h aντιμετώπιση του pατσισμού στην...

12
H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρου European Network Against Racism Eυρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού

Upload: others

Post on 31-May-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρου

European Network Against RacismEυρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού

Cyprus GR final.indt 3 08-05-2006 16:29:04

Page 2: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Μέχρι τη δεκαετία του ΄70, η Κύπρος ήταν μεταναστευτική χώρα. H οικονομική ανάπτυξη δημιούργησε ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και οδήγησε στην ‘εισαγωγή ξένων εργατών’. Eπιλέγηκε ένα μοντέλο αυ-στηρών ελέγχων, με βραχυπρόθεσμα συμβόλαια σε τομείς εργασίας που δεν έλκυαν το ντόπιο δυναμικό. Ο αριθμός των μεταναστών εργα-τών με χαρτιά φθάνει σήμερα τις 70.000 (10% του πληθυσμού) ενώ ο συνολικός αριθμός των μη Κυπρίων τις 100.000, γεγονός που καθιστά την Κύπρο χώρα υποδοχής μεταναστών.

Παρά τη μεγάλη συνεισφορά τους στην οικονομική ανάπτυξη, οι μετα-νάστες αποτελούν τα κύρια θύματα διακρίσεων και ρατσισμού. Το μο-ντέλο της “προσωρινής” απασχόλησης σε συγκεκριμένο εργοδότη έχει δημιουργήσει συνθήκες εξάρτησης από τον εργοδότη, γιατί τοποθετεί τους μετανάστες σε ευάλωτη θέση και τους καθιστά αδύναμους να δι-εκδικήσουν τα δικαιώματά τους.

Η αυστηρή μεταναστευτική πολιτική δεν έχει εμποδίσει την αύξηση της «παράνομης» μετανάστευσης, ενώ ο αριθμός των αιτητών ασύλου έχει φθάσει στα ύψη. Mεγάλο μέρος της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων διεξάγεται μέσω της διαχωριστικής γραμμής που δημιουργήθηκε με τα γεγονότα του 74.

Ως χώρα μέλος της Ε.E, η Κύπρος είναι υποχρεωμένη να συμμορφώ-νεται με το κοινοτικό κεκτημένο στη μετανάστευση, ιδιαίτερα στο θέμα της χορήγησης δικαιωμάτων μακρόχρονης παραμονής και εργασίας σε μετανάστες που συμπληρώνουν πεντάχρονη παραμονή, όπως και άλλων δικαιωμάτων (επανένωση οικογενειών, μερική απασχόληση σε φοιτητές κ.λπ.).

Η κύρια πρόκληση που αντιμετωπίζει η Κύπρος είναι η παραδοχή της αποτυχίας του υφιστάμενου συστήματος, η αποδοχή ότι είναι μια πολυ-πολιτισμική κοινωνία και η ανάπτυξη πολιτικών και πρακτικών που θα προωθήσουν την κοινωνική ένταξη των μεταναστών, τον εμπλουτισμό της κοινωνίας και τη δημιουργία συνθηκών ισότητας όλων των κατοίκων της, ανεξάρτητα από εθνική, εθνοτική, φυλετική ή άλλη καταγωγή.

H Aντιμετώπιση του Pατσισμού

Cyprus GR final.indt 4 08-05-2006 16:29:04

Page 3: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Tο Δίκτυο της ENAR

Η ENAR προωθεί τον αντιρατσισμό και την ίση μεταχείριση εθνικών μειονοτήτων και μη Ευρωπαίων πολιτών που διαμένουν στην Ευ-ρωπαϊκή Ένωση.

Η ENAR είναι δίκτυο Ευρωπαϊκών ΜΚΟ που ενεργοποιούνται για την καταπολέμηση του ρατσισμού σ’ όλα τα Κράτη Μέλη. Οι ΜΚΟ έχουν συστήσει Εθνικούς Συντελεστές (ΕΣ), οι οποίοι αποτελούν τα μέλη της ENAR και περιλαμβάνουν εθνικές μειονότητες, συνδέ-σμους μεταναστών, κέντρα πληροφόρησης, ομάδες στήριξης, συνδικάτα, θρησκευτικές ομάδες και πολλούς άλλους. Οι δημοκρατι-κά εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του κάθε ΕΣ συμμετέχουν στις συναντήσεις του Δικτύου και παίρνουν μέρος στη διαμόρφωση των πο-λιτικών και θεσμικών ζητημάτων της ENAR. Ένας αντιπρόσωπος του ΕΣ θα πρέπει να ανήκει σε εθνική μειονότητα.

