş sebze için

olduğu kadar çorba miksinde de önemlidir. Kurutulmuş ürünün optimum

stabilitesi nem içeriğine bağlıdır. Kurutma sırasında uzaklaştırılamayan

adsorbe edilmiş suyun oluşturduğu monomoleküler tabaka ürünü oksidadif

bozulmalara karşı korumaktadır.

Buna örnek olarak kurutulmuş patates pulpu verilebilir. 24°C'de kurutulmuş

patates pulpu %5.0–6,6 nem içermekte ve 6 ay bozulmadan

depolanabilmektedir. Oysa bu değerin altında ve üstünde nem içeren ürünler

(%4 ve %9.6) aynı şartlarda depolandığında depo ömrü 1 ay olmaktadır.

Page 10: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

c) Organoleptik Faktörler: Organoleptik faktörler denildiğinde akla

tat, yapı, görünüş, renk ve koku gelmektedir. Kurutulmuş sebzelerde

diğer bir önemli organoleptik faktör ise rekonstitüsyon oranıdır.

Rekonstitüsyon oranı, taze sebzeden kuru sebze elde etme oranıdır.

Fakat kurutma sırasında dönüşümsüz fiziksel ve kimyasal değişiklikler

olduğundan pratikte bu değer elde edilemez. Bu değer sebze

çeşitlerine bağlı olarak 4-12 arasındadır. Çeşit, olgunluk, haşlama ve

kurutma şartları bu orana etki eder.

Page 11: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

d) Depolama Ömrü: Kurutulmuş sebzelerde enzimatik bozulmalarınönlenmesi için sebzeler kurutulmadan önce haşlanmaktadırlar. Haşlamayapılmadığında veya yetersiz olduğunda inaktive edilemeyen enzimler,kimyasal reaksiyonları katalize ederek bozulmalara yol açmaktadırlar. Soğanve sarımsak kurutma öncesi haşlanmadıklarından enzimleri aktif haldedir, fakatdepolanmaları sonucu bir bozulma görünmez.

Koruyucu madde olarak SO2 uygulaması kurutulmuş sebzelerinkahverengileşme reaksiyonlarını geciktirici rol oynar.

Kullanılabilecek SO2 miktarı:

Patateslerde 550 ppm

Lahanada 2500 ppm

Diğer sebzelerde ise 2000 ppm'dir.

Page 12: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

3. Kıvam Arttırıcı Maddeler

Nişasta, un ve hidrokolloidler hazır çorba endüstrisinde kullanılan

başlıca kıvam maddeleridir. Bunlar içinde en önemlisi nişastadır.

Bir sıvı içinde nişastanın davranışını belirleyen amiloz ve amilopektin

oranlarıdır. Yüksek oranda amiloz fraksiyonu içeren nişastalar uzun

pişirme periyodunda bile viskoz sıvılar meydana getirmektedir.

Patates nişastaları iyice şiştiklerinde kırılgan yapıya sahiptirler. Bu

nedenle uzun pişirme işleminden sonra yüksek viskozite de

dayanıksız bir jel meydana gelir.

Page 13: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Mısır nişastası ise pişirme sırasında hemen pişmez sonuçta daha az

viskoz dayanıklı bir jel meydana gelir.

Çorba endüstrisinde modifiye nişastaların kullanılmaları daha

uygundur. Bu tip nişastaların sınırlı şişme ve çözünürlük özellikleri

pişirme sırasında ideal viskozitenin elde edilmesini sağlar.

Yüksek asitliğe sahip çorbalarda işlem sırasında bir kısım nişasta

hidrolizlenmektedir. Bu durum özellikle domates çorbalarında

görülür.

Page 14: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Kıvamı artırıcı maddeler kıvamı arttırma güçlerine göre şu şekilde

sıralanabilir; farina, mısır unu, yulaf unu, buğday nişastası, arpa unu,

buğday unu, diğer kullanılanlar ise bezelye unu, patates unu, pirinç

unu'dur.

