hantavirüs renal sendromlu hemorajik ateş: olgu sunumu ......2012/10/04 · 1 gülhane askeri...

Yoğun Bakım Dergisi 2012;10(4):210-216210

ÖZET

Hantavirüs renal sendromlu hemorajik ateş, farklı hantavirüslerin neden olduğu Asya ve Avrupa’nın birçok bölgesinde görüle-bilen klinik bir sendromdur. Avrupa genelinde hantaviral hastalıklar bildirilmiş olmasına rağmen Türkiye’de 2009 yılına kadarinsanda bildirilmiş herhangi bir hantavirüs infeksiyonu bulunmamaktadır. Bu klinik sendrom diğer infeksiyöz ya da noninfek-siyöz hastalıklarla karışabilmektedir. Bu olgu sunumunda ülkemizde çok nadir görülen, Dobrova tipi olarak ise ilk kez tespitedilen hantavirüs infeksiyonlu bir olguyu sunmayı amaçladık. Olgu yurt dışı yayın olarak bildirilmiş olup burada amacımız ül-kemizde henüz çok nadir olarak saptanan bu olgunun klinik bulguları ve yoğun bakımdaki takibi hakkında bilgi sunmak olup,klinisyenlerin hemorajik ateş, böbrek yetmezliği, purpura fulminansı olan hastalarda hantavirüs renal sendromlu hemorajikateş olasılığını akıldan uzak tutmamasını sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler: Ateş, Trombositopeni, Böbrek yetmezliği, Hantavirüs infeksiyonu.

Geliş Tarihi: 15/03/2011 • Kabul Ediliş Tarihi: 21/10/2011

ABSTRACT

Hemorrhagic fever with renal syndrome is a clinical syndrome that is caused by different hantavirus types and seen in differentregions in Asia and Europe. Although hantavirus infection have been reported in a wide geographical area in Europe, any han-tavirus related infection in human has not been reported from Turkey untill 2009. This clinical syndrome can be confused withother infectious and noninfectious diseases. In this case report we aimed to report a case which is a very rare and the first typeof Dobrova Hantavirus infection that diagnosed in Turkey. Before this case has been announced internationally as a case report;


Hantavirüs Renal Sendromlu HemorajikAteş: Olgu Sunumu ve Derleme

Hantaviral Hemorrhagic Fever with Renal Syndrome: A Case Report and Review

Yunus Oktay ATALAY1, Kamer DERE1, Hüseyin ŞEN1, Zafer KÜÇÜKODACI2, Yalçın ÖNEM3, Sezai ÖZKAN1, Güner DAĞLI1

1 Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Servisi, İstanbul, Türkiye Anesthesiology and Reanimation Service, Gulhane Military Medical Academy Haydarpasa Training Hospital, Istanbul, Turkey

2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Patoloji Servisi, İstanbul, TürkiyePathology Service, Gulhane Military Medical Academy Haydarpasa Training Hospital, Istanbul, Turkey

3 Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, İç Hastalıkları Servisi, İstanbul, TürkiyeInternal Medicine Service, Gulhane Military Medical Academy Haydarpasa Training Hospital, Istanbul, Turkey

OLGU SUNUMU/CASE REPORT

GİRİŞ

Hantavirüs, Bunyaviridae ailesine mensup birRNA virüsü olup, Renal Sendromlu Kanamalı Ateş(Hemorrhagic Fever with Renal Syndrome = HFRS)ve Hantaviral Pulmoner Sendrom (HPS) olmak üze-re iki tür sendroma neden olmaktadır (1). Bugün45’e yakın hantavirüs serotipi tanımlanmışken,bunlardan sadece 27’si Uluslararası Virüs Taksono-mi Komitesi tarafından sınıflandırılmıştır (2). İzoleedildiği 1976 yılından beri hantavirüs tiplerinden22’sinin insanda infeksiyon oluşturduğu görülmüş-tür. Hantavirüs Puumala, Dobrova ve Seoul virüsle-ri hemorajik renal sendroma neden olurken, özel-likle Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde Sir Nob-re virüs ve Sir Nombre benzeri virüsler yüksek mor-talite ile seyreden HPS’ye neden olmaktadır (3,4).