Η ENAR καταπολεμεί το ρατσισμό, την ξε-νοφοβία, τον αντι-Σημιτισμό και την Ισλαμο-φοβία, προωθεί την ισότητα στη μεταχείριση μεταξύ πολιτών της ΕΕ και υπηκόων τρίτων χωρών και συνδέει τοπικές / περιφερειακές / εθνικές πρωτοβουλίες με Ευρωπαϊκές πρω-τοβουλίες.

Cyprus GR final.indt 5 08-05-2006 16:29:04

Page 4: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Ο τεράστιος αριθμός μεταναστατών που απευθύνονται για βοήθεια στις ΜΚΟ, ρεπορτάζ στα μέσα ενημέρωσης, εκθέσεις της Επιτρόπου Διοίκησης, της ECRI, RAXEN κ.λπ. υποδηλώνουν την αύξηση των δια-κρίσεων και του ρατσισμού. Οι μετανάστες είναι θύματα θεσμικού ρα-τσισμού, στερεοτύπων και στιγματισμού και χρησιμοποιούνται ως απο-διοπομπαίοι τράγοι για πολλά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα (ανεργία, εγκληματικότητα, διάλυση οικογενειών, κ.λπ.). Oι συνθήκες εργασίας και οι μισθοί είναι χειρότεροι σε σχέση με τους Kύπριους.

Οι οικιακές βοηθοί είναι ιδαίτερα ευάλωτες, τα συμβόλαια απασχόλη-σής τους συχνά παραβιάζονται και αποτελούν θύματα κακομεταχεί-ρισης, σεξουαλικής παρενόχλησης και βιασμού. Ακόμα χειρότερης μεταχείρισης τυγχάνουν οι μετανάστριες-θύματα σωματεμπορίας που εργάζονται στη βιομηχανία του σεξ. Oι εποχιακοί εργάτες δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση, διαμένουν στις φάρμες σε άθλιες συνθήκες και συχνά απελαύνονται χωρίς να πληρωθούν. Το σύστημα εξαναγκάζει πολλούς μετανάστες να γίνουν “παράνομοι” και να αποστερούνται όλων των βασικών δικαιωμάτων. Η αστυνομία προβαίνει σε μαζικές συλλήψεις με βάση το χρώμα και οι συνθήκες κράτησης είναι απαράδε-κτες. Ωστόσο, δεν υπάρχει πολιτική για νομιμοποίηση. Oι αιτητές ασύ-λου στερούνται μέσων διαβίωσης. Σε ελάχιστους χορηγείται καθεστώς πρόσφυγα και οι απελάσεις, ακόμα και συζύγων Kυπρίων ή πολιτών ΕΕ, είναι συχνές. Yπάρχει μόνο ένας χώρος υποδοχής, απομονωμένος και ανεπαρκής. Οι Πόντιοι είναι θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς και αποκλεισμού παρόλο που οι πλείστοι είναι Ευρωπαίοι πολίτες. Οι Μου-σουλμάνοι αντιμετωπίζουν εξευτελιστική μεταχείριση ως ύποπτοι για συμμετοχή σε τρομοκρατικές ενέργειες και ως πιθανοί σύμμαχοι της Tουρκίας.

Άλλες ευάλωτες ομάδες είναι θρησκευτικές μειονότητες, όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, και οι “Τσιγγάνοι”, ο τρόπος ζωής των οποίων προσομοιάζει με αυτή των Ρόμα.

Ποιοί Bιώνουν τον Pατσισμό: H Kατάσταση Σήμερα στην Kύπρο

Cyprus GR final.indt 6 08-05-2006 16:29:04

Page 5: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Έχει θεσπιστεί αριθμός αδικημάτων σχετικά με την καταπολέμηση του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Οι διατάξεις αυτές δεν έχουν χρησιμοποιηθεί καθόλου μέχρι σήμερα. Δεν υπάρχουν διατάξεις που να ποινικοποιούν τα κοινά εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο ως ιδιαίτερα αδικήματα ή που να επιτρέπουν στο δικαστήριο να λάβει υπόψη του το ρατσιστικό κίνητρο του δράστη κατά την επιμέτρηση της ποινής. Ο ρατσισμός ως τέτοιος, δεν αποτελεί ποινικό αδίκη-μα.

