1

1

GuinsaugonGuinsaugon Çamur Seli Çamur Seli Filipinler Filipinler

DerleyenlerNilay Ergenç, O.Metin İlkışık

ve Murat Türel Türk

İstanbul Büyükşehir BelediyesiAfet Koordinasyon Merkezi, AKOM

Kentsel Risk ve Deprem İzleme Birimi

2

Çamur Seli/Akıntısı Nedir?Çamur Seli/Akıntısı Nedir?Çamur,taş ve diğer kalıntıların bir nehir gibi (20Çamur,taş ve diğer kalıntıların bir nehir gibi (20--80 km/saat 80 km/saat hızla) akmasıdır. Şiddetli yağışlar veya hızlı kar erimesi hızla) akmasıdır. Şiddetli yağışlar veya hızlı kar erimesi sonucu biriken suyun hızla harekete sonucu biriken suyun hızla harekete geçmesigeçmesi ile çamur ile çamur akıntıları oluşmaktadır. Bu akıntılar yamaçlardan veya akıntıları oluşmaktadır. Bu akıntılar yamaçlardan veya rastladıkları kanallardan aşağıya doğru hızla hareket ederler. rastladıkları kanallardan aşağıya doğru hızla hareket ederler.

2

3

Türkiye’de Çamur SeliTürkiye’de Çamur Seli13 Temmuz 1995 Senirkent Çamur Seli

Olay: Temmuz ayı toplamının 88.8 mm’yi bulduğu, Beşparmak Dağının kuzey eteğinde kurulu olan Senirkent’te beş ayrı koldan çamur akıntısı meydana gelmiştir.

Sebep: Olay günü şiddetli yağışlarla özellikle yamaçlardaki kayalıkların önünde yer alan bol miktarda kil, döküntü malzeme, Senirkent konisinin malzemesi ve zirve kesimlerindeki moren depolarının harekete geçmesi ile yamaçların sahip olduğu kuvvetli eğim (60°-65°) ve kısa mesafede yükselti değerlerinin artışı, ayrıca var olan Karaağaçların kesilmiş olması gibi bitki örtüsünün zayıflığı bu sellenme hareketi ile çamur akıntısında etkili olmuştur.

Kayıp: 74 kişi hayatını kaybetmiştir.

İyileştirme Süreci: Dünya Bankası'nın desteğiyle 1997'de başlatılan projeyle sel yatağına 80 koruyucu beton bent, 1.5 kilometrelik derivasyonkanalı ve 3 kilometrelik boşaltım kanalı yapılmıştır. 2.5 yılda tamamlanan proje için Dünya Bankası toplam 18 milyon dolar kredi vermiştir. Kredinin 9 milyon doları, Kapı Dağı'nın önüne bent çekilmesi ve kanallar için, geri kalan 9 milyon dolar ise Senirkent'in altyapı çalışmaları için harcanmıştır.

4

Filipinler, Tayfun ve Sellenme

ile mücadele etmektedir.

Filipinler

Ş ubat 2006 Doğal Afetler Haritası

3

5

Yer: Guinsaugon Köyü, LeyteAdası, FİLİPİNLERYerel Saat: 9.00 - 10.00 SularıOlayın sebebi: Yoğun yağmur yağışı ile oluşan çamur akıntısı…

Guinsaugon Çamur Seli17 Şubat 2006

Heyelan alanı

6

1991 yılından bu yana Filipinler’demeydana gelen 4 heyalan sonucu binlerce kişi hayatını kaybetmiştir.

Aralık 2003 yılında Leyte Adası’na bağlı San Fransisco’da 200 kişinin ölümüne neden olan bir başka heyelan meydana gelmiştir.

Bölgede Daha Önce Oluşmuş Diğer Çamur Selleri

4

7

Olayın NedenleriFiziksel Faktörleri§ 10 gün içinde 200 cm yağmur düşmüştür. La Nina

Tayfunundan kaynaklanabilir.§ Zemin yağan suyun tamamını alamamaktadır§ Eğimin dik oluşu hızı arttırmıştır§ Bölge jeolojik bir fay zonu üzerinde

bulunmaktadır§ Heyelandan önce 2.5 büyüklüğünde bir deprem

meydana gelmiştir

İnsan Faktörlerin Bölgede yasal olmayan kazılar yapılmıştırn Tarım alanı yaratmak için ağaçlar kesilmiştirn Sığ köke sahip hindistan ağaçları geniş bir alana

dikilmiştir.

8

09:00 09:00 Heyelan oluşmuştur.Heyelan oluşmuştur.