OLGU SUNUMU

İstanbul il merkezinin 67 km batısında ormanlıkalanda ve yeterince güneş almayan, iyi havalandırıl-

mayan bir kurumda güvenlik görevlisi olarak çalışan22 yaşındaki erkek hastanın bir haftadır halsizlik,kusma, baş ağrısı ve yaygın kas ağrısı yakınmalarıvarmış. Devlet hastanesi acil servisine başvuran ol-guya mevcut yakınmaları nedeniyle intramuskülerdiklofenak sodyum uygulanmış ve taburcu edilmiş.Olgunun vücudunda enjeksiyondan yaklaşık iki sa-at sonra peteşi ve ekimoz tarzında yaygın döküntü-ler başlamış. Olgu tekrar acil servise başvurmuş vesonrasında hastanemiz acil servisine yönlendirilmiş.Olgunun takipnesinin de olduğu görülerek anesteziyoğun bakım ünitesine nakledildi.

Olgu genel olarak halsiz görünümdeydi, yerzaman oryantasyonu mevcuttu. Oral mukoza da-hil tüm vücudunda purpura fulminans tarzındayaygın döküntüsü saptandı (Resim 1).

Hastanın arteryel kan basıncı 120/80 mmHg,kalp atım hızı 140 vuru/dakika, aksiller ateş36.5°C, solunum sayısı 34 soluk/dakika olaraksaptandı. Baş boyun muayenesinde oral mukoza-

Hantavirüs Renal Sendromlu Hemorajik Ateş: Olgu Sunumu ve Derleme

Yoğun Bakım Dergisi 2012;10(4):210-216 211

Atalay YO, Dere K, Şen H, Küçükodacı Z, Önem Y, Özkan S, Dağlı G.

herein our aim is to inform clinicians about the clinical progress and the management of Hantavirus infection in intensive ca-re unit. The clinicians must keep in mind the hantavirus infection in the patients with hemorrhagic fever, purpura fulminansand renal failure.

Key Words: Fever, Thrombocytopenia, Renal failure, Hantavirus infection.

Received: 15/03/2011 • Accepted: 21/10/2011

Resim 1. Purpura fulminans.

da döküntü saptandı. Sklerada kanama odaklarımevcuttu. Takipneik olan olgunun oskültasyo-nunda patolojik akciğer sesleri duyulmadı. Hasta-nın takipnesi kan gazında tespit edilen metabolikasidozuna bağlandı. Akciğer grafisinde patolojikgörünüm yoktu. Kalp damar sisteminde dinle-mekle patolojik kalp sesleri duyulmadı, üfürümyoktu.

Olgunun Glaskow koma skalası 15 olarak sap-tandı (E4M6V5). Nörolojik muayenesi doğaldı.Ense sertliği saptanmadı. Hastanın oligürisi vardı.Üretra ağzında döküntüsü mevcuttu, diğer muaye-ne bulguları doğaldı.