Bazı unlar lipaz enzimi içerirler. Yulaf unu yüksek oranda lipaz

içeriğine sahip olması nedeniyle depolama lipolitik parçalanmaya,

dolayısıyla sabunsu tatların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Çorba

mikslerinde sadece unun doğal yağ içeriği değil, mikse ilave edilen

yağ da bu yolla etkilenmekte ve istenmeyen tatlar ortaya çıkmaktadır.

Page 15: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Soya unu çorba mikslerinde en çok kullanılan unlardandır. Yüksek oranda

yağ ve fosfatid içeriğine sahip olması nedeniyle iyi bir emülgatördür.

Çorba mikslerinde kullanılan diğer kıvam arttırıcılar hidrokolloidlerdir. «Arap

zamkı, tragasant sakızı, karaya sakızı, karragenanlar, agarlar ve karboksi-

metil-selüloz»

Bu amaçla kullanılan başlıca hidrokolloidlerin kullanımları, çözünebilirlik,

çözelti içindeki vizkozite oluşturan jelin yapısı ve asitlere dayanıklılık gibi

faktörlere bağlıdır. Diyabetik çorbalar için düşük kalorili hidrokolloidler

sebze sakızları kullanılmalıdır.

Page 16: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

4. Tat Maddeleri

Aromatik otlar, baharat ve çeşni veren maddelerin kullanımının ana

amacı, hazır çorbaların tat ve aromasının geliştirilmesidir. Bunlar

içinde en önemli olanları et tadı veren monosodyum glutamat ve

Ribonükleotidlerdir. Monosodyum glutamat L-glutamik asidin

sodyum tuzudur. Konsantre çorbalarda kristal formu kullanılırken

kuru çorba mikslerinde toz hali karışıma en uygun şeklidir. Bütün

işlem sıcaklıklarına dayanıklı bir bileşik olan monosodyum glutamat

suda çok iyi çözünür (25oC'de 73.9 g/100 ml ve 60°C'de 114 g/100 ml).

Page 17: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

5. Yağlar

Hazır çorbalarda tat ve aroma niteliklerinin üstün olması nedeniyle

çoğunlukla tavuk yağı kullanılır. Kullanılan bu yağ tavuk içi yağının

82,2- 100°C de 15 dakika tutulup santrifüj edildikten sonra

soğutulmasıyla elde edilmektedir. Kuru çorba miksine ilavesi son

karıştırma aşamasında eritilmiş yağın püskürtülmesi ile olmaktadır.

Taze tavuk yağının asit değeri % 0,05'dir. Bu oranın % l'in üzerine

çıkması kullanımının uygun olmadığını gösterir.

Page 18: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

6. Şeker: Şeker, hazır çorbalarda besin değerini artırmak ve düşük

pH'a sahip çorbalarda asit tadını örtmek amacıyla kullanılan bir diğer

katkı maddesidir. Kolay karıştırılabi1mesi için toz halinde kullanılır.

7. Süt ve Yumurta ürünleri: Kuru çorba mikslerinde yağsız süt

tozu, krema tozu ve peynir altı suyu tozu kullanılırken konsantre

çorbalar için, taze süt ve krema kullanılmaktadır.

Yumurta kullanımının en uygun şekilleri: kurutulmuş yumurta,

kurutulmuş yumurta sarısı ve kurutulmuş yumurta albüminidir.

Page 19: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Hazır Çorba Çeşitleri

Hazır çorbalar, üretim prosedürleri ve ambalajlanmaları göz önüne

alınarak üç başlık altında toplanmaktadırlar. Bunlar:

1. Konsantre çorbalar.

2. Kuru çorba miksleri

3. Dondurulmuş çorbalardır.

Page 20: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Konsantre çorbalar, kolay taşınabilmesi, ucuz olması,

sulandırılmadan sos olarak kullanılabilmesi nedeni ile avantajlı

gözükse de üretim sırasında uygulanan yüksek sıcaklık bu

çorbaların lezzetini olumsuz etkilemektedir.