Η Οδηγία της Ε.Ε. για το Ρατσισμό ενσωματώθηκε τον Ιανουάριο του 2004. Ο Νόμος ουσιαστικά αντιγράφει την Οδηγία και ποινι-κοποιεί τις διακρίσεις λόγω φυλετικής καταγωγής. Το μόνο μέτρο εφαρμογής που υιοθετήθηκε, είναι η διεύρυνση του θεσμού του Επιτρόπου Διοικήσεως έτσι ώστε να αποτελεί εξωδικαστικό μη-χανισμό διερεύνησης παραπόνων για διακρίσεις, στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ο θεσμός μπορεί να διεξάγει ανεξάρτητες έρευνες και να δημοσιεύει εκθέσεις σχετικά με τις διακρίσεις. Eνώ ο Νόμος προβλέπει τη δυνατότητα υιοθέτησης θετικών δράσεων, δεν έχουν υιοθετηθεί τέτοιες δράσεις. Ανεξάρτητη συνδρομή στα θύματα των διακρίσεων δεν παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα, όπως προνοεί η Οδηγία, ούτε και το κράτος χρηματοδοτεί MKO για να παρέχουν τέτοιου είδους συνδρομή. Σε διαφορές διοικητικού ή εργατικού δικαίου δεν παρέχεται νομική αρωγή. Παρέχεται μόνο ενώπιον πολιτικών δικαστηρίων σε σχέση με καθορισμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων που καλύπτονται από τη Σύμβαση για την Καταπολέμηση των Φυ-λετικών Διακρίσεων και το Πρωτόκολλο 12 της ΕΣΔΑ. Υποθέσεις, όμως, βάσει της Οδηγίας δεν καλύπτονται από νομική αρωγή, γε-γονός που αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για τα θύματα των διακρίσεων και για μη κυβερνητικές οργανώσεις που τα στηρίζουν, ως προς τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους ενώπιον δικαστηρίων.

Πολιτική Πραγματικότητα στην Kύπρο: Nομοθεσία κατά του Pατσισμού

Cyprus GR final.indt 7 08-05-2006 16:29:05

Page 6: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στην καταπολέμηση του ρα-τσισμού είναι μικρή. Υπάρχουν λίγες ΜΚΟ και η δράση και οι εμπειρίες των περισσότερων είναι περιορισμένες. Aντιμετωπίζουν ένα εχθρικό περιβάλλον, ενώ ο προσωρινός χαρακτήρας της μετανάστευσης έχει εμποδίσει τη σύσταση και κανονική λειτουργία οργανώσεων μετανα-στών για αυτο-στήριξη. Ωστόσο, η αύξηση του ρατσισμού έχει ενερ-γοποιήσει πολλούς και το ζήτημα προβάλλεται όλο και περισσότερο. Σ’ αυτό συμβάλλει η κοινωνική παρέμβαση της ΚΙΣΑ και άλλων ΜΚΟ, οι εκθέσεις της Επιτρόπου Διοίκησης, του ECRI, του RΑΧΕΝ κά. Η υποχρέωση της Κύπρου να εφαρμόζει τις Ευρωπαϊκές πολιτικές καθι-στά την κυβέρνηση πιο προσεκτική σχετικά με ρατσιστικές πρακτικές και τη μεταχείριση της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, οι ΜΚΟ δεν ενθαρρύνονται στο έργο τους, και δεν επιχορηγούνται επαρκώς για την άσκηση του σημαντικού τους ρόλου.

Ακόμα κι αν το κράτος ήταν πρόθυμο, δεν θα μπορούσε να αντικατα-στήσει την κοινωνία των πολιτών λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης προς αυτό από τα θύματα διακρίσεων. Αντίθετα, αν οι ΜΚΟ δεν ανταπο-κρίνονται στις προσδοκίες τους, μπορούν να παρέμβουν για να τις αλλάξουν ή να δημιουργήσουν νέες. Είναι επομένως σημαντικό να ενθαρρύνεται η ενεργός συμμετοχή των μεταναστών σε υφιστάμε-νες ΜΚΟ σ’ όλα τα επίπεδα, όπως και η ίδρυση δικών τους οργανώσε-ων. Αυτό μπορεί να συνδράμει στην ένταξη και να ενδυναμώσει τους μετανάστες ώστε να συμμετέχουν ισότιμα στο οικονομικο-κοινωνι-κό-πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου.