Olgunun tam kan sayımı analizinde; hemoglo-bin 11.3 g/dL (13.5.0-18), hematokrit %33.8 (42-52), lökosit 5000/mm3 (4000-10.500), polimorfo-nükleer lökosit %87.1 (%37-73), eritrosit 2.67 x106/µL (4.7-6), trombosit 24.8 x 103/µL (150-450),kan biyokimyasal analizlerinde üre 72 mg/dL (15-44), kreatinin 3.06 mg/dL (0.6-1.2), aspartat ami-notransferaz 179 U/L (5-40), alanin aminotransfe-raz 66 U/L (5-40), laktat dehidrogenaz 1369 U/L(20-250), kreatinin kinaz 2821 U/L (0-145), totalbilirubin 0.7 mg/dL (0.2-1.0), direkt bilirubin 0.34mg/dL (0.01-0.3), kalsiyum 7 mg/dL (8.4-10.6),sodyum 139 mmol/L (134-148), potasyum 3.5mmol/L (3.5-5.3), total protein 5.7 g/dL (6.2-8.1),albumin 3.2 g/dL (3.5-5.0), C-reaktif protein(CRP) 326 mg/L (0-8) olarak bulundu. Nefelomet-rik kompleman C3 değeri 0.62 g/dL (0.79-1.52) iledüşük, nefelometrik kompleman C4 değeri nor-mal olarak ölçüldü. İdrar incelemesinde ise eritro-sit ve lökosit görülmezken, proteinüri (250mg/dL) saptandı. Olgunun ilk kabul, 24 saat ve 36saat sonraki laboratuvar değerleri Tablo 1’de gö-rüldüğü üzere seyir gösterdi. Yapılan radyolojikdeğerlendirmede akciğer grafisi normal olarak de-ğerlendirildi. Renal ultrasonografi ve ekokardiyog-rafik incelemelerde herhangi bir patolojiye rast-lanmadı.

Yüz maskesiyle 5 L/dakika O2 inhalasyonu al-tında alınan arter kan gazı (AKG) analizinde pH=7.33, PaO2= 79 mmHg, PaCO2= 26 mmHg, SaO2=%95 saptanan olgu entübe edilerek invaziv meka-nik ventilasyon desteğine alındı. Olguya; menin-gokoksemi, Steven’s Johnson sendromu, trombo-

tik trombositopenik purpura ön tanılarıyla ampi-rik olarak seftriakson 2 x 2 g/gün intravenöz anti-biyoterapisi, 250 mg metilprednizolon, trombositsüspansiyon infüzyonu başlandı. Vaskülit ön tanı-sı nedeniyle mevcut döküntülerinden eksizyonelbiyopsi alındı. Ateş, trombositopeni ve böbrek yet-mezliğiyle seyredebilmesi nedeniyle olgunun öntanıları arasında leptospiroz da yer almıştı, ancakmikroskobik aglütinasyon testinin negatif sonuç-lanması nedeniyle bu tanı ekarte edildi. Olgununateş ve trombositopenisinin olması nedeniyle Kı-rım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) ile de ayırıcı ta-nısı yapıldı. Öyküsünde kemirici ve keneler ileriskli temas, çevresinde benzer hastalık öyküsüyoktu. Olgunun yoğun bakıma kabul edilişindenyaklaşık altı saat sonra aksiller ateşi 40°C’ye ulaştı.Kan ve idrar kültürleri alındı; ancak pıhtılaşma za-manlarının uzun olması nedeniyle beyin omuriliksıvısı kültürü için lomber ponksiyon yapılamadı.Taze donmuş plazma verildi. Yirmi dördüncü saatlaboratuvar takibinde hematokrit değerinde düş-me görülmesi üzerine eritrosit süspansiyonu veril-di. Olgunun yoğun bakıma kabulünden 24 saatsonra sıvı resüsitasyonuna yanıt vermeyen hipo-tansiyonunun gelişmesi üzerine inotrop destekler(noradrenalin, dopamin) başlandı. Olguya verilensıvı replasmanı ve inotropik desteklere rağmentansiyonları normal seviyeye ulaşamadı. Olgu yo-ğun bakımdaki 48. saatinde arrest oldu; yapılankardiyopulmoner resüsitasyona yanıt vermedi. Ol-guda meningokoksik menenjit ön tanısı ekarteedilemediği için olgu ile yakın temasta bulunanyoğun bakım personeline siprofloksasin 500 mgtek doz oral tablet ile profilaksi uygulandı. Alınankan kültürlerinden meningokok veya diğer her-hangi bir patojen üretilemediği bildirildi; post-mortem lomber ponksiyon yapma gereği duyul-madı. Cilt biyopsisinin patolojik değerlendirme-sinde spesifik bir hastalık belirtisine rastlanmadığı,örneklerin vaskülit ile uyumlu olduğu bildirildi(Resim 2,3). İnfeksiyon hastalıkları konsültasyo-nunda olgunun hantavirüs infeksiyonu olabilece-ğinin bildirilmesi üzerine referans laboratuvarınaserum, idrar sedimenti ve düz kan sediment ör-nekleri korunaklı kargo sistemiyle gönderildi.