Page 21: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Hızlı dondurulmuş çorbalar ise son derece yüksek kalitede lezzetli

çorbalardır. İçerikleri kurutulmuş ve konsantre çorbalara göre taze

gıdalara çok daha yakındır. Ancak üretimde uygulanan ileri teknoloji

nedeni ile maliyeti çok yüksektir ve konserve hazır toz çorbalar gibi

oda koşullarında saklanamazlar. Günümüzde bütün dünyada;

marketlerde taşıma kolaylığı, saklama kolaylığı ve konserve çorbalara

göre daha az hacimde olmaları nedeni ile hazır toz çorbalar tercih

edilmektedir.

Page 22: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Hazır toz çorbalar dehidre edilmiş gıdaları içeren üzerine belirli

miktarlarda su eklendikten sonra çok kısa süre kaynatma işlemi ile

yenebilir hale gelen pratik gıdalardır. Hazır toz çorbalar esas alınarak

farklı ürünlerde yapılmıştır. Bu ürünlere; dehidre edilmiş et vermek

amacı ile kullanılan tavuk ve sığır bulyonları, 15 dakikada yenebilir

hale gelen çabuk çorba karışımları örnek olarak verilebilir.

Page 23: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Hazır toz çorba üretiminde kullanılan hammaddeler çok çeşitlidir.Hammadde çeşidine göre uygulanan ön işlemler değişse de amaç nemiçeriğini azaltmaktır. Nem içeriği azaltılan hammaddeler, çorbanınformülüne ve içeriğine göre tercih edilecek bir sistem ile karıştırılır.Elde edilen karışım, nem geçirgenliği düşük olan opak ambalajmateryallerine doldurulur. Karışımın türü uygulanan dolum tekniği veambalaj seçimini etkilemektedir.

Günümüzde kullanılan lamine edilen ambalaj malzemeleri; alüminyumfolyo, polietilen, pliofilm, kağıt, polipropilen, selülozasetat vepolivinildenkloriddir.

Page 24: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Yapılan Analizler

1. Toplam mezofilik aerobik bakteri sayısı:

TSE 3190’a göre hazır kuru çorbalarda bulunabilecek en yüksek toplammezofilik aerobik bakteri sayısı 1x106 kob/g’dır.

Toplam mezofilik aerobik bakteri sayıları çok değişken olması nedeniile işletme hijyeni ile ilgili kararda kesin bir sonuca ulaştırmaz.

TMAB sayısının belirli bir indikatör fonksiyonuna sahip olduğu kabuledilmektedir. Bu değer kaliteli olarak bilinen bir hammadde, olası birkontaminasyon, hijyenik açıdan hatalı bir üretim veya proses ya dadepolama sırasında süre ve sıcaklığın yeterli olup olamadığı hakkındaönemli ip uçları verir.

Page 25: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Yapılan Analizler

2. Küf ve Maya Sayımı:

Üretimde kullanılan hammaddeler ile katkı maddelerinin mikrobiyolojikkalitesinin homojen olmadığı, üretim sırasında ve işletme ortamındamayalar için özellikle hava koşullarından ya da işçilerden kaynaklananbulaşmanın olabileceği akla gelmektedir.

Hazır toz çorba üretiminde kullanılan hammaddelerin depolanmasısırasında da bazı kontaminasyonların olabileceğini düşündürmektedir.Çünkü hazır çorbalar üretim aşamaları sırasında önemli bir ısısal işlemgörmemektedir. Ayrıca ambalaj materyalleri de hazır toz çorbalar içinbulaşma kaynağı olabilmektedir. Çünkü bu ürünlere ambalajlamasonrasında ısıl işlem uygulanmamaktadır.

Küf sayıları düşük bile olsa küfler tarafından üretilen toksinlerin hazır kuruçorbalarda tespit edilebildiği unutulmamalı ve çorba yapımında kullanılankatkı maddelerinde toksin varlığı da araştırılmalıdır.

Page 26: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Yapılan Analizler

3. Koliform bakteriler ve E.coli:

TS 3190 ile ICMSF’e göre 1978 standartlarında hazır kuru çorbalardafekal koliform bulunmaması gerektiği belirtilmektedir.