10:3010:30 Yetkililer olay yerine ulaşmış ve ilk etapta yaklaşık 200 Yetkililer olay yerine ulaşmış ve ilk etapta yaklaşık 200 kişinin ölmüş, 1500 kişinin ise kayıp olabileceğini kişinin ölmüş, 1500 kişinin ise kayıp olabileceğini bildirmiştir. bildirmiştir.

-- Heyelan sonrası köyde yaşayan 375 haneden sadece 3 ev Heyelan sonrası köyde yaşayan 375 haneden sadece 3 ev ayakta kalabilmiştir.ayakta kalabilmiştir.

-- Sivil Savunma 2 helikopter ve gemi ile 200 kişilik bir Sivil Savunma 2 helikopter ve gemi ile 200 kişilik bir kurtarma ekibi göndermiştir. İlk etapta 33 ceset bulunmuş kurtarma ekibi göndermiştir. İlk etapta 33 ceset bulunmuş 53 kişiye ise canlı ulaşılmıştır.53 kişiye ise canlı ulaşılmıştır.

-- Yollarda ulaşım güçlüğü yaşanmaktadır.Yollarda ulaşım güçlüğü yaşanmaktadır.-- Olayı takiben Olayı takiben KızılhacKızılhac ekipleri köye ulaşmışlardır. Kargo ekipleri köye ulaşmışlardır. Kargo

ile battaniye, ceset torbası, yiyecek, içecek ve tıbbi ile battaniye, ceset torbası, yiyecek, içecek ve tıbbi malzemeler gönderilmiştir. malzemeler gönderilmiştir.

-- Kızıl Haç yardım (ilaç,yiyecek,nakit para) çağrısında Kızıl Haç yardım (ilaç,yiyecek,nakit para) çağrısında bulunmuştur. bulunmuştur.

-- Yağışlı hava devam etmektedir.Yağışlı hava devam etmektedir.

İİlk Saatlerlk Saatler

5

9

12:0012:00 Ulusal Afet Koordinasyon Konseyi 84 ölü, 19 Ulusal Afet Koordinasyon Konseyi 84 ölü, 19 yaralı ve 415 afetzede ile 253 öğrenciyaralı ve 415 afetzede ile 253 öğrenci--öğretmen öğretmen dahil 1023 kişinin kayıp olduğunu açıklamıştır.dahil 1023 kişinin kayıp olduğunu açıklamıştır.

-- Hükümet daha sonra olayın meydana geldiği Hükümet daha sonra olayın meydana geldiği saatte çoğu kişinin evlerinde bulunmamasından saatte çoğu kişinin evlerinde bulunmamasından dolayı kayıp sayısının 300 civarında olabileceğini dolayı kayıp sayısının 300 civarında olabileceğini açıklamıştır. açıklamıştır.

-- Heyelanla birlikte derenin bentlerinin zarar Heyelanla birlikte derenin bentlerinin zarar görmesinden dolayı görmesinden dolayı sellenmesellenme riski olduğu riski olduğu bildirilmiştir.bildirilmiştir.

-- 2100 kişi için 6 tahliye merkezi kurulmuştur.2100 kişi için 6 tahliye merkezi kurulmuştur.

10

4.gün4.günn Okulun çatısı okulun bulunduğu yerin 300 m ilerisinde

bulunmuştur. 50 kişi sağ olarak kurtarılmıştır. Okulun 35m derinlikte olduğu bildirilmiştir.

n Ölü sayısı 128 e çıkmıştır.n Heyelandan etkilenen 3 köyde dahil olmak üzere toplam;- 7240 kişi bireysel yardım sağlanmıştır- 128 kişi hayatını kaybetmiştir- 1023 kişi kayıptır- 18’i yaralı 410 kişi kurtulmuştur.

1 hafta sonra1 hafta sonra

-- Kurtarma çalışmaları sona erer. 154 kişi hayatını Kurtarma çalışmaları sona erer. 154 kişi hayatını kaybetmiş, 978 Kişi ise kaybetmiş, 978 Kişi ise kayıptır !kayıptır !..

-- 4000 kişi evsiz kalmıştır.4000 kişi evsiz kalmıştır.

6

11

Olay Sonrası İlk GörüntülerOlay Sonrası İlk Görüntüler

12

Olay Sonrası İlk GörüntülerOlay Sonrası İlk Görüntüler

7

13

14

Olay Sonrası İlk GörüntülerOlay Sonrası İlk Görüntüler

8

15

Uydu GörüntüsüUydu Görüntüsü

Hasarlı Alan

Muhtemel Heyelan Alanı

16

Uydu GörüntüsüUydu Görüntüsü

9

17

Hasar DurumuHasar Durumu

Etkilenen Alan

Etkilenebilecek Alan

Yeni Yerleşim Alanları

18

Kurtarma ÇalışmalarıKurtarma Çalışmaları

10

19

Kurtarma ÇalışmalarıKurtarma Çalışmaları

nn Yağış devam etmektedirYağış devam etmektedir

nn Bölgeye ulaşım yollarla sağlanamamaktadırBölgeye ulaşım yollarla sağlanamamaktadır

nn Heyelan riski devam etmektedirHeyelan riski devam etmektedir

nn Çamur çalışmaları zorlaştırmaktadırÇamur çalışmaları zorlaştırmaktadır

nn Helikopterler heyelanı tetiklememek için yakın bölgelere Helikopterler heyelanı tetiklememek için yakın bölgelere inememektedir.inememektedir.