Refik Saydam Hıfzıssıhha Viroloji Referans veAraştırma Laboratuvarında yapılan hantavirüs im-




münblot ve idrar örneğindeki gerçek zamanlı po-limeraz zincir reaksiyonu (PCR) testlerinde Dobro-va subtipi genomuna sahip hantavirüs olduğusaptandı. Olgu hantavirüs infeksiyonu olarak ka-bul edildi.

TARTIŞMA

Hantavirüs, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi has-talığına neden olan Bunyaviridiae ailesine men-sup RNA virüsleridir. İnsana bulaş diğer bunyavi-ridae ailesi virüslerden farklı olarak artropodlarladeğil kemiricilerledir (rodent) (1). Rodentin infek-te tükürük veya çıkartılarıyla bulaşmış gıdalarınalınması, infekte materyalle temas veya idrar, dış-kı ve salyalarıyla infekte partiküllerin solunması

sonucu hantavirüs infeksiyonu ortaya çıkabilmek-tedir. Rodentler arasında ve rodentten insana bu-laşta en sık sorumlu yol aerosollerdir. İnsanlar ro-dent ısırması sonucu da infekte olabilmektedirler(4,5). 1951-1953 yılları arasındaki Kore savaşı za-manında Hantaan isimli nehire yakın yerleşimliBirleşmiş Milletler ve ABD askerlerinde akut böb-rek yetmezliği ve şok ile karakterize, %7 mortaliteoranı ile seyreden klinik tablo hantavirüslere tümdünyada dikkat çekilmesine neden olmuştur. Et-ken ajan Hantaan virüs 1978 yılında Lee ve arka-daşları tarafından tanımlanmıştır. Tüm dünyadaher yıl 150.000-200.000 hasta HFRS tanısı ile has-taneye yatırılmaktadır. Hantavirüs infeksiyonuglobal bir sağlık sorunu haline gelmiştir (1). Bugü-




Tablo 1. Olgunun YBÜ’ye geliş, 24 ve 36. saatteki laboratuvar değerlerinin seyri

Parametreler İlk geliş 24. saat 36. saat

Kırmızı küre (4.7-6 x 106/µl) 3.7 2.86 2.32

Hemoglobin (13.50-18 g/dL) 11.3 9 7.1

Hematokrit (%42-52) 33.8 25.9 20.3

Beyaz küre (4000-10.500/mm3) 5.07 12.5 12.6

Trombosit (150-450 x 103/µl) 26.2 51.7 42.9

INR (0.8-1.2 saniye) 2.28 1.2 2.22

Na (134-148 mmol/L) 140 139 141

K (3.5-5.3 mmol/L) 2.9 5.5 5.6

Üre (15-44 mg/dL) 65 112 127

Kreatininin (0.6-1.2 mg/dL) 3.78 3.71 4.5

AST (5-40 U/L) 170 652 630

ALT (5-40 U/L) 62 213 194

LDH (20-250 U/L) 1109 2150 2144

Kreatinin kinaz (0-145 U/L) 2115 9576 8444

Albumin (3.5-5.0 g/dL) 4.4 3.1 3.1

Total Protein (6.2-8.1 g/dL) 7.2 5.6 5.3

pH 7.37 7.33 7.52

PaCO2 18 26 29

PaO2 172 79 113

HCO3 10.4 13.7 23.7

SaO2 100 95 99

BE -12.4 -6.8 1.1

YBÜ: Yoğun bakım ünitesi, AST: Aspartat aminotransferaz ALT: Alanin aminotransferaz, LDH: Laktat dehidrogenaz.