Bu grup mikroorganizmaya rastlanması üretim koşullarının hijyenikolmadığını göstermektedir. İçme suları ve gıdaların fekal kirliliğininbelirteci olarak kabul edilen E.coli fırsatçı bir bakteridir. Doğal direncizayıflatmasının yanında bebeklerde ve yaşlılarda idrar yolları, karın zarı,cerrahi yaralar, safra kanalı, beyin, akciğer ve kan enfeksiyonlarınınbulaşma etmeni olabilirler.

Ayrıca E. coli işletmelerde uygulanan HACCP (tehlike analizi ve kritikkontrol noktaları) ya da GMP (iyi üretim uygulamaları) uygulamalarınınkontrollerinde kullanılan önemli bir araçtır.

Page 27: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Yapılan Analizler

4. Hazır kuru çorbaların nem içerikleri

Hazır kuru çorba örneklerinde % nem tayini yapılır. TS 3190’a göre hazırkuru çorbalar en yüksek %11 nem içerebilir. Hazır çorbalarda nemiçeriğinin %10’nun üzerinde olması onların küf gelişmesine adayolduğunu göstermektedir. Bu nedenle nem oranının kritik nemsınırının altında tutulması çok önemlidir.

Page 28: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

5. Hazır kuru çorbaların pH değerleri

Gıda maddesinin sahip olduğu pH değeri onun üzerinde gelişecek bakteri,maya küf çeşit ve miktarını etkiler. Bu nedenle pH değeri mikrobiyolojikgelişim açısından çok önemlidir.

6. Tuz Analizi

Alınan çorba küçük kahve değirmeninde öğütülüp 5 g tartılır ve plastikbehere koyulur. 100 ml saf su ile karıştırılıp süzülür. Süzüntüden alınan bu5 ml üzerine 50 ml saf su ve 2 ml KMnO4 koyulur. Gümüş nitratla titreedilir. Sarfiyat bulunur. Formülde yerine konulur ve sonuç bulunur.

Page 29: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Muhafaza Edilmesi İstenen Özellikler

Nem içeriği kodekste belirtilen değerlerden fazla olmamalı veürün açılana kadar nem miktarında büyük değişikliklerolmamalıdır.

Son ürünün asitliği değişmemelidir.

Uzun süre dayanıklı olması için hava ile teması minimum olmalıdır.Ayrıca klorofilli sebze parçaları içeren çorbalarda yağ oksidasyonuharekete geçebilir ve bozulma gerçekleşebilir bu yüzden ışıkgeçirgenliği minimum olmalıdır.

Yabancı tat ve koku bulunmamalıdır.

Elde edilen tat değişikliğe uğramadan tüketiciye ulaşmalıdır.

Page 30: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbanın Raf Ömrü Boyunca Takip Edilmesi Gereken Özellikleri

Gıdaların raf ömrü genellikle tüketicin beklentilerine bağlı olarakbelirlenmektedir. Toz çorbaya yapılan kurutma işlemi ve son ürünün pH’ıayarlandığında mikrobiyal gelişim kontrol altına alınır ve kullanılan katkımaddelerinin kodekste belirtilen değerlerde kullanılmasıyla sağlık açısındanolumsuz etki oluşmaz. Bu durumda tüketicinin ürünü kabul edebilirliğidoğrudan ürün kalitesiyle ilgilidir.

Ürün kalitesini görünüm, tekstür ve tat birincil olarak etkilerler.

Çabuk hazırlanabilmesi, kokusunun karakteristik özellikte olması gibiözellikleri de tüketici için önemli olan raf ömrü boyunca korunması gerekenunsurlardır.

Son olarak tüketici açısından önemli diğer unsur ise tat özellikleridir.Satışları ve ürünün alınabilirliğini etkileyen tat özellikleri raf ömrü boyuncakorunmalı, ambalaj materyali ve depo koşullarından etkilenmemelidir.