Απ’ αυτή την άποψη, οι ακόλουθες εξελίξεις είναι ελπιδοφόρες:

• Η συμμετοχή μεταναστών στην ΚΙΣΑ σε ηγετικές θέσεις και δρα στηριότητες• Η δημιουργία οργάνωσης προσφύγων και νέων ΜΚΟ • Οι δραστηριότητες συνδέσμων όπως των Φιλιππινέζων, των Ποντίων, κ.ά.• Ο αυξανόμενος αριθμός μεταναστών που εντάσσονται σε συνδικά τα και η ίδρυση του Γραφείου Μεταναστών Εργατών της ΠΕΟ.

H Σημασία της Yποδομής της Kοινωνίας των Πολιτών

Cyprus GR final.indt 8 08-05-2006 16:29:05

Page 7: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Πολλές αντιρατσιστικές ΜΚΟ δεν έχουν εμπλακεί σε νομικές διαδι-κασίες, γιατί δεν υπήρχε νομικό πλαίσιο για αναφορά. Η υιοθέτηση όμως της Οδηγίας της ΕΕ για το Ρατσισμό και η ανάπτυξη των εθνι-κών νόμων σημαίνει ότι τώρα περισσότερο από ποτέ οι δικαστικές διαδικασίες έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν σε πραγματικές αλλαγές για εκείνους που είναι ευάλωτοι στο ρατσισμό και τις δι-ακρίσεις.Επειδή ο αγώνας κατά των διακρίσεων είναι σχετικά νέος τομέας δικαίου στα νομικά, ο ρόλος των ΜΚΟ στην ενημέρωση και ευαι-σθητοποίηση για τις δυνατότητές του είναι σημαντικός. Επομένως, η δικαστική διαδικασία προβάλλει ως μια χρήσιμη τεχνική που μπο-ρούν να χρησιμοποιούν άμεσα οι ΜΚΟ και να στηρίζουν άλλους στη χρήση της με τη συλλογή στοιχείων, την αξιολόγηση και την υπερά-σπιση θυμάτων.

“Η ΣΔΔ χρησιμοποιεί το δικαστικό σύστημα για να επιφέρει πλατειές κοινωνικές αλλαγές”

Η ΣΔΔ επικεντρώνεται στην τροποποίηση του νόμου ή της πολιτικής παρά αυτή καθαυτή τη δικαίωση ενός ατόμου, χωρίς οι δύο στόχοι να αποκλείουν ο ένας τον άλλο. Η ΣΔΔ στοχεύει να υπερβεί μια ατο-μική περίπτωση ή ένα συγκεκριμένο θύμα και να δημιουργήσει πλαί-σιο ευρύτερης προστασίας για όλους όσοι είναι ευάλωτοι στις δια-κρίσεις. Με την τροποποίηση νόμων ή τη δημιουργία δεδικασμένων, μια ατομική υπόθεση μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις που οδηγούν σε αλλαγές σε πολύ ευρύτερο πεδίο.

Η έννοια της ΣΔΔ περιλαμβάνει την επιλογή περιπτώσεων και το σχεδιασμό και διαχείριση υποθέσεων, όπως επίσης και τη διασφάλι-ση ότι τα ευνοϊκά αποτελέσματα θα υλοποιούνται.Δεν έχουν όλες οι ΜΚΟ την εντολή ή τις δεξιότητες να εμπλέκονται σε δικαστική διαδικασία, ούτε και εξυπακούεται ότι αυτή είναι κατ’ ανάγκη η ορθή στρατηγική σε πολλές περιπτώσεις. Ωστόσο, είναι βασικό για όλους τους αντιρατσιστές να αναγνωρίζουν τη σημασία της στρατηγικής δικαστικής διαδικασίας ως μέσο για την αλλαγή.