ne kadar 22 alt tip insan hastalıklarıyla ilişkilendi-rilebilmiştir. Hantavirüs Puumala, Dobrova ve Se-oul virüsleri farklı formlarda HFRS’ye neden olur-ken, Sir Nombre virüs ve Sir Nombre benzeri vi-rüsler ABD’de yüksek mortaliteyle seyreden “Han-tavirüs Pulmoner Sendroma” neden olmaktadır(3,4).

Rusya’da her yıl yaklaşık olarak 10.000-12.000Puumala virüs ve Dobrova virüs infeksiyonu orta-ya çıkmaktadır. Coğrafik bölgemizde (Avrasya) veBalkan ülkelerinde Hantavirüs Dobrova infeksi-yonları endemik olarak seyretmektedir (6).

Hantaviral infeksiyonlar daha çok kırsal alan-larda görülmektedir. Askerler, kırsal alanlarda ya-

şayan ve rodentlerle temas eden çiftçiler, Kore vediğer uzak doğu ülkelerinden ithal edilen kargola-rı taşıyan gemi personeli ve liman işçileri risk al-tındadırlar (4). İstanbul gibi uluslararası ticaret ya-pılan liman şehirleri özellikle uzak doğudan malgetiren gemiler de hantavirüs açısından rezervuarfarelerin taşınması açısından risk altında olabilir.Özellikle Dobrova subtipi hantavirüs bulaşındarol oynayan rodent türü Apodemus flavicollis’tir.Bu rodent daha çok meşe, kayın ağaçlarının bu-lunduğu ormanlık alanlarda yaşamaktadır. Geriyedönük yaptığımız araştırmada olgumuzun çalıştı-ğı iş yerinin bulunduğu mevkinin yakınlarında,meşe ağaçlarından zengin ormanlık alanların bu-lunduğu öğrenildi. Ancak bu rodente bu bölgededaha önce rastlandığına dair bir bilgiye ulaşılama-dı. Hantaviral infeksiyon asemptomatik veya ha-fif/atipik belirtilerle de seyredebilmektedir. Avru-pa’da subklinik infeksiyon, klinik infeksiyon ora-nı 5:1-10:1 kadardır (7). Ülkemizde ilk olarakOcak 2009-Mayıs 2009 tarihleri arasında Zongul-dak ve Bartın illerinde toplam 25 şüpheli olgu tes-pit edilmiş olup, bunlardan 12’sinin hantavirüsinfeksiyonu olduğu kesinleşmiştir. Şu ana kadarsaptanan olguların bulguları HFRS tablosuylauyumludur. Bu epidemiden Puumala subtipi so-rumlu tutulmuştur (2,8). Bizim olgumuz ülkemiz-de daha önce tespit edilen olgular gibi HFRS tab-losu göstermekle birlikte bilgilerimize göre kanıt-lanan ilk Dobrova Hantavirüs infeksiyonudur.

Hantavirüs renal sendromlu hastalarda kliniktablo, etken virüse bağlı olmak üzere hafif, orta veağır formda seyredebilir. Dobrova infeksiyonların-da klinik tablo Puumala’ya benzer ancak dahaağırdır (9). Genel olarak Hantaan virüs veya Dob-rova virüs infeksiyonlarında inkübasyon süresi 2-3hafta kadardır. İnkübasyonu takiben febril, hipo-tansif, oligürik, diüretik ve konvalesan periyot ol-mak üzere beş klinik periyot tanımlanmıştır (1).Febril faz 3-5 gün sürer, akut influenza infeksiyo-nuna benzer belirtilerle seyreder. Bulantı, kusma,yaygın adale ağrıları, karın ağrısı ek belirtilerdir.Proteinüri 3-5 gün sonra aniden ortaya çıkar. Han-taviral infeksiyonlarda bu şikayetlerin ardındankısa bir süre sonra kan trombosit sayısında azalma,böbrek fonksiyon bozukluğu, geçici bulanık gör-me, öksürük, solunum güçlüğü, deri ve mukozal




Resim 2. Epidermiste ayrışma, dev hücreler,inflamatuvar hücreler, içi fibrin trombüs

dolu kapillerler.