Page 31: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorbada Gerçekleşen Bozulma Mekanizmaları

Toz çorbalar diğer gıdalarla kıyaslandığında düşük nem oranına sahip

ürünlerdir. Bu nedenle mutlaka uygun bir ambalaj içerisinde muhafaza

edilmelidir. Ürünün nem içeriği; ortam neminden düşük olduğundan,

ortamdan ürüne nem geçişi yaşanmakta, dolayısıyla ürünün

bozulmasına neden olan kimyasal reaksiyonların başlaması için zemin

hazırlanmaktadır. Bu nedenle toz çorbalar, oksijen ve nem geçişine

imkân vermeyecek şekilde uygun ambalajlar içerisinde kuru ve serin

ortamlarda muhafaza edilmelidir.

Page 32: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Her türlü gıda; hava, ışık ve ısıya duyarlıdır. Paketler bayatlama ve

bozulmayı yavaşlatır. Paketli ürünlerde hava, ışık ve ısı arasında

ambalaj bir bariyer görevi görür. Bu şekilde ürün tazeliğini daha uzun

süre korur. Toz çorbalarda da oksidasyon reaksiyonları özel paketler

sayesinde engellenir. Açıldıktan sonra ortam havası ile birçok

mikroorganizma ile kontamine olma, ısı ve nem oranının artması ile

küflerin gelişerek kanserojen bir madde olan aflatoksin oluşabilme riski

kuvvetle muhtemeldir.

Page 33: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Gıda maddelerinde küf oluşması ve gelişmeleri insan sağlığı için önemlibir risk oluşturmakta vücut direncini düşürerek hastalıklara açık halegetirmektedir. Mikroorganizmaların gelişimi için nem ve sıcaklık gibiuygun koşullar gerekir. Toz çorbalar diğer gıdalara göre daha düşüknem oranına sahip olduklarından mikrobiyolojik üreme konusundadaha az riskli ürün grupları içerisinde yer alırlar. Bazı kuru gıdalardaAspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus adlı küflerin türleritarafından üretilen ve gözle görülemeyen toksik bir grup bileşik olanaflatoksin oluşabilmektedir. Aflatoksinler kuvvetli zehir ve kanserojenmaddelerdir. Aflatoksinler arasında en baskın ve en zehirli olan tipB1’dir. Aflatoksinin düşük olması tehlikeyi azaltmaz. İnsan vücudundabelli oranda birikimi insanlarda siroz ve karaciğer kanserine neden olupbu etki ölümle sonuçlanabilmektedir. İnsan sağlığına bu zararlı etkisiyapılan bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Page 34: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Toz Çorba Ambalaj Çeşitleri

Ambalaj; ürünleri dış etkilerden koruyan, onları bir arada tutarak,taşıma, depolama, dağıtım, tanıtım ve pazarlama işlemlerinikolaylaştıran, metal, kâğıt, karton, cam, plastik, v.b. malzemelerdenyapılmış dış örtüdür. Ürünü, çarpma, ıslanma, zedelenme gibi fizikseletkilerden korur.

Ambalaj ürünün tüketiciye en ekonomik yolla ulaşmasını sağlar,depolama kolaylığı yaratır, önemli bir görevi de taşıdığı bilgilerletüketiciye seçim ve kullanım kolaylığı sağlamasıdır. Üzerinde yazılı olannet ağırlığı, süzme ağırlığı, barkodu, üretim tarihi, son kullanım tarihi,seri numarası, ürünün içeriği, üretici firmanın adı ve adresi, üretim izinnumara ve tarihi ve TSE’li olup olmadığı gibi tüm bilgiler ile geridönüşüm işaretleri, tüketiciye ve satış yapana büyük kolaylıklar sağlar.

Page 35: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Ambalajlama; gıdanın depolanması, raf ömrü ve tüketiciye ulaşması anına kadar, uygun koşullar altında saklanabilmesi için uygulanan bir işlemdir.