Αντιμετώπιση του Pατσιμού: Στρατηγική Δικαστικών Διαδικασιών (ΣΔΔ)

Cyprus GR final.indt 9 08-05-2006 16:29:05

Page 8: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Tο αρμόδιο όργανο για καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων είναι, δια νόμου, το Γραφείο του Eπιτρόπου Διοικήσεως μέσω της Aρχής κατά των Διακρίσεων και της Aρχής Iσότητας. Tο Γραφείο εξετάζει παράπονα για διακρίσεις ή ρατσιστικές ενέργειες. Προβαίνει σε συστάσεις στους παραβάτες και επιβάλλει πρόστιμα. Kάνει έρευνες και μελέτες για τα θέματα αυτά και δημοσιεύει τα απο-τελέσματά τους. Tα παράπονα γίνονται απ’ ευθείας από τα θύματα ή από MKO ή αυτοβούλως. O EΘNOΠAΔ δέχεται παράπονα, τα οποία παραπέμπει σε άλλες υπηρεσίες και λειτουργεί παρεμβατικά προς τα αρμόδια όργανα.

Ένας μικρός αριθμός MKO προσφέρουν υπηρεσίες σε θύματα ρατσι-σμού και βίας. H KIΣA λειτουργεί Kέντρα Στήριξης Mεταναστών και Προσφύγων στη Λευκωσία και Λεμεσό που προσφέρουν συμβουλές, κοινωνική και νομική στήριξη, ενθαρρύνει τη σύσταση οργανώσεων αυτοβοήθειας και προωθεί την επιμόρφωση μεταναστών ώστε να γίνουν συνήγοροι των κοινοτήτων τους. H AΠΑΝΕΜΙ λειτουργεί καταφύγιο για γυναίκες-θύματα βίας και ρατσισμού, τηλεφωνική υπηρεσία βοήθειας και προσφέρει συμβουλευτική και νομική αρωγή. H Pωσική Eκκλησία λειτουργεί καταφύγιο για γυναίκες-θύματα δι-ακίνησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης. H Eπιτροπή για Kατα-πολέμηση και Πρόληψη της Bίας στην Oικογένεια προσφέρει στήριξη, περιλαμβανομένου καταφυγίου, σε γυναίκες-θύματα βίας. H Συμφιλίωση προσφέρει νομική αρωγή σε αιτητές ασύλου.

Tο Γραφείο Mεταναστών της ΠEO προωθεί την ένταξη μετανα-στών στη συντεχνία και χειρίζεται θέματα διάκρισης στην εργασία. Για θέματα εργατικών διαφορών οι μετανάστες μπορούν να απευ-θύνονται στο Yπουργείο Eργασίας και το Δικαστήριο Eργατικών Διαφορών. H αρμόδια κρατική υπηρεσία για δημόσια βοηθήματα, βία στην οικογένεια κ.λπ. είναι οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Eυημερί-ας. H Aστυνομία έχει συστήσει Γραφείο για Kαταπολέμηση των Διακρίσεων και Γραφείο Kαταπολέμησης της Σωματεμπορίας.

Yπηρεσίες προς τα Θύματα Φυλετικών Διακρίσεων

Cyprus GR final.indt 10 08-05-2006 16:29:06

Page 9: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

Οι εθνικές ΜΚΟ που ασχολούνται με τον αντιρατσισμό είναι ήδη βαρυφορτωμένες με την καταπολέμηση του ρατσισμού και των δια-κρίσεων. Ωστόσο πρέπει να ενδιαφέρονται για ό,τι συμβαίνει στους θεσμούς και τις χώρες της EE για δύο λόγους: Για την προώθηση της μάθησης και της γνώσης για το τί είναι ο ρατσισμός και πώς καταπολεμείται και για την ανάπτυξη κοινών μέσων σ’ όλη την ΕE για την καταπολέμηση του ρατσισμού. Η εμπειρία των τελευταίων δέκα χρόνων έχει δείξει ότι οι εθνικές κυβερνήσεις ενώ μπορεί να πειστούν να πάρουν μέτρα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο δεν το κάνουν σε εθνικό.

Ο ρατσισμός έχει μια διακριτέα Ευρωπαϊκή δυναμική. Η αποικιακή ιστορία της Ευρώπης υπογραμμίζει το ρόλο της στην ανάπτυξη ιστο-ρικών και σύγχρονων μορφών ρατσισμού κι ο 20ός αιώνας δεν είναι θετικός. Και όμως, παρά τη μακρά της ιστορία, η Ευρώπη άρχισε να αντιμετωπίζει το ρατσισμό σοβαρά μόλις πρόσφατα. Η Ευρώπη έχει ευθύνη, έναντι των ανθρώπων που ζουν μέσα στα σύνορά της αλλά και εκτός, να προωθήσει το όραμα ενός κόσμου χωρίς ρατσισμό.