Resim 3. Damar içi trombüs.

kanama gibi belirtiler görülebilmektedir. Febril fa-zı hipotansif faz takip eder. Hipotansif faz birkaçgün sürebilir. Ölümlerin 1/3’ü şok nedeniyle bufazda olurken, 1/2’si oligürik fazda böbrek yetmez-liği nedeniyle olmaktadır. Olguların %10-15’i ağırseyirli iken, ölüm oranı %6-15’tir (10,11). HFRSkapiller ve venüllerin sistemik tutulumu, vaskülertonusta azalma ve vasküler permeabilitede art-mayla karakterizedir. Böbrekte interstisyel kanamave infiltratlar böbrek yetmezliğine neden olmakta-dır (12). Böbrek fonksiyonlarında iyileşme olmasıdurumunda poliürik faza sonrasında da konvale-san faza gidiş olur. Olgumuzda bulantı, kusma,yaygın adale ağrıları, karın ağrısı, trombositopeni,solunum güçlüğü, deri ve mukozal kanama dahakliniğimize kabulünde mevcuttu. Febril faz, klini-ğimize geldikten altı saat sonra başladı. Febril faz-la birlikte hipotansif faz hemen gelişti. Zaten oli-gürik olan olgumuzda idrar çıkışları iyice azaldı;fazlar arası geçişlerin çok hızlı olduğu hatta ilk ge-lişinden itibaren fazların içiçe girdiği görüldü. Li-teratürde bu şekilde hızlı seyir gösteren ve solu-num yetmezliğine rağmen akciğer dinleme bulgu-ları ve akciğer grafisi normal bir olguya rastlanıl-madı. İnotropik desteklere hiçbir yanıt alınama-yan olgumuz poliürik faza geçemeden kaybedildi.

HFRS olgularında hemogramda hemokonsant-rasyon, lökositoz ve trombositopeni saptanırkenidrar tetkikinde proteinüri, hematüri ve piyüri, bi-yokimyasal incelemede alanin aminotransferaz,aspartat aminotransferaz, laktat dehidrogenaz vekreatinin kinaz değerlerinde yükseklik saptanır(13). Olgumuzun laboratuvar değerlendirmelerin-de hematüri ve piyüri dışındaki bulguların hepsimevcuttu, trombositopeni ve anemisi verilentransfüzyonlara rağmen düzeltilemedi. Enzimyükseklikleri her geçen gün artma eğilimindeydi.

Klinik olarak hantavirüs infeksiyonu düşünü-len olgularda laboratuvar tanısı için sıklıkla kulla-nılan yöntemler plazma örneklerinden immünf-loresan antikor testi, enzim immünassay ve im-münblot yöntemleridir (14). Olgumuzun tanısıRefik Saydam Hıfzıssıhha Viroloji Referans veAraştırma Laboratuvarında yapılan gerçek zaman-lı PCR testiyle konuldu. Olgumuzda üç hantavirüstipine karşı (Puumala virüs, Dobrova virüs veHantaan virüs) için immünblot testi uygulandı.

Dobrova virüs için IgM immunblot testi pozitifolarak sonuçlandı. Gerçek zamanlı PCR testi ile se-rum ve idrar örneklerinde Puumala virüs ve Dob-rova virüs viral RNA bakıldı. PCR ile olgunun id-rar sediment örneğinde Dobrova virüs RNA’sı sap-tandı ve Türkiye’de ilk olarak kanıtlanan Dobrovasubtipi hantavirüs etkeni oldu.