nn Çamurun altında kalan binalar kaymanın etkisiyle Çamurun altında kalan binalar kaymanın etkisiyle sürüklenmiştir.sürüklenmiştir.

20

Kurtarma ÇalışmalarıKurtarma Çalışmaları

11

21

Koordinasyon ve Destek HizmetleriKoordinasyon ve Destek Hizmetleri

22

Alınan Dersler…Alınan Dersler…

Arazinin jeolojik özellikleri, zeminin çok Arazinin jeolojik özellikleri, zeminin çok yumuşak malzemelerden oluştuğunu yumuşak malzemelerden oluştuğunu göstermektedir. Bölgede kullanım amaçlı arazi göstermektedir. Bölgede kullanım amaçlı arazi açmak için ağaç kesimi yaygınlaşınca yoğun açmak için ağaç kesimi yaygınlaşınca yoğun yağmur döneminde zemine hızla işleyen sular yağmur döneminde zemine hızla işleyen sular çamur selinin oluşmasına neden olmuştur.çamur selinin oluşmasına neden olmuştur.

12

23

KaynaklarKaynaklarnn http://english.aljazeera.net/NR/exeres/AF2807D4http://english.aljazeera.net/NR/exeres/AF2807D4--81C481C4--46B146B1--82FB82FB--3051A1D3CD0F.htm3051A1D3CD0F.htm

nn http://en.wikipedia.org/wiki/2006_Southern_Leyte_mudslidehttp://en.wikipedia.org/wiki/2006_Southern_Leyte_mudslide

nn http://www.adrc.or.jp/latestinfo/view_c.php?lang=en&KEY=MShttp://www.adrc.or.jp/latestinfo/view_c.php?lang=en&KEY=MS--20062006--000026000026--PHLPHL

nn http://www.paf.mil.ph/HQ/pio/news%20archive/February2006n.htmhttp://www.paf.mil.ph/HQ/pio/news%20archive/February2006n.htm

nn http://news.balita.ph/html/index.php?topic=LeyteDisaster&page=2http://news.balita.ph/html/index.php?topic=LeyteDisaster&page=2

nn http://www.tec.army.mil/Leyte%20landslides/Phillippines%20Mudslihttp://www.tec.army.mil/Leyte%20landslides/Phillippines%20Mudslide%20Info.htmde%20Info.htm

nn http://www.coehttp://www.coe--dmha.org/Leyte/Phil022306.htmdmha.org/Leyte/Phil022306.htm

nn http://www.inq7.net/specialfeatures/leytelandslide/archive.phphttp://www.inq7.net/specialfeatures/leytelandslide/archive.php

nn http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_pictures/4731266.stmhttp://news.bbc.co.uk/1/hi/in_pictures/4731266.stm

nn http://www.cbsnews.com/stories/2006/02/17/world/main1325862.shtmhttp://www.cbsnews.com/stories/2006/02/17/world/main1325862.shtmll

nn http://www.guardian.co.uk/gall/0,,1712213,00.htmlhttp://www.guardian.co.uk/gall/0,,1712213,00.html

nn http://www.guardian.co.uk/naturaldisasters/0,,422669,00.htmlhttp://www.guardian.co.uk/naturaldisasters/0,,422669,00.html

nn http://http://arsivarsiv..hurriyetimhurriyetim.com..com.trtr/hur//hur/turkturk/99/07/10//99/07/10/gundemgundem/43gun./43gun.htmhtm

nn http://pdmin.coehttp://pdmin.coe--dmha.org/apdr/index.cfm?action=process3&Sub_ID=168&news=19133dmha.org/apdr/index.cfm?action=process3&Sub_ID=168&news=19133

nn http://www.timesofoman.com/newsdetails.asp?newsid=25955http://www.timesofoman.com/newsdetails.asp?newsid=25955

nn http://www.alertnet.org/thefacts/satelliteimages/UNOSAT/91cf59b1http://www.alertnet.org/thefacts/satelliteimages/UNOSAT/91cf59b1509ad9d04950b69edeb4c10b.htm509ad9d04950b69edeb4c10b.htm