Το 1997, το Άρθρο 13 της Συνθήκης του Άμστερνταμ έδωσε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη νομική βάση πάνω στην οποία να αναπτύξει ‘κατάλληλα μέτρα για καταπολέμηση των διακρίσεων που βασίζο-νται στο φύλο, τη φυλετική ή εθνική καταγωγή, τη θρησκεία ή την ιδεολογία, την αναπηρία, την ηλικία ή το σεξουαλικό προσανατο-λισμό’. Χρησιμοποιώντας αυτές τις εξουσίες, η EE υιοθέτησε την Οδηγία για το Ρατσισμό τον Ιούνιο 2000 (κι αργότερα τον ίδιο χρόνο την Οδηγία για την Ισότητα στην Εργασία).

Ενώ η Oδηγία έπρεπε να είχε υλοποιηθεί πλήρως μέχρι τον Ιούλιο 2003, στις αρχές του 2006 μερικά Κράτη Μέλη δεν την έχουν ακόμα υλοποιήσει. Αυτή η πραγματικότητα εγείρει ερωτηματικά ως προς τη δέσμευση των Κρατών Μελών της EE να καταπολεμήσουν το ρα-τσισμό και τις διακρίσεις. Η Οδηγία ωστόσο έχει άμεση ισχύ, πράγμα

Γιατί η Ευρωπαϊκή Προοπτική είναι Aποφασιστικής Σημασίας - EE και Aντιρατσισμός

Cyprus GR final.indt 11 08-05-2006 16:29:06

Page 10: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

που σημαίνει ότι ιδιώτες μπορούν να την επικαλεστούν ενώπιον εθνικών δικαστηρίων, ακόμα και σε χώρες όπου δεν έχει ενσωματωθεί.

Η Oδηγία παρέχει προστασία στην απασχόληση και πρόσβαση σε σει-ρά αγαθών και υπηρεσιών. Προβάλλει αριθμό σημαντικών ορισμών που περιλαμβάνουν άμεσες και έμμεσες διακρίσεις, παρενόχληση και θυμα-τοποίηση. Άλλες σημαντικές πτυχές της Οδηγίας είναι ότι επιτρέπει τη λήψη μέτρων θετικής διάκρισης, τον επιμερισμό του βάρους απόδειξης και τη σύσταση φορέων ισότητας.

Οι αρχές που περιλαμβάνονται στην Oδηγία πρέπει να αποτελέσουν τα κύρια στοιχεία της νομοθεσίας και πρακτικής ενάντια στις διακρίσεις σ’ ολόκληρη την EE. Η στρατηγική δικαστικής διαδικασίας είναι ένα εργα-λείο για τη διασφάλιση αυτής της ανάγκης. Προς το σκοπό αυτό, επι-τρέπει ρητά σε ΜΚΟ να εμπλακούν σε δικαστικές διαδικασίες στήριξης ή αντιπροσώπευσης θυμάτων ρατσισμού και διακρίσεων.

Tο Άρθρο 13 της Συνθήκης του Άμστερνταμ παρέχει το πλαίσιο για εξε-λίξεις στον τομέα ενάντια στις διακρίσεις και το Άρθρο 29 περιλαμβάνει αναφορές στην παρεμπόδιση και καταπολέμηση του ρατσισμού. Κι ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια Απόφαση Πλαίσιο για το ρατσισμό ως έγκλημα το 2001, οι εξελίξεις σ’ αυτό τον τομέα είναι απογοητευτι-κές. Το Συμβούλιο δεν έχει υιοθετήσει την Απόφαση Πλαίσιο. Επίσης, η EE έχει αρμοδιότητα σε άλλους τομείς πολιτικής που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν τον αγώνα κατά του ρατσισμού, περιλαμβανόμενων της με-τανάστευσης και του ασύλου, του ποινικού δικαίου και της εκπαίδευσης.