HFRS ve HPS için tanımlanmış spesifik bir teda-vi protokolü yoktur, tedavi destek tedavisi niteli-ğindedir. Hantavirüs tedavisindeki başarı erken dö-nemde tanı koymakla ve olguya yoğun bakım des-teği sağlamakla artar. Halen etkinliği %100 kanıt-lanmış bir antiviral ilaç bulunmamaktadır. Ancakribavirinin hantavirüse karşı etkili olduğu gösteril-miştir. Ribavirinin HFRS hastalarında mortalite vemorbiditeyi azalttığı yönünde çalışmalar vardır(15). Aşı olarak Hantavax (GreenCross VaccineCorp, Seoul, Korea) mevcuttur. Bu aşıya karşı nöt-ralizan antikorların bir yıl süreyle ve düşük düzey-de geliştiği ve aşının etkinliğinin tartışmalı olduğubildirilmektedir (14). Olgumuzda klinik çok hızlıseyir gösterdi. Bu hızlı seyire olgudaki saptanankompleman C3 düzeyinin düşüklüğünün katkısı-nın olabileceğini düşünmekteyiz. Öncelikli olarakmeningokoksemi olasılığı düşünüldüğü için anti-biyoterapisine başlandı, destek tedavileri yapıldı.Ancak kliniğimize kabulünün 48. saatinde kardi-yak arrest gelişti ve yapılan kardiyopulmoner resü-sitasyona yanıt vermeyen olgu kaybedildi.

Ülkemiz hem coğrafik olarak konumu (Avras-ya) hem de hantavirüsün Saaremaa, Dobrova, Pu-umala, Tula, Seoul ve Seewis subtiplerine rezervu-arlık yapabilecek kemirici ve böcekçil türlerine sa-hip olması nedeniyle hantavirüs infeksiyonlarıaçısından risk altındadır. Ayrıca, globalleşen dün-yamızda seyahat infeksiyonları da giderek önemkazanmaktadır (2).

Hemorajik ateşle seyreden infeksiyonlarda spe-sifik tanı için şüphe etmenin önemi büyüktür. Şüp-he edilmeyip kesin tanısı atlanan olgular, ülkemiz-de bu tip infeksiyonların gerçek insidansının sap-tanmasını ve gerekli tedbirlerin alınmasını önleye-cektir. Özellikle risk grubu altındaki kişilerin infek-siyondan korunma yöntemleri açısından eğitilme-leri infeksiyon insidansının azaltılması açısındançok önemlidir.







Sonuç olarak; klinisyenler hemorajik ateş, böb-rek yetmezliği, purpura fulminansı olan hastalardahantavirüs hemorajik ateş renal sendromu olasılığı-nı akıllarına getirmeli kesin tanı için mikrobiyolo-jik tanısal testleri yapmalıdırlar.

TEŞEKKÜR

Bu makalede sunulmakta olan olgunun tanısı-nın konulmasındaki katkılarından dolayı Gülha-ne Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hasta-nesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyo-loji Servisine, Sn. Doç. Dr. Vedat Turhan’a, virolo-jik tetkiklerin yapıldığı Refik Saydam HıfzıssıhhaMerkezi Başkanlığı Viroloji Laboratuvarı, çalışan-larına teşekkür ederiz.

BİLGİLENDİRME

Olgu yurt dışı rapor olarak yayınlanmıştır, an-cak bu yayında olgu hantavirüsün ülkemizdekitespiti ve teşhis açısından kullanılan laboratuvaryöntemlerinin rapor edilmesi şeklindedir (16). Bumakalede ülkemiz için tehdit olabilecek hantavi-rüs infeksiyonunun klinik seyri, yoğun bakımdakitakibi ve ayırıcı tanı olasılıkları hakkında hekimle-rimizi bilgilendirmek amaçlanmıştır.

