INTERNACIONALNI UNIVERZITET TRAVNIKSAOBRAĆAJNI FAKULTET

TRAVNIK

Mentor : Student: Doc.dr. Momčilo Sladoje Viši asistent: Broj indexa:Mr.Ružica Popović

Travnik, april 2013.

GUSTINA SAOBRAĆAJNOG TOKA

Osnovni parametri saobraćajnog toka služe za opisivanje saobraćajnih tokova i zakonitosti kretanja motornih vozila, odnosno saobraćajnih tokova na drumskim saobraćajnicama.

Ulogu u opisivanju saobraćajnih tokova, osnovni parametri ostvaruju na različite načine, i to:•Preko svojih karakterističnih veličina•Preko relacija između osnovnih parametara saobraćajnog toka•Preko empirijskih modela za analizu praktičnog kapaciteta i pokazatelja nivoa usluge

Danas se u osnovne parametre za opisivanje saobraćajnih tokova svrstava i gustina saobraćajnog toka.

GUSTINA SAOBRAĆAJNOG TOKA

Pod pojmom gustina saobraćajnog toka podrazumijeva se broj vozila na jedinicu dužine saobraćajnice, po saobraćajnoj traci, po smjerovima za jednosmjerne saobraćajnice, odno sno u oba smjera za dvosmjerne saobraćajnice. Znači, pojam gustine vezan je prostorno za odsjek ili saobraćajnu dionicu, a vremenski za trenutno stanje.

Gustina vozila na odsjeku

U praksi, s obzirom na vremenski period u kome se posmatra, gustina saobraćajnog tok može predstavljati:

a )Broj vozila po jedinici dužine posmatranog odsjeka ( dionice ) u trenutku posmatranja g ( voz/km ); b) Broj vozila po jedinici dužine posmatranog odsjeka ( dionice ) kao aritmetička sredinam - trenutnih posmatranja u nekom vremenskom periodu , gdje je: t- vremenski interval između uzastopnih posmatranja gustine g , m - broj trenutnih posmatranja.

U praksi, s obzirom na vremenski period u kome se posmatra, gustina saobraćajnog tok može predstavljati:

a )Broj vozila po jedinici dužine posmatranog odsjeka ( dionice ) u trenutku posmatranja g ( voz/km ); b) Broj vozila po jedinici dužine posmatranog odsjeka ( dionice ) kao aritmetička sredinam - trenutnih posmatranja u nekom vremenskom periodu , gdje je: t- vremenski interval između uzastopnih posmatranja gustine g , m - broj trenutnih posmatranja.

Posmatrano sa teorijskog aspekta, tj. sa aspekta fundamentalne relacije definisane u teoriji saobraćajnog toka, pod pojmom gustina toka podrazumijeva se broj jednakih voznih jedinica u jednom jednosmjernom nizu na jediničnoj dužini u jednom trenutku.

Osnovni simbol za gustinu saobraćajnog toka je: [ g ]. U literaturi iz engleskog govornog područja gustina toka se izražava simbolima K i D. Osnovna jedinica dužine za iskazivanje gustine u praksi je kilometar ( km ). U teorijskim radovima gustina se izražava i u odnosu na metar.

Osnovni simbol za gustinu saobraćajnog toka je: [ g ]. U literaturi iz engleskog govornog područja gustina toka se izražava simbolima K i D. Osnovna jedinica dužine za iskazivanje gustine u praksi je kilometar ( km ). U teorijskim radovima gustina se izražava i u odnosu na metar.

Postoji gustina toka koja predstavlja količnik broja transportnih sredstava ( N ) koji se nalazi na određenoj dionici puta ( L ), odnosno njenoj dužini u određenoj jedinici vremena ( naziva se još linijska gustina toka ).Na jednoj dionici ili presjeku puta gustina toka dobija se eksperimentalno, odnosno brojanjem vozila ( manuelno ili elektronski ). Saobraćajno opterećenje i gustina saobraćaja služe kao ulazni elementi za projektovanje infrastrukture i regulisanje saobraćaja.U pješačkom saobraćaju postoji gustina toka koja se izražava kao količnik broja i površine na kojoj je raspoređena brojčana masa pješaka.

U cestovnom je saobraćaju koncentracija ili gustoća određena kao broj vozila po kilometru dužine cestovnog traka, tj. vrijedi:

k - gustoća ( koncentracija ) N - broj vozila, L - jedinična dužina [ km ]

Za višetračne ceste gustoća je suma parcijalnih gustoća na svakom traku

Gustoća pješačkog toka definira se trenutnim brojem pješaka u odnosu na površinu koju zauzimaju ( površinom po broju pješaka, tlocrtnom površinom pješaka po površini puta ).

Autocesta s protokom od 1000 vozila/h i prosječnom brzinom od 50 km/h ima gustoću od:

Vremenska koncentracija ili zauzeće ( occupancy ) puta jednim vozilom mjereno s detektorom računa se kao:

Zauzimanje saobraćajnog traka ili općenito "kanala" kojim prolaze saobraćajni entiteti ( vozila, pješaci, paketi, itd. ) može se odrediti prema izrazu :

Occupancy ( zauzeće )

EMPIRIJSKI MODELI ZAVISNOSTI SREDNJE PROSTORNE BRZINE TOKA OD GUSTINE TOKA

Linearni model “ brzina - gustina” ( GREENSHIELDS )

Logaritamski model „brzina-gustina“ ( GREENBERG )

GREENBERG je našao dobro slaganje između iznijetog modela i praktično izmjerenih vrijednosti za tok velike gustine. Međutim, GREENBERG-ov logaritamski model ne daje dovoljno zadovoljavajuće rezultate za tok male gustine. Ovo nezadovoljene logaritamskog modela posebno dolazi do izražaja kada gustina toka teži ka nuli, jer tada po GREENBERG-ovom modelu srednja prostorna brzina toka teži ka beskonačno velikoj vrijednosti, što praktično nema smisla.

Eksponencijalni model „brzina-gustina“ ( UNDERWOOD )

Model UNDERWOOD-a ima nedostatak što pri ma koliko velikoj gustini toka srednja prostorna brzina toka nije nula, što nema logičku podršku.

DRAKE sa saradnicima je predložio zvonastu krivu kao opšti oblik modela za relaciju "brzina-gustina". Ovaj model ima sljedeći oblik:

HVALA NA PAŽNJI !