Η EE εμπλέκεται επίσης σε σειρά άλλων δράσεων, περιλαμβανόμενων της ευαισθητοποίησης (μέσω της καμπάνιας ‘Για τη Διαφορετικότητα – Ενάντια στις Διακρίσεις’) και της χρηματοδότησης αντιρατσιστικών προγραμμάτων. Το 1997 ιδρύθηκε το Ευρωπαϊκό Παρατηρήριο των φαι-νομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας (EUMC) της ΕΕ. Eνώ το Παρατηρή-ριο πολύ πιθανό να επεκταθεί και να γίνει ο Φορέας για τα Θεμελιώδη Δι-καιώματα το 2007, θα εξακολουθήσει να επικεντρώνεται στο πρόβλημα του ρατσισμού στην Ευρώπη.

Cyprus GR final.indt 12 08-05-2006 16:29:06

Page 11: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

ΕΕ κέντρο ελέγχου για το ρατσισμό και την ξενοφοβία: www.eumc.eu.intΕυρωπαϊκή Επιτροπή κατά των διακρίσεων και οι σχέσεις με την κοινωνία των πολιτών :www.europa.eu.int/comm/employment_social/fundamental_rights/index_en.htm Ευρωπαϊκό δίκτυο κατά του ρατσισμού (ENAR): www.enar-eu.orgΕυρωπαϊκό γραφείο πληροφοριών για τους ΡΟΜΑ: www.erionet.orgΕυρωπαϊκή Ένωση: www.europa.eu.int«Για την ποικιλομορφία. Κατά των διακρίσεων»: www.stop-discrimination.infoΔικαστική προσφυγή για τη διάκριση σε θέματα φυλής στην Ευρώπη: από τις αρχές στην πρακτική: www.migpolgroup.com/documents/2498.htmlΔικαστική προσφυγή για την αντιμετώπιση των διακρίσεων στις χώρες της ΕΕ: www.solid-eu.org

Χρήσιμες συνδέσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο

MKO

KIΣA – Kίνηση για Iσότητα, Στήριξη, Aντιρατσισμό: [email protected]νστιτούτο Eργασίας Kύπρου (INEK-ΠEO): [email protected]Γραφείο Mεταναστών ΠEO: [email protected]ΠΑΝΕΜΙ: apanemi@ cytanet.com.cyΠαρατηρητήριο Iσότητας Kύπρου: [email protected]εσογειακό Iνστιτούτο Ερευνών Κοινωνικού Φύλου: [email protected]πιτροπή για την Aντιμετώπιση και Πρόληψη της Bίας στην Oικογένεια: [email protected]Συμφιλίωση: [email protected]

ANEΞAPTHTEΣ APXEΣΓραφείο Eπιτρόπου Διοικήσεως: ombudsman.gov.cyEθνική Eπιτροπή για Προστασία των Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων (EΘNOΠAΔ): [email protected]

KPATIKEΣ YΠHPEΣIEΣTμήμα Aρχείου Πληθυσμού και Mετανάστευσης: [email protected]μήμα Aλλοδαπών και Mετανάστευσης της Aστυνομίας: [email protected]στυνομία: Γραφείο για Kαταπολέμηση των Διακρίσεων: [email protected]στυνομία: Γραφείο Kαταπολέμησης της Σωματεμπορίας: [email protected]πηρεσίες Kοινωνικής Eυημερίας: [email protected]πουργείο Eργασίας και Kοινωνικών Aσφαλίσεων: [email protected]

Cyprus GR final.indt 13 08-05-2006 16:29:07

Page 12: H Aντιμετώπιση του Pατσισμού στην Kύπρουcms.horus.be/files/99935/MediaArchive/pdf/Cyprus_GR.pdf · ομάδες στήριξης, συνδικάτα,

ENAR – CyprusT.Θ. 221131517 Λευκωσία, KύπροςTηλ: + 357 (22) 878181Fax: + 357 (22) 773039Email: [email protected]

KIΣA - Kίνηση για Iσότητα, Στήριξη, Aντιρατσισμό. Εμφάνιση φυλλαδίου: http://www.enar-eu.org/en/publication/national_leaflets/

ENAR43, Rue de la Charité • B-1210 Brussels • BelgiumTel: +32 (0)2 229 3570 • Fax: +32 (0)2 229 3575Email: [email protected] • Web: www.enar-eu.org

Η παρούσα έκθεση χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών.

Cyprus GR final.indt 2 08-05-2006 16:28:59