KAYNAKLAR

1. Bi Z, Formenty PBH, Roth CE. Hantavirus infection: a revi-ew and global update. J Infect Developing Countries2008;2:3-23.

2. Çelebi G. Hantavirüs enfeksiyonları. Klinik Gelişim Dergi-si. http://www.klinikgelisim.org.tr/kg_23_3/7.pdf.

3. Karabaş A, Babayiğit MA. Hantaviral infections: an anci-ent zoonosis as newly recognized in Turkey. TAF Prev MedBull 2011;10:77-86.

4. Khan AS, Ksiazek TG, Peters CJ. Hantavirus pulmonarysyndrome. Lancet 1996;16;347:739-41.

5. Vapalahti O, Mustonen J, Lundkvist A, Hettonen H, Plyus-nin A, Vaheri A. Hantaviruses infections in Europe. TheLancet Infect Dis 2003;3:653-752.

6. Klempa B, Tkachenko EA, Dzagurova TK, Yunicheva YV,Morozov VG, Okulova NM, et al. Hemorrhagic fever withrenal syndrome caused by 2 lineages of Dobrova hantavi-rus, Russia. Emerg Infect Dis 2008;14:617-25.

7. Yılmaz N. Hantavirüslerden Korunma. RSHM BaşkanlığıAşı Serum Üretim ve Araştırma Müdürlüğü www.rshm.sag-lik.gov.tr

8. Kaya S, Yılmaz G, Erensoy Ş, Çağlayık D. Y, Uyar Y, Kök-sal İ. Doğu Karadeniz, Giresun ilinde tespit edilen iki han-tavirüs enfeksiyonu olgusu. Mikrobiyol Bul 2010;44:479-87.

9. Lundkvist A, Hörling J, Niklasson B. The humoral responseto Puumala virus infection (nephropatica epidemica) inves-tigated by viral protein specific immunoassays. Arch Virol1995;140:2107-22.

10. Peters CJ, Simpson GL, Levy H. Spectrum of hantavirus in-fection: hemorrhagic fever with renal syndrome and hanta-virus pulmonary syndrome. Annu Rev Med 1999;50:531-45.

11. Krüger DH, Ulrich R, Lundkvist A. Hantavirus infectionsand their prevention. Microbes Infect 2001;3:1129-44.

12. Cosgriff TM. Mechanism of disease in Hantavirus infection:pathophysiology of hemorrhagic fever with renal syndrome.Rev Infect Dis 1991;13:97-107.

13. Chandy S, Abraham P, Sridharan G. Hantaviruses: anemerging public health threat in India? A review. J Biosci2008;33:495-504.

14. Köksal F. Hantavirüsler. Klinik Mikrobiyoloji (Çeviri editö-rü: Ahmet Başustaoğlu) 9. Baskı. Ankara: Atlas Kitabevi,2008:1501-9.

15. Huggins JW, Hsiang CM, Cosgriff TM, Guang MY, Smith JI,Wu ZO, LeDuc JW, Zheng ZM, Meegan JM, Wang QN.Prospective, double-blind, concurrent, plasebo-controlledclinical trial of intravenous Ribavirin theraphy of hemorha-gic fever with renal syndrome. J Infect Dis 1991;164:1119-27.

16. Oncul O, Atalay Y, Onem Y, Turhan V, Acar A, Uyar Y, etal. Hantavirus Infection in Istanbul, Turkey. EID2011;17:303-4.

Yazışma Adresi/Address for Correspondence

Uzm. Dr. Yunus Oktay ATALAY

Gülhane Askeri Tıp AkademisiHaydarpaşa Eğitim Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Servisiİstanbul-Türkiye

E-posta: [email protected]

hantavirüs renal sendromlu hemorajik ateş: olgu sunumu ......2012/10/04 · 1 gülhane askeri...

Documents