Toz Çorba ambalajlama materyalleri genel olarak 4 gruba ayrılır:

Cam esaslı ambalaj materyalleri

Kâğıt esaslı ambalaj materyalleri

Metal esaslı ambalaj materyalleri

Plastik esaslı ambalaj materyalleri

Page 36: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Cam:

Hem taneli hem de toz çorba ve soslar için dolum hacimleri 200 ml olan cam kavanozlar kullanılır. Dolum sonrası kavanozun ağzı yapışabilir bir plaka ile sıvanır.

*Al-folyo, 7 µm, altın sarısı/Dispersiyon yapıştırıcı, 2-3 g/m2/Kraft kağıdı, 50 g/m2/Dispersiyon yapıştırıcı, 3-4 g/m2.

Page 37: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Kağıt:

Genellikle etiket olarak 40-80 g/m2 gramajlı kraft kağıdı kullanılır. Kuru çorba ve soslar için hazırlanan laminasyonlarda da kağıtlardan yararlanılır.

*Baskı koruyucu lak, 1.5 g/m2/Baskı boyası/Kraft kağıdı, 60 g/m2/PVDC, 30 g/m2 veya LDPE 20 g/m2.

Bu tür ürünlerde kağıt kullanımında, malzemenin bariyer özelliklerini arttırabilmek için genelde Al-folyodan yararlanılır.

*Baskı koruyucu lak, 1.5 g/m2/Baskı boyası/Bir yüzü özel boya ve bağlayıcı karışımla muamele edilmiş kraft kağıdı, 70 g/m2/Al-folyo, 9 µm/Primer, 1.0 g/m2/PVdC, 30 g/m2 veya LLDPE, 20 g/m2.

*OPP, 20 µm/2 Bileşenden oluşan yapıştırıcı (solventsiz) 3.3 g/m2/Kraft kağıdı, 50 g/m2/LDPE, 12 µm/Al-folyo, 7 µm/EAA-kopolimer (=Etilen akrilik asit) 2 g/m2/LDPE 18 µm.

Page 38: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Plastikler:

Bu tür ürünlerin ambalajında kullanılan çeşitli laminasyonlarda folyo halinde yer almalarına rağmen, derin çekilmiş kap formunda da kullanılırlar.

Ancak eğer toz çorba tüketim aşamasında kabında sıcak su ile muamele edilecekse, kabın ısıl dayanımı önem kazanır. Bu amaca en uygun malzeme çeşitli PP-kopolimer tipleridir.

Söz konusu malzemeden hazırlanan kapların kullanımında tüketicinin elini sıcaktan koruyabilmek için, EPS (polistrien köpük) kılıfların kullanımı yararlıdır.

Belirtilen kapların üretimine uygun, yumuşama ve erime sıcaklığı yüksek olan PET, PA, PC gibi diğer polimer de vardır. Fakat bunlar çorba ambalajı için pahalıdır.

Page 39: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Sıvı çorba ve sosların ambalajlanmasında, plastiklerle Al-folyonunkombinasyonlarından oluşan ve dik durabilen poşetler dekullanılabilir.

*PET, 12 µm / Ters baskı / 2 Bileşenli yapıştırıcı, 4.5 g/m2/ Al-folyo, 12 µm /2 Bileşenli yapıştırıcı, 4.5 g/m2 / LDPE, 100 µm veya LLDPE, LMDPE.

Çorba ve soslar için kullanılabilecek diğer çok katlı malzeme:

*PET, 12 µm veya OPP, 15 µm / Baskı boyası/2 Bileşenli yapıştırıcı,solventsiz, 2-4 g/m2/ Al-folyo, 7 µm / 2 Bileşenli yapıştırıcı, solventsiz, 1.6-3.0 g/m2/ LDPE, 50-80 g/m2.

Page 40: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen

Metaller:

Çorba ambalajı olarak, içi korozyona karşı laklanmış veya uygunbir materyalle kaplanmış teneke kutu kullanılabilir. Ayrıca derinçekme ve iki kat laklı alüminyum kaplar da uygundur.

Page 41: HAZIR ÇORBA ÜRETİMİ - · PDF fileHazır Çorba Hammaddeleri Sebze çorbalarıpratik kullanımlarıve yüksek besin değerlerindenötürü günümüz koşullarındaçok tüketilen